Więcej informacji o Starym i Nowym Kociniena stronie www.gok@gokmykanow.pl

Rzeka KOCINKAGłównym ciekiem wodnym odprowadzającym wody z terenu gminy Mykanów jest rzeka Kocinka zwana w przeszłości Trzebką od miejscowości gdzie wspomniana rzeka uchodzi do Liswarty. Kocinka bierze swój początek we wsi Golce na wschodnim stoku Garbu Truskolaskiego. Długość jej wynosi 40,2 km, a dorzecze zajmuje powierzchnię 257,8 km² . Nazwa jej wywodzi się od najdłuższego biegu przy wsiach Kocin Nowy i Stary.Kocinka od kilku lat, dzięki staraniom wędkarzy z Cykarzewa i okolic, zarybiana jest narybkiem pstrąga

potokowego, przez co zaliczana jest do tzw. „krainy ryb łososiowych”. W rzece oprócz pstrąga potokowego można spotkać pstrągi tęczowe i źródlane, szczupaki, okonie, płotki i wiele innych gatunków ryb rzecznych.W dorzeczu Kocinki w pobliżu Zasmola również zadomowiły się bobry a w okolicy mostu w Starym Kocinie – wydry.Kocinka stwarza doskonałe warunki do wypoczynku i rekreacji dla mieszkańców i turystów.

Torfowikso w Nowym KocinieW kompleksie leśnym położonym na południowy- wschód od wsi Nowy Kocin, w bliskiej odległości od drogi z Nowego Kocina do Rybnej znajdują się rozległe torfowiska. W tym miejscu przepływa nieduży ciek wodny, dopływ Kocinki, tworzący lokalne rozlewiska otoczone rośl innością torfowiskową. Torfowisko spełnia istotną funkcję w środowisku przyrodniczym. Szczególnie ważną rolę odgrywa jako magazyn materii organicznej i wody.W latach 1935-1950 mieszkańcy okolicznych miejscowości kopali tu torf na opał. Torf cieszył się dużą popularnością, ponieważ dobrze się palił i dawał dużo ciepła. Rolnicy wycinali plastry torfu specjalnymi nożami. Torf w plastrach układano w kominy co służyło jego schnięciu. Opłatę za torf przyjmował gajowy. Kocińskie torfowisko cechuje bogata roślinność. Spotykamy tu szuwary właściwe, przeważnie trzcinowe oraz szuwary wielkoturzycowe z turzycami: sztywną, błotną, dzióbkowatą. Licznie występują tu krzewinki: bagno zwyczajne, borówka bagienna, żurawina błotna. Najciekawszym jednak gatunkiem tu występującym jest rosiczka okrągłolistna – roślina prawnie chroniona. Jest to roślina owadożerna. Zwyczajowo bywa nazywana rosą słoneczną. Wabi swoje ofiary błyszczącymi kroplami słodkiej cieczy, które są wydzielane na szczytach – czułkach porastających powierzchnie liści. Ofiara wchodzi na liść i lepka substancja ją unieruchamia. Powoli (3 godziny) pułapka się zamyka. Wydzielany kwas mrówkowy zaczyna rozpuszczać ciało owada. Miękkie części ciała ofiary zostają strawione, a powstała z nich ciecz – bogata w substancje odżywcze, ulega wchłonięciu przez roślinę. Po strawieniu ofiary liść otwiera się, a pozostałości zwykle są zdmuchiwane przez wiatr. Ponowne otwarcie następuje po 24 godzinach.

„TRASA ROWEROWO-EDUKACYJNA

KOCIŃSKĄ KRAINĄ”

9

cie e N-l o0 w51 e gi oa n Ki oc co iK n aogeratS eicel-046

INICJATYWA REALIZOWANA W RAMACH II CZĘŚCI PROJEKTU„GDZIE DRZEMIE SIŁA ROZWOJU STAREGO I NOWEGO KOCINA”

1010

Kapliczka św. JanaMurowana kapliczka św. Jana zbudowana została w połowie XIX wieku.W kapliczce znajduje się ok. 100-letnia drewniana rzeźba przedstawiająca postać św. Jana. Niegdyś przed budynkiem kapliczki odprawiane były msze święte. Za ołtarz służył wówczas niewielki stolik przyniesiony przez mieszkańców Kocina a wierni podczas mszy stali na drodze.Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Starym Kocinie powstał dzięki staraniom mieszkańców. W 1982 r. zawiązano komitet

budowy salki katechetycznej, gdyż w czasie stanu wojennego nie można było uzyskać pozwolenia na budowę kościoła. Działkę pod świątynie przekazała wspólnota gruntowa. Każda rodzina zobowiązana była przeznaczyć rocznie 5 tys. zł na budowę kościoła oraz uczestniczyć w pracach przy jego budowie. Bardzo duży wkład pracy i finansowy wniosła miejscowa Ochotnicza Straż Pożarna. Dzięki aktywnej postawie i ogromnemu zaangażowaniu wszystkich mieszkańców Kocina już z początkiem 1985 roku zaczęto odprawiać w nowej kaplicy nabożeństwa w niedzielę i święta, a od września prowadzić naukę religii.

Ochotnicza Straż PożarnaOchotnicza Straż Ogniowa w Starym Kocinie została założona w 1922 roku z inicjatywy 45 mieszkańców. Pierwszy zarząd stanowili: Wincenty Małecki (prezes), Ignacy Hamala (komendant), Ludwik Siwiak (kasjer), Józef Palutek (sekretarz).Pierwszą drewnianą remizę oddano do użytku w 1928 roku. Budynek remizy został wybudowany w ramach własnych środków budżetowych za bardzo wysoką wówczas kwotę 3,6 tys. zł. W tych latach straż posiadała już wóz rekwizytowy z beczką, ręczną sikawkę, odpowiednią ilość węży i innego sprzętu oraz pełne umundurowanie. Mieszkańcy Starego Kocina chętnie angażowali się w działalność straży, o czym może świadczyć fakt iż w 1939 roku jednostka składała się z 22 przeszkolonych strażaków. W czasie II wojny światowej działalność straży została czasowo zawieszona, wielu druhów brało czynny udział w działaniach wojennych, natomiast sprzęt gaśniczy zarekwirowany został przez Niemców stacjonujących w budynku szkoły.Pomimo tego jednostkę ponownie reaktywowano w dniu 11 listopada 1945 roku. W pierwszym powojennym zebraniu straży uczestniczyło 130 mieszkańców Starego Kocina. Niebawem zakupiono nowy wóz rekwizytowy, do dziś pozostający w posiadaniu straży, 500 metrów węży

oraz motopompę. 10 lat później jednostka otrzymała fabrycznie nowy samochód gaśniczy STAR 20, który w 1988 roku został zastąpiony STAREM 244 GBA.W 1966 roku została oddana do użytku nowa, murowana strażnica, którą w latach osiemdziesiątych rozbudowano do jej obecnego kształtu. W 2012 roku została gruntownie zmodernizowa.Ochotnicza Straż Pożarna w Starym Kocinie przez lata służyła mieszkańcom, nie tylko ratując od ognia ludzi i mienie, ale też wspierając różne inicjatywy społeczne służące wspólnemu dobru.

MłynMłyn na rzece Kocince istniał już na początku XX wieku i był własnością Żyda Zygermana. Młyn napędzał trak tartaku. W 1917 roku młyn doszczętnie spłonął. Po I wojnie został wykupiony przez rodzinę Gromadzkich, którzy go odbudowali. Młyn działał do 1966 roku, kiedy to powstały nowe młyny elektryczne w Cykarzewie i Mykanowie a działalność tego pierwszego stała się nieopłacalna.Młyn w Starym Kocinie jest wyjątkowym zabytkiem hydrotechnicznym, woda doprowadzana była specjalnym betonowym korytem, następnie

spadając z pewnej wysokości na koła wodne, a później turbinę, wprawiała je w ruch.Przy młynie na początku II wojny światowej przebiegała linia obrony 2 Pułku Strzelców Konnych Wołyńskiej Brygady Kawalerii. 2 września 1939 roku w starciach z wrogiem śmierć poniosło wielu żołnierzy Pułku, których pochowano w lasach Ostrowy- Rywaczki, a później ekshumowano w 1945 roku do mogiły zbiorowej w Miedźnie. Prochy poległych żołnierzy spoczywają również w przydrożnej mogile przy dukcie leśnym prowadzącym do leśniczówki ,,Lemańsk'' pod m. Stary Kocin, wśród nich spoczywa Eryk Stokłosa i czterech bezimiennych żołnierzy.

„Lemańskie jodły” Natura 2000Przez ten jodłowy las zw. Zasmolem niegdyś wiodła droga, do oddalonej o 5 km, stacji kolejowej w Cykarzewie. Wielu mieszkańców Kocina chcący dojechać do Częstochowy musiało pokonywać tę leśną trasę codziennie. W czasie II wojny światowej las uległ zniszczeniu. Niemcy masowo wycinali drzewa. Pod topór szły głównie wiekowe jodły, których średnica pnia wynosiła ponad 80 cm. Niektóre jodły na Zasmolu moją ponad 140 lat i osiągają ponad 32 metry. Przy wjeździe do lasu, po lewej stronie znajdują się ruiny gajówki, w której mieszkał i pracował gajowy odpowiedzialny za Zasmole.Powierzchnia lasu zajmuje 150 ha. W lesie na Zasmolu powyżej koron sosen i świerków strzelają w górę drzewa o niecodziennym kształcie korony. W naturalnym zasięgu związane z siedliskami terenów podgórskich. Krajobraz lasu miejscami jest niezwykle mroczny, gęsty bór jodłowy ze skąpym poszyciem i runem leśnym nie przepuszcza promieni słonecznych. Innymi miejscami obok jodły występują także sosny, dęby. W obrębie leśnictwa Lemańsk ochrona gatunkowa roślin obejmuje następujące gatunki: widłak goździsty, barwinek pospolity, bluszcz pospolity i konwalia majowa.

2

3

4

1

Mamy przyjemność zaprosić Państwa do odwiedzenia Starego i Nowego Kocina.

Miejscowości te stanowią urokliwy zakątek Gminy Mykanów. Walory przyrodnicze – czyste

lasy, torfowisko, rzeka Kocinka warto polecić miłośnikom przyrody oraz turystom szukającym

piękna i spokoju. Dotarcie do tych ciekawych zakątków ułatwi Państwu wytyczona trasa

rowerowo – edukacyjna, na której zaznaczono punkty ważne historycznie i ciekawe

przyrodniczo. Życzymy dużo wrażeń i przyjemności odkrywania tych niezwykłych miejsc.

12

3

4

5

6

78

9

10

Las Dębina – Leśnictwo LemańskLeśnictwo Lemańsk powstało po upaństwowieniu lasów po I wojnie światowej. Dębina to sosnowy las, którego wszystkie dukty obsadzone są dębami. Szczególnie urokliwe jest to miejsce jesienią kiedy to spadające różnokolorowe liście tworzą u naszych stóp „piękny dywan”. Las ten stanowi wspaniały teren rekreacyjny i jest celem pieszych wędrówek oraz wycieczek rowerowych mieszkańców pobliskich miejscowości.Kilkaset metrów w kierunku Kocina, po lewej stronie lasu przy dolinie Kocinki znajdują się rozległe

torfowiska. Z relacji mieszkańców wynika, że niegdyś w tym miejscu chowano zmarłych podczas epidemii cholery. Przez wiele pokoleń powtarzano, że w miejscu tym nocą straszą duchy umarłych. Nazwa osady Lemańsk pochodzi od nazwiska właścicieli majątku Zagórze k. Kłobucka a także Kocina – Lemańskich. W budynku z drugiej połowy XIX wieku, tzw. czworaku mogło mieszkać pod jednym dachem 8 rodzin, głównie robotników leśnych oraz gajowy. Każda z tych rodzin poza pracą w lesie trudniła się również rolnictwem i hodowlą bydła, które wypasano na leśnych polanach i duktach. W pobliżu „czworaka” wybudowano leśniczówkę, w której przez lata mieszkał i pracował leśniczy lasów lemańskich. Obecnie w tym miejscu swoje biuro ma nadleśnictwo.Legenda głosi, że w czasie powstania styczniowego dwaj powstańcy szukali pomocy u Jana Lemańskiego. Ten nie tylko nie udzielił im pomocy, ale jednego zabił a drugiego dotkliwie ranił. Powracająca kompania powstańców w odwecie otoczyła Lemańsk jednak jej właściciel zdążył uciec do Zagórza. 27 maja 1863 roku został on skazany przez sąd polowy na karę śmierci przez powieszenie.

Dwór - szkołaDwór w Starym Kocinie został wybudowany ok. 1750 roku. Właścicielem dworu przed I wojną światową był brat cara Mikołaja – Michał. W trzeciej dekadzie XX wieku do budynku dworskiego przeniesiono szkołę. Znajdowały się w niej 4 sale lekcyjne oraz mieszkanie dla nauczyciela, z którego przez lata korzystała p. Zofia Barcisz, pełniąca funkcję kierownika szkoły przez 53 lata.Początkowo nauka odbywała się w budynku szkolnym na tzw. Dżystce, a nauczycielami byli głównie Rosjanie. 1 września 1915 roku do Starego Kocina przybyła 18-letnia Zofia Klimczak (później Barcisz), która miała pod swoją opieką ok. 150 dzieci. W 1920 roku naukę przeniesiono do budynku dworskiego, gdzie dzieci mogły korzystać z 4 sal lekcyjnych. Szkoła w okresie międzywojennym stanowiła centrum życia wsi. W budynku szkoły organizowano uroczystości patriotyczne, zebrania wiejskie, dokształcano osoby dorosłe z zakresu szkoły podstawowej. W latach 1923-35 istniało przedszkole.W 1931 roku z inicjatywy Zofii Barcisz powstało Koło Związku Młodzieży Wiejskiej, które zorganizowało amatorski teatr oraz świetlice pozaszkolną.W czasie II wojny światowej w budynku szkoły siedzibę mieli celnicy i straż graniczna, ok. 50 żołnierzy, gdyż na Kocince utworzona była granica pomiędzy III Rzeszą a Generalną Gubernią.W okresie wojny Zofia Barcisz nauczała w prywatnych domach. Po zakończeniu wojny uczniowie

wrócili do budynku szkoły. W 1954 roku została utworzona szkoła siedmioklasowa, natomiast 4 lata później - Szkoła Przysposobienia Rolniczego. W 1978 roku dzięki ogromnemu zaangażowaniu mieszkańców rozpoczęto budowę nowego budynku szkolnego, który ukończono w trakcie zaledwie 2 lat. W 1983 roku na miejscu „starej szkoły” rozpoczęto budowę sali gimnastycznej, którą zakończono w 1998 r.

Dom LudowyPodobnie jak okoliczne miejscowości, mieszkańcy Kocina Nowego postanowili pobudować Dom Ludowy, w którym miał się znajdować sklep, bar i świetlica. Największy nacisk kładziono wówczas na stworzenie miejsca, gdzie można byłoby urządzać zebrania wiejskie, zabawy oraz spotkania towarzyskie młodzieży. Budowa Domu Ludowego wymagała zaangażowania wszystkich mieszkańców. Fundusze na ten cel były gromadzone w wieloraki sposób. Na podwórkach organizowane były zabawy, z

których całkowity dochód został przeznaczony na zakup materiału niezbędnego do wykonania drewnianej podłogi, którą mieszkańcy wypożyczali za opłatą na wesela oraz zabawy. Posiadanie takiej podłogi przynosiło duże dochody, a zapotrzebowanie na nią było od kwietnia do zimy.Gdy został już zawiązany Komitet Budowy Domu Ludowego mieszkańcy zobowiązali się do wpłacenia po 100 zł na zakup placu pod budowę. Zgromadzone fundusze, zarówno z dobrowolnych składek jak i pozyskane z wypożyczania podłogi pozwoliły na zakup 20 arów placu. Dodatkowo na Dom Ludowy przekazano 42 ary pola należącego do wsi. Gromadzenie materiału budowlanego wymagało od mieszkańców ogromnego nakładu pracy ale i zręczności, sprytu i wiedzy. Po kamień trzeba było jeździć wiele kilometrów ciągnikami, ładować go na przyczepy i po przywiezieniu rozładować. Aby otrzymać kilkaset cegieł młodzież jeździła pomagać przy rozbudowie Urzędu Gminy. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu w Kocinie Nowym, w krótkim czasie powstał nowoczesny, spełniający potrzeby mieszkańców budynek.

GajówkaW 1990 roku na skraju Kocina została pobudowana Gajówka. Mieszkali w niej wszyscy gajowi z rodzinami do 1991 roku, kiedy to ostatni gajowy Jan Pituła przeszedł na emeryturę. W pierwszych latach istnienia gajówki w pobliżu budynku wykarczowano aż 1,5 ha lasu, zmieniając je na pola uprawne, które p o z w a l a ł y g a j o w y m p r o w a d z i ć w ł a s n e gospodarstwa.Budynek starej gajówki istnieje do dziś i jest zamieszkany przez rodzinę ostatniego gajowego, który miał prawo pierwokupu.

6

7

5

8