Udostępnianie informacji z bazy katastralnej

Organy egzekucyjne oraz wierzyciele Wrocław, 12.12.2011 r.

Wojciech Kumiega

Dolnośląski Urząd WojewódzkiDolnośląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego

Udostępnianie informacji

W ostatnim okresie obserwujemy wzmożone zapotrzebowanie na szczególny rodzaj informacji z katastru nieruchomości, a mianowicie wykazywania nieruchomości będących w posiadaniu wskazanej osoby.

Z żądaniem o udzielenie takiej informacji zwracają się do starostów miedzy innymi:

Organy egzekucyjne w administracji, Wierzyciele i ich pełnomocnicy.

USTAWAo postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954),

Organ egzekucyjny – rozumie się przez to organ uprawniony do stosowania w całości lub w części określonych w ustawie środków służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym

lub obowiązków o charakterze niepieniężnym oraz zabezpieczania wykonania tych obowiązków;

Upoważnione organy egzekucyjne (art. 19)

naczelnik urzędu skarbowego właściwy organ gminy przewodniczący organu orzekającego w

sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

dyrektor izby celnej.

Upoważnione organy egzekucyjne (art. 19)

. Dyrektor oddziału regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej

Organem egzekucyjnym może być ponadto inny organ w zakresie określonym odrębnymi ustawami.

Organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym jest:

wojewoda, właściwy organ jednostki samorządu

terytorialnego kierownik wojewódzkiej służby, inspekcji lub

straży kierownik powiatowej służby, inspekcji lub

straży

W przypadkach określonych szczególnymi przepisami jako organ egzekucyjny w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym działa

organ Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

Agencji Wywiadu lub Straży Granicznej, organ Państwowej Inspekcji Pracy, organ straży pożarnej inne organy powołane do ochrony spokoju,

bezpieczeństwa, porządku, zdrowia publicznego lub mienia społecznego.

Najczęstsze uzasadnienia we wnioskach żądania udzielenia informacji

- § 36 ustawy o egzekucji w administracji– Tytuł wykonawczy, wyrok sądu wskazujący osobę dłużnika, której majątku

wierzyciel poszukuje,– Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (ANR),– Art.24 ust.2 Pgik (Informacje zawarte w operacie ewidencyjnym są jawne),– Interes prawny wynikający, zdaniem wnioskodawcy, z art.. 761 Kpc. (Organ

egzekucyjny może żądać informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji),– Wpis hipoteki przymusowej, – Zdaniem wnioskodawcy żądana informacja mieści się w zakresie art. 20 ust1 w

związku z art. 24 ust.2 ustawy Pgik.

USTAWAo postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954),

art.36 § 1. W zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji organ egzekucyjny może żądać od uczestników postępowania informacji i wyjaśnień, jak również zwracać się o udzielenie informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub podporządkowanych, a także innych podmiotów.

§ 1a. Informacje i wyjaśnienia, o których mowa w § 1, udzielane są nieodpłatnie przez uczestników postępowania egzekucyjnego oraz organy administracji publicznej i jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane.

§ 1b. Udostępnianie informacji przez organy i jednostki, o których mowa w § 1a, oraz dłużników zajętej wierzytelności nie narusza obowiązku zachowania przez nich tajemnicy określonej w odrębnych przepisach.

Przedmiot sporu.

Sporną kwestią w toczących się postępowaniach jest to czy na podstawie art.. 36 § 1 upea organ egzekucyjny może żądać informacji o bliżej nieokreślonych nieruchomościach dłużnika.

Pgik

24.2. Informacje zawarte w operacie ewidencyjnym są jawne./dane przedmiotowe/

Formy udostępniania (Pgik)

24.3. Starosta udostępnia informacje zawarte w operacie ewidencyjnym w formie:

1) wypisów z rejestrów, kartotek i wykazów tego operatu;  2) wyrysów z mapy ewidencyjnej;  3) kopii dokumentów uzasadniających wpisy do bazy

danych operatu ewidencyjnego;  4) plików komputerowych sformatowanych zgodnie z

obowiązującym standardem wymiany danych ewidencyjnych; 

5) usług, o których mowa w art. 9 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej. 

Ograniczenia w udostępnianiu informacji (Pgik)

24.5. Starosta udostępnia dane ewidencji gruntów i budynków zawierające dane osobowe podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 i art. 51, oraz wydaje wypisy z operatu ewidencyjnego, zawierające takie dane osobowe, na żądanie:

1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 

2) organów administracji publicznej albo podmiotów niebędących organami administracji publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 

3) innych podmiotów niż wymienione w pkt 1 i 2, które mają interes prawny w tym zakresie

Udostępnianie nieodpłatne (Pgik)

40.3d. (134) Wypisy i wyrysy z operatu ewidencyjnego wydaje się nieodpłatnie na żądanie:

1) prokuratury;  2) sądów działających w sprawach publicznych;  3) organów kontroli państwowej w związku z wykonywaniem

przez te organy ich ustawowych zadań;  4) organów administracji rządowej oraz jednostek samorządu

terytorialnego, w związku z ich działaniami mającymi na celu:  a) ujawnienie prawa do nieruchomości Skarbu Państwa lub

jednostki samorządu terytorialnego w księdze wieczystej,  b) przeniesienie praw do nieruchomości Skarbu Państwa na

rzecz jednostki samorządu terytorialnego,  c) przeniesienie praw do nieruchomości jednostki samorządu

terytorialnego na rzecz Skarbu Państwa. 

Organy kontroli państwowej

Najwyższa Izba Kontroli Rzecznik Praw Obywatelskich Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

Komentarz

Cytowane przepisy ustawy Pgik wskazują, że udostępnienie danych z ewidencji gruntów i budynków jest limitowane. Ustawa definiując ewidencje jako jawny i ogólnodostępny zbiór danych jednocześnie wskazuje katalog podmiotów, którym te dane, w ustawowo określonym zakresie i formie mogą zostać udostępnione.

I OSK /1444/10

…przepisy art. 217 § 1 i 2 k.p.a. w zakresie uregulowanym w Prawie geodezyjnym i kartograficznym nie mają zastosowania do wydawania wypisów i wyrysów z ewidencji gruntów i budynków, o jakich mowa w art. 24 ust. 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego oraz informacji o gruntach, budynkach i lokalach, o jakich mowa w art. 24 ust. 2 tej ustawy. Dokumenty te należy uznać za informacje publiczne wydawane na podstawie wymienionych przepisów ustawy z 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne.

I OSK /1444/10

Zgodnie z art. 36 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) organ egzekucyjny w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji może zwracać się o udzielenie niezbędnych mu informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub podporządkowanych a także innych podmiotów.

I OSK /1444/10

Nie jest przy tym istotne, że skarżący – jako organ egzekucyjny – nie prowadzi egzekucji z nieruchomości. Jego interes prawny w uzyskaniu żądanej informacji wynika zarówno z tego, iż jest organem egzekucyjnym jak i z tego, że jako wierzyciel zobowiązany jest wskazać organowi egzekucyjnemu majątek dłużnika (por. art. 801 k.p.c.).

I OSK /1444/10

. "Skuteczna egzekucja prawa jest jednym z najważniejszych zadań demokratycznego państwa prawa. Wszelkie ustawy szczególne, które wprowadzają tajemnice dotyczące niektórych informacji i danych nie mogą chronić zachowań naruszających prawo, jakim jest uchylenie się od egzekucji należności przez dłużników" (wyrok WSA w Gdańsku z 3 kwietnia 2008 r., I SA/Gd 547/07, Lex nr 567099).

USTAWAz dnia 6 września 2001 r.o dostępie do informacji publicznej(Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.)

Art.16 ust.1. Odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej następują w drodze decyzji.

2. Do decyzji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z tym że:

1) odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni, 2) uzasadnienie decyzji o odmowie udostępnienia informacji

zawiera także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji, oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o których mowa w art. 5 ust. 2, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji.

II SA/Wr 546/10 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Podstawą wydania zaskarżonego w niniejszej sprawie postanowienia odmawiającego (udzielenia informacji o nieruchomościach dluznika) są przepisy art. 219 k.p.a., zgodnie z którym odmowa wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie oraz przepisy art. 24 ust.5 pkt.3 ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne.

II SA/Wr 550/09 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Podstawę materialnoprawną zaskarżonego postanowienia stanowią przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 ze zm.) oraz akty wykonawcze do tej ustawy. Podstawę proceduralnoprawną stanowią natomiast przepisy kpa, w szczególności regulacje działu VII o wydawaniu zaświadczeń.

II SA/Wr 550/09 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Nie można zaś uznać za przepisy uzasadniające interes prawny strony przepisów proceduralnych Kodeksu postępowania cywilnego, dotyczących postępowania egzekucyjnego. Poszukiwanie majątku nieruchomego dłużników nie należy zaś do procedury administracyjnej, lecz uregulowane jest przepisami art. 913-9201 k.c. W szczególno-ści też, przepis art. 797 k.p.c., nie nakłada na wierzyciela obowiązku przedłożenia dowodów stwierdzających stan majątkowy dłużnika (por.wyr. WSA w Poznaniu z dnia 13 marca 2008 r., sygn. akt I Po 102/08, niepubl)

II SA/Wr 546/10 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Udzielenie informacji o majątku dłużnika niewątpliwie należy do sfery postępowania cywilnego przed sądem powszechnym, a nie do procedury postępowania administracyj-nego, w tym, w trybie wydawania zaświadczeń o stanie posiadania osób trzecich /zob. wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 1998r., sygn. akt II SA 1378/97, LEX nr 41684/.

USTAWAz dnia 30 sierpnia 2002 r.Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

Art. 153.

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

ART. 36

§ 1. W zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji organ egzekucyjny może żądać od uczestników postępowania informacji i wyjaśnień, jak również zwracać się o udzielenie informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub podporządkowanych, a także innych podmiotów.

§ 1a. Informacje i wyjaśnienia, o których mowa w § 1, udzielane są nieodpłatnie przez uczestników postępowania egzekucyjnego oraz organy administracji publicznej

i jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane.

Art. 71.

§ 1. Jeżeli egzekucja administracyjna należności pieniężnych staje się bezskuteczna, organ egzekucyjny lub wierzyciel może zwrócić się do sądu o nakazanie zobowiązanemu wyjawienia majątku, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.

Komentarz

Wnioski o udzielenie informacji o nieruchomościach wskazanej osoby bez wskazywania tych nieruchomości wykraczają poza formę udzielanych informacji jakie dopuszcza ustawa Pgik (art. 24 ust.3)

wyrok WSA w Kielcach z dnia 28 września 2007 r. (II SA/Ke 420/07, LEX nr 438969)

…gdy organ egzekucyjny zwraca się w trybie art. 36 u.p.e.a. o udzielenie informacji, organ administracji publicznej, do którego zwróci się organ egzekucyjny, nie może uznać się za niewłaściwy i pismo żądające informacji przekazać komuś innemu do załatwienia, lecz powinien udzielić takich informacji, jakimi dysponuje na dany temat (bądź też poinformować organ egzekucyjny, że nie posiada żadnych informacji na dany temat)”

Komentarz

Uprawnienia do informacji nie są jednak tożsame z prawem żądania poszukiwania informacji

Komentarz

Art. 36 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji musi być interpretowany w kontekście innych postanowień tej ustawy. Ustawa ta dokonała bowiem rozróżnienia pomiędzy żądaniem informacji w ramach postępowania egzekucyjnego a poszukiwaniem majątku dłużnika. Zgodnie z art. 71 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jeżeli egzekucja administracyjna należności pieniężnych staje się bezskuteczna, organ egzekucyjny lub wierzyciel może zwrócić się do sądu o nakazanie zobowiązanemu wyjawienia majątku, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.

Komentarz

Konstatacja ta ma o tyle ważkie znaczenie, że „zwalnia” organy ewidencyjne z obowiązku wyszukiwania informacji na potrzeby organu egzekucyjnego względem określonych dłużników. W tym tez zakresie należy w pełni zgodzić się ze stanowiskiem zawartym w przedstawionych wyżej orzeczeniach, że państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny jest zbiorem przedmiotowym, nie zaś podmiotowym.

Podsumowanie

1) żądanie informacji z katastru nieruchomości przez organ egzekucyjny w świetle art. 36 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, polegające na odszukaniu nieruchomości wskazanej osoby nie jest tożsame z udzieleniem informacji w trybie art. 24 ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne.

Podsumowanie

2) nie ma możliwości „udzielenia informacji o majątku dłużnika” z katastru nieruchomości; ujawnienie majątku dłużnika nastąpić powinno w trybie art. 71 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zw. z art. 913-9201 k.p.c.

 

.

Dziękuję za uwagę !