Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

29

Transcript of Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Page 2: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Spis treściJura Krakowsko-Częstochowska......................................................3Zamek w Olsztynie......................................................................6Rezerwat Zielona Góra k. Olsztyna...................................................7Rezerwat Sokole Góry k. Olsztyna....................................................7Zespół pałacowo-parkowy w Złotym Potoku........................................8Rezerwat Parkowe w Złotym Potoku................................................10Zamek w Mirowie......................................................................12Zamek w Bobolicach..................................................................13Ruiny zamku Bąkowiec w Morsku....................................................14Zamek w Siewierzu....................................................................15Zamek w Ogrodzieńcu................................................................16Gród Królewski na Górze Birów w Ogrodzieńcu...................................17Pustynia Błędowska w Kluczach.....................................................18Zamek w Rabsztynie..................................................................19Zamek w Pieskowej Skale............................................................20Zamek w Ojcowie.....................................................................20Ojcowski Park Narodowy.............................................................21Zamek w Korzkwi......................................................................23Korzkiewski Park Kulturowy w Korzkwi.............................................23Sanktuarium w Czernej...............................................................24Zamek Tęczyn w Rudnie..............................................................26Opactwo w Tyńcu......................................................................27Zamek w Będzinie.....................................................................28

Spis linkówS trona główna portalu Polskie Szlaki I nformacje o Jurze Krakowsko-Częstochowskiej W ycieczki po Jurze Krakowsko-Częstochowskiej G aleria zdjęć Jury Krakowsko-Częstochowskiej P ozostałe wycieczki użytkowników portalu O pisy miast i atrakcji Polski S połeczność Krajtroterów D ołącz do nas

w ww.polskieszlaki.pl 2

Page 4: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Page 5: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

yżyna Krakowsko - Częstochowska rozciąga się w Polsce południowej, od Wielunia, poprzez Częstochowę w kierunku Krakowa. Jest to przepiękna kraina o niezwykle urozmaiconym krajobrazie, bogata w zabytki, cenna pod względem

przyrodniczym i kulturowym. WObszar ten bardzo licznie odwiedzają turyści, przemierzający pieszo, rowerem lub konno wytyczone szlaki (autem niestety często trzeba nadrabiać, bo niektóre ścieżki są nieprzejezdne), wiodące przez najbardziej malownicze tereny Jury. Potoczne określenie tego malowniczego zakątka - Jura pochodzi od nazwy okresu jurajskiego w trakcie ery mezozoicznej, kiedy to osadziła się większość skał budujących ten region.

Najbardziej charakterystyczne elementy krajobrazu Wyżyny to warownie (w większości wybudowane w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego dla obrony obszarów przygranicznych) bądź ich ruiny przysiadłe na jurajskich wzgórzach niczym orle gniazda, stąd nazwa szlaku wiodącego wśród nich - Szlak Orlich Gniazd oraz sterczące, białe ostańce skalne.

Mniej widoczne, ale nie mniej liczne i atrakcyjne są jaskinie i groty namiętnie eksplorowane przez grotołazów i speleologów. Największe ich skupiska znajdują się w okolicach Ojcowa i w Sokolich Górach koło Olsztyna.

Na południu Jury istnieje niezwykle malowniczy Ojcowski Park Narodowy, najmniejszy spośród polskich PN, ale przyciągający turystów jak magnes, gdyż na niewielkiej powierzchni zgromadziło się wszystko to, co tak urzeka na całej Jurze Krakowsko - Częstochowskiej. Istnieją też plany utworzenia Jurajskiego Parku Narodowego, ale co przyniesie czas, niewiadomo.

w ww.polskieszlaki.pl 5

Page 6: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zamek w Olsztynie

ilkanaście kilometrów od Częstochowy leży Olsztyn, a w nim, na wzgórzu wznoszą się widoczne z daleka ruiny średniowiecznej warowni. W czasie swej

świetności (XVI w) zamek składał się z 5 zasadniczych części: dwu przedzamczy oraz zamku dolnego, środkowego i górnego.

KCharakterystycznym elementem ruin jest gotycka baszta (donżon) z II połowy XIII wieku o wysokości 35 m, służąca niegdyś jako więzienie, zmarł w niej śmiercią głodową

Maćko Borkowic - wojewoda poznański z rozkazu Kazimierza Wielkiego.

Warownia olsztyńska jest przykładem gotyckiej budowli zamkowej (typu wyżynnego), w jej konstrukcję włączono wapienne ostańce oraz krasowe groty, co pozwala ją zaliczyć do grupy zamków jaskiniowych.

W ciągu ostatnich lat ruiny zamku w Olsztynie były miejscem niespotykanego spektaklu przyciągającego tłumy ludzi spragnionych wrażeń. Raz do roku, jesienią odbywał się tutaj festiwal sztucznych ogni i laserów rozjaśniających czarną noc...

w ww.polskieszlaki.pl 6

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miasta Olsztyn

Page 7: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Rezerwat Zielona Góra k. Olsztyna

ezerwat położony na północ od Olsztyna, na czerwonym szlaku rezerwat obejmuje las bukowy, porastający wapienne wzgórze. Utworzono go w 1953

roku.RWe wnętrzu wzniesienia rozwinęła się ciekawa, pozioma Jaskinia w Zielonej Górze o niecodziennej szacie

naciekowej. Podziwiać tu można potężne, kalcytowe kolumny, powstałe w wyniku narastania stalagnatów.

Rezerwat Sokole Góry k. Olsztyna

en rezerwat, położony na południe od Olsztyna, również utworzono w 1953 roku. Obejmuje on szereg wapiennych wzgórz porośniętych lasem.T

Sokole Góry to cel nie tylko zwyczajnych turystów, ale przede wszystkim członków wielu klubów speleologicznych, a to dlatego, że nagromadziły się tutaj jaskinie, również o rozwinięciu pionowym, niebezpieczne do zwiedzania,

wymagające profesjonalnego sprzętu i dużych umiejętności.

Tak jest w przypadku Jaskini Koralowej, o głębokości 30 m z piękną szatą naciekową czy Jaskini Studnisko, o głębokości 75,5 m (najgłębszy obiekt na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej).

Ciekawa jest tu również Jaskinia Pod Sokolą Górą, wyjątkowo chłodna ze względu na swoją morfologię. Jako, że wytworzył się tutaj arktyczny mikroklimat, zachowały się w obiekcie reliktowe gatunki chrząszczy.

Inne jaskinie, łatwe do zwiedzania to np. Jaskinia Olsztyńska czy Jaskinia Komarowa.

w ww.polskieszlaki.pl 7

Więcej o rezerwacie Zielona Góra

Więcej o rezerwacie Sokole Góry

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miasta Olsztyn

Page 8: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zespół pałacowo-parkowy w Złotym Potoku

ałac w Złotym Potoku to reprezentacyjna budowla pseudoklasycystyczna z elementami neorenesansowymi. Pałac (na miejscu wcześniejszej

budowli) zbudował w 1856 roku Wincenty Krasiński, ojciec poety - Zygmunta Krasińskiego. Później właścicielami byli Raczyńscy, którzy przebudowali rezydencję.

PFront zabytku zwrócony jest na zachód i zdobiony jest

przez pięcioosiowy ryzalit, zakończony trójkątnym przyczółkiem z kartuszem herbowym. W północnym skrzydle widniała piękna wieża, rozebrana w 1939 roku. Wejścia głównego do pałacu strzegą dwa marmurowe lwy.

Przed pałacem stoi fontanna, niestety obecnie sucha i zaniedbana (podobnie, jak sam pałac, który nie był od jakiegoś czasu odnawiany, stąd ładniej wygląda zza stawu, z pewniej odległości.

W pałacu siedzibę ma Zarząd Jurajskich Parków Krajobrazowych. Ponadto we wnętrzu możemy zobaczyć pamiątki po rodzinie Raczyńskich, która wsławiła się działalnością społeczną i charytatywną.

Tuż obok stoi stary parterowy dworek z 1829 roku wchodzący w skład zespołu pałacowego. Jest on zbudowany w stylu klasycystycznym, na planie prostokąta o dziewięcioosiowej elewacji frontowej z gankiem wspartym na dwóch parach kolumn toskańskich. Budynek kryty jest dachem naczółkowym, podbitym gontem.

Obecnie mieści się w nim Muzeum Zygmunta Krasińskiego, gdzie eksponowane są prywatne przedmioty poety, meble pałacowe, obrazy i pianino wybierane w Paryżu dla muzy Krasińskiego - Delfiny Potockiej, przez Fryderyka Chopina.

Całość otacza rozległy park kryjący stawy. Największy z nich - Irydion, rozlewa się przed pałacem, romantycznie odbijając jego wizerunek.

w ww.polskieszlaki.pl 8

Więcej o parku i pałacu

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miasta Złoty Potok

Page 9: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Page 10: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Rezerwat Parkowe w Złotym Potoku

1934 roku utworzono w tutejszych lasach pierwszy rezerwat, a w 1957 roku powołano rezerwat Parkowe, mający na celu ochronę najbardziej

malowniczej części doliny Wiercicy z jej źródłami, różnorodnymi formami skalnymi i jaskiniami.

WDolinę porastają dobrze zachowane, naturalne i bogate zespoły leśne w wieku około 170 lat. Rośnie tu wiele drzew

pomnikowych oraz rzadkie rośliny, m.in. storczyki.

Z fauny bardzo licznie reprezentowane są bezkręgowce w tym: ginący jelonek rogacz czy ślimak źródlarka karpacka. Spotkać tu można również sarny, dziki, lisy, borsuki, kuny leśne czy piękne motyle: pazie królowej i rusałki.

Idąc od strony Ostrężnika, po około 1,5 km dochodzimy lub dojeżdżamy do parkingu przy trasie 793. Na tym obszernym parkingu stoi drewniany słup na którym znajdują się tabliczki kierujące do najciekawszych obiektów rezerwatu wraz z podaniem odległości.

Tuż przed parkingiem, po prawej stronie drogi wznoszą się potężne ostańce zwane Diabelskie Mosty, przy których zainstalowano drewniane schody ułatwiające wejście na strome i śliskie zbocze.

Na zachód od parkingu (należy skręcić w drogę na Siedlec), sterczy charakterystyczna, piękna grupa skał zwana Bramą Twardowskiego o specyficznym kształcie.

Za parkingiem (przy trasie 973, podążając dalej w kierunku Złotego Potoku) znajdują się Źródła Zygmunta - duże wywierzysko, wypływające z 10 szczelin. Dzięki dobrej jakości wody oraz niskiej temperaturze w wodach źródlanych zachowała się specyficzna fauna.

Nieopodal Źródła Zygmunta znajduje się źródełko nazwane przez poetę Krasińskiego

w ww.polskieszlaki.pl 10

Page 11: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Źródłem Elżbiety na cześć przedwcześnie zmarłej córki. Nieco poniżej źródeł, za rozlewiskami, założona jest historyczna, popularna pstrągarnia.

Naprzeciw pstrągarni zobaczymy Skałę z Krzyżem (skała znajduje się przy samej drodze, ale jako, że jest nieco zarośnięta, krzyż lepiej widoczny jest od strony parku), Skałę z Matką Bożą (mała figurka Matki Bożej wkomponowana w skałę) oraz ślady dużego grodziska zwanego Osiedle Wały.

W centrum rezerwatu znajduje się system stawów zaporowych, z których najbardziej efektowny i najłatwiej dostępny jest Staw Zielony - nazwa pochodzi od barwy spowodowanej licznie żyjącymi tu glonami i sinicami. Na tafli stawu, nazywanego również Sen Nocy Letniej, połyskują efektowne grzybienie białe i grążele żółte. Ponadto staw jest ostoją ptactwa wodnego i płazów.

Koło stawu stoi zabytkowy Młyn Kołaczew (działał już w XV wieku), jeden z najstarszych młynów Złotego Potoku, z zachowanym mechanizmem wodnym - turbiną Peltona, obecnie napędzany energią elektryczną. Blisko stąd do Źródła Spełnionych Marzeń (Źródło Obozowe) czy Groty Niedźwiedziej, w której kręcono kadry filmu Przyjaciel wesołego diabła, a dawniej znaleziono kości niedźwiedzia jaskiniowego, nosorożca włochatego, mamuta, renifera, wilka i żubra.

Rezerwat Parkowe to świetne miejsce na fascynującą, całodniową, pieszą wycieczkę na łonie przyrody dla całej rodziny, zwieńczoną wizytą w zespole parkowo-pałacowym w Złotym Potoku.

w ww.polskieszlaki.pl 11

Więcej o rezerwacie

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miasta Złoty Potok

Page 12: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zamek w Mirowie

urowany zamek w Mirowie stanął na szczycie skały za czasów Kazimierza Wielkiego, w połowie XIV wieku, na miejscu drewniano - ziemnego grodu.

Podobnie jak większość jurajskich warowni i ta powstała z kamieni, spojonych zaprawą wapienną.

MMimo, iż później wielokrotnie zamek przebudowywano, ta niewielka, urocza budowla pozostająca w ruinie zachowała średniowieczny charakter.

Obecnie właścicielem zamku mirowskiego, podobnie jak bobolickiego, jest rodzina Laseckich, która planuje rekonstrukcję i udostępnienie dla turystów zamkowych wnętrz, przy zachowaniu obecnego wyglądu zewnętrznego. Prace trwają...

w ww.polskieszlaki.pl 12

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Mirów

Page 13: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zamek w Bobolicach

rólewski zamek został wybudowany w połowie XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego, na miejscu wcześniejszej drewnianej budowli. Bobolicka

warownia była elementem całego systemu obronnego mającego chronić zachodniej granicy państwa od strony Śląska. W 1370 roku zamek dostał się w ręce księcia opolskiego - Władysława Opolczyka, który wydzierżawił go później Węgrowi Andrzejowi Schoeny z Barlabas. To nie był dobry czas dla okolicznej ludności, gdyż zagraniczni mieszkańcy zamku spiskując z krzyżakami, rabowali i

dręczyli wioskę.

K

Na ratunek Polakom przybył Władysław Jagiełło, który zbrojnie przejął zamek wraz z okolicznymi włościami. W ciągu dalszych wieków budowla zmieniała wielokrotnie właścicieli, a wśród nich byli m.in. Szafrańcowie, Krezowie, Męcińscy i Myszkowscy (właściciele pobliskiego zamku w Mirowie).

Pod koniec XVI wieku zamek w Bobolicach uległ poważnym zniszczeniom podczas najazdu Maksymiliana Habsburga, jednak jeszcze próbowano go ratować, natomiast kilkadziesiąt lat później najazd Szwedów zmienił bobolicką warownię w całkowitą ruinę, która niszczała przez kolejne 300 lat.

Obecnie zamek stojący na stromym wzgórzu należy do senatorskiej rodziny Laseckich (podobnie jak ten w Mirowie), która zmaga się z odbudową tej pięknej niegdyś warowni. Odtworzony ma być zarówno zamek górny, jak i zamek dolny z dziedzińcem, bramą wjazdową i murami obwodowymi. Po zakończonych pracach zamek udostępiony będzie dla turystów, obecnie można go zwiedzać tylko w soboty i niedziele.

Wg legendy dawniej zamkami w Mirowie i Bobolicach władali dwaj bracia - Mir i Bobol, jednak zakończenie tej historii nie było szczęśliwe, bowiem młodszy Bobol podczas nieobecności Mira, uwiódł jego ukochaną. Rozwścieczony i zazdrosny Mir zabił brata oraz dziewczynę, która do dzisiaj ukazuje się na murach jako Biała Dama. Każdy zamek swoją Białą Damę musi mieć...

w ww.polskieszlaki.pl 13

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Bobolice

Page 14: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Ruiny zamku Bąkowiec w Morsku

uiny zamku „Bąkowiec” znajdują się na skalistym wzgórzu na północny-wschód od wsi Morsko. Prawdopodobnie został zbudowany w XIV wieku lub

na początku XV wieku. Pierwsza wzmianka o nim i jego dziedzicu Mikołaju Strzale pochodzi z 1390 roku. Innymi właścicielami byli: Piotr herbu Lio, Jan z Sieciechowic, Mikołaj Morawiec z Konaszówki. W 1435 roku zamek przejął kasztelan sądecki Krystyn z Koziegłów.

Zamek składał się z kilku budynków zgrupowanych na planie wieloboku o powierzchni około 500 m2 i otoczony był murem obwodowym. Od strony wschodniej znajdowało się podzamcze zajmujące 800 m2 powierzchni. Został wzniesiony z kamieni wapiennych. U podnóża skały w zachodniej części znajduje się prostokątna studnia. Dziedziniec gospodarczy otacza fosa i stożkowaty nasyp ziemny, na którym stała owalna baszta. Od strony południowej zamek zabezpieczał mur wzniesiony na naturalnym wybrzuszeniu skalnym.

R

W 1927 roku wzgórze i ruiny zamku kupił Witold Czeczot, który w latach 1929-33 wzniósł tu budynek mieszkalny. Po II wojnie światowej teren ten został kupiony przez Zabrzańskie Zakłady Naprawcze Przemysłu Węglowego, które zorganizowały tu ośrodek wypoczynkowy. Na terenie średniowiecznych fortyfikacji zbudowano kawiarnię z tarasem, a w środkowej części nasypu oddzielającego majdan od zamku w miejscu kolistego wzniesienia będącego podstawą baszty obronnej systemu dojazdowego do zamku, ustawiono wyciąg narciarski.

Także z tym zamkiem związana jest legenda, wg której na szczycie Skrzypowej Skały co wieczór miał się ukazywać skrzypek - diabeł, który grywał zaczarowane melodie. Nikt nie mógł oprzeć się jego graniu, a wszyscy którzy usłyszeli muzykę bez przerwy tańczyli. Ale pewnego razu skrzypek zniknął i od tego momentu ani razu nie pojawił

w ww.polskieszlaki.pl 14

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Morsko

Page 15: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

się. Nikt nie wie co się z nim stało.

Według innej legendy zamek był kiedyś siedzibą rozbójników, którzy jednemu z rycerzy uprowadzili ukochaną, za co sprowadzili na zamek niszczycielski szturm. Według innej zamek miał wybudować bogacz, aby ukryć swe skarby. Niestety nie zdążył nacieszyć się nimi, gdyż pojechał na wojnę gdzie poległ pozostawiając zamek opustoszałym. Jeszcze inna głosi, że pan Morka był złym skąpcem, który teraz krąży po ruinach zamku jako zjawa.

Zamek w Siewierzu

udowla położona jest na uboczu Siewierza leżącego przy trasie z Katowic do Warszawy. Zbudowali ją na sztucznej wyspie, w zakolu rzeki, wśród bagien i

mokradeł książęta bytomscy na początku XIV wieku. BW 1337 roku przeszedł on w ręce książąt cieszyńskich. Poźniej, od 1443 roku był własnością biskupów krakowskich, książąt

siewierskich. Siedziba użytkowana była do roku 1807.

W XVI wieku zamek rozbudowali biskupi krakowscy, dołączono mury parkanowe i barbakan. W 1656 roku twierdzę zdobyli i splądrowali Szwedzi. Później ponownie jednak warownię odnowiono.

Zamek złożony jest z czterech jednotraktowych, trójkondygnacyjnych skrzydeł. Pośrodku usytuowany jest wieloboczny, nieregularny dziedziniec. Mury zewnętrzne wzmocniono dziesięcioma trójuskokowymi przyporami.

Wieża zwana "Szlachecką" położona w skrzydle północnym o pięciu kondygnacjach, przykryta została barokowym hełmem z latarnią. Przed wieżą znajduje się barbakan zamknięty półkoliście od północy, opatrzony dwoma rzędami strzelnic. Budowla reprezentuje styl renesansowy, z elementami gotyckimi.

w ww.polskieszlaki.pl 15

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miasta Siewierz

Page 16: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zamek w Ogrodzieńcu

a prawdziwa perła Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej znajduje się dokładnie w Podzamczu nieopodal Ogrodzieńca, w środkowej części Jury. Nie ma chyba

zamku, a właściwie ruin, które robiłyby większe wrażenie na turystach.

TW przeszłości, w XVI wieku właścicielami twierdzy byli Bonerowie, jeden z najbogatszych rodów w całej Polsce, którzy urządzili sobie tutaj wspaniałą, renesansową rezydencję.

Zamek świetnie wkomponowany jest w naturalne masywy wapienne, które dodatkowo osłaniały budowlę. Trudno wyobrazić sobie, jak dawniej można było budować takie cuda, które do dzisiaj zapierają dech w piersi.

Aby wejść na plac zamkowy trzeba zakupić bilet. Aktualnie, w tym bardzo popularnym ośrodku na Jurze, często odbywają się imprezy, turnieje rycerskie, koncerty, które przyciągają całe rzesze turystów, a także ludzi średniowiecza...

w ww.polskieszlaki.pl 16

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Ogrodzieniec

Page 17: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Gród Królewski na Górze Birów w Ogrodzieńcu

ojazd: spod zamku w Ogrodzieńcu trasą nr 790 w kierunku na Zarzecze, za znakami kierującymi na Górę Birów skręcić w lewo. Parking darmowy, stąd

500 m pieszo.DOd lata 2008 roku na Górze Birów udostępniona jest nowa atrakcja nawiązująca do czasów średniowiecza - zrekonstruowany gród, który spłonął tu na początku XIV wieku i nigdy później nie został odbudowany. Była to

najprawdopodobniej strażnica wojskowa panującego, chroniąca granic Królestwa Polskiego od strony czeskiego wówczas Śląska.

Pomysł rekonstrukcji zrodził się w efekcie cennych odkryć archeologicznych poczynionych na Górze Birów, bowiem osadnictwo istniało ponoć w tym miejscu od niepamiętnych czasów (kilkadziesiąt tysięcy lat wstecz), o czym dowiadujemy się na podstawie znalezisk w licznych tu jaskiniach.

Od VIII wieku n.e. można już mówić o osadnictwie słowiańskim na Górze Birów. Wtedy to na szczycie powstała osada, a u podnóża - cmentarz kurhanowy. Na przełomie XIII/XIV wieku szczyt Góry Birów został ufortyfikowany - wzniesiono wał kamienno-drewniany oraz kamienny mur z furtą. Wewnątrz grodu istniały drewniane budynki.

Zrekonstruowany gród można na razie zwiedzać tylko z przewodnikiem, ale są plany, aby w sezonie to miejsce tętniło wczesnośredniowiecznym życiem. Jego "mieszkańcy" mają toczyć walki, pokazywać rzemiosło i obyczaje naszych praprzodków. Gród ma stać się elementem historycznej ścieżki edukacyjnej.

w ww.polskieszlaki.pl 17

Więcej o grodzie

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Ogrodzieniec

Page 18: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Pustynia Błędowska w Kluczach

ustynia Błędowska będąca niecodzienną atrakcją znajduje się na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, pomiędzy Kluczami, Chechłem i Błędowem. Obszar

ten zwany "Polską Saharą" to największy teren występowania piasków śródlądowych w Europie (efekt zlodowaceń). Odsłonięcie piasków nastąpiło w XIII wieku, kiedy rozwój górnictwa przyczynił się do wykarczowania lasów.

P

Rozpoczęły się typowe dla pustyni procesy eoliczne i

powstawanie wydm. Co ciekawe, na Pustyni Błędowskiej obserwowano nawet burze piaskowe i zjawisko fatamorgany. W latach 60-tych XX wieku obszar ten sztucznie zalesiono, ale ma tu miejsce również naturalna sukcesja roślin, porasta tu wiele gatunków typowych dla nadmorskich wydm oraz rośliny o charakterze pustynnym.

Niestety procesy te powodują stopniowe zarastanie odsłoniętych piasków i nasze wnuki prawdopodobnie już nie zobaczą polskiej pustyni na własne oczy. Obecnie połacie piasku można spotkać już tylko w niewielkiej części Pustyni od strony Klucz i w pobliżu miejscowości Chechło, gdzie piaszczystych terenów zachowało się nieco więcej.

Od 1995 roku fragmenty pustyni stanowią użytek ekologiczny. W 2004 roku powstało Stowarzyszenie "Polska Sahara" na rzecz promocji i ochrony Pustyni Błędowskiej, które m.in. organizuje tu "Pustynne Miraże".

Na zdjęciu widoczna jest Pustynia Błędowska z góry zwanej Czubatka (382 m npm) znajdującej się w Kluczach. To najlepszy punkt widokowy na "polską Saharę". W centrum miejscowości widoczne są drogowskazy prowadzące na szczyt wzniesienia.

Pustynię zwiedzić można przemierzając przyrodniczą ścieżkę dydaktyczną, która rozpoczyna się na ulicy Rudnickiej w Kluczach i przez pustynię biegnie do rozlewiska Białej Przemszy. Miłośnicy jazdy konnej skorzystać mogą z Transjurajskiego Szlaku Turystyki Konnej, a cykliści z wyznakowanych szlaków rowerowych.

w ww.polskieszlaki.pl 18

Więcej o pustyni

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Klucze

Page 19: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zamek w Rabsztynie

znoszące się na szczycie wapiennego wzgórza okazałe ruiny zamku są śladem pięknej niegdyś królewskiej warowni, która powstała

najprawdopodobniej w XIII wieku.WW 1333 roku zamek przejął Kazimierz Wielki i rozbudował go o murowane podgrodzie (zamek średni). Po jego śmierci warownia stała się własnością króla Ludwika Andegaweńskiego. Dalszej rozbudowy zamku (zamek dolny) dokonał w połowie XV wieku starosta Andrzej Tęczyński na

polecenie króla Władysława Warneńczyka.

W XVI wieku zamkiem w Rabsztynie władali przedstawiciele rodu Bonarów (nie mylić z Bonerami), którzy przebudowali zamek dolny. Na początku XVII wieku zamek w Rabsztynie wzbogacił się o renesansowy dwupiętrowy pałac z 40 komnatami. Niestety w 1657 roku zamek, podobnie jak inne warownie jurajskie, został ograbiony i spalony przez Szwedów.

Po tym wydarzeniu warownia nigdy nie została całkowicie odbudowana, choć nadal była częściowo zamieszkiwana. W połowie XIX wieku zamek został opuszczony i popadł w całkowitą ruinę.

W 2000 roku powstało Stowarzyszenie Zamek Rabsztyn mające na celu ratowanie tej wspaniałej budowli od całkowitego zniszczenia. Istnieją projekty częściowej rekonstrukcji zamku, a prace remontowe trwają.

Zamek składał się najprawdopodobniej z czterech części - zamku górnego, średniego i dolnego oraz pałacu. Do dzisiaj największe fragmenty murów zachowały się w części pałacowej. Droga dojazdowa prowadziła od północy, gdzie nadal widoczne są ślady mostu zwodzonego.

Od strony południowej znajdował się dziedziniec otoczony murem a później dwupiętrowym pałacem na planie prostokąta. Wysoka baszta zamku gotyckiego przetrwała najazd szwedzki, ale na początku XX wieku rabusie szukający skarbów wysadzili ją w powietrze. Pozostałe mury gotyckiego zamku górnego pozostają w ruinie.

w ww.polskieszlaki.pl 19

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Rabsztyn

Page 20: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zamek w Pieskowej Skale

a perełka architektoniczna, położona na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego, na samym jego skraju, wita wszystkich przybyłych turystów i urzeka

ich swym pięknem. Powstała jako ogniwo w łańcuchu fortyfikacyjnym, chroniącym szlak handlowy z Krakowa na Śląsk. Obecnie to jeden z nielicznych zachowanych zabytków architektury renesansowej w Polsce.

T

Pierwsza wzmianka o tej warowni pochodzi z 1315 roku.

Po zmiennych kolejach losu, na początku XX wieku zamek został odrestaurowany i przekształcony w pensjonat, utworzono tu także muzeum archeologiczno-przyrodnicze. Po wojnie, od 1949 r prowadzono tu prace konserwatorskie przywracające autentyczne cechy architektury renesansowej.

Jest to jeden z nielicznych tak dobrze zachowanych obiektów na Szlaku Orlich Gniazd. Wewnątrz mieści się Muzeum w Pieskowej Skale otwarte przez cały rok.

Czeka tutaj na nas także "cafe" :)

Zamek w Ojcowie

centrum Ojcowa na wzniesieniu znajdują się ruiny średniowiecznego zamku, powstałego jak większość warowni na Jurze w II połowie XIV

wieku, za czasów Kazimierza Wielkiego. Prawdopodobnie gród istniał już tutaj wcześniej, a Kazimierz Wielki dokonał jego znacznej rozbudowy.

W

w ww.polskieszlaki.pl 20

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Ojców

Page 21: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Warownia ta była jednym z ważnych ogniw w ówczesnym łańcuchu obronnym, zabezpieczała Kraków przed Luksemburczykami, posiadała załogę złożoną ze 100 ludzi, którą dowodził starosta. Król Kazimierz Wielki nazwał zamek Ociec u Skały, nawiązując do tułaczki swego ojca - Władysława Łokietka. Nazwa ta przetrwała do dziś jako Ojców.

Z całego zamku do czasów obecnych zachowały się jedynie ruiny w postaci resztek murów obronnych, części mieszkalnej oraz wieża i brama wjazdowa. Ruiny udostępnione są do zwiedzania, a w budynku bramnym zorganizowano wystawę "Dzieje zamku ojcowskiego". Z zamkowego wzgórza roztacza się panorama na malowniczą Dolinę Prądnika.

Ojcowski Park Narodowy

PN położony jest w południowej części Jury, kilkadziesiąt kilometrów od Krakowa. Jest to najmniejszy park narodowy w Polsce, choć ilością

atrakcji nie ustępuje innym. Powstał w styczniu 1956 roku z inicjatywy profesora W. Szafera.

OPark obejmuje malowniczą, przepiękną Dolinę Prądnika, w której nagromadziły się majestatyczne ostańce skalne o

charakterystycznych kształtach i nazwach. Także tutaj występuje największe na Jurze skupisko jaskiń, m.in. Grota Łokietka czy Jaskinia Ciemna.

Ponadto park stanowi siedlisko bardzo ciekawych gatunków flory i fauny, jak chociażby brzozy ojcowskiej czy chrząszczy biegaczy. Na terenie objętym ochroną znalazły się także zabytki architektury - dobrze zachowany zamek w Pieskowej Skale oraz ruiny zamku w Ojcowie. Miejsce to stanowi wymarzony cel weekendowych spacerów zarówno we dwoje, jak i całą rodziną.

Samochodem można dojechać jedynie do zamku w Ojcowie (parking płatny), a stamtąd to już pieszo, rowerem, bądź dorożką, która czeka u wylotu doliny na chętnych turystów. Spacer po dolinie przysparza wielu wrażeń estetycznych ze względu na wyjątkową urodę tego miejsca, które, choć nieraz pełne turystów, emanuje spokojem.

w ww.polskieszlaki.pl 21

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis Ojcowskiego Parku Narodowego

Page 22: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Page 23: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zamek w Korzkwi

centralnej części Korzkwi, na zalesionym wzgórzu wznosi się XIV-wieczna warownia, pamiętająca czasy Kazimierza Wielkiego. Obecnie, po latach

zapomnienia zamek nabiera dawnego blasku. Nowy właściciel chce utworzyć w nim małe Muzeum, restaurację oraz hotel.

WJak dotąd zrekonstruowano mury obronne

dolnego zamku, ściany wszystkich zamkowych budynków, dziedziniec oraz drewniane ganki wokół murów. Dziedziniec jest częstym świadkiem turniejów rycerskich, tańców dworskich oraz koncertów i biesiad, natomiast z zamkowej wieży roztacza się wspaniały widok na okolicę.

U podnóża warowni odradza się założony w XIX wieku wspaniały zespół parkowy ze

starodrzewiem. Podobnie jak zamek, park również ma pięknieć z każdym dniem i przypominać o ciekawej przeszłości Korzkwi. Jeszcze przed II wojną światową stał tutaj dwór, który ma zostać zrekonstruowany. W planach jest także odbudowa rozebranych budynków browaru i austerii oraz odświeżenie nielicznych już drewnianych chałup. Wszystko to ma posłużyć powstaniu niewielkiego skansenu.

Korzkiewski Park Kulturowy w Korzkwi

orzkiewski Park Kulturowy jest wspaniałym miejscem rekreacji, doskonale usytuowanym pomiędzy Krakowem i Ojcowskim Parkiem Narodowym. Park

ten intensywnie się rozwija i swym zasięgiem obejmuje już nie tylko korzkiewski zamek i otaczający go XIX-

Kw ww.polskieszlaki.pl 23

Więcej o zamku

Więcej o Parku Kulturowym

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Korzkiew

Page 24: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

wieczny park, ale całą wieś, a planuje się jego poszerzenie na całą Dolinę Korzkiewki.

Na wzgórzu kościelnym mają powstać dróżki sprzyjające modlitwie i medytacji, coś na kształt kalwarii, natomiast na pozostałym obszarze KPK zostaną wytyczone szlaki piesze i rowerowe, na których trasie staną krzyże i kapliczki wyznaczające punkty widokowe lub miejsca znaczące dla historii. Jeśli ziszczą się wszystkie plany dotyczące KPK oraz założenia zamkowo-parkowego, Korzkiew w niedługim czasie stanie się nowym popularnym centrum turystycznym w Polsce :)

No ale na razie, zanim to wszystko nastąpi, jest to wymarzone miejsce dla lubiących spokój i romantyczne spacery w pięknej zamkowo-parkowej scenerii.

Sanktuarium w Czernej

lasztor został ufundowany w 1629 roku przez Agnieszkę z Tęczyńskich Firlejową jako klasztor eremicki. W roku 1633 zamieszkali tu pierwsi

pustelnicy, a w 1640 roku konsekrowano kościół Św. Proroka Eliasza. W późniejszych latach wybudowano mur klauzury obejmującej oraz monumentalny most łączący furtę klasztorną z klasztorem.

KZgodnie z zaleceniem reguły karmelitańskiej kościół został

wybudowany "w pośrodku cel", a więc w środku czworoboku klasztoru. Świątynia jest orientowana, z transeptem, jednoprzęsłowym prezbiterium i dwuprzęsłową nawą. Wielki ołtarz mieści olejny obraz proroka Eliasza na pustyni, namalowany przez Tomasza Dolabellę, nadwornego malarza króla Władysława IV. Pierwotne tabernakulum z fundacji Agnieszki Firlejowej całe było srebrne, w kształcie dwugłowego orła z rozwiniętymi skrzydłami do lotu.

Za wielkim ołtarzem, w przedłużeniu prezbiterium zlokalizowano wewnętrzną kaplicę czyli chór zakonny. Nad wejściem znajduje się olejny obraz przedstawiający Matkę Bożą okrywającą płaszczem opieki karmelitów i karmelitanki. Kaplica jest miejscem modlitwy zakonników.

Boczne ołtarze usytuowane są w ramionach transeptu. Ołtarz po stronie północnej mieści cudowny obraz Matki Bożej Szkaplerznej namalowany w XVIII wieku przez Pawła

w ww.polskieszlaki.pl 24

Więcej o sanktuarium

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Czerna

Page 25: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Gołębiowskiego, wzorowany na obrazie Matki Bożej Śnieżnej. Wokół ołtarza znajdują się liczne wota. Obraz najpierw czczony był przez pustelników, później zaczęły przybywać tu pielgrzymki. 17 lipca 1988 roku został on uroczyście ukoronowany koronami papieskimi.

W ołtarzach i portalach umieszczono 10 relikwiarzy w formie sarkofagów. Znajdują się w nich relikwie śś. męczenników: Pamfila, Lucylli, Kandyda, Adriana Grzegorza, Maksymina, Aleksandra, Wincentego Peregryna i Prymitywa.

Wewnątrz świątyni mieści się też kaplica Św. Rafała Kalinowskiego zbudowana w latach 1981-83. Kryje ona ołtarz z malowidłem Jerzego Kumali. Pod ołtarzem znajduje się sarkofag z relikwiami Św. Rafała Kalinowskiego, na którym widnieją rzeźbione sceny z życia Świętego.

U wejścia do kościoła znajduje się grób fundatorki - Agnieszki z Tęczyńskich Firlejowej. Portal wejściowy do kościoła wykonany jest z czarnego marmuru. Nad drzwiami umieszczono łacińską sentencję: Ipse Deus locum secretum quaerit. O beata solitudo, o sola beatiudo (Sam Bóg szuka samotnego miejsca. O szczęśliwa samotności, o jedyna szczęśliwości).

W 1995 roku na placu kościelnym wybudowano grotę. Umieszczono w niej figurę proroka Eliasza oraz płaskorzeźby przedstawiające sceny z jego życia, wykonane przez Alfreda Kotkowskiego. Przed grotą znajduje się źródełko w kształcie serca z krukiem odlanym z brązu.

Ciągnie się tu Aleja Św. Józefa - miejsce spacerów i medytacji. W jej środkowej części znajduje się kapliczka Św. Anny, a na końcu kapliczka Św. Jana Chrzciciela. Na ścieżkach klasztornych powstała w latach 1986–1990 Droga Krzyżowa, dla upamiętnienia 350-lecia fundacji klasztoru.

Na obszarze wielkiej klauzury otoczonej murem znajdowało się 12 domków pustelniczych, zwanych eremitarzami. Pozostały fragmenty czterech z nich, wybudowanych z kamienia. Inne, drewnianej konstrukcji, uległy zniszczeniu. Jedna z najlepiej zachowanych pustelni, pw. Św. Agnieszki, została odbudowana w 1966 roku. Znajduje się na terenie ogrodu klasztornego i jest wykorzystywana przez zakonników podczas rekolekcji.

Do 1837 roku zmarłych zakonników grzebano w grobowcu w podziemiach kościoła. Obecny cmentarz powstał w latach w 1843–47 w pobliżu kościoła. Dwa krzyże z drzewa brzozy upamiętniają miejsca, w których spoczywali: Św. Rafał od Św. Józefa (Rafał Kalinowski, 1835–1907) i bł. Alfons Maria od Ducha Świętego (Józef Mazurek, 1891–1944). Krzyż owinięty czerwoną szarfą wskazuje grób sługi Bożego br. Franciszka od Św. Józefa (Jerzy Powiertowski).

w ww.polskieszlaki.pl 25

Page 26: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zamek Tęczyn w Rudnie

onad wioską Rudno wznoszą się okazałe, jedne z większych na Jurze, ruiny zamku Tęczyn pochodzącego z XIV wieku. Ponoć pierwszy, drewniany

jeszcze zamek zbudował tu około 1319 roku kasztelan krakowski Nawój z Morawicy, wzniósł on największą na zamku wieżę, zwaną do dziś Nawojową Wieżą. Właściwym jednak twórcą zamku murowanego był syn Nawoja, Jędrzej - wojewoda krakowski i sandomierski. Zbudował on kolejny fragment zamku na najwyższej części wzgórza.

P

W XVI wieku na zamku często bywał Mikołaj Rej z Nagłowic, Jan Kochanowski oraz inni wybitni przedstawiciele polskiego Odrodzenia. Aż do połowy XVI wieku wygląd warowni nie ulegał większym zmianom, aż do roku 1570, kiedy to kasztelan wojnicki podkomorzy wielki koronny Jan Tęczyński przekształcił dotychczasowy zamek w piękną, renesansową rezydencję.

Niestety w 1656 roku zamek został spalony przez Szwedów, co prawda jeszcze rodzina Lubomirskich próbowała go odbudować, ale po pożarze w 1768 roku został opuszczony i ostatecznie popadł w ruinę.

Do dzisiaj zachowały się jedynie części murów mieszkalnych oraz baszty z wieżami, ale to wystarczy, aby oczami wyobraźni zobaczyć jego pierwotny kształt, ogrom i wspaniałość. Dojście na zamek jest dość strome, ale krótkie, toteż nie powinno sprawić większych problemów. Na dziedzińcu zamkowym porasta pomnik przyrody - klon jawor - częsty obiekt fotoamatorów :)

w ww.polskieszlaki.pl 26

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miejscowości Rudno

Page 27: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Opactwo w Tyńcu

Tyńcu - dzisiejszej dzielnicy Krakowa, wznosi się na wyniosłym skalnym brzegu Wisły słynne Opactwo Benedyktynów ufundowane

najprawdopodobniej w 1044 roku przez Kazimierza Odnowiciela.

WWkrótce po sprowadzeniu zakonników, co miało miejsce około 1044 roku, zbudowano tu romańską bazylikę, której fragmenty zachowały się do dziś. W XV wieku powstał nowy

kościół i klasztor, wielokrotnie rozbudowywany i równie często niszczony przez najeźdźców.

Obecnie ten kompleks budowli sakralnych prezentuje styl barokowy, z charakterystyczną dwuwieżową fasadą. W części zabudowań klasztornych obowiązuje klauzura, tak więc dla turystów dostępne są tylko niektóre obiekty. Z zewnątrz opactwo najokazalej prezentuje się z wałów wiślanych, toteż warto się nimi przespacerować.

Niezapomnianych wrażeń dostarcza wysłuchanie chorału gregoriańskiego, śpiewanego codziennie przez mnichów, również brzmienie tutejszych organów zapada w pamięć, szczególnie podczas letnich recitali organowych.

w ww.polskieszlaki.pl 27

Więcej o opactwie

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miasta Kraków

Page 28: Szlaki Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Zamek w Będzinie

iękna budowla położona na zachodnim krańcu Jury. Zamek ten można określić jako perełkę polskiej architektury obronnej, choć nie jest on znacznych

rozmiarów. Pierwotnie wjazd na zamek odbywał się istniejącą do dzisiaj drogą od strony północnej.

PTrakt ten prowadził do wieży bramnej, zachowanej jedynie w partiach dolnych. Za nią stał "zamek dolny", a w miejscu obecnego wejścia istniała brama do "zamku górnego",

chronionego przez dwa pierścienie murów wewnętrznych.

Na zamkowym dziedzińcu widoczna jest po lewej stronie XIII-wieczna baszta obronna, najstarszy zachowany okoliczny obiekt, a po prawej budynek mieszkalny z basztą kwadratową.

Obecny wygląd jest efektem odbudowy przeprowadzonej w latach 1952-56. Od tego czasu we wnętrzach mieści się Muzeum Zagłębia ze stałą ekspozycją broni i uzbrojenia, głównie europejskiego, od X po XX wiek.

w ww.polskieszlaki.pl 28

Więcej o zamku

Zobacz galerię zdjęć online

Opis miasta Będzin