Ustawa o rachunkowości

PRAWO dla księgowychUSTAWA O RACHUNKOWOŚCI

– TEKST UJEDNOLICONY

I. WSTĘP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

II. USTAWA Z 29 WRZEŚNIA 1994 R. O RACHUNKOWOŚCIRozdział 1. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Rozdział 2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Rozdział 3. Inwentaryzacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Rozdział 4. Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie

wyniku finansowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Rozdział 4a. Łączenie się spółek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Rozdział 5. Sprawozdania finansowe jednostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Rozdział 6. Skonsolidowane sprawozdania finansowe grupy

kapitałowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Rozdział 7. Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych . . . . . . . . . . . . 50Rozdział 8. Ochrona danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Rozdział 8a. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych . . . . . . . . . . . . . 56Rozdział 9. Odpowiedzialność karna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61Rozdział 10. Przepisy szczególne i przejściowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Rozdział 11. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy końcowe . . . . 64

III. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE (WYCIĄG Z USTAWY Z 18 MARCA 2008 R. O ZMIANIE USTAWY O RACHUNKOWOŚCI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

IV. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE (WYCIĄG Z USTAWY Z 21 LISTOPADA 2008 R. ZMIENIAJĄCEJ USTAWĘO ZMIANIE USTAWY O RACHUNKOWOŚCI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

V. ZAŁĄCZNIKI DO USTAWY Z 29 WRZEŚNIA 1994 R.Załącznik nr 1. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu

finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy,dla innych jednostek niż banki i zakłady ubezpieczeń. . . . . 67

Załącznik nr 2. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy, dla banków . . . 81

Załącznik nr 3. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy, dla zakładów ubezpieczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

dd oo dd aa tt ee kk nn rr 11

BIULETYN

RACHUNKOWOŚCI nr 1(73) 1.01.2009 r.

styczeń 2009 r. Dodatek do BR nr 1(73)

I. WSTĘP DO USTAWY O RACHUNKOWOŚCI 3

1. Przepisy ustawy z 18 marca 2008 r.o zmianie ustawy o rachunkowości weszływ życie w trzech etapach:■ 14 dni po ogłoszeniu,■ 14 dni po ogłoszeniu i mają zastosowanie

po raz pierwszy do sprawozdań finanso-wych za rok obrotowy rozpoczynający sięw 2008 r.

■ 1 stycznia 2009 r. i mają zastosowanie poraz pierwszy do sprawozdań finansowych zarok obrotowy rozpoczynający się w 2009 r.

2. Przepisy ustawy z 10 lipca 2008 r. o zmia-nie ustawy o rachunkowości dotyczą limitu wy-znaczającego obowiązek prowadzenia ksiągrachunkowych dla osób fizycznych i ich spółek.Nowy limit wynosi 1 200 000 euro.

3. Przepisy ustawy z 4 września 2008 r.o zmianie ustaw w celu ujednolicenia termino-

logii informatycznej dotyczą nazewnictwa w za-kresie IT. Wprowadzają nowe określenia w tymzakresie.

4. Przepisy ustawy z 10 października 2008 r.o zmianie ustawy o rachunkowości dotycząmożliwości przechowywania list płac na nośni-kach informatycznych.

5. Przepisy ustawy z 21 listopada 2008 r.zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ra-chunkowości1.

Zmiany, które weszły w życie po 1 lipca2008 r., zaznaczono tekstem ppóółłggrruubbyymm.

oprac. Gyöngyvér Takátsspecjalista ds. rachunkowości

I. Wstęp

Ujednolicony tekst ustawy o rachunkowości zawiera wszystkie zmiany, któreweszły w życie w 2008 r. oraz które wejdą od 1 stycznia 2009 r.

1 W dniu oddania tytułu do druku tekst ustawy nie został jeszcze ogłoszony w Dzienniku Ustaw.

Rozdział 1Przepisy ogólne

AArrtt.. 11.. UUssttaawwaa ookkrreeśśllaa zzaassaaddyy rraacchhuunnkkoowwoo--śśccii,, ttrryybb bbaaddaanniiaa sspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchh pprrzzeezzbbiieeggłłyycchh rreewwiiddeennttóóww oorraazz zzaassaaddyy wwyykkoonnyywwaanniiaaddzziiaałłaallnnoośśccii ww zzaakkrreessiiee uussłłuuggoowweeggoo pprroowwaaddzzee--nniiaa kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh..

Art. 2.1. Przepisy ustawy o rachunkowości,zwanej dalej „ustawą”, stosuje się, z zastrzeże-niem ust. 3, do mających siedzibę lub miejscesprawowania zarządu na terytorium Rzeczypo-spolitej Polskiej:1) spółek handlowych (osobowych i kapitało-

wych, w tym również w organizacji) oraz spó-łek cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a takżeinnych osób prawnych, z wyjątkiem SkarbuPaństwa i Narodowego Banku Polskiego,

22)) oossóóbb ffiizzyycczznnyycchh,, ssppóółłeekk ccyywwiillnnyycchh oossóóbb ffiizzyycczz--nnyycchh,, ssppóółłeekk jjaawwnnyycchh oossóóbb ffiizzyycczznnyycchh oorraazzssppóółłeekk ppaarrttnneerrsskkiicchh,, jjeeżżeellii iicchh pprrzzyycchhooddyy nneett--ttoo zzee sspprrzzeeddaażżyy ttoowwaarróóww,, pprroodduukkttóóww ii ooppeerraa--ccjjii ffiinnaannssoowwyycchh zzaa ppoopprrzzeeddnnii rrookk oobbrroottoowwyy wwyy--nniioossłłyy ccoo nnaajjmmnniieejj rróówwnnoowwaarrttoośśćć ww wwaalluucciieeppoollsskkiieejj 11 220000 000000 eeuurroo22,

3) jednostek organizacyjnych działających napodstawie Prawa bankowego, przepisówo obrocie papierami wartościowymi, przepi-sów o funduszach inwestycyjnych, przepi-sów o działalności ubezpieczeniowej lubprzepisów o organizacji i funkcjonowaniufunduszy emerytalnych, bez względu na wiel-kość przychodów,

4) gmin, powiatów, województw i ich związków,a także państwowych, gminnych, powiatowychi wojewódzkich:a) jednostek budżetowych,b) gospodarstw pomocniczych jednostek bu-

dżetowych,c) zakładów budżetowych,d) funduszy celowych niemających osobowo-

ści prawnej,5) jednostek organizacyjnych niemających oso-

bowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o któ-rych mowa w pkt 1 i 2,

66)) oossóóbb zzaaggrraanniicczznnyycchh,, ooddddzziiaałłóóww ii pprrzzeeddssttaawwii--cciieellssttww pprrzzeeddssiięębbiioorrccóóww zzaaggrraanniicczznnyycchh,, ww rroo--zzuummiieenniiuu pprrzzeeppiissóóww oo sswwoobbooddzziiee ddzziiaałłaallnnoośścciiggoossppooddaarrcczzeejj,,

7) jednostek niewymienionych w pkt 1–6, jeżeliotrzymują one na realizację zadań zleconychdotacje lub subwencje z budżetu państwa, bu-

www.br.infor.pl www.mk.infor.pl

4 art. 1–2 II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

II. USTAWA Z DNIA 29 WRZEŚNIA 1994 R.O RACHUNKOWOŚCI1

((ZZmmiiaannyy tteekkssttuu jjeeddnnoolliitteeggoo wwyymmiieenniioonneejj uussttaawwyy zzoossttaałłyy ooggłłoosszzoonnee ww DDzz..UU..zz 22000033 rr.. NNrr 6600,, ppoozz.. 553355,, NNrr 112244,, ppoozz.. 11115522,, NNrr 113399,, ppoozz.. 11332244 ii NNrr 222299,,ppoozz.. 22227766,, zz 22000044 rr.. NNrr 9966,, ppoozz.. 995599,, NNrr 114455,, ppoozz.. 11553355,, NNrr 114466,, ppoozz.. 11554466ii NNrr 221133,, ppoozz.. 22115555,, zz 22000055 rr.. NNrr 1100,, ppoozz.. 6666,, NNrr 118844,, ppoozz.. 11553399 ii NNrr 226677,,ppoozz.. 22225522,, zz 22000066 rr.. NNrr 115577,, ppoozz.. 11111199,, NNrr 220088,, ppoozz.. 11554400,, zz 22000088 rr.. NNrr 6633,,ppoozz.. 339933,, NNrr 114444,, ppoozz.. 990000,, NNrr 117711,, ppoozz.. 11005566 ii NNrr 221144,, ppoozz.. 11334433))

1 Ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia postanowień dyrektywy 2006/46/WE Parlamentu Europej-skiego i Rady z 14 czerwca 2006 r. zmieniającej dyrektywy Rady 78/660/EWG w sprawie rocznych sprawozdań fi-nansowych niektórych rodzajów spółek, 83/349/EWG w sprawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych,86/635/EWG w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków i innych instytucji finan-sowych oraz 91/674/EWG w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych zakładów ubezpie-czeń (Dz.Urz. UE L 224 z 16.8.2006, str. 1–7).

2 Zmiana weszła w życie 22 sierpnia 2008 r.

dżetów jednostek samorządu terytorialnegolub funduszów celowych – od początku rokuobrotowego, w którym dotacje lub subwencjezostały im przyznane.22.. OOssoobbyy ffiizzyycczznnee,, ssppóółłkkii ccyywwiillnnee oossóóbb ffii--

zzyycczznnyycchh,, ssppóółłkkii jjaawwnnee oossóóbb ffiizzyycczznnyycchh oorraazzssppóółłkkii ppaarrttnneerrsskkiiee mmooggąą ssttoossoowwaaćć zzaassaaddyy rraa--cchhuunnkkoowwoośśccii ookkrreeśślloonnee uussttaawwąą rróówwnniieeżż oodd ppoo--cczząąttkkuu nnaassttęęppnneeggoo rrookkuu oobbrroottoowweeggoo,, jjeeżżeellii iicchhpprrzzyycchhooddyy nneettttoo zzee sspprrzzeeddaażżyy ttoowwaarróóww,, pprroo--dduukkttóóww ii ooppeerraaccjjii ffiinnaannssoowwyycchh zzaa ppoopprrzzeeddnnii rrookkoobbrroottoowwyy ssąą nniiżżsszzee nniiżż rróówwnnoowwaarrttoośśćć ww wwaalluu--cciiee ppoollsskkiieejj 11 220000 000000 eeuurroo.. WW ttyymm pprrzzyyppaaddkkuuoossoobbyy ttee lluubb wwssppóóllnniiccyy pprrzzeedd rroozzppoocczzęęcciieemm rroo--kkuu oobbrroottoowweeggoo ssąą oobboowwiiąązzaannii ddoo zzaawwiiaaddoommiiee--nniiaa oo ttyymm uurrzzęędduu sskkaarrbboowweeggoo,, wwłłaaśścciiwweeggooww sspprraawwaacchh ooppooddaattkkoowwaanniiaa ppooddaattkkiieemm ddoocchhoo--ddoowwyymm33..

3. Jednostki sporządzające sprawozdania fi-nansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standar-dami Rachunkowości, Międzynarodowymi Stan-dardami Sprawozdawczości Finansowej orazzwiązanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymiw formie rozporządzeń Komisji Europejskiej, zwa-nymi dalej „MSR”, stosują przepisy ustawy orazprzepisy wykonawcze wydane na jej podstawie,w zakresie nieuregulowanym przez MSR.

Art. 3.1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:1) jednostce – rozumie się przez to podmioty

i osoby określone w art. 2 ust. 1,2) banku – rozumie się przez to jednostkę dzia-

łającą na podstawie przepisów Prawa ban-kowego,

3) zakładzie ubezpieczeń – rozumie się przezto jednostkę prowadzącą działalność ubez-pieczeniową na podstawie przepisów o dzia-łalności ubezpieczeniowej,

3a) przepisach o obrocie papierami wartościo-wymi – rozumie się przez to przepisy ustawyo obrocie instrumentami finansowymi, usta-wy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym,ustawy o ofercie publicznej i warunkachwprowadzania instrumentów finansowych do

zorganizowanego systemu obrotu orazo spółkach publicznych,

4) udziałach lub udziałowcach – rozumie sięprzez to również odpowiednio akcje lub ak-cjonariuszy,

5) krajowych środkach płatniczych, walutachobcych i dewizach – rozumie się przez tokrajowe środki płatnicze, waluty obce i de-wizy, o których mowa w przepisach Prawadewizowego,

5a) członku organu jednostki – rozumie się przezto osobę fizyczną, pełniącą funkcję członkazarządu lub innego organu zarządzającego,członka rady nadzorczej lub innego organunadzorującego, jak również innego organuadministrującego jednostki, powołaną do peł-nienia tej funkcji zgodnie z postanowieniamiumowy spółki, statutu lub innymi obowiązu-jącymi jednostkę przepisami prawa,

6) kierowniku jednostki – rozumie się przez toczłonka zarządu lub innego organu zarzą-dzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy– członków tego organu, z wyłączeniem peł-nomocników ustanowionych przez jednost-kę. W przypadku spółki jawnej i spółki cy-wilnej za kierownika jednostki uważa się– wspólników prowadzących sprawy spółki,w przypadku spółki partnerskiej – wspólni-ków prowadzących sprawy spółki albo za-rząd, a w odniesieniu do spółki komandyto-wej i spółki komandytowo-akcyjnej – kom-plementariuszy prowadzących sprawy spół-ki. W przypadku osoby fizycznej prowadzą-cej działalność gospodarczą za kierownikajednostki uważa się tę osobę; przepis tenstosuje się odpowiednio do osób wykonują-cych wolne zawody. Za kierownika jednost-ki uważa się również likwidatora, a także syn-dyka lub zarządcę ustanowionego w postę-powaniu upadłościowym,

7) organie zatwierdzającym – rozumie się przezto organ, który zgodnie z obowiązującymijednostkę przepisami prawa, statutem, umo-wą lub na mocy prawa własności jest upraw-


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 3 5

3 Zmiana weszła w życie 22 sierpnia 2008 r.

niony do zatwierdzania sprawozdania finan-sowego jednostki. W przypadku spółki oso-bowej, z wyjątkiem spółki komandytowo-ak-cyjnej, oraz spółki cywilnej przez organ za-twierdzający rozumie się jej wspólników,

8) okresie sprawozdawczym – rozumie sięprzez to okres, za który sporządza się spra-wozdanie finansowe w trybie przewidzianymustawą lub inne sprawozdania sporządzonena podstawie ksiąg rachunkowych,

9) roku obrotowym – rozumie się przez to rokkalendarzowy lub inny okres trwający 12 ko-lejnych pełnych miesięcy kalendarzowych,stosowany również do celów podatkowych.Rok obrotowy lub jego zmiany określa sta-tut lub umowa, na podstawie której utworzo-no jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęładziałalność w drugiej połowie przyjętego ro-ku obrotowego, to można księgi rachunko-we i sprawozdanie finansowe za ten okrespołączyć z księgami rachunkowymi i spra-wozdaniem finansowym za rok następny.W przypadku zmiany roku obrotowego pierw-szy po zmianie rok obrotowy powinien byćdłuższy niż 12 kolejnych miesięcy,

10) dniu bilansowym – rozumie się przez to dzień,na który jednostka sporządza sprawozdaniefinansowe,

11) przyjętych zasadach (polityce) rachunkowo-ści – rozumie się przez to wybrane i stoso-wane przez jednostkę rozwiązania dopusz-czone ustawą, w tym także określone w MSR,zapewniające wymaganą jakość sprawozdańfinansowych,

12) aktywach – rozumie się przez to kontrolowa-ne przez jednostkę zasoby majątkowe o wia-rygodnie określonej wartości, powstałe w wy-niku przeszłych zdarzeń, które spowodująw przyszłości wpływ do jednostki korzyściekonomicznych,

13) aktywach trwałych – rozumie się przez toaktywa jednostki, które nie są zaliczane doaktywów obrotowych, o których mowaw pkt 18,

1144)) wwaarrttoośścciiaacchh nniieemmaatteerriiaallnnyycchh ii pprraawwnnyycchh –– rroo--zzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm ppkktt 1177,,

nnaabbyyttee pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkęę,, zzaalliicczzaannee ddoo aakkttyy--wwóóww ttrrwwaałłyycchh,, pprraawwaa mmaajjąąttkkoowwee nnaaddaajjąącceessiięę ddoo ggoossppooddaarrcczzeeggoo wwyykkoorrzzyyssttaanniiaa,, oo pprrzzee--wwiiddyywwaannyymm ookkrreessiiee eekkoonnoommiicczznneejj uużżyytteecczz--nnoośśccii ddłłuużżsszzyymm nniiżż rrookk,, pprrzzeezznnaacczzoonnee ddoouużżyywwaanniiaa nnaa ppoottrrzzeebbyy jjeeddnnoossttkkii,, aa ww sszzcczzee--ggóóllnnoośśccii::aa)) aauuttoorrsskkiiee pprraawwaa mmaajjąąttkkoowwee,, pprraawwaa ppoo--

kkrreewwnnee,, lliicceennccjjee,, kkoonncceessjjee,,bb)) pprraawwaa ddoo wwyynnaallaazzkkóóww,, ppaatteennttóóww,, zznnaakkóóww

ttoowwaarroowwyycchh,, wwzzoorróóww uużżyyttkkoowwyycchh oorraazzzzddoobbnniicczzyycchh,,

cc)) kknnooww--hhooww..WW pprrzzyyppaaddkkuu wwaarrttoośśccii nniieemmaatteerriiaallnnyycchh ii pprraaww--

nnyycchh ooddddaannyycchh ddoo uużżyywwaanniiaa nnaa ppooddssttaawwiiee uummoo--wwyy nnaajjmmuu,, ddzziieerrżżaawwyy lluubb lleeaassiinngguu,, wwaarrttoośśccii nniiee--mmaatteerriiaallnnee ii pprraawwnnee zzaalliicczzaa ssiięę ddoo aakkttyywwóóww ttrrwwaa--łłyycchh jjeeddnneejj zzee ssttrroonn uummoowwyy,, zzggooddnniiee zz wwaarruunnkkaa--mmii ookkrreeśślloonnyymmii ww uusstt.. 44.. DDoo wwaarrttoośśccii nniieemmaattee--rriiaallnnyycchh ii pprraawwnnyycchh zzaalliicczzaa ssiięę rróówwnniieeżż nnaabbyyttąąwwaarrttoośśćć ffiirrmmyy oorraazz kkoosszzttyy zzaakkoońńcczzoonnyycchh pprraaccrroozzwwoojjoowwyycchh,,1155)) śśrrooddkkaacchh ttrrwwaałłyycchh –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo,,

zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm ppkktt 1177,, rrzzeecczzoowwee aakkttyywwaattrrwwaałłee ii zzrróówwnnaannee zz nniimmii,, oo pprrzzeewwiiddyywwaannyymmookkrreessiiee eekkoonnoommiicczznneejj uużżyytteecczznnoośśccii ddłłuużż--sszzyymm nniiżż rrookk,, kkoommpplleettnnee,, zzddaattnnee ddoo uużżyyttkkuuii pprrzzeezznnaacczzoonnee nnaa ppoottrrzzeebbyy jjeeddnnoossttkkii.. ZZaallii--cczzaa ssiięę ddoo nniicchh ww sszzcczzeeggóóllnnoośśccii::aa)) nniieerruucchhoommoośśccii –– ww ttyymm ggrruunnttyy,, pprraawwoo

uużżyyttkkoowwaanniiaa wwiieecczzyysstteeggoo ggrruunnttuu,, bbuu--ddoowwllee ii bbuuddyynnkkii,, aa ttaakkżżee bbęęddąąccee ooddrręębb--nnąą wwłłaassnnoośścciiąą llookkaallee,, ssppóółłddzziieellcczzee wwłłaass--nnoośścciioowwee pprraawwoo ddoo llookkaalluu mmiieesszzkkaallnnee--ggoo oorraazz ssppóółłddzziieellcczzee pprraawwoo ddoo llookkaalluuuużżyyttkkoowweeggoo,,

bb)) mmaasszzyynnyy,, uurrzząąddzzeenniiaa,, śśrrooddkkii ttrraannssppoorrttuuii iinnnnee rrzzeecczzyy,,

cc)) uulleeppsszzeenniiaa ww oobbccyycchh śśrrooddkkaacchh ttrrwwaałłyycchh,,dd)) iinnwweennttaarrzz żżyywwyy..

ŚŚrrooddkkii ttrrwwaałłee ooddddaannee ddoo uużżyywwaanniiaa nnaa ppooddssttaa--wwiiee uummoowwyy nnaajjmmuu,, ddzziieerrżżaawwyy lluubb lleeaassiinngguu zzaallii--cczzaa ssiięę ddoo aakkttyywwóóww ttrrwwaałłyycchh jjeeddnneejj zzee ssttrroonn uummoo--wwyy,, zzggooddnniiee zz wwaarruunnkkaammii ookkrreeśślloonnyymmii ww uusstt.. 44,,16) środkach trwałych w budowie – rozumie się

przez to zaliczane do aktywów trwałych środ-


6 art. 3 II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

ki trwałe w okresie ich budowy, montażu lubulepszenia już istniejącego środka trwałego,

1177)) iinnwweessttyyccjjaacchh –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo aakkttyywwaappoossiiaaddaannee pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkęę ww cceelluu oossiiąąggnniięę--cciiaa zz nniicchh kkoorrzzyyśśccii eekkoonnoommiicczznnyycchh wwyynniikkaa--jjąąccyycchh zz pprrzzyyrroossttuu wwaarrttoośśccii ttyycchh aakkttyywwóóww,,uuzzyysskkaanniiaa pprrzzyycchhooddóóww ww ffoorrmmiiee ooddsseetteekk,, ddyy--wwiiddeenndd ((uuddzziiaałłóóww ww zzyysskkaacchh)) lluubb iinnnnyycchh ppoo--żżyyttkkóóww,, ww ttyymm rróówwnniieeżż zz ttrraannssaakkccjjii hhaannddlloo--wweejj,, aa ww sszzcczzeeggóóllnnoośśccii aakkttyywwaa ffiinnaannssoowweeoorraazz ttee nniieerruucchhoommoośśccii ii wwaarrttoośśccii nniieemmaatteerriiaall--nnee ii pprraawwnnee,, kkttóórree nniiee ssąą uużżyyttkkoowwaannee pprrzzeezzjjeeddnnoossttkkęę,, lleecczz ssąą ppoossiiaaddaannee pprrzzeezz nniiąą ww ccee--lluu oossiiąąggnniięęcciiaa ttyycchh kkoorrzzyyśśccii.. WW pprrzzyyppaaddkkuuzzaakkłłaaddóóww uubbeezzppiieecczzeeńń pprrzzeezz iinnwweessttyyccjjee rroo--zzuummiiee ssiięę llookkaattyy,,

18) aktywach obrotowych – rozumie się przezto tę część aktywów jednostki, którew przypadku:a) aktywów rzeczowych, o których mowa

w pkt 19 – są przeznaczone do zbycialub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dniabilansowego lub w ciągu normalnego cy-klu operacyjnego właściwego dla danejdziałalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12miesięcy,

b) aktywów finansowych, o których mowaw pkt 24 – są płatne i wymagalne lub prze-znaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcyod dnia bilansowego lub od daty ich za-łożenia, wystawienia lub nabycia, albo sta-nowią aktywa pieniężne,

c) należności krótkoterminowych – obejmu-ją ogół należności z tytułu dostaw i usługoraz całość lub część należności z innychtytułów niezaliczonych do aktywów finan-sowych, a które stają się wymagalne w cią-gu 12 miesięcy od dnia bilansowego,

d) rozliczeń międzyokresowych – trwają niedłużej niż 12 miesięcy od dnia bilanso-wego,

19) rzeczowych aktywach obrotowych – rozumiesię przez to materiały nabyte w celu zużyciana własne potrzeby, wytworzone lub przetwo-rzone przez jednostkę produkty gotowe (wy-roby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w to-

ku produkcji, półprodukty oraz towary naby-te w celu odprzedaży w stanie nieprzetwo-rzonym,

20) zobowiązaniach – rozumie się przez to wy-nikający z przeszłych zdarzeń obowiązekwykonania świadczeń o wiarygodnie okre-ślonej wartości, które spowodują wykorzy-stanie już posiadanych lub przyszłych akty-wów jednostki,

21) rezerwach – rozumie się przez to zobowią-zania, których termin wymagalności lub kwo-ta nie są pewne,

22) zobowiązaniach krótkoterminowych – rozu-mie się przez to ogół zobowiązań z tytułudostaw i usług, a także całość lub tę częśćpozostałych zobowiązań, które stają się wy-magalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilan-sowego,

23) instrumentach finansowych – rozumie sięprzez to kontrakt, który powoduje powstanieaktywów finansowych u jednej ze stron i zo-bowiązania finansowego albo instrumentu ka-pitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem,że z kontraktu zawartego między dwiema lubwięcej stronami jednoznacznie wynikają skut-ki gospodarcze, bez względu na to, czy wy-konanie praw lub zobowiązań wynikającychz kontraktu ma charakter bezwarunkowy al-bo warunkowy. Do instrumentów finanso-wych nie zalicza się w szczególności:a) rezerw i aktywów z tytułu odroczonego

podatku dochodowego,b) umów o gwarancje finansowe, które usta-

lają wykonanie obowiązków z tytułu udzie-lonej gwarancji, w formie zapłacenia kwotodpowiadających stratom poniesionymprzez beneficjenta na skutek niespłaceniawierzytelności przez dłużnika w wymaga-nym terminie,

c) umów o przeniesienie praw z papierówwartościowych w okresie pomiędzy termi-nem zawarcia i rozliczenia transakcji, gdywykonanie tych umów wymaga wydaniapapierów wartościowych w określonymterminie, również wtedy, gdy przeniesienietych praw następuje w formie zapisu na



rachunku papierów wartościowych, pro-wadzonym przez podmiot upoważniony napodstawie odrębnych przepisów,

dd)) aakkttyywwóóww ii zzoobboowwiiąązzaańń zz ttyyttuułłuu pprrooggrraa--mmóóww,, zz kkttóórryycchh wwyynniikkaajjąą uuddzziiaałłyy pprraaccooww--nniikkóóww oorraazz iinnnnyycchh oossóóbb zzwwiiąązzaannyycchhzz jjeeddnnoossttkkąą ww jjeejj kkaappiittaałłaacchh lluubb ww kkaappii--ttaałłaacchh iinnnneejj jjeeddnnoossttkkii zz ggrruuppyy kkaappiittaałłoo--wweejj,, ddoo kkttóórreejj nnaalleeżżyy jjeeddnnoossttkkaa,,

e) umów połączenia spółek, z których wy-nikają obowiązki określone w art. 44bust. 9,

24) aktywach finansowych – rozumie się przezto aktywa pieniężne, instrumenty kapitało-we wyemitowane przez inne jednostki, a tak-że wynikające z kontraktu prawo do otrzy-mania aktywów pieniężnych lub prawo dowymiany instrumentów finansowych z innąjednostką na korzystnych warunkach,

25) aktywach pieniężnych – rozumie się przezto aktywa w formie krajowych środków płat-niczych, walut obcych i dewiz. Do aktywówpieniężnych zalicza się również inne aktywafinansowe, w tym w szczególności naliczo-ne odsetki od aktywów finansowych. Jeże-li aktywa te są płatne lub wymagalne w cią-gu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wy-stawienia, nabycia lub założenia (lokaty), tona potrzeby rachunku przepływów pienięż-nych zalicza się je do środków pieniężnych,chyba że ujmuje się je w przepływach z dzia-łalności inwestycyjnej (lokacyjnej),

26) instrumentach kapitałowych – rozumie sięprzez to kontrakty, z których wynika prawodo majątku jednostki, pozostałego po za-spokojeniu lub zabezpieczeniu wszystkichwierzycieli, a także zobowiązanie się jed-nostki do wyemitowania lub dostarczeniawłasnych instrumentów kapitałowych,a w szczególności udziały, opcje na akcjewłasne lub warranty,

27) zobowiązaniach finansowych – rozumie sięprzez to zobowiązanie jednostki do wyda-nia aktywów finansowych albo do wymianyinstrumentu finansowego z inną jednostką,na niekorzystnych warunkach,

28) zobowiązaniach warunkowych – rozumie sięprzez to obowiązek wykonania świadczeń,których powstanie jest uzależnione od zaist-nienia określonych zdarzeń,

29) aktywach netto – rozumie się przez to akty-wa jednostki pomniejszone o zobowiązania,odpowiadające wartościowo kapitałowi (fun-duszowi) własnemu,

30) przychodach i zyskach – rozumie się przezto uprawdopodobnione powstanie w okresiesprawozdawczym korzyści ekonomicznych,o wiarygodnie określonej wartości, w formiezwiększenia wartości aktywów, albo zmniej-szenia wartości zobowiązań, które doprowa-dzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniej-szenia jego niedoboru w inny sposób niżwniesienie środków przez udziałowców lubwłaścicieli,

31) kosztach i stratach – rozumie się przez touprawdopodobnione zmniejszenia w okresiesprawozdawczym korzyści ekonomicznych,o wiarygodnie określonej wartości, w formiezmniejszenia wartości aktywów, albo zwięk-szenia wartości zobowiązań i rezerw, któredoprowadzą do zmniejszenia kapitału własne-go lub zwiększenia jego niedoboru w innysposób niż wycofanie środków przez udzia-łowców lub właścicieli,

3322)) ppoozzoossttaałłyycchh kkoosszzttaacchh ii pprrzzyycchhooddaacchh ooppeerraa--ccyyjjnnyycchh –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo kkoosszzttyy ii pprrzzyy--cchhooddyy zzwwiiąązzaannee ppoośśrreeddnniioo zz ddzziiaałłaallnnoośścciiąąooppeerraaccyyjjnnąą jjeeddnnoossttkkii,, aa ww sszzcczzeeggóóllnnoośścciikkoosszzttyy ii pprrzzyycchhooddyy zzwwiiąązzaannee::aa)) zz ddzziiaałłaallnnoośścciiąą ssooccjjaallnnąą,,bb)) zzee zzbbyycciieemm śśrrooddkkóóww ttrrwwaałłyycchh,, śśrrooddkkóóww

ttrrwwaałłyycchh ww bbuuddoowwiiee,, wwaarrttoośśccii nniieemmaatteerriiaall--nnyycchh ii pprraawwnnyycchh,, aa ttaakkżżee nniieerruucchhoommoośścciioorraazz wwaarrttoośśccii nniieemmaatteerriiaallnnyycchh ii pprraawwnnyycchhzzaalliicczzoonnyycchh ddoo iinnwweessttyyccjjii,,

cc)) zz uuttrrzzyymmyywwaanniieemm nniieerruucchhoommoośśccii oorraazzwwaarrttoośśccii nniieemmaatteerriiaallnnyycchh ii pprraawwnnyycchh zzaa--lliicczzoonnyycchh ddoo iinnwweessttyyccjjii,, ww ttyymm ttaakkżżeezz aakkttuuaalliizzaaccjjąą wwaarrttoośśccii ttyycchh iinnwweessttyyccjjii,,jjaakk rróówwnniieeżż zz iicchh pprrzzeekkwwaalliiffiikkoowwaanniieemmooddppoowwiieeddnniioo ddoo śśrrooddkkóóww ttrrwwaałłyycchh oorraazzwwaarrttoośśccii nniieemmaatteerriiaallnnyycchh ii pprraawwnnyycchh,, jjee--



żżeellii ddoo wwyycceennyy iinnwweessttyyccjjii pprrzzyyjjęęttoo cceennęęrryynnkkoowwąą bbąąddźź iinnaacczzeejj ookkrreeśślloonnąą wwaarrttoośśććggooddzziiwwąą,,

dd)) zz ooddppiissaanniieemm nnaalleeżżnnoośśccii ii zzoobboowwiiąązzaańńpprrzzeeddaawwnniioonnyycchh,, uummoorrzzoonnyycchh,, nniieeśścciiąąggaall--nnyycchh,, zz wwyyjjąąttkkiieemm nnaalleeżżnnoośśccii ii zzoobboowwiiąą--zzaańń oo cchhaarraakktteerrzzee ppuubblliicczznnoopprraawwnnyymm nniiee--oobbcciiąążżaajjąąccyycchh kkoosszzttóóww,,

ee)) zz uuttwwoorrzzeenniieemm ii rroozzwwiiąązzaanniieemm rreezzeerrww,,zz wwyyjjąąttkkiieemm rreezzeerrww zzwwiiąązzaannyycchh zz ooppeerraa--ccjjaammii ffiinnaannssoowwyymmii,,

ff)) zz ooddppiissaammii aakkttuuaalliizzuujjąąccyymmii wwaarrttoośśćć aakkttyy--wwóóww ii iicchh kkoorreekkttaammii,, zz wwyyjjąąttkkiieemm ooddppiissóówwoobbcciiąążżaajjąąccyycchh kkoosszzttyy ffiinnaannssoowwee,,

gg)) zz ooddsszzkkooddoowwaanniiaammii ii kkaarraammii,,hh)) zz pprrzzeekkaazzaanniieemm lluubb oottrrzzyymmaanniieemm nniieeoodd--

ppłłaattnniiee,, ww ttyymm ww ddrrooddzzee ddaarroowwiizznnyy aakkttyy--wwóóww,, ww ttyymm ttaakkżżee śśrrooddkkóóww ppiieenniięężżnnyycchhnnaa iinnnnee cceellee nniiżż ddooppłłaattyy ddoo cceenn sspprrzzeeddaa--żżyy,, nnaabbyycciiee lluubb wwyyttwwoorrzzeenniiee śśrrooddkkóóww ttrrwwaa--łłyycchh,, śśrrooddkkóóww ttrrwwaałłyycchh ww bbuuddoowwiiee aallbboowwaarrttoośśccii nniieemmaatteerriiaallnnyycchh ii pprraawwnnyycchh,,

33) stratach i zyskach nadzwyczajnych – rozu-mie się przez to straty i zyski powstającena skutek zdarzeń trudnych do przewidze-nia, poza działalnością operacyjną jednost-ki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej pro-wadzenia,

34) sprawowaniu kontroli nad inną jednostką – ro-zumie się przez to zdolność jednostki do kie-rowania polityką finansową i operacyjną in-nej jednostki, w celu osiągania korzyści eko-nomicznych z jej działalności,

3355)) sspprraawwoowwaanniiuu wwssppóółłkkoonnttrroollii nnaadd iinnnnąą jjeeddnnoosstt--kkąą –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo zzddoollnnoośśćć wwssppóóllnnii--kkaa jjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaalleeżżnneejj nnaa rróówwnnii zz iinnnnyy--mmii wwssppóóllnniikkaammii,, nnaa zzaassaaddaacchh ookkrreeśślloonnyycchhww zzaawwaarrtteejj ppoommiięęddzzyy nniimmii uummoowwiiee,, uummoowwiieessppóółłkkii lluubb ssttaattuucciiee ddoo kkiieerroowwaanniiaa ppoolliittyykkąą ffii--nnaannssoowwąą ii ooppeerraaccyyjjnnąą tteejj jjeeddnnoossttkkii,, ww cceelluuoossiiąąggaanniiaa wwssppóóllnniiee kkoorrzzyyśśccii eekkoonnoommiicczznnyycchhzz jjeejj ddzziiaałłaallnnoośśccii,,

3366)) zznnaacczząąccyymm wwppłłyywwiiee nnaa iinnnnąą jjeeddnnoossttkkęę –– rroo--zzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo nniieemmaajjąąccąą zznnaammiioonn sspprraa--wwoowwaanniiaa kkoonnttrroollii lluubb wwssppóółłkkoonnttrroollii zzddoollnnoośśććjjeeddnnoossttkkii ddoo wwppłłyywwaanniiaa nnaa ppoolliittyykkęę ffiinnaannssoo--

wwąą ii ooppeerraaccyyjjnnąą iinnnneejj jjeeddnnoossttkkii,, ww sszzcczzeeggóóll--nnoośśccii pprrzzeezz::aa)) uuddzziiaałł ww ppooddeejjmmoowwaanniiuu ddeeccyyzzjjii ww sspprraawwiiee

ppooddzziiaałłuu zzyysskkuu lluubb ppookkrryycciiaa ssttrraattyy,,bb)) zzaassiiaaddaanniiee ww oorrggaanniiee zzaarrzząąddzzaajjąąccyymm,, nnaadd--

zzoorruujjąąccyymm lluubb aaddmmiinniissttrruujjąąccyymm,,cc)) pprrzzeepprroowwaaddzzaanniiee iissttoottnnyycchh ttrraannssaakkccjjii zz ttąą

jjeeddnnoossttkkąą,,dd)) uuddoossttęęppnniiaanniiee tteejj jjeeddnnoossttccee iinnffoorrmmaaccjjii

tteecchhnniicczznnyycchh oo zzaassaaddnniicczzyymm zznnaacczzeenniiuuddllaa jjeejj ddzziiaałłaallnnoośśccii,,

ee)) mmoożżlliiwwoośśćć wwyymmiiaannyy cczzłłoonnkkóóww oorrggaannóówwzzaarrzząąddzzaajjąąccyycchh,, nnaaddzzoorruujjąąccyycchh lluubb aaddmmii--nniissttrruujjąąccyycchh,,

3377)) jjeeddnnoossttccee ddoommiinnuujjąącceejj –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezzttoo jjeeddnnoossttkkęę bbęęddąąccąą ssppóółłkkąą hhaannddlloowwąą lluubbpprrzzeeddssiięębbiioorrssttwweemm ppaańńssttwwoowwyymm,, sspprraawwuujjąą--ccąą kkoonnttrroollęę nnaadd iinnnnąą jjeeddnnoossttkkąą,, aa ww sszzcczzee--ggóóllnnoośśccii::aa)) ppoossiiaaddaajjąąccąą bbeezzppoośśrreeddnniioo lluubb ppoośśrreeddnniioo

pprrzzeezz uuddzziiaałłyy wwiięękksszzoośśćć ooggóóllnneejj lliicczzbbyyggłłoossóóww ww oorrggaanniiee ssttaannoowwiiąąccyymm iinnnneejj jjeedd--nnoossttkkii ((zzaalleeżżnneejj)),, ttaakkżżee nnaa ppooddssttaawwiiee ppoo--rroozzuummiieeńń zz iinnnnyymmii uupprraawwnniioonnyymmii ddoo ggłłoo--ssuu,, wwyykkoonnuujjąąccyymmii sswwee pprraawwaa ggłłoossuu zzggoodd--nniiee zz wwoolląą jjeeddnnoossttkkii ddoommiinnuujjąącceejj,, lluubb

bb)) uupprraawwnniioonnąą ddoo kkiieerroowwaanniiaa ppoolliittyykkąą ffiinnaann--ssoowwąą ii ooppeerraaccyyjjnnąą iinnnneejj jjeeddnnoossttkkii ((zzaalleeżż--nneejj)) ww ssppoossóóbb ssaammooddzziieellnnyy lluubb pprrzzeezz wwyy--zznnaacczzoonnee pprrzzeezz ssiieebbiiee oossoobbyy lluubb jjeeddnnoosstt--kkii nnaa ppooddssttaawwiiee uummoowwyy zzaawwaarrtteejj zz iinnnnyymmiiuupprraawwnniioonnyymmii ddoo ggłłoossuu,, ppoossiiaaddaajjąąccyymmii,, nnaappooddssttaawwiiee ssttaattuuttuu lluubb uummoowwyy ssppóółłkkii,, łłąącczz--nniiee zz jjeeddnnoossttkkąą ddoommiinnuujjąąccąą,, wwiięękksszzoośśććooggóóllnneejj lliicczzbbyy ggłłoossóóww ww oorrggaanniiee ssttaannoowwiiąą--ccyymm,, lluubb

cc)) uupprraawwnniioonnąą ddoo ppoowwoołłyywwaanniiaa ii ooddwwoołłyywwaa--nniiaa wwiięękksszzoośśccii cczzłłoonnkkóóww oorrggaannóóww zzaarrzząą--ddzzaajjąąccyycchh,, nnaaddzzoorruujjąąccyycchh lluubb aaddmmiinniissttrruu--jjąąccyycchh iinnnneejj jjeeddnnoossttkkii ((zzaalleeżżnneejj)),, lluubb

dd)) bbęęddąąccąą uuddzziiaałłoowwcceemm jjeeddnnoossttkkii,, kkttóórreejjcczzłłoonnkkoowwiiee zzaarrzząądduu ww ppoopprrzzeeddnniimm rrookkuuoobbrroottoowwyymm,, ww cciiąągguu bbiieeżżąącceeggoo rrookkuu oobb--rroottoowweeggoo ii ddoo cczzaassuu ssppoorrzząąddzzeenniiaa sspprraa--wwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo zzaa bbiieeżżąąccyy rrookk oobb--rroottoowwyy,, ssttaannoowwiiąą jjeeddnnoocczzeeśśnniiee wwiięęcceejj nniiżż



ppoołłoowwęę sskkłłaadduu zzaarrzząądduu tteejj jjeeddnnoossttkkii ((zzaa--lleeżżnneejj)) lluubb oossoobbyy,, kkttóórree zzoossttaałłyy ppoowwoołłaa--nnee ddoo ppeełłnniieenniiaa ttyycchh ffuunnkkccjjii ww rreezzuullttaacciieewwyykkoonnyywwaanniiaa pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkęę ddoommiinnuujjąą--ccąą pprraawwaa ggłłoossuu ww oorrggaannaacchh tteejj jjeeddnnoosstt--kkii ((zzaalleeżżnneejj)),,

3377aa)) jjeeddnnoossttccee ddoommiinnuujjąącceejj nniiżżsszzeeggoo sszzcczzeebbllaa–– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo ssppóółłkkęę hhaannddlloowwąą,,kkttóórraa jjeesstt jjeeddnnoocczzeeśśnniiee jjeeddnnoossttkkąą zzaalleeżżnnąąoodd iinnnneejj ssppóółłkkii hhaannddlloowweejj lluubb pprrzzeeddssiięębbiioorr--ssttwwaa ppaańńssttwwoowweeggoo ii jjeeddnnoossttkkąą ddoommiinnuujjąą--ccąą ww ssttoossuunnkkuu ddoo ccoo nnaajjmmnniieejj jjeeddnneejj ssppóółł--kkii hhaannddlloowweejj,,

3377bb)) jjeeddnnoossttccee ddoommiinnuujjąącceejj wwyyżżsszzeeggoo sszzcczzeebbllaa–– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo jjeeddnnoossttkkęę bbęęddąąccąąssppóółłkkąą hhaannddlloowwąą lluubb pprrzzeeddssiięębbiioorrssttwweemmppaańńssttwwoowwyymm,, kkttóórraa jjeesstt jjeeddnnoossttkkąą ddoommiinnuu--jjąąccąą ww ssttoossuunnkkuu ddoo jjeeddnnoossttkkii ddoommiinnuujjąącceejjnniiżżsszzeeggoo sszzcczzeebbllaa,,

3377cc)) wwssppóóllnniikkuu jjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaalleeżżnneejj –– rroozzuu--mmiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo jjeeddnnoossttkkęę bbęęddąąccąą ssppóółłkkąąhhaannddlloowwąą lluubb pprrzzeeddssiięębbiioorrssttwweemm ppaańńssttwwoo--wwyymm,, sspprraawwuujjąąccąą wwrraazz zz iinnnnyymmii uuddzziiaałłooww--ccaammii wwssppóółłkkoonnttrroollęę nnaadd jjeeddnnoossttkkąą wwssppóółł--zzaalleeżżnnąą,,

3388)) zznnaacczząąccyymm iinnwweessttoorrzzee –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezzttoo jjeeddnnoossttkkęę bbęęddąąccąą ssppóółłkkąą hhaannddlloowwąą lluubbpprrzzeeddssiięębbiioorrssttwweemm ppaańńssttwwoowwyymm,, ppoossiiaaddaa--jjąąccąą ww iinnnneejj jjeeddnnoossttccee –– nniieebbęęddąącceejj jjeedd--nnoossttkkąą zzaalleeżżnnąą lluubb wwssppóółłzzaalleeżżnnąą –– nniieemmnniieejj nniiżż 2200%% ggłłoossóóww ww oorrggaanniiee ssttaannoowwiiąą--ccyymm tteejj jjeeddnnoossttkkii ii wwyywwiieerraajjąąccąą zznnaacczząąccyywwppłłyyww wwoobbeecc tteejj jjeeddnnoossttkkii,, pprrzzyy cczzyymm lliicczz--bbęę ggłłoossóóww uussttaallaa ssiięę zz zzaacchhoowwaanniieemm zzaa--ssaaddyy ookkrreeśślloonneejj ww ppkktt 3377 lliitt.. aa.. UUddzziiaałłww ooggóóllnneejj lliicczzbbiiee ggłłoossóóww mmoożżee bbyyćć mmnniieejj--sszzyy nniiżż 2200%%,, jjeeżżeellii iinnnnee ookkoolliicczznnoośśccii,, wwyy--mmiieenniioonnee ww ppkktt 3366 wwsskkaazzuujjąą nnaa wwyywwiieerraa--nniiee zznnaacczząącceeggoo wwppłłyywwuu,,

3399)) jjeeddnnoossttccee zzaalleeżżnneejj –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo jjeedd--nnoossttkkęę bbęęddąąccąą ssppóółłkkąą hhaannddlloowwąą lluubb ppooddmmiioo--tteemm uuttwwoorrzzoonnyymm ii ddzziiaałłaajjąąccyymm zzggooddnniieezz pprrzzeeppiissaammii oobbcceeggoo pprraawwaa hhaannddlloowweeggoo,,kkoonnttrroolloowwaannąą pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkęę ddoommiinnuujjąąccąą,,

4400)) jjeeddnnoossttccee wwssppóółłzzaalleeżżnneejj –– rroozzuummiiee ssiięępprrzzeezz ttoo jjeeddnnoossttkkęę,, kkttóórraa jjeesstt wwssppóółłkkoonnttrroo--

lloowwaannaa pprrzzeezz wwssppóóllnniikkóóww nnaa ppooddssttaawwiiee zzaa--wwaarrtteejj ppoommiięęddzzyy nniimmii uummoowwyy,, uummoowwyy ssppóółł--kkii lluubb ssttaattuuttuu,,

4411)) jjeeddnnoossttccee ssttoowwaarrzzyysszzoonneejj –– rroozzuummiiee ssiięępprrzzeezz ttoo jjeeddnnoossttkkęę bbęęddąąccąą ssppóółłkkąą hhaannddlloowwąąlluubb ppooddmmiiootteemm uuttwwoorrzzoonnyymm ii ddzziiaałłaajjąąccyymmzzggooddnniiee zz pprrzzeeppiissaammii oobbcceeggoo pprraawwaa hhaannddlloo--wweeggoo,, nnaa kkttóórrąą zznnaacczząąccyy iinnwweessttoorr wwyywwiieerraazznnaacczząąccyy wwppłłyyww,,

4422)) jjeeddnnoossttkkaacchh ppooddppoorrzząąddkkoowwaannyycchh –– rroozzuummiieessiięę pprrzzeezz ttoo jjeeddnnoossttkkii zzaalleeżżnnee,, wwssppóółłzzaalleeżżnneeoorraazz ssttoowwaarrzzyysszzoonnee,,

4433)) jjeeddnnoossttkkaacchh ppoowwiiąązzaannyycchh zz jjeeddnnoossttkkąą –– rroo--zzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo jjeejj jjeeddnnoossttkkęę ddoommiinnuujjąąccąą,,zznnaacczząącceeggoo iinnwweessttoorraa,, jjeejj jjeeddnnoossttkkii zzaalleeżżnnee,,wwssppóółłzzaalleeżżnnee ii ssttoowwaarrzzyysszzoonnee oorraazz jjeeddnnoosstt--kkii zznnaajjdduujjąąccee ssiięę wwrraazz zz jjeeddnnoossttkkąą ppoodd wwssppóóll--nnąą kkoonnttrroolląą,, aa ttaakkżżee wwssppóóllnniikkaa jjeeddnnoossttkkiiwwssppóółłzzaalleeżżnneejj,,

4444)) ggrruuppiiee kkaappiittaałłoowweejj –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo jjeedd--nnoossttkkęę ddoommiinnuujjąąccąą wwrraazz zz jjeeddnnoossttkkaammii zzaa--lleeżżnnyymmii,,

4455)) kkoonnssoolliiddaaccjjii –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezz ttoo łłąącczzeenniieesspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchh jjeeddnnoosstteekk ttwwoorrzząą--ccyycchh ggrruuppęę kkaappiittaałłoowwąą pprrzzeezz ssuummoowwaanniiee oodd--ppoowwiieeddnniicchh ppoozzyyccjjii sspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchhjjeeddnnoossttkkii ddoommiinnuujjąącceejj ii jjeeddnnoosstteekk zzaalleeżżnnyycchh,,zz uuwwzzggllęęddnniieenniieemm nniieezzbbęęddnnyycchh wwyyłłąącczzeeńńii kkoorreekktt,,

4466)) kkaappiittaałłaacchh mmnniieejjsszzoośśccii –– rroozzuummiiee ssiięę pprrzzeezzttoo cczzęęśśćć aakkttyywwóóww nneettttoo jjeeddnnoossttkkii zzaalleeżżnneejj,,oobbjjęętteejj sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniieemm ffii--nnaannssoowwyymm,, kkttóórraa nnaalleeżżyy ddoo uuddzziiaałłoowwccóóww iinn--nnyycchh nniiżż jjeeddnnoossttkkii ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj,,

4477)) mmeettooddzziiee pprraaww wwłłaassnnoośśccii –– rroozzuummiiee ssiięępprrzzeezz ttoo pprrzzyyjjęęttąą pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkęę ddoommiinnuujjąą--ccąą,, wwssppóóllnniikkaa jjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaalleeżżnneejj lluubbzznnaacczząącceeggoo iinnwweessttoorraa mmeettooddęę wwyycceennyyuuddzziiaałłóóww ww aakkttyywwaacchh nneettttoo jjeeddnnoossttkkii ppoodd--ppoorrzząąddkkoowwaanneejj,, zz uuwwzzggllęęddnniieenniieemm wwaarrttoośścciiffiirrmmyy lluubb uujjeemmnneejj wwaarrttoośśccii ffiirrmmyy,, uussttaalloonnyycchhnnaa ddzziieeńń oobbjjęęcciiaa kkoonnttrroollii,, wwssppóółłkkoonnttrroollii lluubbwwyywwiieerraanniiaa zznnaacczząącceeggoo wwppłłyywwuu.. WWaarrttoośśćć ppoo--cczząąttkkoowwąą uuddzziiaałłuu aakkttuuaalliizzuujjee ssiięę nnaa ddzziieeńń bbii--llaannssoowwyy,, nnaa kkttóórryy ssppoorrzząąddzzaa ssiięę sspprraawwoozzddaa--nniiee ffiinnaannssoowwee,, oo zzmmiiaannyy wwaarrttoośśccii aakkttyywwóóww



nneettttoo jjeeddnnoossttkkii ppooddppoorrzząąddkkoowwaanneejj,, jjaakkiiee nnaa--ssttąąppiiłłyy ww ookkrreessiiee sspprraawwoozzddaawwcczzyymm,, wwyynniikkaa--jjąąccee zzaarróówwnnoo zz oossiiąąggnniięętteeggoo wwyynniikkuu ffiinnaann--ssoowweeggoo,, sskkoorryyggoowwaanneeggoo oo ooddppiiss rraattyy wwaarr--ttoośśccii ffiirrmmyy lluubb uujjeemmnneejj wwaarrttoośśccii ffiirrmmyy pprrzzyy--ppaaddaajjąąccyy nnaa ddaannyy ookkrreess sspprraawwoozzddaawwcczzyy,, jjaakkii oo wwsszzeellkkiiee iinnnnee zzmmiiaannyy,, ww ttyymm wwyynniikkaajjąącceezz rroozzlliicczzeeńń zz jjeeddnnoossttkkąą ddoommiinnuujjąąccąą,, wwssppóóll--nniikkiieemm jjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaalleeżżnneejj lluubb zznnaacczząą--ccyymm iinnwweessttoorreemm..

48) Europejskim Obszarze Gospodarczym – ro-zumie się przez to kraje Unii Europejskiejoraz Islandię, Liechtenstein i Norwegię.

22.. WWyyrraażżoonnee ww eeuurroo wwiieellkkoośśccii pprrzzeelliicczzaa ssiięę nnaawwaalluuttęę ppoollsskkąą ppoo śśrreeddnniimm kkuurrssiiee,, ooggłłoosszzoonnyymmpprrzzeezz NNaarrooddoowwyy BBaannkk PPoollsskkii,, nnaa ddzziieeńń bbiillaannssoo--wwyy,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm uusstt.. 33..

33.. WWyyrraażżoonnee ww eeuurroo wwiieellkkoośśccii,, oo kkttóórryycchhmmoowwaa ww aarrtt.. 22 uusstt.. 11 ppkktt 22 ii uusstt.. 22,, pprrzzeelliicczzaassiięę nnaa wwaalluuttęę ppoollsskkąą ppoo śśrreeddnniimm kkuurrssiiee ooggłłoo--sszzoonnyymm pprrzzeezz NNaarrooddoowwyy BBaannkk PPoollsskkii,, nnaaddzziieeńń 3300 wwrrzzeeśśnniiaa rrookkuu ppoopprrzzeeddzzaajjąącceeggoo rrookkoobbrroottoowwyy..

4. Jeżeli jednostka przyjęła do używania ob-ce środki trwałe lub wartości niematerialne i praw-ne na mocy umowy, zgodnie z którą jedna zestron, zwana dalej „finansującym”, oddaje dru-giej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, środ-ki trwałe lub wartości niematerialne i prawne doodpłatnego używania lub również pobierania po-żytków na czas oznaczony, środki te i wartościzalicza się do aktywów trwałych korzystającego,jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z nastę-pujących warunków:1) przenosi własność jej przedmiotu na korzysta-

jącego po zakończeniu okresu, na który zo-stała zawarta,

2) zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przezkorzystającego, po zakończeniu okresu, na ja-ki została zawarta, po cenie niższej od warto-ści rynkowej z dnia nabycia,

3) okres, na jaki została zawarta, odpowiadaw przeważającej części przewidywanemuokresowi ekonomicznej użyteczności środkatrwałego lub prawa majątkowego, przy czymnie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu.

Prawo własności przedmiotu umowy możebyć, po okresie, na jaki umowa została zawar-ta, przeniesione na korzystającego,

44)) ssuummaa ooppłłaatt,, ppoommnniieejjsszzoonnyycchh oo ddyysskkoonnttoo,,uussttaalloonnaa ww ddnniiuu zzaawwaarrcciiaa uummoowwyy ii pprrzzyyppaa--ddaajjąąccaa ddoo zzaappłłaattyy ww ookkrreessiiee jjeejj oobboowwiiąązzyywwaa--nniiaa,, pprrzzeekkrraacczzaa 9900%% wwaarrttoośśccii rryynnkkoowweejjpprrzzeeddmmiioottuu uummoowwyy nnaa tteenn ddzziieeńń.. WW ssuummiieeooppłłaatt uuwwzzggllęęddnniiaa ssiięę wwaarrttoośśćć kkoońńccoowwąąpprrzzeeddmmiioottuu uummoowwyy,, kkttóórrąą kkoorrzzyyssttaajjąąccyy zzoo--bboowwiiąązzuujjee ssiięę zzaappłłaacciićć zzaa pprrzzeenniieessiieenniiee nnaanniieeggoo wwłłaassnnoośśccii tteeggoo pprrzzeeddmmiioottuu.. DDoo ssuummyyooppłłaatt nniiee zzaalliicczzaa ssiięę ppłłaattnnoośśccii nnaa rrzzeecczz ffiinnaann--ssuujjąącceeggoo zzaa śśwwiiaaddcczzeenniiaa ddooddaattkkoowwee,, ppooddaatt--kkóóww oorraazz sskkłłaaddeekk nnaa uubbeezzppiieecczzeenniiee tteeggoopprrzzeeddmmiioottuu,, jjeeżżeellii kkoorrzzyyssttaajjąąccyy ppookkrryywwaa jjeenniieezzaalleeżżnniiee oodd ooppłłaatt zzaa uużżyywwaanniiee,,

5) zawiera przyrzeczenie finansującego do za-warcia z korzystającym kolejnej umowy o od-danie w odpłatne używanie tego samegoprzedmiotu lub przedłużenia umowy dotych-czasowej, na warunkach korzystniejszych odprzewidzianych w dotychczasowej umowie,

6) przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z za-strzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego ty-tułu koszty i straty poniesione przez finansu-jącego pokrywa korzystający,

7) przedmiot umowy został dostosowany do in-dywidualnych potrzeb korzystającego. Możeon być używany wyłącznie przez korzystają-cego, bez wprowadzania w nim istotnychzmian.55.. WW pprrzzyyppaaddkkuu ssppeełłnniieenniiaa ccoo nnaajjmmnniieejj jjeeddnnee--

ggoo zz wwaarruunnkkóóww ookkrreeśślloonnyycchh ww uusstt.. 44,, ooddddaannee ddoouużżyywwaanniiaa kkoorrzzyyssttaajjąącceemmuu śśrrooddkkii ttrrwwaałłee lluubb wwaarr--ttoośśccii nniieemmaatteerriiaallnnee ii pprraawwnnee zzaalliicczzaa ssiięę uu ffiinnaann--ssuujjąącceeggoo ddoo aakkttyywwóóww ffiinnaannssoowwyycchh ooddppoowwiieeddnniioojjaakkoo iinnnnee ddłłuuggootteerrmmiinnoowwee bbąąddźź kkrróóttkkootteerrmmiinnoo--wwee aakkttyywwaa..

6. W przypadku gdy roczne sprawozdaniefinansowe korzystającego nie podlega obowiąz-kowi badania i ogłaszania w myśl art. 64 ust. 1,to może on dokonywać kwalifikacji umów, o któ-rych mowa w ust. 4, według zasad określonychw przepisach podatkowych i nie stosowaćust. 4 i 5.



Art. 4. 1. Jednostki obowiązane są stoso-wać przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację mająt-kową i finansową oraz wynik finansowy.

2. Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze,ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazu-je w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ichtreścią ekonomiczną.

3. Rachunkowość jednostki obejmuje:1) przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,2) prowadzenie, na podstawie dowodów księ-

gowych, ksiąg rachunkowych, ujmującychzapisy zdarzeń w porządku chronologicznymi systematycznym,

3) okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogąinwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywówi pasywów,

4) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalaniewyniku finansowego,

5) sporządzanie sprawozdań finansowych,6) gromadzenie i przechowywanie dowodów

księgowych oraz pozostałej dokumentacjiprzewidzianej ustawą,

7) poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdańfinansowych w przypadkach przewidzianychustawą.4. Jednostka może w ramach przyjętych za-

sad (polityki) rachunkowości stosować uprosz-czenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnegowpływu na realizację obowiązku określonegow ust. 1.

5. Kierownik jednostki ponosi odpowiedzial-ność za wykonywanie obowiązków w zakresierachunkowości określonych ustawą, w tymz tytułu nadzoru, również w przypadku, gdyokreślone obowiązki w zakresie rachunkowo-ści – z wyłączeniem odpowiedzialności zaprzeprowadzenie inwentaryzacji w formie spi-su z natury – zostaną powierzone innej oso-bie za jej zgodą. Przyjęcie odpowiedzialnościprzez inną osobę powinno być stwierdzonew formie pisemnej. W przypadku gdy kierow-nikiem jednostki jest organ wieloosobowy,a nie została wskazana osoba odpowiedzial-na, odpowiedzialność ponoszą wszyscy człon-kowie tego organu.

Art. 4a. 1. Kierownik jednostki oraz członko-wie rady nadzorczej lub innego organu nadzoru-jącego jednostki są zobowiązani do zapewnie-nia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawoz-danie z działalności spełniały wymagania przewi-dziane w niniejszej ustawie.

2. Kierownik jednostki oraz członkowie radynadzorczej lub innego organu nadzorującego jed-nostki odpowiadają solidarnie wobec spółki zaszkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniemstanowiącym naruszenie obowiązku wynikające-go z ust. 1.

Art. 5. 1. Przyjęte zasady (politykę) rachun-kowości należy stosować w sposób ciągły, do-konując w kolejnych latach obrotowych jedna-kowego grupowania operacji gospodarczych,wyceny aktywów i pasywów, w tym także doko-nywania odpisów amortyzacyjnych lub umorze-niowych, ustalania wyniku finansowego i sporzą-dzania sprawozdań finansowych tak, aby za ko-lejne lata informacje z nich wynikające były po-równywalne. Wykazane w księgach rachunko-wych na dzień ich zamknięcia stany aktywówi pasywów należy ująć w tej samej wysokości,w otwartych na następny rok obrotowy księgachrachunkowych.

2. Przy stosowaniu przyjętych zasad (polity-ki) rachunkowości przyjmuje się założenie, żejednostka będzie kontynuowała w dającej sięprzewidzieć przyszłości działalność w nie-zmniejszonym istotnie zakresie, bez postawie-nia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba żejest to niezgodne ze stanem faktycznym lubprawnym. Ustalając zdolność jednostki do kon-tynuowania działalności, kierownik jednostkiuwzględnia wszystkie informacje dostępne nadzień sporządzenia sprawozdania finansowe-go, dotyczące dającej się przewidzieć przyszło-ści, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rokod dnia bilansowego.

Art. 6. 1. W księgach rachunkowych jednost-ki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadają-ce na jej rzecz przychody i obciążające ją kosz-ty związane z tymi przychodami dotyczące da-



nego roku obrotowego, niezależnie od terminuich zapłaty.

2. Dla zapewnienia współmierności przycho-dów i związanych z nimi kosztów do aktywówlub pasywów danego okresu sprawozdawczegozaliczane będą koszty lub przychody dotycząceprzyszłych okresów oraz przypadające na tenokres sprawozdawczy koszty, które jeszcze niezostały poniesione.

Art. 7. 1. Poszczególne składniki aktywówi pasywów wycenia się stosując rzeczywiście po-niesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (kosz-ty), z zachowaniem zasady ostrożności. W szcze-gólności należy w tym celu w wyniku finanso-wym, bez względu na jego wysokość, uwzględ-nić:1) zmniejszenia wartości użytkowej lub handlo-

wej składników aktywów, w tym również do-konywane w postaci odpisów amortyzacyjnychlub umorzeniowych,

2) (skreślony),3) wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody

operacyjne i zyski nadzwyczajne,4) wszystkie poniesione pozostałe koszty opera-

cyjne i straty nadzwyczajne,5) rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące

straty oraz skutki innych zdarzeń.2. Zdarzenia, o których mowa w ust. 1, nale-

ży uwzględnić także wtedy, gdy zostaną oneujawnione między dniem bilansowym a dniem,w którym rzeczywiście następuje zamknięcieksiąg rachunkowych.

3. Wartość poszczególnych składników ak-tywów i pasywów, przychodów i związanychz nimi kosztów, jak też zysków i strat nadzwy-czajnych ustala się oddzielnie. Nie można kom-pensować ze sobą wartości różnych co do ro-dzaju aktywów i pasywów, przychodów i kosz-tów związanych z nimi oraz zysków i strat nad-zwyczajnych.

Art. 8. 1. Określając zasady (politykę) rachun-kowości należy zapewnić wyodrębnienie w ra-chunkowości wszystkich zdarzeń istotnych dooceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wy-

niku finansowego jednostki, przy zachowaniu za-sady ostrożności, o której mowa w art. 7.

2. W celu rzetelnego i jasnego przedstawie-nia sytuacji jednostka może, ze skutkiem odpierwszego dnia roku obrotowego, bez względuna datę podjęcia decyzji, zmienić dotychczas sto-sowane rozwiązania na inne, przewidziane usta-wą. Zmiana dotychczas stosowanych rozwiązańwymaga również określenia w informacji dodat-kowej wpływu tych zmian na sprawozdania finan-sowe wymagane innymi przepisami prawa, jeże-li zostały one sporządzone za okres, w którympowyższe rozwiązania uległy zmianie. W przy-padku takim należy w sprawozdaniu finansowymjednostki za rok obrotowy, w którym zmiany tenastąpiły, podać przyczyny tych zmian, określićliczbowo ich wpływ na wynik finansowy oraz za-pewnić porównywalność danych sprawozdaniafinansowego dotyczących roku poprzedzające-go rok obrotowy, w którym dokonano zmian.

33.. WW pprrzzyyppaaddkkuu zzmmiiaann zzaassaadd ((ppoolliittyykkii)) rraacchhuunn--kkoowwoośśccii,, ssppoowwooddoowwaannyycchh zzaapprrzzeessttaanniieemm ssttoossoo--wwaanniiaa MMSSRR pprrzzyy ssppoorrzząąddzzaanniiuu sspprraawwoozzddaańń ffiinnaann--ssoowwyycchh pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkii,, oo kkttóórryycchh mmoowwaaww aarrtt.. 4455 uusstt.. 11aa ii 11bb,, sskkuuttkkii ffiinnaannssoowwee pprrzzeejjśścciiaannaa zzaassaaddyy ((ppoolliittyykkęę)) rraacchhuunnkkoowwoośśccii ookkrreeśślloonneeww uussttaawwiiee ooddnnoossii ssiięę nnaa kkaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) wwłłaassnnyyii wwyykkaazzuujjee jjaakkoo zzyysskk ((ssttrraattaa)) zz llaatt uubbiieeggłłyycchh,, aa jjee--żżeellii sskkuuttkkii pprrzzeesszzaaccoowwaanniiaa aakkttyywwóóww ddookkoonnaannee--ggoo zzggooddnniiee zz MMSSRR rroozzlliicczzoonnoo zz kkaappiittaałłeemm ((ffuunn--dduusszzeemm)) zz aakkttuuaalliizzaaccjjii wwyycceennyy –– jjaakkoo zzmmiiaannęę ssttaa--nnuu tteeggoo kkaappiittaałłuu ((ffuunndduusszzuu)).. DDoo zzmmiiaann zzaassaadd ((ppoo--lliittyykkii)) rraacchhuunnkkoowwoośśccii ppoolleeggaajjąąccyycchh nnaa zzaapprrzzeessttaa--nniiuu ssttoossoowwaanniiaa MMSSRR pprrzzyy ssppoorrzząąddzzaanniiuu sspprraawwoozz--ddaańń ffiinnaannssoowwyycchh ssttoossuujjee ssiięę ooddppoowwiieeddnniioo pprrzzee--ppiissyy uusstt.. 11 ii 22..

Rozdział 2Prowadzenie ksiąg rachunkowych

Art. 9. Księgi rachunkowe prowadzi się w ję-zyku polskim i w walucie polskiej.

Art. 10. 1. Jednostka powinna posiadać do-kumentację opisującą w języku polskim przyjęte


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 7–10 13

przez nią zasady (politykę) rachunkowości,a w szczególności dotyczące:1) określenia roku obrotowego i wchodzących

w jego skład okresów sprawozdawczych,2) metod wyceny aktywów i pasywów oraz usta-

lania wyniku finansowego,3) sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych,

w tym co najmniej:a) zakładowego planu kont, ustalającego wy-

kaz kont księgi głównej, przyjęte zasadyklasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzeniakont ksiąg pomocniczych oraz ich powią-zania z kontami księgi głównej,

bb)) wwyykkaazzuu kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh,, aa pprrzzyy pprroo--wwaaddzzeenniiuu kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh pprrzzyy uużżyy--cciiuu kkoommppuutteerraa –– wwyykkaazzuu zzbbiioorróóww ddaannyycchhttwwoorrzząąccyycchh kkssiięęggii rraacchhuunnkkoowwee nnaa iinnffoorr--mmaattyycczznnyycchh nnoośśnniikkaacchh ddaannyycchh zz ookkrreeśśllee--nniieemm iicchh ssttrruukkttuurryy,, wwzzaajjeemmnnyycchh ppoowwiiąązzaańńoorraazz iicchh ffuunnkkccjjii ww oorrggaanniizzaaccjjii ccaałłoośścciikkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh ii ww pprroocceessaacchh pprrzzee--ttwwaarrzzaanniiaa ddaannyycchh44,,

c) opisu systemu przetwarzania danych,a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowychprzy użyciu komputera – opisu systemu in-formatycznego, zawierającego wykaz pro-gramów, procedur lub funkcji, w zależno-ści od struktury oprogramowania, wrazz opisem algorytmów i parametrów orazprogramowych zasad ochrony danych,w tym w szczególności metod zabezpie-czenia dostępu do danych i systemu ichprzetwarzania, a ponadto określenie wersjioprogramowania i daty rozpoczęcia jegoeksploatacji,

4) systemu służącego ochronie danych i ich zbio-rów, w tym dowodów księgowych, ksiąg ra-chunkowych i innych dokumentów stanowią-cych podstawę dokonanych w nich zapisów.2. Kierownik jednostki ustala w formie pisem-

nej i aktualizuje dokumentację, o której mowaw ust. 1.

3. W sprawach nieuregulowanych przepisa-mi ustawy, przyjmując zasady (politykę) rachun-

kowości, jednostki mogą stosować krajowestandardy rachunkowości wydane przez Komi-tet Standardów Rachunkowości. W przypadkubraku odpowiedniego standardu krajowego,jednostki, inne niż wymienione w art. 2 ust. 3,mogą stosować MSR.

AArrtt.. 1111.. 11.. KKssiięęggii rraacchhuunnkkoowwee pprroowwaaddzzii ssiięęww ssiieeddzziibbiiee jjeeddnnoossttkkii..

22.. JJeeddnnoossttkkii ppoossiiaaddaajjąąccee ooddddzziiaałłyy ((zzaakkłłaaddyy))mmooggąą pprroowwaaddzziićć kkssiięęggii rraacchhuunnkkoowwee ww ssiieeddzzii--bbiiee jjeeddnnoossttkkii aallbboo ooddddzziiaałłóóww ((zzaakkłłaaddóóww))..

33.. KKssiięęggii rraacchhuunnkkoowwee mmooggąą bbyyćć pprroowwaaddzzoo--nnee nnaa tteerryyttoorriiuumm RRzzeecczzyyppoossppoolliitteejj PPoollsskkiieejj ppoo--zzaa ssiieeddzziibbąą jjeeddnnoossttkkii aallbboo ooddddzziiaałłuu ((zzaakkłłaadduu)),,ww pprrzzyyppaaddkkuu ookkrreeśślloonnyymm ww aarrtt.. 1133 uusstt.. 22 ii 33oorraazz ww rraazziiee ppoowwiieerrzzeenniiaa iicchh pprroowwaaddzzeenniiaa ppoodd--mmiioottoowwii pprroowwaaddzząącceemmuu ddzziiaałłaallnnoośśćć ww zzaakkrreessiieeuussłłuuggoowweeggoo pprroowwaaddzzeenniiaa kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh..

44.. WW pprrzzyyppaaddkkuu nniiee pprroowwaaddzzeenniiaa kkssiiąągg rraa--cchhuunnkkoowwyycchh ww ssiieeddzziibbiiee jjeeddnnoossttkkii aallbboo ooddddzziiaa--łłuu ((zzaakkłłaadduu)) kkiieerroowwnniikk jjeeddnnoossttkkii oobboowwiiąązzaannyyjjeesstt::11)) ppoowwiiaaddoommiićć wwłłaaśścciiwwyy uurrzząądd sskkaarrbboowwyy

oo mmiieejjssccuu pprroowwaaddzzeenniiaa kkssiiąągg ww tteerrmmiinniiee 1155ddnnii oodd ddnniiaa wwyyddaanniiaa kkssiiąągg ppoozzaa ssiieeddzziibbęę jjeedd--nnoossttkkii aallbboo ooddddzziiaałłuu ((zzaakkłłaadduu)),,

22)) zzaappeewwnniićć ddoossttęęppnnoośśćć kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchhddoo bbaaddaanniiaa pprrzzeezz uuppoowwaażżnniioonnee oorrggaannyy kkoonn--ttrroollii zzeewwnnęęttrrzznneejj ww ssiieeddzziibbiiee jjeeddnnoossttkkii aallbbooooddddzziiaałłuu ((zzaakkłłaadduu))..

AArrtt.. 1122.. 11.. KKssiięęggii rraacchhuunnkkoowwee oottwwiieerraa ssiięę,,zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm uusstt.. 33::11)) nnaa ddzziieeńń rroozzppoocczzęęcciiaa ddzziiaałłaallnnoośśccii,, kkttóórryymm

jjeesstt ddzziieeńń ppiieerrwwsszzeeggoo zzddaarrzzeenniiaa wwyywwoołłuujjąą--cceeggoo sskkuuttkkii oo cchhaarraakktteerrzzee mmaajjąąttkkoowwyymm lluubbffiinnaannssoowwyymm,,

22)) nnaa ppoocczząątteekk kkaażżddeeggoo nnaassttęęppnneeggoo rrookkuu oobb--rroottoowweeggoo,,

33)) nnaa ddzziieeńń zzmmiiaannyy ffoorrmmyy pprraawwnneejj,,44)) nnaa ddzziieeńń wwppiissuu ddoo rreejjeessttrruu ppoołłąącczzeenniiaa jjeedd--

nnoosstteekk lluubb ppooddzziiaałłuu jjeeddnnoossttkkii,, ppoowwoodduujjąąccyycchhppoowwssttaanniiee nnoowweejj jjeeddnnoossttkkii ((jjeeddnnoosstteekk)),,



4 Zmiana weszła w życie 8 października 2008 r.

55)) nnaa ddzziieeńń rroozzppoocczzęęcciiaa lliikkwwiiddaaccjjii lluubb ooggłłoosszzee--nniiaa uuppaaddłłoośśccii

–– ww cciiąągguu 1155 ddnnii oodd ddnniiaa zzaaiissttnniieenniiaa ttyycchh zzddaa--rrzzeeńń..

22.. KKssiięęggii rraacchhuunnkkoowwee zzaammyykkaa ssiięę,, zz zzaassttrrzzee--żżeenniieemm uusstt.. 33 ii 33aa::11)) nnaa ddzziieeńń kkoońńcczząąccyy rrookk oobbrroottoowwyy,,22)) nnaa ddzziieeńń zzaakkoońńcczzeenniiaa ddzziiaałłaallnnoośśccii jjeeddnnoosstt--

kkii,, ww ttyymm rróówwnniieeżż jjeejj sspprrzzeeddaażżyy,, zzaakkoońńcczzee--nniiaa lliikkwwiiddaaccjjii lluubb ppoossttęęppoowwaanniiaa uuppaaddłłoośścciioo--wweeggoo,, oo iillee nniiee nnaassttąąppiiłłoo jjeeggoo uummoorrzzeenniiee,,

33)) nnaa ddzziieeńń ppoopprrzzeeddzzaajjąąccyy zzmmiiaannęę ffoorrmmyy pprraaww--nneejj,,

44)) ww jjeeddnnoossttccee pprrzzeejjmmoowwaanneejj nnaa ddzziieeńń ppoołłąą--cczzeenniiaa zzwwiiąązzaanneeggoo zz pprrzzeejjęęcciieemm jjeeddnnoossttkkiipprrzzeezz iinnnnąą jjeeddnnoossttkkęę,, ttoo jjeesstt nnaa ddzziieeńń wwppii--ssuu ddoo rreejjeessttrruu tteeggoo ppoołłąącczzeenniiaa,,

55)) nnaa ddzziieeńń ppoopprrzzeeddzzaajjąąccyy ddzziieeńń ppooddzziiaałłuu lluubbppoołłąącczzeenniiaa jjeeddnnoosstteekk,, jjeeżżeellii ww wwyynniikkuu ppoo--ddzziiaałłuu lluubb ppoołłąącczzeenniiaa ppoowwssttaajjee nnoowwaa jjeedd--nnoossttkkaa,, ttoo jjeesstt nnaa ddzziieeńń ppoopprrzzeeddzzaajjąąccyy ddzziieeńńwwppiissuu ddoo rreejjeessttrruu ppoołłąącczzeenniiaa lluubb ppooddzziiaałłuu,,

66)) nnaa ddzziieeńń ppoopprrzzeeddzzaajjąąccyy ddzziieeńń ppoossttaawwiieenniiaajjeeddnnoossttkkii ww ssttaann lliikkwwiiddaaccjjii lluubb ooggłłoosszzeenniiaauuppaaddłłoośśccii,,

77)) nnaa iinnnnyy ddzziieeńń bbiillaannssoowwyy ookkrreeśślloonnyy ooddrręębbnnyy--mmii pprrzzeeppiissaammii

–– nniiee ppóóźźnniieejj nniiżż ww cciiąągguu 33 mmiieessiięęccyy oodd ddnniiaazzaaiissttnniieenniiaa ttyycchh zzddaarrzzeeńń..

33.. MMoożżnnaa nniiee zzaammyykkaaćć ii nniiee oottwwiieerraaćć kkssiiąąggrraacchhuunnkkoowwyycchh ww pprrzzyyppaaddkkuu::11)) pprrzzeekksszzttaałłcceenniiaa ssppóółłkkii oossoobboowweejj oorraazz ssppóółł--

kkii ccyywwiillnneejj ww iinnnnąą ssppóółłkkęę oossoobboowwąą,, aa ttaakk--żżee ssppóółłkkii kkaappiittaałłoowweejj ww iinnnnąą ssppóółłkkęę kkaappiittaa--łłoowwąą,,

22)) ppoołłąącczzeenniiaa jjeeddnnoosstteekk,, ggddyy ww mmyyśśll uussttaawwyyrroozzlliicczzeenniiee ppoołłąącczzeenniiaa nnaassttęęppuujjee mmeettooddąą łłąą--cczzeenniiaa uuddzziiaałłóóww ii nniiee ppoowwoodduujjee ppoowwssttaanniiaannoowweejj jjeeddnnoossttkkii,,

33)) ooggłłoosszzeenniiaa uuppaaddłłoośśccii jjeeddnnoossttkkii zz mmoożżlliiwwoo--śścciiąą zzaawwaarrcciiaa uukkłłaadduu..33aa.. MMoożżnnaa nniiee zzaammyykkaaćć kkssiiąągg rraacchhuunnkkoo--

wwyycchh,, jjeeżżeellii ppooddzziiaałł jjeeddnnoossttkkii nnaassttęęppuujjee pprrzzeezzwwyyddzziieelleenniiee..

4. Ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg ra-chunkowych jednostki kontynuującej działalnośćpowinno nastąpić najpóźniej w ciągu 15 dni oddnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego zarok obrotowy.

5. Zamknięcie ksiąg rachunkowych polega nanieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokony-wania zapisów księgowych w zbiorach tworzą-cych zamknięte księgi rachunkowe, z uwzględ-nieniem art. 13 ust. 2 i 3.

Art. 13. 1. Księgi rachunkowe obejmują zbio-ry zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów)i sald, które tworzą:1) dziennik,2) księgę główną,3) księgi pomocnicze,4) zestawienia: obrotów i sald kont księgi głów-

nej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,5) wykaz składników aktywów i pasywów (in-

wentarz).2. Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy

użyciu komputera za równoważne z nimi uważasię odpowiednio zasoby informacyjne rachunko-wości, zorganizowane w formie oddzielnych kom-puterowych zbiorów danych, bazy danych lub wy-odrębnionych jej części, bez względu na miejsceich powstania i przechowywania.

33.. WWaarruunnkkiieemm uuttrrzzyymmyywwaanniiaa zzaassoobbóóww iinnffoorr--mmaaccyyjjnnyycchh ssyysstteemmuu rraacchhuunnkkoowwoośśccii ww ffoorrmmiieeookkrreeśślloonneejj ww uusstt.. 22 jjeesstt ppoossiiaaddaanniiee pprrzzeezz jjeeddnnoosstt--kkęę oopprrooggrraammoowwaanniiaa uummoożżlliiwwiiaajjąącceeggoo uuzzyysskkiiwwaa--nniiee cczzyytteellnnyycchh iinnffoorrmmaaccjjii ww ooddnniieessiieenniiuu ddoo zzaappii--ssóóww ddookkoonnaannyycchh ww kkssiięęggaacchh rraacchhuunnkkoowwyycchh,, ppoo--pprrzzeezz iicchh wwyyddrruukkoowwaanniiee lluubb pprrzzeenniieessiieenniiee nnaa iinn--nnyy iinnffoorrmmaattyycczznnyy nnoośśnniikk ddaannyycchh55..

4. Księgi rachunkowe, z uwzględnieniem tech-niki ich prowadzenia, powinny być:1) trwale oznaczone nazwą (pełną lub skróconą)

jednostki, której dotyczą (każda księga wiąza-na, każda luźna karta kontowa, także jeżeli ma-ją one postać wydruku komputerowego lubzestawienia wyświetlanego na ekranie monito-ra komputera), nazwą danego rodzaju księgi




rachunkowej oraz nazwą programu przetwa-rzania,

2) wyraźnie oznaczone co do roku obrotowe-go, okresu sprawozdawczego i daty sporzą-dzenia,

3) przechowywane starannie w ustalonej kolej-ności.5. Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych

przy użyciu komputera należy zapewnić auto-matyczną kontrolę ciągłości zapisów, przeno-szenia obrotów lub sald. Wydruki komputero-we ksiąg rachunkowych powinny składać sięz automatycznie numerowanych stron, z ozna-czeniem pierwszej i ostatniej, oraz być sumo-wane na kolejnych stronach w sposób ciągływ roku obrotowym.

66.. KKssiięęggii rraacchhuunnkkoowwee nnaalleeżżyy wwyyddrruukkoowwaaćć nniieeppóóźźnniieejj nniiżż nnaa kkoonniieecc rrookkuu oobbrroottoowweeggoo.. ZZaa rróóww--nnoowwaażżnnee zz wwyyddrruukkiieemm uuzznnaajjee ssiięę pprrzzeenniieessiieenniieettrreeśśccii kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh nnaa iinnnnyy iinnffoorrmmaattyycczz--nnyy nnoośśnniikk ddaannyycchh,, zzaappeewwnniiaajjąąccyy ttrrwwaałłoośśćć zzaappiissuuiinnffoorrmmaaccjjii,, pprrzzeezz cczzaass nniiee kkrróóttsszzyy oodd wwyymmaaggaannee--ggoo ddllaa pprrzzeecchhoowwyywwaanniiaa kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh66..

Art. 14. 1. Dziennik zawiera chronologicz-ne ujęcie zdarzeń, jakie nastąpiły w danym okre-sie sprawozdawczym. Bez względu na techni-kę prowadzenia ksiąg rachunkowych dziennikpowinien umożliwiać uzgodnienie jego obrotówz obrotami zestawienia obrotów i sald kont księ-gi głównej.

2. Zapisy w dzienniku muszą być kolejno nu-merowane, a sumy zapisów (obroty) liczonew sposób ciągły. Sposób dokonywania zapisóww dzienniku powinien umożliwiać ich jednoznacz-ne powiązanie ze sprawdzonymi i zatwierdzony-mi dowodami księgowymi.

3. Jeżeli stosuje się dzienniki częściowe, gru-pujące zdarzenia według ich rodzajów, to należysporządzić zestawienie obrotów tych dziennikówza dany okres sprawozdawczy.

4. Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przyużyciu komputera zapis księgowy powinien po-siadać automatycznie nadany numer pozycji, pod

którą został wprowadzony do dziennika, a takżedane pozwalające na ustalenie osoby odpowie-dzialnej za treść zapisu.

Art. 15. 1. Konta księgi głównej zawierają za-pisy o zdarzeniach w ujęciu systematycznym. Nakontach księgi głównej obowiązuje ujęcie zare-jestrowanych uprzednio lub równocześniew dzienniku zdarzeń, zgodnie z zasadą podwój-nego zapisu.

2. Zapisów na określonym koncie księgi głów-nej dokonuje się w kolejności chronologicznej.

Art. 16. 1. Konta ksiąg pomocniczych zawie-rają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupeł-nieniem zapisów kont księgi głównej. Prowadzisię je w ujęciu systematycznym jako wyodręb-niony system ksiąg, kartotek (zbiorów kont), kom-puterowych zbiorów danych, uzgodniony z sal-dami i zapisami na kontach księgi głównej.

2. Na kontach ksiąg pomocniczych możnaw ciągu okresu sprawozdawczego stosować,obok lub zamiast jednostek pieniężnych, jed-nostki naturalne. Należy wówczas sporządzićna koniec okresu sprawozdawczego zestawie-nie zapisów dokonanych na kontach ksiąg po-mocniczych w jednostkach naturalnych i usta-lić ich wartość.

3. (skreślony).

Art. 17. 1. Konta ksiąg pomocniczych pro-wadzi się w szczególności dla:1) środków trwałych, w tym także środków trwa-

łych w budowie, wartości niematerialnychi prawnych oraz dokonywanych od nich odpi-sów amortyzacyjnych lub umorzeniowych,

2) rozrachunków z kontrahentami,3) rozrachunków z pracownikami, a w szczegól-

ności jako imienną ewidencję wynagrodzeńpracowników zapewniającą uzyskanie informa-cji, z całego okresu zatrudnienia.

4) operacji sprzedaży (kolejno numerowane włas-ne faktury i inne dowody, ze szczegółowościąniezbędną do celów podatkowych),




5) operacji zakupu (obce faktury i inne dowody,ze szczegółowością niezbędną do wycenyskładników aktywów i do celów podatkowych),

6) kosztów i istotnych dla jednostki składnikówaktywów,

7) operacji gotówkowych w przypadku prowadze-nia kasy.2. Kierownik jednostki, uwzględniając rodzaj

i wartość poszczególnych grup rzeczowychskładników aktywów obrotowych posiadanychprzez jednostkę, podejmuje decyzję o stoso-waniu jednej z następujących metod prowadze-nia kont ksiąg pomocniczych dla tych grupskładników:1) ewidencję ilościowo-wartościową, w której dla

każdego składnika ujmuje się obroty i stanyw jednostkach naturalnych i pieniężnych,

2) ewidencję ilościową obrotów i stanów, prowa-dzoną dla poszczególnych składników lub ichjednorodnych grup wyłącznie w jednostkachnaturalnych. Wartość stanu wycenia się przy-najmniej na koniec okresu sprawozdawczego,za który następują rozliczenia z budżetem z ty-tułu podatku dochodowego, dokonane napodstawie danych rzeczywistych,

3) ewidencję wartościową obrotów i stanów to-warów oraz opakowań, prowadzoną dla punk-tów obrotu detalicznego lub miejsc składowa-nia, której przedmiotem zapisów są tylko przy-chody, rozchody i stany całego zapasu,

4) odpisywania w koszty wartości materiałów i to-warów na dzień ich zakupu lub produktów go-towych w momencie ich wytworzenia, połą-czone z ustalaniem stanu tych składników ak-tywów i jego wyceny oraz korekty kosztówo wartość tego stanu, nie później niż na dzieńbilansowy.

Art. 18. 1. Na podstawie zapisów na kontachksięgi głównej sporządza się na koniec każdegookresu sprawozdawczego, nie rzadziej niż na ko-niec miesiąca, zestawienie obrotów i sald, zawie-rające:1) symbole lub nazwy kont,2) salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunko-

wych, obroty za okres sprawozdawczy i nara-

stająco od początku roku obrotowego orazsalda na koniec okresu sprawozdawczego,

3) sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunko-wych, obrotów za okres sprawozdawczy i na-rastająco od początku roku obrotowego orazsald na koniec okresu sprawozdawczego.Obroty tego zestawienia powinny być zgod-

ne z obrotami dziennika lub obrotami zestawie-nia obrotów dzienników częściowych.

2. Co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg ra-chunkowych sporządza się zestawienia saldwszystkich kont ksiąg pomocniczych, a na dzieńinwentaryzacji – zestawienia sald inwentaryzowa-nej grupy składników aktywów.

Art. 19. 1. Wykaz składników aktywów i pa-sywów (inwentarz), potwierdzony ich inwentary-zacją, sporządzają jednostki, które uprzednio nieprowadziły ksiąg rachunkowych w sposób okre-ślony ustawą. W pozostałych jednostkach rolęinwentarza spełnia zestawienie obrotów i saldkont księgi głównej oraz zestawienia sald kontksiąg pomocniczych sporządzone na dzieńzamknięcia ksiąg rachunkowych.

2. Pozycje inwentarza sporządzonego przezjednostki, które nie prowadziły uprzednio ksiągrachunkowych, powinny stanowić odpowiednikilub rozwinięcia poszczególnych pozycji bilansuotwarcia. Składniki aktywów i pasywów wyceniasię w inwentarzu według zasad określonychw rozdziale 4.

Art. 20. 1. Do ksiąg rachunkowych okresusprawozdawczego należy wprowadzić, w posta-ci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tymokresie sprawozdawczym.

2. Podstawą zapisów w księgach rachunko-wych są dowody księgowe stwierdzające do-konanie operacji gospodarczej, zwane dalej„dowodami źródłowymi”:1) zewnętrzne obce – otrzymane od kontrahen-

tów,2) zewnętrzne własne – przekazywane w orygi-

nale kontrahentom,3) wewnętrzne – dotyczące operacji wewnątrz

jednostki.



3. Podstawą zapisów mogą być również spo-rządzone przez jednostkę dowody księgowe:1) zbiorcze – służące do dokonania łącznych

zapisów zbioru dowodów źródłowych, któremuszą być w dowodzie zbiorczym pojedyn-czo wymienione,

2) korygujące poprzednie zapisy,3) zastępcze – wystawione do czasu otrzyma-

nia zewnętrznego obcego dowodu źródłowe-go,

4) rozliczeniowe – ujmujące już dokonane zapi-sy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych.4. W przypadku uzasadnionego braku moż-

liwości uzyskania zewnętrznych obcych dowo-dów źródłowych, kierownik jednostki może ze-zwolić na udokumentowanie operacji gospodar-czej za pomocą księgowych dowodów zastęp-czych, sporządzonych przez osoby dokonują-ce tych operacji. Nie może to jednak dotyczyćoperacji gospodarczych, których przedmiotemsą zakupy opodatkowane podatkiem od towa-rów i usług oraz skup metali nieżelaznych odludności.

55.. PPrrzzyy pprroowwaaddzzeenniiuu kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchhpprrzzyy uużżyycciiuu kkoommppuutteerraa zzaa rróówwnnoowwaażżnnee zz ddoo--wwooddaammii źźrróóddłłoowwyymmii uuwwaażżaa ssiięę zzaappiissyy ww kkssiięę--ggaacchh rraacchhuunnkkoowwyycchh,, wwpprroowwaaddzzaannee aauuttoommaa--ttyycczznniiee zzaa ppoośśrreeddnniiccttwweemm uurrzząąddzzeeńń łłąącczznnoośśccii,,iinnffoorrmmaattyycczznnyycchh nnoośśnniikkóóww ddaannyycchh lluubb ttwwoorrzzoo--nnee wweeddłłuugg aallggoorryyttmmuu ((pprrooggrraammuu)) nnaa ppooddssttaawwiieeiinnffoorrmmaaccjjii zzaawwaarrttyycchh jjuużż ww kkssiięęggaacchh,, pprrzzyy zzaa--ppeewwnniieenniiuu,, żżee ppooddcczzaass rreejjeessttrroowwaanniiaa ttyycchh zzaa--ppiissóóww zzoossttaannąą ssppeełłnniioonnee ccoo nnaajjmmnniieejj nnaassttęęppuu--jjąąccee wwaarruunnkkii77::1) uzyskają one trwale czytelną postać zgodną

z treścią odpowiednich dowodów księgo-wych,

2) możliwe jest stwierdzenie źródła ich pocho-dzenia oraz ustalenie osoby odpowiedzialnejza ich wprowadzenie,

3) stosowana procedura zapewnia sprawdze-nie poprawności przetworzenia odnośnychdanych oraz kompletności i identycznościzapisów,

4) dane źródłowe w miejscu ich powstania sąodpowiednio chronione, w sposób zapew-niający ich niezmienność, przez okres wy-magany do przechowywania danego rodza-ju dowodów księgowych.

Art. 21. 1. Dowód księgowy powinien za-wierać co najmniej:1) określenie rodzaju dowodu i jego numeru

identyfikacyjnego,2) określenie stron (nazwy, adresy) dokonują-

cych operacji gospodarczej,3) opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to moż-

liwe, określoną także w jednostkach natural-nych,

4) datę dokonania operacji, a gdy dowód zo-stał sporządzony pod inną datą – także da-tę sporządzenia dowodu,

5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, któ-rej wydano lub od której przyjęto składnikiaktywów,

6) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowaniadowodu do ujęcia w księgach rachunkowychprzez wskazanie miesiąca oraz sposobu uję-cia dowodu w księgach rachunkowych (de-kretacja), podpis osoby odpowiedzialnej zate wskazania.

7) (skreślony).1a. Można zaniechać zamieszczania na do-

wodzie danych, o których mowa w ust. 1 pkt 5i 6, jeżeli wynika to z odrębnych przepisów lubtechniki dokumentowania zapisów księgowych.

2. Wartość może być w dowodzie pominię-ta, jeżeli w toku przetwarzania w rachunkowo-ści danych wyrażonych w jednostkach natural-nych następuje ich wycena, potwierdzona sto-sownym wydrukiem.

3. Dowód księgowy opiewający na walutyobce powinien zawierać przeliczenie ich warto-ści na walutę polską według kursu obowiązu-jącego w dniu przeprowadzenia operacji go-spodarczej. Wynik przeliczenia zamieszcza siębezpośrednio na dowodzie, chyba że systemprzetwarzania danych zapewnia automatyczne




przeliczenie walut obcych na walutę polską,a wykonanie tego przeliczenia potwierdza od-powiedni wydruk.

4. Jeżeli dowód nie dokumentuje przekaza-nia lub przejęcia składnika aktywów, przeniesie-nia prawa własności lub użytkowania wieczyste-go gruntu albo nie jest dowodem zastępczym,podpisy osób, o których mowa w ust. 1 pkt 5,mogą być zastąpione znakami zapewniającymiustalenie tych osób. Podpisy na dokumentachubezpieczenia i emitowanych papierach warto-ściowych mogą być odtworzone mechanicznie.

5. Na żądanie organów kontroli lub biegłe-go rewidenta należy zapewnić wiarygodne prze-tłumaczenie na język polski treści wskazanychprzez nich dowodów, sporządzonych w językuobcym.

Art. 22. 1. Dowody księgowe powinny byćrzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym prze-biegiem operacji gospodarczej, którą dokumen-tują, kompletne, zawierające co najmniej daneokreślone w art. 21, oraz wolne od błędów ra-chunkowych. Niedopuszczalne jest dokonywa-nie w dowodach księgowych wymazywaniai przeróbek.

2. Błędy w dowodach źródłowych zewnętrz-nych obcych i własnych można korygować je-dynie przez wysłanie kontrahentowi odpowied-niego dokumentu zawierającego sprostowanie,wraz ze stosownym uzasadnieniem, chyba żeinne przepisy stanowią inaczej.

3. Błędy w dowodach wewnętrznych mogąbyć poprawiane przez skreślenie błędnej treścilub kwoty, z utrzymaniem czytelności skreślo-nych wyrażeń lub liczb, wpisanie treści popraw-nej i daty poprawki oraz złożenie podpisu oso-by do tego upoważnionej, o ile odrębne prze-pisy nie stanowią inaczej. Nie można poprawiaćpojedynczych liter lub cyfr.

4. Jeżeli jedną operację dokumentuje więcejniż jeden dowód lub więcej niż jeden egzem-plarz dowodu, kierownik jednostki ustala spo-sób postępowania z każdym z nich i wskazu-je, który dowód lub jego egzemplarz będziepodstawą do dokonania zapisu.

Art. 23. 1. Zapisów w księgach rachunko-wych dokonuje się w sposób trwały, bez pozo-stawiania miejsc pozwalających na późniejszedopiski lub zmiany. Przy prowadzeniu ksiąg ra-chunkowych przy użyciu komputera należy sto-sować właściwe procedury i środki chroniąceprzed zniszczeniem, modyfikacją lub ukryciemzapisu.

2. Zapis księgowy powinien zawierać co naj-mniej:1) datę dokonania operacji gospodarczej,2) określenie rodzaju i numer identyfikacyjny

dowodu księgowego stanowiącego podsta-wę zapisu oraz jego datę, jeżeli różni się onaod daty dokonania operacji,

3) zrozumiały tekst, skrót lub kod opisu opera-cji, z tym że należy posiadać pisemne obja-śnienia treści skrótów lub kodów,

4) kwotę i datę zapisu,5) oznaczenie kont, których dotyczy.

3. Zapisów dotyczących operacji wyrażo-nych w walutach obcych dokonuje się w spo-sób umożliwiający ustalenie kwoty operacjiw walucie polskiej i obcej.

4. Zapisy w dzienniku i na kontach księgigłównej powinny być powiązane ze sobą w spo-sób umożliwiający ich sprawdzenie.

5. Zapisy w księgach rachunkowych powin-ny być dokonane w sposób zapewniający ichtrwałość, przez czas nie krótszy od wymaga-nego do przechowywania ksiąg rachunko-wych.

Art. 24. 1. Księgi rachunkowe powinny byćprowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzal-nie i bieżąco.

2. Księgi rachunkowe uznaje się za rzetelne,jeżeli dokonane w nich zapisy odzwierciedlająstan rzeczywisty.

3. Księgi rachunkowe uznaje się za prowa-dzone bezbłędnie, jeżeli wprowadzono do nichkompletnie i poprawnie wszystkie zakwalifiko-wane do zaksięgowania w danym miesiącu do-wody księgowe, zapewniono ciągłość zapisóworaz bezbłędność działania stosowanych pro-cedur obliczeniowych.



4. Księgi rachunkowe uznaje się za spraw-dzalne, jeżeli umożliwiają stwierdzenie popraw-ności dokonanych w nich zapisów, stanów(sald) oraz działania stosowanych procedur ob-liczeniowych, a w szczególności:1) udokumentowanie zapisów pozwala na iden-

tyfikację dowodów i sposobu ich zapisaniaw księgach rachunkowych na wszystkich eta-pach przetwarzania danych,

2) zapisy uporządkowane są chronologiczniei systematycznie według kryteriów klasyfika-cyjnych umożliwiających sporządzenie obo-wiązujących jednostkę sprawozdań finanso-wych i innych, sprawozdań, w tym deklara-cji podatkowych oraz dokonanie rozliczeń fi-nansowych,

3) w przypadku prowadzenia ksiąg rachunko-wych przy użyciu komputera zapewniona jestkontrola kompletności zbiorów systemu ra-chunkowości oraz parametrów przetwarza-nia danych,

4) zapewniony jest dostęp do zbiorów danychpozwalających, bez względu na stosowanątechnikę, na uzyskanie w dowolnym czasiei za dowolnie wybrany okres sprawozdaw-czy jasnych i zrozumiałych informacji o tre-ści zapisów dokonanych w księgach rachun-kowych.5. Księgi rachunkowe uznaje się za prowa-

dzone bieżąco, jeżeli:1) pochodzące z nich informacje umożliwiają

sporządzenie w terminie obowiązujących jed-nostkę sprawozdań finansowych i innych,sprawozdań, w tym deklaracji podatkowychoraz dokonanie rozliczeń finansowych,

2) zestawienia obrotów i sald kont księgi głów-nej są sporządzane przynajmniej za po-szczególne okresy sprawozdawcze, nie rza-dziej niż na koniec miesiąca, w terminie,o którym mowa w pkt 1, a za rok obrotowy– nie później niż do 85 dnia po dniu bilan-sowym,

3) ujęcie wpłat i wypłat gotówką, czekami i we-kslami obcymi oraz obrotu detalicznego i ga-stronomii następuje w tym samym dniu,w którym zostały dokonane.

Art. 25. 1. Stwierdzone błędy w zapisachpoprawia się:1) przez skreślenie dotychczasowej treści i wpi-

sanie nowej, z zachowaniem czytelnościbłędnego zapisu, oraz podpisanie poprawkii umieszczenie daty; poprawki takie musząbyć dokonane jednocześnie we wszystkichksięgach rachunkowych i nie mogą nastąpićpo zamknięciu miesiąca lub

2) przez wprowadzenie do ksiąg rachunkowychdowodu zawierającego korekty błędnych za-pisów, dokonywane tylko zapisami dodatni-mi albo tylko ujemnymi.2. W razie ujawnienia błędów po zamknięciu

miesiąca lub prowadzenia ksiąg rachunkowychprzy użyciu komputera, dozwolone są tylko ko-rekty dokonane w sposób określony w ust. 1pkt 2.

Rozdział 3Inwentaryzacja

Art. 26.1. Jednostki przeprowadzają naostatni dzień każdego roku obrotowego inwen-taryzację:11)) aakkttyywwóóww ppiieenniięężżnnyycchh ((zz wwyyjjąąttkkiieemm zzggrroommaa--

ddzzoonnyycchh nnaa rraacchhuunnkkaacchh bbaannkkoowwyycchh)),, ppaappiiee--rróóww wwaarrttoośścciioowwyycchh ww ppoossttaaccii mmaatteerriiaallnneejj,,rrzzeecczzoowwyycchh sskkłłaaddnniikkóóww aakkttyywwóóww oobbrroottoo--wwyycchh,, śśrrooddkkóóww ttrrwwaałłyycchh oorraazz nniieerruucchhoommoośścciizzaalliicczzoonnyycchh ddoo iinnwweessttyyccjjii,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemmppkktt 33,, aa ttaakkżżee mmaasszzyynn ii uurrzząąddzzeeńń wwcchhooddzząą--ccyycchh ww sskkłłaadd śśrrooddkkóóww ttrrwwaałłyycchh ww bbuuddoowwiiee–– ddrrooggąą ssppiissuu iicchh iilloośśccii zz nnaattuurryy,, wwyycceennyy ttyycchhiilloośśccii,, ppoorróówwnnaanniiaa wwaarrttoośśccii zz ddaannyymmii kkssiiąąggrraacchhuunnkkoowwyycchh oorraazz wwyyjjaaśśnniieenniiaa ii rroozzlliicczzeenniiaaeewweennttuuaallnnyycchh rróóżżnniicc,,

22)) aakkttyywwóóww ffiinnaannssoowwyycchh zzggrroommaaddzzoonnyycchh nnaarraacchhuunnkkaacchh bbaannkkoowwyycchh lluubb pprrzzeecchhoowwyywwaa--nnyycchh pprrzzeezz iinnnnee jjeeddnnoossttkkii,, ww ttyymm ppaappiieerróówwwwaarrttoośścciioowwyycchh ww ffoorrmmiiee zzddeemmaatteerriiaalliizzoowwaa--nneejj,, nnaalleeżżnnoośśccii,, ww ttyymm uuddzziieelloonnyycchh ppoożżyy--cczzeekk,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm ppkktt 33,, oorraazz ppoowwiieerrzzoo--nnyycchh kkoonnttrraahheennttoomm wwłłaassnnyycchh sskkłłaaddnniikkóówwaakkttyywwóóww –– ddrrooggąą oottrrzzyymmaanniiaa oodd bbaannkkóóww



ii uuzzyysskkaanniiaa oodd kkoonnttrraahheennttóóww ppoottwwiieerrddzzeeńńpprraawwiiddłłoowwoośśccii wwyykkaazzaanneeggoo ww kkssiięęggaacchh rraa--cchhuunnkkoowwyycchh jjeeddnnoossttkkii ssttaannuu ttyycchh aakkttyywwóówwoorraazz wwyyjjaaśśnniieenniiaa ii rroozzlliicczzeenniiaa eewweennttuuaallnnyycchhrróóżżnniicc,,

33)) śśrrooddkkóóww ttrrwwaałłyycchh,, ddoo kkttóórryycchh ddoossttęępp jjeessttzznnaacczznniiee uuttrruuddnniioonnyy,, ggrruunnttóóww oorraazz pprraaww zzaa--kkwwaalliiffiikkoowwaannyycchh ddoo nniieerruucchhoommoośśccii,, nnaalleeżżnnoo--śśccii ssppoorrnnyycchh ii wwąąttpplliiwwyycchh,, aa ww bbaannkkaacchh rróóww--nniieeżż nnaalleeżżnnoośśccii zzaaggrroożżoonnyycchh,, nnaalleeżżnnoośścciiii zzoobboowwiiąązzaańń wwoobbeecc oossóóbb nniieepprroowwaaddzząąccyycchhkkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh,, zz ttyyttuułłóóww ppuubblliicczznnoo--pprraawwnnyycchh,, aa ttaakkżżee aakkttyywwóóww ii ppaassyywwóóww nniiee--wwyymmiieenniioonnyycchh ww ppkktt 11 ii 22 oorraazz wwyymmiieenniioonnyycchhww ppkktt 11 ii 22,, jjeeżżeellii pprrzzeepprroowwaaddzzeenniiee iicchh ssppii--ssuu zz nnaattuurryy lluubb uuzzggooddnniieenniiee zz pprrzzyycczzyynn uuzzaa--ssaaddnniioonnyycchh nniiee bbyyłłoo mmoożżlliiwwee –– ddrrooggąą ppoorróóww--nnaanniiaa ddaannyycchh kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh zz ooddppoo--wwiieeddnniimmii ddookkuummeennttaammii ii wweerryyffiikkaaccjjii wwaarrttoośścciittyycchh sskkłłaaddnniikkóóww..2. Inwentaryzacją drogą spisu z natury obej-

muje się również znajdujące się w jednostceskładniki aktywów, będące własnością innychjednostek, powierzone jej do sprzedaży, prze-chowania, przetwarzania lub używania, powia-damiając te jednostki o wynikach spisu. Obo-wiązek ten nie dotyczy jednostek świadczącychusługi pocztowe, transportowe, spedycyjnei składowania.

3. Termin i częstotliwość inwentaryzacji,określone w ust. 1, uważa się za dotrzymane,jeżeli inwentaryzację:1) składników aktywów – z wyłączeniem akty-

wów pieniężnych, papierów wartościowych,produktów w toku produkcji oraz materia-łów, towarów i produktów gotowych, okre-ślonych w art. 17 ust. 2 pkt 4 – rozpoczętonie wcześniej niż 3 miesiące przed końcemroku obrotowego, a zakończono do 15 dnianastępnego roku, ustalenie zaś stanu nastą-piło przez dopisanie lub odpisanie od stanustwierdzonego drogą spisu z natury lub po-twierdzenia salda – przychodów i rozchodów(zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły mię-dzy datą spisu lub potwierdzenia a dniemustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachun-

kowych, przy czym stan wynikający z ksiągrachunkowych nie może być ustalony podniu bilansowym,

2) zapasów materiałów, towarów, produktówgotowych i półproduktów znajdujących sięw strzeżonych składowiskach i objętych ewi-dencją ilościowo-wartościową – przeprowa-dzono raz w ciągu 2 lat,

33)) nniieerruucchhoommoośśccii zzaalliicczzoonnyycchh ddoo śśrrooddkkóóww ttrrwwaa--łłyycchh oorraazz iinnwweessttyyccjjii,, jjaakk tteeżż zznnaajjdduujjąąccyycchh ssiięęnnaa tteerreenniiee ssttrrzzeeżżoonnyymm iinnnnyycchh śśrrooddkkóóww ttrrwwaa--łłyycchh oorraazz mmaasszzyynn ii uurrzząąddzzeeńń wwcchhooddzząąccyycchhww sskkłłaadd śśrrooddkkóóww ttrrwwaałłyycchh ww bbuuddoowwiiee –– pprrzzee--pprroowwaaddzzoonnoo rraazz ww cciiąągguu 44 llaatt,,

4) zapasów towarów i materiałów (opakowań)objętych ewidencją wartościową w punktachobrotu detalicznego jednostki – przeprowa-dzono raz w roku,

5) zapasów drewna w jednostkach prowadzą-cych gospodarkę leśną – przeprowadzonoraz w roku.44.. IInnwweennttaarryyzzaaccjjęę,, oo kkttóórreejj mmoowwaa ww uusstt.. 11,,

pprrzzeepprroowwaaddzzaa ssiięę rróówwnniieeżż nnaa ddzziieeńń zzaakkoońńcczzee--nniiaa ddzziiaałłaallnnoośśccii pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkęę oorraazz nnaa ddzziieeńńppoopprrzzeeddzzaajjąąccyy ppoossttaawwiieenniiee jjeejj ww ssttaann lliikkwwiiddaa--ccjjii lluubb ooggłłoosszzeenniiaa uuppaaddłłoośśccii..

55.. MMoożżnnaa ooddssttąąppiićć oodd pprrzzeepprroowwaaddzzeenniiaa iinn--wweennttaarryyzzaaccjjii::11)) ww pprrzzyyppaaddkkuu ooggłłoosszzeenniiaa uuppaaddłłoośśccii zz mmoożżllii--

wwoośścciiąą zzaawwaarrcciiaa uukkłłaadduu,, jjeeżżeellii zzggooddnniieezz aarrtt.. 1122 uusstt.. 33 ppkktt 33 jjeeddnnoossttkkaa nniiee zzaammyykkaakkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh,,

22)) ww pprrzzyyppaaddkkuu ppoołłąącczzeenniiaa lluubb ppooddzziiaałłuu jjeeddnnoo--sstteekk,, zz wwyyjjąąttkkiieemm ssppóółłeekk kkaappiittaałłoowwyycchh,, jjeeżżee--llii ssttrroonnyy ww ddrrooddzzee uummoowwyy ppiisseemmnneejj ooddssttąą--ppiiąą oodd pprrzzeepprroowwaaddzzeenniiaa iinnwweennttaarryyzzaaccjjii..

Art. 27. 1. Przeprowadzenie i wyniki inwen-taryzacji należy odpowiednio udokumentowaći powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych.

2. Ujawnione w toku inwentaryzacji różnicemiędzy stanem rzeczywistym a stanem wyka-zanym w księgach rachunkowych należy wyja-śnić i rozliczyć w księgach rachunkowych te-go roku obrotowego, na który przypadał termininwentaryzacji.



Rozdział 4Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego

Art. 28. 1. Aktywa i pasywa wycenia się nierzadziej niż na dzień bilansowy w sposób nastę-pujący:1) środki trwałe oraz wartości niematerialne

i prawne – według cen nabycia lub kosztówwytworzenia, lub wartości przeszacowanej(po aktualizacji wyceny środków trwałych),pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lubumorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwa-łej utraty wartości,

1a) nieruchomości oraz wartości niematerialnei prawne zaliczane do inwestycji – według za-sad, stosowanych do środków trwałych orazwartości niematerialnych i prawnych, określo-nych w pkt 1 oraz w art. 31, art. 32 ust. 1–5i art. 33 ust. 1 lub według ceny rynkowej bądźinaczej określonej wartości godziwej,

2) środki trwałe w budowie – w wysokości ogó-łu kosztów pozostających w bezpośrednimzwiązku z ich nabyciem lub wytworzeniem,pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utra-ty wartości,

33)) uuddzziiaałłyy ww iinnnnyycchh jjeeddnnoossttkkaacchh oorraazz iinnnnee nniiżżwwyymmiieenniioonnee ww ppkktt 11aa iinnwweessttyyccjjee zzaalliicczzoonnee ddooaakkttyywwóóww ttrrwwaałłyycchh –– wweeddłłuugg cceennyy nnaabbyycciiaa ppoo--mmnniieejjsszzoonneejj oo ooddppiissyy zz ttyyttuułłuu ttrrwwaałłeejj uuttrraattyywwaarrttoośśccii lluubb wweeddłłuugg wwaarrttoośśccii ggooddzziiwweejj aallbboosskkoorryyggoowwaanneejj cceennyy nnaabbyycciiaa –– jjeeżżeellii ddllaa ddaa--nneeggoo sskkłłaaddnniikkaa aakkttyywwóóww zzoossttaałł ookkrreeśślloonnyy tteerr--mmiinn wwyymmaaggaallnnoośśccii;; wwaarrttoośśćć ww cceenniiee nnaabbyycciiaammoożżnnaa pprrzzeesszzaaccoowwaaćć ddoo wwaarrttoośśccii ww cceenniieerryynnkkoowweejj,, aa rróóżżnniiccęę zz pprrzzeesszzaaccoowwaanniiaa rroozzllii--cczzyyćć zzggooddnniiee zz aarrtt.. 3355 uusstt.. 44,,

44)) uuddzziiaałłyy ww jjeeddnnoossttkkaacchh ppooddppoorrzząąddkkoowwaannyycchhzzaalliicczzoonnee ddoo aakkttyywwóóww ttrrwwaałłyycchh –– wweeddłłuugg zzaa--ssaadd ookkrreeśślloonnyycchh ww ppkktt 33 lluubb mmeettooddąą pprraawwwwłłaassnnoośśccii,, ppoodd wwaarruunnkkiieemm,, żżee bbęęddzziiee oonnaassttoossoowwaannaa jjeeddnnoolliicciiee wwoobbeecc wwsszzyyssttkkiicchh jjeedd--nnoosstteekk ppooddppoorrzząąddkkoowwaannyycchh,,

55)) iinnwweessttyyccjjee kkrróóttkkootteerrmmiinnoowwee –– wweeddłłuugg cceennyy((wwaarrttoośśccii)) rryynnkkoowweejj aallbboo wweeddłłuugg cceennyy nnaabbyy--cciiaa lluubb cceennyy ((wwaarrttoośśccii)) rryynnkkoowweejj,, zzaalleeżżnniiee oodd

tteeggoo,, kkttóórraa zz nniicchh jjeesstt nniiżżsszzaa aallbboo wweeddłłuuggsskkoorryyggoowwaanneejj cceennyy nnaabbyycciiaa –– jjeeżżeellii ddllaa ddaa--nneeggoo sskkłłaaddnniikkaa aakkttyywwóóww zzoossttaałł ookkrreeśślloonnyy tteerr--mmiinn wwyymmaaggaallnnoośśccii,, aa kkrróóttkkootteerrmmiinnoowwee iinnwwee--ssttyyccjjee,, ddllaa kkttóórryycchh nniiee iissttnniieejjee aakkttyywwnnyy rryynneekk,,ww iinnnnyy ssppoossóóbb ookkrreeśślloonneejj wwaarrttoośśccii ggooddzziiwweejj,,

6) rzeczowe składniki aktywów obrotowych– według cen nabycia lub kosztów wytworze-nia nie wyższych od cen ich sprzedaży net-to na dzień bilansowy,

77)) nnaalleeżżnnoośśccii ii uuddzziieelloonnee ppoożżyycczzkkii –– ww kkwwoocciieewwyymmaaggaanneejj zzaappłłaattyy,, zz zzaacchhoowwaanniieemm zzaassaaddyyoossttrroożżnnoośśccii,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm ppkktt 77aa,,

77aa)) nnaalleeżżnnoośśccii ii uuddzziieelloonnee ppoożżyycczzkkii zzaalliicczzoonnee ddooaakkttyywwóóww ffiinnaannssoowwyycchh,, mmooggąą bbyyćć wwyycceenniiaanneewweeddłłuugg sskkoorryyggoowwaanneejj cceennyy nnaabbyycciiaa,, aa jjeeżżeelliijjeeddnnoossttkkaa pprrzzeezznnaacczzaa jjee ddoo sspprrzzeeddaażżyyww ookkrreessiiee ddoo 33 mmiieessiięęccyy,, ttoo wweeddłłuugg wwaarrttoośścciirryynnkkoowweejj lluubb iinnaacczzeejj ookkrreeśślloonneejj wwaarrttoośśccii ggoo--ddzziiwweejj,,

88)) zzoobboowwiiąązzaanniiaa –– ww kkwwoocciiee wwyymmaaggaajjąącceejj zzaa--ppłłaattyy,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm ppkktt 88aa,,

88aa)) zzoobboowwiiąązzaanniiaa ffiinnaannssoowwee mmooggąą bbyyćć wwyycceenniiaa--nnee wweeddłłuugg sskkoorryyggoowwaanneejj cceennyy nnaabbyycciiaa,, aa jjee--żżeellii jjeeddnnoossttkkaa pprrzzeezznnaacczzaa jjee ddoo sspprrzzeeddaażżyyww ookkrreessiiee ddoo 33 mmiieessiięęccyy,, ttoo wweeddłłuugg wwaarrttoośścciirryynnkkoowweejj lluubb iinnaacczzeejj ookkrreeśślloonneejj wwaarrttoośśccii ggoo--ddzziiwweejj,,

9) rezerwy – w uzasadnionej, wiarygodnie osza-cowanej wartości,

9a) udziały (akcje) własne – według cen nabycia,10) kapitały (fundusze) własne, z wyjątkiem udzia-

łów (akcji) własnych, oraz pozostałe aktywai pasywa – w wartości nominalnej.

2. Cena nabycia, o której mowa w ust. 1, tocena zakupu składnika aktywów, obejmującakwotę należną sprzedającemu, bez podlegają-cych odliczeniu podatku od towarów i usług orazpodatku akcyzowego, a w przypadku importu po-większona o obciążenia o charakterze publicz-noprawnym oraz powiększona o koszty bezpo-średnio związane z zakupem i przystosowaniemskładnika aktywów do stanu zdatnego do uży-wania lub wprowadzenia do obrotu, łączniez kosztami transportu, jak też załadunku, wyła-dunku, składowania lub wprowadzenia do obro-



tu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobnezmniejszenia i odzyski. Jeżeli nie jest możliweustalenie ceny nabycia składnika aktywów,a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tymw drodze darowizny – jego wyceny dokonuje sięwedług ceny sprzedaży takiego samego lub po-dobnego przedmiotu.

2a. W przypadkach nabycia udziałów (akcji)własnych w drodze egzekucji za cenę nabyciauważa się cenę nabycia ustaloną w postępowa-niu egzekucyjnym, powiększoną o koszty ponie-sione w toku postępowania egzekucyjnego, któ-re nie zostały spółce zwrócone. W przypadkunieodpłatnego nabycia udziałów (akcji) własnychcena nabycia obejmuje wszystkie koszty pono-szone przez spółkę na ich nabycie.

3. Koszt wytworzenia produktu obejmujekoszty pozostające w bezpośrednim związkuz danym produktem oraz uzasadnioną częśćkosztów pośrednio związanych z wytworzeniemtego produktu. Koszty bezpośrednie obejmująwartość zużytych materiałów bezpośrednich,koszty pozyskania i przetworzenia związanebezpośrednio z produkcją i inne koszty ponie-sione w związku z doprowadzeniem produktudo postaci i miejsca, w jakich się znajdujew dniu wyceny. Do uzasadnionej, odpowiedniejdo okresu wytwarzania produktu, części kosz-tów pośrednich zalicza się zmienne pośredniekoszty produkcji oraz tę część stałych, pośred-nich kosztów produkcji, które odpowiadają po-ziomowi tych kosztów przy normalnym wyko-rzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normal-ny poziom wykorzystania zdolności produkcyj-nych uznaje się przeciętną, zgodną z oczeki-waniami w typowych warunkach, wielkość pro-dukcji za daną liczbę okresów lub sezonów,przy uwzględnieniu planowych remontów. Je-żeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytwo-rzenia produktu, jego wyceny dokonuje się we-dług ceny sprzedaży netto takiego samego lubpodobnego produktu, pomniejszonej o prze-ciętnie osiągany przy sprzedaży produktówzysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku pro-duktu w toku – także z uwzględnieniem stop-nia jego przetworzenia.

Do kosztów wytworzenia produktu nie zaliczasię kosztów:1) będących konsekwencją niewykorzystanych

zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,2) ogólnego zarządu, które nie są związane z do-

prowadzaniem produktu do postaci i miejsca,w jakich się znajduje na dzień wyceny,

3) magazynowania wyrobów gotowych i półpro-duktów, chyba że poniesienie tych kosztówjest niezbędne w procesie produkcji,

4) kosztów sprzedaży produktów.Koszty te wpływają na wynik finansowy okre-

su sprawozdawczego, w którym zostały ponie-sione.

4. W przypadkach uzasadnionych niezbęd-nym, długotrwałym przygotowaniem towaru lubproduktu do sprzedaży bądź długim okresem wy-twarzania produktu, cenę nabycia lub koszt wy-tworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zo-bowiązań zaciągniętych w celu finansowania za-pasu towarów lub produktów w okresie ich przy-gotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i zwią-zanych z nimi różnic kursowych, pomniejszoneo przychody z tego tytułu.

44aa.. WW pprrzzyyppaaddkkuu ggddyy rroocczznnee sspprraawwoozzddaanniiee ffii--nnaannssoowwee jjeeddnnoossttkkii nniiee ppooddlleeggaa oobboowwiiąązzkkoowwii bbaa--ddaanniiaa ii ooggłłaasszzaanniiaa ww mmyyśśll aarrtt.. 6644 uusstt.. 11 ttoo oobbllii--cczzaajjąącc kkoosszztt wwyyttwwoorrzzeenniiaa pprroodduukkttuu zzggooddnniieezz uusstt.. 33,, jjeeddnnoossttkkaa mmoożżee ddoo kkoosszzttóóww bbeezzppoośśrreedd--nniicchh ddoolliicczzyyćć kkoosszzttyy ppoośśrreeddnniiee zzwwiiąązzaannee zz wwyy--ttwwoorrzzeenniieemm tteeggoo pprroodduukkttuu,, nniieezzaalleeżżnniiee oodd ppoozziioo--mmuu wwyykkoorrzzyyssttaanniiaa zzddoollnnoośśccii pprroodduukkccyyjjnnyycchh..UUssttaalloonnyy ww tteenn ssppoossóóbb kkoosszztt wwyyttwwoorrzzeenniiaa nniieemmoożżee bbyyćć wwyyżżsszzyy oodd cceennyy sspprrzzeeddaażżyy nneettttoo..

5. Za cenę (wartość) sprzedaży netto skład-nika aktywów przyjmuje się możliwą do uzyska-nia na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, bezpodatku od towarów i usług i podatku akcyzo-wego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne po-dobne zmniejszenia oraz koszty związane z przy-stosowaniem składnika aktywów do sprzedażyi dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o na-leżną dotację przedmiotową. Jeżeli nie jest moż-liwe ustalenie ceny sprzedaży netto danegoskładnika aktywów, należy w inny sposób okre-ślić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.



6. Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę,za jaką dany składnik aktywów mógłby zostaćwymieniony, a zobowiązanie uregulowane na wa-runkach transakcji rynkowej, pomiędzy zaintere-sowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowią-zanymi ze sobą stronami. Wartość godziwą in-strumentów finansowych znajdujących się w ob-rocie na aktywnym rynku stanowi cena rynkowapomniejszona o koszty związane z przeprowa-dzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była zna-cząca. Cenę rynkową aktywów finansowych po-siadanych przez jednostkę oraz zobowiązań fi-nansowych, które jednostka zamierza zaciągnąć,stanowi zgłoszona na rynku bieżąca oferta kup-na, natomiast cenę rynkową aktywów finanso-wych, które jednostka zamierza nabyć, oraz za-ciągniętych zobowiązań finansowych stanowizgłoszona na rynek bieżąca oferta sprzedaży.

7. Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdyistnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolo-wany przez jednostkę składnik aktywów nie przy-niesie w przyszłości w znaczącej części lub w ca-łości przewidywanych korzyści ekonomicznych.Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującegodoprowadzającego wartość składnika aktywówwynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprze-daży netto, a w przypadku jej braku – do usta-lonej w inny sposób wartości godziwej.

8. Cena nabycia i koszt wytworzenia środkówtrwałych w budowie, środków trwałych oraz war-tości niematerialnych i prawnych obejmuje ogółich kosztów poniesionych przez jednostkę zaokres budowy, montażu, przystosowania i ulep-szenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do uży-wania, w tym również:1) niepodlegający odliczeniu podatek od towa-

rów i usług oraz podatek akcyzowy,2) koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w ce-

lu ich finansowania i związane z nimi różnicekursowe, pomniejszony o przychody z tegotytułu.88aa.. SSkkoorryyggoowwaannaa cceennaa nnaabbyycciiaa aakkttyywwóóww ffiinnaann--

ssoowwyycchh ii zzoobboowwiiąązzaańń ffiinnaannssoowwyycchh ttoo cceennaa nnaabbyy--cciiaa ((wwaarrttoośśćć)),, ww jjaakkiieejj sskkłłaaddnniikk aakkttyywwóóww ffiinnaannssoo--wwyycchh lluubb zzoobboowwiiąązzaańń ffiinnaannssoowwyycchh zzoossttaałł ppoo rraazzppiieerrwwsszzyy wwpprroowwaaddzzoonnyy ddoo kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh,,

ppoommnniieejjsszzoonnaa oo ssppłłaattyy wwaarrttoośśccii nnoommiinnaallnneejj,, oodd--ppoowwiieeddnniioo sskkoorryyggoowwaannaa oo sskkuummuulloowwaannąą kkwwoottęęzzddyysskkoonnttoowwaanneejj rróóżżnniiccyy mmiięęddzzyy wwaarrttoośścciiąą ppoo--cczząąttkkoowwąą sskkłłaaddnniikkaa ii jjeeggoo wwaarrttoośścciiąą ww tteerrmmiinniieewwyymmaaggaallnnoośśccii,, wwyylliicczzoonnąą zzaa ppoommooccąą eeffeekkttyywwnneejjssttooppyy pprroocceennttoowweejj,, aa ttaakkżżee ppoommnniieejjsszzoonnaa oo oodd--ppiissyy aakkttuuaalliizzuujjąąccee wwaarrttoośśćć..

9. Lokaty, których ryzyko ponosi ubezpiecza-jący, są wyceniane przez zakład ubezpieczeń nażycie według wartości godziwych ustalonych nadzień bilansowy. Różnice między wartością go-dziwą a wartością według cen nabycia albo kosz-tu wytworzenia tych lokat odpowiednio zwiększa-ją lub zmniejszają rezerwy techniczno-ubezpie-czeniowe na życie, których ryzyko lokaty pono-si ubezpieczający. Wartość godziwą nieruchomo-ści określa rzeczoznawca majątkowy co najmniejraz na 5 lat. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie war-tości godziwej innych lokat niż nieruchomości,to ich wycena następuje po cenach nabycia al-bo kosztach wytworzenia. Wartość godziwą nie-ruchomości położonych za granicą oraz zagra-nicznych instrumentów finansowych ustala sięwedług zasad obowiązujących w kraju ich po-chodzenia.

10. W ubezpieczeniach majątkowych i osobo-wych dopuszcza się stosowanie dyskonta lub od-pisów wyłącznie przy ustalaniu rezerw na skapi-talizowaną wartość rent, rezerw ubezpieczeń nażycie, rezerw ubezpieczeń na życie, gdy ryzykolokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający, orazrezerw na premie i rabaty (bonifikaty) dla ubez-pieczonych w związku z osiąganymi dochodamiz lokat stanowiących pokrycie tych rezerw.

11. Na dzień nabycia lub powstania ujmuje sięw księgach rachunkowych nabyte lub powstałe:1) zapasy rzeczowych składników aktywów ob-

rotowych – według cen nabycia lub kosztówwytworzenia,

2) należności i zobowiązania, w tym również z ty-tułu pożyczek – według wartości nominalnej.12. Przepis ust. 11 pkt 2 nie dotyczy banków.

Art. 29. 1. Jeżeli założenie kontynuacji dzia-łalności, o którym mowa w art. 5 ust. 2, nie jestzasadne, to wycena aktywów jednostki następu-



je po cenach sprzedaży netto możliwych do uzy-skania, nie wyższych od cen ich nabycia albokosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotych-czasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzenio-we, a także odpisy z tytułu trwałej utraty warto-ści. W takim przypadku jednostka jest równieżobowiązana utworzyć rezerwę na przewidywanedodatkowe koszty i straty spowodowane zanie-chaniem lub utratą zdolności do kontynuowaniadziałalności.

22.. WWyycceennaa ppoo cceennaacchh sspprrzzeeddaażżyy nneettttoo ii uuttwwoo--rrzzeenniiee rreezzeerrwwyy nnaassttęęppuujjąą ww sszzcczzeeggóóllnnoośścciiww pprrzzeeddddzziieeńń ppoossttaawwiieenniiaa jjeeddnnoossttkkii ww ssttaann lliikkwwii--ddaaccjjii lluubb ooggłłoosszzeenniiaa uuppaaddłłoośśccii,, nnaa kkoonniieecc rrookkuuoobbrroottoowweeggoo,, jjeeżżeellii nnaa ddzziieeńń zzaattwwiieerrddzzeenniiaa sspprraa--wwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo zzaa ddaannyy rrookk oobbrroottoowwyy jjeedd--nnoossttkkaa nniiee bbęęddzziiee kkoonnttyynnuuoowwaałłaa ddzziiaałłaallnnoośśccii,, nnaakkoonniieecc rrookkuu oobbrroottoowweeggoo pprrzzyyppaaddaajjąącceeggoo ww cczzaa--ssiiee ttrrwwaanniiaa ppoossttęęppoowwaanniiaa lliikkwwiiddaaccyyjjnneeggoo lluubb uuppaa--ddłłoośścciioowweeggoo,, aa ttaakkżżee ww pprrzzeeddddzziieeńń pprrzzeekkaazzaanniiaa,,ppooddzziiaałłuu lluubb sspprrzzeeddaażżyy jjeeddnnoossttkkii,, jjeeżżeellii ooddppoo--wwiieeddnniiaa uummoowwaa nniiee pprrzzeewwiidduujjee pprrzzyyjjęęcciiaa zzaa ppoodd--ssttaawwęę rroozzlliicczzeeńń wwaarrttoośśccii mmaajjąąttkkuu uussttaalloonneejj pprrzzyyzzaałłoożżeenniiuu,, żżee ddzziiaałłaallnnoośśćć ggoossppooddaarrcczzaa bbęęddzziieepprrzzeezz jjeeddnnoossttkkęę kkoonnttyynnuuoowwaannaa..

2a. Różnica powstała w wyniku wyceny orazutworzenia rezerwy, o których mowa w ust. 1,wpływa na kapitał (fundusz) z aktualizacji wy-ceny.

33.. WWsszzcczzęęcciiee ppoossttęęppoowwaanniiaa nnaapprraawwcczzeeggoo aall--bboo uuppaaddłłoośścciioowweeggoo zz mmoożżlliiwwoośścciiąą zzaawwaarrcciiaa uukkłłaa--dduu lluubb zzmmiiaannaa ffoorrmmyy pprraawwnneejj jjeeddnnoossttkkii nniiee ssttaa--nnoowwiiąą pprrzzeesszzkkooddyy ddoo uuzznnaanniiaa,, żżee ddzziiaałłaallnnoośśćć bbęę--ddzziiee kkoonnttyynnuuoowwaannaa..

AArrtt.. 3300.. 11.. NNiiee rrzzaaddzziieejj nniiżż nnaa ddzziieeńń bbiillaannssoo--wwyy wwyycceenniiaa ssiięę wwyyrraażżoonnee ww wwaalluuttaacchh oobbccyycchh::11)) sskkłłaaddnniikkii aakkttyywwóóww ((zz wwyyłłąącczzeenniieemm uuddzziiaałłóóww

ww jjeeddnnoossttkkaacchh ppooddppoorrzząąddkkoowwaannyycchh wwyycceenniiaa--nnyycchh mmeettooddąą pprraaww wwłłaassnnoośśccii)) ii ppaassyywwóóww –– ppoooobboowwiiąązzuujjąąccyymm nnaa tteenn ddzziieeńń śśrreeddnniimm kkuurrssiieeooggłłoosszzoonnyymm ddllaa ddaanneejj wwaalluuttyy pprrzzeezz NNaarrooddoo--wwyy BBaannkk PPoollsskkii,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm ppkktt 22,,

22)) ggoottóówwkkęę zznnaajjdduujjąąccąą ssiięę ww jjeeddnnoossttkkaacchh pprroowwaa--ddzząąccyycchh kkuuppnnoo ii sspprrzzeeddaażż wwaalluutt oobbccyycchh –– ppookkuurrssiiee,, ppoo kkttóórryymm nnaassttąąppiiłł jjeejj zzaakkuupp,, jjeeddnnaakk

ww wwyyssookkoośśccii nniiee wwyyżżsszzeejj oodd śśrreeddnniieeggoo kkuurrssuuooggłłoosszzoonneeggoo nnaa ddzziieeńń wwyycceennyy ddllaa ddaanneejj wwaa--lluuttyy pprrzzeezz NNaarrooddoowwyy BBaannkk PPoollsskkii..22.. WWyyrraażżoonnee ww wwaalluuttaacchh oobbccyycchh ooppeerraaccjjee ggoo--

ssppooddaarrcczzee uujjmmuujjee ssiięę ww kkssiięęggaacchh rraacchhuunnkkoowwyycchhnnaa ddzziieeńń iicchh pprrzzeepprroowwaaddzzeenniiaa –– oo iillee ooddrręębbnneepprrzzeeppiissyy ddoottyycczząąccee śśrrooddkkóóww ppoocchhooddzząąccyycchh zz bbuu--ddżżeettuu UUnniiii EEuurrooppeejjsskkiieejj ii iinnnnyycchh kkrraajjóóww EEuurrooppeejj--sskkiieeggoo OObbsszzaarruu GGoossppooddaarrcczzeeggoo oorraazz śśrrooddkkóówwnniieeppooddlleeggaajjąąccyycchh zzwwrroottoowwii,, ppoocchhooddzząąccyycchh zzeeźźrróóddeełł zzaaggrraanniicczznnyycchh nniiee ssttaannoowwiiąą iinnaacczzeejj –– oodd--ppoowwiieeddnniioo ppoo kkuurrssiiee::11)) ffaakkttyycczznniiee zzaassttoossoowwaannyymm ww ttyymm ddnniiuu,, wwyynniikkaa--

jjąąccyymm zz cchhaarraakktteerruu ooppeerraaccjjii –– ww pprrzzyyppaaddkkuusspprrzzeeddaażżyy lluubb kkuuppnnaa wwaalluutt oorraazz zzaappłłaattyy nnaalleeżż--nnoośśccii lluubb zzoobboowwiiąązzaańń,,

22)) śśrreeddnniimm ooggłłoosszzoonnyymm ddllaa ddaanneejj wwaalluuttyy pprrzzeezzNNaarrooddoowwyy BBaannkk PPoollsskkii zz ddnniiaa ppoopprrzzeeddzzaajjąąccee--ggoo tteenn ddzziieeńń –– ww pprrzzyyppaaddkkuu zzaappłłaattyy nnaalleeżżnnoo--śśccii lluubb zzoobboowwiiąązzaańń,, jjeeżżeellii nniiee jjeesstt zzaassaaddnnee zzaa--ssttoossoowwaanniiee kkuurrssuu,, oo kkttóórryymm mmoowwaa ww ppkktt 11,,aa ttaakkżżee ww pprrzzyyppaaddkkuu ppoozzoossttaałłyycchh ooppeerraaccjjii..33.. JJeeżżeellii aakkttyywwaa ii ppaassyywwaa ssąą wwyyrraażżoonnee ww wwaa--

lluuttaacchh,, ddllaa kkttóórryycchh NNaarrooddoowwyy BBaannkk PPoollsskkii nniieeooggłłaasszzaa kkuurrssuu,, ttoo kkuurrss ttyycchh wwaalluutt ookkrreeśśllaa ssiięę ww rree--llaaccjjii ddoo wwsskkaazzaanneejj pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkęę wwaalluuttyy ooddnniiee--ssiieenniiaa,, kkttóórreejj kkuurrss jjeesstt ooggłłaasszzaannyy pprrzzeezz NNaarrooddoo--wwyy BBaannkk PPoollsskkii..

4. Różnice kursowe dotyczące inwestycji dłu-goterminowych wyrażonych w walutach obcych,powstałe na dzień ich wyceny, rozlicza się w spo-sób określony w art. 35 ust. 2 i 4. Różnice kur-sowe, z zastrzeżeniem ust. 5–7, dotyczące po-zostałych aktywów i pasywów wyrażonych w wa-lutach obcych, powstałe na dzień ich wycenyoraz przy zapłacie należności i zobowiązań w wa-lutach obcych, jak również sprzedaży walut, za-licza się odpowiednio do przychodów lub kosz-tów finansowych, a w uzasadnionych przypad-kach – do kosztu wytworzenia produktów lub ce-ny nabycia towarów, a także ceny nabycia lubkosztu wytworzenia środków trwałych, środkówtrwałych w budowie lub wartości niematerialnychi prawnych.

5. Powstałe na dzień wyceny różnice kurso-we od inwestycji stanowiących pokrycie rezerw



techniczno-ubezpieczeniowych zakłady ubezpie-czeń na życie zaliczają do przychodów lub kosz-tów działalności lokacyjnej i wykazują w technicz-nym rachunku ubezpieczeń na życie.

6. Powstałe na dzień wyceny różnice kurso-we od inwestycji stanowiących pokrycie rezerwtechniczno-ubezpieczeniowych w części dotyczą-cej lokat środków skapitalizowanej wartości renti rezerwy na premie oraz rabaty dla ubezpieczo-nych zakłady ubezpieczeń majątkowych i osobo-wych zaliczają do przychodów lub kosztów dzia-łalności lokacyjnej i wykazują w technicznym ra-chunku ubezpieczeń majątkowych i osobowych.

7. Powstałe na dzień wyceny różnice kurso-we od należności i zobowiązań z tytułu ubez-pieczeń i reasekuracji zalicza się do pozosta-łych przychodów lub kosztów technicznych naudziale własnym.

Art. 31. 1. Wartość początkową stanowiącącenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwa-łego powiększają koszty jego ulepszenia, pole-gającego na przebudowie, rozbudowie, moder-nizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że war-tość użytkowa tego środka po zakończeniu ulep-szenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu doużywania wartość użytkową, mierzoną okresemużywania, zdolnością wytwórczą, jakością pro-duktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszone-go środka trwałego, kosztami eksploatacji lub in-nymi miarami.

2. Wartość początkową środków trwałych– z wyjątkiem gruntów niesłużących wydobyciukopalin metodą odkrywkową – zmniejszają odpi-sy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywanew celu uwzględnienia utraty ich wartości, na sku-tek używania lub upływu czasu.

3. Wartość początkowa i dotychczas dokona-ne od środków trwałych odpisy amortyzacyjnelub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnychprzepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalonaw wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowanetto środka trwałego nie powinna być wyższaod jego wartości godziwej, której odpisaniew przewidywanym okresie jego dalszego używa-nia jest ekonomicznie uzasadnione.

4. Powstałą na skutek aktualizacji wyceny róż-nicę wartości netto środków trwałych, o którejmowa w ust. 3, odnosi się na kapitał (fundusz)z aktualizacji wyceny i nie może ona być prze-znaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktu-alizacji wyceny podlega, z zastrzeżeniem art. 32ust. 5, zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wy-ceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lubzlikwidowanych środków trwałych. Różnica tawpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub innyo podobnym charakterze, o ile odrębne przepi-sy nie stanowią inaczej.

Art. 32. 1. Odpisów amortyzacyjnych lubumorzeniowych od środka trwałego dokonujesię drogą systematycznego, planowego rozło-żenia jego wartości początkowej na ustalonyokres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacjinastępuje nie wcześniej niż po przyjęciu środ-ka trwałego do używania, a jej zakończenie– nie później niż z chwilą zrównania wartościodpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowychz wartością początkową środka trwałego lubprzeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lubstwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnymuwzględnieniem przewidywanej przy likwidacjiceny sprzedaży netto pozostałości środkatrwałego.

2. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznejstawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres eko-nomicznej użyteczności środka trwałego, naokreślenie którego wpływają w szczególności:1) liczba zmian, na których pracuje środek

trwały,2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego,3) wydajność środka trwałego mierzona liczbą

godzin jego pracy lub liczbą wytworzonychproduktów albo innym właściwym miernikiem,

4) prawne lub inne ograniczenia czasu używaniaśrodka trwałego,

5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedażynetto istotnej pozostałości środka trwałego.3. Na dzień przyjęcia środka trwałego do uży-

wania należy ustalić okres lub stawkę i metodęjego amortyzacji. Poprawność stosowanych okre-sów i stawek amortyzacji środków trwałych po-



winna być przez jednostkę okresowo weryfiko-wana, powodując odpowiednią korektę dokony-wanych w następnych latach obrotowych odpi-sów amortyzacyjnych.

4. W przypadku zmiany technologii produkcji,przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używa-nia lub innych przyczyn powodujących trwałąutratę wartości środka trwałego, dokonuje się– w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych– odpowiedniego odpisu aktualizującego jegowartość.

5. Odpisy, o których mowa w ust. 4, dotyczą-ce środków trwałych, których wycena zostałazaktualizowana na podstawie odrębnych przepi-sów, zmniejszają odniesione na kapitał (fundusz)z aktualizacji wyceny różnice spowodowane ak-tualizacją wyceny. Ewentualną nadwyżkę odpisu,o którym mowa w ust. 4, nad różnicami z aktu-alizacji wyceny zalicza się do pozostałych kosz-tów operacyjnych.

6. Dla środków trwałych o niskiej jednostko-wej wartości początkowej można ustalać odpisyamortyzacyjne lub umorzeniowe w sposóbuproszczony, przez dokonywanie zbiorczych od-pisów dla grup środków zbliżonych rodzajemi przeznaczeniem lub jednorazowo odpisującwartość tego rodzaju środków trwałych.

Art. 33. 1. Do wyceny wartości niematerial-nych i prawnych oraz sposobów dokonywaniaod nich odpisów amortyzacyjnych lub umorze-niowych stosuje się odpowiednio przepisy art. 31ust. 2 i art. 32 ust. 1–4 i ust. 6.

2. Koszty zakończonych prac rozwojowychprowadzonych przez jednostkę na własne po-trzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lubzastosowaniem technologii, zalicza się do war-tości niematerialnych i prawnych, jeżeli:1) produkt lub technologia wytwarzania są ściśle

ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwo-jowych wiarygodnie określone,

2) techniczna przydatność produktu lub techno-logii została stwierdzona i odpowiednio udo-kumentowana i na tej podstawie jednostkapodjęła decyzję o wytwarzaniu tych produk-tów lub stosowaniu technologii,

3) koszty prac rozwojowych zostaną pokryte,według przewidywań, przychodami ze sprze-daży tych produktów lub zastosowania tech-nologii.3. Okres dokonywania odpisów kosztów prac

rozwojowych nie może przekraczać 5 lat.4. Wartość firmy stanowi różnicę między ce-

ną nabycia określonej jednostki lub zorganizowa-nej jej części a niższą od niej wartością godzi-wą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena naby-cia jednostki lub zorganizowanej jej części jestniższa od wartości godziwej przejętych aktywównetto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy.Zasady rozliczania i odpisywania wartości firmylub ujemnej wartości firmy określa art. 44bust. 10–12.

Art. 34. 1. Jednostki mogą wyceniać:1) materiały i towary – w cenach zakupu,2) produkty w toku produkcji – w wysokości bez-

pośrednich kosztów wytworzenia lub tylko ma-teriałów bezpośrednich bądź nie wyceniać ichw ogóle

– jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów orazwyniku finansowego jednostki. Zasady, o którychmowa w pkt 2, nie mogą być stosowane do pro-dukcji o przewidywanym czasie wykonania dłuż-szym niż 3 miesiące, przeznaczonej do sprzeda-ży lub na rzecz środków trwałych w budowie jed-nostki. Nie dotyczy to jednak produkcji rolnej.

2. Składniki rzeczowych aktywów obrotowychmogą być na dzień nabycia lub wytworzenia uj-mowane w księgach rachunkowych w cenachprzyjętych do ewidencji, z uwzględnieniem róż-nic między tymi cenami a rzeczywistymi cenamiich nabycia albo zakupu, albo kosztami wytwo-rzenia. Na dzień bilansowy wartość składnikówrzeczowych aktywów obrotowych, wyrażonąw cenach ewidencyjnych, doprowadza się do po-ziomu określonego w ust. 1 lub w art. 28 ust. 1pkt 6. Nie dotyczy to produktów gotowych, pro-duktów w toku i półproduktów, jeżeli do ich ewi-dencji stosuje się koszty planowane, w tym nor-matywne, różnice zaś między planowanymi a rze-czywistymi kosztami wytworzenia są nieznaczne.Stosowane do wyceny na dzień bilansowy ceny



nabycia albo zakupu, albo planowane koszty wy-tworzenia nie mogą być wyższe od cen sprze-daży netto tych składników.

3. Wytworzone przez jednostkę filmy, opro-gramowanie komputerów, projekty typowe i inneprodukty o podobnym charakterze, przeznaczo-ne do sprzedaży, wycenia się w okresie przyno-szenia przez nie korzyści ekonomicznych, niedłuższym niż 5 lat, w wysokości nadwyżki kosz-tów ich wytworzenia nad przychodami wedługcen sprzedaży netto, uzyskanymi ze sprzedażytych produktów w ciągu tego okresu. Nieodpisa-ne po upływie tego okresu koszty wytworzeniazwiększają pozostałe koszty operacyjne.

4. W przypadku gdy ceny nabycia albo zaku-pu, albo koszty wytworzenia jednakowych albouznanych za jednakowe, ze względu na podo-bieństwo ich rodzaju i przeznaczenie, są różne,wartość stanu końcowego rzeczowych składni-ków aktywów obrotowych wycenia się w zależ-ności od przyjętej przez jednostkę metody usta-lania wartości ich rozchodu, w tym zużycia,sprzedaży:1) według cen przeciętnych, to jest ustalonych

w wysokości średniej ważonej cen (kosztów)danego składnika aktywów,

2) przyjmując, że rozchód składnika aktywów wy-cenia się kolejno po cenach (kosztach) tychskładników aktywów, które jednostka najwcze-śniej nabyła (wytworzyła),

3) przyjmując, że rozchód składników aktywówwycenia się kolejno po cenach (kosztach) tychskładników aktywów, które jednostka najpóź-niej nabyła (wytworzyła),

4) w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywi-stych cen (kosztów) tych składników aktywów,które dotyczą ściśle określonych przedsię-wzięć, niezależnie od daty ich zakupu lub wy-tworzenia.55.. OOddppiissyy aakkttuuaalliizzuujjąąccee wwaarrttoośśćć rrzzeecczzoowwyycchh

sskkłłaaddnniikkóóww aakkttyywwóóww oobbrroottoowwyycchh ddookkoonnaanneeww zzwwiiąązzkkuu zz uuttrraattąą iicchh wwaarrttoośśccii oorraazz wwyynniikkaajjąącceezz wwyycceennyy wweeddłłuugg cceenn sspprrzzeeddaażżyy nneettttoo zzaammiiaassttwweeddłłuugg cceenn nnaabbyycciiaa,, aallbboo zzaakkuuppuu,, aallbboo kkoosszzttóówwwwyyttwwoorrzzeenniiaa –– zzaalliicczzaa ssiięę ddoo ppoozzoossttaałłyycchh kkoosszz--ttóóww ooppeerraaccyyjjnnyycchh..

Art. 34a. 1. Przychody z wykonania nieza-kończonej usługi, w tym budowlanej, objętej umo-wą, w okresie realizacji dłuższym niż 6 miesięcy,wykonanej na dzień bilansowy w istotnym stop-niu, ustala się, na dzień bilansowy proporcjonal-nie do stopnia zaawansowania usługi, jeżeli sto-pień ten, jak również przewidywane całkowitekoszty wykonania usługi za cały czas jej realiza-cji, można ustalić w sposób wiarygodny.

2. Przychody z wykonania niezakończonejusługi, w tym budowlanej, w okresie od dnia za-warcia umowy do dnia bilansowego – po odlicze-niu przychodów, które wpłynęły na wynik finan-sowy w ubiegłych okresach sprawozdawczych– ustala się proporcjonalnie do stopnia jej za-awansowania. Stopień zaawansowania usługimierzy się w zależności od przyjętej przez jed-nostkę metody:1) udziałem kosztów poniesionych od dnia za-

warcia umowy do dnia ustalenia przychoduw całkowitych kosztach wykonania usługi,

2) liczbą przepracowanych godzin bezpośred-nich wykonania usługi,

3) na podstawie obmiaru wykonanych prac,4) inną metodą– jeżeli wyrażają w sposób wiarygodny stopieńzaawansowania usługi.

3. W przypadku gdy umowa o usługę, w tymbudowlaną, przewiduje, że cenę za tę usługęustala się:1) w wysokości kosztów powiększonych o na-

rzut zysku – to przychód z wykonania nieza-kończonej usługi ustala się w wysokości kosz-tów odpowiadających wykonanej części usłu-gi, powiększonych o narzut zysku,

2) w wysokości ryczałtu – to przychód z wyko-nania niezakończonej usługi ustala się propor-cjonalnie do stopnia zaawansowania wykona-nia usługi, o ile stopień zaawansowania usłu-gi na dzień bilansowy może zostać ustalonyw sposób wiarygodny.4. Jeżeli stopień zaawansowania niezakończo-

nej usługi, w tym budowlanej, lub przewidywany,całkowity koszt jej wykonania nie może być nadzień bilansowy ustalony w sposób wiarygodny,to przychód ustala się w wysokości poniesionych


28 art. 34a II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

w danym okresie sprawozdawczym kosztów, niewyższych jednak od kosztów, których pokryciew przyszłości przez zamawiającego jest prawdo-podobne.

5. Bez względu na zastosowany sposób usta-lania przychodów na wynik finansowy jednostkiwpływają przewidywane straty związane z wyko-naniem usługi objętej umową.

Art. 34b. 1. Koszty wytworzenia, które moż-na bezpośrednio przyporządkować przychodomosiągniętym przez jednostkę, wpływają na wynikfinansowy jednostki za ten okres sprawozdaw-czy, w którym przychody te wystąpiły.

2. Koszty wytworzenia, które można jedyniew sposób pośredni przyporządkować przycho-dom lub innym korzyściom osiąganym przezjednostkę, wpływają na wynik finansowy jed-nostki w części, w której dotyczą danego okre-su sprawozdawczego, zapewniając ich współ-mierność do przychodów lub innych korzyściekonomicznych.

Art. 34c. 1. Koszty wytworzenia niezakoń-czonej usługi, w tym budowlanej, obejmują kosz-ty poniesione od dnia zawarcia odpowiedniejumowy do dnia bilansowego. Koszty poniesioneprzed zawarciem umowy, związane z realizacjąjej przedmiotu, zaliczane są do aktywów, jeżelipokrycie w przyszłości tych kosztów przychoda-mi uzyskanymi od zamawiającego jest prawdo-podobne.

2. Jeżeli przychody są ustalane odpowied-nio do stopnia zaawansowania niezakończonejusługi w inny sposób niż określony w art. 34aust. 2 pkt 1, to koszty wpływające na wynik fi-nansowy jednostki ustala się w takiej częścicałkowitych kosztów umowy, jaka odpowiadastopniowi zaawansowania usługi, po odliczeniukosztów, które wpłynęły na wynik finansowyw ubiegłych okresach sprawozdawczych, pouwzględnieniu straty, o której mowa w art. 34aust. 5. Różnicę pomiędzy kosztami faktycznieponiesionymi a kosztami wpływającymi na wy-nik finansowy jednostki zalicza się do rozliczeńmiędzyokresowych.

3. Poprawność przyjętych metod ustalaniastopnia zaawansowania usługi, a także przewi-dywanych całkowitych kosztów i przychodówz wykonania usługi, powinna być przez jednost-kę, nie później niż na dzień bilansowy, zweryfi-kowana. Spowodowane weryfikacją korekty wpły-wają na wynik finansowy jednostki tego okresusprawozdawczego, w którym przeprowadzonoweryfikację.

Art. 34d. Przepisów art. 34a i 34c możnanie stosować, jeżeli udział przychodów z nieza-kończonych usług na dzień bilansowy nie jestistotny w całości przychodów operacyjnych okre-su sprawozdawczego.

Art. 35. 1. Nabyte lub powstałe aktywa finan-sowe oraz inne inwestycje ujmuje się w księgachrachunkowych na dzień ich nabycia albo powsta-nia, według ceny nabycia albo ceny zakupu, je-żeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia trans-akcji nie są istotne.

2. Odpisu wyrażającego trwałą utratę warto-ści inwestycji zaliczonych do aktywów trwałychdokonuje się nie później niż na koniec okresusprawozdawczego.

3. Skutki wzrostu lub obniżenia wartości in-westycji krótkoterminowych wycenionych wedługcen (wartości) rynkowych zalicza się odpowied-nio do przychodów lub kosztów finansowych.W przypadku stosowania innych, niż określonew art. 28 ust. 1 pkt 5 zasad wyceny krótkotermi-nowych inwestycji, skutki obniżenia ich wartościzalicza się do kosztów finansowych w pełnej wy-sokości, natomiast skutki wzrostu ich wartościzalicza się do przychodów finansowych w wyso-kości nie wyższej niż kwota różnic uprzednio od-pisanych w koszty finansowe.

44.. SSkkuuttkkii pprrzzeesszzaaccoowwaanniiaa iinnwweessttyyccjjii zzaalliicczzoo--nnyycchh ddoo aakkttyywwóóww ttrrwwaałłyycchh iinnnnyycchh nniiżż wwyymmiieenniioo--nnee ww aarrtt.. 2288 uusstt.. 11 ppkktt 11aa,, ppoowwoodduujjąąccee wwzzrroossttiicchh wwaarrttoośśccii ddoo ppoozziioommuu cceenn rryynnkkoowwyycchh,, zzwwiięękk--sszzaajjąą kkaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) zz aakkttuuaalliizzaaccjjii wwyycceennyy.. OObb--nniiżżeenniiee wwaarrttoośśccii iinnwweessttyyccjjii uupprrzzeeddnniioo pprrzzeesszzaaccoo--wwaanneejj ddoo wwyyssookkoośśccii kkwwoottyy,, oo kkttóórrąą ppooddwwyyżżsszzoo--nnoo zz tteeggoo ttyyttuułłuu kkaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) zz aakkttuuaalliizzaaccjjii


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 34b–35 29

wwyycceennyy,, jjeeżżeellii kkwwoottaa rróóżżnniiccyy zz pprrzzeesszzaaccoowwaanniiaanniiee bbyyłłaa ddoo ddnniiaa wwyycceennyy rroozzlliicczzoonnaa,, zzmmnniieejjsszzaatteenn kkaappiittaałł ((ffuunndduusszz)).. WW ppoozzoossttaałłyycchh pprrzzyyppaadd--kkaacchh sskkuuttkkii oobbnniiżżeenniiaa wwaarrttoośśccii iinnwweessttyyccjjii zzaalliicczzaassiięę ddoo kkoosszzttóóww ffiinnaannssoowwyycchh.. WWzzrroosstt wwaarrttoośśccii ddaa--nneejj iinnwweessttyyccjjii bbeezzppoośśrreeddnniioo wwiiąążżąąccyy ssiięę zz uupprrzzeedd--nniimm oobbnniiżżeenniieemm jjeejj wwaarrttoośśccii,, zzaalliicczzoonnyymm ddoo kkoosszz--ttóóww ffiinnaannssoowwyycchh,, uujjmmuujjee ssiięę ddoo wwyyssookkoośśccii ttyycchhkkoosszzttóóww jjaakkoo pprrzzyycchhooddyy ffiinnaannssoowwee..

5. Jeżeli wartość zbytej inwestycji zaliczonejdo aktywów trwałych była uprzednio przesza-cowana albo wyceniana w cenie (wartości) ryn-kowej, lub w cenie nabycia, w zależności od te-go, która z nich była niższa, zaś skutki takiejwyceny ujęto w sposób określony w ust. 4, tonadwyżkę z tytułu przeszacowania ustala sięi rozlicza z kapitałem (funduszem) z aktualiza-cji wyceny.

6. Inwestycje zaliczone do aktywów trwałychna dzień ich przekwalifikowania do inwestycjikrótkoterminowych wycenia się:1) w wartości księgowej albo cenie nabycia, w za-

leżności od tego, która z nich jest niższa – je-żeli inwestycje krótkoterminowe wycenia sięw wartości rynkowej lub cenie nabycia, zależ-nie od tego, która z nich jest niższa,

2) według wartości księgowej – jeżeli inwestycjekrótkoterminowe wycenia się w wartości ryn-kowej.Jeżeli przekwalifikowana inwestycja długoter-

minowa była uprzednio przeszacowana, a skut-ki przeszacowania ujęte są w kapitale (funduszu)z aktualizacji wyceny, to nierozliczoną na dzieńprzekwalifikowania nadwyżkę z tytułu przeszaco-wania inwestycji długoterminowej zalicza się dokosztów lub przychodów finansowych.

7. Inwestycje krótkoterminowe na dzień ichprzekwalifikowania do inwestycji długotermino-wych wycenia się według zasad określonychw ust. 6, z tym że jeżeli inwestycja krótkotermi-nowa była wyceniona w wartości rynkowej, to po-mimo jej przekwalifikowania wycena pozostajebez zmiany.

8. Jeżeli ceny nabycia jednakowych albo uzna-nych za jednakowe, ze względu na podobieństworodzaju i przeznaczenie, składników inwestycji są

różne, to ich rozchód wycenia się według meto-dy wybranej przez jednostkę spośród metod,o których mowa w art. 34 ust. 4 pkt 1–3.

Art. 35a. 1. Na dzień zawarcia kontraktuemitent lub wystawca instrumentu finansowe-go wprowadza do ksiąg rachunkowych wyemi-towany lub wystawiony przez siebie instrument,a także składniki tego instrumentu, odpowied-nio zakwalifikowane do kapitałów (funduszy)własnych jako instrumenty kapitałowe bądź dozobowiązań krótkoterminowych lub długotermi-nowych również wtedy, gdy składnik mającycharakter zobowiązania nie jest zobowiązaniemfinansowym.

2. Różnice z przeszacowania wartości instru-mentu finansowego, a także osiągnięte przy-chody lub poniesione koszty stosownie do kwa-lifikacji instrumentu finansowego, o której mo-wa w ust. 1, wpływają odpowiednio na wynik fi-nansowy lub kapitał (fundusz) z aktualizacji wy-ceny.

3. Kontrakty dotyczące instrumentów finan-sowych uznaje się za służące ograniczeniu ry-zyka związanego z aktywami lub pasywami jed-nostki, tj. zabezpieczeniu tych aktywów lub pa-sywów, jeżeli co najmniej:1) przed zawarciem kontraktu ustalono jego cel

oraz określono, które aktywa lub pasywa ma-ją zostać za pomocą tego kontraktu zabez-pieczone,

2) zabezpieczający instrument finansowy będą-cy przedmiotem kontraktu i zabezpieczaneza jego pomocą aktywa lub pasywa charak-teryzują się podobnymi cechami, a w szcze-gólności wartością nominalną, datą zapadal-ności, wpływem zmian stopy procentowej al-bo kursu waluty,

3) stopień pewności oczekiwań dotyczącychprzewidywanych w wyniku kontraktu przepły-wów środków pieniężnych jest znaczny.4. Jeżeli warunki, o których mowa w ust. 3,

zostały spełnione, to przy wycenie zabezpie-czanych aktywów lub pasywów uwzględnia sięwartość nabytych dla ich zabezpieczenia instru-mentów finansowych oraz zmiany ich wartości.



Art. 35b. 1. Wartość należności aktualizujesię uwzględniając stopień prawdopodobieństwaich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizu-jącego, w odniesieniu do:1) należności od dłużników postawionych w stan

likwidacji lub w stan upadłości – do wysoko-ści należności nieobjętej gwarancją lub innymzabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwi-datorowi lub sędziemu komisarzowi w postę-powaniu upadłościowym,

2) należności od dłużników w przypadku odda-lenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżelimajątek dłużnika nie wystarcza na zaspokoje-nie kosztów postępowania upadłościowego– w pełnej wysokości należności,

3) należności kwestionowanych przez dłużnikóworaz z których zapłatą dłużnik zalega, a we-dług oceny sytuacji majątkowej i finansowejdłużnika spłata należności w umownej kwocienie jest prawdopodobna – do wysokości nie-pokrytej gwarancją lub innym zabezpiecze-niem należności,

4) stanowiących równowartość kwot podwyż-szających należności, w stosunku do którychuprzednio dokonano odpisu aktualizującego– w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzy-mania lub odpisania,

5) należności przeterminowanych lub nieprzeter-minowanych o znacznym stopniu prawdopo-dobieństwa nieściągalności, w przypadkachuzasadnionych rodzajem prowadzonej działal-ności lub strukturą odbiorców – w wysokościwiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tymtakże ogólnego, na nieściągalne należności.2. Odpisy aktualizujące wartość należności za-

licza się odpowiednio do pozostałych kosztówoperacyjnych lub do kosztów finansowych – za-leżnie od rodzaju należności, której dotyczy od-pis aktualizacji.

3. Należności umorzone, przedawnione lubnieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio od-pisy aktualizujące ich wartość.

4. Należności, o których mowa w ust. 3, odktórych nie dokonano odpisów aktualizującychich wartość lub dokonano odpisów w niepełnejwysokości, zalicza się odpowiednio do pozo-

stałych kosztów operacyjnych lub kosztów fi-nansowych.

Art. 35c. W przypadku ustania przyczyny,dla której dokonano odpisu aktualizującego war-tość aktywów, w tym również odpisu z tytułutrwałej utraty wartości, równowartość całości lubodpowiedniej części uprzednio dokonanego od-pisu aktualizującego zwiększa wartość danegoskładnika aktywów i podlega zaliczeniu odpo-wiednio do pozostałych przychodów operacyj-nych lub przychodów finansowych.

Art. 35d. 1. Rezerwy tworzy się na:1) pewne lub o dużym stopniu prawdopodobień-

stwa przyszłe zobowiązania, których kwotęmożna w sposób wiarygodny oszacować,a w szczególności na straty z transakcji go-spodarczych w toku, w tym z tytułu udzielo-nych gwarancji, poręczeń, operacji kredyto-wych, skutków toczącego się postępowaniasądowego,

2) przyszłe zobowiązania spowodowane restruk-turyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych prze-pisów jednostka jest zobowiązana do jej prze-prowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążą-ce umowy, a plany restrukturyzacji pozwalająw sposób wiarygodny oszacować wartośćtych przyszłych zobowiązań.2. Rezerwy, o których mowa w ust. 1, zalicza

się odpowiednio do pozostałych kosztów opera-cyjnych, kosztów finansowych lub strat nadzwy-czajnych, zależnie od okoliczności, z którymiprzyszłe zobowiązania się wiążą.

3. Powstanie zobowiązania, na które uprzed-nio utworzono rezerwę, zmniejsza rezerwę.

4. Niewykorzystane rezerwy, wobec zmniej-szenia lub ustania ryzyka uzasadniającego ichutworzenie, zwiększają na dzień, na który okaza-ły się zbędne, odpowiednio pozostałe przycho-dy operacyjne, przychody finansowe lub zyskinadzwyczajne.

Art. 36. 1. Kapitały (fundusze) własne ujmu-je się w księgach rachunkowych z podziałem naich rodzaje i według zasad określonych przepi-


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 35b–36 31

sami prawa, postanowieniami statutu lub umo-wy o utworzeniu jednostki.

2. Kapitał zakładowy spółek kapitałowych, to-warzystw ubezpieczeń wzajemnych, funduszudziałowy spółdzielni wykazuje się w wysokościokreślonej w umowie lub statucie i wpisanej w re-jestrze sądowym. Zadeklarowane, lecz niewnie-sione wkłady kapitałowe ujmuje się jako należ-ne wkłady na poczet kapitału.

2a. (uchylony).2b. Koszty emisji akcji poniesione przy po-

wstaniu spółki akcyjnej lub podwyższeniu kapi-tału zakładowego zmniejszają kapitał zapasowyspółki do wysokości nadwyżki wartości emisjinad wartością nominalną akcji, a pozostałą ichczęść zalicza się do kosztów finansowych.

2c. Kapitały (fundusze) własne powstałe z za-miany dłużnych papierów wartościowych, zobo-wiązań i pożyczek na udziały wykazuje się w war-tości nominalnej tych papierów wartościowych,zobowiązań i pożyczek, po uwzględnieniu nie-zamortyzowanego dyskonta lub premii, odseteknaliczonych i niezapłaconych do dnia zamiany,które nie będą wypłacone, niezrealizowanychróżnic kursowych oraz skapitalizowanych kosz-tów emisji. Jeżeli dłużne papiery wartościowe,zobowiązania i pożyczki są wyrażone w walucieobcej, to na dzień zamiany stosuje się do nichprzepisy art. 30.

2d. Przepis ust. 2c stosuje się odpowiedniodo zobowiązań bezwarunkowo umorzonychw wyniku postępowania naprawczego lub ukła-dowego.

2e. W razie powzięcia uchwały wspólnikówspółki z ograniczoną odpowiedzialnością okre-ślającej termin i wysokość dopłat, równowartośćdopłat ujmuje się w odrębnej pozycji pasywówbilansu (kapitał rezerwowy z dopłat wspólników)i wykazuje się jako składnik kapitału własnegodopóty, dopóki ten nie zostanie użyty w sposóbuzasadniający jego odpisanie; uchwalone, leczniewniesione dopłaty wykazuje się w dodatkowejpozycji kapitałów własnych „Należne dopłaty napoczet kapitału rezerwowego (wielkość ujemna)”.

3. Składniki kapitału (funduszu) własnegojednostek postawionych w stan likwidacji lub

upadłości należy, na dzień rozpoczęcia likwida-cji lub postępowania upadłościowego, połączyćw jeden kapitał (fundusz) podstawowy, zmniej-szając go:1) (skreślony),2) w spółkach z ograniczoną odpowiedzialno-

ścią i towarzystwach ubezpieczeń wzajem-nych – o udziały własne,

3) w spółkach akcyjnych – o należne wkłady napoczet kapitału, o ile nie wezwano zaintere-sowanych do ich wniesienia, oraz o akcjewłasne.4. Przepis ust. 3 może być odpowiednio sto-

sowany przez jednostki objęte postępowaniemnaprawczym lub układowym.

Art. 36a. 1. W razie zbycia akcji własnych,dodatnią różnicę między ceną sprzedaży, po-mniejszoną o koszty sprzedaży, a ich ceną na-bycia, należy odnieść na kapitał zapasowy. Ujem-ną różnicę należy ująć jako zmniejszenie kapita-łu zapasowego, a pozostałą część ujemnej róż-nicy, przewyższającą kapitał zapasowy, jako stra-tę z lat ubiegłych i opisać w informacji dodatko-wej w sprawozdaniu finansowym za rok, w któ-rym nastąpiła sprzedaż.

2. W przypadku umorzenia akcji własnych,dodatnią różnicę między ich wartością nominal-ną a ceną nabycia należy odnieść na kapitał za-pasowy. Ujemną różnicę należy ująć jako zmniej-szenie kapitału zapasowego, a pozostałą częśćujemnej różnicy, przewyższającą kapitał zapaso-wy, jako stratę z lat ubiegłych i opisać w infor-macji dodatkowej w sprawozdaniu finansowymza rok, w którym nastąpiło obniżenie kapitału za-kładowego.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się do udzia-łów własnych spółki z ograniczoną odpowie-dzialnością, z wyjątkiem umorzenia udziałówbez obniżenia kapitału zakładowego. W przy-padku umorzenia udziałów własnych nabytychw drodze egzekucji, bez obniżenia kapitału za-kładowego, wartość udziałów własnych wedługceny nabycia należy ująć jako zmniejszenie ka-pitału rezerwowego utworzonego w celu ichumorzenia.



Art. 37. 1. W związku z przejściowymi róż-nicami między wykazywaną w księgach rachun-kowych wartością aktywów i pasywów a ichwartością podatkową oraz stratą podatkowąmożliwą do odliczenia w przyszłości, jednost-ka tworzy rezerwę i ustala aktywa z tytułu od-roczonego podatku dochodowego, którego jestpodatnikiem.

2. Wartość podatkowa aktywów jest to kwo-ta wpływająca na pomniejszenie podstawy obli-czenia podatku dochodowego w przypadku uzy-skania z nich, w sposób pośredni lub bezpośred-ni, korzyści ekonomicznych. Jeżeli uzyskanie ko-rzyści ekonomicznych z tytułu określonych akty-wów nie powoduje pomniejszenia podstawy ob-liczenia podatku dochodowego, to wartość po-datkowa aktywów jest ich wartością księgową.

3. Wartością podatkową pasywów jest ichwartość księgowa pomniejszona o kwoty, któ-re w przyszłości pomniejszą podstawę podat-ku dochodowego.

4. Aktywa z tytułu odroczonego podatku do-chodowego ustala się w wysokości kwoty prze-widzianej w przyszłości do odliczenia od po-datku dochodowego, w związku z ujemnymiróżnicami przejściowymi, które spowodująw przyszłości zmniejszenie podstawy oblicze-nia podatku dochodowego oraz straty podat-kowej możliwej do odliczenia, ustalonej przyuwzględnieniu zasady ostrożności.

5. Rezerwę z tytułu odroczonego podatkudochodowego tworzy się w wysokości kwotypodatku dochodowego, wymagającej w przy-szłości zapłaty, w związku z występowaniemdodatnich różnic przejściowych, to jest różnic,które spowodują zwiększenie podstawy obli-czenia podatku dochodowego w przyszłości.

6. Wysokość rezerwy i aktywów z tytułu od-roczonego podatku dochodowego ustala sięprzy uwzględnieniu stawek podatku dochodo-wego obowiązujących w roku powstania obo-wiązku podatkowego.

7. Rezerwa i aktywa z tytułu odroczonego po-datku dochodowego wykazywane są w bilansieoddzielnie. Rezerwę i aktywa można kompenso-wać, jeżeli jednostka ma tytuł uprawniający ją

do ich jednoczesnego uwzględnienia przy obli-czaniu kwoty zobowiązania podatkowego.

8. Wpływający na wynik finansowy podatekdochodowy za dany okres sprawozdawczy obej-muje:1) część bieżącą,2) część odroczoną.

Wykazywana w rachunku zysków i strat częśćodroczona stanowi różnicę pomiędzy stanem re-zerw i aktywów z tytułu podatku odroczonegona koniec i początek okresu sprawozdawczego,z uwzględnieniem przepisów ust. 9.

9. Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego po-datku dochodowego, dotyczące operacji rozli-czanych z kapitałem (funduszem) własnym, od-nosi się również na kapitał (fundusz) własny.

10. W przypadku gdy roczne sprawozdanie fi-nansowe jednostki nie podlega obowiązkowi ba-dania i ogłoszenia w myśl art. 64 ust. 1, to mo-że ona odstąpić od ustalania aktywów i rezerwz tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Art. 38. 1. Zakłady ubezpieczeń zaliczajądo kosztów operacyjnych zmiany stanu rezerwtechniczno-ubezpieczeniowych, które powinnyzapewnić pełne pokrycie bieżących i przyszłychzobowiązań, jakie mogą wynikać z umów ubez-pieczeniowych.

2. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe,z wyjątkiem rezerw na wyrównanie szkodowości,ustala się nie później niż na dzień bilansowy. Re-zerwę na wyrównanie szkodowości ustala się niepóźniej niż na dzień kończący rok obrotowy.

Art. 39. 1. Jednostki dokonują czynnych roz-liczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli doty-czą one przyszłych okresów sprawozdawczych.

2. Jednostki dokonują biernych rozliczeńmiędzyokresowych kosztów w wysokości praw-dopodobnych zobowiązań przypadających nabieżący okres sprawozdawczy, wynikającychw szczególności:1) ze świadczeń wykonanych na rzecz jednost-

ki przez kontrahentów jednostki, a kwotę zo-bowiązania można oszacować w sposób wia-rygodny,



22)) zz oobboowwiiąązzkkuu wwyykkoonnaanniiaa,, zzwwiiąązzaannyycchh zz bbiieeżżąą--ccąą ddzziiaałłaallnnoośścciiąą,, pprrzzyysszzłłyycchh śśwwiiaaddcczzeeńń nnaarrzzeecczz pprraaccoowwnniikkóóww,, ww ttyymm śśwwiiaaddcczzeeńń eemmeerryy--ttaallnnyycchh,, aa ttaakkżżee pprrzzyysszzłłyycchh śśwwiiaaddcczzeeńń wwoobbeeccnniieezznnaannyycchh oossóóbb,, kkttóórryycchh kkwwoottęę mmoożżnnaa oosszzaa--ccoowwaaćć ww ssppoossóóbb wwiiaarryyggooddnnyy,, mmiimmoo żżee ddaattaappoowwssttaanniiaa zzoobboowwiiąązzaanniiaa nniiee jjeesstt jjeesszzcczzee zznnaa--nnaa,, ww ttyymm zz ttyyttuułłuu nnaapprraaww ggwwaarraannccyyjjnnyycchh ii rręę--kkoojjmmii zzaa sspprrzzeeddaannee pprroodduukkttyy ddłłuuggoottrrwwaałłeeggoouużżyyttkkuu..22aa.. ZZoobboowwiiąązzaanniiaa,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 22

ppkktt 22,, wwyykkaazzuujjee ssiięę ww bbiillaannssiiee jjaakkoo rreezzeerrwwyy nnaazzoobboowwiiąązzaanniiaa..

Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczeniamiędzyokresowe i zasady ustalania ich wysoko-ści powinny wynikać z uznanych zwyczajówhandlowych.

3. Odpisy czynnych i biernych rozliczeń mię-dzyokresowych kosztów mogą następować sto-sownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń.Czas i sposób rozliczenia powinien być uzasad-niony charakterem rozliczanych kosztów, z za-chowaniem zasady ostrożności.

4. Jeżeli zgodnie z umową wartość otrzyma-nych finansowych składników aktywów jest niż-sza od zobowiązania zapłaty za nie, w tym rów-nież z tytułu emitowanych przez jednostkę pa-pierów wartościowych, to różnica stanowi czyn-ne rozliczenie międzyokresowe kosztów, któreodpisuje się w koszty finansowe w równych ra-tach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobo-wiązanie.

5. Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczeniamiędzyokresowe zmniejszają koszty okresu spra-wozdawczego, w którym stwierdzono, że zobo-wiązania te nie powstały.

Art. 40. (skreślony).

Art. 41. 1. Rozliczenia międzyokresowe przy-chodów, dokonywane z zachowaniem zasadyostrożności, obejmują w szczególności:1) równowartość otrzymanych lub należnych od

kontrahentów środków z tytułu świadczeń, któ-rych wykonanie nastąpi w następnych okre-sach sprawozdawczych,

2) środki pieniężne otrzymane na sfinansowa-nie nabycia lub wytworzenia środków trwa-łych, w tym także środków trwałych w bu-dowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosow-nie do innych ustaw nie zwiększają one ka-pitałów (funduszy) własnych. Zaliczone dorozliczeń międzyokresowych przychodówkwoty zwiększają stopniowo pozostałe przy-chody operacyjne, równolegle do odpisówamortyzacyjnych lub umorzeniowych odśrodków trwałych lub kosztów prac rozwo-jowych sfinansowanych z tych źródeł,

3) ujemną wartość firmy, o której mowa w art. 33ust. 4 i art. 44b ust. 11.2. Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowied-

nio do przyjętych nieodpłatnie, w tym takżew drodze darowizny, środków trwałych w budo-wie, środków trwałych oraz wartości niematerial-nych i prawnych.

3. Banki wykazują jako rozliczenia międzyokre-sowe przychodów również należne im odsetkiod należności zagrożonych – do czasu ich otrzy-mania lub odpisania.

Art. 42. 1. W jednostkach innych niż bankii zakłady ubezpieczeń na wynik finansowy nettoskładają się:1) wynik działalności operacyjnej, w tym z tytu-

łu pozostałych przychodów i kosztów opera-cyjnych,

2) wynik operacji finansowych,3) wynik operacji nadzwyczajnych,4) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowe-

go z tytułu podatku dochodowego, któregopodatnikiem jest jednostka, i płatności z nimzrównanych, na podstawie odrębnych prze-pisów.2. Wynik działalności operacyjnej stanowi róż-

nicę między przychodami netto ze sprzedaży pro-duktów, towarów i materiałów, z uwzględnieniemdotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lubzmniejszeń, bez podatku od towarów i usług,oraz pozostałymi przychodami operacyjnymia wartością sprzedanych produktów, towarówi materiałów wycenionych w kosztach wytworze-nia albo cenach nabycia, albo zakupu, powięk-



szoną o całość poniesionych od początku rokuobrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprze-daży produktów, towarów i materiałów oraz po-zostałych kosztów operacyjnych.

33.. WWyynniikk ooppeerraaccjjii ffiinnaannssoowwyycchh ssttaannoowwii rróóżżnnii--ccęę mmiięęddzzyy pprrzzyycchhooddaammii ffiinnaannssoowwyymmii,, ww sszzcczzee--ggóóllnnoośśccii zz ttyyttuułłuu ddyywwiiddeenndd ((uuddzziiaałłóóww ww zzyysskkaacchh)),,ooddsseetteekk,, zzyysskkóóww zzee zzbbyycciiaa oorraazz aakkttuuaalliizzaaccjjii wwaarr--ttoośśccii iinnwweessttyyccjjii iinnnnyycchh nniiżż wwyymmiieenniioonnee ww aarrtt.. 2288uusstt.. 11 ppkktt 11aa,, nnaaddwwyyżżkkii ddooddaattnniicchh rróóżżnniicc kkuurrssoo--wwyycchh nnaadd uujjeemmnnyymmii,, aa kkoosszzttaammii ffiinnaannssoowwyymmii,,ww sszzcczzeeggóóllnnoośśccii zz ttyyttuułłuu ooddsseetteekk,, ssttrraatt zzee zzbbyy--cciiaa oorraazz aakkttuuaalliizzaaccjjii wwaarrttoośśccii iinnwweessttyyccjjii iinnnnyycchhnniiżż wwyymmiieenniioonnee ww aarrtt.. 2288 uusstt.. 11 ppkktt 11aa,, nnaaddwwyyżż--kkii uujjeemmnnyycchh rróóżżnniicc kkuurrssoowwyycchh nnaadd ddooddaattnniimmii,,zz wwyyjjąąttkkiieemm ooddsseetteekk,, pprroowwiizzjjii,, ddooddaattnniicchh ii uujjeemm--nnyycchh rróóżżnniicc kkuurrssoowwyycchh,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 2288uusstt.. 44 ii uusstt.. 88 ppkktt 22..

4. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych stanowi róż-nicę między zyskami nadzwyczajnymi a strataminadzwyczajnymi.

Art. 43. 1. W bankach na wynik finansowynetto składają się:1) wynik działalności operacyjnej (w tym na dzia-

łalności bankowej),2) wynik operacji nadzwyczajnych,3) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowe-

go z tytułu podatku dochodowego, któregopodatnikiem jest jednostka, i płatności z nimzrównanych, na podstawie odrębnych prze-pisów.2. Wynik działalności bankowej obejmuje:

wynik z tytułu odsetek, prowizji, przychody z ak-cji, udziałów i innych papierów wartościowych,wynik operacji finansowych, wynik z pozycji wy-miany.

3. Wynik działalności operacyjnej obejmuje wy-nik działalności bankowej, skorygowany o różni-cę między pozostałymi przychodami operacyjny-mi a pozostałymi kosztami operacyjnymi, kosztydziałania banku, amortyzację środków trwałychoraz wartości niematerialnych i prawnych, wynikna wartości rezerw z aktualizacji.

4. Do wyniku operacji nadzwyczajnych stosu-je się przepis art. 42 ust. 4.

Art. 44. 1. W zakładach ubezpieczeń nawynik finansowy netto składają się:1) wynik techniczny ubezpieczeń,2) różnica między przychodami a kosztami

z działalności lokacyjnej niezaliczana do wy-niku technicznego ubezpieczeń,

3) różnica między pozostałymi przychodamia pozostałymi kosztami,

4) wynik operacji nadzwyczajnych,5) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowe-

go z tytułu podatku dochodowego, któregopodatnikiem jest jednostka, i płatności z nimzrównanych na podstawie odrębnych prze-pisów.2. Wynik techniczny ubezpieczeń stanowi

różnicę między przychodami ze składek, po-zostałymi przychodami technicznymi a wypła-conymi odszkodowaniami, świadczeniamii zmianami rezerw techniczno-ubezpieczenio-wych, z uwzględnieniem udziału reasekurato-rów w składce, odszkodowaniach i zmianachstanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych,oraz kosztami działalności ubezpieczenioweji pozostałymi kosztami technicznymi. W przy-padku gdy:1) przychody z lokat przeznaczone są zgodnie

z odrębnymi przepisami na zwiększenie re-zerw,

2) zakład ubezpieczeń prowadzący działalnośćw dziale ubezpieczeń na życie inwestuje łącz-nie środki własne i środki stanowiące pokry-cie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych

– to przychody i koszty działalności lokacyjnejwykazuje się w technicznym rachunku ubezpie-czeń.

3. Na różnicę między pozostałymi przycho-dami a pozostałymi kosztami składa sięw szczególności różnica między:1) pozostałymi przychodami finansowymi a po-

zostałymi kosztami finansowymi,2) pozostałymi przychodami operacyjnymi a po-

zostałymi kosztami operacyjnymi,3) przychodami a kosztami z tytułu pełnienia

czynności komisarza awaryjnego.4. Do wyniku operacji nadzwyczajnych sto-

suje się przepis art. 42 ust. 4.



Rozdział 4aŁączenie się spółek

AArrtt.. 4444aa.. 11.. ŁŁąącczzeenniiee ssiięę ssppóółłeekk hhaannddlloowwyycchh,,zzwwaannyycchh ddaalleejj „„ssppóółłkkaammii””,, rroozzlliicczzaa ssiięę ii uujjmmuujjeennaa ddzziieeńń ppoołłąącczzeenniiaa ww kkssiięęggaacchh rraacchhuunnkkoowwyycchhssppóółłkkii,, nnaa kkttóórrąą pprrzzeecchhooddzzii mmaajjąątteekk łłąącczząąccyycchhssiięę ssppóółłeekk ((ssppóółłkkii pprrzzeejjmmuujjąącceejj)) aallbboo nnoowweejj ssppóółł--kkii ppoowwssttaałłeejj ww wwyynniikkuu ppoołłąącczzeenniiaa ((ssppóółłkkii nnoowwoozzaawwiiąązzaanneejj)) –– mmeettooddąą nnaabbyycciiaa,, oo kkttóórreejj mmoowwaaww aarrtt.. 4444bb,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm uusstt.. 22..

22.. WW rraazziiee łłąącczzeenniiaa ssiięę ssppóółłeekk,, nnaa sskkuutteekk kkttóó--rreeggoo nniiee nnaassttęęppuujjee uuttrraattaa kkoonnttrroollii nnaadd nniimmiipprrzzeezz iicchh ddoottyycchhcczzaassoowwyycchh uuddzziiaałłoowwccóóww,, mmoożż--nnaa zzaassttoossoowwaaćć mmeettooddęę łłąącczzeenniiaa uuddzziiaałłóóww,,oo kkttóórreejj mmoowwaa ww aarrtt.. 4444cc;; ww sszzcczzeeggóóllnnoośśccii ddoo--ttyycczzyy ttoo łłąącczzeenniiaa ssiięę ssppóółłeekk zzaalleeżżnnyycchh ww ssppoo--ssóóbb bbeezzppoośśrreeddnnii lluubb ppoośśrreeddnnii oodd tteejj ssaammeejj jjeedd--nnoossttkkii ddoommiinnuujjąącceejj,, jjaakk rróówwnniieeżż ww rraazziiee ppoołłąą--cczzeenniiaa jjeeddnnoossttkkii ddoommiinnuujjąącceejj nniiżżsszzeeggoo sszzcczzee--bbllaa zz jjeejj jjeeddnnoossttkkąą zzaalleeżżnnąą..

33.. ZZaa ddzziieeńń ppoołłąącczzeenniiaa ssppóółłeekk pprrzzyyjjmmuujjee ssiięęddzziieeńń wwppiissaanniiaa ppoołłąącczzeenniiaa ddoo rreejjeessttrruu wwłłaaśścciiwwee--ggoo ddllaa ssiieeddzziibbyy ooddppoowwiieeddnniioo ssppóółłkkii pprrzzeejjmmuujjąącceejjaallbboo ssppóółłkkii nnoowwoo zzaawwiiąązzaanneejj..

Art. 44b. 1. Rozliczenie połączenia metodąnabycia polega na sumowaniu poszczególnychpozycji aktywów i pasywów spółki przejmującej,według ich wartości księgowej, z odpowiednimipozycjami aktywów i pasywów spółki przejętej,według ich wartości godziwej ustalonej na dzieńich połączenia.

2. Aktywa i zobowiązania spółki przejętej nadzień połączenia obejmują także aktywa lub zo-bowiązania niewykazywane dotychczas w księ-gach rachunkowych i sprawozdaniu finansowymspółki przejętej, jeżeli w wyniku połączenia na-stępuje ich ujawnienie i odpowiadają one defini-cji aktywów i zobowiązań.

3. Kapitał (fundusz) własny spółki przejętejustalony na dzień połączenia jako aktywa nettowedług wartości godziwej podlega wyłączeniu.

4. Za wartość godziwą określonych aktywówlub zobowiązań przyjmuje się w szczególnościw przypadku:

1) notowanych papierów wartościowych – aktu-alny kurs notowań pomniejszony o kosztysprzedaży,

2) nienotowanych papierów wartościowych– wartość oszacowaną, uwzględniającą takieczynniki, jak współczynnik cena do zyskui stopa dywidendy porównywalnych papierówwartościowych wyemitowanych przez spółkio podobnych charakterystykach,

3) należności – wartość bieżącą (zdyskontowa-ną) kwot wymagających zapłaty, wyznaczo-ną przy odpowiednich bieżących stopachprocentowych, pomniejszoną o odpisy na na-leżności zagrożone i nieściągalne oraz ewen-tualne koszty windykacji. Wyznaczanie war-tości bieżących (zdyskontowanych) w odnie-sieniu do należności krótkoterminowych niejest konieczne, jeżeli różnica pomiędzy war-tością należności według kwot wymagają-cych zapłaty a według ich wartością zdys-kontowaną nie jest istotna,

4) zapasów produktów gotowych i towarów– cenę sprzedaży netto pomniejszonąo opust marży zysku wynikający z kosztówdoprowadzenia przez spółkę przejmującą dosprzedaży zapasu lub znalezienia nabywcy,

5) zapasów produktów w toku – cenę sprzeda-ży netto produktów gotowych pomniejszonąo koszty zakończenia produkcji i opust mar-ży zysku wynikający z kosztów doprowadze-nia przez spółkę przejmującą zapasów dosprzedaży lub znalezienia nabywcy,

6) zapasów materiałów – aktualną cenę na-bycia,

7) środków trwałych – wartość rynkową lubich wartość według niezależnej wyceny.W przypadku gdy nie jest możliwe uzyska-nie niezależnej wyceny środków trwałych– aktualną cenę nabycia albo koszt wytwo-rzenia, z uwzględnieniem aktualnego stop-nia ich zużycia,

8) wartości niematerialnych i prawnych – war-tość oszacowaną, wyznaczoną w oparciuo ceny rynkowe takich samych lub podob-nych wartości niematerialnych i prawnych,a w odniesieniu do wartości firmy lub ujem-


36 art. 44a–44b II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

nej wartości firmy zawartej w bilansie spółkiprzejętej – wartość zerową. W przypadku gdywartość oszacowana nie może zostać wy-znaczona w oparciu o ceny rynkowe, to przyj-muje się taką wartość, która nie spowodujepowstania lub zwiększenia ujemnej wartościfirmy w wyniku połączenia,

9) zobowiązań – wartość bieżącą (zdyskonto-waną) kwot wymagających zapłaty, wyzna-czoną przy odpowiednich bieżących stopachprocentowych. Wyznaczanie wartości bieżą-cych (zdyskontowanych) w odniesieniu do zo-bowiązań krótkoterminowych nie jest ko-nieczne, jeżeli różnica pomiędzy wartościązobowiązań według kwot wymagających za-płaty a według ich wartością zdyskontowanąnie jest istotna,

10) rezerwy lub aktywów z tytułu odroczonegopodatku dochodowego – wartość możliwądo realizacji przez połączone spółki, pouwzględnieniu zmiany wartości podatkoweji księgowej aktywów netto spółki przejmo-wanej.

5. Przez cenę przejęcia rozumie się w przy-padku:1) gdy w celu połączenia spółka wydaje (emitu-

je) udziały – cenę rynkową tych udziałów lubinaczej ustaloną ich wartość godziwą, jeżelinie jest znana ich cena rynkowa. W takim przy-padku nadwyżkę wartości rynkowej udziałówlub inaczej ustalonej ich wartości godziwej za-licza się do kapitału zapasowego. Cenę ryn-kową wydanych (wyemitowanych) udziałówprzyjmuje się z dnia, w którym wszystkie istot-ne warunki połączenia, w tym relacja wymien-na udziałów, zostały ogłoszone. Jeżeli cenarynkowa w tym okresie podlegała istotnymzmianom, wówczas za cenę rynkową możnaprzyjąć średnią cen rynkowych z miesiąca po-przedzającego i miesiąca następującego podniu ogłoszenia wszystkich istotnych warun-ków połączenia,

2) nabycia własnych udziałów w celu połączenia– cenę nabycia własnych udziałów,

3) nabycia udziałów spółki przejmowanej – cenęnabycia tych udziałów,

4) gdy w celu połączenia spółka dokonuje zapła-ty w innej formie niż określona w pkt 1–3– wartość godziwą przedmiotu zapłaty,

5) gdy w celu połączenia spółka dokonuje za-płaty w różnych formach – sumę odpowied-nich wartości, o których mowa w pkt 1–4.6. Nadwyżka ceny przejęcia, o której mowa

w ust. 5, nad wartością godziwą aktywów net-to spółki przejętej wykazywana jest w aktywachspółki, na którą przeszedł majątek połączonychspółek lub spółki powstałej w wyniku połącze-nia, jako wartość firmy.

7. W przypadku gdy połączenie jest wyni-kiem kilku następujących po sobie transakcji,cena przejęcia, wartość godziwa aktywów net-to spółki przejętej w procencie odzwierciedla-jącym procent nabytych praw do aktywów net-to oraz różnica ceny przejęcia wartości godzi-wej aktywów netto spółki przejętej ustalane sąosobno na dzień każdej istotnej transakcji,przyjmując, iż pierwsza istotna transakcja zo-stała przeprowadzona nie później niż na dzieńpowstania stosunku podporządkowania pomię-dzy spółką przejmującą a spółką przejmowa-ną. Ostateczna cena przejęcia, wartość godzi-wa aktywów netto spółki przejętej oraz różni-ca ceny przejęcia nad wartością godziwą akty-wów netto spółki przejętej na dzień połączeniastanowi sumę odpowiednich wielkości z dniaposzczególnych istotnych transakcji.

8. Wartość bilansową aktywów i zobowią-zań ustalonych na dzień połączenia korygujesię w kolejnych okresach sprawozdawczych,jeżeli w wyniku zaistniałych zdarzeń lub uzy-skanych informacji ustalenie wartości godziwejna dzień połączenia było niewłaściwe. W ta-kich przypadkach należy dokonać odpowied-niej korekty wartości firmy lub ujemnej warto-ści firmy, pod warunkiem że jednostka przewi-duje odzyskanie wartości wynikającej z korek-ty z przyszłych korzyści ekonomicznych i ko-rekta taka dokonywana jest w ciągu tego rokuobrotowego, w którym nastąpiło połączenie.W przeciwnym przypadku korektę taką zaliczasię odpowiednio do pozostałych przychodówlub kosztów operacyjnych.


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 44b 37

9. W przypadku gdy warunki połączenia za-kładają możliwość korekty ceny przejęcia w wy-niku zaistnienia w przyszłości określonych zda-rzeń, wówczas korektę taką uwzględnia się przyokreślaniu ceny przejęcia na dzień połączenia,jeżeli wystąpienie w przyszłości zdarzeń powo-dujących korektę ceny jest prawdopodobne,a kwota korekty ceny może być określonaw sposób wiarygodny. W przypadku gdy w ko-lejnych okresach sprawozdawczych nie wystą-pią zdarzenia warunkujące zmianę ceny prze-jęcia lub faktyczna zmiana ceny będzie różniłasię od wartości oszacowanej, wówczas należydokonać odpowiedniej korekty ceny przejęciai wartości firmy lub ujemnej wartości firmy.

10. Od wartości firmy jednostka dokonujeodpisów amortyzacyjnych w okresie nie dłuż-szym niż 5 lat. W uzasadnionych przypadkachkierownik jednostki może wydłużyć ten okresdo lat 20. Wydłużenie okresu amortyzacji nale-ży podać w informacji dodatkowej wraz z jegouzasadnieniem. Odpisów amortyzacyjnych do-konuje się metodą liniową i zalicza się je do po-zostałych kosztów operacyjnych.

11. Z zastrzeżeniem ust. 12, nadwyżkę war-tości godziwej aktywów netto spółki przejętejnad ceną przejęcia, czyli ujemną wartość firmy,do wysokości nieprzekraczającej wartości go-dziwej nabytych aktywów trwałych, z wyłącze-niem długoterminowych aktywów finansowychnotowanych na regulowanych rynkach, jednost-ka zalicza do rozliczeń międzyokresowych przy-chodów przez okres będący średnią ważonąokresu ekonomicznej użyteczności nabytychi podlegających amortyzacji aktywów. Ujemnawartość firmy w wysokości przekraczającej war-tość godziwą aktywów trwałych, z wyłączeniemdługoterminowych aktywów finansowych noto-wanych na regulowanych rynkach, zaliczanajest do przychodów na dzień połączenia.

12. Ujemną wartość firmy odpisuje się w po-zostałe przychody operacyjne do wysokości,w jakiej dotyczy oszacowanych w sposób wia-rygodny przyszłych strat i kosztów, ustalonychprzez spółkę przejmującą na dzień połączenia,niestanowiących jednak zobowiązania, o którym

mowa w ust. 2. Odpis ten następuje w tym okre-sie sprawozdawczym, w którym straty i kosztywpływają na wynik finansowy. Jeżeli stratyi koszty te nie zostały poniesione w uprzednioprzewidywanych okresach sprawozdawczych,to dotyczącą ich ujemną wartość firmy odpisu-je się w sposób określony w ust. 11.

13. W bilansie połączonych spółek wyłącze-niu podlegają wzajemne należności i zobowią-zania oraz inne rozrachunki o podobnym cha-rakterze.

14. W przypadku gdy w wyniku połączeniapowstała nowa spółka, włączeniu do rachunkuzysków i strat za rok obrotowy, w którym na-stąpiło połączenie, podlegają przychody i kosz-ty oraz zyski i straty spółki przejętej i spółkiprzejmującej od dnia połączenia. W przypadkugdy w wyniku połączenia na spółkę przejmują-cą przeszedł majątek spółki przejmowanej, włą-czeniu do rachunku zysków i strat za rok ob-rotowy, w którym nastąpiło połączenie, podle-gają przychody i koszty oraz zyski i straty spół-ki przejętej od dnia połączenia oraz spółkiprzejmującej od początku roku obrotowego.W przypadku gdy przed dniem połączenia łą-czące się spółki pozostawały w stosunku pod-porządkowania, wówczas zyski lub straty net-to spółki przejmowanej, osiągnięte przed dniempołączenia, wpływają w odpowiednim procen-cie, ustalonym jako procent kontrolowanychprzez spółkę przejmującą w danym okresieprzed dniem połączenia aktywów netto spółkiprzejmowanej, na odpowiednie pozycje kapita-łów własnych spółki przejmującej, spółki po-wstałej w wyniku połączenia, z uwzględnieniemodpisów wartości firmy albo ujemnej wartościfirmy, za okres od dnia powstania stosunkupodporządkowania do dnia połączenia.

15. Koszty poniesione bezpośrednio w zwią-zku z połączeniem powiększają cenę przejęcia.Koszty organizacji poniesione przy założeniunowej spółki akcyjnej lub koszty podwyższeniakapitału zakładowego w celu połączenia zmniej-szają kapitał zapasowy spółki przejmującej lubspółki powstałej w wyniku połączenia, do wy-sokości nadwyżki wartości emisyjnej nad war-


38 art. 44b II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

tością nominalną akcji, a pozostałą część zali-cza się do kosztów finansowych.

16. Sprawozdanie finansowe sporządzonena koniec okresu sprawozdawczego, w ciąguktórego nastąpiło połączenie, powinno zawie-rać dane porównawcze za poprzedni rok obro-towy. Dane porównawcze za poprzedni rok ob-rotowy stanowią dane ze sprawozdania finan-sowego spółki przejmującej.

AArrtt.. 4444cc.. 11.. ŁŁąącczzeenniiee mmeettooddąą łłąącczzeenniiaa uuddzziiaa--łłóóww ppoolleeggaa nnaa ssuummoowwaanniiuu ppoosszzcczzeeggóóllnnyycchh ppoo--zzyyccjjii ooddppoowwiieeddnniicchh aakkttyywwóóww ii ppaassyywwóóww oorraazzpprrzzyycchhooddóóww ii kkoosszzttóóww ppoołłąącczzoonnyycchh ssppóółłeekk,, wwee--ddłłuugg ssttaannuu nnaa ddzziieeńń ppoołłąącczzeenniiaa,, ppoo uupprrzzeeddnniimmddoopprroowwaaddzzeenniiuu iicchh wwaarrttoośśccii ddoo jjeeddnnoolliittyycchh mmee--ttoodd wwyycceennyy ii ddookkoonnaanniiuu wwyyłłąącczzeeńń,, oo kkttóórryycchhmmoowwaa ww uusstt.. 22 ii 33..

22.. WWyyłłąącczzeenniiuu ppooddlleeggaa wwaarrttoośśćć kkaappiittaałłuu zzaa--kkłłaaddoowweeggoo ssppóółłkkii,, kkttóórreejj mmaajjąątteekk zzoossttaałł pprrzzee--nniieessiioonnyy nnaa iinnnnąą ssppóółłkkęę,, lluubb ssppóółłeekk,, kkttóórree ww wwyy--nniikkuu ppoołłąącczzeenniiaa zzoossttaałłyy wwyykkrreeśślloonnee zz rreejjeessttrruu..PPoo ddookkoonnaanniiuu tteeggoo wwyyłłąącczzeenniiaa ooddppoowwiieeddnniiee ppoo--zzyyccjjee kkaappiittaałłuu wwłłaassnneeggoo ssppóółłkkii,, nnaa kkttóórrąą pprrzzee--cchhooddzzii mmaajjąątteekk ppoołłąącczzoonnyycchh ssppóółłeekk lluubb nnoowwooppoowwssttaałłeejj ssppóółłkkii kkoorryygguujjee ssiięę oo rróóżżnniiccęę ppoommiięę--ddzzyy ssuummąą aakkttyywwóóww ii ppaassyywwóóww..

33.. WWyyłłąącczzeenniiuu ppooddlleeggaajjąą rróówwnniieeżż::11)) wwzzaajjeemmnnee nnaalleeżżnnoośśccii ii zzoobboowwiiąązzaanniiaa oorraazz iinn--

nnee rroozzrraacchhuunnkkii oo ppooddoobbnnyymm cchhaarraakktteerrzzee łłąą--cczząąccyycchh ssiięę ssppóółłeekk,,

22)) pprrzzyycchhooddyy ii kkoosszzttyy ooppeerraaccjjii ggoossppooddaarrcczzyycchhddookkoonnyywwaannyycchh ww ddaannyymm rrookkuu oobbrroottoowwyymmpprrzzeedd ppoołłąącczzeenniieemm mmiięęddzzyy łłąącczząąccyymmii ssiięęssppóółłkkaammii,,

33)) zzyysskkii lluubb ssttrraattyy ooppeerraaccjjii ggoossppooddaarrcczzyycchh ddoo--kkoonnaannyycchh pprrzzeedd ppoołłąącczzeenniieemm mmiięęddzzyy łłąącczząą--ccyymmii ssiięę ssppóółłkkaammii,, zzaawwaarrttee ww wwaarrttoośścciiaacchhppooddlleeggaajjąąccyycchh łłąącczzeenniiuu aakkttyywwóóww ii ppaassyywwóóww..44.. MMoożżnnaa nniiee ddookkoonnyywwaaćć wwyyłłąącczzeeńń,, oo kkttóó--

rryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 33 ppkktt 22 ii 33,, jjeeżżeellii nniiee wwppłłyynniieettoo nnaa rrzzeetteellnnoośśćć ii jjaassnnoośśćć sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaann--ssoowweeggoo ssppóółłkkii,, nnaa kkttóórrąą pprrzzeecchhooddzzii mmaajjąątteekk ppoo--łłąącczzoonnyycchh ssppóółłeekk lluubb nnoowwoo ppoowwssttaałłeejj ssppóółłkkii..

55.. KKoosszzttyy ppoonniieessiioonnee ww zzwwiiąązzkkuu zz ppoołłąącczzee--nniieemm,, ww ttyymm rróówwnniieeżż kkoosszzttyy oorrggaanniizzaaccjjii ppoonniiee--

ssiioonnee pprrzzyy zzaałłoożżeenniiuu nnoowweejj ssppóółłkkii lluubb kkoosszzttyyppooddwwyyżżsszzeenniiaa kkaappiittaałłuu ssppóółłkkii,, nnaa kkttóórrąą pprrzzeecchhoo--ddzzii mmaajjąątteekk łłąącczząąccyycchh ssiięę ssppóółłeekk,, zzaalliicczzaa ssiięę ddookkoosszzttóóww ffiinnaannssoowwyycchh..

66.. SSpprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee ssppóółłkkii,, nnaa kkttóórrąąpprrzzeecchhooddzzii mmaajjąątteekk ppoołłąącczzoonnyycchh ssppóółłeekk lluubb nnoo--wwoo ppoowwssttaałłeejj ssppóółłkkii,, ssppoorrzząąddzzoonnee nnaa kkoonniieeccookkrreessuu sspprraawwoozzddaawwcczzeeggoo,, ww cciiąągguu kkttóórreeggoo nnaa--ssttąąppiiłłoo ppoołłąącczzeenniiee,, zzaawwiieerraa ddaannee ppoorróówwnnaawwcczzeezzaa ppoopprrzzeeddnnii rrookk oobbrroottoowwyy,, ookkrreeśślloonnee ww ttaakkiissppoossóóbb,, jjaakkbbyy ppoołłąącczzeenniiee mmiiaałłoo mmiieejjssccee nnaa ppoo--cczząątteekk ppoopprrzzeeddnniieeggoo rrookkuu oobbrroottoowweeggoo,, zz ttyymmżżee ppoosszzcczzeeggóóllnnee sskkłłaaddnniikkii kkaappiittaałłóóww wwłłaassnnyycchhnnaa kkoonniieecc ppoopprrzzeeddnniieeggoo rrookkuu ppoowwiinnnnyy zzoossttaaććwwyykkaazzaannee jjaakkoo ssuummaa ppoosszzcczzeeggóóllnnyycchh sskkłłaaddnnii--kkóóww kkaappiittaałłóóww wwłłaassnnyycchh..

Art. 44d. Przepisy art. 44a–44c stosuje sięodpowiednio w przypadku nabycia przez jed-nostkę zorganizowanej części innej jednostki,w tym również w razie podziału spółek.

Rozdział 5Sprawozdania finansowejednostki

Art. 45. 1. Sprawozdanie finansowe sporzą-dza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunko-wych, o którym mowa w art. 12 ust. 2, oraz nainny dzień bilansowy, stosując odpowiednio,z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b, zasady wyceny ak-tywów i pasywów oraz ustalania wyniku finan-sowego, określone w rozdziale 4.

1a. Sprawozdania finansowe emitentów pa-pierów wartościowych dopuszczonych, emiten-tów zamierzających ubiegać się lub ubiegają-cych się o ich dopuszczenie do obrotu na jed-nym z rynków regulowanych krajów Europej-skiego Obszaru Gospodarczego mogą być spo-rządzane zgodnie z MSR.

1b. Sprawozdania finansowe jednostekwchodzących w skład grupy kapitałowej, w któ-rej jednostka dominująca sporządza skonsoli-dowane sprawozdanie finansowe zgodniez MSR, mogą być sporządzane zgodnie z MSR.


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 44c–45 39

1c. Decyzję w sprawie sporządzania sprawoz-dań finansowych zgodnie z MSR, przez jednost-ki, o których mowa w ust. 1a oraz 1b, podejmu-je organ zatwierdzający.

11dd.. OOrrggaann zzaattwwiieerrddzzaajjąąccyy mmoożżee ppooddjjąąćć ddeeccyy--zzjjęę ww sspprraawwiiee zzaapprrzzeessttaanniiaa ssttoossoowwaanniiaa MMSSRR pprrzzyyssppoorrzząąddzzaanniiuu sspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchh pprrzzeezzjjeeddnnoossttkkii ww pprrzzyyppaaddkkuu uussttaanniiaa ookkoolliicczznnoośśccii,,oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 11aa ii 11bb..

11ee.. SSpprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowwee ooddddzziiaałłóówwpprrzzeeddssiięębbiioorrccyy zzaaggrraanniicczznneeggoo mmooggąą bbyyćć ssppoo--rrzząąddzzaannee zzggooddnniiee zz MMSSRR,, jjeeżżeellii pprrzzeeddssiięębbiioorr--ccaa tteenn ssppoorrzząąddzzaa sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowweezzggooddnniiee zz MMSSRR..

2. Sprawozdanie finansowe składa się z:1) bilansu,2) rachunku zysków i strat,3) informacji dodatkowej, obejmującej wprowa-

dzenie do sprawozdania finansowego oraz do-datkowe informacje i objaśnienia.3. Sprawozdanie finansowe jednostek okre-

ślonych w art. 64 ust. 1, podlegające coroczne-mu badaniu, obejmuje ponadto zestawieniezmian w kapitale (funduszu) własnym, a w przy-padku funduszy inwestycyjnych – zestawieniezmian w aktywach netto, oraz rachunek przepły-wów pieniężnych, z zastrzeżeniem ust. 3a.

33aa.. SSpprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee ffuunndduusszzuu iinnwwee--ssttyyccyyjjnneeggoo oottwwaarrtteeggoo oorraazz sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaann--ssoowwee ssppeeccjjaalliissttyycczznneeggoo ffuunndduusszzuu iinnwweessttyyccyyjjnnee--ggoo oottwwaarrtteeggoo nniiee oobbeejjmmuujjee rraacchhuunnkkuu pprrzzeeppłłyywwóówwppiieenniięężżnnyycchh..

4. Do rocznego sprawozdania finansowegodołącza się sprawozdanie z działalności jednost-ki, jeżeli obowiązek jego sporządzania wynikaz ustawy lub odrębnych przepisów.

5. Sprawozdanie finansowe oraz sprawozda-nie z działalności jednostki sporządza się w ję-zyku polskim i w walucie polskiej. Dane liczbo-we można wykazywać w zaokrągleniu do tysię-cy złotych, jeżeli nie zniekształca to obrazu jed-nostki zawartego w sprawozdaniu finansowymoraz w sprawozdaniu z działalności.

6. Sprawozdania finansowe oraz sprawozda-nia z działalności emitentów papierów wartościo-wych dopuszczonych, emitentów zamierzających

ubiegać się lub ubiegających się o ich dopusz-czenie do obrotu na jednym z rynków regulowa-nych krajów Europejskiego Obszaru Gospodar-czego sporządza się na podstawie przepisówustawy, z uwzględnieniem przepisów o obrociepapierami wartościowymi.

Art. 46. 1. W bilansie wykazuje się stanyaktywów i pasywów na dzień kończący bieżą-cy i poprzedni rok obrotowy.

1a. W przypadku sporządzania bilansu na in-ny dzień bilansowy niż określony w ust. 1, w bi-lansie wykazuje się stany aktywów i pasywówna ten dzień oraz na dzień kończący rok obro-towy bezpośrednio poprzedzający ten dzień bi-lansowy.

2. Wykazana w aktywach bilansu, z zastrze-żeniem ust. 2a, wartość poszczególnych grupskładników aktywów wynika z ich wartości księ-gowej, skorygowanej o:1) dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne

lub umorzeniowe oraz odpisy aktualizujące,w tym również z tytułu trwałej utraty warto-ści składników aktywów trwałych,

2) odpisy aktualizujące wartość rzeczowychskładników aktywów obrotowych,

3) odpisy aktualizujące wartość należności.2a. Aktywa finansowe i zobowiązania finan-

sowe wykazuje się w bilansie w kwocie nettopo kompensacie, jeżeli jednostka ma bezwa-runkowe prawo do kompensaty aktywów i zo-bowiązań danego rodzaju i zamierza je rozli-czyć w kwocie netto albo jednocześnie wydaćskładnik aktywów finansowych i rozliczyć zo-bowiązanie finansowe.

3. Jeżeli w myśl odrębnych przepisów w cią-gu roku dokonywane są odpisy z wyniku finan-sowego bieżącego roku obrotowego, to nale-ży je wykazać ze znakiem ujemnym w odręb-nej pozycji pasywów „Kapitał (fundusz) własny”,w pozycji „Odpisy z zysku netto w ciągu rokuobrotowego (wielkość ujemna)”.

4. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnychoraz inne fundusze tworzone na podstawie od-rębnych przepisów, niezaliczone do kapitałów(funduszów) własnych, wykazuje się w pasy-



wach bilansu w grupie zobowiązań jako fundu-sze specjalne.

5. Bilans powinien zawierać informacje w za-kresie ustalonym:1) dla jednostek innych niż banki i zakła-

dy ubezpieczeń – w załączniku nr 1 do usta-wy,

2) dla banków – w załączniku nr 2 do ustawy,3) dla zakładów ubezpieczeń – w załączniku

nr 3 do ustawy.

Art. 47. 1. W rachunku zysków i strat wy-kazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyskii straty oraz obowiązkowe obciążenia wynikufinansowego za bieżący i poprzedni rok obro-towy.

2. W przypadku sporządzania rachunku zy-sków i strat za inny okres sprawozdawczy niżokreślony w ust. 1, w rachunku zysków i stratwykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zy-ski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyni-ku finansowego za bieżący okres sprawozdaw-czy oraz analogiczny okres sprawozdawczy po-przedniego roku obrotowego.

3. W przypadku gdy jednostka przewidujezaprzestanie określonego zakresu działalnościmającego wpływ na przychody i koszty przy-szłych okresów sprawozdawczych, przy zacho-waniu zasady kontynuacji – odpowiednie przy-chody i koszty z tym związane należy wykazaćodrębnie od przychodów i kosztów działalno-ści kontynuowanej.

4. Rachunek zysków i strat powinien zawie-rać informacje w zakresie ustalonym:1) dla jednostek innych niż banki i zakłady

ubezpieczeń – w załączniku nr 1 do ustawy,w wariancie kalkulacyjnym albo porównaw-czym, zależnie od wyboru dokonanego przezkierownika jednostki,

2) dla banków – w załączniku nr 2 do ustawy,3) dla zakładów ubezpieczeń – w załączniku

nr 3 do ustawy.

Art. 48. 1. Informacja dodatkowa powinnazawierać istotne dane i objaśnienia niezbędne dotego, aby sprawozdanie finansowe odpowiadało

warunkom określonym w art. 4 ust. 1, a w szcze-gólności obejmować:1) wprowadzenie do sprawozdania finansowego,

zawierające opis przyjętych zasad (polityki) ra-chunkowości, w tym metod wyceny i sporzą-dzenia sprawozdania finansowego w zakresie,w jakim ustawa pozostawia jednostce prawowyboru, oraz przedstawienie przyczyn i skut-ków ich ewentualnych zmian w stosunku doroku poprzedzającego,

2) dodatkowe informacje i objaśnienia:a) do pozycji bilansu, rachunku zysków i strat,

zestawienia zmian w kapitale (funduszu)własnym oraz rachunku przepływów pie-niężnych za okresy sprawozdawcze objętesprawozdaniem finansowym,

b) proponowany podział zysku lub pokryciastraty,

c) podstawowe informacje dotyczące pracow-ników i organów jednostki,

d) inne istotne informacje dla zrozumieniasprawozdania finansowego.

2. Zakres informacji dodatkowej, sporządza-nej przez jednostki inne niż banki i zakłady ubez-pieczeń, określa załącznik nr 1 do ustawy.

Art. 48a. 1. Zestawienie zmian w kapitale(funduszu) własnym obejmuje informacje o zmia-nach poszczególnych składników kapitału (fun-duszu) własnego za bieżący i poprzedni rok ob-rotowy określone:1) dla jednostek innych niż banki i zakłady ubez-

pieczeń – w załączniku nr 1 do ustawy,2) dla banków – w załączniku nr 2 do ustawy,3) dla zakładów ubezpieczeń – w załączniku nr 3

do ustawy.2. W przypadku sporządzania zestawienia

zmian w kapitale (funduszu) własnym za innyokres sprawozdawczy niż określony w ust. 1,w zestawieniu zmian w kapitale (funduszu) włas-nym wykazuje się zmiany poszczególnych pozy-cji kapitału (funduszu) własnego za bieżący okressprawozdawczy i poprzedni rok obrotowy.

Art. 48b. 1. Rachunek przepływów pienięż-nych sporządzony metodą bezpośrednią albo


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 47–48b 41

pośrednią, zależnie od wyboru dokonanegoprzez kierownika jednostki, wykazuje dane zabieżący i poprzedni rok obrotowy, obejmując in-formacje w zakresie ustalonym:1) dla jednostek innych niż banki i zakłady ubez-

pieczeń – w załączniku nr 1 do ustawy,2) dla banków – w załączniku nr 2 do ustawy,3) dla zakładów ubezpieczeń – w załączniku nr 3

do ustawy.2. W przypadku sporządzania rachunku prze-

pływów pieniężnych za inny okres sprawozdaw-czy niż określony w ust. 1, rachunek przepły-wów pieniężnych sporządza się za bieżącyokres sprawozdawczy i analogiczny okres spra-wozdawczy poprzedniego roku obrotowego.

3. W rachunku przepływów pieniężnych nale-ży uwzględnić wszystkie wpływy i wydatki z dzia-łalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowejjednostki, z wyjątkiem wpływów i wydatków bę-dących rezultatem zakupu lub sprzedaży środ-ków pieniężnych, przy czym dla właściwegookreślenia wartości przepływów pieniężnych:1) przez działalność operacyjną rozumie się

podstawowy rodzaj działalności jednostkioraz inne rodzaje działalności, niezaliczonedo działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) lubfinansowej,

2) przez działalność inwestycyjną (lokacyjną) ro-zumie się nabywanie lub zbywanie składni-ków aktywów trwałych i krótkoterminowychaktywów finansowych oraz wszystkie z nimizwiązane pieniężne koszty i korzyści,

3) przez działalność finansową rozumie się po-zyskiwanie lub utratę źródeł finansowania[zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału (fun-duszu) własnego i obcego w jednostce] orazwszystkie z nimi związane pieniężne kosztyi korzyści.

Art. 49. 1. W przypadku spółek kapitało-wych, spółek komandytowo-akcyjnych, towa-rzystw ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielni,przedsiębiorstw państwowych, kierownik jed-nostki sporządza, wraz z rocznym sprawozda-niem finansowym, sprawozdanie z działalnościjednostki.

2. Sprawozdanie z działalności jednostki po-winno obejmować istotne informacje o staniemajątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenęuzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynni-ków ryzyka i opis zagrożeń, a w szczególnościinformacje o:1) zdarzeniach istotnie wpływających na działal-

ność jednostki, jakie nastąpiły w roku obro-towym, a także po jego zakończeniu, do dniazatwierdzenia sprawozdania finansowego,

2) przewidywanym rozwoju jednostki,3) ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie ba-

dań i rozwoju,4) aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej,5) nabyciu udziałów (akcji) własnych, a w szcze-

gólności celu ich nabycia, liczbie i wartościnominalnej, ze wskazaniem, jaką część kapi-tału zakładowego reprezentują, cenie naby-cia oraz cenie sprzedaży tych udziałów (ak-cji) w przypadku ich zbycia,

6) posiadanych przez jednostkę oddziałach (za-kładach),

7) instrumentach finansowych w zakresie:a) ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istot-

nych zakłóceń przepływów środków pie-niężnych oraz utraty płynności finansowej,na jakie narażona jest jednostka,

b) przyjętych przez jednostkę celach i meto-dach zarządzania ryzykiem finansowym,łącznie z metodami zabezpieczenia istot-nych rodzajów planowanych transakcji, dlaktórych stosowana jest rachunkowość za-bezpieczeń.

8) stosowaniu zasad ładu korporacyjnegow przypadku jednostek, których papiery war-tościowe zostały dopuszczone do obrotu najednym z rynków regulowanych Europejskie-go Obszaru Gospodarczego.3. Sprawozdanie z działalności jednostki po-

winno również obejmować – o ile jest to istot-ne dla oceny sytuacji jednostki – wskaźniki fi-nansowe i niefinansowe, łącznie z informacjamidotyczącymi zagadnień środowiska naturalne-go i zatrudnienia, a także dodatkowe wyjaśnie-nia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finan-sowym.



Art. 50. 1. Informacje zawarte w sprawozda-niu finansowym mogą być wykazywane ze szcze-gółowością większą niż określona w załączni-kach do ustawy, jeżeli wynika to z potrzeb lubspecyfiki jednostki.

2. Jednostka, która w roku obrotowym, za któ-ry sporządza sprawozdanie finansowe oraz w ro-ku poprzedzającym ten rok obrotowy nie osiąg-nęła dwóch z następujących trzech wielkości:1) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na

pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób,2) suma aktywów bilansu na koniec roku obro-

towego w walucie polskiej nie przekroczyłarównowartości 2 000 000 euro,

3) przychody netto ze sprzedaży produktów i to-warów oraz operacji finansowych w waluciepolskiej nie przekroczyły równowartości4 000 000 euro

– może sporządzić sprawozdanie finansowew formie uproszczonej, wykazując informacjew zakresie ustalonym w załączniku nr 1 literamii cyframi rzymskimi. Informację dodatkową spo-rządza się w odpowiednio uproszczonej formie.

3. W przypadku gdy informacje dotyczące po-szczególnych pozycji sprawozdania finansowe-go nie wystąpiły w jednostce zarówno w rokuobrotowym, jak i za rok poprzedzający rok ob-rotowy, to przy sporządzaniu sprawozdania fi-nansowego pozycje te pomija się.

4. Przepisów ust. 2 nie stosuje się do bankówi zakładów ubezpieczeń.

Art. 51. 1. Jednostka, w skład której wcho-dzą jednostki organizacyjne sporządzające sa-modzielne sprawozdania finansowe, sporządzałączne sprawozdanie finansowe, będące sumąsprawozdania finansowego jednostki i wszyst-kich jej oddziałów (zakładów), wyłączając od-powiednio:1) aktywa i fundusze wydzielone,2) wzajemne należności i zobowiązania oraz in-

ne rozrachunki o podobnym charakterze,3) przychody i koszty z tytułu operacji doko-

nywanych między jednostką a jej oddziała-mi (zakładami) lub między jej oddziałami (za-kładami),

4) wynik finansowy operacji gospodarczych do-konywanych wewnątrz jednostki, zawartyw aktywach jednostki lub jej oddziałów (za-kładów).Można nie dokonywać wyłączeń, o których

mowa w pkt 2–4, jeżeli nie wpływa to ujemniena spełnienie obowiązków określonych w art. 4ust. 1.

22.. DDoo sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo jjeeddnnoossttkkii,,ww kkttóórreejj sskkłłaadd wwcchhooddzząą ooddddzziiaałłyy ((zzaakkłłaaddyy)) zznnaajj--dduujjąąccee ssiięę ppoozzaa tteerryyttoorriiuumm RRzzeecczzyyppoossppoolliitteejj PPooll--sskkiieejj ii ttaamm ssppoorrzząąddzzaajjąąccee sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaann--ssoowwee,, wwłłąącczzaa ssiięę ooddppoowwiieeddnniiee ddaannee wwyynniikkaajjąącceezz bbiillaannssóóww ttyycchh ooddddzziiaałłóóww ((zzaakkłłaaddóóww)),, wwyyrraażżoo--nnee ww wwaalluuttaacchh oobbccyycchh,, pprrzzeelliicczzoonnee nnaa wwaalluuttęęppoollsskkąą ppoo oobboowwiiąązzuujjąąccyymm nnaa ddzziieeńń bbiillaannssoowwyyśśrreeddnniimm kkuurrssiiee ooggłłoosszzoonnyymm ddllaa ddaanneejj wwaalluuttyypprrzzeezz NNaarrooddoowwyy BBaannkk PPoollsskkii,, nnaattoommiiaasstt zz rraa--cchhuunnkkuu zzyysskkóóww ii ssttrraatt –– ppoo kkuurrssiiee ssttaannoowwiiąąccyymmśśrreeddnniiąą aarryyttmmeettyycczznnąą śśrreeddnniicchh kkuurrssóóww nnaa ddzziieeńńkkoońńcczząąccyy kkaażżddyy mmiieessiiąącc rrookkuu oobbrroottoowweeggoo,,aa ww uuzzaassaaddnniioonnyycchh pprrzzyyppaaddkkaacchh –– ppoo kkuurrssiiee bbęę--ddąąccyymm śśrreeddnniiąą aarryyttmmeettyycczznnąą śśrreeddnniicchh kkuurrssóówwnnaa ddzziieeńń kkoońńcczząąccyy ppoopprrzzeeddnnii rrookk oobbrroottoowwyyii ddzziieeńń kkoońńcczząąccyy bbiieeżżąąccyy rrookk oobbrroottoowwyy,, ooggłłoo--sszzoonnyycchh ddllaa ddaanneejj wwaalluuttyy pprrzzeezz NNaarrooddoowwyy BBaannkkPPoollsskkii.. PPoowwssttaałłee nnaa sskkuutteekk ttyycchh pprrzzeelliicczzeeńń rróóżż--nniiccee wwyykkaazzuujjee ssiięę ww łłąącczznnyymm sspprraawwoozzddaanniiuu ffii--nnaannssoowwyymm jjeeddnnoossttkkii,, ww ppoozzyyccjjii „„RRóóżżnniiccee kkuurrssoo--wwee zz pprrzzeelliicczzeenniiaa””,, jjaakkoo sskkłłaaddnniikk kkaappiittaałłuu ((ffuunn--dduusszzuu)) zz aakkttuuaalliizzaaccjjii wwyycceennyy..

Art. 52. 1. Kierownik jednostki zapewnia spo-rządzenie rocznego sprawozdania finansowegonie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilan-sowego i przedstawia je właściwym organom,zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisamiprawa, postanowieniami statutu lub umowy.

2. Sprawozdanie finansowe podpisuje – po-dając zarazem datę podpisu – osoba, której po-wierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kie-rownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organwieloosobowy – wszyscy członkowie tego orga-nu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uza-sadnienia dołączonego do sprawozdania finan-sowego.



3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowied-nio również do:1) sprawozdania finansowego sporządzonego

na dzień określony w art. 12 ust. 2 lub na in-ny dzień bilansowy,

2) sprawozdania z działalności jednostki okre-ślonego w art. 49, z tym że nie podpisuje goosoba, której powierzono prowadzenie ksiągrachunkowych.

AArrtt.. 5533. 11.. RRoocczznnee sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoo--wwee jjeeddnnoossttkkii,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm uusstt.. 22bb,, ppooddllee--ggaa zzaattwwiieerrddzzeenniiuu pprrzzeezz oorrggaann zzaattwwiieerrddzzaajjąąccyy,,nniiee ppóóźźnniieejj nniiżż 66 mmiieessiięęccyy oodd ddnniiaa bbiillaannssoowwee--ggoo.. PPrrzzeedd zzaattwwiieerrddzzeenniieemm rroocczznnee sspprraawwoozzddaa--nniiee ffiinnaannssoowwee jjeeddnnoosstteekk,, oo kkttóórryycchh mmoowwaaww aarrtt.. 6644,, ppooddlleeggaa bbaaddaanniiuu zzggooddnniiee zz zzaassaaddaa--mmii ookkrreeśślloonnyymmii ww rroozzddzziiaallee 77..

2. (skreślony).2a. Przepis ust. 1 nie dotyczy jednostek, w sto-

sunku do których ogłoszona została upadłość.22bb.. RRoocczznnee sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee ooddddzziiaa--

łłuu pprrzzeeddssiięębbiioorrccyy zzaaggrraanniicczznneeggoo uuwwaażżaa ssiięę zzaazzaattwwiieerrddzzoonnee,, jjeeżżeellii zzoossttaałłoo zzaattwwiieerrddzzoonnee sspprraa--wwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee pprrzzeeddssiięębbiioorrccyy zzaaggrraanniicczz--nneeggoo,, oobbeejjmmuujjąąccee ddaannee sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoo--wweeggoo tteeggoo ooddddzziiaałłuu..

3. Podział lub pokrycie wyniku finansowegonetto jednostek zobowiązanych, zgodniez art. 64 ust. 1, do poddania badaniu roczne-go sprawozdania finansowego może nastąpićpo zatwierdzeniu sprawozdania finansowegoprzez organ zatwierdzający, poprzedzonegowyrażeniem przez biegłego rewidenta opiniio tym sprawozdaniu bez zastrzeżeń lub z za-strzeżeniami. Podział lub pokrycie wyniku finan-sowego netto, dokonany bez spełnienia tegowarunku, jest nieważny z mocy prawa.

4. Podział lub pokrycie wyniku finansowegonetto jednostek niezobowiązanych do podda-nia badaniu rocznego sprawozdania finansowe-go może nastąpić po zatwierdzeniu sprawoz-dania finansowego przez organ zatwierdzający.

55.. OOddppiissyy zz wwyynniikkuu ffiinnaannssoowweeggoo bbiieeżżąącceeggoorrookkuu oobbrroottoowweeggoo,, ww ttyymm ttaakkżżee wwppłłaattyy zz zzyysskkuu,,ddookkoonnyywwaannee nnaa ppooddssttaawwiiee ooddrręębbnnyycchh pprrzzeeppiissóóww

uuzznnaajjee ssiięę zzaa ppooddzziiaałł wwyynniikkuu ffiinnaannssoowweeggoo nneettttoojjeeddnnoosstteekk ww cciiąągguu rrookkuu oobbrroottoowweeggoo..

Art. 54. 1. Jeżeli po sporządzeniu roczne-go sprawozdania finansowego, a przed jego za-twierdzeniem, jednostka otrzymała informacjeo zdarzeniach, które mają istotny wpływ na tosprawozdanie finansowe, lub powodujących, żezałożenie kontynuowania działalności przez jed-nostkę nie jest uzasadnione, powinna ona od-powiednio zmienić to sprawozdanie, dokonu-jąc jednocześnie odpowiednich zapisów w księ-gach rachunkowych roku obrotowego, któregosprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powia-domić biegłego rewidenta, który sprawozdanieto bada lub zbadał. Jeżeli zdarzenia, które na-stąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmia-ny stanu istniejącego na dzień bilansowy, to od-powiednie wyjaśnienia zamieszcza się w infor-macji dodatkowej.

2. Jeżeli jednostka otrzymała informacjeo zdarzeniach, o których mowa w ust. 1, po za-twierdzeniu rocznego sprawozdania finansowe-go, to ich skutki ujmuje w księgach rachunko-wych roku obrotowego, w którym informacje teotrzymała.

33.. JJeeżżeellii ww ddaannyymm rrookkuu oobbrroottoowwyymm lluubb pprrzzeeddzzaattwwiieerrddzzeenniieemm sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo zzaatteenn rrookk oobbrroottoowwyy jjeeddnnoossttkkaa ssttwwiieerrddzziiłłaa ppooppeełł--nniieenniiee ww ppoopprrzzeeddnniicchh llaattaacchh oobbrroottoowwyycchh bbłłęę--dduu,, ww nnaassttęęppssttwwiiee kkttóórreeggoo nniiee mmoożżnnaa uuzznnaaććsspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo zzaa rrookk lluubb llaattaa ppoo--pprrzzeeddnniiee zzaa ssppeełłnniiaajjąąccee wwyymmaaggaanniiaa ookkrreeśślloonneeww aarrtt.. 44 uusstt.. 11,, ttoo kkwwoottęę kkoorreekkttyy ssppoowwooddoowwaa--nneejj uussuunniięęcciieemm tteeggoo bbłłęędduu ooddnnoossii ssiięę nnaa kkaappii--ttaałł ((ffuunndduusszz)) wwłłaassnnyy ii wwyykkaazzuujjee jjaakkoo „„zzyysskk ((ssttrraa--ttaa)) zz llaatt uubbiieeggłłyycchh””..

Rozdział 6Skonsolidowane sprawozdaniafinansowe grupy kapitałowej

AArrtt.. 5555.. 11. JJeeddnnoossttkkaa ddoommiinnuujjąąccaa,, mmaajjąąccaassiieeddzziibbęę lluubb mmiieejjssccee sspprraawwoowwaanniiaa zzaarrzząądduu nnaatteerryyttoorriiuumm RRzzeecczzyyppoossppoolliitteejj PPoollsskkiieejj,, ssppoorrzząą--



ddzzaa rroocczznnee sskkoonnssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiee ffii--nnaannssoowwee ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj,, oobbeejjmmuujjąąccee ddaanneejjeeddnnoossttkkii ddoommiinnuujjąącceejj ii jjeeddnnoosstteekk oodd nniieejj zzaa--lleeżżnnyycchh wwsszzyyssttkkiicchh sszzcczzeebbllii,, bbeezz wwzzggllęędduu nnaaiicchh ssiieeddzziibbęę,, zzeessttaawwiioonnee ww ttaakkii ssppoossóóbb,, jjaakkbbyyggrruuppaa kkaappiittaałłoowwaa ssttaannoowwiiłłaa jjeeddnnąą jjeeddnnoossttkkęę;;sspprraawwoozzddaanniieemm ttyymm oobbeejjmmuujjee ssiięę rróówwnniieeżż ddaa--nnee ppoozzoossttaałłyycchh jjeeddnnoosstteekk ppooddppoorrzząąddkkoowwaannyycchh,,zzggooddnniiee zz zzaassaaddaammii ookkrreeśślloonnyymmii ww nniinniieejjsszzyymmrroozzddzziiaallee..

22.. SSkkoonnssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowweesskkłłaaddaa ssiięę zz::11)) sskkoonnssoolliiddoowwaanneeggoo bbiillaannssuu,,22)) sskkoonnssoolliiddoowwaanneeggoo rraacchhuunnkkuu zzyysskkóóww ii ssttrraatt,,33)) sskkoonnssoolliiddoowwaanneeggoo rraacchhuunnkkuu pprrzzeeppłłyywwóóww

ppiieenniięężżnnyycchh,,44)) zzeessttaawwiieenniiaa zzmmiiaann ww sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm kkaappii--

ttaallee wwłłaassnnyymm,,55)) iinnffoorrmmaaccjjii ddooddaattkkoowweejj,, oobbeejjmmuujjąącceejj wwpprroowwaa--

ddzzeenniiee ddoo sskkoonnssoolliiddoowwaanneeggoo sspprraawwoozzddaanniiaaffiinnaannssoowweeggoo oorraazz ddooddaattkkoowwee iinnffoorrmmaaccjjeeii oobbjjaaśśnniieenniiaa..DDoo rroocczznneeggoo sskkoonnssoolliiddoowwaanneeggoo sspprraawwoozzddaa--

nniiaa ffiinnaannssoowweeggoo ddoołłąącczzaa ssiięę sspprraawwoozzddaanniieezz ddzziiaałłaallnnoośśccii ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj,, ssppoorrzząąddzzoonneeooddppoowwiieeddnniioo wweeddłłuugg wwaarruunnkkóóww,, oo kkttóórryycchh mmoo--wwaa ww aarrtt.. 4499 uusstt.. 22 ii 33,, zz ttyymm żżee ww zzaakkrreessiiee iinn--ffoorrmmaaccjjii ookkrreeśślloonnyycchh ww aarrtt.. 4499 uusstt.. 22 ppkktt 55 nnaa--lleeżżyy ppooddaaćć iinnffoorrmmaaccjjee oo uuddzziiaałłaacchh ((aakkccjjaacchh))wwłłaassnnyycchh ppoossiiaaddaannyycchh pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkęę ddoommii--nnuujjąąccąą,, jjeeddnnoossttkkii wwcchhooddzząąccee ww sskkłłaadd ggrruuppyy kkaa--ppiittaałłoowweejj oorraazz oossoobbyy ddzziiaałłaajjąąccee ww iicchh iimmiieenniiuu..

33.. SSkkoonnssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowweessppoorrzząąddzzaa ssiięę rróówwnniieeżż nnaa iinnnnyy ddzziieeńń bbiillaannssoo--wwyy,, jjeeżżeellii oobboowwiiąązzeekk ttaakkii wwyynniikkaa zz ooddrręębbnnyycchhpprrzzeeppiissóóww..

44.. JJeeżżeellii pprrzzeeppiissyy nniinniieejjsszzeeggoo rroozzddzziiaałłuu nniieessttaannoowwiiąą iinnaacczzeejj,, ttoo ddoo ssppoorrzząąddzzaanniiaa sskkoonnssoo--lliiddoowwaanneeggoo sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo ssttoossuu--jjee ssiięę ooddppoowwiieeddnniioo pprrzzeeppiissyy rroozzddzziiaałłóóww 44,, 44aa ii 55..

55.. SSkkoonnssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaann--ssoowwee eemmiitteennttóóww ppaappiieerróóww wwaarrttoośścciioowwyycchh,,oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 44 rroozzppoorrzząąddzzeenniiaa ((WWEE))nnrr 11660066//22000022 PPaarrllaammeennttuu EEuurrooppeejjsskkiieeggoo ii RRaa--ddyy zz ddnniiaa 1199 lliippccaa 22000022 rr.. ww sspprraawwiiee ssttoossoowwaa--nniiaa mmiięęddzzyynnaarrooddoowwyycchh ssttaannddaarrddóóww rraacchhuunnkkoo--

wwoośśccii ((DDzz..UUrrzz.. WWEE LL 224433 zz 1111..0099..22000022,, ssttrr.. 11;;DDzz.. UUrrzz.. UUEE PPoollsskkiiee wwyyddaanniiee ssppeeccjjaallnnee,, rroozzddzz..1133,, tt.. 2299,, ssttrr.. 660099)),, oorraazz bbaannkkóóww ssppoorrzząąddzzaa ssiięęzzggooddnniiee zz MMSSRR..

66.. SSkkoonnssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeeemmiitteennttóóww ppaappiieerróóww wwaarrttoośścciioowwyycchh zzaammiieerrzzaa--jjąąccyycchh uubbiieeggaaćć ssiięę lluubb uubbiieeggaajjąąccyycchh ssiięę oo iicchhddooppuusszzcczzeenniiee ddoo oobbrroottuu nnaa jjeeddnnyymm zz rryynnkkóówwrreegguulloowwaannyycchh kkrraajjóóww EEuurrooppeejjsskkiieeggoo OObbsszzaarruuGGoossppooddaarrcczzeeggoo mmooggąą bbyyćć ssppoorrzząąddzzaannee zzggoodd--nniiee zz MMSSRR..

77.. SSkkoonnssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweejjeeddnnoosstteekk ddoommiinnuujjąąccyycchh nniiżżsszzeeggoo sszzcczzeebbllaa,,wwcchhooddzząąccyycchh ww sskkłłaadd ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj,, ww kkttóó--rreejj jjeeddnnoossttkkaa ddoommiinnuujjąąccaa wwyyżżsszzeeggoo sszzcczzeebbllaassppoorrzząąddzzaa sskkoonnssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaann--ssoowwee zzggooddnniiee zz MMSSRR,, mmooggąą bbyyćć ssppoorrzząąddzzaanneezzggooddnniiee zz MMSSRR..

88.. DDeeccyyzzjjęę ww sspprraawwiiee ssppoorrzząąddzzaanniiaa sskkoonnssoo--lliiddoowwaannyycchh sspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchh zzggooddnniieezz MMSSRR,, pprrzzeezz jjeeddnnoossttkkii,, oo kkttóórryycchh mmoowwaaww uusstt.. 66 ii 77,, ppooddeejjmmuujjee oorrggaann zzaattwwiieerrddzzaajjąąccyyjjeeddnnoossttkkii ddoommiinnuujjąącceejj..

99.. OOrrggaann zzaattwwiieerrddzzaajjąąccyy jjeeddnnoossttkkii ddoommiinnuu--jjąącceejj mmoożżee ppooddjjąąćć ddeeccyyzzjjęę ww sspprraawwiiee zzaapprrzzee--ssttaanniiaa ssttoossoowwaanniiaa MMSSRR pprrzzyy ssppoorrzząąddzzaanniiuusskkoonnssoolliiddoowwaannyycchh sspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchhpprrzzeezz jjeeddnnoossttkkii ww pprrzzyyppaaddkkuu uussttaanniiaa ookkoolliicczz--nnoośśccii,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 66 ii 77..

1100.. PPrrzzeeppiissyy uusstt.. 99 ssttoossuujjee ssiięę ooddppoowwiieeddnniiooddoo jjeeddnnoosstteekk nniieebbęęddąąccyycchh bbaannkkaammii,, oo kkttóórryycchhmmoowwaa ww uusstt.. 55

AArrtt.. 5566.. 11.. JJeeddnnoossttkkaa ddoommiinnuujjąąccaa mmoożżee nniieessppoorrzząąddzzaaćć sskkoonnssoolliiddoowwaanneeggoo sspprraawwoozzddaanniiaaffiinnaannssoowweeggoo,, jjeeżżeellii nnaa ddzziieeńń bbiillaannssoowwyy rrookkuu oobb--rroottoowweeggoo oorraazz nnaa ddzziieeńń bbiillaannssoowwyy rrookkuu ppoopprrzzee--ddzzaajjąącceeggoo rrookk oobbrroottoowwyy łłąącczznnee ddaannee jjeeddnnoosstt--kkii ddoommiinnuujjąącceejj oorraazz wwsszzyyssttkkiicchh jjeeddnnoosstteekk zzaa--lleeżżnnyycchh kkaażżddeeggoo sszzcczzeebbllaa,, bbeezz ddookkoonnyywwaanniiaawwyyłłąącczzeeńń kkoonnssoolliiddaaccyyjjnnyycchh,, oo kkttóórryycchh mmoowwaaww aarrtt.. 6600 uusstt.. 22 ii 66,, ssppeełłnniiaajjąą ccoo nnaajjmmnniieejj ddwwaazz nnaassttęęppuujjąąccyycchh wwaarruunnkkóóww::11)) łłąącczznnee śśrreeddnniioorroocczznnee zzaattrruuddnniieenniiee ww pprrzzeellii--

cczzeenniiuu nnaa ppeełłnnee eettaattyy wwyynniioossłłoo nniiee wwiięęcceejj nniiżż225500 oossóóbb,,



22)) łłąącczznnaa ssuummaa bbiillaannssoowwaa ww wwaalluucciiee ppoollsskkiieejj nniieepprrzzeekkrroocczzyyłłaa rróówwnnoowwaarrttoośśccii 77 550000 000000 eeuurroo,,

33)) łłąącczznnee pprrzzyycchhooddyy nneettttoo zzee sspprrzzeeddaażżyy pprroo--dduukkttóóww ii ttoowwaarróóww oorraazz ooppeerraaccjjii ffiinnaannssoowwyycchhww wwaalluucciiee ppoollsskkiieejj nniiee pprrzzeekkrroocczzyyłłyy rróówwnnoo--wwaarrttoośśccii 1155 000000 000000 eeuurroo..2. Jednostka dominująca, zależna od innej

jednostki, mającej siedzibę lub miejsce spra-wowania zarządu na terytorium EuropejskiegoObszaru Gospodarczego, może nie sporządzaćskonsolidowanego sprawozdania finansowego,jeżeli:1) jednostka dominująca wyższego szczebla

posiada co najmniej 90% udziałów tej jed-nostki, a wszyscy pozostali udziałowcy tejjednostki wyrazili zgodę,

2) jednostka dominująca wyższego szczeblaobejmie konsolidacją zarówno zależną odniej jednostkę dominującą, jak i wszystkiejednostki zależne od jednostki dominującejzwolnionej ze sporządzenia skonsolidowane-go sprawozdania finansowego.3. Jednostka dominująca może nie sporzą-

dzać skonsolidowanego sprawozdania finanso-wego także wtedy, gdy wszystkie jednostki odniej zależne wyłącza się z obowiązku objęciaich konsolidacją na podstawie art. 57 lub art. 58.

4. Jeżeli jednostka dominująca lub jednost-ka jej podporządkowana jest emitentem papie-rów wartościowych dopuszczonych do obrotu,zamierza ubiegać się lub ubiega się o dopusz-czenie papierów wartościowych do obrotu najednym z rynków regulowanych krajów Euro-pejskiego Obszaru Gospodarczego, nie stosu-je się zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 2.

AArrtt.. 5577.. KKoonnssoolliiddaaccjjąą nniiee oobbeejjmmuujjee ssiięę jjeedd--nnoossttkkii zzaalleeżżnneejj,, jjeeżżeellii::11)) uuddzziiaałłyy tteejj jjeeddnnoossttkkii zzoossttaałłyy nnaabbyyttee,, zzaakkuuppiioo--

nnee lluubb ppoozzyysskkaannee ww iinnnneejj ffoorrmmiiee,, zz wwyyłłąącczz--nnyymm iicchh pprrzzeezznnaacczzeenniieemm ddoo ppóóźźnniieejjsszzeejj oodd--pprrzzeeddaażżyy,, ww tteerrmmiinniiee jjeeddnneeggoo rrookkuu oodd ddnniiaaiicchh nnaabbyycciiaa,, zzaakkuuppuu lluubb ppoozzyysskkaanniiaa ww iinnnneejjffoorrmmiiee,,

22)) wwyyssttęęppuujjąą ooggrraanniicczzeenniiaa ww sspprraawwoowwaanniiuu kkoonn--ttrroollii nnaadd jjeeddnnoossttkkąą,, kkttóórree wwyyłłąącczzaajjąą sswwoobboodd--

nnee ddyyssppoonnoowwaanniiee jjeejj aakkttyywwaammii nneettttoo,, ww ttyymmwwyypprraaccoowwaannyymm pprrzzeezz ttęę jjeeddnnoossttkkęę zzyysskkiieemmnneettttoo,, lluubb kkttóórree wwyyłłąącczzaajjąą sspprraawwoowwaanniiee kkoonn--ttrroollii nnaadd oorrggaannaammii kkiieerruujjąąccyymmii ttąą jjeeddnnoossttkkąą..

AArrtt.. 5588.. 11.. KKoonnssoolliiddaaccjjąą mmoożżnnaa nniiee oobbeejjmmoo--wwaaćć jjeeddnnoossttkkii zzaalleeżżnneejj,, jjeeżżeellii ddaannee ffiinnaannssoowweetteejj jjeeddnnoossttkkii ssąą nniieeiissttoottnnee ddllaa rreeaalliizzaaccjjii oobboo--wwiiąązzkkuu ookkrreeśślloonneeggoo ww aarrtt.. 44 uusstt.. 11..

22.. JJeeżżeellii ddwwiiee lluubb wwiięęcceejj jjeeddnnoosstteekk zzaalleeżżnnyycchhssppeełłnniiaa kkrryytteerriiuumm,, oo kkttóórryymm mmoowwaa ww uusstt.. 11,, aalleeiicchh łłąącczznnee ddaannee ssąą iissttoottnnee zz ppuunnkkttuu wwiiddzzeenniiaa rree--aalliizzaaccjjii oobboowwiiąązzkkuu,, oo kkttóórryymm mmoowwaa ww aarrtt.. 44uusstt.. 11,, ttoo jjeeddnnoossttkkii ttee nnaalleeżżyy oobbjjąąćć kkoonnssoolliiddaaccjjąą..

AArrtt.. 5599.. 11.. DDaannee jjeeddnnoossttkkii zzaalleeżżnneejj kkoonnssoo--lliidduujjee ssiięę mmeettooddąą kkoonnssoolliiddaaccjjii ppeełłnneejj,, oo kkttóórreejjmmoowwaa ww aarrtt.. 6600..

22.. DDaannee jjeeddnnoosstteekk wwssppóółłzzaalleeżżnnyycchh wwyykkaazzuu--jjee ssiięę ww sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniiuu ffiinnaann--ssoowwyymm pprrzzyy zzaassttoossoowwaanniiuu mmeettooddyy pprrooppoorrccjjoo--nnaallnneejj,, oo kkttóórreejj mmoowwaa ww aarrtt.. 6611,, lluubb mmeettooddyypprraaww wwłłaassnnoośśccii,, oo kkttóórreejj mmoowwaa ww aarrtt.. 6633..

33.. UUddzziiaałłyy ww jjeeddnnoossttccee ssttoowwaarrzzyysszzoonneejj wwyy--kkaazzuujjee ssiięę ww sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniiuuffiinnaannssoowwyymm mmeettooddąą pprraaww wwłłaassnnoośśccii..

44.. JJeeżżeellii jjeeddnnoossttkkii ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj,, oobbjjęętteekkoonnssoolliiddaaccjjąą,, ppoossiiaaddaajjąą uuddzziiaałłyy ww jjeeddnnoossttkkaacchhwwssppóółłzzaalleeżżnnyycchh,, ttoo ddaannee ttyycchh jjeeddnnoosstteekk oobbeejj--mmuujjee ssiięę sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniieemm ffii--nnaannssoowwyymm pprrzzyy zzaassttoossoowwaanniiuu mmeettooddyy pprrooppoorr--ccjjoonnaallnneejj lluubb mmeettooddyy pprraaww wwłłaassnnoośśccii..

55.. JJeeżżeellii jjeeddnnoossttkkii ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj,, oobbjjęętteekkoonnssoolliiddaaccjjąą,, ppoossiiaaddaajjąą uuddzziiaałłyy ww jjeeddnnoossttkkaacchhssttoowwaarrzzyysszzoonnyycchh,, ttoo ddaannee ttyycchh jjeeddnnoosstteekk wwyy--kkaazzuujjee ssiięę ww sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniiuuffiinnaannssoowwyymm mmeettooddąą pprraaww wwłłaassnnoośśccii..

66.. JJeeżżeellii zzoossttaałłyy ssppeełłnniioonnee wwaarruunnkkii,, oo kkttóó--rryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 5577 ppkktt 22,, aa jjeeddnnoossttkkaa zzaalleeżż--nnaa bbyyłłaa wwcczzeeśśnniieejj oobbjjęęttaa kkoonnssoolliiddaaccjjąą lluubb jjeedd--nnoossttkkaa ddoommiinnuujjąąccaa wwssttąąppiiłłaa ww pprraawwaa zznnaacczząą--cceeggoo iinnwweessttoorraa lluubb wwssppóóllnniikkaa jjeeddnnoossttkkii wwssppóółł--zzaalleeżżnneejj,, ttoo ddaannee ttyycchh jjeeddnnoosstteekk wwyykkaazzuujjee ssiięęww sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniiuu ffiinnaannssoowwyymmooddppoowwiieeddnniioo mmeettooddąą pprrooppoorrccjjoonnaallnnąą lluubb mmeettoo--ddąą pprraaww wwłłaassnnoośśccii..



Art. 60. 1. Metoda konsolidacji pełnej po-lega na sumowaniu, w pełnej wartości, poszcze-gólnych pozycji odpowiednich sprawozdań fi-nansowych jednostki dominującej i jednostekzależnych, dokonaniu wyłączeń, o których mo-wa w ust. 2 i 6, oraz innych korekt, o którychmowa w ust. 8–9.

2. Wyłączeniu podlega wyrażona w cenie na-bycia wartość udziałów posiadanych przez jed-nostkę dominującą i inne jednostki objęte kon-solidacją w jednostkach zależnych z tą częścią,wycenionych według wartości godziwej aktywównetto jednostek zależnych, która odpowiadaudziałowi jednostki dominującej i innych jedno-stek grupy kapitałowej objętych konsolidacjąw jednostkach zależnych, na dzień rozpoczęciasprawowania nad nimi kontroli. Jeżeli wartość po-siadanych udziałów i odpowiadająca im częśćaktywów netto jednostek zależnych, wycenionychwedług ich wartości godziwych, różnią się, to,z zastrzeżeniem ust. 3 i 4:1) nadwyżkę wartości udziałów nad odpowiada-

jącą im częścią aktywów netto wycenionychwedług ich wartości godziwych – wartość fir-my, wykazuje się w aktywach skonsolidowa-nego bilansu w odrębnej pozycji aktywówtrwałych jako „Wartość firmy jednostek pod-porządkowanych”,

2) nadwyżkę odpowiedniej części aktywów net-to wycenionych według ich wartości godzi-wych nad wartością udziałów – ujemną war-tość firmy, wykazuje się w pasywach skon-solidowanego bilansu w odrębnej pozycji ja-ko „Ujemna wartość firmy jednostek podpo-rządkowanych”.33.. JJeeżżeellii sspprraawwoowwaanniiee kkoonnttrroollii nnaadd jjeeddnnoossttkkąą

zzaalleeżżnnąą ppoowwssttaajjee lluubb zzoossttaajjee wwzzmmooccnniioonnee ww wwyy--nniikkuu kkiillkkuu zznnaacczząąccyycchh ttrraannssaakkccjjii lluubb ttrraannssaakkccjjeettee nnaassttęęppuujjąą ww zznnaacczznnyycchh ooddssttęęppaacchh cczzaassuu,, ttoorróóżżnniiccee,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 22,, uussttaallaa ssiięę nnaakkaażżddyy ddzziieeńń nnaabbyycciiaa ppoosszzcczzeeggóóllnnyycchh cczzęęśścciiuuddzziiaałłóóww,, pprrzzyy cczzyymm ppoo rraazz ppiieerrwwsszzyy uussttaallaa ssiięęjjee nniiee ppóóźźnniieejj nniiżż nnaa ddzziieeńń ppoowwssttaanniiaa ssttoossuunnkkuuppooddppoorrzząąddkkoowwaanniiaa jjeeddnnoossttkkii..

4. W przypadku zmian procentowego udzia-łu jednostki dominującej lub grupy kapitałowej

w aktywach netto jednostki zależnej w wynikuwydania (emisji) udziałów, powstałą z tego ty-tułu różnicę, o której mowa w ust. 2, zaliczasię w całości do przychodów lub kosztów fi-nansowych.

5. Dla ustalania podstaw wyceny aktywów net-to w wartościach godziwych oraz rozliczania war-tości firmy lub ujemnej wartości firmy stosuje sięodpowiednio zasady określone w art. 28 ust. 5i w art. 44b ust. 4, 11 i 12.

6. Wyłączeniu podlegają również w całości:1) wzajemne należności i zobowiązania oraz in-

ne rozrachunki o podobnym charakterze jed-nostek objętych konsolidacją,

2) przychody i koszty operacji gospodarczychdokonanych między jednostkami objętymi kon-solidacją,

3) zyski lub straty powstałe w wyniku operacjigospodarczych dokonanych między jednost-kami objętymi konsolidacją, zawarte w warto-ści aktywów podlegających konsolidacji,

4) dywidendy naliczone lub wypłacone przez jed-nostki zależne jednostce dominującej i innymjednostkom, objętym konsolidacją.7. Można nie dokonywać wyłączeń, o których

mowa w ust. 6, jeżeli nie są one istotne dla re-alizacji obowiązku określonego w art. 4 ust. 1.

8. Jeżeli w ciągu roku obrotowego zbyto udzia-ły w jednostce zależnej, to w skonsolidowanymrachunku zysków i strat wykazuje się:1) wyniki działalności osiągnięte przez tę jednost-

kę zależną do dnia zbycia udziałów przez jed-nostkę dominującą lub inną jednostkę objętąkonsolidacją,

2) wynik ze zbycia udziałów jednostki zależnej,ustalony jako różnica między przychodem zezbycia udziałów a odpowiadającą im częściąaktywów netto jednostki zależnej, skorygo-wana o nieodpisaną część wartości firmy lubujemnej wartości firmy, dotyczącą zbytychudziałów.9. Udziały w kapitale własnym jednostek za-

leżnych, należące do osób lub jednostek innychniż objęte konsolidacją, wykazuje się w odręb-nej pozycji pasywów skonsolidowanego bilan-su, po kapitałach własnych jako „Kapitały mniej-



szości”. Wartość początkową tych kapitałówustala się w wysokości odpowiadającej im war-tości godziwej aktywów netto, ustalonej nadzień rozpoczęcia sprawowania kontroli. War-tość tę zwiększa się lub zmniejsza odpowied-nio o zmiany w aktywach netto jednostek za-leżnych. Przypadające na inne osoby lub jed-nostki nieobjęte konsolidacją zyski lub stratywykazuje się w skonsolidowanym rachunku zy-sków i strat po pozycji „Wynik finansowy net-to” jako „Zyski (straty) mniejszości”, z uwzględ-nieniem korekty wyniku z tytułu określonegow ust. 6 pkt 4. Jeżeli straty jednostek zależnychprzypadające na kapitały mniejszości przekra-czają kwoty gwarantujące ich pokrycie, to ichnadwyżka podlega rozliczeniu z kapitałem włas-nym grupy kapitałowej.

AArrtt.. 6611.. 11.. ZZaassttoossoowwaanniiee mmeettooddyy pprrooppoorr--ccjjoonnaallnneejj ww sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniiuu ffii--nnaannssoowwyymm ppoolleeggaa nnaa ssuummoowwaanniiuu ppoosszzcczzeeggóóll--nnyycchh ppoozzyyccjjii sspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchh wwssppóóll--nniikkaa jjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaalleeżżnneejj,, ww ppeełłnneejj wwaarrttoo--śśccii,, zz cczzęęśścciiąą wwaarrttoośśccii ppoosszzcczzeeggóóllnnyycchh ppoozzyy--ccjjii sspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchh jjeeddnnoosstteekk wwssppóółł--zzaalleeżżnnyycchh,, pprrooppoorrccjjoonnaallnnąą ddoo ppoossiiaaddaannyycchhpprrzzeezz jjeeddnnoossttkkii ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj oobbjjęęttee kkoonn--ssoolliiddaaccjjąą uuddzziiaałłóóww,, ddookkoonnaanniiuu wwyyłłąącczzeeńń,, oo kkttóó--rryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 22 ii 66 oorraazz iinnnnyycchh kkoorreekktt,,oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 88..

2. Wyłączeniu podlega wyrażona w cenie na-bycia wartość udziałów posiadanych przez jed-nostkę dominującą i inne jednostki objęte kon-solidacją w jednostkach współzależnych z tączęścią, wycenionych według wartości godziwejaktywów netto jednostek współzależnych, któraodpowiada udziałowi jednostki dominującej i in-nych jednostek grupy kapitałowej, objętych kon-solidacją w jednostkach współzależnych nadzień rozpoczęcia współkontroli. Jeżeli wartośćposiadanych udziałów i odpowiadająca im częśćwycenionych, według ich wartości godziwych,aktywów netto jednostek współzależnych różniąsię, to, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4:1) wartość firmy wykazuje się w aktywach skon-

solidowanego bilansu, w odrębnej pozycji ak-

tywów trwałych, jako „Wartość firmy jedno-stek podporządkowanych”,

2) ujemną wartość firmy wykazuje się w pasy-wach skonsolidowanego bilansu, w odręb-nej pozycji, jako „Ujemna wartość firmy jed-nostek podporządkowanych”.3. Jeżeli sprawowanie współkontroli nad jed-

nostką współzależną powstaje lub zostajewzmocnione w wyniku kilku znaczących trans-akcji lub transakcje te następują w znacznychodstępach czasu, to różnice, o których mowaw ust. 2, ustala się na każdy dzień nabycia po-szczególnych części udziałów, przy czym poraz pierwszy ustala się je na dzień powstaniastosunku podporządkowania.

4. W przypadku zmian procentowego udzia-łu jednostki dominującej lub grupy kapitałowejw aktywach netto jednostki współzależnej,w wyniku wydania (emisji) udziałów, powstałąz tego tytułu różnicę, o której mowa w ust. 2,zalicza się w całości do przychodów lub kosz-tów finansowych.

5. Dla ustalania podstaw wyceny aktywównetto w wartościach godziwych oraz rozlicza-nia wartości firmy lub ujemnej wartości firmystosuje się odpowiednio zasady określonew art. 28 ust. 5 i w art. 44b ust. 4, 11 i 12.

66.. WWyyłłąącczzeenniiuu ppooddlleeggaajjąą rróówwnniieeżż ooddppoowwiieedd--nniioo ww ppeełłnnyycchh kkwwoottaacchh lluubb pprrooppoorrccjjoonnaallnniiee ddooppoossiiaaddaannyycchh pprrzzeezz wwssppóóllnniikkaa jjeeddnnoossttkkii wwssppóółł--zzaalleeżżnneejj uuddzziiaałłóóww::11)) wwzzaajjeemmnnee nnaalleeżżnnoośśccii ii zzoobboowwiiąązzaanniiaa oorraazz iinn--

nnee rroozzrraacchhuunnkkii oo ppooddoobbnnyymm cchhaarraakktteerrzzee jjeedd--nnoosstteekk oobbjjęęttyycchh sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozz--ddaanniieemm ffiinnaannssoowwyymm,,

22)) pprrzzyycchhooddyy ii kkoosszzttyy ooppeerraaccjjii ggoossppooddaarrcczzyycchhddookkoonnaannyycchh mmiięęddzzyy jjeeddnnoossttkkaammii oobbjjęęttyymmiisskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniieemm ffiinnaannssoo--wwyymm,,

33)) zzyysskkii lluubb ssttrraattyy ppoowwssttaałłee ww wwyynniikkuu ooppeerraaccjjiiddookkoonnaannyycchh mmiięęddzzyy jjeeddnnoossttkkaammii oobbjjęęttyymmiisskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniieemm ffiinnaannssoo--wwyymm,, zzaawwaarrttee ww wwaarrttoośśccii aakkttyywwóóww ppooddlleeggaa--jjąąccyycchh kkoonnssoolliiddaaccjjii,,

44)) ddyywwiiddeennddyy nnaalliicczzoonnee lluubb wwyyppłłaaccoonnee pprrzzeezzjjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaalleeżżnnee iicchh wwssppóóllnniikkoomm ii iinn--



nnyymm jjeeddnnoossttkkoomm oobbjjęęttyymm sskkoonnssoolliiddoowwaannyymmsspprraawwoozzddaanniieemm ffiinnaannssoowwyymm..7. Można nie dokonywać wyłączeń, o których

mowa w ust. 6, jeżeli nie są one istotne dla re-alizacji obowiązku określonego w art. 4 ust. 1.

88.. JJeeżżeellii ww cciiąągguu rrookkuu oobbrroottoowweeggoo zzbbyyttoouuddzziiaałłyy ww jjeeddnnoossttccee wwssppóółłzzaalleeżżnneejj,, ttoo ww sskkoonn--ssoolliiddoowwaannyymm rraacchhuunnkkuu zzyysskkóóww ii ssttrraatt wwyykkaazzuu--jjee ssiięę::11)) wwyynniikk ddzziiaałłaallnnoośśccii oossiiąąggnniięęttyy pprrzzeezz ttęę jjeedd--

nnoossttkkęę wwssppóółłzzaalleeżżnnąą ddoo ddnniiaa zzbbyycciiaa uuddzziiaa--łłóóww pprrzzeezz wwssppóóllnniikkaa jjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaalleeżż--nneejj lluubb iinnnnąą jjeeddnnoossttkkęę oobbjjęęttąą sskkoonnssoolliiddoowwaa--nnyymm sspprraawwoozzddaanniieemm ffiinnaannssoowwyymm,, pprrooppoorrccjjoo--nnaallnniiee ddoo zzbbyyttyycchh uuddzziiaałłóóww,,

22)) wwyynniikk zzee zzbbyycciiaa uuddzziiaałłóóww jjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaa--lleeżżnneejj,, uussttaalloonnyy jjaakkoo rróóżżnniiccaa mmiięęddzzyy pprrzzyy--cchhooddeemm zzee zzbbyycciiaa uuddzziiaałłóóww aa ooddppoowwiiaaddaajjąą--ccąą iimm cczzęęśścciiąą aakkttyywwóóww nneettttoo jjeeddnnoossttkkiiwwssppóółłzzaalleeżżnneejj,, sskkoorryyggoowwaannaa oo nniieeooddppiissaannąącczzęęśśćć wwaarrttoośśccii ffiirrmmyy lluubb uujjeemmnneejj wwaarrttoośścciiffiirrmmyy,, ddoottyycczząąccąą zzbbyyttyycchh uuddzziiaałłóóww..

99.. NNiiee wwyykkaazzuujjee ssiięę uuddzziiaałłóóww ww kkaappiittaallee wwłłaass--nnyymm jjeeddnnoosstteekk wwssppóółłzzaalleeżżnnyycchh,, ww ttyymm zzyysskkóóww((ssttrraatt)) nneettttoo,, nnaalleeżżąąccyycchh ddoo oossóóbb lluubb jjeeddnnoosstteekkiinnnnyycchh nniiżż wwssppóóllnniikk jjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaalleeżżnneejjii jjeeddnnoosstteekk jjeeggoo ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj..

AArrtt.. 6622 ((uucchhyylloonnyy))..

AArrtt.. 6633.. 11.. MMeettooddaa pprraaww wwłłaassnnoośśccii ppoolleeggaannaa wwyykkaazzaanniiuu ww aakkttyywwaacchh ttrrwwaałłyycchh bbiillaannssuu ppoo--zzyyccjjii „„UUddzziiaałłyy ww jjeeddnnoossttkkaacchh ppooddppoorrzząąddkkoowwaa--nnyycchh wwyycceenniiaannee mmeettooddąą pprraaww wwłłaassnnoośśccii””,, ww ccee--nniiee iicchh nnaabbyycciiaa ppoowwiięękksszzoonneejj lluubb ppoommnniieejjsszzoo--nneejj oo,, pprrzzyyppaaddaajjąąccee nnaa rrzzeecczz jjeeddnnoossttkkii ddoommii--nnuujjąącceejj,, wwssppóóllnniikkaa jjeeddnnoossttkkii wwssppóółłzzaalleeżżnneejj lluubbzznnaacczząącceeggoo iinnwweessttoorraa zzwwiięękksszzeenniiaa lluubb zzmmnniieejj--sszzeenniiaa kkaappiittaałłuu wwłłaassnneeggoo jjeeddnnoossttkkii ppooddppoorrzząądd--kkoowwaanneejj,, jjaakkiiee nnaassttąąppiiłłyy oodd ddnniiaa oobbjjęęcciiaa kkoonn--ttrroollii,, uuzzyysskkaanniiaa wwssppóółłkkoonnttrroollii lluubb zznnaacczząącceeggoowwppłłyywwuu ddoo ddnniiaa bbiillaannssoowweeggoo,, ww ttyymm zzmmnniieejjsszzee--nniiaa zz ttyyttuułłuu rroozzlliicczzeeńń zz wwłłaaśścciicciieellaammii,, zz ttyymm,, żżeeuuddzziiaałł ww zzyysskkuu ((ssttrraacciiee)) nneettttoo jjeeddnnoossttkkii ppooddppoo--rrzząąddkkoowwaanneejj kkoorryygguujjee ssiięę oo ooddppiiss wwaarrttoośśccii ffiirr--

mmyy lluubb uujjeemmnneejj wwaarrttoośśccii ffiirrmmyy,, zz zzaacchhoowwaanniieemmzzaassaadd,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 4444bb uusstt.. 1100,, 1111ii 1122,, oorraazz ooddppiiss rróóżżnniiccyy ww wwyycceenniiee aakkttyywwóówwnneettttoo wweeddłłuugg iicchh wwaarrttoośśccii ggooddzziiwwyycchh ii wwaarrttoo--śśccii kkssiięęggoowwyycchh,, pprrzzyyppaaddaajjąąccyycchh nnaa ddaannyy ookkrreesssspprraawwoozzddaawwcczzyy..

22.. PPrrzzyy ssttoossoowwaanniiuu mmeettooddyy pprraaww wwłłaassnnoośścciiww rraacchhuunnkkuu zzyysskkóóww ii ssttrraatt wwyykkaazzuujjee ssiięę,, ww oodd--ddzziieellnneejj ppoozzyyccjjii uuddzziiaałł ww zzyysskkuu ((ssttrraacciiee)) nneettttoojjeeddnnoossttkkii ppooddppoorrzząąddkkoowwaanneejj.. ZZ zzyysskkuu ((ssttrraattyy))nneettttoo jjeeddnnoossttkkii ppooddppoorrzząąddkkoowwaanneejj wwyyłłąącczzaa ssiięęzzaawwaarrttee ww aakkttyywwaacchh zzyysskkii lluubb ssttrraattyy zz ttyyttuułłuuttrraannssaakkccjjii ddookkoonnaannyycchh mmiięęddzzyy jjeeddnnoossttkkaammii oobb--jjęęttyymmii sspprraawwoozzddaanniieemm ffiinnaannssoowwyymm aa ddaannąą jjeedd--nnoossttkkąą ppooddppoorrzząąddkkoowwaannąą,, pprrooppoorrccjjoonnaallnniiee ddooppoossiiaaddaannyycchh uuddzziiaałłóóww..

33.. MMeettooddyy pprraaww wwłłaassnnoośśccii nniiee ssttoossuujjee ssiięęww pprrzzyyppaaddkkaacchh ookkrreeśślloonnyycchh ww aarrtt.. 5577 oorraazz mmoożż--nnaa nniiee ssttoossoowwaaćć ww pprrzzyyppaaddkkaacchh ookkrreeśślloonnyycchhww aarrtt.. 5588..

AArrtt.. 6633aa.. WW pprrzzyyppaaddkkuu ttrrwwaałłeejj uuttrraattyy wwaarr--ttoośśccii uuddzziiaałłóóww ww jjeeddnnoossttkkaacchh ppooddppoorrzząąddkkoowwaa--nnyycchh,, uussttaalloonnaa nnaa ddzziieeńń nnaabbyycciiaa uuddzziiaałłóóww wwaarr--ttoośśćć ffiirrmmyy lluubb uujjeemmnnaa wwaarrttoośśćć ffiirrmmyy ppooddlleeggaaooddppiissaanniiuu nnaa wwyynniikk ffiinnaannssoowwyy ooddppoowwiieeddnniiooww kkwwoocciiee rróówwnneejj rróóżżnniiccyy ppoommiięęddzzyy ddoottyycchhcczzaa--ssoowwąą wwaarrttoośścciiąą uuddzziiaałłóóww aa iicchh wwaarrttoośścciiąą uussttaa--lloonnąą ppoo uuwwzzggllęęddnniieenniiuu ttrrwwaałłeejj uuttrraattyy wwaarrttoośśccii..

Art. 63b. 1. Jednostki, których dane obję-te są skonsolidowanym sprawozdaniem finan-sowym, a w szczególności jednostki zależnei współzależne, powinny stosować jednakowemetody wyceny aktywów i pasywów oraz spo-rządzania sprawozdań finansowych, zgodnez przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowościjednostki dominującej, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Jeżeli nie jest możliwe z ważnych przy-czyn stosowanie jednakowych metod wycenyi sporządzania sprawozdań finansowych lub je-żeli jednostka dominująca sporządza sprawoz-dania finansowe zgodnie z MSR, a jednostki,których dane objęte są skonsolidowanym spra-wozdaniem finansowym, nie sporządzają spra-wozdań finansowych oraz skonsolidowanych


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 62–63b 49

sprawozdań finansowych zgodnie z MSR, tonależy dokonać odpowiednich przekształceńsprawozdań finansowych tych jednostek, któ-rych dane finansowe są istotne dla realizacjiobowiązku określonego w art. 4 ust. 1.

33.. ((uucchhyylloonnyy))..

AArrtt.. 6633cc.. 11.. SSpprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee,, oo kkttóó--rryymm mmoowwaa ww aarrtt.. 5555 uusstt.. 11,, ssppoorrzząąddzzaa ssiięę nnaatteenn ssaamm ddzziieeńń bbiillaannssoowwyy ii zzaa tteenn ssaamm rrookk oobb--rroottoowwyy ccoo sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee jjeeddnnoossttkkiiddoommiinnuujjąącceejj.. JJeeżżeellii tteenn ssaamm ddzziieeńń bbiillaannssoowwyy nniieemmoożżee bbyyćć pprrzzyyjjęęttyy pprrzzeezz ppoosszzcczzeeggóóllnnee jjeeddnnoosstt--kkii ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj ttoo kkoonnssoolliiddaaccjjąą mmoożżnnaa oobb--jjąąćć sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee ssppoorrzząąddzzoonnee zzaaiinnnnyy ookkrreess rroocczznnyy nniiżż rrookk oobbrroottoowwyy,, ppoodd wwaa--rruunnkkiieemm,, żżee ddzziieeńń bbiillaannssoowwyy ttyycchh sspprraawwoozzddaańńffiinnaannssoowwyycchh pprrzzyyppaaddaa nniiee wwcczzeeśśnniieejj nniiżż nnaa33 mmiieessiiąąccee pprrzzeedd ddnniieemm bbiillaannssoowwyymm pprrzzyyjjęęttyymmddllaa ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj.. DDoottyycczzyy ttoo rróówwnniieeżż sspprraa--wwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchh jjeeddnnoosstteekk,, ddllaa kkttóórryycchh ssttoo--ssuujjee ssiięę mmeettooddęę pprraaww wwłłaassnnoośśccii..

22.. JJeeddnnoossttkkaa ddoommiinnuujjąąccaa ssppoorrzząąddzzaa sskkoonn--ssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee,, nniiee ppóóźź--nniieejj nniiżż ww cciiąągguu 33 mmiieessiięęccyy oodd ddnniiaa bbiillaannssoowwee--ggoo,, nnaa kkttóórryy jjeeddnnoossttkkaa ddoommiinnuujjąąccaa ssppoorrzząąddzzaarroocczznnee sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee..

3. Skonsolidowane sprawozdanie finansowepodpisuje kierownik jednostki dominującej orazinne osoby odpowiedzialne za sporządzenie te-go sprawozdania. Przepis art. 52 ust. 2 stosu-je się odpowiednio.

44.. RRoocczznnee sskkoonnssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiee ffii--nnaannssoowwee ppooddlleeggaa zzaattwwiieerrddzzeenniiuu pprrzzeezz oorrggaannzzaattwwiieerrddzzaajjąąccyy jjeeddnnoossttkkii ddoommiinnuujjąącceejj,, nniiee ppóóźź--nniieejj nniiżż ww cciiąągguu 66 mmiieessiięęccyy oodd ddnniiaa bbiillaannssoowwee--ggoo,, nnaa kkttóórryy nnaalleeżżyy ssppoorrzząąddzziićć rroocczznnee sspprraawwoozz--ddaanniiee ffiinnaannssoowwee jjeeddnnoossttkkii ddoommiinnuujjąącceejj..

AArrtt.. 6633dd.. SSkkoonnssoolliiddoowwaannee sspprraawwoozzddaanniiaa ffii--nnaannssoowwee oorraazz sspprraawwoozzddaanniiaa zz ddzziiaałłaallnnoośśccii ggrruuppkkaappiittaałłoowwyycchh,, ww pprrzzyyppaaddkkuu ggddyy jjeeddnnoossttkkaammii ddoo--mmiinnuujjąąccyymmii ssąą eemmiitteennccii ppaappiieerróóww wwaarrttoośścciioo--wwyycchh ddooppuusszzcczzoonnyycchh,, eemmiitteennccii zzaammiieerrzzaajjąąccyyuubbiieeggaaćć ssiięę lluubb uubbiieeggaajjąąccyy ssiięę oo iicchh ddooppuusszz--cczzeenniiee ddoo oobbrroottuu nnaa rryynnkkuu rreegguulloowwaannyymm jjeeddnnee--

ggoo zz kkrraajjóóww EEuurrooppeejjsskkiieeggoo OObbsszzaarruu GGoossppooddaarr--cczzeeggoo,, ssppoorrzząąddzzaa ssiięę nnaa ppooddssttaawwiiee pprrzzeeppiissóówwuussttaawwyy,, zz uuwwzzggllęęddnniieenniieemm pprrzzeeppiissóóww oo oobbrroo--cciiee ppaappiieerraammii wwaarrttoośścciioowwyymmii..

Rozdział 7Badanie i ogłaszanie sprawozdańfinansowych

AArrtt.. 6644.. 11.. BBaaddaanniiuu ii ooggłłaasszzaanniiuu,, zz zzaassttrrzzee--żżeenniieemm aarrtt.. 6644bb,, ppooddlleeggaajjąą rroocczznnee sskkoonnssoolliiddoo--wwaannee sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowwee ggrruupp kkaappiittaałłoo--wwyycchh oorraazz rroocczznnee sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowwee–– kkoonnttyynnuuuujjąąccyycchh ddzziiaałłaallnnoośśćć::1) banków oraz zakładów ubezpieczeń,2) jednostek działających na podstawie prze-

pisów o obrocie papierami wartościowymioraz przepisów o funduszach inwestycyj-nych,

2a) jednostek działających na podstawie prze-pisów o organizacji i funkcjonowaniu fun-duszy emerytalnych,

3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek bę-dących na dzień bilansowy w organizacji,

4) pozostałych jednostek, które w poprzedza-jącym roku obrotowym, za który sporządzo-no sprawozdania finansowe, spełniły co naj-mniej dwa z następujących warunków:a) średnioroczne zatrudnienie w przelicze-

niu na pełne etaty wyniosło co najmniej50 osób,

b) suma aktywów bilansu na koniec rokuobrotowego stanowiła równowartośćw walucie polskiej co najmniej 2 500 000euro,

c) przychody netto ze sprzedaży towarówi produktów oraz operacji finanso-wych za rok obrotowy stanowiły równo-wartość w walucie polskiej co najmniej5 000 000 euro.

2. W jednostkach sporządzających łącznesprawozdania finansowe, o których mowaw art. 51 ust. 1, warunki określone w ust. 1 sto-suje się do łącznego rocznego sprawozdaniafinansowego.


50 art. 63c–64 II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

33.. BBaaddaanniiuu ppooddlleeggaajjąą sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoo--wwee ssppóółłeekk pprrzzeejjmmuujjąąccyycchh ii ssppóółłeekk nnoowwoo zzaawwiiąą--zzaannyycchh,, ssppoorrzząąddzzoonnee zzaa rrookk oobbrroottoowwyy,, ww kkttóó--rryymm nnaassttąąppiiłłoo ppoołłąącczzeenniiee,, aa ttaakkżżee rroocczznnee sspprraa--wwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowwee jjeeddnnoosstteekk ssppoorrzząąddzzoonneezzggooddnniiee zz MMSSRR..

4. Badaniu i ogłaszaniu podlegają równieżroczne połączone sprawozdania finansowe fun-duszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfun-duszami oraz roczne sprawozdania jednostko-we subfunduszy.

5. (skreślony).6. (uchylony).

Art. 64a. 1. Oddział, mających siedzibę po-za terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:1) zakładu ubezpieczeń oraz2) banku zagranicznego, instytucji kredytowej

lub instytucji finansowej, w rozumieniu prze-pisów Prawa bankowego

– zwanych dalej „instytucją kredytową lub finan-sową”, ogłasza, sporządzone i zbadane zgod-nie z przepisami prawa obowiązującymi w pań-stwie siedziby instytucji kredytowej lub finan-sowej, roczne sprawozdanie finansowe tej in-stytucji wraz ze sprawozdaniem z działalnościoraz opinią biegłego rewidenta.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio doskonsolidowanego sprawozdania finansowegowraz ze skonsolidowanym sprawozdaniemz działalności oraz opinią biegłego rewidenta.

Art. 64b. 1. Ogłaszaniu nie podlega rocz-ne sprawozdanie finansowe oddziału instytucjikredytowej lub finansowej, chyba że występu-ją przesłanki określone w ust. 2.

2. Oddział instytucji kredytowej lub finanso-wej mającej siedzibę w państwie spoza Euro-pejskiego Obszaru Gospodarczego, oprócz do-kumentów wymienionych w art. 64a, ogłaszarównież, podlegające obowiązkowi badania,roczne sprawozdanie finansowe oddziału wrazz opinią biegłego rewidenta, jeżeli:1) roczne sprawozdanie finansowe tej instytu-

cji kredytowej lub finansowej nie jest spo-rządzane według zasad przyjętych bądź rów-

noważnych z przyjętymi w Europejskim Ob-szarze Gospodarczym lub

2) w państwie siedziby tej instytucji kredytowejlub finansowej nie jest spełniony warunekwzajemności w odniesieniu do instytucji kre-dytowych lub finansowych mających siedzi-bę w państwie z Europejskiego Obszaru Go-spodarczego.

AArrtt.. 6655.. 11.. CCeelleemm bbaaddaanniiaa sspprraawwoozzddaanniiaa ffii--nnaannssoowweeggoo jjeesstt wwyyrraażżeenniiee pprrzzeezz bbiieeggłłeeggoo rree--wwiiddeennttaa ppiisseemmnneejj ooppiinniiii wwrraazz zz rraappoorrtteemm oo ttyymm,,cczzyy sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee jjeesstt zzggooddnnee zz zzaa--ssttoossoowwaannyymmii zzaassaaddaammii ((ppoolliittyykkąą)) rraacchhuunnkkoowwoo--śśccii oorraazz cczzyy rrzzeetteellnniiee ii jjaassnnoo pprrzzeeddssttaawwiiaa ssyyttuu--aaccjjęę mmaajjąąttkkoowwąą ii ffiinnaannssoowwąą,, jjaakk tteeżż wwyynniikk ffii--nnaannssoowwyy bbaaddaanneejj jjeeddnnoossttkkii..

2. Opinia, o której mowa w ust. 1, powinnaw szczególności stwierdzać, czy badane spra-wozdanie finansowe:1) zostało sporządzone na podstawie prawidło-

wo prowadzonych ksiąg rachunkowych,2) zostało sporządzone zgodnie z określonymi

ustawą zasadami rachunkowości,3) jest zgodne co do formy i treści z obowią-

zującymi jednostkę przepisami prawa, statu-tem lub umową,

4) przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie istot-ne dla oceny jednostki informacje, a w od-niesieniu do sprawozdania z działalności jed-nostki, czy informacje zawarte w tym spra-wozdaniu uwzględniają postanowienia art. 49ust. 2 i zgodne są z informacjami zawartymiw rocznym sprawozdaniu finansowym.3. W opinii należy również:

1) poinformować o niedopełnieniu, do dnia wy-rażenia opinii, określonych w art. 69 i 70 obo-wiązków złożenia we właściwym rejestrze są-dowym oraz do ogłoszenia sprawozdania fi-nansowego za rok lub lata poprzedzającerok obrotowy,

2) wskazać na stwierdzone podczas badaniapoważne zagrożenia dla kontynuacji działal-ności przez jednostkę.4. Opinia powinna w sposób jednoznaczny

wskazywać powody wyrażenia zastrzeżeń do


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 64a–65 51

sprawozdania finansowego, wyrażenia opinii ne-gatywnej lub odmowy wyrażenia opinii, z uwa-gi na zaistnienie okoliczności uniemożliwiają-cych jej sformułowanie. Zastrzeżenia należy wy-razić w sposób wskazujący na ich zasięg.

5. Raport, o którym mowa w ust. 1, powinienprzedstawiać w szczególności:1) ogólną charakterystykę jednostki (dane iden-

tyfikujące jednostkę),2) stwierdzenie uzyskania od jednostki żąda-

nych informacji, wyjaśnień i oświadczeń,3) ocenę prawidłowości stosowanego systemu

rachunkowości,4) charakterystykę pozycji lub grupy pozycji spra-

wozdania finansowego, jeżeli zdaniem biegłe-go rewidenta wymagają one omówienia,

5) stwierdzenie stosowania się przez bank doobowiązujących zasad w zakresie ostrożno-ści, określonych w odrębnych przepisach,oraz stwierdzenie prawidłowości ustaleniawspółczynnika wypłacalności,

6) stwierdzenie utworzenia przez zakład ubezpie-czeń rezerw techniczno-ubezpieczeniowychw wysokości zapewniającej pełne wywiązaniesię z bieżących i przyszłych zobowiązań, wy-nikających z zawartych umów ubezpieczenia,oraz zabezpieczenie tych rezerw lokatami,zgodnie z przepisami o działalności ubezpie-czeniowej, a także prawidłowości wyliczeniamarginesu wypłacalności i posiadania finanso-wego pokrycia tego marginesu,

7) przedstawienie sytuacji majątkowej i finanso-wej oraz wyniku finansowego jednostki, zewskazaniem na zjawiska, które w porówna-niu z poprzednimi okresami sprawozdawczy-mi w istotny sposób wpływają negatywnie natę sytuację, a zwłaszcza zagrażają kontynu-owaniu działalności przez jednostkę. Jeżeliw toku badania jednostki biegły rewidentstwierdzi istotne, mające wpływ na sprawoz-danie finansowe, naruszenie prawa, statutulub umowy spółki, to powinien o tym poinfor-mować w raporcie, a w razie potrzeby rów-nież w opinii.6. Opinia i raport powinny wynikać z zebra-

nej i opracowanej w toku badania dokumenta-

cji rewizyjnej. Powinny one umożliwić biegłemurewidentowi, niebiorącemu udziału w badaniu,prześledzenie jego przebiegu i znalezienie uza-sadnienia dla opinii wyrażonej o badanym spra-wozdaniu finansowym.

Art. 66. 1. Badanie sprawozdania finanso-wego przeprowadza biegły rewident spełniają-cy warunki do wyrażenia bezstronnej i nieza-leżnej opinii o tym sprawozdaniu.

2. Bezstronność i niezależność nie jest za-chowana, jeżeli biegły rewident:11)) ppoossiiaaddaa uuddzziiaałłyy,, aakkccjjee lluubb iinnnnee ttyyttuułłyy wwłłaassnnoo--

śśccii ww jjeeddnnoossttccee lluubb ww jjeeddnnoossttccee zz nniiąą ppoo--wwiiąązzaanneejj,, zz wwyyłłąącczzeenniieemm uuddzziiaałłuu ww ssppóółłddzziieell--nnii mmiieesszzkkaanniioowweejj,,

22)) jjeesstt lluubb bbyyłł ww oossttaattnniicchh 33 llaattaacchh pprrzzeeddssttaawwii--cciieelleemm pprraawwnnyymm ((ppeełłnnoommooccnniikkiieemm)),, cczzłłoonn--kkiieemm oorrggaannóóww nnaaddzzoorruujjąąccyycchh,, zzaarrzząąddzzaajjąą--ccyycchh bbąąddźź aaddmmiinniissttrruujjąąccyycchh lluubb pprraaccoowwnnii--kkiieemm jjeeddnnoossttkkii aallbboo jjeeddnnoossttkkii zz nniiąą ppoowwiiąązzaa--nneejj,,

3) w ostatnich 3 latach uczestniczył w prowa-dzeniu ksiąg rachunkowych, sporządzaniusprawozdania finansowego, stanowiącegoprzedmiot badania,

44)) oossiiąąggnnąąłł cchhoocciiaażżbbyy ww jjeeddnnyymm rrookkuu ww cciiąągguuoossttaattnniicchh 55 llaatt ccoo nnaajjmmnniieejj 5500%% pprrzzyycchhoodduurroocczznneeggoo zz ttyyttuułłuu śśwwiiaaddcczzeenniiaa uussłłuugg nnaarrzzeecczz ddaanneejj jjeeddnnoossttkkii lluubb jjeeddnnoossttkkii zz nniiąą ppoo--wwiiąązzaanneejj.. NNiiee ddoottyycczzyy ttoo ppiieerrwwsszzeeggoo rrookkuuddzziiaałłaallnnoośśccii bbiieeggłłeeggoo rreewwiiddeennttaa,,

55)) jjeesstt mmaałłżżoonnkkiieemm,, kkrreewwnnyymm lluubb ppoowwiinnoowwaattyymmww lliinniiii pprroosstteejj ddoo ddrruuggiieeggoo ssttooppnniiaa lluubb jjeessttzzwwiiąązzaannyy zz ttyyttuułłuu ooppiieekkii,, pprrzzyyssppoossoobbiieenniiaa lluubbkkuurraatteellii zz oossoobbąą bbęęddąąccąą cczzłłoonnkkiieemm oorrggaannóówwzzaarrzząąddzzaajjąąccyycchh,, nnaaddzzoorruujjąąccyycchh,, aaddmmiinniissttrruu--jjąąccyycchh jjeeddnnoossttkkii aallbboo zzaattrruuddnniiaa pprrzzyy pprroowwaa--ddzzeenniiuu bbaaddaanniiaa ttaakkiiee oossoobbyy,,

6) z innych powodów nie może sporządzić bez-stronnej i niezależnej opinii.33.. ZZaassaaddyy bbeezzssttrroonnnnoośśccii ii nniieezzaalleeżżnnoośśccii ookkrree--

śślloonnee ww uusstt.. 22 ssttoossuujjee ssiięę ooddppoowwiieeddnniioo ddoo ppoodd--mmiioottóóww,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 1100 uusstt.. 11 ii 22uussttaawwyy zz ddnniiaa 1133 ppaaźźddzziieerrnniikkaa 11999944 rr.. oo bbiieeggłłyycchhrreewwiiddeennttaacchh ii iicchh ssaammoorrzząąddzziiee ((DDzz..UU.. zz 22000011 rr..



NNrr 3311,, ppoozz.. 335599 zz ppóóźźnn..zzmm..88)) oorraazz ddoo cczzłłoonnkkóówwoorrggaannóóww zzaarrzząąddzzaajjąąccyycchh,, nnaaddzzoorruujjąąccyycchh ii aadd--mmiinniissttrruujjąąccyycchh ttyycchh ppooddmmiioottóóww lluubb iinnnnyycchh oossóóbbuucczzeessttnniicczząąccyycchh ww bbaaddaanniiuu ttyycchh sspprraawwoozzddaańń..

4. Wyboru podmiotu, o którym mowaw ust. 3, dokonuje organ zatwierdzający spra-wozdanie finansowe jednostki, chyba że statut,umowa lub inne wiążące jednostkę przepisyprawa stanowią inaczej.

5. Kierownik jednostki zawiera z podmiotem,o którym mowa w ust. 3, umowę o badaniew terminie umożliwiającym mu udział w inwen-taryzacji znaczących składników majątkowych.Koszty badania sprawozdania finansowego po-nosi badana jednostka.

6. Badanie przeprowadzone z naruszeniemprzepisu ust. 1–4 jest nieważne z mocy prawa.

Art. 67. 1. Kierownik badanej jednostki za-pewnia udostępnienie biegłemu rewidentowi,przeprowadzającemu badanie sprawozdania fi-nansowego, ksiąg rachunkowych oraz doku-mentów stanowiących podstawę dokonanychw nich zapisów oraz wszelkich innych doku-mentów, jak również udziela wyczerpujących in-formacji, wyjaśnień i oświadczeń – niezbędnychdo wydania opinii biegłego rewidenta o bada-nym sprawozdaniu finansowym jednostki.

2. Biegły rewident jest uprawniony do uzy-skania informacji związanych z przebiegiem ba-dania od kontrahentów badanej jednostki, w tymtakże od banków i jej doradców prawnych– z upoważnienia kierownika badanej jednostki.

3. Jeżeli przedmiotem badania jest sprawoz-danie finansowe jednostki dominującej, to upraw-nienia biegłego rewidenta, o których mowaw ust. 1 i 2, przysługują także wobec jednostekzależnych, współzależnych i stowarzyszonych.

4. Biegli rewidenci, którzy przeprowadzili ba-danie sprawozdania finansowego:1) jednostki, jednostek zależnych, współza-

leżnych lub stowarzyszonych – za okresy

sprawozdawcze poprzedzające rok obro-towy,

2) jednostek zależnych, współzależnych lub sto-warzyszonych – za rok obrotowy

– są obowiązani do udzielenia odpowiednich in-formacji i wyjaśnień biegłemu rewidentowi, ba-dającemu za rok obrotowy sprawozdanie finan-sowe jednostki, w tym jednostki dominującej.

Art. 67a. Przepisy art. 65, art. 66 ust. 1, 2, 4i 5 oraz art. 67 stosuje się odpowiednio do ba-dania sprawozdań finansowych innych niż okre-ślone w art. 64.

AArrtt.. 6688.. SSppóółłkkii zz ooggrraanniicczzoonnąą ooddppoowwiieeddzziiaall--nnoośścciiąą,, ttoowwaarrzzyyssttwwaa uubbeezzppiieecczzeeńń wwzzaajjeemmnnyycchh,,ssppóółłkkii aakkccyyjjnnee oorraazz ssppóółłddzziieellnniiee ssąą oobboowwiiąązzaanneeddoo uuddoossttęęppnniieenniiaa wwssppóóllnniikkoomm,, aakkccjjoonnaarriiuusszzoommlluubb cczzłłoonnkkoomm rroocczznneeggoo sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoo--wweeggoo ii sspprraawwoozzddaanniiaa zz ddzziiaałłaallnnoośśccii jjeeddnnoossttkkii,,aa jjeeżżeellii sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee ppooddlleeggaa oobboo--wwiiąązzkkoowwii bbaaddaanniiaa –– ttaakkżżee ooppiinniiii wwrraazz zz rraappoorr--tteemm bbiieeggłłeeggoo rreewwiiddeennttaa –– nnaajjppóóźźnniieejj nnaa 1155 ddnniipprrzzeedd zzggrroommaaddzzeenniieemm wwssppóóllnniikkóóww,, wwaallnnyymmzzggrroommaaddzzeenniieemm aakkccjjoonnaarriiuusszzyy lluubb wwaallnnyymm zzggrroo--mmaaddzzeenniieemm cczzłłoonnkkóóww aallbboo pprrzzeeddssttaawwiicciieelliicczzłłoonnkkóóww ssppóółłddzziieellnnii.. SSppóółłkkaa aakkccyyjjnnaa uuddoossttęępp--nniiaa ppoonnaaddttoo aakkccjjoonnaarriiuusszzoomm sspprraawwoozzddaanniiee rraa--ddyy nnaaddzzoorrcczzeejj lluubb kkoommiissjjii rreewwiizzyyjjnneejj aallbboo oorrggaa--nnuu aaddmmiinniissttrruujjąącceeggoo..

Art. 69. 1. Kierownik jednostki składa we wła-ściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdaniefinansowe, opinię biegłego rewidenta, jeżeli pod-legało ono badaniu, z zastrzeżeniem ust. 1a, od-pis uchwały bądź postanowienia organu zatwier-dzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozda-nia finansowego i podziale zysku lub pokryciustraty, a w przypadku jednostek, o których mo-wa w art. 49 ust. 1 – także sprawozdanie z dzia-łalności – w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzeniarocznego sprawozdania finansowego



8 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr124, poz. 1152, z 2004 r. Nr 62, poz. 577, Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808 i Nr 213, poz. 2155, z 2006 r. Nr 157,poz. 1119 oraz z 2007 r. Nr 25, poz. 162 i Nr 85, poz. 571.

1a. Kierownik jednostki sporządzającejuproszczone sprawozdanie finansowe zgodniez art. 50 ust. 2, w miejsce opinii biegłego rewi-denta, składa do rejestru sądowego informacjęo rodzaju tej opinii wraz ze wskazaniem czy za-wiera ona dodatkowe objaśnienia.

11bb.. KKiieerroowwnniikk ooddddzziiaałłuu pprrzzeeddssiięębbiioorrccyy zzaaggrraa--nniicczznneeggoo sskkłłaaddaa wwee wwłłaaśścciiwwyymm rreejjeessttrrzzee ssąąddoo--wwyymm rroocczznnee sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee ooddddzziiaałłuu,,aa ww pprrzzyyppaaddkkuu ooddddzziiaałłuu iinnssttyyttuuccjjii kkrreeddyyttoowweejj lluubbffiinnaannssoowweejj sskkłłaaddaa ttaakkżżee pprrzzeettłłuummaacczzoonnee nnaa jjęę--zzyykk ppoollsskkii pprrzzeezz ttłłuummaacczzaa pprrzzyyssiięęggłłeeggoo nnaassttęęppuu--jjąąccee ddookkuummeennttyy::11)) rroocczznnee sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee iinnssttyyttuuccjjii kkrree--

ddyyttoowweejj lluubb ffiinnaannssoowweejj,,22)) ooddppiiss uucchhwwaałłyy lluubb ppoossttaannoowwiieenniiaa oorrggaannuu zzaa--

ttwwiieerrddzzaajjąącceeggoo oo zzaattwwiieerrddzzeenniiuu rroocczznneeggoosspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo iinnssttyyttuuccjjii kkrreeddyyttoo--wweejj lluubb ffiinnaannssoowweejj,,

33)) ooddppiiss uucchhwwaałłyy lluubb ppoossttaannoowwiieenniiaa oorrggaannuu zzaa--ttwwiieerrddzzaajjąącceeggoo iinnssttyyttuuccjjii kkrreeddyyttoowweejj lluubb ffiinnaann--ssoowweejj oo ppooddzziiaallee zzyysskkuu lluubb ppookkrryycciiuu ssttrraattyy..22.. JJeeżżeellii sspprraawwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee nniiee zzoossttaałłoo

zzaattwwiieerrddzzoonnee ww tteerrmmiinniiee ookkrreeśślloonnyymm ww aarrtt.. 5533uusstt.. 11,, ttoo nnaalleeżżyy jjee zzłłoożżyyćć ww rreejjeessttrrzzee ssąąddoowwyymmww cciiąągguu 1155 ddnnii ppoo ttyymm tteerrmmiinniiee,, aa ttaakkżżee 1155 ddnniippoo jjeeggoo zzaattwwiieerrddzzeenniiuu wwrraazz zz ddookkuummeennttaammii,,oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 11..

3. Przepis ust. 1 i 2 stosuje się odpowiedniodo jednostki dominującej sporządzającej roczneskonsolidowane sprawozdanie finansowe grupykapitałowej.

4. Kierownik jednostki dominującej niespo-rządzającej skonsolidowanego sprawozdania fi-nansowego zgodnie z art. 56 ust. 2 składa wewłaściwym rejestrze sądowym przetłumaczonena język polski przez tłumacza przysięgłegoskonsolidowane sprawozdanie finansowe wrazze skonsolidowanym sprawozdaniem z działal-ności jednostki dominującej wyższego szczeblaoraz opinią biegłego rewidenta z badania tegoskonsolidowanego sprawozdania finansowego– w ciągu 30 dni od dnia jego zatwierdzenia.

Art. 70. 1. Kierownik jednostki, o której mo-wa w art. 64 ust. 1, obowiązany jest złożyć wpro-

wadzenie do sprawozdania finansowego stano-wiące część informacji dodatkowej, bilans, ra-chunek zysków i strat, zestawienie zmian w ka-pitale własnym oraz rachunek przepływów pie-niężnych za rok obrotowy, do ogłoszenia w cią-gu 15 dni od dnia ich zatwierdzenia, wraz z opi-nią biegłego rewidenta, z zastrzeżeniem ust. 1c,oraz odpisem uchwały bądź postanowienia or-ganu zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawoz-dania finansowego i podziale zysku lub pokry-ciu straty. Zakres rocznego i półrocznego spra-wozdania finansowego funduszy inwestycyjnych,w tym połączonego sprawozdania finansowegofunduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfun-duszami oraz sprawozdań jednostkowych sub-funduszy oraz termin złożenia do ogłoszeniarocznego sprawozdania finansowego, w tym po-łączonego sprawozdania finansowego funduszyinwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszamioraz sprawozdań jednostkowych subfunduszyokreślają odrębne przepisy.

1a. Kierownik oddziału instytucji kredytowejlub finansowej jest obowiązany złożyć w celuogłoszenia przetłumaczone na język polski przeztłumacza przysięgłego dokumenty, o którychmowa w art. 64a, w ciągu 30 dni od dnia za-twierdzenia rocznego sprawozdania finansowe-go tej instytucji.

1b. Kierownik jednostki dominującej niespo-rządzającej skonsolidowanego sprawozdania fi-nansowego zgodnie z art. 56 ust. 2 obowiązanyjest złożyć, w celu ogłoszenia, przetłumaczonena język polski przez tłumacza przysięgłego do-kumenty, o których mowa w art. 69 ust. 4, w cią-gu 30 dni od dnia zatwierdzenia skonsolidowa-nego sprawozdania finansowego jednostki do-minującej wyższego szczebla.

1c. Kierownik jednostki sporządzającejuproszczone sprawozdanie finansowe zgodniez art. 50 ust. 2, w miejsce opinii biegłego rewi-denta, składa do ogłoszenia informację o rodza-ju tej opinii wraz ze wskazaniem czy zawiera onadodatkowe objaśnienia.

11dd.. KKiieerroowwnniikk jjeeddnnoossttkkii ssppoorrzząąddzzaajjąącceejj sspprraa--wwoozzddaanniiee ffiinnaannssoowwee zzggooddnniiee zz MMSSRR ww mmiieejjsscceewwpprroowwaaddzzeenniiaa ddoo sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo,,



ssttaannoowwiiąącceeggoo cczzęęśśćć iinnffoorrmmaaccjjii ddooddaattkkoowweejj sskkłłaa--ddaa ddoo ooggłłoosszzeenniiaa iinnffoorrmmaaccjjęę,, ooddppoowwiiaaddaajjąąccąą zzaa--kkrreessoowwii iinnffoorrmmaaccyyjjnneemmuu tteeggoo wwpprroowwaaddzzeenniiaa..

22.. OOggłłoosszzeenniiee,, oo kkttóórryymm mmoowwaa ww uusstt.. 11––11ddoorraazz aarrtt.. 6644 uusstt.. 44,, nnaassttęęppuujjee ww DDzziieennnniikkuu UUrrzzęę--ddoowwyymm RRzzeecczzyyppoossppoolliitteejj PPoollsskkiieejj „„MMoonniittoorr PPooll--sskkii BB””,, aa ww ooddnniieessiieenniiuu ddoo ssppóółłddzziieellnnii –– ww „„MMoo--nniittoorrzzee SSppóółłddzziieellcczzyymm””..

3. Przepis ust. 1 i 2 stosuje się odpowiedniodo jednostki dominującej sporządzającej roczneskonsolidowane sprawozdanie finansowe grupykapitałowej.

Rozdział 8Ochrona danych

Art. 71. 1. Dokumentację, o której mowaw art. 10 ust. 1, księgi rachunkowe, dowody księ-gowe, dokumenty inwentaryzacyjne i sprawoz-dania finansowe, zwane dalej także „zbiorami”,należy przechowywać w należyty sposób i chro-nić przed niedozwolonymi zmianami, nieupoważ-nionym rozpowszechnianiem, uszkodzeniem lubzniszczeniem.

22.. PPrrzzyy pprroowwaaddzzeenniiuu kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh pprrzzyyuużżyycciiuu kkoommppuutteerraa oocchhrroonnaa ddaannyycchh ppoowwiinnnnaa ppoo--lleeggaaćć nnaa ssttoossoowwaanniiuu ooddppoorrnnyycchh nnaa zzaaggrroożżeenniiaannoośśnniikkóóww ddaannyycchh,, nnaa ddoobboorrzzee ssttoossoowwnnyycchh śśrroodd--kkóóww oocchhrroonnyy zzeewwnnęęttrrzznneejj,, nnaa ssyysstteemmaattyycczznnyymmttwwoorrzzeenniiuu rreezzeerrwwoowwyycchh kkooppiiii zzbbiioorróóww ddaannyycchh zzaa--ppiissaannyycchh nnaa nnoośśnniikkaacchh iinnffoorrmmaattyycczznnyycchh,, ppoodd wwaa--rruunnkkiieemm zzaappeewwnniieenniiaa ttrrwwaałłoośśccii zzaappiissuu iinnffoorrmmaaccjjiissyysstteemmuu rraacchhuunnkkoowwoośśccii,, pprrzzeezz cczzaass nniiee kkrróóttsszzyyoodd wwyymmaaggaanneeggoo ddoo pprrzzeecchhoowwyywwaanniiaa kkssiiąągg rraa--cchhuunnkkoowwyycchh,, oorraazz nnaa zzaappeewwnniieenniiuu oocchhrroonnyy pprroo--ggrraammóóww kkoommppuutteerroowwyycchh ii ddaannyycchh ssyysstteemmuu iinnffoorr--mmaattyycczznneeggoo rraacchhuunnkkoowwoośśccii,, ppoopprrzzeezz ssttoossoowwaa--nniiee ooddppoowwiieeddnniicchh rroozzwwiiąązzaańń pprrooggrraammoowwyycchh ii oorr--ggaanniizzaaccyyjjnnyycchh,, cchhrroonniiąąccyycchh pprrzzeedd nniieeuuppoowwaażżnniioo--nnyymm ddoossttęęppeemm lluubb zznniisszzcczzeenniieemm99..

AArrtt.. 7722.. 11.. KKssiięęggii rraacchhuunnkkoowwee mmooggąą mmiieeććffoorrmmęę,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm aarrtt.. 1133 uusstt.. 22 ii 33,, zzbbiioorróówwuuttrrwwaalloonnyycchh nnaa nnoośśnniikkaacchh iinnffoorrmmaattyycczznnyycchh,, ppooddwwaarruunnkkiieemm ssttoossoowwaanniiaa rroozzwwiiąązzaańń wwyymmiieenniioonnyycchhww aarrtt.. 7711 uusstt.. 221100..

22.. JJeeżżeellii ssyysstteemm oocchhrroonnyy zzbbiioorróóww ddaannyycchh rraa--cchhuunnkkoowwoośśccii,, uuttrrwwaalloonnyycchh nnaa nnoośśnniikkaacchh iinnffoorrmmaa--ttyycczznnyycchh,, nniiee ssppeełłnniiaa wwyymmaaggaańń ookkrreeśślloonnyycchhww aarrtt.. 7711 uusstt.. 22,, zzaappiissyy ttee ppoowwiinnnnyy bbyyćć wwyyddrruukkoo--wwaannee ww tteerrmmiinnaacchh pprrzzeewwiiddzziiaannyycchh ww aarrtt.. 1133uusstt.. 661111..

3. Przechowywanie ksiąg rachunkowych na in-nym nośniku niż wymieniony w ust. 2 jest do-puszczalne pod warunkiem zapewnienia odtwo-rzenia ksiąg w formie wydruków.

AArrtt.. 7733.. 11.. DDoowwooddyy kkssiięęggoowwee ii ddookkuummeennttyy iinn--wweennttaarryyzzaaccyyjjnnee pprrzzeecchhoowwuujjee ssiięę ww ssiieeddzziibbiiee jjeedd--nnoossttkkii lluubb ooddddzziiaałłóóww ((zzaakkłłaaddóóww)),, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemmuusstt.. 44,, ww oorryyggiinnaallnneejj ppoossttaaccii,, ww uussttaalloonnyymm ppoorrzząądd--kkuu ddoossttoossoowwaannyymm ddoo ssppoossoobbuu pprroowwaaddzzeenniiaakkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh,, ww ppooddzziiaallee nnaa ookkrreessyy sspprraa--wwoozzddaawwcczzee,, ww ssppoossóóbb ppoozzwwaallaajjąąccyy nnaa iicchh łłaattwweeooddsszzuukkaanniiee.. RRoocczznnee zzbbiioorryy ddoowwooddóóww kkssiięęggoowwyycchhii ddookkuummeennttóóww iinnwweennttaarryyzzaaccyyjjnnyycchh oozznnaacczzaa ssiięęookkrreeśślleenniieemm nnaazzwwyy iicchh rrooddzzaajjuu oorraazz ssyymmbboolleemmkkoońńccoowwyycchh llaatt ii kkoońńccoowwyycchh nnuummeerróóww ww zzbbiioorrzzee..

22.. ZZ wwyyłłąącczzeenniieemm ddookkuummeennttóóww ddoottyycczząąccyycchhpprrzzeenniieessiieenniiaa pprraaww mmaajjąąttkkoowwyycchh ddoo nniieerruucchhoo--mmoośśccii,, ppoowwiieerrzzeenniiaa ooddppoowwiieeddzziiaallnnoośśccii zzaa sskkłłaadd--nniikkii aakkttyywwóóww,, zznnaacczząąccyycchh uummóóww ii iinnnnyycchh wwaażż--nnyycchh ddookkuummeennttóóww ookkrreeśślloonnyycchh pprrzzeezz kkiieerrooww--nniikkaa jjeeddnnoossttkkii,, ppoo zzaattwwiieerrddzzeenniiuu sspprraawwoozzddaanniiaaffiinnaannssoowweeggoo ttrreeśśćć ddoowwooddóóww kkssiięęggoowwyycchh mmoo--żżee bbyyćć pprrzzeenniieessiioonnaa nnaa iinnffoorrmmaattyycczznnee nnoośśnniikkiiddaannyycchh,, ppoozzwwaallaajjąąccee zzaacchhoowwaaćć ww ttrrwwaałłeejj ppoo--ssttaaccii zzaawwaarrttoośśćć ddoowwooddóóww.. WWaarruunnkkiieemm ssttoossoo--wwaanniiaa tteejj mmeettooddyy pprrzzeecchhoowwyywwaanniiaa ddaannyycchh jjeessttppoossiiaaddaanniiee uurrzząąddzzeeńń ppoozzwwaallaajjąąccyycchh nnaa ooddttwwoo--rrzzeenniiee ddoowwooddóóww ww ppoossttaaccii wwyyddrruukkuu,, oo iillee iinnnneepprrzzeeppiissyy nniiee ssttaannoowwiiąą iinnaacczzeejj1122..



9 Zmiana weszła w życie 8 października 2008 r.10 Zmiana weszła w życie 8 października 2008 r.11 Zmiana weszła w życie 8 października 2008 r.12 Zmiana dotycząca informatycznych nośników danych weszła w życie 8 października 2008 r. natomiast zmiana

dotycząca możliwości przechowywania list płac na nośnikach informatycznych wchodzi w życie 1 stycznia 2009 r.

3. Po zatwierdzeniu sprawozdania finanso-wego za dany rok obrotowy, dokumentacjęprzyjętych zasad rachunkowości, księgi rachun-kowe oraz sprawozdania finansowe, w tym rów-nież sprawozdanie z działalności jednostki,przechowuje się odpowiednio w sposób okre-ślony w ust. 1.

44.. ZZbbiioorryy,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 7711 uusstt.. 11,,mmooggąą bbyyćć pprrzzeecchhoowwyywwaannee,, ww ssppoossóóbb ookkrreeśślloo--nnyy ww uusstt.. 11––33,, ppoozzaa ssiieeddzziibbąą jjeeddnnoossttkkii lluubb oodd--ddzziiaałłóóww ((zzaakkłłaaddóóww)) ww pprrzzyyppaaddkkuu,, ggddyy zzoossttaannąąpprrzzeekkaazzaannee ddoo pprrzzeecchhoowwaanniiaa iinnnneejj jjeeddnnoossttccee,,śśwwiiaaddcczząącceejj uussłłuuggii ww zzaakkrreessiiee pprrzzeecchhoowwyywwaa--nniiaa ddookkuummeennttóóww.. PPrrzzeeppiissyy aarrtt.. 1111 uusstt.. 44 ssttoossuu--jjee ssiięę ooddppoowwiieeddnniioo..

Art. 74. 1. Zatwierdzone roczne sprawoz-dania finansowe podlegają trwałemu przecho-wywaniu.

2. Pozostałe zbiory przechowuje się co naj-mniej przez okres:1) księgi rachunkowe – 5 lat,2) karty wynagrodzeń pracowników bądź ich

odpowiedniki – przez okres wymaganego do-stępu do tych informacji, wynikający z prze-pisów emerytalnych, rentowych oraz podat-kowych, nie krócej jednak niż 5 lat,

3) dowody księgowe dotyczące wpływów zesprzedaży detalicznej – do dnia zatwierdze-nia sprawozdania finansowego za dany rokobrotowy, nie krócej jednak niż do dnia roz-liczenia osób, którym powierzono składnikiaktywów objęte sprzedażą detaliczną,

44)) ddoowwooddyy kkssiięęggoowwee ddoottyycczząąccee śśrrooddkkóóww ttrrwwaa--łłyycchh ww bbuuddoowwiiee,, ppoożżyycczzeekk,, kkrreeddyyttóóww oorraazzuummóóww hhaannddlloowwyycchh,, rroosszzcczzeeńń ddoocchhooddzzoonnyycchhww ppoossttęęppoowwaanniiuu ccyywwiillnnyymm lluubb oobbjjęęttyycchh ppoo--ssttęęppoowwaanniieemm kkaarrnnyymm aallbboo ppooddaattkkoowwyymm–– pprrzzeezz 55 llaatt oodd ppoocczząąttkkuu rrookkuu nnaassttęęppuujjąąccee--ggoo ppoo rrookkuu oobbrroottoowwyymm,, ww kkttóórryymm ooppeerraaccjjee,,ttrraannssaakkccjjee ii ppoossttęęppoowwaanniiee zzoossttaałłyy oossttaatteecczz--nniiee zzaakkoońńcczzoonnee,, ssppłłaaccoonnee,, rroozzlliicczzoonnee lluubbpprrzzeeddaawwnniioonnee,,

5) dokumentację przyjętego sposobu prowa-dzenia rachunkowości – przez okres nie krót-szy od 5 lat od upływu jej ważności,

6) dokumenty dotyczące rękojmi i reklamacji– 1 rok po terminie upływu rękojmi lub roz-liczeniu reklamacji,

7) dokumenty inwentaryzacyjne – 5 lat,8) pozostałe dowody księgowe i dokumenty

– 5 lat.3. Okresy przechowywania ustalone

w ust. 2 oblicza się od początku roku nastę-pującego po roku obrotowym, którego danezbiory dotyczą.

Art. 75. Udostępnienie osobie trzeciejzbiorów lub ich części:1) do wglądu na terenie jednostki – wymaga

zgody kierownika jednostki lub osoby przezniego upoważnionej,

2) poza siedzibą zarządu (oddziału) jednostki– wymaga pisemnej zgody kierownika jed-nostki oraz pozostawienia w jednostce po-twierdzonego spisu przejętych dokumentów,

chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.

Art. 76. 1. Zbiory jednostek, które:1) zakończyły swoją działalność w wyniku po-

łączenia z inną jednostką lub przekształce-nia formy prawnej – przechowuje jednost-ka kontynuująca działalność,

2) zostały zlikwidowane – przechowuje wyzna-czona osoba lub jednostka; o miejscu prze-chowywania kierownik, likwidator jednostkilub syndyk masy upadłościowej informujewłaściwy sąd lub inny organ prowadzący re-jestr lub ewidencję działalności gospodar-czej oraz urząd skarbowy.2. W sprawach, o których mowa w ust. 1,

przepisy art. 72–74 stosuje się odpowiednio.

Rozdział 8aUsługowe prowadzenie ksiągrachunkowych

AArrtt.. 7766aa.. 11.. UUssłłuuggoowwee pprroowwaaddzzeenniiee kkssiiąąggrraacchhuunnkkoowwyycchh jjeesstt ddzziiaałłaallnnoośścciiąą ggoossppooddaarrcczząą,,ww rroozzuummiieenniiuu pprrzzeeppiissóóww oo sswwoobbooddzziiee ddzziiaałłaall--nnoośśccii ggoossppooddaarrcczzeejj,, ppoolleeggaajjąąccąą nnaa śśwwiiaaddcczzee--


56 art. 74–76a II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

nniiuu uussłłuugg ww zzaakkrreessiiee cczzyynnnnoośśccii,, oo kkttóórryycchh mmoo--wwaa ww aarrtt.. 44 uusstt.. 33 ppkktt 22––66..

22.. PPrrzzeeddssiięębbiioorrccyy,, wwyykkoonnuujjąąccyy ddzziiaałłaallnnoośśćć,,oo kkttóórreejj mmoowwaa ww uusstt.. 11,, ssąą rróówwnniieeżż uupprraawwnniiee--nnii ddoo wwyykkoonnyywwaanniiaa ddzziiaałłaallnnoośśccii,, oobbeejjmmuujjąącceejj::11)) pprroowwaaddzzeenniiee,, ww iimmiieenniiuu ii nnaa rrzzeecczz ppooddaattnnii--

kkóóww,, ppłłaattnniikkóóww ii iinnkkaasseennttóóww,, kkssiiąągg ppooddaatt--kkoowwyycchh ii iinnnnyycchh eewwiiddeennccjjii ddoo cceellóóww ppooddaatt--kkoowwyycchh oorraazz uuddzziieellaanniiee iimm ppoommooccyy ww ttyymmzzaakkrreessiiee,,

22)) ssppoorrzząąddzzaanniiee,, ww iimmiieenniiuu ii nnaa rrzzeecczz ppooddaatt--nniikkóóww,, ppłłaattnniikkóóww ii iinnkkaasseennttóóww,, zzeezznnaańń ii ddee--kkllaarraaccjjii ppooddaattkkoowwyycchh lluubb uuddzziieellaanniiee iimm ppoo--mmooccyy ww ttyymm zzaakkrreessiiee

–– ww zzaakkrreessiiee ookkrreeśślloonnyymm ooddrręębbnnyymmii pprrzzeeppii--ssaammii..

33.. DDzziiaałłaallnnoośśćć,, oo kkttóórreejj mmoowwaa ww uusstt.. 11 ii 22,,mmooggąą wwyykkoonnyywwaaćć::11)) pprrzzeeddssiięębbiioorrccyy bbęęddąąccyy oossoobbaammii ffiizzyycczznnyymmii,,

jjeeżżeellii ssąą uupprraawwnniieennii ddoo wwyykkoonnyywwaanniiaa cczzyynn--nnoośśccii zz zzaakkrreessuu uussłłuuggoowweeggoo pprroowwaaddzzeenniiaakkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh,,

22)) ppoozzoossttaallii pprrzzeeddssiięębbiioorrccyy,, ppoodd wwaarruunnkkiieemm,,żżee cczzyynnnnoośśccii zz tteeggoo zzaakkrreessuu bbęęddąą wwyykkoonnyy--wwaannee pprrzzeezz oossoobbyy uupprraawwnniioonnee ddoo wwyykkoonnyy--wwaanniiaa cczzyynnnnoośśccii zz zzaakkrreessuu uussłłuuggoowweeggoo pprroo--wwaaddzzeenniiaa kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh..44.. UUpprraawwnniioonnee ddoo wwyykkoonnyywwaanniiaa cczzyynnnnoośśccii

zz zzaakkrreessuu uussłłuuggoowweeggoo pprroowwaaddzzeenniiaa kkssiiąągg rraa--cchhuunnkkoowwyycchh ssąą,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemm uusstt.. 66,, oossoo--bbyy ppoossiiaaddaajjąąccee cceerrttyyffiikkaatt kkssiięęggoowwyy,, oossoobbyy wwppii--ssaannee ddoo rreejjeessttrruu bbiieeggłłyycchh rreewwiiddeennttóóww lluubb nnaalliissttęę ddoorraaddccóóww ppooddaattkkoowwyycchh..

55.. OOssoobbyy,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 44,, mmooggąąpprrzzyy wwyykkoonnyywwaanniiuu cczzyynnnnoośśccii,, oo kkttóórryycchh mmoo--wwaa ww uusstt.. 11 ii 22,, kkoorrzzyyssttaaćć zz ppoommooccyy oossóóbb nniiee--uupprraawwnniioonnyycchh ww rroozzuummiieenniiuu uusstt.. 44.. WW ttaakkiimmpprrzzyyppaaddkkuu zzoobboowwiiąązzaannee ssąą zzaappeewwnniićć ssttaałłyyii bbeezzppoośśrreeddnnii nnaaddzzóórr nnaadd wwyykkoonnyywwaanniieemm ttyycchhcczzyynnnnoośśccii..

66.. OOssoobbyy,, kkttóórree ppoo oottrrzzyymmaanniiuu cceerrttyyffiikkaattuukkssiięęggoowweeggoo,, uuzzyysskkaanniiuu wwppiissuu ddoo rreejjeessttrruu bbiiee--ggłłyycchh rreewwiiddeennttóóww lluubb nnaa lliissttęę ddoorraaddccóóww ppoo--ddaattkkoowwyycchh,, zzoossttaałłyy sskkaazzaannee pprraawwoommooccnnyymmwwyyrrookkiieemm ssąądduu zzaa pprrzzeessttęęppssttwwaa pprrzzeecciiwwkkoowwiiaarryyggooddnnoośśccii ddookkuummeennttóóww,, mmiieenniiuu,, oobbrroottoowwii

ggoossppooddaarrcczzeemmuu,, oobbrroottoowwii ppiieenniięęddzzmmii ii ppaappiiee--rraammii wwaarrttoośścciioowwyymmii,, zzaa pprrzzeessttęęppssttwwaa sskkaarrbboo--wwee oorraazz zzaa cczzyynnyy ookkrreeśślloonnee ww rroozzddzziiaallee 99 uussttaa--wwyy,, nniiee ssąą uupprraawwnniioonnee ddoo wwyykkoonnyywwaanniiaa cczzyynn--nnoośśccii zz zzaakkrreessuu uussłłuuggoowweeggoo pprroowwaaddzzeenniiaakkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh..

AArrtt.. 7766bb.. 11.. MMiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraawwffiinnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh wwyyddaajjee cceerrttyyffiikkaatt kkssiięę--ggoowwyy nnaa wwnniioosseekk oossoobbyy ffiizzyycczznneejj,, kkttóórraa::11)) mmaa ppeełłnnąą zzddoollnnoośśćć ddoo cczzyynnnnoośśccii pprraawwnnyycchh

oorraazz kkoorrzzyyssttaa zz ppeełłnnii pprraaww ppuubblliicczznnyycchh,,22)) nniiee bbyyłłaa sskkaazzaannaa pprraawwoommooccnnyymm wwyyrrookkiieemm

ssąądduu zzaa pprrzzeessttęęppssttwwoo pprrzzeecciiwwkkoo wwiiaarryyggoodd--nnoośśccii ddookkuummeennttóóww,, mmiieenniiuu,, oobbrroottoowwii ggoo--ssppooddaarrcczzeemmuu,, oobbrroottoowwii ppiieenniięęddzzmmii ii ppaappiiee--rraammii wwaarrttoośścciioowwyymmii,, zzaa pprrzzeessttęęppssttwwoo sskkaarr--bboowwee oorraazz zzaa cczzyynn ookkrreeśślloonnyy ww rroozzddzziiaallee 99uussttaawwyy,,

33)) ssppeełłnniiaa ccoo nnaajjmmnniieejj jjeeddeenn zz nnaassttęęppuujjąąccyycchhwwaarruunnkkóóww::aa)) ppoossiiaaddaa ttrrzzyylleettnniiąą pprraakkttyykkęę ww kkssiięęggoowwoo--

śśccii oorraazz wwyykksszzttaałłcceenniiee wwyyżżsszzee mmaaggiisstteerr--sskkiiee uuzzyysskkaannee nnaa kkiieerruunnkkuu rraacchhuunnkkoo--wwoośśćć lluubb nnaa iinnnnyymm kkiieerruunnkkuu eekkoonnoommiicczz--nnyymm oo ssppeeccjjaallnnoośśccii rraacchhuunnkkoowwoośśćć lluubb iinn--nneejj,, ddllaa kkttóórreejj ppllaann ssttuuddiióóww ii pprrooggrraammkksszzttaałłcceenniiaa ooddppoowwiiaaddaałł wwyymmooggoomm ookkrree--śślloonnyymm pprrzzeezz oorrggaannyy uucczzeellnnii ddllaa ssppeeccjjaall--nnoośśccii rraacchhuunnkkoowwoośśćć,, ww jjeeddnnoossttkkaacchh oorr--ggaanniizzaaccyyjjnnyycchh uupprraawwnniioonnyycchh,, zzggooddnniieezz ooddrręębbnnyymmii pprrzzeeppiissaammii,, ddoo nnaaddaawwaanniiaassttooppnniiaa nnaauukkoowweeggoo ddookkttoorraa nnaauukk eekkoonnoo--mmiicczznnyycchh,,

bb)) ppoossiiaaddaa ttrrzzyylleettnniiąą pprraakkttyykkęę ww kkssiięęggoowwoo--śśccii ii wwyykksszzttaałłcceenniiee wwyyżżsszzee mmaaggiisstteerrsskkiieelluubb rróówwnnoorrzzęęddnnee oorraazz uukkoońńcczzyyłłaa ssttuuddiiaappooddyypplloommoowwee zz zzaakkrreessuu rraacchhuunnkkoowwoośścciiww jjeeddnnoossttkkaacchh oorrggaanniizzaaccyyjjnnyycchh uupprraaww--nniioonnyycchh,, zzggooddnniiee zz ooddrręębbnnyymmii pprrzzeeppiissaa--mmii,, ddoo nnaaddaawwaanniiaa ssttooppnniiaa nnaauukkoowweeggooddookkttoorraa nnaauukk eekkoonnoommiicczznnyycchh,,

cc)) ppoossiiaaddaa ddwwuulleettnniiąą pprraakkttyykkęę ww kkssiięęggoowwoo--śśccii ii wwyykksszzttaałłcceenniiee ccoo nnaajjmmnniieejj śśrreeddnniieeoorraazz zzłłoożżyyłłaa zz wwyynniikkiieemm ppoozzyyttyywwnnyymm eegg--zzaammiinn sspprraawwddzzaajjąąccyy kkwwaalliiffiikkaaccjjee oossóóbb


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 76b 57

uubbiieeggaajjąąccyycchh ssiięę oo cceerrttyyffiikkaatt kkssiięęggoowwyy,,zzwwaannyy ddaalleejj „„eeggzzaammiinneemm””,,1133

22.. ZZaa pprraakkttyykkęę ww kkssiięęggoowwoośśccii,, oo kkttóórreejj mmoowwaaww uusstt.. 11 ppkktt 33,, uuwwaażżaa ssiięę wwyykkoonnyywwaanniiee –– nnaa ppoodd--ssttaawwiiee ssttoossuunnkkuu pprraaccyy ww wwyymmiiaarrzzee cczzaassuu pprraaccyynniiee mmnniieejjsszzyymm nniiżż 11//22 eettaattuu,, ooddppłłaattnneejj uummoowwyy ccyy--wwiillnnoopprraawwnneejj zzaawwaarrtteejj zz pprrzzeeddssiięębbiioorrccąą śśwwiiaadd--cczząąccyymm uussłłuuggii ww zzaakkrreessiiee uussłłuuggoowweeggoo pprroowwaa--ddzzeenniiaa kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh,, uummoowwyy ssppóółłkkii lluubbww zzwwiiąązzkkuu zz pprroowwaaddzzeenniieemm wwłłaassnneejj ddzziiaałłaallnnoośścciiggoossppooddaarrcczzeejj –– nnaassttęęppuujjąąccyycchh cczzyynnnnoośśccii::11)) pprroowwaaddzzeenniiee,, nnaa ppooddssttaawwiiee ddoowwooddóóww kkssiięę--

ggoowwyycchh,, kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh uujjmmuujjąąccyycchh zzaa--ppiissyy zzddaarrzzeeńń ww ppoorrzząąddkkuu cchhrroonnoollooggiicczznnyymmii ssyysstteemmaattyycczznnyymm,, lluubb

22)) wwyycceennęę aakkttyywwóóww ii ppaassyywwóóww oorraazz uussttaallaanniieewwyynniikkuu ffiinnaannssoowweeggoo,, lluubb

33)) ssppoorrzząąddzzaanniiee sspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchh,, lluubb44)) bbaaddaanniiee sspprraawwoozzddaańń ffiinnaannssoowwyycchh ppoodd nnaadd--

zzoorreemm bbiieeggłłeeggoo rreewwiiddeennttaa..33.. MMiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuu--

bblliicczznnyycchh wwyyddaajjee cceerrttyyffiikkaatt kkssiięęggoowwyy oobbyywwaattee--lloomm ppaańńssttww cczzłłoonnkkoowwsskkiicchh UUnniiii EEuurrooppeejjsskkiieejj,,KKoonnffeeddeerraaccjjii SSzzwwaajjccaarrsskkiieejj oorraazz ppaańńssttww cczzłłoonn--kkoowwsskkiicchh EEuurrooppeejjsskkiieeggoo PPoorroozzuummiieenniiaa oo WWooll--nnyymm HHaannddlluu –– EEFFTTAA –– ssttrroonn PPoorroozzuummiieenniiaa oo EEuu--rrooppeejjsskkiimm OObbsszzaarrzzee GGoossppooddaarrcczzyymm,, kkttóórryycchhkkwwaalliiffiikkaaccjjee ddoo uussłłuuggoowweeggoo pprroowwaaddzzeenniiaa kkssiiąąggrraacchhuunnkkoowwyycchh zzoossttaałłyy uuzznnaannee zzggooddnniiee zz pprrzzee--ppiissaammii oo zzaassaaddaacchh uuzznnaawwaanniiaa nnaabbyyttyycchh ww ppaańń--ssttwwaacchh cczzłłoonnkkoowwsskkiicchh UUnniiii EEuurrooppeejjsskkiieejj,, KKoonn--ffeeddeerraaccjjii SSzzwwaajjccaarrsskkiieejj oorraazz ppaańńssttww cczzłłoonnkkooww--sskkiicchh EEuurrooppeejjsskkiieeggoo PPoorroozzuummiieenniiaa oo WWoollnnyymmHHaannddlluu –– EEFFTTAA –– ssttrroonn PPoorroozzuummiieenniiaa oo EEuurroo--ppeejjsskkiimm OObbsszzaarrzzee GGoossppooddaarrcczzyymm,, kkwwaalliiffiikkaaccjjiiddoo wwyykkoonnyywwaanniiaa zzaawwooddóóww rreegguulloowwaannyycchh..

44.. MMiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuubblliicczz--nnyycchh nnaa wwnniioosseekk oossoobbyy wwsskkaazzaanneejj ww wwyykkaazziiee,,oo kkttóórryymm mmoowwaa ww aarrtt.. 7766gg uusstt.. 11,, wwyyddaajjee dduupplliikkaattcceerrttyyffiikkaattuu kkssiięęggoowweeggoo ww pprrzzyyppaaddkkuu jjeeggoo uuttrraattyy..

55.. ZZaa wwyyddaanniiee dduupplliikkaattuu cceerrttyyffiikkaattuu kkssiięęggoo--wweeggoo ppoobbiieerraa ssiięę ooppłłaattęę ssttaannoowwiiąąccąą ddoocchhóóddbbuuddżżeettuu ppaańńssttwwaa..

AArrtt.. 7766cc.. 11.. EEggzzaammiinn pprrzzeepprroowwaaddzzaa KKoommii--ssjjaa EEggzzaammiinnaaccyyjjnnaa,, zzwwaannaa ddaalleejj „„KKoommiissjjąą””..

22.. DDoo zzaaddaańń KKoommiissjjii nnaalleeżżyy ww sszzcczzeeggóóllnnoośśccii::11)) pprrzzyyggoottoowwaanniiee tteessttóóww eeggzzaammiinnaaccyyjjnnyycchh oorraazz

zzaaddaańń ssyyttuuaaccyyjjnnyycchh,, aa ttaakkżżee oopprraaccoowwaanniieewwzzoorrccaa pprraawwiiddłłoowwyycchh ooddppoowwiieeddzzii,,

22)) pprrzzeepprroowwaaddzzeenniiee eeggzzaammiinnuu ii sspprraawwddzzaanniiee ttee--ssttóóww eeggzzaammiinnaaccyyjjnnyycchh oorraazz zzaaddaańń ssyyttuuaaccyyjj--nnyycchh,,

33)) oopprraaccoowwaanniiee wwyynniikkóóww eeggzzaammiinnuu oorraazz rroozzppaa--ttrrzzeenniiee ooddwwoołłaańń oodd wwyynniikkóóww eeggzzaammiinnuu..33.. KKoommiissjjaa wwyyddaajjee zzaaśśwwiiaaddcczzeenniiee ppoottwwiieerr--

ddzzaajjąąccee zzddaanniiee eeggzzaammiinnuu zz wwyynniikkiieemm ppoozzyyttyyww--nnyymm..1144

AArrtt.. 7766dd.. 11.. MMiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraaww ffii--nnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh,, ppoowwoołłuujjee kkoommiissjjęę,, sskkłłaaddaa--jjąąccąą ssiięę zz pprrzzeewwooddnniicczząącceeggoo,, sszzeeśścciiuu cczzłłoonn--kkóóww ii sseekkrreettaarrzzaa oorraazz uussttaallaa tteerrmmiinn eeggzzaammiinnuu,,aa ttaakkżżee wwsskkaazzuujjee,, ssppoośśrróódd jjeeddnnoosstteekk ppooddllee--ggłłyycchh lluubb nnaaddzzoorroowwaannyycchh,, jjeeddnnoossttkkęę oorrggaanniizzaa--ccyyjjnnąą zzaappeewwnniiaajjąąccąą oobbssłłuuggęę eeggzzaammiinnuu,, zzwwaannąąddaalleejj „„oorrggaanniizzaattoorreemm eeggzzaammiinnuu””..

22.. WW sskkłłaadd KKoommiissjjii ppoowwoołłyywwaannii ssąą pprraaccooww--nniiccyy uurrzzęędduu oobbssłłuugguujjąącceeggoo mmiinniissttrraa wwłłaaśścciiwwee--ggoo ddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh.. CCzzłłoonnkkiieemmKKoommiissjjii mmoożżee zzoossttaaćć rróówwnniieeżż bbiieeggłłyy rreewwiiddeenntt,,nniieebbęęddąąccyy pprraaccoowwnniikkiieemm uurrzzęędduu oobbssłłuugguujjąąccee--ggoo mmiinniissttrraa wwłłaaśścciiwweeggoo ddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuu--bblliicczznnyycchh,, wwyykkoonnuujjąąccyy sswwóójj zzaawwóódd nnaa ppooddssttaa--wwiiee ooddrręębbnnyycchh pprrzzeeppiissóóww..

33.. OOssoobbyy,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 22,, sskkłłaaddaa--jjąą oośśwwiiaaddcczzeenniiaa,, żżee nniiee bbęęddąą wwyykkoorrzzyyssttyywwaaćć iinn--ffoorrmmaaccjjii ddoottyycczząąccyycchh tteessttóóww eeggzzaammiinnaaccyyjjnnyycchhoorraazz zzaaddaańń ssyyttuuaaccyyjjnnyycchh,, uuzzyysskkaannyycchh ww zzwwiiąązz--kkuu zz ppoowwoołłaanniieemm ww sskkłłaadd KKoommiissjjii,, ww sszzcczzeeggóóll--nnoośśccii ppoopprrzzeezz pprroowwaaddzzeenniiee sszzkkoolleeńń oorraazz ppuubbllii--kkaaccjjęę mmaatteerriiaałłóóww sszzkkoolleenniioowwyycchh,, mmaajjąąccyycchh nnaacceelluu pprrzzyyggoottoowwaanniiee ddoo eeggzzaammiinnuu..

44.. MMiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuu--bblliicczznnyycchh ooddwwoołłuujjee pprrzzeewwooddnniicczząącceeggoo,, cczzłłoonn--kkaa lluubb sseekkrreettaarrzzaa KKoommiissjjii::11)) nnaa jjeeggoo wwnniioosseekk,,


58 art. 76c–76d II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

13 W dniu oddania tytułu do druku tekst ustawy nie został jeszcze ogłoszony w Dzienniku Ustaw. 14 Patrz przypis 13.

22)) zz uurrzzęędduu,, ww pprrzzyyppaaddkkuu::aa)) pprraawwoommooccnneeggoo sskkaazzaanniiaa pprrzzeezz ssąądd zzaa

pprrzzeessttęęppssttwwoo ppooppeełłnniioonnee uummyyśśllnniiee,,bb)) ppoowwaażżnneeggoo nnaarruusszzeenniiaa rreegguullaammiinnuu KKoommii--

ssjjii lluubb rreegguullaammiinnuu pprrzzeepprroowwaaddzzaanniiaa eeggzzaa--mmiinnuu,,

cc)) nnaarruusszzeenniiaa kkttóórreeggookkoollwwiieekk zz zzaakkaazzóóww,,oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 33,,

dd)) uuttrraattyy wwaarruunnkkóóww uupprraawwnniiaajjąąccyycchh ddoo ppoowwoo--łłaanniiaa ww sskkłłaadd KKoommiissjjii..

55.. MMiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuu--bblliicczznnyycchh mmoożżee ww uuzzaassaaddnniioonnyycchh pprrzzyyppaaddkkaacchhooddwwoołłaaćć pprrzzeewwooddnniicczząącceeggoo,, cczzłłoonnkkaa lluubb sseekkrree--ttaarrzzaa KKoommiissjjii,, ww sszzcczzeeggóóllnnoośśccii ww pprrzzyyppaaddkkuu iinn--nneeggoo,, nniiżż wwyymmiieenniioonnee ww uusstt.. 44 ppkktt 22 lliitt.. bb,, nnaarruu--sszzeenniiaa rreegguullaammiinnuu KKoommiissjjii lluubb rreegguullaammiinnuu pprrzzee--pprroowwaaddzzaanniiaa eeggzzaammiinnuu..

66.. WW pprrzzyyppaaddkkuu ooddwwoołłaanniiaa aallbboo śśmmiieerrccii pprrzzee--wwooddnniicczząącceeggoo,, cczzłłoonnkkaa lluubb sseekkrreettaarrzzaa KKoommiissjjii,,mmiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchhppoowwoołłuujjee ww jjeeggoo mmiieejjssccee ooddppoowwiieeddnniioo nnoowweeggoopprrzzeewwooddnniicczząącceeggoo,, cczzłłoonnkkaa lluubb sseekkrreettaarrzzaa KKoo--mmiissjjii.. PPrrzzeeppiiss uusstt.. 33 ssttoossuujjee ssiięę ooddppoowwiieeddnniioo..

77.. WWyynnaaggrrooddzzeenniiee pprrzzeewwooddnniicczząącceeggoo,, cczzłłoonn--kkaa lluubb sseekkrreettaarrzzaa KKoommiissjjii,, zzaa uuddzziiaałł ww wwyykkoonnaa--nniiuu zzaaddaańń,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 7766cc uusstt.. 22,, wwyy--nnoossii ooddppoowwiieeddnniioo zzaa ppoosszzcczzeeggóóllnnyy eeggzzaammiinn::11)) ddllaa pprrzzeewwooddnniicczząącceeggoo –– ww wwyyssookkoośśccii nniieepprrzzee--

kkrraacczzaajjąącceejj ddwwuuiippóółłkkrroottnnoośśccii mmiinniimmaallnneeggoowwyynnaaggrrooddzzeenniiaa zzaa pprraaccęę,, uussttaalloonneeggoo nnaa ppoodd--ssttaawwiiee pprrzzeeppiissóóww oo mmiinniimmaallnnyymm wwyynnaaggrrooddzzee--nniiuu zzaa pprraaccęę,,

22)) ddllaa cczzłłoonnkkaa oorraazz sseekkrreettaarrzzaa –– ww wwyyssookkoośścciinniieepprrzzeekkrraacczzaajjąącceejj ddwwuukkrroottnnoośśccii mmiinniimmaallnnee--ggoo wwyynnaaggrrooddzzeenniiaa zzaa pprraaccęę,, uussttaalloonneeggoo nnaappooddssttaawwiiee pprrzzeeppiissóóww oo mmiinniimmaallnnyymm wwyynnaaggrroo--ddzzeenniiuu zzaa pprraaccęę..88.. OObbssłłuuggęę bbiiuurroowwąą KKoommiissjjii zzaappeewwnniiaa uurrzząądd

oobbssłłuugguujjąąccyy mmiinniissttrraa wwłłaaśścciiwweeggoo ddoo sspprraaww ffii--nnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh..

99.. OObbssłłuuggęę oorrggaanniizzaaccyyjjnnąą eeggzzaammiinnuu wwyykkoonnuu--jjee oorrggaanniizzaattoorr eeggzzaammiinnuu,, ffiinnaannssuujjąącc zzee śśrrooddkkóóww,,oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 7766ff uusstt.. 22 ppkktt 22,, kkoosszzttyy

oorrggaanniizzaaccjjii ii oobbssłłuuggii eeggzzaammiinnuu oorraazz wwyynnaaggrrooddzzee--nniiee pprrzzeewwooddnniicczząącceeggoo,, cczzłłoonnkkóóww oorraazz sseekkrreettaa--rrzzaa KKoommiissjjii..

1100.. KKoommiissjjaa sskkłłaaddaa mmiinniissttrroowwii wwłłaaśścciiwweemmuu ddoosspprraaww ffiinnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh sspprraawwoozzddaanniieezz pprrzzeepprroowwaaddzzoonneeggoo eeggzzaammiinnuu ww tteerrmmiinniiee ddoottrrzzeecchh mmiieessiięęccyy oodd ddnniiaa pprrzzeepprroowwaaddzzeenniiaa eeggzzaa--mmiinnuu.. KKoommiissjjaa uulleeggaa rroozzwwiiąązzaanniiuu zz cchhwwiilląą pprrzzyy--jjęęcciiaa sspprraawwoozzddaanniiaa pprrzzeezz mmiinniissttrraa wwłłaaśścciiwweeggooddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh..1155

AArrtt.. 7766ee.. 11.. EEggzzaammiinn oobbeejjmmuujjee zzaaggaaddnniieenniiaazz nnaassttęęppuujjąąccyycchh ddzziieeddzziinn::11)) rraacchhuunnkkoowwoośśćć,, 22)) pprraawwoo ppooddaattkkoowwee,,33)) uubbeezzppiieecczzeenniiaa ssppoołłeecczznnee,, 44)) ppooddssttaawwyy pprraawwaa ccyywwiillnneeggoo ii ggoossppooddaarrcczzeeggoo..

22.. EEggzzaammiinn jjeesstt pprrzzeepprroowwaaddzzaannyy ww ffoorrmmiiee ppii--sseemmnneejj..1166

AArrtt.. 7766ff.. 11.. OOssoobbaa uubbiieeggaajjąąccaa ssiięę oo zzaakkwwaa--lliiffiikkoowwaanniiee ddoo eeggzzaammiinnuu sskkłłaaddaa ddoo mmiinniissttrraa wwłłaa--śścciiwweeggoo ddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh wwnniioo--sseekk..

22.. DDoo eeggzzaammiinnuu mmoożżee zzoossttaaćć zzaakkwwaalliiffiikkoowwaa--nnaa oossoobbaa,, kkttóórraa::11)) ssppeełłnniiaa wwaarruunnkkii,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 7766bb

uusstt.. 11 ppkktt 11 ii 22,, 22)) uuiiśścciiłłaa ooppłłaattęę eeggzzaammiinnaaccyyjjnnąą nnaa rraacchhuunneekk

oorrggaanniizzaattoorraa eeggzzaammiinnuu.. 33.. DDaannee oossoobbyy ssppeełłnniiaajjąącceejj wwaarruunneekk,, oo kkttóó--

rryymm mmoowwaa ww uusstt.. 22 ppkktt 11,, ssąą pprrzzeekkaazzyywwaannee oorr--ggaanniizzaattoorroowwii eeggzzaammiinnuu..

44.. WW rraazziiee nniieessppeełłnniieenniiaa wwaarruunnkkóóww,, oo kkttóórryycchhmmoowwaa ww uusstt.. 22 ppkktt 11,, mmiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraawwffiinnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh wwyyddaajjee ddeeccyyzzjjęę oo ooddmmoo--wwiiee zzaakkwwaalliiffiikkoowwaanniiaa ddoo eeggzzaammiinnuu..

55.. WW pprrzzyyppaaddkkuu nniieepprrzzyyssttąąppiieenniiaa ddoo eeggzzaammii--nnuu ooppłłaattaa eeggzzaammiinnaaccyyjjnnaa nniiee ppooddlleeggaa zzwwrroottoowwii..

66.. OOssoobbaa zzaakkwwaalliiffiikkoowwaannaa ddoo eeggzzaammiinnuu mmoo--żżee nnaa 1144 ddnnii pprrzzeedd jjeeggoo tteerrmmiinneemm zzwwrróócciićć ssiięęddoo oorrggaanniizzaattoorraa eeggzzaammiinnuu oo zzwwrroott ooppłłaattyy eeggzzaa--mmiinnaaccyyjjnneejj..


II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI art. 76e–76f 59

15 W dniu oddania tytułu do druku tekst ustawy nie został jeszcze ogłoszony w Dzienniku Ustaw. 16 Patrz przypis 15 .

77.. OOssoobbaa,, kkttóórraa zz wwaażżnnyycchh,, uuddookkuummeennttoowwaa--nnyycchh pprrzzyycczzyynn lloossoowwyycchh nniiee mmooggłłaa pprrzzyyssttąąppiiććddoo eeggzzaammiinnuu ww wwyyzznnaacczzoonnyymm ddllaa nniieejj tteerrmmiinniiee,,mmoożżee pprrzzyyssttąąppiićć ddoo eeggzzaammiinnuu ww tteerrmmiinniiee ppóóźź--nniieejjsszzyymm.. OOppłłaattęę wwnniieessiioonnąą zzaa eeggzzaammiinn zzaalliicczzaassiięę nnaa ppoocczzeett eeggzzaammiinnuu pprrzzeepprroowwaaddzzaanneeggooww tteerrmmiinniiee ppóóźźnniieejjsszzyymm..1177

88.. WWaarruunnkkiieemm pprrzzyyssttąąppiieenniiaa ddoo eeggzzaammiinnuuww tteerrmmiinniiee ppóóźźnniieejjsszzyymm,, pprrzzeezz oossoobbęę oo kkttóórreejjmmoowwaa ww uusstt.. 77,, jjeesstt pprrzzeeddssttaawwiieenniiee KKoommiissjjii ddoo--kkuummeennttóóww ppoottwwiieerrddzzaajjąąccyycchh nniieemmoożżnnoośśćć pprrzzyy--ssttąąppiieenniiaa ddoo eeggzzaammiinnuu ww wwyyzznnaacczzoonnyymm tteerrmmii--nniiee,, nnaajjppóóźźnniieejj ww cciiąągguu 77 ddnnii ppoo ttyymm tteerrmmiinniiee..1188

AArrtt.. 7766gg.. 11.. MMiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraaww ffii--nnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh pprroowwaaddzzii wwyykkaazz oossóóbb,, kkttóó--rree uuzzyysskkaałłyy cceerrttyyffiikkaatt kkssiięęggoowwyy,, zzaawwiieerraajjąąccyy::11)) iimmiięę ii nnaazzwwiisskkoo,,22)) nnuummeerr cceerrttyyffiikkaattuu kkssiięęggoowweeggoo,,33)) nnuummeerr PPEESSEELL –– aa ww pprrzzyyppaaddkkuu oossóóbb nniieeppoo--

ssiiaaddaajjąąccyycchh oobbyywwaatteellssttwwaa ppoollsskkiieeggoo –– nnuummeerrii rrooddzzaajj ddookkuummeennttuu ppoottwwiieerrddzzaajjąącceeggoo ttoożżssaa--mmoośśćć..22.. WWyykkaazz,, oo kkttóórryymm mmoowwaa ww uusstt.. 11,, ii ddookkoonnyy--

wwaannee ww nniimm zzmmiiaannyy,, jjeesstt zzaammiieesszzcczzaannyy ww cceellaacchhiinnffoorrmmaaccyyjjnnyycchh nnaa ssttrroonniiee iinntteerrnneettoowweejj uurrzzęędduuoobbssłłuugguujjąącceeggoo mmiinniissttrraa wwłłaaśścciiwweeggoo ddoo sspprraaww ffii--nnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh..

33.. OOssoobbaa ppoossiiaaddaajjąąccaa cceerrttyyffiikkaatt kkssiięęggoowwyy mmaaoobboowwiiąązzeekk zzggłłoosszzeenniiaa zzmmiiaannyy ddaannyycchh zzaammiieesszz--cczzaannyycchh ww wwyykkaazziiee,, oo kkttóórryymm mmoowwaa ww uusstt.. 11,,ww tteerrmmiinniiee 3300 ddnnii oodd zzaaiissttnniieenniiaa ookkoolliicczznnoośśccii uuzzaa--ssaaddnniiaajjąąccyycchh zzggłłoosszzeenniiee zzmmiiaannyy.. DDoo zzggłłoosszzeenniiaannaalleeżżyy zzaałłąącczzyyćć ddookkuummeennttyy lluubb iicchh uurrzzęęddoowwooppoośśwwiiaaddcczzoonnąą kkooppiięę,, bbęęddąąccee ppooddssttaawwąą ddoo ddoo--kkoonnaanniiaa zzmmiiaann ddaannyycchh ww wwyykkaazziiee..

AArrtt.. 7766hh.. 11.. PPrrzzeeddssiięębbiioorrccyy,, oo kkttóórryycchh mmoo--wwaa ww aarrtt.. 7766aa uusstt.. 33,, ssąą oobboowwiiąązzaannii ddoo zzaawwaarrcciiaauummoowwyy uubbeezzppiieecczzeenniiaa ooddppoowwiieeddzziiaallnnoośśccii ccyywwiill--nneejj zzaa sszzkkooddyy wwyyrrzząąddzzoonnee ww zzwwiiąązzkkuu zz pprroowwaa--ddzzoonnąą ddzziiaałłaallnnoośścciiąą,, oo kkttóórreejj mmoowwaa ww aarrtt.. 7766aauusstt.. 11 ii 22..

22.. MMiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraaww iinnssttyyttuuccjjii ffiinnaann--ssoowwyycchh ookkrreeśśllii,, ww ddrrooddzzee rroozzppoorrzząąddzzeenniiaa,, sszzcczzee--ggóółłoowwyy zzaakkrreess uubbeezzppiieecczzeenniiaa oobboowwiiąązzkkoowweeggoo,,oo kkttóórryymm mmoowwaa ww uusstt.. 11,, tteerrmmiinn ppoowwssttaanniiaa oobboo--wwiiąązzkkuu uubbeezzppiieecczzeenniiaa oorraazz mmiinniimmaallnnąą ssuummęę ggwwaa--rraannccyyjjnnąą,, bbiioorrąącc ww sszzcczzeeggóóllnnoośśccii ppoodd uuwwaaggęęssppeeccyyffiikkęę wwyykkoonnyywwaannyycchh cczzyynnnnoośśccii oorraazz zzaakkrreessrreeaalliizzoowwaannyycchh zzaaddaańń..

33.. PPrrzzeeppiissóóww uusstt.. 11 nniiee ssttoossuujjee ssiięę ddoo,, bbęęddąą--ccyycchh pprrzzeeddssiięębbiioorrccaammii,, bbiieeggłłyycchh rreewwiiddeennttóówwoorraazz ddoorraaddccóóww ppooddaattkkoowwyycchh,, jjeeżżeellii uubbeezzppiieecczzyy--llii ssiięę oodd ooddppoowwiieeddzziiaallnnoośśccii ccyywwiillnneejj zzaa sszzkkooddyywwyyrrzząąddzzoonnee pprrzzyy wwyykkoonnyywwaanniiuu ttyycchh zzaawwooddóówwww zzaakkrreessiiee,, oo kkttóórryymm mmoowwaa ww uusstt.. 11..

AArrtt.. 7766ii.. MMiinniisstteerr wwłłaaśścciiwwyy ddoo sspprraaww ffiinnaannssóówwppuubblliicczznnyycchh ookkrreeśśllii,, ww ddrrooddzzee rroozzppoorrzząąddzzeenniiaa::11)) wwzzóórr wwnniioosskkuu ii wwyykkaazz ddookkuummeennttóóww sskkłłaaddaa--

nnyycchh pprrzzeezz oossoobbyy uubbiieeggaajjąąccee ssiięę oo wwyyddaanniieecceerrttyyffiikkaattuu kkssiięęggoowweeggoo,, uuwwzzggllęęddnniiaajjąącc mmoożż--lliiwwoośśćć sskkłłaaddaanniiaa uurrzzęęddoowwoo ppoośśwwiiaaddcczzoonnyycchhkkooppiiii ddookkuummeennttóóww,, bbiioorrąącc ppoodd uuwwaaggęę kkoo--nniieecczznnoośśćć uuddookkuummeennttoowwaanniiaa ssppeełłnniieenniiaa wwaa--rruunnkkóóww,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww aarrtt.. 7766bb uusstt.. 11,,

22)) wwzzóórr cceerrttyyffiikkaattuu kkssiięęggoowweeggoo oorraazz ssppoossóóbb ppoo--ssttęęppoowwaanniiaa pprrzzyy wwyyddaawwaanniiuu dduupplliikkaattóóww cceerrttyy--ffiikkaattóóww kkssiięęggoowwyycchh ww pprrzzyyppaaddkkuu iicchh uuttrraattyy,,ww ttyymm wwzzóórr wwnniioosskkuu,, oo kkttóórryymm mmoowwaa ww aarrtt.. 7766bbuusstt.. 44,, aa ttaakkżżee wwyyssookkoośśćć ooppłłaattyy,, uuwwzzggllęęddnniiaa--jjąącc uuzzaassaaddnniioonnee kkoosszzttyy wwyyddaanniiaa dduupplliikkaattuu,,

33)) wwyykkaazz ddookkuummeennttóóww sskkłłaaddaannyycchh pprrzzeezz oossoobbyyuubbiieeggaajjąąccee ssiięę oo zzaakkwwaalliiffiikkoowwaanniiee ddoo eeggzzaammii--nnuu,, bbiioorrąącc ppoodd uuwwaaggęę kkoonniieecczznnoośśćć uuddookkuu--mmeennttoowwaanniiaa ssppeełłnniieenniiaa wwaarruunnkkóóww,, oo kkttóórryycchhmmoowwaa ww aarrtt.. 7766bb uusstt.. 11 ppkktt 11 ii 22,,

44)) wwyyssookkoośśćć wwyynnaaggrrooddzzeeńń pprrzzeewwooddnniicczząącceeggoo,,cczzłłoonnkkóóww ii sseekkrreettaarrzzaa KKoommiissjjii,, bbiioorrąącc ppoodduuwwaaggęę nnaakkłłaadd iicchh pprraaccyy ii zzaakkrreess oobboowwiiąązzkkóówwoorraazz uuwwzzggllęęddnniiaajjąącc mmaakkssyymmaallnnąą jjeeggoo wwyyssoo--kkoośśćć ookkrreeśślloonnąą ww aarrtt.. 7766dd uusstt.. 77,,

55)) wwyyssookkoośśćć ii ssppoossóóbb wwnnoosszzeenniiaa ooppłłaattyy eeggzzaa--mmiinnaaccyyjjnneejj oorraazz ttrryybb ddookkoonnyywwaanniiaa zzwwrroottuuooppłłaattyy,, bbiioorrąącc ppoodd uuwwaaggęę,, żżee wwyyssookkoośśćć ooppłłaa--


60 art. 76g–76i II. USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

17 W dniu oddania tytułu do druku tekst ustawy nie został jeszcze ogłoszony w Dzienniku Ustaw.18 Patrz przypis 17.

ttyy nniiee mmoożżee bbyyćć wwyyżżsszzaa nniiżż ppoołłoowwaa mmiinniimmaall--nneeggoo wwyynnaaggrrooddzzeenniiaa zzaa pprraaccęę,, uussttaallaanneeggoo nnaappooddssttaawwiiee pprrzzeeppiissóóww oo mmiinniimmaallnnyymm wwyynnaaggrroo--ddzzeenniiuu zzaa pprraaccęę,,

66)) sszzcczzeeggóółłoowwee zzaaddaanniiaa oorrggaanniizzaattoorraa eeggzzaammiinnuu,,KKoommiissjjii,, pprrzzeewwooddnniicczząącceeggoo KKoommiissjjii,, sseekkrreettaarrzzaaKKoommiissjjii oorraazz rreegguullaammiinn ddzziiaałłaanniiaa KKoommiissjjii,, bbiioorrąąccww sszzcczzeeggóóllnnoośśccii ppoodd uuwwaaggęę kkoonniieecczznnoośśćć:: zzaa--ppeewwnniieenniiaa sspprraawwnneejj ii pprraawwiiddłłoowweejj oorrggaanniizzaaccjjiieeggzzaammiinnuu,, pprreeccyyzzyyjjnneeggoo ppooddzziiaałłuu zzaaddaańń,, oobboo--wwiiąązzkkóóww ii ooddppoowwiieeddzziiaallnnoośśccii ww rraammaacchh KKoommii--ssjjii,, zzaappeewwnniieenniiaa oobbiieekkttyywwnneeggoo ssppoossoobbuu pprrzzee--pprroowwaaddzzeenniiaa eeggzzaammiinnuu oorraazz zzaappeewwnniieenniiaa mmoożż--lliiwwoośśccii sspprraawwoowwaanniiaa eeffeekkttyywwnneeggoo nnaaddzzoorruupprrzzeezz mmiinniissttrraa wwłłaaśścciiwweeggoo ddoo sspprraaww ffiinnaannssóówwppuubblliicczznnyycchh nnaadd ddzziiaałłaallnnoośścciiąą KKoommiissjjii,,1199

77)) ssppoossóóbb oorrggaanniizzoowwaanniiaa ii rreegguullaammiinn pprrzzeepprroo--wwaaddzzeenniiaa eeggzzaammiinnuu sspprraawwddzzaajjąącceeggoo kkwwaalliiffii--kkaaccjjee oossóóbb uubbiieeggaajjąąccyycchh ssiięę oo cceerrttyyffiikkaatt kkssiięę--ggoowwyy,, sszzcczzeeggóółłoowwyy zzaakkrreess tteemmaattyycczznnyy eeggzzaa--mmiinnuu,, uuwwzzggllęęddnniiaajjąącc zzaakkrreess wwiieeddzzyy nniieezzbbęędd--nneejj ddoo uussłłuuggoowweeggoo pprroowwaaddzzeenniiaa kkssiiąągg rraa--cchhuunnkkoowwyycchh oorraazz wwzzóórr zzaaśśwwiiaaddcczzeenniiaa,, ppoo--ttwwiieerrddzzaajjąącceeggoo zzddaanniiee eeggzzaammiinnuu zz wwyynniikkiieemmppoozzyyttyywwnnyymm oorraazz ssppoossóóbb ppoossttęęppoowwaanniiaa pprrzzyywwyyddaawwaanniiuu dduupplliikkaattóóww zzaaśśwwiiaaddcczzeenniiaa ww pprrzzyy--ppaaddkkuu jjeeggoo uuttrraattyy,,

88)) wwyykkaazz ddookkuummeennttóóww bbęęddąąccyycchh ppooddssttaawwąą ddooddookkoonnaanniiaa zzmmiiaann ddaannyycchh ww wwyykkaazziiee oossóóbb,, kkttóó--rree uuzzyysskkaałłyy cceerrttyyffiikkaatt kkssiięęggoowwyy,, uuwwzzggllęęddnniiaa--jjąącc mmoożżlliiwwoośśćć sskkłłaaddaanniiaa uurrzzęęddoowwoo ppoośśwwiiaadd--cczzoonnyycchh kkooppiiii ddookkuummeennttóóww..

Rozdział 9Odpowiedzialność karna

Art. 77. Kto wbrew przepisom ustawy do-puszcza do:1) nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowa-

dzenia ich wbrew przepisom ustawy lub poda-wania w tych księgach nierzetelnych danych,

2) niesporządzenia sprawozdania finansowego,sporządzenia go niezgodnie z przepisami

ustawy lub zawarcia w tym sprawozdaniunierzetelnych danych

– podlega grzywnie lub karze pozbawienia wol-ności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.

Art. 78. 1. Biegły rewident, który sporzą-dza niezgodną ze stanem faktycznym opinięo sprawozdaniu finansowym i stanowiącychpodstawę jego sporządzenia księgach rachun-kowych jednostki lub sytuacji finansowo-mająt-kowej tej jednostki, podlega grzywnie lub ka-rze pozbawienia wolności do lat 2 albo obu tymkarom łącznie.

2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1działa nieumyślnie, podlega grzywnie albo ka-rze ograniczenia wolności.

Art. 79. Kto wbrew przepisom ustawy:1) nie poddaje sprawozdania finansowego ba-

daniu przez biegłego rewidenta,2) nie udziela lub udziela niezgodnych ze sta-

nem faktycznym informacji, wyjaśnień,oświadczeń biegłemu rewidentowi albo niedopuszcza go do pełnienia obowiązków,

3) nie składa sprawozdania finansowego doogłoszenia,

4) nie składa sprawozdania finansowego lubsprawozdania z działalności we właściwymrejestrze sądowym,

5) nie udostępnia sprawozdania finansowegoi innych dokumentów, o których mowaw art. 68,

6) prowadzi działalność usługową w zakresieprowadzenia ksiąg rachunkowych bez wyma-ganych uprawnień,

77)) pprroowwaaddzzii ddzziiaałłaallnnoośśćć uussłłuuggoowwąą ww zzaakkrreessiieepprroowwaaddzzeenniiaa kkssiiąągg rraacchhuunnkkoowwyycchh lluubb wwyykkoo--nnyywwaanniiaa cczzyynnnnoośśccii ddoorraaddzzttwwaa ppooddaattkkoowwee--ggoo,, ddoo wwyykkoonnyywwaanniiaa kkttóórryycchh jjeesstt uupprraawwnniioo--nnyy zzggooddnniiee zz ooddrręębbnnyymmii pprrzzeeppiissaammii –– bbeezzssppeełłnniieenniiaa oobboowwiiąązzkkuu zzaawwaarrcciiaa uummoowwyy uubbeezz--ppiieecczzeenniiaa,, oo kkttóórreejj mmoowwaa ww aarrtt.. 7766hh uusstt.. 11..

– podlega grzywnie albo karze ograniczeniawolności.




Rozdział 10Przepisy szczególne i przejściowe

Art. 80. 1. Do jednostek, o których mowaw art. 2 ust. 1 pkt 4, nie stosuje się przepisówrozdziałów 5, 6 i 7 ustawy.

2. Minister właściwy do spraw finansów pu-blicznych może, w drodze rozporządzenia,wprowadzić obowiązek badania sprawozdań fi-nansowych jednostek, o których mowa w art. 2ust. 1 pkt 4.

3. Do jednostek niebędących spółkamihandlowymi, jeżeli nie prowadzą działalnościgospodarczej, nie stosuje się przepisów roz-działów 6 i 7 ustawy.

AArrtt.. 8800aa ((uucchhyylloonnyy))..

Art. 81. 1. (uchylony).2. Minister właściwy do spraw finansów pu-

blicznych określi w drodze rozporządzenia:1) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego

Komisji Nadzoru Finansowego szczególnezasady rachunkowości funduszy inwestycyj-nych, w tym:a) zakres informacji wykazywanych w spra-

wozdaniu finansowym, połączonym spra-wozdaniu finansowym funduszu inwesty-cyjnego z wydzielonymi subfunduszamioraz sprawozdaniach jednostkowychsubfunduszy,

b) zasady sporządzania sprawozdania finan-sowego, połączonego sprawozdania fi-nansowego funduszu inwestycyjnegoz wydzielonymi subfunduszami oraz spra-wozdań jednostkowych subfunduszy,

c) terminy sporządzenia i złożenia do ogło-szenia rocznego sprawozdania finanso-wego oraz rocznego połączonego spra-wozdania finansowego funduszu inwesty-cyjnego oraz rocznych sprawozdań jed-nostkowych subfunduszy,

d) terminy sporządzenia i przeglądu pół-rocznego sprawozdania finansowego

oraz półrocznego połączonego sprawoz-dania finansowego funduszu inwestycyj-nego oraz półrocznych sprawozdań jed-nostkowych subfunduszy,

e) terminy zatwierdzenia rocznego sprawoz-dania finansowego, rocznego połączone-go sprawozdania finansowego funduszuinwestycyjnego z wydzielonymi subfun-duszami oraz rocznych sprawozdań jed-nostkowych subfunduszy,

2) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Ko-misji Nadzoru Finansowego, szczególne za-sady rachunkowości domów maklerskichi jednostek organizacyjnych banków, w ra-mach których prowadzona jest działalnośćmaklerska, w tym zakres informacji wykazy-wanych w sprawozdaniach finansowych orazodpowiednio w skonsolidowanych sprawoz-daniach finansowych grup kapitałowych orazw sprawozdaniach z działalności,

3) szczegółowe zasady sporządzania przezjednostki inne niż banki i zakłady ubezpie-czeń skonsolidowanych sprawozdań finan-sowych grup kapitałowych, w tym zakresinformacji wykazywanych w tych sprawoz-daniach oraz w sprawozdaniach z działal-ności,

4) szczegółowe zasady uznawania, metody wy-ceny, zakres ujawniania i sposób prezenta-cji instrumentów finansowych,

5) (uchylony),6) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Fi-

nansowego:a) szczególne zasady rachunkowości zakła-

dów ubezpieczeń, w tym również tworze-nia rezerw techniczno-ubezpieczenio-wych oraz zakres informacji wykazywa-nych w informacji dodatkowej, zasadysporządzania skonsolidowanych spra-wozdań finansowych grup kapitałowych,w tym zakres informacji wykazywanychw skonsolidowanych sprawozdaniachfinansowych grup kapitałowych orazw sprawozdaniach z działalności,

b) szczególne zasady rachunkowości fun-duszy emerytalnych, w tym zakres infor-



macji wykazywanych w sprawozdaniu fi-nansowym, terminy sporządzenia i złoże-nia do ogłoszenia rocznego sprawozda-nia finansowego, zakres ogłaszania rocz-nego sprawozdania finansowego oraztermin zatwierdzenia rocznego sprawoz-dania finansowego,

7) (skreślony),8) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Fi-

nansowego:a) szczególne zasady rachunkowości ban-

ków, w tym zakres informacji wykazywa-nych w informacji dodatkowej sprawoz-dania finansowego,

b) (uchylony),c) zasady tworzenia rezerw na ryzyko zwią-

zane z działalnością banków,9) zakres działania, liczbę członków i podmio-

ty uprawnione do ich zgłoszenia oraz spo-sób organizacji Komitetu Standardów Ra-chunkowości, o którym mowa w art. 10ust. 3,

10) po zasięgnięciu opinii Krajowej Spółdziel-czej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej,szczególne zasady rachunkowości spół-dzielczych kas oszczędnościowo-kredyto-wych, w tym zakres informacji wykazywa-nych w informacji dodatkowej sprawozda-nia finansowego.

Art. 82. Minister właściwy do spraw fi-nansów publicznych może w drodze rozporzą-dzenia:1) określić dla niektórych jednostek, o których

mowa w art. 80 ust. 3, szczególne zasadyrachunkowości,

22)) ppoo zzaassiięęggnniięęcciiuu ooppiinniiii PPrrzzeewwooddnniicczząącceeggooKKoommiissjjii NNaaddzzoorruu FFiinnaannssoowweeggoo,, ookkrreeśślliiććsszzcczzeeggóóllnnee zzaassaaddyy rraacchhuunnkkoowwoośśccii KKrraajjoowwee--ggoo DDeeppoozzyyttuu PPaappiieerróóww WWaarrttoośścciioowwyycchh oorraazzffuunndduusszzuu rroozzlliicczzeenniioowweeggoo,, oo kkttóórryymm mmoowwaaww pprrzzeeppiissaacchh oo oobbrroocciiee ppaappiieerraammii wwaarrttoo--śścciioowwyymmii,, ww ttyymm zzaakkrreess iinnffoorrmmaaccjjii wwyykkaazzyy--wwaannyycchh ww sspprraawwoozzddaanniiuu ffiinnaannssoowwyymm oorraazzooddppoowwiieeddnniioo ww sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozz--

ddaanniiuu ffiinnaannssoowwyymm ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj,, aa ttaakk--żżee ww sspprraawwoozzddaanniiaacchh zz ddzziiaałłaallnnoośśccii,,

3) po zasięgnięciu opinii PrzewodniczącegoKomisji Nadzoru Finansowego, określićszczególne zasady rachunkowości funduszugwarancyjnego, o którym mowa w przepi-sach o obrocie papierami wartościowymi,w tym zakres informacji wykazywanychw sprawozdaniu finansowym,

44)) ppoo zzaassiięęggnniięęcciiuu ooppiinniiii PPrrzzeewwooddnniicczząącceeggooKKoommiissjjii NNaaddzzoorruu FFiinnaannssoowweeggoo,, ookkrreeśślliiććsszzcczzeeggóóllnnee zzaassaaddyy rraacchhuunnkkoowwoośśccii ssppóółłeekkpprroowwaaddzząąccyycchh ggiieełłddyy oorraazz rryynneekk ppoozzaaggiieełł--ddoowwyy,, ww ttyymm zzaakkrreess iinnffoorrmmaaccjjii wwyykkaazzyywwaa--nnyycchh ww sspprraawwoozzddaanniiuu ffiinnaannssoowwyymm,, ooddppoo--wwiieeddnniioo ww sskkoonnssoolliiddoowwaannyymm sspprraawwoozzddaanniiuuffiinnaannssoowwyymm ggrruuppyy kkaappiittaałłoowweejj oorraazz sspprraa--wwoozzddaanniiaacchh zz ddzziiaałłaallnnoośśccii..

Art. 83. 1. W celu ujednolicenia zasad gru-powania operacji gospodarczych i ogranicze-nia nakładu pracy związanego z ustaleniem za-kładowych planów kont mogą być stosowanewzorcowe plany kont.

2. Minister właściwy do spraw finansów pu-blicznych może określić, w drodze rozporzą-dzenia, wzorcowe plany kont:1) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Fi-

nansowego – dla banków,2) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego

Komisji Nadzoru Finansowego – dla jedno-stek działających na podstawie przepisówo obrocie papierami wartościowymi,

3) po zasięgnięciu opinii PrzewodniczącegoKomisji Nadzoru Finansowego – dla fundu-szy inwestycyjnych,

4) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Fi-nansowego – dla zakładów ubezpieczeń lubfunduszy emerytalnych,

5) (skreślony),6) dla pozostałych jednostek,7) po zasięgnięciu opinii Krajowej Spółdziel-

czej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej– dla spółdzielczych kas oszczędnościowo--kredytowych.




Rozdział 11Zmiany w przepisachobowiązujących, przepisy końcowe

Art. 84. (pominięty).

Art. 85. 1. Tracą moc, z zastrzeżeniemust. 2:

1) art. 244–252, 418–420, 422–426 oraz art. 428rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospo-litej z dnia 27 czerwca 1934 r. – Kodekshandlowy,

2) art. 26a ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r.o zasadach prowadzenia na terytorium Pol-skiej Rzeczypospolitej Ludowej działalno-ści gospodarczej w zakresie drobnej wy-twórczości przez zagraniczne osoby praw-ne (Dz.U. z 1989 r. Nr 27, poz. 148 i Nr 74,poz. 442 oraz z 1991 r. Nr 60, poz. 253i Nr 111, poz. 480),

3) art. 39 i 40 ustawy z dnia 10 lipca 1985 r.o przedsiębiorstwach mieszanych (Dz.U.Nr 32, poz. 142, z 1986 r. Nr 12, poz. 72i z 1987 r. Nr 33, poz. 181),

4) art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia1989 r. o gospodarce finansowej przedsię-biorstw państwowych (Dz.U. z 1992 r. Nr 6,poz. 27 i z 1993 r. Nr 18, poz. 82),

5) art. 481 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r.– Prawo bankowe (Dz.U. z 1992 r. Nr 72,poz. 359, z 1993 r. Nr 6, poz. 29, Nr 28,

poz. 127 i Nr 134, poz. 646 oraz z 1994 r.Nr 80, poz. 369),

6) art. 14 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o pry-watyzacji przedsiębiorstw państwowych(Dz.U. Nr 51, poz. 298 oraz z 1991 r. Nr 60,poz. 253 i Nr 111, poz. 480),

7) art. 41 ust. 3, art. 47, art. 58 pkt 1 i art. 59ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalno-ści ubezpieczeniowej,

8) art. 29 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 września1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U.Nr 65, poz. 385, z 1992 r. Nr 54, poz. 254i Nr 63, poz. 314 oraz z 1994 r. Nr 1, poz. 3,Nr 43, poz. 163 i Nr 105, poz. 509),

9) art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 25 październi-ka 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniudziałalności kulturalnej (Dz.U. Nr 114,poz. 493),

10) art. 32 § 3 i art. 95 ustawy z dnia 22 mar-ca 1991 r. – Prawo o publicznym obrociepapierami wartościowymi i funduszach po-wierniczych (Dz.U. z 1994 r. Nr 58, poz. 239i Nr 71, poz. 313),

11) art. 61 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U.Nr 91, poz. 408 i z 1992 r. Nr 63, poz. 315).

2. (pominięty).

Art. 86. Ustawa wchodzi w życie z dniem1 stycznia 1995 r. i ma zastosowanie po razpierwszy do sprawozdań finansowych za rokobrotowy rozpoczynający się w 1995 r.

((……))AArrtt.. 22..11.. WWnniioosskkii oo wwyyddaanniiee cceerrttyyffiikkaattuu kkssiięęggoowwee--

ggoo,, zzłłoożżoonnee ddoo ddnniiaa 3311 ggrruuddnniiaa 22000088 rr..,, rroozzppaa--ttrryywwaannee ssąą zzggooddnniiee zz pprrzzeeppiissaammii wwyyddaannyymmii nnaappooddssttaawwiiee aarrtt.. 8811 uusstt.. 22 ppkktt 55 uussttaawwyy,, oo kkttóórreejjmmoowwaa ww aarrtt.. 11..11

2. Osoby, które złożą wnioski o zakwalifiko-wanie do egzaminu do dnia 30 września 2008 r.są kwalifikowane do egzaminu i przystępują doniego na podstawie przepisów wydanych napodstawie art. 81 ust. 2 pkt 5 ustawy, o którejmowa w art. 1.

3. W sprawach dotyczących zasad i trybuprzeprowadzania egzaminu oraz wydawania cer-tyfikatów księgowych w odniesieniu do osób,o których mowa w ust. 2, stosuje się przepisywydane na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 5 usta-wy, o której mowa w art. 1.

44.. uucchhyylloonnyy11



AArrtt.. 33.. uucchhyylloonnyy11

AArrtt.. 44..1. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wy-

dane na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 5 ustawy,o której mowa w art. 1, zachowują moc do czasuwejścia w życie przepisów wykonawczych wyda-nych na podstawie art. 76i ustawy, o której mowaw art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2008 r.1

2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wy-dane na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 2, 3 i 6

lit. a ustawy, o której mowa w art. 1, zachowu-ją moc do czasu wejścia w życie przepisów wy-konawczych wydanych na podstawie art. 81ust. 2 pkt 2, 3 i 6 lit. a ustawy, o której mowaw art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2008 r.


4. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wy-dane na podstawie art. 80a ust. 2 ustawy, o któ-rej mowa w art. 1, zachowują moc do czasuwejścia w życie przepisów wykonawczych wy-danych na podstawie art. 76h ust. 2 ustawy,o której mowa w art. 1 w brzmieniu nadanymniniejszą ustawą, jednak nie dłużej niż do dnia31 grudnia 2009 r.

AArrtt.. 55..W ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o doradz-

twie podatkowym (Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 86,z późn. zm.) uchyla się art. 3a i art. 46b.2

AArrtt.. 66..Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia

2009 r. i ma zastosowanie po raz pierwszy dosprawozdań finansowych za rok obrotowy roz-poczynający się w 2009 r., z wyjątkiem:1) art. 1 pkt 3 lit. a tiret pierwszy i drugi, pkt 4,

pkt 19 oraz pkt 49 lit. a, które wchodzą w ży-cie po upływie 14 dni od dnia ogłoszeniai mają zastosowanie po raz pierwszy dosprawozdań finansowych za rok obrotowyrozpoczynający się w 2008 r.;

2) art. 1 pkt 46, art. 2 ust. 1–4 oraz art. 4 ust. 2,które wchodzą w życie po upływie 14 dni oddnia ogłoszenia.


III. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE art. 2–6 65

III. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE (WYCIĄG Z USTAWY Z 18 MARCA 2008 R. O ZMIANIE USTAWY O RACHUNKOWOŚCI)

1 W dniu oddania tytułu do druku tekst ustawy nie został jeszcze ogłoszony w Dzienniku Ustaw.2 Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie – z dniem uzyska-

nia przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej – dotyczą ogłoszenia tych aktów w DziennikuUrzędowym Unii Europejskiej – wydanie specjalne.


66 art. 2–4 IV. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE

IV. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE (WYCIĄG Z USTAWY Z 21 LISTOPADA 2008 R.ZMIENIAJĄCEJ USTAWĘ O ZMIANIE USTAWYO RACHUNKOWOŚCI)1

((……))AArrtt.. 22..OOssoobbyy,, kkttóórree zzłłoożżyyłłyy wwnniioosskkii oo zzaakkwwaalliiffiikkoo--

wwaanniiee ddoo eeggzzaammiinnuu ii nniiee pprrzzyyssttąąppiiłłyy ddoo nniieeggooddoo ddnniiaa 3311 ggrruuddnniiaa 22000088 rr..,, ssąą kkwwaalliiffiikkoowwaannee ddooeeggzzaammiinnuu ii pprrzzyyssttęęppuujjąą ddoo nniieeggoo zzggooddnniiee zz pprrzzee--ppiissaammii uussttaawwyy zz ddnniiaa 2299 wwrrzzeeśśnniiaa 11999944 rr.. oo rraa--cchhuunnkkoowwoośśccii ((DDzz..UU.. zz 22000022 rr.. NNrr 7766,, ppoozz.. 669944,,zz ppóóźźnn.. zzmm..)),, zzwwaanneejj ddaalleejj „„uussttaawwąą oo rraacchhuunnkkoo--wwoośśccii””,, ww bbrrzzmmiieenniiuu nnaaddaannyymm nniinniieejjsszząą uussttaawwąą..

AArrtt.. 33.. 11.. CCeerrttyyffiikkaattyy kkssiięęggoowwee oorraazz śśwwiiaaddeeccttwwaa

kkwwaalliiffiikkaaccyyjjnnee,, wwyyddaannee pprrzzeezz mmiinniissttrraa wwłłaaśśccii--wweeggoo ddoo sspprraaww ffiinnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh,, nnaa ppoodd--ssttaawwiiee ddoottyycchhcczzaassoowwyycchh pprrzzeeppiissóóww,, zzaacchhoowwuu--jjąą wwaażżnnoośśćć.. DDoo ttyycchh cceerrttyyffiikkaattóóww kkssiięęggoowwyycchhoorraazz śśwwiiaaddeeccttww kkwwaalliiffiikkaaccyyjjnnyycchh ssttoossuujjee ssiięę oodd--

ppoowwiieeddnniioo pprrzzeeppiissyy uussttaawwyy oo rraacchhuunnkkoowwoośśccii,,ww bbrrzzmmiieenniiuu nnaaddaannyymm nniinniieejjsszząą uussttaawwąą..

22.. DDoo oossóóbb ppoossiiaaddaajjąąccyycchh cceerrttyyffiikkaattyy kkssiięę--ggoowwee,, oo kkttóórryycchh mmoowwaa ww uusstt.. 11,, oorraazz śśwwiiaaddeecc--ttwwaa kkwwaalliiffiikkaaccyyjjnnee ssttoossuujjee ssiięę ooddppoowwiieeddnniioopprrzzeeppiissyy uussttaawwyy oo rraacchhuunnkkoowwoośśccii,, ww bbrrzzmmiieenniiuunnaaddaannyymm nniinniieejjsszząą uussttaawwąą,, zz zzaassttrrzzeeżżeenniieemmuusstt.. 33..

33.. WWyykkaazz oossóóbb,, kkttóórree uuzzyysskkaałłyy śśwwiiaaddeeccttwwookkwwaalliiffiikkaaccyyjjnnee zzaammiieesszzcczzaannyy jjeesstt ww cceellaacchh iinn--ffoorrmmaaccyyjjnnyycchh nnaa ssttrroonniiee iinntteerrnneettoowweejj uurrzzęędduuoobbssłłuugguujjąącceeggoo mmiinniissttrraa wwłłaaśścciiwweeggoo ddoo sspprraawwffiinnaannssóóww ppuubblliicczznnyycchh.. WWyykkaazz tteenn zzaawwiieerraa::11)) nnuummeerr śśwwiiaaddeeccttwwaa kkwwaalliiffiikkaaccyyjjnneeggoo;;22)) iimmiięę ii nnaazzwwiisskkoo..

AArrtt.. 44.. UUssttaawwaa wwcchhooddzzii ww żżyycciiee zz ddnniieemm ooggłłoosszzeenniiaa..



V. ZAŁĄCZNIKI DO USTAWY załącznik nr 1 67

V. ZAŁĄCZNIKI DO USTAWY Z DNIA 29 WRZEŚNIA 1994 R.

Załącznik nr 1

ZZAAKKRREESS IINNFFOORRMMAACCJJII WWYYKKAAZZYYWWAANNYYCCHH WW SSPPRRAAWWOOZZDDAANNIIUU FFIINNAANNSSOOWWYYMM,, OO KKTTÓÓRRYYMM MMOOWWAA WW AARRTT.. 4455 UUSSTTAAWWYY,,

DDLLAA IINNNNYYCCHH JJEEDDNNOOSSTTEEKK NNIIŻŻ BBAANNKKII II ZZAAKKŁŁAADDYY UUBBEEZZPPIIEECCZZEEŃŃ

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego obejmuje w szczególności:1) nazwę (firmę) i siedzibę, podstawowy przedmiot działalności jednostki oraz wskazanie właści-

wego sądu lub innego organu prowadzącego rejestr,2) wskazanie czasu trwania działalności jednostki, jeżeli jest ograniczony,3) wskazanie okresu objętego sprawozdaniem finansowym,4) wskazanie, że sprawozdanie finansowe zawiera dane łączne, jeżeli w skład jednostki wcho-

dzą wewnętrzne jednostki organizacyjne sporządzające samodzielne sprawozdania finan-sowe,

5) wskazanie, czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowaniadziałalności gospodarczej przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości oraz czy nieistnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności,

6) w przypadku sprawozdania finansowego sporządzonego za okres, w ciągu którego nastąpi-ło połączenie, wskazanie, że jest to sprawozdanie finansowe sporządzone po połączeniu spó-łek, oraz wskazanie zastosowanej metody rozliczenia połączenia (nabycia, łączenia udziałów),

7) omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny aktywów i pasy-wów (także amortyzacji), pomiaru wyniku finansowego oraz sposobu sporządzenia sprawoz-dania finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru.

BILANS

AktywaA. Aktywa tr wałe

l. Wartości niematerialne i prawne1. Koszty zakończonych prac rozwojowych2. Wartość firmy3. Inne wartości niematerialne i prawne4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne

II. Rzeczowe aktywa trwałe1. Środki trwałe

a) grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu)b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnejc) urządzenia techniczne i maszynyd) środki transportue) inne środki trwałe

2. Środki trwałe w budowie3. Zaliczki na środki trwałe w budowie


68 załącznik nr 1 V. ZAŁĄCZNIKI DO USTAWY

III. Należności długoterminowe1. Od jednostek powiązanych2. Od pozostałych jednostek

IV. Inwestycje długoterminowe1. Nieruchomości2. Wartości niematerialne i prawne3. Długoterminowe aktywa finansowe

a) w jednostkach powiązanych– udziały lub akcje– inne papiery wartościowe– udzielone pożyczki– inne długoterminowe aktywa finansowe

b) w pozostałych jednostkach– udziały lub akcje– inne papiery wartościowe– udzielone pożyczki– inne długoterminowe aktywa finansowe

4. Inne inwestycje długoterminoweV. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego2. Inne rozliczenia międzyokresowe

B. Aktywa obrotoweI. Zapasy

1. Materiały2. Półprodukty i produkty w toku3. Produkty gotowe4. Towary5. Zaliczki na dostawy

II. Należności krótkoterminowe1. Należności od jednostek powiązanych

a) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:– do 12 miesięcy– powyżej 12 miesięcy

b) inne2. Należności od pozostałych jednostek

a) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:– do 12 miesięcy– powyżej 12 miesięcy

b) z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innychświadczeń

c) inned) dochodzone na drodze sądowej

III. Inwestycje krótkoterminowe1. Krótkoterminowe aktywa finansowe

a) w jednostkach powiązanych– udziały lub akcje


V. ZAŁĄCZNIKI DO USTAWY załącznik nr 1 69– inne papiery wartościowe– udzielone pożyczki– inne krótkoterminowe aktywa finansowe

b) w pozostałych jednostkach– udziały lub akcje– inne papiery wartościowe– udzielone pożyczki– inne krótkoterminowe aktywa finansowe

c) środki pieniężne i inne aktywa pieniężne– środki pieniężne w kasie i na rachunkach– inne środki pieniężne– inne aktywa pieniężne

2. Inne inwestycje krótkoterminoweIV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Aktywa razem

PasywaA. Kapita ł ( fundusz) własny

l. Kapitał (fundusz) podstawowyII. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)IV. Kapitał (fundusz) zapasowyV. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwoweVII. Zysk (strata) z lat ubiegłychVIII. Zysk (strata) nettoIX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)

B. Zobowiązania i rezer wy na zobowiązaniaI. Rezerwy na zobowiązania

1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne

– długoterminowa– krótkoterminowa

3. Pozostałe rezerwy– długoterminowe– krótkoterminowe

II. Zobowiązania długoterminowe1. Wobec jednostek powiązanych2. Wobec pozostałych jednostek

a) kredyty i pożyczkib) z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowychc) inne zobowiązania finansowed) inne

III. Zobowiązania krótkoterminowe1. Wobec jednostek powiązanych

a) z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:

– do 12 miesięcy– powyżej 12 miesięcy

b) inne2. Wobec pozostałych jednostek

a) kredyty i pożyczkib) z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowychc) inne zobowiązania finansowed) z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:

– do 12 miesięcy– powyżej 12 miesięcy

e) zaliczki otrzymane na dostawyf) zobowiązania weksloweg) z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeńh) z tytułu wynagrodzeńi) inne

3. Fundusze specjalneIV. Rozliczenia międzyokresowe

1. Ujemna wartość firmy2. Inne rozliczenia międzyokresowe

– długoterminowe– krótkoterminowe

Pasywa razem

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

(wariant kalkulacyjny)

A . Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i mater ia łów, w tym:–od jednostek powiązanychl. Przychody netto ze sprzedaży produktów

II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałówB. Koszty sprzedanych produktów, towarów i mater ia łów, w tym:

– jednostkom powiązanyml. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów

II. Wartość sprzedanych towarów i materiałówC. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A -B)D. Koszty sprzedażyE. Koszty ogólnego zarząduF. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E)G. Pozostałe przychody operacyjne

l. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałychII. DotacjeIII. Inne przychody operacyjne

H. Pozostałe koszty operacyjnel. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowychIII. Inne koszty operacyjne



l . Zysk (strata) z dzia ła lności operacyjnej (F+G-H)J. Przychody f inansowe

l. Dywidendy i udziały w zyskach, w tym:– od jednostek powiązanych

II. Odsetki, w tym:– od jednostek powiązanych

III. Zysk ze zbycia inwestycjiIV. Aktualizacja wartości inwestycjiV. Inne

K. Koszty f inansowel. Odsetki, w tym:

– dla jednostek powiązanychII. Strata ze zbycia inwestycjiIII. Aktualizacja wartości inwestycjiIV. Inne

L. Zysk (strata) z dzia ła lności gospodarczej ( I+J-K)M. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (M. I . -M. I I . )

l. Zyski nadzwyczajneII. Straty nadzwyczajne

N. Zysk (strata) brutto (L+M)O. Podatek dochodowyP. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)R. Zysk (strata) netto (N-O-P)

(wariant porównawczy)

A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi , w tym:– od jednostek powiązanych

l. Przychody netto ze sprzedaży produktówII. Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna)

III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostkiIV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

B. Koszty dz ia ła lności operacyjnejl. Amortyzacja

II. Zużycie materiałów i energiiIII. Usługi obceIV. Podatki i opłaty, w tym:

– podatek akcyzowyV. Wynagrodzenia

VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczeniaVII. Pozostałe koszty rodzajoweVIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A -B)D. Pozostałe przychody operacyjne

l. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałychII. DotacjeIII. Inne przychody operacyjne



E. Pozostałe koszty operacyjnel. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowychIII. Inne koszty operacyjne

F. Zysk (strata) z dzia ła lności operacyjnej (C+D-E)G. Przychody f inansowe

l. Dywidendy i udziały w zyskach, w tym:– od jednostek powiązanych

II. Odsetki, w tym:– od jednostek powiązanych

III. Zysk ze zbycia inwestycjiIV. Aktualizacja wartości inwestycjiV. Inne

H. Koszty f inansowel. Odsetki, w tym:

– dla jednostek powiązanychII. Strata ze zbycia inwestycjiIII. Aktualizacja wartości inwestycjiIV. Inne

l . Zysk (strata) z dzia ła lności gospodarczej (F+G-H)J . Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (J . I . -J . I I . )

l. Zyski nadzwyczajneII. Straty nadzwyczajne

K. Zysk (strata) brutto ( I+J)L. Podatek dochodowyM. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)N. Zysk (strata) netto (K-L-M)

ZZEESSTTAAWWIIEENNIIEE ZZMMIIAANN WW KKAAPPIITTAALLEE ((FFUUNNDDUUSSZZUU)) WWŁŁAASSNNYYMM

II.. KKaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) wwłłaassnnyy nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu ((BBOO)) –– zzmmiiaannyy pprrzzyyjjęęttyycchh zzaassaadd ((ppoolliittyykkii)) rraacchhuunnkkoowwoośśccii–– kkoorreekkttyy bbłłęęddóóww

II..aa.. KKaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) wwłłaassnnyy nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu ((BBOO)),, ppoo kkoorreekkttaacchh11.. KKaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) ppooddssttaawwoowwyy nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu

11..11.. ZZmmiiaannyy kkaappiittaałłuu ((ffuunndduusszzuu)) ppooddssttaawwoowweeggoo aa)) zzwwiięękksszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))

–– wwyyddaanniiaa uuddzziiaałłóóww ((eemmiissjjii aakkccjjii))......

bb)) zzmmnniieejjsszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))–– uummoorrzzeenniiaa uuddzziiaałłóóww ((aakkccjjii))......

11..22.. KKaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) ppooddssttaawwoowwyy nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu22.. NNaalleeżżnnee wwppłłaattyy nnaa kkaappiittaałł ppooddssttaawwoowwyy nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu



22..11.. ZZmmiiaannaa nnaalleeżżnnyycchh wwppłłaatt nnaa kkaappiittaałł ppooddssttaawwoowwyyaa)) zzwwiięękksszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu)) ......bb)) zzmmnniieejjsszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))......

22..22.. NNaalleeżżnnee wwppłłaattyy nnaa kkaappiittaałł ppooddssttaawwoowwyy nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu33.. UUddzziiaałłyy ((aakkccjjee)) wwłłaassnnee nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu

aa)) zzwwiięękksszzeenniieebb)) zzmmnniieejjsszzeenniiee33..11.. UUddzziiaałłyy ((aakkccjjee)) wwłłaassnnee nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu

44.. KKaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) zzaappaassoowwyy nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu 44..11.. ZZmmiiaannyy kkaappiittaałłuu ((ffuunndduusszzuu)) zzaappaassoowweeggoo

aa)) zzwwiięękksszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))–– eemmiissjjii aakkccjjii ppoowwyyżżeejj wwaarrttoośśccii nnoommiinnaallnneejj–– zz ppooddzziiaałłuu zzyysskkuu ((uussttaawwoowwoo))–– zz ppooddzziiaałłuu zzyysskkuu ((ppoonnaadd wwyymmaaggaannąą uussttaawwoowwoo mmiinniimmaallnnąą wwaarrttoośśćć))......

bb)) zzmmnniieejjsszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu)) –– ppookkrryycciiaa ssttrraattyy......

44..22.. SSttaann kkaappiittaałłuu ((ffuunndduusszzuu)) zzaappaassoowweeggoo nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu55.. KKaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) zz aakkttuuaalliizzaaccjjii wwyycceennyy nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu –– zzmmiiaannyy pprrzzyyjjęęttyycchh zzaassaadd ((ppoo--

lliittyykkii)) rraacchhuunnkkoowwoośśccii55..11.. ZZmmiiaannyy kkaappiittaałłuu ((ffuunndduusszzuu)) zz aakkttuuaalliizzaaccjjii wwyycceennyy

aa)) zzwwiięękksszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))......

bb)) zzmmnniieejjsszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))–– zzbbyycciiaa śśrrooddkkóóww ttrrwwaałłyycchh......

55..22.. KKaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) zz aakkttuuaalliizzaaccjjii wwyycceennyy nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu66.. PPoozzoossttaałłee kkaappiittaałłyy ((ffuunndduusszzee)) rreezzeerrwwoowwee nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu

66..11.. ZZmmiiaannyy ppoozzoossttaałłyycchh kkaappiittaałłóóww ((ffuunndduusszzyy)) rreezzeerrwwoowwyycchhaa)) zzwwiięękksszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))

......bb)) zzmmnniieejjsszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))

......66..22.. PPoozzoossttaałłee kkaappiittaałłyy ((ffuunndduusszzee)) rreezzeerrwwoowwee nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu

77.. ZZyysskk ((ssttrraattaa)) zz llaatt uubbiieeggłłyycchh nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu 77..11.. ZZyysskk zz llaatt uubbiieeggłłyycchh nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu

–– zzmmiiaannyy pprrzzyyjjęęttyycchh zzaassaadd ((ppoolliittyykkii)) rraacchhuunnkkoowwoośśccii–– kkoorreekkttyy bbłłęęddóóww

77..22.. ZZyysskk zz llaatt uubbiieeggłłyycchh nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu,, ppoo kkoorreekkttaacchhaa)) zzwwiięękksszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))

–– ppooddzziiaałłuu zzyysskkuu zz llaatt uubbiieeggłłyycchh......

bb)) zzmmnniieejjsszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))......



77..33.. ZZyysskk zz llaatt uubbiieeggłłyycchh nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu77..44.. SSttrraattaa zz llaatt uubbiieeggłłyycchh nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu

–– zzmmiiaannyy pprrzzyyjjęęttyycchh zzaassaadd ((ppoolliittyykkii)) rraacchhuunnkkoowwoośśccii–– kkoorreekkttyy bbłłęęddóóww

77..55.. SSttrraattaa zz llaatt uubbiieeggłłyycchh nnaa ppoocczząątteekk ookkrreessuu,, ppoo kkoorreekkttaacchhaa)) zzwwiięękksszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))

–– pprrzzeenniieessiieenniiaa ssttrraattyy zz llaatt uubbiieeggłłyycchh ddoo ppookkrryycciiaa......

bb)) zzmmnniieejjsszzeenniiee ((zz ttyyttuułłuu))......

77..66.. SSttrraattaa zz llaatt uubbiieeggłłyycchh nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu77..77.. ZZyysskk ((ssttrraattaa)) zz llaatt uubbiieeggłłyycchh nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu

88.. WWyynniikk nneettttooaa)) zzyysskk nneettttoo bb)) ssttrraattaa nneettttoocc)) ooddppiissyy zz zzyysskkuu

IIII.. KKaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) wwłłaassnnyy nnaa kkoonniieecc ookkrreessuu ((BBZZ))IIIIII.. KKaappiittaałł ((ffuunndduusszz)) wwłłaassnnyy,, ppoo uuwwzzggllęęddnniieenniiuu pprrooppoonnoowwaanneeggoo ppooddzziiaałłuu zzyysskkuu ((ppookkrryycciiaa ssttrraattyy))

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

(metoda bezpośrednia)

A . Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności operacyjnejI. Wpływy

1. Sprzedaż2. Inne wpływy z działalności operacyjnej

II. Wydatki1. Dostawy i usługi2. Wynagrodzenia netto3. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia4. Podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym5. Inne wydatki operacyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (l-ll)B. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności inwestycyjnej

I. Wpływy1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne3. Z aktywów finansowych, w tym:

a) w jednostkach powiązanychb) w pozostałych jednostkach

– zbycie aktywów finansowych– dywidendy i udziały w zyskach– spłata udzielonych pożyczek długoterminowych– odsetki– inne wpływy z aktywów finansowych



4. Inne wpływy inwestycyjneII. Wydatki

1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne3. Na aktywa finansowe, w tym:


– nabycie aktywów finansowych– udzielone pożyczki długoterminowe

4. Inne wydatki inwestycyjneIII. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (l-ll)

C. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności f inansowejI. Wpływy

1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych orazdopłat do kapitału

2. Kredyty i pożyczki3. Emisja dłużnych papierów wartościowych4. Inne wpływy finansowe

II. Wydatki1. Nabycie udziałów (akcji) własnych2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku4. Spłaty kredytów i pożyczek5. Wykup dłużnych papierów wartościowych6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego8. Odsetki9. Inne wydatki finansowe

III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)D. Przepływy pieniężne netto, razem (A . I I I+B. I I I+C. I I I )E. Bi lansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym:

– zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowychF. Środki p ieniężne na początek okresuG. Środki p ieniężne na koniec okresu (F+D) , w tym:

– o ograniczonej możliwości dysponowania

(metoda pośrednia)

A. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności operacyjnejl. Zysk (strata) netto

II. Korekty razem1. Amortyzacja2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej5. Zmiana stanu rezerw6. Zmiana stanu zapasów



7. Zmiana stanu należności8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych

10. Inne korektyIII. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (l+ll)

B. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności inwestycyjnejl. Wpływy

1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne3. Z aktywów finansowych, w tym:


– zbycie aktywów finansowych– dywidendy i udziały w zyskach– spłata udzielonych pożyczek długoterminowych– odsetki– inne wpływy z aktywów finansowych

4. Inne wpływy inwestycyjneII. Wydatki

1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne3. Na aktywa finansowe, w tym:


– nabycie aktywów finansowych– udzielone pożyczki długoterminowe


C. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności f inansowejl. Wpływy

1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych orazdopłat do kapitału

2. Kredyty i pożyczki3. Emisja dłużnych papierów wartościowych4. Inne wpływy finansowe

II. Wydatki1. Nabycie udziałów (akcji) własnych2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku4. Spłaty kredytów i pożyczek5. Wykup dłużnych papierów wartościowych6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego8. Odsetki9. Inne wydatki finansowe

III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (l-Il)



D. Przepływy pieniężne netto razem (A . I I I+B. I I I+C. I I I )E. Bi lansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym

– zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowychF. Środki p ieniężne na początek okresuG. Środki p ieniężne na koniec okresu (F+D) , w tym


DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA

obejmują w szczególności:1.

1) szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości niema-terialnych i prawnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierający stan tych aktywówna początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu: aktualizacji wartości,nabycia, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan końcowy, a dla majątku amortyzowa-nego – podobne przedstawienie stanów i tytułów zmian dotychczasowej amortyzacji lubumorzenia,

2) wartość gruntów użytkowanych wieczyście,3) wartość nieamortyzowanych lub nieumarzanych przez jednostkę środków trwałych, uży-

wanych na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów, w tym z tytułu umówleasingu,

4) zobowiązania wobec budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego z tytułuuzyskania prawa własności budynków i budowli,

5) dane o strukturze własności kapitału podstawowego oraz liczbie i wartości nominalnejsubskrybowanych akcji, w tym uprzywilejowanych,

6) stan na początek roku obrotowego, zwiększenia i wykorzystanie oraz stan końcowy kapi-tałów (funduszy) zapasowych i rezerwowych, o ile jednostka nie sporządza zestawieniazmian w kapitale (funduszu) własnym,

7) propozycje co do sposobu podziału zysku lub pokrycia straty za rok obrotowy,8) dane o stanie rezerw według celu ich utworzenia na początek roku obrotowego, zwięk-

szeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie końcowym,9) dane o odpisach aktualizujących wartość należności, ze wskazaniem stanu na początek

roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie na koniec roku ob-rotowego,

10) podział zobowiązań długoterminowych według pozycji bilansu o pozostałym od dnia bi-lansowego, przewidywanym umową, okresie spłaty:a) do 1 roku,b) powyżej 1 roku do 3 lat,c) powyżej 3 do 5 lat,d) powyżej 5 lat,

11) wykaz istotnych pozycji czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych,12) wykaz grup zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki (ze wskazaniem jego ro-

dzaju),13) zobowiązania warunkowe, w tym również udzielone przez jednostkę gwarancje i poręcze-

nia, także wekslowe; odrębnie należy wykazać informacje dotyczące gwarancji i poręczeńwobec jednostek powiązanych;



2.1) strukturę rzeczową (rodzaje działalności) i terytorialną (kraj, eksport) przychodów netto

ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów,2) wysokość i wyjaśnienie przyczyn odpisów aktualizujących środki trwałe,3) wysokość odpisów aktualizujących wartość zapasów,4) informacje o przychodach, kosztach i wynikach działalności zaniechanej w roku obroto-

wym lub przewidzianej do zaniechania w roku następnym,5) rozliczenie głównych pozycji różniących podstawę opodatkowania podatkiem dochodo-

wym od wyniku finansowego (zysku, straty) brutto,6) w przypadku jednostek, które sporządzają rachunek zysków i strat w wariancie kalkula-

cyjnym, dane o kosztach wytworzenia produktów na własne potrzeby oraz o kosztachrodzajowych:a) amortyzacji,b) zużycia materiałów i energii,c) usług obcych,d) podatków i opłat,e) wynagrodzeń,f) ubezpieczeń i innych świadczeń,g) pozostałych kosztów rodzajowych,

7) koszt wytworzenia środków trwałych w budowie; w tym odsetki oraz skapitalizowane róż-nice kursowe od zobowiązań zaciągniętych w celu ich sfinansowania,

8) poniesione w ostatnim roku i planowane na następny rok nakłady na niefinansowe aktywatrwałe; odrębnie należy wykazać poniesione i planowane nakłady na ochronę środowiska,

9) informacje o zyskach i stratach nadzwyczajnych, z podziałem na losowe i pozostałe,10) podatek dochodowy od wyniku na operacjach nadzwyczajnych;

2a. Dla pozycji bilansu oraz rachunku zysków i strat, wyrażonych w walutach obcych – kursyprzyjęte do ich wyceny;

3. Objaśnienie struktury środków pieniężnych przyjętych do rachunku przepływów pieniężnych,a w przypadku gdy rachunek przepływów pieniężnych sporządzony jest metodą bezpośred-nią, dodatkowo należy przedstawić uzgodnienie przepływów pieniężnych netto z działalno-ści operacyjnej, sporządzone metodą pośrednią; w przypadku różnic pomiędzy zmianami sta-nu niektórych pozycji w bilansie oraz zmianami tych samych pozycji wykazanymi w rachun-ku przepływów pieniężnych, należy wyjaśnić ich przyczyny;

4. Informacje o:1) charakterze i celu gospodarczym zawartych przez jednostkę umów nie uwzględnionych

w bilansie w zakresie niezbędnym do oceny ich wpływu na sytuację majątkową, finanso-wą i wynik finansowy jednostki,

2) istotnych transakcjach (wraz z ich kwotami) zawartych przez jednostkę na innych warunkachniż rynkowe ze stronami powiązanymi, przez które rozumie się jednostki powiązane oraz:a) osobę, która jest członkiem organu zarządzającego, nadzorującego lub administrują-

cego jednostki lub jednostki z nią powiązanej, lubb) osobę, która jest małżonkiem lub osobą faktycznie pozostającą we wspólnym pożyciu,

krewnym lub powinowatym do drugiego stopnia, przysposobionym lub przysposabia-jącym, osobą związaną z tytułu opieki lub kurateli w stosunku do którejkolwiek z osóbbędących członkami organu zarządzającego, nadzorującego lub administrującego jed-nostki lub jednostki z nią powiązanej, lub



c) jednostkę kontrolowaną, współkontrolowaną lub inną jednostkę, na którą znaczący wpływwywiera lub posiada w niej znaczącą ilość głosów, bezpośrednio albo pośrednio osoba,o której mowa w lit. a i b, lub

d) jednostkę realizującą program świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia, skie-rowany do pracowników jednostki lub innej jednostki będącej jednostką powiązaną w sto-sunku do tej jednostki

– wraz z informacjami określającymi charakter tych transakcji. Informacje dotyczące poszcze-gólnych transakcji mogą być zgrupowane według ich rodzaju, z wyjątkiem przypadku, gdy infor-macje na temat poszczególnych transakcji są niezbędne dla zrozumienia ich wpływu na sytuacjęmajątkową, finansową i wynik finansowy jednostki,

3) przeciętnym w roku obrotowym zatrudnieniu, z podziałem na grupy zawodowe,4) wynagrodzeniach, łącznie z wynagrodzeniem z zysku, wypłaconych lub należnych osobom

wchodzącym w skład organów zarządzających, nadzorujących albo administrujących spó-łek handlowych (dla każdej grupy osobno) za rok obrotowy,

5) pożyczkach i świadczeniach o podobnym charakterze udzielonych osobom wchodzącymw skład organów zarządzających, nadzorujących albo administrujących spółek handlowych(dla każdej grupy osobno), ze wskazaniem warunków oprocentowania i terminów spłaty,

6) wynagrodzeniu biegłego rewidenta lub podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań fi-nansowych, wypłaconym lub należnym za rok obrotowy odrębnie za:a) obowiązkowe badanie rocznego sprawozdania finansowego,b) inne usługi poświadczające,c) usługi doradztwa podatkowego,d) pozostałe usługi;

55.. 11)) iinnffoorrmmaaccjjee oo zznnaacczząąccyycchh zzddaarrzzeenniiaacchh ddoottyycczząąccyycchh llaatt uubbiieeggłłyycchh uujjęęttyycchh ww sspprraawwoozzddaanniiuu ffii--

nnaannssoowwyymm rrookkuu oobbrroottoowweeggoo,, ww ttyymm oo rrooddzzaajjuu ppooppeełłnniioonneeggoo bbłłęędduu oorraazz kkwwoocciiee kkoorreekkttyy,,22)) iinnffoorrmmaaccjjee oo zznnaacczząąccyycchh zzddaarrzzeenniiaacchh,, jjaakkiiee nnaassttąąppiiłłyy ppoo ddnniiuu bbiillaannssoowwyymm,, aa nniieeuuwwzzggllęęddnniioo--

nnyycchh ww sspprraawwoozzddaanniiuu ffiinnaannssoowwyymm,,33)) pprrzzeeddssttaawwiieenniiee ddookkoonnaannyycchh ww rrookkuu oobbrroottoowwyymm zzmmiiaann zzaassaadd ((ppoolliittyykkii)) rraacchhuunnkkoowwoośśccii,, ww ttyymm

mmeettoodd wwyycceennyy oorraazz zzmmiiaann ssppoossoobbuu ssppoorrzząąddzzaanniiaa sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo,, jjeeżżeellii wwyywwiiee--rraajjąą oonnee iissttoottnnyy wwppłłyyww nnaa ssyyttuuaaccjjęę mmaajjąąttkkoowwąą,, ffiinnaannssoowwąą ii wwyynniikk ffiinnaannssoowwyy jjeeddnnoossttkkii,, iicchhpprrzzyycczzyynnyy ii ssppoowwooddoowwaannąą zzmmiiaannaammii kkwwoottęę wwyynniikkuu ffiinnaannssoowweeggoo oorraazz zzmmiiaann ww kkaappiittaallee ((ffuunn--dduusszzuu)) wwłłaassnnyymm,,

44)) iinnffoorrmmaaccjjee lliicczzbboowwee zzaappeewwnniiaajjąąccee ppoorróówwnnyywwaallnnoośśćć ddaannyycchh sspprraawwoozzddaanniiaa ffiinnaannssoowweeggoo zzaarrookk ppoopprrzzeeddzzaajjąąccyy zzee sspprraawwoozzddaanniieemm zzaa rrookk oobbrroottoowwyy;;

6.1) informacje o wspólnych przedsięwzięciach, które nie podlegają konsolidacji, w tym:

a) nazwie, zakresie działalności wspólnego przedsięwzięcia,b) procentowym udziale,c) części wspólnie kontrolowanych rzeczowych składników aktywów trwałych oraz warto-

ści niematerialnych i prawnych,d) zobowiązaniach zaciągniętych na potrzeby przedsięwzięcia lub zakupu używanych rze-

czowych składników aktywów trwałych,e) części zobowiązań wspólnie zaciągniętych,f) przychodach uzyskanych ze wspólnego przedsięwzięcia i kosztach z nimi związanych,g) zobowiązaniach warunkowych i inwestycyjnych dotyczących wspólnego przedsięwzięcia,



2) informacje o transakcjach z jednostkami powiązanymi,3) wykaz spółek (nazwa, siedziba), w których jednostka posiada co najmniej 20% udziałów

w kapitale lub ogólnej liczbie głosów w organie stanowiącym spółki; wykaz ten powinienzawierać także informacje o procencie udziałów i stopniu udziału w zarządzaniu oraz o zy-sku lub stracie netto tych spółek za ostatni rok obrotowy,

4) jeżeli jednostka nie sporządza skonsolidowanego sprawozdania finansowego, korzystającze zwolnienia lub wyłączeń, informacje o:a) podstawie prawnej wraz z danymi uzasadniającymi odstąpienie od konsolidacji,b) nazwie i siedzibie jednostki sporządzającej skonsolidowane sprawozdanie finansowe na

wyższym szczeblu grupy kapitałowej oraz miejscu jego publikacji,c) podstawowych wskaźnikach ekonomiczno-finansowych, charakteryzujących działalność

jednostek powiązanych w danym i ubiegłym roku obrotowym, takich jak:– wartość przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów oraz przy-

chodów finansowych,– wynik finansowy netto oraz wartość kapitału własnego, z podziałem na grupy,– wartość aktywów trwałych,– przeciętne roczne zatrudnienie;

5) informacje o:a) nazwie i siedzibie jednostki sporządzającej skonsolidowane sprawozdanie finansowe na

najwyższym szczeblu grupy kapitałowej, w której skład wchodzi spółka jako jednostkazależna,

b) nazwie i siedzibie jednostki sporządzającej skonsolidowane sprawozdanie finansowe nanajniższym szczeblu grupy kapitałowej, w skład której wchodzi spółka jako jednostkazależna, należącej jednocześnie do grupy kapitałowej, o której mowa w lit. a);

7. W przypadku sprawozdania finansowego sporządzonego za okres, w ciągu którego nastąpi-ło połączenie:1) jeżeli połączenie zostało rozliczone metodą nabycia:

a) nazwę (firmę) i opis przedmiotu działalności spółki przejętej,b) liczbę, wartość nominalną i rodzaj udziałów (akcji) wyemitowanych w celu połączenia,c) cenę przejęcia, wartość aktywów netto według wartości godziwej spółki przejętej na

dzień połączenia, wartość firmy lub ujemnej wartości firmy i opis zasad jej amortyzacji,2) jeżeli połączenie zostało rozliczone metodą łączenia udziałów:

a) nazwy (firmy) i opis przedmiotu działalności spółek, które w wyniku połączenia zostaływykreślone z rejestru,

b) liczbę, wartość nominalną i rodzaj udziałów (akcji) wyemitowanych w celu połączenia,c) przychody i koszty, zyski i straty oraz zmiany w kapitałach własnych połączonych spó-

łek za okres od początku roku obrotowego, w ciągu którego nastąpiło połączenie, dodnia połączenia;

8. W przypadku występowania niepewności co do możliwości kontynuowania działalności, opistych niepewności oraz stwierdzenie, że taka niepewność występuje, oraz wskazanie, czy spra-wozdanie finansowe zawiera korekty z tym związane; informacja powinna zawierać równieżopis podejmowanych bądź planowanych przez jednostkę działań mających na celu eliminacjęniepewności;

9. W przypadku gdy inne informacje niż wymienione powyżej mogłyby w istotny sposób wpły-nąć na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy jednostki, należy ujawnićte informacje.



Załącznik nr 2

ZZAAKKRREESS IINNFFOORRMMAACCJJII WWYYKKAAZZYYWWAANNYYCCHH WW SSPPRRAAWWOOZZDDAANNIIUU FFIINNAANNSSOOWWYYMM,, OO KKTTÓÓRRYYMM MMOOWWAA WW AARRTT.. 4455 UUSSTTAAWWYY,, DDLLAA BBAANNKKÓÓWW

WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGOobejmuje zakres informacji określony w przepisach wydanych na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 8lit. a) ustawy

BILANSAktywa

l. Kasa, operacje z Bankiem Centralnym1. W rachunku bieżącym2. Rezerwa obowiązkowa3. Inne środki

II. Dłużne papiery wartościowe uprawnione do redyskontowania w Banku CentralnymIII. Należności od sektora finansowego

1. W rachunku bieżącym2. Terminowe

IV. Należności od sektora niefinansowego1. W rachunku bieżącym2. Terminowe

V. Należności od sektora budżetowego1. W rachunku bieżącym2. Terminowe

VI. Należności z tytułu zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniemodkupu

VII. Dłużne papiery wartościowe1. Banków2. Budżetu Państwa i budżetów terenowych3. Pozostałe

VIII. Udziały lub akcje w jednostkach zależnych1. W instytucjach finansowych2. W pozostałych jednostkach

IX. Udziały lub akcje w jednostkach współzależnych1. W instytucjach finansowych2. W pozostałych jednostkach

X. Udziały lub akcje w jednostkach stowarzyszonych1. W instytucjach finansowych2. W pozostałych jednostkach

XI. Udziały lub akcje w innych jednostkach1. W instytucjach finansowych2. W pozostałych jednostkach

XII. Pozostałe papiery wartościowe i inne aktywa finansoweXIII. Wartości niematerialne i prawne, w tym:

– wartość firmyXIV. Rzeczowe aktywa trwałe



XV. Inne aktywa1. Przejęte aktywa – do zbycia2. Pozostałe

XVI. Rozliczenia międzyokresowe1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego2. Pozostałe rozliczenia międzyokresowe

Aktywa razem

Pasywal. Zobowiązania wobec Banku Centralnego

II. Zobowiązania wobec sektora finansowego1. W rachunku bieżącym2. Terminowe

III. Zobowiązania wobec sektora niefinansowego1. Rachunki oszczędnościowe, w tym:

a) bieżąceb) terminowe

2. Pozostałe, w tym:a) bieżąceb) terminowe

IV. Zobowiązania wobec sektora budżetowego1. Bieżące2. Terminowe

V. Zobowiązania z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniemodkupu

VI. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowychVII. Inne zobowiązania z tytułu instrumentów finansowychVIII. Fundusze specjalne i inne zobowiązaniaIX. Koszty i przychody rozliczane w czasie oraz zastrzeżone

1. Rozliczenia międzyokresowe kosztów2. Ujemna wartość firmy3. Pozostałe przychody przyszłych okresów oraz zastrzeżone

X. Rezerwy1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego2. Pozostałe rezerwy

XI. Zobowiązania podporządkowaneXII. Kapitał (fundusz) podstawowyXIII. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)XIV. Akcje własne (wielkość ujemna)XV. Kapitał (fundusz) zapasowy

XVI. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wycenyXVII. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

1. Fundusz ogólnego ryzyka bankowego2. Pozostałe



XVIII. Zysk (strata) z lat ubiegłychXIX. Zysk (strata) netto

Pasywa razem

WSPÓŁCZYNNIK WYPŁACALNOŚCI

Pozycje pozabilansoweI. Zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane

1. Zobowiązania udzielone:a) finansoweb) gwarancyjne

2. Zobowiązania otrzymane:a) finansoweb) gwarancyjne

II. Zobowiązania związane z realizacją operacji kupna/sprzedażyIII. Pozostałe

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

I. Przychody z tytułu odsetek1. Od sektora finansowego2. Od sektora niefinansowego3. Od sektora budżetowego4. Z papierów wartościowych o stałej kwocie dochodu

II. Koszty odsetek1. Od sektora finansowego2. Od sektora niefinansowego3. Od sektora budżetowego

III. Wynik z tytułu odsetek (l-ll)IV. Przychody z tytułu prowizjiV. Koszty prowizji

VI. Wynik z tytułu prowizji (IV-V)VII. Przychody z udziałów lub akcji, pozostałych papierów wartościowych i innych instrumen-

tów finansowych, o zmiennej kwocie dochodu1. Od jednostek zależnych2. Od jednostek współzależnych3. Od jednostek stowarzyszonych4. Od pozostałych jednostek

VIII. Wynik operacji finansowych1. Papierami wartościowymi i innymi instrumentami finansowymi2. Pozostałych

IX. Wynik z pozycji wymianyX. Wynik działalności bankowejXI. Pozostałe przychody operacyjneXII. Pozostałe koszty operacyjneXIII. Koszty działania banku



1. Wynagrodzenia2. Ubezpieczenia i inne świadczenia3. Inne

XIV. Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnychXV. Odpisy na rezerwy i aktualizacja wartości

1. Odpisy na rezerwy celowe i na ogólne ryzyko bankowe2. Aktualizacja wartości aktywów finansowych

XVI. Rozwiązanie rezerw i aktualizacja wartości1. Rozwiązanie rezerw celowych i rezerw na ogólne ryzyko bankowe2. Aktualizacja wartości aktywów finansowych

XVII. Różnica wartości rezerw i aktualizacji (XV-XVI)XVIII. Wynik działalności operacyjnejXIX. Wynik operacji nadzwyczajnych

1. Zyski nadzwyczajne2. Straty nadzwyczajne

XX. Zysk (strata) bruttoXXI. Podatek dochodowyXXII. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty)XXIII. Zysk (strata) netto

ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

l. Kapitał własny na początek okresu (BO)– korekty błędów podstawowych

l.a. Kapitał własny na początek okresu (BO), po korektach1. Kapitał (fundusz) podstawowy na początek okresu

1.1. Zmiany kapitału (funduszu) podstawowegoa) zwiększenia (z tytułu)

– emisji akcji...

b) zmniejszenia (z tytułu)– umorzenia akcji

1.2. Kapitał (fundusz) podstawowy na koniec okresu2. Należne wpłaty na poczet kapitału podstawowego na początek okresu

2.1. Zmiana należnych wpłat na poczet kapitału podstawowegoa) zwiększenie (z tytułu)

...b) zmniejszenie (z tytułu)

...2.2. Należne wpłaty na poczet kapitału podstawowego na koniec okresu

3. Akcje własne na początek okresua) zwiększenieb) zmniejszenie3.1. Akcje własne na koniec okresu

4. Kapitał (fundusz) zapasowy na początek okresu4.1. Zmiany kapitału (funduszu) zapasowego



a) zwiększenia (z tytułu)– emisji akcji powyżej wartości nominalnej– podziału zysku (ustawowo)– podziału zysku (ponad wymaganą ustawowo minimalną wartość)

...b) zmniejszenia (z tytułu)

– pokrycia straty...

4.2. Kapitał (fundusz) zapasowy na koniec okresu5. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny na początek okresu

5.1. Zmiany kapitału (funduszu) z aktualizacji wycenya) zwiększenie (z tytułu)


– zbycia lub likwidacji środków trwałych...

5.2. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny na koniec okresu6. Fundusz ogólnego ryzyka bankowego na początek okresu

6.1. Zmiany funduszu ogólnego ryzyka bankowegoa) zwiększenie (z tytułu)


...6.2. Fundusz ogólnego ryzyka bankowego na koniec okresu

7. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe na początek okresu7.1. Zmiany pozostałych kapitałów (funduszy) rezerwowych

a) zwiększenia (z tytułu)...

b) zmniejszenia (z tytułu)...

7.2. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe na koniec okresu8. Zysk (strata) z lat ubiegłych na początek okresu

8.1. Zysk z lat ubiegłych na początek okresu– korekty błędów podstawowych

8.2. Zysk z lat ubiegłych na początek okresu, po korektach8.3. Zmiana zysku z lat ubiegłych

a) zwiększenie (z tytułu)– podziału zysku z lat ubiegłych


...8.4. Zysk z lat ubiegłych na koniec okresu8.5. Strata z lat ubiegłych na początek okresu

– korekty błędów podstawowych8.6. Strata z lat ubiegłych na początek okresu, po korektach8.7. Zmiana straty z lat ubiegłych



a) zwiększenie (z tytułu)– przeniesienia straty z lat ubiegłych do pokrycia


...8.8. Strata z lat ubiegłych na koniec okresu8.9. Zysk (strata) z lat ubiegłych na koniec okresu

9. Wynik nettoa) zysk nettob) strata netto

II. Kapitał własny na koniec okresu (BZ)III. Kapitał własny po uwzględnieniu proponowanego podziału zysku (pokrycia straty)



A. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności operacyjnejI. Wpływy

1. Odsetki2. Prowizje3. Inne wpływy operacyjne

II. Wydatki1. Odsetki2. Prowizje3. Wynagrodzenia4. Ubezpieczenia i inne świadczenia5. Inne koszty działania banku6. Podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym7. Inne wydatki operacyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (l-ll)B. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności inwestycyjnej

I. Wpływy1. Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych2. Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach współzależnych3. Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach stowarzyszonych4. Zbycie udziałów lub akcji w innych jednostkach, pozostałych papierów wartościowych

(w tym również handlowych) i innych aktywów finansowych5. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych6. Inne wpływy inwestycyjne

II. Wydatki1. Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych2. Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach współzależnych3. Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach stowarzyszonych4. Nabycie udziałów lub akcji w innych jednostkach, pozostałych papierów wartościowych

i innych aktywów finansowych (lokacyjnych)5. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych




C. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności f inansowejI. Wpływy

1. Zaciągnięcie długoterminowych kredytów od innych banków2. Zaciągnięcie długoterminowych pożyczek od innych niż banki instytucji finansowych3. Emisja dłużnych papierów wartościowych dla innych instytucji finansowych4. Zwiększenie stanu zobowiązań podporządkowanych5. Wpływy netto z emisji akcji i dopłat do kapitału6. Inne wpływy finansowe

II. Wydatki1. Spłaty długoterminowych kredytów na rzecz innych banków2. Spłaty długoterminowych pożyczek na rzecz innych niż banki instytucji finansowych3. Wykup dłużnych papierów wartościowych od innych instytucji finansowych4. Z tytułu innych zobowiązań finansowych5. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego6. Zmniejszenie stanu zobowiązań podporządkowanych7. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli8. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku9. Nabycie akcji własnych

10. Inne wydatki finansoweIII. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (l-ll)

D. Przepływy pieniężne netto, razem (A . l l l+B. I I I+C. I I I )E. Bi lansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym



(metoda pośrednia)

A. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności operacyjnejl. Zysk (strata) netto

II. Korekty razem:1. Amortyzacja2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej5. Zmiana stanu rezerw6. Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych7. Zmiana stanu należności od sektora finansowego8. Zmiana stanu należności od sektora niefinansowego i sektora budżetowego9. Zmiana stanu należności z tytułu zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym

przyrzeczeniem odkupu10. Zmiana stanu udziałów lub akcji, pozostałych papierów wartościowych i innych akty-

wów finansowych (handlowych)11. Zmiana stanu zobowiązań wobec sektora finansowego



12. Zmiana stanu zobowiązań wobec sektora niefinansowego i sektora budżetowego13. Zmiana stanu zobowiązań z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z udzielo-

nym przyrzeczeniem odkupu14. Zmiana stanu zobowiązań z tytułu papierów wartościowych15. Zmiana stanu innych zobowiązań16. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych17. Zmiana stanu przychodów przyszłych okresów i zastrzeżonych18. Inne korekty

III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I+II)B. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności inwestycyjnej

I. Wpływy1. Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych2. Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach współzależnych3. Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach stowarzyszonych4. Zbycie udziałów lub akcji w innych jednostkach, pozostałych papierów wartościowych

i innych aktywów finansowych (lokacyjnych)5. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych6. Inne wpływy inwestycyjne

II. Wydatki1. Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych2. Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach współzależnych3. Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach stowarzyszonych4. Nabycie udziałów lub akcji w innych jednostkach, pozostałych papierów wartościowych

i innych aktywów finansowych (lokacyjnych)5. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych6. Inne wydatki inwestycyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (l+ll)C. Przepływy środków pieniężnych z dzia ła lności f inansowej

I. Wpływy1. Zaciągnięcie długoterminowych kredytów od innych banków2. Zaciągnięcie długoterminowych pożyczek od innych niż banki instytucji finansowych3. Emisja dłużnych papierów wartościowych dla innych instytucji finansowych4. Zwiększenie stanu zobowiązań podporządkowanych5. Wpływy netto z emisji akcji i dopłat do kapitału6. Inne wpływy finansowe

II. Wydatki1. Spłaty długoterminowych kredytów na rzecz innych banków2. Spłaty długoterminowych pożyczek na rzecz innych niż banki instytucji finansowych3. Wykup dłużnych papierów wartościowych od innych instytucji finansowych4. Z tytułu innych zobowiązań finansowych5. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego6. Zmniejszenie stanu zobowiązań podporządkowanych7. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli8. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku9. Nabycie akcji własnych

10. Inne wydatki finansowe



III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (l-ll)D. Przepływy pieniężne netto, razem (A . I I I+B. I I I+C. I I I )E. Bi lansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym




obejmują zakres informacji określony w przepisach wydanych na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 8lit. a) ustawy.

Załącznik nr 3

ZAKRES INFORMACJI WYKAZYWANYCH W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM, O KTÓRYM MOWA W ART. 45 USTAWY, DLA ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ

WSTĘP

obejmuje zakres informacji określony w przepisach wydanych na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 6ustawy

BILANS

AktywaA. War tości n iemater ia lne i prawne

1. Wartość firmy2. Inne wartości niematerialne i prawne i zaliczki na poczet wartości niematerialnych i prawnych

B. Lokatyl. Nieruchomości

1. Grunty własne oraz prawo wieczystego użytkowania gruntu2. Budynki, budowle oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu3. Inwestycje budowlane i zaliczki na poczet tych inwestycji

II. Lokaty w jednostkach podporządkowanych1. Udziały lub akcje w jednostkach podporządkowanych2. Pożyczki udzielone jednostkom podporządkowanym oraz dłużne papiery wartościowe

emitowane przez te jednostki3. Pozostałe lokaty

III. Inne lokaty finansowe1. Udziały, akcje oraz inne papiery wartościowe o zmiennej kwocie dochodu oraz jednost-

ki uczestnictwa i certyfikaty inwestycyjne w funduszach inwestycyjnych2. Dłużne papiery wartościowe i inne papiery wartościowe o stałej kwocie dochodu3. Udziały we wspólnych przedsięwzięciach lokacyjnych4. Pożyczki zabezpieczone hipotecznie5. Pozostałe pożyczki6. Lokaty terminowe w instytucjach kredytowych7. Pozostałe lokaty



IV. Należności depozytowe od cedentówC. Aktywa netto ubezpieczeń na życie , gdy r yzyko lokaty ( inwestycyjne) pono-

s i ubezpieczającyD. Należności

I. Należności z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich1. Należności od ubezpieczających, w tym:

1.1. Od jednostek podporządkowanych1.2. Od pozostałych jednostek

2. Należności od pośredników ubezpieczeniowych, w tym:2.1. Od jednostek podporządkowanych2.2. Od pozostałych jednostek

3. Inne należności3.1. Od jednostek podporządkowanych3.2. Od pozostałych jednostek

II. Należności z tytułu reasekuracji, w tym:1. Od jednostek podporządkowanych2. Od pozostałych jednostek

III. Inne należności1. Należności od budżetu2. Pozostałe należności, w tym:

2.1. Od jednostek podporządkowanych2.2. Od pozostałych jednostek

E. Inne składnik i aktywówl. Rzeczowe składniki aktywów

II. Środki pieniężneIII. Pozostałe składniki aktywów

F. Rozl iczenia międzyokresowel. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

II. Aktywowane koszty akwizycjiIII. Zarachowane odsetki i czynszeIV. Inne rozliczenia międzyokresowe

Aktywa razem

PasywaA. Kapi ta ł własny

l. Kapitał podstawowyII. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)III. Akcje własne (wielkość ujemna)IV. Kapitał (fundusz) zapasowyV. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

VI. Pozostałe kapitały rezerwoweVII. Zysk (strata) z lat ubiegłychVIII. Zysk (strata) netto

B. Zobowiązania podporządkowaneC. Rezer wy techniczno-ubezpieczeniowe

l. Rezerwa składek i rezerwa na pokrycie ryzyka niewygasłego



II. Rezerwa ubezpieczeń na życieIII. Rezerwy na niewypłacone odszkodowania i świadczeniaIV. Rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonychV. Rezerwy na wyrównanie szkodowości (ryzyka)

VI. Rezerwy na zwrot składek dla członkówVII. Pozostałe rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe określone w statucieVIII. Rezerwa ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający

D. Udzia ł reasekuratorów w rezer wach techniczno-ubezpieczeniowych (war tośćujemna)

l. Udział reasekuratorów w rezerwie składek i w rezerwie na pokrycie ryzyka niewyga-słego

II. Udział reasekuratorów w rezerwie ubezpieczeń na życieIII. Udział reasekuratorów w rezerwie na niewypłacone odszkodowania i świadczeniaIV. Udział reasekuratorów w rezerwie na premie i rabaty dla ubezpieczonychV. Udział reasekuratorów w pozostałych rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych określo-

nych w statucieVI. Udział reasekuratorów w rezerwie ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyj-

ne) ponosi ubezpieczającyE. Oszacowane regresy i odzyski (wie lkość ujemna)

1. Oszacowane regresy i odzyski brutto2. Udział reasekuratorów w oszacowanych regresach i odzyskach

F. Pozostałe rezer wyl. Rezerwy na świadczenia emerytalne oraz inne obowiązkowe świadczenia pracowników

II. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowegoIII. Inne rezerwy

G. Zobowiązania z t ytułu depozytów reasekuratorówH. Pozostałe zobowiązania i fundusze specja lne

l. Zobowiązania z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich1. Zobowiązania wobec ubezpieczających, w tym:

1.1. Wobec jednostek podporządkowanych1.2. Wobec pozostałych jednostek

2. Zobowiązania wobec pośredników ubezpieczeniowych, w tym:2.1. Wobec jednostek podporządkowanych2.2. Wobec pozostałych jednostek

3. Inne zobowiązania z tytułu ubezpieczeń, w tym:3.1. Wobec jednostek podporządkowanych3.2. Wobec pozostałych jednostek

II. Zobowiązania z tytułu reasekuracji, w tym:1. Wobec jednostek podporządkowanych2. Wobec pozostałych jednostek

III. Zobowiązania z tytułu emisji własnych dłużnych papierów wartościowych oraz pobranychpożyczek, w tym:1. Zobowiązania zamienne na akcje zakładu ubezpieczeń2. Pozostałe

IV. Zobowiązania wobec instytucji kredytowychV. Inne zobowiązania



1. Zobowiązania wobec budżetu2. Pozostałe zobowiązania

2.1. Wobec jednostek podporządkowanych2.2. Wobec pozostałych jednostek

VI. Fundusze specjalnel. Rozl iczenia międzyokresowe

1. Rozliczenia międzyokresowe kosztów2. Ujemna wartość firmy3. Przychody przyszłych okresów

Pasywa razem

Pozycje pozabilansowe1. Należności warunkowe, w tym:

1.1. otrzymane gwarancje i poręczenia1.2. pozostałe

2. Zobowiązania warunkowe, w tym:2.1. udzielone poręczenia i gwarancje2.2. weksle akceptowane i indosowane2.3. aktywa z zobowiązaniem odsprzedaży2.4. inne zobowiązania zabezpieczone na aktywach lub na przychodach

3. Zabezpieczenia z tytułu reasekuracji ustanowione na rzecz zakładu ubezpieczeń4. Zabezpieczenia z tytułu reasekuracji ustanowione przez zakład ubezpieczeń na rzecz cedentów5. Obce składniki aktywów nieujęte w aktywachWysokość środków własnychWysokość marginesu wypłacalnościNadwyżka (n iedobór) środków własnych na pokr ycie marginesu wypłacalnościWysokość rezer w techniczno-ubezpieczeniowychWysokość aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowychNadwyżka (niedobór) aktywów na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych

TECHNICZNY RACHUNEK UBEZPIECZEŃ MAJĄTKOWYCH I OSOBOWYCH

I. Składki (1-2-3+4)1. Składki przypisane brutto2. Udział reasekuratorów w składce przypisanej3. Zmiana stanu rezerw składek i rezerwy na ryzyko niewygasłe brutto4. Udział reasekuratorów w zmianie stanu rezerw składek

II. Przychody z lokat netto po uwzględnieniu kosztów, przeniesione z ogólnego rachunku zy-sków i strat

III. Pozostałe przychody techniczne na udziale własnymIV. Odszkodowania i świadczenia (1+2)

1. Odszkodowania i świadczenia wypłacone na udziale własnym1.1. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto1.2. Udział reasekuratorów w odszkodowaniach i świadczeniach wypłaconych

2. Zmiana stanu rezerwy na niewypłacone odszkodowania i świadczenia na udziale własnym2.1. Zmiana stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia brutto



2.2. Udział reasekuratorów w zmianie stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świad-czenia

V. Zmiany stanu pozostałych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych na udziale własnym1. Zmiany stanu pozostałych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych brutto2. Udział reasekuratorów w zmianie stanu pozostałych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych

VI. Premie i rabaty na udziale własnym łącznie ze zmianą stanu rezerwVII. Koszty działalności ubezpieczeniowej

1. Koszty akwizycji1.1. W tym zmiana stanu aktywowanych kosztów akwizycji

2. Koszty administracyjne3. Prowizje reasekuracyjne i udział w zyskach reasekuratorów

VIII. Pozostałe koszty techniczne na udziale własnymIX. Zmiany stanu rezerw na wyrównanie szkodowości (ryzyka)X. Wynik techniczny ubezpieczeń majątkowych i osobowych

TECHNICZNY RACHUNEK UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE

l. Składki1. Składki przypisane brutto2. Udział reasekuratorów w składce przypisanej brutto3. Zmiana stanu rezerw składek i na ryzyko niewygasłe brutto4. Udział reasekuratorów w zmianie stanu rezerw składek

II. Przychody z lokat1. Przychody z lokat w nieruchomości2. Przychody z lokat w jednostkach podporządkowanych

2.1. z udziałów lub akcji2.2. z pożyczek i dłużnych papierów wartościowych2.3. z pozostałych lokat

3. Przychody z innych lokat finansowych3.1. z udziałów, akcji, innych papierów wartościowych o zmiennej kwocie dochodu oraz

jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych3.2. z dłużnych papierów wartościowych oraz innych papierów wartościowych o stałej kwo-

cie dochodu3.3. z lokat terminowych w instytucjach kredytowych3.4. z pozostałych lokat

4. Wynik dodatni z rewaloryzacji lokat5. Wynik dodatni z realizacji lokat

III. Niezrealizowane zyski z lokatIV. Pozostałe przychody techniczne na udziale własnymV. Odszkodowania i świadczenia

1. Odszkodowania i świadczenia wypłacone na udziale własnym1.1. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto1.2. Udział reasekuratorów w odszkodowaniach i świadczeniach wypłaconych

2. Zmiana stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia na udziale własnym2.1. Rezerwy brutto2.2. Udział reasekuratorów



VI. Zmiany stanu innych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych na udziale własnym1. Zmiana stanu rezerw w ubezpieczeniach na życie na udziale własnym

1.1. rezerw brutto1.2. na udziale reasekuratorów

2. Zmiana stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych na udziale własnym dla ubezpieczeńna życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający2.1. rezerw brutto2.2. na udziale reasekuratorów

3. Zmiana stanu pozostałych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych przewidzianych w sta-tucie na udziale własnym3.1. rezerw brutto3.2. na udziale reasekuratorów

VII. Premie i rabaty łącznie ze zmianą stanu rezerw na udziale własnymVIII. Koszty działalności ubezpieczeniowej

1. Koszty akwizycji1.1. W tym zmiana stanu aktywowanych kosztów akwizycji

2. Koszty administracyjne3. Prowizje reasekuracyjne i udziały w zyskach

IX. Koszty działalności lokacyjnej1. Koszty utrzymania nieruchomości2. Pozostałe koszty działalności lokacyjnej3. Wynik ujemny z rewaloryzacji lokat4. Wynik ujemny z realizacji lokat

X. Niezrealizowane straty na lokatachXI. Pozostałe koszty techniczne na udziale własnymXII. Przychody z lokat netto po uwzględnieniu kosztów, przeniesione do ogólnego rachunku zy-

sków i stratXIII. Wynik techniczny ubezpieczeń na życie

OGÓLNY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

l. Wynik techniczny ubezpieczeń majątkowych i osobowych lub ubezpieczeń na życieII. Przychody z lokat

1. Przychody z lokat w nieruchomości2. Przychody z lokat w jednostkach podporządkowanych

2.1. z udziałów i akcji2.2. z pożyczek i dłużnych papierów wartościowych2.3. z pozostałych lokat

3. Przychody z innych lokat finansowych3.1. z udziałów, akcji, innych papierów wartościowych o zmiennej kwocie dochodu oraz

jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych,3.2. z dłużnych papierów wartościowych oraz innych papierów wartościowych o stałej kwo-

cie dochodu3.3. z lokat terminowych w instytucjach kredytowych3.4. z pozostałych lokat

4. Wynik dodatni z rewaloryzacji lokat



5. Wynik dodatni z realizacji lokatIII. Niezrealizowane zyski z lokatIV. Przychody z lokat netto po uwzględnieniu kosztów, przeniesione z technicznego rachunku

ubezpieczeń na życieV. Koszty działalności lokacyjnej

1. Koszty utrzymania nieruchomości2. Pozostałe koszty działalności lokacyjnej3. Wynik ujemny z rewaloryzacji lokat4. Wynik ujemny z realizacji lokat

VI. Niezrealizowane straty na lokatachVII. Przychody z lokat netto po uwzględnieniu kosztów, przeniesione do technicznego rachun-

ku ubezpieczeń majątkowych i osobowychVIII. Pozostałe przychody operacyjneIX. Pozostałe koszty operacyjneX. Zysk (strata) z działalności operacyjnejXI. Zyski nadzwyczajneXII. Straty nadzwyczajneXIII. Zysk (strata) bruttoXIV. Podatek dochodowyXV. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)

XVI. Zysk (strata) netto

ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

I. Kapitał własny na początek okresu (BO)– Korekty błędów podstawowych

I.a. Kapitał własny na początek okresu (BO), po korektach1. Kapitał podstawowy na początek okresu

1.1. Zmiany kapitału podstawowegoa) zwiększenie (z tytułu)

– emisji akcji– ...

b) zmniejszenie (z tytułu)– umorzenia akcji– ...

1.2. Kapitał podstawowy na koniec okresu2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy na początek okresu

2.1. Zmiany należnych wpłat na kapitał podstawowya) zwiększenieb) zmniejszenie

2.2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy na koniec okresu3. Akcje własne na początek okresu

3.1. Zmiany akcji własnycha) zwiększenieb) zmniejszenie

3.2. Akcje własne na koniec okresu



4. Kapitał zapasowy na początek okresu4.1. Zmiany kapitału zapasowego

a) zwiększenie (z tytułu)– emisji akcji powyżej wartości nominalnej– podziału zysku (ustawowo)– podziału zysku (ponad wymaganą ustawowo minimalną wartość)–...

b) zmniejszenie (z tytułu)– pokrycia straty–...

4.2. Kapitał zapasowy na koniec okresu5. Kapitał z aktualizacji wyceny na początek okresu

5.1. Zmiany kapitału z aktualizacji wycenya) zwiększenie (z tytułu)

–...b) zmniejszenie (z tytułu)

– zbycia środków trwałych–...

5.2. Kapitał z aktualizacji wyceny na koniec okresu6. Pozostałe kapitały rezerwowe na początek okresu

6.1. Zmiany pozostałych kapitałów rezerwowycha) zwiększenie (z tytułu)

–...b) zmniejszenie (z tytułu)

–...6.2. Pozostałe kapitały rezerwowe na koniec okresu

7. Zysk (strata) z lat ubiegłych na początek okresu7.1. Zysk z lat ubiegłych na początek okresu

– Korekty błędów podstawowych7.2. Zysk z lat ubiegłych na początek okresu, po korektach

a) zwiększenie (z tytułu)– podziału zysku z lat ubiegłych–...

b) zmniejszenie (z tytułu)–...

7.3. Zysk z lat ubiegłych na koniec okresu7.4. Strata z lat ubiegłych na początek okresu

– Korekty błędów podstawowych7.5. Strata z lat ubiegłych na początek okresu, po korektach

a) zwiększenie (z tytułu)– przeniesienia straty z lat ubiegłych do pokrycia–...

b) zmniejszenie (z tytułu)7.6. Strata z lat ubiegłych na koniec okresu7.7. Zysk (strata) z lat ubiegłych na koniec okresu

8. Wynik netto



a) zysk nettob) strata netto

II. Kapitał własny na koniec okresu (BZ)III. Kapitał własny po uwzględnieniu proponowanego podziału zysku (pokrycia straty)



A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnejl. Wpływy

1. Wpływy z działalności bezpośredniej oraz reasekuracji czynnej1.1. Wpływy z tytułu składek brutto1.2. Wpływy z tytułu regresów, odzysków i zwrotów odszkodowań1.3. Pozostałe wpływy z działalności bezpośredniej

2. Wpływy z reasekuracji biernej2.1. Wpłaty reasekuratorów z tytułu udziału w odszkodowaniach2.2. Wpływy z tytułu prowizji reasekuracyjnych i udziałów w zyskach reasekuratorów2.3. Pozostałe wpływy z reasekuracji biernej

3. Wpływy z pozostałej działalności operacyjnej3.1. Wpływy z tytułu czynności komisarza awaryjnego3.2. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych składników aktywów

trwałych innych niż lokaty3.3. Pozostałe wpływy

II. Wydatki1. Wydatki z tytułu działalności bezpośredniej i reasekuracji czynnej

1.1. Zwroty składek brutto1.2. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto1.3. Wydatki z tytułu akwizycji1.4. Wydatki o charakterze administracyjnym1.5. Wydatki z tytułu likwidacji szkód i windykacji regresów1.6. Wypłacone prowizje i udziały w zyskach z tytułu reasekuracji czynnej1.7. Pozostałe wydatki z działalności bezpośredniej oraz reasekuracji czynnej

2. Wydatki z tytułu reasekuracji biernej2.1. Składki zapłacone z tytułu reasekuracji2.2. Pozostałe wydatki z tytułu reasekuracji biernej

3. Wydatki z pozostałej działalności operacyjnej3.1. Wydatki z tytułu czynności komisarza awaryjnego3.2. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych i rzeczowych składników aktywów trwa-

łych innych niż lokaty3.3. Pozostałe wydatki operacyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (1-11)B. Przepływy z działalności lokacyjnej

l. Wpływy1. Zbycie nieruchomości2. Zbycie udziałów, akcji w jednostkach podporządkowanych



3. Zbycie udziałów, akcji, w pozostałych jednostkach oraz jednostek uczestnictwa i cer-tyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych

4. Realizacja dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez jednostki podporząd-kowane oraz spłata pożyczek udzielonych tym jednostkom

5. Realizacja dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez pozostałe jednostki6. Likwidacja lokat terminowych w instytucjach kredytowych7. Realizacja pozostałych lokat8. Wpływy z nieruchomości9. Odsetki otrzymane

10. Dywidendy otrzymane11. Pozostałe wpływy z lokat

II. Wydatki1. Nabycie nieruchomości2. Nabycie udziałów, akcji w jednostkach podporządkowanych3. Nabycie udziałów, akcji w pozostałych jednostkach oraz jednostek uczestnictwa, i cer-

tyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych4. Nabycie dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez jednostki podporządko-

wane oraz udzielenie pożyczek tym jednostkom5. Nabycie dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez pozostałe jednostki6. Nabycie lokat terminowych w instytucjach kredytowych7. Nabycie pozostałych lokat8. Wydatki na utrzymanie nieruchomości9. Pozostałe wydatki na lokaty

III. Przepływy pieniężne netto z działalności lokacyjnej (l-ll)C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

I. Wpływy1. Wpływy netto z emisji akcji oraz dopłat do kapitału2. Kredyty, pożyczki oraz emisja dłużnych papierów wartościowych3. Pozostałe wpływy finansowe

II. Wydatki1. Dywidendy2. Inne niż, wypłata dywidend, wydatki z tytułu podziału zysku3. Nabycie akcji własnych4. Spłata kredytów, pożyczek oraz wykup własnych dłużnych papierów wartościowych5. Odsetki od kredytów, pożyczek oraz wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych6. Pozostałe wydatki finansowe

III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (l-ll)D. Przepływy pieniężne netto, razem (A.III+B.III.+C.III)E. Bilansowa zmiana środków pieniężnych, w tym:

– zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowychF. Środki pieniężne na początek okresuG. Środki pieniężne na koniec okresu (F+D), w tym:



obejmują zakres informacji określony w przepisach wydanych na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 6ustawy.


W 2009 r. będą obowiązywać nowe przepisy ustawy o podatku VAT oraz o podatku akcyzowym. „100% o nowym VAT” to dwa wydania specjalne „BIULETYNU VAT” w całości poświęcone nowym i zmienionym przepisom ustawy o VAT, dotyczącym:

Informacje i zamówienia:tel. 022 761 30 30, 0-801 626 666, e-mail: [email protected], gg: 5117020, Skype: bok_infor_pl

Zamów prenumeratę „BIULETYNU VAT” na 2009 rokNumery specjalne „100% o nowym VAT” otrzymasz GRATIS

Bądź w stu procentach przygotowany na zmiany!!

o nowym VAT!Dowiedz się dokładnie!

Ze specjalnych numerów „BIULETYNU VAT” dowiesz się m.in.:

� eksportu towarów

� sprzedaży wysyłkowej

� zwrotów VAT

� odliczenia podatku naliczonego

� rozliczeń kwartalnych

� zwolnień podmiotowych

� likwidacji działalności

� faktur korygujących

� rozliczeniu użytkowania wieczystego

� składania deklaracji kwartalnych

� wpłat zaliczek

� kiedy musisz złożyć zabezpieczenie majątkowe

� jak uzyskać zwrot VAT za listopad wcześniej niż w terminie 180 dni

� czy możesz odzyskać VAT, gdy kontrahent Ci nie zapłacił

� czy do każdego wydatku, który nie jest kosztem możesz odlczać VAT

� jakie zawiadomienia musisz złożyć, aby korzystać z nowych przepisów

� jak rozliczać faktury korygujące

� jak ustalać obowiązek podatkowy od opłat za użytkowanie wieczyste

� jak rozliczać się kwartalnie

� kto musi składać nowe formularze deklaracji

Do numerów dołączamy przewodnik po zmianach w ustawie o VAT oraz przewodnik po zmianach w aktach wykonawczych z fachowymi komentarzami ekspertów.

Więcej odpowiedzi na pytania związane z nowymi przepisami, praktyczne przykłady, jak rozwiązać trudne problemy, najświeższe informacje o VAT i akcyzie oraz przydatne dodatki znajdziesz na bieżąco w kolejnych numerach „BIULETYNU VAT” w 2009 roku!

�

�W czasach spowolnienia gospodarki na rynkach fi nansowych większe szanse na prawidłowe funkcjonowanie na rynku mają fi rmy, które prowadzą księgi rachunkowe. Dostęp do źródeł fi nansowania zewnętrznego bez ksiąg rachunkowych może się okazać niemożliwy!

„BIULETYN RACHUNKOWOŚCI” pomaga najprościej i przy najmniejszych kosztach prowadzić księgi rachunkowe, tak żeby jednocześnie odpowiadać wymaganiom rynku.

�DLACZEGO warto prowadzić

księgi rachunkowe?

Informacje i zamówienia:tel. 022 761 30 30, 0-801 626 666, e-mail: [email protected], gg: 5117020, Skype: bok_infor_pl

Zamów dziś prenumeratę

„BIULETYNU RACHUNKOWOŚCI” na 2009 rok i bądź gotowy na zmiany!

Przekonaj się, że warto mieć prenumeratę

„BIULETYNU RACHUNKOWOŚCI” w 2009 roku

W 2009 r. wchodzą w życie przepisy znowelizowanej ustawy o rachunkowości. Zmiany dotyczą defi nicji składników aktywów i pasywów, kosztów i przychodów, zasad sporządzania skonsolidowanych sprawozdań fi nansowych czy zasad wyceny.

W „BIULETYNIE RACHUNKOWOŚCI” znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z nowymi przepisami oraz praktyczne przykłady. Będziesz miał pewność, że księgi rachunkowe są prowadzane według aktualnych przepisów.

�Jakie zmiany w RACHUNKOWOŚCI czekają nas w 2009 roku?

W 2009 roku dowiesz się m.in.:

� jak dostosować politykę rachunkowości do nowych przepisów

� w jaki sposób od nowego roku możesz wyceniać składniki aktywów

i pasywów w walutach obcych

� co oznacza zmiana defi nicji inwestycji z punktu widzenia

klasyfi kacji lub przekwalifi kowania tych składników aktywów

Prenumeratorzy otrzymają komplet pomocnych dodatków!

Ustawa o rachunkowości

Documents

Transcript of Ustawa o rachunkowości