Upadki giełd bitcoinowych— wolny rynek czy (samo)regulacja?DR KRZYSZTOF PIECH

INSTYTUT EKONOMII POLITYCZNEJ, PRAWA I POLITYKI GOSPODARCZEJ – SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE

„Umarł król, niech żyje król!” – bezpieczeństwo nowych polskich giełd bitcoinowych po upadku MtGox

Drugie seminarium bitcoinowe w SGH24 marca 2014, SGH - Warszawa

Plan prezentacji

Działalność zagranicznych giełd bitcoinowych

Przykłady działań władz publicznych wobec giełd

Bezpieczeństwo techniczne giełd

45% giełd upada

Problemy polskich giełd bitcoinowych

Nowe polskie giełdy bitcoinowe

Powrót do klasyki - idea Satoshi’ego:

liberalizm a giełdy, trzecia strona

rozwój rynku i kryptoinnowacje –

zmniejszenie roli giełd?

Wybór:

liberalizm i „twórcza destrukcja”

samoregulacja

regulacje władz publicznych

Podsumowanie

Bezpieczeństwo zagranicznych giełd bitcoinowych

Przykłady 2013 r.

chronologicznie:

DDoS: Bitstamp, MtGox

Bitcoin Central (UK) – zhackowana

Bitflor (Kanada)

Virtex (Kanada) - problemy z bankami (prawdopodobnie AML/KYC)

Liberty Reserve (Kostaryka) – szef aresztowany w Hiszpani na wniosek USA (AML)

CryptoCurrent – zamkniecie (problemy z KYC)

Bitcoin-24 (Niemcy) – zamknięcie kont bankowych w Niemczech i w Polsce (problemy z AML)

WM-Center – zamknięcie przez regulatora USA

LibertyBit (Kanada) – zamknięcie kont bankowych

MtGox – wstrzymuje wypłaty w USD

MtGox – rząd USA zajął $3 mln (konto firmy MutumSigillum LLC)

Tradehill – problemy z regulatorem

BTC-e – problemy z wycofywaniem środków

GBL (HK) – kradzież przez właścicieli

BitFunder – problemy z regulatorem USA

Bitcash.cz - zhackowany

Bitstamp – DDoS

McxNOW – zbyt duża liczba transakcji

BTC China – problemy z regulatorem

OKCoin – „oskarżony” o fałszowanie danych nt. transakcji

Źródło: CoinDesk

Przykłady 2014 r.

MtGox („to be goxed”)

chronologicznie:

zamknięcie Gox BTC (Chiny) – rosnące koszty i niepewność regulacyjna

Unocoin (Indie) – problemy z regulatorem (np. KYC)

CampBX – niepewność regulacyjna, wstrzymanie współpracy z bankami

Localbitcoins.com users - facing criminal charges in Florida

Bitstamp – DDoS, wstrzymanie wypłat

Bitcoin Co LTD (Tajlandia – problemy z regulatorem; działają)

włamanie na Bitstamp (zawieszenie wypłat)

włamanie na Poloniex (strata 12.3% BTC)

Vault of Satoshi (Kanada – problemy z regulatorem w USA)

upadek Flexcoin (Kanada) - kradzież

CoinEX.pw - zhackowana

Canadian Bitcoins (przez firmęhostingową)

Vircurex

Źródło: CoinDesk

45% giełd upada (w Polsce więcej)

Tyler Moore and Nicolas Christin: analiza 40 przypadków giełd

giełdy żyją średnio 381 dni

45% giełd (18 szt.) upadło

11 giełd zwróciło środki klientom; 5 –nie

Przyczyny:

9 – kwestie techniczne (ataki hackerskie i in.); 5 z nich zostało zamkniętych

13 zamknięto bez podania przyczyn

im większa giełda, tym mniejsze prawdopodobieństwo upadku ale większe – ataków hackerskich

Źródło: Moore, Christin, “Beware the Middleman: Empirical Analysis of Bitcoin-Exchange Risk,” paper at the 17th International Financial Cryptography and Data Security Conference, Okinawa, Japan, April 2013

Bezpieczeństwo polskich giełd bitcoinowych

Problemy polskich giełd bitcoinowych– 1/7 giełd nadal działa

(Bitcoin-24)

Bidextreme (Magnus sp. z o.o.)

listopad 2013 r.

kradzież BTC i LTC

zwrócono 95% środków

giełda na sprzedaż (170 BTC)

Bitkantor

problemy z interpretacją podatkową

Bitchange (Mariusz Miłejko) - na tym silniku działa Bitcurex

ujemna opłacalność

Bitomat (Bartłomiej Szabat) –zamknięty po kradzieży

Bitmarket.eu (Maciej ‘M4v3r’ Trębacz, Paweł ‘Mahkul’ Makulski) –odbudowany (?)

Freshbtc (Karol Wilczyński)

Bitcurex

wstrzymywanie operacji (prace nad serwisem)

atak(i) DDoS

przełamanie zabezpieczeń

atak hackerski i kilkudniowe wstrzymanie operacji

Kapitał giełd

świat – wybrane przypadki:

Bitstamp - $10m

OKCoin - $10m

BTC China - $5m

HKCex - $2m

Coinsetter (USA) - $1,5m

BizX - $700k

Safello (Szwecja) - $600k

Bex.io - $525k

CoinJar - $450k

Korbit (Korea Pd.) - $400k

Źródło: CoinDesk

Polska:

BitStar:

kapitał zakładowy ok. 200k zł

inwestor: BonusCard

Bitcurex:

moje szacunki: ok. 300k zł zysku miesięcznie (listopad)

Koszty a bezpieczeństwo

rozbieżności w szacunkach kosztów:

„bitchange.pl - ile by kosztowało zaprogramowanie takiego serwisu?” (październik 2011 r.)

„Freelancer - 500zł. Profesjonalna firma - co najmniej 4x tyle.”

źródło: http://forum.pclab.pl/topic/732702-bitchangepl-ile-by-kosztowa%C5%82o-zaprogramowanie-takiego-serwisu/

Oferia.pl – średni koszt realizacji 22 tys. zł

przykładowe (poważniejsze) oferty: 35 tys., 40 tys. zł, 50-100 tys. zł

Źródło: http://oferia.pl/zlecenie/item759332-oprogramowanie-gieldy-walutowej-dla-bitcoin

„Imperator Kowe” (https://www.facebook.com/koweras): 300-400 tys. zł (listopad 2013 r.)

źródło: Facebook, grupa Bitcoin Polska

Oferta jednej z giełd amerykańskich (licencja):

$20+k miesięcznie (!);

giełda ta zatrudnia ok. 25 osób

Często nie uświadamiane sobie koszty:

nie tylko stworzenie serwisu, ale i:

testy bezpieczeństwa (zewnętrzny audytor)

stały nadzór nad bezpieczeństwem (cała doba)

prawnicy, księgowość

marketing i rozwój

środki na min. 1 rok działalności

ryzyko wojny cenowej w Polsce – wojna na marże

Nowe polskie giełdy bitcoinowe

Działające (lub testowane):

Król „Bitcurex”

autovaluta.com

bitalo.com

bitorado.com

btcidea.eu

bitbay.pl

bitelon.com

bitmarket.pl

bitstar.pl

ebitex.pl

eubitcoins.eu

nevbit.com

W trakcie przygotowań:

bitcoint.pl (? – jedna tylko wzmianka w sieci)

coinhub.pl

eXtrado (d. Bitfire)

inne giełdy

Giełdy bitcoinowea liberalizm i regulacje publiczne

Powrót do klasyki - idea Satoshi’ego

Satoshi Nakamoto: Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System

„…the main benefits are lost if a trusted third party is still required to prevent double-spending.

We propose a solution to the double-spending problem using a peer-to-peer network.

The network timestamps transactions by hashing them into an ongoing chain of hash-based proof-of-work, forming a record that cannot be changed without redoing the proof-of-work.”

Giełdy bitcoinowe nie wpisują się w idee Nakamoto.

potrzebna jest zaufana trzecia strona

jest podwójne wydatkowanie środków

transakcje wewnątrz giełd nie są jawne (blockchain) i mogą być manipulowane

Tyler Moore: “Yet currency exchanges have become de facto central authorities, and their success or failure drives bitcoin’s success or failure.”

zaprzeczenie idei Nakamoto (!)

stabilność giełd => stabilność BTC

Rozwój rynku i kryptoinnowacje –

zmniejszenie roli giełd?

Rozwój rynku: Kryptoinnowacje:

eliminacja trzeciej strony (giełd)?

wprowadzenie P2P?

rola Ethereum (szanse na sukces?)

jawność rezerw giełd?

auroracoin itp. lokalne waluty

giełdy jako izby rozrachunkowe na rynku hurtowym (John Martonis, Feb. 14, 2014)

wzrost konkurencji między giełdami -> koncentracja

Regulacje państwowe…

Źródło: http://imgur.com/gE8hDnY

Wybór

liberalizm i „twórcza destrukcja”

Darwin: najsłabsze jednostki zginą

część giełd upadnie

brak wystarczających środków na przetrwanie wojny cenowej

ataki hackerskie

kradzieże z wewnątrz, defraudacje

wolny rynek nie jest zły – na pewno?

asymetria informacji: klienci nie wiedzą, które giełdy są dobre (bezpieczne), a które nie

upadek giełdy -> spadek zaufania do rynku

tracą wszyscy – również ci „the best”

konsekwencje – regulacje władz publicznych:

wiele problemów w USA (SEC, FinCEN)

NY: idea BitLicence

Singapur: konieczność rejestracji na policji (walka z AML)

brak interwencji typu too-big-to-fail

(case MtGox – brak ingerencji rządu japońskiego, ale poszukiwania możliwości międzynarodowych regulacji rynku, tj. z USA)

Polska czeka na Brukselę…

tymczasem case Bitcoin24

Efekty

Konsekwencje:

bez regulacji publicznych,

przy ciągłym ryzyku case Bitcoin24,

przy nieprzyjaznym systemie państwowo-podatkowym jaki jest w Polsce („Układ zamknięty”)

rynek bitcoinowy będzie się wolno rozwijał.

Po początkowym boomie (Polska – 6.-8. potęga bitcoinowa świata) widać dość słaby rozwój przedsiębiorczości bitcoinowej (z wyjątkiem rynku giełd).

Nadpodaż giełd w stosunku do popytu na nie.

Konsekwencja: upadek większości z nich.

W efekcie upadku większości giełd bitcoinowych wzrośnie brak zaufania do całego rynku, nie tylko giełd bitcoinowych.

Stracą też inne biznesy bitcoinowe (InPay i in.).

Giełdy bitcoinowe jako instytucje zaufania publicznego – do czasu, aż nie będzie trzeba wymieniać pieniądza fiducjarnego (fiat) na kryptowaluty.

Co zrobić, by giełdy bitcoinowe były darzone zaufaniem?

czekać, aż pozostaną na rynku tylko te najlepsze;

czekać na regulacje publiczne;

zacząć działać na zasadach samoregulacji.

Wszyscy jedziemy na tym samym wózku…

Samoregulacja:

Dobrowolna

Jawna, transparentna

Dla dobra klientów (nie zmowa cenowa)

inne generalne zasady…

Problem:

brak zaufania w Polsce

Przykład kooperencji:

mój pomysł wdrożany przez Coinsettera i Bitstampa: integracja systemów

Współpraca:

kooperencja – współpraca mimo konkurowania ze sobą

platforma współpracy:

scentralizowana np. PSB lub

zdecentralizowana: dyskusja publiczna, np. Polskie Forum Bitcoin lub/i Facebook

Szczegółowe ramy do dopracowania: dyskusja, follow-up(Krzysztof.Piech@instytut.info)

Poniżej propozycje obszarów samoregulacji

Kodeks dobrych praktyk – minimalne

standardy bezpieczeństwa

Kwestie techniczne

• gorący i zimny portfel: proporcje, przetrzymywanie itp.

• bezpieczeństwo od strony czynnika ludzkiego

• audyty bezpieczeństwa

Kwestie kapitałowe

• ew. zabezpieczenia roszczeń klientów

• ew. ubezpieczenia

• jawność twórców giełdy

Kwestie prawne

• zgodność z prawem podatkowym

• regulacje AML/KYC

• używanie środków klientów

Rozwijanie rynku:

• edukacja klientów – wspólna misja

• udział w przedsięwzięciach publicznych (wspólne wystąpienia

do władz, konferencje)

WSPÓŁPRACA