TRAKTAT WERSALSKI A SPRAWA POLSKA

WALKA O GRANICE II RZECZYPOSPOLITEJ

Orędzie prezydenta Woodrowa Wilsona, styczeń 1918:

„Powstać powinno niepodległe państwo polskie, obejmujące terytoria zamieszkane przez bezsprzecznie polską ludność, z wolnym i bezpiecznym dostępem do morza, państwo, którego polityczna i gospodarcza niezależność oraz integralność terytorialna będą gwarantowane na mocy międzynarodowego porozumienia”

14 PUNKTÓW WILSONA

1. 1919 – powrót do kwestii polskich:- Odrodzenie państwa polskiego.- Kwestia granicy polsko-niemieckiej.

2. Przedstawiciele Polski na konferencji:- Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski:- Dążenie do granic przedrozbiorowych i uzyskanie terenów

zamieszkanych przez Polaków.

3. Ostateczna forma granic: Wielkopolska, Pomorze Wschodnie, Gdańsk miastem wolnym, plebiscyty na Śląsku, Warmii i Mazurach.

4. Polska podpisuje Mały Traktat Wersalski.

KONFERENCJA PARYSKA

Sejm Dzielnicowy – organ legalny. Naczelna Rada Ludowa – kierowała

powstaniem, przejmowała władzę na oswobodzonych terenach.

Powstanie armii powstańczej – gen. Józef Dowbór- Muśnicki.

Koniec walk i wymuszenie rozejmu przez mocarstwa zachodnie – Traktat Wersalski potwierdza granicę zachodnią.

POWSTANIE WIELKOPOLSKIE1918-1919

1. I Powstanie śląskie 16. 08.1919.: - Brak pomocy rządu polskiego. - 02/1920 na mocy Traktatu Wersalskiego organizuje się

Międzynarodowa Komisja Rządząca i Plebiscytowa w oparciu o wojsko włoskie i francuskie. Polskę reprezentuje Wojciech Korfanty.

2. II Powstanie śląskie 19/20.08.1920.: - Brak pomocy rządu polskiego. - Powstaje polsko – niemiecka policja. - Plebiscyt 20.03.1921. Polska 500 tys. głosów, Niemcy 700 tys.

3. III Powstanie śląskie 2/3. 05. 1921.: - Na czele staje Wojciech Korfanty. - Wsparcie rządu polskiego i armii polskiej. - Wyparcie Niemców z terenów plebiscytowych. - Na mocy rozejmu Polska zyskuje dodatkowe 29% spornego terytorium.

POWSTANIA ŚLĄSKIE

07.1920.:- Klęska Polski. Jedynie 5% obywateli

opowiedziało się za chęcią „przynależenia” do Polski.

- Brak zaangażowania rządu w akcję plebiscytową.

- Obawy mieszkańców przed bolszewikami.

PLEBISCYT NA WARMII I MAZURACH

31.10.1918.- Pierwszy konflikt o granice.- Tereny sporne – Lwów, Galicja Wschodnia, Wołyń.- Proklamacja Zachodnioukraińskiej Republiki

Ludowej.- Organizacja opozycji wojskowej w Lwowie –

oddziały polskie gen. Józefa Hallera.- Odzyskanie Lwowa – zabiegi Romana

Dmowskiego o włączenie ziem do Polski.- 04.1920 – sojusz Józefa Piłsudskiego z Ukrainą.

WOJNA UKRAIŃSKO – POLSKA

06.1920. – zmiana sytuacji na froncie – do granicy Polskiej kieruje się armia sowiecka gen. Michaiła Tuchaczewskiego.

W Warszawie formułuje się Rada Obrony Państwa z Józefem Piłsudskim.

Władysław Grabski szuka pomocy w Spa. Niemcy domagają się zwrotu Wielkopolski i

Pomorza. 10.07.1920. Brytyjczycy proponują Sowietom linię

Curzona. Powołanie Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego

Polski.

ZAGROŻENIE SOWIECKIE

Na środkowym odcinku frontu, w walkach o Radzymin generał Haller powstrzymuje Tuchaczewskiego.

Uderzenie wojsk marszałka Piłsudskiego znad Wieprza Znaczenie bitwy. „Cud nad Wisłą”.

Pokój ryski – 03. 1921. Polska, Rosja i Ukraina regulują granice:

- Bolszewicy oddają zagrabione dobra.- Sowieci przejmują ziemie Ukrainy i Białorusi.- Polska otrzymuje Galicję Wschodnią z Lwowem.

BITWA WARSZAWSKASIERPIEŃ 1920

Państwo litewskie powstaje w 1918.

W wojnie polsko – bolszewickiej staje po stronie bolszewików.

1920. - gen. Lucjan Żelichowski na polecenie Piłsudskiego zajmuje Wilno.

1922. – wcielenie Wilna do Polski – napięcie stosunków między Polską a Litwą.

KWESTIA WILNA

1919. – wtargnięcie Czechów na tereny kontrolowanie przez Polaków aż do linii Wisły.

Mocarstwa Zachodnie w Spa ustalają granicę na Olzie aż do momentu przeprowadzenie plebiscytu w 1920.

Polska traci Zaolzie z 120 tys. mieszkańców.

KONFLIKT O ŚLĄSK CIESZYŃSKI