2009-01-06

1

Terapia dysleksji z wykorzystaniem

elektronicznych długopisów

Klimaszewska Agnieszka, Grabkowski Michał

Dysleksja rozwojowa - definicja

Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci

o prawidłowym rozwoju umysłowym spowodowane

zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych,

motorycznych i ich integracji, uwarunkowanymi

nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego.

2009-01-06

2

• 1878 - dr Kusmaul opisuje mężczyznę, który nie mógł nauczyć się czytać („ślepota czytania”)

• 1886 - okulista W. Pringle Morgan opisuje kolejny przypadek tego zaburzenia u 14-letniego chłopca: „byłby on najbardziej bystrym chłopcem w szkole, gdyby całe nauczanie było ustne” („ślepota słowna”)

• 1887 - D. Berlin po raz pierwszy używa terminu dysleksja na określenie zespołu specyficznych trudności, jakie można obserwować w procesie czytania i pisania u niektórych dzieci i.osób dorosłych

Dysleksja - historia

• 1896 – 1917 - czas publikowania opisów przypadków dysleksji, co doprowadziło do identyfikacji oraz rejestracji jej objawów i.wyodrębnienia specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci

• 1918 – 1945 - koncentracja na pierwotnych przyczynach dysleksji oraz przygotowanie odpowiednich pomocy do diagnozowania oraz wypracowywania metod terapeutycznych

• 1945 – 2007 - dominują badania nad mechanizmami dysleksji oraz dynamicznie rozwijają się systemy terapii pedagogicznej i.jej ramy organizacyjne

Dysleksja - historia

2009-01-06

3

• 1949 - powstaje Towarzystwo im. Ortona ( The Orton Dyslexia

Society)

• 1959 - w czasopiśmie „Szkoła Specjalna pojawia się artykuł

„Dysleksja” autorstwa Anny Drath

• 1990 - powstanie Polskiego Towarzystwa Dysleksji (prof. Marta

Bogdanowicz)

Dysleksja - historia

Rodzaje zaburzeń występujących pod pojęciem dysleksji

rozwojowej:

• dysleksja - trudności w czytaniu

• dysortografia - trudności z opanowaniem poprawnej pisowni

• dysgrafia - niski poziom graficzny pisma

• dyskalkulia - problemy w matematyce

Rodzaje zaburzeń

2009-01-06

4

Rodzaje zaburzeń

Siedmioletnie dziecko przerysowujące cyfry 2, 7, 9

Siedmioletnie dziecko zapisujące cyfry od 1 do 5 ze słuchu

Rodzaje zaburzeń

Specyficzne trudności w pisaniu

u 12-letniego chłopca

2009-01-06

5

Rodzaje zaburzeń

Praca 15-letniego Mateusza

Czytanie:

• mylenie liter o podobnym kształcie (a-o, m-n, l-t-ł, b-d, g-p, n-u, m-w, itp.)

• opuszczanie liter, sylab, wyrazów, wierszy, przekręcanie końcówek wyrazów, "zgadywanie", gubienie się w tekście

• czytanie jest nierytmiczne, długo utrzymuje się technika literowania

• koncentracja na technicznej stronie czytania utrudnia rozumienie treści

• przestawianie i opuszczanie liter, sylab, linijek druku

• mylenie wyrazów o podobnym brzmieniu, zniekształcanie słów

Objawy dysleksji

2009-01-06

6

Pisanie:

• trudności z zapamiętaniem kształtu liter, mylenie liter o.podobnym kształcie

• pomijanie drobnych elementów graficznych liter

• opuszczanie liter lub cząstek wyrazów

• pomimo znajomości zasad i reguł ortograficznych liczne błędy ortograficzne

• niewłaściwe rozplanowanie graficzne wyrazów w zeszycie, mogą występować elementy pisma lustrzanego, dziecko "nie mieści się" w liniaturze zeszytu

• trudności z wyodrębnianiem wyrazów ze zdań, z zapisaniem wyrazów nieznanych, zmiana kolejności wyrazów w zdaniu

• za duży lub za mały nacisk, mała precyzja dłoni i palców, wolne tempo

• obniżony poziom graficzny pisma

Objawy dysleksji

Rysowanie:

• trudności z właściwym rozplanowaniem rysunku

• zakłócenia proporcji elementów, stosunków przestrzennych

• rysunki sprawiają wrażenie chaotycznych, są uproszczone, zawierają małą liczbę szczegółów

• kłopoty z odwzorowywaniem prostych figur geometrycznych

Objawy dysleksji

2009-01-06

7

Inne:

• trudności w zapamiętywaniu imion i nazwisk, nazw własnych, nazw kolorów

• problemy z oznaczaniem czasu na zegarze, kierunków na mapie

• trudności z zapamiętaniem dat (nawet daty własnych urodzin)

• mylenie prawej i lewej ręki

• mała sprawność i koordynacja ruchów

• problemy z użyciem słów określających kierunki (nad/pod, do/z itd.)

• kłopoty z odtwarzaniem sekwencji (dni tygodnia, miesiące)

Objawy dysleksji

• 10-15% uczniów to dzieci dyslektyczne (literatura europejska)

• badania w Polsce określają odsetek dysleksji na 9-10%

• chłopcy stanowią 75% wśród dzieci z dysleksją

• 70-80% nieletnich przestępców o przeciętnym lub

ponadprzeciętnym poziomie inteligencji zmaga się

z.zaburzeniami w nauce czytania i pisania

Dysleksja - statystyki

2009-01-06

8

Możliwości:

• słowniki: Children's Dictionary, Thesaurus, English to Spanish Translation Dictionary

• rozpoznawanie ponad 250 000 słów

• skanowanie pojedynczych słów lub całych linii

• podświetlanie czytanych wyrazów w celu łatwiejszego śledzenia

• wyświetlanie zeskanowanego słowa na wyświetlaczu LCD wraz z.definicją i synonimami

• możliwość odsłuchania zeskanowanych

słów, ich definicji oraz synonimów

przy pomocy wbudowanego głośnika

lub słuchawek

Długopisy wspomagające czytanie

Możliwości:

• literowanie słowa lub podział na sylaby

• zapis 80 ostatnio zeskanowanych słów w celu łatwego ich powtórzenia

• blokowanie funkcji wyświetlającej definicję oraz synonimy słowa, w celu umożliwienia wykorzystania na egzaminach

• dostosowany do korzystania przez osoby leworęczne

• 97% skuteczność rozpoznawania wyrazów

• rozpoznawanie formatów wielu czcionek o różnych rozmiarach (6-22 pt)

• wbudowany tutorial

• małe rozmiary i waga

• cena: $249.00• http://aatechpro.com/demo.html

Długopisy wspomagające czytanie

2009-01-06

9

Możliwości:

• słowniki: American Heritage, College Dictionary, 4th Edition -540,000 Words, Roget’s II New Thesaurus, Quicktionary Student English to Spanish Translation Dictionary

• rozpoznawanie ponad 540,000 słów

• cena: $299.95

Długopisy wspomagające czytanie

Możliwości:

• słownik: Concise Oxford English Dictionary,

• ponad 240 000 słów

• skanowanie pojedynczych słów lub całych linii

• wyświetlanie i odczytanie słownikowej definicji słowa

• odsyłacze do słów wewnątrz definicji

• możliwość wprowadzenia słowa ręcznie

• możliwość skanowania od lewej do prawej i odwrotnie

• literowanie słowa, podział słowa na sylaby

• SMS –wysyłanie zeskanowanego tekstu

• posiada Test Mode pozwalający na wyłączenie wyświetlania definicji w celu używania podczasegzaminów

Długopisy wspomagające czytanie

2009-01-06

10

Możliwości:

• posiada historię skanowanych słów

• możliwość korzystania przez osoby leworęczne

• ulepszona dokładność

• rozpoznawanie czcionki o rozmiarze 6-22pt, pogrubionej, kursywy, podkreślonej, nieaktywnego tekstu

• naturalny język

• ergonomiczność: 6" x 1,5" x 1", waga ok. 90g

• cena: $299.95

Długopisy wspomagające czytanie

Możliwości:

• słowniki: Thesaurus and English-Spanish translation, American Heritage College Dictionary 4th Edition

• ponad 540,000 słów i definicji

• cena: $299.00

Długopisy wspomagające czytanie

2009-01-06

11

Możliwości:

• języki: angielski, francuski, niemiecki, włoski, portugalski, hiszpański, szwedzki, hebrajski

• ergonomiczność: 6" x 1,5" x 1", waga ok. 90g

• przechowanie w pamięci do 500 stron

• rozpoznawanie formatów wielu czcionek o różnych rozmiarach (6-22 pt)

• podłączenie dodatkowych urządzeń wejściowych do wprowadzania tekstu, którego nie możnazeskanować

• transfer danych przez IrDA lub USB

• 97% skuteczność rozpoznawania wyrazów

Długopisy do skanowania

Długopisy do skanowania

2009-01-06

12

Możliwości:

• języki: angielski, francuski, niemiecki, włoski, portugalski, hiszpański, szwedzki

• przechowanie w pamięci do 1000 stron

• 97% skuteczność rozpoznawania wyrazów

• automatyczne tworzenie dokumentów MS Word

• odczytanie zeskanowanego tekstu

• wyświetlanie definicji zeskanowanych słów

• przesyłanie w czasie rzeczywistym

skanowanego tekstu do komputera PC

• skanowanie małych obrazków

• transfer danych do urządzeń PDA,

Smartphone, lub komputera PC przez

IrDA lub USB (tylko PC)

Długopisy do skanowania wspomagające czytanie

Możliwości:

• słowniki: Office Edition The American Heritage Dictionary 4th Edition, The American Heritage Stedman’s Medical Dictionary, Wall Street Words, Dictionary of Computer and Internet Words, The American Heritage Student Science Dictionary, The Houghton Mifflin Dictionary of Geography, The American Heritage Dictionary of Idioms, The American Heritage Abbreviations Dictionary, 2nd Edition,

Roget’s II The New Theasurus

• skanowanie i transfer w pełni edytowalnego

tekstu do komputera lub PDA

Długopisy do skanowania wspomagające czytanie

2009-01-06

13

Możliwości:

• automatyczne tworzenie dokumentów MS Word

• możliwość wprowadzania danych bezpośrednio do Microsoft Excell

• skanowanie wizytówek i synchronizacji z Microsoft Outlook i.PDA adress book

• możliwość przechowania adresów stroninternetowych i dodania ich do ulubionychw przeglądarce

Długopisy do skanowania wspomagające czytanie

Używanie elektronicznych długopisów przez osoby dyslektyczne pozwala na:

• zwiększenie płynności czytania

• rozwijanie słownictwa

• lepsze zrozumienie czytanego tekstu

• zapoznanie się z pisownią i wymową wyrazów

• poznanie znaczenia nowych wyrazów

• zwiększenie pewności siebie

• uzyskanie niezależności

Zalety używania elektronicznych długopisów

2009-01-06

14

Opis metody:

• badanej osobie wyświetlany jest znak

• osoba ma za zadanie napisać przy pomocy tabletu widziany znak

• porównanie wprowadzonego znaku z wyświetlanym

• porównanie wprowadzonego znaku ze znakami z bazy danych sporządzonej na podstawie znaków pisanych przez osoby dyslektyczne

• diagnoza

Tablety – diagnozowanie dysleksji

Opis metody:

• badanej osobie wyświetlane jest słowo

• osoba ma za zadanie przeliterować i napisać przy pomocy tabletu widziane słowo

• system porównuje wypowiedziane słowo z bazą nagrań prawidłowo wypowiedzianego słowa

• napisane słowo porównywane jest z bazą znaków

• porównanie wprowadzonych znaków ze znakami z bazy danych sporządzonej na podstawie znaków pisanychprzez osoby dyslektyczne

• diagnoza

Tablety – diagnozowanie dysleksji

2009-01-06

15

Opis metody:

• Dziecko ma za zadanie przepisać przy pomocy tabletu krótkie opowiadanie

• Oprogramowanie analizuje:

czas poświęcony na pisanie – długopis znajduje się przy powierzchni tabletu

czas przerw w pisaniu

szybkość pisania

nacisk długopisu na powierzchnię tabletu

Tablety – diagnozowanie dysleksji

Zalety stosowania tabletów przy robieniu notatek przez osoby dyslektyczne:

• wzrasta pewność siebie - notatki zapisywane są od razu w.czytelnej i poprawionej formie

• poprawa pisma – ograniczone możliwości rozpoznawania znaków

• korygowanie sposobu trzymania długopisu – tablet wymaga odpowiedniego nacisku pod odpowiednim kątem

Tablety – terapia dysleksji

2009-01-06

16

Trenowanie pisma przy wykorzystaniu tabletu i dowolnego oprogramowania do rozpoznawania pisma:

Po napisaniu słowa program stara się je rozpoznać, dzięki czemu osoba wie na ile dokładnie je napisała.

Tablety – terapia dysleksji

Herbi Writer

Dziecko ma możliwość samodzielnego ćwiczenia pisma ręcznego

Tablety – terapia dysleksji

2009-01-06

17

Tablety – terapia dysleksji

Herbi Writer

Tablety – terapia dysleksji

Herbi Writer

2009-01-06

18

The Talking Pen®

• Wynaleziony w 1974r.

• Ćwiczenie polega na śledzeniu

długopisem napisanego wzoru/tekstu

• Urządzenie wydaje sygnał dźwiękowy

jeżeli długopis znajduje się poza

wzorem

• Detekcja dokonywana jest

z.wykorzystaniem czujnika

podczerwieni

The Talking Pen®

2009-01-06

19

Mobile Notetaker

• przechowuje zawartość do 50 kartek A4

• wykorzystuje zwykły papier

• rozdzielczość 100DPI

• nie wymaga podłączenia o komputera

Trudności spotykane u dzieci z dysleksją rozwojową:

• nieprawidłowe trzymanie długopisu w palcach

• trzymanie długopisu zbyt blisko czubka lub końca

• zbyt duży lub zbyt mały nacisk na podłoże

• zbyt mocne lub zbyt słabe ściskanie ołówka/długopisu

Tablet oraz inteligentny długopis

do prowadzenia ćwiczeń zręcznościowych wspomagających terapię dysleksji

2009-01-06

20

Prototyp urządzenia do monitorowania ścisku

Tablet

Intuos3 A4

obszar aktywny A4

1024 poziomy siły nacisku

odczyt 200 punktów/sekundę

Cintiq 21UX

LCD

obszar aktywny 21″

1024 poziomy siły nacisku

odczyt 133 punkty/sekundę

2009-01-06

21

Oprogramowanie - założenia dotyczące ćwiczeń

• czytane polecenia

• możliwość zmiany koloru tła, długopisu i konturów

obrazków

• stałe informowanie dziecka o nieprawidłowym:

sposobie trzymania długopisu

ściskaniu długopisu

nacisku na podłoże

wykonywaniu ćwiczenia

Mierzone parametry:

• czas zbyt mocnego ściskania długopisu / czas wykonywania

ćwiczenia [%]

• czas zbyt słabego ściskania / czas wykonywania ćwiczenia [%]

• średnia siła ściskania długopisu

• czas zbyt mocnego nacisku na podłoże / czas wykonywania

ćwiczenia [%]

• czas zbyt słabego nacisku na podłoże / czas wykonywania ćwiczenia

[%]

• średnia siła nacisku na podłoże

• czas trzymania długopisu nad podłożem / czas wykonywania

ćwiczenia [%]

• czas wykonywania ćwiczenia [s]

• informacja czy ćwiczenie zostało wykonane do końca [tak lub nie]

Tablet oraz inteligentny długopis

do prowadzenia ćwiczeń zręcznościowych wspomagających terapię dysleksji

2009-01-06

22

Mierzone parametry:

• liczba przecięć konturu (kolorowanki)

• liczba oderwań ręki (szlaczki)

• obszar poza zadanym konturem / obszar rysunku [%] (szlaczki)

Tablet oraz inteligentny długopis

do prowadzenia ćwiczeń zręcznościowych wspomagających terapię dysleksji

Oprogramowanie - monitorowane parametry

• ścisk długopisu

• nacisk na tablet

• czas wykonywania ćwiczenia

• informacja czy ćwiczenie zostało wykonane

• liczba przecięć konturu

• liczba oderwań ręki

• obszar poza konturem / obszar rysunku dziecka

• liczba pomyłek

2009-01-06

23

Oprogramowanie - ćwiczenia

Ćwiczenie Rysunki

Ćwiczenie Łączenie kropek

Ćwiczenie Szlaczki

Ćwiczenie Kolorowanki

Ćwiczenie Labirynty

Oprogramowanie - dodatkowa funkcjonalność

Okno Zarządzanie uczniami Okno Historia

Okno HistoriaOkno Konfiguracja sesji

2009-01-06

24

Testy pilotażowe

Testy przeprowadzono na grupie 22 dzieci z klas integracyjnych I-III.

System spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem wśród dzieci i nauczycieli.

Wnioski oparte o współczynnik korelacji:

potwierdzenie obserwacji dotyczących

problemów z ćwiczeniami grafomotorycznymi

zbyt słabego ścisku długopisu i nacisku na podłoże

zbyt mocnego nacisku na tablet

niepotwierdzenie obserwacji dotyczących

zbyt mocnego ścisku długopisu

zauważono korelację między zbyt mocnym ściskiem długopisu i naciskiem na

tablet a opinią wychowawcy o problemach grafomotorycznych i/lub chorobie

Hans Christian Andersen

Sławni dyslektycy

2009-01-06

25

Alexander Graham Bell

Sławni dyslektycy

Winston Churchill

Sławni dyslektycy

2009-01-06

26

Leonardo da Vinci

Sławni dyslektycy

Walt Disney

Sławni dyslektycy

2009-01-06

27

Albert Einstein

Sławni dyslektycy

Henry Ford

Sławni dyslektycy

2009-01-06

28

Cher

Sławni dyslektycy

Whoopi Goldberg

Sławni dyslektycy

2009-01-06

29

Quentin Tarantino

Sławni dyslektycy

John Lennon

Sławni dyslektycy

2009-01-06

30

Wolfgang Amadeusz Mozart

Sławni dyslektycy

Dziękujemy