Strona 1 z 6

Test z zakresu rozwoju państwa polskiego do czasów Kazimierza Odnowiciela

1. Na podstawie mapy zamieszczonej poniżej uzupełnij podaną tabelę.

Słowianie Zachodni Słowianie Południowi Słowianie Wschodni

2. Posiłkując się tabelą z poprzedniego zadania i wiedzą z poprzednich lekcji, po-dziel Słowian, biorąc za podstawę podziału ośrodek, z którego przyjęto chrzest. Zbuduj odpowiednią tabelę.

3. Decyzja Mieszka I z 966 roku nie przyczyniła się do:

A. włączenia Polski do kręgu kultury europejskiej; B. wzmocnienia pozycji wśród innych władców plemiennych; C. wprowadzenia w Polsce stosunków lennych; D. zabezpieczenia państwa przed interwencją zewnętrzną.

4. Najstarszy opis granic polskich odnajdujemy w:

A. Kronice Galla Anonima; B. zapisach Ibrahima ibn Jakuba; C. akcie Dagome iudex; D. żywocie św. Wojciecha.

Strona 2 z 6

5. Mieszko I do ziem, które odziedziczył po przodkach, przyłączył po roku 966:

A. Pomorze, Wielkopolskę i Śląsk; B. Pomorze, Śląsk i Małopolskę; C. Śląsk, Mazowsze i Pomorze; D. Pomorze, Mazowsze i Małopolskę.

6. Zwycięska dla Mieszka I bitwa pod Cedynią zadecydowała o przyłączeniu do Polski:

A. Śląska; B. Małopolski; C. Mazowsza; D. Pomorza.

Przeczytaj zamieszczone poniżej teksty i wykonaj zadania 7, 8, 9, 10.

„[...] Oby Bóg przebaczył cesarzowi [Ottonowi III], że czynszownika [Bolesława Chrobrego] czyniąc udzielnym panem, do tego stopnia go wywyższył, iż zapomniawszy o stanowisku swego ojca ośmiela się on zawsze dotąd sobie przełożonych powoli ze-pchnąć w poddaństwo i łowiąc ich na wędkę marnego pieniądza przyprawiać o utratę wolności i niewolę!...” Wiek V–XV w źródłach, s. 102.

„[...] Zważywszy jego chwałę, potęgę i bogactwo, cesarz rzymski zawołał w po-dziwie: „Na koronę mego cesarstwa! To, co widzę, większe jest, niż wieść głosiła!”...

A zdjąwszy z głowy swej diadem cesarski, włożył go na głowę Bolesława na [zada-tek] przymierza i przyjaźni i za chorągiew triumfalną dał mu w darze gwóźdź z Krzyża Pańskiego wraz z włócznią św. Maurycego, w zamian za co Bolesław ofiarował mu ramię św. Wojciecha... cesarz go bratem i współpracownikiem cesarstwa i nazwał go przyjacielem i sprzymierzeńcem narodu rzymskiego. Ponadto zaś przekazał na rzecz jego oraz jego następców wszelką władzę, jaka w zakresie [udzielania] godności ko-ścielnych przysługiwała cesarstwu w królestwie polskim czy też w innych podbitych już przez niego krajach barbarzyńców oraz w tych, które podbije [w przyszłości]. Po-stanowienia tego układu zatwierdził [następnie] papież Sylwester przywilejem św. Rzymskiego Kościoła [...]” Anonim, tzw. Gall, Kronika polska, Wrocław 1989, s. 20–22

7. Powyższe teksty opisują: A. chrzest Mieszka I; B. koronację Bolesława Chrobrego; C. przebieg zjazdu gnieźnieńskiego; D. wizytę Bolesława Chrobrego w Magdeburgu.

8. Nałożenie na głowę Bolesława diademu cesarskiego i przekazanie włóczni św. Maurycego w przekazie Galla Anonima odebrane zostało jako:

A. wywyższenie księcia polskiego; B. zgoda na koronację księcia polskiego; C. nadanie księciu praw monarszych; D. wyróżnienie księcia polskiego.

Strona 3 z 6

9. W zapisie kronikarza niemieckiego Thietmara decyzje Ottona III:

A. są uznane za zgodne z linią polityczną Ottonów; B. są sprzeczne z polityką Ottona II; C. nie będą miały wpływu na politykę Cesarstwa; D. zaostrzą stosunki między księciem a cesarzem.

10. Nadanie księciu polskiemu prawa „w zakresie (udzielania) godności kościel-nych”:

A. wskazywało na odrębność, samodzielność Kościoła polskiego; B. wskazywało na podległość Kościoła polskiego papieżowi i cesarzowi; C. wskazywało na podległość Kościoła polskiego tylko cesarzowi; D. nie miało wpływu na sytuację prawną Kościoła na ziemiach polskich.

11. Koronacja Bolesława Chrobrego z 1025 roku zakończyła etap w budowie pań-stwa polskiego. Napisz w 3 zdaniach, na czym polegało znaczenie koronacji Bolesława Chrobrego.

12. Do przejawów kryzysu państwa polskiego z czasów Mieszka II nie zaliczymy:

A. odesłania insygniów koronacyjnych – utraty suwerenności; B. rozpadu terytorialnego – odłączania się ziem połączonych przez przodków; C. buntów społecznych wymierzonych przeciwko władzy świeckiej i duchownej; D. najazdu Brzetysława czeskiego na Wielkopolskę – utrata metropolii.

13. Przeanalizuj zamieszczoną poniżej mapę i wykonaj zamieszczone pod nią zadania.

a) wypisz ziemie czasowo należące do Polski; b) podaj nazwę grodu będącego metropolią Polski; c) wyjaśnij, czym spowodowana była czasowa przynależność do państwa pol-

skiego wymienionych w punkcie a) ziem.

Strona 4 z 6

14. Stosunki pierwszych Piastów z poddanymi regulowało prawo ...

15. Wypełnij zamieszczone poniżej ramki obrazujące strukturę władzy w państwie polskim za pierwszych Piastów, wpisując w odpowiednie miejsca: książę/król, wiec, dwór, drużyna. Opisz za pomocą wektorów wzajemne zależności wskaza-nych składników władzy.

16. Podstawą zarządu administracyjnego państwa były a) ........................................, a stojący na ich czele b) ............................................................................ posiadał władzę w zakresie c) .................................................... .

17. Powstałe w Tyńcu, Mogilnie, Łyścu i Lubi-niu pierwsze klasztory na ziemiach polskich należały do zakonu ...

18. Przed katedrą w Gnieźnie stoi pomnik w hoł-dzie budowniczemu państwa polskiego.

a) Kogo umieszczono na cokole? b) Kto jeszcze powinien znaleźć się na co-

kole? c) Dlaczego o tych władcach pisze się jako

o budowniczych Polski? Podaj pięć argu-mentów.

d) Narysuj linię chronologiczną i zamieść na niej wydarzenia związane z budową pań-stwa w okresie 966–1039.

Strona 5 z 6

KARTA ODPOWIEDZI

Nazwisko i imię .................................. klasa ............... data ...............................

1.

Słowianie Zachodni Słowianie Południowi Słowianie Wschodni

2.

Zaznacz prawidłową odpowiedź, wstawiając w odpowiednie miejsce .

3. A – B – C – D –

4. A – B – C – D –

5. A – B – C – D –

6. A – B – C – D –

7. A – B – C – D –

8. A – B – C – D –

9. A – B – C – D –

10. A – B – C – D –

11. 1. ............................................................................................................................

............................................................................................................................

2. ............................................................................................................................

............................................................................................................................

3. ............................................................................................................................

............................................................................................................................

Zaznacz prawidłową odpowiedź, wstawiając w odpowiednie miejsce .

12. A – B – C – D –

Strona 6 z 6

13. a) ............................................................................................................................

............................................................................................................................

b) ............................................................................................................................

c) ............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

14. ................................................................................................................................

15.

16. a) ............................................................................................................................

b) ............................................................................................................................

c) ............................................................................................................................

17. ................................................................................................................................

18. a) ............................................................................................................................

b) ............................................................................................................................

c) ...........................................................................................................................

...........................................................................................................................

d)