Titel Mutterschutzbrosch PL:IGM 04.04.11 14:56 Seite...

Ochrona macierzyństwa –urlop wychowawczy –zatrudnienie w niepełnymwymiarze czasu pracy

Titel Mutterschutzbrosch_PL:IGM 04.04.11 14:56 Seite 1

Spis treści

1. Ochrona macierzyństwa

2. Zasiłek wychowawczy i ustawa

o urlopie wychowawczym

(informacje ogólne)

a) Urlop wychowawczy

b) Zasiłek wychowawczy

c) Zatrudnienie w niepełnym

wymiarze czasu pracy w okresie

urlopu wychowawczego

3. Roszczenie zatrudnienia w

niepełnym wymiarze czasu pracy

w myśl ustawy (Teilzeit- und

Befristungsgesetz)

4. „Utrzymywanie kontaktu z

zakładem pracy“ Doskonalenie

zawodowe w okresie urlopu

wychowawczego

5. Broszury i ulotki

2

11

12

20

27

34

40

43

Mutterschutzbro_2011_PL.qxp 04.04.2011 15:19 Uhr Seite 1

1. Ochrona macierzyństwa

2

Ochrona macierzyństwa jest ochronązdrowia pracujących kobiet. Polegaona na kompleksowej i wcześnierozpoczynającej się profilaktyce zdrowotnej matki i dziecka oraz finansowym zabezpieczeniu egzystencjimatki w okresie ciąży i w pierwszychtygodniach po urodzeniu dziecka.

Celem zalecanego powiadomienia

pracodawcy jest stworzenie możliwościprawomocnego zastosowania w interesie matki i dziecka przepisówopieki zdrowotnej i ochrony społecznejprzewidzianych ustawą o ochroniemacierzyństwa. Podany w zaświadczeniulekarskim lub w zaświadczeniu położnej przypuszczalny termin porodustanowi podstawę wyliczenia sześciotygodniowego terminu ustawowej ochrony.

Okres ochrony macierzyństwarozpoczyna się sześć tygodni przed

narodzeniem i kończy osiem tygodnipo narodzinach dziecka (12 tygodni wprzypadku porodu przedwczesnego iporodu mnogiego).

Okres ochrony

macierzyństwa

Wiadomość

o ciąży:

powiadomienie

pracodawcy


Przez ostatnich sześć tygodni przednarodzinami dziecka obowiązujeogólny zakaz wykonywania pracyzawodowej przez przyszłe matki.Mogą one dalej pracować tylko wtedy,jeśli same zdecydowanie wyrażą nato gotowość. W każdej chwili mogąsię z tego wycofać. Po narodzinachdziecka kobiety nie mogą wykonywaćpracy zawodowej aż do upływu ósmegotygodnia (lub dwunastego w przypadkuporodu przedwczesnego i porodumnogiego). Chodzi tutaj o absolutnyzakaz wykonywania pracy zawodowej.

W okresie ochrony macierzyństwakobiety pracujące, ubezpieczone ustawowo, otrzymują zasiłek macierzyński w wysokości 13 euro na dzień, tzn. 364 euro lub 403 eurow zależności od długości miesiąca.

Kobiety pracujące, ubezpieczoneprywatnie, nie otrzymują zasiłkumacierzyńskiego liczonego w kwotachdziennych, lecz w kwocie jednorazowejza cały okres w wysokości 210 euro.

Zasiłek

macierzyński

3


4

Pracodawca płaci „dodatek“ do zasiłkumacierzyńskiego. Jego wysokość niejest uzależniona od członkowstwa wustawowej kasie chorych i odpowiadacałkowitej różnicy między 13 euro iprzeciętnym wynagrodzeniem zapracę netto, przeliczanym na dzieńkalendarzowy. Przeciętnewynagrodzenie za pracę netto, przeliczane na dzień kalendarzowy,zależy od zarobków z ostatnich trzechrozliczonych miesięcy kalendarzowychprzed rozpoczęciem okresu ochronymacierzyństwa. Całkowity dochódnetto z ostatnich trzech miesięcy dzielisię przez 90.

Kobiety pracujące w ramach „Mini-Job“ mają w myśl prawa pracy takiesame prawa jak ich koleżanki zatrudnione w pełnym wymiarzeczasu pracy. Prawa przysługującekobietom pracującym w ramach „Mini-Job“ i przewidziane prawem pracyustawowo lub wynikające ze zbiorowego układu pracy są przednimi jednak niejednokrotnie zatajane.

Dodatek

pracodawcy

do zasiłku

macierzyńskiego

Kobiety

pracujące

zawodowo

w ramach

zatrudnienia

w tzw.

„Mini-Jobs“

a ochrona

macierzyństwa


5

Kobiety pracujące w ramach „Mini-Job“ w większości przypadków samenie są członkami ustawowej kasychorych, lecz są ubezpieczone przezmałżonka. Dlatego też otrzymują - tak jak kobiety ubezpieczone prywatnie- zasiłek macierzyński od FederalnegoUrzędu Ubezpieczeń. Zasiłek tenwynosi maksymalnie 210 euro zaokres ochrony i wypłacany jest tylkowtedy, jeśli spełniony jest jeden znastępujących warunków:

• kobieta zatrudniona była na początku okresu ochrony (zalicza się do tego jednoznacznie także stosunek pracy w wymiarze ograniczonym, czyli „Mini-Job“),

• stosunek pracy został w trakcie trwania ciąży w sposób dozwolonyrozwiązany przez pracodawcę. Jest to możliwe tylko za zgodą odpowiedzialnego organu kraju związkowego, np. urzędu nadzoru nad działalnością gospodarczą.


6

Wniosek o zasiłek macierzyńskimożna złożyć w Federalnym UrzędzieUbezpieczeń: Bundesversicherungs-amt, Friedrich-Ebert-Allee 38, 53113 Bonn.

Kobiety pracujące, ubezpieczoneprywatnie, oraz takie, które same niesą ubezpieczone ustawowo mogą otrzymać od momentu narodzindziecka zasiłek wychowawczy w pełnejwysokości, który – nie tak, jak w przypadku kobiet ubezpieczonychustawowo – nie jest przeliczany zzasiłkiem macierzyńskim.

Także kobiety zatrudnione w tzw.„Gleitzone“ otrzymują - tak jak wszystkie kobiety pracujące i ubezpieczone ustawowo - podczasokresu ochrony macierzyństwa zasiłekmacierzyński od swojej kasy chorych,który pracodawca wyrównuje dowysokości wynagrodzenia netto.

Kobiety pracujące, ubezpieczoneustawowo, składają wniosek o

zasiłek macierzyński w swojej kasie

chorych. Kobiety, które ubezpieczonesą prywatnie lub same nie są

Stosunki

zatrudnienia w

tzw. „Gleitzone“

(wynagrodzenia

między 400,01

i 800,00 euro)

Wniosek o

zasiłek

macierzyński i

dodatek

pracodawcy


7

członkiem ustawowej kasy chorych otrzymują zasiłek macierzyński nawniosek od Federalnego Urzędu Ubezpieczeń - Bundesversicherungs-amt, Friedrich-Ebert-Allee 38, 53113 Bonn.

Z roszczeniem o dodatek pracodawcy

do zasiłku macierzyńskiego należy

wystąpić do samego pracodawcy.

Okresy bez pracy w myśl zakazuzatrudnienia w związku z ustawowymokresem ochrony macierzyńskiej uznawane są za okresy zatrudnienia.Urlop wypoczynkowy przyszłych mateknie może zostać skrócony o czasochrony macierzyńskiej.

Ochrona

macierzyńska

a urlop


8

Jeśli przed okresem zakazu zatrudnienia kobieta pracująca niewykorzystała urlopu lub wykorzystałatylko jego część, może wykorzystaćpozostały urlop po upływie czasuochrony w bieżącym lub następnymroku urlopowym (inaczej niż ma tomiejsce w federalnej ustawie o urlopach,gdzie okres przeniesienia urlopu ograniczony jest do pierwszego kwartału kolejnego roku kalendarzowego!).Jeśli po ochronie macierzyńskiejnastępuje urlop wychowawczy,wówczas niewykorzystanego urlopunależy udzielić po upływie urlopuwychowaczego w bieżącym lubnastępnym roku urlopowym.

Jeśli z określonego powodu lub wokreślonych terminach pracodawcaudziela dodatkowych świadczeń dobieżącego wynagrodzenia (np. trzynastapensja lub dodatek urlopowy), wówczasprawo do nich mają także kobiety, co do których obowiązuje zakaz zatrudnienia w związku z ustawowymokresem ochrony macierzyńskiej(patrz: obowiązujący zbiorowy układpracy, porozumienie zakładowe lubpostanowienia umowy o pracę).

Ochrona

macierzyńska a

wynagrodzenia

dodatkowe


9

Od początku ciąży do czterech miesięcy po narodzinach dziecka niedopuszczalne jest zwolnienie

kobiety z pracy (z niewielkimi wyjątkami). Zakaz ten obowiązujepod warunkiem, że w momencieskładania kobiecie wypowiedzeniapracodawca wiedział o istnieniu ciążylub że poinformowany został o ciążyw ciągu dwóch tygodni od wręczeniawypowiedzenia. Zakaz zwolnienia zpracy obowiązuje wyłącznie wtedy,jeśli pracodawca dysponował pewnąwiedzą.

Jeśli pracująca kobieta posiadaumowę o pracę na czas określony,wówczas stosunek pracy kończy sięwraz z upływem przewidzianego wumowie terminu także wtedy, jeślikobieta zajdzie w ciążę lub znajdujesię w trakcie ochrony macierzyńskiej.W niektórych szczególnych przypadkach może istnieć roszczeniedalszego zatrudnienia.

Może mieć to miejsce np. wtedy, kiedy podobne stosunki pracy zostająprzedłużone, a tylko stosunek pracykobiety w ciąży lub młodej matki nie

Ochrona przed

wypowiedzeniem

Przyszła matka

i narodziny

dziecka w

przypadku umowy

o pracę na czas

określony


10

zostaje przedłużony albo wtedy, gdy w zakładzie stosowana jest praktyka(regularność) przedłużania umów opracę na czas określony, lub też wprzypadku pracy w ramach projektu, jeśli nie został jeszcze osiągnięty limit dopuszczalności podpisywania umów na czas określony,projekt nie jest jeszcze zakończony inie miały dotychczas miejsca żadnereklamacje odnośnie wykonywanejpracy.

W razie wątpliwości należy skonsultować się z radą zakładowąlub lokalnym biurem IG Metall.


2. Federalna ustawa o zasiłku

wychowawczym i urlopie

wychowawczym (w skrócie: BEEG)

11

Ustawa o zasiłku wychowawczym iurlopie wychowawczym została znowelizowana i od 1 stycznia 2007roku daje rodzicom od momentu narodzin dziecka dużo nowych możliwości. W stosunku do dzieciurodzonych przed 1 stycznia 2007roku nadal obowiązują przepisy starejustawy o zasiłku wychowawczym.

Powodem nowelizacji był m. in. fakt,że kobiety i mężczyźni pragną pracować zawodowo także po narodzinach dziecka. Ustawa BEEGkieruje się ideą pracujących rodziców,którzy po partnersku organizująwychowanie dziecka. Nowe uregulowania mają stworzyć więcejmożliwości wyboru przy podzialezadań w rodzinie, większą niezależność finansową, lepsze możliwości pogodzenia życia rodzinnego z zawodowym orazzwiększyć atrakcyjność korzystania z urlopu wychowawczego przezmężczyzn.


12

Urlop wychowawczy to osobiste,prywatnoprawne roszczenie o zwolnienie z pracy w celu opieki iwychowywania dzieci.

Wszyscy pracujący - kobiety i mężczyźni -, którzy jako rodzice pragną opiekować się dzieckiem, zktórym żyją w jednym gospodarstwie.W trakcie trwania urlopuwychowawczego nie wykonuje siężadnej pracy zawodowej bądź teżżadnej pracy zawodowej na pełenetat. Dozwolone jest wykonywaniepracy w niepełnym wymiarze do 30 godzin tygodniowo.

Maksymalnie przez 3 lata do ukończeniatrzeciego roku życia przez dziecko,przy czym za zgodą pracodawcy maksymalnie 12 miesięcy możezostać przeniesionych do wykorzystaniaprzed ukończeniem przez dzieckoósmego roku życia. Tym samym mazostać stworzona możliwość lepszegowsparcia dziecka w okresie rozpoczęciaszkoły. Część urlopu wychowaczego -maksymalnie do dwunastu miesięcy -może za zgodą pracodawcy zostaćprzeniesiona na okres do ukończenia

Kto może

wziąć urlop

wychowawczy?

Jak długo

przysługuje

mi urlop

wychowawczy?

a) Urlop wychowawczy

(Elternzeit)

Czym jest urlop

wychowawczy


13

Jak mogę

rozplanować

urlop

wychowawczy?

ósmego roku życia przez dziecko także wtedy, kiedy dochodzi do nakładania się okresów urlopowychze względu na krótkie odstępy czasumiędzy porodami lub porody mnogie.Ostatecznie wykorzystanie urlopuwychowawczego jest roszczeniemindywidualnym, tzn. każdy rodzic mamożliwość skorzystania z niego przezmaksymalnie 3 lata (do ukończeniatrzeciego roku życia przez dziecko).

Ojciec i matka mogą wziąć urlopwychowawczy oddzielnie, mogą wziąćgo na przemian lub też wspólnie.

Każdy rodzic (niezależnie od drugiego)może rozłożyć urlop wychowawczy nadwa etapy. To uregulowanie obowiązujedla stosunku pracy każdego z rod-ziców oddzielnie. Dalszy podział jestmożliwy tylko za zgodą pracodawcy.


14

Nie, urlop wychowawczy nie wymagazgody pracodawcy. Jeśli jednak jedno zrodziców pragnie przenieść maksymalnie12 miesięcy swojego urlopu na okresdo ukończenia ósmego roku życiaprzez dziecko, konieczna jest wówczaszgoda pracodawcy. Jeśli w międzyczasiezmienił się pracodawca, nowy pracodawca nie jest zobowiązany douznania przeniesienia części urlopu ireszta urlopu przepada. Inaczej sprawawygląda przy przejściu przedsiębiorstwana innego właściciela: tutaj nowy pracodawca musi akceptować wcześniejsze porozumienie.

Urlop wychowawczy nabiera mocy obowiązującej, kiedy pracujący rodzic wteminie - najpóźniej na 7 tygodni przedpoczątkiem urlopu wychowawczego -złoży wobec pracodawcy odpowiednieoświadczenie. Oświadczenie takie musizawierać wolę skorzystania z urlopuwychowawczego oraz informacje dotyczące okresów na przestrzenidwóch lat, w których planowane jestwzięcie urlopu wychowawczego. Pracodawca powinien potwierdzić urlopwychowawczy.

Kiedy urlop

wychowawczy

nabiera mocy

obowiązującej?

Czy pracodawca

może zabronić

mi skorzystania

z urlopu

wychowawczego?


15

Wcześniejsze

zakończenie lub

przedłużenie

urlopu

wychowawczego

Przed złożeniem u pracodawcy wnioskuo urlop wychowawczy i wiążącymustaleniem jego warunków, długośćurlopu powinna zostać starannie przemyślana. Jeśli przy ustalaniu urlopu wychowawczego nie zostaniezłożony wniosek na cały okres dwóchlat, których warunki muszą zostaćustalone już przy pierwszorazowymżądaniu urlopu, przedłużenie możliwejest wyłącznie za zgodą pracodawcy.

Pracodawca musi wyrazić zgodę naprzedłużenie urlopu wychowawczego(do jego pełnej długości), jeśli małżonkowie dokonali podziału urlopuwychowawczego między sobą, aleprzewidziany podział nie może dojśćdo skutku z ważnego powodu.

Zamiar wzięcia kolejnego urlopuwychowawczego, następującego bezpośrednio po okresie dwuletnim,nie wymaga zgody pracodawcy.Zgłoszenie urlopu wychowawczegona okres trzeciego roku życia dzieckamusi wpłynąć do pracodawcy pisemnie na siedem tygodni przedrozpoczęciem urlopu.


16

Na przedwczesne zakończenie urlopuw związku z narodzinami kolejnegodziecka lub w związku ze szczególnietrudną sytuacją (np. ciężka choroba,inwalidztwo lub śmierć drugiego rodzica lub dziecka bądź też poważnefinansowe zagrożenie egzystencji rodziców) pracodawca ma prawo niewyrazić zgody wyłącznie w formiepisemnej, w ciągu czterech tygodni i zważnych powodów, uwarunkowanychsytuacją zakładu pracy.

Jeśli w trakcie trwania urlopu wychowawczego urodzi się kolejnedziecko, bieżący urlop wychowawczynie zostaje przez to automatyczniezakończony. Urlop pozostaje w swojejpierwotnej formie. Kolejny urlopwychowawczy na drugie dzieckomoże rozpocząć się w związku z tymdopiero po zakończeniu urlopuwychowawczego na pierwsze dziecko.

Jeśli np. opieka nad dzieckiem uregulowana zostanie przez rodzicówna nowo, wówczas za zgodą pracodawcy pierwszy urlop wychowawczy może zostać przedwcześnie zakończony.

Narodziny

kolejnego

dziecka w

trakcie trwania

urlopu

wychowawczego


17

Urlop

wychowawczy

a urlop

wypoczynkowy

Na przedwczesne zakończenie urlopuw związku z narodzinami kolejnegodziecka pracodawca ma prawo niewyrazić zgody wyłącznie w formiepisemnej, w ciągu czterech tygodni i zważnych powodów, uwarunkowanychsytuacją zakładu pracy.

Urlop wypoczynkowy może zostaćskrócony proporcjonalnie do każdegopełnego miesiąca urlopu wychowawczegoo jedną dwunastą (nie obowiązuje todla urlopu wychowawczego przyzatrudnieniu w niepełnym wymiarzeczasu pracy!). Pozostałą część urlopuwypoczynkowego pracodawca musiudzielić po zakończeniu urlopuwychowawczego w bieżącym lubkolejnym roku urlopowym. Urlopwypoczynkowy jest przenoszony automatycznie.


18

Urlop wypoczynkowy bezpośrednio po okresie ochrony macierzyńskiejwliczany jest w okres urlopu wychowawczego.

Poprzez narodziny drugiego dzieckaulega wydłużeniu okres przeniesieniaurlopu wypoczynkowego, jeśli kolejnyurlop wychowawczy rozpoczyna siębezpośrednio po pierwszym. Przeniesiony pozostały urlop możezostać wykorzystany w roku bieżącymlub w kolejnym roku urlopowym pozakończeniu kolejnego urlopu wychowawczego.

Jeśli stosunek pracy ulega zakończeniupodczas trwania lub wraz z zakończeniem urlopu wychowawczego,wówczas za pozostały urlop zostajewypłacony ekwiwalent pieniężny.

BEEG nie reguluje wyraźnie kwestiiwynagrodzeń dodatkowych (np. trzynasta pensja i dodatek urlopowy).To, czy dodatkowe wynagrodzeniaprzysługują także rodzicom na urlopiewychowawczym, zależy w konkretnychprzypadkach od danego zbiorowegoukładu pracy, porozumienia zakładowego

Urlop

wychowawczy a

wynagrodzenia

dodatkowe


19

lub umowy o pracę. Jeśli nie mawyraźnego uregulowania tej kwestii,kryteria świadczenia określa pracodawca.

Dodatkowe wynagrodzenia muszązostać wypłacone w trakcie trwaniaurlopu wychowawczego wtedy, jeśli niesą one związane z wydajnością pracy(która podczas urlopu wychowawczegonie jest uzyskiwana), lecz z przynależnością do zakładu. Jeśliwynagrodzenie ma charakter mieszany, nie może ono bez wyraźnegouregulowania zostać zmniejszone lubcałkowicie wykluczone.


20

b) Zasiłek wychowawczy

Czym jest

zasiłek

wychowawczy?

Kto otrzymuje

zasiłek

wychowawczy?

Jak długo

wypłacany jest

zasiłek

wychowawczy?

Zasiłek wychowawczy to świadczeniezastępujące wynagrodzenie, wypłacaneod dnia narodzin dziecka do ukończeniaprzez nie dwunastego względnie czternastego miesiąca życia.

Prawo do zasiłku wychowawczegoposiada ten, kto (podobnie jak w przypadku urlopu wychowawczego)żyje z dzieckiem w jednym gospodarstwie, sam opiekuje siędzieckiem i wychowuje je oraz niewykonuje żadnej pracy zawodowejbądź też żadnej pracy zawodowej napełen etat (do 30 godzin tygodniowolub w ramach kształcenia zawodowego).Również ojcowie pozamałżeńscymogą otrzymać zasiłek wychowawczyjeszcze przed formalnym stwierdzeniemojcostwa, o ile są w stanie uprawdopodobnić uznanie ojcostwa.

Zasiłek wychowawczy wypłacany jestmaksymalnie do czternastego miesiącażycia dziecka. Jeden rodzic możezłożyć wniosek o wypłacanie zasiłkuwychowaczego przez minimim 2 miesiące i maksymalnie przez 12 miesięcy (wyjątek: osoby samotniewychowujące dzieci). Aby otrzymać


21

zasiłek wychowawczy przez pełne 14 miesięcy, drugi rodzic musi złożyćwniosek o zasiłek wychowawczy naprzynajmniej 2 miesiące.

Wyjątek stanowią tutaj bezrobotni: otrzymują oni zasiłek wychowawczytylko przez 12 miesięcy.

Obydwaj partnerzy mogą także jednocześnie pobierać zasiłek wychowawczy. Ilość miesięcy zmniejsza się wówczas odpowiednio.

Okres pobierania zasiłku wychowawczego przy zachowaniutakiej samej wysokości środków możezostać przedłużony jednokrotnie o takisam okres czasu. Jeden rodzic możepobierać połowę zasiłku wychowawczego przez okres do 24miesięcy.

Wysokość zasiłku wychowawczegowynosi 67% indywidualnego zryczałtowanego wynagrodzenia netto,nie mniej niż 300 euro i maksymalnie1.800 euro miesięcznie (67% od maksymalnie 2.700 euro, które uwzględniane są jako dochód netto).

Ile pieniędzy

otrzymam?


22

Wysokość zasiłku wychowawczegoobliczana jest na podstawie przeciętnego dochodu osoby składającej wniosek w ostatnich dwunastu miesiącach kalendarzowychprzed narodzinami dziecka względnieprzed wykorzystanym okresemochrony macierzyńskiej. Ten przedziałczasowy obowiązuje także wtedy, jeśli nie była zachowana ciągłośćzatrudnienia.

Nie uwzględnia się miesięcy kalendarzowych, w których

> wypłacany był zasiłek macierzyński lub

> zasiłek wychowawczy na urodzonewcześniej dziecko lub

> sprawowana była służba wojskowalub zastępcza

lub

> doszło do zmniejszenia dochodów wskutek spowodowanejciążą choroby (konieczne jest przedłożenie zaświadczenia lekarskiego!).

W jaki sposób

wylicza się

wysokość

zasiłku

wychowawczego?

Elterngeld


23

Obliczanie

uwzględnianego

miesięcznego

dochodu netto

Zamiast tych miesięcy uwzględnianesą wówczas miesiące wcześniejsze. W takich wypadkach zasiłek wychowawczy nie ulega zmniejszeniu.

Dochód netto wynika z zaświadczeń o zarobkach wydawanych przez pracodawcę.

W przypadku pracy w ramach umowyo pracę od dochodu brutto odliczanesa w pierwszej kolejności jednorazowepłatności, np. trzynasta pensja lubdodatek urlopowy.

Następnie odliczany jest podatek odwynagrodzenia łącznie z podatkiemkościelnym i dodatkiem solidarnościowym,składki na ubezpieczenia społecznełącznie ze składkami na promocjęzatrudnienia oraz zryczałtowana składka ubezpieczeniowa pracobiorcy w wysokości 77 euro miesięcznie (rocznie 920 euro).

Tak. Przed narodzinami dziecka przyszlirodzice mogą dokonać zmiany klasypodatkowej, aby w ten sposób otrzymaćwyższy zasiłek wychowawczy.

Czy dozwolona

jest zmiana klasy

podatkowej w celu

uzyskania wyższego

zasiłku

wychowawczego?


24

Jeśli tylko jeden z rodziców chcepobierać zasiłek wychowawczy,wówczas możliwie wczesna zmianaklas podatkowych może się opłacać,ewentualnie nawet jeszcze przed zajściem w ciążę. Przypadające potakiej zmianie wyższe potrąceniapodatku w przypadku partnera zwrócone zostaną danej parze wraz zrocznym rozliczeniem podatkowym.

Do dochodów, nie stanowiącychdochodów z pracy, należą np.wyrównanie do wynagrodzenia zapracę w niepełnym wymiarze godzin,zasiłek chorobowy, renty, stypendia,BAföG lub zasiłek dla bezrobotnych.Te płatności nie stanowią podstawyobliczania zasiłku wychowawczego izmniejszają tym samym odpowiedniowysokość należnego zasiłku wychowawczego.

Osoby o niskich dochodach w wysokości poniżej 1.000 euro nettootrzymują podwyższony zasiłekwychowawczy. Na każde 20 euro, októre ich dochód jest niższy od 1.000euro, otrzymują oni 1 punkt procentowydodatkowo do 67%.

W jaki sposób

uwzględnianie są

dochody, które

nie stanowią

dochodów z

pracy?

Jaki zasiłek

wychowawczy

przysługuje

osobom o niskich

dochodach?


25

Jak zaliczany

jest zasiłek

macierzyński na

poczet zasiłku

wychowawczego?

Jaki wpływ

ma zasiłek

wychowawczy na

inne świadczenia?

Zasiłek macierzyński (łącznie z dodatkiem pracodawcy) zaliczany jestcałkowicie z dokładnością co do dnia napoczet zasiłku wychowawczego matki.Nie jest tutaj zaliczany jednorazowyzasiłek macierzyński w wys. 210 euro,wypłacany przez BVA (patrz: str. 7).

Jeśli po narodzinach dziecka zostająwypłacane świadczenia zastępcze(czyli zasiłek dla bezrobotnych, zasiłekchorobowy, wynagrodzenie za pracę wniepełnym wymiarze godzin lub renta)lub inne uzależnione od dochodówświadczenia socjalne (np. zasiłek dlabezrobotnych ALG II, pomoc socjalna,alimenty, dodatek mieszkaniowy, dodatek na dzieci), zaliczane są onena rzecz zasiłku wychowawczego, o ile wysokość zasiłku wychowawczegoprzekracza 300 euro.

Uwaga: W przypadku wieloraczkówobowiązuje podwyższona kwota wolnaod zaliczeń w wysokości 300 euro nadrugie i każde kolejne dziecko. W razieskorzystania z przedłużonego okresuwypłaty zasiłku wychowawczego obowiązuje zmiejszona o połowę kwotawolna od zaliczeń w wys. z reguły 150euro.


26

Z dochodem Bez dochodu

67% przeciętnego wynagrodzenianetto ostatnich 12 miesięcy bezochrony macierzyńskiej. Co najmniej 300 euro, maksymalnie1.800 euro miesięcznie dla osóbpracujących w ramach umowy opracę, na własny rachunek, znajdujących się w trakcie nauki zawodu, studiujących z dodatkowymi dochodami. Praca wniepełnym wymiarze do 30 godzintygodniowo jest możliwa.

> W przypadku porodów mnogich zasiłek wychowaczy wzrasta o 300 euro za każde dziecko.

> Rodziny z kilkorgiem dzieci otrzymują dodatkowo tzw. premię dla rodzeństwa w wys. 10 % lub co najmniej 75 euro.

> Okres wypłaty można wydłużyć jednokrotnie, wówczas wysokość miesięcznego świadczenia zmniejsza się o połowę.

300 euro miesięcznie –ewentualnie dodatkowodo innych świadczeńsocjalnych.

Pary:

12 miesięcy plus2 miesiące partnera

Pary i osoby

samotnie

wychowujące

dzieci:

12 miesięcy

Osoby

samotnie

wychowujące

dzieci:

14 miesięcy


27

Zatrudnienie w niepełnym wymiarzeczasu pracy w okresie urlopu wychowaczego jest dozwolone domaksymalnie 30 godzin tygodniowodla każdego z rodziców.

Jeśli obydwoje rodzice znajdują sięwspólnie na urlopie wychowawczym,obydwoje mogą podjąć pracę wwymiarze do 30 godzin tygodniowokażdy (razem 60 godzin). Ojcowie imatki nie są zatem zmuszeni doprzerwania pracy zawodowej i mogąpomimo tego sami przejąć opiekęnad dzieckiem.

Jeśli nie dojdzie do porozumieniamiędzy pracodawcą i pracobiorcą,wówczas pod pewnymi warunkamiistnieje zaskarżalne roszczenie ozredukowanie czasu pracy na okrestrwania urlopu wychowawczego.

Czym jest zatrudnienie

w niepełnym wymiarze

czasu pracy w okresie

urlopu

wychowawczego?

Czy istnieje

roszczenie prawne

o zatrudnienie w

niepełnym wymiarze

czasu pracy w

okresie urlopu

wychowawczego?

c) Zatrudnienie w niepełnym

wymiarze czasu pracy w okresie

urlopu wychowawczego


Teilzeitarbeit

28

Szczegółowe kryteria:

> Pracodawca zatrudnia z reguły więcej niż 15 osób (bez uczniów zawodu)

> Stosunek pracy trwa dłużej niż 6 miesięcy

> Czas pracy przez okres przynajmniej dwóch miesięcy jest skrócony do 15 - 30 godzin tygodniowo

> Termin złożenia wniosku: 7 tygodniprzed rozpoczęciem pracy w zmienionym systemie

> Brak ważnych przyczyn uwarunkowanych sytuacją firmy

Zatrudnienie w niepełnym wymiarzeczasu pracy do 30 godzin tygodniowonie jest przeszkodą do zachowaniaroszczenia o zasiłek wychowawczy.Dochody z takiej formy zatrudnieniabędą jednak uwzględniane przywyliczaniu zasiłku wychowawczego.

Zasiłek

wychowawczy przy

zatrudnieniu w

niepełnym

wymiarze czasu

pracy


29

Kto może pracować w

systemie zatrudnienia


czasu pracy w okresie

urlopu

wychowawczego?

Czy muszę

uzasadniać swoją

wolę podjęcia pracy

w ramach

zatrudnienia w

niepełnym wymiarze

czasu pracy?

Czy pracodawca

może odmówić mi

przejścia na

zatrudnienie w

niepełnym

wymiarze czasu

pracy?

Wszyscy rodzice, którzy są uprawnieni do skorzystania z urlopu wychowawczego i są zatrudnieni od co najmniej 6 miesięcy u pracodawcy (który zatrudnia więcejniż 15 osób, nie licząc uczniów zawodu).

Nie, w zasadzie nie trzeba uzasadniaćwniosku o skrócenie czasu pracy wokresie urlopu wychowawczego. Wewniosku musi zostać jednak podanypoczątek i zamierzany wymiar zredukowania czasu pracy. Należypodać także zamierzany podziałczasu pracy.

Pracodawca nie może zapobiec skorzystaniu z urlopu wychowawczego,tzn. całkowitej nieobecności w pracy.Może on jednak wystąpić przeciwkoprzejściu na system zatrudnienia wniepełnym wymiarze czasu pracy wtrakcie urlopu wychowawczego naskutek tzw. „ważnych przyczyn uwarunkowanych sytuacją w zakładzie". Jeśli wnioskodawca pragniewprawdzie skorzystać z urlopu wychowawczego, ale jest zdany nazatrudnienie w niepełnym wymiarze


30

czasu pracy ze względów finansowych,powinien skorzystać z urlopu wychowawczego tylko pod warunkiemumożliwienia zatrudnienia w niepełnymwymiarze czasu pracy. Jeśli nie udasię znaleźć uregulowania odnośniezatrudnienia w niepełnym wymiarzeczasu pracy w drodze wzajemnegoporozumienia z pracodawcą, pozostajejako ostatnia możliwość postępowaniaprzed sądem pracy. Na pracodawcyspoczywa wówczas ciężar dowoduodnośnie powodów, dla których wniosek o zatrudnienie w niepełnymwymiarze czasu pracy został odrzucony.

Jeśli pracobiorca sam nie zakończystosunku pracy w trakcie trwania urlopuwychowawczego, wówczas stosunekpracy jest wznowiony całkowicie wraz z zakończeniem urlopu wychowawczego. Pracodawca musiponownie zatrudnić pracobiorcę nawarunkach zgodnych z umową opracę. Nie istnieje jednak roszczenieo poprzednie stanowisko. Pracodawcamoże ewentualnie przydzielić pracobiorcy inne, ale równorzędnestanowisko.

Czy po

zakończeniu

urlopu wych

owawczego

otrzymam

ponownie moje

poprzednie

stanowisko?


31

Ogólna wskazówka:

W okresie, w którym nie można oczekiwać podjęcia pracy ze względuna wychowywanie dziecka, możnazażądać wsparcia finansowego napokrycie kosztów związanych zopieką nad dzieckiem. Aktualne zmiany w prawie alimentacyjnym unaoczniają jednak, że rodzic opiekujący się dzieckiem musi przedstawić szczególne powody idowody, które przemawiałyby za przedłużeniem owego wsparcia finansowego na okres po ukończeniuprzez dziecko 3 roku życia. Jeśli niema ku temu powodów wówczas rodzic opiekujący się dzieckiem musiwcześniej rozpocząć pracę na pełenetat.


32

Pracodawca nie może złożyć wymówienia od momentu złożeniawniosku o urlop wychowawczy, maksymalnie jednak na 8 tygodniprzed rozpoczęciem urlopu wychowaczego, oraz w trakcie jegotrwania. Obowiązuje to także wtedy,kiedy zatrudniony/-a pracuje podczasurlopu wychowawczego u „własnego“pracodawcy w niepełnym wymiarzeczasu pracy do 30 godzin tygodniowo(urlop wychowawczy-zatrudnienie wniepełnym wymiarze czasu pracy).

Jeśli urlop wychowawczy zostaniepodzielony na etapy, wówczas ochrona przed wypowiedzeniem obowiązuje tylko we wskazanychetapach.

W trakcie trwania urlopu wychowaczego możliwe jest podjęciezatrudnienia w niepełnym wymiarzeczasu pracy do 30 godzin tygodniowotakże u „innego“ pracodawcy. „Inny“pracodawca jest wówczas drugimpracodawcą.

Urlop

wychowawczy –

zatrudnienie

w niepełnym

wymiarze czasu

pracy a ochrona

przed

zwolnieniem u

„własnego“

pracodawcy

Urlop

wychowawczy –

zatrudnienie

w niepełnym

wymiarze czasu

pracy u „innego“

pracodawcy


33

Teilzeitanspruch

Urlop wychowawczy u pierwszegopracodawcy działa jak nieobecność w pracy. Stosunek pracy pozostajenienaruszony i zostaje wznowiony pozakończeniu urlopu wychowawczegow swojej pierwotnie ustalonej formie.

Pracownicy, którzy pragną podjąćpracę w niepełnym wymiarze czasu u „innego“ pracodawcy, podczas kiedy złożyli oni wniosek o urlopwychowawczy u własnego pracodawcy,potrzebują zgody własnego pracodawcy, chyba że chodzi tutaj okontynuację drugiego stosunku pracy,zawartego jeszcze przed narodzinamidziecka.

Pracodawca może odmówić zgody wciągu czterech tygodni wyłącznie zistotnych przyczyn, uwarunkowanychsytuacją w zakładzie pracy.

Szczególna ochrona przed

wypowiedzeniem w myśl BEEG

nie obowiązuje w stosunku do

innych pracodawców, u których

nie korzysta się z urlopu

wychowawczego.

Ochrona przed

wypowiedzeniem

u „innego“

pracodawcy


34

Istnieje możliwość dalszego zatrudnienia w niepełnym wymiarzeczasu pracy także po urlopie wychowawczym. Podstawą prawnązatrudnienia w niepełnym wymiarzeczasu pracy jest wówczas ustawaTeilzeit- und Befristungsgesetz w jejaktualnie obowiązującym brzmieniu.

Podstawą uregulowań prawnych ustawy jest popieranie zatrudnienia wniepełnym wymiarze czasu pracy,określenie warunków dopuszczalnościumów o pracę na czas określony orazzapobieganie dyskryminacji osóbzatrudnionych w niepełnym wymiarzeczasu pracy oraz osób zatrudnionychna czas określony. Osoby zatrudnionew niepełnym wymiarze czasu pracy totakie, których regularny tygodniowyczas pracy jest krótszy niż czas pracyporównywalnych pracowników zatrudnionych na pełen etat. Są torównież takie osoby, które pracują wwymiarze ograniczonym (tzw. pracana bazie 400 euro lub „Mini-Jobs“).

Co reguluje nowa

ustawa TzBfG?

3. Roszczenie o zatrudnienie w


w myśl ustawy Teilzeit- und

Befristungsgesetz (TzBfG)


35

Roszczenie prawne do zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracymają osoby, których stosunek pracytrwa dłużej niż 6 miesięcy i którychpracodawca zatrudnia co najmniej 15 osób (bez uczniów zawodu).

Nie, ale musi zostać podany zamierzany wymiar zredukowaniaczasu pracy (np. 25 zamiast 35 godzin w tygodniu). Ponadto osobyzatrudnione powinny podać takżezamierzany podział czasu pracy na przestrzeni tygodnia (np. odponiedziałku do czwartku przez całydzień albo od poniedziałku do piątkutylko od godz. 8.00 do 14.00 itd.)

Ustawa Teilzeit- und Befristungsge-setz nie wymaga żadnej określonejformy zgłoszenia woli zatrudnienia wniepełnym wymiarze czasu pracy. Zewzględów dowodowych należy złożyćwniosek w formie pisemnej.

Najpóźniej na trzy miesiące przedżądanym początkiem zatrudnienia wniepełnym wymiarze czasu pracyzatrudnieni muszą dochodzić swoichroszczeń o zredukowanie czasu pracyu pracodawcy.

Kto ma prawo do

zatrudnienia w

niepełnym

wymiarze czasu

pracy?

Czy muszę

uzasadniać wolę

zatrudnienia w

niepełnym

wymiarze czasu

pracy przed

pracodawcą?

Na co muszę

zwracać uwagę

przy zgłoszeniu

woli zatrudnienia w

niepełnym wymiarze

czasu pracy?

Jaka jest dalsza

procedura po

zgłoszeniu przeze

mnie woli zatrudnienia


czasu pracy?


36

Po złożeniu wniosku pracodawca„musi“ rozważyć wspólnie z osobązainteresowaną wolę zatrudnienia wniepełnym wymiarze czasu pracy wcelu zawarcia porozumienia. Zakończeniem wspólnych ustaleńbyłoby porozumienie dotyczącezatrudnienia w niepełnym wymiarzeczasu pracy.

Jeśli pracobiorca i pracodawca nieznaleźli wspólnego rozwiązania,wówczas możliwe są różne reakcje.Pracodawca może w ogóle niezareagować aż do najpóźniej jednegomiesiąca przed wnioskowanympoczątkiem zatrudnienia w niepełnym

Czy pracodawca

może odmówić mi

przejścia na

zatrudnienie w

niepełnym wymiarze

czasu pracy? Co

mogę wtedy zrobić?


37

wymiarze czasu pracy. Wówczaspodział i zredukowanie czasu pracywchodzi w życie zgodnie z wolą pracobiorcy po upływie miesiąca.Pracobiorca pisemnie odmawiazgody na zatrudnienie w niepełnymwymiarze czasu pracy (zredukowaniei/lub podział czasu pracy). Musi touczynić najpóźniej na miesiąc przedwnioskowanym początkiem zredukowania czasu pracy. Pracodawca nie musi uzasadniaćswojej odmowy. Wprawdzie trudnojest wszczynać spór ze swoim pracodawcą w ramach istniejącego,dobrze funkcjonującego stosunkupracy, ale należy wziąć pod uwagęmożliwość wymuszenia roszczenia ozatrudnienie w niepełnym wymiarzeczasu pracy przed sądem pracy. W toku takiego postępowania pracodawca (a nie pracobiorca) musi dowieść całkowicie, iż ma uwarunkowane sytuacją w zakładziepracy powody, dla których udzieliłodmowy.


38

Zależy to od rodzaju podpisanego zpracodawcą porozumienia w sprawiezatrudnienia w niepełnym wymiarzeczasu pracy. Mogło zostać podpisaneporozumienie w sprawie zatrudnieniaw niepełnym wymiarze czasu pracy naczas nieokreślony. Nie istniejewówczas roszczenie prawne o powrótdo pracy na pełen etat, lecz tylko uprzywilejowane uwzględnienie przyobsadzaniu wolnych miejsc pracy napełen etat. W tym wypadku powrót dopracy na pełen etat może ewentualnieokazać się problemem. Istnieje jednakmożliwość porozumienia z pracodawcąodnośnie zredukowania czasu pracyna czas ściśle określony, np. na 24 miesiące. Po tym umownieokreślonym czasie ponownie obowiązuje ustalony pierwotnie czaspracy (pełny wymiar godzin).

Wskazówka: W zasadzie nie istniejeroszczenie o zredukowanie czasupracy na czas określony. Bezwzględneograniczenie czasowe może doprowadzić do tego, że wniosek będzie niedopuszczalny. A wtedy pracodawca może swobodnie decydować o tym, czy przyjmie on

Czy mogę bez

problemu wrócić

do swojego

pierwotnego

czasu pracy?


39

wniosek o zmianę umowy o pracę czyteż go odrzuci. Jeśli nie odrzuci go zzachowaniem formy i terminu,wówczas nie ma zastosowania fikcjazgody w myśl § 8 ustęp 5 zdanie 2ustawy TzBfG. Dlatego też we wniosku o czasowe ograniczenie wkażdym przypadku powinna znaleźćsię klauzula, że w razie odrzuceniawniosku złożony zostanie wniosek ozatrudnienie w niepełnym wymiarzeczasu pracy na czas nieokreślony.

Pracodawca nie może jednostronniezmienić ustalonego zredukowaniaczasu pracy (np. 25 zamiast 35 godzin tygodniowo). Może jednak, o ile istnieje „przeważający interes,uwarunkowany sytuacją zakładupracy“, zmienić jednostronnie podziałczasu pracy na różne dni tygodnia.Musi zachować tutaj (ustnie lubpisemnie) miesięczny okres poinformowania.

Dalsze skrócenie lub wydłużenieczasu pracy możliwe jest wyłącznieza zgodą pracodawcy.

Czy pracodawca

może zmienić

istniejące

porozumienie w

sprawie zatrudnienia

w niepełnym

wymiarze czasu

pracy?

Zmiana postanowień

o zatrudnieniu w

niepełnym wymiarze

czasu pracy przez

pracobiorcę


40

Procesy i organizacja pracy podlegająszybkim zmianom. I właśnie osobyzatrudnione, które znajdują się naurlopie wychowawczym, mają problemy z nadążaniem za tymrozwojem. Kiedy wracają do zakładupracy po roku lub po kilku latach, niejednokrotnie zastają całkowiciezmienione miejsce pracy z całkowicienowymi wymaganiami. Osoby powracające często obawiają się, że nie są już w stanie stanąć nawysokości zadania.

Stąd też bardzo ważne jest, abykoleżanki i koledzy, znajdujący się naurlopie wychowawczym, otrzymywali ikorzystali z możliwości pozostania wkontakcie z wykonywanym zawodem,uzyskania informacji na temat zmian,jeśli takowe będą zachodzić,odświeżenia swojej dotychczasowejlub zdobycia nowej wiedzy fachowej.

4. „Utrzymywanie kontaktu z

zakładem pracy“

Doskonalenie zawodowe w

okresie urlopu wychowawczego


41

Celem powinno być:

Utrzymywanie kontaktu z zakładempracy przez zatrudnionych, znajdujących się na urlopie wychowawczym, i branie przez nichudziału w doskonaleniu zawodowym.

Utrzymywanie i dopasowywanie kwalifikacji zawodowych (udział wogólnych i ewentualnie w specjalnie na potrzeby zakładu organizowanychprogramach szkoleniowych).

Utrzymywanie kontaktu z zakładempracy (zastępstwa urlopowe lub chorobowe oraz ewentualnie drobneprace projektowe, aby nie stracić kontaktu z pracą).


42

Dalsze informacje:

Dalsze informacje można uzyskać wradzie zakładowej, u przedstawicielizwiązku zawodowego IG Metall lubbezpośrednio w biurze lokalnym IG Metall.


43

Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy

„Ustawa o zatrudnieniu w niepełnym wymiarze czasu pracy– szansa także dla mężczyzn“ (ulotka)

„Niepełny wymiar czasu pracy: zastosowanie aktualnejustawy w zakładzie pracy – wskazówki dla rad zakładowych“ (broszura)

Ochrona macierzyńska i urlop wychowawczy

„Myśleć za dwoje – informacje o ochronie macierzyńskiej“(broszura i ulotka)

„Zasiłek wychowawczy – nowa szansa dla ojców i matek“(broszura)

„Nowa szansa dla ojców – informacje o urlopie wychowawczym“ (ulotka)

„Czas dla dziecka – informacje o federalnej ustawie ozasiłku wychowawczym i urlopie wychowawczym (Bundeselterngeld- und Elternzeitgesetz)“ (ulotka)

„Kiedy dziecko jest chore – nieobecność w pracy na wypadek choroby dziecka“ (ulotka)

Nasze broszury i ulotki można zamówić pojedynczo przezinternet www.igmetall.de lub otrzymać w lokalnym biurzeIG Metall.

5. Nasze broszury i ulotki na

temat ochrony macierzyńskiej,

urlopu wychowawczego, zasiłku

wychowawczego i zatrudnienia w



44

Stopka redakcyjna:

IG Metall-VorstandFB Frauen- und Gleichstellungspolitik,FB Sozialpolitik / Ressort ArbeitsrechtOpracowanie tekstu: Isaf Gün Opracowanie graficzne: kus-design, MannheimZdjęcia: Sven Ehlers; IngramDruk: apm AG, Darmstadtgrudzień 2009


Titel Mutterschutzbrosch PL:IGM 04.04.11 14:56 Seite...

Documents

Transcript of Titel Mutterschutzbrosch PL:IGM 04.04.11 14:56 Seite...