„Szeroko pojęta historia Kresów- migracje ludności w czasie II wojny światowej oraz po

wojnie”

Opiekun grupy :Mariusz Stępniak

Członkowie projektu:

Anna Goc

Diana FriskaAngelika Michalik

Agnieszka ŁaszewskaMateusz MalugaDariusz BardzińskiDaniel Baranowski

Kresy Wschodnie lub po prostu Kresy – w okresie II RP z Kresami Wschodnimi utożsamiano tereny na wschód od linii Curzona, podobnie jak

obecnie. Początkowo pod tym pojęciem rozumiano Dzikie Pola -obszar graniczny między

Rzeczpospolitą a Chanatem Krymskim nad dolnym Dnieprem.

Następnie, wschodnie rubieże Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Według Słownika Języka Polskiego  z 1807 roku, Kresy to linia graniczna między Polską, a hordą tatarską u dolnego Dniepru i przy jego ujściu osiadłą. W literaturze określenie to użyte zostało prawdopodobnie po raz pierwszy przez Wincentego Pola w 1854 r. zgodnie z tym, była to linia od Dniestru po Dniepr, a więc ziemie pogranicza tatarskiego. Z początkiem XX wieku jego znaczenie rozszerzyło się na obszar dawnych wschodnich województw Rzeczypospolitej Obojga Narodów, na wschód od linii Wilno – Lwów, a w okresie międzywojennym utożsamiano z nim terytorium położone na wschód od linii Curzona. Współcześnie termin Kresy Wschodnie oznacza dawne wschodnie tereny II Rzeczypospolitej.

Już podczas konferencji teherańskiej w 1943 roku ustalono nową granicę wschodnią Polski, sankcjonując sowieckie zdobycze terytorialne z września 1939, a ignorując protesty Rządu RP na uchodźstwie. Po II wojnie światowej Kresy wcielono do ZSRR jako część związkowych republik Ukrainy, Białorusi i Litwy. Aneksja zdobytych w 1939 terenów wschodniej Polski świętowana była w ZSRR i jest nadal w niepodległej Białorusi jako „Zjednoczenie zachodniej Białorusi z Białoruską SRR”.

Oficjalna sowiecka nazwa agresji ZSRR na Polskę brzmiała: „Kampania wyzwoleńcza Armii Czerwonej”. Po rozpadzie ZSRR Kresy Wschodnie znalazły się w granicach powstałych z niego niepodległych państw – Ukrainy, Białorusi i Litwy

Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczęły się migracje ludności, spowodowane zmianą przebiegu granic.

Z tego powodu z terytorium Polski wyemigrowało:- 2,3 mln Niemców (1945-1949), - 0,5 mln Ukraińców, Białorusinów, Litwinów (1945-46).

Natomiast do Polski powróciło:- 2,3 mln Polaków z terenów ZSRR (1945-49),- 300 tys. emigrantów z Europy Zachodniej

W latach 1955-1959 zostało przeprowadzone kolejne masowe wysiedlenie Polaków z Kresów Wschodnich. Pierwsza fala masowych przesiedleń Polaków z Kresów miała miejsce w latach 1935-1938 podczas likwidacji polskich regionów autonomicznych: Marchlewszczyzny i Dzierżowszczyzny, oraz w okresie operacji polskiej NKWD, druga w latach 1940-1941 podczas czterech wielkich akcji deportacyjnych Polaków z Kresów.

Wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej – miały miejsce w latach 1939–1945 w okupowanej Polsce i związane były z niemieckimi oraz rosyjskimi planami germanizacji i sowietyzacji terenów należących do II Rzeczypospolitej. Wysiedlenia te miały charakter zorganizowany lub spontaniczny i wiązały się z wysiedleniem i grabieżą majątku oraz nieruchomości byłym właścicielom – Polakom.

Wysiedlenia Polaków przez Niemców odbywały się praktycznie od momentu rozpoczęcia wojny do czasu pobytu armii niemieckiej na terenach Polski.Przeprowadzanie tych wysiedleń wiązało się z koncepcją planu „poszerzania przestrzeni życiowej” dla Niemców na wschodzie.

Po zakończeniu II wojny światowej zmieniły się granice Polski. Skutkiem tych zmian były dwie fale migracyjne. Pierwsza repatriacja miała miejsce w latach 1944-1946 i objęła blisko 2 mln osób. Była to ludność Polska przesiedlona z terenów zajętych przez Związek Radziecki. Ludność ta osiedlana była głównie na Ziemiach Odzyskanych (Dolny Śląsk, Pomorze, Warmia i Mazury). W latach 1944-1946 przesiedlono także około 480 tys. Ukraińców z Polski do ZSRR. Druga fala repatriacji odbyła się w latach 1955-1959 i objęła 250 tys. Polaków przesiedlonych ze Związku Radzieckiego.

Do Ziem Odzyskanych należy teren Dolnego Śląska między innymi Prochowice, do których po zakończeniu wojny przybywali ludzie z terenów byłych kresów wschodnich, osoby które zostały wywiezione w głąb Niemiec w okresie II wojny światowej. Ludzie przybywający na teren Prochowic zajmowali miejsce osób wysiedlonych do Niemiec.

Na wykresie przedstawiliśmy jak wyglądała liczba ludności Prochowic w latach 1939-1965.Nie trudno zauważyć, że spadek mieszkańców w latach 1939 -1960 spowodowany był migracjami ludności wynikającymi z działań wojennych.

Dziękujemy za uwagę.