SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 2 IM WŁADYSŁAWA ST. REYMONTA

W SOKOŁOWIE PODLASKIM

,,Prawdziwa cywilizacja nie polega na sile,,,Prawdziwa cywilizacja nie polega na sile,ale jest owocem zwycięstw nad samym sobąale jest owocem zwycięstw nad samym sobą

nad mocami niesprawiedliwości, egoizmunad mocami niesprawiedliwości, egoizmui nienawiści, które są zdolne zniekształcići nienawiści, które są zdolne zniekształcić

prawdziwe oblicze człowieka,, prawdziwe oblicze człowieka,, /Jan Paweł II/

«W ka«W każżdym młodym człowieku, sdym młodym człowieku, są ą „struny” wra„struny” wrażżliwe na dobro.liwe na dobro.ObowiObowiąązkiem wychowawcy jest odnalezkiem wychowawcy jest odnaleźć źć je i odpowiednio „poruszyje i odpowiednio „poruszyćć”».”».

/Św. Jan Bosko/

PODSTAWA PRAWNAPODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja RP z dn. 2 kwietnia 1997r. art.72 • Konwencja o Prawach Dziecka z dn. 20 listopada 1989r. ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991r. • Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn. 26 października 1982r.• Europejska Deklaracja w Sprawie Alkoholu• Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata

2000- 2005• Polska Deklaracja w sprawie Młodzieży i Alkoholu z dn. 18 lutego 2006r.• Europejska Deklaracja w sprawie Młodzieży i Alkoholu z dn. 21 lutego 2001r.• Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwem używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dn. 9 listopada 1995r. (Dz. U. 1996 r. Nr 10, poz. 55) • Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. 1994r. Nr 111, poz.535) • Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 1982 (Dz. U. 2002 r. Nr 147 poz. 1231 ) • Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dn. 24 kwietnia 1997r. ( Dz.U. 1997 r. Nr 75

poz. 468) • Ustawa o Systemie Oświaty z dn. 7 września 1991r. (Dz. U.1996r. Nr 67, poz.329)

Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dn. 26 października 1982r. ( z późniejszymi zmianami, art. 4)

• Rozporządzenie MENiS w sprawach zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dn. 7 stycznia 2003r. ( §2 pkt. 6,7)

• Rozporządzenie MENiS z dn. 31 stycznia 2003r. w sprawie szczególnych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych

uzależnieniem ( §10 pkt. 1)• Polska Deklaracja w sprawie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z grudnia 1995r.• Europejski Plan Działań dotyczących alkoholu, opracowany przez Światową Organizację Zdrowia na lata 2000-2005)

WSTĘPWSTĘP

W procesie wychowania młody człowiek,W procesie wychowania młody człowiek, prowadzony na drodze prowadzony na drodze

dokonywania swoich codziennych wyborów, rozwija się i umacnia w sobie to, co dokonywania swoich codziennych wyborów, rozwija się i umacnia w sobie to, co

czyni goczyni go coraz pełniej człowiekiem. Zadaniem profilaktyki jest więc chronić jego coraz pełniej człowiekiem. Zadaniem profilaktyki jest więc chronić jego

człowieczeństwo przed różnymi zagrożeniami zewnętrznymi iczłowieczeństwo przed różnymi zagrożeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi. wewnętrznymi.

Profilaktyka jako całokształt oddziaływańProfilaktyka jako całokształt oddziaływań wychowawczych powinna wychowawczych powinna

więc koncentrować się na dwóchwięc koncentrować się na dwóch płaszczyznach: przeciwstawianie się płaszczyznach: przeciwstawianie się

negatywnym naciskom i tendencjom oraz nabywanie właściwych umiejętności negatywnym naciskom i tendencjom oraz nabywanie właściwych umiejętności

życiowych.życiowych.

Szkolny Program Profilaktyki tworzy spójna całość ze Szkolnym Szkolny Program Profilaktyki tworzy spójna całość ze Szkolnym

Programem Wychowania. Wspomaga proces wychowawczy chroniąc przed Programem Wychowania. Wspomaga proces wychowawczy chroniąc przed

rozpoznanymi zagrożeniami. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów rozpoznanymi zagrożeniami. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów

oraz potrzeb środowiska, w którym wzrastają. Opisuje treści i działania o oraz potrzeb środowiska, w którym wzrastają. Opisuje treści i działania o

charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli oraz Rodziców.charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli oraz Rodziców.

Szczególnego znaczenia w procesie identyfikacji niepokojących objawów nabierają informacje dotyczące

dwóch obszarów:

•wskaźników naruszania dyscypliny szkolnejwskaźników naruszania dyscypliny szkolnej, (m.in.: kary dyscyplinarne, przypadki porzucania szkoły,

spóźnienia na zajęcia szkolne, wagary, absencja szkolna), zachowania agresywne, posługiwanie się

wulgaryzmami, brak zainteresowania nauką szkolną itp.

•wskaźników patologii w środowisku szkolnymwskaźników patologii w środowisku szkolnym (m.in. używanie alkoholu i środków odurzających,

interwencje policji, przestępczość, próby samobójcze i samobójstwa dokonane, wypadki drogowe z udziałem

uczniów, przemoc rówieśnicza, udział w subkulturach i destrukcyjnych ruchach religijnych).

Identyfikacja niepokojących objawów

(na podstawie analizy dokumentacji szkolnej, wywiadów, obserwacji, „Protokołu z przeglądu szkoły w

zakresie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży i sprawowania nad nimi prawidłowej opieki”)

Bazę do wyznaczenia działań kierunkowych Szkolnego Programu profilaktyki Bazę do wyznaczenia działań kierunkowych Szkolnego Programu profilaktyki stanowiło badanie ankietowe przeprowadzone wśród uczniów, rodziców i stanowiło badanie ankietowe przeprowadzone wśród uczniów, rodziców i wychowawców Zespołu.wychowawców Zespołu.

W badaniu wzięło udział 135 losowo wybranych uczniów Zespołu Szkół Nr2, oraz ich rodzice.

W wyznaczaniu działań kierunkowych wzięto także pod uwagę:W wyznaczaniu działań kierunkowych wzięto także pod uwagę:

Informacje uzyskane podczas przeglądu szkoły w zakresie bezpieczeństwa – Protokół z przeglądu szkoły w w/w zakresie

Wyniki sondażu diagnostycznego przeprowadzonego wśród uczniów przez Starostwo Powiatowe – badanie ankietowe dotyczące środków uzależniających

• Wyniki badań ankietowych dotyczących pracy opiekuńczej szkoły

• Wyniki ankiety dotyczącej realizacji funkcji opiekuńczo – wychowawczej w rodzinach młodzieży sprawiającej problemy wychowawcze

• Wyniki ankiety dotyczącej frekwencji na lekcjach i wagarowania

- propagowanie zdrowego stylu życia poprzez ukazywanie szkodliwego wpływu alkoholu i nikotyny na zdrowie i życie człowieka

- informowanie o tym, gdzie można zwrócić się o pomoc i czego można oczekiwać

- kształtowanie odporności na pokusy robienia rzeczy szkodliwych dla zdrowia

- wyrabianie nawyku taktownego zachowania się wobec innych

- kształtowanie umiejętności obiektywnego oceniania siebie i innych

- przygotowanie do współżycia w grupie oraz do przestrzegania norm społecznych

- tworzenie więzi z rówieśnikami

- uwrażliwienie na krzywdę wyrządzoną innym

- kształtowanie umiejętności kontrolowania własnych reakcji emocjonalnych, przezwyciężania złości i agresji

- wdrażanie do asertywności, obrony własnego zdania bez narażania się na agresję ze strony innych

- doskonalenie umiejętności komunikowania się z innymi

- rozwijanie umiejętności wyrażania i rozpoznawania uczuć i emocji własnych i cudzych

CELE WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZYCELE WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY

- wdrażanie do wczuwania się w stany emocjonalne innych osób (uczenie empatii)

- kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu, bezpieczeństwu, a także życiu

- przygotowanie do przewidywania skutków działań własnych i innych osób

- uczenie umiejętności pracy nad sobą

- świadomość poczucia bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania

OBSZARY DZIAŁAŃOBSZARY DZIAŁAŃ

Program zawiera działania w postaci zadań skierowanych do uczniów, nauczycieli, rodziców i

środowiska lokalnego.

ORGANIZACJA PROGRAMUORGANIZACJA PROGRAMU

Program będzie realizowany w następujących obszarach:

I. współżycie z innymi ludźmi       

II. zagrożenia uzależnieniami       

III. promocja zdrowia       

IV.  uczestnictwo w kulturze

V. zagrożenia samobójstwami

CELE I ZADANIA FORMY REALIZACJI

WSPÓŁŻYCIE Z INNYMI LUDŹMI

Integracja zespołów klasowych

- warsztaty integracyjno - adaptacyjne - imprezy klasowe i ogólnoszkolne - wspólne wyjścia na imprezy kulturalne - rozwiązywanie trudności adaptacyjnych- spotkania z rodzicami

Diagnoza środowiska- badania socjometryczne- rozmowy indywidualne z uczniami, nauczycielami i rodzicami- obserwacja

Kształtowanie umiejętności współpracy w grupie i funkcjonowania społecznego

- prowadzenie lekcji przedmiotowych i wychowawczych metodami aktywnymi – stymulującymi aktywność uczniów - zajęcia pozalekcyjne: sportowe, koła zainteresowań, zajęcia wyrównawcze - praca indywidualna - kształtowanie komunikacji w grupie- kształtowanie postaw społecznych, wrażliwości na innych ludzi i ich problemy- kształcenie u uczniów nawyków zgodnych z zasadami współżycia społecznego

Przeciwdziałanie agresji, wulgarności i wandalizmowi

- przedstawienie społeczności uczniowskiej prawnych konsekwencji zachowań sprzecznych z normami społecznymi poprzez: pogadanki, lekcje wychowawcze, - spotkania z przedstawicielami instytucji wspierających działania wychowawcze- zajęcia grupowe - praca indywidualna z uczniem:- rozmowy indywidualne (np. informacyjno-ostrzegawcze)- udzielanie pomocy psychologiczno - pedagogicznej - otoczenie szczególną opieką uczniów z problemami emocjonalnymi - monitorowanie zachowań niepokojących na terenie szkoły i terenach przyszkolnych - lekcje wychowawcze doskonalące umiejętności interpersonalne - podejmowanie przez wszystkich pracowników szkoły i rodziców działań - ukierunkowanych na przeciwdziałanie zachowaniom destrukcyjnym i agresywnym- kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów

Kształcenie w zakresie komunikacji interpersonalnej

- lekcje wychowawcze z aktywnym udziałem uczniów - szkolenie dla pracowników szkoły podnoszące umiejętności komunikacji interpersonalnej z uwzględnieniem specyfiki psychiki dziecka w okresie dorastania

ZAGROŻENIA UZALEŻNIENIAMI

Rozpoznanie zagrożeń istniejących w szkole i środowisku ucznia

- rozmowy indywidualne z uczniami, rodzicami i nauczycielami - badanie społeczności uczniowskiej - pozyskiwanie informacji od instytucji lokalnych - wywiady środowiskowe pedagoga i wychowawcy - indywidualne konsultacje dla rodziców

Praca z uczniami mającymi kontakt z substancjami uzależniającymi oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym

- indywidualna pomoc i wsparcie pedagoga szkolnego - stały kontakt wychowawcy z rodzicami - stała współpraca z Sądem Rejonowym w Sokołowie Podlaskim- współpraca z instytucjami zajmującymi się terapią uzależnień

Systematyczne kontrolowanie realizowania obowiązku szkolnego

- przestrzeganie zasad usprawiedliwiania nieobecności w szkole przez uczniów - indywidualny kontakt wychowawcy z rodzicami - wywiady środowiskowe i rozpoznanie przyczyn nieobecności - przekazanie do pedagoga szkolnego informacji o nieobecnościach ucznia i podjętych w tym zakresie działaniach przez wychowawcę - działania podjęte przez pedagoga- pisemne upomnienie rodziców- wniosek do sądu o rozpoznanie sytuacji domowej ucznia

Podnoszenie wiedzy uczniów w zakresie zagrożeń jakie niosą za sobą uzależnienia

- dostarczanie wiedzy na temat zagrożeń związanych z używaniem środków uzależniających, alkoholu, nikotyny - włączanie treści profilaktycznych do zajęć przedmiotowych, wychowawczych i pozalekcyjnych - lekcje wychowawcze dotyczące problematyki uzależnień - konkursy o charakterze profilaktycznym - dostarczanie pozytywnych wzorców radzenia sobie ze stresem i sposobów bezpiecznego spędzania czasu wolnego poprzez lekcje, zajęcia psychoedukacyjne i sportowe, spektakle teatralne - profilaktyka współczesnych zagrożeń (Internet, automaty do gry, sterydy anaboliczne,….)

PROMOCJA ZDROWIA

Promowanie zdrowego stylu życia- realizacja form aktywnego spędzania wolego czasu (zajęcia pozalekcyjne, wycieczki, rajdy) - realizacja programów dotyczących tematyki prozdrowotnej

Ekologia. Uwrażliwianie uczniów na konsekwencje wynikające z ingerencji człowieka w środowisko

- warsztaty, tematyczne lekcje wychowawcze - konkursy - akcje na rzecz środowiska

UCZESTNICTWO W KULTURZE

Promowanie i stymulowanie różnych form kontaktu ze sztuką

- umożliwianie uczniom udziału w różnych formach kontaktu ze sztuką poprzez organizowanie imprez kulturalnych (konkursów, przeglądów, spotkań) - stymulowanie ucznia i wykorzystywanie jego indywidualnych predyspozycji i zainteresowań poprzez organizację zajęć pozalekcyjnych (koła zainteresowań) - informowanie uczniów o bieżących wydarzeniach kulturalnych, dyskusje, prelekcje

ZAGROŻENIA SAMOBÓJSTWAMI

Działania mające na celu zapobieganie zachowaniom suicydalnym

- realizacja spotkań profilaktycznych „Moje życie – Moje wartości”- reagowanie na wszelkie symptomy stanów depresyjnych- współpraca z domem rodzinnym- współpraca z instytucjami, specjalistami- opieka wychowawcy i pedagoga szkolnego nad uczniami z grupy ryzyka.

KONSPEKT SPOTKAŃ PROFILAKTYCZNYCH„MOJE ŻYCIE – MOJE WARTOŚCI”

(KONSPEKT ZAJĘĆ OPRACOWANY NA PODSTAWIE MATERIAŁÓW DLA NAUCZYCIELI I WYCHOWAWCÓW)

CELE I OBSZARY ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH:Cele operacyjne:

MŁODZIEŻ:

• pozna swoje mocne strony

• zapozna się ze swoimi uczuciami i emocjami

• pozna swoje miejsce w klasie

• podniesie poziom umiejętności itra- i inter - personalnych

• pozna zasady higieny zdrowia psychicznego

• zdobędzie podstawową wiedzę na temat zachowań suicydalnych

• usystematyzuje swoją wiedzę na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnych

sytuacjach życiowych

Obszary:

• warsztaty integracyjne

• debrifing

• diagnoza klasowa

• ćwiczenie stylów zachowań

• ćwiczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej

• metody i techniki radzenia sobie ze stresem

• przemoc i agresja – jak sobie radzić

• rozwiązywanie konfliktów

• przeszkolenie Rady Pedagogicznej w zakresie profilaktyki samobójstw

• Wywiadówka Profilaktyczna

• samobójstwa młodych ludzi – współczesne zagrożenia (internet, środki zmieniające świadomość,

dysfunkcja rodziny) - (mini – wykład, dyskusja)

• pomoc w obszarze miejsca zamieszkania i poza nim (dane kontaktowe osób i instytucji pomagających)

REALIZACJA SPOTKAŃ: Godziny do dyspozycji wychowawcy, wychowanie do życia w rodzinie, zajęcia z pedagogiem (indywidualne i grupowe), rada szkoleniowa, spotkanie dla rodziców.PROWADZĄCY: Pedagodzy szkolni, wychowawcy, zaproszeni specjaliści.

AUTORZY CYKLU SPOTKAŃ: Agnieszka Borysiak, Joanna Oleszczuk.

EWALUACJA I MODYFIKACJA SPP

Ewaluacja = ocena potrzeb, przebiegu, realizacji, efektów. Jest to zbieranie, wykorzystywanie i interpretacja odpowiedzi na pytania postawione wobec szkolnego programu profilaktyki,

problemów dzieci i młodzieży.

Ewaluacja programu profilaktycznego

• ocena wartości programu,

• zbieranie i wykorzystanie informacji w celu odpowiedzi na pytania dotyczące programu,

• zbieranie informacji po to, aby je wykorzystać do planowania, modyfikowania i oceny wartości programu

oraz ewentualnego usunięcia negatywnych skutków ubocznych

W kolejnych latach program w wyniku ewaluacji będzie poddawany modyfikacji w zakresie przebiegu

zajęć jak i osiąganych wyników. Należy wziąć pod uwagę reakcje, postawy, umiejętności, stopień

zainteresowania zajęciami. Służyć ma temu obserwacja, analiza dokumentacji szkolnej ,zebranie opinii

uczniów dotyczących szkolnego programu profilaktyki i uzyskanie odpowiedzi czy założone cele zostały

zrealizowane.

L.p. Zadania opiekuńczo-wychowawcze Sposoby realizacji Odpowiedzialni

Termin realizacji

1. Planowanie i koordynacja działań

Planowanie rocznej działalności profilaktycznej Organizacja wycieczekDziałania integracyjneRealizacja zajęć i programów edukacyjno-profilaktycznychRealizacja zadań w ramach Dni ProfilaktykiRozwiązywanie trudności wychowawczychPomoc uczniom w trudnych sytuacjach życiowychInterwencje w sytuacjach kryzysowychDiagnoza środowiska uczniaPedagogizacja rodzicówWspółpraca z Radą RodzicówDoskonalenie warsztatu pracy w zakresie umiejętności wychowawczych

wychowawcy klas

pedagog szkolny

nauczyciele

Wrzesień 2008

Cały rok szkolny

Harmonogram działań w zakresie Szkolnego Programu Profilaktykina rok szkolny 2008/2009

2 Realizacja zadań zawartych w „Programie

Naprawczym szkoły”

٠ „Odpowiedzialność karna nieletnich i pełnoletnich” – spotkania z przedstawicielami Policji dla klas I i maturalnych

٠ Realizacja lekcji dot. zasad właściwego postępowania (pogadanki, scenki)

٠ Spotkania z osobami zajmującymi się pomocą psychologiczno – pedagogiczną na temat postępowania z młodzieżą w trudnych sytuacjach i sposobów reagowania na nietypowe zachowania młodzieży w ramach Dni Profilaktyki

٠ Realizacja działań w kierunku poprawy frekwencji

wychowawcy

nauczyciele

pedagog szkolny

cały rok szkolny

Styczeń – marzec 2009

Cały rok szkolny

Dni Profilaktyki

Cały rok szkolny

3 Zajęcia edukacyjne i profilaktyczne

٠„Poznajemy siebie” – zajęcia adaptacyjno-integracyjne dla klas I٠Planowanie ścieżki kariery

٠„Sposoby walki ze stresem”٠Elementy programu profilaktycznego „Jak żyć z ludźmi”٠„Moje życie – moje wartości” – profilaktyka samobójstw٠„Stop narkotykom” – program profilaktyczny ٠Realizacja elementów programów profilaktycznych:- „Spójrz inaczej”,-„Spójrz inaczej na agresję”- „Profilaktyka AIDS i HIV”-Udział w programie PAT٠„Płytka wyobraźnia to kalectwo” ٠inne zajęcia profilaktyczne

pedagog szkolny

wychowawcy

Wrzesień – listopad 2008

Luty 2009

Kwiecień 2009

Cały rok szkolny

Luty – marzec 2009

Cały rok szkolny

(wg potrzeb)

Czerwiec 2009

4 Profilaktyka zdrowotna٠Program profilaktyczny „Od samobadania piersi do mammografii” ٠Program „Wybierz życie – pierwszy krok” – profilaktyka raka szyjki macicy ٠Zajęcia dot. profilaktyki AIDS

5 Współpraca z instytucjami i osobami wspierającymi działania

profilaktyczne

٠SANEPID٠Publiczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna

٠ORPA٠Sąd Rejonowy ٠Powiatowa Komenda Policji٠Poradnia Terapii Uzależnień٠P. Ewa Murawska – Pełnomocnik Starosty ds. Przeciwdziałania NarkomaniiPoradnia „Powrót z „U”