Lotniczy transgresjonizm

Rozważania nad granicami zdrowego rozsądku

Sławomir KubiakPaweł Korzec

Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym26 - 27 PAŹDZIERNIKA 2017

Lotniczy transgresjonizm, czyli o przekraczaniu granic w lotnictwie. Czy piloci powinni bać się bezzałogowych statków powietrznych?

TRANSGRESJAPSYCHOTRANGRESJONIZM

EDUKACJA

GRANICA

INTENCJONALNOŚĆ

POSTĘP

ROZWÓJ

EKSPANSJAMOŻLIWOŚĆ

ZMIANA SPRAWCZOŚĆ

Dlaczego respektowanie przepisów lotniczych, jest takie ważne?

Dane czy informacja?

Dane (…) wszystko co jest/może być przetwarzane umysłowo lub komputerowo …

Informacja (…) najogólniej – właściwość pewnych obiektów, relacja między elementami zbiorów pewnych obiektów, której istotą jest zmniejszanie niepewności (nieokreśloności) …

Źródło: wikipedia

Cechy informacji

Adekwatna

EPWA ILS CAT IIIA RWY 33 DOWNGRADED TO CAT II. TKOF ARE PROHIBITED IF THE RVR IS LESS THAN 150M.FLIGHT LEVEL FROM SFC TO UNLVALID FROM 2005 30-SEP-2017 TO 2359 30-DEC-2017 EST: (A3469/17)

Cechy informacji

Kompletna

EPWA TWY E1 RUNS FM TWY A4 TO TWY N1 (REF AIP POLAND, AD2 EPWA 1-1-1 AND AD2 EPWA 1-3-2).FLIGHT LEVEL FROM SFC TO UNLVALID FROM 1833 12-AUG-2017 TO 2359 12-NOV-2017 EST: (A2753/17)

Cechy informacji

Wystarczająca

EPWA RWY 15/33 CLSD FOR TKOF AND LDG.1800-0355 FLIGHT LEVEL FROM SFC TO UNLVALID FROM 1800 24-OCT-2017 TO 0355 26-OCT-2017: (A3803/17)

Cechy informacji

Zrozumiała

EPLL OBST LGT NA BUDYNKU KOSCIOLA (OBST NR 12) U/S.PSN: 514456.4N 0192736.8E.OBST HGT: 327FT AGL/968FT AMSL.FLIGHT LEVEL FROM SFC TO UNLVALID FROM 0958 25-SEP-2017 TO 2359 02-OCT-2017 EST: (U5385/17)

Cechy informacji

Przekonująca

EPWA AUTUMN MIGRATION OF BIRDS OBSERVED DAY AND NIGHT AT HEIGHT OF 200-3000FT AGL AT AD AND IN THE VICINITY.FLIGHT LEVEL FROM SFC TO UNLVALID FROM 1800 17-SEP-2017 TO 2359 30-NOV-2017: (A3233/17)

Cechy informacji

Dostosowana

EPWA DUE TO ERECTION OF CRANE (SEE NOTAM A3076/17) CHANGE OF OCA (OCH) IN THE CIRCLING FOR INSTRUMENT APPROACH PROCEDURES: - VOR RWY 11 FM 800(438) TO 820(458) FOR CAT A,- VOR RWY 29 FM 800(438) TO 820(458) FOR CAT A,- RNAV (GNSS) RWY 29 FM 810(448) TO 820(458) FOR CAT A.FLIGHT LEVEL FROM SFC TO UNLVALID FROM 0500 11-SEP-2017 TO 1700 31-DEC-2017: (A3081/17)

Cechy informacjiSkoordynowana

EPLL TWR/CTR/TMA EPLL HOURS OF SERVICE:OCT 01-28 MON-SUN 0500-1700OCT 28-31 MON-SUN 0600-1800EXC: 02 OCT MON 0500-1830FLIGHT LEVEL FROM SFC TO FL095VALID FROM 0500 01-OCT-2017 TO 1800 31-OCT-2017: (E5540/17)

EPLL AD HR OF SER:MON - SUN 0500-1700.FLIGHT LEVEL FROM SFC TO UNLVALID FROM 0500 01-OCT-2017 TO 1700 28-OCT-2017: (E5432/17)

Cechy informacji

Dostarczona

Przygotujmy się do lotu: EPWA –> EPGD ALTN EPMO

10 NOTAM-ów dla EPWA4 NOTAM-y dla EPGD5 NOTAM-ów dla EPMO56 NOTAM-ów EPWW36 NOTAM-ów EPWW (NAV WARNING)Razem: 107 NOTAM-ów, 10 stron tekstu

Wszystko jasne

D4833/17 - NAVIGATION WARNING: MILITARY FLIGHTS - ZLOT 2017:LATERAL LIMITS (WGS-84): 1. 525932N 0170807E2. 525631N 0172142E 3. 525619N 0173307E4. 525540N 0180520E5. 525617N 0181503E6. 530132N 0185347E7. 525309N 0185808E8. 522449N 0185341E9. 521832N 0173811E10.522730N 0171609E11.524123N 0172957E12.524440N 0165916E13.525932N 0170807EVERTICAL LIMITS:UPPER: 3500FT AMSLLOWER: GNDPLANNED TIMES OF ACTIVITY: 1000-1430 TIME OF ACTIVITY ACCORDING TO AIRSPACE USE PLAN.CONTACT:+48 261 825 780. GND - 3500FT AMSL, 25 OCT 00:00 2017 UNTIL 25 OCT 23:592017. CREATED: 19 OCT 07:40 2017

Ankieta internetowa

Osoby decyzyjne w sprawie lotów bezzałogowymi statkami powietrznymi. 27 osób.

Numeryczny model pokrycia terenu. Źródło danych: nalot dronem

Loty BVLOS (dzisiaj) loty automatyczne

Czas oczekiwania: 72 dni

Wyzwania UTM na styku lotnictwa załogowego z bezzałogowym

Lokalizacja

Pomiar wysokości

Widzialność na radarze

Informacja o ograniczeniach

Komunikacja ATS – Pilot

VOR, ADF, DME, ILS, PBN* +GPS

Sensor barometryczny

Radar, transponder A, C, S, ADS-B

AIP, NOTAM, AUP

Radio VHF, CPDLC**

GPS

GPS (bez gwarancji wysokości)

Próby z trakerami LTE + ADS-B

+ Geofencing

2-kierunkowa komunikacja niewerbalna***

* Nowsze systemy nawigacyjne** C5287/17 - ATN DATA LINK SERVICES WITHIN FIR WARSZAWA ARE IN TEST PHASE AND ARE NOT AVAILABLE FOR OPERATIONAL PUPOSES. ALL LOGIN ATTEMPTS TO EPWW WILL BE AUTOMATICALLY REJECTED. 12 SEP 00:00 2017 UNTIL 04 FEB 23:59 2018 ESTIMATED.CREATED: 11 SEP 13:49 2017*** bo przecież, pilot drona nie może korzystać z łączności VHF

IFR BVLOS

NIEZAWODNY

ZAAKCEPTOWANY PRZEZ UŻYTKOWNIKÓW

PRZYJAZNY

INTEGROWALNY I AKTUALNY

ŁATWO DOSTĘPNY

DOSTOSOWALNYSPEŁNIAJĄCY WYMAGANIA ATS

Remedium?

Aplikacja DroneRadar

Remedium?

● DroneRadar to intuicyjna aplikacja mobilna (iOS oraz Android) służąca do wizualizacji przestrzeni powietrznych (AIP, NOTAM, AUP) i obowiązujących przepisów (rozporządzenia) oraz do rejestracji miejsca lotów● DroneRadar za pomocą prostego, trójkolorowego sygnalizatora, informuje o możliwości wykonania lotu w danym miejscu i czasie:

loty dozwolone do wysokości 150m (500 stóp)ograniczenia w lotach, wymagana zgoda/zezwolenialoty zabronione

● Nie trzeba znać się na przepisach i posiadać umiejętność czytania informacji aeronautycznych aby przestrzegać przepisy● DroneRadar zintegrowany z systemem Pandora w PAŻP, pozwala na “dwukierunkową komunikację niewerbalną” pomiędzy ATS a pilotem drona. ● DroneRadar jest inteligentną platformą edukacyjną do komunikowania środowiska operatorów.● 33 000+ użytkowników

DRAI, czyli jak tanio i skutecznie komunikować się ze środowiskiem operatorów dronów?

DRA

IDro

neRa

darA

irspa

ceI n

form

atio

n

Rola DroneRadar analiza danych z ECCAIRS

PAP: W 2016 r. w UE doszło do 1200 niebezpiecznych sytuacji z udziałem dronów, w tym takich, w których zbliżyły się one niebezpiecznie blisko lecącego samolotu. Jeśli UE nie ureguluje tego rynku, może dojść do wypadku – alarmuje Komisja Europejska.

KE zaapelowała, by państwa członkowskie i Parlament Europejski przyspieszyły prace nad wprowadzeniem regulacji dotyczących dronów, tak aby nie powodowały one groźnych sytuacji w przestrzeni powietrznej.

ü 33000+ pobranych aplikacjiü Do 200 dobrowolnych rejestracji

lotów dziennieü Ponad 60 000 sprawdzeń

przestrzeni miesięcznieü 96% certyfikowanych operatorów

dronów używa DroneRadar

Statystyki ogólne + porównanie z lotnictwem załogowym

● 14562 zarejestrowanych lotów (Check-In) 01.01.2017-17.10.2017, z czego…● 2744 rejestracji lotów w przestrzeniach kontrolowanych CTR (19% całości) 01.01.2017-17.10.2017

● 26 sierpnia 2017 padł rekord zalogowanych do systemu UNIKALNYCH użytkowników jednego dnia, który wyniósł: 1136. Liczba ilustruje rosnącą tendencję użycia aplikacji.

● W tzw. „dobrym miesiącu” z dużą liczbą słonecznych bez wiecznych dni, dochodzi do 60 000 sprawdzeń przestrzeni powietrznych

● Średnio, DroneRadar rejestruje 8872 unikalnych użytkowników aplikacji miesięcznie

● Dla porównania, w całym roku 2015, FIS zarejestrował 197 319 załogowych operacji lotniczych co daje średnio średnio 16443 miesięcznie (548 operacji dziennie).

Statystyki DroneRadar w przestrzeniach kontrolowanych CTR

EPWA 28%777

EPMO 0,5%

EPGD 24%649

EPPO 10%262

EPSC 0,5%

EPBY 3%

EPRZ 1,5%

EPKK 15%414

EPKT 0,5%

EPWR 6,5%180

EPSY 0,5%

EPLL 5%134

EPLB 5%129

Rejestracje lotów w przestrzeniach kontrolowanych CTR 01.01.2017-17.10.2017

Liczba lotów w CTR, zgłoszonych oficjalnie za pomocą procedury papierowej. Źródło PAŻP.

% udział wśród wszystkich rejestracji w CTRXXX liczba rejestracji lotów (Check-In)

Sprawny nadzór powoduje wzrost świadomości i podniesienie bezpieczeństwa

Dobre regulacje są gwarancjąwzrostu liczby certyfikowanych

Operatorów a tym samym liczby nowych miejsc pracyPrzewidywany przyrost ŚK w 2018: 5k-7k

Lotniczy transgresjonizm jest:

Jako żywi lotnicy musimy zaakceptować fakt, że loty zdalne stały się rzeczywistością

Ilość danych z którymi musimy się mierzyć przekroczą już możliwości niewspomaganej percepcji

Kontynuowanie ilościowego podejścia do informacji aeronautycznej bez zmian jakościowych i systemowych jest ślepą uliczką