Teoria podziału funkcjonalnego EC – na przykładzie teorii Ricardo
description
Transcript of Teoria podziału funkcjonalnego EC – na przykładzie teorii Ricardo
11
Teoria podziału funkcjonalnego EC – na Teoria podziału funkcjonalnego EC – na przykładzie teorii Ricardoprzykładzie teorii Ricardo
Teoria podziału Ricardo Teoria podziału Ricardo charakterystyka ogólnacharakterystyka ogólna
1.1. Teoria podziału jako „łącznik” miedzy teorią Teoria podziału jako „łącznik” miedzy teorią wartości i teorią wzrostu Ricardowartości i teorią wzrostu Ricardo
2.2. Ahistoryczny charakterAhistoryczny charakter3.3. Główne elementy składowe:Główne elementy składowe:a)a) Teoria płacy, pracy i zatrudnieniaTeoria płacy, pracy i zatrudnieniab)b) Teoria zyskuTeoria zyskuc)c) Teoria renty gruntowejTeoria renty gruntowej
22
Teoria płacy, pracy i zatrudnienia RicardoTeoria płacy, pracy i zatrudnienia Ricardo
Pojęcie płacy naturalnej i rynkowejPojęcie płacy naturalnej i rynkowej Płaca naturalna jest określona przez trzy czynnikiPłaca naturalna jest określona przez trzy czynniki1. Minimum kosztów utrzymania robotnika i jego 1. Minimum kosztów utrzymania robotnika i jego
rodziny – czynnik najważniejszy (pojęcie rodziny – czynnik najważniejszy (pojęcie funduszu utrzymania robotnikówfunduszu utrzymania robotników))
2. Koszty zaspakajania 2. Koszty zaspakajania potrzeb wyższego rzędupotrzeb wyższego rzędu3. Koszty 3. Koszty zdobycia kwalifikacjizdobycia kwalifikacji Wniosek: płaca naturalna nie jest pieniężnym Wniosek: płaca naturalna nie jest pieniężnym
odpowiednikiem minimum utrzymania i jest odpowiednikiem minimum utrzymania i jest historycznie zmienna (stale rośnie)historycznie zmienna (stale rośnie)
33
Teoria płacy, pracy i zatrudnienia RicardoTeoria płacy, pracy i zatrudnienia Ricardo
Płaca rynkowa: określona przez sytuację na rynku Płaca rynkowa: określona przez sytuację na rynku pracy (podaż i popyt)pracy (podaż i popyt)
Prawo płacyPrawo płacy Ricardo (zależność między płacą Ricardo (zależność między płacą naturalną i rynkową) naturalną i rynkową)
LLS S - podaż pracy, L - podaż pracy, LDD – popyt na pracę, t- czas – popyt na pracę, t- czas Prawo płacy - długi okresPrawo płacy - długi okres
00)(
00)(
)((
dtdLtww
dtdLtww
twwfdtdL
S
S
S
)(tw
44
Teoria płacy, pracy i zatrudnienia RicardoTeoria płacy, pracy i zatrudnienia Ricardo
Płaca rynkowa – krótki okresPłaca rynkowa – krótki okres
0
0
)(
dtdWLL
dtdWLL
LLww
SD
SD
S
D
55
Teoria płacy, pracy i zatrudnienia RicardoTeoria płacy, pracy i zatrudnienia RicardoPłaca naturalna i rynkowa w długim okresiePłaca naturalna i rynkowa w długim okresie
W długim okresie działanie W długim okresie działanie prawa płacy prowadzi do prawa płacy prowadzi do zrównania się dynamiki zrównania się dynamiki podaży pracy, popytu na podaży pracy, popytu na pracę i dynamiki ludnościpracę i dynamiki ludności
Wzrost plac naturalnych Wzrost plac naturalnych (dobrobytu) jest pochodną (dobrobytu) jest pochodną ogólnego rozwoju ogólnego rozwoju gospodarczego a nie gospodarczego a nie roszczeń placowychroszczeń placowych
Płace rynkowe stale Płace rynkowe stale oscylują wokół płac oscylują wokół płac naturalnychnaturalnych
w w(t)
t
w
w(t)
dLs/dt=dLD/dt=dL/dt
66
Teoria zysku RicardoTeoria zysku Ricardo Brak rozwiniętej teorii zysku – przyczyną jest skrajnie Brak rozwiniętej teorii zysku – przyczyną jest skrajnie
ahistoryczneahistoryczne ujmowanie kapitału i kapitalizmu ujmowanie kapitału i kapitalizmu Zysk jako przekształcona forma tzw. Zysk jako przekształcona forma tzw. wartości wartości
dodatkowejdodatkowej Sprzeczność między zyskiem i płacąSprzeczność między zyskiem i płacą1.1. Krótki okres: bezpośredniaKrótki okres: bezpośrednia2.2. Długi okres: poprzez mechanizm wzrostu rent Długi okres: poprzez mechanizm wzrostu rent
gruntowych i związany z tym wzrost plac naturalnych gruntowych i związany z tym wzrost plac naturalnych (funduszu utrzymania robotników)(funduszu utrzymania robotników)
3.3. Długookresowy spadek stopu zysku prowadzi do tzw. Długookresowy spadek stopu zysku prowadzi do tzw. sekularnej stagnacji gospodarkisekularnej stagnacji gospodarki
Tzw. Tzw. zbożowa wersja teorii zyskuzbożowa wersja teorii zysku ( (corn theory of corn theory of profitprofit) jako próba pokonania wewnętrznej sprzeczności ) jako próba pokonania wewnętrznej sprzeczności teorii wartości opartej na pracyteorii wartości opartej na pracy
77
Teoria renty gruntowej (rent naturalnych)Teoria renty gruntowej (rent naturalnych)
Główne założenia TRGGłówne założenia TRG1.1. Prawo malejącej produkcyjności (MP<AP)Prawo malejącej produkcyjności (MP<AP)2.2. Ograniczona ilość ziemi (nadającej się do Ograniczona ilość ziemi (nadającej się do
rolniczego użytkowania)rolniczego użytkowania)3.3. Prywatna własność ziemiPrywatna własność ziemi4.4. Swoboda przepływu kapitału (do/z rolnictwa)Swoboda przepływu kapitału (do/z rolnictwa)5.5. Trójklasowy model rolnictwa: robotnicy rolni, Trójklasowy model rolnictwa: robotnicy rolni,
właściciele, producenci rolniwłaściciele, producenci rolni
88
Teoria renty gruntowej (rent naturalnych)Teoria renty gruntowej (rent naturalnych)
...
'
... )()( krtrwobrkrtrwobrpr KKpKKc Źródło/mechanizm powstawania renty gruntowejŹródło/mechanizm powstawania renty gruntowej1.1. W warunkach krańcowych (najgorszych) cena produkcji obejmuje koszty i zysk przeciętnyW warunkach krańcowych (najgorszych) cena produkcji obejmuje koszty i zysk przeciętny2.2. W warunkach lepszych niż najgorsze cena produkcji zawiera nadwyżkę nad zysk przeciętny i ta nadwyżka jest W warunkach lepszych niż najgorsze cena produkcji zawiera nadwyżkę nad zysk przeciętny i ta nadwyżka jest
źródłem rentyźródłem rentyccprpr = koszty + zysk przeciętny + renta = koszty + zysk przeciętny + renta
3.3. Teoria nie wyjaśnia, co jest źródłem zysku w warunkach najgorszychTeoria nie wyjaśnia, co jest źródłem zysku w warunkach najgorszych
99
Teoria renty gruntowej (rent naturalnych)Teoria renty gruntowej (rent naturalnych)
RodzajeRodzaje renty gruntowej (różniczkowej) renty gruntowej (różniczkowej)1.1. Pierwsza: wynikająca ze zróżnicowania warunków Pierwsza: wynikająca ze zróżnicowania warunków
naturalnychnaturalnych2.2. Druga: wynikająca ze zróżnicowania intensywności Druga: wynikająca ze zróżnicowania intensywności
produkcji, postępu technicznego itp..produkcji, postępu technicznego itp.. Różnice w Różnice w zawłaszczaniu zawłaszczaniu rentyrenty1.1. Pierwsza: w całości właścicielePierwsza: w całości właściciele2.2. Druga: przejściowo (okres trwania umowy Druga: przejściowo (okres trwania umowy
dzierżawnej) producenci, potem właścicieledzierżawnej) producenci, potem właściciele AntyfeudalnyAntyfeudalny aspekt społeczny TRG Ricardo aspekt społeczny TRG Ricardo