Tecza Zytomierszczyzny 4

28
Tęcza Żytomierszczyzny Веселка Житомирщини № 1 (4) січень - березень 2012 польсько-український журнал Wielki Triumf Zespołu Pieśni i Tańca “Śląsk”

description

 

Transcript of Tecza Zytomierszczyzny 4

Page 1: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza ŻytomierszczyznyВеселка Житомирщини

№ 1 (4) січень - березень 2012

польсько-український журнал

Wielki TriumfZespołu Pieśni i Tańca “Śląsk”

Page 2: Tecza Zytomierszczyzny 4

Życzenia wielkanocne J. E. księdza Arcybiskupa Piotra Malczuka dla czytelników “Tęczy Żytomierszczyzny”

Page 3: Tecza Zytomierszczyzny 4

3

w numierze

23

Światowe Forum Mediów Polonijnych 4

Przygody na Śląsku6

Witamy polonijne zespoły10

Dni Kultury Polskiej w Żytomierzu1 1 Święto pasowania pierwszoklasistów

na uczniów polskiej klasy1 2 Pamięci Ignacego Jana Padarewskiego1 4 «Tęcza zwiastuje znakiem pomyślności»1 6 Ambasador Kultury Polskiej

Zespół Pieśni i Tańca «Śląsk»20

Tak daleka i tak bliska Kanada21 «Słoneczne melodie»22

Polskie stolice23 Legendy o stolicach24

Rok 2012 Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ogłosił rokiem trzech wielkich Polaków: ks. Piotra Skargi, Janusza Korczaka i Józefa Ignacego Kraszewskiego

Tęcza Żytomierszczyzny, № 1 (4) 2012

23

Світовий форум полонійних медіа6

Пригоди на Шльонську8

Вітаємо полонійні колективи 10

Дні польської культури в Житомирі1 1 Посвячення першокласників в учні

польського класу1 2 Пам'яті Ігнація Яна Падеревського1 4 «Веселка сходить на добро»1 6 Посол польської культури

Ансамбль Пісні і Танцю «Шльонськ»20

Така далека й така близька Канада21 «Сонячні мелодії»22

Столиці Польщі23 Легенди про столиці24

2012 рік Сейм Республіки Польща проголосив роком трьох видатних поляків: кс. Петра Скарги, Януша Корчака та Юзефа Ігнація Крашевського

Założyciel i wydawca:Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie

redakcja w składzie:mgr Wiktoria Laskowska-Szczur (redaktor naczelny)Jana Laskowska (redaktor)ks. dk. dr Jacek Pawłowiczks. Jarosław Giżyckidr Iryna Kopoćmgr Elwira GilewiczAleksander PiwowarskiZdjęcia z archiwum Żytomierskiego Obwodowego ZPUadres redakcji:ul.Czerniachowskiego 34B10005, m. Żytomierzadres do korespondencji:Ul. Korolowa 46A/8310025 m. Żytomierz

Свідоцтво про державнурестрацію друкованого засобумасової інформації серії ЖТ № 96/473 Pвід 24.03.2011Nadrukowano: PP Melnik S. O. m. Żytomierz, ul. Puszkińska, 63Надруковано: ПП Мельник С. О.м. Житомир, вул. Пушкінська, 63Nakład 500 szt.Тираж 500 прим.

Redakcja nie utożsamia się zpoglądami autorów nadesłanychmateriałówРедакція може не поділяти думкиавторів матеріалів

Jesteśmy na stronie internetowej:Шукайте нас на сайті:www.zozpu.zhitomir.nete-mail: [email protected]

Tęcza Żytomierszczyznykwartalnik mniejszości polskiej

Засновник і видавець:Житомирська обласна Спілка поляків України

Редакція у складі:Вікторія Лясковська-Щур(головний редактор)Яна Лясковська (редактор)кс. дк. Яцек Павловичкс. Ярослав ГіжицькийІрина КопотьЕльвіра ГілевичОлександр ПивоварськийФотографії з архіву Житомирської обласної СПУАдреса редакції:вул. Черняховського 34б10005, м. ЖитомирАдреса для листування:вул. Корольова 46А/8310025 м. Житомир

SpiS Treści: Зміст:

Page 4: Tecza Zytomierszczyzny 4

4 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

AktuAlności

W Warszawie odbyła się Międzynarodowa konferencja«Ignacy Jan Paderewski – Wirtuoz przywrócenia Europie

Polski. Dziedzictwo wartości dla wyborów dzisiejszych. W70. Rocznicę śmierci I.J. Paderewskiego i przeddzień Prezy-dencji Polski w Radzie Unii Europejskiej» pod patronatem ho-norowym Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.Konferencji towarzyszyła wystawa zorganizowana przezŻOZPU «Ignacy Jan Paderewski i Ziemia Żytomierska». Wkonferencji wzięły udział E. Gilewicz i W. Laskowska-Szczur.

WKąśnej Dolnej w dworku Ignacego Jana Paderewskiegoodbyła się uroczystość, której motywem przewodnim była

przypadająca w 2011 r. 70. rocznica śmierci mistrza. Uczestnicyuroczystości mieli okazję zwiedzać trzy wystawy poświęconepostaci I. J. Paderewskiego: «Paderewski w Kalifornii»,prezentowaną po raz pierwszy w dworku w Kąśnej Dolnej,przygotowaną przez ŻOZPU «Paderewski i ziemia Żytomier-ska» oraz przygotowaną przez Wydział Kultury i PromocjiStarostwa Powiatowego w Tarnowie i prezentowaną po razpierwszy «Z Małopolski ku niepodległej Polsce. Ignacy JanPaderewski. Historia – Tradycja – Pamięć». W uroczystościachuczestniczyła delegacja ŻOZPU z panią prezes WiktoriąLaskowską-Szczur.

Konsul RP w Winnicy p. Edyta Niedźwiedzka oraz p. Wik-toria Laskowska-Szczur pozdrowiły wszystkich uczniów

szkoły średniej nr 28 w Żytomierzu, nauczycieli i rodziców zokazji święta pierwszego dzwonka oraz otwarcia polskiej klasy,życzyły inspiracji, cierpliwości i zdrowia.

W dn. 10.09.2011 w Kijowie odbył się zjazd założycielskinowej formacji politycznej «Partia Polaków Ukrainy», na

który przybyło 150 delegatów z 23 obwodów Ukrainy. Zjazdprzyjął program i statut, ustalił nazwę. Wybrał też władze par-tii: Radę Polityczną, Komisję Rewizyjną orazprzewodniczącego Stanisława Kosteckiego. Wyznaczono celei główne kierunki działalności, zaplanowano przeprowadzenierejestracji w Minis-terstwie Sprawiedliwości, jak też zebranie 10tys. podpisów we wszystkich obwodach Ukrainy.

Zgodnie z programem, głównym celem partii jest obrona in-teresów polskiej mniejszości narodowej i sprzyjanie europe-jskiej integracji Ukrainy. Za podstawę ideologiczną przyjęto ideęchrześcijańsko-demokratyczną. Członkiem partii, zgodnie zestatutem, może zostać każdy obywatel Ukrainy, zarówno pol-skiej, jek też innej narodowości.

Zokazji Święta Niepodległości Polski w dn. 13.11.2011 r.w katedrze pw. św. Zofii w Żytomierzu została odprawiona

uroczysta Msza św. i odbył się okolicznościowy koncert. Mszyśw. przewodniczył biskup pomocniczy diecezji kijowsko-żytomierskiej Witalij Skomorowski. Organizatorami uroczystościbyli: ŻOZPU (p. Wiktoria Laskowska-Szczur), Kapelania Polska(ksiądz Jarosław Giżycki). Honorowymi gośćmi uroczystościbyli: Radca Minister Ambasady RP w Kijowie GerardPokruszyński, Konsul RP w Winnicy Damian Ciarciński, KonsulHonorowy RP w Żytomierzu Jurij Woderacki, kierownikWydziału polityki wewnętrznej Żytomierskiej Rady MiejskiejOlga Biłobrowec oraz prezesi polskich organizacjiŻytomierszczyzny.

Prezydenci Polski i Ukrainy, Bronisław Komorowski i Wik-tor Janukowycz, wspólnie wmurowali akt erekcyjny pod

budowę Polskiego Cmentarza Wojennego w Bykowni pod Ki-jowem. Uroczystość ta odbyła się 26.11.2011 r. Wraz z aktemerekcyjnym w ziemię w Bykowni wkopano urny z ziemią z Katy-nia, Kozielska, Ostaszkowa, Miednoje, Starobielska, Charkowai Warszawy.

Nowa nekropolia upamiętni los ponad 3,4 tys. ofiar zbrodnikatyńskiej spoczywających w Bykowni. Budowa cmentarza mazakończyć się wiosną 2012 r. W uroczystości wzięła udział de-legacja ŻOZPU na czele z prezesem.

W dn. 11.12.2011 w Kijowie odbyło się posiedzenieZarządu Głównego Związku Polaków na Ukrainie. Spra-

wozdanie z działalności organizacji za okres, który upłynął odczasu ostatniego posiedzenia, złożył prezes ZPU StanisławKostecki, zaznaczając w nim pozytywne procesy w rozwojuZwiązku. Mówił też o trudnościach, wśród nich nadal, niestety,w sferze marzeń pozostaje realizacja idei powstania wielo-funkcyjnego Domu Polskiego w Kijowie. Zarząd ZPU przyjąłdymisję S. Kosteckiego ze stanowiska prezesa. Stanowiskoprezesa do zwołania obrad Kongresu ZPU objął I wiceprezesAntoni Stefanowicz.

Nakładem ŻOZPU ukazał się IV zeszyt serii wydawniczejpt. «Muzyczny Skarbiec Wołynia», w którym zostały opuk-

likowane nuty trzech romansów żytomierskiego kompozytora,Michała Skorulskiego do wierszy Ignacego Rauzego. Utworyzostały zaopatrzone komentarzem naukowym p. dr I. Kopoć.Seria ukazuje się przy wsparciu Fundacji «Pomoc Polakom naWschodzie» oraz Senatu RP.

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie rozpocząłzintensyfikowaną promocję na Ukrainie. 18 listopada

2011r. podpisane zostało porozumienie o współpracy międzyUniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie (Polska) aŻytomierskim Obwodowym Związkiem Polaków na Ukrainie.

Na początku 2012 r. w katedrze żytomierskiej z inicjatywyŻOZPU odbyły się dwa znaczące koncerty. Pierwszy z nich

miał miejsce 22 stycznia i upamiętniał postaci bohaterskich or-ganistów, którzy oddali swe życie za wiarę i polskość w okresiestalinowskich represji. Koncert ten w wykonaniu ZasłużonegoDla Kultury Polskiej Zespołu Kameralnego im. I. F. Dobrzyń-skiego pod kierownictwem p. dr I. Kopoć, spotkał się z uz-naniem. Drugi koncert pt. «Stabat Mater», wykonany 18 marcazapoznał mieszkańców Żytomierza ze wspaniałą muzykąwielkopostną. Niektóre utwory były po raz pierwszy wykony-wane na Ukrainie.

Wdn. 16.03.2012 r. została otwarta wystawa «AdamMickiewicz (1798-1855)» na Żytomierskim Państwowym

Uniwersytecie im. I. Franki, której autorem jest Muzeum AdamaMickiewicza w Warszawie. Została ona udostępniona przezKonsulat Generalny RP w Winnicy a jej organizatorem byłŻOZPU. Otwarcia wystawy dokonał Radca Ambasady RP wKijowie p. Dariusz Górczyński.

Sportowcy z Żytomierszczyzny wzieli udział w X Świa-towych Zimowych Igrzyskach Polonijnych «Śląsk-Beskidy

2012», które odbyły się pod patronatem Prezydenta RPBronisława Komorowskiego na gościnnej ziemi ślaskiej. Gospo-darzem Igrzysk były miasta: Bielsko-Biała, Cieszyn, Szczyrk,Tychy, Wisła. Do Szczyrka zjechała się Polonia z 22 krajówświata, blisko 600 uczestników.

Igrzyskom sportowym towarzyszyło wiele imprez kultural-nych o charakterze integracyjnym, Światowe Forum Polonijne,spotkanie z olimpijczykami.

Sportowcy z Ukrainy zdobyli czwarte miejsce. Złote medalewywalczyli: w saneczkarstwie Iskra Daryna (Korosteń), Deny-sewicz Anna (Żytomierz), Sitka Oksana, Tomecka Mirosława,Pawluch Taras; w wieloboju łyżwiarskim: Szewczuk Wiera; wshort-trecku Radionowa Natalia; w snowboardzie: AdamskaJoanna.

Page 5: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 5

informAcjA

XIX Światowe Forum Mediów Polonijnych Tarnów-Szczecin-Zachodniopomorskie 2011 odbyło się 5-12 września 2011 r. Przez cały okres Forumprzedstawiciele mediów Polonijnych zarówno zcałego świata jak i z Polski mieli możliwość zapoz-nania się na wzajem, wymiany doświadczeń i opiniioraz poznania Polski – jej walorów, kultury, poten-cjału rozwoju biznesu w regionach.

Światowe Forum Mediów Polonijnych (ŚFMP) – to corocznespotkanie dziennikarzy Polonii, organizowane przez Sto-warzyszenie Małopolskie Forum Współpracy z Polonią, któreod 1999 r. prowadzi działania na rzecz mediów krajowych,samorządów lokalnych i innych organizacji. Stowarzyszenieprzyznaje też nagrody za różnorodną działalność w licznychkonkursach, które towarzyszą Forum. Prezes ZarząduMałopolskiego Forum Współpracy z Polonią Stanisław Lis jestDyrektorem Biura Organizacyjnego Forum.

Każdego roku w Forum uczestniczy ok. 150 dziennikarzypolonijnych z ponad 30 krajów świata: m. in. Australii. Austrii,Argentyny, Belgii, Białorusi, Czech, Danii, Egiptu, Estonii, Fin-landii, Francji, Grecji, Holandii, Izraela, Irlandii, Kanady,Kazachstanu, Libanu, Litwy, Łotwy, Macedonii, Mołdawii,Niemiec, Polski, Rosji, RPA, Słowacji, Serbii, Szwajcarii,Szwecji, Ukrainy, USA, Wielkiej Brytanii, Węgier, Włoch orazreprezentacja mediów krajowych. Do tej pory uczestnicy ŚFMPodwiedzili 10 regionów Polski: Podkarpacie, Pomorze,Wielkopolskę, województwa łódzkie, świętokrzyskie, lubelskie,warmińsko-mazurskie, mazowieckie, a w Małopolsce i woje-wództwie śląskim dziennikarze gościli nawet dwa razy. W tymroku po inauguracji w Tarnowie Forum wyruszyło do woje-wództwa Zachodniopomorskiego.

Powitanie w tarnowieTarnów – to miasto, które niewątpliwie zasługuje na tytuł

stolicy mediów polskich i polonijnych. Ale jest słynne nie tylkoz działalności medialnej, o czym uczestnicy Forum mielimożliwość przekonać się po raz pierwszy na Konferencji Pra-sowej Prezydenta Miasta – Ryszarda Ścigały i po raz kolejnypodczas spaceru szlakami dziedzictwa kulturowego: rene-sansu, węgierskim oraz żydowskim. Ciekawym faktem jest to,że w Tarnowie, mieście rodzinnym znanego kosmologa iksiędza prof. Michała Hellera, została zaprojektowana jedynaw Polsce fontanna w kształcie układu słonecznego.

Członkowie Biura Organizacyjnego XIX Forum na czele zeStanisławem Lisem witając dziennikarzy wyrażali radość zpowodu tego, że uczestnicy Forum spotykają się w Tarnowiejuż po raz kolejny.

Po prezentacji Miasta Stołecznego Warszawy oraz Uniwer-sytetu Ekonomicznego w Krakowie, nowoczesnej uczelni o bo-gatej tradycji i światowym zasięgu, uczestnicy Forum mielimożliwość zwiedzania zabytków Tarnowa.

Uroczysta inaUgUracja ForUMInauguracja Forum odbyła się w Hotelu Cristal Park. W inau-

guracji wzięli udział władze samorządowe i zaproszeni gości:Urszula Augustyn – poseł na Sejm RP, Piotr Andrzejewski –przewodniczący Komisji Kultury i Środków Przekazu Sena-tu RP, Andrzej Harężlak – wicewojewoda małopolski, KrystynaLatała – wiceprezydent Tarnowa, Mirosław Banach – wice-starosta tarnowski, Lucyna Krupa – prezes Tarnowskiej Fun-dacji Kultury oraz inni.

Po wystąpieniach gości i gospodarzy nadszedł czas nawręczenie nagród w konkursach, które od lat są przyznawanepodczas Forum. Przyjemnie było dowiedzieć się, że zostali od-

znaczeni dziennikarze z Ukrainy: laureatką XIX Międzynaro-dowego Konkursu Literackiego im. Henryka Cyganika zostałaLarysa Wermińska z Berdyczowa; nagrody w Konkursie nareportaż z XVIII Światowego Forum Mediów Polonijnych otrzy-mali zwycięzcy w kategoriach: Telewizja – Ines Korecka,Radio – Teresa Pakosz ze Lwowa.

Po inauguracji odbył się Happening Edukacyjno-Animacyjnypn. «Świadomość kulturalna i gust estetyczny jako kreacjakompetencji kulturowych za pośrednictwem mediów», w którymwzięli udział członkowie XIX Światowego Forum MediówPolonijnych Tarnów – Szczecin – Zachodniopomorskie 2011oraz Europejskiego Forum Kultury «Skrawki wspólnego nieba».Uczestnicy dwóch Forum wspólnie wzięli udział w warsztatachi dyskusjach na temat kształtowania świadomości kulturalnej,związku między kompetencjami kulturowymi a jakością życia,kreacją gustu estetycznego.

szczecin – Pływający ogródW Szczecinie odbyła się uroczysta Inauguracja XIX Forum

w województwie zachodniopomorskim. W Inauguracji wzięliudział władze samorządu i zaproszeni gości.

W Szczecinie wręczone zostały nagrody «Fidelis Polonia»dla osoby i organizacji za wybitne osiągnięcia w umacnianiuwięzi między Polonią a krajem i promocji Polski w świecie. Wkategorii «osoba» nagrodę dostała Maria Mirecka-Loryś, któraaktywnie uczestniczy w Forum po raz kolejny, chociaż ma już95 lat. Nagrodę również zdobyło Stowarzyszenie WspólnotaPolska z Koszalina za organizację Światowego FestiwaluChórów Polonijnych.

Kraina jezior i rzeKW Czaplinku dziennikarze polonijni uczestniczyli we mszy

św. w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego, który zostałwybudowany w 1829 r. Następnie wszyscy udali się nawycieczkę po regionie, nazywanym krainą jezior i rzek. A wie-czorem na terenie kwatery myśliwskiej w Borowcu uczestnicyForum posadzili symboliczny «dąb dziennikarzy». Pomimotego, że było ciemno, impreza była całkiem udana!

zaKończenie ForUMNa Zakończeniu XIX Światowego Forum Mediów Polonij-

nych dokonano podsumowanie realizacji programu i ogłoszonownioski i propozycje dotyczące XX Światowego Forum MediówPolonijnych 2012. XX jubileuszowe Światowe Forum MediówPolonijnych odbędzie się w Małopolsce. W ramach XX Forumplanuje się wiele projektów, między innymi wydanie «Encyklo-pedii Światowego Forum Mediów Polonijnych».

Helena Pokropywna

Światowe Forum Mediów Polonijnych

Posadzenie dębu dziennikarzy. Prezes Zarządu MałopolskiegoForum Współpracy z Polonią Stanisław Lis

Page 6: Tecza Zytomierszczyzny 4

6 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

W dniach 5 - 8 stycznia odbył sięXVIII Ogólnopolski Festiwal Kolęd iPastorałek im.ks. Kazimierza Szwar-lika w Będzinie.

Natomiast 9 i 10 stycznia władzeWojewództwa Śląskiego, poszcze-gólnych gmin i miast zorganizowałyspecjalnie dla nas dwudniowy pobytbogaty w spotkania, zwiedzanie itrwałe piękne wrażenia.

Finalistów oceniało jury w skład-zie: prof. Anna Domańska – prze-wodnicząca z Akademii Muzycznejw Łodzi, prof. Roman Grucza – In-stytut Muzyki Akademii Pomorskiej wSłupsku, ks. dr Zenon Kołodziej-czak – Uniwersytet Kardynała Ste-fana Wyszyńskiego w Warszawie.

Komisja oceniająca wysłuchała127. uczestników Festiwalu, coprzekłada się na liczbę 1680 osóbbiorących udział w finale. W elimi-nacjach rejonowych, które odbyły sięw 32 miastach Polski i 3 ośrodkachza granicą (w tym w Równe i Ko-rosteniu) w dniach 8 – 20.12.2011 r.udział wzięło ponad 15.000 osób,których oceniało 115 jurorów z całejPolski i zagranicy.

Podczas koncertu galowego wrę-czono nagrody i wyróżnienia w kilkukategoriach. Jury podkreśliło wysoki,często profesjonalny poziom artysty-czny wykonywanych przez uczest-ników utworów, co znalazło swójoddźwięk w ilości 68 nagród i wyróż-nień. Najważniejszą z nich – GrandPrix, otrzymał Chór Akademii Tech-niczno-Humanistycznej w BielskuBiałej. Polskie zespoły z Ukrainy:Polski Dziecięcy Zespół Wokalny«Dzwoneczki» (kierownik p. J. Poli-szczuk) z Żytomierskiego Obwodo-wego ZPU otrzymał wyróżnienie zaśTrio «Ażur» (kierownik p. I. Godna)z Winnickiego Kulturalno-Oświato-wego Związku Polaków zajęło Imiejsce.

Gratulując nagród zespołom,dziękujemy też ich kierownikom zaofiarną pracę z wychowankami.

Członkowie zespołów biorącychudział w Festiwalu mieszkali w do-mach rodzinnych mieszkańców Bę-dzina, którzy przyjęli nas z otwartymiramionami i wielką serdecznością.Czuliśmy się tam jak we własnychrodzinach otoczeni opieką i miłością.

Poza uczestnictwem w festiwalukolęd mieliśmy szereg niezapomnia-nych spotkań ze Ślązakami. Były tourocze niespodzianki zarówno dladzieci, młodzieży i dorosłych z Żyto-mierszczyzny i Podola, przygotowa-ne przez naszego Przyjaciela panaZygmunta Wilka przy wsparciu panaMarszałka Województwa ŚląskiegoAdama Matusiewicza.

W sobotni wieczór w Bytomiu wsali widowiskowo-koncertowej By-tomskiego Centrum Kultury za-brzmiały słynne walce i polki rodzinyStraussów uzupełnione popularnąklasyką innych kompozytorów wmistrzowskim wykonaniu Orkiestryim. Arcyksiężnej Marii Krystyny Hab-sburg z Żywca oraz solistów Małgo-rzaty Strąg, Arletty Mazej, DorotyKani i Sylwestra Targosza-Szalonka– solisty i jednocześnie dyrygentaorkiestry. W programie tegorocz-nego Koncertu Noworocznego niemogło, oczywiście zabraknąć walca«Nad pięknym modrym Dunajem»oraz «Marsza Radetzkiego».

Publiczność usłyszała także naj-słynniejsze arie z operetki «Zemstanietoperza» Johanna Straussa. Kon-cert poprowadził Janusz Legoń –kierownik literacki Teatru Polskiegow Bielsku Białej, a w BytomskimCentrum Kultury, niczym w filhar-monii wiedeńskiej, na sali tańczyłypary tańca towarzyskiego przyakompaniamencie chóru pierwszychi drugich klas Państwowej SzkołyMuzycznej z Zabrza. Impreza zosta-ła zorganizowana przez Prezydentamiasta Bytomia Piotra Koja. Poczu-liśmy się jak w Wiedniu!

W poniedziałek nasza ekipazawitała do gminy Koszęcin, gdzie

czekali na nas nasi Rodacy na czelez Wójtem Grzegorzem Ziają. Zorga-nizowano dla nas spotkania zmieszkańcami przy zwiedzaniuróżnorodnych obiektów oraz uroczypobyt w siedzibie Zespołu Pieśni iTańca «Śląsk».

Delegacja zapoznała się z historiąPaństwowego Zespołu Pieśni i Tań-ca «Śląsk». Lekcję geograficzno-historyczną poprowadziła p. EwaKruszyna, specjalistka ds. Dziedzic-twa Kulturowego w Śląskim CentrumEdukacji Regionalnej. Dzieci zwie-dzały Izbę Tradycji Zespołu, któramieści polskie stroje oraz wieleprestiżowych nagród i upominkówzespołu ze wszystkich kontynentówświata, miedzy innymi – z Żytomie-rza! Obejrzeliśmy również film z za-rejestrowanym koncertem «Śląska»,wysłuchaliśmy opowieści o strojachludowych oraz tańcach i pieśniach,wykonywanych przez Zespół.

W siedzibie Zespołu Pieśni iTańca «Śląsk», na scenie pawilonuim. Elwiry Kamińskiej odbył się wy-jątkowy koncert kolęd i pastorałek wwykonaniu Dziecięcego Zespołu«Dzwoneczki» oraz Tria «Ażur».Występy młodych wykonawców spo-tkały się ze wspaniałym przyjęciempubliczności. Wśród obecnych gościbyli m. in.: Zygmunt Wilk, ks. prałatTadeusz Fryc, Wójt Grzegorz Ziajawraz z małżonką, Wójt Gminy HerbyRoman Banduch oraz BurmistrzWoźnik Alojzy Cichowski.

W Rusinowicach, w ośrodkuRechabilitacyjno-Edukacyjnym dlaDzieci i Młodzieży Niepełnosprawnejpw. Św. Rafała Archanioła, niezwyk-le gościnnie przyjął nas ksiądz Fran-ciszek Balion. Młodzież kolędowałazgodnie ze zwyczajem zachowanymprzez naszych dziadków i przekaza-nym najmłodszemu pokoleniu Pola-ków Żytomierszczyzny.

Widząc radosny uśmiech, którypojawił się na twarzyczkach chorychdzieci, zrozumieliśmy terapeutyczneznaczenie muzyki.

Widzieliśmy niezwykłą szopkę,przygotowaną z okazji EURO 2012:w bramce piłkarskiej leżał maleńkiJezus, a przy nim stał Anioł w szalikukibica polskiego!

Następną niespodzianką dla nasŻytomierzan było zorganizowaniewycieczki do Zabytkowej Kopalni

Przygody na Śląsku Wspólne akcje kulturalne, spotkania biznesowe, wymiany ofi-cjalnymi delegacjami to tylko niektóre sposoby zacieśniania kon-taktów między Polakami Żytomierszczyzny a mieszkańcamiŚląska, których ścisła współpraca rozwija się od pięciu lat

zwiedzAmy polskę

Page 7: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 7

zwiedzAmy polskę

Węgla Kamiennego «GUIDO». Wmuzeum, które znajduje się 320 mpod ziemią, młodzież zapoznała się zcałym cyklem wydobywania węgla iciężką pracą górnika.

A gdzie się ciężko pracuje, tampotrzebny i dobry odpoczynek. Wjednej z Kopalń Węgla Kamiennegodyrekcja zaproponowała, że bardzochętnie będzie zapraszać zespołypolskie z Ukrainy na swoje akade-mie czy uroczystości, o ile zaprosze-nia będą przyjęte.

Ziemia Śląska jest bogata wielo-kulturowo. Zwiedzanie gmachu operyśląskiej na długo zostanie w pamięci,zwłaszcza że o jego historii bardzointeresująco opowiadała p. dr Izabe-la Migocz, znana żytomierzanom jakosolistka i dyrektor Zespołu «Śląsk» zwystępów w Żytomierzu. Operę wBytomiu założyli przesiedleni po akcji«Wisła» Polacy z Ukrainy.

Muzeum Górnośląskie jest na-szym stałym partnerem, który łączyprzyjaciół oraz Rodaków z Kresów.Sala Gorczyckiego zebrała miesz-kańców Bytomia na Koncert «HejKolęda, Kolęda!», który został zorga-nizowany przez p. Zygmunta Wilka,p. dra D. Abłamowicza (Muzeum Gó-rnośląskie) i p. W. Laskowską-Szczur(ŻOZPU).

Patronat nad koncertem objął

Marszałek Województwa ŚląskiegoAdam Matusiewicz oraz Senator RPAndrzej Misiołek. Tradycje kolędowesą wciąż żywe wśród Polaków naUkrainie, zaprezentowaliśmy polskiei ukraińskie kolędy. Widownia gorą-cymi brawami przywitała kolędnikówz Żytomierza. Na ten koncert doMuzeum przyszedł «po kolędzie»ksiądz Piotr Kopiec – proboszczparafii Wniebowzięcia NajświętszejMaryi Panny w Bytomiu. Przybył zopłatkami, modlitwą i błogosławień-stwem. Po koncercie – zaprosił dowspólnego śpiewania kolęd, nastę-pnie rozdał opłatki, którymi połamalisię wszyscy uczestnicy spotkania.

Kolędnicy z Żytomierza i Winnicyobdarowani zostali na wszystkichspotkaniach i koncertach wielomaprezentami oraz upominkami.

Pobyt w Polsce był pracowitywypełniony ciekawymi wydarzeniami.Cieszy również to, że pomimo desz-czowej pogody sale koncertowe byłyPEŁNE! Słuchacze prosili o zorgani-zowanie podobnych spotkań nie tylkopodczas okresu kolędowania.

A dzieci powracały zadowolone nietylko z powodu swoich występów, alei z tego, że mieły okazję zwiedzićŚląsk, serdecznie przyjęte przez or-ganizatorów i widzów.

Wszystkich połączyło jedno: pol-

skie słowo, polska kolęda, polskie ko-rzenie, przyjaźń i... obietnica spotka-nia za rok.

Przyjaciele – to najcenniejszyskarb. Taki skarb daje się ludziomżyczliwym, którzy mają złote serca.Młodzież jeszcze długo będzie wspo-minać swój pobyt na Śląsku...

Serdeczne podziękowania za za-proszenie kierujemy pod adresem or-ganizatorów XVIII OgólnopolskiegoFestiwalu Kolęd i Pastorałek.

Szczególne podziękowania skła-damy Marszałkowi WojewództwaŚląskiego Adamowi Matusiewiczowi,Senatorowi RP Andrzejowi Misioł-kowi, Wójtowi Grzegorzowi Ziajowi,Prezydentowi miasta Bytomia Pi-otrowi Kojowi, dyrekcji Zespołu Pieśnii Tańca «Śląsk», a za ich pośred-nictwem wszystkim ludziom, którzyopiekowali się nami podczas tej zi-mowej wędrówki.

W imieniu dzieci dziękujemy Ge-neralnemu Konsulowi RP w ŁuckuMarkowi Martinekowi za życzliwość,otwartość na potrzeby innych orazokazaną pomoc w organizacji wy-jazdu uczestników festiwalu.

Serdecznie dziękujemy p. Zygmu-ntowi Wilkowi za życzliwość i ofiar-ność oraz za zorganizowanie całościpobytu delegacji.

Wiktoria Laskowska-Szczur

W Operze Śląskiej

Page 8: Tecza Zytomierszczyzny 4

8 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

jubileusz

witamy polskie zespoły

«Tęcza Polesia» w Żytomierzu, 2011

«Kolorowe ptaszki»Dziecięcy zespół wokalny «Kolorowe ptaszki» został

założony w 1991 r. w m. Wolodarsk-Wolyński. Założycielamioraz kierownikami zespołu są Żanna i Oleg Szyszkinowie.

W repertuarze zespół posiada ponad 40 utworów różnychgatunków od chóralnych religijnych do współczesnychdziecięcych. Podstawą repertuaru są polskie piosenki.

W zespole śpiewa ponad 50. dzieci z całego Wolodarsk-Wolyńskiego rejonu.

Zespół koncertował w Polsce: Międzynarodowy projekt«Nasza mała ojczyzna – wspólne i różne» (m. Orzysz, 2008),XX Polski, XIII Międzynarodowy Festiwal Dziecięcy pieśni re-ligijnych (Łódź, 2008). Solistka zespołu Olena Matwijenkootrzymała GRAND PRIX na ІV Festiwalu «Malwy» (Polska,2000).

Zespół wielokrotnie występował na Ukrainie, ponieważzwykle bierze udział w Dniach Kultury Polskiej w Kijowie,Lwowie, Odessie, Berdyczowie, Barze; uczestniczy w Między-narodowym Festiwalu literatury i sztuki «Lesyni dżereła» wNowogradzie-Wolyńskim, w Międzynarodowym Festiwalu«Tęcza Polesia» oraz Jarmarku Polskiej Pieśni i Tańca wŻytomierzu, rejonowego Festiwalu polskiej dziecięcej twór-czości «Bo świat – to my» w Wolodarsku-Wolyńskim.

W 1996 r. zespół otrzymał tytuł «wzorcowy».W 2008 r. Żanna i Oleg Szyszkin zostali odznaczeni hono-

rową odznaką Ministra Kultury i Edukacji Rzeczpospolitej Pol-skiej – «Zasłużony dla Kultury Polskiej».

«Кольорові пташки»Зразковий дитячий вокальний ансамбль «Кольорові

пташки» засновано у 1991 р. в смт. Володарськ-ВолинськийЖанною та Олегом Шишкіними, які є керівниками колективу.

У репертуарі ансамблю більше 40 творів різних жанрів:від хорових релігійних до сучасних дитячих. Основна увагаприділяється саме польській пісні.

Більше півсотні дітей з усього Володарськ-Волинськогорайону є учасниками дитячого колективу.

За останні роки ансамбль виступав у Польщі: Міжнарод-ний проект «Наші малі Вітчизни – спільне та різне»(м. Ожиш, 2008 р.), XX Польський та XIII Міжнародний ди-тячий фестиваль релігійної пісні та твору (м. Лодзь, 2008 р.).Солістка ансамблю Олена Матвієнко отримала GRAN PRIна ІV фестивалі «Мальви» (Польща, 2000 р.).

Ансамбль має багато сольних концертів на теренахУкраїни, а також постійно бере участь у Днях польськоїкультури в м. Києві, Львові, Одесі, Бердичеві, Барі; учасникМіжнародного свята літератури та мистецтва «Лесині дже-рела» в Новограді-Волинському, Міжнародного фестивалю«Веселка Полісся» та Ярмарку польської пісні і танцю в Жи-томирі, районного Фестивалю польської дитячої творчості«Бо світ – це ми!» у Володарську-Волинському та багато ін.

У 1996 р. колектив отримав звання «зразкового». У 2008 р. Жанна та Олег Шишкіни були нагороджені по-

чесною відзнакою Міністра культури та освіти РеспублікиПольща «Заслужений діяч польської культури».

Page 9: Tecza Zytomierszczyzny 4

Razem z Biskupem Janem Purwińskim «Dzwoneczki» śpiewają«Barkę» – ulubiony utwór bł. Jana Pawła II /

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 9

jubileusz

«Dzwoneczki»Polski Dziecięcy Zespół Wokalny «Dzwoneczki» został

założony w 1991 r. przez Jadwigę Poliszczuk przy CentrumTwórczości Dzieci i młodzieży. Obecnie zajęcia z dziećmiprowadzone są w sali przy katedralnym kościele pw. św. Zofii.

Kierownikami zespołu są: Zasłużona dła kultury polskiej Jad-wiga Poliszczuk i jej syn Bogdan Poliszczuk.

Dziś w zespole śpiewa ponad 40 dzieci w wieku od 5 do15 lat. Wszystcy mają wspólną pasję – nie mogą żyć bezśpiewania polskich i ukraińskich piosenek.

Przez 20 lat występów zespół zdobył sympatię publicznościzarówno Ukrainy i Polski. Ze względu na szeroki repertuar –ukraińskie i polskie pieśni ludowe i współczesne pieśni kra-jowych i zagranicznych kompozytorów, «Dzwoneczki» szerząpolsko-ukraińską kulturę w obu krajach.

Zespół występował na Ukrainie: w Kijowie, Odessie,Równem, Berdyczowie, Nowogradzie-Wołyńskim; w Polsce: wGdańsku, Sopocie, Opolu, Chełmie, Przedborzu, Toruniu, Hru-bieszowie, Chełmnie, Pruszcz-Gdańsku, Koszalinie oraz innych.

Co roku zespół bierze udział w Festiwalu Kultury Polskiej«Tęcza Polesia» w Żytomierzu oraz występuje na wojewódzkichfestiwalach mniejszości narodowych. Zespół prowadzi szerokądzałalność koncertową i charytatywną: często występuję w Do-mu starców, w internatach dzieci-serot, przed dziećmi niepełno-sprawnymi i dziećmi z wielodzietnych rodzin.

Zespół ciągle pracuje nad nowym repertuarem i doskonali,dążąc do jak najlepszego wykonania utworów.

W roku 2007 otrzymał tytuł «wzorcowy».W 2011 r. został uhonorowany tytułem «Zasłużony dła kultury

polskiej».Zespołem opekuje się Żytomierski Obwodowy Związek Po-

laków na Ukrainie. Z okazji jubileuszu życzymy zespołowi «Dzwoneczki» oraz

jego kierownikom inspiracji, doskonalenia umiejętności isukcesów!

«Дзвонечки»Зразковий аматорський польський дитячий вокальний ан-

самбль «Дзвонечки» був заснований у 1991 р. Ядвігою По-ліщук при Центрі творчості дітей та молоді. Зараз заняття зіспіву проводяться в навчальному класі при кафедральномукостьолі св. Софії.

Керівниками ансамблю є Заслужений діяч польської куль-тури Ядвіга Поліщук та її син Богдан Поліщук.

Сьогодні в ансамблі співають понад 40 дітей віком від 5до 15 років. Усіх їх об’єднує спільне захоплення – захоп-лення піснею, польською та українською.

За 20-річний вік своїми виступами ансамбль завойовувавсимпатії глядачів як України, так і Республіки Польща. За-вдяки багатому репертуару – це українські й польські на-родні пісні та сучасні пісні вітчизняних і зарубіжнихкомпозиторів, «Дзвонечки» поширюють польсько-українськукультуру на теренах обох країн.

Ансамбль концертував у містах України: Києві, Одесі, Рів-ному, Бердичеві, Новограді-Волинському, Фастові, Довбиші,Романові, Володарськ-Волинському; в містах Польщі: Мрон-гово, Ґданську, Сопоті, Ополі, Хелмі, Пшедбоже, Торуню,Грубєшові, Хелмнє, Прущ-Гданську, Кошалінє та ін.

Щороку ансамбль бере участь у Фестивалі польськоїкультури «Веселка Полісся» в Житомирі та в обласних фес-тивалях національних меншин. Діти знають багато україн-ських і польських релігійних пісень, беруть участь унедільних та святкових богослужіннях. Ансамбль проводитьтакож велику концертну та благодійну діяльність: виступаєз концертами у будинку пристарілих, інтернаті для дітей-сиріт, перед дітьми з обмеженими можливостями та дітьмиз багатодітних сімей.

Ансамбль постійно працює над новим репертуаром івдосконаленням виконання вокальних номерів.

У 2007 р. отримав звання «зразковий». У 2011 р. отримавзвання «Заслужений колектив польської культури».

Ансамблем опікується Житомирська обласна Спілка по-ляків України.

З нагоди ювілею бажаємо керівникам та вихованцям ан-самблю «Дзвонечки» творчого натхнення, вдосконаленнямайстерності та успіху в досягненнях!

Page 10: Tecza Zytomierszczyzny 4

10 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

jubileusz

«Koroliski»Polski Ludowy Taneczny Zespół «Koroliski» został założony

w 1991 r. w Żytomierzu przez panią Irenę Świtelską przyŻytomierskim Obwodowym Związku Polaków na Ukrainie.

Kierownikami zespołu są Zasłużona dla Kultury PolskiejIrena Świtelska oraz Sergiusz Świtelski.

Zespół pracuje w dwóch grupach: podstawowa «Pier-wiosnki» (9–14 lat) pod kierownictwem Swietłany i Artura Dirko(m. Nowograd-Wolyński) oraz młodzieżowa (16–25 lat) na czelez Ireną Świtelską. Niedawno została utworzona jeszcze jednamłodsza grupa w Żytomierzu, która już z sukcesem wystąpiłana X Światowych Dniach Polonii w Berdyczowie oraz wŻytomierzu na XVII Międzynarodowym Festiwalu Kultury Pol-skiej «Tęcza Polesia».

W programie zespołu są polskie ludowe tańce (polonez,krakowiak, mazur, kujawiak, oberek), regionalne oraz ukraińskietańce (suita «Moja Ukraina», ukraińska polka, «Kraj mójpoleski» i t. d.).

Zespół z powodzeniem występował na koncertach i festi-walach: w Festiwalu Dziecięcych Polonijnych Zespołów w Iwo-niczu-Zdroju, na Mazowieckim Koncercie Młodzieży w Płocku,na Polsko-Ukraińskim Festiwalu Młodzieży w Warszawie, naFestiwalu Kultury Kresowej w Mrągowie, Rzeszowie, na kon-certach w Krakowie i w Bydgoszczy, Hrubieszowie oraz Siedl-cach, na ХХ Międzynarodowym Festiwalu «Kupalnocka» wLochowie, na święcie «Dożynki» w m. Krynki, międzynaro-dowych tanecznych spotkaniach w m. Zakopane, polsko-niemiecko-ukraińskiej wymianie młodzieży w Zielonej Górze iwiele innych. Występy te dały możliwość zaznajomienia pol-skiego widza z kulturą Polaków na Ukrainie.

Występy na Ukrainie: na Festiwalach Kultury Polskiej w Ki-jowie, Lwowie, Charkowie, Łucku, Dniepropetrowsku, Nieżynie,corocznie bierze udział w tradycyjnym Międzynarodowym Fes-tiwalu Kultury Polskiej «Tęcza Żytomierszczyzny», w Między-narodowym Festiwalu literatury i sztuki «Łesyni dżereła», wDniach Kultury Polskiej w Berdyczowie. Zespół został Laure-atem 1–3 etapów w nominacji «mniejszości narodowe» wOgólnoukraińskim konkursie sztuki choreograficznej im. PawłaWirskiego. W roku 2011 Sergiusz Świtelski jako przedstawicielzespołu «Koroliski» występował na Międzynarodowym Festi-walu sztuki amatorskiej ArtTalentFest (organizator GrygorijCzapkis). W nominacji «Solo» tańca ludowego wykonał polskitaniec «Mazur» oraz ukraiński «Hopak» z baletu «Taras Bulba».Oba występy przyniosły Sergiuszowi złoty i srebrny medale.

W 2007 r. zespół otrzymał tytuł «ludowy».W 2011 r. został odznaczony tytułem «Zasłużony dla Kultury

Polskiej».

«Короліскі»Народний ансамбль польського танцю «Короліскі» засно-

ваний у 1991 р. Іриною Світельською при Житомирськійобласній Спілці поляків України.

Керівники ансамблю – Заслужений діяч польської куль-тури Ірина Світельська та Сергій Світельський.

В ансамблі працюють дві групи: підготовча «Пролісок» (9–14 років) під керівництвом Світлани та Артура Дірко (м. Но-воград-Волинський) та молодіжна (16–25 років) підкерівництвом Ірини Світельської. Нещодавно була набранаще одна підготовча група в Житомирі, яка вже встигла з ус-піхом виступити на Х Міжнародних днях полонії в Бердичевіта на XVII Міжнародному фестивалі польської культури «Ве-селка Полісся» в Житомирі.

У програмі колективу польські народні танці (полонез,краков’як, мазур, куяв'як, оберек), регіональні та українськітанці (сюїта «Моя Україна», українська полька, «Поліськиймій край» та ін.).

Колектив багато концертував у Польщі: на Фестивалідитячих полонійних колективів у Кросні Івоніч-Здруй, на Ма-зовецькому Конгресі молоді у Плоцьку, у Варшаві, на Фести-валі кресової культури у Мронгові, Жешові, у Кракові,Бидгощі, Грубєшові, Сєдльцах, на ХХ Міжнародному фести-валі «Kupalnocka», на святі «Дожинки» у м. Кринки, міжна-родних танцювальних зустрічах у м. Закопане,польсько-німецько-українському обміні молоді в ЗеленійГурі та багато ін. Такі виступи знайомлять польського гля-дача з культурою поляків на Україні.

Поїздки по Україні: ансамбль виступав на Фестиваляхпольської культури в Києві, Львові, Харкові, Луцьку, Дніпро-петровську, Нєжині, щороку бере участь у традиційному Між-народному фестивалі польської культури «Веселка Полісся»у Житомирі, у Міжнародному фестивалі літератури та ми-стецтва «Лесині джерела» в Новограді-Волинському, у Дняхпольської культури м. Бердичева. Колектив був переможцему 1-3 турах у номінації колективів національних меншин уВсеукраїнському фестивалі-конкурсі хореографічного ми-стецтва ім. Павла Вірського. У 2011 р. Сергій Світельськійяк представник ансамблю «Короліски» виступив на Міжна-родному фестивалі аматорського мистецтва ArtTalentFest(організатор Григорій Чапкіс). У номінації «Соло» в народ-ному танці він виконав польський танець «Мазур» та україн-ський «Гопак» із балету «Тарас Бульба». За обидва номериСергій отримав золоту і срібну медалі.

У 2007 р. ансамбль отримав звання «народний».У 2011 р. отримав звання «Заслужений колектив поль-

ської культури».

Page 11: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

jubileusz

«Białe gołąbki»Prawie cała wieś Susły zebrała się w klubie na święcie

Pieśni – uhonorowanie ludowego amatorskiego zespółu polskiejpiosenki «Białe gołąbki». Cierpiąc z głębin duchownych«Gołąbki» stoją na straży skarbów tradycji prastarych pieśniswojego rodu.

Zespół został założony w 1986 r. we wspólnym wysiłkiempierwszych członków grupy i niezmiennej kierowniczki, Zasłu-żonej dla kultury polskiej Antoniny Szczyrskiej. Członkowienowego zespołu wykonali ciężką pracę poszukiwawczą: paniechodziły po gościnnych domach dawnych mieszkańców wsi iwydobywały z głębi pamięci narodowej ludowe pieśniobrzędowe. Właśnie ten pierwszy skład przyniósł «Gołąbkom»uznanie w Żytomierzu, a potem i poza Ukrainą.

O nich pisano w prasie, nagrywano i transmitowano w pol-skim i ukraińskim radio i telewizji. To właśnie te kobietyzachowały autentyczne pieśni i kolędy, które już dawno zostałyzapomnione w polskiej kulturze.

W 1996 r. polski amatorski folklorystyczno-etnograficznyzespół «Białe Gołąbki» otrzymał honorowy tytuł «ludowy». Wtym czasie jego repertuar składał się z ok. 30 polskich iukraińskich pieśni ludowych. W tym samym roku zespołowiprzyznano tytuł «Zasłużony dla Kultury Polskiej».

Już 35 lat Antonina Szczyrska działa w malowniczejmiejscowości Susły. Dlatego 23 października «Białe Gołąbki»obchodziły potrójny jubileusz: 25 lat powstania, 15 lat od nada-nia zespołowi tytułu «ludowego» i 35 lat twórczości AntoninySzczyrskiej.

Jubilatom powitali przewodniczący oddziału Kultury i Tu-rystyki Siergiej Najdiuk, członek rady rejonowej Andrij Gazarow,przewodniczący wsi Igor Gołub, ksiądz Stefan Majewski, prezesŻytomierskiego Obwodowego ZPU Wiktoria Laskowska-Szczur,prezes Polskiego Towarzystwa «Polonia Zwiagielszyzny» JuliaWowk, członkowie kobiecego zespołu Rejonowego Domu Kul-tury w. Jaruń, kierowanego przez Jurija Lagasuka oraz ucznio-wie szkoły artystycznej w Nowogradzie-Wołyńskim.

Gorąca atmosfera panowała na Festiwalu Piosenki. Pod-kreśliła atmosferę wystawa utworów mistrzów w. Susły:różnorodność haftowanych ręczników, dywanów, ekspozycji zkwiatów, pięknych obrazów i wyrobów z drewna.

Życzymy ludowemu amatorskiemu folklorystyczno-etno-graficznemu zespołowi «Białe Gołąbki» zdrowia, szczęścia,dobra, pomyślności, pokoju, hojnego losu, dalszych sukcesówwe wszystkich przedsięwzięciach, żebynigdy nie wyczerpało sięźródło talentu i inspiracji.

«Білі голубки»Майже все Суслівське село (Новоград-Волинський р-н)

зібралося в клубі на свято Пісні – вшанування народногофольклорного аматорського колективу польської пісні «Біліголубки». У своїй глибинній духовній суті «Голубки» є бере-гинями пісенних народних скарбів свого прадавнього роду.

Народився гурт у 1986 р. у спільних стараннях першихучасниць гурту та незмінного керівника, заслуженого діячапольської культури Антоніни Щирської. Учасниці новоспече-ного колективу провернули нелегку пошукову роботу: вониходили по привітним хатам старожилів села та видобувализ глибин родової пам’яті обрядові пісні. Саме отой першийсклад і приніс «Голубкам» визнання на Житомирщині та зго-дом й за межами України.

Про них писали у газетах, записували і транслювали попольському й українському радіо, телебаченні. Адже самеці жінки зберегли автентичні пісні і колядки, які давно булизагублені в польській культурі.

У 1996 р. польський аматорський фольклорно-етногра-фічний гурт «Білі голубки» отримав почесне звання «народ-ний». На той час у його репертуарі було біля 30 польських йукраїнських народних пісень. У тому ж році їм було при-своєно звання «Заслужений колектив польської культури».

Упродовж 35 років Антоніна Щирська творила в мальов-ничому селі Сусли. Тому 23 жовтня «Білі голубки» разом зАнтоніною Щирською святкували потрійний ювілей: 25 роківз моменту створення, 15 років з моменту присвоєння званнянародного та 35 років творчої діяльності Антоніни Щирської.

Ювілярок привітали начальник відділу культури та ту-ризму Сергій Найдюк, депутат районної ради Андрій Газа-ров, сільський голова Ігор Голуб, ксьондз пробощ СтефанМаєвський, голова Спілки поляків Житомирщини ВікторіяЛясковська-Щур, голова польського товариства «ПолоніяЗвягельщини» Юлія Вовк, учасники жіночого вокального ан-самблю районного будинку культури села Ярунь на чолі зЮрієм Лагасюком і вихованки школи мистецтв міста Ново-града-Волинського.

Тепла атмосфера панувала впродовж усього пісенногосвята. А підсилила її виставка робіт майстринь-суслівчанок:розмаїття вишитих рушників, килимів, квіткових експозицій,дивовижних картин та виробів з дерева.

Побажаємо учасницям народного аматорського фольк-лорного колективу «Білі голубки» здоров'я, щастя, добра,достатку, миру, щедрої долі, подальших успіхів у всіх спра-вах і починаннях, щоб ніколи не обміліло джерело таланту інатхнення.

Page 12: Tecza Zytomierszczyzny 4

12 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

wydArzenie

IV Dni Kultury Polskiej

Koło sympatyków Dni Kultury Polskiej wŻytomierzu ciągle się poszerza

Dni Kultury Polskiej w ramach Prezydencji Polski wRadzie Unii Europejskiej, pod honorowym patronatemMarszalka Senatu RP Bogdana Borusewicza i MarszalkaWojewództwa Śląskiego Adama Matusiewicza odbyły się14-18 października 2011 r. Organizator uroczystychwydarzeń – Żytomierski Obwodowy Związek PolakówUkrainy przy wsparciu Senatu RP i Fundacji «Pomoc Po-lakom na Wschodzie».

Święto zaszczycili swoją obecnością Generalny Kon-sul RP w Winnicy K. Świderek, Konsul E. Niedźwiedzka,Honorowy Konsul RP w Żytomierzu J. Woderacki. Po-nadto przybyła delegacja z Polski: z WojewództwaŚląskiego – Wicemarszałek Województwa AleksandraGajewska-Przydryga, Wiceprzewodniczący Sejmiku An-drzej Gościniak oraz Karol Węglarzy i Przemysław Smy-czek; z Płocka – Wiceprezydent miasta KrzysztofBuczyński, Sekretarz Miasta Marcin Uchwał i KierownikOddziału Komunikacji Miejskiej Monika Maron-Kozicińska. Obecni byli także Prezydent ŻytomierzaW. Deboj i Sekretarz N. Leonczenko.

«Przygotowaliśmy bogaty program, m. in. odsłonięcietablicy pamiątkowej, nowe wystawy i kompozycje chore-ograficzne. Jak widać, rośnie mistrzowski poziom uczest-ników Festiwalu, a uczestnictwo w uroczystościachnaszych Przyjaciół z Polski już kolejny raz pokazuje, ileważne jest odrodzenie i dalszy rozwój polskiej narodowejkultury na Ukrainie i w Polsce», – zaznaczyła PrezesŻytomierskiego Obwodowego Związku Polaków UkrainyWiktoria Laskowska-Szczur.

W związku z rozwojem programów kulturalno-oświatowych i dzięki wysiłkom Żytomierskiego Ob-wodowego Związku Polaków Ukrainy, MiędzynarodowyFestiwal Kultury Polskiej «Tęcza Polesia» (którego ini-cjatorami w 1992 r. byli. W. Grabowski i S. Szałacki)przerodził się w 2008 r. w Dni Kultury Polskiej.

14 października w Żytomierskiej Obwodowej Admi-nistracji odbyło się spotkanie delegacji z Wiceprze-wodniczącym Obwodowej Państwowej Administracji(dalej jako OAP) W. Balurkiem i konferencja prasowa zokazji święta. Głównym tematem spotkania byławspółpraca Ukrainy i Polski, a w szczególności obwoduŻytomierskiego ze Śląskiem i Mazowszem.

Kierownik Zarządu Kultury i Turystyki OAP Jurij Gra-dowski podkreślił że współpraca w sferze kultury międzyPolską i Obwodem Żytomierskim odbywa się w dwóchkierunkach. Zespoły artystyczne z Ukrainy zawszeserdecznie wita Polska. Między krajami stale odbywa sięwymiana doświadczeń i dóbr kultury.

14-18 жовтня 2011 р. Дні польської культури прой-шли в рамках головування Польщі в Раді Європей-ського Союзу під почесним патронатом МаршалкаСенату Республіки Польща Богдана Борусевича таМаршалка Сілезького воєводства Адама Матусєвича.Житомирська обласна Спілка поляків України висту-пила організатором урочистої події за сприяння Се-нату РП та Фонду «Допомога Полякам на Сході».

Гостями цьогорічного свята були Генеральний Кон-сул РП у Вінниці К. Свідерек, Консул Е. Нєдзьвєцька,Почесний Консул РП у Житомирі Ю. Водерацький,міський голова В. Дебой та секретар Н. Леонченко.Крім того прибули делегації з Польщі. Зокрема, із Сі-лезького воєводства – віце-маршалок Сілезького воє-водства Олександра Гаєвська-Пшидрига, заступникголови Сейміка Сілезького воєводства Анджей Гось-ціняк, а також Кароль Венгляжи та Смичек Пшеми-слав. Та з Плоцька – віце-президент і секретар містаКшиштоф Бучинські та Марцін Ухвал, керівник відділузв’язків з громадськістю Моніка Марон-Козіцінська.

«Ми приготували насичену програму, відкриттяпам`ятної дошки, нові виставки та хореографічнікомпозиції. Як результат – зростає майстерністьучасників Фестивалю, а участь у святкуванні нашихдрузів з Польщі вже вкотре показує, наскільки важ-ливим є відродження та подальший розвиток народ-ної польської культури в Україні та Польщі», –зазначила голова Житомирської обласної Спілки по-ляків України Вікторія Лясковська-Щур.

У зв’язку з розширенням культурно-освітніх про-грам завдяки старанням Житомирської обласної Спіл-ки поляків України, Міжнародний фестиваль польськоїкультури «Веселка Полісся» (заснований у 1992 р.В. Грабовським та С. Шалацьким) переріс у 2008 р. вДні польської культури.

14 жовтня в Житомирській обласній адміністраціївідбулася зустріч делегацій з заступником головиобласної державної адміністрації В. Балюрком тапрес-конференція з нагоди свята. Основним питан-ням зустрічі було співпраця України та Польщі (а самеЖитомирської області та Польщі).

Начальник управління культури і туризму обласноїдержадміністрації Юрій Градовський відзначив, щоспівпраця у сфері культури між Польщею та Жито-мирською областю проходить у двосторонньому по-рядку. Творчі колективи з України завжди сердечновітає Польща. Між країнами постійно відбуваєтьсяобмін досвідом та культурними надбаннями.

Page 13: Tecza Zytomierszczyzny 4

wydArzenie

Historycznie tak się złożyło, że właśnie naŻytomierszczyźnie mieszka największa polska grupanarodowościowa na Ukrainie. W niektórych szkołachmiasta i obwodu otwarto klasy z poszerzonymnauczaniem języka polskiego, historii i kultury. I dla-tego już tradycją stały się dni pasowania pierwsza-ków na uczniów polskich klas.

14 października w szkole podstawowej nr 28 w ra-mach obchodów IV Dni Kultury Polskiej w Żytomierzuodbyło się pierwsze «Święto pasowania pierwszokla-sistów na uczniów polskiej klasy».

W swoim przemówieniu dyrektor szkoły J. Glinczew-ska wynosiła radość z tego, że w szkole 1 września2011 r. otwarto polską klasę i stworzono wszelkiewarunki dla poglębionej nauki języka polskiego.

Dzieci otrzymały błogosławieństwo z rąk ks. kapelanaPolaków J. Giżyckiego. Goście z Polski byli wzruszenikoncertem, który przygotowały pierwszaki. Ze scenyrozbrzmiewały polskie ludowe piosenki, wierszyki. Zaswoje wysiłki dzieci otrzymały prezenty od wdzięcznychwidzów. W szkole odbyła się również prezentacja «Pol-skiej i ukraińskiej kuchni Żytomierszczyzny».

14 жовтня в рамках відзначення IV Днів польськоїкультури в Житомирі відбулося перше «Свято посвя-чення першокласників в учні польського класу» в за-гальноосвітній школі № 28.

За словами директора школи Я. Глінчевської, ушколі 1 вересня 2011 р. відкрито польський клас тастворені всі умови для поглибленого вивчення поль-ської мови.

Діти отримали благословення священика римо-ка-толицької церкви кс. Я. Гіжицького. Гості з Польщібули розчулені концертом, який влаштували першо-класники: зі сцени лунали польські народні пісні, вір-шики. За свої старання діти отримали подарунки відвдячних глядачів. В школі також відбулася презента-ція «Польської та української кухні Житомирщини».

Święto pasowania pierwszoklasistów nauczniów polskiej klasy

Page 14: Tecza Zytomierszczyzny 4

14 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

wydArzenie

Głównym wydarzeniem Dni Kultury Polskiej byłouroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej po-święconej wielkemu Rodakowi Ignacemu JanowiPaderewskiemu.

Tablica, dzieło rzeźbiarki Heleny Guzenko, zostałaumieszczona na elewacji Żytomierskiej Szkoły Muzycz-nej Nr 5. Było to możliwie dzięki wysiłkom Związku Po-laków, dyrekcji szkoły i społeczeństwa miasta. Wpomieszczeniu szkoły muzycznej znajduje się muzeumPaderewskiego. W przyszłości należy spodziewać sięnadania imienia Paderewskiego tej szkole.

Na tablicy zostały wybite następujące słowa w językuukraińskim i polskim:

«Ignacy Jan Paderewski (1860 – 1941) światowejsławy pianista i kompozytor, wybitny Polak, mąż stanu,który na przełomie ХІХ i ХХ wieku żył i tworzył wŻytomierzu. Żytomierski Obwodowy Związek PolakówUkrainy przy wsparciu Fundacji „Pomoc Polakom naWschodzie” oraz Senatu RP 2011 r.».

Дошку, за ескизом скульптора Олени Гузенко, роз-містили на фасаді музичної школи № 5 у Житомирі.Це стало можливим завдяки старанням Спілки поля-ків, дирекції школи та громадськості міста. У примі-щенні школи знаходиться музей Падеревського і вмайбутньому очікується надання школі його імені.

На дошці викарбувані такі слова українською тапольською мовами:

«Ігнацій Ян Падеревський (1860 – 1941) світовоїслави піаніст і композитор, видатний поляк, дер-жавний діяч, який наприкінці ХІХ − початку ХХ сто-ліття жив і творив у Житомирі.

Ignacy Jan Paderewski1860 – 1941 światowej sławyрianista i kompozytor, wybitny Polak, mąż stanu, któryna przełomie ХІХ i ХХ wieku żył i tworzył w Żytomierzи.

Житомирська обласна Спілка поляків України przy

Pamięci ignacego jana Paderewskiego

Page 15: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 15

Tablicę poświęcił J. E. Ks. Biskup Pomocniczy diecezjikijowsko-żytomierskiej Witalij Skomarowski.

Po oficjalnym odsłonięciu tablicy, odbył się koncertuczniów i wykładowców szkoły. Zabrzmiały utworyF. Chopina, O. Iwanowa-Kramskiego, G. Milera i wielu in-nych wybitnych kompozytorów.

Tego samego dnia, 15 października, w ŻytomierskiejObwodowej Naukowej Bibliotece Publicznej imieniaO. Olżycza przy wsparciu Generalnego Konsula RP wWinnicy K. Świderka została otwarta wystawa «IgnacyJan Paderewski: Europejczyk, mąż stanu, artysta». Poraz pierwszy wystawa ta była eksponowana w PolskimDomu w Brukseli. Zawiera ona dokumenty, które mówiąo najważniejszych wydarzeniach z życia kompozytora.Miał on «żelazne palce» i niewiargodny talent. Ten swójtalent wykorzystał, aby mówić o niepodległości Polski. Ito wtedy, gdy od 123 lat Polska była starta z politycznejmapy Europy.

W koncercie zasłużonego dla kultury polskiej ZespołuKameralnego im. I. F. Dobrzyńskiego pod kierownictwemdr Ireny Kopoć zatytułowanym «Pamięci Ignacego JanaPaderewskiego» zabrzmiały utwory J. S. Bacha,G. Rossiniego, F. Chopina, K. Saint Seans, I. Sonewiec-kiego i oczywiście I. J. Paderewskiego. W skład zespołuwchodzą: Helena Zyrianowa (flet), Angelina Girja(skrzypce), Irena Pokropywna (wiolonczela), SergiuszGorkusza (gitara), Olga Karpowicz (sopran). W takimskładzie zespół wykonał jedenaście koncertów w Polscew ramkach obchodzonego roku I. J. Paderewskiego naziemi Węgrowskiej.

Tym koncertem Obwodowy Związek Polaków symbo-licznie zakończył «Rok Paderewskiego», poświęconyuczczeniu 150-tej rocznicy urodzin Ignacego JanaPaderewskiego.

wsparciu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” orazSenatu RP 2011 r.».

Освятив дошку Його Святість Кс. Єпископ Києво-Житомирської дієцезії Віталій Скомаровський.

Після офіційного відкриття дошки, відбувся кон-церт учнів та викладачів школи. Прозвучали твориФ. Шопена, О. Іванова-Крамського, Г. Мілера та ба-гатьох інших видатних композиторів.

Того ж дня, 15 жовтня, в Житомирській обласнійнауковій універсальній бібліотеці ім. О. Ольжича засприяння Генерального Консула РП у Вінниці К. Сві-дерека відкрилась виставка «Ігнацій Ян Падерев-ський: європеєць, державний діяч, митець». Впершеця виставка демонструвалась у Польському домі вБрюсселі. В ній представлені документи, що розпові-дають про найважливіші події з життя композитора. Унього були «залізні пальці» та неймовірний талант. Ісвій талант він задіяв для боротьби за незалежністьПольщі. І це після того, як протягом 123 років Польщабула стерта з політичної карти Європи.

В концерті «Пам’яті Ігнація Яна Падеревського» за-служеного колективу польської культури камерногоансамблю ім. І. Ф. Добжинського під керівництвомкандидата мистецтвознавства Ірини Копоть про-звучали твори Й. С. Баха, Дж. Россіні, Ф. Шопена, Ц.Кюї, К. Сен-Санса, І. Соневицького і, звичайно ж, І. Я.Падеревського. В складі ансамблю виступають ОленаЗирянова (флейта), Ангеліна Гіря (скрипка), Ірина По-кропивна (віолончель), Сергій Горкуша (гітара), ОльгаКарпович (сопрано). В такому ж складі ансамбль даводинадцять концертів в Польщі в рамках відзначенняроку І. Я. Падеревського на Венгровській землі.

Цим яскравим концертом обласна Спілка поляківсимволічно завершила «Рік Падеревського», при-свячений вшануванню 150-ї річниці від дня народ-ження Ігнація Яна Падеревського.

Dr Irena Kopoć opowiada o wielkim pianiście/

Koncert «Pamięci Ignacego Jana Paderewskiego» Zespołu Ka-meralnego im. I. F. Dobrzyńskiego /

wydArzenie

Page 16: Tecza Zytomierszczyzny 4

16 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

wydArzenie

W ramach IV Dni Kultury Polskiej 16 października2011 r. odbył się XVII Międzynarodowy Festiwal Kul-tury Polskiej «Tęcza Polesia».

«Symbolem Festiwalu jest tęcza w kolorach flagpaństwowych Ukrainy i Polski – niebiesko-żołtej i biało-czerwonej. Tęcza zwiastuje znakiem pomyślności,przejść pod tęczą – to zapewnić szczęście i miłość nawieki», – pisał pierwszy prezes ŻOZPU i jeden z twórcówFestiwalu Walenty Grabowski.

W tym roku Festiwal miał szczególny wymiar. Był onpoświęcony 20-ej rocznicy twórczej działalności polskichzespołów: «Dzwoneczki», «Koroliski» i «Koloroweptaszki».

Jubileusz zgromadził miłośników kultury polskiej.Przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy WładimirLitwin i Marszalek Senatu RP Bogdan Borusewicznadesłali życzenia dla uczestników Dni Kultury. General-ny Konsul RP w Winnicy Krzysztof Świderek i KrzysztofBuczyński-Wiceprezydent Płocka złożyli szczereżyczenia. Prezydent Żytomierza Władimir Deboj na-grodził dyplomem uznania Wiktorię Laskowską-Szczur,

«Символом Фестивалю стала райдуга з кольорівдержавних прапорів України і Польщі – синьо-жовтогота біло-червоного. Веселка сходить на добро, пройтипід веселкою – то на вічне щастя і любов», – писавперший голова ЖОСПУ та один з творців ФестивалюВалентин Грабовський.

У цьому році Фестиваль мав особливий вимір. Вінбув присвячений 20-річному ювілею творчої діяльнос-ті польських колективів «Дзвонечки», «Короліски» та«Кольорові пташки».

Ювілей зібрав шанувальників польської культури.Вітання учасникам Днів культури надіслав ГоловаВерховної Ради України Володимир Литвин та Мар-шалек Сенату РП Богдан Борусевич. Щирі побажаннясклали Генеральний Консул РП у Вінниці КшиштофСвідерек, Кшиштоф Бучинські – віце-президентаПлоцька. Міський голова Володимир Дебой нагоро-див Почесною Грамотою Вікторію Лясковську-Щур таколективи «Дзвонечки» і «Короліски» за активнуучасть у громадському житті міста та вагомий особи-стий внесок у розвиток польської культури.

«tęcza zwiastuje znakiem pomyślności»

Koło zwolenników Dni Polskiej Kultury w Żytomierzu ciągle się poszerza/

Page 17: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 17

wydArzenie

zespoły «Dzwoneczki» i «Koroliski»za aktywne uczestnictwo w życiuspołecznym miasta i istotny wkładosobisty w rozwój kultury polskiej.

Honorowy Konsul RP w Żyto-mierzu J. Woderacki oraz KierownikWydziału Kultury i Turystyki OAPJ. Gradowski nagrodzili Dyplomamijubilatów: «Dzwoneczki», «Koro-liski» i «Kolorowe ptaszki».

Jego Ekscelencja Biskup JanPurwiński pobłogosławił uczest-ników Festiwalu.

Na początku koncertu LudowyZespół Tańca Polskiego «Koroliski»symbolicznie zjednoczył trzy poko-lenia tancerzy wspólnie wykonującpoloneza. Ze swoimi uczniami nascenie tańczyła kierowniczka zes-połu Irena Świtelska. Mową tańcazespół przekazuje widzom duchapolskości.

Polski Dziecięcy Wokalny Zespół«Dzwoneczki» jest kołyską wokal-nych talentów obwodu i tego rokuprzedstawił swoich najmniejszychuczestników. Po ich występie natwarzach widzów pojawił sięuśmiech.

Dziecięcy Wokalny Zespół «Kolo-rowe ptaszki» przedstawił ze swegorepertuaru ulubione polskie piosenki.

Śpiew Diny Halimonczuk i IrenyNawojewoj urzekł widzów swojąmelodyjnością. «Poleskie Sokoły»zaprezentowały pieśni patriotyczne.

Wokalno-instrumentalny Zespół«Drewliany» był gościem Festiwalu iteż dołączył się do polskiej kultury.«Szła dzieweczka do laseczka» i«Nie spoczniemy» z repertuaru«Czerwonych gitar» było nieoczeki-wanym prezentem dla obecnych.

Podczas Festiwalu wręczono na-grody laureatom Ogólnoukraińskie-go Literackiego Konkursu imieniaW. Grabowskiego. Otrzymali je Lud-miła Stepanenko za tłumaczeniepoezji z języka polskiego na ukraiń-ski i z ukraińskiego na polski orazMaria Pawlenko za własne utworypisane w języku ukraińskim oPolsce.

Na Festiwalu panowała ciepła,rodzinna atmosfera. To właśnie Fes-tiwal stał się szkołą kształcącąumiejętności polskich zespołówŻytomierszczyzny.

Почесний Консул РП у Жито-мирі Ю. Водерацький та началь-ник управління культури і туризмуоблдержадміністрації Ю. Градов-ський нагородили Дипломами юві-лярів: «Дзвонечки», «Короліски» і«Кольорові пташки» .

Його святість Єпископ Ян Пур-винський благословив учасниківфестивалю.

На початку концерту Народнийансамбль польського танцю «Ко-роліски» символічно поєднав трипокоління танцюристів у поль-ському народному танці «Поло-нез». Зі своїми учнями на сценітанцювала керівник ансамблюІрина Світельська. Мовою танцюансамбль привносить частинкупольської культури в душі та серцяглядачів.

Польський зразковий дитячийвокальний ансамбль «Дзвонечки»є колискою співочих талантівобласті і цьогоріч представив своїхнайменших учасників. Після ви-ступу по залі прокотилось світлопосмішки.

Зразковий дитячий вокальнийансамбль «Кольорові пташки» за-співав зі свого репертуару улюб-лені польські пісні.

Спів Діни Халімончук та ІриниНавоєвої зачарував глядачівсвоєю мелодійністю. «Поліські Со-коли» запрезентували патріотичніпісні.

Вокально-інструментальний ан-самбль «Древляни» був гостемФестивалю і теж долучився допольської культури. «Шла дівечкадо лясечка» та «Нє спочнєми» зрепертуару гурту «Червоне гітари»стало неочікуваним подарункомдля присутніх.

Під час Фестивалю були наго-роджені лауреати Всеукраїнськоголітературного конкурсу ім. В. Гра-бовського Людмила Степаненко запоетичний переклад з польськоїмови на українську і з українськоїна польську та Марія Павленко завласні твори українською мовоюпро Польщу.

На Фестивалі панувала тепла,родинна атмосфера. То, власнекажучи, фестиваль став школоюмайстерності польських колекти-вів Житомирщини.

Zespół «Drewliany»

Wręczenie nagród

Tańczy starsze pokolenie«Korolisok»

Page 18: Tecza Zytomierszczyzny 4

18 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

P ięknym podsumowaniemDni Kultury Polskiej był kon-cert powszechnie znanegoZespołu Pieśni i Tańca«Śląsk», który odbył się wKijowie i Żytomierzu.

Zespół po raz kolejny odwiedziłUkrainę w grudniu 2009 r., na Mię-dzynarodowym Festiwalu KulturyPolskiej «Tęcza Polesia». Swojąobecnością zaszczycił nas DyrektorZespołu Pieśni i Tańca im. S. Hody-ny «Śląsk» Zbigniew Cierniak:«2 lata temu “Śląsk” uczestniczył wFestiwalu “Tęcza Polesia”. Wówczasobiecaliśmy przywieźć do Żytomie-rza cały skład zespołu. Swojąobietnicę spełniliśmy – wszyscyczłonkowie zespołu w liczbie 110osób zaprezentowaliśmy na scenie!W Żytomierzu czujemy się jak wdomu, jeszcze nie raz tu wrócimy!».

Останнього разу ансамбль від-відав Україну в грудні 2009 р. наМіжнародному фестивалі поль-ської культури «Веселка Полісся».Разом з ансамблем приїхав і йогокерівник Збіґнєв Черняк. З цьогоприводу керівник ансамблю Збіґ-нєв Черняк зазначив: «У позами-нулому році “Шльонськ” бравучасть у фестивалі “Веселка По-лісся”. Ми тоді пообіцяли привезтив Житомир увесь склад колективу.Ми свою обіцянку виконали – всі110 учасників були перед вами насцені! У Житомирі почуваємо себеяк вдома, ще не раз сюди повер-немося!».

Аmbasador Kultury Polskiejzespół Pieśni i tańca «Śląsk»

wydArzenie

Page 19: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 19

Pierwszym punktem «Tournee za Bugiem» był Kijów.Koncertom w Centrum Kultury i Sztuki 17 października,towarzyszył ogromny entuzjazm publiczności. Swojąobecnością zaszczycili korpus dyplomatyczny na czelez Wice Ambasadorem RP na Ukrainie DariuszemGórczyńskim oraz delegacja z Żytomierza.

W kolejnym dniu koncert «Śląska» zgromadził pełnąsalę Żytomierskiego Muzyczno-Dramatycznego Teatruim. Iwana Koczergi. Wśród widzów zasiadali PolacyŻytomierszczyz-ny oraz Ukraiń-cy, dla którychspotkanie z pol-ską kulturą stałosię prawdziwymwydarzeniem.

Dla Polaków koncerty Zespołu «Śląsk» są żywymwspomnieniem rodzinnego kraju.

Zespół Pieśni i Tańca «Śląsk» został utworzony 1 lipca1953 r. i jest artystyczną wizytówką Polski. «Śląsk» – todzieło życia Stanisława Hadyny i Elwiry Kamińskiej,którym zespół zawdzięcza swoje powstanie i uznanie wcałym świecie. Z udziałem zespołu odbywa się blisko stukoncertów każdego roku. W jego skład wchodzi: chór,balet i orkiestra. Repertuar koncertów dobrano tak, abyzaprezentować pieśni i tańce wielu regionów Polski,m.in. Górnego Śląska, Podhala, Beskidu Śląskiego,Rzeszowszczyzny. Na scenie artyści prezentowali takżepolskie tańce narodowe: poloneza, mazura, kujawiaka,oberka i krakowiaka. Nie zabrakło «śląskich przebojów»,m.in.: «Karolinki» i «Szła dzieweczka», które zdobyłysympatię ukraińskiej publiczności. Dla widzów zespółprzygotował niespodziankę: w programie koncertówznalazła się popularna na Ukrainie piosenka «Rewe tastohne Dnipr szyrokij».

«Śląsk» jest nazywany ambasadorem polskiej kultury,

Першим пунктом «Турне за Бугом» був Київ. Кон-церт в Центрі культури і мистецтв, 17 жовтня, викли-кав велику зацікавленість громадськості. На концертприбув дипломатичний корпус на чолі із заступникомпосла РП в Україні Даріушем Гурчинським, а такожделегація з Житомира.

Наступного дня концерт зібрав повний зал у Жито-мирському обласному музично-драматичному театріім. І. Кочерги. Серед глядачів були не тільки полякиЖитомирщини, а й українці, для яких булосправжньою подією познайомитись з польською куль-турою. Для поляків концерти ансамблю «Шльонськ»стали яскравим спогадом про рідний край.

Ансамбль пісні і танцю «Шльонськ» був створений1-го липня 1953 р. і є артистичною маркою Польщі.«Шльонськ» – це справа життя Станіслава Хадини таВіри Камінської, яким ансамбль завдячує своїм на-родженням і всесвітнім визнанням. За участі ан-самблю проходить біля ста концертів щороку. Доскладу входить хор, балет і оркестр. Репертуар кон-цертів дібрано в такий спосіб, щоб показати пісні й

танці з багатьохрегіонів Польщі,між іншим Гурно-го Шльонська,Підгалля, Шльон-ського Бескіду,Жешовщини. Насцені артисти

також презентували польські народні танці: полонез,мазурка, куяв’як, оберек і краков’як. Не забракло й«Шльонських» хітів, як-от «Каролінки» та «Шла ді-вечка», які завоювали симпатію українських глядачів.Група ще підготувала сюрприз: в програмі концертупролунала відома в Україні пісня «Реве та стогнеДніпр широкий».

dla widzów zespółprzygotował

niespodziankę: ukraińskąpiosenkę «rewe ta stohne

dnipr szyrokij»

wydArzenie

Page 20: Tecza Zytomierszczyzny 4

20 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

który zaprezentował około siedmiu tysięcy koncertów dlaponad 25 mln. widzów na 5 kontynentach w 45 krajachświata. W repertuarze zespołu znajduje się 20 różnychprogramów: od dużych widowisk do krótkich przedsta-wień. W kolekcji «Śląsk» wydał dwanaście płyt, a w śródnich jest pięć złotych i jedna platynowa. Wysoki poziomartystyczny zespołu przyniósł uznanie w całym świecie.

Żytomierska publiczność dziękowała artystom nastojąco, kwiatami i głośnymi oklaskami.

Festiwal organizowany jest przez środowisko polonij-ne zgrupowane w ŻOZPU. Jego prezes, WiktoriaLaskowska-Szczur w liście, skierowanym do dyrektorazespołu «Śląsk», podziękowała «za pełną zaangażo-wania działalność na rzecz odrodzenia kultury polskiejna Żytomierszczyźnie oraz za udział i pomoc w zorgani-zowaniu IV Dni Kultury Polskiej».

Za rozwój polskiej kultury na Żytomierszczyźnie Zbig-niew Cierniak został odznaczony Dyplomem Uznania.

Związek Polaków składa szczere podziękowanie Sen-atowi RP oraz Fundacji «Pomoc Polakom naWschodzie», Generalnemu Konsulatowi RP w Winnicy,Honorowemu Konsulowi RP w Żytomierzu J. Woderack-iemu, Marszałkowi Województwa Śląskiego A. Ma-tusiewiczowi, Dyrektorowi Naczelnemu Zespołu Pieśni iTańca «Śląsk» Z. Cierniakowi, Obwodowej AdministracjiPaństwowej, Miejskiej Radzie, mediom, mecenasom iwszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się doorganizacji polskiego święta.

Jana LaskowskaTłum. ks. dk. dr Jacek Jan Pawłowicz

«Шльонськ» є визначним послом польської куль-тури, який подарував біля семи тисяч концертів дляпонад 25 млн. глядачів на 5 континентах у 45 країнахсвіту. У репертуарі ансамблю є 20 різних програм: відвеликих видовищ до коротких постановок. У зібранні«Шльонск» видано дванадцять платівок, з них п`ятьзолотих, одна платинова. Високий художній рівень ан-самблю приніс йому визнання в усьому світі.

Артистів вдячна житомирська публіка вітала стоячиквітами та гучними оплесками.

Фестиваль був організований Житомирськоюобласною Спілкою поляків України. Вікторія Ляс-ковська-Щур, голова Спілки, подякувала в листі керів-ника ансамблю «Шльонск» «за безпосередню участьв діяльності, спрямованої на відродження польськоїкультури на Житомирщині та допомогу в організаціїIV Днів польської культури».

За розвиток польської культури на ЖитомирщиніЗбіґнєва Черняка нагородили почесною грамотою.

Щиру подяку Спілка поляків складає Сенату РП,Фонду «Допомога Полякам на Сході», ГенеральномуКонсульству РП у Вінниці, Почесному Консулу РП уЖитомирі Юрію Водерацькому, Маршалку Сілезь-ського воєводства Адаму Матусєвичу, Директору Ан-самблю пісні і танцю «Шльонськ» Збігневу Черняку,обласній державній адміністрації, міській раді, мас-медіа, меценатам та усім, хто безпосередньо долу-чився до організації польського свята.

Яна Лясковська

Publiczność przez długie minuty brawami domagała się bisów, nie chcąc wypuścić artystów ze sceny

wydArzenie

Page 21: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 21

Na koncercie obecni byli KonsulGeneralny RP w WinnicyK. Świderek, Konsul HonorowyRP w Żytomierzu J. Woderacki iprezydent Żytomierza W. Deboj

Wśród widzów: ks. bp. Witalij Sko-marowski, ks. bp. Jan Purwiński orazKapelan Polaków Żytomierszczyznyks. Jarosław Giżycki

Owacje i słowa uznania kierowane na ręceDyrektora Zespołu «Śląsk», Zbigniewa Cier-niaka, stały się najcenniejszym wspomnie-niem dla artystów

wydArzenie

Page 22: Tecza Zytomierszczyzny 4

22 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

I oto ziściło się moje marzenie – jestem w Kanadzie. Stałosię tak dzięki uprzejmości dyrektora i choreografa polskiejszkoły tańca w Edmontonie Walentego Michalika, który zaprosiłmnie w charakterze instruktora choreografii. Dodam, że takiezaproszenie w imieniu polonii Kanady w skali Żytomierza byłopierwszym gestem tego rodzaju.

Włączono mnie jako choreografa do letniego obozu szkołytańca dla młodzieży polskiej z Edmontonu i Calgary. Do pracyzabrałam się z dużą pasją choć od razu dostrzegłam już ipewne trudności. Oprócz polskich tańców, postawiono mizadanie nauczyć młodzież tańców ukraińskich. Pomimoznacznego pokrewieństwa tańców polskich i ukraińskich, sąone w ramach ogólnej słowiańszczyzny w pewnym stopniuwyrażeniem innych kultur. Lecz polska młodzież z takim natch-nieniem wykonywała każdy ruch, każdą kombinacjęukraińskiego tańca, że odmienności szły w zapomnienie.Zajęcia odbywały się codziennie i w stosunkowo krótkim ter-minie młodzież opanowała technikę i charakter wykonywaniatańców ukraińskich. Pozostało tylko «doszlifowywanie”odrębnych ruchów, co udało mi się zrobić w ciągu 2-3 dni przymetodycznej pomocy Walentego Michalika, jego córki Annyoraz instruktora-choreografa Izabeli Bereżnickiej. Dodam, że to«szlifowanie» trwało od dziewiątej ranku do szóstej wieczoru.

Podczas pobytu w Edmontonie udało mi się szczegółowozapoznać z warunkami pracy polskich zespołów «Polonez»,«Piast» i «Kujawiak», w których, moim zdaniem, praca metody-czna postawiona jest na wysokim poziomie. Znaczną uwagęskupia się na technice ruchów tańca jak też na procesiewychowawczym w kolektywie. Zespoły te cieszą się wKanadzie wysoką renomą i to nie tylko w miejscowościachgęsto zaludnionych przez Kanadyjczyków polskiegopochodzenia.

Już od pierwszego dnia pobytu Kanada zaskoczyła mnieswoją wielobarwnością kultury, polityczną tolerancją,serdecznością swych mieszkańców.

Pragnę powiedzieć jeszcze kilka słów o stosunku do mniejako do człowieka i specjalisty ze strony polskiej młodzieży wEdmontonie i Calgary. Stale odczuwałam wobec siebiesympatię i wdzięczność za nauczanie tańca. A kiedyopowiedziałam, że Żytomierszczyzna jest obwodem, gdzie wskali Ukrainy zamieszkuje największa liczba Polakówserdeczny stosunek, jak mi się wydawało, nie miał już granic.Zapraszano mnie na wycieczki po Edmontonie i jego okolicach,na wystawy, do muzeów, w góry, do termicznych źródeł i wo-dospadów. Z radością przyjmowano mnie w różnych organiza-cjach polonijnych, między innymi w Związku Kombatantów,gdzie poznałam aktywną działaczkę tej organizacji p. Janinę.Niezapomniane wrażenia wywarły na mnie spotkania iwystąpienia w Domu Polskim w Edmonton.

Wzruszającym było spotkanie z kierownikiem ukraińskiegozespołu «Czeremosz» w Edmontonie Mykołą Kaniwcem, któryzaprosił mnie na bazę, gdzie odbywają się próby zespołu, for-muje się wizerunek tańca i jego elementy. Zaimponowało miznakomite przygotowanie członków zespołu, bogatakolorystyka strojów, skondensowany charakter repertuaru.

Я приїхала в Канаду в якості інструктора хореографії назапрошення директора і хореографа польської школитанцю в Едмонтоні пана Міхаліка Валенти. 21 серпня 2011року мене включили в літній табір польської школи танцюдля польської молоді з Едмонтона і Калгарі. Зазначу, що цевперше прийшло таке запрошення з боку польської діа-спори не тільки для Житомира, а й для України, загалом .

Робота виявилася захоплюючою, хоч і були певні труд-нощі. Окрім польських танців мені поставили завдання на-вчити молодь українським танцям. Попри значнуспорідненість польських і українських танців, вони є, в пев-ній мірі, виразом різних культур в межах загальної слов'ян-щини. Але польська молодь з таким натхненнямвиконувала кожен рух, комбінацію українського танцю, щопро відмінності майже забувалося. Заняття проходили що-денно, і за відносно короткий термін молодь опанувала тех-ніку і характер виконання українських танців. Залишиласятільки «шліфовка» окремих рухів, яку я здійснила за 2-3 дніяк інструктор-хореограф за методичної допомоги пана Ва-ленти Міхаліка, його доньки Анни та інструктора-хорео-графа Ізабелли Бережницької. Підкреслюю, що«шліфування» тривало з 9 ранку і до 18 години вечора.

Перебуваючи в Едмонтоні, я детально ознайомилася зумовами праці польських колективів «Полонез», «Пяст»,«Куяв'як». На мою думку, методична робота в них постав-лена на високому рівні, велика увага приділяється техніцівиконання рухів танцю, виховному процесові в колективі.Виступи цих колективів мають величезний авторитет нетільки в місцевостях, де компактно проживають канадійціпольського походження, але й в інших регіонах Канади.

З перших днів Канада мене вразила багатоманітністюкультур, політичною толерантністю й доброзичливістю своїхмешканців.

Польська молодь в Едмонтоні і Калгарі ставилася домене із симпатію та вдячністю за навчання танцю. Жито-мирщина є областю, де проживає найбільша чисельністьполяків в Україні. Коли канадійці дізнались про це, сердечнеставлення до мене, здавалося, не мало меж. Мене запро-шували на екскурсії по місту Едмонтон і за його межі, на ви-ставки, в музеї, в гори, на гарячі джерела і водоспади.

Polski Dom w Edmontonie /

tak daleka i tak bliska Kanada

rozwijAmy kulturę

Page 23: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 23

Ze smutkiem żegnałam się z tymnadzwyczajnym krajem i jegomieszkańcami. Na zawsze pozo-staną w mojej pamięci jego dobrzy,serdeczni ludzie – Panie Teresa,Janina, Elżbieta i jej mąż Jacek, noi oczywiście Pan Walenty Michalik zmałżonką Marysią i córką Anną ijeszcze dziesiątki, dziesiątki kana-dyjskich Polaków, którzy tyle dobrazasiali w mojej duszy, duszyżytomierzanki, która będzie szerzyćto dobro wiele tysięcy kilometrów odtej tak dalekiej i tak bliskiej Kanady.

Irena Świtelska

rozwijAmy kulturę

З радістю запрошували і вітали в різних полонійних організаціях, зокрема, в Спілцікомбатантів, де познайомилася з активною діячкою цієї Спілки пані Яніною. Неза-бутні враження на мене справили зустрічі і виступи в Польському домі міста Едмон-тона.

Зворушливою була зустріч з керівником українського ансамблю «Черемош» в Ед-монтоні паном Миколою Канівцем. Він запросив мене на базу, де здійснюються ре-петиції колективу, формується візерунок танцю і його складові. Мене вразили чудовапідготовка учасників ансамблю, багата барва костюмів, виразний стиль репертуару.

Настала хвилина прощання з цією чудовою країною та її мешканцями. Назавждив моїй пам'яті залишаться її добрі, душевні люди – пані Тереса, пані Яніна, пані Ель-жбєта і її чоловік пан Яцек і звичайно ж, пан Валента Міхалік та його дружина Марися,дочка Анна, і ще десятки і десятки поляків-канадійців. Всі вони стільки добра пере-дали в мою душу, душу житомирянки, яка буде нести це добро за багато тисяч кіло-метрів з такої далекої і близької Канади.

Ірина Світельська

Żeby odkryć swoją tożsamość,trzeba odwołać się

do przeszłości i poszukać swoich korzeni

«słoneczne melodie» Olewsk przywitał gości oraz uczest-

ników IV Obwodowego Festiwalu KulturyPolskiej «Słoneczne melodie» łaskawymjesiennym słońcem. Na sali MiejskiegoDomu Kultury panowała ciepła i gościn-na atmosfera.

Festiwal rozpoczęła Msza Święta wkościele p. w. Przemienienia Pańskiego.Na spotkanie w Miejskiej Radzie zaprosiłprzybyłych Prezydent Olewska AnatolPowar. Na spotkaniu tym podkreślonojak ważnym dla rozwoju związków kul-turowych między bratnimi narodami pol-skim i ukraińskim oraz w odrodzeniużycia kulturalnego społeczności polskiejobwodu jest obecność i działalność pol-skich stowarzyszeń. W Olewsku zareje-strowany jest Olewski RejonowyZwiązek Polaków na Ukrainie, jegoprezesem jest Dina Chalimonczuk.Dzięki temu związkowi młodzieżwyjeżdża na zawody sportowe orazwypoczynek do Polski, zespoły biorąudział w festiwalach tak w Polsce jak i naUkrainie, przy kościele działa szkółkasobotnio-niedzielna.

Założycielem oraz organizatorem fes-tiwalu jest Żytomierski Obwodowy ZPUprzy wsparciu Senatu RP oraz Fundacji«Pomoc Polakom na Wschodzie».Współorganizatorzy: Olewski RejonowyZwiązek Polaków na Ukrainie i OlewskaRada Rejonowa.

Festiwal rozpoczął się odśpiewaniemhymnów Ukrainy i Polski. W części ofic-jalnej festiwalu głos zabrali zaproszenigości. Obecnych serdecznie przywitali:

pani prezes Olewskiego RejonowegoZPU Dina Chalimonczuk, pan Konsul RPw Winnicy Damian Ciarciński, prezydentmiasta Olewska Anatol Powar, pani pre-zes ŻOZPU Wiktoria Laskowska-Szczur,naczelnik Oddziału Kultury w OlewskuIryna Kloc. Ks. W. Umiński, proboszczparafii p. w. Przemienienia Pańskiego wOlewsku pobłogosławił i przywitał gościi uczestników festiwalu .

W koncercie wystąpili dorośli idzieci – członkowie znanych zespołóworaz twórcy amatorzy. Najmłodsza artys-tka Alina Brełasz pięknie zaprezentowała«Parasole od deszczu i od słońca». Poraz pierwszy wystąpili Oleg Rubańcew iAnna Puczkowa z Kijowa. Wesołozaśpiewały «Dzwoneczki», Polski Lu-dowy Zespół Taneczny «Koroliski»«zakręcił» kujawiaka z oberkiem. Noweutwory zaprezentowało Trio «Farby» zOlewska, Wokalny Zespół «KwiatKaliny», «Perełka» oraz Ludowy ZespółInstrumentalny Szkoły Muzycznej «FA-WORIT». Widzowie gromkimi oklaskaminagrodzili swoją ulubioną wokalistkęDinę Chalimonczuk za przepiękną«Pieśń wieczorną» do słów StanisławaMoniuszki. Ogromnym powodzeniemcieszył się także występ Polskiego Lu-dowego Folklorystycznego Zespołu

«Poleskie Sokoły» pod kierownictwemJana Boczkowskiego, który pochodzi zOlewska.

Festiwal służy podniesieniu zna-czenia mniejszych miejscowościzamieszkałych przez Polaków, dzieleniasię doświadczeniami i szerzeniu kulturypolskiej w regionie. Cieszymy się, żepowstały nowe zespoły: DziecięcyWokalny Zespół «Jaskółka» oraz «Lilia»,którego kierownikiem jest pani DinaChalimanczuk. Pani Prezes przekazujedzieciom i młodzieży miłość do polskiejkultury.

Pan Konsul RP w Winnicy DamianCiarciński oraz p. Wiktoria Laskowska-Szczur wręczyli uczestnikom Festiwalupamiątkowe dyplomy .

Jesteśmy jedną polską rodziną. Kli-mat Festiwalu sprzyja rozwojowi kulturypolskiej. Olewsk, miasteczko na przy-graniczu ma własny, przepiękny, polskifolklor. Jesteśmy przekonani, że Festiwalbędzie nadal wzbogacać się w nowe,barwne, artystyczne utwory, darującwszystkim radość poprzez artystycznątwórczość.

Zapraszamy na V Jubileuszowy Fes-tiwal Kultury Polskiej «Słonecznemelodie» do Olewska!

Wiktoria Laskowska-Szczur

Organizatorzy Festiwalu

Page 24: Tecza Zytomierszczyzny 4

24 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

GNIEZNOMiasto w województwie wielkopol-

skim, położone na siedmiu wzgórzach,otoczone jeziorami. W najstarszym okre-sie państwowości polskiej miastoodegrało znaczącą rolę jako stolicapaństwa Polan. W wyniku badań arche-ologicznych odkryto fragmenty potęż-nego grodu i podgrodzia z końca VIII w.

W 1000 r. odbył się w Gnieźnie zjazd,w którym uczestniczył Bolesław Chrobryi cesarz niemiecki Otton III. Utworzonoarcybiskupstwo gnieźnieńskie. W 1025 r.koronował się tu na pierwszego królaPolski Bolesław Chrobry.

W pierwszej połowie XIII w.Gniezno uzyskało prawa miejskie.Wiek później uległo zniszczeniu wwyniku najazdu Krzyżaków. Wkolejnych stuleciach przeżywałookres pomyślnego rozwoju, jakoośrodek handlu suknem, zbożem ibydłem.

W okresie rozbiorów było podzaborem pruskim. Po II wojnieświatowej nastąpiła rozbudowa idynamiczny rozwój miasta. Obec-nie Gniezno jest ważnym ośrodkiem kul-turalnym oraz turystycznym.

Najcenniejszym zabytkiem jest goty-cki kościół archikatedralny NMP (katedragnieźnieńska), wybudowany przezMieszka I w X w. W katedrze tej znajdująsię groby m.in. Dąbrówki, św. Wojciecha,a także Drzwi Gnieźnieńskie z 1170 r.wykonane w brązie, w stylu romańskim.Przedstawiają 18 scen z życia św. Woj-ciecha oraz jego męczeńską śmierć. Wkatedrze są też relikwie św. Wojciechaoraz skarbiec.

KRaKóWMiasto w województwie małopolskim,

położone w dolinie Wisły. Rozwój osad-nictwa rozpoczął się tu już ok. 50 tys. lattemu. Pierwszy dokument pisany, gdziepojawia się nazwa miasta, pochodzi zX w. Wtedy osada została włączona dopaństwa Mieszka I. W 1000 r. utworzonezostało biskupstwo krakowskie.

Rola Krakowa wzrasta, gdy książęKazimierz I Odnowiciel czyni go swojągłówną siedzibą w 1038 r. Miasto stajesię stolicą Polski. Wtedy na wzgórzuwawelskim powstają ważne obiekty: ka-tedra, siedziba biskupstwa oraz zamek

królewski. Koronacja WładysławaŁokietka na króla Polski w 1320 r. w ka-tedrze na Wawelu potwierdziła rangęKrakowa jako stolicy zjednoczonegoKrólestwa Polskiego. Była to pierwszakoronacja polskiego władcy w Krakowie.

W 1364 r. król Kazimierz Wielkiufundował w mieście pierwszą polskąwyższą uczelnię Akademię Krakowską.XV i XVI w. to okres największego roz-woju miasta – panowanie dynastii Jagiel-lonów. Dzięki testamentowi królowejJadwigi możliwe było odnowienie wXV w. Akademii Krakowskiej. W mieścieosiedlają się wybitni uczeni i artyści. Jed-nym z nich był Wit Stwosz, autor słyn-nego ołtarza w kościele mariackim. XVIIi XVIII w. przyniosły powolny upadekmiasta. W 1596 r. siedziba królewskazostaje przeniesiona do Warszawy. Kra-ków przestaje być stolicą.

Ważnym momentem w dziejachKrakowa był rok 1794, kiedy to 24 marcarozpoczęło się tu powstanie kościusz-kowskie.

W latach 1820-1830 zburzonezostają mury obronne miasta. Na ich

miejscu powstają planty. Tak nazywa siępas zieleni wokół miasta. Plantykrakowskie mają długość ok. 4 km inależą do największych w Europie.

WaRSZaWaJest to obecna stolica Polski oraz

stolica województwa mazowieckiego.Gród został założony prawdopodobnie wXIII w. Pierwsza wiarygodna wzmianka omieście pochodzi z 1313 r. Od XV w.była stolicą księstwa mazowieckiego.

Ok. 1596 r. przybył do Warszawy zKrakowa dwór królewski, rozpoczętoprzebudowę zamku warszawskiego narezydencję królewską. Wkrótce osiadł tu

król Zygmunt III Waza.W XVII w. miasto całkowicie

zostało zniszczone przez Szwedów.Czasy panowania Jana III Sobies-kiego to odbudowa Warszawy. Królwznosi pałac w Wilanowie. Wzrastaznaczenie polityczne i kulturalnemiasta, które wkrótce staje się stolicąpolskiego Oświecenia.

W latach 1816-1818 założonyzostał Uniwersytet Warszawski. Wsierpniu 1920 r. na przedpolach mia-

sta rozegrała się bitwa warszawska,która zadecydowała o losach wojny pol-sko-bolszewickiej .

W latach międzywojennych Warsza-wa rozbudowywała się, rozwijała sięoświata, powstawały nowe uczelnie.

Podczas II wojny światowej, wewrześniu 1939 r. trwała obrona oblężonejprzez wojska niemieckie stolicy. Miastopoddało się 28 września. W rok późniejNiemcy utworzyli getto. Była to specjal-nie wydzielona część miasta, w którejsiłą zamknięto Żydów. Żyli oni tam w nie-ludzkich warunkach, wyniszczani przy-musową pracą. Często z getta byliwywożeni do obozów zagłady.

Dnia 1 sierpnia 1944 r. wybuchłopowstanie warszawskie, które trwało63 dni. Po jego stłumieniu Niemcypostanowili zburzyć miasto.

Po wojnie przystąpiono do odbudowystolicy. Zrekonstruowano (odtworzonona podstawie zachowanych fragmentów,zdjęć, dokumentów) większość zaby-tków (m. in. Stare Miasto, zamekkrólewski, Krakowskie Przedmieście).

Polskie stolice Stolicą kraju nazywamy miastobędące siedzibą najwyższychwładz, centralnych instytucji iurzędów państwowych

Warszawa. Stare Miasto,zamek królewski

Zamek na Wawelu

Katedraśw. Wojciecha

dzieje polski

Page 25: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 25

ORLE GNIaZDOTrzej bracia Lech, Czech i Rus

przedzierali się przez puszcze szukającmiejsca, gdzie mogliby się osiedlić. Dwajbracia poszli dalej szukać miejsca dlaswoich ludzi, Czech podążył na połu-dnie, a Rus na wschód.

Książę Lech wędrował po świecie.Szukał kraju z ziemią urodzajną, wodączystą, pod niebem błękitnym. I gdzienie ma ludzi. Bo nie chciał książę Lechodbierać ojczyzny nikomu.

A szło z nim rycerzy niemało, którymuprzykrzyły się wieczne boje i trudy.

Przepłynęli Wisłę, przepłynęli Wartę iszukali sobie ojczyzny. Aż kiedyśwjechali w takie ziemię, gdzie i lasy były,i pola. Nad lasami, nad polami widniałoniebo czyste, błękitne, uśmiechnięte. Irzeki, i jeziora też błękitne i czyste jakniebo.

– Podoba wam się ten kraj? – spytałLech.

– Piękny jest, – odpowiedzieli. – Takikraj nie tylko podziwiać, ale i pokochaćmożna.

– A gdzie zbudujemy sobie stolicę?– Sam wybierz miejsce, wodzu.

Szczęśliwie nas tu przyprowadziłeś, to iszczęśliwie osiedlisz.

Lech stanął pod największym dębem,bo koń zmęczył się bardzo. Patrzyksiążę, a tu nad nim słychać łopotskrzydeł. Orzeł porwał się z gniazda nadębie i kołuje niewysoko nad jeźdźcą.Dziwna rzecz – nie boi się ludzi. Jeszczedziwniejsze, że nie jest szary ani pstry,jak to zwykle orły bywają, ale biały jakśnieg.

– Dziwny znak, dobry znak, – myślę

książę. – Król ptaków gościnne nas tuzaprasza. I wrócił do swoi rycerzy.

– Widzicie gniazdo orle? Widziciebiałego orła? Dobrą wróżbę namprzynoszą. Tu się zatrzymamy i tubędzie gniazdo nasze. Na wieki wiekówziemię tę obejmiemy. Zgoda?

– Zgoda! – krzyknęli wszyscy.– Gród nasz nazwiemy Gniezno. I

orzeł biały zostanie naszym godłem.Tak było dawno temu, bardzo dawno.

Długie wieki było Gniezno stolicą Le-chitów, potomków Lecha. A choć późniejPolakami ich nazwano, bo pola mielirozległe i piękne uprawne, to już na za-wsze orzeł biały został godłem całegonarodu, który się od Lecha wywodzi.

O SMOKU WaWELSKIMW dawnych czasach, gdy władcą

podwawelskiego grodu był ród Kraka,

wawelską jaskinię zamieszkał ogromnypotwór, smok nienażarty, siejące pop-łoch i zgrozę wśród mieszkańcówKrakowa. Bestia pożerała zwierzęta iptactwo domowe, a im więcej jadł, tymwięcej domagała się daniny. Kiedy za-pasy żywności były już niewystar-czające, smok zaczął polować równieżna ludzi. Zwołanym przez króla pod-władnym nie udało się pokonać pot-wora... Więc zaradny władca wysłałgiermków, aby ogłosili w całym mieście,iż osoba, której uda się zabić smoka,otrzyma wspaniałą nagrodę. Wieluśmiałków próbowało uśmiercić smoka,lecz niestety nikomu się nie udało. Wów-czas do władcy Kraka zgłosił się młodykrakowski szewczyk Skuba. Drobny –wydawał on się być kolejnym kandy-datem na smaczny kąsek dla smoka.

Po kilku dniach wpadł nawspaniały pomysł! Kupił barana... wyjąłwszystkie jego wnętrzności, a skórę ob-ficie nadział siarką i smołą. Tak przygo-towane zwierzę podrzucił przed pieczaręsmoka, który zwabiony zapachem ba-ranka, wyszedł z jamy i szybko połknąłsmakowity kąsek. Poczuł przeraźliwyból – ogień zaczął palić jego żołądek! Ol-brzym podszedł do brzegu rzeki i zacząłpić wodę. Jego brzuch z sekundy nasekundę stawał się coraz większy...Smok pił... pił... pił... aż pękł!

Radości ludzi nie było końca! Szew-czyk Skuba za swój czyn mianowanyzostał przez Kraka osobistym szewcemwładcy grodu.

O WaRSZaWSKIEJ SyRENcEPewnego dnia u podnóża Starego Mi-

asta wyszła z wody przepiękna syrena,aby nieco odpocząć na piaszczystymbrzegu. Tak spodobało jej się miejsce, żepostanowiła tu zostać na zawsze.Zamieszkujący pobliską osadę rybacyzauważyli, że ktoś podczas połowówwzburza fale Wisły, plącze sieci i wy-puszcza ryby z więcierzy. Postanowiliwięc schwytać szkodnika. Kiedy jednakusłyszeli przepiękny głos syreny, zanie-chali swoich zamiarów i szczerze poko-chali piękną kobietę-rybę, która od tejpory co wieczór umilała im czas przepię-knym śpiewem. Zobaczył syrenkę bo-gaty kupiec i postanowił ją schwytać.Podstępem uwięził ją w drewnianejszopie. Płacz syreny usłyszał młody synrybaka i z pomocą przyjaciół, pod osłonąnocy uwolnił ją. Syrena z wdzięcznościza uratowanie życia obiecała im, że za-wsze będzie stała w ich obronie. Odtądwarszawska syrenka, uzbrojona w mieczi tarczę, broni miasta i jego miesz-kańców.

Legendy o stolicach

dzieje polski

Page 26: Tecza Zytomierszczyzny 4

26 Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012

j. i. Kraszewski– wielki nauczy-ciel historii

W 2012 r. przy-pada 200. rocznicaurodzin polskiego pi-sarza, autora 232 po-wieści: 144 powieścispołecznych, obycza-jowych i ludowychoraz 88 historycz-nych.

Jego imponujący dorobek literackiwywarł trwały wpływ na kulturę i literaturępolską oraz twórczość współczesnych mu ipóźniejszych pokoleń Polaków – napisano wuzasadnieniu decyzji Sejmu RP.

J. I. Kraszewski (często posługiwał siępseudonimem Bogdan Bolesławita) urodziłsię 28 lipca 1812 r. w Warszawie. Był zatem ztego samego pokolenia co Słowacki i Chopin,zaliczani do romantyków.

Pochodził z dość zamożnej rodzinyziemiańskiej. Jego ojcem był Jan, chorążypowiatu prużańskiego, a matką Zofia, którejJózef w swojej późniejszej twórczości w«Pamiętnikach nieznajomego» wystawiłwiekopomny pomnik miłości i pamięci.

Dnia 10 czerwca 1838 r. Józef pojął za żonęZofię Woroniczównę. W tym samym rokumłodzi małżonkowie przeprowadzili się naWołyń. Odbył podróży do Kijowa i Odessy,które opisał w swojej książce «WspomnieniaOdessy, Jedyssanu i Budżaku».

W 1853 r. rodzina Kraszewskichposiadająca wtedy już czwórkę dzieciprzeniosła się do Żytomierza. Kraszewscy os-tatecznie zamieszkali w domu przy ulicyBerdyczowskiej (obecnie ul. Lubarska), pobytten upamiętnia tablica wmurowana w ścianętego budynku. W mieście tym, będącym wtamtych czasach 40-tysięcznym miastem,ośrodkiem życia społecznego i towarzyskiegopolskiej szlachty oraz siedzibą carskich władzgubernialnych, Kraszewski rozpocząłniezwykle ożywioną działalność społeczną. Byłkuratorem szkół polskich (uczył w słynnymKolegium Jezuickim założonym w 1763 r.,którego ruiny do dnia dzisiejszego istniejąprzy ul. Czerniachowskiego), zakłada TeatrŻytomierski i zostaje jego dyrektorem artysty-cznym (od 1856 r.), był dyrektorem KlubuSzlacheckiego, prezesem TowarzystwaDobroczynności. Cieszył się jednocześnierosnącą sławą jako pisarz.

Głośnym jego przedsięwzięciem w obrębiegatunku historycznego stał się cykl 29 po-wieści o dziejach Polski. Zaczął go «Starąbaśnią» (1876) – utworem o epoce legen-darnej, która najbardziej jest znana. Powieśćta od początku cieszyła się powodzeniem, apotem była najczęściej wzna-wianym jego tek-stem (do 2000 r. miała ponad 60 wydań, a w2003 stała się inspiracją dla reżysera JerzegoHofmana, którzy przeniósł ją na ekran fil-mowy pt. Stara baśń. Kiedy słońce było bo-giem).

«Kiedy śmiejesię dziecko,śmieje się całyświat», – ja-nusz Korczak

W 2012 r. przy-padają ważne rocz-nice związane z tąpostacią – 70. rocz-nica jego śmierci wobozie zagłady wTreblince i 100. rocznica założenia przez Kor-czaka Domu Sierot przy ulicy Krochmalnej wWarszawie (obecnie Jaktorowskiej).

Wybitny lekarz, pedagog, autor wzrusza-jącej i pięknej książki pt. «Król Maciuś Pier-wszy», który dzieci ukochał ponad wszystko,nawet ponad własne życie, który zwykłpowtarzać, że «kiedy śmieje się dziecko,śmieje się cały świat». W 1937 r. za swojądziałalność pisarską został odznaczonyZłotym Wawrzynem Akademickim PolskiejAkademii Literatury.

Janusz Korczak, a właściwie Henryk Gold-szmit, urodził się 22 lipca 1878 r. w Warsza-wie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej,jako syn adwokata Józefa Goldszmita i Cecyliiz domu Gębickiej.

Brał udział – jako lekarz – w wojnierosyjsko-japońskiej (1905) i za swą służbęawansował do stopnia majora. Pomiędzy1903-1912 rr. pracował jako pediatra w Szpi-talu dla Dzieci w Warszawie. Korczak jakolekarz ofiarnie wypełniał swe obowiązki. Nieunikał robotniczych części miasta. Od ubogichpacjentów nie brał zapłaty za swe usługi, zaśod zamożnych nie wahał się zażądaćbajońskich sum, które później przeznaczał napomoc dzieciom ubogim.

W latach 1914-1918 był młodszym ordyna-torem szpitala dywizyjnego na froncieukraińskim. Następnie został odwołany dopracy lekarskiej w przytułkach dla dzieciukraińskich pod Kijowem. Pracował – nakrótko – dla domu wychowawczego dla chłop-ców polskich w Kijowie, który prowadziłaMaryna Rogowska-Falska.

Janusz Korczak był prekursorem działańna rzecz praw dziecka i całkowitego równo-uprawnienia dziecka. Założył pierwsze pismo«Mały Przegląd» (1926-1939), w którymswoje teksty publikowały dzieci i młodzież.Stał się również pionierem działań wdziedzinie resocjalizacji nieletnich, opieki naddzieckiem trudnym.

Razem ze Stefanią Wilczyńską 7 paź-dziernika 1912 r. założył i prowadził DomSierot – dla dzieci żydowskich w Warszawie.Przed wojną współprowadził także wrazMaryną Falską sierociniec dla dzieci polskichNasz Dom (1919-1936), gdzie stosował nowa-torskie metody pedagogiczne.

Twierdził, że dziecko dla prawidłowegorozwoju potrzebuje towarzystwa swoichrówieśników, nie może być ukrywane wzaciszu domowym, izolowane od otaczającegoje świata.

Ks. Piotr skargaurodził się w lutym1536 r. w Grójcu naMazowszu, syn Mi-chała Powęskiego.Szlachectwo na-dano Piotrowi zazasługi dla króladopiero w 1593 r.

Po skończeniuszkoły w Grójcu,Piotr rozpoczął studia w Akademii Krakow-skiej. Tam uzyskał stopień bakałarza na wy-dziale filozoficznym. Pozwoliło mu to zostaćwychowawcą Jana Tęczyńskiego, a dwa latawcześniej kierować szkołą parafialną przykolegiacie Św. Jana w Warszawie.

Nowicjat rozpoczął w Rzymie w 1569 r. W1571 powrócił do Polski. Najpierw wykładał wpułtuskim kolegium jezuickim, a po ośmiu la-tach został rektorem wileńskiego. W tymsamym roku Stefan Batory powołał do życiaAkademię i jej pierwszym rektorem uczyniłksiędza Piotra Skargę (1580).

Równocześnie z działalnością pedago-giczną Skarga rozwijał aktywność pisarską.Największą sławę zapewniły Żywoty świętych(1579), przyswojone przez szerokie gronoodbiorców dzięki wielokrotnym wydaniom.

Od 1584 r. Piotr Skarga znalazł się wKrakowie, jako przełożony domu zakonnegoŚw. Barbary. Tu, oprócz działalności kazno-dziejskiej, realizował liczne dzieła filantropij-ne: założył Arcybractwo Miłosierdzia, BractwoŚw. Łazarza oraz skierowany do najuboższychBank Pobożny (1588).

W 1588 r. został nadwornym kaznodziejąkróla Zygmunta III, szwedzkiego królewicza.W 1590 wydał rozprawę O rządzie i jednościKościoła Bożego będącą pochwałą monarchii.

Skarga wszelkimi sposobami zwalczałkonfederację warszawską (uchwaloną w1573 – czasach bezkrólewia), gwarantującąróżnowiercom wolność wyznania w Rzeczy-pospolitej. Wydał pisma skierowane przeciwtolerancji religijnej, która w nieco później-szych Kazaniach sejmowych urośnie do rangiciężkiego grzechu trapiącego Rzeczpospolitą.

W 1595 r. Piotr Skarga wydał Kazania naniedzielę i święta, które połączyły w sposóbcharakterystyczny dla autora tematykępolityczną z zagadnieniami teologicznymi. Wtym samym czasie do druku trafił Synodbrzeski świadczący o zaangażowaniu królew-skiego kaznodziei na rzecz unii katolicyzmu iprawosławia.

W 1603 r. dokonał tłumaczenia z językawłoskiego Rocznych dziejów kościelnych au-torstwa Cesare Baroniusa – historykakościoła, kardynała i watykańskiego bib-liotekarza.

Na krótko przed śmiercią Piotr Skargaprzeniósł się z dworu królewskiego doKrakowa, gdzie zmarł 27 września 1612 r.Pochowany został w podziemiach jezuickiegokościoła Św. Piotra i Pawła.

opracowanie redakcji

Rok 2012 Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ogłosił rokiem trzechwielkich Polaków: ks. Piotra Skargi, Janusza Korczaka i JózefaIgnacego Kraszewskiego

wybitni polAcy

Page 27: Tecza Zytomierszczyzny 4

Tęcza Żytomierszczyzny, №1 (4) 2012 27

Веселка ЖитомирщиниTęcza Żytomierszczyzny

10 grudnia 2011 r. w sali konferencyjnej Biblioteki Obwo-dowej im. O. Olżycza w Żytomierzu odbył się IV Zjazd Żytomier-skiego Obwodowego ZPU. Zebranie pobłogosławił KapelanPolaków Żytomierszczyzny, ks. Jarosław Giżycki.

Na początku spotkania p. prezes Wiktoria Laskowska-Szczurprzedstawiła sprawozdanie z działności Związku za lata 2006-2011. W swoim wystąpieniu podkreśliła, że Związek ma niemałeosiągnięcia na polu odrodzenia i rozwoju kultury i oświaty pol-skiej w regionie. Zapoczątkowano Dni Kultury Polskiej wŻytomierzu, kontynuowano, a właściwie odrodzono z popiołówFestiwal «Tęcza Polesia». Działalność Związku obejmowałamiędzynarodowe projekty sportowe, kulturalno-oświatowe, zeszczególnym uwzględnieniem popularyzacji postaci wybitnychPolaków, sferę naukową i wydawniczą, ratowanie polskiegodziedzictwa kulturowego-troska o cmentarz polski w Żytomierzuoraz o liczne cmentarze w obwodzie. Organizowano kolonie let-nie, wymianę młodzieży, Związek Polaków zatroszczył się owłasne środki społecznego przekazu: polskie programy telewi-zyjne, radiowe, czasopisma oraz stronę internetową. Pani prezesw imieniu Związku nawiązała szeroką współpracę z różnymi or-ganizacjami międzynarodowymi, podpisując odpowiednieumowy. W sprawozdaniu podkreślono, że organizacja dyna-micznie się rozwijała, powstały nowe oddziały ŻOZPU, orazznacznie zwiększyła się liczba członków.

W dalszej części zebrania głos zabrali m. in.: prof. W. Jer-szow, dr I. Kopoć, M. Piwowarska, A. Szczyrska, E. Wachowski,L. Wolska. W wystąpieniach delegatów działalność Związkuotrzymała bardzo wysoką notę.

Podejmowano naglące pytanie o kuriozalny brak siedzibyŻOZPU. Zostało uchwalone i podpisane pismo do Senatu RP zprośbą o przekazanie Związkowi, jako organizacji obwodowej,Domu Polskiego w Żytomierzu, bowiem od 1999 roku, kiedy towybudowano Dom Polski, Związek, wraz z licznymi zespołamipolskimi, działającymi przy nim, został pozbawiony własnejsiedziby.

Podczas walnego zebrania dokonano wyboru nowych władzZwiązku na następną kadencję. Prezes Wojciech Gabrielski(Różyn), wysunął kandydaturę dotychczasowej pani prezesŻOZPU - Wiktorii Laskowskiej Szczur, wysoko oceniając jejenergiczne działania, umiejętność jednoczenia polskiej społecz-ności, rozwiązywania trudnych problemów, gotowość doniesienia pomocy innym oddziałom Związku. Kandydaturazostała przyjęta jednogłośnie w jawnym głosowaniu. Wybranorównież członków zarządu i komisji rewizyjnej, uchwalonogłówne kierunki działalności.

Gratulujemy Pani Prezes wyboru na nową kadencję i życzymykolejnych lat owocnej pracy!

redakcja

Na zaproszenie polskiego Kulturalno-Oświatowego Centrumim. Juliusza Słowackiego do Chmielnickiego przybyła delegacjaz Akademii Administracji z Bielska-Białej (woj. śląskie): PaniKanclerz Renata Rosowska, Pan Józef Wrąbel i Pani Maria Zyl-cowa.

Na spotkaniu, które miało miejsce 24 stycznia 2012 r., abi-turienci oraz ich rodzice zapoznali się z warunkami rekrutacjina studia w Polsce.

Gości zostali serdecznie przyjęci przez władze UniwersytetuZarządzania i Prawa w Chmielnickim, uczestniczyli w spotkaniuz wykładowcami w/w uczelni. Podczas wizyty na Uniwersytecieprowadzili rozmowy o podpisaniu współpracy między Uniwer-sytetem i Akademią. Następnie delegacja zwiedziła twierdzę wMiędzyborzu, zafascynowana była zabytkami Kamieńca Podol-skiego. Gości z Polski odwiedzili średnią szkołę №28 w Chmiel-nickim oraz zapoznali się z polską szkołą w Gródku Podolskim.

Page 28: Tecza Zytomierszczyzny 4

Dofinansowano ze środków Senatu RP dzięki pomocy Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”

1127. rocznica powstania Żytomierza

Odsłonięcie i poświęcenie pomnika bł. Jana Pawła II.

Żytomierz

Spotkanie prezesów w Ambasadzie RP w Kijowie

VI Festiwal Polskiej Kolędy. Korosteń

«Mikołajki». Szkółka sobotnio-niedzielna. Żytomierz

Wręczenie nagród «Zaslużony dla Kultury Polskiej». Winnica

X Światowe Zimowe Igrzyska Polonijne. Szczyrk - Beskidy 2012

Otwarcie polskiej klasy

w szkole Nr 28. Żytomierz

«Spotkanie z Marią Konopnicką». Żytomierz