I

W niedzielę 11 grudnia krakowscy praw-nicy, prokuratorzy i adwokaci z sądów i kan-celarii przenieśli się na boisko. Znów stanęli naprzeciwko siebie, ale tym razem w szczyt-nym celu. W czasie tegorocznej akcji zbierane były darowizny na zakup inkubatora otwar-tego dla Oddziału Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie-Prokocimiu.

W turnieju wzięło udział 6 drużyn: Gwiazdy Polskiego Sportu, Okręgowa Izba Radców Prawnych w Krakowie, Reprezentacja Prawników Krakowskich, Okręgowa Izba Adwokacka w Krakowie, pracownicy Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie oraz Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

W drużynie Gwiazd Polskiego Sportu za-grało wiele znanych zawodników, szczególnie z boisk piłkarskich. Do najbardziej rozpozna-walnych należeli Jacek Krzynówek, Mirosław Szymkowiak, Artur Sarnat, Jerzy Brzęczek i Konrad Gołoś.

Drużyny rozgrywały swoje mecze w dwóch losowo wybranych grupach, które powstały me-todą losowania, a spotkania trwały 2 razy po 8 minut. Najlepszą drużyną okazała się ekipa Gwiazd Polskiego Sportu, głównie dzięki niesa-mowitym obronom Artura Sarnata oraz wspa-niałym dryblingom Mirosława Szymkowiaka i Jacka Krzynówka.

Dodatek studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

Prawnicy chorym dzieciom

Akcja charytatywna pod tym tytułem prowadzona przez środowisko praw-nicze odbyła się już po raz czwarty. Finał w postaci turnieju piłkarskiego miał miejsce w hali sportowej UEK.

Michał Chudziński

Zagrał Pan dzisiaj w dru-żynie Gwiazd przeciwko reprezentacji prawników. Co Pan sądzi o charytatyw-nych turniejach tego typu?

– Bardzo dobrze się dzieje, że zdrowi ludzie nie zapomi-nają o chorych dzieciakach. Cieszę się, że takie turnieje mają miejsce.

Udział w takim tur-nieju dla gwiazdy piłki nożnej to przyjemność czy raczej obowiązek?

– Oczywiście, że jest to coś przyjemnego. Zakończyłem już karierę piłkarską i można powiedzieć, że jestem teraz do dyspozycji. Nie odmawiam w takich sytuacjach.

Jakie ma Pan dalsze pla-ny związane z piłką nożną? Może kariera trenerska albo

własna szkółka piłkarska?– Obecnie nie mam żad-

nych planów. Żyję z dnia na dzień.

Odpoczynek od piłki?– Dokładnie. Na razie nie

brakuje mi zapachu piłki. Może przyjdzie taki moment, ale jeszcze nie nadszedł.

Czy chce Pan w jakiś sposób skomentować obec-ną sytuację w Polskim

Związku Piłki Nożnej?– Nie.

Już coraz bliżej do Mistrzostw Europy 2012. Jak Pan ocenia szanse Polskiej Reprezentacji na wyjście z grupy?

– Szanse na pewno są duże. Nie możemy jednak wpadać w zachwyt, trafiliśmy do naj-słabszej grupy, ale jesteśmy też, wg wszystkich rankingów, jakie istnieją, najsłabszą drużyną na tych Mistrzostwach. Musimy twardo stąpać po ziemi i odro-bić pracę domową, dobrze się przygotować i nikogo nie lekce-ważyć. W Polsce panuje euforia, ale ta grupa nie jest wcale taka łatwa.

Dziękuję za rozmowę.

„Jestem do dyspozycji”Przy okazji charytatywnego turnieju piłki nożnej „Prawnicy chorym dzieciom” z byłym 96-krotnym reprezentantem Polski Jackiem Krzynówkiem o po-mocy dzieciom, dalszych losach i szansach Pola-ków na Euro 2012 rozmawiał Michał Chudziński

fot.:

Mic

hał C

hudz

ińsk

i x5

fot.:

Mar

cin

Stac

hnik

II TRYBY nr 1(10)/2012 Dodatek Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

Tryby UEK

fot.:

Dia

na D

robn

iak

Sprawiedliwa świadomość

Głód, bezrobocie i nie-sprawiedliwość społeczna to problemy, które towarzyszą ludzkości od zawsze. Byli tacy, którzy próbowali rozwiązać nierówność klasową (Marks, Engels, Owen, Fourier), lecz ich idee były zbyt utopijne, co potwierdziła historia. Kwestie głodu są nierozwiązane do dziś, chociaż ich przyczyny można uznać za rozpoznane. A bezrobocie dotyka nawet naj-bardziej rozwinięte gospodarki na świecie. I mimo że świat tonie w problemach, wojnach i degradacji środowiska, nawet najmniejszy obywatel może decydować o losach Ziemi, a zwłaszcza jej mieszkańców. Najważniejsza w tych decy-zjach jest nasza świadomość – konsumencka, ekologicz-na, społeczna itp. W kontek-ście minionych świąt Bożego Narodzenia najważniejsza jest ta „najsmaczniejsza”, czyli konsumencka. Okres przedświąteczny kojarzy się z kolejkami w supermarketach,

tłumami w galeriach handlo-wych, pełnymi koszykami, dywagacjami w telewizji nad jakością tegorocznego kar-pia oraz ile przeciętna rodzi-na wyda na wigilijną kolację. Wszystko kręci się wokół jedzenia.

Sprawiedliwe początki

Droga, którą przebywają nasze artykuły spożywcze, jest znana większości konsumen-tów. Od rolnika lub plantatora, przez dystrybutora, na skle-powe półki. Wiemy, że marże

narzucane są na każdym etapie produkcji. Ale chyba nie mo-żemy przejść obojętnie obok informacji o tym, że najbar-dziej głodującymi na świecie są producenci żywności z po-łudnia. Ci, którzy zbierają dla północnej części globu owoce kakaowca czy kawowca, ba-nany, ananasy, liście herbaty, cukier, ryż czy bawełnę pra-cują za minimalne stawki (za 12-godzinny dzień pracy na plantacji róż w Kenii kobiety otrzymywały mniej niż dolar wypłaty, pracownik plantacji od jednego banana dostaje 2

proc. jego ceny). Praktyki nie-sprawiedliwego handlu mają nie tylko skutki ekonomiczne, ale również zdrowotne (wpływ pestycydów na zdrowie) i śro-dowiskowe (niszczenie obsza-rów równikowych).

Problem głodu próbowano rozwiązywać na wiele spo-sobów. W końcu w latach 60. powstała idea „Trade not Aid!”. Okazało się, że wymiana pro-duktów między nabywcą z pół-nocy a producentem z południa była o wiele korzystniejsza, po-nieważ pobudzała ekonomicz-nie tamtejszych mieszkańców bardziej niż ciągłe dostarcza-nie żywności, często zepsutej. I tak powstała idea Fair Trade, czyli Sprawiedliwego Handlu.

Sprawiedliwe certyfikaty

„Sprawiedliwy Handel to partnerstwo w handlu oparte na dialogu, przejrzystości i sza-cunku, które dąży do większej równości w handlu międzyna-rodowym. Przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, ofe-rując lepsze warunki handlowe

Your morning coffee can change the world

Poranne parzenie kawy, puszka coli, tabliczka czekolady może pomóc innym – wystarczy je spra-

wiedliwie kupić.

Diana Drobniak

III

Tryby UEK

i broniąc praw marginalizowa-nych producentów i pracow-ników Globalnego Południa”. Do realizacji tych założeń można dojść na dwa sposoby. Jednak by o nich mówić, na-leży najpierw rozróżnić dwa zasadnicze pojęcia: Fair Trade i Fairtrade. To pierwsze odnosi się całego ruchu sprawiedliwe-go handlu, jego idei i organiza-cji. Termin Fairtrade jest uży-wany do określonego sposobu certyfikacji produktów pod-legających Sprawiedliwemu Handlowi. Pierwszym zajmuje się WFTO (World Fair Trade Organization), które zrzesza firmy, spółdzielnie, organiza-cje fairtrade’owe, pośredników surowców itd. Jeżeli dana spół-dzielnia producentów zostanie członkiem WFTO, możemy być pewni, że przestrzegane są w niej zasady demokracji i równouprawnienia kobiet. Drugim podejściem jest sys-tem certyfikacji Fairtrade, czyli nadawanie certyfikatów danym towarom (np. baton Kit Kat, sprzedawany tylko w Wielkiej Brytanii, ma cer-tyfikat Fairtrade. Nie znaczy to jednak, że firma Nestle działa na zasadach Fair Trade. Podobnie jest z firmą Tchibo, która od 2008 r. ma w swojej ofercie kawy produkowane wg standardów Fair Trade, jak i „konwencjonalne”). System realizacji idei Sprawiedliwego Handlu poprzez znaczenie pro-duktów logiem Fairtrade uła-twia życie głównie konsumen-tom, którzy dzięki niemu mogą stosunkowo łatwo rozróżnić je od pozostałych.

Niesprawiedliwa krytyka

Droga certyfikacji jest dość złożona. Aby otrzymać atest Fair Trade w przypadku plantacji bananów trzeba cza-sami zmienić całą organizację pracy. Standardy dla producen-tów, pośredników, przetwór-ców oraz poszczególnych produktów ustala organizacja Fairtrade International (FLO Int.). Producenci z krajów Globalnego Południa (Afryka, Azja, Ameryka Łacińska) muszą przestrzegać pewnych zasad jak: demokratyczne za-rządzanie spółdzielnią, zakaz pracy przymusowej, zakaz pracy dzieci, wypłacanie god-nego wynagrodzenia, dbanie o środowisko naturalne. Jeżeli plantacja lub spółdzielnia

producentów (np. kawy) spełni te normy, staje się Fair Trade.

Kolejny w łańcuchu cer-tyfikacji jest pośrednik, który musi zapewnić producentom: płacę minimalną (np. cena za kilogram ziaren kawy jest z góry ustalona i nie może spaść poniżej tej kwoty), pre-mie na rzecz społeczności (dzięki nim powstają szkoły czy infrastruktura techniczna w okolicy plantacji), udziela-nie kredytów lub przedpłat za towar. Zalecana jest też długo-terminowa współpraca między producentem a pośrednikiem, gdyż to ułatwia planowanie

pracy obu stronom.O znak Fair Trade może też

starać się przetwórca surowych produktów, pod warunkiem że uzyskuje swoje artykuły z su-rowców, których plantacje lub pośrednicy posiadają znak Fair Trade.

Fair Trade jest szczytnym przedsięwzięciem, lecz usły-szeć można głosy krytyki wobec niego. Jacek Spendel z Instytutu Globalizacji jest autorem raportu pt. „Unfair Fair Trade”. Potępia w nim kiepską jakość produktów, sztywne zasady ekonomicz-ne, brak rozwoju technolo-gii w produkcji surowców, a na koniec zauważa, że „górą” w tym systemie znowu jest duży przedsiębiorca.

Trzeba od razu powiedzieć, że większość przytoczonych w raporcie argumentów nie jest poparta danymi liczbowy-mi. Największe kontrowersje wzbudza jednak wspomniana cena minimalna, którą skupu-jący musi zapewnić producen-towi. Nie jest to sztywna za-sada – jeżeli na rynku cena za kilogram bananów jest wyższa niż cena minimalna Fairtrade, wytwórca może sprzedawać swoje banany po cenie wyż-szej. Tylko w przypadku, jeże-li cena na wolnym rynku jest

niska, pośrednik musi zapew-nić producentowi cenę mini-malną. A gdy chodzi o jakość produktów wytwarzanych w systemie Sprawiedliwego Handlu, najlepszym dowodem na to, że są one na wysokim poziomie jest przykład stacji PKN Orlen. Na niektórych stacjach Orlenu można wypić kawę sporządzaną z ziaren produkowanych Fair Trade. Co ciekawe, firma wybrała ją ze względu na wysoką jakość, a nie dlatego, że ma certyfikat Fairtrade, który w tej sytuacji był drugorzędną sprawą.

Z raportu Spendela wynika również, że 90 proc. zysków ze sprzedanego towaru „zgarnia-ją pośrednicy z bogatych kra-jów”. Według włoskiej organi-zacji Fair Trade ROBA, zyski dla producentów surowca się-gają nawet 30 proc. W obliczu tego raportu warto przytoczyć słowa Koalicji Sprawiedliwego Handlu: „Niestety oprócz słów krytyki autorzy raportu nie mają żadnego pomysłu na po-moc 2 miliardom osób”.

Sprawiedliwa promocja

Najważniejszą rolę w tym systemie odgrywa konsument, dzięki któremu wszystko się „kręci”. Jeżeli będzie on chęt-niej kupował produkty ozna-czone międzynarodowym znakiem, zachęci tym samym inne duże firmy do wprowa-dzenia produktów Fair Trade. Dlatego ważne są kampanie promujące wysoką świado-mość konsumpcyjną.

Takie zabiegi zostały prze-prowadzone m.in. w Niemczech i Wielkiej Brytanii. W Anglii odbywa się to za pomocą ta-kich programów jak Miasto Fair Trade, czy Uczelnia/Szkoła Fair Trade. Pierwszym miastem Sprawiedliwego

Handlu było Garstang. Teraz dołączył do niego Londyn, Liverpool oraz inne miejsco-wości z Europy Zachodniej. Dzięki licznym kampaniom reklamowym Wielka Brytania jest dziś największym centrum sprzedaży produktów ze zna-kiem Fairtrade.

W Polsce idea Sprawie-dliwego Handelu raczkuje. W samym Krakowie kawiar-ni z kawą Fair Trade jest niewiele. Podobnie miejsc, gdzie można zrobić „spra-wiedliwe” zakupy. Brakuje również długofalowych ak-cji na temat odpowiedzialne-go kupowania. Oczywiście, Koalicja Sprawiedliwego Handlu organizuje Światowy Dzień Sprawiedliwego Handlu w każdą drugą sobotę maja (w 2012 roku będzie to 9 maja), lecz są to jednorazowe działa-nia. Na szczęście Polska Akcja Humanitarna prowadzi pro-gram „Szkoła globalna działa lokalnie”, w ramach którego chętne placówki edukacyj-ne mogą uczyć dzieci m.in. o idei Sprawiedliwego Handlu. Jednak lista zgłoszonych szkół jest zaskakująco krótka.

Sprawiedliwy student

Co może w tej sytuacji zro-bić student? Nie musi zaraz wymieniać całego asortymen-tu lodówki na produkty Fair Trade (co byłoby trudne z ra-cji małego ich wyboru w pol-skich sklepach). Ale gdy idzie na kawę może wybrać te ka-wiarnie, które proponują spra-wiedliwą małą czarną (nie ma różnic w cenie). A najważniej-sze, by stojąc przed sklepową półką z herbatą pamiętał, że może wybrać lepiej dla ludzi z Globalnego Południa.

Trudno to sobie wyobrazić, ale tych, którzy w fabrykach wyrabiają kakao czy czekoladę, nie stać na to, by jej spróbować, nie mają pieniędzy, by ją sobie kupić. Można to zmienić.

Cupcake Corner – ul. Bracka 4Esze – ul. Józefa 18Filmowa Cafe – ul. Krasińskiego 34Finka – ul. Warszauera 1Karma – ul. Krupnicza 12Papuaum – ul. Romanowicza 15Starbucks – Galeria KrakowskaDelikatesy Bomi – ul. Zakopiańska 105 (Solvay Park)Supermarket Tesco – ul. Wielicka 259, ul. Kapelanka 54www.ekonsument.plwww.fairtrade.org.plwww.globalnepołudnie.plwww.konsumenci.orgwww.sprawiedliwyhandel.pl

Sprawiedliwe miejsca

IV TRYBY nr 1(10)/2012 Dodatek Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

Kampania wyborcza

Liczba chętnych wymusi-ła na kandydujących włożenie dużego wysiłku w tworzenie kampanii wyborczej. Efekty można było zobaczyć już w cza-sie pierwszego dnia jej trwania – 8 listopada, kiedy to uczelnię zalały plakaty wyborcze. Dużą pomysłowością wykazała się m.in. koalicja nr 4 z Wydziału Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, której afisze nawiązywały do hasła

prezydenta USA ‘Yes we can’. Popularną formą promocji oka-zał się także portal Facebook, na któ-rym powstało wiele stron promocyjnych. Dzięki temu w zaciszu domo-wym można było się zapo-znać nie tylko z programem wyborczym kandydata, ale także z jego życiorysem czy

zainteresowaniami. Niektórzy preferowali bardziej bezpośred-ni kontakt z wyborcami, rozda-jąc ulotki z własnym programem i rozmawiając ze studentami.

Debata przedwyborcza

Szansą na zaprezentowanie się była także debata przed-wyborcza, która odbyła się 15 grudnia w Starej Auli. Każdy z kandydatów lub przedstawi-ciel koalicji mógł przedstawić swój program wyborczy oraz odpowiedzieć na pytania rywa-li lub obserwatorów. Ostatnia część wzbudziła najwięcej emocji i sprowokowała do ży-wych dyskusji. Wśród najcie-kawszych pomysłów znalazła się propozycja zagospodaro-wania większej przestrzeni, w której studenci mogliby spę-dzać wolny czas, powiększenie zasięgu Internetu na kampusie, wprowadzenie e-indeksu, po-prawa planów studiów, utwo-rzenie karty zniżkowej PS UEK, likwidacja prac licen-cjackich, zwiększenie środ-ków na działalność studencką, wprowadzenie legitymacji dla starostów czy ujednolicenie sposobu przyjmowania studen-tów na seminaria dyplomowe.

Frekwencja

Po emocjonującej kampa-nii nadszedł czas wyborów. Studenci mogli oddawać swoje głosy przez cztery dni: 19, 22, 23 oraz 26 listopada w pawi-lonie C. Wybory przebiegły w spokojnej atmosferze. Głosy oddało 1150 osób. Najwyższą frekwencją popisali się stu-denci Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych.

Prężna praca Komisji Wyborczej zaowocowała poja-wieniem się wyników już 27 listopada krótko po godzinie 1:00.

Tryby UEK

Wybory do Parlamentu Studenckiego 2011

Tegoroczne wybory do Parlamentu Studenckiego przyciągnęły aż 53 kandydatów. Do najbardziej zaciekłej rywalizacji doszło na Wydziale

Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, gdzie na jedno miejsce przypadały dwie osoby.

Parlament Studencki

Do Parlamentu dostali się:

Ekonomia i Stosunki Międzynarodowe: Agnieszka Sadowska, Bartosz Styczyński, Magda Witowska, Krzysztof Januś, Łukasz Grzybek, Justyna Parada, Gabriela Bębenek, Bogna Bylica, Anna Gródek, Olga Pytlowska, Paulina Stachyra.

Finanse: Patrycja Olchawa, Paweł Kozieł, Agnieszka Wilk, Michał Kubowicz, Paulina Jońca, Małgorzata Smak.

Towaroznawstwo: Kamila Tymbarska, Joanna Bereza, Patryk Żurowski, Marcin Sowiński.

Zarządzanie: Agnieszka Gał, Łukasz Rzepka, Joanna Trojańska, Bartłomiej Adamczyk, Marcin Feliks, Katarzyna Mazuga, Anna Czarnik, Adrian Żuławiński, Justyna Sulenta, Aleksandra Uwarkin.

Pierwsze posiedzenie

7 grudnia odbyło się pierwsze posiedzenie Parlamentu Studenckiego ka-dencji 2011/12. Wybrano nowe władze PSUEK oraz przedsta-wicieli studentów do komisji uczelnianych i senackich.

Już po raz drugi z rzędu Przewodniczącą Parlamentu Studenckiego została Agnieszka Sadowska (zdj.).

Wraz z nią w Prezydium za-siadają cztery kolejne osoby:

Anna Cebula – Wiceprzewodnicząca ds. Finansów

Angela Sikora – Wiceprzewodnicząca ds. Projektów

Zuzanna Zapiórkowska – Wiceprzewodnicząca ds. Socjalnych

Łukasz Ostrowski – Wiceprzewodniczący

Wszystkim nowym par-lamentarzystom gratulujemy i życzymy owocnej pracy w Parlamencie!

2010 2011Towaroznawstwo 5,84 5,76

Ekonomia i Stosunki Międzynarodowe 6,64 6,97

Zarządzanie 3,08 4,94Finanse 4, 40 3,14

Porównanie frekwencji z 2010 i 2011 r. w procentach

WYN

IKI

fot.:

PSU

EK x

2

Członkowie Parla-mentu Studenckiego kadencji 2011-12