Tworzenie serwisówe-learningowych z Moodle 1.9

Autor: William RiceT³umaczenie: Anna BorskaISBN: 978-83-246-2241-2Tytu³ orygina³u: Moodle 1.9 E-LearningCourse DevelopmentFormat: B5, stron: 360

Poznaj mo¿liwoœci Moodle'a i twórz jeszcze atrakcyjniejsze kursy internetowe

• Jak zarz¹dzaæ zawartoœci¹ kursów?• Jak modyfikowaæ konfiguracjê witryny?• Jak dodawaæ do kursów interaktywny materia³?

Moodle jest darmowym systemem zarz¹dzania nauczaniem. Pozwala on na wprowadzenie jeszcze wiêkszej interaktywnoœci przy tworzeniu kursów internetowych. Dziêki temu rozwi¹zaniu kursy staj¹ siê jeszcze atrakcyjniejsze i skuteczniejsze. U¿ycie tej platformy wyzwala wiêksze zaanga¿owanie zarówno wœród nauczycieli, jak i uczniów. Uczniowie mog¹ miêdzy innymi wzajemnie recenzowaæ swoje prace. Natomiast katalogi i narzêdzia przeznaczone dla nauczycieli umo¿liwiaj¹ udostêpnianie uczniom konkretnych plików, sprawdzanie wiedzy i wystawianie ocen. Dziêki ankietom mo¿liwe jest tak¿e zbadanie opinii uczniów na temat przebiegu kursu.

Ksi¹¿ka „Tworzenie serwisów e-learningowych z Moodle 1.9” zawiera szczegó³owy opis tworzenia edukacyjnej witryny i zarz¹dzania kursem internetowym – z podzia³em na kolejne kroki ca³ego procesu. Korzystaj¹c z tego podrêcznika, dowiesz siê tak¿e, jak udoskonaliæ zbudowan¹ ju¿ witrynê i zwiêkszyæ jej mo¿liwoœci (na przyk³ad poprzez dodawanie elementów statycznych i interaktywnych, takich jak ankiety, dzienniki czy strony wiki). Podrêcznik ten zosta³ skonstruowany w taki sposób, aby dostarczaæ praktycznej wiedzy pedagogom, szkoleniowcom, administratorom serwisu oraz autorom kursów, którzy chc¹ w pe³ni wykorzystaæ mo¿liwoœci Moodle"a w celu poprawienia jakoœci i atrakcyjnoœci kszta³cenia online, a tak¿e szkolenia w tradycyjnej formie – podczas lekcji w szkolnej pracowni komputerowej.

• Instalacja i konfiguracja Moodle'a• Dodawanie elementów spo³ecznoœciowych• Zasoby i elementy interaktywne• Pliki pakietów jêzykowych• Tworzenie kategorii kursu• Do³¹czanie materia³u statycznego• Techniki zwiêkszaj¹ce bezpieczeñstwo• Tworzenie pytañ i zarz¹dzanie nimi• Narzêdzia dla nauczyciela – raporty i logi• Rozszerzanie Moodle'a i administracja systemem

Z tym podrêcznikiem ka¿da nauka stanie siê atrakcyjna i efektywna!

Spis treści

O autorze 11

O recenzentach 13

Przedmowa 15

Rozdział 1. Wprowadzenie 19

Dla kogo przeznaczona jest ta książka? 20Plan tworzenia witryny nauczania 20Krok po kroku — korzystanie z każdego z rozdziałów 21Krok 1. Zrozumienie podejścia Moodle’a do nauczania (rozdział 1.) 21Krok 2. Instalacja i konfiguracja Moodle’a (rozdziały 2. i 3.) 21Krok 3. Tworzenie struktury witryny nauczania (rozdział 4.) 22Krok 4. Dodawanie podstawowego materiału do kursu (rozdział 5.) 22Krok 5. Tworzenie zasobów interaktywnych (rozdział 6.) 22Krok 6. Dodawanie elementów społecznościowych (rozdział 7.) 23Krok 7. Tworzenie strony powitalnej (rozdział 8.) 23Krok 8. Korzystanie z narzędzi nauczyciela (rozdział 9.) 23Krok 9. Rozszerzanie Moodle’a (rozdział 10.) 24

Idea Moodle’a 24Doświadczenia użytkowników Moodle’a 25

Strona główna Moodle’a 26Wewnątrz kursu 30Tryb edycji 37Zasoby i elementy interaktywne 39Blok administracji 40I wiele więcej 41

Architektura Moodle’a 41Katalog aplikacji Moodle’a 42Katalog danych Moodle’a 43Baza danych Moodle’a 44

Podsumowanie 44

Spis treści

6

Rozdział 2. Instalacja i konfiguracja Moodle’a 45

Eksperymenty na własną rękę 45Korzystanie z tego rozdziału 46

Instalacja Moodle’a 46Krok 1. instalacji — serwer 47Krok 2. instalacji — poddomena czy podkatalog? 49Krok 3. instalacji — pobranie i rozpakowanie Moodle’a 50Krok 4. instalacji — katalog danych Moodle’a 53Krok 5. instalacji — baza danych 54Krok 6. instalacji — skrypt instalacyjny 57

Podsumowanie 64

Rozdział 3. Konfiguracja witryny 65

Eksperymenty na własną rękę 65Menu administracji witryny 66

Dostęp do menu administracji witryny 67Uwierzytelnianie 68

Uwierzytelnianie przy użyciu zewnętrznej bazy danych lub zewnętrznego serwera 69Konta utworzone ręcznie i zawieszanie kont 70

Zapisy 71Zapisy wewnętrzne 72

Język 83Pliki pakietów językowych 84Ustawienia językowe 85Ustawienia zabezpieczeń 89Filtry 95

Konfiguracja strony głównej 98Jak korzystać z tego podrozdziału 99Ustawienia strony głównej 99

Kopie bezpieczeństwa 105Zadania programu cron 105Podsumowanie 106

Rozdział 4. Tworzenie kategorii i kursów 107

Kategorie kursów a odbiór witryny 107Tworzenie kategorii kursów 109Ustalanie kolejności kursów 109Dodawanie kursu do kilku kategorii 110

Zmiana kategorii kursu 111Ustawienia kursu 112

Ręczne zapisywanie nauczycieli i uczniów 128Bloki 130Podsumowanie 153

Spis treści

7

Rozdział 5. Dodawanie materiału statycznego do kursu 155

Jakie rodzaje materiałów statycznych można dodać? 155Zasoby 156

Pliki 158Do czego służy przesyłanie plików? 158Typy plików 159Zamieszczanie odnośników do przesłanych plików 160Kiedy warto korzystać z przesyłania plików? 162

Strony tekstowe 162Wybór formatu strony tekstowej 163Ustawienia okna 166

Strony internetowe 166Korzyści ze stosowania języka HTML w trakcie edycji stron internetowych 167Tworzenie strony w edytorze HTML i przesyłanie jej do Moodle’a 169Nauka języka HTML 169

Odnośniki 170Odnośnik a strona internetowa 171

Katalogi 172Dlaczego warto korzystać z katalogów? 174

Etykiety 174Dodawanie multimediów (dźwięków i filmów) 175

Osadzanie plików multimedialnych 177Przesyłanie plików multimedialnych 179

Podsumowanie 181

Rozdział 6. Dodawanie materiału interaktywnego do kursu 183

Zadanie 184Rodzaje zadań 185Tworzenie zadania 190Wersja do wydruku 191Podkreślanie, że zadania są obowiązkowe 191

Lekcja 192Czym są lekcje? 192Ustawienia lekcji 195Strona z pierwszym pytaniem 202Tworzenie stron z pytaniami 203Tworzenie stron a przypisywanie przejść 207Przebieg lekcji 207Edycja lekcji 208Tabele gałęzi 209

Quizy 210Ustawienia quizu 211Edycja quizu 217

SCORM/AICC 232Ankieta 233

Tworzenie ankiety 233Typy ankiet 234Zastosowanie różnych typów ankiet 235

Spis treści

8

Głosowanie 236Punkt widzenia uczniów 236Punkt widzenia nauczyciela 236

Podsumowanie 240

Rozdział 7. Dodawanie elementów społecznościowych 241

Czat 241Ustawienia czatu 242

Forum 245Dyskusja a temat 246Wykorzystanie forum w celu przesyłania wiadomości do wielu osób 246Wiele forów 246Ustawienia forów 247

Słownik pojęć 251Dodawanie pojęć do słownika 251Słownik globalny a słownik lokalny 253Słownik główny a słownik tymczasowy 254Oceny i komentarze 254

Strony wiki 255Typ wiki i tryb grup 256Znaczniki wiki a HTML 257Przesyłanie plików binarnych 257CamelCase 257Opcje administracyjne uczniów 257Nazwa strony 258Wybór pierwszej strony 258

Warsztaty 263Strategie warsztatów 264Tworzenie warsztatów 264Ustawienia warsztatów 265

Podsumowanie 272

Rozdział 8. Tworzenie strony powitalnej 273

Pierwsze wrażenie 273Dostosowywanie strony logowania 275Dostosowywanie strony głównej 276

Bloki na stronie głównej 277Łączenie dostępu anonimowego, przez konto gościa i zarejestrowane konta 288

Ustawienia bezpieczeństwa 288Wygląd witryny 289

Motywy — kolory i style 289Własne logo 290Własny nagłówek i stopka 291Własne ikony 293Własne łańcuchy znaków 294

Podsumowanie 294

Spis treści

9

Rozdział 9. Narzędzia dla nauczycieli 295

Raporty i logi 295Strona raportów 296Wyświetlanie logów 297Wyświetlanie raportów aktywności 298Statystyki witryny 300

Skale ocen 301Przypisywanie skali do elementu interaktywnego 302Tworzenie własnych skal 303

Oceny 304Wyświetlanie ocen 304Kategorie ocen 305Tworzenie i wyświetlanie kategorii 305Średnia ważona ocen 306Waga ocen a waga kategorii 307Średnia ważona kategorii 308Punkty, procenty, litery 308

Forum nauczycieli 310Role 311Podsumowanie 311

Rozdział 10. Rozszerzanie Moodle’a i administrowanie serwisem 313

Dodatkowe moduły 313Pobieranie modułów 314Instalacja modułów 315Zarządzanie modułami 316

Tworzenie kopii zapasowej, przywracanie i duplikacja kursów 317Co zawiera kopia zapasowa? 317Kopia zapasowa Moodle’a, bazy danych i katalogu 320Automatyczne kopie zapasowe 320Kopia zapasowa bazy danych 322Program phpMyAdmin 322Kopia zapasowa katalogów Moodle’a 325Plan odtwarzania systemu po awarii 326Duplikacja kursu 326Tworzenie kopii zapasowej i przywracanie pojedynczego kursu 327Resetowanie kursu 330

Role 330Pojęcia 331Wbudowane role w Moodle’u 334Przypisywanie roli 334Edycja uprawnień roli 339Zalecenia dotyczące pracy z rolami 342

Podsumowanie 342

Dodatek A Plan tworzenia witryny nauczania 343

Skorowidz 347

9

Narz dziadla nauczycieli

Moodle posiada kilka narz!dzi, które przeznaczone s" specjalnie dla nauczycieli. Umo$liwiaj"one obserwowanie post!pów uczniów w nauce. Raporty i logi pokazuj" aktywno&' uczniów

w witrynie i w poszczególnych kursach. Modu( s(u$"cy do oceniania w Moodle’u nie tylkoinformuje, jak dobre wyniki osi"gn!li uczniowie, ale pozwala te$ na (atwe tworzenie niestandar-dowych skal i przypisywanie im wag.

Raporty i logiMoodle przechowuje szczegó(owe logi aktywno&ci u$ytkowników w witrynie. Mo$na z ich pomoc"okre&li', kto korzysta z witryny oraz co i kiedy robi.

Logi mo$na przegl"da' przy u$yciu niewielkiego narz!dzia wbudowanego w Moodle’a. Znajduje

si! ono na stronie Administration/Reports (administracja/raporty). Umo$liwia przegl"danienieprzetworzonych logów kursu. W celu zaawansowanej analizy logów konieczne jest wykorzy-stanie dodatkowej aplikacji, poza Moodle’em. Poni$sze punkty opisuj" narz!dzia potrzebne do

wy&wietlania i analizy logów witryny.

Tworzenie serwisów e-learningowych z Moodle 1.9

296

Strona raportówNa poni$szym rysunku pokazano stron! Reports (raporty):

Mo$na t! stron! wykorzysta' w celu wy&wietlania:

1. Nieprzetworzonych logów.

2. Raportów aktywno&ci.

3. Statystyk witryny.

Ka$dy z tych punktów omówiono poni$ej.

Rozdzia$ 9. • Narz'dzia dla nauczycieli

297

Wy!wietlanie logówWy&wietlanie logów w Moodle’u mo$e by' filtrowane pod wzgl!dem kursu, uczestnika, dnia,

elementów kursów i akcji. Mo$na wybra' tylko jedn" warto&' dla ka$dego z tych filtrów:

Nie jest mo$liwe wybranie kilku warto&ci dla któregokolwiek z tych filtrów. Nie mo$na na przy-

k(ad wybra' dwóch kursów z pierwszej listy rozwijanej, czterech uczestników z drugiej i kilkudni z trzeciej. Je$eli potrzebne s" bardziej wyszukane metody wy&wietlania logów, potrzeba dotego innego narz!dzia. Logi do tego celu mo$na pobra' w postaci plików tekstowych i zaimpor-

towa' do innego narz!dzia, na przyk(ad arkusza kalkulacyjnego. Aby pobra' logi, nale$y wykorzy-sta' list! rozwijan" znajduj"c" si! na górze strony:

Tworzenie serwisów e-learningowych z Moodle 1.9

298

Do formatowania danych, analizy i tworzenia wykresów mo$na u$y' na przyk(ad programuExcel. Opis dost!pnych funkcji Excela s(u$"cych do analizy danych wykracza poza zakres tejksi"$ki, mo$na jednak znale2' wiele 2róde( informacji na ten temat. Na kolejnym rysunku

znajduje si! przyk(adowa tabela utworzona w Excelu z danych zaimportowanych z Moodle’a.Posortowano je wg nazw uczestników, dzi!ki czemu w mgnieniu oka mo$na okre&li', którzyu$ytkownicy s" najbardziej aktywni.

Wy!wietlanie raportów aktywno!ciRaport aktywno&ci jest przyjaznym dla u$ytkownika podgl"dem aktywno&ci w jednym z kur-

sów. Logi pokazuj" kompletne informacje, natomiast raport aktywno&ci tylko elementy kursu,aktywno&' z nimi zwi"zan" i dat! ostatniego korzystania z nich:

Rozdzia$ 9. • Narz'dzia dla nauczycieli

299

Domy&lnie raport aktywno&ci pokazuje aktywno&' wszystkich u$ytkowników kursu. Aby zobaczy'

aktywno&' jednego uczestnika, nale$y:

1. Umie&ci' w kursie blok People (osoby). Wybra' odno&nik Participants (uczestnicy)z tego bloku:

2. Z listy uczestników wybra' tego, dla którego chcemy obejrze' raport:

Tworzenie serwisów e-learningowych z Moodle 1.9

300

3. Na stronie u$ytkownika wybra' zak(adk! Activity reports (raporty aktywno&ci).

Raport pokazuje aktywno&' ucznia w aktualnie wybranym kursie:

Statystyki witrynyW(a&ciciele witryn internetowych cz!sto wykorzystuj" statystyki do &ledzenia aktywno&ci u$yt-

kowników. S" one gromadzone przez serwer i wy&wietlane przy u$yciu narz!dzia s(u$"cego doich analizy. Po w("czeniu opcji zbierania statystyk Moodle b!dzie zapisywa( statystyki dotycz"ceka$dego kursu znajduj"cego si! w witrynie. Moodle utworzy te$ wykresy w celu wizualizacji da-

nych, podobne jak inne narz!dzia analizuj"ce statystyki witryn internetowych.

Strona statystyk pokazuje liczb! wy&wietle3 ró$nych stron witryny Moodle. Mo$na je przegl"da'dla okre&lonego przedzia(u czasu, na przyk(ad dnia czy godziny. Strona ze statystykami nie poka-zuje, którzy u$ytkownicy odwiedzili dane strony. W celu analizy aktywno&ci konkretnych u$yt-

kowników nale$y korzysta' z logów witryny.

Rozdzia$ 9. • Narz'dzia dla nauczycieli

301

Po w("czeniu statystyk Moodle gromadzi zapisy o aktywno&ci w witrynie w czasie rzeczywistym.

Nast!pnie, w okre&lonym czasie, Moodle przetwarza statystyki, aby wygenerowa' wykresy, które

mo$na ogl"da' na stronie Statistics (statystyki). W przypadku bardzo intensywnie u$ytkowanejwitryny przetwarzanie statystyk mo$e zaj"' du$o czasu. Z tego powodu najlepiej, aby statystyki

przetwarzane by(y w czasie, gdy witryna nie jest zaj!ta obs(ug" uczniów. Nie nale$y te$ ustawia'przetwarzania statystyk i procedur tworzenia kopii zapasowych w tym samym czasie, najlepiejzaplanowa' je w odst!pie kilku godzin.

W"#czanie statystykAby w("czy' statystyki, nale$y:

1. Przej&' do strony Site administration/Server/Statistics (administracja witryny/serwer/statystyki).

2. Klikn"' Enable statistics (w("cz statystyki).

3. Okre&li' w polu Run at (uruchom) czas rozpocz!cia przetwarzania danych.Powinien by' to czas, kiedy witryna nie jest zazwyczaj odwiedzana przez uczniów.

4. Ustali' w polu Max runtime (maksymalny czas przetwarzania) okres czasu,jaki przetwarzanie statystyk mo$e zaj"'. Je$eli wykorzystuje si! automatycznetworzenie kopii zapasowych, nale$y upewni' si!, $e przetwarzanie statystyk zako3czy

si! przed rozpocz!ciem tworzenia kopii zapasowych.

5. Klikn"' przycisk Save changes (zapisz zmiany).

Skale ocenSkale mog" by' w Moodle’u wykorzystane w celu oceniania forów, zada3, quizów, lekcji, dzien-ników i warsztatów. Mog" by' u$ywane przez ka$dego, kto ocenia prac! uczniów. Na przyk(ad,je$eli warsztaty s" oceniane przez innych uczniów, wykorzystuj" oni skal! wybran" przez nauczy-

ciela. Mo$liwo&' stosowania w(asnych skal do oceniania jest jednym ze sposobów tworzeniabardziej interaktywnych i anga$uj"cych kursów.

Moodle ma dwie predefiniowane skale. Jedna nazywa si! Separate and Connected Ways of Knowing(odr!bne i powi"zane sposoby poznania). Umo$liwia ona uczniom opisywa' element jako po("-

czony z wiedz" przekazywan" przez kurs lub jako niezale$ny od niej. Nie nadaje si! jako skala dooceniania uczniów, ale mo$e by' wykorzystana do stymulacji dyskusji na temat elementówkursów.

Druga wbudowana skala jest liczbowa. Mo$na przypisa' maksymaln" liczb! punktów, od 1 do 100,

do elementu. Ktokolwiek ocenia element, wybiera liczb! z listy rozwijanej.

Poza tym mo$liwe jest tworzenie w(asnych skal. Opisano to w jednym z kolejnych punktów.Na razie jednak pokazane zostanie, jak przypisa' skal! do elementu i jak wykorzystywa' j" w celuoceny prac uczniów.

Tworzenie serwisów e-learningowych z Moodle 1.9

302

Przypisywanie skali do elementu interaktywnegoNa kolejnym rysunku dodano skal! do elementu Journal (dziennik). Mo$liwe do wyboru skale to

No grade (brak ocen), Separate and Connected Ways of Knowing (odr!bne i powi"zane sposobypoznania) lub dowolna liczba od 1 do 100. Wybrano t! ostatni" opcj!, aby okre&li' maksymaln"

liczb! punktów równ" 10:

Gdy nauczyciel wy&wietla dziennik, klikni!cie odno&nika Grade (ocena) spowoduje wy&wietlenieokna, w którym nauczyciel b!dzie móg( obejrze' przes(any przez ucznia plik, dopisa' komentarzi wybra' ocen!:

Rozdzia$ 9. • Narz'dzia dla nauczycieli

303

Je$eli wybierzemy No grade (brak ocen), tylko opcja dodawania komentarzy b!dzie dost!pna.

Rozwijana lista z ocenami zniknie.

Tworzenie w"asnych skalAdministrator witryny mo$e tworzy' w(asne skale, które b!d" dost!pne dla wszystkich nauczycieli.Nauczyciel równie$ mo$e utworzy' skal!, któr" b!dzie móg( wykorzysta' w kursie, w którym j"

utworzy(. W(asna skala sk(ada si! z listy ró$nych opcji, które wprowadza si! w kolejno&ci od naj-ni$szej do najwy$szej oceny.

Na przyk(ad mo$na utworzy' skal! przeznaczon" do oceniania forum przez uczniów. Jej ocenami

mog" by': 1 — Nie ma zwi<zku z tematem dyskusji, 2 — CzABciowo ma zwi<zek z tematemdyskusji, 3 — W duDym stopniu ma zwi<zek z tematem dyskusji, 4 — CaFkowicie jest zwi<zanyz tematem dyskusji:

Strona Scales (skale) jest dost!pna w bloku Administration (administracja). Znajduje si! na niej

odno&nik Add a new scale (dodaj now" skal!). Klikni!cie go sprawi, $e pojawi si! strona wi-doczna na powy$szym rysunku.

Tworzenie serwisów e-learningowych z Moodle 1.9

304

OcenyW Moodle’u znajduje si! narz!dzie s(u$"ce do raportowania ocen. W(asne skale ocen i narz!dzias(u$"ce do oceniania sk(adaj" si! na bardzo funkcjonalny system nadzorowania post!pów uczniów.

Nauczyciel mo$e dzieli' elementy kursu na kategorie, przypisywa' przedzia(y procentowe doocen podawanych w postaci liter, wykorzystywa' wa$one oceny i ukrywa' lub udost!pnia' ocenyuczniom. Je$eli w Moodle’u nie ma rodzaju raportu, który jest potrzebny, mo$na pobra' oceny

w postaci pliku tekstowego lub pliku Excela i wykorzysta' arkusz kalkulacyjny w celu wizualiza-cji i analizy.

Ka$dy z elementów, któremu mo$na przypisa' skal!, mo$e by' oceniany — fora, zadania, quizy,lekcje, dzienniki, bazy danych i warsztaty.

Jak wspomniano w punkcie opisuj$cym skale, oceny mog$ by) wystawiane zarówno przez nauczycieli,

jak i przez uczniów.

Wy!wietlanie ocenAby wy&wietli' oceny, nale$y wybra' kurs, z którego oceny chcemy zobaczy', i klikn"' odno&nik

Grades (oceny) w menu Administration (administracja). Wy&wietlone zostanie podsumowanie

ocen dla danego kursu:

Rozdzia$ 9. • Narz'dzia dla nauczycieli

305

UczeH 2 nie uko3czy( $adnego z zada3 znajduj"cych si! w kursie. Z kolei UczeH 1 zdoby( 81,25%mo$liwych do zdobycia punktów. Aby dok(adniej przyjrze' si! ocenom, mo$na klikn"' dwu-

krotnie ma(" ikon! ze znakiem +, co spowoduje zmian! widoku na bardziej szczegó(owe ze-stawienie ocen:

Ocena Ucznia 1 jest do&' wysoka. Jednak za zadanie Obserwowanie najbliDszego otoczenia nieotrzyma( jeszcze $adnych punktów i nie zosta(o ono uwzgl!dnione w ko3cowej ocenie. Wiadomo,

$e nie przes(a( jeszcze swojego rozwi"zania tego zadania (lub nie zosta(o ono ocenione), poniewa$

w miejscu, w którym powinna znajdowa' si! liczba punktów, pojawi( si! symbol -. Je$eli ucze3

uko3czy zadanie, ale otrzyma 0 punktów, w tej kolumnie pojawi si! warto&' 0.

Kategorie ocenKa$dy z elementów interaktywnych, który ma w("czon" opcj! oceniania, mo$e zosta' umieszczony

w dowolnej kategorii ocen. Do kategorii przypisuje si! elementy kursu, nie uczniów. Je$eli chce-my podzieli' uczniów na kategorie, powinni&my wykorzysta' opcj! dzielenia ich na grupy.Podzielenie elementów kursu na kategorie pozwala na proste obserwacje, jak uczniowie radz"

sobie z ró$nymi rodzajami stawianych przed nimi zada3. Elementy kursu automatycznie przypi-sywane s" do domy&lnej kategorii, nazwanej tak jak kurs.

Tworzenie i wy!wietlanie kategoriiNa poni$szym rysunku wybrano z menu Choose an action… (wybierz akcj!) w lewym górnym rogu

opcj! Edit Categories and items…. (edytuj kategorie i elementy). Na tej stronie mo$na tworzy'kategorie dla elementów kursu i przypisywa' je do elementów:

Tworzenie serwisów e-learningowych z Moodle 1.9

306

Najwa$niejsze jest okre&lenie, jakie pytania chcemy zadawa', przegl"daj"c oceny uczniów. Na-

st!pnie nale$y utworzy' kategorie, które pozwol" na nie odpowiada'. Na przyk(ad: „Jak moiuczniowie radz" sobie z quizami w porównaniu z bardziej interaktywnymi zadaniami, jak warsz-taty czy fora?”. Aby odpowiedzie' na to pytanie, nale$y utworzy' kategori! przeznaczon" dla

quizów i przyjrze' si! ocenom uczniów w tej kategorii. Innym pytaniem mo$e by' na przyk(ad:„Jak moi uczniowie radz" sobie z zadaniami offline w porównaniu z zadaniami online?”. Abyodpowiedzie' na to pytanie, nale$y utworzy' kategorie przeznaczone dla zada3 online i offline.

Kategorie mo$na zmienia' w dowolnym momencie i dostosowywa' do zmieniaj"cych si! potrzeb.

$rednia wa%ona ocenDomy&lnie ocena ko3cowa za kurs jest w Moodle’u obliczana przez zsumowanie liczby otrzyma-nych przez ucznia punktów i podzielenie jej przez sum! liczby punktów mo$liwych do otrzyma-

nia. Taki sposób nazywa si! Simple weighted mean of grades (prosta &rednia wa$ona ocen). Oceny zaposzczególne elementy kursu maj" w nim wagi uzale$nione od maksymalnej liczby punktów,które mo$na za nie zdoby'.

Je$eli chcemy zmieni' wag! jednej lub kilku ocen, musimy wybra' Weighted mean of grades(&rednia wa$ona ocen) jako Aggregation (sposób obliczania oceny ko3cowej) kategorii. Je$eli maby' to tylko zwi!kszenie lub zmniejszenie wagi jednego elementu w stosunku do domy&lnych,

obliczanych jako Simple weighted of grades (prosta &rednia wa$ona ocen), nale$y ka$demu ele-

mentowi przypisa' wag! równ" maksymalnej liczbie punktów, któr" mo$na zdoby' za zadanie.

Poni$ej pokazano, jak quizowi Jaki to rodzaj roBliny? przypisano wag! dwa razy wi!ksz", 10:

Rozdzia$ 9. • Narz'dzia dla nauczycieli

307

Po powrocie na stron! Grader report (dziennik ocen) poprzez menu Choose an action… (wybierz

akcj!) wida', $e ocena ko3cowa zmieni(a si! po zwi!kszeniu wagi jednego z elementów:

Innym typowym zastosowaniem &redniej wa$onej ocen jest przypisanie wszystkim ocenom

sk(adowym takiej samej wagi (na przyk(ad 1). W takim przypadku wszystkie oceny b!d" mia(y

taki sam wp(yw na ocen! ko3cow", zarówno Dyskusje o kursie, za które ucze3 móg( otrzyma'

tylko 1 punkt, jak i quiz Jaki to rodzaj roBliny, za który móg( otrzyma' 5 punktów. W celu ob-

liczenia oceny ko3cowej uwzgl!dniona zostanie warto&' uzyskanych punktów w procentachza ka$de zadanie, a nie ich warto&' punktowa.

Waga ocen a waga kategoriiZmiana wag w &redniej wa$onej ocen jest wygodnym sposobem na zmian! wagi ocen sk(ado-wych w przypadku, gdy jedno z zada3 okaza(o si! za proste lub za trudne. Na przyk(ad je$eli

wszyscy uczniowie otrzymali ma(o punktów za quiz, mo$na obni$y' jego wag! lub nawet przypi-

sa' jej warto&' 0. Uczniowie b!d" nadal mogli ogl"da' swoje oceny z quizu, ale waga 0 wy("czyje z ko3cowej oceny.

Przypisanie pojedynczemu elementowi kursu wagi 0 jest czym, innym ni- ukrycie go.

Na stronie Edit Categories and items (edycja kategorii i elementów) mo$na ukry' ca(" kategori!

elementów, co sprawi, $e oceny z niej nie b!d" wy&wietlane uczniom i nie b!d" wykorzystywanedo obliczania oceny ko3cowej. Waga wp(ywa na pojedynczy element i nie ukrywa ocen przeduczniami.

Wag! mo$na wykorzysta', je$eli chcemy zmieni' warto&' pojedynczego zadania w obliczaniu

oceny ko3cowej. Wagi kategorii (opisane w kolejnych punktach) — gdy chcemy zmieni' warto&'

ca/ej kategorii w obliczaniu oceny ko3cowej.

Tworzenie serwisów e-learningowych z Moodle 1.9

308

$rednia wa%ona kategoriiNa stronie Edit Weights and items (edycja wag i elementów) mo$na okre&li', w jakim stopniu

ocena ko3cowa w ramach ka$dej z kategorii wp(ywa na ocen! ko3cow" ca(ego kursu. Mo$nazmieni' wagi kategorii, aby zrekompensowa' wyj"tkowo trudn" lub (atw" kategori!.

Domy&lnie ka$da nowo utworzona kategoria ma wag! 0. Oznacza to, $e nie liczy si! ona w ocenie

ko3cowej. Ustawiaj"c ka$dej kategorii tak" sam" wag!, wi!ksz" od 0, mo$na sprawi', $e wynik

ko3cowy ka$dej kategorii b!dzie w równym stopniu wp(ywa( na ocen! ko3cow" za kurs:

Ukrywanie nieocenionych elementówNa stronie Edit Weights and items (edycja wag i elementów) przy ka$dym elemencie znajduje si!ikona oka, która pozwala ukry' kategori! lub element i wy("czy' go z obliczania oceny ko3cowej.Jest to prosty sposób na dodanie elementów do obliczania oceny po tym, jak zostan" ocenione.

Wystarczy ukry' element do czasu, a$ zostanie oceniony. Po ocenieniu nale$y element udost!pni'.Stanie si! widoczny dla uczniów i uwzgl!dniany w obliczaniu oceny.

Pomijanie najgorszych wynikówWagi maj" na celu dostosowa' wyniki z ca(ej kategorii elementów, gdy oka$" si! one za proste lub

za trudne. Jednym sposobem na to jest przypisanie kategorii mniejszej lub wi!kszej wagi ni$innym. Innym sposobem na udoskonalenie wyników w ramach trudnej kategorii jest u$ycie

opcji Drop The Lowest (pomi3 najgorsze) znajduj"cej si! na stronie edycji kategorii. Pozwala

ona pomin"' najni$ej ocenione elementy w obliczaniu oceny.

Punkty, procenty, literyStrona Edit Letter (edycja liter), dost!pna w menu Choose an action… (wybierz akcj!), pozwalaokre&li' procenty odpowiadaj"ce ka$dej z ocen przedstawionych jako litery. Moodle sugeruje

pewne standardowe warto&ci. Mo$na je zmieni' w dowolnym czasie, dla dowolnego kursu.Zmiany na tej zak(adce b!d" widoczne tylko dla kursu, w którym zosta(y wykonane.

Rozdzia$ 9. • Narz'dzia dla nauczycieli

309

Na powy$szym rysunku wykorzystano domy&lne oceny w postaci liter. W pole Grade Letter (literaoceny) mo$na jednak wprowadzi' dowolny tekst, na przyk(ad zmieni' litery na system ocen

stosowany w Polsce, zamieniaj"c A na 5, A- na 5-, B+ na 4+ itd.

Aby litery by(y wy&wietlane uczniom i nauczycielom, nale$y zmieni' opcj! Grade display type(typ wy&wietlanej oceny) na stronie Course settings (ustawienia kursu):

Tworzenie serwisów e-learningowych z Moodle 1.9

310

W&ród opcji do wyboru znajduje si! wy&wietlanie samej oceny ko3cowej w postaci Letter (litera)lub w po("czeniu z inn" postaci" oceny, na przyk(ad z liczb" procentów uzyskanych punktów

podan" w nawiasie — Letter (percentage) (litera (procenty)).

Forum nauczycieliKa$dy kurs mo$e mie' forum przeznaczone wy("cznie dla nauczycieli. Jest to szczególnie przy-datne, gdy kilku nauczycieli tworzy wspólnie kurs. Aby utworzy' forum nauczycieli, nale$y

doda' zwyk(e forum i ukry' je. Nauczyciele, w przeciwie3stwie do uczniów, mog" ogl"da' ukryteelementy.

Autor kursu lub nauczyciel po wej&ciu na forum nauczycieli zobaczy kilka odno&ników w prawymgórnym rogu:

Informacja This forum allows everyone to choose whether to subscribe or not (na tym forum ka$dymo$e zdecydowa', czy chce je subskrybowa') oznacza, $e aktualnie wszyscy nauczyciele na kursiemog" wybra', czy chc" by' zapisani na forum czy nie. Ci, którzy s" zapisani na forum, otrzymuj"

powiadomienia poczt" elektroniczn" o wiadomo&ciach przesy(anych na forum. Klikni!cie odno-

&nika Force everyone to be subscribed (wymu& subskrypcj! dla wszystkich) zmusi wszystkichnauczycieli na kursie do zapisu na forum. Nie tylko twórca kursu mo$e zmusi' wszystkich nauczy-

cieli do zapisu, mo$e to zrobi' równie$ ka$dy nauczyciel.

Rozdzia$ 9. • Narz'dzia dla nauczycieli

311

Odno&niki Show/edit current subscribers (poka$/edytuj list! osób aktualnie subskrybuj"cych),

Unsubscribe from this forum (zrezygnuj z subskrypcji tego forum), Track unread posts (&led2nieprzeczytane wiadomo&ci) nie wymagaj" dodatkowych wyja&nie3.

RoleW nast!pnym rozdziale przedstawiono korzystanie z ról w witrynie Moodle. Tworzenie, edytowa-nie i przypisywanie ról to zadania administracyjne. Jednak nauczyciele i autorzy kursów te$ cz!stosi! tym zajmuj". Tak wi!c nie tylko administratorzy witryn powinni przeczyta' kolejny rozdzia(.

PodsumowanieCzy to w klasie, czy online, zarz"dzanie dobrym kursem wymaga dialogu pomi!dzy nauczycielemi uczniami. Nadzorowanie logów i ocen w witrynie pozwala szybko okre&li', czy kurs b!dzie wy-

maga( zmian. Mo$na wykorzysta' pytania, ankiety i czaty, aby odkry' konkretne problemy, naktóre uczniowie natrafiaj". Po poprawieniu kursu w(asne skale, wagi elementów kursów i kategoriimog" pomóc wyrówna' oceny. Ucz"c przez internet, powinni&my wyrobi' sobie nawyk cz!stego

sprawdzania logów i ocen.