Upadłość konsumencka

15

description

Wszystko o postępowaniach upadłościowych osób fizycznych i sposobach rozwiązywania osobistych problemów finansowych

Transcript of Upadłość konsumencka

Page 1: Upadłość konsumencka
Page 2: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

Upadłość konsumenckaTomas Aitis

Tłumaczenie z języka litewskiego Jolanta Jurkunas

Tłumaczenie z Tomas Aitis

„FIZINIŲ ASMENŲ BANKROTAS”

© FAB, Kaunas 2013

ISBN 978-609-408-438-6

© 2014 FAB

Page 3: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

SPIS TREŚCI

• Co to jest upadłość?

• Historia upadłości w skrócie

• Różnice dotyczące upadłości w różnych krajach

• Upadłość osób fizycznych w Unii Europejskiej

• Upadłość osób fizycznych w Wielkiej Brytanii

• Historia upadłości osób fizycznych w Polsce

• Upadłość osób fizycznych w Polsce

• Inne możliwe rozwiązania

• Sposoby poprawienia sytuacji finansowej

• Jak pożyczać?

• Do kogo zwrócić się?

© 2014 FAB

Page 4: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

Co to jest upadłość?

„Zachowanie, tego co nabyte jest nie mniejszą sztuką niż samo

nabycie” Owidiusz

Upadłość – jest to procedura prawna, w trakcie której

ogłaszana jest niezdolność dłużnika do spłaty długów.

Obowiązkowy warunek ogłoszenia upadłości –

dotyczący zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych – to

niewypłacalność, czyli niemożność wywiązania się ze swoich

zobowiązań.

Przy upadłości osoba trzecia przejmuje zarządzanie

sprawami finansowymi dłużnika. W Polsce jest to syndyk,

nadzorca sądowy albo zarządca.

Głównymi celami upadłości jest likwidacja całego

majątku dłużnika i rozdysponowanie otrzymanych środków (a

także miesięcznego dochodu) dla wierzycieli, aby pozbyć się

długów i zacząć życie na nowo.

Upadłość daje możliwość rozpoczęcia działalności

gospodarczej od podstaw w sytuacji, gdy zadłużenie jest

wysokie i jest małe prawdopodobieństwo, że dłużnik

kiedykolwiek zdoła je spłacić.

© 2014 FAB

Page 5: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej zapewnia:

- ochronę od egzekwowania kwot wierzycieli,

- zatrzymanie naliczania odsetek,

- umorzenie zadłużenia po upływie danego okresu.

Zjawisko zadłużenia w krajach rozwiniętych jest

uważane za naturalną i nieuniknioną konsekwencję wzrostu

gospodarczego. Zadłużenie (czyli skuteczne funkcjonowanie

rynku kredytów) wspiera wzrost gospodarczy i przyczynia się

do podniesienia poziomu życia społecznego. Jednak jednym z

głównych problemów krajów rozwiniętych jest zbyt wysokie

zadłużenie osób fizycznych i gospodarstw domowych.

Upadłość konsumencka jest sposobem walki z tym

problemem. Prawda jest taka, iż nadmierne zadłużenie jest

bezpośrednio związane z sytuacjami kryzysowymi, a nie z

samym zjawiskiem zadłużenia.

Najczęstszymi przyczynami zadłużenia osób fizycznych

są: kredyty na mieszkanie lub edukację, kredyty

konsumpcyjne, leasingi samochodowe, pożyczki na

prowadzenie firmy zabezpieczone majątkiem osobistym.

Uważa się, że zadłużenie, przekraczające 20% netto

dochodu gospodarstwa domowego, stwarza ryzyko, że dług

będzie zbyt wysoki i powstaną problemy związane z

© 2014 FAB

Page 6: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

niewypłacalnością.

Najczęstsze przyczyny niewypłacalności osób fizycznych

są:

- strukturalne i makroekonomiczne (podatki,

inflacja, duża część kosztów przeznaczana na koszty

utrzymania),

- kryzysowe sytuacje w życiu (wypadek, rozwód,

śmierć bliskiej osoby, itp.),

- niezdolność do rozwiązywania osobistych

problemów finansowych, analizy rynków finansowych, ogólna

nieznajomość usług finansowych,

- etyczne i stylu życia (czyli zaciąganie kredytów

przez klasę średnią z przeznaczeniem na zapewnienie

luksusowego życia, ponad możliwości finansowe),

- związane z punktem widzenia (na wschodzie

przyjęta jest zasada „najpierw oszczędzam, później kupuję”,

podczas gdy na zachodzie – „najpierw kupuję, później płacę”).

W latach kryzysu ekonomicznego ilość upadłości osób

fizycznych wzrosła w całej Unii Europejskiej. Niestety, takie

dane nie dostarczają informacji o finansowym wpływie

upadłości osób fizycznych na gospodarkę, gdyż nie są

szacowane kwoty zadłużeń. Należy też mieć na uwadze, że

© 2014 FAB

Page 7: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

pogorszenie sytuacji gospodarczej osoby fizycznej i ogłoszenie

upadłości trwa przez pewien czas. W wielu przypadkach od

czasu powstania problemów finansowych do czasu ogłoszenia

upadłości mija kilka miesięcy a czasami i lat. Prawne,

podatkowe i kulturowe aspekty mogą jeszcze bardziej

zniekształcać statystyki upadłości osób fizycznych, szczególnie

w odniesieniu międzynarodowym.

Dwa przykłady:

- W Austrii ponad połowa wszystkich możliwych postępowań

upadłościowych w 2004 roku nie znalazła się w sądzie z

powodu braku środków.

- W Hiszpanii rozpoczęcie postępowania upadłościowego nie

jest ekonomicznie opłacalne – z tego powodu liczba

przypadków upadłości jest dość niska.

Na przykład we Francji w 2004 roku miało miejsce więcej

niż 40 000 postępowań upadłościowych, podczas gdy w

Hiszpanii mniej niż 600. Z drugiej strony, liczba długów we

Francji wyniosła tylko 1,3%, podczas gdy w Hiszpanii – 2,6%.

W 2010 roku w Niemczech liczba przypadków upadłości

osób fizycznych, w porównaniu z rokiem 2009, wzrosła o 7,6%.

Z kolei liczba upadłości przedsiębiorstw w tym samym okresie

spadła o 2,1%, a ilość zobowiązań związanych z upadłością w

© 2014 FAB

Page 8: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

2010 roku zmniejszyła się z 85 mld. euro, w 2009 roku do 39

mld. euro.

Przykłady upadłości osób fizycznych także nie

przedstawiają ogólnego obrazu. Jedynie bardzo zadłużone

gospodarstwa domowe decydują się na zgłoszenie upadłości.

Dwie podstawowe przyczyny – to konsekwencje ogłoszenia

swojej niewypłacalności i możliwe przeszkody w biznesie w

przyszłości.

Ustawa Prawo upadłościowe i naprawcze

Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 28 lutego 2003 r. definiuje

dłużnika za niewypłacalnego, jeżeli on nie wykonuje swoich

wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

Informacje o właściwym i niewłaściwym wykonywaniu

zobowiązań finansowych w ostatnim okresie są zawarte w

historii kredytowej danej osoby. W historii kredytowej zawarte

są informacje dotyczące nie tylko kredytów bankowych, ale

również innych zobowiązań, takich jak podatki komunalne,

leasing, rachunki telefoniczne itp. Historia kredytowa ma

wpływ na możliwość otrzymania indywidualnego kredytu i

warunki jego przyznania. W Polsce informacje na temat

historii kredytowej udziela Biuro Informacji Kredytowej.

© 2014 FAB

Page 9: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

Należy pamiętać, iż rozważając złożenie wniosku o

ogłoszenie upadłości, należy zawsze ocenić inne alternatywne

możliwości. Postępowanie upadłościowe jest ostatnią deską

ratunku, aby pozbyć się długów.

© 2014 FAB

Page 10: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

Krótka historia upadłości

„Pieniądze, które posiadasz – narzędzie wolności; te, które

gonisz – narzędzie niewoli.” J.J. Rousseau

Słowo bankructwo/upadłość pochodzi z łacińskiego

„bancus“ (ławka czy stół) i „ruptus“ (złamany). Ten „bank” – to

ławka pierwszych bankowców, ustawiana w miejscach

publicznych, na bazarach, targach itd., na której wypłacali oni

pieniądze, wystawiali weksle itd. W momencie upadłości

bankowiec łamał swoją ławkę, w ten sposób demonstrując

wszystkim, iż osoba do której należy ławka, nie może dalej

prowadzać działalności. Ze względu na to, że praktyka ta

bardzo często była stosowana we Włoszech, uznaje się, iż

termin bankructwo/upadłość pochodzi z włoskiego słowa

„banco rotto“, tj. połamana ławka.

W starożytnej Grecji upadłość nie istniała. Jeśli dłużnik

nie mógł spłacić swoich długów, on, jego żona i dzieci stawali

się „niewolnikami długu” i musieli odrobić dług pracą fizyczną

na rzecz wierzyciela. W wielu starożytnych greckich miastach-

państwach „niewolnictwo długu” było ograniczone do pięciu

© 2014 FAB

Page 11: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

lat. Ponadto, takim niewolnikom, inaczej niż zwykłym,

zagwarantowana była ochrona życia i zdrowia.

Zgodnie z Torą czy Starym Testamentem, na podstawie

przykazania Mojżesza, co siedem lat ogłaszano rok szabasu, w

ciągu którego umarzano wszystkie zadłużenia członków

społeczności, natomiast nie dotyczyło to „obcokrajowców”.

Co siedem lat szabasu, to jest co czterdzieści dziewięć lat, były

ogłaszane tak zwane lata jubileuszowe, wtedy wszelkie długi

były umarzane, nie tylko te członków społeczeństwa, ale i

również „obcokrajowców”, zwracana była też wolność dla

wszystkich „niewolników długów”.

Według islamskiego nauczania, opartego na Koranie,

niewypłacalnej osobie powinien być wyznaczony okres, w

ciągu którego mogłaby ona spłacić swoje zadłużenie.

© 2014 FAB

Page 12: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

Różnice dot. upadłości w różnych krajach

„Majątek nie jest jedynie posiadaniem, ale umiejętnością jego

celowego wykorzystania.” M. Servantes

W dzisiejszych czasach funkcjonują dwa modele

postępowania upadłościowego osób fizycznych:

- anglo-amerykański, o nazwie „fresh start”

(upadłość może zgłosić każdy i procedura umorzenia długów

jest prosta), oraz

- kontynentalny-europejski, o nazwie „earned fresh

start” (ogłoszenie upadłości i umorzenie zadłużenia

powstałego tylko nie z własnej winy i tylko uczciwych

kredytobiorców).

Procedury upadłościowe osób fizycznych istnieją w

różnych krajach na całym świecie i są bardzo zróżnicowane:

- od konserwatywnych (Chiny, Turcja, Egipt, Węgry,

Czechy, Włochy, Brazylia, Meksyk, Argentyna);

- poprzez średnie (Indie, Japonia, kraje

skandynawskie, Niemcy, Francja, Hiszpania, Izrael, PAR,

Kenia);

© 2014 FAB

Page 13: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

- do liberalnych (Stany Zjednoczone, Wielka

Brytania, Kanada, Australia, Hong Kong, Tajwan, Rosja,

Holandia).

W poszczególnych krajach członkowskich UE różne są

nie tylko przepisy dotyczące upadłości, ale też zróżnicowany

jest rynek kredytów konsumenckich, system ochrony

socjalnej, polityka ochrony zdrowia, rynek pracy itd.

Ustawy dotyczące upadłości osób fizycznych w krajach

Unii Europejskiej różnią się:

- okresem rehabilitacyjnym osoby (od 3 do 6 lat, w

Polsce – nie dłuższy niż trzydzieści sześć miesięcy), w czasie

którego, nie są prowadzone postępowania, i ograniczone jest

prawo rozporządzania majątkiem osobistym;

- możliwością skorzystania (ogłosić upadłość może

każda osoba, tylko osoby z małym zadłużeniem lub odwrotnie

– z wielkim zadłużeniem, tylko osoby z pewnego rodzaju

długami lub osoby, które nie prowadzą indywidualnej

działalności, itp.). Polska ustawa Prawo upadłościowe i

naprawcze z dnia 28 lutego 2003 r. poprzez liczne obostrzenia

zamykały przed wieloma dłużnikami znajdującymi się w

krytycznej sytuacji możliwość skutecznego przeprowadzenia

postępowania. Od 31 grudnia 2014 r. weszły w życie przepisy

© 2014 FAB

Page 14: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

nowelizujące ustawę w zakresie tzw. upadłości konsumenckiej

oraz otwierające przed osobami, które znalazły się w spirali

długów, możliwości rozpoczęcia funkcjonowania od początku;

- konsekwencjami prawnymi (odroczenia

należności, umarzanie długów);

- podejściem do procedury (ułatwienie „nowego

życia”, rehabilitacją dłużnika jako obywatela i płatnika

podatków).

© 2014 FAB

Page 15: Upadłość konsumencka

Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD

PRZYKŁAD

To jest przykład e-książki „Upadłość konsumencka”

WSZYSTKO O POSTĘPOWANIACH UPADŁOŚCIOWYCH OSÓB

FIZYCZNYCH I SPOSOBACH ROZWIĄZYWANIA OSOBISTYCH

PROBLEMÓW FINANSOWYCH

Możliwość nabycia

e-książki „Upadłość konsumencka”: wkrótce

Obecnie trwa tłumaczenie e-książki.

Przewidywany termin wydania marzec 2015 r.

Wesprzyj wydanie dowolną kwotą a otrzymasz

e-książkę „Upadłość konsumencka” za darmo.

Przekaż darowiznę

Dołącz do nas na facebook i dowiedz się więcej

© 2014 FAB