p r e z e n t a c j e

42

p r e z e n t a c j e

43

Architektura budynku nie odzwierciedla bogatej historii miejsca; to teatr – opowieść jest nieprawdziwa, ale przynajmniej dobrze wymyślona\The architecture of this building does not reflect a rich history of this place; this is a theater: the story is not true, but well invented

Modernizacja i rozbudowa Teatru Rozrywki\Modernization and extension to the Entertainment Theater Chorzów, ul. Konopnickiej 1Autorzy\Architects: Studio Stożek & Partnerzy, architekt Jerzy StożekArchitektura wnętrz\Interior design: Studio Stożek & Partnerzy,architekt Jerzy StożekWspółpraca\Collaboration: artyści rzeźbiarze Justyna Bonikowska, Jan SiutaKonstrukcja\Structural engineering: Bogdan NamiotaGeneralny wykonawca\General contractor: PBO Śląsk Katowice; konsorcjum Syncret Chorzów, Zrep Bytom (w zakresie dróg)Inwestor\Client: Teatr Rozrywki w Chorzowie, Miasto Chorzów (w zakresie dróg)Powierzchnia całkowita\Total area: 4040 m2

Kubatura\Volume: 17 300 m3

Projekt konkursowy\Competition design: 2004 (zespół w składzie: Ewa Możejko-Rogowska, Jerzy Stożek, Krzysztof Strojek)Projekt\Design: 2005-2008Realizacja\Construction: 2005-2008Koszt inwestycji\Cost of investment: 21 000 000 PLN (razem z drogami)

Biogram i zdjęcie autora prezentujemy na str. 111

Chorzowski muzyczny Teatr Rozrywki mieści się w gmachu z początku wieku, w którym do 1939 roku był luksusowy hotel Graf Reden z salą na ponad dwa tysiące osób. Po wojnie urządzono w nim Dom Hutnika, który w latach osiemdzie-siątych został zaadaptowany, według ówczesnych standardów, na potrzeby sceny muzycznej.Rosnący prestiż i duża popularność teatru – ponad 120 tysięcy widzów rocznie – przyspieszyły jego remont i przebudowę. Konkurs ogłoszony w 2004 roku wygrało katowickie Studio Stożek & Partnerzy. Projekt obejmował modernizację całego obiektu z wyjątkiem odnowionej wcześniej Dużej Sceny przekształconej z sali balowej mieszczącej się w osobnym budynku. Autorzy zwycięskiej pracy

jako jedyni przewidzieli relokację większości funkcji oraz wejścia głównego. Reprezentacyjny narożnik, w którym mieściła się pizzeria, został włączony do teatru. Utworzony w nim podcień stanowi teraz strefę wejściową do holu i kas. Ukośna szklana ścia-na foyer, z charakterystyczną, obłożoną drewnem donicą, wstawiona w miejscu, gdzie dotychczas znajdowało się główne wejście, otwiera wnętrza na miasto. Szatnie zostały przeniesione do zabudo-wanej przestrzeni dawnego podwórza, natomiast nad nimi powstała Mała Scena dla stu widzów, któ-rej wnętrze może być w dowolny sposób zaaran-żowane. Przy wejściu do Dużej Sceny zlokalizowa-no foyer z bufetem, zaś w przestrzeniach po obu jej stronach – miejsca na ekspozycje. Przewidziano

tu wystawę dotyczącą historii gmachu oraz czasowe prezentacje rzeźby i malarstwa. Na parterze działa też dostępna z zewnątrz kawiarnia. Zamysłem projektanta było stworzenie architek-tury spektakularnej, przywołującej magię teatru. Wiele rozwiązań detali oraz całych sekwencji przestrzennych ma wywierać wrażenie na goś-ciach-widzach. W pomieszczeniu, gdzie znajdują się kasy podniebienie schodów prowadzących na Małą Scenę stanowi sufit. W holu wejścio-wym krzywizny ścian tworzą przestrzeń wciąga-jącą w głąb; obła okładzina słupa urywa się nagle, odsłaniając fragment surowego betonu zabazgrany przez ekipę budowlaną – to celowy zabieg sce-nograficzny. Dominujący szaroczarny kolor ścian

potęguje atmosferę spektaklu. Krótkie przejście z holu szatniowego do foyer ma po obu stronach dziesięć par drzwi – część z nich to atrapy. W kabi-nie windy światło sączy się przez nowoczesny, barwny witraż. Ściany dawnego podwórza zacho-wano w stanie oryginalnym, eksponując nie tylko przybrudzoną cegłę, ale również groteskowo brzydkie przemurowania z lat siedemdziesiątych. Natomiast wielkie ceglane płaszczyzny ścian foyer oraz kawiarni, wyglądające na stare i zniszczone, są w rzeczywistości całkiem nowe, wykonane ze sztucznie postarzonej i jakby źle wypalonej cegły. Olbrzymie dwuteowniki w nadprożach kawiarni to formy o stylistyce między nowoczesnością i estetyką steampunk.

Pomimo finansowania inwestycji ze środków pub-licznych oraz kilkukrotnego wzrostu kosztów spo-wodowanego między innymi koniecznością częś-ciowej wymiany fundamentów nie zrezygnowano z wysokiego standardu wykończenia. Większość specjalnie zaprojektowanych mebli została wyko-nana z czarnej stali i jurajskiego marmuru. Toalety – w całości, łącznie z sufitami – wyłożono luksu-sową szklaną mozaiką Bisazza. Drewniane kabiny sprawiają wrażenie mebli wstawionych w nierze-czywiste otoczenie. Z kolei w sali mieszczącej Małą Scenę zdecydowano się na tanie rozwiązanie – ścia-ny obłożono cegłą dziurawką, za którą znalazła się wełna mineralna. Rezultat akustyczny jest znakomity, wizualny – intrygujący. Niestety, zabrakło środków

na projektowane specjalnie dla teatru rzeźby i murale. Staranna przebudowa otaczającego budy-nek chodnika, z nowym kwietnikiem i skalniakami, oraz pomysł pokrycia pnączami elewacji dużej sali teatralnej, aby mieszkańcy przeciwległej kamienicy mieli widok na zieleń, to działania na rzecz popra-wienia jakości przestrzeni miejskiej.Zmodernizowany Teatr Rozrywki flirtuje z post-modernizmem. Jego architektura parlante nie opo-wiada co prawda szczerze o bogatej historii tego miejsca, jednak trudno mieć jej to za złe. To teatr – być może opowieść jest nieprawdziwa, ale przy-najmniej dobrze wymyślona.

Wojciech CzapnikZdjęcia: Tomasz Zakrzewski

1, 4. Fragment elewacji od strony ul. Konopnickiej2. Widok ogólny od strony skrzyżowania ulic Katowickiej i Konopnickiej3. Szklana ściana strukturalna z drewnianą donicą na poziomie pierwszego piętra

1, 4. Facade fragment in ul. Konopnickiej2. Theater seen from the intersection of ul. Katowicka and ul. Konopnickiej3. Structural glass wall with a wooden flower box at the second story level

1

2

4

Teatr Rozrywki w Chorzowie \ Entertainment Theater in Chorzów

3

p r e z e n t a c j e

Teatr Rozrywki w Chorzowie \ Entertainment Theater in Chorzów44

p r e z e n t a c j e

45

Z a ł o ż e n i a a u t o r s k i e :

Istotą projektu było stworzenie nowych możli-wości działania i istnienia Teatru wewnątrz histo-rycznych struktur budowlanych. Idea ta zreali-zowana została poprzez amorficzną przestrzeń dwukondygnacyjnego foyer wypełniającą mackami budynek teatru. Od strony funkcjonalnej foyer zapewnia dostępność istniejącej Dużej Sceny i projektowanej na I piętrze Małej Sceny, łącząc je poprzez galerie i sztolnie z wejściami do budyn-ku, szatniami, sanitariatami, palarniami, bufetami i kawiarnią w jedną całość.Od strony wizualnej otwiera widoki w głąb struk-tury budynku i pozwala przenikać się przestrze-niom Teatru z przestrzenią Miasta. Gra światłem i kolorem, przeszklonymi perspek-tywami odsłaniającymi śląskie podwórka z czer-wonej cegły, tworzenie nowych ikon miejskich i szacunek dla tego co było, zieleń i przestrzeń dla pieszych tworzy strefę rewitalizacji zmęczonej przemysłowością XIX-wiecznej struktury miasta Chorzów.Projekt zakłada zazielenienie całej niehistorycznej elewacji Teatru zielonymi pnączami. Grupa drzew posadzonych na wysokości II piętra jest wyznacz-nikiem optyki nowego widzenia tradycyjnej miej-skiej ulicy.Galerie wewnątrz budynku pozwalają ekspono-wać wszelkie dziedziny sztuki.

Jerzy Stożek

The Music Entertainment Theater in Chorzów, a city belonging to the Upper-Silesian Metropolitan Union in southern Poland, is located in an Art Nouveau edifice built at the beginning of the 20th century. Up to 1939 it had served as a luxurious hotel and a performance hall with over 2000 seats; after the war, it housed a cultural center, and was adapted for a musical theater in the 1980s. Competition for remodeling the entire building (except for the already renovated Large Theater) was announced in 2004. The winning design was the only one to propose relocation of most of the functions and the main entrance. The corner of the building was furnished with an arcade serving as the entrance zone. An oblique glass wall of the foyer, which replaced the former entrance, opens the theater interior toward the city.

5. Sytuacja6. Rzut parteru. Oznaczenia: 1 – hol wejściowy; 2 – recepcja; 3 – hol; 4 – szatnia; 5 – foyer Dużej Sceny; 6 – Duża Scena; 7 – galeria7. Rzut piętra. Oznaczenia: 1 – foyer Małej Sceny; 2 – Mała Scena; 3 – górny poziom foyer Dużej Sceny; 4 – salonik; 5 – palarnia8. Przekrój A-A9. Przekrój B-B10. Detal szklanej ściany strukturalnej

1:3000 5

1:750 8

1:550 9

1:100 10

5. Site plan6. First story plan. Key: 1 – entrance hall; 2 – reception; 3 – lobby; 4 – cloakroom; 5 – Large Theater foyer; 6 – Large Theater; 7 – gallery7. Second story plan. Key: 1 – Small Theater foyer; 2 – Small Theater; 3 – upper part of the Large Theater foyer; 4 – parlor; 5 – smoking room8. A-A section9. B-B section10. Detail of the structural glass wall

ul. M. Konopnickiej

ul. K

atow

icka

1:750 7

1:750 6

A A

BB

A A

BB

65

7

4

3

2

1

3

4

2

1

5

– warstwa wegetacyjna– warstwa filtrująca – geowłóknina polipropylenowa 150g/m2

– warstwa drenażowa – żwir 8/12 mm gr. 5-8 cm– warstwa filtrująca – geowłóknina polipropylenowa 150g/m2

– papa wierzchniego krycia– papa podkładowa– płyty izolacyjne (styrodur, gr. 6 cm) na lepiku bezrozpuszczalnikowym– środek gruntujący– warstwa spadkowa– donica żelbetowa (wylewana na budowie)

– okładzina z desek ryflowanych z drewna tata juba 21/145/2400 mm– graniak czterostronnie ryflowany 6/6 cm– stalowe elementy montażowe– wełna mineralna klejona, gr. 6 cm– donica żelbetowa (wylewana na budowie)

– szkło 12 mm bezbarwne ESG+HST– pustka powietrzna 16 mm– szkło 6 mm bezbarwne ESG+HST

uchwyt systemu punktowego mocowania szkła

– żebro szklane gr. 19 mm bezbarwne ESG+HST

– element mocujący żebro do konstrukcji żelbetowej (stal kwasoodporna)

p r e z e n t a c j e

Teatr Rozrywki w Chorzowie \ Entertainment Theater in Chorzów46

p r e z e n t a c j e

47

11. View from the cloakroom toward the entrance; stairs to the Small Theater on the right 12. Large Theater foyer 13. Fragment of the foyer seen from the stairs14. Former external brick wall, now in the cloakroom15. Small Theater foyer 16. Small Theater

11. Widok od strony szatni na wejście, po prawej stronie schody prowadzące do Małej Sceny12. Foyer Dużej Sceny13. Fragment foyer widoczny ze schodów14. Ceglana ściana budynku w szatni15. Foyer Małej Sceny16. Mała Scena

15

11

13

12

14

16

p r e z e n t a c j e

Teatr Rozrywki w Chorzowie \ Entertainment Theater in Chorzów48

p r e z e n t a c j e

49

17. View from the main entrance portico toward the box office 18. Cafe interior19. Faucet with a duck motif 20. Restroom in the second story21. Glass composition, made by fusing, on the elevator ceiling

17. Widok z podcienia głównego wejścia w kierunku kas18. Wnętrze kawiarni19. Zawór czerpalny z motywem kaczki20. Łazienki na pierwszym piętrze21. Kompozycja ze szkła na suficie windy, wykonana metodą fusingu

18

17

20

21

19