TRASY NARCIARSKIE OJCA ŒWIÊTEGO W POLSCEchaos.if.uj.edu.pl/~karol/pdf/JP_narty.pdf · Rok kolejny...

Magdalena Jaworek, Andrzej Œcigalski,Karol ¯yczkowskiKraków

TRASY NARCIARSKIE OJCA ŒWIÊTEGOW POLSCE

W Wadowicach, w latach dwudziestych i trzydzies-tych minionego stulecia jazda na nartach by³a popu-larn¹ form¹ uprawiania turystyki. Przyczyni³a siêdo tego bliskoœæ Beskidów, a zw³aszcza Leskowca,dobrze znanego ówczesnym narciarzom. W tamtychlatach m³odzie¿ w wieku gimnazjalnym mia³a dodyspozycji narty jesionowe, bez metalowych krawê-dzi, lub z krawêdziami wykonanymi przez miejsco-wych stolarzy. Stosowano wi¹zania paskowe, któresolidnie mocowa³y przód buta, a równoczeœnie umo¿-liwia³y podnoszenie piêty przy podejœciu i w skrêcietelemarkiem.

W Wadowicach jeŸdzi³o siê wtedy spod Parkuw stronê obecnego koœcio³a œw. Piotra i Paw³a (T1). Po-dobno Ojciec Œwiêty, gdy opisywano Mu po³o¿eniebudowy tego koœcio³a, mówi³, ¿e pamiêta to miejscedobrze ze swoich przygód narciarskich. Innym sto-kiem narciarskim by³a Czumówka (T2), z której zje¿-d¿a³o siê w kierunku zachodnim w stronê klasztoruoo. karmelitów. Informacje o pierwszych konkretnychtrasach narciarskich zjazdów Karola Wojty³y w Jegoczasach gimnazjalnych pochodz¹ od Jego kolegówz tamtych lat. Popularny by³ pó³nocny stok £ysej Góry(T3), gdzie jeden z nich wystara³ siê o podk³ad kolejo-wy i na zbudowanym z niego progu skoczni mo¿-na by³o skoczyæ kilka metrów. Jak podaje Eugeniusz

163

Trasy narciarskie Ojca Œwiêtego w Polsce

Magdalena Jaworek, Andrzej Œcigalski, Karol ¯yczkowskiTrasy narciarskie Ojca Œwiêtego w Polsce

0

5

25

75

95

100

C:\Praca\Sympozjum _JPII\sympozjum_JP.vp15 lutego 2007 19:10:22Plate: 3 of 16

Color profile: Generic offset separations profileBlack 150 lpi at 45 degrees

Mróz w serii artyku³ów By³em koleg¹ i s¹siadem KarolaWojty³y, publikowanych w „Niedzieli”1, ponad 6-me-trowy rekord skoków nale¿a³ do kolegi z maturalnejklasy – Zygmunta Krêciocha. Z kolei ten ostatni wy-mieni³ kilka tras narciarskich, po których jeŸdzi³ z póŸ-niejszym Ojcem Œwiêtym.

Najatrakcyjniejszy by³ z pewnoœci¹ Leskowiec (T4),a w³aœciwie Jaworzyna pod Leskowcem. W roku 1933zbudowano tam schronisko, na którego œcianie profe-sor wadowickiego gimnazjum, Jan Sarnicki, wykona³plastyczn¹ mapê Beskidu Ma³ego. W roku 1995, w 75.rocznicê urodzin Ojca Œwiêtego, Jaworzyna zosta³anazwana Groniem Jana Paw³a II. Na tym szczycie poœ-wiêcono kaplicê sanktuarium dla upamiêtnienia Jegozwi¹zków z górami, którym da³ wyraz w nastêpuj¹-cych s³owach: „Góry s¹ wyzwaniem, prowokuj¹ istotêludzk¹ do wysi³ku, do przezwyciê¿ania samego sie-bie. S¹ zachêt¹, by wznosiæ siê coraz wy¿ej. Ku Stwór-cy…”. Leskowiec by³ Mu szczególnie bliski. Po razpierwszy by³ na nim w wieku lat 10, wraz z ojcem,w roku 1930, a potem bywa³ tam wielokrotnie jako bi-skup, a nastêpnie kardyna³.

164

Magdalena Jaworek, Andrzej Œcigalski, Karol ¯yczkowski

1 E. M r ó z, By³em koleg¹ i s¹siadem Karola Wojty³y. O dzieciñstwiei m³odoœci Karola Wojty³y z […] z jego koleg¹ gimnazjalnym, emerytowa-nym prawnikiem – rozmawia Wac³aw Grzybowski, „Niedziela” 45 :2002, nr 6A, s. 3 (odc. 34).

0

5

25

75

95

100



Po dotarciu z Wadowic – szla-kiem nazwanym póŸniej, w wie-le lat po wojnie, imieniem Czes-³awa Panczakiewicza – przez Po-nikiew zje¿d¿a³o siê z Leskowcaw kierunku Ponikwi (T5) lubw kierunku Rzyk (T6). Czes³awPanczakiewicz, nauczyciel OjcaŒwiêtego w Jego latach gimna-zjalnych, profesor wychowania fi-zycznego w gimnazjum wadowic-kim, dzia³acz turystyki narciar-skiej i organizator narciarskichwycieczek gimnazjalistów, dzia-³acz Polskiego Towarzystwa Tatrzañskiego, by³ jed-nym z inicjatorów budowy schroniska na Leskowcu.

Zjazd z Gancarza w kierunku Kaczyny (T7) by³tras¹ krótsz¹, lecz trudniejsz¹, któr¹ – jak wspomina³Zygmunt Krêcioch – póŸniejszy Ojciec Œwiêty te¿ zje¿-d¿a³. W przewodniku Andrzeja Matuszczyka BeskidMa³y ten zjazd okreœlony jako jeden z najbardziej stro-mych odcinków w sieci znakowanych szlaków w ca-³ym Beskidzie Ma³ym. Zygmunt Krêcioch wspomina³te¿ zjazd z £ysej Góry (T8) na Prze³êcz pod £ys¹ Gór¹,a nastêpnie stokiem po lewej stronie szlaku pod koœ-ció³ w Ponikwi. Inna trasa zjazdu z tej prze³êczy pro-wadzi³a przez BliŸniaki do Kaczyny (T9). Najbli¿ejz Wadowic by³o do Gorzenia, pod górê Dzwonek (T10),z której zje¿d¿ano drog¹ podejœcia.

Po maturze Karol Wojty³a móg³ poœwiêcaæ nartommniej czasu. Najpierw studia (polonistyka na Uniwer-sytecie Jagielloñskim) traktowane z pasj¹ i zaanga-¿owaniem. Nastêpnie okupacja z ciê¿k¹ prac¹ fizycz-n¹ i tajnym uniwersytetem, seminarium duchowne,wyjazd po wojnie do Rzymu i doktorat, pos³uga kap-³añska i praca nad habilitacj¹.

Po raz pierwszy od lat szkolnych Ojciec Œwiêtyznalaz³ siê na nartach dopiero w styczniu roku 1953.M³odzi fizycy uczestnicz¹cy w wyk³adach i dysku-sjach prowadzonych przez ks. Wojty³ê w Katolickim

165


0

5

25

75

95

100



Stowarzyszeniu M³odzie¿y Mêskiej chcieli Go zapro-siæ na kilkudniow¹ wycieczkê narciarsk¹ w Gorce. Niebêd¹c pewnym Jego umiejêtnoœci narciarskich, zapro-sili Go do Zakopanego, nie wyjawiaj¹c w³aœciwegocelu wyjazdu. Jak wspomina³ prof. Jacek Hennel, przy-gotowano Mu narty i dopasowano je do zwyk³ychtrzewików w warsztacie Instytutu Fizyki UJ. W Zako-panem uczestniczono w „Ksiê¿ówce” w porannej mszyœwiêtej i wyruszono na Guba³ówkê (T11). Nastêpniegrupa posz³a przez Koœcielisko na Halê Pisan¹.

W trakcie wycieczki okaza³o siê, ¿e ks. Karol Wojty³a, którynie mia³ nart na nogach od czasów gimnazjalnych, szybkoodzyska³ dawne umiejêtnoœci i bardzo dobrze dawa³ sobie

166


Dolina Str¹¿yska, marzec 1953. Od lewej: Joachim Gudelks. Karol Wojty³a, ? Ulman sen. Fot. J. Ciesielski

0

5

25

75

95

100



radê. Tak wiêc Jego egzamin z nar-ciarstwa wypad³ pomyœlnie i mo-gliœmy œmia³o zaprosiæ Go na wy-cieczkê narciarsk¹ w Gorce, co za-pocz¹tkowa³o ca³¹ seriê dalszychwypraw narciarskich

– koñcz¹ swoje wspomnie-nia prof. Hennel oraz pozostaliuczestnicy wycieczki2.

W czasie pobytu w Gorcach,w lutym 1953, Ojciec Œwiêtyz grup¹ krakowskich fizykówwêdrowa³ na nartach z Kowañ-ca na Turbacz (T12), potem zje-chano przez prze³êcz Borek do Koniny, gdzie przeno-cowano. Nastêpnego dnia podejœcie na Kud³oñ (T13) izjazd do Rzek. Trzeci dzieñ wêdrówki – do £opusznej– rozpoczêto podejœciem na Gorc (T14). Ojciec Œwiêtychcia³ koniecznie odprawiaæ codziennie Mszê œw., co –jak wspomina prof. J. Hennel – by³o znacznym utrud-nieniem dla narciarzy, zwi¹zanym z koniecznoœci¹dostosowania trasy wycieczki do lokalizacji koœcio-³ów i kaplic. O odst¹pieniu od Jego decyzji nie by³omowy. Rozwi¹zaniem okaza³y siê Msze œw. odpra-wiane w warunkach turystycznych. Tê innowacjê(ukrywan¹ przed mili-cj¹ i lokalnymi w³adza-mi) wprowadzi³ póŸniej-szy Ojciec Œwiêty na wy-cieczkach pieszych z gru-p¹ m³odzie¿y „Œrodo-wiska”.

10 stycznia 1954 r.ks. Karol Wojty³a w to-warzystwie piêciu przy-jació³ ze „Œrodowiska”wyszed³ na Leskowiec,a w dniu 21 stycznia

167


2 Cyt. za: ks. A. B o n i e c k i, Kalendarium ¿ycia Karola Wojty³y,wyd. II popr. i uzup., Kraków 2000, s. 109.

0

5

25

75

95

100



wêdrowa³ na nartach z Huciska przez Ja³owiec, Kiczo-rê, Magurkê do Suchej (T15). W trakcie tej wêdrówkiz³ama³ nartê i czêœæ wêdrówki musia³ odbyæ, jad¹c nasaniach3. W nastêpnym mie-si¹cu wêdrowa³ z krakowski-mi fizykami po Beskidzie Wy-spowym i po Gorcach4. Tymrazem trasa prowadzi³a przezTymbark, Mogielicê, Jasieñ,do Rzek (T16). Nastêpnie nar-ciarze przejechali poci¹giem zNowego Targu przez Such¹do Huciska, aby wyruszyæ nakolejn¹ wêdrówkê. Z Huciskapodeszli po ciê¿kim œniegu doKoszarawy (T17) i dotarli nanocleg do stacji turystycznej,

168


3 Zapis drogi. Wspomnienia „Œrodowiska" o nieznanym duszpaster-stwie ksiêdza Karola Wojty³y, wyd. II uzup., Kraków 2005, s. 351.

4 S. S t o l a r c z y k, Papie¿, jakiego ni znamy. Pi³ka no¿na – kajaki –narty – góry, [wyd. III], Warszawa 2005, s. 82.

0

5

25

75

95

100



jak wspomina autor artyku³u Z Wujkiem na nartach5.Kolejnego dnia powêdrowali na prze³êcz Klekocinyoraz na Halê Kamiñskiego (T18). Nastêpnie przezPrze³êcz Ja³owieck¹ dotarli do schroniska PTTK naMarkowych Szczawinach. Kolejnego dnia na czczo, bowówczas przed Msz¹ œw. post eucharystyczny obo-wi¹zywa³ od pó³nocy, wyruszyli w kierunku Zawoi(T19). Na pobliskiej polanie póŸniejszy Ojciec Œwiêtyodprawi³ Mszê œw. w drzwiach sza³asu, na o³tarzuzbudowanym z plecaków. Potem by³o œniadanie i zjazdnartostrad¹ do Zawoi Wide³.

W tym sezonie Ojciec Œwiêty wêdrowa³ te¿, w mniej-szej grupie, po Beskidzie S¹deckim, ze Szlachtowej,holwegiem w kierunku Przehyby (T20). Kiedy noc¹droga zaczê³a zbaczaæ z kierunku, z którego docho-dzi³ g³os agregatu u¿ywanego wówczas na Przehybie,porzucili drogê i – id¹c na s³uch – odnaleŸli przed œwi-tem ma³y schron turystyczny stoj¹cy na miejscu spalo-nego podczas wojny schroniska. Nastêpnego dniaudali siê przez Radziejow¹ na Wielki Rogacz, sk¹d po-wrócili do Szlachtowej (T21).

Rok kolejny 1955 by³ niezwykle bogaty w narciar-skie prze¿ycia Ojca Œwiêtego. W dniach 20 stycznia –2 lutego ks. Karol Wojty³a uczestniczy³ w narciarskim

169


5 L. N o w o s i e l s k i, Z Wujkiem na nartach, „Á propos kulturyi sportu” (Bielsko-Bia³a) 2001, nr 5, s. 12–13.

0

5

25

75

95

100



obozie kierowanym przez Jerzego Janika w dolinieJamnego w Ochotnicy Górnej. Baz¹ obozu by³o najwy-¿ej po³o¿one zabudowanie w przysió³ku Ska³ka – gó-ralska chata Katarzyny i Józefa Janczurów. Pobytw niej przysz³ego papie¿a upamiêtniono tablic¹ za-montowan¹ w roku 2004. Wynajêta izba by³a nieopa-lana, wiêc jeden z uczestników obozu przetransporto-wa³ z Krakowa ¿elazny piecyk („kozê”), który posta-wiono w œrodku izby. Pod przeciwleg³ymi œcianamiporozk³adane by³y œpiwory, z jednej strony ch³opców,a z drugiej dziewcz¹t. Podczas tego obozu Ojciec Œwiê-ty wyszed³ ze Ska³ki na Turbacz przez Kiczorê (T22)i wróci³ t¹ sama tras¹. Wiêksz¹ wycieczkê stanowi³owyjœcie na Lubañ. Pierwszego dnia zjechano doOchotnicy Górnej i po podejœciu na grañ zanocowa-no w przysió³ku Studzionki (T23), na po³udniowej

170


Gorce, styczeñ/luty 1955. Od lewej Jerzy Janik,ks. Karol Wojty³a Fot. J. Ciesielski

0

5

25

75

95

100



stronie grzbietu. Po nocleguca³a grupa wysz³a na czczona szczyt Lubania, gdziew miejscu oferuj¹cym wspa-nia³y widok na Tatry usta-wiono o³tarz z nart, przyktórym ks. Wojty³a odpra-wi³ Mszê œw. Po posi³ku zje-chano przez Prze³êcz Knu-rowsk¹ do Ochotnicy Gór-nej (T24), po czym grupapowróci³a na Ska³kê.

„Dniówek” narciarskichprzebytych w tym czasieprzez ks. Karola Wojty³êz pewnoœci¹ by³o wiêcej. Tra-sy narciarskie mo¿na liczyæwed³ug kryterium „dniów-ki”, tj. ok. 7 godzin na nar-tach w ci¹gu jednego dnia.Jeœli wyprawa narciarska trwa³a krócej, ks. Wojty³aczêsto uzupe³nia³ brakuj¹ce godziny, je¿d¿¹c tego dniapo stoku lub dodawa³ czasy krótszych wypraw. Jakwspominaj¹ uczestnicy wypraw, niekiedy podsumo-wywa³ licz¹c: „no to w tym roku mam ju¿ X dnióweknarciarskich”. Podobno lekarze zalecali Mu dla celówzdrowotnych od 10 do 14 takich „dniówek” rocznie,a Ojciec Œwiêty zalecenia te stara³ siê wykonywaæ.

Krótko po obozie narciarskim w Ochotnicy OjciecŒwiêty przebywa³ z m³o-dzie¿¹ ze „Œrodowis-ka” na nartach w Doli-nie Chocho³owskiej. Za-chowa³o siê wspom-nienie z tego okresu, i¿podczas podchodze-nia pod stromy stokJarz¹bczego Wierchuzainicjowa³ odmawia-nie ró¿añca.

171


Gorce, styczeñ/luty 1955. Ks. KarolWojty³a w podejÀciu. Fot. J.Ciesielski

0

5

25

75

95

100



W dniu 26 lutego wyjecha³ na narty na Leskowiecz grup¹ „Œrodowiska” na wêdrówkê jedn¹ z tras prze-bywanych niegdyœ z kolegami gimnazjalnymi. Aleten sezon narciarski nie zakoñczy³ siê w BeskidzieMa³ym. Wraz z grup¹ fizyków Ojciec Œwiêty pojecha³tej zimy jeszcze w Pieniny i Beskid S¹decki. Z Czorsz-tyna podeszli na prze³êcz Chwa³a Bogu (T25), zjechalido Kroœcienka i podeszli na Dzwonkówkê w Beski-dzie S¹deckim, gdzie noc zmusi³a ich do nocleguw sza³asie, w pobli¿u prze³êczy Przys³op. W nocy przy

172


Gorce, styczeñ/luty 1955. Pod Bulandow¹ Kapliczk¹ na JaworzynieKamienickiej. Od lewej , ks. Karol Wojty³a, NN, Janusz Rutkowski, Je-

rzy Janik, Janina Janikowa. Fot. J. Ciesielski

0

5

25

75

95

100



20-stopniowym mro-zie rozpalili wew-n¹trz sza³asu ognis-ko, a rano po Mszy œw.,odprawionej w sza-³asie, wyszli na Prze-hybê. Zjechali st¹ddo Rytra (T26) i po-ci¹giem powrócili doKrakowa. Narciarskisezon 1955 zam-knê³a wiosenna wy-cieczka narciarska na Kasprowy Wierch.

Uda³o siê zidentyfikowaæ trzy kilkudniowe, tatrzañ-skie wyprawy, które ks. Karol Wojty³a odby³ w roku1956. W dniu 7 stycznia wyruszy³ na nartach z Zako-panego przez Gêsi¹ Szyjê do schroniska w Roztoce(T27). Nastêpnego dnia odprawi³ Mszê œw. w schroni-sku i powróci³ do Zakopanego (T28). W tym samymmiesi¹cu odby³ trzydniow¹ wycieczkê w Tatry Za-chodnie. W pierwszym dniu trasa wiod³a z Zakopane-go przez Koœcielisko, Trzydniowiañski Wierch do Do-liny Chocho³owskiej (T29). W drugim dniu wyszed³na Wy¿ni¹ Polanê Chocho-³owsk¹ (T30). W trzecim dniupowróci³ – przez Sto³y – doKoœcieliska (T31). Kolejna wy-prawa narciarska, w dniach2 i 3 kwietnia, wiod³a tras¹Polana Chocho³owska –Grzeœ – Polana Chocho-³owska (T32).

W roku 1957 Ojciec Œwiêtyodby³ dwudniow¹ wyciecz-kê narciarsk¹ w Beskid Œl¹s-ki. W towarzystwie m³odzie-¿y ze „Œrodowiska” wêdro-wa³ z Bielska przez Szyndziel-niê, Klimczok na B³atni¹(T33), gdzie przenocowano

173


0

5

25

75

95

100



w schronisku PTTK. Nastêpnego dnia grupa przeby³atrasê z B³atniej przez Szczyrk na Skrzyczne (T34), sk¹dzjechano do Szczyrku, a stamt¹d powrócono do Kra-kowa.

W latach 1956–1957 ks. Karol Wojty³a kilkakrotnieprzyje¿d¿a³ z nartami do Krynicy. JeŸdzi³ czêsto naGórze Parkowej, ale na nartach wyszed³ te¿ na Krzy-¿ow¹ i Jaworzynê Krynick¹ oraz przeszed³ przez Hu-zary do Mochnaczki. Wycieczki narciarskie urozma-icano na ró¿ne sposoby: 4 lutego 1957 wycieczkê po-wy¿ej S³otwin urozmaici³ ‘skiring’ za saniami ci¹gniê-tymi przez konia.

W lutym 1958 ks. Wojty³a uczestniczy³ w obozienarciarskim na Hali Lipowskiej w Beskidzie ¯ywiec-kim. Jak podawa³ jeden z nie¿yj¹cych ju¿ uczestników

obozu, organizowanotam d³ugie wycieczkinarciarskie. Z tras zali-czonych przez póŸniej-szego Ojca Œwiêtegowymieni³ przejœcie z Ha-li Lipowskiej przezHalê Miziow¹ na Pil-sko i powrót na HalêLipowsk¹ (T35), orazz Lipowskiej przez Bo-raczy Wierch na HalêBoracz¹ (T36) i powrótt¹ sam¹ drog¹. W tym-

¿e roku ks. Karol Wojty³a powêdrowa³ na nartachz Korbielowa na Pilsko (T37) (wyci¹gów wtedy jesz-cze nie by³o) i zjecha³ stamt¹d do punktu wyjœcia.

W dniach 9–12 marca odwiedzi³ Dolinê Chocho-³owsk¹. Podczas tego wyjazdu wyszed³ na Prze³êczBobrowieck¹ i Grzesia i powróci³ na nartach do Zako-panego przez Dolinê Lejow¹.

Ks. Karol Wojty³a otrzyma³ sakrê biskupi¹ w dniu28 wrzeœnia 1958 roku. Jak wspomina ks. Mieczys³awMaliñski w ksi¹¿ce Droga do Watykanu, od tej poryobowi¹zki biskupa zezwala³y na pracê z m³odzie¿¹

174


0

5

25

75

95

100



„Œrodowiska” jedynie kosztem w³asnego wypoczyn-ku. Dlatego te¿ w nastêpnych latach liczba wyprawnarciarskich póŸniejszego Ojca Œwiêtego z m³odzie¿¹„Œrodowiska” zmala³a. Tak liczne pocz¹tkowo wy-prawy narciarskie i towarzysz¹ce im dyskusje orazdyskretne, nie narzucane prowadzenie m³odych ludziw trudnych czasach wojuj¹cego ateizmu uleg³y – si³¹rzeczy – ograniczeniu.

W styczniu 1959 r. biskup Wojty³a wraz z dwiemaosobami ze „Œrodowiska” odwiedzi³ Dolinê Chocho-³owsk¹ i zdoby³ Wo³owiec T38 (szczegó³ów brak).W tym¿e roku po raz pierwszy wzi¹³ udzia³ w obozienarciarskim na Przehybie, zorganizowanym przez gru-pê krakowskich fizyków, którzy zamienili obozy wê-drowne w czasie przer-wy semestralnej na obo-zy stacjonarne. Odbywa-³y siê one potem jesz-cze przez dziesiêæ ko-lejnych lat. W poszcze-gólnych latach zmie-niano drogê podejœciana Przehybê oraz trasêzjazdu. Tamtego rokupodchodzono z doliny

175


Powrót z nart, Dolina Chocho³owska, 1960. Fot. M. Tarnowska

0

5

25

75

95

100



Sielskiego Potoku (T39),a zje¿d¿ano z Przehybydo Piwnicznej. Podczasobozów organizowanoliczne wyprawy narciar-skie w okolicy schroni-ska, o których brak szcze-gó³owych danych.

Tego samego roku, 5kwietnia, by³ z JerzymCiesielskim w Tatrach.

Przeszli z Hali G¹sienicowej przez Zawrat (T40) doDoliny Piêciu Stawów Polskich. Kiedy narciarze zna-leŸli siê na Zawracie, rozpoczê³a siê zamieæ œnie¿naz wy³adowaniami oraz brakiem widocznoœci. Dodat-kowo istnia³o niebezpieczeñstwo lawin oraz mo¿li-woœæ zab³¹dzenia w rejonie stawów w pobli¿u schro-niska. Opis tego wydarzenia w Zapisie drogi ukazuje,jak wielkim prze¿yciem dla obu narciarzy by³ ten je-den dzieñ w Tatrach6. Nastêpnego dnia wracali zeschroniska prosto w dó³ do Wodogrzmotów Mickie-wicza (T41).

W marcu 1960 r., w czasie wycieczki narciarskiej naRakoñ, z podejœciem przez D³ugi Up³az (T42), jedenz towarzysz¹cych Ojcu Œwiêtemu narciarzy – obecnyS³uga Bo¿y Jerzy Ciesielski – straci³ nartê i zmuszony

by³ zje¿d¿aæ z Rakoniana jednej narcie.

Kolejne trasy narciar-skie Ojca Œwiêtego todrogi podejœcia i zjazduz Przehyby w ramachwspomnianych obo-zów, organizowanychprzez krakowskich fi-zyków. W roku 1963podejœcie na Przehybê

176


6 D. C i e s i e l s k a, Ze wspomnieñ najistotniejszych, [w:] Zapis dro-gi…, s. 65–66.

0

5

25

75

95

100



prowadzi³o ze Szczaw-nicy przez Koszarki(T43), a zjazd po zakoñ-czeniu obozu do Jawo-rek. Szczegó³y dotycz¹-ce wycieczek narciar-skich odbywanych pod-czas obozu na Przehybiew tym i w kolejnych la-tach nie s¹ nam znane.

W roku 1966 drogapodejœcia wiod³a równie¿ze Szczawnicy przezKoszarki, natomiast zje¿-d¿ano do Szlachtowej(T44). W roku 1968 po-nownie podchodzono zeSzczawnicy przez Koszar-ki, a zje¿d¿ano do Gabo-nia (T45). W roku 1969odby³ siê ostatni obóz naPrzehybie – zarówno dro-ga podejœcia, jak i zjazdu wiod³y ze Szlachtowej (T46).

W roku 1970 Ojciec Œwiêty odby³ dwudniow¹ wy-prawê narciarsk¹ ze Z³atnej na Halê Lipowsk¹ (T47),a nastêpnego dnia z Hali Lipowskiej do Ujsó³ (T48).

W latach szeœædziesi¹tych biskup Wojty³a czêstowyje¿d¿a³ na narty w Tat-ry, w towarzystwie wspó³-pracuj¹cych z nim kap³a-nów. Uczestnicy owychnarciarskich wypraw, opi-suj¹c je po latach, mieliczêsto problem z ustale-niem ich dok³adnychdat. Natomiast ³atwiejby³o ustaliæ szcze-gó³ow¹ trasê wycieczek,znaj¹c zami³owanie póŸ-niejszego Ojca Œwiêtego

177


0

5

25

75

95

100



do przestrzegania zasad bezpiecznego i odpowie-dzialnego uprawiania turystyki i poruszania siê powyznaczonych szlakach turystycznych. Wêdrowanietakie mia³o te¿ g³êbsze znaczenie, zachowania zasadw ¿yciu. Tak¹ myœl mo¿na odczytaæ w Jego radach –dedykacji: „W górach chodŸ tak, by nie zgubiæ zna-ków. Wujek”, utrwalonej na œcianie schroniska PTTKna Hali Lipowskiej, a przeznaczonej dla stoj¹cegou progu ¿ycia i szukaj¹cego wskazówek m³odegocz³owieka z grona Jego „Œrodowiska”.

W przypadku niektórych narciarskich wycieczekOjca Œwiêtego nie uda³o siê ustaliæ szczegó³owej datyprzejœæ. Do tej grupy nale¿y wycieczka z Brzezin przez

Psi¹ Trawkê, Gêsi¹ Szyjê naRusinow¹ Polanê (T49) orazwariant tej trasy z ominiê-ciem Gêsiej Szyi lecz z odwie-dzinami kaplicy Królowej Tatrna Wiktorówkach, a nastêp-nie zjazdem na Wierch Poro-niec (T50). Kolejna wycieczkaprowadzi³a z Jaszczurówkina Kopieniec przez DolinêOlczysk¹ (T51) i powrót t¹

178


Przehyba, 1960. Od lewej Jerzy Ciesielski, ks. Karol Wojty³a .Fot. R. Ciesielski

0

5

25

75

95

100



sam¹ drog¹. Trasa (T52 ) ró¿ni siê od po-przedniej drog¹ powrotu – z Kopieñca doToporowej Cyrhli.

Biskup Karol Wojty³a wraz ze swym dok-torantem, ks. Tadeuszem Styczniem, zje¿-d¿a³ z Kasprowego Wierchu dawn¹ narto-strad¹ przez Myœlenickie Turnie (T53). Noczasta³a narciarzy na trasie, a to wydarzeniezosta³o opisane w ksi¹¿ce Papie¿, jakiego nie znamy7.Z tego samego Ÿród³a pochodzi informacja o dwóchgorczañskich trasach: z Rdzawki przez Stare Wierchy,Turbacz i zjazd do Kowañca (T54) oraz z Rdzawkiprzez Stare Wierchy, Turbacz do Waksmundu (T55)8.

Ulubionym rejonem wêdrówek narciarskich OjcaŒwiêtego by³y Tatry Zachodnie, a szczególnie DolinaChocho³owska, gdzie wybiera³ siê zarówno w licznymtowarzystwie przyjació³ ze „Œrodowiska” i wspó³pra-cowników. Wyje¿d¿a³ na kilkudniowe wyprawy, alete¿ na kilkugodzinne wycieczki wprost po przed-po³udniowych obowi¹zkach w Krakowie. Wêdrówkinarciarskie w tym rejonie zwykle zaczyna³y siê z Hu-cisk, dok¹d w tych latach doje¿d¿a³y samochody. Pod-chodzono do schroniska w Dolinie Chocho³owskiej,

179


7 S. S t o l a r c z y k, dz. cyt., s. 68–72.8 Tam¿e, s. 74.

0

5

25

75

95

100



gdzie zatrzymywali siê niekiedy piesi uczestnicy wy-cieczki, podczas gdy narciarze wêdrowali dalej narto-strad¹ w stronê Grzesia (T56) do koñca lasu i z powro-tem. W miarê mo¿liwoœci czasowych i pogodowychwychodzono na szczyt Grzesia (T57) lub dalej na Czo-³o (T58), ze zjazdem na wschód do nartostrady z Wy¿-niej Polany Chocho³owskiej. Dalszym wariantem by³opodejœcie na D³ugi Up³az (T59) ze zjazdem przez Li-tworowy ¯leb (T60 ) lub wzd³u¿ obecnej nartostradyna Wy¿ni¹ Polanê Chocho³owsk¹. Inn¹ mo¿liwoœci¹

180


0

5

25

75

95

100



by³o przeciêcie tej nartostrady i trawers CzerwonegoWierchu do Doliny Jarz¹bczej (T61), sk¹d nartostrad¹wracano do Doliny Chocho³owskiej. W czterech ostat-nich trasach droga podejœcia wiod¹ca przez Grzesiabywa³a zamieniana na drogê podejœcia z Wy¿niejChocho³owskiej, co stanowi³o dodatkowe cztery trasy(T62, T63, T64 i T65).

Z Wy¿niej Polany Chocho³owskiej wêdrowa³ Oj-ciec Œwiêty jeszcze na Dziurawe w kierunku Dziura-wej Prze³êczy (T66), sk¹d zje¿d¿ano drog¹ podejœcia.We wschodniej czêœci rejonuChocho³owskiej wêdrowanood schroniska Dolin¹ Jarz¹b-cz¹ pod Nisk¹ Prze³êcz (T67)i zje¿d¿ano droga podejœcia.Z tej doliny podchodzono te¿na grañ £opaty (T68), sk¹dzje¿d¿ano w kierunku Rów-ni Jarz¹bczej. W s¹siedztwieDoliny Chocho³owskiej OjciecŒwiêty wêdrowa³ na Iwa-niack¹ Prze³êcz przez PolanêIwanówka (T69) oraz przezPolanê Iwanówka pod Siw¹Prze³êcz (T70) ze zjazdami

181


0

5

25

75

95

100



drog¹ podejœcia. Przez Dolinê Starorobociañsk¹ wiod-³y jeszcze dwie trasy narciarskie na Cielêce Tañce zezjazdem drog¹ podejœcia, obie ówczesnymi nartostra-dami, po lewej stronie Potoku Starorobociañskiego(T71) i póŸniejsz¹, po prawej stronie tego potoku(T72). W Dolinie Kondratowej Ojciec Œwiêty wêdro-wa³ na nartach na Prze³êcz Pod Kop¹ Kondrack¹(T73), ze zjazdem nartostrad¹ do KuŸnic.

* * *Z powodu braku czasu nie wszystkie informacje

przytaczane w tym zestawieniu zosta³y autoryzowa-ne przez autorów cytowanych opracowañ lub przezwspó³uczestników wypraw narciarskich póŸniejsze-go Ojca Œwiêtego, za co przepraszamy. Planujemy uzu-pe³niæ ten brak w trakcie poszukiwania dalszych in-formacji.

Równoczeœnie prosimy obecnych na sesji wspó³-uczestników wypraw o korekty tras i dat, jak równie¿dane o ewentualnych trasach narciarskich Ojca Œwiê-tego, nie wymienionych w tym opracowaniu. Bêdzie-my wdziêczni za wszelkie informacje.

LISTA TRAS NARCIARSKICH OJCA ŒWIÊTEGOWYMIENIONYCH W NINIEJSZYM OPRACOWANIU:

T1 Zjazdy w centrum Wadowic, spod Parku w stronêobecnego koÀcio³a Àw. Piotra i Paw³a

T2 CzumówkaT3 Pó³nocny stok £ysej GóryT4 Leskowiec

T5-6 Wadowice – Leskowiec – Ponikiew – RzykiT7-10 Wadowice – Gancarz, Leskowiec, Gorzeñ

T11 Guba³ówka – Koœcielisko – Hala PisanaT12-14 Kowaniec – Konina – Rzeki – Gorc – £opuszna

T15 i17-19

Hucisko – Koszarawa – Ja³owiec (Sucha) – Marko-we Szczawiny – Zawoja

T16 Tymbark – Mogielica – Jasieñ – RzekiT20-21 Szlachtowa – Przehyba – Wielki RogaczT22-24 Turbacz – Ska³ka – Ochotnica Górna, Prze³êcz

Knurowska – Lubañ

182


0

5

25

75

95

100



T25-26 Czorsztyn – Kroœcienko – Przehyba – RytroT27-28 Zakopane – Gêsia Szyja – Roztoka – Zakopane

T29 Zakopane – KoÀcielisko – TrzydniowiañskiWierch – Dolina Chocho³owska

T30 Polana Chocho³owska – Wy¿nia Polana Chocho-³owska

T31 Polana Chocho³owska – Sto³y – Dolina KoÀcieliskaT32 Polana Chocho³owska – GrzeÀ – Polana Chocho-

³owskaT33-34 Szyndzielnia – B³atnia – Szczyrk – SkrzyczneT35-37 Hala Boracza – Hala Lipowska – Pilsko – Korbielów

T38 Dolina Chocho³owska – Wo³owiecT39 Sielski Potok – Przehyba – Piwniczna

TT40-41 Dolina G¹sienicowa – Zawrat – Dolina 5 StawówT42 Dolina Chocho³owska – Rakoñ

T43-46 Szczawnica – Przehyba – Jaworki, Gaboñ, SzlachtowaT47-48 Z³atna – Hala Lipowska – Ujso³yT49-50 Psia Trawka – Gêsia Szyja (Polana Pod Wo³oszy-

nem) – Polana Rusinowa – Wierch PoroniecT51-52 Jaszczurówka – Kopieniec – Toporowa Cyrhla

T53 Kasprowy Wierch – MyÀlenickie Turnie – KuÎniceT54 Obidowa – Turbacz – Nowy TargT55 Rdzawka – Stare Wierchy – Turbacz – Waksmund

T56-57 Dolina Chocho³owska – GrzeœT58-59 Grzeœ – Czo³o – D³ugi Up³azT60-61 Grzeœ – D³ugi Up³az – Dolina Choch³owska Wy-

¿nia, Dolina Jarz¹bczaT62-65 Dolina Chocho³owska Wy¿nia – D³ugi Up³az, Do-

lina Jarz¹bczaT66-68 Dolina Chocho³owska Wy¿nia – Dziurawe, Doli-

na Jarz¹bcza – £opataT69 Iwaniacka Prze³êcz przez polanê Iwanówka

T70-72 Dolina Starorobociañska oraz Siwa Prze³êcz

�RÓD£A INFORMACJI O WÊDRÓWKACH NARCIARSKICHOJCA ŒWIÊTEGO:

A) Wywiady1. Danuta Ciesielska – 13.09.1995; 1.10.20032. Prof. Roman Ciesielski – 12.09.1995; 27.09.1995 (T35–T36,

T47–T48)3. Prof. Zofia Ciesielska – 18.09.1995

183


0

5

25

75

95

100



4. Tadeusz Gajczak – ? 02.2003; 1.07.2005 (T2)5. Karol Hagenhuber – 1.07.2005 (T2)6. Prof. Jacek Hennel – 22.09.1995; 4.10.1995 – (T11–T14,

T16, T22–T24)7. Prof. Andrzej Hrynkiewicz – 16.09.19958. In¿. Jerzy Kluger – 10.08.2005 (T5–T6)9. In¿. Zygmunt Krêcioch – 07.1994; 07.1995; lato 1996 (T2 i

T4–T10)10. Ks. prof. Adam Kubiœ – 8.10.200411. Prof. Piotr Malecki – 4.06.1995; 12.09.1995; 19.09.1995;

24.09.2003 (T5, T27–T29, T33–T34, T37, T67)12. Eugeniusz Mróz – 1.09.2003 (T3)13. Ks. kard. Stanis³aw Nagy – 20.09.1995; 9.08.2000;

3.10.2000; 30.04.2003; 16.09.2004 (T56–T66, T68–T72)14. Dr Leszek Nowosielski – 6.02.2005 (T17–T19, T22)15. Jacek Plater – 28.09.1995 (T20–T21, T38)16. Ks. Józef Sanak – 7.10.2004 (T59)17. Ks. prof. Czes³aw Skowron – 5.07.2000 (T1)18. Ks. prof. Tadeusz Styczeñ – 23.09.1995 (T42, T53, T73)19. Ks. prof. Krzysztof Szczygie³ – 7.10.2004 (T49 – T52, T67)20 Dr Teresa ¯yczkowska – 10.2005 (T22–T24, T33–T34,

narty w Krynicy)

B) ArchiwaliaKronika schroniska PTTK na Przehybie (T39, T43–T46)

C) LiteraturaKs. A. Boniecki, Kalendarium ¿ycia Karola Wojty³y, wyd. II

popr. i uzup., Kraków 2000 (T15, T25, T26, T40, T41, T47,T48)

Pr. zbior., Zapis drogi. Wspomnienia o nieznanym duszpaster-stwie ksiêdza Karola Wojty³y, wyd. II uzup., Kraków 2005(T15, T25–T32, T40, T41)

Ks. M. Maliñski, Droga do Watykanu, Olsztyn 1997S. Stolarczyk, Papie¿, jakiego nie znamy. Pi³ka no¿na – kajaki –

narty – góry, [wyd. III], Warszawa 2005 (T15, T25, T26,T45, T53–T55)


0

5

25

75

95

100



TRASY NARCIARSKIE OJCA ŒWIÊTEGO W POLSCEchaos.if.uj.edu.pl/~karol/pdf/JP_narty.pdf · Rok kolejny...

Documents

Transcript of TRASY NARCIARSKIE OJCA ŒWIÊTEGO W POLSCEchaos.if.uj.edu.pl/~karol/pdf/JP_narty.pdf · Rok kolejny...