Uwarunkowania podejmowania decyzji

trzech działaczy politycznych podczas

kryzysu Trybunału Konstytucyjnego

Siedziba Trybunału Konstytucyjnego

Kryzys wokół Trybunału Konstytucyjnego w Polsce – kryzys ustrojowy, który rozpoczął się w 2015 podwójnym wyborem pięciu sędziów Trybunału Konstytucyjnego (TK) przez posłów Sejmu VII i VIII kadencji.

Od listopada 2015 do grudnia 2016 uchwalono sześć tzw. ustaw naprawczych dotyczących Trybunału Konstytucyjnego przygotowanych przez Prawo i Sprawiedliwość. W trakcie trwania kryzysu doszło do licznych manifestacji zwolenników i przeciwników zmian w TK. Kryzys był też jednym z powodów powstania Komitetu Obrony Demokracji.

Wydarzenia w Polsce były szeroko komentowane przez przedstawicieli innych państw i organizacji międzynarodowych (w szczególności Unii Europejskiej i Rady Europy).

Kryzys konstytucyjny ma 2 aspekty:

• pierwszy aspekt związany jest z wyborem nowych sędziów Trybunału Konstytucyjnego,

• drugi – z przyjmowanymi od listopada 2015 r. kolejnymi nowelizacjami ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Wydarzenia w Polsce stały się przedmiotem zainteresowania społeczności międzynarodowej. Przedstawiciele Rady Europy kilkakrotnie wyrażali swoje zaniepokojenie zmianami wokół Trybunału Konstytucyjnego.

Pierwsza strona Dziennika Ustaw z

wyrokiem Trybunału

Konstytucyjnego w sprawie K 34/15 z 3

grudnia 2015

Fragment sentencji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 9 marca 2016 w sprawie

nowelizacji ustawy z 22 grudnia 2015 (sygn. akt K 47/15) wyświetlany na elewacji gmachu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przez uczestników pikiety

domagających się opublikowania orzeczenia w Dzienniku Ustaw

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 47/15 z 9

marca 2016

BiopolitykaW literaturze jest wyodrębniana jako układ wyjaśniający osobowość polityczną decydentów, ich reakcje oraz emocje, a, tym samym, całe stosunki polityczne.

Osobowość polityczna

Jest centralnym systemem regulacji i integracji czynności ludzkich (J. Reykowski)

Andrzej Duda Urodził się 16 maja 1972 roku w Krakowie. Polski prawnik i polityk. Od 6 sierpnia 2015 roku Prezydent Polski. Doktor nauk prawnych, wlatach 2006-2007 podsekretsrz stanu w ministerstwie sprawiedliwości, w latach 2008–2010 podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, w latach 2007–2011 członek Trybunału Stanu, poseł na Sejm VII kadencji, poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji.

Pięcioletnia kadencja prezydencka Andrzeja Dudy rozpoczęła się 6 sierpnia 2015 z chwilą złożenia

przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym

Osobowość polityczna jednostki

Osobowość polityczna jednostki stanowi część osobowości społecznej. Osobowość polityczna przesądza o tym, z jakimi interesami i grupami społecznymi identyfikuje się dana osoba, w czyim interesie działa, jakie ma cele pozaindywidualne. Osobowość polityczna jest to centralny system regulacji i integracji politycznych działań człowieka.

Kryterium jak ma stosunek decydenta do własnych kompetencji (Snyder, Bruck i Sapin)

• innowator, • konserwatysta• koordynator

Barber wyróżnił cztery typy osobowości politycznej

przywódców państwowych:

• pozytywnych-aktywnych• pozytywnych-pasywnych• negatywnych-aktywnych • negatywnych-pasywnych

Jarosław KaczyńskiPolski polityk i doktor nauk prawnych.W latach 1989–1991 senator I kadencji, w latach 1991–1993 i od 1997 poseł na Sejm I, III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji, w latach 2006–2007 prezes Rady Ministrów. Kandydat na urząd prezydenta RP w przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010. Twórca i prezes partii politycznych Porozumienie Centrum oraz Prawo i Sprawiedliwość.

Osobowość polityka Kaczyński jawi się jako skomplikowana osobowość. Zamknięty w sobie, ale swobodny, zręczny polemista, wytrawny, nie przebierający w środkach gracz, ale umiejący przedstawić się jako obrońca wartości ostatecznych, arbiter moralności. Ma zdolność dostosowania tonu do rozmówcy. Jeśli zobaczy jego słabość, staje się ostry, jeśli widzi, że rywal się denerwuje i radykalizuje, nagle łagodnieje, uśmiecha się i staje się wyrozumiały jak dobry ojciec. Nie można jednak powiedzieć, że jest radykalny.Jego styl życia, kawalerski stan, zamieszkiwanie z matką, słabość do kotów bywały nieraz przedmiotem niewybrednych żartów i plotek.

Kaczyńskiemu udało się stworzyć wizerunek samotnego męża stanu, całkowicie oddanego polityce, państwu, sprawom publicznym. Bo Jarosław Kaczyński ma w sobie jakąś fundamentalną twardość i ma niezwykłą elastyczność – niektórzy nazwaliby to wprost cynizmem – która, jak można domniemywać, w jego własnej ocenie jest na miejscu i usprawiedliwiona, bo właśnie służy wielkim celom, a przede wszystkim zapewnieniu sobie w polityce pozycji dominującej. Absolutnie dominującej.

W wypowiedziach Jarosława Kaczyńskiego w sprawie kryzysu Trybunału występują takie stwierdzenia:

– Zasada legalizmu jest przez TK całkowicie odrzucana – stwierdził Jarosław Kaczyński, mówiąc, że Trybunał mógł zająć się nową ustawę zgodnie z obowiązującymi regułami dotyczącymi czasu rozpraw. Kaczyński stwierdził także, że obecnie Trybunał Konstytucyjny staje ponad prawem.

– Mamy ciągłe dążenie do tego, by ustawić TK w pozycji nadrzędnej wobec innych organów, w tym organu ustawodawczego, czyli Sejmu – ocenił. – Mówię o tym z wielkim bólem, ale TK ma dziś funkcję polityczną, którą trudno włączyć w ramy konstytucji – kontynuował. Zdaniem Kaczyńskiego sędzia Rzepliński działa już jako polityk.

– Będziemy szli dalej – mówił, mając na myśli kolejne rozwiązania ustawodawcze. – Trzeba będzie podjąć działania mające na celu spowodować, by TK zaczął pracować zgodnie z konstytucją – podkreślił.

Zbigniew ZiobroZbigniew Ziobro (ur. 18 sierpnia 1970 r. w Krakowie) – prawnik, absolwent Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie Jagiellońskim, ukończył aplikację prokuratorską w Prokuraturze Okręgowej w Katowicach.W 2000 r. został powołany przez Ministra Sprawiedliwości, Lecha Kaczyńskiego, na stanowisko sekretarza zespołu ds. nowelizacji kodyfikacji prawa karnego, następnie podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (2001 r.). W latach 2005-2007 Minister Sprawiedliwości i Prokurator Generalny.Poseł na Sejm IV, V i VI kadencji (w latach 2003-2004 członek komisji śledczej ds. tzw. „afery Rywina”), następnie poseł do Parlamentu Europejskiego (2009-2014), gdzie zasiadał w Komisji Prawnej. W 2015 r. ponownie uzyskał mandat posła na Sejm RP. Założyciel i prezes partii Solidarna Polska.

Postawa Zbigniewa Ziobro w trakcie kryzysu konstytucyjnego

W trakcie trwania kryzysu Zbigniew Ziobro kreował się na „strażnika polskiej konstytucji”. W wywiadach często mówił : „będę stał na straży polskiej konstytucji”. W mediach kreował wizerunek bezstronnego fachowca- prawnika.

W kwietniu 2016 roku przyjął w Ministerstwie Sprawiedliwości delegację z wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej Fransem Timmermansem na czele.W trakcie wywiadów i dyskusji na temat Trybunału starał się przyjmować ton ekspercki i często powoływał się na przepisy prawne starając się zdystansować od kwestii politycznych.

Poniżej kilka cytatów z wypowiedzi Ministra Zbigniewa Ziobro z przedstawicielami KE:

• „Zachęciłem go (Timmermansa) do lektury polskiej ustawy zasadniczej, bo wszystko wskazuje, że miał nie do końca precyzyjne informacje o podstawach funkcjonowania TK”• „Organizację Trybunału Konstytucyjnego oraz tryb postępowania przed Trybunałem określa ustawa" • „Pan Timmermans słuchał tego z wielkim zainteresowaniem i myślę, że teraz będzie stał po naszej stronie”• "Dialog, ale bez warunków wstępnych. Jeśli wola do kompromisu i gotowości rozmowy bez warunków wstępnych jest po stronie opozycji, to jak najbardziej ten kompromis jest możliwy do osiągnięcia. W czasie rozmowy można dojść do zaskakujących konkluzji i punktów wspólnych.”

Na uwagę zasługuje również stosunek Zbigniewa Ziobro do byłego Prezesa Trybunału Konstytucyjnego profesora A. Rzeplińskiego i podejmowanych przez niego decyzji. Oto kilka wypowiedzi Ministra dotyczących tej kwestii:• „Żaden prezes nie może stawiać się ponad konstytucją• (o decyzjach Prezesa Rzeplińskiego) „Widocznie było takie zapotrzebowanie polityczne”• „Gdy się nie stosuje do obowiązującego prawa, w tym konstytucji, to Trybunał konstytucję łamie, w tym sensie jego orzeczenia nie mają mocy prawnej”• Prezes Rzepliński nie pierwszy raz dał wyraz tego, że jest bardziej politykiem niż sędzią, który powinien tonować nastroje, opisując sytuację

Zbigniew Ziobro -typologia osobowości

Ma w sobie cechy zarówno introwertyka jak i ekstrawertyka.

• Ekstrawertyk:-stosunek do reguł: podchodzi do nich elastycznie, uważa, że nie powinny go ograniczać-szuka bodźców do sprawdzania się (ma w sobie wiele z hazardzisty i sportowca)-stosunek do faktów: podchodzi do nich elastycznie, potrafi szybko wyciągać wnioski-naturalna decyzyjność (nie można go tłamsić)

• Introwertyk:-subiektywna percepcja rzeczywistości-preferuje towarzystwo kobiet-zbiera doświadczenia, doszukuje się podstępów, a nie dobrych zachowań u innych

Charyzmatyczny paranoik:-dąży do pogłębiania władzy ze względu na złe doświadczenia z dzieciństwa i młodości-budowanie mitu oblężonej twierdzy.

Zbigniew Ziobro w sytuacji kryzysowej wg modelu Hermanna:-ośrodek decyzyjny, którego Minister jest częścią podejmuje decyzje w krótkim czasie-reprezentuje grupę, której interesy są zagrożone-reakcja międzynarodowa na kryzys Trybunału rozwija się w sposób zaskakujący dla polskiego ośrodka decyzyjnego (tzw. efekt motyla- decyzje na szczeblu krajowym mogą mieć znaczenie międzynarodowe).

Dziękujemy za uwagę

Przygotowały : Marta MedlyakovskaHannna Pauliukovich

Magda Oleksik