UML

UML

Unified Modeling Language

Wykład 3Diagram klas

WSM dr Marek Szepski 2

Diagram klas

Diagram klas to graficzne przedstawienie statycznych, deklaratywnych elementów dziedziny przedmiotowej oraz związków miedzy nimi.


Klasa

Klasa jest uogólnieniem zbioru obiektów, które mają takie same atrybuty, operacje, związki i znaczenie.


Klasy

A-nazwa

B-nazwa+atrybuty

C-nazwa+operacje

D-n+a+o


Klasy


Klasa Klasa jest pojęciem ogólnym i składa się z pewnej

liczny obiektów. Przykładami klas są: projekty, zespoły, produkty

pracy, wymagania, systemy. Klasa definiuje typ obiektu i jego właściwości,

w tym cechy strukturalne oraz behawioralne. Cechy strukturalne definiują, co obiekty z danej

klasy „wiedzą” (atrybuty i asocjacje). Cechy behawioralne określają co obiekty mogą

robić (operacje i metody). Klasy mogą być aktywne. Klasy zawierające zero obiektów nazywamy klasami

abstrakcyjnymi. Graficznie klasy są reprezentowane jak na

schemacie.


Asocjacje

Związek klas:NazwaRoleNawigacjaLiczebnośćAgregacja


Nazwa

Role

Nawigacja


Liczeb-ność


Agregacja

Związek: całość - część

a) całkowita b) częściowa


Agregat – obiekt stanowiący całość

Segment – część

W A. Całkowitej części nie mogą istnieć bez agregatu


Diagram klas:Konceptualny (analityczny, poziom

koncepcyjny) Implementacyjny – zawiera szczegóły

atrybutów, operacji, zobowiązań

Do diagramu implementacyjnego dochodzi się w kolejnych krokach dodając szczegóły


Widoczność

Określa dostępność atrybutów i operacji

+, publiczny, obiekty wszystkich klas maja dostęp

-, prywatny, tylko obiekty danej klasy mają dostęp do atrybutów i operacji

#, chroniony, dostęp maja obiekty z klas dziedziczących


Jeśli nie ma istotnego powodu do atrybuty powinny być prywatne.

Wartości atrybutów są wtedy zmieniane przez operacje, które są publiczne.

Aby klasa potomna miała dostęp do atrybutów klasy nadrzędnej musza one być chronione.


Atrybuty


Składnia atrybutuwidoczność nazwa_atrybutu

[liczebność uporządkowanie] : typ [= wartość początkowa]

widoczność (+ publiczna, - prywatna, # chroniona)

nazwa_atrybutu nazwa opisywanego atrybutu liczebność (domyślna = 1; granica_dolna

granica_górna) uporządkowanie (unordered, ordered) typ (może być każda klasa; Boolean; Integer;

Real; String) wartość początkowa jest opcjonalna i oznacza

wartość początkową atrybutu


Oper-acje


Składnia operacjiwidoczność nazwa_operacji (lista_

parametrów) : typ_zwracany widoczność (+ publiczna, - prywatna, # chroniona) nazwa_operacji (nazwa opisywanej operacji) lista_parametrów według składni:

rodzaj nazwa : typ = wartość_początkowa rodzaj jest opcjonalny, ma wartość domyślną in. Rodzaj może

przyjmować wartości in, out, inout typ – jest opcjonalny, nie ma wartości domyślnej – wskazuje

typ danych które może zawierać parametr. Typem parametru może być inna klasa lub Boolean, Integer, Real, String

wartość_początkowa – jest opcjonalna i oznacza wartość początkową parametru

typ_zwracany jest opcjonalny, nie ma wartości domyślnej – wskazuje typ danych zwracanych przez operację.


Operacje są publiczneSzczególnymi operacjami są

konstruktor i destruktor


Zobowiązania


Nazwy:

Poziom implementacyjnyNazwaKlasyJakoRzeczownikwLPojnazwaAtrybutunazwaCzynnosciCzasownik

Na poziomie koncepcyjnym – nazwy naturalne: liczba sztuk.....


Klasa asocjacyjnaOpisuje związek między klasami.Związek może być złożony mieć

atrybuty i operacjenp..

Pracownik – pracodawca: umowa o pracę

Osoba – projekt: harmonogram


Klasa asocjacyjna


Klasa abstrakcyjna

Klasa która nie posiada obiektów

nazywana jest klasą abstrakcyjną.

Przykładem klasy abstrakcyjnej

jest Interfejs (Interface).


Dziedziczenie


Dziedziczenie Uogólnienie (generalization) to związek

pomiędzy dwoma bytami: Ogólnym (przodek) Szczegółowym (potomek)

Obiekt bytu szczegółowego może być używany w zastępstwie bytu ogólnego.

Jeżeli bytami są klasy to byt ogólny nazywamy nadklasą czyli przodkiem a byt szczegółowy klasą czyli potomkiem.

Potomek dziedziczy wszystkie właściwości przodka, a w szczególności jego atrybuty i operacje.


Polimorfizm Operacja potomka mająca tą samą

sygnaturę co operacja przodka jest ważniejsza (ma pierwszeństwo) od operacji zdefiniowanej dla przodka.

Zjawisko to nazywane jest polimorfizmem.


Przykłady diagramów klas


Tabela <-> Klasa Pasywna Jest wzorcem oraz

zbiorem obiektów Trwała Musi zawierać

atrybuty Atrybuty

elementarne

Musi posiadać unikalny identyfikator- klucz

Aktywna Jest tylko wzorcem

obiektów Trwała lub ulotna Są klasy nie

posiadające atrybutów Atrybuty elementarne

lub złażone Obiekty danej klasy są

zawsze rozróżnialne niezależnie od wartości atrybutów


Diagram klas -> ERDłatwe przekształcenie:

1. Zastąp złożone atrybuty dodatkowymi tabelami i pomiń operacje

2. Dodaj klucze główne3. Dodaj tabele łączące, które

zlikwidują związki wiele do wielu4. Określ klucze obce i związki5. Przeprowadź normalizację tabel


Tworzenie diagramu klasAnaliza obiektowaKarty CRC (class-responsibility-

collaboration)Arkusz analizy obiektowej

RebeccaWirfs-Brock, Allan McKean:Projektowanie obiektowe, Helion

Edward Yourdon, Carl Argila: Analiza obiektowa i projektowanie, WNT


Wzorce projektowe

Korzystaj z gotowych rozwiązań

Gamma, Helm, Johnson, Vlissides: Wzorce projektowe, WNT- IO

Shalloway, Trott: Projektowanie zorientowane obiektowo, wzorce projektowe. Helion

UML

Documents

Transcript of UML