Uniwersytet Warszawski

Paweł Stępień i Agata Wroczyńska

Wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia

w jednostkach Uniwersytetu Warszawskiego

w świetle sprawozdań z oceny własnej

DOBRE PRAKTYKI W ZAPEWNIANIU I DOSKONALENIU JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA UNIWERSYTECIE

WARSZAWSKIM (2014)

Warszawa, 4 czerwca 2014

I. Tematyka i cele sprawozdania z oceny własnej 2013

II. Zasady budowy systemów jakości w jednostkach UW

III. Zasady a praktyka – wnioski ze sprawozdańIV. Wybrane problemy związane z funkcjonowaniem systemów zapewniania jakości kształcenia w jednostkach UW

I. Tematyka i cele sprawozdania

z oceny własnej 2013


Zarządzenie nr 56 Rektora UW z dnia 3 października 2012 r. w sprawie Systemu Zapewniania i Doskonalenia Jakości Kształcenia

na Uniwersytecie Warszawskim

§ 63. [...] Uczelniany Zespół opracowuje formularz sprawozdania z oceny własnej dla wydziałów i innych jednostek organizacyjnych UW prowadzących studia, wskazując termin sprawozdania oraz zakres ewaluacji obejmujący w szczególności obszary wymienione w ust. 2.4. Uczelniany Zespół ustala wieloletni harmonogram badań poszczególnych obszarów wymienionych w ust. 2.5. Uczelniany Zespół dokonuje analizy sprawozdań z oceny własnej, sporządzonych przez wydziały i inne jednostki organizacyjne UW prowadzące studia. Wnioski z tej analizy stanowią podstawę do opracowania przez Uczelniany Zespół sprawozdania na temat jakości kształcenia na UW.6. Uczelniany Zespół przedstawia Rektorowi wnioski i propozycje działań na rzecz jakości kształcenia na UW oraz rekomendacje dotyczące upowszechnienia wzorów dobrych praktyk w dziedzinie jakości kształcenia.

5


Zarządzenie nr 56 Rektora UW z dnia 3 października 2012 r.

§ 11[...]2. Zespół jednostki sporządza, zgodnie z wytycznymi Uczelnianego Zespołu, sprawozdanie z oceny własnej, stanowiące wynik ewaluacji jakości kształcenia na wydziale/w innej jednostce organizacyjnej UW prowadzącej studia, i przedstawia je – odpowiednio – dziekanowi/kierownikowi innej jednostki organizacyjnej UW prowadzącej studia.3. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 2, w szczególności:1) przedstawia mocne i słabe strony wydziału/innej jednostki organizacyjnej UW prowadzącej studia, w zakresie jakości kształcenia;2) przedstawia plany i kalendarium działań w celu wyeliminowania zjawisk niepożądanych i naprawy niedostatków oraz w celu doskonalenia jakości kształcenia.

§ 12Sprawozdania z oceny własnej opracowane przez Zespoły jednostek oraz sprawozdanie opracowane przez Uczelniany Zespół są jawne i publikowane na stronie internetowej UW oraz odpowiednio na stronach wydziału/innych jednostek organizacyjnych UW prowadzących studia.

6


Harmonogram przygotowywania sprawozdańz oceny własnej w latach 2012-2016 2012/2013 – wydziałowe systemy zapewniania i

doskonalenia jakości kształcenia w powiązaniu z misją i strategią UW i jego jednostek

2013/2014 – walidacja efektów kształcenia uzyskanych w edukacji pozaformalnej i nieformalnej

2014/2015 – działania na rzecz doskonalenia jakości kształcenia w obszarach nie objętych do tej pory sprawozdaniami (środki wsparcia dla studentów, publiczny dostęp do informacji o kształceniu i jakości kształcenia w jednostce)

2015/2016 – stopień przygotowania do ewaluacji instytucjonalnej EUA

Harmonogram przyjęty przez UZZJK 13 listopada 2012 na podstawie § 6, ust. 4 Zarządzenia nr 56 Rektora Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 3 października 2012 r. w sprawie Systemu Zapewniania i Doskonalenia Jakości Kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim

7


Zgodnie z harmonogramem przyjętym przez Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia na kadencję 2012-2016 przedmiotem sprawozdania z oceny własnej 2013 były działania związane z przygotowaniem uchwał rad jednostek w sprawie wewnętrznych systemów zapewniania jakości kształcenia.

Tworząc formularz sprawozdania, UZZJK kładł nacisk na zgodność wspomnianych działań z regulacjami Zarządzenia nr 76 Rektora Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 4 grudnia 2012 r. w sprawie systemów zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia na wydziałach..., a zarazem na dążność do budowy spójnego systemu w wypadku wydziałów złożonych z jednostek, które realizują odrębne programy kształcenia.

8

II. Zasady budowy systemów jakości

w jednostkach UW


Zarządzenie nr 76 Rektora Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 4 grudnia 2012 r. w sprawie systemów zapewniania i

doskonalenia jakości kształcenia na wydziałach oraz w innych jednostkach organizacyjnych prowadzących studia na UW

§ 1W ramach Systemu Zapewniania i Doskonalenia Jakości Kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim na każdym wydziale oraz w każdej innej jednostce organizacyjnej prowadzącej studia [...] powstaje odpowiednio wydziałowy lub jednostkowy system zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia [...].

§ 21. Opis systemu jakości, zawierający konieczne regulacje, przygotowują władze wydziału lub władze innej jednostki we współpracy z jednostkowym zespołem zapewniania jakości kształcenia, uwzględniając następujące zasady:1) zasadę oparcia systemu jakości na wartościach akademickich zgodnie z przekonaniem, że kluczem do wysokiej jakości kształcenia na UW jest świadome współtworzenie kultury jakości przez wszystkich członków społeczności akademickiej, a uzyskiwanie wysokiej jakości kształcenia nierozerwalnie wiąże się z autonomią, tradycją i godnością społeczności akademickiej i możliwe jest dzięki osiąganiu założonych przez nią celów;2) zasadę ścisłego powiązania systemu jakości z misją i strategią UW oraz misją, strategią i koncepcją kształcenia przyjętymi przez wydział lub inną jednostkę;

10


Zarządzenie nr 76 Rektora Uniwersytetu Warszawskiego (cd.)

3) zasadę świadomego podejmowania działań i ich ciągłego doskonalenia (przy wykorzystaniu cyklicznego przeglądu osiągniętych wyników);

4) zasadę przejrzystej struktury systemu i właściwego określenia i rozdzielenia kompetencji ze szczególnym określeniem zaangażowania władz wydziału lub innej jednostki oraz jednostkowego zespołu zapewniania jakości kształcenia;

5) zasadę harmonijnego i zrównoważonego powiązania działań systemu jakości z działaniami w obrębie innych obszarów działalności uczelni i jej jednostek, ze szczególnym uwzględnieniem proporcjonalnego zaangażowania nauczycieli akademickich w dydaktykę, pracę naukową i pracę organizacyjną;

6) zasadę wykorzystania tradycji, doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie zapewniania wysokiej jakości kształcenia na wydziale lub w innej jednostce;

7) zasadę opartego na dialogu współdziałania z przedstawicielami otoczenia społecznego.

[...]

11

III. Zasady a praktyka – wnioski

ze sprawozdań

III. Zasady a praktyka – wnioski ze sprawozdań

1) Zasada oparcia systemu jakości na wartościach akademickich zgodnie z przekonaniem, że kluczem do wysokiej jakości kształcenia na UW jest świadome współtworzenie kultury jakości przez wszystkich członków społeczności akademickiej, a uzyskiwanie wysokiej jakości kształcenia nierozerwalnie wiąże się z autonomią, tradycją i godnością społeczności akademickiej i możliwe jest dzięki osiąganiu założonych przez nią celów.

„Trzy czwarte sprawozdań wskazuje, że w procesie przygotowywania uchwał w sprawie systemów zapewniania jakości istotną rolę odegrały konsultacje wewnętrzne z przedstawicielami różnych grup społeczności akademickiej”.

Uniwersytet Warszawski. Sprawozdanie z oceny własnej 2013. Działania na rzecz zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia odnoszące się do wewnętrznych systemów zapewniania jakości kształcenia w powiązaniu z misją i strategią Uniwersytetu i jego jednostek. 4 marca 2014, s. 1. 13


2) Zasada ścisłego powiązania systemu jakości z misją i strategią UW oraz misją, strategią i koncepcją kształcenia przyjętymi przez wydział lub inną jednostkę.

„Prace nad wewnętrznymi systemami prowadzono w odniesieniu do misji, strategii i koncepcji kształcenia jednostek, przy czym – w stosunku do stanu opisanego w sprawozdaniach z oceny własnej 2012 – wydatnie zwiększyła się liczba jednostek, w których koncepcję kształcenia spisano i przyjęto jako odrębny dokument (nie sporządzono go dotąd w sześciu jednostkach, uznając, że koncepcja kształcenia znajduje wyraz w misji i strategii jednostki)”.

Uniwersytet Warszawski. Sprawozdanie z oceny własnej 2013. Działania na rzecz zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia odnoszące się do wewnętrznych systemów zapewniania jakości kształcenia w powiązaniu z misją i strategią Uniwersytetu i jego jednostek. 4 marca 2014, s. 1.

14


3) Zasada świadomego podejmowania działań i ich ciągłego doskonalenia (przy wykorzystaniu cyklicznego przeglądu osiągniętych wyników).

„Do dobrych praktyk wskazanych w sprawozdaniach należą:[...]5) Określenie rocznego kalendarza cyklicznych działań w obrębie systemu zapewniania jakości kształcenia oraz opracowanie harmonogramu i metody przeglądu poszczególnych obszarów zapewniania jakości kształcenia w jednostce”.


15


4) Zasada przejrzystej struktury systemu i właściwego określenia i rozdzielenia kompetencji ze szczególnym określeniem zaangażowania władz wydziału lub innej jednostki oraz jednostkowego zespołu zapewniania jakości kształcenia.

„Ponad połowa sprawozdań poświadcza [...] gruntowny namysł nad jasnym określeniem i rozdzieleniem kompetencji w ramach systemu.Odpowiedzi na pytanie o działania pozwalające stwierdzić, czy cele, zadania i struktura systemu są przejrzyste i zrozumiałe zarówno dla przedstawicieli społeczności akademickiej, jak i przedstawicieli otoczenia społecznego, wskazują, że wciąż poważną trudność stanowi skuteczne upowszechnianie informacji o systemowych rozwiązaniach na rzecz zapewniania jakości kształcenia. [...]Za czynniki sprzyjające zaangażowaniu w prace nad sprawozdaniem z oceny własnej można uznać przekonanie władz wydziału o szczególnym znaczeniu systemowego zapewniania jakości, wysoki stopień aktywności przewodniczącego zespołu zapewniania jakości kształcenia w jednostce oraz zbliżającą się wizytę ekspertów Polskiej Komisji Akredytacyjnej”.


16


5) Zasada harmonijnego i zrównoważonego powiązania działań systemu jakości z działaniami w obrębie innych obszarów działalności uczelni i jej jednostek, ze szczególnym uwzględnieniem proporcjonalnego zaangażowania nauczycieli akademickich w dydaktykę, pracę naukową i pracę organizacyjną.

W formularzu Sprawozdania z oceny własnej 2013 nie zostało umieszczone pytanie, które wprost odnosiłoby się do tej zasady.

17


6) Zasada wykorzystania tradycji, doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie zapewniania wysokiej jakości kształcenia na wydziale lub w innej jednostce.

„W ponad połowie jednostek przeprowadzono analizy [...] efektywności dotychczasowych rozwiązań w zakresie zapewniania jakości kształcenia”.Uniwersytet Warszawski. Sprawozdanie z oceny własnej 2013..., s. 1.

7) Zasada opartego na dialogu współdziałania z przedstawicielami otoczenia społecznego.

„[...] podobnie jak w pracach nad misją, strategią i koncepcją kształcenia, opisanych w sprawozdaniach z oceny własnej 2012 – nadal bardzo rzadkie są przykłady podejmowania konsultacji i analiz dotyczących zewnętrznych, pozauniwersyteckich uwarunkowań jakości kształcenia. O przeprowadzeniu konsultacji z przedstawicielami otoczenia społecznego wspomniano zaledwie w dwu sprawozdaniach, w trzech stwierdza się, że są one planowane”.Uniwersytet Warszawski. Sprawozdanie z oceny własnej 2013..., s. 2.

18

IV. Wybrane problemy związane z funkcjonowaniem systemu

zapewniania jakości kształcenia w jednostkach UW

IV. Wybrane problemy...

Informacja, narzędzia, biurokracja? Rola procedur i dokumentacji w budowie systemu zapewniania jakości kształcenia.

Problem rozpoznawania i pokonywania związanych z biurokratyzacją (wynikłą z ustaw i rozporządzeń; wymogów PKA; regulacji wewnątrzuczelniane) zagrożeń dla autonomii, tradycji i godności społeczności akademickiej jako fundamentu wysokiej jakości kształcenia.

Jak osiągnąć świadome współtworzenie kultury jakości w warunkach znowelizowanego Prawa o szkolnictwie wyższym :

– problem wielkiej liczby i różnorodności regulacji prawnych zewnętrznych i wewnętrznych, – problem stosowania procedur bez świadomości ich celów,– problem tworzenia warunków dla harmonijnego rozwoju nauczycieli akademickich w zakresie badań naukowych, dydaktyki i pracy organizacyjnej, – problem skutecznej informacji i budowania postaw sprzyjających umacnianiu kultury jakości) we wszystkich grupach społeczności akademickiej,– proces akredytacji jako skuteczny bodziec do działań na rzecz jakości oraz jako czynnik zniechęcający.

20

Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia dr hab. Paweł Stępień, prof. UW

e-mail: [email protected]. + 48 692 15 62 64

Biuro ds. Jakości KształceniaKierownik: mgr Agata Wroczyńska ([email protected])

mgr Katarzyna Wileńska ([email protected]) www.bjk.uw.edu.pl

e-mail: [email protected]. (022) 55 24 072, (022) 55 24 073, Fax (022) 55 24 071

Siedziba: ul. Karowa 18, p. 203

mailto:[email protected]



http://www.bjk.uw.edu.pl/


Uniwersytet Warszawski

Documents

Transcript of Uniwersytet Warszawski