USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO -...

26
Strona1 USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW 2013/14

Transcript of USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO -...

Page 1: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

USTNY EGZAMIN MATURALNY

Z JĘZYKA POLSKIEGO -

ZESTAWIENIE TEMATÓW

2013/14

Page 2: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na2

I Literatura

1. Obraz społeczeństwa polskiego na przełomie XIX i XX wieku. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory.

2. Portret kobiety w literaturze romantycznej i współczesnej. Rozwiń zagadnienie wy-

branych tekstach literackich.

3. Motyw zbrodni doskonałej. Przedstaw jego funkcjonowanie, analizując wybrane

utwory współczesnej literatury kryminalnej.

4. Portrety zdrajców ojczyzny w literaturze. Przedstaw zagadnienie na podstawie wy-

branych dzieł literackich.

5. Bohaterowie „nie z tej ziemi” – postacie baśniowe, fantastyczne w literaturze i sens ich

funkcjonowania. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie.

6. Człowiek mierzący się z przyrodą. Porównaj różne realizacje tego motywu, analizując wybrane utwory literatury polskiej i obcej.

7. Zakończenie utworu jako klucz do jego interpretacji. Przedstaw zagadnienie, analizu-

jąc wybrane utwory z różnych epok.

8. Rola tradycji w życiu zbiorowości i jednostki. Omów zagadnienie na wybranych utwo-

rach.

9. Piękno rodzinnego krajobrazu w literaturze polskiej. Scharakteryzuj jego cechy

i określ funkcję w wybranych przez Ciebie utworach.

10. Porównaj bohaterów literackich z dwóch wybranych epok, biorąc pod uwagę ich po-

stawę wobec życia, dążenia i osiągnięcia. Zanalizuj wybrane teksty literackie.

11. Istota i funkcja utworów parenetycznych. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory reprezentatywne dla dwóch epok.

12. Tytuł jako klucz do interpretacji utworu. Przedstaw temat na wybranych przykła-

dach literackich.

13. Rola snu w życiu bohatera literackiego. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane

utwory.

14. Absurd, paradoks, karykatura jako sposób mówienia o świecie. Zaprezentuj realiza-

cję, odwołując się do twórczości wybranych pisarzy XX wieku.

15. Człowiek jako istota „rozdwojona w sobie” – przedstaw tę wizję naszej kondycji

na wybranych przykładach literackich.

16. Czy człowiek ma prawo decydować o życiu drugiego człowieka? Analizując wybrane

utwory, rozważ, jak literatura i filozofia odpowiadają na to pytanie.

Page 3: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na3

17. Obraz szlachty polskiej. Przedstaw różnorodne sposoby ujęcia oraz funkcje motywu

na wybranych przykładach.

18. Czym jest dziedzictwo duchowe w literaturze romantycznej i w twórczości pokolenia

Kolumbów? Odpowiedz, analizując wybrane utwory.

19. Egzystencjalizm a literatura. Omów cechy nurtu na wybranych przykładach dzieł fi-

lozoficznych i literackich.

20. Omów problem winy, niewinności i odkupienia, analizując wybrane utwory.

21 .Samotność bohatera romantycznego i człowieka współczesnego. Scharakteryzuj i porównaj ją, analizując wybrane przykłady literackie z romantyzmu i współczesności.

22. Kosmogonie w wybranych mitologiach świata. Zanalizuj i zinterpretuj wybrane

przykłady.

23. Literatura faktu – przedstaw to zjawisko na przykładzie różnorodnych przykładów z XX- wiecznej literatury polskiej.

24. Mitotwórstwo i rola mitów w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykła-dach.

25. Na wybranych przykładach przedstaw różne sposoby kreacji i znaczenie wizerunku

diabła w literaturze.

26. Artysta jako bohater literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach lite-

rackich.

27. Smutek i melancholia jako motywy literackie. Przedstaw ich funkcjonowanie w wy-

branych utworach literatury polskiej i obcej.

28. Kobieta jako bohaterka tekstów literackich XIX i XX wieku. Rozwiń temat na wybra-nych przykładach.

29. Omów zagadnienie ludzkiej wolności i odpowiedzialności w prozie XIX i XX wieku.

30. Różne postaci młodości w literaturze XIX wieku. Omów je i porównaj na wybranych

przykładach.

31. Omów sposoby niedosłownego mówienia o rzeczywistości w literaturze ( symbol,

alegoria, parabola). Zanalizuj w tym kontekście wybrane utwory literackie.

32. Na wybranych przykładach przedstaw zmiany w sposobie kreowania postaci w pol-skim dramacie XIX i XX wieku.

33. Na wybranych przykładach z różnych epok objaśnij funkcję konwencji onirycznej w kreowaniu świata przedstawionego.

Page 4: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na4

34. Omów rolę konceptu w kreowaniu świata, analizując wybrane utwory z poezji baro-

kowej.

35. Kodeks moralny wybranych bohaterów literackich. Porównaj, analizując wybrane

dzieła literackie z XIX i XX wieku.

36. Biografia jako klucz do zrozumienia twórczości pisarza. Omów temat na wybranych

przykładach dzieł literackich i życiorysów autorów.

37. Konflikt pokoleniowy. Omów różne ujęcia tego motywu w literaturze XIX i XX wieku.

38. Powstania narodowe i konspiracja jako temat literatury polskiej. Rozwiń zagadnie-nie, analizując wybrane przykłady.

39. Kat, ofiara, świadek. Porównaj różne perspektywy i sposoby mówienia o totalitary-

zmie, analizując wybrane teksty literackie.

40. Obraz utopii w literaturze. Przedstaw i porównaj różne ujęcia utopii, zwracając uwa-gę na elementy istotne dla epoki, w której powstawały.

41. Obraz utraconej ojczyzny w twórczości wybranych pisarzy. Omów na wybranych przykładach dzieł.

42. Analizując wybrane dzieła literackie XX wieku, przedstaw funkcjonowanie w nich

zagadnienia związanego z problematyką gender.

43. Omów różne sposoby wykorzystania kategorii czasu w wybranych utworach epic-

kich lub/i dramatycznych różnych epok.

44. Człowiek w drodze. Omów różne realizacje tego motywu w wybranych utworach li-

teratury XIX i XX wieku.

45. Portrety Żydów polskich w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw różnorodność kre-acji postaci w wybranych utworach.

46. Przedstaw przemiany literatury science-fiction od lat 50-tych XX w. do dziś. Zanalizuj

wybrane przykłady literackie.

47. Brzydota jako kategoria estetyczna. Omów na wybranych przykładach, wskaż spo-

sób ujęcia tematu i jego funkcję.

48. Starość jako motyw literacki. Omów różne sposoby jego funkcjonowania na wybra-

nych przykładach.

49. Topos oblężonego miasta w literaturze. Przedstaw jego funkcjonowanie, analizując

i interpretując wybrane przykłady z utworów literatury polskiej i obcej.

50. Omów na wybranych przykładach wpływ wzorca średniowiecznego rycerza na kre-

ację bohaterów literackich innych epok.

Page 5: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na5

51. Orient jako inspiracja pisarzy różnych epok. Zanalizuj różne sposoby funkcjonowa-

nia tego motywu w literaturze.

52. Różne wizje przyszłości zawarte w literaturze fantastycznonaukowej. Scharakteryzuj

je, analizując wybrane powieści.

53. Historia a baśń/fantastyka/mitologia. Przedstaw różnorodne sposoby ujęcia i funk-

cje motywu na wybranych przykładach literackich.

54. Inspiracje romantyczne w literaturze późniejszych epok. Omów je, analizując wybra-

ne utwory wybranego twórcy lub epoki literackiej.

55. Motywy marynistyczne w literaturze. Przedstaw zagadnienie, analizując i interpretu-

jąc wybrane utwory.

56. Tradycja literacka kontynuowana i odrzucana w literaturze dwudziestolecia mię-

dzywojennego. Omów na wybranych przykładach.

57. Dziedzictwa sarmackie w literaturze epok późniejszych. Omów zagadnienie, analizu-

jąc wybrane utwory.

58. Mit o Syzyfie i jego literackie interpretacje. Przedstaw zagadnienie, analizując wy-

brane utwory.

59. Motyw pana i sługi. Omów jego funkcjonowanie w wybranych przykładach literac-

kich.

60. Refleksje o istocie wolności człowieka. Przedstaw je na podstawie wybranych utwo-

rów literackich z różnych epok.

61. Motyw heraklitejskiej zadumy w poezji współczesnej. Zanalizuj i zinterpretuj go na

wybranych przykładach.

62. „Kordiany i chamy” na kartach literatury. Zanalizuj i zinterpretuj konkretne przykła-

dy z wybranych utworów.

63. Omów i zinterpretuj zagadnienie ludzi „wykluczonych”, analizując wybrane utwory.

64. Irracjonalizm w romantycznym postrzeganiu świata. Omów temat na wybranych

przykładach literackich.

65. Omów kreację i funkcjonowanie motywu przedmiotu w wybranych utworach lite-

rackich.

66. Wzorce osobowe i ich związek z ideami czasów, w których funkcjonowały. Scharak-

teryzuj je na podstawie wybranych utworów z różnych epok.

67. Ewolucja ballady: od Mickiewicza do Leśmiana. Omów temat, analizując wybrane

przykłady.

Page 6: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na6

68. Biblia jako źródło tematów literackich. Rozwiń temat na przykładzie wybranych

utworów.

69. Niepokoje człowieka końca wieku i sposoby ich przezwyciężania w literaturze mło-

dopolskiej i XX-wiecznej. Przedstaw na wybranych przykładach.

70. Kresy w literaturze mitotwórczej i rozrachunkowej. Omów sposoby kreowania oraz

interpretację w wybranych utworach.

71. Przedstaw literackie obrazy małżeństwa na podstawie twórczości pisarzy epoki re-

nesansu, romantyzmu i pozytywizmu.

72. Poeta emeritus. Przedstaw funkcjonowanie motywu w późnej twórczości L. Staffa,

T. Różewicza i Cz. Miłosza.

73. Analizując wybrane przykłady literackie, zaprezentuj i zinterpretuj wpływ drama-

turgii Wiliama Szekspira na polski dramat romantyczny.

74. Motyw rodziny w literaturze XX wieku. Przedstaw różnorodne sposoby ujęcia

i funkcje motywu na wybranych przykładach.

75. Synkretyzm rodzajowy i gatunkowy jako literacki zabieg programowy romantyzmu.

Przedstaw i omów jego funkcje analizując teksty epoki.

76. Rola poety i poezji w literaturze polskiej od romantyzmu do Skamandra. Zaprezentuj

temat na wybranych przykładach.

77. Charakter i cele odwołań do tradycji antycznej w twórczości wybranego poety

współczesnego. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory.

78. Bohater literacki jako świadek i komentator historii. Przedstaw wybrane przykłady wydarzeń historycznych ocenianych przez bohaterów literackich. Omów sposób prezen-tacji i wartość komentarzy.

79. Prezentując kreacje wybranych bohaterów literackich, przeanalizuj romantyczną

koncepcję tragizmu.

80. Obowiązki inteligencji w świetle polskiej literatury XIX i XX wieku. Omów zagadnie-

nie na wybranych przykładach.

81. Kabaret literacki w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Omów jego

rolę, analizując wybrane teksty obu epok.

82. Motyw poszukiwania mądrości. Omów różne sposoby jego funkcjonowania

w wybranych utworach literackich.

83. Jak, gdzie i co jadają bohaterowie literaccy - motyw sztuki kulinarnej w tekstach lite-rackich. Przedstaw zagadnienie, na wybranych utworach literackich z różnych epok.

Page 7: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na7

84. „Legionista, rewolucjonista i dekadent” – wielonurtowość w poezji W. Broniewskie-

go. Przedstaw zagadnienie, analizując poetykę i motywy utworów tego twórcy.

85. Różne kreacje zakochanego mężczyzny w literaturze. Omów zagadnienie, analizując

przykłady literackie.

86. Motyw obłędu i szaleństwa w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane

przykłady.

87. Rozmowa z samym sobą jako motyw literacki. Na podstawie analizy dzieł różnych epok porównaj okoliczności życiowe, w których rodzą się refleksje oraz formę ich eks-

presji.

88. Od Krasickiego do Młynarskiego. Polska literatura satyryczna w walce z wadami Po-laków. Analizując wybrane utwory, wskaż najbardziej charakterystyczne motywy tej

twórczości, oceń środki artystyczne oraz jej oddziaływanie.

89. Jak „rodzą się" zbrodniarze? Na podstawie wybranych lektur wykaż, że literatura jest źródłem wiedzy o wpływie różnych czynników na degenerację jednostki. 90. Motyw Holocaustu w poezji. Przedstaw jego funkcjonowanie, analizując i interpretu-

jąc wybrane utwory literackie.

91. Na przykładach pochodzących z literatury XIX wieku, zanalizuj i zinterpretuj literac-

kie sposoby przedstawiania salonu.

92. Obrazy miłości w literaturze XIX wieku. Omów zagadnienie, analizując wybrane

przykłady z literatury polskiej i europejskiej.

93. O Żydach i kwestii żydowskiej - przedstaw problem mniejszości żydowskiej na wy-branych przykładach z literatury i publicystyki różnych epok literackich.

94. Kreacja lekarzy na kartach literatury. Omów funkcjonowanie motywu w wybranych

utworach.

95. Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość literacką w obu krę-

gach narodowych (analiza wybranych dzieł).

96. Poeci o mieście. Zaprezentuj temat, analizując i interpretując wybrane teksty literac-

kie.

97. Od reportażu literackiego do baśni dokumentalnej – przestaw ewolucję pisarstwa

Hanny Krall, analizując poetykę i problematykę jej utworów.

98. Analizując postawy bohaterów literackich, porównaj buntowników doby romanty-zmu i pozytywizmu.

Page 8: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na8

99. Scharakteryzuj metodę pisarską wybranego twórcy ( lub twórców ), piszącego o za-

gładzie II wojny światowej. Zanalizuj wybrane dzieła.

100. Mistrzowie nowel – Maupassant, Gogol i Czechow. Przedstaw i porównaj poetykę

gatunku na przykładach wybranych utworów wymienionych twórców.

101. Między optymizmem a pesymizmem - ewolucja obrazu świata w literaturze science

- fiction od J. Verne`a do S. Lema (na wybranych przykładach).

102. Instrumenty muzyczne w literaturze. Przedstaw ich symbolikę oraz funkcjonowa-

nie w wybranych utworach.

103. Rozmowy miedzy tekstami, czyli w jaki sposób i dlaczego twórcy nawiązują

do konkretnych dzieł wcześniejszych. Przedstaw temat na wybranych przykładach.

104. Warszawa w powieściach B. Prusa, L. Tyrmanda i T. Konwickiego. Porównaj jej ob-

raz, analizując motyw w wybranych utworach.

105. Romantyczne postrzeganie historii. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane

teksty literackie epoki.

106. Staropolskie obyczaje w utworach XVII wieku i w „Panu Tadeuszu”. Zanalizuj, zin-

terpretuj i porównaj przykłady.

107. Literatura jako nośnik wartości. Przedstaw, w jaki sposób teksty literackie ukazują

świat wartości moralnych w rożnych epokach.

108. Sceptycyzm i ironia w liryce W. Szymborskiej. Omów zagadnienie, analizując i in-

terpretując wybrane utwory poetki.

109. Na wybranych przykładach literatury barokowej i oświeceniowej zaprezentuj pe-

symistyczną i optymistyczną wizję świata i człowieka.

110. Limeryki i zabawy językowe poetów XX wieku. Przedstaw zagadnienie, analizując

teksty wybranych twórców.

111. Przestrzenie nierealne, fantastyczne, zaświaty w literaturze. Omów rolę i sposób

ich przedstawiania na podstawie wybranych tekstów.

112. Rola sztuki w życiu człowieka. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory.

113. Wygnanie i wykorzenienie jako doświadczenia człowieka XX wieku. Zaprezentuj

temat na podstawie analizy i interpretacji wybranych tekstów literackich.

114. Groteska w literaturze i jej artystyczne konsekwencje. Omów na wybranych przy-

kładach.

115. Istota ludowego widzenia i wartościowania świata. Omów temat, analizując wybra-

ne utwory.

Page 9: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na9

116. Rola tradycji chrześcijańskiej i starożytnej w kształtowaniu światopoglądu rene-

sansowego twórcy. Omów na wybranych przykładach literackich.

117. Historie mityczne inspiracją dla literatury. Omów temat na wybranych przykładach

dzieł.

118. Literatura rozpaczy a literatura nadziei. Scharakteryzuj i porównaj na wybranych

przykładach te dwie odmienne koncepcje twórcze.

119. Wpływ filozofii na kształtowanie się koncepcji świata i człowieka w wybranej epo-

ce kulturowej. Omów, analizując wybrane utwory.

120. Motyw prometejski i jego funkcje w literaturze. Omów na wybranych przykładach.

121. Powieść edukacyjna – jej struktura, motywy i poetyka. Dokonaj analizy i intepreta-

cji porównawczej dwóch-trzech wybranych utworów.

122. Liryka roli i liryka maski w poezji Z. Herberta. Przestaw zagadnienie, analizując i in-terpretując wybrane utwory.

123. Motyw więzienia w literaturze. Scharakteryzuj i przedstaw różne jego funkcje w wybranych utworach.

124. Rola autorytetu w życiu wybranych bohaterów literackich. Omów zagadnienie, ana-

lizując wybrane przykłady.

125. Rosja w oczach Polaków. Zaprezentuj różnorodne spojrzenia i omów ich kulturowe

i historyczne uwarunkowania, analizując wybrane utwory.

126. Wpływ domu rodzinnego na tożsamość człowieka. Omów temat, analizując wybra-

ne utwory literackie i teksty z dziedziny psychologii.

127. Motyw szkoły w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych tekstach.

128. Poezja religijna. Porównaj dwa różne sposoby pisania o przeżyciach metafizycz-nych, wykorzystując wybrane teksty literackie.

129. Istota i funkcja deheroizacji bohatera w literaturze. Przedstaw temat na wybranych

przykładach.

130. Inspiracja kulturą śródziemnomorską w polskiej literaturze. Omów zjawisko

i przedstaw jego funkcje na podstawie wybranych przykładów.

131. Rola motta w utworze literackim. Omów zagadnienie, interpretując wybrane przy-kłady z poezji i prozy.

132. Portrety cudzoziemców utrwalone w utworach Adama Mickiewicza, Bolesława Prusa i Henryka Sienkiewicza. Przedstaw i oceń stopień wnikliwości poszczególnych pi-

sarzy w ich tworzeniu (analiza wybranych dzieł).

Page 10: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

0

133. Dzieło literackie jako forma polemiki ze społeczeństwem na temat aktualnych

spraw politycznych lub społecznych. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

134. Portrety świętych w literaturze dawnej i współczesnej. Wskaż sposoby kreowania

postaci świętych i funkcje motywu w literaturze polskiej i / lub obcej.

135. Omów sposób funkcjonowania motywu exegi monumentum, analizując wybrane

utwory literackie z różnych epok.

136. Omów na wybranych przykładach sposób funkcjonowania motywów franciszkań-

skich w literaturze.

137. Omów szekspirowską koncepcję tragizmu, charakteryzując wybrane postaci lite-

rackie.

138. Porównaj wizerunki nadawców w epistolografii romantycznej. Przedstaw na pod-

stawie interpretacji wybranych przykładów korespondencji z epoki.

139. Artystyczny kształt motywu walki dobra ze złem w polskim dramacie romantycz-

nym. Uwzględniając kontekst epoki, zinterpretuj wybrane przykłady.

140. Motyw mezaliansu w literaturze różnych epok. Zanalizuj postawy bohaterów,

przedstaw różne sposoby i funkcje motywu na wybranych przykładach.

141. Różne motywacje postaw dekadenckich. Przedstaw zagadnienie, analizując wybra-

ne utwory.

142. Na wybranych przykładach omów sposób i cel wprowadzenia motywów tatrzań-

skich i góralskich funkcjonujących w literaturze Młodej Polski.

143. Utwory miłosne Bolesława Leśmiana na tle polskiej poezji erotycznej. Ukaż i po-

równaj sposób ujęcia motywów miłosnych, interpretując wybrane przykłady.

144. Motywy i poetyka tekstów piosenek Agnieszki Osieckiej. Omów zagadnienie, anali-

zując i interpretując wybrane utwory.

145. Obraz rzeczywistości w tekstach piosenek współczesnych. Omów temat na wybra-

nych przykładach.

146. Kategoria ironii w poezji współczesnej. Scharakteryzuj zjawisko, analizując wybra-ne przykłady.

147. Realizm magiczny w literaturze iberoamerykańskiej. Omów zjawisko i wskaż jego funkcje na wybranych przykładach.

148. Zaprezentuj na wybranych przykładach funkcje i sposoby kreowania nastroju ta-jemniczości i grozy w literaturze różnych epok.

Page 11: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

1

149. Ukaż zmienność konwencji epistolarnych oraz autorski sposób traktowania formy

gatunkowej na przykładzie listów pisarzy z dwóch różnych epok.

150. Dokumentaryzm i paraboliczność. Porównaj dwa sposoby prezentacji świata w wy-

branych utworach literatury współczesnej.

151. Na wybranych przykładach omów poetykę i pododmiany powieści kryminalnej.

152. Postmodernizm – omów motywy i poetykę nurtu, sięgając do kilku wybranych utworów literatury polskiej i obcej.

153. Ukaż świat postrzegany oczyma dziecka. Analizując wybrane przykłady literackie, zwróć uwagę na specyfikę narracji i sposobu przedstawiania rzeczywistości.

154. Literacki obraz okresu dojrzewania. Rozważ różne jego aspekty, analizując wybra-

ne utwory z XIX i XX wieku.

155. Ukaż i porównaj wizerunki poety wyklętego, analizując wybrane utwory literackie z różnych epok.

156. Autotematyzm w literaturze. Analizując wybrane przykłady, omów różne funkcje tego zjawiska.

157. Azja we współczesnym reportażu literackim. Przedstaw zagadnienie, analizując

i interpretując wybrane utwory.

158. Przedstaw różne zachowania człowieka w sytuacji ekstremalnej. Zanalizuj wybrane

utwory.

159. Afryka we współczesnej literaturze. Omów temat, analizując i interpretując wybra-

ne utwory.

160. Zaprezentuj na wybranych przykładach z różnych epok motyw metamorfozy boha-terów jako elementu konstrukcji utworu literackiego.

161. Obraz i kreacja rewolucji. Omów problem na podstawie wybranych dzieł literac-

kich.

162. Analizując wybrane utwory, porównaj sposób ujęcia wybranego motywu charakte-

rystycznego dla literatury japońskiej.

163. Magia dzieciństwa w literaturze. Przedstaw zagadnienie, analizując i interpretując

wybrane utwory.

164. Mitologizacja i demitologizacja etosu żołnierskiego w literaturze polskiej. Przed-

staw zagadnienie na wybranych przykładach.

165. Literatura polska wobec Holocaustu. Omów temat na podstawie wybranych przy-

kładów literackich. Zwróć uwagę na różnorodność ujęć.

Page 12: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

2

166. Motyw mistrza i jego ucznia. Przedstaw funkcjonowanie motywu, analizując i in-

terpretując wybrane utwory z różnych epok literackich.

167. Relacje polsko-żydowskie. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach lite-

rackich (odnieś się do uwarunkowań pozaliterackich).

168. Przedstaw portret Polaka w literaturze, analizując i interpretując wybrane utwory.

169. Motywy i idee starotestamentowe w literaturze staropolskiej do końca XVII wieku. Omów wybrane przykłady, uwzględniając związki treści biblijnych ze światopoglądem

epoki.

170. Drogi bohaterów literackich do świętości. Omów zagadnienie na przykładzie utwo-

rów z różnych epok.

171. Analizuj i zinterpretuj motyw rozmowy z Bogiem w literackim przekazie twórców

różnych epok.

172. Inspiracje filozoficzne w twórczości wybranego poety. Omów temat na przykładzie

wybranych utworów.

173. Od „Rozmowy Mistrza Polikarpa…” do „Fircyka w zalotach” – ewolucja gatunków dramatycznych w literaturze staropolskiej. Omów zagadnienie, analizując wybrane

utwory.

174. Niepokoje metafizyczne w polskiej i obcej poezji XVII wieku. Omów zagadnienie na podstawie interpretacji wybranych utworów.

175. „Lavatus rodeo” („Idę zamaskowany”). Omów kreację i funkcję bohatera zamasko-

wanego w wybranych utworach literackich.

176. Doświadczenie zesłania i katorgi w biografii bohaterów literackich i autorów dzieł. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.

177. Oryginalne, nieprzeciętne, kobiece, czyli oblicza współczesnej literatury kobiecej. Omów temat na wybranych przykładach tekstów ( np. O. Tokarczuk, K. Dunin, M. Gret-

kowskiej lub innych).

178. Obraz Niemca w polskiej literaturze różnych epok. Analiza porównawcza wybra-

nych przykładów.

179. Obraz Rosjanina w literaturze polskiej. Zanalizuj wybrane kreacje powstałe w XIX

i XX wieku.

180. Co i jak czytają bohaterowie literaccy? Odpowiadając na pytanie, omów przykłady bohaterów, których osobowość i losy zostały ukształtowane przez doświadczenia czy-telnicze.

Page 13: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

3

181. Katastrofizm jako idea i jako temat literatury polskiej. Zanalizuj przyczyny i konse-

kwencje postawy katastroficznej w wybranych ujęciach artystycznych.

182. Analizując powieści Fiodora Dostojewskiego, Josepha Conrada i Alberta Camusa, porównaj spojrzenie autorów na rolę wiary w kształtowaniu systemu etycznego czło-

wieka.

183. Gry z gatunkami i konwencjami literackimi w poezji polskiej XX wieku. Analizując wybrane przykłady, omów postawę współczesnych autorów wobec tradycyjnych form

wypowiedzi poetyckiej.

184. Problematyka i kształt artystyczny manifestów ideowych kolejnych pokoleń lite-

rackich – analiza porównawcza wybranych przykładów.

185. Rola sceny finałowej w kreowaniu funkcji ideowej utworu. Interpretacja wybra-

nych przykładów.

186. Kompozycja otwarta i jej funkcje w różnych tekstach literackich. Analiza i interpre-tacja wybranych przykładów.

187. Behawioryzm i psychologizm. Na wybranych przykładach literatury XX-lecia mię-dzywojennego i współczesnej porównaj wymienione sposoby mówienia o człowieku

i omów ich funkcje.

188. Inwersja i retrospekcja jako elementy kompozycyjne w różnych dziełach literac-kich. Omów funkcje tych zabiegów, analizując wybrane przykłady.

189. Motywy włoskie w literaturze polskiej XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych

przykładach.

190. Sposoby i cele pisania o historii we współczesnej literaturze polskiej. Omów zagad-nienie na wybranych przykładach.

191. Współczesna literatura i publicystyka polska w walce ze stereotypami i uprzedze-niami. Przedstaw temat, analizując wybrane teksty.

192. Narrator wobec świata przedstawionego. Przeanalizuj różne pozycje i rolę narrato-ra w wybranych utworach XIX i XX wieku.

193. Kultura masowa w ocenie współczesnych poetów. Rozwiń temat, analizując wybra-ne utwory.

194. Spotkania z Innym w reportażach Ryszarda Kapuścińskiego. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła autora.

195. Od Edgara Allana Poe do współczesnego horroru. Prześledź ewolucję gatunku lite-rackiego i kształtowanie się poetyki, analizując wybrane utwory.

Page 14: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

4

196. Symbol jako środek wyrazu w poezji i /lub epice i / lub dramacie różnych epok lite-

rackich. Porównaj różne funkcje stosowania symboliki w wybranych utworach.

197. Język łowiecki w literaturze. Omów zagadnienie, analizując konkretne przypadki z

utworów literackich.

198. Refleksje nad naturą człowieka i krytyka społeczeństw totalitarnych w twórczości

Stanisława Lema. Omów temat, interpretując wybrane utwory.

199. Na podstawie analizy i interpretacji wybranych utworów średniowiecza, renesansu i baroku przedstaw, jak w tamtych epokach odnoszono się do wartości doczesnych i

spraw eschatologicznych w życiu człowieka.

Page 15: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

5

II Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki. 1. Kultura masowa a kultura elitarna. Przedstaw tę opozycję na podstawie

przykładów z literatury i sztuki.

2. Współczesne wersje motywu Madonny w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie,

wykorzystując wybrane dzieła.

3. Brzydota jako kategoria estetyczna. Omów na przykładzie literatury oraz jednej

wybranej przez siebie dziedziny sztuki.

4. Różne ujęcie motywu ogrodu w literaturze, sztuce i filmie – prześledź na

wybranych przykładach.

5. Pejzaż jako temat, motyw, źródło inspiracji artystycznej. Rozwiń temat, odwołując

się do znanych ci dzieł literackich i plastycznych różnych epok.

6. Specyfika Teatru Telewizji. Zaprezentuj to zjawisko, odwołując się do wybranych

spektakli.

7. Adaptacje filmowe sojusznikiem czy konkurentem literatury? Uzasadnij swoje

stanowisko, wykorzystując wybrane przykłady.

8. Symbol i jego rola w wybranych dziełach malarskich, literackich i filmowych.

Omów na wybranych przykładach.

9. Motyw Hioba i Syna Marnotrawnego w literaturze i sztuce. Omów na wybranych

przykładach.

10. Krajobraz romantyczny – rola przyrody i krajobrazu w utworach literackich i

malarskich tej epoki. Omów na wybranych przykładach.

11. Socrealizm jako sposób prezentacji rzeczywistości w literaturze i sztuce lat

pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Omów na wybranych przykładach.

12. Literatura i film grozy. Omów specyfikę gatunku na wybranych przykładach.

13. Realizacja hasła syntezy sztuk w dobie modernizmu. Na wybranych przykładach

omów związki literatury z innymi dziedzinami sztuki.

14. Zaprezentuj kanony kobiecej urody w wybranych dziełach literackich i malarskich,

analizując sposoby artystycznej kreacji (na wybranych przykładach).

15. Kobiety biblijne w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach.

16. Wpływ religii na człowieka – budujący czy niszczący? Omów zagadnienie na

przykładzie losów bohaterów literackich i filmowych.

17. Różne formy reportażu. Dokonaj porównania wybranych reportaży literackich i

Page 16: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

6

filmowych (telewizyjnych).

18. Niewłaściwe wybory, fałszywe kroki. Omów je i oceń ich konsekwencje, analizując

biografie bohaterów literatury i filmu.

19. Motyw Fausta w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych

przykładach.

20. Motyw diabła w literaturze i innych dziedzinach sztuki – serio i na wesoło. Omów

na wybranych przykładach.

21. Topos drogi w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych przykładach.

22. Temat Holocaustu w literaturze, filmie i sztukach plastycznych. Omów na

wybranych przykładach.

23. Motyw utopii i antyutopii w literaturze i filozofii. Omów zagadnienie na wybranych

przykładach.

24. Sposoby portretowania nauczycieli w literaturze i filmie. Omów na wybranych

przykładach.

25. Różne wizerunki lekarza w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych

przykładach.

26. Katyń jako temat różnych tekstów kultury. Zaprezentuj na wybranych

przykładach.

27. Kreacja herosa w literaturze i filmie. Omów funkcjonowanie motywu na podstawie

wybranych dzieł.

28. Parodia rzeczywistości PRL-u w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw na

wybranych przykładach.

29. Dziecko – istota bezbronna czy mały buntownik? Przedstaw problem na

wybranych przykładach tekstów kultury.

30. Odwołując się do wybranych przykładów, omów obecność kiczu w literaturze i

sztuce.

31. Filmy Andrzeja Wajdy jako inspiracje literatury polskiej. Omów wybrane

przykłady.

32. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce. Omów i

zinterpretuj zjawisko na wybranych przykładach.

33. Motyw rewolucji jako temat literatury i sztuki – analiza wybranych dzieł.

34. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np.

malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne).

Page 17: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

7

35. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła

literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne).

36. Egzystencjalne ujęcie świata w wybranych tekstach kultury. Omów zagadnienie na

wybranych przykładach.

37. Od afirmacji do kontestacji – różne sposoby prezentacji postaw wobec Boga i

człowieka w wybranych dziełach kultury (literackich i z innych dziedzin sztuki).

38. Postać anioła w literaturze i sztuce. Przedstaw ujęcia tematu w wybranych

dziełach.

39. Katedra gotycka jako tekst kultury. Przedstaw zagadnienie na wybranych

przykładach.

40. Funkcje alegorii w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na wybranych

przykładach.

41. Wizje średniowiecza w literaturze i w filmach. Omów zagadnienie, odwołując się

do wybranych przykładów.

42. Echa poglądów filozoficznych w literaturze i filmie. Omów temat na podstawie

wybranych utworów.

43. Różne ujęcie motywów franciszkańskich. Scharakteryzuj je w oparciu o wybrane

teksty kultury.

44. Wojna tematem literatury i sztuki. Omów temat, odwołując się do wybranych

przykładów.

45. Sceny batalistyczne w literaturze i sztuce. Omów opisy pojedynków i bitew na

wybranych przykładach.

46. Piękne kobiety – ich portrety i rola w dziejach ludzkości. Przedstaw zagadnienie,

odwołując się do wybranych dzieł z literatury i sztuki.

47. Różne obrazy relacji ojciec – syn w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na

wybranych przykładach.

48. Człowiek jako zdobywca świata, wynalazca, wieczny poszukiwacz. Omów temat i

zaprezentuj wybrane przykłady literackie i malarskie.

49. Temat sióstr (rodzeństwa, miłości siostrzanej, braterskiej) w literaturze i sztuce.

Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.

50. Obrazy pogrzebów, wielkie sceny śmierci w literaturze i sztuce. Przedstaw

zagadnienie na wybranych przykładach.

51. Idylla czy trud pracy na roli? Odwołując się do wybranych przykładów literackich i

Page 18: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

8

malarskich, przedstaw różne obrazy wsi.

52. Wielkie osobowości w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych

przykładach.

53. Sny, wizje, fantazje człowieka na przestrzenie dziejów. Omów temat, analizując

wybrane teksty kultury.

54. Motyw zemsty w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych

przykładach.

55. Różne ujęcie motywu końca świata w tekstach kultury. Omów na wybranych

przykładach dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki.

56. Matka jako temat tekstów kultury. Omów zagadnienie na wybranych przykładach

dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki.

57. Groteska jako kategoria estetyczna sztuki XX wieku. Analiza wybranych dzieł

literackich i innych.

58. Codzienność jako temat różnych tekstów kultury. Omów zagadnienie w świetle

wybranych przykładów z literatury oraz innych dziedzin sztuki.

59. Literacka awangarda początku XX wieku i jej związki z malarstwem i teatrem.

Omów temat na podstawie analizy wybranych dzieł.

60. Symbolizm w literaturze i sztuce. Scharakteryzuj nurt na przykładach wybranych

dzieł.

61. Realizm w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Scharakteryzuj nurt na

przykładach wybranych dzieł.

62. Motywy erotyczne w sztuce i literaturze. Omów na wybranych przykładach.

63. Etos rycerza w różnej czasoprzestrzeni tekstów kultury. Poddaj analizie wybrane

przykłady.

64. Autoportret w sztukach plastycznych i w literaturze. Omów sposoby kreacji „ja” w

dziełach różnych epok.

65. Bohater literacki w interpretacji aktorskiej. Odwołując się do wybranych

przykładów, omów różne koncepcje kreowania postaci scenicznej i/lub filmowej.

66. Najwybitniejsze inscenizacje dramatu romantycznego w tatrze XX wieku. Analiza

porównawcza dwóch wybranych spektakli teatralnych.

67. Koncepcja piękna w literaturze, malarstwie i architekturze z różnych epok.

Przedstaw analizę wybranych dzieł.

68. Rola skandalu i prowokacji w literaturze i sztuce. Omów na wybranych

Page 19: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na1

9

przykładach dzieł kultury.

69. Totalitaryzm i jego skutki jako temat przewodni wybranych dzieł literackich i

filmowych. Omów wybrane przykłady.

70. Okrucieństwo i jego funkcje w różnych tekstach kultury. Analiza i interpretacja

wybranych przykładów.

71. Gotyk jako inspiracja i temat dzieł literackich, filmowych i malarskich. Zanalizuj

temat, opierając się na wybranych przykładach.

72. Demonizacja miasta w literaturze i sztuce. Zanalizuj temat, odwołując się do

wybranych przykładów.

73. Różne interpretacje mitu o Narcyzie w dziełach literackich i malarskich. Poddaj

analizie wybrane przykłady.

74. Motyw lustra w sztuce i literaturze. Poddaj analizie wybrane przykłady.

75. Przeanalizuj różne ujęcia katastrofizmu w literaturze i innych dziedzinach sztuki.

Omów temat na wybranych przykładach.

76. Na podstawie wybranych przykładów omów funkcjonowanie motywu grozy w

literaturze i innych dziedzinach sztuki.

77. Związki między literaturą a muzyką. Omów na wybranych przykładach.

78. Motyw Syberii w literaturze i malarstwie. Omów jego funkcjonowanie na

wybranych przykładach różnych tekstów kultury.

79. Hoffman wobec „Trylogii” Sienkiewicza. Omów problem adaptacji filmowej

powieści historycznych, porównując pierwowzór literacki z jego adaptacją filmową.

80. Niezwykła kariera melodramatu w literaturze i filmie XX wieku. Omów zjawisko na

wybranych przykładach.

81. Futurystyczne fascynacje nowoczesnością i postępem. Omów zjawisko, odwołując

się do wybranych przykładów z literatury i sztuki.

82. Święta religijne jako temat literacki, malarski i filmowy. Zanalizuj temat w oparciu

o wybrane przykłady.

83. Postmodernistyczne gry z odbiorcą w literaturze i filmie. Omów zagadnienie na

wybranych przykładach.

84. Przedstaw funkcjonowanie motywu morza w literaturze i malarstwie. Omów na

wybranych przykładach.

85. Piosenki „Piwnicy pod Baranami” - tematy, motywy, poetyka. Omów temat na

podstawie wybranych przykładów.

Page 20: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na2

0

86. Literatura i film fabularny jako dokument kryzysu wartości. Omów na wybranych

przykładach.

87. Motyw dzieła plastycznego w poezji współczesnej. Omów na wybranych

przykładach.

88. Małe ojczyzny w literaturze i malarstwie XIX i XX wieku. Przedstaw sposób ich

kreowania na podstawie analizy wybranych dzieł.

89. Science fiction w literaturze i filmie. Na podstawie analizy wybranych dzieł

scharakteryzuj konwencję.

90. Różne sposoby kreacji outsidera w literaturze i filmie. Omów na wybranych

przykładach.

91. Fascynacja psychoanalizą w literaturze i sztuce. Odwołaj się do wybranych

przykładów, wyjaśnij, jakie formy ta fascynacja przybierała.

92. Niepokoje wieku XVII i ich odbicie w literaturze, malarstwie, muzyce... Omów

temat, odwołując się do wybranych przykładów.

93. Historia jako temat lub pretekst w literaturze i sztuce. Omów na podstawie

wybranych przykładów.

94. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw artystyczne ujęcie motywu

macierzyństwa. Odwołaj się do dzieł literackich i plastycznych.

95. Temat afirmacji życia w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.

96. Symbolika zwierząt. Omów zagadnienie, odwołując się do tekstów literackich i

innych dziedzin sztuki.

97. Motyw przemijania w literaturze i filmie. Omów sposoby ujęcia tego motywu na

podstawie wybranych przykładów.

98. Portrety detektywów w literaturze i filmie. Porównaj motyw i sposoby jego ujęcia

w wybranych dziełach.

99. Omów funkcjonowanie motywu Stabat Mater Dolorosa w literaturze i sztuce

różnych epok.

100. Współcześni beatnicy. Porównaj obraz młodzieży lat siedemdziesiątych i

współczesnej, odwołując się do tekstów kultury.

101. Obraz wielkich wydarzeń historycznych. Przedstaw zagadnienie analizując

wybrane dzieła literackie, plastyczne oraz muzyczne.

102. Obraz getta w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach.

Page 21: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na2

1

III Język

1. Język wyrażania uczuć w różnych epokach. Omów temat, analizując zebrany

materiał językowy.

2. Listy kochanków. Zbadaj język w tekstach z wybranych epok literackich.

3. Język prasy, radia i telewizji oraz jego wpływ na współczesne słownictwo. Omów

problem, analizując zebrane przykłady.

4. Świat dziecięcych znaczeń i wartości. Dokonaj analizy języka dzieci na podstawie

wypowiedzi w mediach i literaturze.

5. Zjawisko tzw. nowomowy. Omów jego cechy, analizując wybrane dzieła literackie

oraz inne teksty (np. przemówienia polityków, teksty publicystyczne).

6. Język ezopowy w literaturze. Omów, poddając analizie zgromadzony materiał

językowy.

7. Retoryka wystąpień sejmowych. Przedstaw problem, analizując wybrane

wypowiedzi polityków.

8. Stylizacja biblijna i jej funkcje w literaturze. Omów na wybranych przykładach.

9. Język bohaterów filmów Stanisława Barei jako zwierciadło epoki absurdu.

Przedstaw na wybranych przykładach.

10. Metafora w tekście użytkowym i literackim. Omów sposoby jej tworzenia, funkcje

oraz zasady poprawności w różnych typach tekstów.

11. Forma językowa nazw sklepów, kawiarni, instytucji. Oceń ją pod względem

poprawności językowej i walorów stylistycznych.

12. Sztuka przemawiania – dokonaj analizy wybranych tekstów przemówień z dzieł

literackich różnych epok.

13. Na przykładzie analizy wybranych tekstów zamieszczonych w prasie codziennej,

omów tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny pisanej.

14. Magia i tabu w języku. Omów na przykładach tekstów z wybranej epoki literackiej.

15. Przysłowia, sentencje, aforyzmy i maksymy. Na konkretnych przykładach omów

ich rolę w literaturze.

16. Imiona a zjawisko mody językowej. Omów na przykładach.

Page 22: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na2

2

17. Żart słowny w komedii, fraszce i innych gatunkach literackich. Omów na

wybranych przykładach.

18. Neologizmy i ich funkcje w twórczości różnych autorów. Omów na wybranych

przykładach.

19. Język wybranych bohaterów literackich jako wyznacznik przynależności

środowiskowej i czynnik charakterologiczny postaci. Przedstaw zagadnienie na podstawie

analizy wybranych przykładów.

20. Poetyka i funkcje nagłówków oraz tytułów w prasie. Omów na wybranych

przykładach.

21. Język miłosnych wyznań dawniej i dziś. Omów na podstawie wybranych utworów

w literaturze dawnej i współczesnej.

22. Język twoich rówieśników. Scharakteryzuj jego leksykę, składnię, fleksję i

frazeologię na podstawie zgromadzonego materiału.

23. Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się

narzędziem manipulacji.

24. Retoryka jako sztuka przekonującego mówienia. Na podstawie wybranych

przykładów dokonaj analizy i omówienia najciekawszych figur retorycznych.

25. Odwołując się do wybranych przykładów, omów zagadnienie kiczu językowego.

26. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw funkcje stylizacji gwarowej w

literaturze.

27. Polszczyzna wobec zapożyczeń. Prześledź wpływ języków obcych na język polski

w przeszłości i współczesności.

28. Cele i sposoby wykorzystania języka w Internecie. Omów na podstawie wybranych

przykładów.

29. Małe formy poetyckie jako igraszki intelektualne i językowe. Omów na wybranych

przykładach.

30. Stylizacja na język mówiony i jej funkcje w tekstach różnych autorów (np. B.

Prusa, J. Tuwima, S. Barańczaka, M. Białoszewskiego). Omów temat, analizując i

interpretując utwory co najmniej dwóch pisarzy.

31. Różne sposoby wykorzystania warstwy brzmieniowej języka. Odwołaj się do

wybranych przykładów poetyckich.

32. Humor i satyra w tekstach piosenek współczesnych zespołów muzycznych. Omów

Page 23: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na2

3

na wybranych przykładach.

33. Bohaterowie mówią różnymi językami. Dokonaj analizy i interpretacji

wypowiedzi wybranych postaci literackich.

34. Elementy turpizmu w stylistyce literatury współczesnej. Omów zagadnienie,

odwołując się do wybranych tekstów literackich.

35. Błąd językowy jako źródło komizmu. Zanalizuj temat, wykorzystując polskie

teksty kabaretowe.

36. Omów na wybranych przykładach tekstów podstawowe chwyty erystyczne.

37. Sposoby tworzenia języka w powieściach fantasy. Omów to zagadnienie w oparciu

o zgromadzony materiał.

38. Analizując zgromadzony materiał językowy, wskaż w jaki sposób źródła

historyczne i literackie są wykorzystywane we współczesnej reklamie.

39. Różne środowiska, różne sposoby komunikowania się. Dokonaj analizy materiału

językowego dwóch wybranych środowisk.

40. „Komputeryzacja języka” - przedstaw wpływ technik informatycznych na

współczesną polszczyznę Twoich rówieśników.

41. Funkcje kalamburu we współczesnej poezji. Omów temat, posługując się

wybranymi przykładami.

42. Eksperymenty lingwistyczne w polskiej poezji współczesnej. Omów, analizując

wybrane przykłady.

43. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów na wybranych

przykładach.

44. Specyfika języka wiadomości tekstowych SMS telefonii komórkowej a funkcje

języka. Analiza i ocena zgromadzonych materiałów.

45. Stylistyka kazań współczesnych księży katolickich. Analiza wybranych

przykładów.

46. Język jako narzędzie wywierania wpływu na ludzi. Omów na wybranych

przykładach.

47. Rola tłumacza w percepcji dzieła literackiego. Na wybranych przykładach dokonaj

analizy i tłumaczeń wybranego dzieła literackiego.

48. Związki frazeologiczne jako wyróżnik epoki/ stylu twórcy. Omów na konkretnych

przykładach.

49. Omów różne funkcje żartu i humoru słownego w literaturze. Zanalizuj przykłady z

Page 24: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na2

4

literatury epok dawnych oraz współczesnych.

50. Przedstaw, w jaki sposób funkcjonują dzieła literackie we współczesnej reklamie i

tytułach prasowych.

51. Rola języka potocznego w utworach literatury współczesnej. Przedstaw na

wybranych przykładach.

52. Scharakteryzuj język wybranego poety polskiego, zwracając szczególną uwagę na

jego cechy indywidualne.

53. Twórcze wykorzystanie różnych stylów funkcjonalnych (potocznego, urzędowego,

naukowego) w poezji XX wieku. Przedstaw na wybranych przykładach.

54. Język III Rzeszy. Analiza cech LTI na wybranych przykładach.

55. Omów style językowe uwarunkowane przez osobowość rozmówcy i okoliczności

wypowiedzi na podstawie wybranych dzieł literackich.

56. Język jako niewyczerpane źródło wiedzy o obyczajach. Omów na wybranych

przykładach.

57. Język a płeć. Dokonaj analizy zjawiska na celowo zgromadzonym materiale,

opierając się o gramatyczne i semantyczne właściwości języka.

58. Zilustruj ekspresywną funkcję języka na podstawie wypowiedzi wybranego

polityka.

59. Zakłócenia komunikacji językowej. Dokonując analizy wybranych utworów

literackich, wskaż funkcje takiego sposobu kształtowania rozmowy.

60. Stylizacja modlitewna w utworach poetów wojennych, jej odmiany i funkcje.

Omów na przykładach wybranych twórców.

61. Emocje w języku bohatera literackiego. Przedstaw językowe środki ekspresji w

dziełach literackich wybranej epoki.

62. Innowacje językowe i różne kryteria ich oceny. Zanalizuj i oceń wybrane

przykłady.

63. Omów funkcje gwary podhalańskiej w wybranych tekstach K. Przerwy- Tetmajera,

S. Wyspiańskiego i J. Tischnera.

64. Perswazyjna funkcja języka w tekstach propagandy politycznej. Omów na

wybranych przykładach.

65. Scharakteryzuj język poezji barokowej, analizując wybrane teksty.

66. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach dawniej i dziś. Dokonaj analizy

porównawczej w oparciu o wybrane przykłady twórców romantycznych (np. A.

Page 25: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na2

5

Mickiewicza, J. Słowackiego, C.K. Norwida lub F. Chopina) i współczesnych (np. Z.

Herberta, J. Stempowskiego).

67. Język a futuryści – na wybranych przykładach literackich omów ich koncepcje

językowe.

68. Wpływ kultury masowej na kształt współczesnej polszczyzny. Zanalizuj i

zinterpretuj celowo zgromadzony materiał językowy.

69. Język utworów groteskowych. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

70. Język polityków odzwierciedleniem kultury narodu. Omów zagadnienie, odwołując

się do wybranych przykładów wypowiedzi polityków.

71. Język w funkcji ludycznej. Przedstaw analizę komizmu słownego i żartu

językowego we współczesnych tekstach literackich i kabaretowych.

72. Wpływ „mody językowej” na kształtowanie się polszczyzny w różnych epokach

literackich. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

73. Zanalizuj środki językowe charakterystyczne dla wybranej gwary środowiskowej.

74. Językowe sposoby wyrażania egzystencjalnego absurdu. Przedstaw zagadnienia na

podstawie analizy wybranych utworów literackich.

75. Wykorzystanie różnych środków językowych do budowania nastroju w literaturze.

Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów.

76. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały z kampanii

wyborczych.

77. Zmiany barwy uczuciowej wyrazów na przestrzeni wieków. Zbadaj ewolucję

znaczenia wybranych wyrazów.

78. Bogactwo i asceza języka jako różnorodne sposoby mówienia o kataklizmie II

wojny w poezji współczesnej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

79. Funkcje kolokwializmów w poezji współczesnej. Omów, analizując wybrane

utwory poetyckie różnych twórców.

80. Językowy obraz świata we współczesnych nazwach własnych. Zanalizuj,

odwołując do etymologii i budowy słowotwórczej tych wyrazów.

81. Język postaci wybranych utworów literackich odzwierciedleniem destrukcji świata

wartości. Przedstaw zagadnienie, interpretując wybrane przykłady.

82. Scharakteryzuj język tekstów piosenek wybranego zespołu rockowego. Ukaż

relację pomiędzy językiem a światopoglądem charakterystycznym dla danej dekady.

83. Znaczenia wyrazów wieloznacznych – na podstawie gier słownych, dowcipów i

Page 26: USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - … · USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO - ZESTAWIENIE TEMATÓW ... Romantyzm polski a romantyzm angielski. Porównaj twórczość

Stro

na2

6

złotych myśli. Zgromadź materiał językowy i zanalizuj go.

84. Współczesna gwara uczniowska a norma językowa. Zanalizuj zagadnienie,

wykorzystując zgromadzony materiał.

85. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw mechanizmy językowe

powstawania dowcipów słownych.

86. Świat Biblii we współczesnej polszczyźnie. Omów zagadnienie na podstawie

związków frazeologicznych, przysłów i przenośnych znaczeń wyrazów.

87. Słowa – klucze w literaturze. Określ ich funkcję w twórczości wybranego autora.