Uklad słoneczny

Witaj!Teraz, pokażę Ci jak

zbudowany jest wszechświat. Poznasz

planety układu słonecznego, dowiesz się

co to jest gwiazda i asteroida oraz kim był

Mikołaj Kopernik.

SłońceJest to duża gwiazda, na której od milionów lat trwają

nieustanne wybuchy. Ten najjaśniejszy obiekt na niebie to główne źródło energii docierającej do Ziemi. Przypuszcza się, że Słońce powstało ok. 4,5mld lat temu; swoją energię czerpie z zachodzących w jądrze reakcji termojądrowych- przemiany wodoru w hel. Po ich ustaniu za mniej więcej 5 mld lat Słońce odrzuci zewnętrzne warstwy przeistaczając się w białego karła. Przed wygaśnięciem jednak Słońce powiększy się stokrotnie. Pochłonie wtedy wszystkie otaczające je planety, a potem skurczy się i wygaśnie.

Powierzchnia Słońca przypomina nieco skórkę gigantycznej pomarańczy. Jest wiecznie wzburzona i zieje ogniem jak smok! Potężne eksplozje wyrzucają gaz na tysiące kilometrów. Gaz ten przybiera postać języków ognia. Wybuchy materii nad powierzchnią Słońca nazywane są protuberancjami.

Średnica: 1 392 000 km Powierzchnia: 6 087mld km2 Objętość: 1 412 00 bilionów km3 Masa: 1,989 *10 3 kg Najwyższa temp.:1,5 *107 stopni Obrót wokół własnej osi: 25,38 dni Ziemskich

1.MerkuryJest najmniejszą i najbliższą Słońcu planetą. Jej nazwa pochodzi od

imienia boga kupców i podróżnych, którego odpowiednikiem jest grecki Hermes. Planeta ta znana była już w starożytności, choć jest najtrudniejszą do obserwacji spośród wszystkich planet widocznych gołym okiem. Jako planeta wewnętrzna znajduje się dla ziemskiego obserwatora zawsze bardzo blisko Słońca. Sprawia to, że jest ona trudna do obserwacji z Ziemi, nawet przez teleskop. Gołym okiem, widoczna jest tylko rano: przed wschodem słońca i wieczorem: tuż po zachodzie.

Powierzchnię Merkurego pokrywają kratery i strome skarpy skalne.Ze względu na słabą grawitację planeta pozbawiona jest prawie całkowicie atmosfery, w której skład wchodzi przede wszystkim tlen i sód (w mniejszych ilościach występują w niej wodór, hel oraz potas). Merkury odznacza się dużymi wahaniami temperatury na powierzchni: od -180 do +430 °C, spowodowanymi tą bardzo rzadką atmosferą.

. Merkury - dane liczboweOdkrywca Nieznany

Średnica wokół równika 4879,4 km (0,383 Ziem)

Powierzchnia 7,5×107 km2 (0,147 Ziem)

Objętość 6,1×1010 km3 (0,056 Ziem)

Masa 3,3302×1024 kg

Średnia temperatura 440 K

Okres obiegu wokół Słońca 87,969 dni

Okres obrotu wokół własnej osi 58,7 dni

Liczba księżyców 0

2.WenusDruga planeta Układu Słonecznego jest najjaśniejszym ciałem niebieskim

na niebie po Słońcu i Księżycu. Dawniej uważano ją za bliźniaka Ziemi, lecz badania sond „Mariner”, „Pioneer” i „Wenera” dowiodły że pomimo zbliżonej wielkości i gęstości bardzo się różnią. Nazwa tej planety pochodzi od imienia rzymskiej bogini miłości- starożytni rzymianie utożsamiali ją z grecką Afrodytą. Może być widoczna jedynie wieczorem lub nad ranem i dlatego zwana jest również Gwiazdą Wieczorną (wg starożytnych Greków: Fosforos, identyfikowana z Hesperosem; Rzymianie zaś określali ją Luciferem), Gwiazdą Poranną lub Jutrzenką.

Wenus posiada bardzo gęstą atmosferę składającą się głównie z dwutlenku węgla(96,5 %) oraz, w znacznie mniejszym stopniu z azotu(ok 3,5 %). Żółtawy kolor chmur atmosfery pochodzi od kwasu siarkowego. Jego zawartość ulega jednak znacznym zmianom, co nasuwa podejrzenia, że na Wenus występują czynne wulkany.

Wenus - dane liczbowe

Zdjęcie w tle przedstawia Wenus na tle tarczy Słońca, obserwowana w Hongkongu 8 czerwca 2004 o godz. 15:49 czasu lokalnego.

Odkrywca Nieznany

Średnica wokół równika 12 103.7 km (0.949 śr.Ziemi)

Powierzchnia 4.60×108 km2 (0.902 pow. Ziemi)

Objętość 9.28×1011 km3 (0.857 ob. Ziemi)

Masa 4.8685×1024 kg (0.815 m. Ziemi)

Średnia temperatura 464 °C

Okres obiegu wokół Słońca 224,701 dni

Okres obiegu wokół własnej osi 243,01 dni


3.ZiemiaZiemia jest trzecią według oddalenia od Słońca planetą Układu

Słonecznego. Jej powierzchnia to jedyne znane miejsce we Wszechświecie, gdzie rozwinęło się życie. Dominującym gatunkiem na Ziemi jest człowiek (Homo sapiens sapiens)

Atmosfera składa się głównie z azotu(78%), w mniejszym stopniu z tlenu(21%) oraz ze śladowych ilości Dwutlenku węgla, pary wodnej, argonu i innych.

Wokół Ziemi krąży jeden naturalny satelita - Księżyc, dwa księżyce pyłowe (księżyce Kordylewskiego) i znaczna liczba sztucznych satelitów. Uformowała się około 4,57 miliarda lat temu. Ziemia ma właściwą masę i grawitację dla utrzymania atmosfery, która chroni przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym, a także pole magnetyczne chroniące przed pochodzącym ze Słońca promieniowaniem korpuskularnym. Oddalenie od Słońca jest właściwe dla utrzymania odpowiedniej temperatury. Uważa się, że czynniki te sprzyjały powstaniu życia na naszej planecie.

Ziemia – dane liczbowe

Średnica wokół równika 12 756,270 km

Powierzchnia 510 065 284,702 km²

Objętość 1,0832×1012 km³

Masa 5,9736×1024 kg

Średnia temperatura powierzchni 287K

Okres obiegu wokół Słońca 365dni

Okres obrotu wokół własnej osi 24h

Liczna księżyców 1

4.MarsCzwarta planeta od Słońca, której nazwa pochodzi od boga

wojny( grecki odpowiednik- Ares), jest o połowę mniejsza od Ziemi i 10 razy lżejsza. Zwana jest również Czerwoną planetą, ponieważ jej powierzchnię pokrywają odłamki skał oraz czerwonawy pył.

Południowa półkula Marsa usiana jest kraterami, podczas gdy północna, jest bardziej równinna, pokryta wygasłymi wulkanami i kanionami. Wygasły wulkan Olympus Mons (Góra Olimp), jest największą górą w całym Układzie Słonecznym. Jest rozmiaru Francji i jest 3 razy wyższy od Mount Everest. Na tej planecie znajduje się również największy kanion: Valles Marineris- to rozpadlina o długości 4000 km jest szeroka na ponad 100 km, a jej głębokość dochodzi miejscami do 7 km.

Atmosfera jest rzadka - ciśnienie ponad sto razy mniejsze niż na Ziemi. W powietrzu głównie dwutlenek węgla, azot, argon i bardzo mało tlenu.

Mars posiada 2 księżyce: Phobos- Odkryty przez A.Halla 12 sierpnia 1877, jest większy od drugiego księżyca Deimos-a, odkrytego dwa dni wcześniej(tj. 10.08.1877). Nazwy: Fobos-groza i Dejmos-strach pochodzą od imion 2 synów Aresa. Podejrzewa się, ze są to planetoidy schwytane przez przyciąganie ziemskie Marsa.

Mars - dane liczboweOdkrywca Nieznany

Średnica wokół równika 6 804.9 km (0.533 śr. Ziemi)

Powierzchnia 1.448×108 km2(0.284 pow. Ziemi)

Objętość 1.638×1011 km3 (0.151 obj. Ziemi)

Masa 6.4185×1023 kg (0.105 m. Ziemi)

Średnia temp 210 K

Okres obiegu wokół Słońca

687 dni

Okres obrotu wokół własnej osi

24,62 h


5.JowiszJest to największa planeta w Układzie Słonecznym- 11 razy większa i

318 razy cięższa od Ziemi (gdyby dodać masę wszystkich planet i pomnożyć ja 2 razy to i tak było by to mniej niż masa Jowisza). Jest to również czwarte, co do jasności, ciało niebieskie na naszym niebie. Starożytni Rzymianie nadali mu imię swego boga światłości, będącego panem zarówno wszystkich bogów, jak i wszelkich zjawisk niebieskich.

Planeta ta jest gazowym olbrzymem i nie ma stałego gruntu. Chmury Jowisza składają się głównie z wodoru i helu. Wnętrze planety zaczyna się na głębokości 1000 km, gdzie wodór przechodzi w stan ciekły, a jeszcze głębiej robi się metaliczny.

Najbardziej znany obiekt na tarczy Jowisza to Wielka Czerwona Plama, która okazała się ostatecznie olbrzymim wirem w atmosferze planety, wznoszącym się kilka kilometrów ponad najwyższą warstwę chmur.

Najważniejsze księżyce: Metis, Adrastea, Amaltea, Thebe, Io, Europa, Ganimedes, Callisto, Leda, Himalia, Lysithea, Elara, Ananke, Carme, Pasiphae, Sinope.

Jowisz - dane liczboweOdkrywca Nieznany

Średnica wokół równika 142 984 km(11.2089 śr.Ziemi)

Powierzchnia 621 796×105 km2 (121.9 pow. Ziemi)

Objętość 14 255×1011 km3(13obj. Ziemi)

Masa 18 987×1023 kg (317.8 m. Ziemi)

Średnia temp 152 K

Okres obiegu wokół Słońca

11,86 lat


9,84 h


Jowisz posiada 3 pierścienie: Ażurowy, Główny i Halo.

Zdjęcie w tle przedstawia porównanie wielkości Jowisza i Ziemi.

6.Saturn

Saturn jest szóstą planetą Układu Słonecznego wg. oddalenia od Słońca. Jest to gazowy olbrzym, drugi pod względem masy i wielkości po Jowiszu, a przy tym paradoksalnie o najmniejszej gęstości ze wszystkich planet całego Układu. Starożytni Rzymianie nazwali ją imieniem boga, który miał nauczyć ludzi uprawy roli. Charakterystyczną cechą, jest posiadanie pierścieni, składających się głównie z lodu i w mniejszej ilości z odłamków skalnych. Największe fragmenty mają rozmiary najwyżej 10 m, zaś grubość pierścieni nie przekracza 10 km.

W atmosferze Saturna występują liczne cyklony i burze.

Saturn ma ok. 25 księżyców (w tym 7 nieoficjalnych), z czego największy to Tytan. Spowija go gęsta atmosfera (to wyjątkowe wśród księżyców), złożona z azotu i metanu. Podobnie wyglądała ziemska atmosfera sprzed 4 mld lat.

Saturn - dane liczbowe

Tło przedstawia porównanie wielkości Ziemi i Saturna

Odkrywca NieznanyŚrednica wokół równika 142 984 km (11.2089 śr. Ziemi)

Powierzchnia 621 796×105 km2 (121.9 pow. Ziemi)

Objętość 14 255×1011 km3(1316.008124 obj. Ziemi)

Masa 18 987×1023 kg (317.843212 m. Ziemi)

Średnia temp 152 KOkres obiegu wokół Słońca 11,86 lat


9,84 h

Liczba księżyców 63 (stan z 2004r.)

7.UranSiódma planeta Układu Słonecznego. Odkrywca nazwał ją Georgium

Sidus (Gwiazda Jerzego) na cześć króla angielskiego, Jerzego III, a nazwy Uran (Uranos to w mitologii greckiej bóg nieba, małżonek bogini Ziemi Gai, ojciec tytanów i cyklopów) zaczęto używać dopiero od połowy XIX w.

Uran zawiera stosunkowo mało wodoru - 15% masy, i tylko niewielką domieszkę helu. Wokół płaszcza rozciąga się atmosfera zawierająca metan, który nadaje Uranowi niebiesko-zieloną barwę. Po mimo długiej "nocy polarnej i dnia polarnego" różnice temperatur są niskie: od -208°C do -212°C. Dzieje się to za sprawą silnych wiatrów.

Uran ma bardzo cienkie i słabo widoczne pierścienie, których bezpośrednio nie da się zaobserwować z Ziemi. Posiada również 27 znanych księżyców. Pięć największych satelitów to: Miranda, Ariel, Umbriel, Tytania oraz Oberon. Międzynarodowa Unia Astronomiczna nazwała księżyce Urana, podobnie jak szczegóły ich powierzchni, imionami postaci ze sztuk Szekspira.

Uran- dane liczboweOdkrywca William Herschel (13 marca

1781)

Średnica równikowa 51 118 km (4,007 śr. Ziemi)

Powierzchnia 8,084×109 km2(15,849 pow. Ziemi)

Objętość 6,834×1013 km3(63,086 obj. Ziemi)

Masa 8,6832×1025 kg (14,536 m. Ziemi)

Średnia temperatura 68 K

Okres obiegu wokół Słońca 84,01 lat

Okres obiegu wokół własnej osi

17,23 h


8.NeptunJest to ósma planeta od Słońca. Budową przypomina Urana. Nazwę

zawdzięcza bogowi mórz i oceanów, którego Greckim odpowiednikiem jest Posejdon. Posiada 13 odkrytych księżyców, spośród których największy jest Tryton, ma też 4 pierścienie.

Cechy zbadane przez „Voyagera” zbliżają tę planetę do Jowisza. Na Neptunie zaobserwowano ciemne plamy, a zwłaszcza jedną, bardzo zbliżoną rozmiarami do rozmiarów Ziemi. Jest to pewnego rodzaju sztorm, gdyż wiatry na Neptunie wieją z prędkością dochodzącą do 2 200km/h. Są to zarazem najsilniejsze wiatry w całym Układzie Słonecznym. Obszar tego sztormu został nazwany Wielką Ciemną Plamą. Jednak kilka lat później z obserwacji wynikało, że sztorm ten zniknął, a pojawił się już następny na półkuli północnej.

Atmosfera Neptuna jest podobna w składzie do atmosfery Urana. Zawiera, więc ona głównie wodór i hel oraz metan, który nadaje niebieską barwę planecie. Nad Neptunem znajdują się wypiętrzone, wstęgowe chmury zawieszone na wysokości około 70 kilometrów ponad główną warstwą chmur siarkowodorowych.

Neptun - dane liczboweOdkrywca Johann Gale (1846r)

Średnica wokół równika 49500 km (3,880 śr. Ziemi)

Powierzchnia 7,619×109 km2 (14,937 pow. Ziemi)

Objętość 6,2526×1013 km3 (57,723 obj. Ziemi)

Masa 1,0243×1026 kg (17,147 masy Ziemi)

Okres obiegu wokół Słońca 16,04 h


1644,79 lat


18h


PlanetySą to ciała niebieskie o znacznej masie nie emitujące samodzielnie światła i zazwyczaj

okrążające macierzystą gwiazdę. Do 1991r. znanych było jedynie 9 planet Układu Słonecznego. (Niedawno Pluton został uznany za planetę karłowatą przez co teoretycznie nie znajduje się w Układzie Słonecznym, tzn. że w naszym układzie zanjduje się 8 planet.) Pod koniec 2002r. znano ich już ponad 100. Nowoodkryte planety okrążają gwiazdy inne niż Słońce, dlatego określa się je planetami poza słonecznymi. Pierwszą taką planetę odkrył pracujący w USA, polski astronom Aleksander Wolszczan. Później odkryto wiele innych planet wokół pulsarów stosując jego technikę.

Nazwy wszystkim planetom (za wyjątkiem Ziemi) nadano od rzymskich imion bogów. Księżyce również mają swoje nazwy od imion mitologicznych postaci i bogów.

Planety naszego Układu Słonecznego (od najbliższej słońcu):1.Merkury2.Wenus3.Ziemia4.Mars5.Jowisz6.Saturn7.Uran8.Neptun

GwiazdyGwiazdy to ciało niebieskie będące skupiskiem związanej

grawitacyjnie materii, w której zachodzą reakcje syntezy jądrowej.

Wyzwolona w nich energia jest emitowana w postaci promieniowania elektromagnetycznego, a w szczególności pod postacią światła widzialnego. Gwiazdy mają kształt zbliżony do kuli, zbudowane są głównie z wodoru i helu.

Wiek wielu gwiazd jest między miliardem a 10 miliardami lat. Wiek wielu gwiazd może być bliski wiekowi Wszechświata (13,7 miliarda lat). Ich rozmiar zmienia się od kilkunastu kilometrów dla gwiazd neutronowych do rozmiaru nad olbrzymów jak Gwiazda Polarna (Polaris) czy Betelgeuse w gwiazdozbiorze Oriona o rozmiarach 1000 promieni Słońca. Najbardziej masywną gwiazdą jest Eta Carinae z masą około 100-150 mas Słońca (istnieją sugestie, że maksymalna masa gwiazd jest rzędu 150 mas Słońca).

Meteoryty

Ocenia się, że w ciągu doby do atmosfery ziemskiej wpada kilkaset milionów meteoroidów z prędkościami od 2 do 72 km/s (w zależności od tego, czy doganiają Ziemię, czy też biegną na jej spotkanie). Ogromna większość z nich, rozgrzana w wyniku tarcia, spala się już w górnych warstwach atmosfery, natomiast bardziej masywne wnikają głębiej. Powodują świecenie gazów atmosferycznych, począwszy od wysokości około 100 km.

Gdy Ziemia przechodzi przez strumień meteoroidów, liczba pojawiających się meteorów wzrasta. Meteory pochodzące z jednego strumienia tworzą na niebie rój meteorów, a punkt sfery niebieskiej, z którego wydają się wylatywać, nazywa się radiantem roju. Nazwa roju meteorowego pochodzi zwykle od nazwy gwiazdozbioru, w którym znajduje się radiant tego roju. Do najbardziej znanych rojów meteorowych należą perseidy, obserwowane corocznie około 10 sierpnia.

Teoria heliocentryczna.Heliocentryczna teoria, model układu planetarnego, wyobrażenie

układu planetarnego, w którym Słońce zajmuje centralne miejsce, a planety wraz z Ziemią obiegają je po eliptycznych (w pierwotnym sformułowaniu - po kołowych) orbitach.

Model ten zastąpił wcześniejsze wyobrażenie (geocentryczny model układu planetarnego), w którym rolę centralnego ciała spełniała Ziemia. Koncepcja geocentryczna została sformułowana przez Eudoksosa z Knidos i udoskonalona przez K. Ptolemeusza. Pośredni model, w którym Ziemia jest ciałem centralnym, lecz nie jest nieruchoma, ponadto Wenus i Merkury obiegają Słońce, opracował Herakleides z Pontu.

Pierwszy koncepcję heliocentryczną opracował Arystarch z Samos w III w. p.n.e., lecz została ona zapomniana. W czasach nowożytnych sformułował ją M. Kopernik (De revolutionibus orbium coelestium - O obrotach sfer niebieskich, opublikowano w 1543), a udoskonalił (wprowadzając orbity eliptyczne) J. Kepler.

Mikołaj Kopernik

Data urodzenia 19 lutego 1473 Miejsce urodzenia Toruń, Polska Data śmierci 24 maja 1543 Miejsce śmierci Frombork,

Polska

Polski astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, kanonik, strateg, lekarz i astrolog. Kopernik był synem zamożnego kupca. Gdy miał 10 lat, umarł mu ojciec, a jego wychowaniem zajął się wuj, kanonik włocławski, późniejszy biskup warmiński. Mikołaj studiował najpierw w Akademii Krakowskiej, potem w Bolonii i Padwie (astronomię, matematykę, prawo, medycynę). W owym czasie powszechnie wierzono, że Ziemia stanowi centrum kosmosu. Kopernik stwierdził, że to się nie zgadza z obserwacjami astronomicznymi. Odkrył, że Słońce jest nieruchome, Ziemia zaś i planety krążą wokół niego. Obliczył, że obrót Ziemi wokół Słońca trwa rok, a wokół własnej osi 24 godziny. Kopernik był przekonany, że planety krążą po idealnych kołach. 50 lat później Johann Kepler posłużył się niezwykle dokładnymi pomiarami Tychona Brahego, by dowieść, że tak nie jest. Kopernik przedstawił swą teorię w słynnym dziele De revolutionibus orbium coelestium (O obrocie dal niebieskich). Wydrukowano ją kilka tygodni przed jego śmiercią. Zrazu wyższy kler katolicki nie dostrzegł nic zdrożnego w teorii Kopernika, ale później zmienił zdanie. W 1616 r. jego dzieło uznano za źródło szatańskich pomysłów i wciągnięto do indeksu ksiąg zakazanych. Teoria jednak zyskiwała coraz więcej zwolenników, między innymi Keplera, Giordana Bruna, Galileusza.

www.superpilot.tk

BibliografiaKorzystałem z: www.wikipedia.pl http://www.solar.po.opole.pl/ www.google.pl

http://kosmos01.w.interia.pl http://www.wiw.pl/astronomia/ http://adk.astronet.pl/

Oraz z:„Księga kosmosu” Emilie Beaumont Wyd. Paweł Skokowski„Encyklopedia Gazety Wyborczej PWN”„Mała Encyklopedia Powszechna PWN” wyd. PWN Waszawa 1969„Układ Słoneczny” wyd. RTW

Uklad słoneczny

Education

Transcript of Uklad słoneczny