Szkolenia XXI Wieku [2008-2011]

5/17/2018 Szkolenia XXI Wieku [2008-2011] - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/szkolenia-xxi-wieku-2008-2011 1/396

Szkolenia XXI wieku[2008 – 2011]

Marek Hyla

Zakliczyn/Warszawa 2012



2 Szkolenia XXI wieku [2008-2011]

Marek Hyla

Przedmowa5 kwietnia 2012

„Szkolenia XXI wieku” od września 2008 roku aż do dziś są nazwą mojego bloga prowadzonego poddomeną: www.SzkoleniaXXIwieku.pl.

Kilka tygodni temu podjąłem decyzję, by nie kontynuować bloga w jego dotychczasowej formule.Chcę ją zmienić po to, aby znaleźć czas na aktywności, które (mam nadzieję) wniosą więcej dorozwoju rynku nowych form szkoleniowych.

... bo właśnie rozwój tego rynku jest moim celem, moją pasją i treścią mojego zawodowego życia.

Gdy popatrzyłem na ogrom pracy, który włożyłem w bloga doszedłem do wniosku, że nie mogę jejzmarnować/zamknąć/zaprzepaścić. Napisałem wcześniej dwie książki i po głębszej refleksjidoszedłem do wniosku, iż sumarycznie praca ta kosztowała mnie więcej czasu niż napisanie każdej znich.

Treści, które umieściłem na blogu uporządkowałem. Starałem się zebrać je w rozdziały, które mogą

być interesujące dla różnych grup osób, a także dla różnych ról, w które wchodzimy. Jest więczarówno rozdział przeznaczony dla profesjonalistów HR, dla osób chcących się rozwijać, jak i dla...rodziców. Proponuję więc patrzeć po spisie treści i w zależności od roli, ale także nastroju szukaćinteresujących materiałów.

W publikacji znajdziecie zarówno krótkie, kilkuzdaniowe artykuły, jak i długie materiały ciągnące sięprzez wiele stron. Bez względu na ich długość każdy z nich może być czytany w oderwaniu do innych.Nie jest to więc powieść w odcinkach – lecz zbiór wielu inspiracji, przemyśleń i podsumowań.

Czy publikacja, która oddaję do Waszej dyspozycji jest również wartościowe jak książki? Zostawiam toWaszej ocenie...

Materiał publikuję w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie

Autorstwa. Jeśli ktokolwiek chciałby tę pracę docenić – może to zrobićprzesyłając dowolną kwotę na moje konto.

Oto numer: 29 1030 0019 0109 8530 0035 7628 [Szkolenia XXI wieku – Marek Hyla].

Mam nadzieję spotkać się jeszcze z Wami w otwartej przestrzeni Internetu poświęconejnowoczesnym formom szkoleniowym. Zapewne w innej formie; zapewne w inny sposób – domena„SzkoleniaXXIwieku.pl” pozostaje jednak w moich rękach i dzięki niej właśnie najpewniej dotrzecie domiejsc, przestrzeni intelektualnych, gremiów i projektów, w które się angażuję.

Serdecznie do nich zapraszam!

Marek Hyla




Marek Hyla

Spis treści

Przedmowa .............................................................................................................................................. 2

SEKCJA DLA PROFESJONALISTÓW HR „4 PORY ROKU" – CZYLI JAK EFEKTYWNIE WDROŻYĆ E-LEARNING W ORGANIZACJI ............................ 10

BEZPRODUKTYWNOŚĆ ZNAKIEM XXI WIEKU? ....................................................................................... 15

ROZWIJAJ TO, W CZYM JESTEŚ DOBRY .................................................................................................. 16

ENTERPRISE ............................................................................................................................................ 17

LEARNING LEADERS FIELDBOOK ............................................................................................................ 19

THE CAREER FACTBOOK FOR HR AND LEARNING PROFESSIONALS ...................................................... 20

MENEDŻER NA RYNKU PRACY A.D. 2009 ............................................................................................... 21

SKRÓT 2009 TRAINING INDUSTRY REPORT... ........................................................................................ 22RZUT OKA NA ROK 2010… ..................................................................................................................... 25

PROGNOZY MASIE CENTER NA 2010 ..................................................................................................... 28

MANAGING TALENT IN A TURBULENT ECONOMY... ............................................................................. 29

MODEL ULRICHA A SZKOLENIA XXI WIEKU ............................................................................................ 31

2010 CORPORATE ISSUES SURVEY ......................................................................................................... 33

SKALA WYKORZYSTANIA INDYWIDUALNEGO UCZENIA SIĘ W TRYBIE ONLINE... .................................. 35

KULTURA UCZENIA SIĘ JAKO GŁÓWNY CZYNNIK SUKCESU BIZNESOWEGO.......................................... 36

SOCIAL LEARNING - DLACZEGO TAK I DLACZEGO NIE ........................................................................... 37THE RISE OF SOCIAL MEDIA ................................................................................................................... 38

POMIAR EFEKTYWNOŚCI SZKOLEŃ NIEFORMALNYCH .......................................................................... 42

JAK UCZYMY SIĘ W PRACY? BADANIE SKILLSOFT... ............................................................................... 45

SOCIAL NETWORKING W PRACY... ......................................................................................................... 46

COLLABORATIVE PEOPLE SYSTEMS - RAPORT BERSIN&ASSOCIATES .................................................... 47

PRZEWIDYWANIA PRZYSZŁOŚCI... .......................................................................................................... 49

2010 TRAINING INDUSTRY REPORT ....................................................................................................... 51

ENTERPRISE LEARNING AND TALENT MANAGEMENT 2011... ............................................................... 5610 TECHNOLOGICZNYCH TRENDÓW BIZNESOWYCH... ......................................................................... 61

RÓŻNICE GENERACYJNE A UCZENIE SIĘ ................................................................................................. 64

SEZON NA PROGNOZY... ........................................................................................................................ 66

MCKINSEY O WEB 2.0 ............................................................................................................................ 67

NAJLEPSZE PRAKTYKI EFEKTYWNYCH DZIAŁÓW HR .............................................................................. 69

BERSIN - TALENT WATCH ORAZ LEARNING LEADERS ............................................................................ 72

EFEKTYWNOŚĆ RÓŻNYCH FORM ROZWOJOWYCH ............................................................................... 73

SZANSA W SIWYCH WŁOSACH? ............................................................................................................. 76

2011 CORPORATE ISSUES SURVEY ......................................................................................................... 78




Marek Hyla

ANALIZA TALENTÓW OD THE ECONOMIST ........................................................................................... 80

GARTNER O PRZYSZŁOŚCI ROZWIĄZAŃ IT ORAZ PROCESÓW WSPIERAJĄCYCH HR .............................. 82

THE HR FACTBOOK 2011 ........................................................................................................................ 84

OD SAASA DO LASA... ............................................................................................................................. 85

"ŻWAWE" DZIAŁANIA W ŚWIECIE HR? .................................................................................................. 86

SEVEN LEARNING CHALLENGES & TRENDS IN 2012 .............................................................................. 87

TRENDY HRM W POLSCE ........................................................................................................................ 89

HROWE PRZEWIDYWANIA NA 2012 ROK .............................................................................................. 90

SEKCJA DLA SPECJALISTÓW DS. E-LEARNINGU

REFERENCEWARE ................................................................................................................................... 92

PLAN MARKETINGU WEWNĘTRZNEGO DLA WDROŻENIA E-LEARNINGU W ORGANIZACJI .................. 93

STRATEGIA E-LEARNINGOWA ................................................................................................................ 97

RYNEK E-LEARNINGU W POLSCE ANNO DOMINI 2009 ........................................................................ 100

WYKORZYSTANIE CHATTERBOTÓW W SZKOLENIACH ......................................................................... 103

CIEKAWY RAPORT - LCMS .................................................................................................................... 107

WE-LEARNING... ................................................................................................................................... 108

JAKIE KORZYŚCI DLA FIRM Z WEB 2.0? ................................................................................................ 109

TANIE-DROGIE E-SZKOLENIA................................................................................................................ 112

50 IDEAS FOR FREE E-LEARNING .......................................................................................................... 113

KOLEJNE PROGNOZY - TYM RAZEM OD ELEARN MAGAZINE ............................................................... 114

W MARCOWYM NUMERZE "PERSONELU I ZARZĄDZANIA"................................................................. 115

WDROŻENIE ROZWIĄZANIA WEB 2.0 .................................................................................................. 118

ZDJĘCIA DO E-SZKOLEŃ ........................................................................................................................ 120

EFEKTYWNOŚĆ E-LEARNINGU ............................................................................................................. 121

KONIEC RYNKU LMS? ........................................................................................................................... 122

CZAS OPRACOWANIA SZKOLENIA ........................................................................................................ 123

DARMOWE NARZĘDZIA E-LEARNINGOWE .......................................................................................... 124

KURIOZUM RYNKU E-LEARNING W POLSCE? ...................................................................................... 125

EWOLUCJA LMS ................................................................................................................................... 127HORIZON REPORT ................................................................................................................................ 129

BERSIN O UCZENIU SPOŁECZNOŚCIOWYM ORAZ M-LEARNING.......................................................... 130

KOSZTY OPRACOWANIA E-SZKOLENIA ................................................................................................ 131

NAJLEPSI PRODUCENCI ROZWIĄZAŃ AUTORSKICH ............................................................................. 132

SEKCJA DLA METODYKÓW

W POSZUKIWANIU JAKOŚCI SZKOLEŃ… CZYLI CO WSPÓLNEGO MA WSPÓŁCZESNE SZKOLENIE ZGRANATEM .......................................................................................................................................... 134

WYTYCZNE DLA PROJEKTANTA E-SZKOLEŃ ......................................................................................... 137

MOODLE - DOBRE PRAKTYKI NAUCZANIA ........................................................................................... 138




Marek Hyla

E-LEARNING WEDŁUG CISCO ............................................................................................................... 146

CZEGO MOŻNA NAUCZYĆ SIĘ OD SCENARZYSTÓW? ........................................................................... 148

PIGUŁKI EDUKACYJNE .......................................................................................................................... 150

SZKOLENIA NIEFORMALNE... ............................................................................................................... 151

WEBINARY - NAJLEPSZE PRAKTYKI ....................................................................................................... 152

MULTIMEDIA W SZKOLENIACH ............................................................................................................ 155

VIDEO LEARNING - JAKOŚĆ, CZY ILOŚĆ? .............................................................................................. 157

BACKCHANNEL ..................................................................................................................................... 159

SOCIAL MEDIA A BIZNES ...................................................................................................................... 161

REFLEKSJA W SZKOLENIACH ................................................................................................................ 162

NAPIĘCIE W E-SZKOLENIACH ............................................................................................................... 164

WEBINARY - PORADNIK ....................................................................................................................... 165

GOOGLE A PROCES ZAPAMIĘTYWANIA ............................................................................................... 167

NANO-COACHING ................................................................................................................................ 168

PSYCHOLOGICZNY RZUT OKA NA USER EXPERIENCE. .......................................................................... 169

SEKCJA DLA NAUCZYCIELI

FIRST... ................................................................................................................................................. 171

LEARNING ECONOMIES ....................................................................................................................... 173

OBYWATEL XXI WIEKU ......................................................................................................................... 176

DO SCHOOLS KILL CREATIVITY? ........................................................................................................... 178

SIFTABLES - SMART BLOCKS ................................................................................................................. 179

OPEN AGH ............................................................................................................................................ 180

EDUGAMES.PL ... .................................................................................................................................. 181

TED - O TALENTACH I REWOLUCJI W EDUKACJI .................................................................................. 183

NAUCZYCIEL - ELITA ZAWODOWA? ..................................................................................................... 184

DLACZEGO STUDENCI REZYGNUJĄ Z ZAJĘĆ ON-LINE? ......................................................................... 186

HERMIN - PLATFORMA MATEMATYCZNA ........................................................................................... 187

MCKINSEY O SZKOLE ............................................................................................................................ 188

EDUKACJA XXI WIEKU .......................................................................................................................... 192TED O EDUKACJI ................................................................................................................................... 194

"KTO NAS KSZTAŁCI PO ZAKOŃCZENIU SZKOŁY?"... ............................................................................ 195

KEN ROBINSON + RSA ANIMATE = BOMBA ......................................................................................... 200

PRZYSZŁOŚĆ EDUKACJI ......................................................................................................................... 201

EDEN - CZYLI NOWE TECHNOLOGIE DLA NAUCZYCIELI ....................................................................... 202

SEKCJA DLA SZUKAJĄCYCH INSPIRACJI

ZAUFANIE – WAŻNIEJSZE NIŻ DOTYCHCZAS ........................................................................................ 204

TREŚĆ W RĘCE LUDU............................................................................................................................ 207POTĘGA MAŁYCH SPOŁECZNOŚCI ........................................................................................................ 210




Marek Hyla

VISUAL JOURNALISM ........................................................................................................................... 212

THE NUMERATI - NOWY MODEL EFEKTYWNOŚCI PRACY? .................................................................. 213

TELEWIZJA JAKO MEDIUM EDUKACYJNE XXI WIEKU – RAZ JESZCZE ................................................... 215

CYBORGIZACJA CZŁOWIEKA ................................................................................................................. 217

AUTONOMIZACJA URZĄDZEŃ – KILKA ODNIESIEŃ DO FILMÓW SCI-FI ............................................... 219

ANALFABETYZM MEDIALNY ................................................................................................................. 221

SHORT STORY - CZYLI ROZWAŻANIA NA TEMAT PRZYSZŁOŚCI... ........................................................ 222

MAPA TRENDÓW EDUKACYJNYCH NASTĘPNEJ DEKADY ..................................................................... 223

DWA LINKI... ......................................................................................................................................... 225

ŚWIAT BETA ......................................................................................................................................... 226

LEARNING BY DOING - PO ARABSKU... ................................................................................................ 228

GRY RATUJĄ ŻYCIE?.............................................................................................................................. 229

CZY PRZYJDZIE NAM SIĘ UCZYĆ CHIŃSKIEGO? .................................................................................... 230

E-READINESS RANKING 2009 ............................................................................................................... 231

CZY MOŻNA BYĆ „SIECIOWO ASPOŁECZNYM”? .................................................................................. 232

DID YOU KNOW 4.0 .............................................................................................................................. 235

GAPMINDER ......................................................................................................................................... 236

COMMON CRAFT ................................................................................................................................. 237

E-MAIL - TRZY ĆWIERCI DO ŚMIERCI? .................................................................................................. 238

KONTROWERSYJNIE - O SPRZEDAŻY .................................................................................................... 239

TOP PRODUCTS 2009 ........................................................................................................................... 240

E-BOOK A KSIĄŻKA – FORMAT MA ZNACZENIE? ................................................................................. 242

TOP PRODUCTS 2009 CZ. II .................................................................................................................. 243

INFORMACYJNE TSUNAMI ................................................................................................................... 244

INTERNET RZECZY ................................................................................................................................ 245

ONLIVE ................................................................................................................................................. 246

SPAM .................................................................................................................................................... 247

BAŃKA "SOCIAL MEDIA" ...................................................................................................................... 248

INTERFEJSY ........................................................................................................................................... 249

WPŁYW NA NASZE DECYZJE... .............................................................................................................. 251

GENIALNY PRZYKŁAD ZDALNEJ PREZENTACJI... ................................................................................... 252

WSZYSTKO JEST GRĄ... ......................................................................................................................... 253

INNOWACJE A.D. 2010 ......................................................................................................................... 254

OPEN IDEO - POMYSŁY NA UCZENIE W KRAJACH ROZWIJAJĄCYCH SIĘ .............................................. 255

INNOWACJE A.D. 2011 ......................................................................................................................... 256

OBRAZ ŚWIATA 2011 ........................................................................................................................... 260

INNOWACJE ......................................................................................................................................... 263RAY KURZWEIL... .................................................................................................................................. 266




Marek Hyla

MIESZANIE PRACY I ZABAWY ............................................................................................................... 267

SZTUCZNA INTELIGENCJA .................................................................................................................... 268

SEKCJA DLA SZUKAJĄCYCH NARZĘDZI

STUMBLE .............................................................................................................................................. 270

GOOGLE – WSPÓŁCZESNA WYROCZNIA .............................................................................................. 272

ITUNES UNIVERSITY ............................................................................................................................. 274

NIE WIESZ? POLICZ SOBIE... ................................................................................................................. 277

"SIXTH SENSE" - NASZ NOWY ZMYSŁ INFORMACJI? ............................................................................ 278

EAT THAT FROG ................................................................................................................................... 279

SCREENR... ........................................................................................................................................... 280

YAMMER .............................................................................................................................................. 281

TOUCHGRAPH ...................................................................................................................................... 283

IMEET... ................................................................................................................................................ 285

SECOND SCREEN .................................................................................................................................. 286

HD W 3D .............................................................................................................................................. 288

SEKCJA DLA RODZICÓW

GENERACJA Y ....................................................................................................................................... 290

NAUKA PODCZAS WIGILIJNEGO SPOTKANIA ....................................................................................... 292

NAUCZ MNIE, MISIU….......................................................................................................................... 293

POCZYTAJ MI, TATO... .......................................................................................................................... 294

CIEKAWE NAUCZANIA W... KOŚCIELE .................................................................................................. 295JAJKO .................................................................................................................................................... 296

JESTEM DUMNY… ................................................................................................................................ 297

MOŻLIWOŚCI NOWEJ GENERACJI ........................................................................................................ 298

ZAGRANICA .......................................................................................................................................... 299

KSIĄŻKI XXI WIEKU ............................................................................................................................... 300

LEGO MINDSTORM... ........................................................................................................................... 301

ASSASSIN CREED... ............................................................................................................................... 302

SEKCJA DLA SZUKAJĄCYCH ROZWOJUNAJLEPSZE SZKOŁY BIZNESU ................................................................................................................ 304

SCIENCE – ALE CORAZ MNIEJ FICTION ................................................................................................. 305

PŁYNNE ŻYCIE ....................................................................................................................................... 306

CERTYFIKOWANE SZKOLENIA ON-LINE ................................................................................................ 307

GRASZ O STAŻ - WNIOSKI .................................................................................................................... 308

GRY ....................................................................................................................................................... 310

NOWY EBOOK Z MASIE CENTER .......................................................................................................... 311

SZTUKA WYSTĄPIEŃ WEDŁUG STEVE'A JOBSA .................................................................................... 313NADWYŻKA POZNAWCZA... ................................................................................................................. 314




Marek Hyla

HR ON-LINE .......................................................................................................................................... 315

ECORNELL... ......................................................................................................................................... 316

JAK BUDOWAĆ EFEKTYWNĄ SIEĆ RELACJI? ......................................................................................... 317

SOCIAL MEDIA 2.0? .............................................................................................................................. 318

3 FUNKCJE LINKEDIN ............................................................................................................................ 319

SEKCJA DLA OBIEŻYŚWIATÓW

WAKACYJNY BLENDED LEARNING ....................................................................................................... 322

RELACJA Z KONFERENCJI LEARNING 2006 ........................................................................................... 325

INNOVATION IN LEARNING 2008 ......................................................................................................... 332

ZWIEDZAJ I SIĘ UCZ! ............................................................................................................................. 334

EARTH ALBUM ..................................................................................................................................... 343

NASA UCZY ........................................................................................................................................... 344

POURLOPOWE PRZEMYŚLENIA ............................................................................................................ 345

WAKACJE 2009 - JAK ZWYKLE Z LEKKA EDUKACYJNIE ......................................................................... 346

NAJBLIŻSZE KONFERENCJE ZWIĄZANE ZE SZKOLENIAMI I ROZWOJEM .............................................. 353

ONLINE EDUCA - PIERWSZE WRAŻENIA............................................................................................... 357

ONLINE EDUCA - O FORMULE RAZ JESZCZE ......................................................................................... 358

E-LEARNING DEVCON 2011... .............................................................................................................. 359

LEARNING 2010 - ZBIORCZO (DŁUGIE) ................................................................................................ 360

FLORYDA PO RAZ OSTATNI - TYM RAZEM WYPOCZYNKOWO ............................................................. 372

SALAMANKA - TURYSTYCZNIE .............................................................................................................. 378

SALAMANKA - MERYTORYCZNIE .......................................................................................................... 379

KONFERENCJE POŚWIĘCONE SZKOLENIOM, ROZWOJOWI, EDUKACJI, E-LEARNINGOWI... ............... 381

WAKACJE 2011 - CZYLI TAM... ............................................................................................................. 384

... I Z POWROTEM ................................................................................................................................ 389

DWIE IMPREZY A PROPOS... ................................................................................................................ 395

LEARNING TECHNOLOGIES 2012 ......................................................................................................... 396




Marek Hyla

Szkolenia XXI wieku

Sekcja dla

PROFESJONALISTÓW HR




Marek Hyla

„4 PORY ROKU" – CZYLI JAK EFEKTYWNIE WDROŻYĆ E-LEARNING W ORGANIZACJI

26 sierpnia 2008

Wstęp

E-learning przestał być już na rynku innowacją. Wprawdzie wciąż wiele firm nie korzysta zzaawansowanych mechanizmów nauczania ale większość z nich ma już za sobą pierwsze analizyzagadnienia. Analizy te, oczywiście, nie muszą skutkować decyzjami o wdrożeniu e learningu - wciążsporo firm albo nie widzi dla siebie biznesowych korzyści, albo obawia się sporych inwestycji wdziałania o niepotwierdzonej skuteczności.

Obawy te nie są bezpodstawne. Są jednak często niewłaściwie lokowane. Ten „logiczny błąd” wpodejściu do wdrożenia e-learning wynika z utożsamiania go z instalacją systemu informatycznego(tzw. „platformy e-learning”). Rzut oka na zestawienie barier wejścia przedstawionych w raporcie IDCoraz Training Magazine z 2002 roku pozwala stwierdzić, iż tak naprawdę problemy leżą zupełnie

gdzie indziej.

Bariery wejścia w e-learning według badań IDC oraz Training Magazine z 2002 roku

Model „góry lodowej”

Z trzech kluczowych czynników wpływających na mechanizmy e-learningu jakimi są: (1) ludzie iorganizacja, (2) technologia, oraz (3) treść szkoleniowa na powyższej liście najwięcej odniesieńdotyczy czynnika ludzkiego.

Wciąż powszechne rozumienie wdrożenia e-learningu jako instalacji systemu informatycznegopozwala na analogię do góry lodowej. Część, którą widzimy, i której jesteśmy świadomi to aspektytechnologiczne. Znacznie większe części, o które rozbić może się wdrożenie e-learning znajdują się

jednak pod wodą.




Marek Hyla

Można wdrażać e-learning bez systemu informatycznego. Trudno wyobrazić sobie wdrożeniee-learningu bez elektronicznej treści szkoleniowej. Nie sposób jednak wdrożyć e-learningu bezodpowiedniej zmiany postaw ludzi oraz kultury organizacyjnej.

Doświadczenia rynku polskiego

Doświadczenia z wdrożeń procesów nauczania zdalnego w dużych organizacjach w Polsce wskazują,iż właściwe ich zaprojektowanie jest krytycznym czynnikiem dla:

• efektywności biznesowej mierzonej szybkim zwrotem z inwestycji,

• wysokiego wpływu wdrożenia e-learningu na kształtowanie właściwych postaw pracowników(samodzielność, poczucie odpowiedzialności za swój rozwój),

• wpływu wdrożenia na kształtowanie kultury organizacyjnej (organizacja, w której wiedza,umiejętności i kompetencje są istotniejszym czynnikiem niż procedury i sztywne strukturyorganizacyjne).

Z jednej strony wdrożenie e-learningu wymaga więc odpowiedniej zmiany w organizacji, z drugiej zaśw sposób naturalny zmiany te wspiera.

Podstawowym, popełnianym przez korporacje wdrażające e-learning błędem jest koncentrowanieswojej uwagi na zagadnieniach technologicznych wdrożenia. W konsekwencji uruchamiana jestplatforma e-learningowa, która przez długi okres (często kilku lat) wykorzystywana jest w niewielkimstopniu generując zamiast korzyści wyłącznie koszty związane z opłatami licencyjnymi, technicznąobsługą rozwiązań, serwerami, rezerwami w przepustowości sieci teleinformatycznej, etc.

Barierą dla efektywnego wdrożenia procesów e-learningowych (w odróżnieniu od wdrożeniaplatformy e learningowej) jest nieprzygotowanie organizacji do efektywnego wykorzystaniamechanizmów zdalnego rozwoju kompetencji.

W skali dużej korporacji takie przygotowanie będzie czasochłonne. Kompleksowy model wdrożenia

procesów e-learningowych nie bez powodu został więc nazwany „4 Pory Roku”. Zakłada bowiemrealizację 4 kroków przygotowań, z których każdy zająć może kilka miesięcy.

4 Pory Roku (4PR) – kluczowe założenia

Główną ideą koncepcji jest dobre przygotowanie korporacji do wykorzystania mechanizmówe-learningowych przed realizacją znaczących inwestycji, które zwykle lokowane są po stroniezapewnienia infrastruktury technicznej oraz budowy treści szkoleniowej.

Szczególnym przypadkiem takiej inwestycji jest zakup systemu e-learningowego. W konsekwencjirealizacji projektu 4PR tego typu nakłady inwestycyjne są optymalizowane (zarówno czasowo jak iprzedmiotowo) zwiększając szansę na szybki zwrot.

Analizy rynku oraz zebrane doświadczenia wskazują, iż efektywne wdrożenia procesów e-learningowych uzależnione jest od czterech czynników:

1. potrzeb biznesowych organizacji,2. możliwości i uwarunkowań wewnętrznych,3. klimatu wokół wykorzystania e-learningu, na który główny wpływ mają postawy

menedżerów,4. chęci pracowników do wykorzystywania mechanizmów zdalnego rozwijania kompetencji.




Marek Hyla

Cztery Pory Roku – ramy realizacyjne

Przygotowanie organizacji do efektywnego wdrożenia e-learningu zakłada 4 etapy działań, będąceodpowiedzią na 4 przedstawione wyzwania. Ich ramowy program przedstawiono poniżej.

I. Analiza potrzeb biznesowych

Na tym etapie realizowane są działania doradcze stawiające przed sobą następujące cele:

• identyfikację oraz opisanie problemów biznesowych lub celów Klienta (tzw. business case’y )

w kontekście możliwości ich optymalizacji poprzez mechanizmy e learningowe,• zaprojektowanie działań optymalizujących procesy biznesowe w oparciu o e learning.

Celem nadrzędnym jest odpowiedź na pytanie czy i w jakim stopniu wdrożenie e-learningu może byćdla korporacji ekonomicznie uzasadnione. Wiedza ta ma również pierwszorzędne znaczenie dlawykreowania odpowiednich postaw wobec e-learningu wśród menedżerów (etap III)odpowiedzialnych za efekty biznesowe organizacji.

II. Audyt i analiza uwarunkowań po stronie organizacji

Na tym etapie realizowane są działania badawcze mające na celu:

• identyfikację barier wdrożeniowych po stronie postaw i innych czynników ludzkich,

• identyfikację barier korporacyjnych (związanych z infrastrukturą techniczną, warunkamipracy, kulturą organizacyjną, funkcjonującymi procedurami, itp.),

• zaprojektowanie kroków zaradczych w pokonywaniu zidentyfikowanych barier.

Bariery powinny być usunięte przed rozpoczęciem promowania idei e-learningu. Audyty i analizy(realizowane również, a może przede wszystkim po stronie ludzi i organizacji) pozwalają również naracjonalizację projektu.

III. Kształtowanie klimatu wokół wdrożenia e-learningu

Etap trzeci ma na celu zbudowanie właściwego zaangażowania oraz postaw kadry menedżerskiejwobec procesów e learningowych.

Nawet największa inwestycja w e-learning nie przyniesie efektów, jeśli postawa kadry wobece-learningu nie będzie właściwa. Stosunkowo często w organizacjach wdrażających spotykana jest




Marek Hyla

wśród menedżerów postawa kwestionująca lub wręcz negująca e-learning („Wiesz, jak masz czas, tomożesz się uczyć przez ten e-learning, ale, pamiętaj, nie kosztem innych obowiązków”). Który zpracowników będzie korzystał z mechanizmów zdalnych szkoleń słysząc taki komunikat od swojegoprzełożonego?

IV. Zbudowanie odpowiedniej postawy wobec procesów szkoleń zdalnych

Etap czwarty ma na celu zmianę kultury budowania kompetencji i zdobywania wiedzy z push na pull (sprawienie, by pracownicy chcieli się uczyć i rozwijać swoje kompetencje, a nie by jedynymczynnikiem motywującym był odgórny nakaz).

Budowanie postaw oprzeć można na prostych mechanizmach „kija i marchewki”. Chcąc jednak natrwałe kształtować kulturę opartą na wiedzy warto rozważyć głębsze zmiany w strategii HR (systemmotywacyjny, system awansów, etc.) podporządkowane wynagradzaniu nie tyle czasu spędzanego nazdalnym rozwoju, ale budowaniu odpowiednich umiejętności i postaw, które wspierane są przeze-learning.

Wyżej wymienione kroki są ze sobą ściśle powiązane. Efekty prac badawczych i analitycznych silniewpływają na kolejne kroki projektu. Istotne jest wobec tego realizowanie ich w określonej sekwencji.W podstawy koncepcji wpisana jest również długofalowość projektu.

Racjonalność biznesowa modelu

Nie ma możliwości przedstawienia szacunków finansowych korzyści z realizacji projektu 4PR bezanaliz osadzonych w kontekście danej organizacji.

Doświadczenia z rynku wskazują jednak, iż od momentu uruchomienia środowiskainformatycznego do jego wykorzystania mija często ponad rok. W czasie tego roku realizowane sąróżnego rodzaju projekty „rozpędzające” ideę e-learningu w organizacji.

Typowym modelem jest więc podejście, w którym wpierw inwestuje się w platformę e-learningowa i

treść szkoleniową, a potem w działania nakierowane na ludzi. W konsekwencji:

• wdrożenie e-learningu rozpoczynane jest od sporej inwestycji w system informatyczny(serwery, oprogramowanie, etc.), na którym nie dość, że nie ma osadzonej sensownej masytreści szkoleniowej (jej przygotowanie zajmuje sporo czasu), to jeszcze niewiele osób umie (ichce!) z niego korzystać,

• przez cały okres „rozpędzania” idei e-learningu organizacja ponosi koszty związane zadministracją i konserwacją systemu.

Obserwacje rynku wskazują, iż dużym zagrożeniem dla projektu jest również utożsamianie„wdrożenia e-learningu” z instalacją „systemu e learningowego”. W firmach, które w swoimpodejściu dokonały takiego uproszczenia budżet projektu zwykle kończył się lub drastycznie

zmniejszał w momencie oddania systemu informatycznego do użytku (a więc w momencie, w którymniezbędne jest zwiększenie nakładów!). Skutecznie uniemożliwia to jakiekolwiek działanianakierowane na zmianę organizacji w wymiarze HR.

Program „4 Pory Roku” charakteryzuje się odmiennym podejściem. Zakłada się w nim najpierwrealizację działań nakierowanych na ludzi oraz punktowe rozwiązywanie wyzwań biznesowych przywykorzystaniu mechanizmów e-learningowych. Dopiero na koniec, po osiągnięciu odpowiedniejdojrzałości inicjatyw e-learningowych następuje wdrożenie rozwiązania informatycznego.




Marek Hyla

Przyjęte założenia oraz obserwacje z rynku pozwoliły zobrazować cash-flow dla obu przedstawionychmodeli.

Szacunkowe porównanie dwóch modeli wdrożenia e-learning: tradycyjnego oraz 4PR

Przedstawione powyżej porównania obu modeli wskazują, iż podejście w oparciu o 4PRcharakteryzuje się istotniewiększym poziomem bezpieczeństwa mierzonego wielkością inwestycji.

Dodatkowe korzyści

E-learning jako zjawisko biznesowe dobrze wkomponowuje się w nowe możliwości technicznegenerowane przez fenomen Internetu. Znacznie istotniejsze jest jednak, iż mechanizmy zdalnychszkoleń wspierają bieżące trendy związane z rozwojem kapitału ludzkiego organizacji.

Obecne uwarunkowania rynkowe coraz częściej uwypuklają potrzebę rozwijania idei organizacjiuczącej się. Organizacji, w której pomiędzy pracownikami obecna jest nieustająca wymiana idei idoświadczeń wpływająca na ciągłe udoskonalanie procesów, produktów oraz usług.

Czynnikiem niezbędnym do wdrożenia idei organizacji uczącej się jest ukształtowanie wśródpracowników odpowiednich postaw nakierowanych na otwartość do samodzielnego uczenia się iwzbogacania własnych kompetencji, wiedzy i umiejętności.

Wykorzystanie e-learninug w organizacji podporządkowane jest dokładnie tym samymuwarunkowaniom. Aby pracownik jako indywiduum oraz organizacja jako całość była zdolna doefektywnego wykorzystania mechanizmów e-learningowych niezbędne jest bowiem wypracowanietakich postaw pracowników, które wskazują m.in. na:

• wysoką inicjatywność,

• niezależność,

•

wytrwałość w uczeniu się,• zdolność do zaakceptowania odpowiedzialności za własny rozwój,

• zdolność do postrzegania problemów jako wyzwań,

• wysoki stopień ciekawości i inne.

Model 4PR kładzie duży nacisk na kształtowanie odpowiedniego podejścia zarówno od stronypracowników (odbiorców szkoleń), jak i kadry zarządzającej (interesariuszy projektu).

Wdrożenie e-learningu jest procesem długotrwałym, a roztropne biznesowo podejście wymagarozłożenia działań w czasie. Rozsądnym wydaje się więc stopniowe wdrażanie mechanizmównauczania zdalnego. Podejście takie pozwala na udokumentowanie małych sukcesów w wymiarzeekonomicznym oraz opisanie najlepszych praktyk, a także „sprzedanie” innym departamentom

pozytywnej wizji wykorzystania e-learningu. Model 4PR w pełni wkomponowuje się w opisanąpowyżej potrzebę.




Marek Hyla

BEZPRODUKTYWNOŚĆ ZNAKIEM XXI WIEKU?12 lutego 2009

Elliott Masie przeprowadził ciekawy wywiad z Brentem Petersonem – autorem książki “"Fake Work -

Why People are Working Harder Than Ever but Accomplishing Less, and How to Fix the Problem!" (wwolnym tłumaczeniu: “Udawana praca. Dlaczego ludzie pracując ciężej niż kiedykolwiek realizującmniej i jak sobie z tym radzić”).

Wywiad zaczyna się od doskonałego przykładu bezproduktywnej pracy... Brent Peterson wspominareklamę, którą widział w jednym z krajów skandynawskich w telewizji. Otóż wychodzi facet po całymdniu pracy i widzi swój całkowicie zaśnieżony samochód. Ponieważ nie ma zmiotki – odśnieża autoczym się da: ręką okutą a kurtkę, kartą kredytową (łamiąc ją przy okazji), etc.. Jak już odśnieżył auto –bierze do ręki pilota, naciska guzik alarmu i... widzi jak totalnie zaśnieżony samochód stojący kilkametrów dalej miga światłami migacza i woła go do siebie sygnałem dźwiękowym.

W wywiadzie zwraca się uwagę na to, jak wiele prac z trudem wykonywanych przez pracowników jest

ZUPEŁNIE niepotrzebnych firmie (to tak jak z tym kawałem o socjaliźmie, który był określany jakoustrój bohatersko walczący z wyzwaniami nie znanymi w krajach kapitalistycznych). Praca tanazywana jest fake work (może trochę krzywdząco: pracą udawaną; stąd mój termin „pracabezproduktywna”, który też nie oddaje istotny zagadnienia; pewnie najlepszym terminem byłoby poprostu: „praca nikomu-niepotrzebna”).

W wywiadzie pojawia się kilka ciekawych danych. Z badań przeprowadzonych przez zespół Petersonawynika np., że nie znaleźli do tej pory żadnej organizacji, w której współczynnik produktywnej pracybyłby wyższy niż 50% (!), albo, że 81% badanych osób jest niezadowolonych z efektów własnej pracy(!!!).

Elliott Masie zwraca też uwagę na role technologii w... kreowaniu bezproduktywności. Ciekawa teza -znajduje jednak w dyskusji swoje uzasadnienie.

W wywiadzie pojawiają się też szkic diagnozy oraz próba odpowiedzi na pytanie gdzie leży przyczyna ico można zrobić, aby poprawić ten stan. Odpowiedzią są między innymi szkolenia, wsparcie, coachingi mentoring, właściwa komunikacja ze strony menedżera...




Marek Hyla

ROZWIJAJ TO, W CZYM JESTEŚ DOBRY 14 lutego 2009

Pod koniec września 2008 roku, w Nowym Jorku, odbyło się World Business Forum 2008. Jest tokonferencja adresowana do przedstawicieli najwyższej kadry kierowniczej oferująca możliwośćspotkania z wieloma osobistościami i guru biznesu.

Jednym z prelegentów na ubiegłorocznej edycji imprezy był Marcus Buckingham, który wewspółpracy z Instytutem Gallupa badał kwestię czynników sukcesu w pracy.

Według badań kluczowym czynnikiem sukcesu zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i wwymiarze sukcesu zespołu czy też firmy jest skupienie się pracowników na wykonywaniu takichzadań, w których są dobrzy. W tym stwierdzeniu nie ma być może nić odkrywczego… Istotne jest to,iż według przeprowadzonych badań znacznie (znacznie!, ZNACZNIE!) lepiej jest rozwijać te talenty iumiejętności, w których jesteśmy dobrzy, i które odpowiadają naszym indywidualnympredyspozycjom niż rozwijać nasze słabe strony. Poprawianie tego, czego poprawić się nie da (albo

jest to trudne) Buckingham jednoznacznie określa jako stratę czasu i energii (i, przyznacie, że jeśli tętezę sformułujemy w ten sposób to wydaje się ona… oczywista).

Proponowane podejście wymaga, oczywiście, nie tylko odpowiedniego planowania szkoleń, alerównież (a może przede wszystkim) odpowiedniego obsadzania stanowisk tak, aby osoba okonkretnych predyspozycjach i talentach mogła wykonywać pracę, która jest jej domeną. Pozwala tonie tylko na wykorzystanie drzemiących możliwości, ale także wzmacnia zadowolenie z pracy. To zkolei rzutuje na relacje ze współpracownikami, klientami, itd.

Buckingham przedstawił podczas konferencji przykład Tigera Woodsa – jednego z najlepszychgolfiarzy świata. Tiger był doskonały jeśli chodzi o celność uderzeń. Kiedy jednak jego piłka utknęła wbunkrze (piasku) miał problem aby wyjść z takiej sytuacji obronną ręką. Co zrobił? Trenował wybiciapiłki z piasku? Nie – skupił się na poprawie celności po to, aby zminimalizować ryzyko umieszczenia

piłki w bunkrze.

Może więc warto pogodzić się z tym, że jesteśmy w czyms kiepscy i, zamiast pracować nad tymelementem, skupmy się na rozwijaniu tego, co jest naszą mocną stroną?




Marek Hyla

ENTERPRISE13 maja 2009

Piszę te słowa w sobotę, jadąc pociągiem do domu. Opublikuję je zapewne później, ale chcę,naładowany emocjami, podzielić się wrażeniami z doświadczenia szkoleniowego, jakiego doznałem wpiątek oraz dziś.

Brałem udział w warsztacie o nazwie „Enterprise” (opracowanym przez szwedzką firmę Celemi)poświęconym planowaniu strategii, planowaniu i kontroli kosztów, efektywności operacyjnej,doskonałości biznesowej. Warsztat ten realizowany jest w formie gry symulacyjnej – rywalizacjipomiędzy firmami na rynku.

W warsztacie wzięło udział około 20 osób (5 drużyn). Był dla mnie bardzo ciekawym doświadczeniemedukacyjnym bo…

… grał na emocjach; czasem nawet te emocje „brały górę” nad warstwą edukacyjną szkolenia. Do tejchwili rozpamiętuję niektóre, podjęte w naszym zespole decyzje i zastanawiam się „co by było

gdyby…”. Jest to dla mnie znakiem, że szkolenie w takiej właśnie formule uruchomiły we mniepewien wewnętrzny proces – refleksję na temat uwarunkowań, scenariuszy rozwoju wypadków, itd.To właśnie jest istotą dobrego szkolenia!

… dawał szansę i skłaniał ku analizie: podjętych wcześniej decyzji i ich konsekwencji. Pozwalał nawypracowywanie decyzji biznesowych dobrych dla firmy łatwo przekładalnych na funkcjonowaniezwykłego przedsiębiorstwa. Decyzje te były wprawdzie wynikiem konkluzji, które każdy doświadczonyprzedsiębiorca nazwie komunałem (np. „podejmuj się realizacji tylu kontraktów, aby twoje zasobybyły ani za duże, ani za małe”), ale konia z rzędem temu, kto o nich w ferworze walki rynkowejpamięta na co dzień.

… był wzbogacony o wartościowe „momenty edukacyjne” (części „wykładowe”) poświęcone takim

zagadnieniom jak budowa misji/wizji/strategii, czy też strategia „błękitnego oceanu”. Znów – niby nicnowego, ale odniesienie tych aspektów do „tu i teraz” gry sprawiało, że czuliśmy sensnatychmiastowego, operacyjnego przemyślenia, wydyskutowania i zastosowaniapozyskanych/przypomnianych wiadomości.

… był namacalny. Mieliśmy przed sobą plastyczny obraz firmy – jej podstawowych parametrówbiznesowych. Mieliśmy poczucie kontroli nad tym, co z nią robimy. Mieliśmy wreszcie podgląd rynkuw postaci ciekawych, przekrojowych (liczby, wykresy, animacje) danych generowanych przezprowadzących po każdej rundzie gry.

… pozwalał na ciekawe obserwacje jak ludzie modyfikują swoje zachowania w sytuacji rywalizacji.Wprawdzie sala szkoleniowa miała ograniczone rozmiary, ale decyzje podejmowane były i

utrzymywane do ostatniej chwili w tajemnicy. Bardzo szybko urodziła się też praktyka „wywiadugospodarczego” (czy też „analizy konkurencji”) – na różne sposoby firmy starały się dowiedzieć jaknajwięcej o posunięciach konkurencji. Ubieganie się o kontrakty było naznaczone dużymi emocjami –czasem nawet… donoszeniem na konkurencję. Jednym słowem – rynek… (!)

… gra daje szansę na modyfikowanie jej działania tak, aby w sposób jak najlepszy poprowadzić procesrozwojowy. Odnoszę wrażenie (choć pewności nie mam…), że w momencie, w którym nasza firmazaczęła zbytnio się rozwijać „magiczna ręka rynku” (w postaci lekkiej interwencji prowadzącego)sprowadziła nas na ziemię.

… jeśli reguły są dobre, a ludzie mają swobodę, to w grze zespoły zachowują się czasem… hmmm,ciekawie (irracjonalnie?, dziwnie?, głupio?), popełniają niecodzienne błędy skutkujące przykrymikonsekwencjami. Prowadzi to, oczywiście, do ciekawych wyników, które dobry trener potrafinatychmiast zamienić na kolejne „learning moments”.




Marek Hyla

… jak już jesteśmy przy trenerze – warsztat poprowadzony był w sposób lekki, a mimo to był pełenwartości; żartobliwy, lecz niosący ważne przesłania i treści. Mimo tego, że prowadzony był w piątek isobotę chcieliśmy więcej i chyba nikt nie żałował czasu spędzonego na sali szkoleniowej. To byłanaprawdę dobra robota trenerska. Było super – dzięki wielkie!

Z tych właśnie powodów – mimo, że summa summarum przegraliśmy (miejsce 4 na 5 zespołów)

uważam to szkolenie za bardzo wartościowe.

Więcej o samej grze znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

LEARNING LEADERS FIELDBOOK 2 lipca 2009

Ciekawa publikacja udostępniona została na witrynie MasieCenter. Dedykowana jest osobom odpowiedzialnym za procesyrozwojowe w organizacjach. Jest zbiorem inspiracji opisanychprzez liderów procesów rozwojowych. Większość z nich dotykapozycji, roli, odpowiedzialności, zadań, stylu pracy orazumiejętności osoby w roli Chief Learning Officera. Szereg dotyczyrównież innych zagadnień, takich jak zarządzanie talentami,

technologia, zmiana paradygmatu szkoleń.

Dokument jest ciekawy, składa się z krótkich artykułów skupiających się na jednym zagadnieniu.Można czytać w kawałkach, do poduszki... Uzupełniony jest o szereg podcastów - można więc nietylko poczytać, ale także posłuchać.

Dla dodatkowej zachęty - wycinek ze wstępu:

Senior learning leaders live a precarious life these days. As a result of our tumultuous global economy,we’re witnessing massive change in the world of business and within learning organizations. The rolethat learning plays within the larger context of business is evolving too.

[...]

Today’s learning leaders face more challenges than ever before. How do they deal with the economicand business climate we are all facing? How should they make decisions? How should they effectively interface with business leaders? How can they build (or re-build) a team for success? All of thesequestions have become even more critical and challenging.

The Learning Leader Fieldbook is designed to bring you insight into the worlds and daily realities of a

prestigious group of learning leaders. We’ve captured their thoughts and some guiding principles and actions that they believe have aided their success.

[...]

Dokument znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

THE CAREER FACTBOOK FOR HR AND LEARNINGPROFESSIONALS31 lipca 2009

Ostatnio firma analityczno-doradcza Bersin&Associatesopublikowała bardzo ciekawy raport dotyczący roli ikariery zawodowej osoby zaangażowanej w funkcje HR.Znajdziecie go tutaj lub (bez koniecznościlogowania) tutaj.

Badanie przeprowadzone było na grupie prawie 1300osób – głównie ze Stanów Zjednoczonych. Raport jestdługi – ma 132 strony. Przytoczę więc (dla zachęty)tylko kilka informacji, które wydały mi się intrygujące.

Czy wiecie, że:

•

(to na pewno wiecie): prawie 2/3 osób pracujących w funkcji HR to kobiety?• (to też intuicyjnie widać…): im wyżej – tym kobiet mniej (dokładne dane liczbowe w rozbiciu

na role znajdziecie w raporcie)?

• 85% respondentów, którzy piastowali stanowiska od dyrektora HR w górę miało za sobąminimum rok doświadczeń biznesowych nie związanych z rolą HR?

• bez względu na funkcję i rolę w organizacji – ponad 40% osób działających w branży HR niema tytułu magistra (to specyfika rynku i systemu kształcenia USA, ale…)?

• z drugiej strony - zarobki osób z doktoratem lub MBA są istotnie wyższe od tych ze"standardowym" wykształceniem?

• przestrzenią biznesową, z której trafia najwięcej osób do funkcji HR jest obsługa klienta(80%); na drugim znajduje się sprzedaż (67%)?

• najbardziej satysfakcjonujące pola odpowiedzialności osób z funkcji HR związane są zdoskonaleniem kultury uczenia się w organizacji?

• wyzwania, które destruktywnie wpływają na satysfakcję z pracy osób w funkcji HR związanesą z brakiem chęci współpracy ze strony liderów biznesowych?

• satysfakcja z pracy w funkcji HR rośnie wraz z wiekiem oraz wykształceniem (ma na nią,oczywiście również wpływ wynagrodzenie, ale tu już przełożenie nie jest tak proste)?

• zarobki funkcji HR w przemyśle farmaceutycznym są zdecydowanie najlepsze?

Więcej interesujących wyników badań znajdziecie w raporcie. Polecam go wszystkim, którzy łącząswoja karierę z funkcją HR.




Marek Hyla

MENEDŻER NA RYNKU PRACY A.D. 200923 września 2009

„2009 World of Work ” to raport opracowany przezfirmę Randstadt w oparciu o badania przeprowadzonew pierwszej połowie 2009 roku. Odnosi się do rynkupracy (patrząc nań przez pryzmat rynku USA). Dotykatakże jednak zagadnienia menedżera w firmie (jego roli,motywacji, etc.) traktując je jako jedno z kluczowychwyzwań najbliższych lat.

Oto kilka najciekawszych konkluzji dotyczących roli menedżera…

• 3 najważniejsze atrybuty dobrego menedżera to: a/ szacunek dla pracownika, b/ bycie bliskopracownika, c/ motywowanie/stawianie wyzwań; ciekawe jest to, że inteligencja menedżera

jest dopiero na 6 miejscu (76% wskazań)…,

• wśród pracowników widoczny jest znacznie większy optymizm wobec zagrożenia utratąpracy; tylko 25% boi się utraty pracy w ciągu najbliższych 6 miesięcy (wobec 44%menedżerów, którzy boją się tego, że ich ludzie stracą pracę),

• pomiędzy rokiem 2005 a 2009 widać około czterdziestoprocentowy spadek chęci do zmianypracy; dotyczy to zarówno pracowników, jak i menedżerów,

• postrzeganie środowiska pracy (w kontekście optymistycznego patrzenia na przyszłość firmy,identyfikowania się z nią, morale) pomiędzy rokiem 2003 a 2009 spadło dramatycznie; wniektórych kryteriach – spadek ten wynosi nawet 2/3…; co ciekawe – spadek ten jest wyższyw grupie menedżerów niż pracowników,

•

„wykwalifikowany personel” – to absolutnie kluczowa potrzeba rynku pracy; dotyczy torównież roli menedżera – aż 52% pracowników stwierdza, że w ich otoczeniu nie mawystarczająco wykwalifikowanych menedżerów (a 26% nie jest tego pewna…),

• rola menedżera nie wydaje się przy tym wcale taka atrakcyjna – tylko 49% pracownikówwyraża ochotę na zostanie menedżerem.




Marek Hyla

SKRÓT 2009 TRAINING INDUSTRY REPORT...17 listopada 2009

... został właśnie opublikowany w Training Magazine.

Raport opracowywany jest corocznie od 28 lat w oparciu o badania przeprowadzone na dużej próbiefirm i organizacji działających na rynku USA (w tym roku niemal 1000 respondentów).

A wyniki są ciekawe...

Oto np. czytamy, iż pomiędzy rokiem 2008 i 2009 wydatki na zewnętrzne usługi szkoleniowe spadły oponad 50% (sic!). Popatrzcie na wykres poniżej:

Z drugiej strony widać, iż powoli rynek zaczyna wydobywać się z kryzysowego dołka. Wprawdzie nacałej populacji respondentów wciąż widać spadek nakładów na szkolenia per capita, niemniej wfirmach małych i średnich rok 2009 jest już lepszy od roku 2008. Poniżej - wykresy:




Marek Hyla

Firmom udało się też (jak widać na wykresie niżej) dokonać rewolucji (a może - ewolucji?). No bo:

• mniej łożą na szkolenia (co widać zarówno po spadku nakładów na podwykonawców, jak i"na głowę"),

• więcej szkolą...




Marek Hyla

Jakieś czary?

Sądzę, że raczej:

a) większy nacisk na samodzielne formy rozwoju (e-learning, społecznościowe uczenie się, etc.),

b) większy nacisk na szkolenia realizowane wewnętrznie.... która to teza znajduje potwierdzenie w wynikach kolejnego pytania. Zauważcie, że tylko około 45%szkoleń realizowanych jest drogą tzw. "tradycyjną". Reszta - podporządkowana jest innym modelom,które (jak można się domyślać) są tańsze w realizacji (popatrzcie na odsetek szkoleń realizowanychprzez trenera na odległość, a takżeblended learningu). E-learning w "czystej formie" od lat już stoi wmiejscu na poziomie mniej więcej 20%... Wyniki niżej:

Tekst na temat raportu opublikowany w Training Magazine znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

RZUT OKA NA ROK 2010…19 grudnia

… wykonał Josh Bersin – prezes firmy Bersin&Associates.Wykonał go, oczywiście, w sposób bardzoamerykocentryczny – ale, bez względu na to,przedstawione wizje są wyjątkowo ciekawe.

Według Josha rok 2010 będzie rokiem niezwykle interesującym w przestrzeni HR. Będzie to wynikiemkończącej się recesji (41% przebadanych firm wskazuje, iż w ciągu najbliższych 6 miesięcy zanotująmocny wzrost) zderzającej się z takimi megatrendami jak:

• zmiany w strukturze osób zatrudnionych: a/ obecny rok jest pierwszym w historii USA, w

którym na rynku pracy jest więcej kobiet niż mężczyzn, b/ na rynku pracy znajdują się 4generacje ludzi, c/ rynek pracy staje się (poprzez globalizację i wielokulturowość corazbardziej zróżnicowany,

• luka w umiejętnościach menedżerskich i przywódczych wynikającej z intensywnegoodchodzenia na emeryturę doświadczonych przedstawicieli wyższej kadry zarządzającej i„zmianie warty” na stanowiskach menedżerskich,

• rosnącym znaczeniu technologii w zarządzaniu i kreaowaniu procesów HR (systemyzarządzania szkoleniami, systemy zarządzania talentami, sieci społecznościowe, systemuzarządzania kapitałem ludzkim, itp.).

Oto krótkie podsumowanie przewidywań Josha…

1. Rosnące znaczenie zarządzania talentami

Przeprowadzone badania wskazują, że firmy przykładające należytą uwagę do zarządzania talentamiosiągają istotnie lepsze wyniki (np. 40% niższy wskaźnik odpływu najlepszych pracowników albo 87%lepszą skuteczność w rekrutacji najbardziej pożądanych pracowników). Już 35% organizacji w USA maosobę odpowiedzialną za zarządzanie talentami (Talent Management Leader ). Waga zagadnieniazarządzania talentami nie umyka również coraz częściej uwadze zarządów, które zaczynają traktowaćto zagadnienie jako element strategii firmy.

2. Zmiana funkcji i roli HR w organizacji

To bardzo ciekawy rozdział – nie będę go streszczał, bo musiałbym przepisać niemal w całości…Przedstawiona wizja wskazuje, iż dział HR ze strategicznego partnera dla zarządu (co jest w tej chwili




Marek Hyla

w Polsce głównym hasłem i wyzwaniem) stanie się/staje się „działem biznesowo-centrycznym” (Business-driven HR).

3. Programy z przywództwa dla menedżerów pierwszej linii

Ten rozdział skonstruowany jest raczej w formie postulatu, niż wyników badań i analiz. Faktem jest,

że z powodów megatrendów (wymienionych na początku) taka potrzeba może być realną. Faktem jest również, że to właśnie menedżerowie liniowi działają na styku firmy i rynku i to od nich (oraz ichpodwładnych) bezpośrednio zależy sukces firmy. Ergo – im umiejętności przywódcze potrzebne sąrównież…

4. Zamiast „e-learning” – „we-learning”

Rosnąca rola szkoleń nieformalnych sprawia iż tradycyjne rozumienie elektronicznych formszkoleniowych schodzi na dalszy plan (nota bene: dotyczy to również szkoleń tradycyjnych –przypominam badania ASTD, z których wynika, że 2009 jest pierwszym rokiem w historii, w którymtzw. szkolenia tradycyjne spadły poniżej 50% wszystkich działań szkoleniowych). Oprócz różnych form

samokształceniowych (przeszukiwanie Internetu, książki elektroniczne, podcasty, vodcasty, itp.)bardzo istotną część szkoleń nieformalnych zapewniają formy społecznościowe (wiki, blogi, fora, siecispołeczne, społeczności ekspercie/communities of practice, etc.), a także formy szkoleniowe„zaszyte” w strukturę wykonywanych obowiązków (embedded ), takie jak wsparcie na stanowiskupracy, informacja zwrotna, coaching, etc. Innymi słowy – świat w którym trener uczył pracownikówodchodzi do lamusa, będąc zastępowanym przez świat, w którym ludzie uczą ludzi.

5. Nowe kompetencje osób wchodzących w rolę trenera

Tradycyjne umiejętności trenerskie będą wymagały uzupełnienia. Badania przeprowadzoneprzez Bersin&Associateswskazują, iż dla osób, których rola jest szkolenie innych coraz istotniejsze sąumiejętności związane z architekturą informacji, zarządzania wiedzą, projektowania multimediów czyteż umiejętności analityczne. Trener – do tej pory osoba funkcjonująca w „miękkim” świecie relacji,ludzi, werbalnej i niewerbalnej komunikacji będzie, według przewidywań, wejść w „twardy” światrzeczy, liczb, technologii.

6. Specjalizacja jako podstawa strategii

To znów pewnego rodzaju postulat oparty na kilku case’ach. Idea przedstawiona w dokumenciemówi, by rozwijać talenty w tym, w czym są dobre – pozwalać im wchodzi na kolejne szczeblerozwoju w ramach pewnych specjalizacji.

7. Rosnąca rola mobilności talentów

Postuluje się tu zbudowanie takich podwalin organizacyjnych, aby możliwe było jak najlepszewykorzystywanie naturalnych talentów poszczególnych ludzi (w rozumieniu synergii międzypotrzebami firmy, a motywacjami pracownika). Idea prosta, ale wymaga zbudowania strategii orazpolityk korporacyjnych obejmujących zarządzania karierą, zarządzanie talentami, zarządzanierozwojem pracowników, …

8. Rekrutacja przez sieci społeczne

Sieci społeczne (takie jak LinkedIn, Facebook, czy w Polsce GoldenLine) nabierając, na zasadzie kuliśnieżnej, masy wypierają z rynku typowe serwisy i (wręcz) firmy wspierające proces rekrutacji. Wsieciach społecznościowych nie tylko możemy (zadając odpowiednie zapytanie) znaleźć potencjalnych

pracowników, ale także ich poznać (analizując ich profile, sięgając do ich wypowiedzi, patrząc nazamieszczone linki). Patrząc na zagadnienie od drugiej strony lustra warto zauważyć, iż sieci




Marek Hyla

społeczne są również doskonałym mechanizmem weryfikowania przez kandydatów do pracy firmy,która chce ich zatrudnić. Warto więc pro-aktywnie kształtować wizerunek firmy w sieciachspołecznych (chociażby poprzez założenie profilu)

9. Rozwój systemów do zarządzania talentami

To, z perspektywy Polski, dość futurystyczny fragment. W Polsce wdrożenia systemów tego typu tośpiewka przyszłości (choć kilka wdrożeń jest już w pewnym sensie za nami).

10. Rozwój technicznych rozwiązań wspierających szkolenia

Rozwiązania klasy LMS, według dokumentu, ewoluować będą w kierunku systemów do zarządzaniatalentami. To w sumie już widać… Konsekwencją zapewne będzie to, iż dostawcy rozwiązań LMS nierozumiejący przestrzeni zarządzania talentami (a więc spora grupa tych, którzy wyrośli ze świata IT)po prostu zniknie z rynku. Dokument wieszczy także burzliwy rozwój rozwiązań o charakterzespołecznościowym, wspierającym zdalną współpracę i komunikację, a także narzędzia typu Rapid Content Development . Zwraca również uwagę na to, że wyzwaniem staje się nie brak treści, ale brak

możliwości jej dobrego zarządzenia, co skutkuje rosnącą potrzebą budowania rozwiązańpozwalających na wyszukiwanie, organizowanie, personalizowanie, tagowanie, itp. dostępnychzasobów.

11. Rosnąca rola innowacji, zróżnicowania oraz zaangażowania

To dość prosta konsekwencja wychodzenia z czasów kryzysu, która skutkuje koniecznościąprzemyślenia strategii, zwarcia szeregów, znalezienia nowych motywacji, etc. W sumie – nicodkrywczego.

12. Wzrost znaczenia pomiarów efektywności szkoleń

Tu, moim zdaniem, autor stara się na siłę udowodnić tezę, która ma wzmacniać komunikat, którybrzmi „zarządzanie talentami jest ważne”. Znaczenie pomiaru efektywniości może i będzie rosło, alerealne możliwości – niekoniecznie. Jeśli założyć, że szkolenia coraz częściej realizowane sąnieformalnie, to pomiar stanie się coraz trudniejszy. A jeśli będzie trudny, a wyniki coraz bardziejrozmyte to czy firmy będą chciały angażować się w jego realizację? Wątpię…

Dokument polecam. Jest naprawdę ciekawy, inspirujący, zwracający uwagę na istotne zagadnienia,które jeśli nie za rok, to za 5 lat staną się ważne również i dla nas.

Znajdziecie go tutaj.




Marek Hyla

PROGNOZY MASIE CENTER NA 201021 stycznia 2010

Masie Center opublikowało swoje przewidywaniadotyczące trendów szkoleniowych w 2010 roku. Mająone, jak to zwykle bywa, kontekst rynku USA - można

więc spodziewać się, że do Polski dotrą one z kilkuletnim opóźnieniem.

Warto jednak już dziś wiedzieć co nas czego za 3, 5 a może 7 lat...

Oto kilka przewidywań...

1. wzrost znaczenia szkoleń proceduralnych (compliance) w ciągu ostatnich lat (w wieluorganizacjach ponad 70% szkoleń e-learning dotyczy właśnie tej dziedziny) poskutkował"zmęczeniem materiału" oraz poszukiwaniem alternatywnych form dla tej dziedziny;alternatywy poszukiwane są w przestrzeniach bardziej "ludzkich"; czyżby zmęczenie e-learningiem/technologią?

2. sieci społeczne są wprawdzie bardzo powszechne, ale ich wykorzystanie w procesachrozwojowych dość ograniczone; przewiduje się rozwój systemów informatycznychzarządzających sieciami społecznymi tak, aby zaszyć w nich różne formy szkoleniowe (np.dedykowane dyskuje, albo e-choaching); przewiduje się także rozwój korporacyjnych siecispołecznych (o przykładzie takiego rozwiązania pisałem niedawno tutaj).

3. wraz z rozwojem filmowych form rozwojowych (YouTube, vodcasty) przewidywany jestrozwój mechanizmów pozwalających na "interakcję" z filmem; możliwość robienia notatek,komentowania filmów, opatrywania filmów tagami, dostosowywania treści z całej bibliotekido indywidualnych potrzeb stanie się coraz ważniejsze.

4. kolejnym trendem, który praktykowany jest bardziej prywatnie, niż biznesowo jestwykorzystanie prostych narzędzi wideokonferencyjnych (Skype, etc.); korporacje boją się

wciąż wdrożenia tego typu mechanizmów z uwagi na trudno kontrolowalne obciążeniepasma sieci korporacyjnej; także prawnie nakazany monitoring (np. w relacji: klient -doradca) może być utrudniony i bardziej kosztochłonny; według Masie Center rok 2010będzie w dziedzinie biznesowego wzrostu wykorzystania tych narzędzi przełomowy.

5. tradycyjne szkolenia schodzą na dalszy plan; nowy trend to " project-based lerning", podczasktórego osoba szkolona, zamiast przyjeżdżać na szkolenie i siedzieć na nim 2 dni dostajezadanie (projekt - rzeczywisty lub symulowany), dostęp do zasobów (know-how, ekspertów),namiar na swojego opiekuna, który służy pomocą i udziela informacji zwrotnej i... uczy sięsama (na własnych błędach).

6. platformy e-learningowe ewoluują w kierunku cloud computingu, w kierunku angażowania iuczenia poprzez sieci społeczne, w kierunku szkoleń mobilnych, w kierunku uczenia

konteksowego; będą lekkie, rozproszone, sięgające do ogólnodostępnych treści.




Marek Hyla

MANAGING TALENT IN A TURBULENT ECONOMY...6 lutego 2010

... to świeży raport firmy Deloitte (listopad 2009)poświęcony zagadnieniom rozwoju, zarządzania talentamioraz zarządzania kadrami.

Kilka głównych konkluzji, jak zwykle podaję niżej, zostawiając zainteresowanym lekturę całości w języku Shakespeare'a...

1. Zarządzanie kapitałem ludzkim jest ulokowane na 3 miejscu w na liście głównych,strategicznych wyzwań organizacji (31% wskazań).

2. W ciągu ostatniego roku istotnie spadły chęci zwalniania ludzi, a istotnie wzrosła dążność do

szkoleń i rozwoju pracowników (patrz wykres niżej)

3. 3 najistotniejsze przestrzenie rozwojowe to: rozwój pracowników o wysokim potencjale(Hi-Po), szkolenia z przywództwa i zarządzania, szkolenia związane z procedurami, normami,




Marek Hyla

bezpieczeństwem; w każdej z tych 3 przestrzeni zapotrzebowanie na szkolenia w ciąguostatniego roku wzrosło o minimum 20%

4. Obawy przed utratą najlepszych pracowników na rzecz konkurencji wzrosły przez ostatnie 12miesięcy z 43% do 60%.

Całość raportu znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

MODEL ULRICHA A SZKOLENIA XXI WIEKU14 lutego 2010

W roku 1997 (w sumie - całkiem niedawno...) Dave Ulrich zaproponował model przedstawiającynową rolę działu HR w organizacji. Model Ulricha przedstawiał dział HR jako partnera w biznesie dlapozostałych działów organizacji przeciwstawiając się czysto funkcjonalnemu podejściu orazdegradowaniu działu HR do roli back-office'owego centrum kosztów.

Model Ulricha definiuje cztery funkcje działu HR. Są nimi:

• Administrator ( Administrative Expert ),

• Inspirator, mistrz - mentor (Employee Champion),

• Partner dla działań strategicznych (Strategic Partner ),

• Promotor Zmian (Change Leader ).

Krótki opis modelu znajdziecie tutaj: http://hrmadvice.com/hrmadvice/hr-role/ulrichs-hr-roles-model.html. Po inne ujęcia zagadnienia zapraszam do Google'a ("Ulrich model ").

Patrząc na ten model z wysokiej perspektywy trudno odmówić mu racji bytu we współczesnejorganizacji. Jeśli jednak zastanowić się głębiej - to można zauważyć, że mimo dopiero 13 lat, jakupłynął od momentu zdefiniowania koncepcji lekko się ona zestarzała.

Doszedłem do tej konkluzji czytając opracowanie "Learning Director: Are You Ready For Your NewRole? " napisane przez Claire Schooley z firmy analitycznej Forrester. Opracowanie ma już 3 lata -może coś, co było widać w krajach bardziej rozwiniętych właśnie zaczyna być widać w Polsce?

Autorka opracowania patrzy na zagadnienie nie z perspektywy działu HR, ale z perspektywy osobyodpowiedzialnej za ten dział (HR Managera). Rozmienia też zakresy odpowiedzialności na drobnewskazując jednak na zupełnie nowe przestrzenie, którymi dział HR (poprzez swego dyrektora)powinien się zajmować.




Marek Hyla

Jakie są to pola odpowiedzialności? Oto one:

• Komunikator (Internal Communicator ) - odpowiedzialność za przepływ informacjiwpływającej na właściwe zrozumienie procesów biznesowych wpływających na rozwój,

• Konsultant (Internal Consultant ) - odpowiedzialność za ciągłe utrzymywanie pracowników wstanie wysokich kompetencji,

• Innowator (Learning Innovator ) - odpowiedzialność za ciągłe poszukiwanie nowych form imodeli rozwojowych,

• Technik (Learning Technologist ) - odpowiedzialność za znajomość i dobór efektywnychtechnologii szkoleniowych,

• Integrator (HCM Integrator ) - odpowiedzialność za płynne wkomponowanie szkoleń wprocesy biznesowe w skali firmy, poszczególnych działów oraz poszczególnych stanowiskpracy/osób,

• Edukator (Business-savvy educator ) - odpowiedzialność za dobre dostosowanie procesówrozwojowych do potrzeb biznesowych organizacji,

• Zarządca (Learning and Knowledge Manager ) - odpowiedzialność za ciągłe budowaniezasobów wiedzy organizacji, jej zarządzanie oraz otwieranie możliwości samodzielnegotworzenia doświadczenia edukacyjnego w oparciu o te zasoby,

• Agent zmiany (Internat Change Agent ) - odpowiedzialność za proaktywne wspieranieniezbędnych zmian.

Z porównania tych dwóch modeli wynika, iż Forrester stawia jeszcze większy nacisk na role/zadaniabiznesowe działu HR. Wyraźnie wzrasta tez w tym modelu odpowiedzialność działu HR za aspektytechnologiczne (rozumienie możliwości, zasobów, roli, etc. nowoczesnych, opartych o różnenarzędzia techniczne form szkoleniowych).




Marek Hyla

2010 CORPORATE ISSUES SURVEY 7 kwietnia 2010

Ken Blanchard jest zapewne bardziej znany z modeluprzywództwa sytuacyjnego (Situational Leadership).Warto jednak wiedzieć, że od wielu już lat, rozwijającswoje koncepcje szkoleniowo-biznesowe uważnieprzygląda się uwarunkowaniom rynkowym poprzezdogłębne badania pod nazwą "Corporate IssuesSurvey ".

Badania przeprowadzone w ostatnich miesiącachzebrały opinie ponad 1800 menedżerów ulokowanychwe wszystkich regionach świata. Można więcpopatrzyć zarówno na lokalne uwarunkowania, jak naglobalne trendy.

Ciekawe jest również to, iż firma House of Skills(wyłączny partner The Ken Blanchard Companies wPolsce) poprosiła również o odpowiedź na te samepytania menedżerów w Polsce. W oparciu o opinieniemal 120 osób udało się również "uchwycić" obraznaszego rynku.

Zwrócę Waszą uwagę na dwie najbardziej interesującekonkluzje. Na samym dnie tego posta, jak zwykle, umieściłem link do badania.

1. Era postkryzysowa

Zarówno na świecie, jak i w Polsce widać dużą ostrożność w planowaniu wydatków na szkolenia irozwój. Odsetek respondentów wskazujących na wzrost oraz spadek nakładów jest podobny przy,

jednocześnie, dużej liczbie osób deklarujących utrzymanie wysokości wydatków z poprzedniego roku.




Marek Hyla

2. Alternatywne formy rozwoju

Odsetek respondentów deklarujących poszukiwanie alternatywnych (dla tradycyjnych) formrozwojowych jest stosunkowo duży. Nie chodzi to przy tym wyłącznie o szkolenia wspieraneprzez nowoczesne technologie, ale także (a może przede wszystkim) wykorzystanie form

rozwojowych, które organizacje mogą realizować przy wykorzystaniu wewnętrznychzasobów, mechanizmów i kompetencji. Szczególnie widać taką determinację w grupierespondentów z Polski (popatrzcie jak duży odsetek chce zwiększyć wykorzystaniewewnętrznych zasobów w procesie rozwoju...).

W pozostałej części raportu znajdziecie informacje na temat kluczowych wyzwań organizacji, wyzwańmenedżerskich, najważniejszych luk rozwojowych w zakresie przywództwa, a także wyzwańzwiązanych z rozwojem pracowników.

Raport polecam Waszej uwadze... Znajdziecie go tutaj.




Marek Hyla

SKALA WYKORZYSTANIA INDYWIDUALNEGOUCZENIA SIĘ W TRYBIE ONLINE...11 kwietnia 2010

... została zbadana (jako pewien odprysk badaniazwiązanego z budową potencjału biznesowegoorganizacji) przez McKinseya. Ponieważ próba, naktórej prowadzone było badanie była dość zacna(ponad 1400 menedżerów różnych branż - jak zwykległównie firm amerykańskich lub globalnych), a badanie

jest świeże (początek 2010 roku), więc tym chętniejdonoszę, iż doniesienia o śmierci samouczenia się wtrybie online okazały się przedwczesne.

Według wyników badań ta forma rozwoju

pracowników stosowana jest w 78% organizacji (zczego w 30% - intensywnie, w 28% w stopniu średnim,a w 20% w stopniu małym).

Dla Waszej ciekawości - najpopularniejszą formąrozwojową jest rozwój na stanowisku pracyrealizowany w 95% organizacji, a drugą w kolejnościformą jest coaching stosowany w 90% organizacji.

Podsumowanie badań znajdziecie tutaj (niezbędnarejestracja - utworzenie darmowego konta).




Marek Hyla

KULTURA UCZENIA SIĘ JAKO GŁÓWNY CZYNNIK SUKCESU BIZNESOWEGO4 maja 2010

Taką tezę stawia w swoim raporcie DavidMallon - jeden z analityków firmyBersin&Associates. Raport jestpodsumowaniem badania wpływu szerokopojętej kultury uczenia się (rozumianejzarówno w wymiarze organizacyjnym, jak iwymiarze jednostkowym) na produktywność,innowacyjność, zdolność do zajmowania niszrynkowych.

Według badania - firmy mieszczące się wgórnych 10% listy firm o najmocniejszej

kulturze uczenia się charakteryzującą się m.in.37% wyższą produktywnością oraz są o 44%bardziej innowacyjne (według przyjętych wbadaniu kryteriów - oczywiście).

Ciekawą, ogólnie dostępną perełką jest lista40 praktyk (best practices) skorelowanych zproduktywnością w organizacjach. Listaposegregowana jest na praktyki bardzomocno, mocno i średnio skorelowane.

Wśród tych najważniejszych pojawiają się między innymi takie jak:

• zachęcanie do zadawania pytań,

• delegowanie zadań, które wykraczają poza bieżące kompetencje danego pracownika,

• pracownicy mają wpływ na to jakie zadania są przekazywane w ich ręce.

Wśród praktyk o wysokiej korelacji z produktywnością organizacji znaleźć możemy takiej jak:

• organizacja docenia i wynagradza pracowników, którzy poszerzają swoje kompetencje,

• organizacja docenia popełnianie błędów oraz stwarza możliwości uczenia się na nich,

•

w organizacji wierzy się w to, że czas poświęcony na uczenie się jest dobrą inwestycją,• pracownicy biorą swój rozwój we własne ręce,

• pracownicy traktują pomoc innym w uczeniu się jako element swoich obowiązków.

Całość dokumentu (krótki - raptem dwie strony), ku inspiracji, znaleźć można tutaj.




Marek Hyla

SOCIAL LEARNING - DLACZEGO TAK I DLACZEGONIE9 maja 2010

Kilka miesięcy temu Masie Center przeprowadziło badania na temat wykorzystania social learning worganizacjach. W badaniach wzięło udział prawie 800 osób z całego świata.

Oto kilka ciekawych wyników:

• ponad 3/4 organizacji albo używa, albo planuje zacząć wykorzystywać mechanizmy social learningu w swojej praktyce biznesowej;

• najczęściej wskazywanymi powodami, dla których mechanizmy social learningu nie sąwykorzystywane są: a/ brak udokumentowanych korzyści z wykorzystania, b/ brakzainteresowania tymi mechanizmami w organizacji, c/ ograniczenia związane zbezpieczeństwem, prywatnością i procedurami korporacyjnymi, d/ brak "kompatybilności" zkulturą organizacyjną;

• najczęściej wskazywanymi powodami, dla których social learning jest wykorzystywany są: a/pozytywny wpływ na motywację w procesie uczenia się, b/ skrócenie czasu na osiągnięciepożądanego stanu kompetencji (time to competence), c/ chęć podążania za trendamirynkowymi, d/ skrócenie czasu szkoleń sformalizowanych;

• najczęściej wykorzystywanymi formami social learningu są: a/ mechanizmy wspólnej pracynad treścią - wiki, blogi, dokumenty sieciowe (77% wskazań), b/ wewnętrzne sieci społeczne(67%), c/ fora dyskusyjne wzbogacające procesy szkoleniowe (60%), d/ współpraca na saliszkoleniowej lub grupy projektowe (45%), e/ zewnętrzne sieci społeczne oraz"uspołecznione" multimedia (39%).

Jak widać - zarówno po stronie powodów na NIE, jak i powodów na TAK są takie, które nie mają

znamion biznesowych, a podporządkowane są bliżej nieuzasadnionym sympatiom, antypatiom,modom. Jest to dość charakterystyczne dla wczesnego stadium rozwoju - w jakim obecnie znajdujesię idea social learning.




Marek Hyla

THE RISE OF SOCIAL MEDIA

21 maja 2010

... (w wolnym tłumaczeniu "Powstanie mediówspołecznościowych") to ciekawy raport przygotowanyprzez ASTD ( American Society for Training and Development ). Jego podtytuł brzmi "EnhancingCollaboration and Productivity Across Generations"("Wspieranie współpracy i produktywności na stykupokoleń").

Social media to bardzo żywotny temat - ściśle związany(o czym dalej) z uwarunkowaniami biznesowymi.Według badań The Nielsen Company z 2009 roku około

2/3 Internautów korzysta z mediówspołecznościowych. Spędzamy w nich niemal 10%czasu spędzanego w Internecie. Widoczny jest teżbardzo wyraźny trend adaptacji do mediówspołecznościowych starszych generacji (około 50%wzrost korzystania wśród baby boomers pomiędzylatami 2007, a 2008 według Forrester Research).

Raport opracowany został w oparciu o odpowiedzi ponad 3.700 respondentów w wieku ponad 17 latpozostających w jakimkolwiek stosunku pracy (respondentami nie byli samozatrudnieni). Wszyscyrespondenci zostali podzieleni na 4 grupy generacyjne:

• Tradycjonaliści (1,4%),

• Baby boomers (46,2%),

• Generacja X (44,5%),

• Generacja Y (8%).

Ponad połowa respondentów to przedstawiciele kadry menedżerskiej różnego szczebla (od prezesa,do kierownika). Ponad 2/3 respondentów reprezentuje firmy zatrudniające ponad 1.000 osób.

Jak zwykle podzielę się kilkoma "smacznymi" danymi z raportu. Niestety - z uwagi na jego komercyjnycharakter (kosztuje prawie 700USD - można kupić go tutaj) nie mogę zarekomendować (jak to zwykleczynię) zapoznania się z nim w całości.

Oto więc kilka konkluzji.




Marek Hyla

Media społecznościowe pomagają budować kompetencje.

Media społecznościowe (co nie jest wielkim zaskoczeniem) są częściej wykorzystywane przezmłodsze generacje.




Marek Hyla

... jednak dysproporcje te się mocno zacierają jeśli weźmiemy pod uwagę wykorzystanie mediówspołecznościowych do rozwoju kompetencji zawodowych.

Zwróćcie przy tym uwagę na "dziwną" charakterystykę wykorzystywania podcastów. To już drugiebadanie, z którego wynika, że podcasty są mniej lubiane wśród osób młodszych, niż wśród starszych.

Social media w dużym stopniu wspierają procesy rozwojowe w organizacjach.




Marek Hyla

W zasadzie niemal wszystkie powyższe aspekty wspierają rozwój, niemniej na wykresie zaznaczyłemte, które wspierają go w sposób bezpośredni.

Liderzy rynku częściej korzystają z mediów społecznościowych.

Warto przy tym zauważyć, że wśród respondentów reprezentujących liderów rynku jest więcej osóbtwierdzących, iż social media są nadmiernie wykorzystywane (1,5% wobec 0,2% respondentówreprezentujących firmy o gorszych wynikach).

I na koniec - jeszcze kilka faktów:

• tylko 44% respondentów ma wewnętrzne regulacje dotyczące wykorzystywania mediówspołecznościowych w pracy,

• według respondentów - około 25% nieformalnego uczenia się w pracy realizowane jestpoprzez media społecznościowe,

• 80% respondentów określa wykorzystanie social media jako "niewystarczające" (przy tylko1% określających jako "nadmierne").




Marek Hyla

POMIAR EFEKTYWNOŚCI SZKOLEŃNIEFORMALNYCH26 lipca 2010

Ostatnio trafiłem na ciekawy dokument zatytułowany"Informal Learning Measurement " wydany przez firmęKnowledge Advisors. Dokument ten przedstawia idee iinspiracje związane z pomiarem jakości szkoleńnieformalnych, których odsetek z roku na rokdramatycznie rośnie (szacuje się, że w USA około 2/3działań rozwojowych realizowanych jest właśnie w tensposób).

Nim przejdziemy do meritum - warto zastanowić sięczy są szkolenia nieformalne. W dokumencieprzedstawiono dwie taksonomie - jednak tylko jedna z

nich jest prosta i czytelna. Oto ona:




Marek Hyla

Nieco inną wizję/definicję szkoleń nieformalnych (też ciekawą) znaleźć możeciehttp://en.wikipedia.org/wiki/Informal_learning (Wikipedia...).

Szkolenia nieformalne pozostają więc poza kontrolą, systemami i strukturami firmy. Jak więc możnamierzyć ich jakość? Jak badać (i promować w firmie) te, które w danej sytuacji wydają się

najkorzystniejsze? Jak doceniać zaangażowane ludzi w swój własny rozwój?

Oto kilka konkluzji z dokumentu...

Co mierzyć?

Autorzy sugerują by starać się dokonywać pomiarów inicjatyw nieformalnego rozwoju w trzechprzestrzeniach:

1. rozwiązania,2. doświadczenia oraz3. korzyści.

W pierwszym przypadku (rozwiązanie) postuluje się zwracać uwagę (mierzyć) następujące parametry:

• dostępność formy szkoleniowej (accessibility ),

• jej użyteczność (usability ),

• jej skuteczność (effectiveness) oraz

• "spełnianie obietnicy"/realizację celów ( fulfills objectives).

Doświadczenie szkoleniowe (postulat 2) badane powinno być poprzez:

• odpowiedni dobór rozwiązania do potrzeb (right solution for needs),

• zaangażowanie po stronie osoby korzystającej z danej formy w danym kontekście(engagement ),

•

jakość doświadczenia (quality ) oraz• wartość doświadczenia (value).

Badanie korzyści dokonywane może być poprzez:

• ewaluację profesjonalnego rozwoju danej osoby ( professional growth),

• stopień stosowania pozyskanej wiedzy/umiejętności na stanowisku pracy (application to the job),

• wpływ na wydajność danego pracownika ( performance impact ),

• zwrot z inwestycji (business results).

Kiedy dokonywać pomiaru?

Autorzy opracowania postulują, by ewaluacji szkoleń nieformalnych dokonywać w pięciu momentachprocesu (przy założeniu, że wprawdzie szkolenie nieformalne nie tworzy ustrukturalizowanegoprocesu, niemniej inicjatywy te mają też swój logiczny porządek). Zakłada się, że badać się będzie:

• stopień świadomości możliwości, dzięki którym można się rozwijać na nieformalnym poluoraz gotowości do skorzystania z nich (become aware/consider ),

• stopień deklaratywnego skorzystania z możliwości (search, access, sign in or join),

• stopień zaangażowania w nieformalne pozyskiwanie wiedzy/umiejętności (engage),

• stopień ciągłego korzystania z możliwości - również w sposób aktywny, ucząc innych (use,learn, practice, contribute),

• stopień ukończenia/pozyskania istotnej wiedzy/umiejętności oraz chęci by dalej korzystać z

danej ścieżki rozwoju nieformalnego (complete and/or recommit ).




Marek Hyla

Jak mierzyć?

Tu autorzy znów postulują trzy możliwości/poziomy pomiaru:

1. poziom systemowy (w rozumieniu - systemów informatycznych), gdzie proponowane jestwykorzystanie narzędzi do analiz ruchu w sieci, statystyk systemów informatycznych

wspierających szkolenia nieformalne, czy też dane dotyczące wydajności pracyposzczególnych osób,

2. poziom oparty o narzędzia, gdzie sugeruje się sięgnięcie po takie narzędzia jak analizapotrzeb szkoleniowych, ankiety, badania kompetencji, a także społecznościowe ocenianie

jakości poszczególnych form rozwojowych (folksonomia),3. poziom oparty o pracę z ludźmi, gdzie postuluje się wykorzystanie takich technik jak

wywiady, obserwacje, grupy fokusowe, czy analizy przypadków.

Przedstawione pomysły nie są, oczywiście, tak piękne w swej prostocie jak metodologiaopracowana ponad 50 lat temu przez Donalda KirkPatricka. Trudno jednak się dziwić - nieformalnycharakter rozwoju sprawia, iż niemożliwym staje się zarządzanie nim, kontrolowanie, monitorowanie,etc. Ewaluacja rozwoju prowadzonego w ten sposób musi więc opierać się na znacznie "miększych"

metodach, a i otrzymane wyniki będą zapewne w znacznie większym stopniu szacunkowe, niż wprzypadku szkoleń formalnych. Nie znaczy to jednak, że możemy pozostawić nieformalny rozwój pozakontrolą. Może część z powyższych postulatów stanie się inspiracją do wdrożenia w Waszychorganizacjach pierwszych mierników w tym zakresie?

Dokument znajdziecie na witrynie firmy Knowledge Advisors: http://www.knowledgeadvisors.com/




Marek Hyla

JAK UCZYMY SIĘ W PRACY? BADANIE SKILLSOFT...13 sierpnia 2010

SkillSoft (jedna z największych firmdostarczających rozwiązaniaszkoleniowe na świecie)przeprowadziła na rynku europejskimbadanie na temat postaw wobecuczenia się w pracy. Link do witryny, zktórej ściągnąć można raport z badaniapodam (jak zwykle) na końcu - wpierwpodzielę się kilkoma najważniejszymikonkluzjami...

Działania szkoleniowe realizowane saprzez 82% firm działających na rynku

europejskim (wiedzie tu prym rynekWielkij Brytanii ze wskaźnikiem 90% wtym zakresie). Wiodącą formą szkoleń

są wszelkiej maści szkolenia "tradycyjne" (szkolenia e-learningowe stosowane są w 20% firm, a np.nieformalne formy rozwojowe - tylko w 9%).

Ciekawe jest to, że w Polsce 90% respondentów oczekuje od swojego pracodawcy większej liczbyszkoleń (przy np. niecałych 50% respondentów w Holandii).

Polska (na tle Europy) wygląda całkiem nieźle jeśli chodzi o wykorzystanie mechanizmówe-learningowych (notuje tu 10% wskazań, przy np. 7% we Francji, czy 9% we Włoszech). Zostajemy

jednak daleko w tyle za Wielką Brytanią (22%) czy Hiszpanią (18%). Wśród respondentów tylko 35%

stwierdziło, iż spróbowało uczyć się przy pomocy mechanizmów e-learningowych. 65% spośród tychosób wyraziło chęć dalszego uczenia się przy pomocy tej metody. Interesujące może wydać się to, iżodsetek takich osób w Polsce, Włoszech i Hiszpanii rośnie do około 80%.

Z bardzo istotnych wniosków wskazać można na rolę personalizacji procesu szkoleniowego (87%respondentów docenia możliwość uczenia się we własnym tempie) oraz konieczność szybkiegoprzekładania szkolenia na praktykę biznesową jako kluczowy rezultat (71% wskazań).

W raporcie znajdziecie też trochę, hmm, ciekawostek? Na przykład to, że Hiszpanie, Włosi i Francuzimniej doceniają catering podczas szkolenia (poniżej 20% wskazań pokazujących pozytywny wpływ naefekty szkolenia) niż Holendrzy (prawie 60% wskazań).

Do raportu (tego oraz kilku innych) sięgnąć możecie tutaj.




Marek Hyla

SOCIAL NETWORKING W PRACY...16 sierpnia 2010

... to temat kolejnego raportu opublikowanego przez

SkillSoft. Grupa respondentów (około 3.000 osób) jestna tyle duża, by potraktować wyniki tego badania znależytą atencją.

Co mnie w wynikach zaskoczyło? Oto kilka najważniejszych wniosków:

•

respondenci mają duże przekonanie o wartości narzędzi do social networkingu wrzeczywistości biznesowej - aż 82% respondentów wyraża taką opinię,

• wykorzystanie tego typu narzędzi (Facebook, LinkedIn, Twitter) do działań biznesowych jestdość istotne - 49% respondentów wskazuje, iż stosuje narzędzia SN,

• firmy świadome są wyzwań, jakie niesie stosowanie narzędzi SN w rzeczywistości biznesowej- zwracając szczególną uwagę na zagadnienia bezpieczeństwa (29%), zagadnienia oddzieleniaspraw osobistych od zawodowych (23%) [nota bene - czy uważacie, że te dwa światy da się

jeszcze oddzielić? ], czy też ryzyko wystawienia się pod pręgierz oceny publicznej (20%),

• kluczową przeszkodą we wdrożenia narzędzi SN w praktyce biznesowej jest koniecznośćzmiany kultury organizacyjnej (zwraca na to uwagę 16% respondentów).

Patrząc na wartości, jakie niesie SN dla organizacji respondenci zwracają uwagę na:

• możliwość wymiany doświadczeń i idei (28%),

• wsparcie w działaniach poprzez współdzielenie wiedzy (28%),

• pozytywny wpływ na postrzeganie marki (17%),

• możliwość wpływu na podejmowane w organizacji decyzje (14%).

Jeśli chcecie zapoznać się z resztą konkluzji - możecie je znaleźć tutaj.




Marek Hyla

COLLABORATIVE PEOPLE SYSTEMS - RAPORTBERSIN&ASSOCIATES18 października 2010

Collaborative People Systems: The Next Step in Talent Management Solutions - to tytuł nowegoopracowania, które otrzymałem od firmyBersin&Associates. Niestety - dziś bez linku na dolestrony... Raport dostępny jest tylko "przez chwilę" dlasubskrybentów newslettera.

Postaram się więc poniżej przedstawić kilka luźnych przemyśleń po przeczytaniu dokumentu.

1. Według Bersina rodzi się nowy segment rozwiązań informatycznych nazwanych właśnie"Collaborative People Systems". Będzie to coś na styku systemów zarządzania talentami zrozwiązaniami wspierającymi współpracę oraz rozwiązań społecznościowych. Ich rolą będziewspieranie dzielenia się wiedzą i doświadczeniami, dynamiczne zarządzanie ścieżką kariery,obsługa nowych kanałów współpracy (instant messaging, tweeting), obsługa wirtualnychklas, webcastingu, webinarów, itd. Wszystko to podane w zintegrowany, osadzony w potrzebachstanowiska pracy sposób.

2. Na podstawie badań przeprowadzonych w latach 2008-2010 Bersin wyodrębnił kilka czynnikówmocno wpływających na pracowników oraz zarządzanie nimi (funkcję HR). Są nimi:

• spłaszczanie się organizacji; dziś większość menedżerów ma pod sobą 10 i więcejpracowników; wpływa to na znacznie większą autonomię pracownika; przebudowuje również

organizację z modelu "top-down" w kierunku "down-top",• zmiana modelu przywództwa; zwiększenie znaczenia zarządzania rozproszonym zespołem,

stymulowania innowacyjności, "budowania" pracownika (empowerment ), kreowania kulturynastawionej na wartość dla klienta,

• zmiany w strukturze zatrudnienia; w organizacjach pracują przedstawiciele wielu generacji (wUSA mówi się o 5! generacjach, które charakteryzują się zupełnie różnymi postawami,oczekiwaniami, etc.); rosnąca rola kobiet na rynku pracy (dwukrotnie więcej kobiet wpływana rynek pracy w USA niż mężczyzn!); skutkuje to koniecznością budowania nowych formkomunikowania się, zarządzania ludźmi, etc.,

• rosnąca potrzeba transfery wiedzy w organizacjach; odchodzenie doświadczonychpracowników na emeryturę (na rynku USA w tej chwili - lawinowo) kreuje konieczność

przeniesienia ich doświadczeń na młode generacje pracowników; stąd duże zaangażowanie wprocesy mentoringu oraz w budowę narzędzi i systemów wspierających ten proces,




Marek Hyla

• wszechobecność mechanizmów komunikacyjnych; rozwiązania komunikacyjne są dostępnewszędzie i niemal darmowe; w kontekście powyższych uwarunkowań - rośnie znaczenienieformalnej wymiany myśli, tworzenia treści (opis doświadczeń, mini-szkolenia, dyskusje,zapis prac projektowych, etc.) mającej na celu wspomożenie sformalizowanych dróg uczeniasię o nieformalne mechanizmy.

3. Na rynku USA ponad 35% szkoleń realizowanych jest w tej chwili w modelu on-line (wszystkieformy: synchroniczne oraz asynchroniczne, formalne oraz nieformalne); menedżerowie są jednocześnie świadomi, że ponad 80% szkoleń dostarczanych jest w postaci niesformalizowanej( peer-to-peer learning, self-learning, coaching on the job, itp.).

4. Zmienia się model funkcjonowania działów HR w organizacjach. Zmiany te dotyczą:

• roli działu HR - z roli administratora rola ta migruje w kierunku roli partnera strategicznego,

• obsługi potrzeb HR organizacji - organizacje idą w kierunku budowy samoobsługowychrozwiązań informatycznych pozwalających menedżerom na autonomiczne działaniazarządcze (również w domenie rozwojowej) nakierowane na swoich podwładnych,

• obsługi potrzeb pracowników - organizację budują wewnętrzne portale umożliwiającepracownikom sięgnięcie z jednego miejsca do wszystkich zasobów związanych z ich życiem

zawodowym,• zarządzania danymi - organizacje dążą do tego, by w oparciu o kompleksowe dane na temat

swoich pracowników móc podejmować trafne decyzje (40% organizacji twierdzi, że wmomencie wystąpienia kryzysu nie miało żadnych, albo miało bardzo mało danych na tematpracowników, co poskutkowało problemami w zakresie podejmowania decyzji).

5. Ponad 45% organizacji stwierdziło, że celem numer 1 na najbliższy czas w zakresie inwestycjitechnologicznych jest integracja wszystkich rozwiązań obejmujących zagadnienia HR (kadry,płace, platforma szkoleniowa, system rekrutacyjny, system kompetencyjny, system planowaniaścieżek kariery, itp.) w jedno, spójne rozwiązanie.

6. Wizja zintegrowanego systemu klasy "People Management " obejmuje (oprócz, oczywiście,typowych funkcji kompleksowego systemu HR):

• zintegrowany system profili pracowniczych - pozwalający zdefiniować każdego pracownika,przeszukiwać bazę pracowników, śledzić rozwój kompetencji i doświadczeń, etc.("korporacyjny Facebook"),

• narzędzia zarządzania karierą - zestaw narzędzi pozwalających PRACOWNIKOWI naplanowanie własnej kariery w organizacji (przegląd projektów, dopasowywanie własnychkompetencji, doświadczeń i aspiracji do bieżących i przyszłych potrzeb firmy, zapisywanie sięna szkolenia, które pozwoliłyby dopasować kompetencji do projektów, które "za chwilę"uruchomi firma,

• mechanizmy budowania systemów bonusowych (" pay-for-performance") - systempozwalający menedżerom na tworzenie systemów doceniania pracowników za osiągnięcia(realizację celów indywidualnych, realizację celów zespołowych czy firmowych) w zakresie

definiowania systemów i przekrojowego monitorowania wyników,• system zarządzania zmianą - rozwiązanie pozwalające na łatwe zarządzanie strukturą

organizacyjną: rekrutacją, zmianami stanowisk, zmianami w zakresie podległości, zależnościmiędzy departamentami; także wsparcie osób, które zaangażowane są w zmianę w domenieinformacyjnej, rozwojowej, kompetencyjnej, itp.,

• system planowania zasobów - obejmujący scenariuszowe zarządzanie zarówno całymistrukturami pracowników jak i pojedynczymi pracownikami; przewidywanie i modelowaniezmian; długofalowe zarządzanie ścieżkami kariery,

• system zarządzania talentami - pozwalający na segmentację różnych talentów, tworzenie"talent pools", zarządzanie rozwojem tak, by poszczególne grupy talentów były wydajne.

Jak z raportami z rynku USA bywa - zmiany te zapewne nie są JESZCZE adekwatne do polskichpotrzeb. Doświadczenia jednak uczą, iż w perspektywie kilku lat mogą stać się one również i naszymchlebem powszednim.




Marek Hyla

PRZEWIDYWANIA PRZYSZŁOŚCI...19 listopada 2010

... są przedmiotem raportu opublikowanego przez

The Economist Intelligence Unit pod nazwą "Global Firms in 2020: The Next Decade of Change for Organisations and Workers". Raport oparty jest nabadaniu z połowy roku 2010 przeprowadzonym nagrupie prawie 500 menedżerów z całego świata.

Może wydać się interesujący - szczególnie z tegopowodu, iż wiele polskich korporacji jest częściąglobalnego biznesu.

Jak zwykle - podzielę się z Wami kilkoma interesującymiinformacjami, które rzuciły mi się w oczy podczas

czytania dokumentu. Na dnie tekstu znajdziecie link docałości...

Oto kilka hipotez:

• Struktura zatrudnienia... będzie skręcać coraz bardziej w kierunku pracownikówkontraktowych; będzie też coraz bardziej rozproszona i multikulturowa,

• Forma pracy... będzie coraz bardziej mobilna, elastyczna

• Przyszły menedżer... będzie miał zwykle lokalne korzenie, ale i globalne spojrzenie na "całośćobrazka" korporacyjnego; będzie też znacznie częściej podróżował (mimo nowych technologiikomunikacyjnych konieczność zrozumienia innych wymiarów kulturowych funkcjonujących worganizacji jest kluczowa i wydaje się być niemożliwa do przyswojenia bez bezpośrednichkontaktów),

• Przyszłe zespoły... będą bardziej różnorodne - pod względem kompetencji, doświadczeńzawodowych, wieku, narodowości, uwarunkowań kulturowych; zespoły skupiać będą ludziróżnych narodowości co poskutkuje większą koniecznością podróży, zmian miejsca pracy,mobilności,

•

Model szkoleń... będzie znacznie bliższy środowisku pracy; nastąpi wzrost roli uczenia siępoprzez współuczestniczenie w zespołach projektowych, uczenie się od innych,

• Kompetencje miękkie... nabiorą na znaczeniu; umiejętności komunikowania się, świadomośćróżnic kulturowych oraz umiejętność radzenia sobie z nimi, umiejętność podporządkowaniasię wartościom korporacyjnym staną się podwaliną dla efektywnego funkcjonowaniazróżnicowanych i multikulturowych zespołów.

Wobec powyższego wyzwaniem dla menedżera stanie się:

• zrozumienie i dostosowanie się do bieżących oczekiwań pracownika (np. 78% respondentówokreśla odpowiedzialność za podejmowanie decyzji za kluczowy element wyboru miejscapracy przez pracownika, przy tylko 40% respondentach określających swoją firmę jako dającątaką możliwość); innymi kluczowymi czynnikami są: możliwość ciągłego rozwoju, uzależnieniepremii od indywidualnych osiągnięć w wymiarze biznesowym, możliwość pracy wmiędzynarodowym środowisku, czy też możliwość zaplanowania kariery,




Marek Hyla

• umiejętność pracy w środowisku wielokulturowym oraz wykorzystania potencjału tegożśrodowiska; wiele firm deklaruje inwestycje w narzędzia informatyczne, które mają wspieraćte działania - jednak do ich efektywnego wykorzystania jest jeszcze bardzo daleka droga, anawet jak zaczną być stosowane po stronie menedżera i tak pozostanie ogromnaodpowiedzialność funkcjonująca w domenie relacyjnej.

Z ciekawostek zauważonych między wierszami:

• dwoma czynnikami, które według respondentów wpłynęły na organizację w ciągu ostatnich10 lat były: rozwój technologii (37%) oraz globalizacja (34%); dwoma czynnikami, które(według przewidywań) wpłyną na organizację w ciągu najbliższych 10 lat są: globalizacja(33%) oraz rozwój technologii (31%); tu pojawiają się również uwarunkowania związane zochroną środowiska (21%),

• główną korzyścią związaną ze stosowaniem nowych technologii w przyszłości ma być wedługrespondentów sięgnięcie do nowych rynków (82% wskazań); zmniejszenie kosztów izwiększenie efektywności procesów jest wskazywane na drugim miejscu (79% wskazań),

• jest więcej zwolenników hipotezy iż USA przestaną być w ciągu najbliższych 10 lat największą

gospodarką na Świecie niż hipotezy przeciwnej,• pięcioma najczęściej wymienianymi przestrzeniami rozwojowymi pracowników w ciągu

najbliższych 10 lat będą: rozwiązywanie problemów, zarządzanie projektami, umiejętnościzarządzania, umiejętności interpersonalne oraz zarządzanie ryzykiem.

• przewiduje się, że praca będzie mniej stabilna (62% wskazań wobec 15% ze zdaniemprzeciwnym), że pracować będziemy dłużej (!) (50% wskazań, wobec tylko 14% ze zdaniemprzeciwnym), że pracownicy będą mniej lojalni wobec firmy (57% do 20%), że będą częściejpracować z domu (68% do 8%), że odchodzić będą na emeryturę później niż dziś (68% do12%).

Dokument w całości znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

2010 TRAINING INDUSTRY REPORT22 listopada 2010

Jak co roku, w okolicy listopada miesięcznik Trainingpublikuje swój raport dotyczący stanu rynku szkoleniowegow USA.

Można rzec - "cóż nas obchodzi rynek USA - mamy swój,który jest o lata świetlne od tegoż". Sęk jednak w tym, żewiele z trendów obserwowanych za oceanem jest z jakimś

opóźnieniem (pewnie 5-7 lat), ale jednak, przenoszonych na nasze rodzime podwórko...

O czym czytamy w tegorocznym raporcie?

1.

Wyhamował spadek nakładów na szkolenia (najwyższą wartość zanotowano przed kryzysem - w 2007

roku) mierzony wielkością inwestycji w rozwój na całym rynku. Wyniki raportu z obecnego roku sąniemal takie same jak z roku poprzedniego.




Marek Hyla

2.

... mimo tego (po raz drugi z rzędu!) wzrosła liczba godzin szkoleń realizowanych przez statystycznąosobę szkoloną! Czary? Niekoniecznie... Nakłady na szkolenia zaczynają być optymalizowane poprzez

wykorzystanie mechanizmów społecznościowych, e-learning, szkolenia realizowane zdalnie, itp.

3.

Mimo końca kryzysu liczba osób zatrudnionych w funkcji rozwojowej nieznacznie, ale jednak spada.




Marek Hyla

4.

Budżety szkoleniowe także wydają nieznacznie, ale jednak maleć... Najczęściej wymienianymmechanizmem wpływającym na redukcję budżetów szkoleń jest zmniejszenie uczestnictwa w

zewnętrznych eventach szkoleniowych typu konferencyjnego i seminaryjnego.

5.

Na liście TOP 10 królują szkolenia menedżerskie. Potem długo, długo nie ma nic...




Marek Hyla

6.

W dużych firmach widać wyraźny odwrót od tradycyjnych form prowadzenia szkoleń. Co ciekawe - wciągu ostatniego roku ogromnie na znaczeniu zyskały społecznościowe formy rozwojowe (wzrost z

1,5% do 7,2% firm korzystających z tej formy rozwoju ludzi).

7.

Szkolenia elektroniczne wykorzystywane są głównie do twardych zagadnień takich jak: szkolenia z

zakresu procedur, czy szkolenia z posługiwania się aplikacjami komputerowymi. Zwracają jednakrównież uwagę szkolenia z zakresu umiejętności miękkich (31% firm wykorzystuje formęelektroniczną do realizacji szkoleń interpersonalnych).




Marek Hyla

8.

Wirtualne klasy są najczęściej wykorzystywaną technologią szkoleniową (71% używa rozwiązańsłużących do prowadzenia webkonferencji/webcastingu). Drugą są platformy klasy LMS, które

wykorzystuje 2/3 firm (a w grupie form dużych - prawie 90%!).

9.

Około 60% firm jest samowystarczalna jeśli chodzi o opracowywanie treści szkoleniowej. Tylko 6% wcałościoutsource'uje tego typu działania.

Podsumowanie raportu znajdziecietutaj: http://www.nxtbook.com/nxtbooks/lakewood/training_20101112/#/20




Marek Hyla

ENTERPRISE LEARNING AND TALENTMANAGEMENT 2011...20 grudnia 2010

... to tytuł świeżutkiego raportu opracowanego przezBersin&Associates. Raportu, który przedstawiaprzewidywania związane ze sposobem, w jakimbędziemy pozyskiwać i rozwijać pracowników w roku2011.

... może lepiej byłoby napisać "w jakim firmy amerykańskiebędą pozyskiwać i rozwijać pracowników w roku 2011" - aleczęść z tych tez jest również doskonale przenaszalna na naszgrunt...

Linku do raportu tym razem nie będzie - raport objęty jest obostrzeniami w zakresie jego dystrybucji.Postaram się jednak streścić najciekawsze wnioski.

Wpierw krótka diagnoza czynników, które wpłyną na rok 2011...

Problemy z rekrutacjąPomimo dużego bezrobocia wciąż trudno znaleźć jest pracowników spełniających oczekiwania.Według badań satysfakcja menedżerów z nowo zatrudnionych pracowników spadła rok do roku o17%. Rekruterzy są zasypywani aplikacjami o pracę niemniej ci najbardziej wartościowi pracownicynie kwapią się do zmiany miejsca zatrudnienia.

Multigeneracyjność

Firmy zaczynają zmagać się z problemem wielu generacji. Nierzadką sytuacją jest, iż w firmiezatrudnieni są przedstawiciele kilku generacji, które charakteryzują się zupełnie innymi postawami,potrzebami i oczekiwaniami. Organizacje często nie są też przygotowane do spełnienia oczekiwań

nowych generacji (Generacja Y, Generacja Z) takich jak: wzmożona relacyjność (chęć bycia w siecipowiązań), elastycznego traktowania miejsca pracy, zapewnienia work-life balance, czy teżdelegowania zadań, które mają istotne znaczenie.

Jakość wykształcenia

Na rynek pracy trafiają osoby o coraz niższych umiejętnościach. O ile zapewne w Polsce trudnomówić o malejącej liczbie absolwentów studiów wobec uczących się na uczelniach (co jest faktem wUSA - odsetek ten wynosi tylko ok. 65%), o tyle z pewnością dotykają nas również inne czynnikiwpływające na ten stan rzeczy. Są nimi: dynamika zmian (skutkująca koniecznością ciągłegodoskonalenia się), "teoretyczność" kształcenia akademickiego, niedopasowanie programów studiów

do potrzeb biznesu. Firmy wydają więc duże pieniądze na "dokształcanie" nowozatrudnionych




Marek Hyla

pracowników; zbudowanie i osadzenie ich wiedzy i umiejętności w konkretnych potrzebach danejorganizacji. Trend ten wydaje się wzmagać...

Globalizacja

W badaniu aż 17% respondentów określiło globalizację jako jedno z głównych wyzwań biznesowych.

Firmy stają się coraz bardziej rozproszone, co stawia nowe wyzwania przed działami HR związane zumiędzynarodowianiem programów rozwojowych, a także logistyką i koordynacją takich działań.

Rosnąca rola sieci i relacji

Środowisko pracy staje się siecią. Coraz więcej pracowników pracuje z domu. Coraz więcejmenedżerów zmuszonych jest do zarządzania swoimi pracownikami na odległość. Działaniarekrutacyjne, związane z wdrożeniem oraz rozwojem muszą być lepiej dostosowane do tychwarunków obejmując nieformalne metody, a także głębiej personalizując proces.

Chylące się ku upadkowi stare formy przywództwa

Na miejsce starszych generacji (które udają się na emeryturę) trafiają osoby z mniejszymdoświadczeniem, charyzmą, wiedzą, umiejętnościami. Odbija się to mocno przede wszystkim nasposobie zarządzania ludźmi. Jeszcze na początku 2010 roku tylko 20% respondentów określałoprzywództwo jako poważne wyzwanie dla organizacji. Dziś odsetek ten wynosi już 63%. Organizacjestarają się usilnie wypełnić tę lukę szukając nowych liderów, rozwijając ich oraz wdrażając do nowejroli.

Renesans szkoleń

"Szkolenia nieformalne" oraz "szkolenia społecznościowe" są dziś terminem, który można porównaćdo terminu "e-learning" sprzed 10 lat. Wtedy też niewiele o tym się mówiło, wiele osób

powątpiewało w skuteczność tej formy, wiele nie miało o niej bladego pojęcia. Wszystko wskazuje nato, że najbliższa dekada będzie właśnie dekadą nieformalnego i społecznościowego uczenia się.Zmieni to wiele w domenie rozwoju pracowników.

A teraz przewidywania przyszłości...

1. Innowacja i kultura uczenia się jako główny czynnik wzrostu

W czasach pokryzysowych mamy do czynienia z nowym rozdaniem; momentem, w którym otwarłysię nowe rynki, pojawiły się nowe potrzeby, zmieniły się potrzeby Klientów. Nowe rozdanie(innowacja) potrzebne jest więc również po stronie dostawców.

Kluczem do sukcesu biznesowego jest też kultura organizacyjna (pisałem już o tym tutaj). Organizacjez ugruntowaną kulturą uczenia się (zdefiniowaną przez 40 najlepszych praktyk) legitymują sięzdecydowanie lepszymi wynikami niż pozostałe.

2. Głęboka specjalizacja

Według przewidywań firmy będą koncentrować swoje działania na wąskich niszach; budować biznesw oparciu o głęboką wiedzę i doświadczenia w jednej, konkretnej dziedzinie. Specjalizacja wynika zwiedzy, umiejętności oraz doświadczeń - ciągłe doskonalenie tych 3 elementów stanie się istotnymczynnikiem budowania przewagi konkurencyjnej. Wymaga to dostosowania sposobów rozwojupracowników (także talentów), opracowania czytelnych ścieżek ich rozwoju, planowania rozwoju,budowania kultury coachingu, otwartości w komunikacji, wymiany doświadczeń, itd.




Marek Hyla

3. Wzrost znaczenia szkoleń nieformalnych

Analitycy w raporcie określają szkolenia nieformalne jako swego rodzaju panaceum na skutecznośćdziałań rozwojowych. Dzięki nim możliwe jest zapobiegnięcie ulotności wiedzy i umiejętnościpozyskanych na sformalizowanym szkoleniu.

Zwracają jednocześnie uwagę na to, iż istotne będzie budowanie odpowiedniej kultury, a także

wdrażanie odpowiednich narzędzi wspierających szkolenia nieformalne (wiki, blogi eksperckie,wewnątrzkorporacyjne sieci społeczne, communities of practice, webcasty, itp.).

4. Rosnąca potrzeba mobilności talentów

W dynamicznych czasach, w których strategie podlegają ciągłym zmianom wieszczy się zmierzch ideiplanowanej oraz centralnie zarządzanej sukcesji. Zamiast niej wiodącym podejście ma stać sięmobilność najbardziej utalentowanych pracowników. Podejście to wymaga odpowiedniej kulturyorganizacyjnej (pozwalającej na otwarte komunikowanie własnych motywacji, chęci, determinacji;także silnych i słabnych stron) oraz wewnętrznego zorganizowania pozwalającego na elastycznerelokowanie pracowników pomiędzy rolami, stanowiskami, przestrzeniami odpowiedzialności.

Potrzeba tworzenia "wewnętrznego, otwartego rynku talentów" będzie stawać się corazpotrzebniejsza.

5. Rekrutacja poprzez sieci społeczne

W dobie rosnącej otwartości informacyjnej sieci społeczne odgrywać będą coraz większą rolę wprocesie rekrutacji. LinkedIn (obecnie ponad 80 milionów użytkowników) czy Facebook (ponad 500milionów) są ogromną bazą wiedzy na temat ludzi. Bazy te pozwalają nie tylko na wyszukiwanie osóbo odpowiednich profilach, ale także wstępne weryfikowanie ich doświadczeń, kompetencji,motywacji, osobowości. Rekrutacja poprzez sieci społeczne pozwala również na znacząceoszczędności. Warto również zwrócić uwagę na to, że dla osób rekrutowanych sieci społeczne sąrównie bogatą bazą wiedzy o firmie, która chce ich zatrudnić. Zadbanie o wizerunek pracodawcy staje

się więc kluczowe. I na koniec - nowe formy zdalnej rekrutacji (video-interviewing,




Marek Hyla

zdalne assessmenty , czy wywiady) również zaczną być częściej wykorzystywanymi narzędziami wprocesie rekrutacji.

6. Potrzeba wdrożenia nowych modeli przywództwa

Nowe organizacje (globalne, zatrudniające wiele generacji, stawiające na innowacyjność, etc.)

wymagają nowego modelu przywództwa. Przywództwa, które:

• wyjdzie na przeciw konieczności zdalnej współpracy i zarządzania pracownikiem na odległość, • weźmie pod uwagę konieczność wsparcia pracownika w pozyskiwaniu nowych kompetencji

(action learning;on-the-job training; peer-to-peer learning), • buduje pracownika (empowerment ), wspiera innowacyjność, kształtuje odpowiednią kulturę

(role model ), • oparte jest o głębokie rozumienie biznesu oraz ludzi.

Programy szkoleniowe skupione na przywództwie ulegną też dalszej ewolucji wychodząc na przeciwpowyższym potrzebom.

7. Zmiany w funkcji HR

Dynamika zmian rynkowych, pociągająca za sobą konieczność zmian w organizacji wpłynie równieżna potrzebę zmian w funkcji HR. Zmiany te dotyczyć będą:

• konieczności dostosowania działań do potrzeb nowych "grup odbiorców", takich jak:pracownicy czasowi, podwykonawcy, współpracujący z firmą pracownicy emerytowani,nowozatrudnieni pracownicy, a nawet przyszli, hipotetyczni kandydaci do pracy,

• przeniesienia działań back-office'owych i administracyjnych do rozwiązań informatycznych,co nie tylko ograniczy koszty, ale także pozwoli skupić się na meritum działań HRowychbudujących wartość biznesową tej funkcji,

• konieczności doszkolenia pracowników działów HR w zakresie rozumienia biznesu,

rozumienia nowoczesnych technologii (które odgrywają coraz większą rolę w ich pracy) orazzmian (technologicznych, biznesowych, związanych z ludźmi, etc.), które dotykają dziedzinęzarządzania ludźmi.

Analitycy Bersina przedstawiają ewolucję działów HR jak poniżej.




Marek Hyla

8. Rosnący rynek rozwiązań do zarządzania talentami

Rynek rozwiązań informatycznych służących do zarządzania talentami eksplodował w 2010 roku.Szereg fuzji (było ich chyba ze 6) sprawił, że jest on teraz bardziej uporządkowany. Wprawdzie giganci(Oracle, SAP) nie załapali się jeszcze na tę falę, niemniej na rynku jest małych kilkudziesięciu graczyoferujących rozwiązania służące do wszechstronnego zarządzania talentami od momentu powzięciadecyzji o rekrutacji do momentu odejścia pracownika na emeryturę (a nawet i jeszcze dalej).

9. Wymiana systemów do obsługi działań HR

Rozwiązania informatyczne służące do obsługi procesów HR zestarzały się. Zaczynają nie nadążać zadynamiką zmian (raz jeszcze: globalizacja, multigeneracyjność, niezbędne zmiany w funkcji HR, etc.).Zaczynają również nie korespondować z bieżącymi możliwościami technologicznymi (SaaS). Wedługanalityków Bersina rok 2011 będzie w USA rokiem wielu wdrożeń nowych rozwiązań informatycznychi czasem pożegnań ze starymi. Modelem, który stanie się dominującym będzie kupowanie usługi(SaaS - Software as a Service), a nie wewnętrzne wdrażanie rozwiązań, co pozwoli uniknąćuciążliwych i kosztownych upgrade'ów i aktualizacji oprogramowania.

10. Rosnące zrozumienia wagi HR przez executives

Według raportu - menedżerowie (również ci wysokiego szczebla) coraz lepiej rozumieć będą rolę iwagę HR w organizacji. HR będzie coraz częściej traktowane jako partner mający realny wpływ nasukces biznesowy firmy. Pokryzysowy czas jest dobrym momentem na nowe rozdanie w relacjachHR-biznes; pokazanie, że funkcja HR może być istotnym czynnikiem budowania przewagikonkurencyjnej na rynku.




Marek Hyla

10 TECHNOLOGICZNYCH TRENDÓW BIZNESOWYCH...

27 grudnia 2010

...opisuje McKinsey Quarterly w ciekawym,pełnym przykładów artykule pokazującym jakpoprzez nowoczesne możliwości technicznezmieniać się będzie biznes w drugiej dekadzie

XXI wieku.

Na koniec (jak zwykle) link - wcześniej jednak kilka słów podsumowania i wybrane przykłady...

10 trendów wymienionych przez autorów to:

1. Wzrost znaczenia rozproszonego tworzenia treści

Czy wiecie, że 68 milionów blogerów wywiera wpływ na to, co kupujemy poprzez swojerekomendacje i oceny produktów? Czy wiecie, że 70% menedżerów wysokiego szczebla przyznaje, iżw ich otoczeniu biznesowym tworzona jest treść w modelu społecznościowym? Facebook "wynajął"(hmm, raczej zachęcił... bo nic za to nie płaci) 300.000 członków prowadzonej przez siebiespołeczności do przetłumaczenia Facebooka na 70 języków (przetłumaczenie na język francuskizajęło... 1 dzień)? Firmy tworzą społeczności użytkowników swoich produktów po to, by samoużytkownicy służyli sobie radą i pomocą ograniczając tym samym nakłady potrzebne na wsparcietechniczne?

2. Otwarcie organizacji na pełen potencjał Internetu

Czy wiecie, że coraz więcej organizacji staje się dzięki sieci bardziej transparentnymi publikując w niejwięcej informacji o sobie? Czy wiecie, że Internet, dzięki swojej otwartości, staje się coraz głębsząkopalnią eksperckości - dzięki niemu można sięgać po kompetencje nie tylko zatrudnionych u nasludzi, ale także ludzi w naszych bliższym oraz dalszym otoczeniu? Dzięki sieci firmy skupią się nazarządzaniu zadaniami i talentami, a mniej skupiać się będą na zarządzaniu pracownikami, gdyżpojęcie pracownika ulegnie rozmyciu... Nie będzie ważne czy ktoś jest zatrudniony, czy tylkowspółpracuje "na chwilę" z naszym zespołem - ważnym będzie wykonanie przez niego/nią określonejpracy bazującej na konkretnych kompetencjach.

3. Rosnąca skala zdalnej współpracy

Pracownicy wiedzy (knowledge workers) stają się coraz liczniejszą grupą zawodową. Niezbędne jestwyposażenie ich w odpowiednie narzędzia pracy, a także budowanie odpowiedniej kultury, któraudrożni kanały wymiany wiedzy. Podane w artykule przykłady pokazują w jaki sposób firmy korzystająz nowoczesnych technologii w tym zakresie. Internetowe środowiska do komunikowania się naodległość nie tylko wspierają wewnętrzną komunikację, ale także służą do kontaktów z klientami.

4. Wzrost znaczenia "Internetu rzeczy"

Internet powstał by ludzie komunikowali się ludźmi. Dość szybko przekształcił się w rozwiązanie, wktórym ludzie komunikowali się z maszyną. Dziś coraz częściej Internet służy do komunikowania sięmaszyn z maszynami. Coraz więcej urządzeń ma możliwość nie tylko sięgania po dane umieszczone wsieci, ale także umieszczania ich tam. Czy wiecie, że planuje się uzależnianie motoryzacyjnych składek

ubezpieczeniowych od sposobu, w jakim korzysta z auta kierowca? Wystarczy umieścić w aucie małeurządzenie zbierające dane na ten temat i przesyłające je do sieci, aby było to możliwe...




Marek Hyla

5. Analiza masywnych danych

Nowoczesne technologie pozwalają nam zbierać i analizować nieprzebrane ilości danych. W obecnymświecie, po obecnych kosztach (które, nota bene, będą spadać) można zbierać i analizować dosłowniewszystko. Już nie tylko Google, eBay i Amazon budują wielkie bazy danych zachowań konsumentów.Także firmy działające "w realu" budują ogromne bazy danych oraz przegrzebują je na milionsposobów szukając wzorców zachować, scenariuszy nowych promocji, zależności rządzących rynkiem.Dane te pozwalają również budować wirtualne obrazy zależności, które umożliwiają symulowaniescenariuszy działań przed ichj podjęciem w poszukiwaniu tych najkorzystniejszych.

6. "Zieloność" działań

W wielu organizacjach w Polsce wciąż ten trend wydaje się być mało istotny. Sustainability (wwolnym tłumaczeniu "zgodność z wymogami natury") jest jednak jednym ze słów, które pojawiają sięcoraz częściej na konferencjach, w artykułach, badaniach i raportach na temat głównych czynnikówwpływajacych na biznes światowy. W artykule pojawia się w kontekście optymalizowania działań ITpod tym kątem (zmniejszenie liczby serwerów, "zielone" data center , zmniejszenie zapotrzebowania

na energię przez infrastrukturę IT, etc.).

7. Wszystko jako usługa

Lotnym hasłem ostatnich miesięcy (a może już lat) jest Software-as-a-Service (SaaS) - zakupoprogramowania nie w postaci instalowalnej na komputerze, ale jako dostęp (liczony np. wminutach) do tegoż programu w sieci. Idea "nie-kupowania browaru, aby napić się piwa", staje sięcoraz powszechniejsza. Czy wiecie np., że testowane są modele sprzedaży czasu pracy silnika doodrzutowca zamiast kupowania tegoż silnika? Firma produkująca silniki nie będzie ich sprzedawać -zamiast tego sprzeda np. 1.000 jego pracy (zapewniająca jednocześnie jego serwis wliczony w czaspracy). Czy wiecie, że istnieją już firmy (CarShare, ZipCar), które pozwalają korzystać ze

współdzielonego zasobu jakim jest auto bez konieczności jego kupowania?

8. Wielostronne modele biznesowe

Z reguły mamy do czynienia z dwustronnym modelem biznesowym - jedna strona coś dostarcza, adruga za to płaci. Autorzy opracowania sugerują, iż ten dwustronny model zacznie coraz częściej byćzastępowany przez modele wielostronne - modele, w których uczestniczą trzy, a może i więcejpodmiotów. Przykładem niech będą gazety, które każą sobie płacić zarówno za umieszczanie reklam(płacą reklamodawcy), jak i za treść (płacą czytelnicy). Innym ciekawym przykładem są serwisyinternetowe oparte o model " freemium" (np. Flickr, Skype), w którym część użytkowników płaci zausługi premium, a ogromna rzesza korzysta z nich za darmo. Zarówno ci płacący, jak i niepłacący sąniezwykle istotnymi ogniwami modelu biznesowego danego serwisu.

9. Oddolna innowacja

Pod pojęciem "oddolna" rozumiem nie tyle pracownika w piramidzie struktury organizacyjnej, aleodnajdowanie innowacyjnych rozwiązań na styku technologii oraz masowych potrzeb społecznych.Powszechność nowych technologii (Internet, sieci komórkowe) otwierają ogromne możliwości w tymzakresie. Kilka przykładów podanych w artykule obrazuje tę ideę.

10. Kreowanie społecznych wartości poprzez lepsze wykorzystanieinfrastruktury

Coraz więcej ludzi mieszka w miastach, które są coraz mocniej oplecione wysoce zinformatyzowanąinfrastrukturą techniczną. Inteligentne sieci energetyczne, sieci wodociągowe, sieci kamer, itp.sprawiają, że możliwe jest coraz doskonalsze zarządzanie zasobami - nie tylko energią, wodą, czy




Marek Hyla

gazem, ale także przestępczością, edukacją, usługami dla obywateli. Pozwalają także na lepszeplanowanie działań na poziomie gminy, miasta, czy też kraju.

Zachęcam do przeczytania artykułu. Znajdziecie go tutaj. Zawiera interesujące przykłady, wieleprzypisów i dodatkowych linków.




Marek Hyla

RÓŻNICE GENERACYJNE A UCZENIE SIĘ29 grudnia 2010

W okresie okołoświątecznym mam trochę więcej czasu

na sięgnięcie do zaległych źródeł. Dziś wygrzebałemraport firmy Achieve Global pod tytułem "Survey

Analysis: Employee Motivation by Generation Factors"(„Motywacja pracowników, a czynniki generacyjne”).

Generalnie - dotyczy zagadnień związanych z motywacją. Mnie jednak dały do myślenia dwa wykresy:

Ten pierwszy pokazuje, iż im człowiek starszy tym:

• bardziej skostniały pod względem rozwoju/doskonalenia,

• bardziej polega na sobie.

Pokazuje jednocześnie, że nie ma wielkiej różnicy generacyjnej w zakresie budowania wokół siebierelacji (szkoda, że badanie nie dotyczyło form budowania tychże - tu zapewne pojawiłyby się dużeróżnice).




Marek Hyla

Drugi wykres wydaje mi się ciekawszy...

Po pierwsze - w pierwszym segmencie wykresu widać wyraźną lukę w gotowości dosamodoskonalenia się zawodowego średnich generacji. To ci najstarsi i najmłodsi są do tego chętni,zmotywowani, gotowi.

Po drugie (co potwierdzają też moje osobiste obserwacje) - w drugim segmencie widać, iżprzedstawiciele Generacji X są chętni do inwestowania we własny rozwój również poza firmą. Doinwestowania własnego czasu i własnych pieniędzy w swój sukces zawodowy.

I po trzecie wreszcie - w segmencie trzecim widać wyraźnie iż wraz ze zmianami generacyjnymi chyląsię ku upadkowi formalne metody szkoleniowe. Różnica pomiędzy najstarszą, a najmłodszą generacjąpracowników to prawdziwa przepaść.




Marek Hyla

SEZON NA PROGNOZY...7 stycznia 2011

... na rok 2011 już się zaczął.

Dziś krótkie podsumowanie artykułu opublikowanegona witrynieTraining Industry , który zbiera (w postaci - a

jakże - dekalogu) swoje przewidywania na temat rynkuszkoleń w 2011 roku. Jak zwykle - przewidywania sąoparte o rynek USA, ale warto je znać, gdyż

"rykoszetem" często również dotykają rynku polskiego.

Oto lista (po szczegóły zapraszam do artykułu):

• Szacuje się, iż nakłady na szkolenia w roku 2011 wzrosną o około 7-9% w stosunku do roku2010

• Zatrudnienie w działach szkoleń wzrośnie o 2% (to przewidywanie nie zgadza się z ogólnym

trendem pokazywanych przez innych analityków rynku, ale być może akurat rok"pokryzysowy" będzie sprzyjał wzrostowi zatrudnienia)

• Działania outsourcingowe w domenie szkoleń będą ewoluować z kompleksowych idługoterminowych do punktowych i selektywnych

• Rola lidera szkoleń będzie dalej ewoluować od osoby zarządzającej procesem szkoleń do roliarchitekta rozwiązania szkoleniowego

• Technologie szkoleniowe bardziej zdecydowanie wkraczać będą w świat sieci społecznych,zdalnej współpracy i wirtualnych rozwiązań

• Szybkość stanie się krytycznym czynnikiem działań rozwojowych

• Na rynek szkoleń coraz intensywniej wdzierać się będą instytucje do tej pory kojarzone zedukacją

• Treść szkoleniowa będzie konwertowana do postaci ułatwiającej jej efektywne przyswajanie• Miary sukcesu szkoleń będą ewoluować z pomiaru liczby uczestników na pomiar treści, z

którą uczestnicy się zapoznali

• Większy nacisk będzie kłaść się na adekwatność i dobre dostosowanie treści/informacji dopotrzeb osób szkolonych

Całość artykułu znajdziecie tutaj. Wszystkie postulaty znajdziecie tam lekko rozwinięte i omówione.




Marek Hyla

MCKINSEY O WEB 2.017 stycznia 2011

Dziś, ponownie, krótka (tym razem) informacjazaczerpnięta z witryny McKinsey Quarterly.

W zasadzie - mógłbym w niej ograniczyć się do jednego zestawienia (wykresu), który mówi sam za siebie. Wykres dokonuje pewnej kategoryzacjifirm, które wdrożyły (bądź są na etapie wdrażania) mechanizmów Web 2.0 (mechanizmyspołecznościowe wspierające komunikację w organizacji poprzez rozproszenie i zdelegowanie naniższe szczeble inicjatyw w tym zakresie).

Przeprowadzone na grupie ponad 2.000 respondentów badania pozwoliły podzielić firmy na 4 typy:

1. firmy wdrażające inicjatywy Web 2.0,2. firmy, które wdrożyły takie mechanizmy wewnętrznie,3. firmy, które wdrożyły je również zewnętrznie,

4. firmy w całości "zsieciowane w trybie 2.0".Popatrzcie na wykresie poniżej jak zmienia się zakres wykorzystania tych mechanizmów w organizacji(Degree of usage). Popatrzcie również jakie korzyści osiągają organizacje z wykorzystaniamechanizmów Web 2.0 (Organizational Impact ). Zwróćcie uwagę na aspekty rozwojowe iszkoleniowe Web 2.0 (Increased information sharing - zwiększona wymiana informacjim czy też Lesshierarchical information flows - mniej zhierarchizowany przepływ informacji). Inne korzyści też są,oczywiście, warte pożądania...




Marek Hyla

Całość artykułu pod nazwą "The rise of the networked enterprise: Web 2.0 finds its payday " (wwolnym tłumaczeniu "Powstanie zsieciowanego przedsiębiorstwa: Web 2.0 znajduje swoją drogę"znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

NAJLEPSZE PRAKTYKI EFEKTYWNYCH DZIAŁÓW HR 31 stycznia 2011

Pod takim właśnie tytułem (The Top Best Practices for the High-Impact HR Organisation) ukazał się kilka dnitemu raport opublikowany przez firmę analityczno-doradcząBersin&Associates. Powtarzam to zawsze,więc teraz też muszę - mimo dużej i zróżnicowanejpróby (ponad 700 firm) raport ten spogląda nazagadnienie z perspektywy amerykańskiej. Niewszystkie więc wnioski muszą być natychmiastadaptowalne na naszym rynku. Sądzę jednak, żemogą być ciekawą inspiracją dla wszystkich osóbodpowiedzialnych za funkcję HR.

Oto krótkie podsumowanie tez postawionych w raporcie...

W pierwszej części dokumentu autorzy przedstawiają trzy "prawdy" (jak sami je nazywają) dotyczącesposobu działania funkcji HR.

1. Wielkość ma znaczenie

W oparciu o badania stwierdzono, iż rynek pod względem sposobu funkcjonowania działu HRpodzielić można na 3 segmenty:

• firm zatrudniających do 5000 osób, których działania w domenie HR są bardziejzindywidualizowane - specyficzne dla danej organizacji (tylko 21% charakterystyk - normdziałań, praktyk, sposobów funkcjonowania jest wspólnych między różnymi organizacjami),

• firm zatrudniających pomiędzy 5000 a 15000 osób, które zaczynają doceniać efekt skali w

swoich działaniach; te powielają między sobą już 40% charakterystyk,• firm zatrudniających ponad 15000 osób, które intensywnie wykorzystują ideę centrum usług

współdzielonych (HR shared-services), i które w swoich charakterystykach są niemal podobne(84% spośród 140 parametrów są pomiędzy tymi firmami zbieżne.

2. Jeśli fundamenty są kiepskie - zawali się cała budowla

Wiele działów HR dąży do tego, by budować swoją rolę w organizacji; by być równorzędnympartnerem dla funkcji biznesowych. Badania pokazują jednak, że bardzo istotną rolę w osiągnięciutego rezultatu jest doskonałe wykonywanie przez dział HR zadań w zakresie swoich podstawowychfunkcji (rekrutacja, obsługa wynagrodzeń, wdrażanie nowych pracowników, etc.). Działy HR, któreoceniane były poniżej średniej w zakresie tych podstawowych funkcji trzy razy częściej określały

siebie jako niedoceniane przez menedżerów z biznesu. Celem numer jeden działu HR powinna być




Marek Hyla

więc doskonała realizacja podstawowych swoich funkcji - dopiero na nich można budować pozycjęfunkcji HR w organizacji.

3. Ewolucja jest lepsza od rewolucji

Duże zmiany wymagają dużego zaangażowania. To zaangażowanie zwykle wpływa negatywnie na

poziom usług świadczonych przez dany zespół - duża zmiana krótkookresowo zwykle do pogorszeniasytuacji. Efektywny działa HR nie może pozwolić sobie na taką sytuację. Stąd lepsze jest budowaniekultury ciągłego, ewolucyjnego poprawiania i modyfikowania sposobu działania.

W oparciu o badanie opisano również 10 najlepszych praktyk wysokoefektywnej funkcji HR. Oto ichpodsumowanie...

1. Mocne relacje, dobre rozumienie biznesu oraz dobrze zdefiniowaneprocesy

Dobrze funkcjonujący dział HR powinien umieć sprawnie odpowiedzieć na każde wyzwaniebiznesowe. Aby było to możliwe niezbędne są dobre relacje z działaniami biznesowymi organizacjioraz doskonałe rozumienie ich potrzeb skutkujące dobrym rozwiązaniem wyzwania. Nie bezznaczenia jest również dobre funkcjonowanie (a więc ich opisanie, wdrożenie, konserwowanie, etc.)procesów obejmujących działania funkcji HR.

2. Dobre, aktualne i adekwatne do potrzeb biznesowych dane

Efektywny dział HR potrafi analizować dane i przewidywać. W oparciu o te dane możliwe jestpodejmowanie krótko- i długoterminowych decyzji o charakterze biznesowym. Zbieranie i analizadanych jest procesem rozłożonym w czasie stąd ważne jest, by stosowne związane z gromadzeniem

informacji podjąć stosunkowo szybko, a po uruchomieniu odpowiednich procedur orazmechanizmów konsekwentnie je stosować.

3. Misja, wizja i wartości działu HR

Wysokoefektywne działy HR wyselekcjonowane w przeprowadzonym badaniu miały swoją misję iwizję działania. Potrafiły komunikować ją inspirującym i zachęcającym do działania językiem.Budowały oparte o pozytywne wartości środowisko pracy oraz nie bały się jasno komunikować tychwartości w organizacji. Najbardziej efektywnymi filozofiami były te oparte o kulturę innowacyjności,współpracy, tworzenia najbardziej przyjaznego i pożądanego miejsca pracy. Te najgorsze oparte byłyo praktyki dążenia do maksymalnej efektywności i cięcia kosztów.

4. Budowanie efektywnej roli HR business-partnera

Rola business-partnera jest bardzo różnie rozumiana w różnych organizacjach. Te najbardziejefektywne postrzegają HR business-partnera jako doradcę i partnera w rozwiązywaniu wyzwańbiznesowych, planowaniu zasobów ludzkich, rozwoju przywództwa, coachingu, etc. Te organizacje,które zajmują dolne rejestry w zestawieniach efektywności działania zwykle rozumieją rolę funkcji HR

jako wyłącznie administracyjną - jako miejsce w organizacji, gdzie można "zamówić" z góryzdefiniowany zakres usług (rekrutacja osoby, zorganizowanie konkretnego szkolenia, itp.).

5. Elastyczność jako jedyna odpowiedź na dynamikę biznesu

Efektywne działy HR są elastyczne i odporne na wstrząsy przychodzące z biznesu. Według badań natę elastyczność nie ma wielkiego wpływu sposób funkcjonowania funkcji HR (scentralizowana vs




Marek Hyla

zdecentralizowana). Zdolność szybkiej adaptacji struktur, procedur, czy sposobu funkcjonowania jestkluczem do sukcesu.

6. Self-service oparty o nowe technologie

Według badania jednym z kluczowych elementów wpływających na efektywność funkcji HR jest

zbudowanie takich narzędzi oraz procesów, które pozwalają różnym interesariuszom samodzielnieradzić sobie z różnymi problemami. Portale służące do wymiany wiedzy, rozwiązania intranetowebądź Internetowe wspomagające rekrutację, sieci społeczne wyzwalające potencjał peer-to-

peer learningu, portale z wielowymiarowymi zestawieniami analitycznymi pozwalającymipodejmować decyzję - to tylko przykłady narzędzi technicznych, które mogą zdjąć z działu HR wielupracy, a jednocześnie w istotny sposób poprawić relacje działu HR z innymi strukturami w firmie orazpoza nią.

7. Pomiar efektywności działań

Nowe rozwiązania informatyczne (platformy szkoleniowe, kompleksowe systemy do zarządzania

talentami, systemy HR, hurtownie danych, itp.) pozwalają wprowadzić nowy wymiar w zakresieanalizy informacji. Dzięki tym mechanizmom i można, i trzeba zacząć analizować wpływposzczególnych działań (zarównow wymiarze systemowym, jak i w wymiarze indywidualnym) naefekty biznesowe. Wysokowydajne dziły HR wdrażają i udoskonalają systemy analizy danych pod tymkątem.

8. Rozwój funkcji HR

Skupiając się na rozwoju innych działy HR często zapominają, iż w dobie dynamicznych zmian narynku ich pracownicy również wymagają ciągłego doskonalenia. Niezbędne jest wobec tegozaplanowanie oraz skuteczna realizacja polityki rozwojowej również i w funkcji HR. Rozwój tenpowinien dotyczyć przede wszystkim dobrego rozumienia biznesu, w jakim działa firma oraz wiedzybranżowej - brak w tej dziedzinie bowiem mocno przekładają się na brak możliwości nawiązaniadobrych relacji z innymi partnerami z innych działów firmy.

9. Nie da się robić wszystkiego - czyli outsourcing

Wysokowydajne działy HR skupiają swoją uwagę na tych działaniach, które muszą wykonywać same -takich jak np. budowanie dobrych relacji biznesowych z innymi działami w firmie lub projektowaniededykowanych rozwiązań wspierających inne działy w firmie. Mają jednocześnie określonąstrategię outsourcingu usług - przede wszystkim tych powtarzalnych, generycznych.

10. Są ważni i ważniejsi

Działy HR o niskiej efektywności działania starają się dzielić swoje usługi (swój czas) po równopomiędzy wszystkich interesariuszy. Starają się więc stosunkowo niewielką porcją masła (żaden zdziałów HR nie ma chyba komfortu posiadania w swoich strukturach "nadmiarowych" pracowników)całą kromkę chleba równą warstwą - warstwa ta jest wszędzie tak samo "chuda". Wysokowydajneorganizacje przyjmują inną strategię - traktując jako priorytet obsługę menedżerów linii biznesowych.Działania nakierowane na generowanie biznesu mają więc priorytet wobec innych działań.

Executive Summary do raportu, którego streszczenie przedstawiłem powyżej znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

BERSIN - TALENT WATCH ORAZ LEARNINGLEADERS18 marca 2011

W ręce wpadły mi dwa ciekawe opracowaniaopublikowane przez firmę analityczno-doradczą Bersin&Associates. Jedno pokrótce omówię(Talent Watch), drugie, które jest zbiorem casestudies - nie (gdyż musiałbym je jedno po drugimtłumaczyć i opisywać)...

Talent Watch jest badaniem skupionym na zarządzanietalentami, które jest dość regularnie wykonywaneprzez firmę - stąd możliwe są porównania, nakreślenietrendów, etc.

Z uwagi na fakt, iż tematyka bloga nie pokrywa się wpełni z przedmiotem badań - skupię się w swoichuwagach tylko na wybranych elementach i wnioskach.

W perspektywie ostatniego roku poprawiła się (i tak już dobra) ocena biznesu - tylko 13% respondentówpesymistycznie patrzy na swoje otoczenie (przedrokiem odsetek ten wynosił 19%).

Wciąż kluczowym wyzwaniem jest presja na cięciekosztów (40% - spadek z 47%). Na znaczeniu jednak zyskuje konieczność wzmocnienia innowacyjności(37% - wzrost z 30%) oraz umiejętność odpowiedzi na gwałtowne zmiany uwarunkowań rynkowych

(31% - wzrost z 25%).Najważniejszymi wyzwaniami dla firm wskazywanymi przez respondentów były: rozwój iwypuszczenie na rynek nowych produktów i usług (47% - wzrost z 42%), restrukturyzacje (28%),zmiany w strategii firmy (28% - spadek z 36%) oraz zmiany regulacyjne wpływające na biznes (28%).

Najważniejszymi wyzwaniami w domenie rozwoju są, według respondentów: niezmiennieprzywództwo ( od lat na pierwszym miejscu - w niniejszym badaniu 63%, ale spadek z 66%), rozwójinnowacyjności (61%), doskonalenie korporacyjnej kultury uczenia się (60%), a także rozwój ludzi zezmianami, których doświadczają - nowe produkty, nowe regulacje, nowe rynki, etc. (60%). Istotnymwyzwaniem, na jaki zwraca się uwagę jest również budowa kultury efektywności - performance-driven culture (58%).

Do ciekawych wniosków prowadzi analiza wykresu pokazującego zdolność do osiągania efektów( Ability to execute). Otóż wynika z niego, że ta zdolność jest dość równo rozłożona pomiędzywszystkie szczeble organizacyjne (wzrost wraz z poziomem zarządzania wcale nie jest znaczący).

Widać natomiast dość wyraźnie, iż kryzys został odtrąbiony... Respondenci wyraźnie pokazują nawzrost presji na cięcia w budżetach HR jak i w budżetach szkoleniowych.

Jakie są przewidywania na następne 6 do 12 miesięcy pod względem priorytetów związanych zzarządzaniem talentami?

1. rozwój przywództwa,2. rozwój kultury efektywności,3. rekrutacja - wypełnienie wakatów właściwymi kandydatami,

4. rozwój zaangażowania i retencji pracowników.

To tyle z zagadnień, które rzuciły mi się w oczy...




Marek Hyla

EFEKTYWNOŚĆ RÓŻNYCH FORM ROZWOJOWYCH30 marca 2011

Na wielu spotkaniach z Klientami czy też na wielu

konferencjach pada pytanie - "ja się ma efektywność e-szkoleń do szkoleń tradycyjnych?". Szczerze mówiąc -zawsze miałem problem z dobrą odpowiedzią na nie.

Drugim takim trudnym pytaniem było pytanie oefektywność e-learningu w kontekście szkoleńmiękkich. Niby ogólnie wiadomo, że im "twardsza"wiedza tym łatwiej wtłoczyć ją w ramki samoszkolenia,ale czy to oznacza, że w świecie szkoleńelektronicznych w ogóle nie sprawdzają się tematyzwiązane z komunikacją, przywództwem,zarządzaniem ludźmi? To pytanie też było trudnym...

... do dziś!

Właśnie wpadł mi w ręce dokument (dzięki Henryk!)pod nazwą "The Real ROI of Leadership Development:Comparing Classroom vs. Online vs Blended Delivery ",który opisuje kompleksowe badania efektywnościszkoleń realizowanych na trzech grupach:

1. osób, które korzystały wyłącznie z e-szkoleń,2. osób, które szkolone były wyłącznie przy pomocy form tradycyjnych,3. osób, które poddane były procesowi blended-learningowemu.

Wobec wszystkich 3 grup przeprowadzone zostały kompleksowe analizy w oparciu o modelKirkpatricka (a w zasadzie - Philipsa; nieznających odsyłam do mojego wcześniejszego postu tutaj).Grupa badawcza wynosiła wprawdzie ponad 2000 osób, ale rozkład był bardzo nierównomierny(uczestnicy mieli możliwość wyboru formy szkolenia) - forma e-learningowa była najmniej liczbiereprezentowana w badaniach (raptem 105 osób). Ważnym jest również to, iż przedmiotem szkoleniabyło przywództwo (umiejętności miękkie).

Nie będę referował całego dokumentu (link - jak zwykle - na końcu) - podzielę się tylkonajciekawszymi wnioskami.




Marek Hyla

Poziom 1 oraz 2 – tu nie ma znaczących różnic

Każda z form szkolenia generowała podobną samoocenę ankietową (poziom 1) oraz podobne wynikipozyskanej wiedzy zbadane na podstawie testów.

Poziom 3 – tu robi się ciekawie...

Zbadana po 3 miesiąca zmiana zachowań (w oparciu o ocenę 360 stopni) wskazuje, że najbardziejskuteczną pod tym względem formą rozwojową jest podejście blended learningowe. "Istotną" lub"wyjątkową" zmianę zachowań zanotowało 32% uczestników e-szkolenia, 42% uczestników szkoleniatradycyjnego oraz 51% uczestników szkolenia blended learningowego.




Marek Hyla

Poziom 4 – pokrywa się mocno z poziomem 3

Tu, można rzec, bez rewelacji - to co najmocniej wpływało na postawy, najmocniej też wpływa nabiznes.

Poziom 5 – a tu... mała rewolucja

Niby wciąż "na prowadzeniu" pozostaje forma blended learningowa, ale popatrzcie, co stało się zdysproporcją pomiędzy tradycyjną formą prowadzenia szkoleń, a formą e-learningową. Dzięki dośćdużej skali (ponad 100 osób) koszt przeszkolenia poprzez e-learning był na tyle niższy od szkoleniatradycyjnego, iż zniwelował różnice związane z efektami biznesowymi. Dzięki temu e-learning (zperspektywy liczb/biznesu) jawi się jako forma równie efektywna jak szkolenie tradycyjne.

Tutaj znajdziecie link do całego dokumentu, w którym znajduje się wiele ciekawych opisówbudujących kontekst przedstawionych powyżej bardzo ramowych wniosków.




Marek Hyla

SZANSA W SIWYCH WŁOSACH?18 kwietnia 2011

Tak w bardzo wolnym tłumaczeniu mógłby brzmieć

tytuł jednej z najnowszych publikacji The EconomistIntelligence Unit (" A silver opportunity? Risinglongevity and its implications for business"). Dokumentten odnosi się generalnie do zagadnień biznesowych, anie tylko szkoleniowych - zrobię więc dzisiaj wyłączniekrótki skrót. Dla zainteresowanych całością publikacji -link na końcu wpisu...

Na początek - przewidywania... Popatrzcie na wykresponiżej i zwróćcie uwagę na odsetek osób poniżej 5oraz powyżej 65 roku życia. Obecna dekada jest dekadąmniej więcej równowagi - będzie na świecie tyle samo

osób bardzo młodych jak i dziś uważanych zaemerytów. Zwróćcie jednak uwagę co stanie się za lat20, 30, 40... Przez 100 lat (od roku 1950 do roku 2050)liczba osób 60+ wzrośnie z 200 milionów do... 2miliardów.

Wszyscy wiemy o potrzebie wydłużania wieku emerytalnego. Nie o tym jednak chciałem - gdyż teelementy raportu, które odnoszą się do przestrzeni szkoleniowego oraz HRowej zwracają uwagę nazupełnie inne zagadnienia.

... jak np. umiejętność rozumienia potrzeb starszych pracowników (tylko 14% respondentów uważatę umiejętność jako wysoką),

... jak np. gotowość struktur organizacyjnych oraz działań HR do radzenia sobie z wyzwaniem jakim jest (i będzie w coraz większym stopniu) zarządzenie starszymi pracownikami; zarządzenia w




Marek Hyla

wymiarze wyjścia na przeciw ich potrzebom, ich oczekiwaniom, ich postrzeganiu świata, itd. (tylko11% respondentów określa tę gotowość jako efektywną),

... jak np. umiejętność transferu wiedzy od osób starszych/doświadczonych w kierunku młodychpracowników (tylko 13% respondentów badania określa tę umiejętność jako efektywną).

Podnosi się również następujące ryzyka w domenie HR:• zwiększoną odpowiedzialność finansową pracodawcy wynikającą z potrzeb emerytalnych

oraz zdrowotnych ludzi starszych (40% respondentów),

• spadek dostępności młodych, utalentowanych pracowników (28% respondentów),

• wzrost kosztów wynagrodzeń związany z wyższą średnią wieku pracowników (24%respondentów).

W dokumencie przedstawiony jest krótki, ciekawy case BMW pokazujący w jakim kierunku już dziśidzie myślenie o dostosowywaniu organizacji do potrzeb ludzi starszych.

Na koniec już nie związana z przedmiotem, które poświęcam swoją energię, ciekawostka -rekomendacje dotyczące prognozowanych wzlotów i upadków całych branż związanych z

przedstawioną na wykresie powyżej sytuacją. Jeśli miałbym kupować akcje firm - to według tychrekomendacji kupowałbym udziały producenta brodzików łazienkowych, a sprzedawałbym udziałyproducenta wanien. Sprzedawałbym udziały producentów zabawek, wrotek, nart, etc. a kupowałbymfirm produkujących domowe roboty. Sprzedawałbym udziały firm obsługujących parki rozrywki, akupowałbym udziały firm sprzedających spokojne wycieczki.

Cóż, nim umrzemy świat się zmieni... I to zmieni się znacząco...

Tutaj znajdziecie raport EIU.




Marek Hyla

2011 CORPORATE ISSUES SURVEY 11 maja 2011

Właśnie wpadł mi w łapy świeżutki raport z badaniaprzeprowadzonego przez The Ken Blanchard Companiespoświęconego wyzwaniom biznesowym,przez jakimi stoją teraz firmy. Jako, że badaniarealizuje firma specjalizująca się w rozwojuprzywódczym - badania te są podporządkowanegłównie ewaluacji wyzwań ocierających się o funkcjemenedżerskie i rolę przywódczą.

Ciekawostką jest w nich to, iż od dwóch lat badania terealizowane są również w Polsce - można więc nietylko odnieść obraz rynku polskiego do światowego,ale również spróbować nakreślić pewne trendy na

naszym rodzimym rynku.Próba globalna (1300 executives) robi wrażenie.Niestety - w Polsce było tylko 41 respondentów.

Mimo to - popatrzmy i porównajmy wyniki...

Rynki globalne

Wpierw rzućmy okiem na rynki globalne i porównajmy wyniki z lat 2009, 2010 i 2011:

ponad 30% respondentów określa budżet szkoleniowy na rok 2011 jako wyższy niż w rokupoprzednim; ponad 45% nie widzi zmian w tym budżecie => tylko trochę ponad 20%zmniejsza budżet na szkolenia wobec roku 2010,

na przestrzeni ostatnich 4 lat największymi wyzwaniami biznesowymi w obszarzeprzywództwa i zarządzania pozostają te same trzy elementy: wyzwania natury gospodarczej,rozwój i ekspansja firmy oraz wzrastająca presja ze strony konkurencji,

największymi przestrzeniami nieefektywnego działania firm były w roku 2011: rozwój

przyszłych liderów (32% respondentów określiło swoje działania w tym zakresie jako bardzonieefektywne lub nieefektywne), radzenie sobie z potrzebą błyskawicznego budowaniakompetencji (31%), budowa kultury współpracy i dzielenia się wiedzą (28%),

na liście największych wyzwań menedżerskich jest trochę roszad - w roku 2011 trzebanajważniejszymi były: zarządzenie zmianą (53% respondentów), budowania zaangażowaniapracowników (46%) oraz kreowanie przyszłych liderów (44%); co ciekawe od roku 2007wyraźnie traci na znaczeniu wyszukiwanie i zatrzymywanie talentów (spadek z 62% na 37%) -zastanawiam się, czy przestało być to wyzwaniem dlatego, że firmy zaczynają sobie dobrze znim radzić, czy też dlatego, że sytuacja gospodarcza zrzuca na dalszy plan to zagadnienie?,

kluczowymi wyzwaniami po stronie pracowników są natomiast: umiejętności zarządzaniapodległymi ludźmi (57%), wzrost produktywności (53%) oraz umiejętności budowania

zespołu (50%).




Marek Hyla

I na koniec - trochę ni z gruchy, ni z pietruchy pojawiają się dwa pytania dotyczące wykorzystaniamediów społecznościowych w organizacjach... Dwoma wiodącymi narzędziami społecznościowymiwykorzystywanymi globalnie są Facebook (34% respondentów) oraz LinkedIn (22% respondentów).Potem nie ma długo, długo nic... 56% respondentów planuje przy tym wzrost wykorzystania mediówspołecznościowych w przyszłym roku.

Polska

A oto kilka wniosków z badania przeprowadzonego w Polsce:

znacznie mniej respondentów niż na rynkach światowych określa swój budżet szkoleniowy jako wyższy, niż w roku 2010 - jest ich tylko 17%; ponad 40% definiuje go jako niższy...,

wydaje się, że w Polsce borykamy się z nieco innymi wyzwaniami biznesowymi, którymi są:wzrost i rozwój firmy, presja ze strony konkurencji oraz wrażliwość cenowa klientów,

inne są również wyzwaniami przed jakimi stoją polscy menedżerowie w obszarzeprzywództwa i zarządzania - tu wskazano: wzrost innowacyjności, redukcją kosztów orazbudowanie zaangażowania pracowników,

wyzwania pracowników w Polsce także istotnie (według wyników badania) również się odglobalnych - za najważniejsze trzy uznano: redukcję kosztów, umiejętność podejmowaniadecyzji oraz umiejętności sprzedażowe.

W Polsce wśród mediów społecznościowych wykorzystywanych korporacyjnie za najważniejszeuważa się Facebooka oraz Twittera i YouTube. Determinacja do zwiększenia wykorzystania tych formkomunikacji jest też trochę mniejsza - choć całkiem wysoka (37% respondentów chce ichzwiększenia).

Konkluzje

Jak dobrze przyjrzeć się wynikom - to można postawić hipotezę (możecie powiedzieć, że jest to

truizm/komunał...), że Polska nie jest samotną wyspą. Nawet jeśli wyniki nie są zbieżne z trendamiświatowymi (określanymi głównie poprzez pryzmat USA gdyż stamtąd, zapewne, pochodziławiększość respondentów), to idziemy kilka kroków za wyraźnie obserwowanymi kierunkami.

Tutaj znajdziecie wyniki badania światowego, a tutaj - polskiego wraz ze stosownym komentarzem.




Marek Hyla

ANALIZA TALENTÓW OD THE ECONOMIST27 maja 2011

Dziś wpadły w moje ręce wyniki dwóch globalnychbadań przeprowadzonych przez The Economist Intelligence Unit .

W pierwszym z nich (w którym wzięło udział prawie1700 organizacji) zainteresował mnie tylko jedenparametr. W odpowiedzi na pytanie "Co uważasz zanajwiększe wyzwanie dla Twojego biznesu" 31%respondentów wskazało braki w zakresie talentów iumiejętności (Talent and skills shortages). Było totrzecie wskazanie (po "ryzykach ekonomicznych" oraz"ryzykach politycznych") na liście...

Ta obserwacja natchnęła mnie do głębszegoprzyjrzenia się drugiemu dokumentowi pod tytułem:"The Global Talent Index Report: The Outlook to2015".

Global Talent Index to metodologia badawczastosowana przez EIU od 2007 roku. W chwili obecnejbadania te prowadzone są w 60 krajach (również w

Polsce), a wyniki obecnego raportu objęły opinie prawie 450 przedstawicieli wyższej kadrymenedżerskiej.

Global Talent Index to sparametryzowane badanie zwracające uwagę na szereg czynnikówprzypisanych do danego kraju takich jak: uwarunkowania demograficzne, system kształcenia

szkolnego i akademickiego, jakość siły roboczej (wiem, brzmi to kiepsko, ale tłumaczę dosłownie...),środowiska do kreowania utalentowanych jednostek, itd.

Na jakie kluczowe wnioski z badania zwracają uwagę autorzy raportu? Oto one:

absolutnym liderem w dziedzinie budowania potencjału w oparciu o talenty są StanyZjednoczone (przepaść między numerem 1, a kolejnymi jest naprawdę duża); jako czynnikisukcesu wymienia się doskonały system kształcenia akademickiego, wysoką (tu przepaść jestwręcz kolosalna) oraz zdolność do pozyskiwania talentów,

zwraca się również uwagę na siłę krajów skandynawskich, których z jednej strony słabością sąwyzwania demograficzne, z drugiej zaś siłą jakość i kultura pracy,

generalnie osoby odpowiadające za rekrutację są dość optymistycznie nastawione do swojej

zdolności pozyskiwania wysokiej klasy talentów... ...zwiększa się jednak trend do samodzielnego kształtowania wiedzy/umiejętności/postaw

wśród pracowników; trend ten jest szczególnie wyraźny w Azji, gdzie optymizm, o którymnapisałem powyżej jest najniższy,

za najrzadziej występującą, ale pożądaną i cenioną cechę nowozatrudnionego pracownikauważa się umiejętność radzenia sobie w zmiennym środowisku biznesowym (odporność,adaptowalność, "zwinność intelektualna", wszechstronność) - dalej nazwano te cechy"kreatywnością", ale moim zdaniem znacznie lepiej pasuje tu "zaradność w środowiskubiznesowym".

Jak patrzy się na listę to z lotu ptaka widać, iż:

• na czele są Stany Zjednoczone,• potem grupę pościgową tworzą kraje skandynawskie,




Marek Hyla

• następnie pierwszy trzon peletonu budują głównie kraje rozwinięte (przeważnie rodem zEuropy),

• potem mamy grupę krajów trochę-mniej-rozwiniętych (wśród nich na 29 miejscu, a więcdokładnie w środku stawki znajduje się Polska); ciekawostka - tylko dwa miejsca przed namiznaleźć można Japonię, a 4 miejsca za nami - Chiny,

• stawkę zamykają kraje rozwijające się.Tutaj znajdziecie kompletny raport. Warto popatrzeć na szczegółowe liczby... Ciekaw jestem np. czyzgadniecie jaki czynnik związany z rynkiem talentów najbardziej ciągnie Polskę w dół wedługmetodologii GTI (i jest, nawiasem mówiąc, niemal najgorszy wśród wszystkich badanych krajów - poBułgarii i Rumunii).




Marek Hyla

GARTNER O PRZYSZŁOŚCI ROZWIĄZAŃ IT ORAZPROCESÓW WSPIERAJĄCYCH HR 10 czerwca 2011

Wpadł mi w ręce dokument "Top Five HR Process Integrations That Drive Business Value". Generalnierzecz biorąc dotyczy integracji procesów w ramach oraz na styku funkcji HR z innymi przestrzeniamibiznesowymi. Ponieważ jednak dokument opracowany jest przez firmę SumTotal (mającą interes wtym, by krzewić konkretne tezy) nie opiszę jego zawartości...

Skupię się natomiast na stosunkowo niewielkim jego fragmencie, który jest swego rodzaju cytatem zanaliz przeprowadzonych przez firmę Gartner mniej więcej rok temu. Analizy te przedstawiająprognozy związane z wpływem poszczególnych HRowych procesów i/lub HRowych systemówinformatycznych na biznes.

Zagadnienia te zostały podzielone na 4 grupy.

Pierwszą z nich są rozwiązania i procesy, które dziś i przez najbliższe lata budować będą przewagękonkurencyjną. Wśród nich Gartner wymienia:

• rekrutację opartą na mechanizmach społecznościowych,

• narzędzia planowania i analiz zasobów ludzkich,

• mechanizmy/narzędzia społecznościowego uczenia się,

• wielkokorporacyjne systemy zarządzania zasobami ludzkimi oparte o mechanizm Software-as-a-Service,

• systemy informatyczne służące do zarządzania talentami.

W grupie drugiej znalazły się rozwiązania, które wciąż nie są powszechnie stosowane. Ich wdrożenienależy jednak rozpatrzyć w krótszej perspektywie, gdyż jeśli ich nie wdrożymy już za chwilę możemy

stracić dystans do konkurencji. Wśród nich znajdziemy:• systemy do zarządzania efektywnością ( performance) pracowników,

• systemy do zarządzania zasobami ludzkimi,

• systemy zarządzania zasobami ludzkimi oparte o mechanizm Software-as-a-Servicestosowane w mniejszej skali.

Grupa trzecia zawiera rozwiązania, które stają się przestarzałe z uwagi na nowe modele prowadzeniabiznesu, nowe zjawiska społeczne, nowe uwarunkowania rynkowe. W tej grupie znajduje się tylko

jedno rozwiązanie jakim są:

• systemy informatyczne do wspierania procesów rekrutacyjnych.

I ostatnia grupa to rozwiązania, które według analityków Gartnera w ciągu najbliższych 10 lat zniknącałkowicie z rynku. Tu umieszczono:

• platformy LMS (Learning Management System),

• obecnie funkcjonujące systemy zarządzania pracownikami w kontekście monitorowania izarządzania czasem ich pracy oraz obecnością,

• systemy oparte o bezterminowe licencje oraz wdrożone w siedzibie i na infrastrukturzeklienta,

• mainframe'owe systemy do zarządzania zasobami ludzkimi.




Marek Hyla

Tu, oczywiście, należy się po raz kolejny adnotacja, iż te prognozy dotyczą rynku globalnego -niekoniecznie w tej kolejności i w tych terminach docierając do Polski. Myślę jednak, że zwracająuwagę na dość ciekawe zjawiska, które wytyczają kierunki czekających na zmian.

Dla zainteresowanych - link do całego materiału jest tutaj (potrzebna krótka rejestracja).




Marek Hyla

THE HR FACTBOOK 20118 lipca 2011

Kilka dni temu trafiło na moją skrzynkępodsumowanie raportu The HR Factbook 2011 opublikowanego przez firmę analitycznąBersin&Associates. Niestety - tylko podsumowanie(executive summary ), ale darowanemu koniowi wzęby się nie patrzy...

Ale ja popatrzę - może nie w zęby, ale w zawartość, bonawet w tym skrócie jest kilka ciekawych informacji,które warto puścić w świat. Informacji, nota bene,dotyczących rynku amerykańskiego, ale ten dośćmocno promieniuje na świat, więc wnioski dla nas teżmogą być wartościowe...

W ostatnim roku wreszcie budżety HRowe poszły wgórę. Niewiele (raptem 1,4%), ale nawet i ta liczba pokryzysie może cieszyć. Średnie nakłady na działania HRna pracownika wyniosły nieco ponad 1200 USD.Większość (59%) nakładów na HR lokowana jest postronie kluczowych funkcji (core services), 32% idzie nazarządzanie talentami (tu również są szkolenia), a

pozostałe 8% na działania strategiczne funkcji HR (strategic HR services).

Największym wyzwaniem wspomnianego wyżej zarządzania talentami nie sa przy tym, oczywiście,szkolenia, ale pozyskanie tychże talentów. Wyzwania związane z rekrutacją i zatrzymaniem

odpowiednich osób wydają się być najważniejszymi.Rok 2010 było kolejnym rokiem rosnącego odsetka osób rozstających się z firmą (wyniósł 17,2%, rokwcześniej). Podejmowanych jest więc wiele działań mających na celu zmotywowanie wartościowychpracowników do pozostania w danej firmie.

Wśród działań strategicznych, co ciekawe, wymienia się działania na rzecz poprawy jakości życiapracowników (wellness). Te działania mają, oczywiście, służyć nie tylko pracownikom, ale takżeefektywności biznesowej. W ich ramach wdraża się programy premiowania prozdrowotnego trybużycia (niwelowanie otyłości, rzucanie palenia, etc.). Programy te nabierają dużej wagi wstrategicznym myśleniu o pracowniku, jako kluczowym elemencie budowania sukcesu firmy.

Raport pokazuje również, iż inwestycje w HR są wysokoopłacalne. Bersin bazuje tu na swoim modelu

4 poziomów zaawansowania funkcji HR w organizacji. Organizacje na poziomie 4 (najwyższym),według badania, mają 40% niższy odsetek zwolnień oraz ponaddwukrotnie wyższe obroty napracownika od organizacji pozostających na poziomie 1.

Streszczenie raportu w całości znajdziecie tutaj (wymagana krótka rejestracja). Polecam...




Marek Hyla

OD SAASA DO LASA...14 września 2011

Duże korporacje korzystają zwykle z wielkich systemów informatycznych. Każdy, kto przeżyłwdrożenie takiego systemu (np. SAP, SABA, czy PeopleSoft) wie, że projekt trwa długie miesiące iangażuje wiele przestrzeni biznesowych. Jest trudny, kosztowny - z jednej strony optymalizujeprocesy biznesowe pod pewnymi względami (poprzez automatyzację działań), ale z drugiej dokładazwykle wyzwań natury informatycznej.

Nie inaczej jest z rozwiązaniami wykorzystywanymi w przestrzeni HRowej.

Zainspirowany blogiem Josha Bersina sięgnąłem do witryny firmy Workday - specjalizującej się wudostępnianiu specjalizowanych systemów IT dedykowanych branży HR w modelu SaaS (Software-as-

a-Service).

Software-as-a-Service to przeniesienie do świata informatyki ideipłacenia za usługę, zamiast za produkt. Zgodnie z tą ideą - zamiast

kupować silnik lotniczy kup czas jego pracy, a nie będziesz musiałmartwić się o jego serwisowanie. W przypadku Workday - zamiastkupować system informatyczny kup usługę obsługi funkcji HR

realizowaną w Internecie (w chmurze), a nie trzeba się będzie martwić o wdrożenie, serwis, wsparcieinformatyczne, etc. Uzyskamy też pełną skalowalność rozwiązania - wraz ze wzrostem (bądźzmniejszaniem się) firmy koszty systemu będą zawsze odpowiadać bieżącemu wykorzystaniu.

Nie widziałem rozwiązania - więc nie mogę z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, iż doskonalerealizuje niezbędne dla Działu HR funkcje. Gdy jednak czytam o dokonaniach firmy oraz patrzę na ichwitrynę, to zdecydowanie budzą one zainteresowanie, gdyż:

• firma rośnie w skali 100% rocznie,

• firma ma 142 aktywnych klientów (średnie zatrudnienie: 8.000 osób; największy klient:Thomson Reuters dla którego obsługują 55.000 kont),

• rozwiązanie obsługuje ponad 2 miliony pracowników,

• rozwiązanie ma niezwykle bogatą, kompleksową funkcjonalność patrzącą na kapitał ludzkiorganizacji w dojrzały, aktualny sposób,

• firma nie nadążą z rekrutacją informatyków, którzy mogą wesprzeć prace nad rozwiązaniem.

Firma opracowująca rozwiązanie założona została przez byłych kluczowych pracowników firmyPeopleSoft. Są to więc specjaliści najwyższej klasy w dziedzinie rozwiązań informatycznych dla funkcjiHR.

Na blogu Josha przeczytać można również o doskonałych ocenach decyzji związanej z przejściem z

"tradycyjnego" systemu obsługi funkcji HR na Workday, który pozwala na bardzo kompleksowe iglobalne zarządzenie kapitałem ludzkim organizacji.

Workday wydaje się być również rozwiązaniem wychodzącym na przeciw zarówno bieżącymwyzwaniom HRu (zarządzanie talentami, integracja na poziomie rozwiązania funkcji HR zestrategicznymi działaniami firmy, itp.), jak i w pełni wykorzystującym nowinki techniczne(funkcjonowanie w chmurze, obsługa urządzeń mobilnych, itd.).

Warto rzucić okiem zarówno na artykuł na blogu Josha Bersina (znajdziecie go tutaj), jak i przyglądnąćsię witrynie Workday, na której znaleźć można opisy poszczególnych funkcji systemu (tutaj). Choćbypo to, aby wiedzieć czego wymagać od kolejnego rozwiązania informatycznego optymalizującegoprocesy HR w dużej organizacji.




Marek Hyla

"ŻWAWE" DZIAŁANIA W ŚWIECIE HR?19 września 2011

Agile programming (żwawe programowanie) jest terminem dość dobrze znanym w świecieinformatyki. Jedną z technik wykorzystywanych w realizacji tej idei jest SCRUM - zarządzanieprojektem oparte o krótkie, zwykle tygodniowe, iteracje (zwane sprintami) oraz cotygodniowespotkania (scrum - zwane z polska o ile pamiętam "młynami"), które podsumowują tydzień działańprojektowych oraz wytyczają zadania związane z następnym sprintem.

Podejście agile jest stawiane po drugiej stronie osi do tradycyjnego podejścia, w którym planujemycałe przedsięwzięcie, określamy wszystkie zadania, osadzamy je w czasie, harmonogramujemy, itd.(czyli tworzymy coś, co w teorii zarządzania projektami zwane jest WBS - Work Breakdown Structure).

Podejście agile jest o tyle ciekawe, iż, znając ogólny kierunek w którym zmierzamy, jesteśmy w staniemodyfikować działania projektowe w trakcie realizacji - innymi słowy na bieżąco dostosowywać je dozmieniających się coraz częściej wyzwań biznesowych.

Na blogu Josha Bersina przeczytałem ostatnio ciekawy artykuł stawiający tezę, iż podejście agile(żwawe) wkroczyło (albo szybko powinno wkroczyć) już do świata HR. Zwraca tu uwagę na kilkauwarunkowań:

• ile strategiczne cele firmy nie zmieniają się tak szybko, o tyle taktyki (a co za tym idzie -działania nakierowane na ludzi i pozwalające im skutecznie te taktyki realizować) podlegająstosunkowo częstym zmianom,

• informacje zwrotne, które dostają ludzie są elementem codziennego działania; czy więcprzeciwdziałanie negatywnym zjawiskom, albo wzmacnianie zjawisk pozytywnych powinnoczekać na kolejny rok budżetowy, czy też powinno być natychmiastowym następstwem takiejinformacji?,

• nie jesteśmy w stanie przewidzieć zmian biznesowych jakie dotykają naszą branżę czy firmę -czy jesteśmy więc w stanie długoterminowo zaplanować działania nakierowane na ludzi?.

Chcąc pójść w kierunku modelu agile powinniśmy pamiętać o tym, że:

• zamiast corocznych, czy co pół-rocznych rozmów oceniających każdy menedżer mamożliwość bieżącej oceny pracownika, docenienia, udzielenia informacji zwrotnej,

• oprócz tradycyjnych, wymagających zaplanowania form szkoleniowych mamy możliwośćbudowania kultury samodzielnego rozwoju pracowników czy rozwijania ludzi poprzezdziałania nieformalne,

• zamiast (lub oprócz) tradycyjnych form doceniania ludzi poprzez bonusy podsumowującedłuższe okresy mamy możliwość doceniania ludzi poprzez mechanizmy społecznościowe,

• zamiast tradycyjnych form rekrutacji na znaczeniu zyskuje rekrutacja społecznościowa orazelastyczne formy współpracy (również zdalnej).

To tylko kilka sugestii wynotowanych z bloga Josha. Znajdziecie w nim również kilka ciekawychprzykładów rozwiązań wspierających działania agile Działu HR - szczególnie w domenie docenianiaspołecznościowego (Rypple oraz Achievers).

Zachęcam do sięgnięcia do artykułu tutaj.




Marek Hyla

SEVEN LEARNING CHALLENGES & TRENDS IN 201211 października 2011

Właśnie uczestniczę w webinarze pod takąwłaśnie nazwą (7 wyzwań i trendówszkoleniowych w roku 2012). Webinarprowadzi Elliott Masie - gospodarz konferencjiLearning 2011, która odbędzie się za niecałymiesiąc w Orlando. Ja zaś "na żywo" robięnotatki - może więc w nie wkraść się niecochaosu....

Źródło wyzwań- ogromna zmiana; zmiana wwymiarze siły roboczej (workforce), miejscpracy (workplace), treści, technologii oraz

biznesu

Zmiany związane są m.in. z:

• wielogeneracyjnością (4 generacje w jednym biurze/miejscu pracy). Ta wielogeneracyjnośćkatalizuje szereg wyzwań w wymiarze postaw, oczekiwań, stylów pracy, itp.),

• rozproszeniem terytorialnym (w przypadku globalnych korporacji - wiele stref czasowych,praca w domu, konieczność budowania umiejętności zarządzania zdalnymi zespołami, itd.),

• połączeniem pracowników (rozumianym nie tylko jako drogi komunikacji elektronicznej, aletakże jako synergetyczne łączenie doświadczeń, wiedzy, zasobów, etc.),

• treścią, która staje się coraz krótsza, łatwiej przeszukiwalna, bogatsza multimedialnie;

dostarczalna w modelu just-in-time,• rosnącą społecznościowością świata biznesu (rozumianą jako mechanizmy oraz kulturę

wspierającą współpracę w zakresie rozwiązywania problemów biznesowych),

• coraz lepszą adaptacją (konsumpcją) nowych technologii w biznesie (zmiany w technologiipostępują znacznie szybciej niż ich adaptacja),

• dynamiką biznesu (agile business & fluency ).

Trend 1: nowy model uczenia w dobie Google

Zmienia się model zapamiętywania; zmieniamy sposób, w jakim się uczymy mając świadomość tego,że wiele informacji możemy znaleźć w Internecie. Transactive memory - uczymy się gdzie znaleźć

konkretną informację, zamiast zapamiętywać tę właśnie informację. Poprzez mechanizmy wsparciana stanowisku pracy (EPSS) możemy wspierać efektywność biznesową pracowników nie wymagającod nich pamiętania rzeczy, które mogą szybko znaleźć. Ile pamiętamy telefonów w dobie telefonukomórkowego? A ile pamiętaliśmy wtedy, kiedy używaliśmy wyłącznie telefonów stacjonarnych?

Trend 2: uwolnienie potencjału historii

Siła historii tkwi w tym, że głęboko zapada w pamięć. Musimy wydobyć potencjał historii wprojektowaniu działań szkoleniowych. W historiach tkwi magia - magia emocji, magia zanurzenia sięw opowieści. Historie mogą być wykorzystywane w wielu różnych formach - nie tylko w szkoleniachtradycyjnych, ale w webinarach, e-szkoleniach, w webcastach (krótkich klipach filmowych), itd.




Marek Hyla

Trend 3: Śmierć Instructional System Design (sformalizowanego podejścia doprojektowaniaszkoleń) w formie, jaką znamy

ISD stanie się bardziej "żwawe" (agile) - coraz rzadziej możemy sobie pozwolić na długie i złożoneprojektowanie procesów rozwojowych. Projektowanie i budowanie interwencji rozwojowych

zostanie rozproszone po organizacji - będzie znacznie więcej projektantów treści/interwencji (ekspertmerytoryczny, menedżer, pasjonat w danej dziedzinie, etc.). Projektowanie działań rozwojowychprzestanie być wyłączną domeną działu HR. Działania rozwojowe staną się też bardziej "butikowe" -będziemy mogli wybierać spośród wielu ich form i możliwości w bardziej swobodny sposób; sposóbdostosowany do naszych bieżących potrzeb, naszych bieżących kompetencji, etc. Będą też krótsze ibardziej rozproszone - wejdą w "świat nano".

Trend 4: Konsumpcja (adaptacja) nowych technologii informatycznych

Kończy się świat, w którym pracownik korzysta wyłącznie z narzędzi informatycznych zapewnionych,certyfikowanych i obsługiwanych przez organizację (działania w chmurze, prywatne urządzeniatypu second screen). Urządzenia second screen przedłużają także kontakt z pracą - rozmywają podział

między czasem pracy i czasem wolnym. Pozwalają też na natychmiastowe "doszkalanie się" - sięganiedo dodatkowych źródeł podczas aktywności zawodowych i osobistych. Elementem wspierającymadaptację nowych technologii jest również idea app - krótkich, szybko pozyskiwalnych aplikacjiwspierających różne aktywności poprzez urządzenia mobilne. Wyzwaniem będących wynikiem tegotrendu, przed którym staną wszystkie firmy są wszelkie aspekty bezpieczeństwa korporacyjnego.

Trend 5: Systemy informatyczne wspierające szkolenia (LMS/LCMS) stająsię/stały się nieadekwatne do bieżących potrzeb

Tylko najlepsze firmy produkujące rozwiązania tego typu (mające mocne kompetencje w tym zakresiei dobrze rozumiejące biznes na styku ludzi, szkoleń i technologii) są świadome wyzwań, przed jakimi

już stoją i będą stały w przyszłości organizacji w zakresie wspierania przez IT biznesu poprzez funkcjęHR.

Trend 6: Rozwój przywództwa wymaga przedefiniowania/przeprojektowania

Nano-coaching; value-driven leadership; Mojo (by Marshal Goldsmith); metodologia KenaBlancharda; podejście Betsy Myers - to wszystko ciekawe i wartościowe koncepcje. Czy jednakpotrafimy zarządzać i mierzyć efektywność rozwoju przywództwa w organizacji?

Trend 7: Wzrost znaczenia "GPSa miejsca pracy"

GPS - analogia do urządzenia, które prowadzi nas w nieznanym miejscu. Potrzebujemy

mechanizmów, które poprowadzą nas, nakierują, wytyczą ścieżki postępowania; mechanizmówniekoniecznie technicznych, ale również obejmujących pracę/współpracę z innymi ludźmi.




Marek Hyla

TRENDY HRM W POLSCE17 października 2011

Deloitte opublikował kolejny raporty pod tym tytułem -

tym razem opatrzony podtytułem "Czy polscypracodawcy sprostają nowym wyzwaniom?".

Zawiodę Was i... nie streszczę raportu. Musiałbymbowiem przepisać zbyt wiele, aby dokonać rzetelnegopodsumowania.

Postaram się jednak zachęcić Was do sięgnięcia do dokumentu. O czym jest:

•

trzech typach firm (skoncentrowanych na konkurencji o pracownika, skoncentrowanych namotywacji pracowników oraz skoncentrowanych na rozwoju pracowników),

• obecnej o pożądanej roli HR w organizacjach,

• strategii personalnej i strategii HR,

• zarządzaniu przez kompetencje,

• rozwoju pracowników,

• motywacji i systemie ocen,

• rekrutacji i działaniach mających na celu zatrzymanie pracowników (retencja),

• organizacji i efektywności funkcji HR.

Raport podsumowują ciekawe zestawienia obrazujące zmiany, jakie nastąpiły w HR w okresie 2007-2011 (czyli w okresie, kiedy Deloitte prowadzi swoje badania).

Zachęcam do sięgnięcia do dokumentu. Dla profesjonalistów HR powinna być to lekturaobowiązkowa. Dotrzeć do niej można klikając tutaj.




Marek Hyla

HROWE PRZEWIDYWANIA NA 2012 ROK 30 listopada 2011

Koniec każdego roku obfituje w przewidywania. Sezonna prognozy właśnie się zaczął - kilka minut temu namoją skrzynkę mailową przyszło powiadomienie oopublikowaniu przez firmę analityczną Bersin &Associates opracowania pod nazwą: "Strategic HumanResources and Talent Management: Predictions for 2012".

Patrząc na poprzednie raporty tej firmy trudno oprzećsię wrażeniu, że ich diagnozy są ciekawe i w dużejmierze słuszne. Skupiają się wprawdzie głównie nadojrzałych rynkach (USA, Wielka Brytania), ale wdłuższej perspektywie pokazują też czego spodziewać

się można na rynku polskim

O czymże więc pisze Bersin w tym wydaniu swoich prognoz?

...o braku balansu w globalnym procesach zatrudnieniowych/pozyskiwania talentów (oraz jegoskutkach),

...o glocalnych (mixt słów "global" oraz "local") działaniach funkcji HR,

...o łączeniu działań w zakresie pozyskiwania i zarządzania talentami,

...o rosnącej potrzebie wykorzystania mechanizmów social media w procesie pozyskiwania talentów,

...o zaangażowaniu pracowników jako kluczowym czynniku biznesowym,

...o dalszej transformacji procesów rozwojowych w organizacjach (porównywanej w skali do"rewolucji e-learningowej" sprzed kilku/kilkunastu lat),

...o "żwawym zarządzaniu efektywnością" ( Agile Performance Management ),

...o potrzebie budowania (dbania o) mobilności talentów w organizacji,

...o nowym podejściu do budowania ścieżek kariery przede wszystkim w oparciu o nowe technologie imechanizmy relacyjne,

...o fenomienie "social" stosowanym z sukcesem w wielu wyzwaniach funkcji HR,

...o sile różnorodności oraz "girl power ",

...o rewolucji na rynku systemów informatycznych służących do zarządzania talentami.

Całość bardzo ciekawa, analityczna i syntetyczna.

Moim zdaniem obowiązkowa pozycja każdego profesjonalisty HR.

Po dokument sięgnąć można tutaj (wymagana jest rejestracja).




Marek Hyla

Szkolenia XXI wieku

Sekcja dlaSPECJALISTÓW

DS. E-LEARNINGU




Marek Hyla

REFERENCEWARE18 grudnia 2008

Trochę bawi, a trochę irytuje mnie dyskusja na temat tego czym jest e-learning. No bo co z tego, żesobie to pojęcie ładnie zdefiniujemy jeśli „zza krzaka” za chwilę pojawi się na rynku coś, co w tejdefinicji się nie mieści, a dobrze spełnia funkcję?

Definicja zawsze zawęża, ogranicza. Pęta myśli i zamyka w pudełku tejże.

Przykład

Firma SkillSoft od wielu już lat ma swojej ofercie rozwiązanie o nazwie Books24x7. Niby jest tobiblioteka książek elektronicznych. Wprawdzie dostępnych 24 godziny na dobę oraz w Internecie, noale, książka jak to książka – ani to interaktywne, ani multimedialne, ani nikt po drugiej stronie drutanie siedzi i nie wspiera, żadnych quizów, żadnego raportowania wyników (no bo ich nie ma…).Słowem – co to za e-learning?

Piękno rozwiązania tkwi w tym, że Books24x7 to tylko z pozoru biblioteka. Faktycznie jest tomechanizm wsparcia na stanowisku pracy nazwany szumnie referenceware.

Idea referenceware

Idea polega na tym aby mając problem (wyzwanie na stanowisku pracy) móc go szybko rozwiązać.Jak? Bardzo prosto:

• wpisujesz do wyszukiwarki zapytanie,

• dostajesz (w odpowiedzi) listę książek, które na to zapytanie odpowiadają,

• w każdej książce masz wskazany rozdział, stronę i akapit, który się do zapytania odnosi.

Można zapytać – w czym Books24x7 różni się od Google? Ano w tym, że biblioteka zawiera książki(źródła) o najwyższej wiarygodności i aktualności gwarantowanej przez wydawców tychże publikacji.Google póki co takiej wiarygodności nie zapewnia...

Definicja e-learningu raz jeszcze

Czy więc definiowanie pojęcia e-learning ma sens? Moim zdaniem – nie. Trzeba mieć otwarty umysł iszukać różnych dróg generowania ciekawych rozwiązań. Rozwiązań niosących korzyści.

Books24x7 nie wszędzie się sprawdza. Sprzedajemy ten produkt od kilku lat i wiemy, że np. cenią gosobie bardzo informatycy (którzy czasem wręcz przeklejają fragmenty kodu źrodłowego z książekelektronicznych aby sprawdzić jakąś ścieżkę działań, czy pójść do przodu w swojej pracy). Jestem

jednak przekonany, że ostatnią rzeczą, która ich interesuje jest to czy Books24x7 mieści się w definicjie-learning czy też nie.




Marek Hyla

PLAN MARKETINGU WEWNĘTRZNEGO DLA WDROŻENIA E-LEARNINGU W ORGANIZACJI

22 lutego 2009

Wdrożenie e-learningu w skali całej organizacji wymaga wielu różnych działań. Moim zdaniem(popartym wieloma opiniami, analizami i artykułamiu z którymi zetknąłem się na rynku) wymaga conajmniej dwóch rzeczy:

1. strategii wdrożenia e-learningu oraz

2. planu działań marketingowych promujących e-learning w organizacji.

Po co te dwa elementy? Aby inwestycja w zmianę (wdrożenie e-learningu w organizacji jest czasamizmianą: niektórych procesów biznesowych, technologii, kanałów komunikacji, systemówmotywacyjnych, kultury organizacyjnej,…) była przemyślana, dobrze umotywowana, oparta natwardych podwalinach, uzasadniona biznesowa i przeprowadzona z pełną determinacją w sposóbuporządkowany i kontrolowalny (a więc i zarządzalny).

Oto dość rozbudowana, ale jednak hasłowa i ogólna inspiracja dotycząca tego jak mógłby wyglądaćplan działań w zakresie marketingu wewnętrznego w organizacjji. Weźcie pod uwagę koniecznośćmocnego dostosowana tego planu do konkretnych potrzeb jeśli kiedykolwiek będziecie chcieli z tejinspiracji skorzystać.

1. Analiza

1.1. Uwarunkowania wewnętrzne – stan zastany

Jaka jest bieżąca percepcja e-learningu w organizacji? Jakie sa wewnętrzne uwarunkowania(kulturowe, techniczne, etc.) związane z wdrożeniem e-learningu?

1.1.1. Analiza historyczna – prawdopodobne przeszkody

Czy podejmowane były próby wdrożenia e-learningu w organizacji? Kiedy? Z jakim skutkiem? Costanęło na przeszkodzie wdrożenia? Jak zapobiec ponownej porażce?

1.2. Pożądane zmiany - dokąd zmierzamy?

Jakie główne kierunki zmian w polityce szkoleniowej organizacji ma wesprzeć wdrożenie e-learninug?

1.3. Analiza SWOT

Jakie są silne i słabe strony wdrożenia? Jak eliminowane będą słabe strony, a wzmacniane silnestrony? Jakie szanse i zagrożenia pociąga wdrożenie e-learningu? Jak zwalczane będą zagrożenia, a

wykorzystywane szanse?

2. Wstęp

2.1. Produkt – co chcemy „sprzedać” w organizacji?

Jak ogólnie zdefiniować można wdrażany „produkt” (nowe podejście do szkolenia)?; dokładniejszadefinicja znajduje się w dalszej części planu

2.2. Konkurencja – co może przeszkodzić we wdrożeniu e-learningu?

Jakie procesy lub procedury, jakie osoby, działy bądź przestrzenie biznesowe mogą stanowić konkurencję (mogą hamować) dla wdrożenia e-learningu?

2.3. Pozycja e-learningu – zastana percepcja




Marek Hyla

Jaka jest percepcja e-learning w organizacji? Czy dominuje w organizacji nastrój oczekiwania,sprzeciwu, czy tez obojętności wobec e-learning?

3. Grupy docelowe

Jakie homogeniczne grupy można wyróżnić w organizacji?

3.1. Segmentacja grup

Według jakich kryteriów można dokonać segmentacji grup (szczebel zarządzania? dostęp dokomputera? otwartość na innowacje?, inne?)

Jakie to są grupy?

3.2. Liczebność grup

Jakiej liczebności są to grupy?

3.3. Specyfika grup

Czy wszystkie grupy kwalifikują się do wdrożenia e-learningu? Które z grup sa najlepszymi dorozpoczęcia wdrożenia? Które powinny być objęte wdrożeniem na samym końcu?

4. Ogólne informacje o kampanii

4.1. Ogólna koncepcja kampanii

Jaka jest ogólna koncepcja kampanii marketingu wewnętrznego? Kto jest jest głównym adresatem? Jakim językiem będzie mówić? Jakie wsparcie ze kadry kierowniczej będzie mieć?

4.2. Termin rozpoczęcia kampanii

Jaki jest najlepszy termin na rozpoczęcie kampanii? Jak skorelować kampanię z działaniami rozwojowymi realizowanymi w organizacji?

4.3. Cele przeprowadzenia kampanii

Jakie stawiamy cele dla kampanii?

4.3.1. Miary sukcesu/porażki

Jak zmierzymy sukces kampanii? Liczbą przeprowadzonych e-szkoleń? Liczbą zapisów nanieobligatoryjne e-szkolenia? Zmiana percepcji wobec e-learning mierzona ankietowo?

5. Produkt

Jak definiujemy produkt, który reklamuje kampania (proces e-learningowy)?

5.1. Zawartość merytoryczna

Co obejmować będą e-szkolenia?

5.2. Zawartość multimedialna i interaktywna

Jak zaprojektowane będą e-szkolenia?

5.3. Warstwa wizualna

Jak zwizualizowane będą e-szkolenia?

5.4. Wpasowanie w procesy rozwojowe

Jak e-szkolenia wpasowywać się będą w kompleksowo rozumiane procesy edukacyjnego realizowane

przez organizację?

5.5. Pozaelektroniczne elementy „produktu”




Marek Hyla

Jakie komplementarne mechanizmy/procesy powinny zostać uwzględnione podczas wdrożeniae-learningu (zarządzanie wiedzą?, wykorzystanie korporacyjnego intranetu?, inne?)? Jak zostanie touwzględnione w kampanii?

5.6. Inne zagadnienia

Jak inne zagadnienia obejmujące produkt zostaną uwzględnione w kampanii (prawa autorskie?,obawa przed komputerem?, brak dostępu do sieci?, ...)

Jak docenione zostanie korzystanie z „produktu” (mechanizmy prestiżu? nagrody? Inne polityki - np.każdy kurs ma „wartość”, za którą pracownik musi zapłacić wirtualne pieniądze?)?

6. Kanały komunikacji

6.1. Seminaria i warsztaty

6.1.2. Kick-off

Jak budować świadomość biznesowej wartości e-learningu?

6.1.3. Szkolenia dla kadry

Jak kształtowanie odpowiednie postawy menedżerskie wobec e-learningu?

6.2. Spotkania 1-1

6.2.1. Promotorzy

Jak szukać liderów? Jak szukać kreatorów opinii?

6.2.2. Sceptycy

Czy przekonywać do e-learningu sceptyków? Jeśli tak – to kogo (konkretnie) i w jaki sposób?

6.3 Kanały elektroniczne

Jak efektywnie wykorzystać kanały komunikacji elektronicznej do masowej komunikacji marketingowej? Jak budować przy pomocy tych kanałów właściwe postawy wobec e-learningu?

6.3.1. Intranet

6.3.2. E-mail

6.4 Metody tradycyjne

Jak wykorzystać tradycyjne mechanizmy przekazu (plakaty, ulotki, etc.) do budowania świadomości i postaw?

6.4.1. Materiały papierowe

6.4.2. Plakaty

6.4.3.Inne „twarde” mechanizmy

6.5.Inne kanały i mechanizmy

Jakie inne mechanizmy zostaną uwzględnione (mail od prezesa?, konkursy?, a może powiązaniekorzystania z e-szkoleń z systemem motywacyjnym?)?

6.5.1 Kreowanie „Liderów opinii”

6.5.2 Konkursy

6.5.3 Wykreowanie wartości dla pracownika




Marek Hyla

7. Struktura materiałów marketingowych

7.1. Intranet

7.2. E-mail

7.3. Materiały papierowe

7.4. Plakaty

7.5. Inne

8. Główne elementy przekazu marketingowego

8.1. Koncepcja wizualna

Jaka będzie wizualizacja kampanii? Jakie będzie jej logo?

8.2. Koncepcja przekazu

8.2.1. Przekaz wiodący

Jakie będzie główne hasło kampanii?

8.2.2. Inne elementy przekazu

8.3. Dobór mechanizmów marketingowych do różnych grup docelowych

9. Pożądana percepcja

9.1. Podstawowa, pożądana percepcja

9.2. Percepcja dodatkowa

9.3. Czemu pracownik ma być zainteresowany?

10. Harmonogram działań

10.1. Terminy

10.2. Osoby odpowiedzialne

10.3. Procedury realizacji

11. Budżet




Marek Hyla

STRATEGIA E-LEARNINGOWA 27 lutego 2009

Wdrożenie e-learningu w dużej organizacji jest sporym wyzwaniem. Wskazanym w takiej sytuacji jest

dobre zaplanowanie działań - spojrzenie na zagadnienie z różnych perspektyw i ujęcie odpowiedzi nawiele kluczowych pytań w formie jednego dokumentu.

Dokument ten zwany bywa "Strategią wdrożenia e-learningu".

Strategią - gdyż powinien opisywać nie tylko cele i założenia pierwszego projektu e-learningowego,który będzie realizowany w firmie, ale odnosić się do biznesu, definiować długoterminoweperspektywy zastosowania mechanizmów zdalnego nauczania oraz wkomponowywać te mechanizmyw inne przestrzenie firmy.

Oto moja wizja struktury takiego dokumentu...

1. Streszczenie

2. Wstęp

2.1. Stan zastany

2.1.1. Wyzwania

2.2. Stan pożądany

2.2.1. E-learning w organizacji za rok

2.2.2. E-learning w organizacji za pięć lat

2.3. Luka – zakres prac do wykonania

3. Analiza biznesu

3.1. Pola optymalizacji działań przez e-learning

3.1.1. Procesy biznesowe

3.1.2. Możliwe korzyści

3.1.3. Cele

3.1.4. Pożądane działania

4. E-learning a programy rozwojowe 4.1. Ulokowanie e-learninguw strategii szkoleniowej organizacji

4.2. Model wykorzystania technicznych mechanizmów e-learningowych

4.3. Model budowy treści szkoleniowej

4.3.1. Projektowanie szkoleń

4.3.2. Budowa szkoleń

4.3.3. Dostarczanie szkoleń

4.4. Model wsparcia rozwoju zawodowego

4.4.1. Model wsparcia działań e-learningowych




Marek Hyla

5. Grupy odbiorców

5.1. Segmentacja działań e-learningowych

Komu, w jakich procesach, w jaki sposób dedykowane będą działania e-learningowe?

5.2. Działania marketingu wewnętrznego

Podsumowanie planu marketingu wewnętrznego

6. Zasoby

6.1. Technologia

Infrastruktura, oprogramowanie, wiedza technologiczna, model obsługi informatycznej, etc.

6.2. Treść

Narzędzia edukacyjne wykorzystywane w świecie szkoleń tradycyjnych oraz e-learningowych

Model pozyskiwania i konserwowania treści

Model wykorzystania treści

6.3. Ludzie

Potencjał i model wsparcia

7. Pomiar wyników

7.1. Model pomiaru rezultatów działań szkoleniowych

Kirkpatrick L1-L4

7.2. Wykorzystywane mechanizmy i procedury pomiaru

Wykorzystanie e-learningu w realizacji pomiarów

Wykorzystanie pomiaru w celu optymalizacji działań e-learningowych

8. Finanse

8.1. Budżet

Budżet w wymiarze rocznym oraz trzyletnim

8.2. Rachunek ekonomiczny

Analizy ROI, TCO, CBA i/lub inne

9. Harmonogramy

9.1. Działy i osoby odpowiedzialne

9.2. Procedury realizacji

10. Bariery

10.1. Uwarunkowania ludzkie

10.2. Uwarunkowanie techniczne

10.3. Uwarunkowania korporacyjne




Marek Hyla

11. Czynniki ryzyka

11.1. Ryzyko po stronie ludzi

11.2. Ryzyko po stronie technologii

11.3. Ryzyko po stronie organizacji

11.4. Ryzyko po stronie rynku




Marek Hyla

RYNEK E-LEARNINGU W POLSCE ANNO DOMINI200911 marca 2009

Rzuciwszy okiem na bloga Wojciecha Asztemborskiego zastałem na nim artykuł o nazwie „Tąpnięciew e-learningu”. Skłoniło mnie to do przemyślenia sytuacji rynku i pokuszenia się o drobną „analizę”Nie bez powodu umieszczam ten wyraz w cudzysłowiu – „analiza” będzie raczej zbiorem przemyśleń idrobnych konkluzji opartych o moją subiektywną wiedzę i informacje, które na bieżąco zbieram. Piszęo tym otwarcie, aby nie traktować poniższych słów zbyt zobowiązująco…

Zainteresowanie…

… e-learningiem rośnie. To fakt mierzony liczbą spotkań handlowych i realizowanych przez nasprojektów. Na zainteresowanie to może mieć wpływ obecna sytuacja gospodarcza, choć tezy tej niepotrafię udowodnić (a raczej intuicyjnie ją wyczuwam). Zdarzają się sytuacje, w których Klient mówi

„nie mamy budżetu o wartości X, ale jeśli przeniesiecie część szkoleń do formuły e-learningowej izredukujecie budżet o Y% to możemy na temat projektu rozmawiać”. Sytuacje te nie są jednak regułą – stąd trudno wprost łączyć wzrost zainteresowanie e-learningiem z kryzysem.

Przedmiotem zainteresowania…

… jest coraz więcej różnorodnych rozwiązań. Klienci są coraz bardziej świadomi swoich potrzeb(patrzą na nie z reguły z perspektywy efektów – a więc mniej interesuje ich „w jaki sposób”, abardziej interesuje „z jakim efektem”). Z klientem coraz częściej można porozmawiać o rozwiązaniu, anie omawiać (albo zbierać dane o tym) jak ma być skonstruowane e-szkolenie i z ilu ekranów ma sięskładać godzina kursu.

Klienci coraz częściej interesują się też rozwiązania autorskimi – chcą lub rozważają samodzielnebudowanie (lub chociażby konserwowanie) treści elektronicznej.

Grono profesjonalistów…

… rośnie. Jeszcze 5 lat temu było w Polsce może ze 100 osób, które „znało się” na e-learningu. Dziś sąto już tysiące. I nie są to już tylko praktycy, ale także osoby, które mają kierunkową wiedzęteoretyczną. Rynek profesjonalistów e-learningowych zaczyna także funkcjonować w rekrutacji. Nie

jest jeszcze może bardzo wielki – ale, moim zdaniem, czeka go ciekawa przyszłość.

Bardzo dobre jest to, że w większości przypadków po stronie klienta jest już kompetentny partner dorozmów. Kompetencji tej brakowało mocno jeszcze 2-3 lata temu – dziś świadomość potrzeb i

uwarunkowań bardzo pozytywnie wpływa na jakość realizacji projektów.

Rozwój rynku…

…stymulują fundusze unijne. Tu działają minimum dwa stymulanty. Jeden dotyczy łaskawszego„punktowania” przez PARP wniosków na projekty szkoleniowe realizowane w modelu blended-learning (PARP lubi jak w projektach pojawia się e-learning – oczywiście zaprojektowany tak, bywnosił wartość do projektu). Drugi – to Akademia PARP. Niestety, ten drugi wpływa na rynek równiekonstruktywnie co destryktywnie. Pozytywnym aspektem jest to, że… jest, i że jest za darmo.Negatywnym – to, że od lat Akademia PARP kreuje wizje bardzo prostego (by nie powiedzieć –prymitywnego) e-learningu opartego o przymus korzystania z masywnych, wielogodzinnyche-szkoleń.




Marek Hyla

Paradoksalnie…

…mimo coraz większego zainteresowania rynku e-learningiem temat ten zniknął ostatnio z mediów.Jesteśmy w kolejnym dołku (chyba już trzecim z kolei…) medialnego szumu wokół zagadnienia.Trudno powiedzieć ile dołek potrwa – prasa zapewne szuka jakiejś spektakularnej pożywki (niemierzonej jednym case’em, ale raczej czymś rewolucyjnym, ciekawy z perspektywy medialnej).

Nie potrafię…

…oszacować wielkości rynku. Niecały rok temu ukazał się artykuł, który odwoływał się do słów szefa jednej z firm e-learningowych, który wielkość rynku określić na 250 milionów złotych. Nie wiem skądmiał te dane (wypowiedź sugerowała, że było to raczej wróżenie z fusów niż dana oparta o

jakiekolwiek badania).

Moim zdaniem rynek bardzo trudno oszacować, z kilku powodów. Po pierwsze: nie ma jednej,obowiązującej definicji e-learningu. Po drugie – wiele działań e-learningowych realizowanych jest

jako drobne elementy większych projektów edukacyjnych i szkoleniowych.

Nie ma…

… jednego rynku e-learningowego. Rynek szkoleń korporacyjnych oraz edukacji to dwa różnesegmenty. Każdy z nich działa niezależnie, oparty jest o różne pryncypia (np. uwarunkowanialegislacyjne, na które segment akademicki musi, siłą rzeczy, zwracać duża uwagę), bazuje na zupełnieinnych podejściach (np. w e-learningu akademickim rola mistrza jest zupełnie innego kalibru niż wszkoleniach korporacyjnych), finansuje się z zupełnie innych źródeł, etc.

Polski rynek…

… e-learningowy jest trochę „na uboczu” rynku światowego. Nie znaczy to jednak, że nie dotyczą nas

„duże” zmiany notowane globalnie. Fuzja firm SkillSoft oraz NETg sprawiła, że mamy oto w Polscedwóch autoryzowanych (do niedawna – wyłącznych) partnerów… jednej firmy. Fuzje na rynku LMS(zniknęło szereg firm, powstało kilka gigantów) oraz LCMS (wchłonięcie Eedo przez OutStart) sprawia,że wybór dużych, sprawdzonych w świecie rozwiązań jest mniejszy.

Stąd zapewne też trend do tworzenia polskich platform e-learning. To dobre rozwiązania dlaniewymagających Klientów. Wdrażanie takowych w dużych korporacjach jest jednak, moim zdaniem,pomysłem ryzykownym.

Pomimo to…

… coraz więcej Klientów bardzo trzeźwo podchodzi do zagadnienia jakim jest wdrożenie platformy

e-learningowej. Magia światowych rozwiązań z budżetem na wdrożenie liczonym w setkach tysięcyzłotych nieco wyblakła. Coraz częściej Klienci chcą rozmawiać o zastosowaniu prostych platformopen-source mających na celu obsłużenie wyłącznie najważniejszych elementów procesue-learningowego (dystrybucja e-szkoleń, kontrola procesu, raportowanie wyników).

Trudno nie zauważyć…

… iż rynek weryfikuje kondycję polskich firm działających na rynku e-learningowym. Dodatkowyczynnik, jakim jest kryzys w różnych miejscach odcisnął swoje piętno. Niektóre firmy znikają, innezmieniają swój profil, jeszcze inne powstają.




Marek Hyla

Ciekawe jest to…

… że, moim zdaniem, rynek osiągnął swego rodzaju dojrzałość pod względem cen. Jeszcze dwa, trzylata temu w konkursach ofert zdarzały się sytuacje, w których najniższa oferta była 3 razy mniejsza odnajwyższej. Dziś dysproporcje cen wydają się stosunkowo niewielkie – firmy nauczyły się, że nie da sięzrealizować dobrego projektu e-learningowego poniżej pewnego poziomu cen.

Nie pokuszę się…

… o prognozę przyszłości, oprócz tego, co mówię/piszę od dłuższego już czasu. Mechanizmye-learningowe staną się wkrótce czymś zwyczajnym – jednym z wielu narzędzi w portfelu działańszkoleniowych, jakimi dysponuje nowoczesna firma. I tak jak 10 lat temu trzeba było podjąć decyzję ozakupie rzutnika do każdej sali konferencyjnej i zacząć traktować go jak normalne narzędzieszkoleniowe, tak i wkrótce potraktować trzeba będzie e-learning. Wpłynie to z jednej strony narozwój rynku, z drugiej zaś na jego „wtopienie się” w inne działania biznesowe (zarówno po stroniedostawcy tych rozwiązań, jak i po stronie klienta).




Marek Hyla

WYKORZYSTANIE CHATTERBOTÓW W SZKOLENIACH20 marca 2009

Marek Hyla (MH): Rozmawiam z Panem Maciej Stanuschem, Prezesem Zarządu firmy Stanusch Technologiesspecjalizującej się w technologiach związanych ze sztuczną inteligencją. Zbitek słów „sztuczny” i„inteligencja” brzmi dość, hmmm, ciekawie i jednocześnie kuriozalnie… Czym tam naprawdę zajmujesię Wasza firma?

Maciej Stanusch (MS): Sztuczna inteligencja to rzeczywiście bardzo szeroki obszar wiedzy: począwszy od wnioskowania,sztucznych sieci neuronowych poprzez rozpoznawanie obrazów i mowy, analizę języka naturalnego, askończywszy na robotyce… no i oczywiście gry w szachy czy w Go. My skupiliśmy się na analizie iprzetwarzaniu języka naturalnego. Pracujemy nad tym aby komunikacja pomiędzy człowiekiem, akomputerem stała się bardziej „ludzka”. Krótko mówiąc staramy się sprawić, aby komputer nie był

tępą, głupią maszyną, a starał się zrozumieć nasze intencje.

MH: W jaki sposób działa chatterbot? Skąd ta jego „sztuczna inteligencja”?

MS: Chatterboty to programy komputerowe umożliwiające rozmowę z użytkownikiem w językunaturalnym. Systemy te umieszcza się na internetowych serwisach WWW. Ich zadaniem jestudzielanie informacji klientom na temat oferowanych produktów i usług, specyfiki działalnościprzedsiębiorstwa, czy też na przykład warunków handlowych. Często pełnią też funkcje rozrywkowe(np. w grach) lub doradcze (np. wirtualny doradca kredytowy lub lekarz).

Aby z chatterbotem można się było porozumieć w języku naturalnym potrzebne jest wykorzystaniemetod i technik sztucznej inteligencji. Taki program musi zrozumieć treść wypowiedzi użytkownika zuwzględnieniem kontekstu, niejednoznaczności, a nawet błędów językowych czy ortograficznych. Towymaga nauczenia komputera umiejętności, które do tej pory były wyłącznie zarezerwowane dlaludzi – na przykład analizy semantycznej (rozumienia znaczenia) i syntaktycznej (analizygramatycznej). Aby taki system mógł sprawnie działać musi mieć odpowiednią wiedzę o świecie i

języku – podobnie jak człowiek.

MH: Czy da się chatterbota porównać w jakiś sposób do wyszukiwarki? I w jednym i w drugim przypadkuwpisujemy przecież jakieś pytanie i otrzymujemy odpowiedź?

MS: Typowa wyszukiwarka oparta jest o słowa kluczowe. Jako wynik podaje linki do dokumentów, wktórych te słowa występują. Użytkownik sam musi znaleźć odpowiedź na postawione pytanie.Chatterbot podaje konkretną odpowiedź na zadane pytanie. W dodatku może uwzględnić kontekst,czy też poprzednie wypowiedzi użytkownika. W pewnym sensie można powiedzieć, że takie narzędzieprzypomina wyszukiwarkę, tyle że znacznie bardziej inteligentną.

MH: A jak się ma do tego nowe słowo-klucz jakim jest Web 3.0?

MS: Ma się i to bardzo. Web 3.0 dąży do zrozumienia treści, która znajdują się w sieci i precyzyjniejszegowyszukiwania informacji. W dużej mierze prace nad Web 3.0 i chatterbotami są zbieżne – np. w

obszarze przetwarzania języka naturalnego. Myślę, że w ciągu kilku lat chatterboty staną sięinteligentnymi interfejsami do wyszukiwarek. Taki chatterbot będzie znał nasze upodobania i




Marek Hyla

preferencje. Sam będzie szukał informacji po sieci aby przedstawić użytkownikowi syntetycznąinformację – odpowiedź.

MH: Z tego co wiem – wirtualni doradcy wykorzystywani są głównie jako narzędzia wspierające obsługęklienta…

MS: Tak - to podstawowe zastosowanie, choć mamy coraz więcej zleceń, które dotyczą innych sposobówwykorzystania wirtualnych pracowników. Firmy (zwłaszcza medialne) starają się wykorzystać boty

jako nowe kanały komunikacji czy to z czytelnikami czy ze słuchaczami.

Bota można wykorzystywać też w quizach czy konkursach, a także w edukacji. Nasza Ewa została teżnaszym rzecznikiem prasowym i odpowiadała na pytania w trakcie prawdziwej (niewirtualnej)konferencji prasowej. Stąd narzędzia te można wykorzystywać praktycznie rzecz biorąc wszędziegdzie do tej pory wymagany był człowiek. Wszystko zależy od inwencji twórców…

MH: Czy można zatem powiedzieć, że chatterboty mają zdolność do prowadzenia z nami mniej lubbardziej inteligentnej i konkretnej rozmowy? A jeśli tak – to jak taką tę funkcję można wykorzystać wkontekście edukacyjnym?

MS: Kiedyś moja żona analizując zapisy rozmów z chatterbotem stwierdziła, że często odpowiedzimaszyny są bardziej inteligentne niż pytania zadawane przez użytkowników. Oczywiście wporównaniu z człowiekiem chatterboty mają zdecydowanie mniejszą wiedzę ogólną i stosunkowołatwo je można wyprowadzić w pole. Nasze rozwiązanie dysponuje około 2 milionami faktów. Szacujesię, że dorosły człowiek dysponuje około 100 milionami informacji o otaczającym nas świecie. Stąddroga do prawdziwie inteligentnych maszyn jest jeszcze długa.

Ale wracając do pytania – w wąskich obszarach wiedzy chatterboty radzą sobie doskonale i często

udaje im się przejść tzw. test Turinga, którego celem jest określenie inteligencji maszyn. Stąd teżzastosowanie chatterbota na polu edukacyjnym w jakiejś wąskiej dziedzinie wiedzy jest jaknajbardziej realne. W chwili obecnej dla jednego z klientów tworzymy rozwiązanie, którego celem

jest wsparcie przy programach e-learningowych. Użytkownik takiego systemu będzie miał dodyspozycji „wirtualnego nauczyciela”, którego w każdej chwili będzie można dopytać o trapiące naspytania bądź wątpliwości.

MH: Jakie więc modele zastosowań e-learningowych można brać pod uwagę?

MS: Chatterbot może zarówno prowadzić wykłady, odpowiadać na pytania i niejasności jak i weryfikować

wiedzę kursantów. Teoretycznie może więc przejąć cały proces edukacyjny. Jeżeli dodamy do tegomożliwość korzystania z narzędzi multimedialnych, jak uruchamianie prezentacji, filmów czydokumentów elektronicznych, to nieco żartując dni nauczycieli są policzone…

MH: A czy można wyobrazić sobie model, w którym chatterbot inteligentnie steruje procesemedukacyjnym? A jeśli tak – to jak taki model mógłby wyglądać?

MS: Poszedłbym następującym torem – w pierwszej kolejności chatterbot mógłby przeanalizować wiedzękursanta / ucznia w danym obszarze, następnie mógłby przeprowadzić proces wykładów i ćwiczeń wobszarach, których osoba szkolona uczeń nie zna. Na koniec może zrobić egzamin i ponownie

powrócić do zagadnień z którymi dana osoba sobie nie radzi.




Marek Hyla

MH: Czy Wasze rozwiązania edukacyjne korzystają z e-learningowych specyfikacji technicznych, takich jakSCORM czy też AICC?

MS: Nie. Postawiliśmy na własny silnik, choć integracja z innymi systemami jest jak najbardziej możliwa.

MH: W wielu przypadkach wirtualny doradca przedstawiany jest pod postacią animowanej osoby lubtwarzy. Czy dysponujecie jakimiś badaniami, które określiłyby rolę takiej wizualizacji na proceskomunikacji lub na proces uczenia się?

MS: Nie robiliśmy takich badań, ale mogę się odwołać do analizy logów rozmów prowadzonych z naszymichatterbotami. Przede wszystkim użytkownicy testują bota i starają się sprawdzić jego wiedzę iinteligencję w bardzo różnych obszarach. Kiedy wizerunek przedstawia kobietę, nieraz rozmowyschodzą na tematy o podtekście erotycznym (choć męskie wizerunki, a nawet wizerunekanimowanego mikrofonu Polskiego Radia Euro, też otrzymują różne propozycje!).

Na pewno wizualizacja sprawia, że chatterbot jest atrakcyjniejszy, ale niekiedy może to prowadzić dosytuacji, w której użytkownik skupia się na doznaniach wizualnych, a nie na meritum rozmowy. Zwizerunkiem związane są też cechy osobowościowe bota, które każdorazowo są odpowiedniodobierane do potrzeb klienta, tak aby np. wirtualny doradca był zgodny z kulturą organizacyjną iwizerunkiem firmy. Na takie zestaw składa się prawie 2000 cech począwszy od ulubionego koloru, ana spędzaniu czasu wolnego kończąc.

MH: Tak swoją drogą zastanawiam się, czy informacja zwrotna udzielona przez bota byłaby lepiej, czygorzej przyjmowana przez osobę szkoloną niż informacja udzielana przez „bezosobowe” e-szkolenie?To zapewne zależy od tego czy bot jest traktowany bardziej jak maszyna czy jak człowiek? Czy

badaliście to jak postrzegane są boty przez ludzi?MS: Przede wszystkim ludzie rozmawiając z botem nie mają żadnych zahamowań i komunikacja odbywasię w bardziej luźnej atmosferze. To może ułatwić proces edukacyjny, z drugiej strony, wiadomo, żeboty same nie zdobywają swojej wiedzy, lecz jest ona przygotowywana przez ekspertów. Myślę, więcże nie ma większego znaczenia czy wykład prowadzi człowiek (który też przecież jest omylny), czy teżwiedza jest czerpana z prezentacji multimedialnej lub chatterbota. Jeżeli więc użytkownicy zobaczą,że maszyna rozumie ich pytania i w inteligentny sposób odpowiada na pytania, wirtualni nauczycielekiedyś staną się tak popularni jak dziś Google.

MH:

Czy wirtualny doradca jest drogim pracownikiem firmy? Ile kosztuje uruchomienie takiej usługi i jakdługo trwa… „zatrudnianie”?

MS: Uruchomienie wirtualnego doradcy to rząd kilkudziesięciu tysięcy złotych. Później koszt utrzymaniatakie rozwiązania to kilkaset złotych miesięcznie. Biorąc pod uwagę fakt, że Wirtualny pracuje 24h nadobę 7 dni w tygodniu i potrafi prowadzić rozmowy z kilkudziesięcioma klientami jednocześnie, to

jego zatrudnienie jest wielokrotnie tańsze od zwykłego pracownika. Samo wdrożenie chatterbota tookres 2-4 miesięcy w zależności od tego czego mamy go nauczyć.

MH: Zatrudniając takiego pracownika chciałbym móc nim zarządzać nie gorzej niż każdym innym.

Rozumiem, że odpadają mi kwestie motywowania… Jak można realizować pozostałe 4 funkcjemenedżera: planowanie, organizowanie, kierowanie i kontrolowanie?




Marek Hyla

MS: Pierwsze trzy funkcje są bardzo proste do implementacji. W końcu chatterbot to programkomputerowy, którego przebiegiem pracy łatwo sterować. Z perspektywy klienta oznacza tomożliwość tworzenie skryptów czy też reakcji na określone stwierdzenia ze strony użytkowników. Cozaś do kontrolowania, to sprawa jest jeszcze łatwiejsza. Administrator chatterbota ma dostęp do

przebiegu wszystkich rozmów. Może zobaczyć jak chatterbot odpowiada, gdzie używa odpowiedziwymijających, a gdzie nie daje sobie rady. Potem może zastosować odpowiednie działania korygującena przykład uzupełniając bazę wiedzy.

MH: Rozumiem, że analizować można również i pytania i na jej podstawie podejmować różne decyzjebiznesowe? Czy macie jakieś doświadczenia, sukcesy w zakresie takich analiz?

MS: Dokładnie tak. Dzięki analizie wypowiedzi użytkowników może dowiedzieć się jak naprawdępostrzegają naszą firmę, co myślą o produktach i jakich informacji poszukują. Z kontekstu rozmowy i

języka rozmowy, który używają można bardzo wiele można wywnioskować na temat tego kim są.

Nasze analizy wypowiedzi użytkowników przede wszystkim wykorzystujemy do poprawy jakościnaszych rozwiązań. Co do innych wyników, to trzeba by zapytać naszych klientów…

MH: W jakim kierunku i w jakim tempie rozwijać się będzie technologia chatterbotów?

MS: Z pewnością ciągle będzie rozwijana ich wiedza. Trwają również prace nad rozpoznawaniem mowy.Myślę, że w horyzoncie czasowym kilku lat będziemy mieli do czynienia z rozwiązaniami podobnymido robotów DATA z filmu „Star Trek” czy Hala 9000 z „Odysei Kosmicznej 2000”.

MH: A czego możemy spodziewać się od nowej generacji chatterborów w świecie edukacji i szkoleń?

MS: Z pewnością będą posuwać się prace nad ich wiedzą i inteligencją oraz to co moim zdaniem jestnajistotniejsze w obszarze popularyzacji tych rozwiązań to kwestia rozpoznawania mowy, tak bykonwersacja była jeszcze bardziej naturalna.

Jak już wspomniałem rozpoczęliśmy realizację pierwszych tego typu projektów. Oczywiście minietrochę czasu zanim rozpowszechnią się rozwiązania o funkcji szkoleniowej, ale od nowoczesnychtechnologii, choćby ze względu na oszczędność kosztów, nie uciekniemy.

MH: Dziękuję Panu bardzo za ciekawą rozmowę. Bardzo jestem ciekaw tej „edukacyjnej” przyszłościsztucznej inteligencji. Póki co jakoś nie wierzę w to, że komputer w tym aspekcie zastąpi człowieka,

ale, hmm..., kto sto lat temu wierzył w masową komunikację lotniczą, czy rolę, jaką pełni obecnietelefon komórkowy? Może przyjdzie nam jeszcze doświadczyć czasów, w których będę zmuszonyzweryfikować swoje osądy?




Marek Hyla

CIEKAWY RAPORT - LCMS27 maja 2009

Ciekawy raport (pod nazwą "LCMS, not just a

Technology: It’s a Strategy !" został opublikowanyprzez Bryana Chapmana.

Bryan Chapman - niegdyś jeden z kluczowychkonsiultantów firmy Brandon Hall poszedł swego czasu"na swoje" i działa pod marką Chapman Alliance. Zaczasów pracy w BH był znany z organizacji iprowadzenia "shoot-outów" - rywalizacji "na żywo"producentów różnych rozwiązań e-learningowych nakonferencjach w USA.

Informację o nowym raporcie dostałem od firmy

OutStart (jeden z liderów rynku LCMS - LearningContent Management System), co może stawiać podlekkim znakiem zapytania jego wiarygodność ibezstronność. Po zapoznaniu się widzę jednak, żezawarto w nim wiele wartościowych treści.

Chapman zna się na rzeczy - był jedną z osób, którakreowała rynek rozwiązań LCMS (przed dołączeniemdo BH). Warto poczytać (16 stron) klikając tutaj.




Marek Hyla

WE-LEARNING...16 października 2009

... to nowy termin powołany do życia przez Josha Bersina - jednego z analityków rynku szkoleń XXIwieku. Termin określający szkolenie z wykorzystaniem wszelkich wartości, które tkwią wspołecznościowych formach komunikacji.

Piszę o nim nie dlatego, że jest swoistą ciekawostką językową, ale dlatego, że Josh, poprzez tę nazwę,zwraca uwagę na kolejne "nowe", które po części już nadeszło, a po części nadchodzi.

To "nowe" związane jest, oczywiście, ze zmianą... Ze zmianą ról, odpowiedzialności, narzędzi,sposobów, motywacji, etc., które oddziałują na nas jako pracowników, szefów, pracodawców.

Josh Bersin napisał spory tekst na ten temat na swoim blogu. Zwraca w nim uwagę na 5 aspektów:

1. Aby podołać nowemu podejściu do szkoleń ("We-learning") niezbędne jest przemodelowanieról oraz kompetencji osób uczestniczących w procesie. Mniej ważne stanie się projektowanieszkoleń oraz "tradycyjne" umiejętności trenerskie, a zyskają na znaczeniu umiejętności

zarządzania wirtualną społecznością, umiejętność zdalnej pracy facylitacyjnej, tagowanie czyteż projektowanie struktury informacji.

2. We-learning (tak jak i e-learning) nie wyprze szkoleń tradycyjnych. Stanie się jednak,docelowo, równoważnym elementem portfela narzędzi, jakie wykorzystywane będą wprocesie rozwojowym.

3. We-learning wymagać będzie wykorzystania nowych narzędzi technologicznych. Takienarzędzia pojawiają się w coraz większej liczbie na rynku (Google Wave, Microsoft SharePointoraz Life Services, Adobe Connect, Citrix GoToMeeting, Cisco Webex) - widać zresztą, żecoraz "więksi" gracze inwestują w rozwój technologii zdalnej, również społecznościowejkomunikacji.

4. We-learning zmieni nasz stosunek do uczenia się oraz sposób, w jaki to robimy. Czas, miejsce,

forma, kanał komunikacji - ale także środowisko (społeczność), w której się uczymy - stają sięcoraz bardziej płynne i spersonalizowane. Ta płynność sprawia, że coraz trudniej będzie"ubrać" proces rozwojowy w ramy i kontrolować jego przebieg.

5. We-learning wymusi zmianę kultury organizacyjnej firmy, a także sposób, w jaki zarządzamyludźmi. Umiejętność motywowanie i doceniania samorozwoju musi stać się mocnąkompetencją każdego lidera, a samodzielność w rozwijaniu własnych kompetencji musi byćwpisana w kulturę organizacji.

To tyle w dużym skrócie... Całość artykułu na blogu Josha znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

JAKIE KORZYŚCI DLA FIRM Z WEB 2.0?5 listopada 2009

W czerwcu 2009 roku McKinsey przeprowadziłbadanie „How companies are benefing from Web 2.0”.Wzięło w nim udział nie; 1.700 respondentów –przedstawicieli kadry zarządzającej firm na całymświecie.

Wyniki wskazują, iż mechanizmy/technologie/kulturabiznesowa nazywana potocznie „Web 2.0” jestpostrzegana jako bardzo wartościowa. Aż 69%respondentów wskazuje, iż dzięki Web 2.0 osiągniętomierzalne korzyści biznesowe obejmujące m.in.:wzrost innowacyjności produktów i usług, wzrostefektywności działań marketingowych, lepszy dostęp

do wiedzy, obniżenie kosztów.

Wyniki badania podzielone zostały na trzy grupy:

1. Zastosowania wewnętrzne,2. Zastosowania związane z relacją z klientem,

3. Zastosowania związane z relacją z partnerami biznesowymi.W tym podsumowaniu skupię się na grupie 1 z dwóch powodów. Po pierwsze – w tej grupiespodziewać się można największych korzyści lokowanych po stronie ogólnie pojętego rozwoju. Podrugiej – grupa trzecia ma stosunkowo zbieżne wyniki z grupą pierwszą.

A więc – kilka wyników/konkluzji…

Mierzalne korzyści ze stosowania Web 2.0…

…są zróżnicowane i dotykają zarówno redukcji niepożądanych parametrów biznesowych, jak iwzrostu tych pożądanych. Popatrzmy niżej na wyniki:




Marek Hyla

Lista rozwiązań…

… które wykorzystują firmy jest długa. Prym wiodą technologie, które z jednej strony zapuściły jużkorzenie na rynku, z drugiej zaś dają przestrzeń efektywnego wchodzenia w jedno- lub wielostronnąrelację. Popatrzmy na wyniki:

Patrząc na wykres można przyjąć, iż najefektywniejsze rozwiązania to te, które mają największe




Marek Hyla

różnice między obydwoma wykresami. Im wyżej na wykresie – tym, oczywiście, lepiej… Patrząc na toz tej perspektywy na największą uwagę według respondentów zasługują:

• współdzielenie plikow video,

• wiki,

• sieci społeczne,

• RSS.

Branżami…

… które najmocniej korzystają z rozwiązań Web 2.0 i sygnalizują mierzalne korzyści jest branżatelekomunikacyjna (75%), usługowa (62%), produkcja (52%) oraz finansowa (51%).

Dla wdrożenia kultury Web 2.0…

… ważne jest, według respondentów, przeprowadzenie szeregu działań. Ich lista (opracowanawyłącznie przez respondentów, którzy stosują rozwiązania Web 2.0 oraz notują z ich zastosowaniamierzalne korzyści wraz z istotnością (mierzoną, oczywiście, odsetkiem wskazań) znajduje się poniżej.

Artykuł dotyczący badania znajdziecie tutaj (wymagana rejestracja). Osoby posiadające kontoPREMIUM mogą sięgnąć do wyników badań klikając na link po prawej.




Marek Hyla

TANIE-DROGIE E-SZKOLENIA...11 grudnia 2009

Wyobraźmy sobie, że mamy do przeszkolenia 1000 osób z zakresu procesu sprzedaży. Duża grupadocelowa - zapada więc decyzja, że robimy e-learning. Fajny, wypasiony - 3 godziny multimediów,interakcji, nagrań, scenek, ćwiczeń, gier. Można rzec - dobry standard.

Płacimy za ten materiał 60.000 PLN. Dużo? No nie wiem...

Pomyślmy:

1. czas, które poświęcą przedstawiciele grupy docelowej na szkolenie to 1.000 x 3h = 3.000osobogodzin,

2. średni koszt pracownika sprzedaży (rozumiany jako całkowite koszty pracy + koszty utraconychkorzyści) to pewnie nie mniej niż (założenie, ale chyba nieprzesadzone) 100 PLN za godzinę,

3. z 1 oraz 2 wynika, że koszt REALIZACJI PROCESU szkoleniowego wynosi 300.000 PLN.

W zestawieniu z tym kosztem koszt opracowania e-szkolenia nie jest juz wcale taki wielki.

Co jest więc istotne?

REZULTATY!

Zapewne lepiej wydać 340.000 PLN (zakładam, że znajdziemy dostawcę, który pozwoli namograniczyć koszty opracowania e-szkolenia o 1/3) niż 360.000 PLN POD WARUNKIEM, że ten tańszyzapewni nam PODOBNY REZULTAT. Jeśli nie mamy takich gwarancji - oszczędności są nie dość, żeiluzoryczne to jeszcze niewielkie. Te 33% na produkcji przełoży się bowiem na trochę ponad 5% nacałości kosztów procesu.




Marek Hyla

50 IDEAS FOR FREE E-LEARNING9 stycznia 2010

... to bardzo ciekawy dokument opracowany przez

firmę Kineo. Dokument zarówno dlapoczątkujących w e-learningu, jak i starych wyjadaczyszukających inspiracji.

Jest ciekawie napisany, syntetyczny, tabelaryczny -inspirujący właśnie.

O czym?

• ... o rzeczach grubych (strategiczne ujęcie) oraz o rzeczach drobnych (narzędzia, rozwiązania,pomysły)

• ... o zmianie paradygmatów związanych z rozwojem

• ... o nowych podejściach/pomysłach/rozwiązaniach szkoleniowych

• ... o przestrzeni rozwiązań rozwojowych (od LMSa, do SMSa) z rekomendacjami efektywnegowykorzystania

• ... o darmowych rozwiązaniach w powyższej przestrzeni

Polecam!

Znajdziecie go tutaj: http://www.kineo.com/documents/Kineo_Insight_50_ideas.pdf




Marek Hyla

KOLEJNE PROGNOZY - TYM RAZEM OD ELEARNMAGAZINE29 stycznia 2010

Dziś rzut oka na obraz rynku e-learningowego według osóbpublikujących w eLearn Magazine.

Oto kilka haseł/trendów/przewidywań, które rzuciły mi się w oczy...

• budowanie umiejętności uczenia się,

• budowanie obycia z gospodarką cyfrową (digital literacy ),

• wzrost znaczenia synchronicznych zdarzeń szkoleniowych,

• aplikacje wykorzystujące siłę społeczności (Google Wave, inne)

• więcej gier, mniej książek,

• urządzenia mobilne mające głównie służyć bieżącym wsparciem ( performance support ),

• rosnąca rola i popularność e-booków

• biznesowe wdrożenie sieci społecznych (jako wyzwanie, ale też i szansa),

• Virtual Immersive Environments,

• Augmented Reality (rzeczywistość rozszerzona),

• wzrost znaczenia technologii na sali szkoleniowej,

• Location/context-aware devices (urządzenia świadome miejsca i kontekstu),

• zacieranie się granicy między szkoleniem, a informowaniem,

• DYI (Do It Yourself ) - podejście "Zrób to sam",

• większe wykorzystanie mechanizmów/narzędzi open-source,

• szybkość/czas (rozumiana jako skrócenie czasu dojścia do odpowiedniej

kompetencji/zrealizowania określonego procesu).Jak widać - wiele z tych haseł to w Polsce daleka przyszłość, ale tak to już jest z czytaniem prognozpisanych w USA...




Marek Hyla

W MARCOWYM NUMERZE "PERSONELU IZARZĄDZANIA"...23 marca 2010

... przeczytać możemy artykuł opatrzony tytułem "Zawiedzione nadzieje".

Artykuł pojawił się w sekcji "Badania i raporty", a napisany jest przez konsultantaPricewaterhouseCoopers. Można się więc spodziewać po nim rzetelnego oglądu sytuacji,analitycznego spojrzenia, precyzji diagnozy.

Niestety - artykuł, jak wskazuje jego tytuł, zawiódł, moim zdaniem, te nadzieje.

Nie mogę podać do niego hiperlinku - bo całość treści dostępna jest albo w wersji drukowanej, albodla płacących abonament. Postaram się jednak, wskazując na braki w materiale oraz cytując niektórestwierdzenia, przedstawić polemiczne zdanie do tez zawartych w artykule.

Brak rzetelności badawczejArtykuł zaczyna się od stwierdzenia, iż badania przeprowadzone przez PWC wskazują na spadekwykorzystania e-learningu w okresie od 2006 do 2008 roku (z 8h do 3,6h rocznie). Czytając tędiagnozę rodzi się we mnie kilka wątpliwości:

• czemu inne badania (np. przeprowadzone przez: a/ ASTD wraz z Traning Magazine, b/ MasieCenter, c/ 1080 Group) wskazują dokładnie odwrotny trend?,

• dlaczego pod pojęciem e-learningu autor (jak się domyślam) rozumie wyłącznie proste e-szkolenia, które są wyłącznie wycinkiem domeny rozwoju przy wykorzystaniu nowoczesnychtechnologi?,

• dlaczego nie definiuje tego pojęcia - sprawiając, że osoba, która (zgodnie z najnowszymi

trendami w tym zakresie) ma poczucie dysonansu oraz może zbudować mylne wrażenie natemat przedstawiany w artykule?

Nie definiując pojęcia trudno dokonać diagnozy. Nie mając bladego pojęcia o stanie przemysłumotoryzacyjnego bez względu na jego obecny stan nie boję wygłosić dowolnego osądu - zawszeznajdę jakieś statystyki potwierdzające tę tezę w pewnym wycinku przestrzeni, którą można nazwaćprzemysłem motoryzacyjnym...

Posługiwanie się stereotypami

Już od wielu lat (także i w Polsce) nie wmawia się już nikomu, że e-learning jest tańszy i lepszy odszkoleń tradycyjnych - co jest tezą części artykułu. E-learning MOŻE być tańszy i MOŻE być lepszy, pod

pewnymi warunkami. O warunkach w artykule nie ma ani słowa - pojawia się natomiast cała sekcja"udowadniająca", że przy pomocy e-learningu nie da się efektywnie rozwijać ludzi. Argumenty teodwołują się przy tym wyłącznie do:

• rozwoju w zakresie umiejętności (podawane są przykłady w zakresie negocjowania,sprzedawania, coachingu) pomijając zupełnie elementy rozwoju, które oparte są na WIEDZYoraz INFORMACJI,

• sposobu zdalnego uczenia się, które można nazwać e-learningiem 1.0 ("zimne przekazanie jedyne słusznych, niepodlegających dyskusji informacji") nie biorąc pod uwagę nowych formrozwijania kompetencji opartych np. o blended learning, mechanizmy społecznościowe, czyteż o ideę performance support .




Marek Hyla

Archaiczne rozumienie e-learningu

W artykule autor pisze "e-learning ze swoją archaiczną metodyką nauczania nie miał szans w starciu zklasycznymi szkoleniami...". Ciekawe - według badań ASTD rok 2009 był pierwszym, w którymodsetek tradycyjnych szkoleń spadł poniżej 50%... A więc to raczej te tradycyjne szkolenia tracą polana rzecz... No właśnie - na rzecz czego? To nie metodyka jest archaiczna - ale rozumienie e-learninguprzez autora tego tekstu. E-learning od dawna nie jest już kojarzony z "jedynie słuszną treścią podanąw postaci bezdyskusyjnych tekstów na sekwencji ekranów, które przewija się guzikiem <Dalej>"(wypowiedź nie jest cytatem - sam ubrałem ją w cudzysłów dla podkreślenia sposobu myślenia, któryodczytuję z artykułu), ale z całą masą działań rozwojowych prowadzonych ze wsparciemnowoczesnych technologii teleinnformatycznych. E-learning to już dawno nie tylko e-szkoleniapodane przez tzw. platformę e-learningową. E-learning to również webinary, webcasty, Google,środowisko wiki, TED, YouTube, Flickr, RSS, blogi, fora dyskusyjne. E-learning to wirtualne światy, tosymulacje i gry. E-learning to sieci społeczne pozwalające na dynamiczną zmianę ról pomiędzyuczniem i nauczycielem. E-learning wreszcie to zupełnie nowe możliwości komunikowania się ludzi zesobą oraz kontaktu z osobami, z którymi kontakt w innym modelu byłby utrudniony.

Obrażanie się na technologię

Autor wytyka e-learningowi, że urodził się w środowisku informatycznym i że przez to ma zaszyte wsobie "złe geny" (znów moje ujęcie w cudzysłów). Czy obrazimy się w taki sposób na telefon?Telewizor? Internet? Przecież to wszystko to TYLKO NARZĘDZIA. Zarówno na sali szkoleniowej, jak wformule e-learningowej przeprowadzić można beznadziejne szkolenie. W obu tych środowiskachprzeprowadzić można też szkolenie bardzo dobre. Problem w tym, że:

• trzeba dobrać metodę do celów, • trzeba umieć dobrze posługiwać się narzędziem na etapie projektowania

doświadczenia szkoleniowego oraz na etapie jego realizacji.

Nie mam pojęcia, czy autor artykułu miał kiedykolwiek do czynienia z dobrym szkoleniempoprowadzonym przy użyciu nowych technologii. Jeśli nie - to współczuję; rzetelność nakazuje jednaknie przenosić własnych doświadczeń na analityczny dokument.

Brak proporcji

Na koniec artykułu autor łagodzi swoje osądy wskazując w krótkim podsumowaniu dlaczego (mimowylania nań kubła zimnej wody) e-learning nie zniknie z powierzchni ziemi (podając jako argument:

a) e-learning jako narzędzie do transferu wiedzy,b) e-learning jako mechanizm pożądany przez generację Y,c) e-learning jako naturalny trend wynikający z rozwoju technologii - sic!).

Podane argumenty są słuszne tyle, że... można byłoby je datować na rok circa about 2006. Nie ma wnich nic odkrywczego, a grzechy wymienione powyżej sprawiają, że tak naprawdę to nie wiadomo jak

je należy odczytywać (czy jako wnioski dla wizji e-learningu przedstawianej przez autora, czy tej,która w tej chwili jest obecna na rynku). W artykule brakuje właściwych proporcji - jeśli e-learning

jest tak zły, jak go autor rysuje, to po co to pozytywne zakończenie. A jeśli jednak nie jest taki - todlaczego pozytywom poświęcono tylko ćwierć strony wobec trzech przeznaczonych na jegotorpedowanie?

Źródła? Śmiechu warte...

Jak na analityczno-badawcy artykuł przystało autor powołuje się na źródła. Podstawowym jest,

oczywiście, badanie PWC (mam wątpliwości co do jego wyników lub UMIEJĘTNOŚCI ICHINTERPRETACJI - patrz pierwszy, wymieniony powyżej grzech). Patrząc na pozostałe źródła rzuca się w




Marek Hyla

oczy... data ich publikacji! Najstarsze, odnoszące się do e-learningu, jest z roku 2002, kolejne z 2004,potem z 2005 i 2006... Osoby, które choć trochę interesują się zagadnieniem wiedzą, że międzyrokiem 2006 (o 2002 nawet nie chcę wspominać), a 2010 dokonała się istna rewolucja zarówno wdziedzinie technologii, jak i w dziedzinie wykorzystania tej technologii w uczeniu się, komunikacji(element uczenia się!), relacjach (element uczenia się!). Demokratyzacja treści, fingertip knowledge,

fenomen blogosfery, sieci społeczne, technologie HD, sieci szerokopasmowe, symulacje i wirtualneświaty, otwartość treści, atomizacja treści, technologie mobilne - to wszystko trendy i kierunkirozwoju (nie tylko biznesu, ale także aspektów społecznych naszego życia), które pojawiły się bądźupowszechniły PO 2006 roku. Czy można więc pisać o tym, co TU i TERAZ powołując się na tak odległeźródła? Czy nie wygląda to tak, jakbym pisał (posłużę się na koniec raz jeszcze wykorzystaną analogią)o obecnym rynku motoryzacyjnym sięgając do artykułów, które opisywały go w latach 70-tychubiegłego wieku?

Reasumując...

Wkurza mnie to, że w opiniotwórczym czasopiśmie pojawia się artykuł sygnowany przez autorapracującego w opiniotwórczej firmie, który jest w takim stopniu nierzetelny. Wkurza mnie, gdy

analityczne artykuły pisze się nierzetelnie, nie zderzając ze sobą wielu niezależnych źródeł, opierającgo o nieprzemyślane przesłanki, kiepskie źródła lub braki kompetencyjne.




Marek Hyla

WDROŻENIE ROZWIĄZANIA WEB 2.014 czerwca 2010

Wpadło mi właśnie w ręce opracowanie wydane przezBersin&Associates pod tytułem "Selecting a Social Software Provider Using the Four Cs". Dokument skupiasię na zagadnieniach związanych z wyborem dostawcyoraz wdrożeniem rozwiązania społecznościowego.

Te "4c", o których mowa w tytule to cztery fundamenty rozwiązań Web 2.0 - a więc,

• Conversations (rozmowy i dyskusje budujące "mądrość" społeczności),

• Connections (relacje budujące sieć powiązań),

•

Content (treść - jej budowanie, współdzielenie, promowanie) oraz• Collaboration (współpraca pomiędzy członkami społeczności).

W ramach każdego z tych 4 fundamentów istnieje szereg możliwych do wdrożenia funkcji Web 2.0.Są nimi:

• Conversations (rozmowy): blogi, fora, mikroblogi, chaty, wymiana komunikatów po VoIP,

• Connections (relacje): profile użytkowników, mapowanie relacji, funkcje kontaktów,przyjaciół, grup zainteresowań, narzędzia do wyszukiwania i nawiązywania relacji pomiędzyosobami o wspólnych interesach,

• Content (treść): współdzielenie treści, zarządzanie treścią, tagowanie, oznaczanie ipromowanie, społecznościowe zakładkowanie (social bookmarking),

•

Collaboration (współpraca): wiki, środowiska zdalnej pracy zespołowej, wsparcie w realizacjiprojektów na odległość, sieciowe kalendarze, sieciowe wydarzenia "masowe".

Zastanawiając się nad wdrożeniem środowiska społecznościowego warto mieć na względziepowyższą "mapę funkcji" oraz odpowiednio dobrać ich zestaw pod potrzeby projektu/organizacji. Jakdo tego podejść? Najlepiej - etapowo. David Mallon (autor opracowania) sugeruje następujące kroki:

1. określenie procesów biznesowych, które chcemy wspierać poprzez Web 2.0 - np. wsparcieszkoleń w procesie blended-learning, planowanie sukcesji, wspieranie procesów uczenia się 1na 1 (peer-to-peer learning), adaptacja nowozatrudnionych pracowników, zarządzaniezmianą, etc.),

2. zidentyfikowanie potrzeb - poprzez, m.in. zidentyfikowanie danych "na wejściu", określenie

produktów procesu oraz określenie grupy odbiorców rozwiązania; tu istotne jest wzięcie poduwagę, iż wdrożenie nowego podejścia wiązać się będzie z dużym prawdopodobieństwem zezmianą - niezbędne jest więc zaplanowanie i uruchomienie procesów z tą zmianą związanych,




Marek Hyla

3. opracowanie opisów przypadków (use cases) - kompletnych scenariuszy realizacji (bądżplanowanej realizacji) poszczególnych procesów obsługiwanych przez wdrażane rozwiązanie;udostępnienie opisów przypadków dostawcom na etapie postępowania ofertowego jestdoskonałym mechanizmem weryfikacji jakości oferty; są także dobrą podstawą dozdeterminowania potrzeb natury technicznej związanej z wdrażaniem rozwiązania,

4. określenie opisanych powyżej 4c - decydując zarówno o tym, czy wszystkie "C" staną sięelementem rozwiązania, jak i które ze specyficznych funkcji (przedstawionych wyżej)najlepiej spełnią potrzeby opisane w opisach przypadków,

5. na podstawie powyższych punktów - przeprowadzenie wyboru dostawcy odpowiedzialnegoza opracowanie i wdrożenie rozwiązania (sporządzenie short-listy, sprawdzenie referencji,zaplanowanie wdrożenia, podpisanie umowy, etc.).

Na deser przedstawiam zestawienie typowych zastosowań rozwiązań Web 2.0 w organizacjach wrazz podziałem na poszczególne cztery elementy. Zwróćcie uwagę np. na 7 - kto w Polsce myśli o takichpotrzebach (a tym samym - zastosowaniach rozwiązań informatycznych)?




Marek Hyla

ZDJĘCIA DO E-SZKOLEŃ18 lipca 2010

Opracowując e-szkolenia często stajemy przed dylematem doboru odpowiednich zdjęć i wizualizacji.Kryterium doboru jest nie tylko to, CO się na takim zdjęciu znajduje, ale także CZY MAMY PRAWOtakie zdjęcie umieścić w naszym materiale.

W naszej praktyce korzystamy z komercyjnych bibliotek zdjęć (www.shutterstock.com,www.istockphoto.com). Ich zaletą jest to, że są bogate, oraz że mają spójne i uregulowane zapisy

dotyczące praw wykorzystania. Ich wadą zaś - że trzeba za nie płacić.

Za inspiracją Richarda Nantela sięgnąłem do serwisumakeusof.com, gdzie znalazłem ciekawy artykuł na tematpraw autorskich rządzących zdjęciami oraz miejsc w sieci,gdzie można znaleźć ciekawe, darmowe zdjęcia (również do

wykorzystania komercyjnego wraz z sugestiami jak je wyszukiwać.

Jeśli więc masz potrzebę wstawienia zdjęcia do szkolenia e-learning, portalu, witryny www, a zfunduszami kiepsko - warto sięgnąć tutaj.

A tutaj jeszcze drobna, lokalna niespodzianka - linki do źródeł ze zdjęciami, które dostałem od jednego z czytelników bloga. Dziękuję bardzo!




Marek Hyla

EFEKTYWNOŚĆ E-LEARNINGU28 sierpnia 2010

Na ostatniej konferencji ASTD (Chicago; 2010) na jednym z seminariów poświęconych jakości procesuszkoleniowego pojawiła się ciekawa statystyka dotycząca efektywności procesu e-learningowego.

Poniższy wykres pochodzi z badania przeprowadzonego przez firmę Fort Hill na reprezentatywnejgrupie menedżerów. Menedżerowie określili w nim jaki odsetek osób szkolonych poprzezmechanizmy e-learningowe poprawia swoją efektywność zawodową.

Jak widać - najwięcej menedżerów wskazała, iż tylko wobec 6-10% osób szkolonych e-learningwpływa pozytywnie na ich rezultaty. Pocieszające jest to, iż w przypadku szkoleń tradycyjnychodsetek ten jest niewiele wyższy i wynosi... 20%. Obie te dane nie są obiektywnie określonymparametrem lecz tylko subiektywną oceną menedżerów. Ogólnie rzecz ujmując - menedżerowie nie

mają więc zbyt wysokiego zdania o efektywności szkoleń (tzn. zdolności poprawy produktywnościpracownika poprzez proces szkoleniowy).




Marek Hyla

KONIEC RYNKU LMS?4 września 2010

Josh Bersin - jeden z wiodących analityków rynku technologii informatycznych wykorzystywanych w

funkcji HR zwraca uwagę na rodzący się, ciekawy trend akwizycji. Trend ten dotyka dwóchsegmentów: rozwiązań służących do zarządzania szkoleniami (LMS - Learning Management System;estymowana wartość rynku - 1 miliard dolardów) oraz rozwiązań HR-owych, skupionych nazarządzaniu pracownikami, ich kompetencjami i talentami (estymowana wartość rynku - 2.5 miliardadolarów).

Według Josha - rynek LMS, będąc mniejszym, jest skazany na pożarcie...

Jaskółką wieszczącą te ruchy jest planowane przejęcie przez firmę Taleo (jeden z liderów w zakresierozwiązań do zarządzania talentami) firmy Learn.com (jedna z wiodących firm na rynku software'u dozarządzania szkoleniami.

Ciekaw jestem jak odnajdą się w tej hipotetycznej (to tylko prognozy) sytuacji giganci rynku po

wszystkich jego stronach (Saba, SAP, SumTotal)...

Tutaj znajdziecie notatkę prasową na temat planów przejęcia...




Marek Hyla

CZAS OPRACOWANIA SZKOLENIA 15 września 2010

Firma Chapman Alliance przeprowadziła badaniedotyczące czasu niezbędnego na opracowanieszkolenia. .

Badanie się właśnie zakończyło i poskutkowałopublikacją "świeżych" rezultatów.

No więc - ile czas potrzeba na opracowanie szkolenia?

• przelicznik dla szkolenia tradycyjnego wynosi od 22:1 (w przypadku "prostych" szkoleń) do82:1 (w przypadku szkoleń "złożonych") - czyli na opracowanie jednego dnia szkoleniapotrzeba od 22 do 82 dni pracy konsultanta

• dla szkoleń e-learningowych przelicznik ten wynosi od 49:1 do... 716:1; w przypadku tychszkoleń podział na poszczególne typy szkoleń jest znacznie bardziej szczegółowy - warto więc

przypatrzeć się wynikom bliżej.Raport z badania znajdziecie tutaj. W nim również znajduje się ciekawy podział na czas pracyniezbędny na realizację poszczególnych etapów realizacji projektu budowy szkolenia. Najwięcej czasuschodzi na "instructional design" oraz "authoring", ale w sumie nie zajmuje to nawet połowy czasu...




Marek Hyla

DARMOWE NARZĘDZIA E-LEARNINGOWE16 lutego 2011

Na jednej z grup funkcjonujących w LinkedIn, Christopher Pappas opublikował listę ciekawych (i co

najfajniejsze... darmowych) narzędzi, które mogą się nam przydać w pracy z materią e-learningową.

Oto linki do przestrzeni w sieci, które zawierają te cenne zasoby:

• 14 darmowych, open-source'owych narzędzi autorskich znajdziecie tutaj: http://t.co/bccmk8t

• 17 darmowych bibliotek ze zdjęciami (również do wykorzystania komercyjnego) znajdziecietutaj: http://t.co/uR0HuEB

• 8 darmowych, open-source'owych rozwiązań webconferencyjnych znajdziecietutaj: http://t.co/aYf1TjM

•

34 darmowe e-booki o e-learningu - tutaj: http://t.co/M7HvKv9 • 6 darmowych słowniczków na temat e-learningu - tutaj: http://t.co/wdvnWX5

• 31 darmowych szablonów (story-boardów) znajdziecie tutaj: http://t.co/tXLOke2

• 10 najciekawszych projektów open-source w domenie e-learning - tutaj: http://t.co/77YrVLj

Jak widać - społeczności (typu LinkedIn) bywają czasami bardzo przydatne...

A tytułem podsumowania... Narzędzia, narzędziami, ale na koniec dnia i tak ktoś kompetentny musiich użyć, aby opracować skuteczne i efektywne rozwiązanie.




Marek Hyla

KURIOZUM RYNKU E-LEARNING W POLSCE?21 lutego 2011

Mam poczucie, że rynek e-learningu w Polsce znajduje się w chwili obecnej w dość kuriozalnej

sytuacji. Aby ją opisać przedstawię 3 zdarzenia z ostatniego miesiąca. Nie będę wskazywał palcem -wymieniał nazw firm, czy opisywał kontekstów tak, by można było dokonać ich identyfikacji. Bardziejzależy mi bowiem na pokazaniu zjawiska, niż mimowolnym reklamowaniu bądź "anty-reklamowaniu"poszczególnych przedsięwzięć.

Aby sprawa była jasna - nie potępiam żadnej z niżej opisanych inicjatyw. Prawa rynku są jasne - każdyma możliwość działania na nim i dopóki działa zgodnie z prawem może robić co mu się żywniepodoba. Zastanawia mnie jednak jak (czy?) podjęte inicjatywy spełnią rolę rynkotwórczą... I jakwpłyną na sukces podmiotów, które są ich twórcami.

1. Oferta na platformę testującą

Kilka dni temu dostałem od jednej z firm ofertę uruchomienia dla nas platformy służącej doprojektowania i dostarczania testów. Rzuciłem okiem i zauważyłem kilka, hmm, ciekawych informacjina witrynie producenta. Pierwszą było to, że firma dostała na swoje działania pieniądze unijne (mój

podziw i zazdrość ). Drugą -że firma chwali się swoimi korzeniami w branży IT (ostrożność - zdoświadczenia wiem, że ludzie IT z reguły nie do końca rozumieją świat szkoleń). Trzecią - że wspecyfikacji rozwiązania nie ma słowa o spełnianiu przez produkt jakichkolwiek standardówe-learningowych (zdziwienie - albo rozwiązanie nie spełnia tych wymogów, albo jego twórcy uznali, żenie warto o tym pisać ). Czwartą - że źródłem informacji o e-learningu publikowanych na witrynie jestWikipedia (zaskoczenie - niby źródło jak każde inne, ale jednak moim zdaniemj świadczy to o pójściu

po linii najmniejszego oporu). Piątą - że podstawowymi formatami e-szkoleń, które można zamieścićna platformie e-learningowej oferowanej przez firmę jest... Word, Excel, PDF, PPT (zażenowanie).

2. Konferencja e-learningowa

Kilka dni wcześniej dostałem zaproszenie na konferencję poświęconą e-learningowi. Wzapowiedziach - profesjonalna i integrująca rynek, w szczegółach - o niejasnych intencjach. Ponowniekilka rzeczy zwróciło moją uwagę. Po pierwsze - niesamowicie krótki czas przeznaczony na jejorganizację (między terminem konferencji, a ostatecznym terminem zgłaszania prelekcji mija raptemtydzień (zdziwienie - jak organizatorzy mają zamiar dokonać selekcji wystąpień? ). Po drugiej -niejasny model; nie wiadomo dla kogo jest ta impreza - czy jej celem ma być edukowanieuczestników (obiektywny, niezrażony marketingiem przekaz ekspertów), czy może sprzedażrozwiązań (udostępnienie dostawcom rozwiązań przestrzeni do marketingu rozwiązań). Po trzecie -dołączenie do niektórych zaproszeń na konferencję (co ciekawe - wysyłanych tylko do "klienckiejstrony rynku") materiałów reklamowych dotyczących oferty e-learningowej firmy, która organizujekonferencję, co stawia pod znakiem ogromnego zapytania bezstronność w kształtowaniu jej formuły(zażenowanie).

3. Badania rynku

Kilka miesięcy temu jedna z firm przeprowadziła badania motywacji korzystania z e-szkoleń. Chwała jej za to - ostatnie polskie badania w dziedzinie e-learningu, które pamiętam, przeprowadzonezostały przez firmę HP bodajże w 2003 roku (czy znacie jakieś późniejsze? ). Problem, niestety, w tym,że badania te zostały zrobione na kawałku kawałka rynku (a/ na grupie przedstawicieli MŚP - co jestpierwszym jego zawężeniem; śmiem twierdzić, że nieco innymi motywacjami kierują się

przedstawiciele korporacji, nie mówiąc już o przedstawicielach rynku instytucji rządowych czy teżpolicji czy wojsku oraz b/ w oparciu o specyficzne materiały e-szkoleniowe pełne animowanych




Marek Hyla

historii; czy aby na pewno w każdej z grup docelowych i dla każdego tematu ta formuła jestnajbardziej motywująca?). Z wyników próbuje się natomiast wyciągać wnioski dla całości rynku (cobudzi moją frustrację).

Moje wnioski

Jak napisałem - nie mnie oceniać podjęte inicjatywy (wyżej przedstawiłem emocje, które się zrodziłygdy zastanawiałem się nad nimi. To co budzi moje zastanowienie to fakt, iż mamy (moim zdaniem) wtej chwili do czynienia z dość ciekawą sytuacją, w której wielu odbiorców jest na wyższym poziomiekompetencji niż wielu dostawców. Jestem więc spokojny o to, jak chybione (kiepsko zrealizowane -przykład 1, źle zaplanowane - przykład 2, niepełne - przykład 3) inicjatywy odbierze rynek. Jestem teżprzekonany, że rynek na tyle dojrzał, iż jest w stanie szybko zweryfikować działania nieprofesjonalne,nastawione na szybki zysk, nie budujące wartościowej perspektywy biznesowej po obu stronach(zarówno tej klienckiej, jak i tej dostarczającej rozwiązania).




Marek Hyla

EWOLUCJA LMS6 maja 2011

W Training Industry Magazine napotkałem na ciekawyartykuł poświęcony zmianom, jakie wymusza (bądźwymusi w niedalekiej przyszłości) rynek na dostawcachrozwiązań popularnie nazywanych platformami e-learningowymi.

Bez względu na to, czy patrzymy na tę branże wczarnych (koniec), czy w szarych kolorach (ewolucja)niezaprzeczalnym pozostaje fakt, że rozwiązania te podkątem funkcjonalnym mają już dłuuugą brodę i niedorastają do dzisiejszych wyzwań.

Za najważniejsze mankamenty LMSów uważa się:

• kiepską użyteczność (usability , user experience) - interfejsy, logika rozwiązań, wizualizacja,zorientowanie na tekstowe hiperlinki są, faktycznie, stygmatem wielu rozwiązań,

•

ograniczone możliwości raportowania i integracji - integracji przede wszystkich z różnymitypami i "zbiornikami" treści,

• ograniczenie do zarządzania wyłącznie szkoleniami formalnymi - które, jak wiadomo,obejmuje (według różnych badań/autorytetów) od 20 do 30% działań rozwojowych każdegoz nas.

Trudno się dziwić takiemu stanowi rzeczy - idea LMSa (Learning Management System) ma już ok. 20lat. Od zawsze skupiała się na zarządzaniu twardymi danymi związanymi z procesem szkoleniowym(planowanie, organizowanie, kontrolowanie procesu). Proces ten jednak uległ daleko idącejmodyfikacji... Skutkiem są niskie oceny LMSów (45% respondentów badania ocenia swojego LMSa na4 lub niżej w skali 1-6).

Jakie zmiany postulowane są w formule LMSów aby podołały one bieżącym wyzwaniom?. Oto kilka znich:

1. platformy powinny wspierać rozwój zawodowy zgodnie ze ścieżkami kariery dającużytkownikowi pełen przegląd własnych osiągnięć oraz celów związanych z dalszymrozwojem,

2. platformy powinny wspierać ideę user-generated content (treść tworzona przezużytkowników) - zarówno z perspektywy ich budowania, zarządzania, jak i oceny,

3. platformy powinny oferować znacznie wydajniejsze mechanizmy komunikacyjne pozwalającena szybką wymianę informacji pomiędzy wszystkimi grupami użytkowników,

4. platformy powinny oferować zintegrowaną platformę informacyjną (dashboard ) pozwalającąna wielowymiarowe monitorowanie procesu szkoleniowego oraz jego efektywności zarówno

w wymiarze indywidualnym, zespołu jak i całej firmy,




Marek Hyla

5. platformy powinny oferować mechanizmy wyszukiwania zasobów (zarówno tychwewnętrznych, jak i zewnętrznych) pozwalającą na wydajne przeszukiwanie multimedialnychzasobów (oprócz tekstu - również przeszukiwanie treści filmów, podcastów, etc.),

6. platformy powinny wspierać wykorzystanie urządzeń mobilnych pozwalając na uczenie się wdowolnym miejscu i czasie <nota bene: czy zauważyliście, że od wielu lat stosujemy slogan

"uczenie się w dowolnym miejscu i czasie" wobec mechanizmów e-learningowych, a dopieroteraz, wraz z upowszechnianiem się urządzeń mobilnych hasło to staje się faktem?.

Czy nowa rodzina platform realizujących powyższe postulaty wciąż nazywać się będzie LMSem?Wątpię... Sądzę, że czas LMSów się kończy i, tak jak wyparły one kilkanaście lat temu z użytkusystemy rejestracyjne, tak w ciągu najbliższych lat nowe rozwiązania sprawią, że LMS odejdzie dolamusa.

A więc jednak - śmierć LMSów chyba jednak nastąpi...

Cały tekst artykułu znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

HORIZON REPORT9 maja 2011

Robiąc ostatnio porządki na biurku (oj, nazbierało sięna nim wiele kupek papierów) dokopałem się dodokumentu pod nazwą "The Horizon Report Edition2010". Raporty te są opracowywane rok-rocznie od2002 roku i przedstawiają przewidywania dotyczącewykorzystania nowych technologii w najbliższejprzyszłości - ze szczególnym odniesieniem do świataedukacji.

Podzielę się z Wami kilkoma ogólnymi wnioskami zedycji 2010 oraz 2011 (jest już od jakiegoś czasu wsieci) podając, jak zwykle, link do obu dokumentów nakońcu tekstu.

Pierwszy wniosek rodzi się po rzucie okiem na spistreści obu raportów - są niemal takie same. W sumie -trudno się dziwić (nie mieliśmy do czynienia z na tyledużą rewolucją, aby zdemolowąć długoterminoweprognozy).

Jakie więc nowe technologie (i w jakim terminie) przewidywane są w zastosowaniach edukacyjnych wciągu najbliższych lat? Oto one...

W najbliższym czasie (rok lub mniej) przewiduje się wysyp rozwiązań opartych o:

urządzenia i treści mobilne (mobiles),

otwarte zasoby treści (open content ), książki elektroniczne (electronic books).

W perspektywie dalszej (dwa do trzech lat) przewiduje się wzrost rynku rozwiązań bazujących na:

rzeczywistości rozszerzonej (augmented reality ), uczeniu się poprzez gry i zabawę (game-based learning).

Najdalsza perspektywa (cztery do pięciu lat) sięga do takich idei jak:

aplikacje sterowane gestami (gesture-based computing ),

wizualna analityka danych (visual data analysis), analityka procesu szkoleniowego/edukacyjnego (learning analytics).

Wersję z roku 2010 znajdziecie tutaj. Wersja bieżąca znajduje się tutaj.




Marek Hyla

BERSIN O UCZENIU SPOŁECZNOŚCIOWYM ORAZM-LEARNING20 października 2011

Na ciekawą prezentację natknąłem się na serwisie SlideShare. Dotyczy ewolucji uczenia się/szkoleńprzy wykorzystaniu nowych technologii i narzędzia pchających nas w świat mobilny...

Autorem prezentacji jest Josh Bersin - jeden z bardziej znanych analityków rynku szkoleń.

Prezentacja:

• przedstawia drogę, jaką przebyliśmy w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat,

• skalę trendu, jakim są technologie mobilne,

• możliwości, jakie niosą,

• miejsce i potencjał technologii mobilnych w szkoleniach korporacyjnych,

• przestrzeń ich wykorzystania w realizacji różnych form rozwojowych,

• przykłady zastosowań (case'y ).

Opisuje też rynek dostawców rozwiązań i usług mobilnych. Przedstawia ciekawe rozwiązania.

Na koniec przedstawia wyzwania, przed jakimi stoi rynek i dostawcy.

Prezentacja to kawał fajnej, inspiracyjnej i informacyjnej roboty. Znajdziecie ją tutaj.




Marek Hyla

KOSZTY OPRACOWANIA E-SZKOLENIA 21 grudnia 2011

Jakiś czas temu dostałem marketingowego maila jednej z firm z Wielkiej Brytanii, która próbowałazachęcić mnie do zlecenia im usług opracowywania e-szkoleń. Typowy spam - poszedł pewnie "zrozdzielnika" do tysięcy firm, które mogą być zainteresowane tego typu usługami.

Kluczowa treść tego maila brzmiała tak:

Zadziwiająco niskie koszty opracowania 1h e-szkolenia to, według nadawcy tej wiadomości, ciutponiżej 5.000 funtów brytyjskich. W ofercie mają też produkcję materiałów za 10.000 funtów...

Bagatela - coś między 25.000 a 50.000 PLN... Zapewne netto... I to przy dobrym kursie (dziś - jeszcze z10% drożej).

Jak tak czytałem tego maila to zacząłem zadawać sobie pytanie - ile POWINNA kosztować usługaprodukcji e-szkoleń? Powiecie, że na pewno nie tyle, że to brytyjskie realia, inny poziom cen, etc.Pełna zgoda - ponowię jednak pytanie w sposób bardziej konkretny - ile powinna kosztować takausługa w Polsce?

Czy aby na pewno 5 razy taniej? Takie jest oczekiwanie rynku... Czy za 5 razy niższe ceny da się zrobićcoś naprawdę wartościowego? Nie mówię tu o wypasionych interakcjach, fleszu, ruszających się naekranie ludzikach, etc. Mówię o wartości z perspektywy rozwojowej. O efektach szkoleniowych. Orezultatach na poziomie 3 i 4 według modelu Kirkpatricka (no, niech będzie, że na 2 też).

Tak sobie myślę, że typowa firma, która opracowuje e-szkolenia w Polsce uważa, że opracowuje e-szkolenia na poziomie 3 (czyli tę najdroższą w zestawieniu). Jeśli tak jest - czy nie kłóci się to z cenami,które otrzymują za swoja pracę? A może jednak TAK WCALE NIE JEST? Może sprzedając 1h e-szkolenia za 5.000 PLN netto firmy takie same przyznają się do słabości tego materiału? Może niepotrafią pokazać jego wartości? Wziąć za niego odpowiedzialności? Może tak naprawdę zperspektywy rezultatów materiały te sa GORSZE od pierwszego poziomu z tabeli?

Ha - dużo pytań i mało odpowiedzi. Zostawiam je Waszym przemyśleniom...




Marek Hyla

NAJLEPSI PRODUCENCI ROZWIĄZAŃ AUTORSKICH13 stycznia 2011

Portal Training Industry opublikował właśnie listę wyróżnionych

firm w konkurencji najlepszych producentów rozwiązań autorskichwykorzystywanych w świecie szkoleń.

Lista nie ma charakteru rankingu - nie ma na niej wskazań, która zfirm jest najlepsza, która druga, etc. Według autorów - wszystkie zasługują na równie dużą uwagę zewzględu na szereg wymienionych kryteriów.

Mnie cieszy to, że na liście wciąż obecna jest firma Articulate. Zawierzyliśmy jej w 2006 roku, przypomocy jej właśnie narzędzi tworzymy przeważnie nasze rozwiązania, dystrybuujemy je na rynkupolskim.

Patrząc na listę widać, że doceniona na niej zarówno "drobne" narzędzia (takie jak ReadyGO czyLectora) jak i potężne kompajny (OutStart, czy trochę mniejszy Rapid Intake).

Chętni do zapoznania się z listą znajdą ją tutaj.




Marek Hyla

Szkolenia XXI wieku

Sekcja dla

METODYKÓW




Marek Hyla

W POSZUKIWANIU JAKOŚCI SZKOLEŃ… CZYLI CO WSPÓLNEGO MA WSPÓŁCZESNE SZKOLENIE ZGRANATEM26 sierpnia 2008

Ocena jakości szkolenia – kilka słów teorii

Do oceny pomiaru efektywności służy wiele modeli, wśród których dominujące znaczenie ma modelDonalda Kirkpatricka oraz jego zmodyfikowana postać - model Jacka Philipsa. W modelu Kirckpatrickarozróżnia się cztery poziomy pomiaru, z których dwa są dość powszechnie stosowane. Są nimi: ocenasatysfakcji uczestnika mierzona ankietowo i ocena przyrostu wiedzy, który najprościej można mierzyćporównując wyniki testu końcowego i początkowego.

4 poziomy badania jakości procesu szkoleniowego według Donalda Kirkpatricka

Te dwie oceny przeprowadza się bezpośrednio po szkoleniu.Pozostałe dwa poziomy pomiaru to: ocena zmiany wiedzy, umiejętności lub postaw, mierzona zpomocą otoczenia osoby szkolonej (np. przy pomocy oceny 360 stopni lub innych metodbadawczych) oraz ocena efektywności biznesowej szkolenia, mierzona (bezpośrednio bądźpośrednio) przez parametry finansowe organizacji.

Model Philipsa wyprowadza z czwartego poziomu oceny efektywności dodatkowy poziom piąty,którym jest ściśle finansowy parametr zwrotu z inwestycji (ROI).




Marek Hyla

Ocena szkolenia na wyższych poziomach dokonywana jest po upływie pewnego czasu od zakończeniaszkolenia; w przypadku poziomu trzeciego – kilku tygodni, a czwartego i piątego – kilku miesięcy.

Moment realizacji badania jakości dla poszczególnych poziomów

Wyższe poziomy używane są w praktyce znacznie rzadziej, z uwagi na koszty ich przeprowadzeniaoraz trudności w wyodrębnieniu danych, które mają bezpośredni wpływ na ocenę. Trudności są tymwiększe im bardziej dynamiczne są działania biznesowe i rynek, z którym mamy do czynienia.

Warto wspomnieć, iż technologie informatyczne wychodzą naprzeciw ocenie jakości szkoleń. Wynikibadań ankietowych i testów realizowanych na dwóch pierwszych poziomach mogą być sprawniezebrane oraz szybko przetworzone przy wykorzystaniu różnych platform szkoleniowych lubdedykowanych do tych celów rozwiązań IT. Podobnie ocena 360 stopni, która bywa podstawą dlabadania efektywności szkolenia na trzecim poziomie, jest znacznie szybciej realizowana ze wsparciem

mechanizmów informatycznych.Ciekawym podejściem do badania efektywności e-szkoleń jest przekrojowa analiza odpowiedzi napytania testowe, którą bardzo ułatwia realizacja testów poprzez tzw. platformy e-learning. Dzięki niejłatwo można wskazać te części materiałów e-learning, które są trudne lub źle sformułowane.

A jak to wygląda w praktyce?

Szkolenia realizowane przez House of Skills zawsze oceniane są na poziomie pierwszym, a częstotakże na poziomie drugim. Na poziomie pierwszym badane jest nie tylko subiektywne postrzeganie

jakość szkolenia (zadowolenie z czasu poświęconego na proces, efektywność i przydatnośćwdrażanych umiejętności w pracy, poziom ćwiczonych kompetencji itd.), ale również jakość pracy

trenerów. Czynniki te oceniane są na podstawie ankiety ewaluacyjnej, wypełnianej przez uczestnikówna zakończenie każdego szkolenia.

Czasami, na życzenie klientów, szacowana jest także efektywność szkoleń na wyższych poziomach.Jednak zawsze w takich sytuacjach warto uświadomić klientom wszelkie „za” i „przeciw” realizacjitakich ewaluacji. Ze względu na wspomniane wcześniej wyzwania związane z oceną na III oraz IVpoziomie stosunkowo niewiele projektów bada te aspekty – różne raporty określają odsetekprojektów, w których dokonywane są takie analizy na 5 do 10%.

W naszej praktyce szkoleniowej stosujemy i rekomendujemy różnorodne mechanizmy pomiaruefektywności wkraczające na III poziom. Wymienić wśród nich należy m.in.:

• monitorowanie efektów zadań międzymodułowych (do wdrożenia w praktyce organizacyjnej)

przez przełożonych uczestników projektu,• ocenę 360 stopni,




Marek Hyla

• badania Mystery Client ,

• analiza oceny okresowej uczestników szkolenia,

• obserwacja uczestnicząca – wizyty trenerów House of Skills u klientów - uczestników procesu,

• monitoring i analiza wskaźników, pozwalających na ocenę stopnia realizacji celów.

Wiele z wyżej wymienionych mechanizmów warto stosować w parze: przed oraz po zakończeniu

procesu szkoleniowego. Takie podejście często pozwala na dobrą ocenę jakości zrealizowanychprocesów rozwojowych.

Również w wyżej wymienionych aspektach technologie informatyczne mogą istotnie wspieraćzbieranie danych oraz ich przetwarzanie i analizy.

Przyszłość oceny jakości szkoleń

Minął czas szkoleń, które nie są dostosowane do potrzeb firmy. Obecnie nawet szkolenia generyczne,wystandaryzowane, oparte o licencjonowany know-how, są dopasowywane do potrzeb grupydocelowej (firmy, szczebla w organizacji, departamentu itd.).

Dobre dopasowanie szkolenia wymaga dobrego zrozumienia pracownika – jego talentów, motywacji,pasji, a także świadomości, w jaki sposób te wartości pracownika można rozwinąć i wykorzystać wdziałaniach biznesowych. Również w tej sferze systemy informatyczne (zwane Systemami ZarządzaniaTalentami – Talent Management System) wspierają organizacje. Nie są one jeszcze w Polscepowszechnie stosowane, ale na bardziej rozwiniętych rynkach ich wykorzystanie w ostatnich latachdynamicznie rośnie.

Coraz częściej przebijają się na rynku pomysły rezygnacji z badań jakości szkoleń. Pomysły takiewynikają z rosnącej dynamiki biznesu – wychodzi się z założenia, że zanim przeprowadzi się do końcaproces rozwojowy oraz zmierzy jego rezultaty, firma znajduje się już w zupełnie innym miejscu iwszelkie pomiary tracą sens z uwagi na nieaktualny punkt odniesienia.

Z badaniem jakości szkoleń jest też trochę tak, jak z badaniem jakości granatów. Dopóki się go nieużyje nie wiadomo, czy jest „dobry”, lecz nie można go przetestować inaczej niż w sytuacji bojowej. Zdrugiej strony – nie można dostarczyć na front niewybuchających (niskiej jakości) granatów. Jak wtakiej sytuacji badać jakość?

Jakość szkoleń nie może zostać zmarginalizowana. Nawet jeśli zgodzimy się z tezą mówiącą omalejącej wadze badań jakości produktu szkoleniowego to tym większą wagę należy przyłożyćdo badania i zapewnienia jakości procesu szkoleniowego – prowadzenia szkolenia przez mistrzów,zapewnienia wystandaryzowanego procesu logistycznego, zapewnienia odpowiedniej jakościinnowacyjnego i dopasowanego do porzeb know-how, wprowadzenia i utrzymania norm związanychze środowiskiem, w którym realizowane jest szkolenie (wielkość sali, komfort pracy z uczestnikami,itd.).




Marek Hyla

WYTYCZNE DLA PROJEKTANTA E-SZKOLEŃ4 listopada 2008

Zbierając w roku 2005 materiały do książki ("Przewodnik

po e-learningu") natrafiłem na witrynę, na którejprzedstawiono bardzo ciekawe rekomendacje związane zprojektowaniem treści internetowej. Zainteresowało mniepodejście - dokonano bowiem analizy różnych analiz,raportów i badań oraz wyciągnięto wnioski skutkującezbiorem konkretnych wytycznych dla projektanta witrynwebowych.

Pracując nad książką dokonałem próby przełożenia tychrekomendacji na język e-learningu.

Dziś sięgnąłem do witryny ponownie i zostałem mile

zaskoczony. Witryna dojrzała. Uaktualniono wytyczne.Ułatwiono korzystanie z rekomendacji - opakowano je włatwe do wydruku materiały. Przełożono na ładniezwizualizowaną, czytelną formułę (a więc, hmmm,zastosowane własne rekomendacje do przebudowaniatreści).

Gorąco zachęcam Was do sięgnięcia tutaj. Szczególnie warto kliknąć w rozdziały: 1, 2, 6, 7, 8, 9, 11, 14i 16 gdyż niemal wprost można ich treść odnieść do e-szkoleń.




Marek Hyla

MOODLE - DOBRE PRAKTYKI NAUCZANIA 25 stycznia 2009

Niniejszy dokument powstał jako konkluzja do poprowadzonych przeze mnie zajęć pt.

„Wprowadzenie do kształcenia na odległość”. Zajęcia te były elementem studiów podyplomowychdla nauczycieli i pracowników Okręgowych Komisjii Egzaminacyjnych w ramach projektuprowadzonego przez Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet Jagielloński współfinansowanego zwykorzystaniem funduszy UE.

W procesie uczestniczyło ponad 200 osób. Uczestnikami prowadzonych przeze mnie zajęć były 73osoby.

Zajęcia trwały ponad miesiąc (wrzesień i poczatek października 2007).

Publikuję go tu, by podzielić się tymi doświadczeniami. Znajdziecie w nim szereg pomysłow nasprawne prowadzenie zajęć zdalnych. Mam jednak świadomość że nie w każdej sytuacji i nie dlakażdej grupy docelowej zebrane tu uwagi będą równie wartościowe.

Materiał jest dość długi (lojalnie uprzedzam na jego początku...) - potrzeba zapewne z 10 minut na jego przeczytanie.

Środowisko

Całość procesu kontrolowana była poprzez platformę Moodle. Również i moje zajęcia prowadzonebyły w całości za jej pośrednictwem.

Moodle to prosta, open-source’owa platforma e-learning. Moodle pozwala m.in. na:

• osadzanie dowolnych materiałów elektronicznych (Word, PDF, PPT, klasyczne e-szkolenie,itd.) w zaprojektowanej ścieżce edukacyjnej,

• uruchamianie forów dyskusyjnych,• planowanie oraz obsługę chatów,

• obsługę głosowań,

• obsługę prostych ankiet,

• obsługę testów,

• stawianie i obsługę zadań do wykonania (esej, inne),

• łączenie uczestników zajęć w grupy,

• kontrolę aktywności uczestników (zapoznanie się a materiałem, wyniki, oceny).

Przebieg i formuła zajęć

Zajęcia podzielone zostały na szereg sekcji, które podzieliłem na 3 grupy:

1. sekcje organizacyjne

• tablica ogłoszeń,

• forum poświęcone kwestiom organizacyjnym,

• powitanie,

• harmonogram zajęć

• forum, na którym ludzie wchodzący w skład grupy mogą się nawzajem poznać),2. sekcje merytoryczne, w których stosowane było zwykle następujące podejście:

• udostępnienie materiałów do samodzielnej pracy,

• ankieta (zebranie opinii, postawienie kontrowersyjnej tezy), która otwierała sekcję, bądź

opracowywana była w oparciu o wyniki dyskusji na forum,• forum poświęcone dyskusji na temat omawiany w danej sekcji,




Marek Hyla

3. sesje chat o mocno moderowanym charakterze4. sekcja zaliczająca zajęcia (praca zaliczeniowa w formie eseju do oceny przez prowadzącego

zajęcia).

Materiały

Wyciągnięte wnioski:

• materiały do samodzielnej pracy, w których nie ma zaszytych elementów interaktywnych sązwykle przez studentów drukowane; dłuższe materiały powinny być więc raczej w formaciepdf niż PPT; wyjątkiem od tej reguły są klasyczne e-szkolenia (siłą tych są jednakinteraktywności),

• materiały krótkie, o przekazie kilkuslajdowym mogą być publikowane w formacie PPT lubkrótkich form e-learningowych,

• cennym mechanizmem jest „poszukiwanie skarbów”: wskazanie miejsc w Internecie, gdziemożna znaleźć ciekawe informacje oraz wymuszenie wykonania jakiegoś zadania związanegoz nimi (a następnie opisanie wniosków na forum); ważne jest jednak – by wskazane źródła

były wiarygodne oraz aktualne!!!,• materiały, z którymi nie związana jest żadna praca są ZNACZNIE rzadziej

odwiedzane/wykorzystywane od tych, za którymi stoi jakaś dyskusja, zadanie, etc.; dlaprocesu szkoleniowego nie ma więc wielkiego sensu robić wielkiej biblioteki materiałów o„luźnym”, niepodporządkowanym jakiemuś celowi dostępie; dobrym pomysłem wydaje sięzakończenie każdego materiału krótkim quizem (nawet jedno, kluczowe pytanie) – idea ta niezostała jednak przetestowana na mojej grupie.

Fora


• Fora wymagają „zaczynu” – poddania zagadnienia pod dyskusję; dobrze jeśli to zagadnieniebędzie lekko kontrowersyjne

• Fora wymagają ciągłego uczestnictwa – posty na forum muszą być przeglądane co najmniejraz na dwa/trzy dni; w początkowej fazie rozwoju dyskusji – częściej (najlepiej codziennie)

• Posty na forum pisane przez trenera/moderatora powinny być pisane: a/ z dużym taktem, b/poprawną polszczyzną, c/ w sposób nienarzucający swojego zdania, a raczej wzmagającydyskusję (nie powinno się pisać: „W takiej sytuacji należy zrobić…”, lecz „Moim zdaniem, wtakiej sytuacji należy zrobić… Co o tym sądzą inni?”), d/ z wykorzystaniem emotikonów.

• Konkluzje z forów powinny być zebrane przez trenera/moderatora (tu już można mówićbardziej dyrektywnie) i udostępnione w postaci dokumentu uczestnikom; w podsumowaniuwarto docenić najciekawsze wypowiedzi umieszczając je w tekście wraz z ich autorami;

poniżej przykład podsumowania jednego z forów)

Geneza e-learningu – podsumowanie

Wszyscy zgadzamy się, że książki nic nie zastąpi… Ogromna większość z nas preferuje czytanie książki nad czytanie z ekranu komputera.

Wymienionych zostało wieeeele powodów takiego stanu rzeczy. Ponieważ jednak zagadnienie tostało się również jednym z tematów poruszanych na forum – pominiemy w tym miejscu listę wartości,

jaką niesie książka.

Ciekaw jestem jednak, czy to samo o książce sądzą (sądzić będą) nasze dzieci? To zapewne ciekawezagadnienie, ale dotyczy przyszłości, a nie przeszłości… „Korzystanie z książek (jak piszą inni

forumowicze) wynika z naszego wychowania i pewnych nawyków. Gorzej jest z młodzieżą, która




Marek Hyla

korzysta z sieci na okrągło - chce czytać łatwo, przyjemnie i szybko tylko niezbędne, często ichzdaniem jedynie prawdziwe, informacje.” [Imię i nazwisko autora wpisu na forum]

W dyskusji wiele osób potwierdziło, że dostępne dawniej mechanizmy nauczania na odległość (kursy telewizyjne, programy popularno-naukowe, audycje radiowe podporządkowane przekazowi wiedzy)w jakimś stopniu wpłynęły na ich postawy wobec uczenia się bądź zainspirowały do zajęcia się jakimś

zagadnieniem. „Programy Słodowego były ważnym czynnikiem stymulującym rozwój dzieciaków.Szkoda, ze dzisiaj tego typu programy nie są dostępne w polskich stacjach telewizyjnych.” [Imię i nazwisko autora wpisu na formum]; „Myślę, że były to programy […] ciekawe i inspirujące […] takżedlatego, że prosta, a zarazem barwna była forma przekazu. Niewiele jest osobliwości telewizyjnych,których słucha się z przyjemnością bez odrywania oczu i uszu od ekranu.” [Imię i nazwisko autorawpisu na forum]

Również oglądanie filmów bądź słuchanie nagrań (audycji, piosenek, podcastów) w oryginale zintencją „szlifowania” języka wydaje się być celowe (tu jednak zwrócono uwagę na to, że niezbędnesą przynajmniej podstawy znajomości języka obcego, aby proces ten był efektywny).

Dyskusyjnym jest jednak jakość nauczania przy pomocy telewizji czy przy pomocy kursów

korespondecyjnych. Jako przeszkody w osiągnięciu tejże wysokiej efektywności podane zostały:- różne możliwości percepcji,- praca w różnym tempie (to odnośnie kursów telewizyjnych),- konieczność dostosowania swojego kalendarza do czasu emisji programów w telewizji,- brak efektywnej możliwości sprawdzenia własnej wiedzy,- brak efektywnych mechanizmów ćwiczeniowych,

Internet eliminuje szereg z wyżej wymienionych wad.

W dyskusji Internet został wymieniony jako uzupełnienie książki – jego ogromną wagę lokujemy jednak w kontekście publikacji naukowych lub potrzebnych do wykonywania zawodu, a nie wkontekście zapoznawania się z treścią dla przyjemności. Siła Internetu jest również zauważana w

multimediach – możliwości uzupełnienia przekazu tekstowego o dodatkowe elementy wspierające proces poznawczy (animacje, grafiki, schematy, nagrania audio wychodzące naprzeciw potrzebom „słuchowców”, etc.). „Bardzo bym chciała, aby można było sobie znaleźć w internecie ciekawe audycjena poszczególne tematy z matematyki szkolnej. Coś w rodzaju tych dawnych audycji telewizyjnychtylko uwspółcześnione. Każdy mógłby sobie pobrać, pooglądać i ... byłby mądrzejszy. A jaka pomocdla ucznia lub nauczyciela! To samo z fizyką, chemią. Abym mogła pooglądać tą przykładową "Sondę" w każdej chwili kiedy zechcę.” [Imię i nazwisko autora wpisu na forum]

Internet pozwala również na efektywne ćwiczenie – zarówno poprzez mechanizmy interaktywnezawarte w e-szkoleniu, jak i poprzez wirtualny kontakt z nauczycielem. Udostępnienie silnegomechanizmy, jakim jest wyszukiwanie, daje również dodatkowe możliwości pracy z elektroniczną

publikacją. „…czytając literaturę fachową w wersji elektronicznej - doceniam ten sposób, gdyż szybko

mogę wócić do odpowiednich fragmentów, nie muszę sobie przypominać, gdzie to było, wpisujęodpowiednie wyrażenie i już je mam, to bardzo usprawnia pracę.” [Imię i nazwisko autora wpisu na

forum]

Zwrócona została również uwaga na dystraktory, za które mogą być uważane niektóre multimediatowarzyszące tekstom zamieszczanym w sieci. „Tekst w wersji elektronicznej najczęściej otoczony jest dodatkowymi elementami, które niektórym osobom przeszkadzają.” [Imię i nazwisko autora wpisu na

forum]

Poruszono również kwestię niskiej wiarygodności Internetu (zarówno w wymiarze nadmiaruinformacji jak i zaufania w wysoką jakość informacji). Jeśli chodzi o Internet to mam trudność z

przekonaniem samej siebie o rzetelności niektórych tekstów. W sieci łatwiej coś zamieścić niż

opublikować w tradycyjnej książce czy piśmie, a duża różnorodność i rozległość Internetu powoduje,że nawigacja w sieci jest dużo trudniejsza niż wśród półek księgarni czy bibliotek. No i problem




Marek Hyla

znikania tekstów w sieci, który powoduje, że istnieje praktyka podawania w bibliografi dat dziennychcytowania materiałów z sieci.” [Imię i nazwisko autora wpisu na forum]

Inne, ciekawe zagadnienia poruszone podczas dyskusji

Grupa i jej wpływ na proces nauczania

„Motywacja – teoretycznie i w idealnym świecie uczniowie lepsi powinni samą swoją obecnością, postawą, wiedzą motywować uczniów słabszych do zwiększenia wysiłków. Pytanie czy jest tak wkażdym przypadku?” [Imię i nazwisko autora wpisu na forum]

Presja grupy w zależności od sytuacji może działać zarówno motywująco, jak i demotywująco. Pracaw grupie czasem zwalnia od odpowiedzialności. Teoria facylitacji społecznej ma sens (obecność innychludzi poprawia sprawność wykonywania dobrze opanowanych, prostych zadań i obniża sprawność wykonywania zadań słabo opanowanych, nowych, złożonych)

„Niejednokrotnie presja grupy prowadzi do wyścigu szczurów. W innym przypadku prowadzi dowycofania się ucznia z wyścigu. Nieraz presja grupy tłamsi tych, którzy nie radzą sobie z nauką i dodatkowo taka grupa ma demotywujący wpływ na jednostkę.” [Imię i nazwisko autora wpisu na

forum]Doświadczenie jako najważniejszy elementy procesu edukacyjnego

„Najszybciej praktyczne umiejętności [posługiwania się językiem obcym] zdobywałam podczaswyjazdów za granicę, kiedy musiałam praktycznie posługiwać się danym językiem.” [Imię i nazwiskoautora wpisu na forum]

Zagrożenie nadmiaru wyboru

„Niebezpieczeństwo ciągłej możliwości wyboru formy przekazu - moim zdaniem - tkwi w’zamknięciu’ się na jedyną tylko formułę. Tymczasem właśnie umiejętność poszukiwania wiedzy i ‘lokalizacji’ informacyjnych źródeł jest jedną z najcenniejszych dziś chyba umiejętności, równie cenną jak umiejętność radzenia sobie w sytuacji gdy preferowana przez nas formuła np. ze względu na awarię

Internetu jest niedostepna.” [Imię i nazwisko autora wpisu na forum]

Chat

Chat może być realizowany w kilku formułach. Podczas zajęć przetestowałem dwie:

1. moderowaną dyskusję na zadany temat,2. sesję pytań i odpowiedzi.

Charakter każdej z tych form jest zupełnie inny.

Moderowana dyskusja

W moderowanej dyskusji uczestniczyło od 7 do 17 osób (kilka sesji). Tak duża grupa absolutnieeliminuje możliwość utracenia przez prowadzącego kontroli nad przebiegiem chatu. Oto kilka uwag jak tego dokonać.


• Bądź w sesji chat na 10 minut przed jej rozpoczęciem,

• Rozpocznij punktualnie (dając najwyżej 3 minuty spóźnialskim),

• Postaw cele i zakontraktuj się na nie (daj szansę ludziom napisać „OK.”, „Zgadzam się”)

Witam serdecznie na chacie. Chciałbym na początek określić dwa cele, które chciałbymosiągnąć na naszym spotkaniu: 1/ wypracowanie kilku pomysłów/konkluzji związanych zefektywnym procesem e-learning, 2/ danie Państwu sposobności doświadczenia mechanizmu,

jakim jest chat (w dość ekstremalnej formule większej grupy osób).

Czy te cele są dla Państwa OK.? Czy macie do nich jakieś uwagi?




Marek Hyla

• Ustal reguły uciszania dyskusji, która wymknęła się spod kontroli

Chciałbym jednocześnie umówić się z Państwem na następującą rzecz. Jeśli pojawi się w okniechatu następujący ciąg znaków:

************************

…to znaczy, że zamykamy dyskusję na dany temat i czekacie Państwo na kolejne pytanie bądżzagadnienie, które sformułuję (taki odpowiednik „ciiiiiii” w zbyt rozgadanej sali).

Czy możemy się tak umówić?

• Daj ludziom szansę na bezpośrednią wymianę uwag uczestników poza głównym wątkiemdyskusji.

I jeszcze jedna uwaga natury porządkowej – jeśli chcecie Państwo odpowiedzieć na czyjeś pytanie, bądź skomentować czyjąś uwagę proszę o wpisanie imienia osoby, do której wypowiedzi się odnosicie… OK.?

• Przygotuj te standardowe teksty wypowiedzi przed chatem w Wordzie i copy&pastuj je do

okna czatu (przyspieszając w ten sposób swój proces interakcji z innymi).• Używaj „uciszania” grupy w momencie, w którym dyskusja zaczyna rozłazić się lub kiedy

widzisz, że zaczyna zamierać.

• Po użyciu „uciszenia” napisz krótką konkluzję z właśnie zakończonego fragmentu dyskusji;napisz ją zanim dyskusja wygaśnie lub się rozlezie w Wordzie i przeklej ją do okna chata zarazpo „uciszeniu” grupy.

A więc działanie na emocjach wspiera: indywidualizacja, informacja zwrotna, trzymanie wnapięciu, ciekawa forma (kolor, dźwięk, odpowiedni tembr głosu); kontrowersja (o - tociekawe zagadnienie…); musi się także podobać

• W pisaniu podsumowania pomocne może być prowadzenie chata przez dwie osoby. Jedna

znich może na bieżaco monitorować wypowiedzi grupy i pisać podsumowania, a druga skupićsię na prowadzeniu spotkania.

• Jeśli nie chcesz jeszcze kończyć wątku dyskusji – podsycaj dyskusję.

Łukasz wspomniał o przyciąganiu uwagi przez materiały e-learning… Jak wesprzeć tenaspekt? Jakieś pomysły?

• Staraj się pisać poprawnie, ale nie przejmuj się literówkami – dynamika wypowiedzi na chacie jest ważniejsza od poprawności wypowiedzi.

• Daj ludziom szansę na wypowiedzenie się. Nie pędź do przodu i nie planuj zbyt wiele –podczas godzinnego chatu da się pogadać (a raczej – wymienić opinie) raptem o kilkuzagadnieniach.

• W tej formule nie staraj się odpowiadać na pytania konkretnych osób – skup się na meritumdyskusji prowadzonej w grupie.

• Przewidź dodatkowe 15 minut po sesji chata na indywidualnej pytania i odpowiedzi;poinformuj o tym na początku chata.

• Podziękuj ludziom za zaangażowanie (miej wcześniej przygotowany standardowy tekst;dopasuj go do specyfiki grupy przed skopiowaniem go do okienka chata).

• Jeśli prowadzisz chata sam - nie planuj kilku sesji chat pod rząd. Godzinna sesja chata jestbardziej wyczerpująca dla prowadzącego niż kilkugodzinny moduł warsztatowy.

Sesja pytań i odpowiedzi

W sesji pytań i odpowiedzi uczestniczyło kilka osób (3 do 6). Tu każda z osób może zadań pytanie do

prowadzącego; zwykle ludzie komentują także swoje wypowiedzi.





Marek Hyla

• Bądź w sesji chat na 10 minut przed jej rozpoczęciem.

• Z uwagi na fakt, że ludzie wchodzą na chat w różnych momentach reguły gry trzebaopublikować na stronie startowej chatu; jedną z najważniejszych reguł jest to, aby zaczynaćswoje wypowiedzi od imienia adresata („Marek: Mam pytanie dotyczące…”); inną ważnąregułą jest poproszenie o powtórzenie pytania jeśli umknie ono prowadzącemu.

• Konsekwentnie stosuj powyższą regułę przy odpowiedziach udzielanych osobom (nawet, jeślina chacie jest tylko jedna osoba – dzięki temu będzie można w zapisie sesji skorelowaćpytanie z odpowiedzią).

• Odpowiadaj krótko – musisz „obsłużyć” zwykle kilka osób; nie bój się tego, że pytaniauciekają poza ekran – jeśli nie zdąrzysz na nie odpowiedzieć osoba pytająca powinna jepowtórzyć.

• Jeśli pytanie jest niejednoznaczne lub wymaga bardzo długiego wywodu – poproś odoprecyzowanie lub zawężenie pytania; miej takie prośby zformułowane wcześniej wWordzie aby można je było szybko wkleić do okienka sesji chat.

Inne elementy

Moodle pozwala na takie skonfigurowanie forum, aby wpisy na forum mogły być oceniane (przezprowadzącego, przez innych uczestników); to fajny mechanizm, który motywuje grupę do zapoznaniasię wpisem i wyrażenia swojej opinii – przydatny również do oceny pracy osoby szkolonej.

Warto podczas ustalana reguły zajęć poprosić o to, aby unikać na forach sformułowań „Zgadzam się”lub temu podobnych. Każdy taki wpis generuje maila do wszystkich uczestników forum, a nic niewnosi do dyskusji. Lepszym mechanizmem „zgody” lub „braku zgody” jest opisany powyżejmechanizm ocen.

Jeśli proces edukacyjny składa się z wielu sekcji możliwe jest wprowadzenie dynamiki do zajęćpoprzez sukcesywne otwieranie kolejnych sekcji. W ten sposób kontrolujemy proces, dajemy ludziomprzestrzeń na systematyczną pracę.

Uwagi do zajęć

Na koniec zajęć poprosiłem wszystkich uczestników o wyrażenie swoich uwag na temat zajęć. Niepublikę ich tu po to, aby się chwalić, ale w celu zwrócenia uwagi na te zagadnienia, które zperspektywy osoby szkolonej są ważne/dobre/motywujące lubniewłaściwe/denerwujące/demotywujące. W wypowiedziach zachowałem ich charakter orazpodkreślenia. Oto ich synteza.

Uwagi pozytywne:

• Przede wszystkim jasne i czytelne komunikaty dla studentów, wszystkie elementy kursu

poukładane i wg mnie na swoim miejscu, umieszczane z dużym wyprzedzeniem (dla mniebardzo ważne - trzeba sobie układać życie), dobry kontakt ze studentami.

• Wartościowa dla mnie jest na tym kursie postawa prowadzącego - spokój, takt, traktowanieuczestników z sympatią i szacunkiem, rzeczowość, systematyczna obecność, ogromnaaktywność. To moim zdaniem miało wielki wpływ na przebieg kursu - spowodowałoniesamowitą aktywność uczestników oraz wprowadziło niezwykłą kulturę komunikowania się(bardzo trudną do osiągnięcia przy dominacji forów). Szczególne wyrazy uznania składam zapraktyczne pokazanie, jak można prowadzić czat. Serdecznie dziękuję za współpracę w miłejatmosferze i wszelkie wskazówki udzielane jakby "przy okazji".

• Pełen profesjonalizm w Pana wydaniu, przejrzystośc wszystkich elementów szkolenia.Partnerskie podejscie do studentów, z ogromna wiedzą merytoryczna i doświadczeniem,

przemyslane i róznorakie formy zdobywania wiedzy na Pana zajęciach.




Marek Hyla

• Bardzo mi się podobają materiały załączone do kursu. Są dobrze przemyślane, zwięzłe,wymagają niewiele czasu aby zrozumieć temat.

• Bardzo dobre interakcje ze studentami - klarowny, profesjonalny przekaz - wspólnerozwiązywanie problemów - elastyczność.

• Bardzo cennym elementem była możliwość tworzenia miedzy uczestnikami komunikacyjnych

relacji, A TAKŻE WOLNOŚĆ WYPOWIEDZI.• .... umiejętne zaplanowanie całego kursu: a/ harmonogram dostępny od początku zajęć, co

świadczy o przemyśleniu całego bloku i pozwoliło nam odpowiednio sie dopasować,przygotować, b/ przejrzyste materiały, stopniowo rozbudowywane

• .... aktywne, cierpliwe, życzliwe "czuwanie" nad nami

• … mnie odpowiadało, iż prowadzony przez Pana kurs raczej generował przemyślenia własne,aktywność uczestników, a nie służył jedynie czy głównie do przekazywania treści.

• w szkoleniu prowadzonym przez Pana spelnione są dwa główne postulaty budowy e-szkoleń:minimalizacji przekazu i atomizacji wiedzy. Stąd korzyści wynikające dla nas-uczestników:komfort i chęć kontynuacji uczenia się.

• Chciałam jeszcze zwrócić uwagę na dwie sprawy: a/ podsumowanie chata dało poczucie, że

każdy głos w dyskusji jest ważny, b/ wypowiedzi na forum pomagały spojrzeć szerzej naomawiane zagadnienia. Oprócz tego w tradycyjnym nauczaniu dyskusje mają, niestety,bardziej ulotny charakter. Uważam, że jest to jeszcze jedna istotna zaleta e-learningu.

• To naprawdę były dla mnie przykładowe zajęcia - umiar, zwięzłość, życzliwość, kultura,stanowczość, planowanie, konsekwencja, łagodność, dawkowanie informacji, utrzymywaniezainteresowania, różnorodność form, niezwykła lekkość - przy bardzo poważnym bloku,gotowośc do zmian, rozmowy, polemiki - elastyczność,

• Druga sprawa – fakt, że mieliśmy szansę poznać naszego prowadzącego w realu, poznać jegoenergię i wyczuć pasję mnie osobiście bardzo pomógł. Dyskusja czy współpraca przebiegadużo lepiej/łatwiej jeśli pracujemy z kimś, kto jest dla nas realny – a nie jest tylko zdjęciem zprofilu.

• Podobało mi się podejście prowadzącego do zajęć, gdyż wykazywał całkowitezainteresowanie każdą informacją na forum, a żadne pytanie nie zostało zignorowane i bezodpowiedzi.

• Dodam jeszcze tylko, jako punkt nowy, że bardzo trafnie została dobrana fotograficznaprezentacja prowadzącego. Zastanawiałam się nad wizualizacją w profilu jako problememszerszym - czy np. skutkuje pozytywnie - jesteśmy przecież też wzrokowcami i lubimyrozmawiać z konkretnym odbiorcą. Profilowa wizualizacja towarzyszy potem wszystkimwypowiedziom na forum. Wśród różnych podobizn, dominowały zbliżenia "paszportowe"twarzy. Czasem pojawiały się rysunki lub cień. Myślę, że gdyby przyszło mi zostać trenerem e-learningowej grupy zastosowałabym właśnie czarno-białą fotografię. Wnosi ona dodatkowodużo dostojnego spokoju.

• Opieka nad uczniami przejawiająca się w zaangażowaniu w dyskusję na formach i otwartośćna doświadczenia słuchaczy - bo a taki właśnie sposób odczytuję Pana obecność na forum iudział w dyskusjach- zamiast rozwiązania opartego np. na podziale na forum dla słuchaczy iforum pytań kierowanych do Pana.

• Dziękuję: a/ za przemyślany każdy blok, b/ za świetne materiały, c/ za motywowanie, d/ zatakt, e/ za pobudzanie do dyskusji, f/ za celne podsumowanie każdej dyskusji.

Uwagi negatywne:

• Mnie osobiście bardzo przeszkadzała duża liczebność grupy. Czułam się chwilami zmęczonanadmiarem otrzymywanych z forów wiadomości, nie sposób było je wszystkie śledzić.Męczące było również czytanie po raz n-ty: zgadzam się. To zmieniłabym.

• mnie natomiast mniej przeszkadza duża liczba uczestników, jak zbyt wiele zakładanychwątków w tematach na forum, przecież wiele z nich się powtarzało. I tutaj dokonalabym




Marek Hyla

niewielkich zmian, które pozwoliłyby na bardziej uporządkowaną dyskusję. Stąd to"pogubienie się" i omijanie niektórych postów a czytanie n-ty raz innych.

• No właśnie, ja też odczuwałem brak czasu (i sił) na głębszą analizę zadań, szczególnie, gdywymagały przeczytania wielu postów lub obejrzenia wielu stron w sieci. Niechętnierezygnowałbym z psychologii, ale równoległa realizacja obu bloków to błąd.

• Myślę, ze nauka w nieco mniejszym zespole byłaby mniej obciążająca dla prowadzącego, adla uczestników bardziej komfortowa




Marek Hyla

E-LEARNING WEDŁUG CISCO7 lutego 2009

Dziś klasyka... Dokument sprzed prawie 10 lat, który,

moim zdaniem, był (może nadal jest?) kamieniemmilowym w porządkowaniu świata e-learning.

Dokument nazywa się…

Cisco Systems Reusable Information Objects Strategy

Jak tytuł wskazuje – dokument powstał w firmie Cisco, która jest jednym z gigantów hardcore’owej technologii (infrastruktura sieciowa). Jest jednocześnie firmą, którą szybko wskoczyła do pociągu, o

nazwie „e-learning” wykorzystując mechanizmy zdalnego nauczania do optymalizacji procesówwsparcia użytkowników produktowanych przez siebie urządzeń.

Dokument, który chcę Wam zarekomendować opisuje proces projektowania e-szkoleń wedługmetodologii Cisco. W metodologii tej nie ma w sumie wiele odkrywczych tez: powołuje się bowiemna znane metodyki i teorie poznawcze. Zbiera je jednak w niezwykle syntetyczny i synergetycznysposób definiując, na 45 stronach, kompletny (na dość dużym poziomie ogólności), przejrzysty isproceduralizowany „przepis” na e-szkolenie.

Zawartość

Co znajdziemy w dokumencie? Między innymi:• wyjaśnienie wizji Reusable Learning Object - RLO (struktury, roli, funkcji) według Cisco,

• wyjaśnienie czym różni się RLO od Reusable Information Object (RIO),

• szczegółowy opis procesu projektowania RIO z rozbiciem na poszczególne typy obiektuzwiązane z przedmiotem nauczania oraz odwołaniem się do teorii poznawczych,

• opis projektowania RLO wraz z wytycznymi co należy, a czego nie należy robić,

• opis projektowania testów (również w modelu prescriptive learning, który tak naprawdęzostal przez Cisco wypromowany).

Wszystko to stabelaryzowane, s’check’listowane, uporządkowane tak, jak tylko firma technologicznamogła to zrobić.




Marek Hyla

Podsumowanie

Jak ktoś dokumentu nie zna – to powinien poznać… Jego słabością jest to, co również jest jego siłą –bardzo „techniczne” podejście do problemu. Sprawia, że dokument staje się niezwykle przejrzysty iustrukturalizowany. Daje jednka poczucie, że projektowanie materiałów e-learning jestzautomatyzowane i może być ściśle sproceduralizowane (z czym nie do końca się zgadzam).

Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że Cisco tworzyło ten dokument z myślą o swoich własnychpotrzebach (techniczne szkolenia dla informatyków). Dla tej grupy docelowej taki „pomysł” na pracęnad treścią zdał egazamin.

Warto również zauważyć, że dokument ten stał się podwaliną dla jednej z wiodących platform e-learning na świecie (system LCMS o nazwie Evolution opracowany przez firmę OutStart). Patrząc nato rozwiązanie widać wprost implementacje poszczególnych tez zapisych w materiale.

Dokument znajdziecie tutaj.

Można sądzić, że dokument jest już nieco „przykurzony” i trąci myszką… Ale jednak to klasyka – więcwarto się z nim zapoznać.




Marek Hyla

CZEGO MOŻNA NAUCZYĆ SIĘ OD SCENARZYSTÓW?8 czerwca 2009

W swoich zasobach znalazłem ostatnio dokument o

nazwie „Five Techniques Instructional Designers CanLearn From Screenwriters About Training Motivation”wydany kilka lat temu przez firmę Xcelus. Mimowysiłków – nie udało mi się znaleźć tego dokumentu wsieci, nie będę więc w stanie podać linku do oryginału…Pozostaje mi ich krókie zreferowanie poniżej.

Dokument przedstawia 5 porad mających na celuzbudowanie i utrzymanie wysokiej motywacji douczenia się poprzez e-learning. Porady – jak łatwowywnioskować z tytułu - odnoszą się do doświadczeńze świata filmu

Czy nie zastanawia Was w jaki sposób twórcy dobrychfilmów potrafią utrzymać uwagę widzów na 2 godziny?I dlaczego im to się udaje? Czy nie dziwi Was dlaczegotwórcy e-szkoleń mają problem w tym, abyzaangażować osoby szkolone na 15 minut? Oto kilkasugestii dotyczących technik, które można próbowaćprzenosić ze świata filmu do e-szkoleń:

1. Mieszaj właściwe składniki

Autor opracowania (Platte F. Clark - nawiasem mówiąc członek Writer's Guild of America) zwraca

uwagę na konieczność stosowania właściwie dobranych składników: by budować e-szkolenie woparciu o reguły logiki, uwiarygadniać je postaciami bohaterów oraz przyprawiać dawkami emocji.Zwraca uwagę na rolę charyzmy głównej postaci szkolenia oraz konieczności budowania przez niązaangażowania uczestników szkolenia.

2. Buduj historię

Autor postuluje, by w e-szkoleniach stosować trójdzielną strukturę: wyjść od przesłanek, a następnie,poprzez rozwój akcji dojść do określonych konkluzji. By opowiadać historie… By budowaćzrozumienie i osiągać zamierzone cele szkoleniowe poprzez splot zdarzeń prowadzących dookreślonych przemyśleń i wniosków. By poprzez logicznie ustrukturalizowany przekaz pozwolić na

osiągnięcie efektu „aha” nawet wśród osób, które niekoniecznie na pierwszy rzut oka zgadzają się zprzesłaniem.

3. Bądź kontrowersyjny

Esencją dramatu jest konflikt. Czemu nie budować sytuacji konfliktowych w e-szkoleniach? Konfliktmoże być nie tylko elementem historii, relacji między bohaterami szkolenia. Może być też elementemgry pomiędzy e-szkoleniem (trenerem, osobą piszącą scenariusz e-szkolenia) oraz osobą szkoloną.Można go osiągnąć poprzez stawianie kontrowersyjnych tez, poprzez podsycanie twórczej, leczopartej o różnicę poglądów dyskusji. Kontrowersję może też wprowadzić struktura e-szkolenia (tu,wzorem Hitchcocka można zacząć od trzęsienia ziemi…).




Marek Hyla

4. Nadaj cel

W niemal każdym filmie mamy do czynienia z bohaterem, który próbuje osiągnąć coś wielkiego – macel, które absorbuje naszą uwagę, który sprawia, że kibicujemy w jego osiągnięciu. Ważny, nobliwycel może być znów związany z e-szkoleniem na dwóch poziomach: na poziomie dążeń głównegobohatera e-szkolenia oraz na poziomie osoby szkolonej. W tym pierwszym przypadku główny bohatermoże np. chcieć osiągnąć sukces w firmie dzięki pozyskaniu umiejętności zarządzania zespołem, comoże być kanwą szkolenia poświęconego temu zagadnieniu. W przypadku drugim – istotne jest, abyosoba szkolona wiedziała jak nowe umiejętności wpłyną na jej życie: jej efektywność, zarobki,skuteczność, itd.

5. Zatrzymaj coś w tajemnicy

Oglądaliście film „Szósty zmysł”? Jeśli tak – czy pamiętacie jak kolosalne wrażenie robi pierwszeoglądnięcie finałowej sceny tego obrazu? To przykład genialnego działania na emocjach – działania,które skutkuje retrospekcją wszystkich scen filmu w poszukiwaniu „śladów”, które mogłybypodważyć finałową konkluzję. Nie odnajdując jej – utwierdzamy się w przekonaniu o słuszności

przedstawionej tezy. Pozostawienie „kontrolowalnych” niedomówień pozwala osobie szkolonejrównież na osiągnięcie stanu satysfakcji z dojścia do własnych wniosków, dojścia samemu do celu.Pozwala osiągnąć stan zadowolenia ze „zrozumienia dowcipu”, samodzielnego wejścia szczyt,dobiegnięcia do mety.

Tak swoją drogą – szukając tego dokumentu sięgnąłem do witryny firmy Xcelus znajdując ciekawe,oparte o filmy materiały szkoleniowe. Polecam je Waszej uwadze.




Marek Hyla

PIGUŁKI EDUKACYJNE1 października 2009

Czy zauważyliście jak treść edukacyjna/szkoleniowa staje się z roku na rok coraz krótsza?

Rewolucja e-learningowa była pierwszym bodźcem w tym kierunku... Kiedy pojawiły się w Polscepierwsze e-szkolenia czas ich trwania był nie dłuższy niż 60, góra 90 minut. Teraz wprawdzie wciążczas jednego modułu oscyluje wokół tych granic, ale natychmiast, na jednym oddechu projektant e-szkolenia dodaje, że moduł podzielony zostanie na mniejsze części - rozdziały, że można będzie goprzerwać w dowolnej chwili, pracować z nimi rozłącznie, itd. De facto więc - e-szkolenia zaczęliśmydzielić na mniejsze, kilkunastominutowe (no bo jak da się je robić rozłącznie to czyż nie są w jakimsensie niezależne od siebie?).

Idźmy zatem dalej... Wszak klasyczne rozumienie e-learningu nie było ostatnią "rewolucją"...Społecznościowe formy uczenia się dalej skracają objętość (i czas) treści szkoleniowej. To już sąprawdziwe pigułki informacyjne, które trwają kilka minut, czasem minutę, czasem kilkanaście sekund.Może trochę sobie pochlebiam, ale mam nadzieję, że ten blog pełni jakąś rolę edukacyjną. Czy wiecie

jaki jest średni czas przebywania na tym blogu? Niecałe 3 minuty... A czy wiecie, że tylko niecałe 30%odwiedzających spędziło tutaj dłużej niż 60 sekund?

Jeśli za punkt odniesienia potraktujemy stacjonarne, dwudniowe szkolenie (trwające 16 godzin czyli57.600 sekund) to zmiana jest dość, hmmm, znaczna...

Wiem, wiem - zaraz powiecie, że porównujemy owoc gruszki z ziarnkiem maku. Fakt jest jednakfaktem - szukamy coraz krótszych form będących odpowiedzią na coraz prostsze wyzwania i pytania.

Zmiana polega również na tym, że przeszukujemy wiele źródeł szukając, porównując, łącząc ze sobąróżne strzępy informacji. Szukając analogii można powiedzieć, że zamiast jednej książki czytamy wieleróżnych spisów treści, streszczeń, bryków...

Zastanawiam się, czy (a może bardziej jak?) takie skracanie czasu przyswojenia treści szkoleniowewpływa na jakość uczenia się? Czy jesteśmy w stanie złapać kontekst, zbudować rozumienie,powiązać fakty, poddać je syntezie, analizie?




Marek Hyla

SZKOLENIA NIEFORMALNE...11 listopada 2009

... były tematem webinara ("Leveraging Informal Learning"), zorganizowanego 5 listopada

przez Training Industry . Notatki z webinara znajdziecie poniżej.Z zapisków można wyciągnąć kilka ciekawych wniosków...

Webinar 05.11.2009 - Leveraging Informal Learning




Marek Hyla

WEBINARY - NAJLEPSZE PRAKTYKI21 marca 2010

Przygotowując się do webinarów, a także analizując ich skuteczność poszukałem ciekawych publikacjina ten temat w sieci. Znalazłem sporo informacji… Dziś jednak chcę podzielić się z Wami dwomadokumentami opublikowanymi przez 1080 Group. Ich autorem jest Roger Courville - jeden zekspertów w zakresie prowadzenia webinarów, autor książki poświęconej temu tematowi.Pierwsza (opublikowana w marcu 2008 roku) nosi tytuł...

5 Keys to Getting Started with Interactive Online Training...

... (w wolnym tłumaczeniu: „5 głównych czynników,które trzeba wziąć pod uwagę prowadząc webinary”).

Na początku dokumentu autor zwraca uwagę naczynniki, które budują wartość webinarów: ich rolę wograniczaniu kosztów szkolenia (przede wszystkich –

kosztów podróży), ich rolę w budowaniu bibliotekiwiedzy poprzez nagrywanie wystąpień i spotkań, takżeich rolę w optymalizowaniu procesu szkoleniowegopoprzez stosowanie adekwatnych form szkoleniowych(blended learning).

Następnie przedstawia 5 czynników, które uważa za kluczowe. Są nimi:

1. Zdefiniowanie celu stosowania webinarów jako medium. W tym kontekście zwraca się uwagęna: zdefiniowanie celów szkoleniowych, odpowiednie dobranie treści przekazywanej poprzezwebinar, zagwarantowanie odpowiedniej liczby odpowiednich mówców (ekspertówmerytorycznych), marketing wewnętrzny: zbudowanie świadomości korzyści, jakie firmaosiągnie dzięki stosowaniu webinarów

2. Skupienie się na treści, a nie technologii. Tu autor radzi by skracać do minimum czas izłożoność przygotowania się do webinara po stronie uczestników, eliminować koniecznośćwsparcia uczestników ze strony działu IT, korzystać z narzędzi, które z jednej strony są proste,lecz z drugiej dają wszelkie, niezbędne możliwości efektywnego prowadzenia webinara

3. Odpowiednie zaproszenie uczestników poprzez przekazanie czego się nauczą, uproszczenieprocesu rejestracji oraz umieszczenia webinara w kalendarzu oraz przypominanie(automatyczne lub nie) o webinarze w odpowiednio dobranych interwałach przedzdarzeniem

4. Dostarczanie (oraz nagranie) angażującego doświadczenia. Tu ważne jest dobreprzygotowanie prezentera (próbne „przesłuchania” prezentacji), angażowanie uczestnikówpoprzez prowadzenie z nimi dialogu (zamiast monologu), opublikowanie nagranego webinara

pozwalające na zapoznanie się z nim w późniejszym terminie




Marek Hyla

5. Zapoznanie się z raportami z korzystania z webinara przez uczestników oraz wykorzystanieich do doskonalenia sposobu pracy. Tu istotne jest monitorowanie rejestracji, monitorowaniezaangażowania uczestników w webinar oraz ocena realizacji zakładanych celów wraz zanalizą luk, które w tym aspekcie mogą wystąpi

Druga publikacja datowana jest na sierpień 2009 roku i nazywa się...

Engage! How to Avoid the Seven Sins of Life, Online Presentations..

... (w wolnym tłumaczaniu: „Angażuj! W jaki sposóbuniknąć 7 grzechów głównych związanych zprowadzeniem webinarów").

Według autora grzechy te to:

1. Brak inwestycji w sukces webinara – niezbędna jest inwestycja w jakość wizualną materiałów,w dobre zrozumienie specyfiki prowadzenia webinara, w dobre przygotowanie doprowadzenia webinara.

2. Brak zrozumienia motywacji uczestników – wskazana jest identyfikacja potrzeb grupydocelowej, zbudowanie przekazu pod jej potrzeby, zaciekawienie, zachęcenie poprzezzaproszenie, odpowiedzenia na pytanie, które każdy potencjalny uczestnik może sobie zadać

– „co tam znajdę dla siebie”?3. Rozproszenie myśli (utrata koncentracji na głównym wątku) – przygotowując webinar można

zadać sobie pytanie: „gdyby uczestnicy mieli zapamiętać z całego webinara 3 myśli – jakie

byłyby?” oraz usunąć wszystkie wątki, które się do nich nie odnoszą; można równieżspróbować zbadać oczekiwania grupy docelowej na poziomie rejestracji, albo badać je nabieżąco podczas prowadzenia webinara dzięki mechanizmom ankietowym.

4. Myślenie słowami, zamiast myślenia ideami oraz obrazami – zakładając, że dobrzezidentyfikowaliśmy potrzeby grupu docelowej niezbędne jest działanie na ich emocje;wskazanym jest robić to poprzez sugestywne, dobrze dobrane grafiki oraz opowiadaniewokół nich historii budujących zrozumienie zagadnienia oraz wpływających na realizację celu.

5. Oddziaływanie na odbiorców wyłącznie poprzez doskonały przekaz wizualny – obraz jestważny, ale jeszcze ważniejsze jest zaangażowanie; wskazane jest dobre poznanie możliwościzaangażowania uczestników poprzez mechanizmy środowiska do prowadzenia webinaróworaz wykorzystanie ich podczas prezentacji; autor sugeruje, by poziom interakcji był podczas

webinaru wyższy, niż ten stosowany w ramach szkolenia tradycyjnego.




Marek Hyla

6. Brak żywego kontaktu z uczestnikami – jedną z głównych bolączek prezentacji (nie tylko on-line) jest czytanie tego, co jest na ekranie; podczas prezentacji on-line prowadzący majądodatkową pokusę – czytanie swoich notatek; formuła webinara docenia autentyczność ispontaniczność (a niekoniecznie – perfekcję); istotne jest również „wsłuchiwanie się” wmechanizmy informacji zwrotnej (okienko chatu, mechanizmy podnoszenia ręki, etc.).

7. Zapominanie o „wirtualnej” mowie ciała – mimo tego, że nie mamy bezpośredniego kontaktuz uczestnikami; mimo tego, że często się nie widzimy istotne jest, aby prowadzący dobrzewykorzystywał wszystkie mechanizmy kontaktu z uczestnikami; podstawowym dla webinara

jest głos – musi być wyraźny, odpowiednio modulowany, o zróżnicowanym tempie, głośności;musi (oprócz przekazu treści) budować również klimat.

Oba dokumenty znajdziecie tutaj (niezbędna krótka rejestracja). Warto z nimi się zapoznać - mająfajne check-listy pomagające przygotować i poprowadzić webinar.

Warto zwrócić uwagę na to, iż webinary (tak jak i „klasyczne” e-szkolenia) mają stosunkowo niskiebariery wyjścia. Nie ma możliwości zabronienia uczestnikowi kliknięcia w krzyżyk zamykającyprzeglądarkę jest webinar będzie: nudny, nie na temat, nie dostosowany do potrzeb danej osoby, etc.

Ponieważ czasu mamy coraz mniej – rosną jednocześnie bariery wejścia. Normą jest rejestracja nawebinar dwukrotnie większej liczby osób, niż docelowo w nim uczestniczy. Tym ważniejsze wydaje sięwięc wzięcie sobie do serca powyższych uwag chcąc poprowadzić doby webinar.




Marek Hyla

MULTIMEDIA W SZKOLENIACH6 kwietnia 2011

Firma analityczna Brandon Hall opublikowała ostatniociekawy dokument pod nazwą "The Ideal LearningManagement System for Multimedia Learning"("Doskonała platforma e-learningowa dla uczeniapoprzez multimedia"). Dokument sam w sobie jestbardzo ciekawy będą swego rodzaju krótką analiząfunkcjonalności, jakie platforma e-learning powinnazapewnić w świecie uczenia się poprzez multimedia. Alenie o tym chciałem...

Skupię się tylko na krótkim fragmencie opracowania, które zwraca uwagę na rekomendowanepodejście do wykorzystania multimediów w e-szkoleniach. Rekomendacja ta oparta jest o analizy ibadania przeprowadzone w roku 2005 przez Richarda Mayera. Richard Mayer zdefiniował wtedyzasady wykorzystania multimediów w szkoleniach ("Multimedia Learning Principles"), które stawiają

następujące hipotezy:

• zasada multimediów - ludzie lepiej przyswajają wiedzę podaną za pośrednictwem słów iobrazów niż tylko słów,

• zasada podzielności uwagi - ludzie skuteczniej się uczą jeśli słowa i obrazy są zintegrowane zesobą,

• zasada modalności - ludzie skuteczniej się uczą za pośrednictwem obrazu i narracji niż obrazui tekstu,

• zasada redundancji (nadmiarowości) - ludzie lepiej przyswajają wiedzę w sytuacji, w której tasama informacja NIE JEST prezentowana w dwóch różnych formatach,

• zasada segmentowania, przygotowania do szkolenia i modalności - ludzie skuteczniej się uczą

jeśli treści prezentowane są w tempie sterowanym przez odbiorcę, kiedy znają terminy ipojęcia wykorzystywane w przekazie oraz kiedy treści są wypowiadane (zamiast napisane),

• zasada spójności, bliskości i redundancji - ludzie skuteczniej się uczą za pośrednictwemmateriałów, które są skupione na konkretnym zagadnieniu, które ujmują cały przekaz wbliskie sobie (czasowo, przestrzennie) struktury treści, które wykorzystują obraz i narrację(zamiast obraz, narrację i tekst),

• zasada personalizacji, głosu oraz obrazu - ludzie skuteczniej się uczą gdy narracja realizowana jest w stylu bliższym potocznego niż formalnego, kiedy narracja realizowana jest żywoakcentowanym głosem (w przeciwieństwie np. do głosu generowanego przez komputer), aobraz narratora umieszczony na ekranie nie wpływa znacząco na efektywność procesu,

• zasada wsparcia - ludzie skuteczniej się uczą gdy zapewnimy im wsparcie w przyswajaniu

multimedialnego przekazu,




Marek Hyla

• zasada przykładu - ludzie skuteczniej się uczą gdy dostarczymy im przykład (analizęprzypadku),

• zasada współpracy - ludzie skuteczniej się uczą gdy w ramach procesu dostarczymy immożliwość pracy zespołowej,

• zasada budowania wyjaśnień - ludzie skuteczniej się uczą gdy zachęcimy ich do

samodzielnego opracowywania wyjaśnień w zakresie zagadnienia, które uczymy,• zasada animacji i interaktywności - nie ma istotnego wpływu na skuteczność uczenia się

zastosowanie animacji (wobec statycznych diagramów),

• zasada nawigacji - ludzie skuteczniej się uczą gdy zapewnimy dobry instruktaż związany zposługiwaniem się hipertekstowymi zasobami treści,

• zasada mapy szkolenia - ludzie skuteczniej się uczą w środowisku on-line, jeśli zapewnimy iminformację o umiejscowieniu w procesie szkolenia.

Na pierwszy rzut - z szeregiem tych zasad trudno się nie zgodzić (np. zasada nawigacji - nr 13).

Z kilkoma można podjąć polemikę - nie dlatego, że co do zasady mam jakieś argumenty by jekontestować, lecz dlatego, że z przyczyn obiektywnych trudno je wdrożyć.

Przykładem niech będzie zasada modalności (nr 3). Wielu Klientów mówi "Nie chcemy e-szkoleń który oparte są o obraz i narrację. Narracja nie daje swobody - nie mogę przeskoczyć do następnegoakapitu, nie mogę prześliznąć się wzrokiem po ekranie i kliknąć <Dalej> nie znalazłszy na nim nic, comoże mnie zainteresować. Aby dowiedzieć się co ma narrator do powiedzenia muszę odsłuchać cały

przekaz".

Z kolei w przypadku chęci odniesienia się do zasady redundancji (nr 4) często słyszymy: "Nie możemy pozostawić e-szkolenia, czy też choćby scenki, wyłącznie w formie głosowej - bo niektórzy nasi pracownicy nie mają możliwości odsłuchania dźwięku. Ponadto są 'wzrokowcy' i 'słuchowcy" - chcemy więc dostać materiały, które wychodzą na przeciw obu grupom osób."

Pomimo tych ograniczeń - warto mieć na uwadze powyższe zasady przy projektowaniu

multimedialnego przekazu szkoleniowego. Całość dokumentu (po rejestracji) można ściągnąćsięgając tutaj.




Marek Hyla

VIDEO LEARNING - JAKOŚĆ, CZY ILOŚĆ?4 maja 2011

Patrząc po różnego rodzaju opracowaniach, white-paperach, raportach, newsletterach, itp. możnazaobserwować w działaniach szkoleniowych bardzo duży wzrost zainteresowania medium filmowym.Mam wrażenie, że to zainteresowanie jest pochodną kilku czynników:

• upowszechnienia się technologii pozwalającej na szybkie tworzenie treści w postaci filmów -a więc obniżenie bariery wejścia oraz redukcję kosztów,

• zwiększenia możliwości dystrybucji tychże filmów (poprzez sieć stacjonarną, mobilną) - a więczwiększenie potencjalnej wartości tychże filmów dzięki szerszej grupie docelowej mającej dotego swobodniejszy dostęp,

• zmian biznesowych - rosnącego tempa dewaluacji wiedzy oraz tracenia, bądź brakumożliwości wykorzystania wiedzy ukrytej (tacit knowledge),

• zmian społecznych - "jutjubizacji" nowych generacji pracowników.

To, co można było jeszcze do niedawna zaobserwować na rynkach światowych w zakresiewykorzystania form filmowych do szkoleń skupiało się na wysokiej jakości. Bez względu na wielkośćmateriału (krótka wstawka do e-szkolenia vs. pakiet filmów edukacyjnych) jego forma była z regułydopracowana zarówno pod kątem scenariusza, wykonania jak i produkcji. Rozwiązania te były ładne(jakość "HD"), dopracowane merytorycznie pod każdym względem (a więc i dające dużą szansę naefektywność), ale i... drogie.

Od pewnego czasu jednak coraz bardziej popularny staje się inny kierunek polegający na oddolnymtworzeniu prostych, krótkich klipów filmowych. Klipów tworzonych przez "naturszczyków" -ekspertów merytorycznych mających coś ciekawego do powiedzenia. Chcących "tu i teraz" podzielićsię inspiracją, doświadczeniem. Czujących potrzebę omówienia jakiegoś ciekawego przypadkubiznesowego.

Czy takie proste, kręcone czasem "na kolanie" przy pomocy aparatu fotograficznego filmiki mogąokazać się lepsze od "quasi-hollywoodzkich" produkcji tworzonych w przemyślany sposób przezprofesjonalistów?

Stawiam tezę, że tak - pod kilkoma warunkami:

1. damy ludziom zasoby (narzędzia, przestrzeń, czynniki motywacyjne, etc.) do tego, by bezproblemu (szybko, sprawnie, łatwo) mogli taki film opracować i udostępnić w sieci,

2. przybliżymy proces budowy treści filmowej oraz jej odtwarzania do miejsca pracy tak, abydzięki klipom filmowym transferować doświadczenia,

3. zbudujemy kulturę tworzenia krótkich ("krótko i na temat") materiałów ("jeden film - jednamyśl/idea/zagadnienie"), dzięki czemu dysponować będziemy chmurą wielu treści

pozwalających na szybki dostęp do każdej z nich,4. damy ludziom przyzwolenie na opracowywanie filmów po swojemu - nie będziemy stawiać

na wysoka jakość, a raczej określimy wyłącznie minimalne wymogi jakościowe, które powinnybyć spełnione (tu widzę w zasadzie wyłącznie jeden wymóg - czytelność: na tyle wysoka

jakość audio i video by materiał był zrozumiały),5. pozwolimy ludziom na ocenianie materiałów - nie tylko po to, aby te najlepsze "wypłynęły na

wierzch", ale także po to, aby dać najlepszym twórcom satysfakcję (a więc również i po to,aby wprowadzić mechanizmy rywalizacji, z którymi, nota bene fajnie spina się elementpunktu 1 - a więc motywacja).

Czy widzicie jeszcze inne, krytyczne czynniki, które należy wziąć pod uwagę?

Krótki artykuł z dodatkowymi inspiracjami na temat form filmowych w szkoleniach opublikowanyw Training Magazine znajdziecie tutaj. Tutaj możecie też sięgnąć do witryny projektu "How to




Marek Hyla

webcast ", gdzie znajdziecie szereg praktycznych inspiracji dotyczących realizacji szkoleniowychmateriałów filmowych.




Marek Hyla

BACKCHANNEL13 maja 2011

Coraz więcej uczestników konferencji i seminariów przychodzi na tego typu imprezy z laptopem lubchoćby smartphonem dającym możliwość dostępu do Internetu. Uczestnicząc w konferencji możliwe

jest wzbogacenie swojego udziału na wiele różnych sposobów - czy to pogłębiając zagadnienia, októrych mówi prelegent, czy to wchodząc w dyskusje z innymi uczestnikami, czy to... zabijając nudękiepskiego wystąpienia.

Takie wykorzystanie komputera podczas imprez nazywane jest backchannel . A Twitter jestnarzędziem, które najczęściej wykorzystywane jest w tym celu...

Świadomi możliwości, jakie niesie backchannel , prezenterzy coraz częściej wykorzystują to "medium",aby podnieść jakość, rangę, skuteczność, etc. swojego wystąpienia.

W jaki sposób można wpłynąć na efektywność prezentacji dzięki temu mechanizmowi? Oto kilkasugestii:

wiele osób twierdzi, że sam fakt notowania wspiera ich koncentrację i rozumienie przekazu;nie bez znaczenia jest również fakt, iż notatki mogą być śladem naszego uczestnictwa ipomóc nam odświeżyć pamięć po dłuższym czasie,

dzięki backchannel słuchacze mogą uzupełniać przekaz prelegenta; mogą wskazywać ciekawelinki, dzielić się swoimi doświadczeniami,

backchannel pozwala na lepsze poznanie prelegenta - w dzisiejszym świecie naprawdę niema sensu, aby prelegent poświęcał kilka wstępnych minut na przedstawienie siebieaudytorium; sięgnięcie do sieci pozwala na dokładne poznanie dossier występującej osoby,

mechanizm ten pozwala na zadawanie pytań podczas prelekcji - miałem okazję uczestniczyćw konferencjach, podczas których pytania te były na bieżąco rzucane na monitor stojący wzasięgu wzroku prelegenta; tu, oczywiście, lepszym wydaje się zbieranie pytań przez

gospodarza imprezy oraz selekcja tych, do których prelegent się ustosunkuje, forma ta pozwala zachować anonimowość przy zadawaniu pytań - przy organizacji niektórych

imprez (szczególnie o zamkniętym, wewnętrznym charakterze) może być to wartością samąw sobie,

dzięki backchannel możliwe jest... prezentowanie komentarzy do wystąpienia za plecamiprelegenta; na jednej z konferencji też uczestniczyłem w prezentacji realizowanej w takiwłaśnie sposób - słuchacze pisali swoje uwagi, zgadzali się bądź nie zgadzali z tezami,podawali ciekawe przykłady, wrzucali hiperlinki z treściami, które były ciekawymuzupełnieniem wystąpienia, itd.,

archiwum wpisów wszystkich ludzi na backchannel staje się doskonałym archiwum całegowystąpienia; archiwum, z którego sam prezenter może osiągnąć dużą korzyść,

użycie Twittera jako narzędzia pozwala na wirusowe rozpowszechnianie komentarzypromując imprezę, na której realizowane jest wystąpienie,

archiwum wpisów jest doskonałym mechanizmem ewaluacyjnym - nie trzeba już rozdawaćankiet, aby dowiedzieć się co sądzą uczestniczy o Twoim wystąpieniu,

uruchomiony podczas prezentacji backchannel pozwala na kontynuowanie komunikacji zuczestnikami po konferencji; jeśli mamy szansę uruchomić go przed prezentacją - możliwe

jest lepsze poznanie grupy docelowej nim staniesz na scenie.

Prezentacja, podczas której uruchomiony jest backchannel ma szansę stać się zupełnie inną odtradycyjnej. Może być bardziej dynamiczna, angażować uczestników, budować kolektywną mądrość,zostawiać po sobie ślad, itd. Niezbędne jest, oczywiście, zrozumienie tej innowacji oraz zmiana

sposobu realizacji prezentacji.




Marek Hyla

Zmiana po to, aby nie robić tego samego przy pomocy innych narzędzi, ale być nowe narzędziazmieniły na lepszy sposób realizacji wystąpienia publicznego.

Chcesz dowiedzieć się jak wejść w backchannel ? Załączam tutaj bardzo ciekawy poradnik, który krokpo kroku tam Cię wprowadzi.




Marek Hyla

SOCIAL MEDIA A BIZNES20 maja 2011

Na Training Magazine Online znalazłem ciekawy artykuł zwracającyuwagę na 4 kluczowe drogi biznesowego wykorzystaniamechanizmów social media/social networking.

Wychodzą one z założenie, że narzędzia tego typu nie powinny być kojarzone wyłącznie z działaniasprzedażowymi i marketingowymi skupiając się na innych przestrzeniach biznesowych.

Oto, w krótkim podsumowaniu (link do całości artykułu na dole) te 4 drogi:

1. buduj "strumienie informacji" - żyjemy w świecie, w którym zalewa nas potok informacji; winteresie firmy leży budowanie umiejętności pracowników w zakresie odpowiedniegoselekcjonowania, przekierowywania oraz przyswajania informacji wpływających naefektywność biznesową; umiejętne wykorzystanie mechanizmów social media (folksonomia,kanały RSS, środowiska społecznościowe, etc.) ewidentnie może pozytywnie wpłynąć na

profesjonalny rozwój każdego pracownika ( zapewne bardziej w sposób nieformalny niżformalny, ale forma ta, tak czy siak, zaczyna dominować w rozwoju każdego z nas),

2. buduj "głos organizacji" - nowe media, nowe technologie i nowe postawy budują bardzociekawe środowisko pozwalające na stymulowanie wymiany doświadczeń; mechanizmywzajemnego uczenia się mogą być bardzo wydajną (choć znów nieformalną) drogą dorozwoju pracowników; niezbędne jest więc nie tylko umożliwianie (poprzez różne narzędziakorporacyjne) takiego dzielenia się z innymi, ale także budowanie kultury organizacyjnejstymulującej takie zachowania,

3. zarządzaj reputacją firmy - miliardy ludzi komentują i wymieniają się opiniami w sieci; w siecipojawiają się również opinie o każdej firmie; opinie te mogą wpływać pozytywnie lubnegatywnie na różne działania biznesowe naszej firmy - nie tylko na sprzedaż, ale także np.

na skuteczność rekrutacji, retencję pracowników, poziom wynagrodzeń, itd.; coraz bardziejopłaca się podjąć w pełni świadome działania związane z zarządzaniem reputacją firmy wwirtualnym świecie,

4. korzystaj z potencjału tłumu - crowdsourcing (czyli outsourcing usług w anonimowymśrodowisku Internetu) daje szanse na skorzystanie z potencjału wielu ludzi nie tylko ich niezatrudniając, ale nawet ich nie znając; możliwość zapłacenia "z dołu" za odpowiadający namefekt zamówionej usługi rewolucjonizuje sposób, w jaki nawiązujemy "stosunek pracy".

Zachęcam dorzucenia okiem na artykuł - znajdziecie w nim dodatkowe inspiracje i odniesienia.




Marek Hyla

REFLEKSJA W SZKOLENIACH25 maja 2011

Na blogu Raya Jimeneza znalazłem ostatnio bardzo ciekawy wpis dotyczący refleksji w szkoleniach.

Autor zwraca w nim uwagę na to, że coraz częściej, myśląc o tempie działania, zatracając się wbiznesie, działając pod presją czasu/środowiska, zapominamy o tym, że rozwój kompetencjinieodłącznie związany jest z przestrzenią na refleksję, zastanowienie, przyswojenie.

Nowe technologie mają swoją znaczącą rolę w wywieraniu tej presji. Niestety (dla świata szkoleń"niestety", dla innych przestrzeni naszego życia może nie zawsze...) - technologia w naturalny dlasiebie sposób wpycha nas w myślenie w kategoriach "szybciej" i "natychmiast". Widać to szczególniedobrze w domenie komunikacji (maile, komunikatory, telefony komórkowe), która to odgrywaistotną rolę w działaniach rozwojowych.

W swoim wpisie Ray powołuje się na wiele ciekawych źródeł, wypowiedzi i przemyśleń innych. Wswoim komentarzu zwraca uwagę np na to, iż w procesie rozwojowym:

potrzebujemy czasu na wyjście poza przebieg szkoleń - poza klikanie w ekran e-szkolenia,poza multimedia, poza pracę z trenerem, grę, itd - czasu na refleksję właśnie, pomyślenie,odniesienie do siebie/własnej praktyki i działań,

potrzebujemy czujności, by nie zatracić w sobie wartości związanych z bliskością, relacją; bynie zatracić umiejętności wykorzystywania tych wartości w rozwoju ludzi,

potrzebujemy umiejętności w omijaniu zagrożenia jakim jest skupianie się na prymitywnychzachowaniach wyzwalanych przez nowoczesne technologie (szybciej, taniej, ładniej, ale takżebudowanie "poczucia zapracowania" nie mającego często nic wspólnego z realnąefektywnością działania) zamiast dążenia do budowania skuteczności działania.

W innym miejscu Ray zwraca uwagę na fakt (a może bardziej stawia hipotezę), iż e-learning

charakteryzuje " production mindset ", a nie "application mindset ". Niby proste stwierdzenie (możnarzec - trochę komunał), ale dał mi sporo do myślenia...

Kluczowym dla tego wpisu jest jednak sekcja zwracająca uwagę na "przestrzenie refleksji" (spaces of contemplation). Jest ich wyróżnionych sporo, a przedstawione są zarówno w postaci ciekawejwizualizacji, jak i opisu. Zwrócę Waszą uwagę na kilka, moim zdaniem, najciekawszych, które opisanezostały jako "przestrzenie prywatne" ( private sanctuaries):

1. prowadzenie dzienników - można zachęcić osoby szkolone, by prowadziły zapiski dotycząceimplementacji pozyskanych kompetencji (dokonując różnego typu samoobserwacji - np. wpostaci bloga),

2. mapowanie - można zachęcić osoby szkolone do tworzenia wizualizacji przekładających

przekaz (trenera, treści e-learningowej, notatki konferencyjne) na zrozumiały dla siebie języksymboli i relacji,

3. rysowanie - można zachęcić osoby szkolone do przekładania przekazu edukacyjnego na językobrazu (wcielenie ich w rolę malarzy),

4. badanie opinii - można zachęcić osoby szkolone do realizacji ankiet, które pozwolą im naudowodnienie postawionych tez bądź odkrycie odpowiedzi na postawione pytania,

5. rozmowy - można zachęcić osoby szkolone do przedyskutowania jakiegoś zagadnienia z innaosobą; być może bardziej kompetentną, a być może po prostu reprezentującą inny punktwidzenia...,

6. projekty - można uwikłać osobę szkoloną w realizację prostego projektu, który pozwoli nietylko na zastosowanie w praktyce pozyskanych umiejętności, ale także na odkrycie

nieznanych dotąd uwarunkowań, zależności; na momenty refleksji i efekt "aha",




Marek Hyla

7. raporty - można poprosić osoby szkolone aby w jakimś nieodległym terminie (np. 2 miesiącepo szkoleniu) podzieliły się z innymi (np. innymi uczestnikami grupy, albo z trenerem, albo zprzełożonym) rezultatami, jakie dana osoba osiągnęła z uczestnictwa w szkoleniu.

Ciekawe jest to, iż wszystkie te mechanizmy da się wykorzystać bez względu na to w jakiej postacirealizowane jest szkolenie (tradycyjne, e-learning, blended, nawet szkolenie nieformalne).

Mechanizmy te uruchamiane są bowiem nie po stronie trenera, lecz po stronie osoby szkolonej...

Zachęcam do sięgnięcia na blog Raya Jimeneza, by zapoznać się z całą treścią. Znajdziecie ją tutaj.




Marek Hyla

NAPIĘCIE W E-SZKOLENIACH6 czerwca 2011

... to kolejny ciekawy post na blogu Raya Jimeneza (coś ostatnio zbyt mocno chyba przyssałem się do

tego źródła...). Tekst jest jednak ciekawy i z przyjemnością dzielę się nim z Wami.Ray zwraca uwagę na to, iż napięcie jest jednym z czynników wzbudzających zainteresowanie e-szkoleniem. Nie ma tym zresztą wielkiego odkrycia - filmy działające na emocje zbierają większąwidownię od takich, które emocji nie budzą.

Najciekawsze są, oczywiście, praktycznie wskazówki dotyczące budowania takiego napięcia. Tu Rayzwraca uwagę na kilka elementów (które, oczywiście, nie wyczerpują możliwości w tym zakresie).Wśród nich na:

• budowanie konfliktów,

• posługiwanie się językiem pierwszej osoby, a nie opisem (co pozwala na utożsamianie się zbohaterem),

• umiejętne wykorzystywanie zdjęć jako dodatkowy bodziec emocjonalny,• dodawanie krótkich tekstów (haseł) do zdjęć,

• posługiwanie się metaforami oraz nie unikanie przesadnych metafor,

• wykorzystywanie ekspresji postaci (mimika, postawa, gest) wykorzystywanych w e-szkoleniach.

Osobom, które projektują e-szkolenia polecam cały tekst (znajdziecie go tutaj) - ku inspiracji.




Marek Hyla

WEBINARY - PORADNIK 20 czerwca 2011

Właśnie wpadł w moje ręce dokument autorstwaRogera Courville’a, który jest kompleksowymporadnikiem jak przygotowywać się i jak prowadzićspotkania w sieci (które również mogącą miećcharakter szkoleniowy).

Materiał jest wprawdzie napisany pod egidą Citrixa(jednego z producentów rozwiązań do prowadzeniawebinarów), ale dopiero od 124 strony nabiera ocharaktery marketingowego. Jak ktoś jest ortodoksą -może zatrzymać się na stronie 123... :)

O czym traktuje podręcznik? Między innymi po dość przydługim (ale i budującym kontekst orazdefiniującym przestrzeń):

1. w rozdziale o przygotowaniach:

•

konieczności (oraz filarach) dobrego zaplanowania zdarzenia on-line,• skutecznych technikach projektowania webinaru,

2. w rozdziale dotyczącym techniki prowadzenia webinarów:

• kryteriach wyboru odpowiedniego rozwiązania,

• dylematach technicznych (przekaz jedno, czy dwukierunkowy?; głos przez łącza internetowe,czy telefon?, itd.),

• finansach (kto płaci?),

• funkcjach wspierających pracę prezentera/trenera (współdzielenie ekranu, pytanie o opinie,kontrola aktywności uczestników, itp.) oraz formach ich skutecznego wykorzystania,

• prezenterze (a w zasadzie - o sensowności prowadzenia webinarów w parach),

• efektywnym wykorzystaniu okienka chata,

• alternatywnych formach przekazu materiałów oraz ich roli w procesie (handouty, video),3. w rozdziale dotyczącym slajdów:

• formie (która ma znaczenie!) slajdów,

• wizualizacjach i automatyzacji ich tworzenia,

• szablonach, wykresach, diagramach,

• roli szkiców i prototypowania w procesie projektowania,

• wielkości czcionek,

• wyzwaniach związanych z animacjami, a także technikach radzenia sobie z nimi,

• regule 10/20/30 promowanej przez Guy'a Kawasaki i jej znaczeniu dla webinarów,4. w rozdziale o przygotowaniach:

• roli "procedury przygotowawczej" oraz pożądanym jej przebiegu,

• postulatach doskonałej prezentacji on-line oraz sposobach doskonalenia się w nich,• ryzykach prowadzenia webinarów oraz przeciwdziałania im,




Marek Hyla

5. w rozdziale o prowadzeniu webinarów:

• rzeczach, na które trzeba zwrócić uwagę przed rozpoczęciem webinara,

• podziale ról pomiędzy prowadzącym, a gospodarzem (moderatorem),

• technikach utrzymywania zaangażowania uczestników,

• roli pokazywania, zamiast mówienia,

• efektywnym wykorzystaniu narzędzi prezentera,• kończeniu prezentacji,

• sposobach przeciwdziałania katastrofom...

Cały materiał uzupełniony jest o wiele ciekawych przykładów pokazujących wiele "wpadek" (uczeniesię na błędach) z życia wziętych...

Książka jest bardzo lekko napisania. Jest raczej uporządkowanym zbiorem dobrym praktyk i krótkichinspiracji. Bardzo szybko i łatwo się czyta... Polecam wszystkim, którzy chcą realizować zdalneprezentacje o dowolnym celu.

Do dokumentu sięgnąć można tędy - potrzebna jest króciutka rejestracja.




Marek Hyla

GOOGLE A PROCES ZAPAMIĘTYWANIA 9 września 2011

W newsletterze Elliotta Masie znalazłem ciekawąinspirację, którą chciałbym się z Wami podzielić.

Jako key-note speakera na najbliższą konferencjęLearning w Orlando Elliott zaprosił Dr Betsy Sparrow

wykładającą na Columbia University . Doktor Sparrow w serii badań spróbowała odpowiedzieć napytanie "czy i w jaki sposób Internet i jego wyszukiwarki zmieniły sposób, w jaki się uczymy?".

Z jednej strony intuicja podpowiada nam, że tak. Z drugiej zaś - czy naprawdę jesteśmy w stanie takszybko zmieniać fundamentalne zachowania i sposób działania naszego mózgu (ogony odpadały namprzecież przez setki tysięcy, a może miliony lat)?

Jak więc jest naprawdę? Czy Google zmienia naszą kulturę uczenia się?

Wyniki badań wskazują, iż pierwszym pomysłem, który przychodzi nam do głowy przy zderzeniu z

trudnym pytaniem jest sięgnięcie do sieci. Ciekawym jest również to, iż świadomość możliwościdostępu do zapisanych gdzieś danych sprawia, iż nasz mózg automatycznie zmniejsza swoje wysiłki wzapamiętanie informacji, a zwiększa wysiłki w zapamiętanie tego, gdzie tą informację można znaleźć.Internet staje się więc coraz częściej naszą "pamięcią zewnętrzną" minimalizując nasze wysiłki (czyprzypadkiem, w dłuższej perspektywie również przypadkiem nie zminimalizuje to naszychumiejętności? - dopisek mój) zapamiętywania informacji.

Krótki opis eksperymentów przeprowadzonych przez Dr Sparrowznajdziecie w artykule New York Times dostępnym tutaj.




Marek Hyla

NANO-COACHING26 września 2011

Na przednówku konferencji Learning 2011, która odbędzie się za około półtora miesiąca w Orlando, jej gospodarz, Elliott Masie, prowadzi ciekawego bloga. Elliott jest kopalnią doskonałych,konsultanckich przemyśleń, a ten blog jest fajnym strumieniem jego świadomości.

W jednym z ostatnich odcinków podzielił się z czytelnikami ideą "nano-coachingu". Idea ta, zamiastdłuższych (np. godzinnych) sesji coachingowych proponuje formy znacznie krótsze (pod pojęciem"krótsze" nie rozumiemy tu skrócenia sesji do 30 czy 15 minut, ale do minut... 3 lub 2). W zamianElliott proponuje aby sesje te miały znacznie mniej sformalizowany wymiar oraz były znacznieczęstsze. Dzięki temu nano-coaching może (a w niektórych sytuacjach - wręcz powinien) być

prowadzony przy pomocy nowych mechanizmów technologicznych (e-mail, telefon, Skype,środowisko webinarowe). Oczywiście - coaching taki może być również realizowany przezprzełożonego (bardziej doświadczonego kolegę, etc.) w codziennych interakcjach służbowychrealizowanych na stanowisku pracy.

Elliott podaje ciekawy przykład niezwiązany ze swoim życiem zawodowym. Chcąc się odchudzićskorzystał z oferty doktora z Arizony (sam mieszka w Saratoga Springs - czyli w sumie na drugimkońcu USA). Ten przygotował mu program, a następnie KAŻDEGO DNIA w krótkich, kilkuminutowychinterakcjach udzielał coachingu związanego z prawidłową realizację procesu (w wymiarze nie tylkowiedzy, czy umiejętności, ale również motywacji).

Zachęcam do sięgnięcia do blogu Elliotta Masie. Tutaj znajdziecie materiał, który streściłem powyżej.




Marek Hyla

PSYCHOLOGICZNY RZUT OKA NA USER EXPERIENCE.7 października 2011

W taki sposób można byłoby przetłumaczyć tytułartykułu, który opublikowany został UX Magazine.

Czytając go przypomniał mi się tekst, w którymodsyłałem do witryny opisującej najlepsze praktyki dotyczące użyteczności witryn webowych.Większość z opisanych tam postulatów odnosi się wprost do e-szkoleń. Także i ten bieżący materiałda się przenieść do praktyki projektanta treści uczących.

O czym w nim czytamy? Między innymi o tym, że:

• warto pokazywać, zamiast opisywać,

• trzeba wyraźnie wskazywać/opisywać co można/należy robić z treścią (a nie pozostawiać todomyślności użytkownika),

• trzeba ułatwiać szybkie przeglądanie (skanowanie) treści,• należy używać nagłówków, śródtytułów,

• trzeba zapewnić wsparcie (social validation),

• ludzie zwracają uwagę na to co jest inne (co jest nowe) - warto więc zaskakiwać osobysiedzące przez e-szkoleniem czymś świeżym,

• można zwracać uwagę ludzi na różne sposoby (kolorem, wielkością czcionki, dźwiękiem, itd.),

• ludzie łatwo tracą uwagę/skupienie - trzeba więc uważać, by znaleźć balans pomiędzyzwracaniem na coś uwagi, a budowaniem skupienia,

• ludzie zwykle pożądają więcej informacji niż rzeczywiście potrzebują - należy więcodpowiednio dozować informację/skupiać się na najważniejszym,

•

ludzie potrzebują informacji zwrotnej - również tej opisującej techniczne aspekty działania e-szkolenia ("bądź cierpliwy -wczytuję animację"),

• komunikaty wywierają na nas podświadomy wpływ - usłyszawszy słowo "zmęczenie"będziemy szli wolniej niż osoby słyszące słowo "energia",

• metafory pozwalają ludziom lepiej zrozumieć idee,

• czcionki powinny być wystarczająco duże i proste.

To tylko garść postulatów. Wszystkie pogrupowane są w 10 sekcji, w które naprawdę warto sięwczytać. Można z nich wywieść wiele ciekawych koncepcji do zastosowania wprost w treściach, któremają skutecznie czegoś nauczyć.

Całość materiału znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

Szkolenia XXI wieku

Sekcja dlaNAUCZYCIELI




Marek Hyla

FIRST...1 grudnia 2008

... rozwinąć należy jako For Inspiration and Recognition of Science and Technology .

To ciekawa inicjatywa edukacyjna, adresowana do dzieci i młodzieży zapoczątkowana w 1989 rokuprzez Deana Kamena.

Dean Kamen

Kim jest Dean Kamen? To wynalazca, inżynier, przedsiębiorca i promotor nauki i technologii - gość,który skonstruował urządzenie o nazwie Segway, oparty o tę samą zasadę działania żyroskopu wózekinwalidzki, który potrafi jeździć na dwóch kołach bądź wchodzić po schodach (iBOT), oraz wieleinnych ciekawych, praktycznych wynalazków.

Ale nie o Kamenie miał być ten tekst, ale o jego inicjatywie...

FIRST

FIRST to inicjatywa, której celem ma być budzenie w młodych ludziach miłości do nauki (wszczególności - robotyki). Instytucja, wspierana przez tysiące korporacji, uczelni i instytucji organizujepanamerykańskie (a obecnie - wykraczającej już nawet poza granice USA) współzawodnictwomłodzieżowych drużyn. Współzawodnictwo, którego celem jest zbudowanie urządzeniarozwiązującego jakieś wyzwanie. W zależności oczywiście od wieku problemy te są różne, abudowane urządzenia funkcjonują w istotnie różnej skali. Dzieci np. budują proste robotywykorzystując klocki LEGO (nie dziwi obecność Duńczyków w całej zabawie). Młodzież ze szkółśrednich - duże roboty, które są zdolne wykonać określone zadania.

Podziw budzi skala przedsięwzięcia - w roku 2008/2009 przewiduje się udział w programie prawie

200.000 dzieci i młodzieży oraz zbudowanie przez nich ponad 16.000 robotów (tak!). Wkonkurencji Tech Challenge (dedykowanej młodzieży ze szkół średnich) zaplanowano 40bezpośrednich rywalizacji (turniejów), które wyłonią zwycięzkie maszyny (a więc również drużyny,które je skonstruowały). W rywalizacji First LEGO League (w której startują dzieci od lat 9 do 14wykorzystując pakiety LEGO MINDSTORMS) weźmie udział ponad 13 tysięcy zespołow z 42 krajów(również Polski).

Tutaj znajdziecie witrynę FIRST. Jeśli jesteś nauczycielem lub osobą, która pracuje z dziećmi (w DomuKultury, na kółku zainteresowań...) - może warto zainteresować się możliwością uczestnictwa wprogramie? Z informacji dostępnych na stronie wynika, że ktoś z Polski bierze już przecież w nimudział... A może jakaś uczelnia wyższa (Wydział Robotyki?) mogłaby objąć patronatem lokalną edycję

tej inicjatywy?

Wrażenia

Widziałem rywalizację zespołów dziecięcego oraz młodzieżowego podczas konferencji Learning2006 w Orlando. Byłem pod ogromnym wrażeniem widząc nastolatki grzebiące w "bebechach"ciężkiej, dużej maszyny, która po chwili ruszyła i z ogrodzonego płotkami obszaru o wymiarach może10 x 10 metrów wyzbierała wszystkie rozrzucone piłki po czym wrzuciła je do wydzielonego miejsca.Byłem zdumiony widząc, jak dzieciaki w wieku około 12 lat składały z klocków LEGO robota iprogramowały go tak, by precyzyjnie wykonał zadany zestaw działań.

Niezwykła inicjatywa... Angażująca, motywująca, ucząca poprzez zabawę i rywalizację. Pokazująca

uczestnikom, że każdy z nich może wnieść do zespołu wartość oraz że w sprawnym zespole można




Marek Hyla

sięgnąć gwiazd. Upodmiotawiająca uczniów. Pozwalająca puścić wodze fantazji, kształtującakreatywność, ale również doceniająca twarde podwaliny wiedzowe.




Marek Hyla

LEARNING ECONOMIES12 stycznia 2009

Ostatnio dotarłem do genialnego dokumentu dotykającego zagadnienia life-long learning. Wsiadłem

właśnie do pociągu i mam czas, by przeczytać go raz jeszcze i przelać „na papier” najciekawszekonkluzje.

Dokument poświęcony jest w zasadzie zagadnieniu znacznie szerszemu. Nazwano go learningeconomy .

Czym jest learning economy?

Learning economy (proponuję: ekonomia uczenia się) to według dokumentu system produkcji,organizacji, wymiany i konsumpcji formalnych i nieformalnych zasobów edukacyjnych (materiałów,źródeł, treści, mechanizmów, doświadczeń, narzędzi, etc.). Jest to więk ekosystem, w którymfunkcjonują wszelkie podmioty uczestniczące w procesach zarówno tworzenia, przetwarzania,

dostarczania jak i konsumpcji wszelkich działań mających charakter edukacyjny.

Dokument

Dokument jest długi (51 stron), dość trudny (po angielsku) ale bardzo ciekawy zarówno w treści jak iformule (przykłady, cytaty). Zbiera w sobie wnioski, jakie wynikają z badania przeprowadzonego na16 rodzinach mieszkających w USA w stanach Ohio i Kalifornia. Rodzinach o zróżnicowanym statusiematerialnym, różnych aspiracjach, lokalizacji, etc. Podzielony jest na 3 sekcje: w pierwszejdefiniowane jest pojęcie learning economy , w drugiej przedstawione są dzisiejsze odniesienia dotejże ekonomii w oparciu o doświadczenia badanych rodzin, w 3 zaś przedstawiona jest prognozaprzyszłości.

Nie streszczę całego dokumentu (sorry – dzisiejszy świat wymaga poświęceń; czytajcie oryginał jak jesteście szczególnie zainteresowani…). Postaram się jednak hasłowo zwrócić Waszą uwagę nanajciekawsze, moim zdaniem, treści materiału.

Sekcja 1

Kilka ciekawych informacji związanych z obecną ekonomią uczenia się w USA przedstawiam niżej.

Wartość sektora edukacyjnego USA szacowana jest na 1 bilion dolarów (10% przychodu narodowegobrutto USA) i jest na "liście rankingowej" druga (po zdrowiu).

Ekonomię uczenia się coraz mocniej wspierają inne branże. Przykładowo wartość branży gierkomputerowych od roku 1996 wzrosła o ponad 300% (w czym serious games – gry wykorzystywanew edukacji – odgrywają swoją rolę; także pozostałe gry mają w sobie często wiele funkcjiedukacyjnych). Innym przykładem jest branża turystyczna, która również wspiera funkcje ekonomiiuczenia się (poprzez funkcje poznawcze wyjazdów turystycznych).

Ludzie coraz chętniej adoptują do swojego stylu życia działania edukacyjne. Chętniej odwiedzamymuzea, szukamy w Internecie przepisów na nowe potrawy, oglądamy w telewizji programy niosącetreści poznawcze, itd.

Zasoby edukacyjne się upowszechniają. Coraz łatwiej dotrzeć do ciekawych, wiarygodnych,darmowych treści.




Marek Hyla

Sekcja 2

Sekcja 2 przedstawia spojrzenie rodzin na obecną ekonomię uczenia się. Zwracam uwagę na słowo„rodzin” – dokument osadzony jest właśnie w takim kontekście. Nic jednak nie stoi na przeszkodzieby przetransponować konkluzje na środowisko firmy, grupy społecznej, czy też odnieść je do siebiesamego.

Weźcie także pod uwagę, że trendy te dotyczą USA. Wprawdzie zauważam w wielu z nich pewneanalogie do swojego sposobu na życie, a także do sposobu funkcjonowania wielu moich znajomych,ale Z PEWNOŚCIĄ nie są to trendy obecne tu (w Polsce) i teraz (Anno Domini 2009). Czy będąobowiązywać za 5, 10 czy 15 lat? Czas pokaże…

Oto główne konkluzje/trendy:

Trend 1: Widoczna jest utrata zaufania do instytucji, które odpowiedzialne są za edukację. Wdzisiejszym świecie rodzice widzą coraz większą potrzebę osobistego angażowania się w: wyboryedukacyjne dziecka, w stymulowanie procesu edukacyjnego, w kontrolę nad tym procesem.

Trend 2: Widoczne jest coraz większe włączanie się rodziców w uczenie dzieci

Rodzice przykładają coraz większą wagę do współtworzenia tej „mikroenonomi uczenia się” dziecka.Szukają dróg do wartościowego uzupełniania wiedzy i umiejętności wynoszonych ze szkoły. Szukająsposobności obudowania tej wiedzy osobistymi doświadczeniami dziecka. W ekonomii uczenia się (wcałym ekosystemie edukacyjnym, który nas otacza) pojawia się przy tym wiele różnego rodzajumożliwości w tym zakresie. Po przykłady (ciekawe!!!) zapraszam do dokumentu.

Trend 3: W ekonomii uczenia się każdy tworzy własną mikroekonomięŚrodowisko w którym żyjemy (miejsce, technologia, otoczenie, etc.) jest bardzo dynamiczne.Dynamikę tę wzmaniają nowe mechanizmy, serwisy internetowe, szkoły, programy telewizyjne, nowedostępne książki, modele dystrybucji treści, itp., które, dosłownie, powstają każdego dnia (żeby niepowiedzieć - każdej chwili). W tym chaosie każdy z nas tworzy własne mikroekonomie – szuka źródeł,

mechanizmów, miejsc, itd. które są dla niego właściwe. Te indywidualne mikroekonomie są do tegozmienne w czasie – ewoluują wraz ze zmianą naszych preferencji, pojawianiem się nowychmozliwości, czy też wraz ze zmianą naszych zainteresowań.

Trend 4: Mikroekomie kształtują ekonomięSuma naszych indywidulanych preferencji ma wpływ na to, co jest dostępne na rynku. Wszczególnym przypadku – indywidualne preferencje (mikroekonomie) wpływają na kształt procesówedukacyjnych, które oferowane przez zinstytucjonalizowane formy edukowania (szkoły, uczelnie).Ten wpływ jest jednak znacznie głębszy – osoby o najbardziej „ambitnych” mikroekonomiach uczeniasię szukają wielu różnych dróg ich budowania nie tylko wpływając stymulująco na ich rozwój, aletakże szukając synergii pomiędzy różnymi dziedzinami wiedzy. Przykład nie z dokumentu, ale zmojego podwórka – podczas kursu nurkowania moja córka dobrze poznała i ZROZUMIAŁA kwestie

związane z dynamiką gazów (zresztą starałem się wzmocnić ten efekt podsuwając książki, czy teżomawiając z nią różne ciekawe przykłady – więc trend dotyczacy braku zaufania do szkoły jak widaćmnie też dotyczy).

Trend 5: Lokalny kryzys ekonomii uczenia się rodzi samowystarczalnośćW sytuacji, w której nie ma w naszym otoczeniu odpowiednich (dla nas) zasobów edukacyjnych(odpowiednim pod względem zakresu, jakości, itd.) przykładamy dużą wagę do ich zlokalizowania.Jesteśmy gotowi na wiele kompromisów, aby osiągnąć zakładane cele w tym zakresie: szukamy drógzdalnego dostępu do nich, jesteśmy gotowi sięgać do odległych zasobów wożąc nasze dzieci lubsamemu jeżdżac do odległych miejsc (można powiedzieć, że zaczynamy korzystać z potencjałuekonomicznego innych „krajów”), czy też samoorganizujemy się tworząc lokalne (społecznościowe)potencjały edukacyjne (sami tworząc „regionalne ekonomie uczenia się”). Fakt, że robimy to świadczyo roli, jaką odgrywa w naszym zyciu pęd do uczenia się.




Marek Hyla

Trend 6: Indywidualne mikroekonomie wymagają nowych umiejętnościW dokumencie wymienione są trzy nowe umiejętności, których wymagają nowe czasy: self-agency (umiejętności wzięcia spraw we własne ręce: inicjatywność i poczucie odpowiedzialności zadziałania na swoją rzecz), self-customization (umiejętność tworzenia własnych mikroenonomiiuczenia się, czyli odpowiedniego doboru form, metod, rozwiązań, źródeł, itd. oraz umiejętność ich

adaptacji do bieżących potrzeb) oraz self-organization(umiejętność zorganizowania się tak, aby zmożliwości skorzystać oraz aby wspierać inne osoby z naszego kręgu do korzystania z tychżemożliwości).

Trend 7: Ekonomia uczenia się to projektowe wyzwanie dla rodzinyDbanie o rozwój indywidualnych mikroekonomii uczenia się jest sporym projektem. Tym większymim bardziej te mikroekonomie się różnią. W dokumencie zwracana jest uwaga na rolę rodziców, jakaza tym idzie – konieczności uwzględniania w życiu rodzinnym (tym co kupujemy, tym jakie programytelewizyjne oglądamy, tym, gdzie jedziemy na wycieczkę, tym jak korzystamy z dostępnych dóbrkultury, ...) ekonomii uczenia się. Rodziców, którzy powinni nadać projektowi pod tytułem „ekonomiauczenia się” rangę priorytetową. Którzy powinni podzielić w tym projekcie role, uwzględnić go wdomowym budżecie, wypracować strategie docierania do najbardziej wartościowych zasobów, czy

też wypracować metody radzenia sobie z ryzykami takiego projektu.

Na koniec opisu tej sekcji – zadanie dla Was. Przemyślcie te informacje i przełóżcie je (w swojejgłowie, na papierze) na Waszą firmę lub organizację.

Sekcja 3

Sekcja 3 podzielona została na dwa moduły: a/ potrzeby ekonomii wiedzy oraz b/ identyfikacjapożądanych innowacji.

Moduł A

Potrzeba 1: Potrzebne są mechanizmy identyfikacji tego, jakie zasoby edukacyjne są dostępne w

moim otoczeniu (rozumianym jako miejsca i źródła do których mogę sięgnąć

Potrzeba 2: Potrzebne są źródła, którym mogę ufać (mechanizmy uwiarygadniania zasobówdostępnych w ekonomii

Potrzeba 3: Potrzebna jest możliwość śledzenia i zarządzania moją indywidualną mikroekonomiąuczenia si

Potrzeba 4: Potrzebna jest możliwości weryfikacji czy moja mikroekonomia jest dla mnie właściwa(odpowiednia dla tu i teraz oraz odpowiednia "na przyszłość"

Potrzena 5: Potrzebna jest możliwości wzajemnego wsparcia poprzez sieci społeczne

Potrzeba 6: Potrzebna jest możliwość tworzenia regionalnych „makroekonomii” – szukania synergii w

lokalnych społecznościach

Moduł B…

… przeczytajcie sami. Przedstawione w nim innowacje są daleko idącymi koncepcjami utrzymanymi wpoetyce ekonomii uczenia się. Jest tam wprawdzie czasami mowa o rozwiązaniach technicznych, alegeneralnie pomysły dotyczą bardziej „ekonomicznych” mechanizmów.

Już stacja końcowa? Ufff, rozpisałem się…

Aha, no i jeszcze link do dokumentu. Jest tutaj.




Marek Hyla

OBYWATEL XXI WIEKU8 marca 2009

Edukacja i świadomość obywatelska nie jest w naszej kulturze politycznej oraz społecznej zbyteksponowanym zagadnieniem. Zwykle nie mamy ugruntowanej wiedzy na temat przysługującychnam praw i obowiązków, a nawet jeśli wydaje nam się, że coś jest zapisane w jednym akcienormatywnym, to w oparciu o drugi niekoniecznie musi być to prawdą.

Kraje anglosaskie mają w tym względzie znacznie bogatsze doświadczenia i przykładają dokształtowania postaw obywatelskich znacznie większą uwagę.

Przykładem może być serwis Our Courts - projektstworzony we współpracy GeorgetownUniversity oraz Arizona State University i wspieranyprzez 79 letnią, byłą sędzinę Sądu Najwyższego USASandrę Day O'Connor.

Serwis (dostępny tutaj) w różnych formach - odpowiednich zarówno dla dzieci, młodzieży jak inauczycieli i dorosłych - przekazuje wiedzę na tematy, które mogą (powinny...) zainteresowaćkażdego obywatela Stanów Zjednoczonych.

Różnorodne ścieżki nauczania, gry, dokumenty, zasoby wiedzy, linki tworzą hiperprzerstrzeń wiedzyna tematy związane z obowiązującymi prawami (federalnymi i stanowymi), legislacją, władzą(krajową i lokalną), polityką. Odnoszą się i wpływają na tak ważkie zagadnienia jak postawy i prawaobywatelskie, demokracja, sprawiedliwość.




Marek Hyla

Our Courts stawia sobie za cel kształtowanie obywatela XXI wieku - nie tylko świadomego swoichpraw i obowiązków, ale także aktywnie wspierającego ich tworzenie, konstytuowanie się i wdrażanieich w czyn.

Z naszej perspektywy opis ten wyglądać może nieco pompatycznie... Uważam jednak ten serwis jakociekawy przykład szkoleń XXI wieku - wszechstronny (dla każdego), kompleksowy (poprzez

odwoływanie się do różnych źródeł), no i przede wszystkim skupiający się na tym, co jest ważne dlawspółczesnego człowieka. W swojej formie nie jest może, póki co, doskonały (gry są dopiero wopracowaniu, a hiperlinki kierują nas do witryn o różnej estetyce i jakości wizualno-merytorycznej),ale sądzę, że z czasem może stać się bardzo wartościowym źródłem.

Z czystej ciekawości zapytałem na kilka sposobów Google'a o analogiczne serwisy w Polsce. Niestety -oprócz pojedynczych witryn informacyjnych poświęconych konstytucji, prawo człowieka, etc.niewiele ciekawego udało mi się znaleźć. Może Wy znacie jakieś ciekawe projekty tej kategoriifunkcjonujące w Polsce?




Marek Hyla

DO SCHOOLS KILL CREATIVITY?25 kwietnia 2009

Pod takim tytułem znalazłem ciekawy wykład Sir Kena Robinsona. Wykład o potrzebie rewolucji wsystemach edukacyjnych, które funkcjonują na świecie, o nowym spojrzeniu na edukację, o tym jaknasze dzieci powinny być kształcone aby osiągnąć sukces i być szczęśliwymi.

Wykład dość trudny w odbiorze (ach, ten angielski akcent), ale ciekawy, zabawny, dobry. Trwaniecałe 20 minut. Warto posłuchać.

Znajdziecie go tutaj.




Marek Hyla

SIFTABLES - SMART BLOCKS30 maja 2009

Dziś link do jednego z moich ulubionych źródeł - TED.

W lutym pojawił się tu film z prezentacją "inteligentnych" klocków, które mogą być wykorzystywanew edukacji. Klocków, które nie tylko są obudowane elektroniką, ale także wchodząc ze sobą winterakcję tworzą swego rodzaju "stadną" inteligencję.

Popatrzcie tutaj i zobaczcie jak można wykorzystać je do uczenia dzieci.

Tutaj znajdziecie także więcej informacji o zabawce (narzędziu edukacyjnym?).




Marek Hyla

OPEN AGH8 lutego 2010

Akademia Górniczo-Hutnicza, wzorem uznanych uczelni (np. MIT), udostępniła ostatnio otwartezasoby edukacyjne. Ich jakość pozostawia jeszcze trochę do życzenia, niemniej sama inicjatywa jestze wszech miar ciekawa i potrzebna.

Zasoby są dość bogate obejmując materiały z zakresu m.in.: automatyki i robotyki, elektroniki itelekomunikacji, fizyki, geologii, informatyki, matematyki.

Materiały udostępnione są za darmo w oparciu o licencję Creative Commons (Uznanie autorstwa;użycie niekomercyjne). Mogą być więc wykorzystywane przez studentów wszystkich uczelni, orazinne osoby chcące poszerzyć swoją wiedzę.

Sądzę, że krok AGH zaczną naśladować również i inne uczelnie. Mam nadzieję, że doprowadzi to dorozwoju darmowych zasobów wiedzy oraz wzrostu ich jakości.

Sięgnijcie tutaj: http://open.agh.edu.pl, aby zapoznać się z formułą serwisu (bardzo prosta) oraz

zawartymi na niej materiałami




Marek Hyla

EDUGAMES.PL ...25 maja 2010

...to serwis, na którym możemy znaleźć wiele ciekawych gieredukacyjnych. Gry pogrupowane są na szereg dziedzin(matematyka, geografia, historia, język polski, przyroda, etc.).

Pograłem w kilka z nich. Niektóre wydały mi się infantylne,niektóre - zbyt trudne, jeszcze inne - wciągnęły do zabawy. Nie

jestem jednak chyba zbyt dobrym punktem odniesienia - bo gryadresowane są dla dzieci w wieku szkolnym (szkołapodstawowa, w porywach gimnazjum).

Dzieci wolą uczyć się przez zabawę - nawet jeśli będzie to zabawa prosta. Łatwiej uczyć się dat, flagpaństw, czy zagadnień z zakresu biologii mając przed sobą jakieś wyzwanie, jakąś punktację, czas nawykonanie zadania. W serwisie znajdziemy właśnie takie krótkie, uczące poprzez zabawę aktywności.

Gry można wykorzystać w szkole, ale także jako dodatkowe, rekomendowane zadania do wykonaniaw domu. Jeśli jesteś nauczycielem pracującym z dzieciakami - warto zapamiętać ten serwis.

Portal znajdziecie tutaj: http://www.edugames.pl/

Poniżej znajdziecie informację, jaką dostałem o serwisie w zaproszeniu.

----

Edugames jest projektem edukacyjnym opartym na zasadzie edutainment (edukacji rozrywkowej).

Edutainment jest polem zwiększania efektywności edukacji poprzez łączenie jej z rozrywką. Istotęedutainment dobrze oddaje powiedzenie „uczyć bawiąc”.

Jak wynika z badań 2,2 miliona dzieci w wieku 7-14 lat korzystało w listopadzie 2009 roku z internetu.Łączny czas w sieci tej grupy wyniósł 67,5 miliona godzin. Daje to blisko 31 godzin miesięcznie nastatystyczne dziecko-internautę!

84% młodych ludzi gra w gry komputerowe przynajmniej raz na 2 tygodnie.

57% młodych internautów korzysta z sieci codziennie lub prawie codziennie

Czas więc na zmianę i wykorzystanie fascynacji dzieci grami komputerowymi w szkole. Amerykańscy badacze z Uniwersytetu Stanowego Arizona na czele z prof. Jamesem Pailem Geetwierdzą, że w świecie szybkich zmian, globalizacji i Internetu, w którym nic nie jest przewidywalne,trzeba posiąść trzy kluczowe umiejętności.

- Pierwsza, to umiejętność przetwarzania informacji, czyli nauczyciel zmienia się z dostarczyciela

informacji w moderatora.

- Druga to globalna komunikacja.

- Trzecia to umiejętność zarządzania własnym procesem uczenia się.

Wszystkie te kompetencje doskonale mogą rozwijać gry edukacyjne.

Na portalu gracze mogą znaleźć gry edukacyjne z przedmiotów szkolnych na kilku poziomachtrudności. Dzieci i młodzież mają bezpłatnie dostęp do gier, w których można podszkolić swojąznajomość min. ortografii, geografii, historii, chemii czy też języków obcych.

Użytkownicy grając zbierają punkty, trofea i monety. Mogą je zamienić w portalowym sklepiku narealne nagrody. Na portalu został stworzony system rankingów, który pozwala społeczności wyłaniać najbardziej aktywnych graczy i porównywać swoje wyniki.




Marek Hyla

Gracze mogą brać udział min. w „Grze dnia” i wyścigu o „Puchar miesiąca”.

Członkowie społeczności mogą łączyć się w „klany”, które wspólnie biorą udział w rankingach.

Zasadniczym celem portalu jest wsparcie kształcenia określonych kluczowych umiejętności, ważnych z punktu widzenia edukacji przez całe życie.

Wszystkie gry edukacyjne są dostosowane wyświetlania na tablicach interaktywnych.




Marek Hyla

TED - O TALENTACH I REWOLUCJI W EDUKACJI27 maja 2010

Kolejna perełka z TED - wystąpienie Sir Kena Robinsona o tym:

• ... że nie każdy musi iść na studia,• ... że w zróżnicowaniu talentów, aspiracji i pasji tkwi wartość społeczeństw,

• ... że potrzebna jest nam rewolucja, a nie reforma systemu edukacyjnego,

• ... że system edukacyjny jest jak fast-food,

• ... że nasze pasje i energia do robienia czegoś powinna być paliwem dla naszego rozwoju,

• ... że rozwój talentów jest jak uprawa roli, a nie jak fabryka,

• ... że ta uprawa powinna być stosowana od najmłodszych lat,

• ... że nowe technologie powinny być bodźcem do rewolucji w systemie edukacji.

Całość znajdziecie tutaj. Podane w zabawny, inspirujący, pasjonujący sposób.

Polecam!




Marek Hyla

NAUCZYCIEL - ELITA ZAWODOWA?22 września 2010

Na niezwykle ciekawe materiał natrafiłem na witrynie

McKinseya... Materiał dotyczy potrzeby (artykułowanejwobec rynku edukacyjnego w USA) sprawieniawszelkimi możliwymi środkami (społecznymi,politycznymi, płacowymi, etc.), aby uczącymi dzieci byłyosoby z najwyższymi kwalifikacjami.

W artykule (będącym podsumowaniem raportu) zwracasię uwagę na to, że w Stanach Zjednoczonych tylko 23%nauczycieli lokowanych było w grupie najlepszychabsolwentów uczelni (tu za kryterium przyjętolegitymowanie się wynikami należącymi do górnych33%). Co ciekawe - są kraje (Finlandia, Singapur, Korea

Południowa), w których 100% nauczycieli (STOPROCENT) rekrutowanych jest z grupy najlepszychstudentów.

Ciekaw jestem jak to wygląda w Polsce... Niestety - niema w raporcie informacji na ten temat...

Raport podejmuje rozważania (oparte na wynikachbadań) na temat przyczyn takiego stanu rzeczy. Patrzynp. na wynagrodzenia (w USA nauczyciel zarabia 3 razymniej od lekarza i połowę mniej od inżyniera) [hmmm,

jak to wygląda w Polsce? ] Jak popatrzy się po zarobkach

nauczycieli np. w Korei (ponad 2 razy więcej od produktu krajowego brutto na głowę) - to trudno siędziwić, że w tym kraju zawód ten uważany jest za elitarny.

Polityka by do roli nauczyciela trafiali najlepsi chyba jednak się opłaca. Wyniki PISA z 2006 rokuwskazują na Finlandię jako jednego z liderów jakości procesu edukacyjnego (nauki ścisłe - 1 miejscena świecie, czytanie - drugiej miejsce na świecie, matematyka - 2 miejsce na świecie). W Finlandii

jednak spośród 20% najlepszych absolwentów studiów rekrutowane jest 100% nauczycieli, a sitorekrutacyjne sprawia, że odpada 90% chętnych do tej roli.

Na jakie inne, ważne czynniki budujące nie tylko prestiż ale i jakość systemu edukacyjnego zwracauwagę raport?

• na selektywne dopuszczanie nauczycieli do rozwoju zawodowego,

• na pokrywanie kosztów takiego rozwoju,

• na regulowanie rynku pracy nauczycieli przez rząd,

• na zapewnienie w pełni profesjonalnych warunków pracy,

• na konkurencyjne (wobec innych zawodów) wynagrodzenie,

• na budowanie społecznego respektu wobec zawodu nauczyciela,

• na budowanie wśród tej grupy zawodowej poczucia, że w ramach roli nauczyciela możnabudować długoterminowo karierę zawodową,

• na zapewnianie wszechstronnych możliwości rozwoju tejże kariery,

• na docenianie wyników pracy nauczycielskiej.

[Ha - ciekawe jestem, który z tych postulatów jest realizowany w Polsce]

Jaki jest skutek takiego podchodzenia do zagadnienia edukacji? Jest ich wiele... Mnie zainteresował jeden... Rotacja personelu...




Marek Hyla

• W Korei Południowej - 1% rocznie

• W Finlandii - 2% rocznie

• W Singapurze - 3% rocznie

• W USA - 14% rocznie

W Polsce - brak danych. Nawet jeśli jednak ta rotacja jest mniejsza - to wynika to z zupełnie innych

powodów.

Jak tak przeglądam ten raport - to sobie myślę, że daleka droga przed Polską w tym zakresie, ojdaleka...




Marek Hyla

DLACZEGO STUDENCI REZYGNUJĄ Z ZAJĘĆ ON-LINE?4 października 2010

Za sugestią Richarda Nantela (CEO firmyBrandon Hall) przedstawioną na LinkedInsięgnąłem do The Chronicle of Higher

Education. Pojawił się tam artykuł dotyczący badań, przeprowadzonych na jednej z amerykańskichuczelni, dotyczących zagadnienia rezygnacji ze studiów on-line.

Polecam cały artykuł wraz z ciekawymi komentarzami (link, jak zwykle, na dole). Dwie, ogólnekonkluzje, jakie rzuciły mi się w oczy są takie:

• odsetek osób rzucających studia on-line jest od 15 do 20 procent wyższy, od tych, którzyrzucają studia tradycyjne,

• na odsetek osób rzucających studia NIE wpływa to, jak wyglądają materiały oraz sam przebieg

procesu edukacyjnego (innymi słowy - uruchamianie różnych strategii angażowaniastudentów w proces nie jest skorelowane ze stopniem rzucania studiów).

Rodzi się pytanie - co wpływa zatem na ten odsetek? Według artykułu - dobre relacje i efektywnewsparcie często w sprawach nie związanych z meritum studiów. Bycie blisko studenta...

Całość artykułu znajdziecie tutaj. Kompletne wyniki badań mają być przedstawione wkrótce w TheInternational Journal of Management in Education.




Marek Hyla

HERMIN - PLATFORMA MATEMATYCZNA 12 stycznia 2011

Fundusze unijne są wykorzystywane na polskim rynku e-learningowym nawiele różnych sposobów. Najbardziej znaną inicjatywą jestzapewne Akademia PARP, której celem jest rozwój małych i średnichprzedsiębiorców poprzez mechanizmy zdalnego nauczania. Dziś jednak oinicjatywie nakierowanej na inną grupę docelową - jaką są uczniowie liceówchcący rozwijać swoją wiedzę matematyczną.

Projekt realizowany jest w trzech województwach południa Polski (Śląsk,Małopolska i Podkarpacie) zapewniając uczniom możliwość bezpłatnego

doskonalenia swoich matematycznych umiejętności nie tylko poprzez samokształcenie, ale również winterakcji z nauczycielem. Projekt uzyskał akceptację Ministerstwa Edukacji Narodowej, a program

jest zgodny z podstawą programową.

Rekrutacja, która trwać będzie do 25 lutego zgromadzi 200 uczniów w 3 turze kursów.

Zakres treści zbudowany w ramach projektu robi wrażenie. Powstało 240 wykładów, 240 symulacji,ponad 1600 zadań. Przeszkolono również prawie setkę nauczycieli z zakresu e-learningu (tu możliwybył udział również przedstawicieli kadry nauczycielskiej spoza wskazanych wyżej województwa).

Jeśli jesteś nauczycielem - warto pokazać Twoim uczniom to miejsce w sieci:http://www.hermin.edu.pl/index.php




Marek Hyla

MCKINSEY O SZKOLE17 stycznia 2011

Niedawno natrafiłem na ciekawy raport McKinseya podnazwą "How the world's most improved schoolssystems keep getting better " (W jaki sposób najmocniejudoskonalane systemy edukacyjne stają się jeszczelepsze). Ciekawym w tym dokumencie jest to iż Polska

jest jednym z dwudziestu przebadanych i ujętych w nimkrajów. Co ciekawe - jesteśmy w nim wymieniani(razem np. z Singapurem czy Hong Kongiem jako"sustained improvers" - miejsca, gdzie systemedukacyjny od kilku lat z rzędu działa z coraz lepszymiefektami).

Oto kilka smaczków. Link do raportu - jak zwykle na dole artykułu.

Nasz system edukacji został wrzucony do grupy systemów funkcjonujących dobrze.




Marek Hyla

Daleko nam jeszcze wprawdzie do systemu określanych jako doskonałe, ale w grupie państw łożącychpodobne środki na edukację (liczoną na statystycznego ucznia) jesteśmy krajem wiodącym.




Marek Hyla

Według zaproponowanej metodologii pomiaru jakości mamy wprawdzie ogromną lukę donadrobienia wobec Hong Kongu, Singapuru i Południowej Korei, ale już np. system edukacyjnyfunkcjonujący w dwóch badanych stanach USA jest określony jako gorszy od naszego.

Polska, lokowana jest w grupie krajów dążących od dobrego do bardzo dobrego systemuedukacyjnego (Fair to Good - na poniższym obrazku). Popatrzcie jak zmieniają się parametry

(szczególnie w sekcji " Accountability ") dla poszczególnych grup systemów.




Marek Hyla

Niestety, w dziedzinie wynagrodzeń nauczycieli bliżej nam do Armenii i Chile, niż do Wielkiej Brytanii(o Hong Kongu nie wspominając).

Raport jest bardzo obszerny (ponad 130 stron). To, co zamieściłem powyżej to tylko drobna część jego zawartości, która wpadła mi w oku podczas przerzucania jego treści. Dokument zawiera wieleciekawych danych, informacji i konkluzji. Zachęcam osoby zajmujące się edukacją do sięgnięcia doźródła, które znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

EDUKACJA XXI WIEKU1 kwietnia 2011

Post ten, wbrew pozorom, nie dotyczy tylko i wyłącznie rynku edukacyjnego. Przedstawia raczej wizjęczłowieka XXI wieku - człowieka będącego niby "produktem" systemu edukacyjnego, ale jednakmającego przed sobą kilkadziesiąt lat pracy i pod tym właśnie kątem kształconego.

Przedstawię poniżej krótkie streszczenie notatki opublikowanej przez Ministerstwo EdukacjiSingapuru (przypominam - Singapur jest jednym z globalnych liderów pod względem jakości systemuedukacyjnego), na którą natrafiłem dzięki newsletterowi Elliotta Masie. Link do notatki, oczywiście,na końcu postu...

Ministerstwo Edukacji Singapuru wdraża właśnie nowy system mający na celu wyjście na przeciwwyzwaniom na rynku pracy XXI wieku. Co zostanie wzmocnione w tymże systemie? Zajęcia z...wychowania fizycznego, sztuki i muzyki (sic!). Wychodząc z holistycznego podejścia do rozwojuczłowieka uznano bowiem, iż we współczesnym świecie nacisk trzeba położyć na zdrowie,kreatywność, umiejętności wyrażania siebie oraz definiowania siebie zarówno w wielokulturowymśrodowisku, jak w w relacjach z innym człowiekiem.

Popatrzcie niżej na wykres, na którym przedstawiono kluczowe kompetencje oraz pożądane rezultatyz procesu kształcenia uczniów w Singapurze.

Jakimi cechami ma charakteryzować się uczeń?:

• być pewny siebie, umieć oceniać co dobre, a co złe i podejmować właściwe decyzje,

• umieć myśleć niezależnie i krytycznie,

• umieć się efektywnie komunikować,

• umieć brać odpowiedzialność za swój własny rozwój,

• być kontrybutorem - chętnie tworzyć wkład w pracę zespołu,

• umieć podejmować skalkulowane ryzyko,• chcieć dążyć do doskonałości,




Marek Hyla

• być świadomym obywatelem, z mocnym poczuciem odpowiedzialności za społeczność orazpoprawę życia ogółu.

Dalej jest jeszcze ciekawiej...

Mowa jest o tym, że wiedza i umiejętności powinny być oparte o wartości, które student powinien w

sobie zbudować i pielęgnować. Także o kompetencje emocjonalne i społeczne. Zwraca się równieżuwagę na nowe kompetencje, które muszą być rozwijane po to, aby sprostać wyzwaniom XXI wieku,takie jak:

• świadomość i gotowość obywatelska,

• świadomość uwarunkowań globalnych,

• umiejętność radzenia sobie w wielokulturowym środowisku,

• krytyczne i innowacyjne myślenie,

• umiejętności informatyczne (tu chyba bardziej w rozumieniu "architektury informacji") orazkomunikacyjne.

Rzućcie okiem tutaj (główna notatka) oraz tutaj (załącznik do niej opisujący wartości oraz

kompetencje). Jestem przekonany, że warto zapoznać się z tymi dokumentami myśląc nie tylko ouczniach, ale także o obecnych oraz przyszłych pracownikach. W tym drugim wypadku trzeba słowo"child " zamienić na "employee" i... wszystko będzie w jak najlepszym porządku... :)




Marek Hyla

TED O EDUKACJI27 kwietnia 2011

Dziś zapoznałem się z dwoma prezentacji TED dotyczącymi edukacji. Na pierwszej ciarki przebiegły mipo plecach... Druga wywołała we mnie głębszą refleksję...

Ale po kolei.

John Hunter jest od wielu lat nauczycielem pracującym z uzdolnionymi dziećmi. Podczas swojejprezentacji przedstawia swój pomysł na te pracę - pomysł udoskonalany od ponad 30 lat mającypostać gry. Gra nazywa się "World Peace Game" ("Gra w pokój na świecie"), a jej celem jestpozwolenie dzieciom z podstawówki zmierzyć się z kluczowymi wyzwaniami współczesnego świata.

Słuchając Johna Huntera można doznać ciekawych inspiracji na wielu poziomach...

... jak uczyć w nieangażujący sposób,

... jak uczyć poprzez doświadczenie,

... jak wplatać w proces edukacyjny mechanizmy rywalizacji i do jak fascynujących i empatycznychzachowań ta rywalizacja może doprowadzić,

... jak holistycznie przekazywać wiedzę dzieciom w wieku ok. 10 lat,

... jak uczyć dzięki zdjęciu z piedestału osoby nauczyciela,

...

Polecam serdecznie prezentację wszystkim, którym leży na sercu rozwój dzieci. Inspiracje JohnaHuntera są równie wartościowe dla nauczycieli, jak i rodziców, którzy mogą wykorzystać je w zabawiez własnymi pociechami. Prezentacja ta jest też swego rodzaju hołdem dla wszystkich nauczycieli -osób, które wywierają na nas swój wpływ i kształtują nas jako ludzi. Jest też fajnie opowiedziana - nie

potrafię dobrze tego określić, ale przychodzą mi do głowy takie słowa jak: dostojnie, spokojnie,mądrze, mentorsko... Chciałbym mieć takiego nauczyciela jak John Hunter...

Prezentację znajdziecie tutaj.

Więcej o samej grze i jej autorze znajdziecie tutaj.

Druga prezentacja autorstwa Ali Carr-Chellman jest o... chłopcach i ich problemie na wczesnymetapie edukacji. Ta prezentacja ma dość amerykocentryczny wymiar (mam wrażeniem, żeprzedstawiane w niej wyzwania są elementem amerykańskiego stylu uczenia właśnie), ale ta głębszarefleksja, o której pisałem dotyczy właśnie tego czy ta teza jest słuszna. W prezentacji podane zostałyciekawe statystyki różnicujące chłopców i dziewczynki w przedszkolach oraz podstawówce (np. nakażde 100 dziewczynek wydalonych ze szkoły przypada 350 chłopców wydalonych ze szkoły). Ma

wrażenie, że (może w mniejszym wymiarze, ale jednak...) dysproporcje te mogą być również słuszne idla Polski. Czy diagnoza i pomysły na rozwiązanie problemów z chłopcami przedstawione wprezentacji są właściwe również i dla naszego kraju pozostawiam Waszej ocenie.

Polecam ją tutaj.




Marek Hyla

"KTO NAS KSZTAŁCI PO ZAKOŃCZENIU SZKOŁY?"...17 czerwca 2011

... to jeden z raportów opracowanych pod egidą PARP i

będących podsumowanie dużego badania pod nazwą"Bilans Kapitału Ludzkiego".

Fragment badania opisany w tym właśnie raporciedotyczy rynku szkoleń, a badania przeprowadzone byływśród instytucji (niemal 4.500!) zajmujących sięrozwojem różnego rodzaju umiejętności i kompetencjidorosłych Polaków.

Raport ma dobrze ponad 100 stron - jak więc zwyklebywa podzielę się z Wami tylko najciekawszymi(według mnie) wnioskami.

Rynek firm szkoleniowych, to rynek firm małych - 85%firm to firmy zatrudniające do 50 osób (a 40% - niewięcej niż 9). Rynek średnich i dużych podmiotów togłównie rynek uczelni.

To również rynek lokalny - tylko niecałe 20%podmiotów działa poza granicami Polski.

Wciąż stosunkowo niewiele podmiotów korzysta wswoich działaniach z nowoczesnych form rozwojowych- tylko 13% deklaruje dostarczanie usług

e-learningowych.

Najczęstszym zagadnieniem rozwojowym jest... kurs prawa jazdy. Ciekawy jest przy tym podział formszkoleniowych w odniesieniu do tematyki. E-learning najczęściej wykorzystywany jest w szkoleniach

językowych oraz informatycznych, potem prawa jazdy, potem BHP oraz edukacji/pedagogiki.




Marek Hyla

Osoby chcące budować swoja karierę trenerską zainteresować zapewne mogą kryteria, jakimi kierująsię firmy szkoleniowe szukając trenerów. Oto infograficzne podsumowanie tychże:




Marek Hyla

Zastanawia mnie tak niska waga oczekiwań płacowych... Czyżby nadpodaż kadr trenerskich jeszcze

nie wpłynęła na ten czynnik?Wydaje się też, że na osoby wchodzące w rolę trenera wywierana jest w Polsce bardzo duża presja

do rozwoju (przede wszystkim - realizowanego wewnętrznie, ale także samodzielnego). Popatrzcieniżej na ostatni wiersz tabelki - presja ta realizowana jest również dość często metodą kija...




Marek Hyla

Ogromna większość środowiska szkoleniowego zauważa, iż kryterium ceny przy kupowaniu tego typuusług jest nieporozumieniem. Popatrzcie niżej na bariery rozwoju sektora szkoleniowego w Polsce...

Jest dla mnie zdumiewającym, iż aż 80% osób deklaruje, iż w ciągu ostatniego roku nie wzięło udziałuw żadnej formie dokształcenia...

Odsetek ten rośnie z wiekiem - czy dziwić więc może fakt, że im starsza osoba tym większa maproblemy ze znalezieniem pracy?




Marek Hyla

Czynnik ten jest, oczywiście, również silnie skorelowany z poziomem wykształcenia - osoby starszebez wykształcenia są więc silnie narażone na szybką erozję kompetencji i umiejętności...

Cały dokument znajdziecie tutaj. Moim zdaniem - jest to lektura obowiązkowa dla osób działającychna rynku szkoleń i rozwoju osób dorosłych. Polecam!




Marek Hyla

KEN ROBINSON + RSA ANIMATE = BOMBA 1 sierpnia 2011

Uff - wróciłem właśnie z urlopu i postanowiłem zapoczątkować nowy sezon blogowy...

Opisanie wrażeń z urlopu zajmie mi nieco więcej czasu (było ich naprawdę dużo), więc postanowiłemsięgnąć po drobną, lecz sprawdzoną inspirację.

Sir Ken Robinson gościł już na moim blogu dwukrotnie będąc za każdym razem perełką (wielemilionów widzów na TED to najlepsza rekomendacja). Dziś - inspiracja Kena Robinsonazaprezentowana zostanie w inny sposób. Sposób animowany - autorstwa RSAnimate.

Dziś łączymy więc mistrza ciekawego, inspirującego przekazu na temat edukacji z mistrzowskimwykonaniem multimedialnym.

Polecam serdecznie!

Klikajcie tutaj.




Marek Hyla

PRZYSZŁOŚĆ EDUKACJI16 sierpnia 2011

Mam poczucie rosnącej frustracji... Frustracji powodowanej faktem, że coraz częściej powołuję się na

źródła, o których jakiś czas temu pisałem. Faktem jest jednak, że niektóre z nich warte są ciągłejuwagi, a od czasu do czasu pojawiające się na nich aktualizacje są na tyle smaczne, że trzebafrustrację odrzucić na bok i ponownie do nich sięgnąć.

Dziś - odgrzewamy 2020 Forecast: Creating the Future of Learning.

Witrynę naprawdę warto odwiedzić - znaleźć można na niej wiele ciekawych inspiracji i spostrzeżeńna temat różnych czynników, które kształtować będą świat edukacji i szkoleń w ciągu najbliższych lat.Tym, którym nie chcę się zwiedzać zasobów streszczam poniżej najnowszy update do spostrzeżeń.

Według autorów więc...

Uczniowie/osoby szkolone będą:

• współpracować z nauczycielami i ekspertami w celu dostosowania procesu nauczania doich potrzeb/zainteresowań oraz kompetencji (a nie bazować na standardowych programachdedykowanych uczniom i osobom szkolonym wedle wieku i stopnia rozwoju),

• wywierać wpływ na swoje otoczenie poprzez angażowanie się w działania rozwojoweskojarzone w projektami ( project-based learning), i usługami, które świadczą (service-based learning),

• wnosić swoje doświadczenia i zasoby, współtworzyć, brać odpowiedzialność, podejmowaćryzyko, być gotowym do uczenia się na błędach w procesie realizacji ciągłego rozwoju,

• wykorzystywać narzędzia informatyczne do śledzenia własnych postępów rozwojowych abylepiej zrozumieć siebie w zakresie umiejętności przyswajania wiedzy, umiejętnościspołecznych, emocjonalnych.

Nauczyciele jutra (nazywani tutaj learning agents) będą:

• współpracować aby lepiej wykorzystać nowoczesne formy rozwojowe takiej jak gry,symulacje, wspierane przez technologie techniki pracy grupowej w celu zbudowaniabogatego, dostosowanego do indywidualnych potrzeb środowiska uczenia się,

• będą służyć wsparciem w wykreowaniu kompleksowego otoczenia edukacyjnegozanurzającego ucznia/osobę szkoloną w środowisku uczącym wywierającym wielowątkowywpływ na proces uczenia się,

• integrować wiele strumieni danych pozwalających na kompleksową ocenę procesu nauczaniaprzejrzystą dla wszystkich interesariuszy projektu, jakim jest budowanie czyichś kompetencji.

Systemy nauczania będą:• dostarczać wysokiej jakości doświadczenia edukacyjne z szerokiej palety ośrodków i

instytucji,

• wykorzystywać elastyczne i łatwo adaptowalne platformy informatyczne do płynnejdystrybucji rozwiązań edukacyjnych w dowolnej skali,

• dokonywać w indywidualnych procesach delikatnych zmian na podstawie częstych informacjizwrotnych z wielu źródeł; także pozwalać udzielać tego typu informacji zwrotnychuczestnikom procesu,

• zapewniać ocenę procesu edukacyjnego w oparciu o uzyskiwaną w konsekwencji procesurozwojowego efektywność ( performance-based assessment ),

• tworzyć płaszczyznę dla dalszego, innowacyjnego rozwoju systemów nauczania.

Artykuł z aktualizacją wizji rozwoju edukacji znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

EDEN - CZYLI NOWE TECHNOLOGIE DLA NAUCZYCIELI23 września 2011

Od jednego z czytelników swojego bloga dowiedziałem się o ciekawej inicjatywie finansowanej ześrodków unijnych i dedykowanych dla środowiska nauczycielskiego. Kiedyś (bodajże w roku 2007)miałem okazję pracować z tym środowiskiem w ramach projektu Uniwersytetu Warszawskiego orazJagiellońskiego. Bardzo miło wspominam ten projekt z uwagi na niezwykłe zaangażowanieuczestników (OK - było kilka osób, które się migały od pracy, ale 80% dawało z siebie naprawdęwszystko).

Ale do rzeczy...

Nazwę projektu eDeN rozwinąć należy jako Elektroniczne Doskonalenie i Edukacja InformatycznaNauczycieli. Każdy z uczestników przejdzie przez 40-togodzinne, realizowane w week-endy,darmowe szkolenie obejmujące takie zagadnienia jak pracę w chmurze, prace w Internecie

(bezpieczeństwo, zagadnienia prawne, e-usługi), a także zespołowe wypracowanie konspektów lekcjiw oparciu o pozyskaną wiedzę.

Niestety - uczestnikami projektu mogą być tylko nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych zwojewództwa śląskiego.

Bliższe informacje na temat projektu znajdziecie na witrynie www.e-slask.pl.




Marek Hyla

Szkolenia XXI wieku

Sekcja dlaSZUKAJĄCYCH INSPIRACJI




Marek Hyla

ZAUFANIE – WAŻNIEJSZE NIŻ DOTYCHCZAS26 sierpień 2008

„There is a risk in trust – but greater risk is in lack of trust” – Stephen M.R. Covey

Zaufanie (trust) było jednym z tematów przewodnich konferencji Learning 2006, która odbyła się napoczątku listopada 2006 w Orlando (Floryda). I stało się tak nie dlatego, że jednym z Key NoteSpeakerów był Stephen M.R. Covey, ale dlatego, że kwestia zaufania staje się jedną z kluczowych dlaszybkiego rozwoju biznesu.

Stephen M.R. Covey (na dalszym planie) w rozmowie z Elliottem Masie

Coraz większa doza zaufania w działaniach każdej organizacji jest niezbędna z kilku powodów.

Pierwszym z nich, odnoszącym się bardziej do kwestii biznesowych niż szkoleniowych, są koszty brakuzaufania.

Brak zaufania obniża szybkość podejmowania decyzji oraz zwiększa koszty podejmowanych działań.Aby to sobie uświadomić przypomnijmy sobie jak spadek zaufania związany z atakamiterrorystycznymi na samoloty wpłynął na czas odpraw na lotniskach (a tym samym – ich kosztalokowany zarówno po stronie podróżnych, jak i linii lotniczych).

Drugim z nich, dotykającym kwestii procedur wewnątrzorganizacyjnych, jest kwestia bezpieczeństwadanych. Doświadczenia pokazują, iż wkraczamy w erę totalnego braku możliwości zabezpieczeniadanych (również tych korporacyjnych). W zasadzie każdy, kto odczuje taką potrzebę może nagrać,skopiować badź zduplikować dowolny materiał. Urządzania, które na to pozwalają są coraz mniejsze icoraz powszechniejsze. Co z tego, że w komputerze nie będzie stacji dysków, co z tego, żezablokowane zostaną porty USB jeśli pracownik będzie miał w kieszeni telefon komórkowy, którymmoże zrobić zdjęcie dowolnego dokumentu?

Zaufanie, a proces szkoleniowy

Trzeci z nich dotyczy już stricte kwestii szkoleń. Odnosi się do coraz powszechniejszego trendudemokratyzacji treści (a ogólniej – demokratyzacji procesu szkoleniowego). Coraz wyraźniej widać, że




Marek Hyla

znaczenia nabierają szkolenia realizowane w sposób nieustrukturalizowany w miejscu pracy. Te„momenty edukacyjne” świadczone są przez kolegów, przełożonych, autorefleksję wynikającą zkonkretnej sytuacji w relacji z klientem. W erze demokracji procesu szkoleniowego różnica międzyosobą szkoloną a trenerem rozmyje się – każdy z nas pełnić będzie od czasu do czasu obie te funkcje.Kwestia zaufania do wiedzy i doświadczeń drugiego człowieka, a także ufności w jego dobre intencje

staną się ważne.Na horyzoncie widać też erę szybkiego, spontanicznego, nieuporządkowanego konstruowania idystrybuowania komunikatów edukacyjnych ( peer-to-peer learning, nano learning, podcasting, wiki,blogi, etc.). Przekaz ten będzie przy tym kształtowany przez sieci społeczne (social networking).

Wchodząc w demokratyczną, społecznie formowaną formułę szkoleń coraz trudniej będziekontrolować i centralnie zarządzać procesami rozwojowymi – zaufanie (organizacji do pracownika,pracownika do organizacji, pracownika do pracownika, itd.) w tej kwestii będzie więc corazistotniejsze.

Idąc trzecim tropem, jeśli założyć, że większość procesów szkoleniowych realizowana będzie (a może już jest?) w sposób nieustrukturalizowany, warto zadać sobie kilka pytań:

• Co zrobić by zagwarantować wysoką jakość szkoleń realizowanych w spontaniczny sposób? • Co zrobić, by pracownicy poczuli się zmotywowani do budowania swoich kompetencji w ten

sposób? • Co zrobić, by Ci, którzy „wiedzą” chcieli dzielić się swoimi najlepszymi doświadczenia z tymi,

którzy „nie wiedzą”?

• Czy warto badać efektywność tej pozostałej, ustrukturalizowanej części?

Zaufanie jako kompetencja

Zaufanie to zarówno coś miękkiego, cnota, która jest nam przypisywana i którą przypisujemy innym,ale również coś, co można zmierzyć – wartość biznesowa.

Kwestia zaufania dotyka jednak świata szkoleń w znacznie bardziej fundamentalny sposób.

Według Stephena M.R. Coveya zaufanie to nie tylko coś miękkiego, cnota, która jest namprzypisywana i którą przypisujemy innym, ale również kompetencja, której można (trzeba!) uczyć.

Zaufanie w relacjach z innymi (Relationship Trust ) budowane jest przez 13 zachowań wysokiegozaufania liderów (13 Behaviours of High Trust Leaders). Zachowania te odnoszą się do dwóch pytań:

a) Komu i w jaki sposób ufasz?b) Kto i na ile ufa Tobie?

Według Coveya, aby wzmacniać zaufanie w relacjach niezbędne jest budowanie umiejętności:

• otwartego komunikowania,• demonstrowania szacunku,

• przejrzystości w działaniach,

• odróżniania dobra od zła,

• okazywania lojalności,

• generowania wysokiej jakości rezultatów,

• ciągłego doskonalenia,

• radzenia sobie z rzeczywistością,

• jasnego precyzowania oczekiwań,

• odpowiedzialności za czyny,

•

sluchania, a dopiero potem mówienia,• dotrzymywania zobowiązań,

• poszerzania zakresu zaufania.




Marek Hyla

Odnosząc się do 3 kwestii poruszonych na początku artykułu, które tak mocno zaczynają wpływać nabiznes, należy sobie zadać pytanie: czy nie trzeba położyć większego nacisku na budowanie tychwłaśnie umiejętności w zespole?




Marek Hyla

TREŚĆ W RĘCE LUDU26 sierpień 2008

Demokratyzacja treści

Czy wiecie jaki nakład ma najpoczytniejsza gazeta w Polsce? Kilkaset tysięcy egzemplarzy… A czywiecie ile osób obejrzało w serwisie internetowym YouTube film, który prowadzi na liścienajpopularniejszych materiałów? Ponad 45 milionów…

Zwróćmy uwagę na fakt, iż „siła medialnego rażenia” gazety, za którą stoją miliony złotych kapitału,sztab ludzi pracujących w redakcji, silne działania marketingowe może być mniejsza od… siłymedialnego przekazu zwykłego Kowalskiego.

W tym konkretnym kontekście autor materiału jest mądrzejszy, bardziej przekonujący, łatwiejdostępny od gazety, czy też innych mediów. Jest nie tylko osobą oświeconą, ale również osobą, którachce swoją wiedzą, informacją, doświadczeniem podzielić z innymi osobami.

Wbrew pozorom osób czerpiących przyjemność, bądź spełniających swoje aspiracje z dzielenia sięswoją wiedzą z innymi jest wiele. Żeby nie szukać daleko – wszystkie osoby publikujące swoje tekstyw niniejszym newsletterze robią to bez przymusu i za darmo. W skali świata (a zwróćmy uwagę na to,że zagadnienia demokratyzacji treści warto rozpatrywać w takim właśnie kontekście) są to milionyosób.

Nowe technologie dają możliwość, a nowe drogi realizacji szkoleń postulują, by dać takim właśnieosobom narzędzia do szybkiego i sprawnego opracowywanie treści oraz środowisko, w którym takietreści można byłoby publikować. Takim meta-środowiskiem jest, oczywiście, Internet. Myśląc ozdemokrytowaniu podejścia do budowy i dystrybucji treści w korporacji środowiskiem takim możebyć intranet bądź odpowiednia platforma zarządzania wiedzą w organizacji.

W środowiskach takich uruchomić można narzędzia, które pozwolą każdemu z nas opublikowaćprzekaz multimedialny. Forma takiego przekazu może być różna – posługiwać się możemy tekstem,nagraniem głosowym, filmem. Dzięki takim narzędziom każdy człowiek przebywający w dowolnymmiejscu na świecie może stworzyć dowolny zasób treści i w jednej chwili rozesłać go do dowolnejgrupy ludzi. Treścią taką może być instrukcja obsługi, analiza case’u biznesowego, wnioski z realizacjiprojektu, doświadczenia z interakcji z Klientem. Może to być wszystko – cokolwiek, co niesieinformację.

Demokratyzacja wirtualnej społeczności

Przysłowie mówi, że od przybytku głowa nie boli. Osoba, które wymyśliła to przysłowie nie potrafiła jednak zapewne wyobrazić sobie nadmiaru treści w dobie Internetu.

Każdego roku internauci tworzą niewyobrażalne zasoby treści. W skali świata to rocznie miliardypublikacji. Jak wśród nich znaleźć tę, która jest mi właśnie potrzebna?

Każdy z nas korzysta w takiej sytuacji z wyszukiwarki – wpisujemy do niej poszukiwane hasło i…otrzymujemy w odpowiedzi sto tysięcy linków do interesującej nas treści. Czy nie da się jednak wsposób „inteligentny” zawęzić naszych poszukiwać do tych stron, na których znajduje się tylkowartościowa informacja?

Odpowiedzią na taką potrzebę jest kontekstualizacja przez mechanizmy „social networkingu” – siecispołecznych. Mechanizmy te pozwalają każdej osobie, będącej członkiem takiej społeczności, ocenić iskategoryzować każdy element treści, z którym mają styczność. Takie oceny, zbierane w poprzek całej

społeczności, pozwalają na to, by kolejni odbiorcy przekazu mogli efektywniej korzystać z zasobów.Każdy, jak w demokracji, może więc wyrazić swoją opinię na temat wartości danego zasobu treścipodnosząc jednocześnie jej wartość poprzez opisanie jej swoją oceną.




Marek Hyla

Dobrym przykładem dość luźnego social networkingu (realizowanego w Internecie w skali globalnej,gdzie ludzie nie są ze sobą związani w żaden sposób) jest serwis Stumble. Jest to rozwiązanieinstalowane w przeglądarce internetowej, które pozwala wyrazić swoją opinię na temat danejwitryny. Wyszukując witryny możemy więc sięgnąć do tych, które są najwyżej oceniane przez ogółinternautów. Możemy również, po prostu klikając w przycisk „Stumble” serfować po najlepszych

(najciekawszych, najładniejszych, najfajniejszych) witrynach w sieci.

Fragment przeglądarki internetowej z zainstalowanym narzędziem Stumble

Polecam - działa naprawdę nieźle… (www.stumbleupon.com).

Oprócz oceny jakości treści, która odgrywa bardzo istotną rolę w procesach edukacyjnych, siecispołeczne mogą również przynosić inne korzyści. W pierwszym numerze newslettera pisałem ośrodowisku internetowym, które udostępnione zostało na dwa miesiące przed konferencją, i któregocelem była integracja uczestników. Dzięki tak skonstruowanej sieci mogłem na długo przed imprezą

zacząć budować relacje, korespondować z uczestnikami, znaleźć osoby o doświadczeniach, którewydały mi się interesujące. Jestem przekonany, że uruchomienie takiego systemu w korporacjimogłoby otworzyć wiele nowych szans na rozwój.

Cena demokracji

W informatyce popularnym trendem rozwoju oprogramowania jest tzw. open-source. Zasoby open-source'owetworzone są zwykle przez pasjonatów i udostępniane za darmo. Chcąc używaćoprogramowanie open-source nie musimy więc płacic za licencję. Co więcej – możemy zwykledokonywać w tym oprogramowaniu wszelkich zmian dostosowując go do naszych potrzeb.

Jeśli można za darmo udostępniać oprogramowanie (czasem będące konkurencją dla wartych setki

tysięcy dolarów komerycyjnych produktów) to czy nie przyjdzie nam również zmierzyć się z sytuacją,w której wiedza (know-how) stanie darmowa? Nie mówię przy tym o niezgodnym z prawemkopiowaniu (piractwie) treści z Internetu, czy też z innych źródeł, ale o społecznym, oddolnym ruchutworzenia zasobów wiedzy, które są dostępne za darmo.

Taka perspektywa może wśród jednych budzić obawy (na czym będą zarabiać firmy szkoleniowe idoradcze, jeśli treść będzie darmowa?), a dla innych być bardzo interesującym pomysłem. Życiepokazuje jednak, że bez względu na to, czy jakimś grupom społecznym coś się podoba, czy też nie –oddolne inicjatywy potrafią się przebić na rynku i nakreślić kierunek jego rozwoju.

Trend ten podchwytują już zresztą różne instytucje. Przykładem jest MIT, uznana, amerykańskauczelnia, która jest w trakcie opracowywania darmowych materiałów edukacyjnych. Robi dla siebie

konkurencję? Raczej nie – pracuje nad tym, by w nowym ładzie dostępu do treści znaleźć przetrzeńdla własnego biznesu.




Marek Hyla

Demokracja w dostępie do zasobów treści oraz do kanałow komunikacji prowadzi jeszcze w innych,ciekawych kierunkach. Czy wiecie na przykład w jaki sposób tanio można uczyć się językaangielskiego? Wynajmując korepetytora w… Indiach. Przy pomocy Skype’a, Internetu, bądź innychform komunikacji można z takim nativespeakerem odbywać regularne lekcje. Być może po takichlekcjach nasz akcent będzie trochę dziwny, niemniej bez wychodzenia z domu będziemy mogli

efektywnie uczyć się obcego języka. To również cena (niska!) demokracji w procesach szkoleniowychXXI wieku.

Granica między uczeniem się a innymi sferami życia

Uczenie się, proces poznawczy, budowanie nowych umiejętności coraz mocniej wtapia się w naszecodzienne życie. Możliwość łatwego dotarcia do ogromnych zasobów informacji tworzy w tymzakresie nowe możliwości. Dla uzmysłowienia sobie sposobności, które niesie nowoczesny światpuśćmy na chwilę wodze naszej fantazji…

Wyobraź sobie nowoczesny, cyfrowy aparat fotograficzny. Aparat ma wszystkie znane nam funkcjeoraz jedną, dodatkową, która nie jest jeszcze zbyt powszechna – wyposażony jest w GPS oraz funkcję

zapisywania koordynat, w których wykonane zostało zdjęcie. Jedziesz na wakacje i robisz nim zdjęcia.Aparat ten, zaraz po zrobieniu i zaakceptowaniu zdjęcia, wysyła go siecią komórkową do Twojegoalbumu zdjęć w Internecie. Razem z nim zapisuje datę i czas wykonania zdjęcia oraz miejsce, gdziezostało wykonane. Za Twoją zgodą zdjęcie to umieszczane jest w ogólnodostępnej przestrzeni, gdziedostępne są miliardy zdjęć zrobionych przez innych ludzi.

Przed kolejną podróżą wchodzisz do serwisu internetowego i wpisujesz nazwę miejsca, które chceszodwiedzić. Widzisz satelitarne zdjęcie hotelu, plaży, na którą będzisz chodzić, zabytków, którezwiedzisz. W każdej lokalizacji możesz sięgnąć do setek zdjęć wykonanych przez innych ludzi –zobaczyć te obiekty ich oczyma, zweryfikować Twoje wyobrażenia na ich temat, podjąć ostatecznądecyzję o wyborze miejsca spędzenia wakacji. Ciekawe jest również to, że za jakiś czas możliwebędzie zobaczenia jak zmieniał się otaczający nas świat – jak dane miejsce wyglądało 5, 10, 50 lat

wcześniej.

Gdzie w tej wizji kończy się zabawa w robienie zdjęć, a zaczyna uczenie się – poznawanie świata? Jakwielka siła tkwi w demokratycznym, lecz ustrukturalizowanym i podporządkowanym konkretnemucelowi tworzenia treści przez duże masy ludzi? Jak tę siłę wykorzystać do innych celów związanym zpoprawą naszego życia? Pytania te pozostawiam bez odpowiedzi…

I na koniec informacja dla osób, które lubią twardo stąpać po ziemi – opisane powyżej rozwiązanie jest już dostępne w sieci. Nie działa jeszcze na tak wielką skalę, ale w perspektywie kilku latniewątpliwie zgromadzi dużą rzeszę użytkowników.




Marek Hyla

POTĘGA MAŁYCH SPOŁECZNOŚCI26 sierpnia 2008

Budowa społeczności stała się ostatnimi czasy bardzo nośnym tematem. Jest jednym z filarów nowej

koncepcji budowania wartości Internetu. Web2.0 (pod takim skrótem kryje się ta idea) oddaje w ręceużytkowników sieci narzędzia pozwalające im na tworzenie i publikację treści, a także, co znacznieważniejsze, na oddolne organizowanie się, tworzenie sieci powiązań i budowanie relacji.

Serwisy społecznościowe wnoszą nową jakość w korzystanie z Internetu. Wspierają budowanieswojej kariery zawodowej (LinkedIn, GoldenLine), pozwalają weryfikować jakość treści dostępnej wsieci (StumbleUpon), dają możliwość profilowania serwisów (niestety - wyłączona dla użytkownikówspoza USA Pandora). Funkcje społecznościowe ułatwiają również internetowy handel udostępniającoceny towarów w sklepach (Amazon, Merlin), bądź osób licytujących przedmioty (eBay, Allegro).Jeśli serwisy społecznościowe niosą tyle ciekawych wartości w skali makro – czy nie warto pomyśleć otym, by zacząć stosować je w skali mikro?

Korporacyjne serwisy społecznościowe

Standardem w korporacjach stały się rozwiązania intranetowe, które pozwalają na publikowanieróżnego rodzaju komunikatów i wymianę informacji. Idea serwisów społecznościowych jest jednakznacznie szersza – pozwala nie tylko być odbiorcą komunikatów „z góry”, ale także aktywnie włączyćsię w życie społeczne firmy.

Życie to niekoniecznie musi być zorientowane biznesowo. W korporacjach pracownicy coraz częściejdoceniają możliwość wymienienia się doświadczeniami związanymi ze swoimi pozazawodowymipasjami – dyskutują na temat akwarystyki, turystyki rowerowej, czy też zagranicznych podróży. Worganizacjach, które zatrudniają tysiące ludzi tworzenie takich, często wyłącznie wirtualnych, więzipomiędzy pracownikami jest bardzo istotne – wiąże ludzi z firmą, daje poczucie bycia członkiem

społeczności, zaspokaja społeczne potrzeby.

W interesie firmy może być również uruchomienie „odnóg” serwisów społecznościowychzorientowanych na inne zagadnienia. Potrzebą dużych organizacji może być jak najlepsze poznaniesię ludzi, którzy (często na odległość) muszą ze sobą pracować. Coraz więcej korporacji uruchamiaserwisy, które pozwalają każdemu z pracowników zdefiniować siebie w wirtualnej przestrzeni –opisać siebie, swóje doświadczenia zawodowe, specjalizacje, zainteresowania, pasje… Z technicznegopunktu widzenia tworzona jest baza danych o ludziach. Spojrzenie logiczno-funkcjonalne sprawia, żewidzimy przed sobą mapę koleżanek i kolegów z pracy, na której znaleźć możemy niezbędną dorozwiązania naszego problemu zawodowego osobę.

Ciekawym rozwiązaniem jest również uruchomienie serwisu społecznościowego na styku firmy i

klienta. Firma Cisco 6 lat temu uruchomiła rozwiązanie internetowe, którego głównymi funkcjamibyła możliwość opublikowania pytania dotyczącego produktu firmy Cisco oraz odpowiedzenia na nie.Dzięki temu rozwiązaniu doświadczeni użytkownicy produktów firmy Cisco zaczęli pomagać wobsłudze tychże urządzeń mniej doświadczonym klientom. Korzyścią dla firmy było istotneograniczenie kosztów help-desku, a także, co ciekawe, polepszenie percepcji jakości serwisu wśródklientów firmy.

Oczywistym zastosowaniem społecznościowego podejścia do rozwiązywania wyzwań zawodowych sąróżnego rodzaju fora dyskusyjne, listy ogłoszeń, chaty. Inicjatywy takie mogą być podporządkowaneprojektom lub procesom rozwojowym. Mogą funkcjonować w całej firmie lub być ograniczone dozespołu (działu, departamentu, business unitu). Mogą być otwarte „na chwilę”, lub funkcjonowaćbezterminowo budując z czasem coraz większą wartość przez agregację treści wpisywanej do serwisuprzez członków społeczności.




Marek Hyla

Społeczności ad hoc

Człowiek jest zwierzęciem społecznym – każdego dnia, w ramach różnych zawodowych, bądźpozazawodowych aktywności wchodzimy oraz wychodzimy z różnych społeczności. Zdarza się, żetakie grupy „żyją” bardzo krótko – ledwie kilka minut (np. grupa ludzi czekających w poczekalni udentysty). Od czasu do czasu jednak stajemy się członkiem społeczności, której „czas życia” mógłbydać nam szansę na efektywne jego wykorzystanie.

Weźmy na przykład pod uwagę transkontynentalny lot. We wnętrzu samolotu spędzamy 10 godzin.W tym samym wnętrzu w tym samym czasie znajduje się razem z nami 300 innych osób. Czy faktbycia członkiem takiej społeczności nie mógłby być dla nas wartościowy? Czy zamiast nudzić siępodczas lotu nie byłoby korzystniej, milej, ciekawiej porozmawiać z osobą, która dzieli z nami swojepasje? A może znalazłoby się czterech do brydża? A może w naukowej dyskusji dwóm ludziomsiedzącym po dwóm stronach samolotu udałoby się rozwiązać fundamentalny dla ludzkości problem?Od strony technicznej – opracowanie takiego systemu pokładowego dla pasażerów jest zagadnieniemstosunkowo prostym. Zapewne – trudniejszym byłoby do rozwiązania kwestie logistyczne(przesiadanie się ludzi, etc.) niemniej na takiej formule podróżowania linia lotnicza mogłaby

zbudować własną przewagę konkurencyjną…Innym przykładem społeczności trwających wystarczająco długo, aby zrobić z nich pożytek sąwszelkiego rodzaju konferencje, seminaria i szkolenia. Zdarzenia tego typu nierzadko skupiają setkiosób. W chwili obecnej z reguły są to osoby anonimowe. Rodzi to problemy z nawiązaniemwartościowej, zorientowanej biznesowo relacji. W konsekwencji – uczestnicy tego typu imprezbardzo często są po prostu „słuchaczami”, a więc biernymi odbiorcami komunikatów wysyłanychprzez prelegentów. Te relacje, które nawiązują podczas imprezy z innymi uczestnikami są alboprzypadkowe (przez co często mało użyteczne), bądź też mają za cel odnowienie kontaktów zestarymi znajomymi. Aż się prosi uruchomienie systemu społecznościowego, który pozwoliuczestnikom imprezy poznać się przed konferencją, wymienić maile, umówić na spotkanie bądźdyskusję. System taki mógłby również dąć szansę na kontynuowanie dyskusji i wymiany poglądów po

imprezie. O rozwiązaniu takiego typu pisałem już w pierwszym numerze newslettera – ścieżki zostaływięc już przetarte…

Podsumowanie

Ludzie mają naturalną tendencję do oddolnego organizowania się. Sieć komputerowa, odkąd istnieje,daje w tym zakresie nowe możliwości. 20 lat temu członkowie rodzącej się społeczności sieciowejkorzystali z systemów BBS (Bulletin Board System) – dziś są to specjalizowane serwisy webowe, grupydyskusyjne, komunikatory. Narzędzia Web2.0 istotnie poszerzają portfel dostępnych możliwościudostępniając nowe narzędzia społecznościowe takie jak blogi, wiki, systemy oceny.

Warto zastanowić się nad korzyściami - czasem przy pomocy bardzo prostego mechanizmu można

zbudować rozwiązanie o dużej wartości dla jego użytkowników bądź dla organizacji, która go wdraża.Ideałem jest jeśli korzyści znajdą się po obu stronach.




Marek Hyla

VISUAL JOURNALISM12 września 2008

Czy zauważyliście, że coraz więcej treści wyrażanych jest obrazem? Niczym odkrywczym jest

powiedzenie "jeden obraz wart jest 1000 słów"... Rzućcie okiem tutaj, aby zobaczyć jak wieleekspresji, emocji i treści tkwi w obrazach.

Popatrzcie na prasę brukową (tabloidy) - więcej w nich zdjęć niż tekstu...

Popatrzcie na prasę codzienną czy tygodniki - infografiki są wykorzystywane w każdym tytule...

Popatrzcie na reklamy - oprócz tych radiowych odnoszę wrażenie, że ważniejsza jest w nich forma(wizualna) niż treść...

Popatrzcie na filmy - coraz trudniej znaleźć film z ciekawym przesłaniem, a coraz łatwiej zniesamowitą oprawą wizualną...

Visual journalism......to (za wikipedią: patrz tutaj oryginalna definicja): "działanie, które łączy symbolikę, z którą człowiekma do czynienia na przestrzeni wieków i niosącą głębokie zrozumienie jej znaczenia. VisualJournalism wyrósł z praktyki zapisywania w graficzny sposób ustaleń z posiedzeń, konferencji ispotkań, która powstała w latach 70-tych XX wieku. Najnowszą zdobyczą VJ jest stosowanieinteraktywnych form wizualnych."

Jaka sama nazwa wskazuje VJ (a może lepiej - "dziennikarstwo wizualne") wykorzystywane jest odwielu lat w branży informacyjno-dziennikarskiej. Czy jednak nie warto byłoby wykorzystac takciekawego mechanizmu w szkoleniach?

Wyobraźcie sobie materiały szkoleniowe pełne sugestywnych, budzących emocje zdjęć (takich, jak

są tutaj), podręczniki, w których wykorzystuje się bogate, niosące duży ładunek treści infografiki(takie jak na przykład tutaj). Wyobraź sobie materiały wdrożeniowe, z których korzystasz przypomocy komputera i które w interaktywny sposób wizualnie wskazują jak działać (tak, jak naprzykład tutaj)

Emocje, kontrowersje, granie na uczuciach - to mechanizmy, które wykorzystuje się w mediach.Czemu nie wykorzystywać ich również w mediach szkoleniowych: podręcznikach, hand-outach,prezentacjach, plakatach, nagraniach, filmach, czy wreszcie e-szkoleniach?

Czy jesteśmy na to gotowi?

Kilka lat robiono w Polsce badania związane z analfabetyzmem funkcjonalnym - zdolnością do

wykorzystywania wiedzy w celu sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie. Robiono różne testy -niektóre z nich wskazywały, iż nawet ponad 70% osób jest funkcjonalnymi analfabetami. Zastanawiamnie, czy edukacyjny przekaz graficzny może wesprzeć walkę z funkcjonalnym analfabetyzmem, czyteż raczej będzie pogłębiał tę przypadłość. Jeśli ktoś umiejąc czytać nie rozumie tekstu, to czy będziew stanie dobrze zrozumieć przekaz ukryty pod symboliką, rysunkiem czy zdjęciem? Jak należykonstruować przekaz wizualny by wspierać walkę z analfabetyzmem funkcjonalnym?




Marek Hyla

THE NUMERATI - NOWY MODEL EFEKTYWNOŚCIPRACY?28 listopada 2008

Zainspirowany newsletterem Elliotta Masie sięgnąłem do streszczenia książki „The Numerati ”napisanej przez Stephena Bakera. Streszczenie, o którym mowa znajdziecie tutaj.

Streszczenie zwraca uwagę na fakt, iż nasze działania w zupełnie nieświadomy (a może inaczej -niekoniecznie zdajemy, bądź chcemy sobie zdawać z nich sprawę...) dla nas sposób pozostawiamy posobie coraz więcej „elektronicznych śladów”. Zwróćmy uwagę jak wielką wiedzą dysponować mogą(dysponują?) operatorzy telefonów komórkowych, czy też operatorzy kart kredytowych. Pierwsza zfirm może wiedzieć (wie?) gdzie i kiedy przebywaliśmy, druga – co, gdzie i kiedy kupowaliśmy...

Syndrom ten widać również na stanowisku pracy bo:

• coraz więcej zadań realizowanych jest w modelu on-line (spotkania, szkolenia, prezentacje,itp.),

• przy coraz większej liczbie zadań wykorzystuje się narzędzia elektronicznej komunikacji (e-maile, narzędziainstant messaging – takie jak Gadu-Gadu, narzędzia VoIP – takie jak Skype),

• coraz więcej zadań pozostaje pod kontrolą elektronicznych mechanizmów (umawianiespotkań, procesy relacji z klientem - CRM, procesy rozwojowe - LMS, procesy zamówień -SCM, itd.)

Patrząc na zagadnienie z perspektywy pracodawcy warto zadać sobie pytanie: „Jeśli operatorkomórkowy, operator karty kredytowej, czy też operator wyszukiwarki internetowej może wyciągaćkorzyści biznesowe z analizy milionów/miliardów danych, to może i ja mógłbym wyciągnąć korzyści zanalogicznych pomiarów dotyczących moich pracowników?”. Wszak – jeśli czegoś nie mierzysz, to niemasz możliwości świadomego usprawniania procesów z tym związanych...

Na jakie parametry potencjalnych pomiarów zwraca uwagę Elliott Masie? Hmmm, dość ciekawe, bonp.:

• sposób wykorzystania sieci społecznych w działaniach biznesowych (rola - czynna, czybierna?; czas wykorzystnia, itp.),

• szybkość i efektywność zarządzania komunikacją mailową (np. średni czas odpowiedzi na e-maila, czy też stosunek maili służbowych do prywatnych),

• sposób komunikowania się drogą telefoniczną (czas spędzony na rozmowach telefonicznych,stosunek rozmów prywatnych do zawodowych),

• czas spędzony na surfowaniu po Internecie wraz z indywidualną specyfiką korzystania zInternetu (jakie strony są odwiedzane?, które z nich mają związek ze sprawami prywatnymi, a

które z zawodowymi, etc.),• średnia liczba spotkań (dzienna, tygodniowa).

Model ten wydaje mi się... ciekawy. Po pierwsze dlatego, że przy odpowiednich założeniach wszystkiete elementy mogą być mierzone, po drugie zaś, że analizy tych danych moim zdaniem mają sens.

Na koniec dnia wprawdzie i tak liczą się twarde wyniki każdego pracownika, niemniej te właśnie sącoraz bardziej pochodną naszej pracy przy wykorzystaniu elektronicznych mechanizmów.

Zastanawiam się tylko, czy chciałbym pracować w firmie, która gromadziłaby i tak drobiazgowoanalizowała moje zachowania na stanowisku pracy. Z pewnością jeśli (kiedy?) takie mechanizmyzostaną wdrożone niezbędna będzie również zmiana kultury organizacyjnej. Wyobrażam sobie, iżmechanizmy te nie służyłyby do permanentnej kontroli, lecz zautomatyzowanego wychwytywaniasłabych stron i luk kompetencyjnych danego pracownika - co pozwoliłoby albo na ich uzupełnienie,




Marek Hyla

albo na zmianę profilu stanowiska pracy tak, aby był lepiej dostosowany do indywidualnychpreferencji.

W moim mniemaniu model ten byłby więc bardziej mechanizmem analizy potrzeb rozwojowych, czyteż odpowiedniego doboru składu zespołów niż „batem na pracownika”.




Marek Hyla

TELEWIZJA JAKO MEDIUM EDUKACYJNE XXI WIEKU – RAZ JESZCZE

16 grudnia 2008

Zresztą – jak się nad tym zastanowić – to w zasadzie nie tylko XXI wieku… Kto z Was pamięta kultowyprogram edukacyjny jakim była „Sonda” prowadzona przez Panów Kurka i Kamińskiego? Toż toprzecież była czysta, żywa działalność edukacyjna – inspirująca, ciekawie podana, oparta okontrowersyjne poglądy, przekazana prostym, zrozumiałym dla każdego językiem. Można rzecz –najlepsze/najważniejsze cechy dobrego procesu edukacyjnego zaklęte w ramy srebrnego ekranu…

Ale nie o tym chciałem…

Telewizja od czasów „Sondy” się zmieniłąa. Chciałem się do tego odnieść na przykładzie programu,który było pokazany przez telewizję Sky Real Lives. Programu, który relacjonował proces eutanazjiCraiga Ewerta. Pierwszego programu pokazujący śmierć osoby, która podjęła decyję o skróceniu

swojego zycia.Można dyskutować, czy program taki powinien, czy nie powinien być puszczony w telewizji. Czyeutanazja jest czymś właściwym, czy też nie. Czy powinny być regulacje prawne, które dopuszczajątakie działania, czy też należy ich zabronić. To jednak przedmioty dyskusji, które nie mieszczą się wformule i tematyce tego blogu.

Według Craiga Ewerta, który był nauczycielem, nakręcenie tego filmu miało pokazać prawdę oeutanazji. Pytaniem dla mnie pozostaje czym jest ta prawda…

Film jako mechanizm kształtujący postawy

Moim zdaniem bezdyskusyjnym jest to, że taki film wywiera wpływ nie tyle na wiedzę osoby, która go

oglądnie, co na postawę widza wobec przedstawianego zjawiska. Zwróćcie uwagę, że (niestety…)film, jak zresztą również i każdy inny przekaz medialny, można opracować z tezą. Tezą, która wesprze,zbuduje dane zjawisko (mit, hipotezę) lub go zniszczy, obali. Manipulować można nie tylkotendencyjnie dobranym przekazem, ale także odpowiednim światłem, obrazem, dźwiękiem,nastrojem, komentarzem, sposobem i czasem dystrubucji…

Nie widziałem filmu nadawanego przez Sky Real Lives (chyba, nawiasem mówiąc, nie chciałbym googlądać...) więc nie wiem, czy (jaką?) tezę miał ten film. Być może stawiam mu nieuprawniony zarzut.Nie trzeba jednak wiele szukać, aby znaleźć przykłady manipulacyjnego działania przekazu(telewizyjnego, filmowego, a nawet literackiego) opartego głównie o emocje, a często mającegoluźny związek z wiedzą. Oto kilka, które przyszło mi do głowy:

• Psychoza związana z globalnym ociepleniem. Kto z Was czuje się świadom (na poziomietwardej wiedzy, informacji, faktów) o co w tym wszystkim chodzi? Czy będzie zimniej, a możecieplej? Kiedy? Czy mamy na to wpływ czy też nie? Kto z Was czuje się wmanipulowany wokreśloną postawę wobec tego zagadnienia

• Zagrożenie terroryzmem po wydarzeniach z 11.IX.2001 roku (jak zresztą i psychoza, któraogarnia pasażerów samolotów po każdym doniesieniu o katastrofie lotniczej). Na logikębiorąc każde takie zdarzenie powoduje, że bezpieczenstwo związane z korzystaniem zsamolotu ROŚNIE (no bo przecież wyciągane są wnioski, analizowane przyczyny, etc.).Dlaczego więc ROŚNIE również strach przed lataniem

• Film o aborcji, który za moich czasów puszczany był na naukach przedmałżeńskich w kościele,a w czasach obecnych (o zgrozo!) oglądają go dzieci w szkołach. Film, którego, moim

zdaniem, głównym celem jest zohydzenie aborcji (a więc odwołanie się do uczuć), a niezbudowanie postawy wobec aborcji opartej o rozum




Marek Hyla

• Psychoza, jaka na początku lat 90-tych wybuchła wokół elektrowni w Żarnowcu. Z żadkaoparta o argumenty naukowe, często odwołująca się do emocji, skutkująca tym, że…dziśmyślimy o budowie elektrowni jądrowej w tym samym miejscu. Faktem jest, że w oparciu oinną technologię, niemniej ówcześnie projektowana też nie miała nic wspólnego z tąstosowaną w Czarnobylu

• Pięknym przykładem jest opisany przez Sienkiewicza w Potopie epizod obrony Częstochowy.Pokazuje, że nie trzeba mieć telewizji, aby manipulować umysłami WBREW prawdzie. Żewystarczy zagrać na emocjach oraz zbudować przekaz, który z większej (politycznej,ekonomicznej, socjologicznej, …) perspektywy jest potrzebny.

Emocje vs wiedza

Mam wrażenie, że coraz częściej (niestety) nasza wiedza kształtowana będzie za pośrednictwememocji, a coraz rzadziej – faktów. Rosnąca dynamika przyrostu wiedzy (znacie Shift happens?) sprawi,że będziemy mieli coraz mniej przestrzeni by WIEDZIEĆ. W dobie tabloidyzacja (mcdonaldyzacji)przekazu coraz więcej zagadnień będzie nas „opływać” w postaci strzępów medialnych treścinasączonych bardziej emocjami niż rzetelną informacją. Przekaz ten będzie kształtował nasząświadomość – świadomość tego, że coś jest piękne, albo brzydkie, że coś jest etyczne, albonieetyczne, łatwe albo trudne, że coś jest zagrożeniem, albo nim nie jest. Będzie nam jednak corazczęściej brakować odpowiedzi na pytanie DLACZEGO. Sądzę, że będzie to kulą u nogi człowieka (żebynie powiedzieć – społeczeństwa) XXI wieku…




Marek Hyla

CYBORGIZACJA CZŁOWIEKA 26 grudnia 2008

Czy wiecie kim jest Oscar Pistorius? To facet, który narobił przed Olimpiadą w Pekinie sporo fermentu

w Międzynarodowym Komitecie Olimpijskim. Mimo tego, że nie ma nóg (od kolan w dół) chciałwystąpić na igrzyskach. Nie na paraolimpiadzie, ale na arenie, na której rywalizują pełnosprawniolimpijczycy.

Oscar Pistorius ma specjalne protezy, które pozwalają mu szybko biegać. Na tyle szybko, że jest wstanie rywalizować z najlepszymi. Zobaczcie Oscara w akcji tutaj.

Jest w całym problemie dopuszczenia do startu osoby niepełnosprawnej sporo niejasności. Możnadyskutować czemu nie dopuszczono Oscara, a dopuszczono naszą Natalię Partykę, gdzie jest granicasprawności/niepełnosprawności, która kwailifuje daną osobę do startu, czy wszystkieniepełnosprawności (albo lepiej – odchylenia od czegoś, co nazywamy normą) da się wychwycić, etc.To jednak umyka tematyce tego bloga.

Mnie zastanawia kilka kwestii:

• gdzie jest granica udoskonalania człowieka poprzez techniczne mechanizmy?; zważcie, żepojawiają się już np. protezy kończyn zintegrowane z nerwami, czy mięśniami,

• jak daleko człowiek się posunie, by się udoskonalić (nawet w sytuacji, w której nie musi, bo jest w pełni sprawny)?; czy możliwość poprawienia swojej siły, sprawności, wytrzymałości,inteligencji, pamięci, etc. nie skłoni nas do okaleczania się w imię pozyskania nowych,lepszych osiągnięć?

• jak coraz większe parcie człowieka w kierunku cyborga przełoży się na zagadnienia związane zuczeniem się, dostępem do informacji, czy też drogi komunikowania się

Człowiek – cyborg

Weźmy na tapetę to ostatnie pytanie. Można pomyśleć – to jakieś science-fiction… Ośmielę się z tymnie zgodzić.

Kto z Was pamięta jak wyglądał twardy dysk o pojemności 20MB dwadzieścia lat temu? Było tourządzenie wielkości i ciężaru cegły. Koszt takiego twardego dysku wynosił setki dolarów. Dziś pamiećflash ma 1000 razy większą pojemność przy gabarytach niewiele większych od znaczka pocztowego.Cena pozostała porównywalna.

Nie ma powodów, by sądzić, że postęp w tym zakresie się zatrzyma. Jeśli technologia utrzyma temporozwoju to za 20 lat będzie można zmieścić wszystkie obecnie dostępne zasoby wiedzy i informacji(włącznie z muzyką i filmami) w urządzeniu wielkości główki od szpilki. Co za kilkadziesiąt lat nas

powstrzyma by wszczepić tak potężny zasobnik danych w ciało człowieka i sprząc go z naszymmózgiem? Powiecie - za 20 lat nie będzie to potrzebne, bo wszystko będzie można znaleźć w sieci...W takim razie co nas powstrzyma, aby sprząc nasze ciała (mózgi?) z siecią w sposób stały?

To się już w jakimś sensie dzieje. Na potwierdzenie tej tezy inny przykład – każdy z nas zapewnewidział na ulicy człowieka gadającego do samego siebie (a może sam(a) tak właśnie robisz?). Jeszczekilka lat temu kontakt telefoniczny wymagał przystawienia słuchawki do ucha. Rozmowa telefonicznabyła aktem wymagającym uwagi i skupienia się na niej. Podłączenia się (przez naciśnięcie guzikaodbierania telefonu) do sieci. Dziś zaczynamy być na stałe do niej podłączeni. Wprawdzie trzeba

jeszcze coś tam nacisnąć aby odebrać połączenie, ale fakt noszenia słuchawki w uchu sprawia, żestajemy się „on-line” w trybie permanentnym. Jak wykorzystać ten fakt w procesie uczenia się? Czy

będzie nam to pomagać w doskonaleniu się, czy też będzie to dla nas przeszkodą?




Marek Hyla

Było o pamięci, o słuchu no to może na koniec przykład związany ze wzrokiem. Czytałem niegdyś otechnologii, która pozwalać będzie (a może już pozwala?) na rzutowanie przez odpowiednieurządzenie obrazu bezpośrednio na siatkówkę oka. Już nie musimy patrzeć na ekran (duży czy mały –wszystko jedno) – to zewnętrzne urządzenia (małe, sprzężone z naszymi okularami) „rysuje” namobraz w miejscu, z którego bezpośrednio przekazywany jest do mózgu. Wyobraźcie sobie zwykłe

okulary, które w razie potrzeby, w polu Waszego widzenia przekazują jakis tekst, obraz, "pasek" zinformacją (jak to ma miejsce w telewizyjnych programach informacyjnych? W jakich działaniachszkoleniowych takie rozwiązanie sprawi się najlepiej?

Co dalej?

Czy ludzie będą rozwijać te (oraz inne – dające potencjał „cyborgizacji” człowieka) technologie? Niewidzę powodu, aby tak nie było. Wpierw znajdują one zwykle swoje zastosowanie w wojsku potem –w różnych, innych przestrzeniach życia codziennego (także w leczeniu różnych formniepełnosprawności). Każdy z trzech wyżej wymienionych pomysłów/technologii wpłynie prędzej czypóźniej na sposób, w jaki się uczymy.

Macie pomysły w jaki? A może znacie inne innowacyjne elementy „cyborgizujące” człowieka? Ja mamtylko nadzieję, że (mimo tego, co napisałem wyżej) wizja przedstawiona w filmie "Robocop" nigdy sięnie spełni...




Marek Hyla

AUTONOMIZACJA URZĄDZEŃ – KILKA ODNIESIEŃDO FILMÓW SCI-FI28 grudnia 2008

Pisałem o cyborgizacji czlowieka - dążeniu człowieka do udoskonalania swoich możliwości poprzezróżnego rodzaju mechanizmy i urządzenia. Poprzez te działania człowiek w niektórych aspektachbędzie upodabniał się do maszyny. Ciągłe bycie "on-line", wykorzystywanie różnego rodzaju protez(kończyn, wzroku, słuchu, etc.) sprawi, że wybrane funkcje związane z z naszymi codziennymiaktywnościami będą realizowane może lepiej, może gorzej, ale na pewno inaczej.

Na zagadnienie to popatrzyć można również z drugiej perspektywy - to urządzenia stają się corazbliższe ludzi (żeby nie powiedzieć – coraz bardziej "ludzkie"). Nie tylko mam tu na myśli ich wygląd,ale także ich możliwości i funkcje.

Komunikacja

Internet dawno, dawno temu powstał jako narzędzie przyspieszające komunikację i wymianę danychpomiędzy amerykańskimi ośrodkami naukowymi. Jako narzędzie komunikowania się LUDZI. Funkcjata w pewnym momencie została rozszerzona o możliwość komunikowania się człowieka zurządzeniem/programem – systemem w banku, rozkładem jazdy pociągów, etc. Dziś coraz większeznaczenie zdobywa rola sieci komputerowej jako mechanizmu komunikowania się urządzenia zurządzeniem.

Możliwość komunikacji sieciowej ma coraz więcej urządzeń. Mają ją np. nowoczesne telewizory(można np. na telewizorze przeglądać zdjęcia, które przechowywane są na komputerze i przesyłanesiecią bezprzewodową lub przewodową), systemy ucieplania/chłodzenia domów (można już„pogadać” z… kotłem gazowym). Warto pamiętać, że w zasadzie wszystkie nowoczesne urządzenia

mobilne mają już moduły Bluetooth lub Wi-Fi umożliwiające wszechstronne komunikowanie się zinnymi urządzeniami. Obserwuję to na co dzień wchodząc do pociągu – nie zdarzyło mi się, aby mójkomputer nie wykrył co najmniej jednego urządzenia, z którym może się połączyć. A to dopierotrend/mechanizm, który zaczyna się upowszechniać…

Komunikowanie się urządzeń tworzy różnego rodzaju synergetyczne wartości. Idąc ulicą zurządzeniem mobilnym wyposażonym w moduł Wi-Fi urządzenia to ciągle może komunikować się zinnymi. Może dostawać informacje o promocjach w sklepie, o mijanym zabytku, o znajomym, któryznajduje się o 30 metrów ode mnie w tłumie innych osób. Jeśli tego zapragnę – moje urządzeniemoże podzielić się tymi informacjami ze mną.

Działa to też w drugą stronę. Wchodząc do sklepu z takim urządzeniem mogę zostać zidentyfikowanyprzez system sklepowy, a obsługa i oferta może zostać dostosowana do moch potrzeb (pamiętaciefilm „Raport mniejszości”? Tam wprawdzie taka identyfikacja następowała po rysunku siatkówki oka,niemniej model był podobny).

Jakie mozliwości dla uczenia się, poznawania świata, komfortu naszego życia niosą te nowemożliwości? Wierzę, że fundamentalne.

Samoświadomość urządzeń

Moi zdaniem przed nami jeszcze daleka droga do tego, aby urządzenie miało samoświadomość. Wizjaprzedstawiona w filmie „I, Robot” jest więc zapewne wizją dość dalekiej (pytaniae, co znaczy to„dość…”) przyszłości.

Czy samoświadomość urządzeń jest nam potrzebna? Popatrzmy na boty – programy komputeroweudające człowieka. Boty często wykorzystywane są jako programy wspierające internautę – wchodząc




Marek Hyla

na witrynę internetową z problemem zadajemy w odpowiednim okienku pytanie i taki automat starasię na nie udzielić odpowiedź. Coraz częściej odpowiedź ta jest wystarczająco dobra, aby zaspokoićpotrzebę informacyjną internauty.

Boty mogą być również wykorzystywane w niecnych celach. Dzięki takim programom dokonuje się naprzykład ataków na serwisy internetowe lub oszukuje w grach sieciowych. Przypomnijcie sobie

proces zapisywania się na bloga - musieliście przepisać kod cyfrowo-liczbowy pokazany na obrazku dopola tekstowego.

To klasyczny sposób zabezpieczenia serwisu przed zapisaniem się na niego bota (a więc ochronaszacownego grona naszej społeczności przed dołączeniem do niego programu udającego człowieka...)

Boty są coraz doskonalsze – zapewne za kilka, może kilkanaście lat rozmawiając z kimś przez Internetnie będziemy w stanie powiedzieć czy naszym rozmówcą jest człowiek, czy automat. Czy to zmienisposób, w jaki się uczymy? Czy będziemy potrafili uczyć się (poznawać wiedzowe aspekty naszegootoczenia) od maszyn? A może maszyny będą też w stanie uczyć nas różnych umiejętności i wpływaćna nasze postawy?

Przykład bota znajdziecie tutaj.

Czy to faktycznie zakrawa na science fiction? Przecież już dziś możemy uczyć się posługiwaniaWordem (umiejętność!) przy pomocy e-szkolenia?

Roboty

Najbardziej intensywne prace nad robotami realizowane są, oczywiście, na potrzebywojska. Tutaj zapoznać się z można z filmem pokazującym jeden z przykładów takiego urządzenia.

Można powiedzieć, iż robotowi temu daleko jeszcze do człowieka. Może i tak, ale na mnie ogromnewrażenie zrobiło odworowanie natury w mechanice ruchu Big Doga. Jeśli potrafimy dziś robić takieurządzenia – za kilka, może kilkanaście lat będziemy potrafili zrobić robota, która będzie poruszał się

jak człowiek. Potem – zacznie jak człowiek wyglądać. Pamiętacie film A.I. Stevene Spielberga?

Czy to coś zmieni w naszym życiu? Nie pytam już tylko o to jak się będziemy uczyć, ale CZY W OGÓLEbędziemy się uczyć? OD KOGO będziemy się uczyć? KOGO będziemy uczyć?




Marek Hyla

ANALFABETYZM MEDIALNY 9 stycznia 2009

Czy analfabetyzm związany jest wyłącznie z umiejętnością (a w zasadzie – jej brakiem) czytania?

Oczywiście nie – można wyróżnić jeszcze inne jego formy (np. funkcjonalny czy też matematyczny).Element analfabetyzmu funkcjonalnego może być również analfabetyzm, który nazwałemmedialnym.

Znalazłem ciekawy artykuł Kevina Kelly'ego opublikowany w New York Times na ten temat…

Aby zachęcić Was do zapoznania się z nim – kilka faktów (a poniżej także - kilka tez) z artykułu:

• czy wiecie, że we wrześniu 2008 roku ponad 10 miliardów filmów zostało obejrzanych naserwisie YouTube?,

• czy wiecie, że w serwisie Flickr znaleźć można 200.000 zdjęć mostu Golden Gate w SanFrancisco?

Czy tego chcemy, czy nie język filmu i zdjęć staje się jednym z podstawowych językówkomunikowania się ludzi ze sobą. A jeśli tak - to stanie się również podstawowym narzędziemprocesów edukacyjnych i rozwojowych(pamiętacie ICue? Jak nie - sięgnijcie do wpisu sprzed 2 dni).

Wyzwanie

Język tekstu jest przekazem, który okrzepł już w naszej kulturze. Posługujemy się nim od kilkuset lat –umiemy zarówno korzystać z niego w formie biernej (czytając) jak i czynnej (pisząc, tworząc). Mimoanalfabetyzmu (zarówno tego „klasycznego”, jak i funkcjonalnego) umiemy (jako gatunek)posługiwać się tym medium.

Czy jednak w równym stopniu umiemy posługiwać się językiem filmu?

Nie mam przy tym na myśli hollywoodzkich produkcji (tych jest stosunkowo niewiele, poza tym – jesteśmy, póki co, wyłącznie ich biernymi użytkownikami), ale tych milionów filmów i zdjęć, które sąkręcone, robione, montowane, przemontowywane, publikowane i przeglądane w sieci, na telefonachkomórkowych, urządzeniach PDA, itp.

Czy mamy opracowane i umiemy posługiwać się metodami pracy z tymi mediami?

Mam tu na myśli mechanizmy wyszukiwania (w publikacjach mamy spisy treści, indeksy, numerystron i rozdziałów – a w filmach?), komentowania (w książkach mamy przypisy - a w filmach?),uzupełniania o własne komentarze (na dokumentach są marginesy, które mogą być do tegowykorzystane – a co z filmami?).

Ponadto czy:• wiemy jak można cytować fragmenty filmy? Nie ma z tym problemu w przypadku tekstu…

• istnieją metody weryfikacji, czy film nie narusza praw autorskich? W przypadku np. pracdyplomowych napisanych tekstem istnieją już takie mechanizmy (patrz serwis plagiat.pl)…

• potrafimy wyszukiwać i sięgać w filmach do fragmentów, które nas interesują (fiszki…)?

• wiemy jak zaznaczać te miejsca (zakładki…)?

Artykuł

Artykuł, który znajdziecie tutaj pokazuje jak wiele mamy do zrobienia, aby wypracować modele inarzędzia efektywnego posługiwania się filmem jako medium przekazu. Także, oczywiście, nauczyć

się z nich korzystać tak, aby sprawić by film stał się nowym, ważnym mechanizmem efektywnegokomunikowania się.




Marek Hyla

SHORT STORY - CZYLI ROZWAŻANIA NA TEMATPRZYSZŁOŚCI...4 lutego 2009

Kiedyś, wiele lat temu, czytałem fajne short-story … Co to jest short-story ? To krótkie, mieszczące sięzwykle na jednej kolumnie opowiadanie. To akurat publikowane było o ile pamiętam w Fantastyce.

Jego sens był mniej więcej taki…

Dwóch techników robi ostatnie połączenia mające połączyć siecią wszystkie komputery funkcjonującena świecie. Wpinają kabelki, dokonują ostatnich konfiguracji i przełączeń. Efektem ich pracy ma byćniewyobrażalna moc obliczeniowa skumulowana we wszystkich procesorach i dostępie do wszystkichzasobów sieciowych na świecie. Gdy kończą pracę chcą skorzystać z przywileju uzyskania odpowiedzina pierwsze zadane hiperkomputerowi pytanie. Zastanawiają się długo jakie to powinno być pytanie

– trudne, na które człowiek jeszcze nie zna odpowiedzi, a które nurtuje go od dawna. Wreszciewpadają na pomysł... Pada pytanie „Czy jest bóg?”. „Teraz już tak…” – odpowiada maszyna.

To krótkie opowiadanie przyszło mi do głowy gdy raz jeszcze przeglądałem prezentację „Did youknow?” , o której pisałem jakiś czas temu (i która wisi w zakładce Linki ). W oryginalnej wersji pojawiasię tam informacja o tym, że w roku 2013 powstać ma superkomputer, które możliwościobliczeniowe przekroczą możliwości ludzkiego mózgu. Na rok 2050 oszacowano powtanieKOMPUTERA DOMOWEGO, które możliwości obliczeniowe przekroczą możliwości umysłów całejpopulacji ludzkiej.

Czy to możliwe? Jeśli założyć, że technologia będzie rozwijać się równie szybko jak rozwija się teraz –to zdecydowanie tak.

Czy potraficie wyobrazić sobie świat, gdzie jeden komputer jest „mądrzejszy” (jakkolwiek tą mądrośćzdefiniujemy) od wszystkich ludzi? A jeśli komputer będzie „mądrzejszy” – to „mądrzejszym” będzierównież każdy robot, który taki komputer będzie nosił w sobie… Gdzie będzie wtedy miejsceczłowieka? Czym człowiek będzie się zajmował? Za co będzie odpowiedzialny?

Te pytania przypominają mi jeszcze opowiadanie science-fiction pod tytułem „Kto zastąpiczłowieka?”, którego autorem był bodajże Isaac Asimov (a może Brian Aldiss?). Bohateramiopowiadania są roboty przemysłowe mające różne funkcje (jeden sadzi ziemniaki, drugi służy dokomunikowania się z centralą, trzeci orze, czwarty naprawia inne roboty, itd.). Roboty mają dylemat,bo od dłuższego czasu nikt nie wydał im żadnych poleceń – robią więc to, co zawsze robiły, alezaczynają mieć z tym problem bo: się coraz bardziej psują, bo napotykają na różne zdarzenia losowe,na które nie są przygotowane i które wymagają odgórnych decyzji, itd. W końcu po wieludramatycznych zdarzeniach te, którym udało się przetrwać podejmują decyzję, że idą w góry.

Dlaczego? Bo tam, podobno, widziano jeszcze grupę ludzi żyjącą w jednej z jaskiń. Ludzi, którzy mogąwydać polecenia i nadać sens pracy robotów.

Czy czeka nas (hmm, nie literalnie „nas” – czytaczy tej treści, ale „nas” – ludzkość) taka przyszłość? Amoże warto nie dopuścić do zdegradowania w sobie elementarnych umiejętności takich jak uprawaroli, polowania, umiejętność przeżycia w trudnych warunkach? Może nam się to jeszcze kiedyśprzyda?




Marek Hyla

MAPA TRENDÓW EDUKACYJNYCH NASTĘPNEJDEKADY 9 lutego 2009

Nad taka mapą pracują dwie instytucje: KnowledgeWork Foundation (KWF) oraz Institute for theFuture (IFTF).

Mapa

Pierwszy kontakt z mapą miałem na konferencji w Orlando w 2006 roku. Jest to więc narzędzie, którema już swoją historię i jego zawartość jest obecnie dyskutowana i „odświeżana”

Mapa to pewna wizualizacja trendów służąca bardziej ku inspiracji i pobudzeniu dyskusji niż ku temu,by definiować, czy też przewidywać przyszłość. Ma charakter ogólny i uniwersalny – dotyczy rynkuzarówno korporacyjnego, instytucjonalnego jak i edukacyjnego (rozumianego od edukacjiprzedszkolnej na akademickiej kończąc).

Mapa pokazuje obraz z wysokiej perspektywy, który jest rozwijany poprzez „atomy” wiedzy opisująceposzczególne trendy. Atomy te sięgają do ciekawych źrodeł, powołują się na przykłady, rozwijająhasłowo zdefiniowany temat.




Marek Hyla

Struktura witryny daje szansę zagłębienia się w rozważania na temat przyszłości dziękihipermedialnym mechanizmom serwisu.

Na witrynie dostępna jest mapa w postaci interaktywnej. Można ją jednak również ściągnąć jako PDF.

Społeczność

Wokół mapy zbudowano, oczywiście, społeczność. Witryna mapy pozwala sięgnąć do bloga orazwłączyć się w dyskusję na temat trendów, szans, zagrożeń, możliwości, które niesie przyszłość. Nawitrynie znajdziemy też prezentacje stworzone przez członków społeczności odnoszące się do treścimapy, pomagające w dyskusji na temat tez zawartych na witrynie.

Witrynę znajdziecie tutaj. Warto dokonać samodzielnej eksploracji tej przestrzeni.




Marek Hyla

DWA LINKI...10 lutego 2009

Dziś dwa linki, które lokują się po dwóch stronach bieguna.

Pierwszy z nich jest genialny wywiad z Profesorem Baumanem dotyczący czasów kryzysu. Profesornie patrzy jednak na kryzys z perspektywy finansowej, ale socjologicznej i filozoficznej (można rzecz -"ludzkiej"). A ta perspektywa dotyka zagadnień związanych z tym czego i jak powinniśmy się uczyć...A nawet jeśli uznacie to za naciągane tłumaczenie - to mało mnie to nie obchodzi... Wywiad jestdoskonały i choćby z tego powodu warto umieścić o nim tu wzmiankę i zachęcić Was do przeczytania.

Drugi link dotyczy zupełnie innego zagadnienia. Są nim nowoczesne technologie... A konkretnietechnologia Blueray 3D - czyli trójwymiarowa, wysokorozdzielcza telewizja. Wygląda na kolejnąrewolucję, która (już bez naciągania) może mieć duże znaczenie dla procesów edukacyjnych(wyobrażacie sobie trójwymiarowy obraz rozdzielczości HD, na którym widać florę i faunę, przekrójprzez dowolne urządzenie, model atomu, czy też dzięki któremu realizowana jest

wideokonferencja?).Dlaczego uważam, że te linki są sobie przeciwstawne? Bo tu człowiek - a tam technologia... Bo tufilozofia - a tam twardy hardware... Bo tu mowa o powrocie do korzeni (w zakresie roli, aspiracji,modelu życia, samoograniczaniu się człowieka) - a tam kreuje sie kolejne inwestycje i konsumpcję.

Jeśli macie czas na jeden link - wybierzcie pierwszy (mimo, że wywiad jest długi)... Jeśli znajdziecie jeszcze kilka sekund więcej - kliknijcie też drugi (ten jest już krótki).




Marek Hyla

ŚWIAT BETA 19 lutego 2009

Czy zauważyliście, że ostatnio coraz więcej rozwiązań, które pojawiają się na rynku jest, hmmm…,

niedorobionych?Popatrzcie po rozwiązaniach webowych (szczególnie tych, które określają się mianem Web 2.0).Zapewne większośc z nich jest opatrzona sygnaturą „Beta”.

Poniżej efekty kilku chwil moich poszukiwań...

Jeszcze kilka, kilkanaście lat temu wersja „beta” była udostępniana ograniczonej liczbieużytkowników do testów. Dziś – nawet niedorobione rozwiązanie (bo wiele z nich jest po prostu inormalnie niedorobionych z perspektywy funkcjonalnej, interfejsu użytkownika, itd.) puszczane jestna rynek.

Tak sobie myślę, że problem ten nie dotyczy wyłącznie świata produktów elektronicznych(webowych). Podejrzewam, że nikt z Was nie będzie miał problemu, aby w ciągu kilku sekundprzywołać na myśl rzecz, którą używa na co dzień, i która pozostawia wiele do życzenia jeśli chodzi o

jej „jakość” (rozumianą jako „niedorobioność”). Ja mogę wymienić na przykład auto i telefonkomórkowy, które w pewnym zakresie działają tak, jakby nikt ich dokładnie nie przetestował przedwypuszczeniem na rynek.

Zastanawiam się nad powodami takiego stanu rzeczy. Z jednej strony można powiedzieć –wypuszczenie produktu na rynek w wersji beta pozwala zebrać opinie całej rzeczy użytkowników iprodukt poprawić. No dobrze, ale z drugiej strony w ten sposób firma może stracić na wizerunku. Czypowodem jest rosnąca konkurencja? Czy „niecierpliwość” biznesowa? Chęć szybkiego zarobku?Rosnąca dynamika działań biznesowych?

Jeśli ta ostatnia odpowiedź jest słuszna to ma to swoje implikacje dla szkoleń. No bo jeśliprodukty/rozwiązania/modele biznesowe tak szybko się zmieniają, to równie szybko trzebarealizować procesy szkoleniowe z nimi związane. A to wymaga odpowiednich metod i środków.




Marek Hyla

Niewątpliwie odpowiedzią na to wyzwanie jest e-learning – wykorzystanie wszystkich dostępnychform szybkiego opracowywania treści, ich zdalnej dystrybucji, komunikacji na odległość.




Marek Hyla

LEARNING BY DOING - PO ARABSKU...14 marca 2009

Ciekawą historię opowiedział Elliott Masie w swoim newsletterze po powrocie z pobytu w Dubaju.

Otóż poszedł ze swoją żoną do parku wodnego. Przebywając w nim zauważyli faceta, którypermanentnie naruszał przepisy obowiązujące w parku… Przeszkadzał innym, zachowywał się wniebezpieczny sposób, posunął się nawet do tego, że „utopił” gumową lalkę o wielkości i wyglądziedziecka.

Każde jego działanie wywoływało natychmiastową reakcję ze strony ratowników.

Opuszczając basen Elliott dowiedział się, że każdego dnia w parku wodnym grasuje inna osoba –zatrudniana specjalnie po to, aby utrzymywać czujność ratowników na wysokim poziomie orazzapewniająca ciągłe poznawanie tego „co też człowiek może niebezpiecznego i niezgodnego zprzepisami wymyślić”. Hmm, dość ciekawa forma uczenia się i kontroli jakości – nieprawdaż?

Cała opowieść znajduje się tutaj.




Marek Hyla

GRY RATUJĄ ŻYCIE?22 czerwca 2009

Właśnie przeczytałem najnowszy numer Focusa, w którym jeden z artykułów poświęcono

pozytywnym aspektom grania w gry komputerowe. Oprócz szeregu standardowych informacji (za iprzeciw gier, jak znaleźć właściwą grę dla dziecka, etc.) w dodatkowej notatce wyczytałem ciekawąinformację dotyczącą pozytywnego wpływu gier w pracy... chirurgów.

Otóż - na jednym z amerykańskich uniwersytetów zrobiono badania na dwóch grupach chirurgów. W jednej z nich znaleźli się lekarze korzystający ze zręcznościowych gier komputerowych - w drugiejnatomiast osoby, które nie miały do czynienia z takimi aktywnościami.

Wyniki? Chirurdzy - gracze mieli istotnie mniejszy (o kilkanaście procent!) lepsze wyniki swojej pracy(popełniali mniej błędów). Umiejętności potrzebne w grach (koordynacja, precyzja ruchów) sąkluczowe w pracy chirurga - a odpowiednie gry okazały się dobrym mechanizmem ich doskonalenia.

A więc - nigdy nie wiesz kiedy uczysz się czegoś, co może być korzystne dla Twojego życia, Twojej

pracy, Twoich działań...




Marek Hyla

CZY PRZYJDZIE NAM SIĘ UCZYĆ CHIŃSKIEGO?15 sierpnia 2009

Kilka lat temu miałem przyjemność wziąć udział wkonferencji prowadzonej przez jednego z gurubiznesu - Toma Petersa. Wśród wielu ciekawych,inspirujących tez przedstawił też wizję świataopanowanego przez Chińczyków.

Wtedy, cóż, przyjąłem tę wypowiedź dowiadomości, ale nie do końca potrafiłem ją sobiezinternalizować.

Dziś jednak przeglądam internetowe wydanie TheEconomist i widzę to:

... i tak sobie myślę: "Jeśli dziś wśród 10

największych firm na świecie są 4 chińskie; jeśliwśród 4 największych firm są 3 chińskie to możefaktycznie warto zacząć uczyć się językachińskiego?"




Marek Hyla

E-READINESS RANKING 20095 września 2009

The Economist Intelligence Unit raz na rokprzeprowadza badanie gotowości krajów do wyzwańe-gospodarki. Tegoroczne badania o nazwie"E-readiness ranking 2009" zostało przeprowadzoneprzy współpracy z IBM.

Badania wykonywane są w oparciu o szereg kryteriów o ustalonej wadze. Są wśród nich takie jak:

• infrastruktura,

• uwarunkowania biznesowe,

• środowisko kulturowe,• uwarunkowania prawne,

• wizja i polityki rządowe,

• zdolność do wykorzystania przez konsumentów i biznes.

Jak myślicie? Na którym miejscu w świecie jest Polska?

Zajmujemy 41 miejsce - po takich krajach jak np. Chile, Czechy, Węgry czy Malezja. Daleko za nami sąnatomiast Chiny (a mówił mój pociągowy rozmówca z Chin że mają tam tak dobrze...; no ale mająinternetową cenzurę...i Rosja. Tak ocena Polski jak i jej miejsce w rankingu, niestety, w przeciągu rokunieznacznie, ale jednak, spadła...

Zdecydowanie najsłabiej w Polsce ocenione zostało ostatnie kryterium (zdolność do wykorzystania...)- bo tylko na 4,88 w skali 1-10. Najlepiej natomiast: uwarunkowania biznesowe oraz prawne (ocenaprawie 7).

Patrząc na wyniki można by rzec - generalnie nie jest źle. Jak ktoś jednak zna realia e-gospodarkifunkcjonujące w krajach liderów (w kolejności: Dania, Szwecja, Holandia, Norwegia, StanyZjednoczone) to zdaje sobie sprawę z tego:

• jak wiele mamy jeszcze do zrobienia,

• jak poprawa w tym zakresie może diametralnie zmienić sposób, w jaki funkcjonujemy,

• jak dobrze rozwinięte mechanizmy e-gospodarki mogą wpłynąć na sposób w jaki się uczymy,rozwijamy, budujemy kompetencje...




Marek Hyla

CZY MOŻNA BYĆ „SIECIOWO ASPOŁECZNYM”?14 września 2009

Niemal każdego dnia dostaję zaproszenia do dołączenia do jakiejś społeczności… Facebook , Plaxo,

LinkedIn,Twitter , Nasza Klasa, GoldenLine, MySpace, YouTube, Flickr , Scribd – to tylko wybraneserwisy, które budują wokół siebie wirtualne sieci powiązań.

By obraz był pełen - tutaj znajdziecie The Conversation Prism. Jest to ładnie rozrysowany ipokategoryzowany zbiór narzędzi społecznościowych dostępnych w sieci.

Sam takie zaproszenia wysyłam… Swego czasu podjąłem decyzję, by blog, który prowadzę był„zamknięty” – a więc, by pełny dostęp do niego miały wyłącznie osoby należące domikrospołeczności.

Znam jednocześnie osoby, które, z różnych powodów, odżegnują się od wirtualnych społeczności. Czytaka postawa ma rację bytu?

Trzy drogi

Tak na pierwszy rzut oka, wśród Internautów można wyróżnić 3 grupy osób:

1. tych którzy intensywnie uczestniczą w „życiu towarzyskim” wykorzystując wiele różnychserwisów społecznościowych,

2. tych, którzy wykonali kroki w kierunku wykorzystania serwisów społecznościowych (założylikonto, wpisali jakieś szczątkowe dane o sobie, mają w swojej sieci powiązań niewielką grupęosób), ale nie inwestują w te działania,

3. tych, którzy „programowo” nie korzystają z serwisów społecznościowych.

Każdą z tych dróg uważam za… złą!

W pierwszej – grzechem jest brak wyboru…

• …jeśli korzystasz ze zbyt wielu mechanizmów w żadnym z nich, z braku czasu, nie budujeszodpowiedniego wizerunku.

W drugiej – grzechem jest brak rzetelnego (kompletnego, zaangażowanego) podejścia…

• … jeśli Twój sieciowy wizerunek jest kiepski (niekompletny, nieaktualny, zbudowany byle jak…) to lepiej, żeby go w ogóle nie było.

W trzeciej – grzechem jest obrażanie się na rzeczywistość…

• … tak jak można żyć bez telewizora i telefonu tak i zapewne można i bez sieciowegowizerunku; czy jednak nie warto (jeśli już jest taka możliwość) wykorzystać sieci społeczne wsposób, który przyniesie nam jakąś korzyść?

Po co „relacje 2.0”?

Kiedyś w pociągu spotkałem znajomego – mojego byłego szefa, byłego członka zarządu jednej zespółek giełdowych. Rozmawiając o tym czym się teraz zajmuję zeszło na wirtualne światy, SecondLife, itp. Słysząc to mój znajomy stwierdził – „Po co Ci ten Second Life? Przecież to tylko kolejnapochodna rzeczywistego świata…”.

Może i tak – ale w tym zróżniczkowanym świecie też tli się (wirtualne, ale jednak...) życie.

No więc właśnie – jaki jest cel budowania sieciowego wizerunku i wchodzenia w wirtualne relacje?

Każdy (zapewne) ma jakieś swoje cele… Ja postaram się napisać o swoich…




Marek Hyla

1. W sieci szukam możliwości zaspokojenia swoich potrzeb społecznych. To brzmi może smutno (bynie powiedzieć – żałośnie), ale żyjąc w ciągłym ruchu, będąc rozdartym między domem, a pracąświadomie (hmmm, czy aby na pewno?) wirtualizuję swoje potrzeby relacji.

2. Szukam w sieciowych społecznościach ludzi o podobnych zainteresowaniach i potrzebach.Czasami są to potrzeby krótkotrwałe (wtedy buduje się krótkotrwała relacja), a czasami

długoterminowe pasje i zainteresowania (wtedy nić powiązania staje się permanentną).3. Traktuję sieć jako miejsce, w którym mogę budować mój profesjonalny wizerunek. Gdzie możnazobaczyć jaki jestem w oparciu o realne ślady moich działań (a nie w oparciu o to co sam o sobienapisałem w CV). Gdzie można zobaczyć jak oceniają i odbierają mnie inne osoby. Gdzie napodstawie elektronicznych treści i przy pomocy wirtualnych relacji można ocenić mnie jakoosobę, która przez najbliższe 25-30 lat będzie jeszcze funkcjonować na rynku pracy. Czy możnawyobrazić sobie lepszy życiorys?

4. Odnajduję w sieci przestrzeń do wyżycia się, zostawienia czegoś po sobie; zostawienia śladu;zrobienia czegoś, comoże być docenione przez innych. Zbudowałem już wprawdzie dom,posadziłem drzewo i spłodziłem syna – ale wciąż potrzeba robienia czegoś wartościowego tkwiwe mnie i domaga się ujścia. I nawet jeśli to, co robię (zrobię) zostanie docenione tylko przez 10

osób – to i tak będę to traktował jak sukces.5. Szukam (i znajduję) w serwisach społecznościowych funkcje o charakterze relationship

management . Nawet jeśli z daną osobą miałem wyłącznie okazjonalną, biznesową stycznośćstaram się zaprosić ją do sieci kontaktów. Pozwala mi to nie tylko zapamiętać (zapisać)okoliczności spotkania oraz dodatkowe informacje, ale także śledzić jej ścieżkę zawodową iszukać w tych informacjach korzyści (biznesowych, rekrutacyjnych, etc.).

6. Wykorzystuję (od czasu do czasu) serwisy społecznościowe jako mechanizmy kontaktu zosobami, z którymi ten kontakt (drogą tradycyjną) straciłem. Wysłanie maila z LinkedIn lubGoldenLine pozwala przeważnie odświeżyć relacje.

7. Traktuję niektóre serwisy społecznościowe jako narzędzia do przechowywania danych (bazadanych zdjęć, baza danych podróży, baza danych dokumentów). Niektórych z nich nie

udostępniam – są do mojej wyłącznej dyspozycji. Mam przeczucie (tego nie można być pewnym,ale…), że zasoby, które dziś umieszczam w sieci będą oglądane przez moje wnuki tak jak ja dziśwertuję pamiętnik mojego zmarłego przez prawie dwudziestu laty Dziadka.

Droga czwarta?

Napisałem o tym, że wszystkie 3 drogi uważam za błędne. Są więc zapewne jakieś inne…

Ja znalazłem jedną, swoją, którą nazywam drogą czwartą. Oto jej założenia;

1. Zrozumienie wagi i roli. Traktuję media relacyjne (social media) jako stały element mojego życiazawodowego. Czytam blogi, odwiedzam różne społeczności, serfuję po witrynach, które skupiająmądrość wielu osób; biorę aktywny udział w dyskusjach (jeśli mam coś mądrego do powiedzenia,

oczywiście…), piszę bloga.2. Wybór. Ograniczyłem liczbę serwisów społecznościowych nakierowanych na kreowanie

wizerunku biznesowego do jednego serwisu światowego (który, nawiasem mówiąc, traktujępriorytetowo) i jednego polskiego. Staram się odpowiednio dobierać narzędzia do potrzeb.Selekcjonuję narzędzia – testuję nowe i nie waham się z nich rezygnować jeśli nie spełniają moichoczekiwań.

3. Profesjonalizm. Jeśli już zaczynam stosować jakieś narzędzie, to staram się zbudować w nimmaksymalnie profesjonalny obraz samego siebie. Treści, które w nim buduję świadczą o mnie taksamo jak ubiór, czyste paznokcie i sposób wysławiania świadczą o osobie w „realu”.

4. Zaangażowanie. Serwisy społecznościowe powstały po to, aby realizować różne potrzeby różnychosób. Jeśli jestem w kimś w relacji (jestem jego wirtualnym znajomym) mam wobec takiej osoby

swego rodzaju zobowiązania. Ufam również w to, że inne osoby myślą podobnie o moichpotrzebach. Stąd: jeśli znam odpowiedź na pytanie innej osoby – odpowiadam na nie. Jeśli




Marek Hyla

uważam daną osobę za doskonałego współpracownika, partnera w biznesie, etc. - napiszę takiejosobie rekomendację. Jeśli czegoś nie wiem – zapytam.

5. Samoograniczenie. Staram się nie umieszczać w sieci informacji, które nie mają związku z mojąpracą, osiągnięciami zawodowymi, etc. Moje życie prywatne pozostaje w dużej mierze prywatne.

6. Czas. Niektórzy mówią, że dobre istnienie w sieci wymaga ustalenia stałej „przestrzeni czasowej”

na to, aby czytać, pisać, etc. Ja uważam odwrotnie… Staram się „rozmywać” swoje zaangażowani.Jak chcę „przewietrzyć głowę” – serfuję chwilę po sieci szukając fajnych źródeł. Jak jadępociągiem i mam wenę – zbieram myśli i piszę (tak jak teraz) jakiś dłuższy post. Moim zdaniembudowanie wirtualnych relacji jest podobne do tych prawdziwym – czasami po prostu musiszwstać od biurka i pójść z kimś pogadać.

Podsumowanie

Na jednym z blogów wyczytałem, że budowanie własnej tożsamości w sieci to maraton, a nie sprint.Trzeba na to czasu, determinacji, cierpliwości. Wpierw – trzeba jeszcze chęci i woli. A jeszczewcześniej – uzmysłowienia sobie, że to (być może…) ma sens.




Marek Hyla

DID YOU KNOW 4.016 września 2009

"Did you know" to, hmm, kultowa już prezentacja pokazująca dynamikę zmian i jej wpływ na ludzi.Ostatnio pokazała się wersja 4.0 tej prezentacji wyprodukowana przez firmę XPlane. Znajdziecie

ją tutaj.

Wydaje mi się gorsza od poprzedniej (poprzednia skupiała się na naprawdę fundamentalnychkwestiach - ta ma skrzywienie w kierunku nowych form komunikacji). Mimo to - ciekawa...

Najbardziej spodobała mi się konkluzja (wyartykułowana przez futurologa Raya Kurzweila): "So what used to fit in a building now fits in your pocket, what fits in your pocket now will fit inside a blood cell in 25 years" (w wolnym tłumaczeniu: "To co mieściło się w całym budynku dziś mieści się w Twojej kieszeni, a to co dziś masz w kieszeni za 25 lat zmieści się w komórce twego ciała ").




Marek Hyla

GAPMINDER 17 września 2009

Na jednym z moich ulubionych źródeł (TED) obejrzałem właśnie fascynującą prezentację HansaRoslinga.

Profesor Rosling jest Szwedem zajmującym się zagadnieniem zdrowia w skali globalnej. W swoichprezentacjach stosuje genialną, niezwykle plastyczną metodę pokazującą przekrojowe dane liczbowe.Metodę pozostawiającą znaczne lepsze rozumienie danych, powiązań pomiędzy nimi, wnioskowaniana ich podstawie...

Od kilku lat profesor Rosling próbuje złamać mit dwóch światów: tzw. świata zachodniego oraz tzw.świata rozwijającego się. Pokazuje, że nie ma takiego podziału - że, bez względu na przedmiotbadaniam mamy do czynienia z continuum, a nie twardym podziałem.

Prezentację Hansa Roslinga znajdziecie tutaj.

Naprawdę warto poświęcić niecałe 20 minut. Mówi prostym językiem o ciekawych rzeczach budując

lepsze rozumienie otaczającej nas rzeczywistości - między innymi o:

• ogromnym postępie, jaki dokonał się w ciągu ostatnich 200 lat,

• różnych drogach rozwoju różnych krajów,

• tym, że rozwój krajów uważanych za biedne jest znacznie szybszy od rozwoju krajówuważanych za bogate (stąd flat world - coraz bardziej płaski świat, o którym pisze Friedman).

W swoich prezentacjach Rosling używaopracowane przez siebie narzędzie onazwie Gapminder . Narzędzie to zostałow 2007 roku kupione przez Google (i jużten fakt niech świadczy o

innowacyjności podejścia) iudostępnione w domenie publicznej.Znajdziecie je tutaj:www.gapminder.org.

Warto pobawić się chwilę... Zobaczyłemna przykład jak destruktywnie wojnawpłynęła na Polskę, albo od kiedy i jakszybko Chiny zaczęły "gonić" wiodącegospodarczo kraje na świecie.

Narzędzie pozwala na wprowadzenie

własnych danych oraz ich prezentację...




Marek Hyla

COMMON CRAFT3 października 2009

Tak a propos skracania przekazu i

"pigułkowania wiedzy", o której pisałemkilka dni temu...

Sięgając tutaj można zapoznać się zbardzo ciekawymi, krótkimi"szkoleniami" (?), które w 3 minutyprzedstawiają podstawową wiedzę natemat konkretnego zagadnienia. Jeśliktoś nie wiem czym jest RSS, jakdziałają Social media, jak przeszukiwaćInternet, jak działa Wiki, etc. (no i zna

jeszcze w stopniu podstawowym

dowolny z popularnych języków) - możeszybko i sprawnie złapać o co chodzi...

Genialnie proste...

Forma prezentacji - ciekawa, spójna, czytelna. Pigułki szkoleniowego są pogrupowane tematycznie,więc można szybko dotrzeć do interesujących nas tematów.

A jakie jest motto firmy Common Craf t, która jest autorem tych zasobów?

Czy "wyjaśnianie" (explanation) to również uczenie? Bo jeśli tak - to mamy doskonały przykładtrzyminutowych szkoleń.




Marek Hyla

E-MAIL - TRZY ĆWIERCI DO ŚMIERCI?7 listopada 2009

Ciekawy artykuł na temat ścierania się dwóch

światów/dwóch generacji - jednej opartej o komunikacjęe-mailową, a drugiej opartej o komunikację

społecznościową - ukazał się w Wall Street Journal . Dotarłem do niego dzięki inspiracji ElliottaMasie...

Artykuł wkłada kij w mrowisko - wciąż e-mail jest jedną z podstawowych form komunikowania się. Zdrugiej jednak strony formy społecznościowe rozwijają się ZNACZNIE szybciej, co może sugerować, iżnadchodzi kres wysyłania do siebie poczty elektronicznej.

W sumie - nie ma w tym nic dziwnego. Nie dalej jak kilka/kilkanaście lat temu (w zależności odmiejsca na świecie) pożegnaliśmy instytucję zwaną listem. Oczekiwanie na odpowiedź liczone wdniach stało się w pewnym momencie nie-do-wytrzymania (w sytuacji, kiedy można było e-mailem

dostać tę odpowiedź w ciągu kilku godzin). Dziś, z tych samych powodów e-mail staje się zbytwolnym środkiem komunikowania się.

Społecznościowe formy komunikacji (te wszystkie Facebooki, Twittery, Gadu-Gadu, itp.) budząkontrowersje chyba jednak dlatego, że wykorzystywane są w sposób, który dla starszej generacji ludzi

jest trudny do przyjęcia. Ta generacja nie jest nawykła/nie akceptuje wymiany informacji na temattego, że właśnie ktoś spalił ciasto, albo już wyszedł z pracy, albo że właśnie siedzi i myśli nad jakiśzagadnieniem. Nie jest nawykła do publikowania zdjęć w Internecie, wymieniania się prywatnymiinformacjami, budowania swojej wirtualnej obecności w sieci. Nie jest nawykła do synergicznegołączenia życia zawodowego z prywatnym, rozciągania swej profesjonalnej tożsamości na osobisterewiry.

To wszystko (wydaje się) domena nowej generacji. Generacji, która doskonale porusza się w nowychformach komunikacji. I która (jak się wydaje) zabije starego-dobrego e-maila zmieniając sposób, w

jaki się komunikujemy.

Artykuł znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

KONTROWERSYJNIE - O SPRZEDAŻY 23 listopada 2009

Sięgnijcie tutaj... Wprawdzie jest to w pewnym sensie reklama, ale również genialna, prosta,edukacyjna perełka.

W niecałe 3 minuty pokazuje dwa światy sprzedawcy - ten fasadowy, i ten realny. Zabawnie idobitnie... i w ciekawej formie.

Całość opracowana przez Sandler Training Polska.




Marek Hyla

TOP PRODUCTS 20099 grudnia 2009

ReadWriteWeb to specjalistyczny blog skupiający się

na nowoczesnych technologia webowych. Jak co rokuopublikowano na nim serię list najlepszychproduktów.

Najlepsze produkty podzielone zostały na kilka kategorii:

1. Najlepsze webowe rozwiązania mobilne (Top 10 Mobile Web Products of 2009),2. Najlepsze konsumenckie aplikacje webowe (Top 10 Consumer Web Apps of 2009),3. Najlepsze rozwiązania w zakresie sieci semantycznych (Top 10 Semantic Web Products of

2009),4. Najlepsze webowe rozwiązania międzynarodowe (Top 10 International Web Products of

2009),

5. Najlepsze rozwiązania klasy RSS & Syndication (Top 10 RSS & Syndication Technologies of 2009),6. Najlepsze rozwiązania korporacyjne (Top 10 Enterprise Products of 2009).

Sformułowanie „Najlepsze” rozumieć należy trochę przewrotnie, gdyż odnosi się ono często nie dotego co faktycznie zyskało największe uznanie, ale także czasem do tych rozwiązań, o których byłonajgłośniej…

Jak to z listami bywa – ciekawe bywa samo ich analizowanie. Nagle może się bowiem okazać, iżpojawiły się nowe, ciekawe rozwiązania, które rozwiązują nasz problem, albo które lepiej realizująnasze rutynowe zadania. Jeszcze innym bodźcem może być szansa na znalezienie czegoś zupełnienowego, świeżego, co pozwoli nam szybciej…, wyżej…, dalej…

Kilka ciekawostek z „naszej” (szkoleniowej, rozwojowej, społecznościowej, itp.) bajki?

Proszę bardzo:

• Czy wiecie, że Facebook ma już 350 milionów użytkowników? Można rzec: „10 milionów w tę,czy we wtę? Co za różnica…”. No tak, ale jak uzmysłowimy sobie, że przez ostatni rokprzybyło 210 milionów – to ten fakt już robi wrażenie… A jak jeszcze powiemy sobie, że przytakiej liczbie Facebook byłby (o ile mnie pamięć nie myli) 3 krajem na świecie (po Chinach iIndiach), to tym większe to wrażenie jest…

• Facebook pojawił się niezależnie na 3 z w/w list…

• Nowe rozwiązania społecznościowe stają się coraz ciekawsze… rzekłbym – coraz bardziejmulti… no właśnie – multi-co? Popatrzcie np. na Forsquare na liście numer 1: aplikacja a/

mobilna b/ geolokacyjna, c/ społecznościowa, trochę w formie d/ gry/zabawy, z elementamie/ folksonomii

• Tradycyjnie rozumiana telewizja jest w odwrocie… Świadczy o tym choćby popularność orazzaangażowanie dużych graczy medialnych w serwis Hulu, o którym przeczytać możecie naliście nr 2

• Na liście aplikacji mobilnych (lista nr 1) ciekawie wygląda Layar – aplikacja dostarczającadoświadczeń augmented reality (rzeczywistość rozszerzona) na ekranie telefonukomórkowego

• Uwadze projektantów www polecam Apture (lista nr 3); małe, a bardzo przyjazne i ciesząceosobę nawigującą po serwisie

• Wydaje się, że potęga sieci semantycznych to wciąż śpiewka przyszłości; większość pozycji na

liście nr 3 to rozwiązania bazujące bardziej na crowdsourcingu niż na „inteligencji” Internetu;przyjdzie nam jeszcze poczekać na Web 3.0?




Marek Hyla

• Na liście nr 4 – zaskoczenie; wielkie halo wokół serwisu pozwalającego na fakturowanie on-line (FreshBooks). W Polsce od 2001 roku działa serwis ifirma.pl, który pozwala nie tylko nafakturowanie, ale na prowadzenie całej księgowości…

Do listy i opisów rozwiązań sięgnięcie klikając na linki powyżej.




Marek Hyla

E-BOOK A KSIĄŻKA – FORMAT MA ZNACZENIE?15 grudnia 2009

Kilka dni temu swoją premierę miało polskie rozwiązania do przeglądania e-booków (książek

elektronicznych).Zastanawiam się, czy urządzenia do czytania książek elektronicznych (czytniki e-book’ów) faktyczniezrewolucjonizują branżę księgarską? A może raczej należy zadać nie pytanie "Czy...", lecz "Kiedy..."?

Wprawdzie czytamy coraz więcej wprost z ekranu komputera (maile, dokumenty, informacje będąceefektem naszego surfowania po sieci), ale to, moim zdaniem, nie jest TO SAMO czytanie, z jakimmamy do czynienia w przypadku książki.

Czy nie macie wrażenia, że z emocjonalnego punktu widzenia czytanie prawdziwej ksiązki różni się odczytania tej samej książki z ekranu komputera? ...bo dla mnie się różni...

Czy nie przeszkadza Wam (nie zmienia Waszego nastawienia) inny sposób nawigowania po treści

(przerzucanie stron wobec klikania myszką po ekranie)? ...bo ja czuję utratę pewnej magii książki...Czy efekt czytania (rozumiany jako zrozumienie/zapamiętanie/przyswojenie, ale także swego rodzajuPRZEŻYCIE) jest takie samo w obu przypadkach? ... bo dla mnie nie...

Trudno odmówić formie elektronicznej zalet… W przypadku treści webowej niezastąpiona jestmożliwość poruszania się hipermedialnej przestrzeni dzięki hiperlinkom, możliwość copy-

paste’owania, możliwość wysłania komuś adresu webowego informacji, czy też możliwośćumultimedialnienia przekazu. Ewidentną przewagą e-booków nad książkami jest ich waga (naczytniku przechować można wiele kilogramów książek), a także pro-ekologiczność.

Mimo to – jak czytam powieść, to czytam ją w tradycyjnej formie. Tylko taka forma buduje wokółmnie odpowiednią atmosferę, pozwala emocjonalnie doświadczyć treści, zatracić się w świecie

wyobraźni. Próby czytania książki z ekranu komputera nie były satysfakcjonujące...Czy jestem już za stary na nową postać książki? A może traktuję komputer jako narzędzie pracy, cobuduje w mojej świadomości niepożądane konotacje wpływające negatywnie na odbiór treściniezwiązanej z pracą? A może taka postawa nie jest jednak niczym dziwnym?

Jak Wy odbieracie zamach na papier jako nośnik treści? Czy bez żalu pozbędziecie się szelestu kartek izwolnicie miejsca na półkach w biblioteczce?




Marek Hyla

TOP PRODUCTS 2009 CZ. II17 grudnia 2009

Na ReadWriteWeb pojawiły się kolejne 4 listy

najlepszych rozwiązań roku 2009. O poprzednich 6listach pisałem już tutaj.

Oto one:

1. Najlepsze rozwiązani czasu rzeczywistego (Top 10 Real-Time Technologies of 2009),2. Najlepsze rozwiązania typu start-up (Top 10 Startup Products of 2009),3. Najlepsze platformy internetowe (Top 10 Web Platforms of 2009),4. Najlepsze rozwiązania Internetowe, z których korzystają urządzenia (Top 10 Internet of Things

Products of 2009).

Jeśli jesteście ciekawi nowinek - zachęcam do sięgnięcia do linków i przeskanowania list.

Dla mniej wnikliwych odbiorców - kilka moich rekomendacji/konkluzji:• Internet staje się coraz częściej medium komunikacyjnym pomiędzy urządzeniami ("Internet

of Things"); ludzie przestają już być jedynym podmiotem komunikacji...

• Facebook pojawił się na kolejnych dwóch listach; jest więc notowany w 5 pierwszychdziesiątach.. :) (lista numer 1 oraz lista numer3),

• otwartość treści/danych staje się coraz większa; popatrzcie na listę numer 3 orazserwis Data.gov, który otwiera dostęp oraz wykorzystanie do danych federalnych USA,

• rzućcie okiem na Aardvark (znaleźć go można w sumie na 3 listach); serwis określa siebie jako"the real-time web of people" i pozwala poprzez różne media (komunikatory, Twitter, IPhone,e-mail) zadać pytanie oraz dostać na nie odpowiedź; niby nic dziwnego - ale serwis jesthybrydą działań opartych o algorytmy oraz interakcję międzyludzką poprzez przekierowanie

pytania do odpowiedniej osoby (interpretuje je, wyszukuje kompetentne osoby, które sąakurat on-line, i kieruje do niej/nich pytanie) (patrz: www.vark.com)

• po wszystkich listach widać wyraźnie, że iPhone (a także inne platformy zintegrowane ztelefonami mobilnymi) zyskały ogromne uznanie oraz znalazły mnóstwo wartościowychzastosowań),

• kolejnym argumentem przemawiającym za powolną śmiercią tradycyjnie rozumianej telewizji jest Clicker; to przewodnik po programach telewizyjnych (serialach, odcinkach różnychprogramów rozrywkowych, itp.) dostępnych w sieci, które liczą (bagatela!) 400.000 pozycji,

• Layar to ciekawe rozwiązanie rzeczywistości rozszerzonej (augmented reality ); wartopopatrzyć na liście numer nr 2.

Inne, ciekawe rozwiązania - na poszczególnych listach.




Marek Hyla

INFORMACYJNE TSUNAMI

5 marca 2010

Arcyciekawy artykuł przeczytałem na witrynie The Economist . Artykułdotyczy niby ogólnie znanego trendu, jakim jest wciąż rosnąca masainformacji. Pokazuje jednak kilka ciekawych perspektyw oraz odwołuje się

do sugestywnych faktów.

Pokrótce, w formie wyrwanych z kontekstu akapitów, przedstawię najciekawsze (moim zdaniem)"smaczki". Link do artykułu, jak zwykle, na samym dnie postu...

• Przez 10 lat pracy w ramach programu Sloan Digital Sky Survey teleskop w Nowym Meksykuzgromadził około 140 terabajtów danych. Jego następca (Large Synoptic Survey Telescope),który zostanie uruchomiony w roku 2016 w Chile zgromadzi tyle danych w ciągu 5 dni.

• Wal-Mart przetwarza każdej godziny dane dotyczące 1 miliona transakcji. Baza danych tej

firmy obejmuje 2,5 petabajta informacji, czyli ponad 150 razy tyle, ile zawiera BibliotekaKongresu USA (ciekawe - jeszcze niedawno ta właśnie biblioteka była swegorodzaju benchmarkiem dla masy danych; teraz to już jest pikuś...)

• Po stronie korzyści można odnotować niesamowite możliwości jakie niesie analiza takichzasobów informacji. Na ich podstawie można przewidywać trendy biznesowe, zachowanialudzi (nie pojedynczych - ale całych grup społecznych czy też społeczeństw), zwalczaćniepożądane zjawiska (choroby, przestępczość, itp.). Przykłady w artykule...

• Coraz większym problemem są zdolności w zakresie przechowywania takich mas danych. IDCpokazuje, iż tracimy taką zdolność (tzn. tworzymy więcej, niż jesteśmy w stanie"zapamiętać"/zapisać/przechować).

• Wyzwaniem jest zbudowanie umiejętności (po stronie zarówno systemów jak i kompetencji

ludzi) wykorzystywania tych informacji (robienia z nich dobrego użytku).• Ogromną rolę w tym informacyjnym tsunami pełnią społecznościowe formy kreowania treści.

40 miliardów zdjęć umieszczonych na FaceBooku, ponad 4 miliardy telefonów komórkowych,około 2 miliardów ludzi korzystających z Internetu, miliony blogów (również ten...) to tylkoprzykłady pokazujące, że objętość informacji rośnie lawinowo na zasadzie kuli śnieżnej.

• Coraz większym biznesem staje się zautomatyzowane analizowanie i (w oparciu o te analizy)kreowanie nowej wartości na informacji. Pisałem tutaj o technologiach Bing Maps orazPhotosync, które temu właśnie służą. W artykule czytamy o technologii Farecast,pozwalającej na prognozowanie (w oparciu o historyczne dane) trendów w zakresiezachowań biznesowych (kupić dziś bilet lotniczy, czy poczekać jeszcze "chwilę" na ciekawsząpromocję? - na takie pytanie możemy na przykład już dziś szukać odpowiedzi w sieci).

• Zmieniany jest paradygmat celu gromadzenia danych. Nasz ZUS dziś chce gromadzić dane poto, aby mieć lepszą kontrolę nad wydatkowaniem pieniędzy. Analogiczna instytucja w krajachbardziej pod tym względem rozwiniętych analizuje zgromadzone dane i gromadzi je wdalszym ciągu po to, by lepiej realizować usługi - efektywniej leczyć ludzi, lepiej planować,przewidywać zagrożenia (np. epidemie), czy też odnajdywać w morzu informacji niepożądaneinterakcje między konkretnymi lekami w zestawieniu z konkretnymi grupami osób.

Polecam lekturę całości. Jest tutaj.




Marek Hyla

INTERNET RZECZY 7 marca 2010

O Internecie rzeczy (Internet of things) pisze

ostatnie McKinsey na swoje witrynie. Wiąże się tonieco z ostatnim postem, w którym The

Economist wskazał na rosnącą lawinę informacji.

No bo ten wzrost informacji - oprócz społecznościowego trendu budowy treści - jest, oczywiście,również generowany poprzez różnego rodzaju urządzenia podpięte do sieci.

McKinsey zwraca uwagę na 6 źródeł danych i trendów w zakresie Internetu rzeczy, pogrupowanych wdwie grupy. Pierwszą grupą jest analizowanie zbieranych informacji. W niej mamy 3 działania:

• Śledzenie zachowań - rozwiązania pozwalające, poprzez odpowiednie sensory, na bieżąceśledzenie zachowań oraz zapisywanie ich do bazy danych (np. analizowanie przez GPSzachowań kierowców(aby lepiej dopasować formę i cenę ubezpieczenia lub analizowanie

przepływu przesyłek w procesie logistycznym, (by go optymalizować).• Poszerzanie wiedzy o środowisku - rozwiązania pozwalające, poprzez odpowiednie sensory

na lepsze poznanie danej przestrzeni/środowiska (np. autostrady pozwalające na lepszezrozumienie praw rządzących ruchem na danym jej odcinku).

• Analizowanie decyzyjne - rozwiązania analityczne operujące na masowych zasobach danych(np. analizowanie poruszania się klientów po centrach handlowych, lub, w jeszcze większejskali - analizowanie zachowań konsumenckich w perspektywie lat oraz miast/rynków).

Drugą grupą jest automatyzowanie i kontrola. W niej - ponownie wskazywane są 3 działania:

• Optymalizacja procesów - rozwiązania, które poprzez rozsiane sensory oraz zbierane przeznich dane mogą adaptować sposób swojego działania pod konkretne potrzeby (np. poprzez

wielowymiarowe sprzężenie zwrotne w procesach produkcyjnych proces produkcjidostosowywany jest do bieżacego zapotrzebowania),

• Optymalizacja konsumpcji zasobów - rozwiązania, które poprzez analizowanie danychzbieranych przez tysiące sensorów pozwalającą na optymalizowanie zasobów, głównieenergetycznych (np. poprzez badanie przepływów energii w sieci oraz optymalizowanie jejzasilania w oparciu o analizy historycznych danych),

• Kompleksowe systemy autonomiczne - rozwiązania, które poprzez zbieranie i analizowaniedanych podejmują samodzielne, pożądane przez człowieka decyzje (np. autonomicznesystemy awaryjnego hamowania w samochodach).

Czemu o tym piszę w kontekście szkoleń XXI wieku? Gdyż Internet rzeczy daje nam niewyobrażalną

czasem wiedzę na temat tego kim jesteśmy, jacy jesteśmy, co i jak robimy. Nie w wymiarze jednostki- ale często w wymiarze mniejszych lub większych grup społecznych.

Czy w tym kontekście czeka nas zbliżenie świata szkoleń i socjologii? Czy ta nowa wiedza na tematspołeczeństw sprawi, że lepiej zrozumiemy indywidualnego człowieka? A może indywidualnyczłowiek zejdzie na dalszy plan?

Całość artykułu znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

ONLIVE19 marca 2010

Internet to sieć o coraz większych możliwościach. Rosną one nie tylko wraz ze zwiększającą siępenetracją, czy też mobilnością. Czynnikiem, który odgrywa równie duże znaczenie jest ciągle rosnącaprzepustowość sieci.

Kilka dni temu czytałem o nowej generacji sprzętu sieciowego oferowanego przez giganta hardware'uinternetowego jakim jest Cisco. Rodzina routerów CRS-3 będzie w stanie transmitować dane zprędkością ponad 300 terabitów na sekundę.

W Polsce trudno nam zrozumieć jakie fenomenalne możliwości związane mogą być z naprawdęszerokopasmowym Internetem. Nie chodzi tu bynajmniej o to, aby móc ściągnąć film w 2 minutyzamiast 4. Chodzi o prawdziwą rewolucję w zakresie zastosowań Internetu.

Przykładem takiej rewolucji jest rodzący się właśnie serwis OnLive. Serwis, który będzie pozwalał nawykupienie miesięcznego abonamentu oraz korzystanie z dostępnych w serwisie gier uruchamianych

nie na moim komputerze, ale po stronie serwera (!). Nie będą to przy tym proste gry, jakich jest całamasa w sieci - ale rasowe, topowe tytuły takie np. jak Dragon Age, Mass Effect 2, Assassin Creed II,itd. Partnerami serwisu są giganci rynku gier (EA, UbiSoft, ...) - co może tylko dobrze wróżyćinicjatywie.

Taka naprawdę szerokopasmowa sieć może zbudować zupełnie nową jakość w dziedzinie szkoleń naodległość. Przekaz wideo będzie czysty i przestanie się zatykać - docelowo będzie to zapewne przekazstandardu HD. Jakość kontaktu (wizualna, głosowa) z drugą osobą będzie taki, jakbyśmy kontaktowalisię z nią przez szybę. Wpłynie to nie tylko na komfort, ale także na możliwości - zwiększy sięczytelność, możliwość przekazu mowy ciała, możliwość zestawiania wielokierunkowych łączypozwalających na zdalne "bycie ze sobą" wielu osób.

Przestanie być mżonką wizja pokoju konferencyjnego, w której zamiast ludzi stoją monitoryreprezentujące rozmieszczonych po świecie dyskutantów. Piszę to bez ironii - nawet jeśli nie będą totelewizory a inna technologia, to szerokopasmowa sieć wiele w tym zakresie zmieni.

OnLive - póki co będzie można używać pewnie wyłącznie w USA. Warto jednak popatrzyć tutaj(http://www.onlive.com) i zobaczyć jak prezentuje się nowe podejście do dystrybucji oraz korzystaniaz gier komputerowych.




Marek Hyla

SPAM27 marca 2010

Fast Company (posiłkując się danymi oraz

infografikami New Scientist ) zwraca naszą uwagę nazagadnienie spamu.

Spam jest znany niemal tak długo, jak znany jest Internet. Powiem inaczej - spam jest znany zapewneod momentu, od kiedy ludzie zaczęli się komunikować ze sobą; nazwany został jednak właśnie wmomencie, w którym zaczął stanowić problem ulokowany w globalnej sieci.

Artykuł odwołuje się do ciekawej infografiki obrazującej wzrost tego zjawiska w czasie. Na wykresiewidać ciekawe piki, które związane są z upowszechnieniem nowych technologii. Podany jest równieżinteresujący przykład spamowej akcji mailingowej, w ramach której:

• wysłano 35 milionów maili,

• spośród których tylko 8,2 miliona trafiło na istniejące skrzynki mailowe,• na których tylko 10.500 osób kliknęło w przesłany mailem link,

• w konsekwencji czego dokonano 28 transakcji handlowych.

Skuteczność kampani? 0,000008%... Żenująco-imponujące!

W artykule można też zobaczyć jak zmieniała się struktura spamu w ciągu ostatnich 10 lat.

Można zapytać - gdzie tu szkolenia? Ano - nigdzie... Artykuł jest ciekawy dlatego, iż uzmysławia jakwiele szumu informacyjnego powstaje w zasadzie bezproduktywnie (0,000008% skuteczności). O ilemniej bylibyśmy obciążeni informacyjnie gdyby wyeliminować spam. Spam rozumiany nie tylko jakoakcja mailingowa dotycząca kolejnego łańcuszka, piramidy finansowej albo leku na potencję, ale

także jako bezmyślna, nietargetowana erupcja dowolnej treści w bliżej niesprecyzowanym kierunku.Artykuł znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

BAŃKA "SOCIAL MEDIA"29 marca 2010

Za inspirację bloga Richarda Nantela (prezes firmy Brandon Hall)sięgnąłem do artykułu pod nazwą "The Social Media Bubble"opublikowanego w Harvard Business Review Online.

Autor (Umair Haque) stawia (trudną do obalenia) tezę iż poprzez siecispołeczne zamieniamy jakość na ilość (nazywa to "inflacją relacji"). Zwraca uwagę, że, wprzeciwieństwie do "prawdziwych" relacji międzyludzkich, w których obie strony takiej relacji czerpiąz niej korzyść te wirtualne nie dają realnej korzyści żadnej ze stron. Zamiast tego strony te wymieniająsię krótki informacjami - tym samym rozmieniając na drobne sens bycia razem.

Autor w swoim artykule zwraca uwagę na 5 czynników, które wpływają na miałkość siecispołecznych:

1. brak wpływu sieci społecznych na wzrost zaufania do drugiego człowieka (mój komentarz: co

może mieć istotne znaczenie w procesie szkoleniowym),2. brak istotnego wpływu sieci społecznych na redukowanie pośredników w relacjach (np. w

procesie rekrutacji, czy w procesie marketingowym),3. brak wpływu rosnącej liczby wirtualnych relacji na kulturę Internetu (na redukcję

wszechobecnej nienawiści, kontestowania, niezadowolenia, etc.),4. atomizacja relacji - tworzenie (bez względu czy mają one charakter otwarty czy zamknięty)

gett osób o podobnych potrzebach/poglądach/postawie/oczekiwaniach, etc. (co akurat możepozytywnie wpłynąć na jakość kontaktów podporządkowanych procesom rozwojowym zuwagi na skupienie uwagi na ideach, tematach i koncepcjach bliskich danej grupie)

5. brak wypracowanych metod na przekładanie rosnącej liczby wirtualnych relacji na konkretnąwartość.

Nie do końca zgadzam się ze wszystkimi podanymi powyżej tezami. Albo inaczej - jestem gotów się znimi zgodzić pod warunkiem, że będziemy próbowali przenieść do wirtualnego świata pojęcie"przyjaciela". Jeśli jednak zredukujemy nieco nasze oczekiwania wobec internetowych relacji; jeśli niebędziemy nazywać osoby, która jest jedną z pozycji na liście "przyjacielem", lecz po prostu"kontaktem"; jeśli potraktujemy LinkedIn, Facebook czy GoldenLine tak, jak traktujemy naszwizytownik - to powyższe argumenty tracą dość mocno na znaczeniu.

Tak, czy siak, warto rzucić na artykuł okiem. Znajdziecie go tutaj.




Marek Hyla

INTERFEJSY 13 kwietnia 2010

Im dłużej korzysta się z rozwiązań informatycznych - tym większe człowieka ogarnia zdumienie jak

uzmysłowi sobie zmiany, jakie dokonały się w tej dziedzinie. Jedna z najbardziej zdumiewającychrewolucji, jakie miały miejsce przez ostatnie 25 lat (tyle pamiętam - więc o takiej perspektywie będępisał) dotyczy interfejsów - a więc sposobów i metod, w jakich człowiek komunikuje się zkomputerem.

Zarówno dla tych, którzy pamiętają ostatnie ćwierć wieku, jak i dla tych, którzy takiej szansy nie mieli- dokonam krótkiej rekapitulacji.

Początek lat osiemdziesiątych - to czas kart perforowanych. Człowiek "mówił" do komputera językiem dziurek w karcie (a w zasadzie - w pliku czasami setek kart), które poprzez odpowiedniedziurkarki oraz czytniki, na zasadzie impulsów budowały zasoby informacyjne przekazywane dokomputera. Nie muszę dodawać, iż umiejętność posługiwania się komputerem była wtedy niemalże

tożsama z magią, a studia informatyczne były traktowane jako swego rodzaju dziwactwo i sztuka dlasztuki.

W połowie lat osiemdziesiątych pojawia się komputer osobisty. Jego elementem jest klawiatura orazmonitor, które stają się podstawowym elementem komunikowania się z komputerem. Dziękiklawiaturze mówimy do komputera. Dzięki monitorowi - komputer mówi do nas. Monitor ten nie ma,oczywiście, wiele wspólnego z obecnymi monitorami - to bardziej monochromatyczne urządzenia dowyświetlania liter, niż rozwiązania służące do wizualnego komunikowania się z człowiekiem. Mimo to- zestaw ten stanowi rewolucję na styku człowiek-maszyna. Gdzieś w tej okolicy pojawia się również idźwięk - początkowo są to raczej żałosne piśnięcia, niemniej również i one służą do komunikowania.

Teoretycznie na pierwszą połowę lat 80-tych przypada również debiut myszki. W praktyce jednakurządzenie to upowszechnia się dopiero pod koniec tej dekady. Apple jest prekursorem, ale podstrzechy mysz trafia razem z falą komputerów domowych (Amiga, Atari ST). Te komputery wytyczająteż nową jakość w zakresie komunikacji wizualnej (niespotykana jak na tamte czasy rozdzielczość ipaleta kolorów) oraz dźwiękowej (przetworniki pozwalające na symulowanie wysokiej jakościwielokanałowego dźwięku). Komputer staje się wtedy prawdziwie domowym - służąc zarówno dopracy jak i zabawy, ale także popularyzując ideę "inteligentnej" maszyny, z którą wchodzimy winterakcję (z którą jest sens komunikowania się).

Jak już jesteśmy przy grach - to lata 80-te ubiegłego wieku to czas joysticka. Pady (tak popularne jakourządzenia służące do kontroli gier) stają się popularne dopiero na przełomie wieków.

Ostatnie lata to rozwój nowych firm komunikowania się z komputerem. Są to formy znacznie bardziejangażujące człowieka (takie jak np. pilot do konsoli Wii), urządzenia do śledzenia ruchu człowieka(projekt Natal), czy też nowe interfejsy dotykowe funkcjonujące nie tylko w sferze miejsca kliknięcia,ale również gestu, orientacji przestrzennej, wyrażonej ruchem intencji (Microsoft Surface, IPad). Torównież czas powstawania różnego rodzaju interfejsów funkcjonujących w domenie bliskiejkomunikacyjnej naturze człowieka: rozpoznawania głosu oraz (syntezy mowy(text-to-speech, speech-to-text ), rozpoznawania obrazu (pisałem o tym w kontekście rozpoznawania mimiki ludzkiej tutaj),botów (tutaj).

I tak jak 20 lat temu komputer stał się prawdziwie domowym, dziś staje się prawdziwie personalnymurządzeniem.

Porównajmy teraz to, czym dysponujemy dziś, z metodami, które były dostępne 25 lat temu. O ileżwięcej możliwości (również w domenie edukacyjnej) dają nam obecnie dostępne urządzenia. O ileż

prościej zaprząc je do pracy, do analizy danych, do ich skutecznego zaprezentowania, do agregowaniadanych i informacji w efektywne formy.




Marek Hyla

O ileż skuteczniej można zaangażować człowieka we współpracę z komputerem. O ileż ta współpraca jest pełniejsza, skuteczniejsza. O ileż łatwiej komunikować się nam z maszyną przy wykorzystaniutych najnowszych form interfejsów.

Aż strach się bać jak świat w tym zakresie będzie wyglądał za kolejne 25 lat...




Marek Hyla

WPŁYW NA NASZE DECYZJE...30 kwietnia 2010

... coraz częściej mają opinie innych osób. Tradycyjna reklama staje się coraz mniej efektywna -uczymy się świata, poznajemy nasze otoczenie, wybieramy treści w Internecie, dokonujemy decyzjizakupowaych coraz częściej w oparciu o opinie osób, którym ufamy.

To zaufanie też oczywiście się zmienia - uczymy się ufać osobom, których nie widzieliśmy na oczy, aktóre, poprzez różne działania na to zaufanie zapracowały. Tworzymy sieci wirtualnych relacji (siecispołeczne) oparte o różne rozwiązania - LinkedIn, Twitter, GoldenLine, etc. Fakt bycia członkiemtakiej społeczności już wpływa na poziom zaufania, którym jesteśmy gotowi obdarzyć daną osobę. Nadowód tej tezy przykład - kilka miesięcy temu sprzedałem jeden z elementów wyposażenianurkowego obcej osobie (poznanej poprzez GoldenLine) za dość spore pieniądze wysyłając tenprzedmiot za pobraniem pocztą. Ani kupujący, ani ja nie mieliśmy żadnych oporów, by w ten sposóbtę transakcję przeprowadzić. Ale nie o tym chciałem... :)

Forrester przeprowadził badania związane z kształtowaniem się naszych decyzji zakupowych podwpływem opinii innych. Czy wiecie, że za pośrednictwem sieci generowanych jest ponad 500miliardów takich opinii (influence impressions) rocznie? Ciekawie wygląda podział pomiędzynarzędzia, które wykorzystywane są do kształtowania tychże opinii - prym wiedzie, a jakże, Facebook(inne mechanizmy znajdziecie w artykule z serwisu Mashable, który krótko opisuje te badania - link

jak zwykle znajdziecie na dole tekstu).

Badanie dokonało również kwalifikacji na trzy typy osób/środowisk wywierających wpływ na naszedecyzje sugerując również drogi ich "wzbudzenia" (wykorzystania do naszych, marketingowychcelów). Artykuł jest krótki (to raczej inspiracja) więc nie będę go tutaj streszczał polecając go raczejWaszej uwadze w oryginale tutaj.




Marek Hyla

GENIALNY PRZYKŁAD ZDALNEJ PREZENTACJI...1 sierpnia 2010

... autorstwa RSAnimate o bardzo ciekawej (nota bene) treści dostałem ostatnio od jednej z moichkoleżanek.

Wpierw o formie - rzućcie okiem tutaj i popatrzcie jak dynamiczna i angażująca (mimo brakuinteraktywności!) jest ta prezentacja. Jak osoba prezentująca treść operuje głosem (szczególnie podkoniec). Jak wiele wnosi w przekaz ilustrowanie opowieści sugestywnymi rysunkami i jak dzięki temuzapada w pamięć jej zawartość. Jak estetyczne/fajne jest wykonanie wizualizacji. Jak kompletny jestprzekaz wizualny - spróbujcie wyłączyć na dłuższą chwilę głos i zastanówcie się czy zrozumieliścieprzekaz; potem przewińcie do tyłu i posłuchajcie, czy tak faktycznie było...

Teraz o treści... Rzecz dotyczy motywowania ludzi. Pokazuje (w oparciu o badania naukowców z MIT,Carnegie Mellon oraz University of Chicago, że pieniądze niekoniecznie są najlepszym motywatorem(co więcej - że w niektórych zadaniach/profilach działania pieniądze są złym motywatorem, gdyżwięcej kasy oznacza niższą efektywność). Przedstawia różne motywacje ludzie odwołując się np. doruchu kształtującego rynek open source, creative commons oraz zasoby w domenie publicznej.

Materiał jest perełką - zdecydowanie warto poświęcić 10 minut na zapoznanie się z prezentacją.




Marek Hyla

WSZYSTKO JEST GRĄ...8 września 2010

Tę tezę (w dość przekonujący sposób) próbuje udowodnić Seth Priebatsch podczas kolejnego,

ciekawego wystąpienia opublikowanego na witrynie TED.Seth określa pierwszą dekadę XXI wieku mianem dekady społecznościowej (social decade),prognozując, iż kolejna będzie dekadą gier (game decade). Pod pojęciem gry autor rozumie przy tymniekoniecznie coś w co gramy na ekranie komputera czy na planszy, ale cały zestaw działań ludzkich,które podporządkowane są pewnym regułom... Regułom mającym na celu rywalizację, dążenie docelu, osiągnięcie jakiegoś statusu, etc.

Prymitywnym przykładem takiej gry są... programy lojalnościowe funkcjonujące na stacji benzynowej,czy w sklepie. Zbieramy w nich punkty, dążymy do osiągnięcia jakiegoś pułapu (cel) po to, by dostaćcoś w zamian. Gra w tym rozumieniu wpływa na nasze zachowania (influence of behaviour ) - jest więcpewnym narzędziem zmieniającym sposób, w jaki żyjemy.

Podczas wystąpienia Seth przedstawia 4 formy gier, które spotykamy na codzień, i które mogąmodelować nasze zachowania. Każda forma obudowana jest ciekawymi przykładami.

Kolejne ciekawe, dające do myślenia wystąpienie na TED. Polecam Wasze uwadze tutaj.




Marek Hyla

INNOWACJE A.D. 201011 października 2010

The Wall Street Journal ogłosił swoją coroczną listę

największych innowacji roku. Lista liczy tym 49 pozycjii jest podzielona na 17 różnych kategorii

tematycznych. Ponieważ szereg innowacji może mieć spore odniesienie do świata edukacji i szkoleńpostanowiłem wypunktować i opisać kilka z nich na blogu. Link do artykułu z pełną listą, jak zwykle,na dole...

Firma Lightfleet zdobyła nagrodę w kategorii "Systemy komputerowe" za nową metodę przekazudanych pomiędzy procesorami opartą o transmisję laserową. Jeśli wejdzie do użytku - spodziewajmysię szybszego przetwarzaniach w centrach danych i farmach serwerów.

Industrial Technology Research Institute zdobył nagrodę w kategorii "Elektronika konsumencka" zaswoje rozwiązanie pod nazwą FlexUPD. To nic innego jak giętki, elastyczny, kolorowy ekran

komputerowy grubości niewiele większej od zwykłej kartki. Jeśli wejdzie do użytku - spodziewajmysię lżejszych i większych urządzeń mobilnych; także otworzy to drogę do ciekawych rozwiązań zzakresu elektronicznego papieru. W tej kategorii "mniejszą" nagrody dostała też Nokia za swojerozwiązania z zakresu "rzeczywistości rozszerzonej" (augmented reality ) pod nazwą "Point&Find ".

Firma Vidyo otrzymała główną nagrodę w kategorii "Internet/Sieć szerokopasmowa" za nowątechnologią prowadzenia wideokonferencji opartą o innowacyjny system kodowania danychpozwalający na uzyskanie wysokiej jakości przekazu mimo braku dedykowanych łączy. Może toposkutkować rozwojem metod komunikacji przez urządzenia zarówno przez urządzenia stacjonarne,

jak i mobilne. W tej kategorii nagrodę dostał też Microsoft za swoją nową technologię zarządzania iwizualizacji masywnych danych, nazwaną Pivot (patrz też wystąpienie na TED przedstawiającerozwiązanie tutaj).

Firma Liquid Robotics wygrała konkurencję w kategorii "Roboty" opracowując maszynę, która poruszasię po morzach będąc napędzaną przez morskie fale. Porusza się, oczywiście, w sposób kontrolowany(a nie dryfuje...).

Kategorię "Półprzewodniki" zawojowała firma InVisage Technologies, która opracowałapółprzewodzące nanokryształy. Stosując je w sensorach obrazu aparatów fotograficznych możemykilkukrotnie poprawić ich jasność, a tym samym jakość wykonywanych zdjęć. Spodziewajmy się więcznacznego poprawienia jakości zdjęć - szczególnie wykonywanych "małymi" aparatami (np.umieszczonymi w telefonach komórkowych).

W kategorii "Oprogramowanie" na łeb pobiła wszystkich firma Unity Technologies, której produkt,pod nazwą "Unity 3" służy do prostego opracowywania zaawansowanych gier na różne platformysprzętowe (również mobilne).

Firma Ubiquisys wygrała kategorię "Bezprzewodowe" za opracowanie femtokomórki - domowegoprzekaźnika sieci komórkowej. Dzięki niej zapomnimy o braku zasięgu sieci komórkowej w budynkach(również prywatnych domach, czy mieszkaniach)... Cena - poniżej 100 USD... W tej kategoriidoceniona też została firma Pyxis Mobile, która opracowała uniwersalną platformę do tworzeniaaplikacji na smartfony. Projektujesz raz - możesz sprzedawać na wszystkie urządzenia dostępne narynku (przynajmniej taka jest idea...).

Oprócz wymienionych na liście jest jeszcze szereg innych, ciekawych innowacji z dziedziny np.zdrowia, ekologii, czy też energii. Artykuł z opisem znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

OPEN IDEO - POMYSŁY NA UCZENIE W KRAJACHROZWIJAJĄCYCH SIĘ10 listopada 2010

Firma IDEO to jeden z liderów rynku innowacji na świecie...Interesujące w ich działalności jest to, iż (opróczdziałań stricte biznesowych) zajmują się również ciekawymiwyzwaniami o charakterze globalnym. Te działania są

realizowane non-profit...

Od jakiegoś czasu IDEO sięga do potencjału społeczności budując koncepcje w oparciu omechanizmy crowd-sourcingu. Realizuje to poprzez witrynę Open Ideo. Sięgnijcie do niej i poznajcienowe wyzwanie, nad którym trwają prace. Jeśli będziecie mieli pomysł - podzielcie się nim i opiszciego.

Rzućcie też okiem na wyniki zamkniętych już prac koncepcyjnych, z których jedne mają ścisły związek

z tematyką naszej społeczności (pod nazwą "W jaki sposób możemy zwiększyć dostępność narzędzi iusług szkoleniowych w krajach rozwijających się?").

Wyniki prac globalnej społeczności (zrzeszającej przedstawicieli ponad 100 krajów) powstało 269inspiracji, które zostały skonceptualizowane w postaci 106 idei, które to przeszły proces ewaluacjioraz dodatkowego rozwoju. Z tych idei wybrano 40 finalnych koncepcji (short-lista), w oparciu októre wyselekcjonowano 10 pomysłów, które będą być może wdrażane w życie.

Co jest efektem pracy? "Guy with a projector ", "Storytelling on wheels", czy "Centralized English-language training" brzmią dość ciekawie... Rzućcie okiem tutaj... Być może uznacie, że w niektórychideach nie ma nic świeżego, a może zapłodnią Was jakiś nowych pomysłem?&

Sięgając tutaj możecie też ściągnąć PDFowe podsumowanie całego przedsięwzięcia wraz z opisemmetodologii pracy oraz najlepszych idei.




Marek Hyla

INNOWACJE A.D. 20117 lutego 2011

Trzy miesiące temu pisałem o najbardziej innowacyjnych rozwiązaniach według Wall Street Journal.

Dziś, na zupełnie innej liście innowacji postaram się znaleźć inspiracje dla świata szkoleń i rozwoju.Lista została opublikowana w postaci prezentacji i umieszczona na SlideShare. Link do oryginalnegodokumentu znajdziecie, jak zwykle, na dole. Autorem tej prezentacji jest Ann Mack (Director od Trendspotting, JWT Worldwide). Zawiera 100 rozwiązań, modeli, idei, które, według autorki staną sięistotnymi elementami naszego życia w najbliższym roku.

Przeglądając tę listę znalazłem szereg pozycji, które mogą odegrać istotną rolę w sposobie, w jaki sięuczymu. Oto te "perełki" (będę je oznaczał numerami z prezentacji)...

3. Idea "App" dla wszystkich typów komputerów

App Store (sklep z oprogramowaniem, które można natychmiastowo nabyć poprzez sieć) zaczyna

wykraczać poza urządzenia mobilne. Szybki dostęp do inteligentnych danych (czym innym jest takaaplikacja jak nie pewnym zasobem danych osadzonych w pewnej logice?) staje się coraz bardziejpożądanym modelem rozszerzania funkcjonalności urządzeń. Dziś Apple (App Store for Mac) czyGoogle (Chrome Web Store) otwierają swoje sklepy. Jutro - kto wie? - być może takie sklepy zostanąotwarte przez producentów lodówek, czy pralek... Nie śmiejcie się - kilka dni temu dostałem e-maila zinformacją, iż mogę uaktualnić oprogramowanie swojego aparatu fotograficznego (przez sieć -oczywiście).

5. Aplikacje dla samochodów

Powyższy mechanizm już jest stosowany w autach. Póki co komputery instalowane w samochodach

służą do ich diagnostyki. Już "za chwilę" ich funkcje będą jednak rozszerzane przez oprogramowaniemożliwe do ściągnięcia/kupienia w sieci. Jakie pomysły przyjdą do głowy ich twórcom?

14. oraz 18. Zmiana definicji książki

E-booki zrobiły już swoje w kontekście formy i sposobu, w jakim z treści korzystamy. Dzisiejszewykorzystanie e-booków można jednak nazwać "innowacją 1.0" (robimy to samo tylko inaczej).Autorka opracowania wieszczy "innowację 2.0" w tej dziedzinie (robimy co innego; kreujemy nowymodel działania) wskazując na nowe możliwości jakie wynikają z elektronicznej formy treści (krótkieformy, bardziej interaktywne formy, etc.).

22. Upadek kasy (w rozumieniu: "coraz mniejsza rola kas służących dorejestrowania zapłaty")

Nie dotyczy to wprawdzie szkoleń, ale nie mogę się powstrzymać... O sposobie obsługi klienta orazrealizacji płatności pisałem już tutaj. System realizacji transakcji bez kas jest już produktemwdrażanym przez Apple'a w innych firmach! Przetestowali na sobie - działa - więc budują na nimbiznes... Tym ciekawszy, że istotnym jego elementem są rozwiązania mobilne przez nich samychprodukowane.

25. oraz 28. Strefy ciszy cyfrowej oraz pomaganie w wychodzeniu z nałogucyfrowego

Wszechobecny dostęp do Internetu, natłok informacji, szum medialny stają się coraz bardziejuciążliwym czynnikiem naszego życia. Coraz więcej osób, firm i instytucji dojrzewa do tego, by




Marek Hyla

wprowadzić miejsca/godziny, w których ludzie będą mogli oderwać się do tych czynników. Corazwiększym problemem są też uzależnienia od Internetu, mediów czy kanałów komunikacji - wedługautorki musimy nauczyć się walczyć z tym zagrożeniem.

26. Rosnąca potrzeba opracowania (uaktualnienia) netykiety

Według badań - 11% osób poniżej 25 roku życia uważa, że nie ma nic złego w tym by przerwaćmiłosne uniesienia po to, by sprawdzić pocztę elektroniczną. Pisałem tutaj o dziwnych zachowaniachludzi w restauracji (WARS wprawdzie, ale jednak...), w której ważniejsze było odebranie telefonu niżzjedzenie posiłku w ciepłej postaci. Nie potrafimy dostosować kanonu naszych zachowań do szybkozmieniających się warunków życia - to prosty fakt. Mam nadzieję, że uda nam się coś z tym zrobić.

27. Cyfrowe mapy wnętrz

Coraz więcej dużych galerii handlowych, lotnisk, centrów konferencyjnych itp. udostępnia narzędziapozwalające na telefonie komórkowym sprawnie nawigować po złożonych architektonicznieprzestrzeniach. Pozwala to na szybszą i sprawniejszą realizację celów przyświecających

indywidualnym odbiorcom usług.

30. Wypożyczalnie książek elektronicznych

Książki elektroniczne będzie można nie tylko kupić, ale także wypożyczyć. Amazon od końca 2010roku miał rozpocząć realizację tego typu usług. Czy wiecie, czy tak stało?

31. Profilowanie przekazu

Pamiętacie scenę z filmu "Raport mniejszości", w której Jon Anderton wchodzi do sklepu, a tam jestpersonalnie witany i zachęcany do zakupu? W Japonii funkcjonują już billboardy, które rozpoznająpłeć przechodzącej właśnie osoby oraz odpowiednio dostosowują przekaz marketingowy. Treść

stanie się wkrótce automatycznie personalizowana.

43. Bariera dla prywatności

Każda informacja może być znaleziona w sieci. Google Maps wyposażone w Street View, WikiLeaks,Foresquare - to tylko przykłady serwisów, które mogą w istotny sposób naruszyć naszą prywatność.Autorka przewiduje konieczność podjęcia dyskusji gdzie jest granica publikowania wszystkiego, co dasię opublikować... Pytanie - czy w ogóle da się ją wytyczyć?

44. Łączenie tego co wirtualne z tym co realne

Zauważalnym trendem jest chęć wyciągania tego, co toczy się wyłącznie w przestrzeni wirtualnej do

świata realnego. Czyżby człowiek nie mógł się jednak obyć bez drugiego (żywego!) człowieka?

49. Mobilny monitoring stanu zdrowia

Aplikacje i urządzenia mobilne będą coraz lepiej pilnować naszych dobrych nawyków, monitorowaćparametry naszego życia i, w razie czego, informować służby ratunkowe o zagrożeniach.

52. Mobilne blogowanie...

... urośnie wraz z rosnącą liczbą smart-phonów dostępnych w naszych kieszeniach oraz rosnącąpenetracją mobilnego dostępu do sieci.




Marek Hyla

56. oraz 88. Komunikacja zbliżeniowa (NFC - Near Field Communication)

NFC działa na odległość do 10 centymetrów. Pozwala na komunikowanie sie urządzeń ze sobą (np. byuregulować płatność, by wymienić się wizytówkami, bądź by przesłać dane). NFC stanie się mocnoeksploatowaną technologią mobilną wspierającą nasze życie.

64. Emeryci w pracy

Wszyscy to wiemy - wydłużające się okresy pracy wymuszane są dłuższym życiem oraz starzejącymisię społeczeństwami. W konsekwencji - osoby, które jeszcze niedawno planowały emeryturę będąpracować dłużej. Niektórzy, zachęceni przez pracodawców, wrócą też do pracy już po przejściu naemeryturę.

70. Współdzielenie samochodów

To ciekawy trend, który wymaga zbudowana zupełnie nowego poziomu zaufania wspołeczeństwach... Jedziesz do pracy samochodem i Twoje auto "nudzi się" na parkingu przez 8

godzin. Czemu ktoś, kto akurat potrzebuje pojechać z miejsca, w którym pracujesz w inne miejsce iwrócić nie mógłby skorzystać z Twojego auta? No właśnie - czemu?

76. Samozasilające się urządzenia

Perpetum Mobile? Niekoniecznie - jakąś formę energii trzeba tym urządzeniom dostarczyć... Ważne jednak jest to, iż nie będą musiały być podpięte do prądu ani nie trzeba też będzie wymieniać w nichbaterii.

79. Lepsze aparaty fotograficzne w telefonach

Są coraz lepsze - będę jeszcze doskonalsze. Pozwoli to na, hmmm, wygenerowanie jeszcze większego

strumienia danych tworzonych społecznościowo i zawali nas jeszcze większą lawiną informacji. Cóż -taka karma...

80. Palenie w odwrocie

Hurra!!!

82. Monitorowanie sieci społecznych

Kontrola tego, co dzieje się w sieciach społecznych jest jednym z postulatów legislacyjnych KongresuUSA. Monitoring ten ma, w zamierzeniu, zapobiegać różnego rodzaju przestępstwom (z terroryzmemwłącznie).

84. Prywatne podróże kosmiczne...

... które będą oferowane przez Virgin Galactic.

87. Tablety dla dzieci

W grupie dzieci od 6 do 12 tablet znajdował się na szczycie listy gwiazdkowych życzeń. Nic dziwnego,iż planuje się wypuszczenie na rynek urządzeń dedykowanych tej właśnie grupie docelowej.

90. Powrót do korzeni

Nowe urządzenia sprawiają, iż pewne (wydawałoby się - zanikające) umiejętności czy idee znów stająsię ważne. Na tablecie znów piszemy palcem (zamiast posługiwać się klawiaturą), na tymże samym




Marek Hyla

tablecie gry (takie jak np. Scrabble czy Risk) nabierają nowego blasku. Książki też mogą wyglądaćzupełnie inaczej więc i czytanie nabiera zupełnie innego wymiaru.

93. Transmedialność

Nowe media dają szansę na mówienie w wielu przestrzeniach - pozwalają łączyć ze sobą

doświadczenia i odczucia. Dają szansę na tworzenie przestrzeni, w której różne formy przenikają siędostarczając znacznie doskonalszego efektu.

97. Videorozmowy

Najnowocześniejsze aparaty telefoniczne oraz coraz wydajniejsza infrastruktura pozwalają nam jużnie tylko rozmawiać ze sobą poprzez łącza mobilne, ale także się widzieć. W domenie komunikacji(szczególnie tej nastawionej na szkolenia i rozwój) może być to bardzo efektywnym mechanizmem.

100. YouTube jako gigant medialny

YouTube, w porównaniu nawet do tych największych graczy na rynku mediów, staje się dominującympodmiotem. Ta dominacja ma pogłębiać się także i w roku 2011.

Uff - to tyle.

Prezentację z kompletną listą znajdziecie tutaj. Znajdziecie w niej jeszcze szereg innych, ciekawychtrendów.




Marek Hyla

OBRAZ ŚWIATA 201125 lutego 2011

Niewielu z Was pamięta zapewne wpis z października 2008 roku, w którym,

w oparciu o książkę "Pocket World in Figures 2009" opisałem kilka ciekawychspostrzeżeń wynikających z danych statystycznych. Kilka dni temu, z tegosamego źródła (The Economist Intelligence Unit ), i z tego samego powodu(udział w jednym z nadań prowadzonych przez EIU) dostałem najnowsząedycję tej książki. Znów więc podzielę się z Wami kilkoma przemyśleniami natemat świata...

[Przemyślenia są zupełnie wyrywkowe - piszę, co mnie zainspirowało,zaciekawiło...]

Demografia

Polska w roku 2008 była 34 krajem pod względem liczby ludności na świecie(38 milionów osób). Jesteśmy jednocześnie na 15 pod względem lukidemograficznej (raptem 18 krajów ma ujemny przyrost naturalny - wśród

nich Polska. Jesteśmy na 42 miejscu pod względem mediany wieku (38.2 lata - "pocieszające" jest to,że np. Niemcy mają 44.3) i na 36 miejscu pod względem odsetka osób powyżej 60 roku życia (19.4%).

Pomyślmy jak wpłynie to na kwestie związane z liczbą rąk do pracy? Emeryturami (przy obecnychzmianach w systemie)?

Rozwój

Na liście najszybciej rozwijających się miast na świecie na 46 pozycji 13 znajduje się w Chinach. Nie

ma na niej ani jednego, które byłoby w Europie, Australii bądź w którejkolwiek z Ameryk (tylko Azja iAfryka). Z kolei na liście najwolniej rozwijających się miast dominują te z rozwiniętych regionówświata (w tym m.in. Kraków: 18 na liście z tendencją do "zwijania się" na poziomie -0,5% orazWarszawa: 30 na liście z lekką tendencją do wzrostu na poziomie 0,5%).

Pomyślmy jaką nieprawdopodobną dynamikę wzrostu biznesowego, społecznego, przemysłowego,itd. notują i notować będą w ciągu najbliższych lat kraje uznawane wciąż za nierozwinięte?

Gospodarka

Polska jest wprawdzie 18 kraje na liście przychodu narodowego brutto (GDP), ale już jak policzyć tęwartość na głowę mieszkańca to nie mieścimy się w pierwszej siedemdziesiątce... Jesteśmy

jednocześnie krajem z największym długiem zagranicznym wynoszącym ponad 200 miliardówdolarów (co ciekawe - na liście tej nie są uwzględnione kraje rozwinięte...).

Ciekaw jestem czemu nie ma liście krajów rozwiniętych? Czyżby zajęły całą górę listy?

Jakość życia

Polska ulokowana została na 39 miejscu pod względem Human Development Index - parametruobliczanego w oparciu o szereg kryteriów związanych z jakością i długością życia orazwyedukowaniem społeczeństwa.




Marek Hyla

Innowacyjność

Polska nie mieści się na liście 24 najbardziej innowacyjnych krajów. Nie ma jej też na liście 24 krajówo najwyższych zdolnościach adaptacji nowych technologii. Próżno nas też szukać na liście 25 krajówinwestujących najwięcej w badania i rozwój.

Infrastruktura

Co ciekawe - z ponad 386 tysiącami kilometrów dróg jesteśmy na 16 miejscu na świecie i dopiero (?)na 26 jeśli chodzi o zatłoczenie na drogach... Pewnie z powodu tego, że jesteśmy dopiero na 30miejscu jeśli chodzi o liczbę aut na 1000 mieszkańców (raptem... 393 sztuki). Pomimo tego, że mamyprawie 20 000 km torów (co daje nam 14 miejsce na świecie) próżno szukać Polski na liście 24 krajów,w których przewozi się najwięcej pasażerów koleją.

Ilość jest ważna czy może jakość? Oto jest pytanie...

Turystyka

Nie wiem, czy wiecie, że w roku 2008 więcej turystów przyjechało do Polski, niż do Egiptu... Polskama pod tym względem 19 miejsce na świecie, a Egipt - dopiero 20. Prym wiedzie Francja, któraugościła mniej więcej 5 razy tyle turystów co Polska. Najwięcej kasy z turystyki zbierają jednak StanyZjednoczone (10 razy tyle co Polska).

Mamy potencjał, ale chyba nie potrafimy go wykorzystać. Może EURO nam choć trochę pomoże?

Zdrowie

Jesteśmy na niechlubnym, 9 miejscu, pod względem umieralności na raka (177 osób na 100 000mieszkańców). Nasze towarzystwo? Armenia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kazachstan... Ale też (comnie zdziwiło) - daleko przed nam są Węgry, a niedaleko za nami - Dania... Jesteśmy na 34 miejscu

pod względem łóżek szpitalnych (5.2 na 1000 mieszkańców). Japonia ma prawie 3 razy więcej - alegeneralnie nie wygląda to (w statystykach) źle...

8 miejsce na liście spożycia napojów alkoholowych też nie wygląda najfajniej...

Internet i komunikacja mobilna

Pod względem dostępu do nowoczesnych technologii komunikacyjnych jesteśmy takim kiepskimśredniakiem. Wprawdzie penetracja telefonów komórkowych wynosi 115.3 (czyli na 100mieszkańców jest aktywnych 115 kart SIM), ale daje to raptem 39 miejsce. 40 miejsce mamy na liściepenetracji komputerów, a na liście penetracji szerokopasmowego Internetu - miejsce 31.

Ochrona przyrodyNo i na koniec - jesteśmy na 24 miejscu pod względem areału objętego przez państwo ochronąśrodowiska (parki narodowe, Natura 2000, itp.).

Nie wiem, czy cieszyć się z tego, czy martwić - bo zależy to od punktu widzenia (mieszkańcy Augustowa mają coś na ten temat na pewno do powiedzenia...

Moja konkluzja

Jesteśmy średniakiem. Nawet powiedziałbym - że takim słabym średniakiem. W zasadzie - nie mamysię czym chwalić, bo nawet jak w czymś tkwi nasz potencjał, to nie do końca potrafimy go

wykorzystać.




Marek Hyla

To, oczywiście, moja subiektywna ocena danych statystycznych (które, jak wiadomo, są największymkłamstwem), ale, cóż, tak poprzez pryzmat liczb można odbierać nasz kraj.




Marek Hyla

INNOWACJE28 lutego 2011

Magazyn Fast Company opublikował właśnie listę 50 najbardziej

innowacyjnych firm roku 2011. To, oczywiście, lista stworzona wsposób subiektywny, niemniej na pewno warto rzucić na nią

okiem.

Spróbuję pokrótce przeanalizować ją pod kątem technologii, które mogą wspierać szeroko rozumianedziałania rozwojowe zwracając uwagę na wybrane firmy znajdujące się na liście.

Numer 1 - Apple

Prymat na liście absolutnie nie z powodu zamieszania, jakie na rynku zrobiły IPhone, czy IPad (choć teurządzenia też wspaniale mogą być wykorzystanie do szkoleń, rozwoju i edukacji), ale przedewszystkim z powodu modelu biznesowe wspierającego ludzką kreatywność, crowdsourcing, wymianę

dóbr między osobami w skali globalnej.

Numer 2 - Twitter

Prawie rok temu (tutaj) pisałem o przekroczeniu przez Twittera 10 miliardów wpisów. W 2010 rokuprzekroczona została liczba 200 milionów użytkowników. Z serwisu, o którym mówiło się, że służy doinformowania o przypaleniu jajecznicy Twitter stał się narzędziem do inspirowania, dzielenia sięwiedzą i informacjami, szybkiego komunikowania się w zsieciowanym środowisku.

Numer 3 - Facebook

Facebook ma 600 milionów użytkowników i jest wart 50 miliardów dolarów. Chyba jednak ma

jednocześnie problem - jeszcze rok temu na miejscu pierwszym dziś staje się środowiskiem bezwyraźnego pomysłu na przyszłość. Mimo to z pewnością można traktować go jako narzędzie wymianyinformacji, komunikowania się, budowania wiedzy o otoczeniu.

Numer 6 - Google

Google też spadł o dwa miejsca. Firma ta najwyraźniej szuka sobie nowego miejsca na rynku (pomysłyna produkcję samochodów kierowanych przez roboty, itp.). Wciąż jednak biznes wyszukiwarkowy jestich głównym - a ten, jak wiemy, jest źródłem oświecenia miliardów ludzi na ziemi ("kto odpowiadałna te wszystkie pytania przed erą Google?").

Numer 7 - Dawning Information IndustryNie znacie takiej firmy? Nic dziwnego. To firma... chińska, która (przy wsparciu amerykanów)zbudowała najszybszy superkomputer na świecie (2,57 petaflopów, czyli 2,57 kwadrylionów operacjina sekundę). Moment, w którym komputer stanie się mądrzejszy od człowieka nadchodzi wielkimikrokami...

Numer 8 - Netflix

Firma, która w USA zarżnęła (dosłownie) wypożyczalnie budując model udostępniania filmów poprzezsieć. Netflix jest przykładem rewolucji jaka nastąpi w zakresie dostępu i wykorzystania treścifilmowych przy wykorzystaniu Internetu. W jaki sposób wpłynie to na procesy edukacyjne i

szkoleniowe?




Marek Hyla

Numer 9 - Zynga

Nie wiem, czy znacie firmę, ale na pewno znacie jej produkty. Gry społecznościowe (FarmVille,CityVille, itp.) to produkty właśnie tej firmy. Gry odgrywają coraz większą rolę w naszym życiu. Wrozwoju, edukacji, szkoleniach również.

Numer 10 - Epocrates

Tej firmy na pewno nie znacie... A robi niezwykle ciekawą, z edukacyjnego i praktycznego punktuwidzenia produkt - rozwiązanie, które pozwala w trybie on-line (również mobilnie) umożliwićprecyzyjne określenia dawkowania leków. Firma planuje również uruchomienie internetowegosystemu zarządzania parametrami zdrowia pacjentów. Czy takie rozwiązanie można nazwać e-learningowym? W sumie - to nic innego jak dedykowany system wsparcia na stanowisku pracy (EPSS -Electronic Performance Support System), który wchodzi do szeroko rozumianego portfela narzędzi e-

learningowych.

Numer 12 - ARM

ARM to producent procesorów wykorzystywanych w urządzeniach mobilnych. Bez tej firmy sukcesIPhona, IPada, czy Kindle'a nie były możliwy. Czy świat szkoleń skorzysta z innowacji ARMa? Napewno!

Numer 15 - Foursquare

Fousquare umieszczona została na liście najbardziej innowacyjnych rozwiązań roku 2009przez ReadWriteWeb(pisałem o tym już tutaj). Wtedy była to bardziej ciekawa idea. Dziś jest torozwiązanie, które pozwala nam sprawniej poruszać się po świecie dzięki potencjałowi społeczności(folksonomia) oraz technologii mobilnych.

Numer 18 - HuaweiKolejna firma rodem z Chin. Huawei to lider w zakresie technologii LTE (Long-Term Evolution), którapozostawia daleko w tyle technologie mobilne określane mianem 3G oraz 4G. Dzięki LTE możliwebędzie mobilne korzystanie z masywnych danych (film HD na komórce oglądany on-line? czemunie...).

Numer 24 - LinkedIn

LinkedIn ma 90 milionów użytkowników. I chyba nie ta liczba jest jego wartością, ale fakt, iż serwisten stał się wydajnym mechanizmem rekrutacyjnym, wymiany inspiracji (integracja z Twitterem),kojarzenia biznesów. Wartość szkoleniowa? Chyba niewielka - ale z sentymentu (sam używam)opisuję...

Numer 29 - IBM

Na liście umieszczony z powodu badań nad sztuczną inteligencją - bo jakże inaczej nazwać prace nakomputerem Watson, który wsławił się wygraniem w Jeopardy (u nas Va Banque) z najbardziejutytułowanym zawodnikiem w USA?

Numer 31 - Double Negative

Kilkanaście lat temu naszą wyobraźnią władała firma Industrial Light & Magic. Dziś Double Negative

(producent efektów specjalnych do takich filmów jak ostatnia część Harrego Pottera, Iron Man 2, czyIncepcja) poszerza naszą wyobraźnię.




Marek Hyla

Numer 37 - Microsoft

... za Kinect. Za stworzenie z ludzkiego ciała kontrolera do gier. Za nową wizję interfejsu pomiędzyczłowiekiem i maszyną. Za zaangażowanie człowieka w procesie interakcji z maszyną. Takiezaangażowanie może mieć kolosalne znacznie dla efektywności procesu edukacyjnego.

Numer 40 - Voxiva

Voxiva uczy. Jej rozwiązania realizują mobilne działania coachingowe nakierowane na różne grupyodbiorców mających ściśle zdefiniowane potrzeby (bóle) - jak np. kobiety w ciąży, palacze, osobychore na cukrzycę. Pomaga analizować, podejmować właściwe decyzje, mobilizuje, wspiera.

Jak widać - wiele rzeczy kojarzy mi się z edukacją, rozwojem i szkoleniami... :) Ciekawe jest to, iżpierwsza dziesiątka najeżona jest firmami, które odgrywają w tym świecie dużą rolę. Czyżbyśmyfaktycznie wkraczali w erę, w której wiedza i umiejętności są największym skarbem?




Marek Hyla

RAY KURZWEIL...9 marca 2011

... powiedział kiedyś "To co 25 lat temu mieściło się w budynku, dziś mieści się w Twojej kieszeni; to

co dziś mieści się w kieszeni za 25 lat zmieścić się w komórce Twojego ciała".Ciekawe jest to, iż osoby pamiętające czasu sprzed 25 lat doskonale zdają sobie sprawę z tego, jakarewolucja dokonała się w tym czasie. Trudniej (nawet tym osobom) jednak zrozumieć to, iż tarewolucja trwa. Trudniej nam cały czas myśleć o tym, że wzrost w zakresie nowoczesnych technologiinie jest liniowy, ale (wciąż) jest ekspotencjalny.

Tutaj znajdziecie ciekawą wypowiedź Raya Kurzweila (wywiad udzielony McKinseyowi orazopublikowany w McKinsey Quarterly poświęcony temu właśnie zagadnieniu). Wywiad, w którym narok 2029 zapowiadany jest komputer symulujący działanie ludzkiego mózgu. Co ciekawe - rok 2029nie będzie końcem rewolucji... Nic nie wskazuje na to, by po roku 2029 wzrost stracił na swoimtempie. Czego więc możemy spodziewać się za kolejne 25 lat? Wielu z nas dożyje tego czasu...

Zachęcam do przeczytania wypowiedzi - otwiera oczy nie tylko na aspekty technologiczne, ale takżena myślenie o biznesie. Wiele z jego dziedzin też rozwija się znacznie szybciej niż liniowo...

Tutaj - ten sam materiał ale w wersji wideo.




Marek Hyla

MIESZANIE PRACY I ZABAWY 24 października 2011

"Grywalizacja" i "gamifikacja" to ostatnio bardzo gorącetematy... Ciekaw jestem jak prędko i czy w ogóle przełożą się narzeczywistość (na biznes, na sposób działania firm, na dostęp do

usług, ...). Przypominając sobie inne gorące tematy z przeszlości (e-learning, m-learning, blended-learning, augmented reality , itp.) sądzę, że nie tak prędko...

... Gartner ma jednak inne zdanie...

Według Gartnera - w 2014 roku 70% firm stosować będzie mechanizmy grywalizacji w minimum jednym procesie biznesowym. Według innej firmy (M2 Research) rynek rozwiązań wspierającychrywalizację wzrośnie w ciągu najbliższych 3 lat ... niemal dziesięciokrotnie.

O tych prognozach przeczytać można w artykule opublikowanym w The Wall Street Journal .Przeczytacie także w nim o przykładach zastosowania tych mechanizmów w takich firmach jak SAP,

IBM czy Deloitte. Także o ciekawych wynikach zastosowania prostych mechanizmów"grywalizujących" procesy (badge - odznaki) w uczeniu pracowników przez LiveOps - jednego zliderów usług call center.





Marek Hyla

SZTUCZNA INTELIGENCJA 21 listopada 2011

Wiele już razy zaobserwowałem ciekawy efekt związany z zainteresowaniem prasą

zjawiskami/technologiami w momencie, w którym są one niezwykle innowacyjne (ale i zupełnienieprzydatne z uwagi na ich niską użyteczność) oraz utratę tegoż zainteresowania w momencie, wktórym rozwiązania mają szansę stać się naszym chlebem powszednim (są niemal na wyciągnięcieręki).

Zapytacie o przykłady? Proszę bardzo:

• wirtualna rzeczywistość była tematem mediów jakieś 15-10 lat; dziś pies z kulawą nogąnosem tego tematu nie trąca,

• e-learning/blended-learning szeroko opisywany lat temu 10-5 dziś z rzadka trafia na łamymediów.

Jednym z takim tematów jest też sztuczna inteligencja. AI była

przedmiotem nie tylko doniesień prasowych (komputer pokonałKasparowa, etc.), ale także książek i filmów. Dziś, jak mamy zesztuczną inteligencją do czynienia na co dzień temat tak jakoś przestał

być nośny...

Na drobną perełkę trafiłem na portalu Forbesa. Materiał ten uświadamia nam, jak drobnymi krokami,po cichutku, AI zaczyna wpływać na nasze życie (tak zresztą można przetłumaczyć jego tytuł).

W artykule zwraca się uwagę przede wszystkim na to, że dziś sztuczna inteligencja nie oznaczaludzkiej inteligencji zamkniętej w puszce nowych technologii (komputerów, sieci, itp.). Że sztucznainteligencja to takie działania podejmowane przez maszynę, które w mądry (smart ) sposóbkoncentrują się na pewnym celu i go skutecznie realizują. To więc inteligentne działanie GPSu,

przewidywanie korków na drodze, automatyczny pilot w samolocie, czy też inteligentne działaniesoczewek w obiektywie aparatu. To wszelkie automaty, które w naturalny sposób zwalniają człowiekaod myślenia, przeliczania, kombinowania, rozważania wariantów, szukania kryteriów podejmowaniadecyzji, analizowania i syntetyzowania informacji - a więc automaty, które rozszerzają/uzupełniają(augment ) zdolności ludzkiego mózgu.

W artykule podaje się również, oczywiście, znacznie "bogatsze" przykłady sztucznej inteligencji, takie jak samouczący komputer Watson opracowany przez IBM (90 serwerów, ponad 2000 procesorów, 16TB pamięci RAM), który złoił skórę mistrzowi teleturnieju Jeopardy (nasz Va Banque). Ale to tylkowyjątek potwierdzający regułę... Przewiduje się też, że tego typu rozwiązania (szczególnie w integracjiz "chmurą") wykreują prawdziwy potencjał sztucznej inteligencji, której głównym celem będziepoprawa jakości naszego życia.

Bardzo jestem ciekaw na ile nowe rozwiązania w tej domenie wpłyną na sposób, w jaki człowiek sięuczy, w jaki funkcjonuje w społeczeństwie, w jaki się uczy...





Marek Hyla

Szkolenia XXI wieku

Sekcja dlaSZUKAJĄCYCH NARZĘDZI




Marek Hyla

STUMBLE12 grudnia 2008

Od jakiegoś czasu mam zainstalowane w swojej przeglądarce narzędzie o nazwie Stumble. Znacie? Jaknie – to szczerze polecam…

Kilka lat temu Stumble było bardziej ciekawostką niż wartościowym narzędziem. Dziś, dziękispołeczności Internetu dojrzało do naprawdę ciekawej formy.

Czym jest Stumble?

Stumble to nakładka na przeglądarkę internetową. W swojej najprostszej funkcji pozwala ocenić czydana strona nam się podoba, czy też nie.

Po wybraniu opcji "kciuka w górę" zaznaczona witryna jest zapamiętywana w serwisie jako naszaulubiona.

Funkcja ta w wymiarze indywidualnej pracy z Internetem niewiele znaczy. Jeśli jednak uwzględnimyfakt, iż społeczność stumblerów liczy w chwili obecnej ponad 6,5 miliona osób – zmienia to postaćrzeczy.

Siła Stumble

Społeczność stumblerów, oceniając poszczególne witryny promuje te z nich, które są najwyższejwartości. Dodaje również poszczególne witryny do zbioru swoich ulubionych stron internetowych,komentuje je – jednym słowem sprawia, aby łatwiej było dotrzeć do „perełek” Internetu. W tensposób idea sieci społecznej wpływa na jakość - jakość naszej nauki, jakość życia, jakość iwiarygodność treści, z którą mamy do czynienia.




Marek Hyla

Co z tego dla mnie?

Rejestrując się w serwisie deklaruję swoje zainteresowania – określam np., że interesuje mnieastronomia, lub film.

Następnie mogę przeszukiwać rekomendowane przez społeczność strony na dwa sposoby:

• naciskając po prostu guzik „Stumble”, co skieruje mnie do losowo wybranej strony zgodnej zmoimi zainteresowaniami oraz uznanej przez społeczność za bardzo dobrą lub

• wpisując (tak jak w Google) słowo/słowa identyfikującej poszukiwaną stronę; także i w tymprzypadku oczywiście skierowani zostaniemy do stron rekomendowanych przez społeczność.

Oto kilka próbek kliknięć w guzik Stumble odpowiadających mojemu profilowi:

http://www.opentopia.com/sunlightmaprect.html http://www.been-seen.com/ http://www.exploratorium.edu/ronh/age/

Oczywiście, nie każda z tych stron trafia w moje gusta, ale żadna z nich nie jest niegodna uwagi.

Jak dołączyć do społeczności stumblerów ?

Zainteresowani mogą zainstalować nakładkę i zarejestrować się w serwisie tutaj.

Polecam – ja zawsze znajduję w zabawie ze Stumble sporo radości i nauki.




Marek Hyla

GOOGLE – WSPÓŁCZESNA WYROCZNIA 16 stycznia 2009

Jak zapewne wiecie – wpisując do Google jakieś zapytanie pod polem, gdzie je wpisujemy pojawia się

jego rozwinięcie. To rozwinięcie oparte jest na historii wszystkich zapytań zadawanych przezspołeczność internautów.

Mechanizm ten fajnie uświadamia o co pytają ludzie Google’a…

Zainspirowany dyskusją z jednym ze znajomych postanowiłem pobawić się tym mechanizmemwpisując kilka słów, które zwykle rozpoczynąją pytania w języku polskim („czy”, „co”, „jak”, itp.).

Wyniki są z jednej strony śmieszne, a z drugiej… pobudzające do refleksji.




Marek Hyla

Zwróćcie uwagę na to, że na liście pojawiają się nie tylko pytania związane z pop-kulturą, naszymcodziennym życiem, ale także pytania o charakterze fundamentalnym („kiedy umrę”…).

To, co napisałem, to oczywiście pewna manipulacja – wiele z pytań, które wydają się poważne to poprostu cytaty z piosenek, albo „naokrężne” próby dotarcia do jakiś zasobów treści umieszczonych w

Internecie. Odnoszę jednak wrażenie, że mimo tego stwierdzenia traktujemy często Google jakomiejsce, w którym pytania nie pozostają bez odpowiedzi...

Można pokusić się o porównanie Google’a ze starożytnymi wyroczniami. Ludzie pytają – wyroczniaodpowiada… Jeśli nie umie się ich zweryfikować – to odpowiedzi (w swojej masie) są zapewne taksamo niejasne ja te pytyjskie…

Jest tylko jedna fundamentalna różnica: wtedy do Pytii dostęp mieli nieliczni. Dziś Google’owi zadajesię miliardy pytań miesięcznie.

I jeszcze jedna refleksja – rzućcie okiem poniżej… Mam nieodparte wrażenie, że Internet stał sięmechanizmem weryfikowania polskiej ortografii (ponad 8 milionów zapytań o „co najmniej”?!?)




Marek Hyla

ITUNES UNIVERSITY 18 stycznia 2009

W sieci znaleźć można coraz więcej darmowej i wartościowej treści, która może pomóc nam w

podnoszeniu własnej wiedzy i kompetencji. Od dawna publikacje internetowe nie są już też wyłącznietekstowe...

Ciekawym przykładem darmowej treści jest iTunes University – zbiór podcastów i videocastówpublikowanych przez Apple Store. Tędy możecie sięgnąć do tego narzędzia.

Możecie powiedzieć – ot, kolejna witryna, gdzie można znaleźć groch z kapustą. To trochę prawda –tyle, że ten groch i kapusta często są sygnowane takimi uniwersyteckimi brandami jak MIT, CarnegieMellon czy Stanford University. Jak spojrzeć na tę inicjatywę z tej perspektywy to groch staje się

jakby… dorodniejszy.




Marek Hyla

Treści publikowane pod auspicjami uniwersytetów pogrupowane są tematycznie w odpowiednieścieżki edukacyjne (do odsłuchania lub obejrzenia na iPodzie)

Wszystkich materiałów jest naprawdę sporo… Po wpisaniu do wyszukiwarki hasła „e-learning”




Marek Hyla

znalazłem na liście 72 pozycje. Bardziej ”standardowe” zagadnienia (biology, physics) zwracają setkielementow treści.

Aby korzystać z iTunesU musicie mieć zainstalowane iTunes na swoim komputerze. To zapośrednictwem tego narzędzia przeszukujemy bazę zasobów i ściągamy wybrane materiały na swójkomputer.

iTunesU to kolejny przykład kilku trendów, które wyraźnie widać na rynku:

• coraz więcej wartościowej treści pojawia się w domenie publicznej,

• publikowanie darmowej treści nie jest traktowane jako podcinanie biznesowej gałęzi, naktórej się siedzi, ale jako mechanizm wiarygodności na rynku i... kreowania tegoż biznesu,

• wartość dobrego produktu (jakiego przykładem jest iTunesU) budujesię na styku kilku

różnych, innowacyjnych modeli biznesowych (w tym przypadku: a/ mobilnego korzystanie zzasobów treści, b/ tradycji, prestiżu i zaufania do brandu znanych uczelni oraz, na dokładkę,c/ crowdsourcingu jako mechanizmu budującego masę treści i promującego najciekawszemateriały),

• powszechność dostępu do wiarygodnych zasobów łamie bariery samodzielnego rozwoju (jeślichcesz – to możesz rozwijać się w zasadzie w dowolnym kierunku).

W Internecie znaleźć można również inne źródla analogicznych treści. Popatrzcie np. tutaj.

Część zasobów jest wprawdzie płatna, ale ich bogactwo – ogromne.




Marek Hyla

NIE WIESZ? POLICZ SOBIE...21 stycznia 2009

Czy zastanawialiście się kiedyś jaką dziurę zrobiłoby uderzenie w Ziemię małego asteroidy?

Zainspirowany artykułem dotyczącym tego zagadnienia sięgnąłem do Internetu by skorzystać zodpowiedniego kalkulatora. Znajdziecie go tutaj.

Kalkulator pozwoli Wam określić masę obiektu, kąt uderzenia, jego szybkość. Także bardzo umownieskład obiektu oraz miejsce, w którym uderza. Potem naciskamy kilka guzików i... wszystko staje się

jasne.

Nasz dom rozlatuje się w pył (przecież zwykłe walimy tym asteroidą w tereny nieodległe od naszegomiejsca zamieszkania), drzewa łamią się jak zapałki. Na ludziach płoną ubrania... Jednym slowemSodoma i Gomora.

W drugim kroku zaczynamy się bawić kalkulatorem. Zmieniamy kąt padania, prędkość, masę.

Uderzamy obiektem w inne miejsce. UCZYMY SIĘ - poznajemy (a może lepiej napisać - wyczuwamy)zależności pomiędzy tymi parametrami.

Kalkulator, który przedstawiłem to narzędzie które może być wykorzystane do nauki. Są równieżinne, które służą raczej wsparciu nas w życiu codziennym (rzekłbym - pomagając nam w nie-byciuanalfabetami funkcjonalnymi). Popatrzcie np. tutaj (kalkulator płacowy), czy tutaj (cały zbiór różnychkalkulatorów).

Jest ich wiele. Pomagają szybko wyliczyć, przeliczyć, uświadomić sobie jakąś wielkość/wartość.

Kalkulatory obu typów to ciekawa forma uczenia się, która upowszechnia się na naszych oczach. Jużdawno odeszły do lamusa czasy suwaka logarytmicznego (trzeba było go mieć oraz umieć go używać).Czyżby nadchodził zmierzch czasów kiedy trzeba wiedzieć jakie zależności matematyczne funkcjonują

pomiędzy parametrami? No bo po je znać jeśli wszystko "zaszyte" jest w odpowiednim kalkulatorze apodać należy tylko dane wejściowe?




Marek Hyla

"SIXTH SENSE" - NASZ NOWY ZMYSŁ INFORMACJI?31 marca 2009

Właśnie dostałem mailem link do 9-cio minutowego filmu prezentującego prototyp nowego

rozwiązania. Rozwiązania, które rewolucjonizuje mobilny dostęp do informacji oraz interakcję z tąinformacją.

Pamiętacie film "Raport mniejszości", w którym John Anderton gestami dłoni efektywniemanipulował treścią/informacją i dokonywał jej analizy? To już nie science-fiction...

Popatrzcie tutaj.

Urządzenie, które jest produktem laboratoriów MIT, prezentuje Pattie Maes. Koszt... 350 USD.




Marek Hyla

EAT THAT FROG25 czerwca 2009

Prostych rzeczy można nauczyć przy pomocy prostych technik. Podstawowe prawdy można podać w

krótkiej formie. Prosta technika i krótka forma może być jednak atrakcyjna, wciągająca, inspirująca.Może być ładna, ciekawie podana.

Chcę zwrócić Waszą uwagę na witrynę Simple Truths - a na niej na sekcję w banerze po prawejstronie o nazwieInspirational Movies.

W sekcji tej znajdziecie szereg kilkuminutowych filmów (prezentacji flash). Mogą być przerywnikiemw pracy, mogą być fajnym elementem warsztatu, mogą stać się oddechem w zabieganym życiuzawodowym bądź prywatnym. Mogą natchnąć nas do zmiany - czasem drobnej (patrz tutaj), którazrobi dużą różnice. Mogą zwrócić naszą uwagę na jedną rzecz (patrz tutaj), która zmieni sposób, wktóry funkcjonujemy.




Marek Hyla

SCREENR...19 sierpnia 2009

... to nowe, darmowe narzędzie dystrybuowane przez firmę Articulate służące dorobienia screencastów (filmików przedstawiających to, co dzieje się na ekranie wraz z narracją audio).Narzędzie jest darmowe, odpalane z sieci, pozwalające na natychmiastowąpublikację screencastów na witrynie internetowej.

Jest bardzo proste w obsłudze (1. nacisnąć guzik, 2. wskazać przestrzeń na ekranie, którą chcemy"filmować", 3. zacząć działać). Z ciekawych rzeczy - pozwala robić screencasty z filmem z tle(spróbujcie pobawić się Screenr na YouTube...).

Narzędzie znajdziecie tutaj.

Jak już tam będziecie - to popatrzcie na prezentację rozwiązania o nazwie Celestia (prezentacja tutaj).To robiący duże wrażenie serwis internetowy, który może służyć do nauki astronomii. Prezentacja -oczywiście - wykonana jest dzięki narzędzi Screenr.




Marek Hyla

YAMMER 13 stycznia 2010

Web 2.0 wciąż raczej kojarzy nam się z społecznościami, którebardziej dotyczą wymiaru indywidualnego, niż korporacyjnego. Nobo, tak z ręką na sercu, trudno te wszystkie GoldenLine'y, LinkedIny,

Nasze Klasy, Twittery wykorzystać do wspierania biznesu.

Nie - żeby się nie dało - ale nie jest to takie proste.

Modnym ostatnio hasłem jest community of practice (społeczności wymiany doświadczeń). Powstająróżnego rodzaju narzędzia, które mają tę wymianę wspierać.

Bardzo prostym przykładem jest Yammer...

Yammer to biznesowo zorientowane połączenie Facebooka i Gadu-Gadu (Twittera?); z jednej strony jest więc narzędziem społecznościowym (wiążącym grupę osób wirtualną siecią), a z drugiejkomunikacyjnym.

System ma charakter zarówno webowy, jak i korzysta z aplikacji klienckiej instalowanej naindywidualnych komputerach (PC, MAC, IPhone, Blackberry); aplikacja kliencka ma całkiem sporąfunkcjonalność obejmującą w zasadzie wszystkie aspekty komunikacyjne Yammera

Środowisko pozwala na dwuwymiarowe selekcjonowanie komunikatów, które do nas docierają: a/poprzez following wskazanych osób, b/ poprzerz uczestnictwo w konkretnych grupach; jest teżmożliwe bezpośrednie komunikowanie między dwoma osobami (Direct Messages)

Będąc narzędziem korporacyjnym Yammer stawia na bezpieczeństwo - ma w sobie mechanizmyktóre np. blokują dostęp spoza określonych adresów IP, rozbudowane zarządzanie użytkownikami,czy też monitorowanie słów kluczowych…). Co ciekawe Yammer udostępnia API – możliwe jest więc

samodzielne przeprogramowywanie narzędzia (może lepiej – dodawanie modułów/aplikacji).Podstawowe funkcje systemu to:

Część webowa:

i. Przegląd przez komunikaty, które trafiają do mojego strumienia (My Feed ) na stronie głównejii. Możliwość bookmarkowania i oceniania komunikatów i zasobów treści (folksonomia)

iii. Możliwość dzielenia się ważnymi informacjami z innymiiv. Możliwość zdefiniowania swojego profiluv. Możliwość importu zdjęć

vi. Możliwość zarządzania sobą w społeczności (kogo śledzę, kto śledzi mnie)vii. Możliwość zakładania grup oraz zarządzania sobą w przestrzeni grup

viii. Schemat organizacyjny (ja i mój zespół oraz moje otoczenie biznesowe w firmie)ix. Zapraszanie innych do społecznościx. Część administracyjna

Część kliencka to w zasadzie emanacja części komunikacyjnej serwisu webowego; nie ma w nim opcjiiv, v, vii, viii oraz x.

Narzędzie - jak na uwarunkowania korporacyjne - nie jest strasznie drogie. Zakładając wykorzystanieprzez np. 100 osób koszt ten wyniósłby 300 USD miesięcznie.

Do czego, ewentualnie, mógłby służyć Yammer? Na przykład do:

1. Do skanalizowania pozabiznesowych wątków komunikacji (które tocząc się w domienie

mailowej destabilizują ważne wątki komunikacji biznesowej); założenie grup: Humor, Sport,Wędkowanie, Narciarstwo, etc. i pozwolenie ludziom na swobodne korzystanie z tych grup




Marek Hyla

2. Do skanalizowania niektórych komunikatów biznesowych (np. zakładamy grupę „Marketing” iwrzucamy do niej wszystkie informacje, które każdy z członków społeczności uważa zaistotne z perspektywy marketingowej; osoba odpowiedzielna ma wgląd w kanał co pozwalana sprawniejszą selekcję i zarządzanie danymi…)

3. Do zbudowania who-is-who w w firmie (co pozwoliłoby, w oparciu o indywidualne profile, na

lepsze poznanie np. nowozatrudnionych osób)4. Do skupienia w jednym miejscu bieżącej wymiany komunikatów, co pozwoli na zarządzenienimi (cokolwiek to zarządzenie oznacza)

5. Do dynamicznego tworzenia (i zamykania) grup projektowych/roboczych służących wymianieinformacji/komunikacji

6. Do bycia na bieżąco z aktywnościami innych (podobna do Twittera funkcja Yammera)7. Do budowania kultury funkcjonowania w wirtualnych społecznościach, kultury dzielenia się

wiedzą, kultury Web 2.0

Mnie aplikacja się podoba. Ma szansę wnieść wartość. Czy wartość ta będzie większa od kosztów? Wkrótkiej perspektywie - nie potrafię na to pytanie odpowiedzieć. W dłuższej – w wielu sytuacjachsądzę, że tak.

Yammera znajdziecie tutaj: www.yammer.com




Marek Hyla

TOUCHGRAPH15 maja 2010

Dziś krótko o narzędziu, które pozwala nam wizualizowaćpowiązania między danymi zapisanymi w bazie danych.

TouchGraph (bo o nim właśnie mowa) analizuje bazę danych,relacje między nimi oraz przedstawia te dane w postaci sieci

powiązań. Poprzez przeniesienie złożonych danych do postaci wizualnej pomaga zrozumiećzależności, poznać dalekie powiązania, zrozumieć wzajemne relacje.

Rozwiązanie można stosować zarówno na komputerze jak i sieciowo (licencja sieciowa jest jednakstosunkowo droga, choć jak na zastosowania korporacyjne - zapewne możliwa do zaakceptowania).

TouchGraph pozwala też analizować w ten sposób zasoby Internetu (wszak to też swego rodzaju bazadanych). Zrobiłem kilka fajnych prób - efekty znajdziecie poniżej.




Marek Hyla

I druga próbka:

Z narzędziem można zapoznać się tutaj: http://www.touchgraph.com




Marek Hyla

IMEET...21 marca 2011

... to nie jest nowy produkt firmy Apple (jak przedrostek "i" mógłbywskazywać) lecz nowe rozwiązanie służące do komunikacjiwebowej. Można byłoby rzec - nic nowego: można pogadać przezsieć widząc na ekranie zdjęcia rozmówców. iMeet poprzez to jak

jest opracowany wprowadza nas w zupełnie nowy światkomunikacji...

... jest ładny - widać na pierwszy rzut oka fajny design zachęcający do bawienia się rozwiązaniem,

... jest dynamiczny i interaktywny - popatrzcie na sposób, w jaki rozwija się menu; na sposób, w jakirozwijają się kostki z każdym rozmówcą,

... jest osadzony w realiach social networkingu - każdy rozmówca może podpiąć do iMeet swoje kontaw Facebooku, LinkedIn, etc.; możliwe jest więc dobre poznanie rozmówcy bez grzebania po sieci,

... jest multimedialny - możliwe jest szybkie uzupełnienie rozmowy poprzez prezentacje dodatkowychzasobów (wizualizacji, zdjęć, filmów, itp.),

... jest dostosowany do potrzeb konwersacji sieciowej - poprzez odpowiednie funkcjonowanieinterfejsu użytkownika wiem, kto zabiera głos; mam pełną kontrolę nad komunikującą się grupą ludzi,

... jest dostosowany do potrzeb biznesowych - płaci tylko gospodarz (69 USD miesięcznie), auczestnicy nie ponoszą żadnych kosztów; iMeet nie wymaga również od uczestników instalowanianiczego na komputerze,

... wydaje się być fajnie dostosowanym do szybkich interakcji szkoleniowych na odległość - ma wielefunkcji temu potrzebnych ograniczając jednocześnie grupę roboczą do ciekawej szkoleniowo liczby

uczestników wynoszących 15 osób.Rzućcie więc okiem tutaj i wpierw popatrzcie na film, a potem załóżcie konto testowe. Możerozwiązanie okaże się dla Was przydatne?




Marek Hyla

SECOND SCREEN4 kwietnia 2011

Czy zauważyliście, że zaczynamy funkcjonować w świecie, w którym w jednym momencie analizujemy

wiele strumieni informacji?Oglądając wiadomości - czytamy inne wiadomości na paskach. Nie na jednym, ale już na kilku...

Oglądając film przyrodniczy - sięgamy do sieci, aby lepiej poznać realia, w którym film ten byłkręcony...

Jeden z moich znajomych podczas rozmowy telefonicznej z nieznajomą osobą wpisuje jej personaliado Google'a. Dzięki temu podczas rozmowy telefonicznej poznaje swojego rozmówcę - dowiaduje sięgdzie pracuje, jak wygląda, jaką szkołę ukończył, czy ma wspólnych znajomych, czy jest to osobagodna zaufania, etc. Tu rozmawia, a tam czyta, ogląda, poznaje...

Przykłady, które wymieniłem, ot tak wpadły mi do głowy gdy czytałem jeden z postów w

newsletterze, jaki dostaję od Elliotta Masie. Postu dotyczącego właśnie idei "Second Screen"....W poście Elliott zwraca uwagę na fakt, iż coraz częściej rozszerzamy wirtualną rzeczywistość, w którejfunkcjonujemy za pośrednictwem komputera o... dodatkowy ekran. Tak naprawdę - jest to ekraninnego komputera tyle, że zwykle ubrany w szaty smart-phone'a, tabletu czy tez telewizora, którypodpięty jest do sieci. Taki drugi ekran w kontekście edukacyjnym może służyć wielu celom:

• budowaniu kontekstu dla treści - np. poprzez sięgnięcie do Google Maps gdy oglądam filmgeograficzny, albo do Wikipedii gdy potrzebuję znaleźć jakąś kluczową dla komunikatuinformację,

• budowaniu stałego przepływu interesujących mnie informacji - np. poprzez ciągłewyświetlanie informacji z kanałów RSS oraz mediów społecznościowych, na które jestemzapisany (taki nasz spersonalizowany "pasek" telewizyjny; jeśli macie IPada rzućcie okiem naaplikację Spout - genialną do tego typu zastosowań, szczególnie, jeśli macie stację dokującą,która stawia IPada w pionie,

• budowaniu niezależnego kanału dla mikrospołeczności - np. poprzez przekierowaniewszelkich mechanizmów komunikacji z innymi osobami na drugi ekran po to, aby napodstawowym skupiać się wyłącznie na kluczowej dla danej chwili aktywności,

• poszerzaniu przestrzeni ekranu podstawowego - np. poprzez budowanie aplikacjiszkoleniowych (e-szkoleń), które przenoszą na drugi ekran te elementy, które nie mającharakteru podstawowego (elementy uzupełniające, kontekstualizujące, etc.),

• uelastycznianiu czasu pracy - np. poprzez umożliwienie uczenia się w drodze do/z pracy wsamochodzie, tramwaju, pociągu, metrze,

•

uelastycznianiu dostępu do masywnych danych - np. poprzez ściąganie na takie drugieurządzenie filmów z TED po to, aby z jednej strony nie zapychać/blokować podstawowegonarzędzia pracy, a z drugiej mieć je na jednym urządzeniu o mobilnym charakterze.

Rodzi się też szereg pytań związanych z takimi urządzeniami:

• Jak zmieni się sposób naszego uczenia w świecie wielu ekranów? Jak drugi ekran wpłynie naprocesy poznawcze?

• Czy nasz pracodawca kiedykolwiek doceni ich wartość i wyposaży nas w taki urządzenia, czyteż będzie zabraniał korzystania z nich nawet, jeśli będą naszą własnością traktując je jakoniepotrzebne przeszkadzajki?

• Czy uwarunkowania sieciowe (firewalle, przepustowość sieci, itp.) będą pozwalały na

korzystanie z nich na naszym biurku?• Czy korzystanie z takich dodatkowych urządzeń zwiększy, czy też zmniejszy naszą

produktywność?




Marek Hyla

Czy macie jeszcze jakieś inne pomysły szkoleniowe na zastosowanie dodatkowego ekranu(mobilnego, bądź nie)? A może widzicie jakieś inne wyzwania, przed którymi staniemy?




Marek Hyla

HD W 3D3 października 2011

Technologią, która może zrewolucjonizować nasze życie w ciągu najbliższej dekady (no, może dwóch)są drukarki 3D. Czy wiecie, że prowadzone są eksperymenty, by na takiej drukarce "drukować" tkankiludzkiej nerki (tutaj znajdziecie wystąpienie na TED, które odnosi się do tych prób). Że wizje z filmówscience-fiction dotyczące "produkcji" jedzenia zaczynają się urzeczywistniać (tutaj znajdziecie artykułw portalu CNN dotyczący "druku"... jedzenia)? Że istnieją serwisy webowe pozwalające namprojektować oraz zamawiać obiekty 3D wygenerowane na takich właśnie drukarkach (patrz np. tutaj).Że technologia ta wcale nie jest już taka droga (moja pierwsza drukarka laserowa kosztowaławięcej...) i wkrótce może trafić pod strzechy (patrz np. tutaj).

Zastanawiam się jak technologia druku 3D wpłynie na świat uczenia ludzi.

Na pewno będzie znacznie łatwiej przenieść wizję do postaci realnego szkicu (mock-upu) - wszelkieprocesy kreatywne będzie więc można znacznie łatwiej konkludować. Będą też z pewnością znaczniebardziej motywujące - uruchomiony zostanie z pewnością także znacznie większy potencjałkreatywny uczniów, studentów, osób szkolonych.

Znacznie łatwiej będzie dotknąć wielu rzeczy, o których teraz przychodzi nam tylko słuchać. Wieleelementów będzie można przenieść do realnego świata.

Uczenie z pewnością nabierze tempa - czas opracowania modeli ulegnie skróceniu.

No i - powołując się na załączone linki - z pewnością nasze życie nabierze zupełnie innego wymiaru.

... "drukowane" organy

... "drukowane" jedzenie

... co jeszcze?




Marek Hyla

Szkolenia XXI wieku

Sekcja dla

RODZICÓW




Marek Hyla

GENERACJA Y 20 grudzień 2008

Jeśli macie dziecko w wieku licealno-akademickim (Generacja Y) dostrzegacie zapewne ciekawezachowania i postawy związane z zachowaniami społecznymi, relacjami, stylem komunikowania się,ale także ze stylem uczenia się. Zachowania i postawy, które są osobom z wcześniejszej generacji(Generacja X, nie mówiąc już o tzw. Generacji baby-boomers) obce… Można powiedzieć – typowaróżnica/walka pokoleń. Wydaje mi się jednak, że rozdźwięk pomiędzy każdą kolejną generacją jestcoraz większy – no bo i świat kręci się coraz szybciej i tempo zmian rośnie.

Na potwierdzenie tej tezy mam dwie historie własne, film oraz refleksję.

Historia 1

Pewnego razu wchodze do pokoju i widzę Aśkę, moją 17-to letnią córkę siedzącą przed komputerem.Pytam „Co robisz?”. Ona odpowiada „Uczę się”. Rzucam okiem na monitor i widzę kilka otwartych

okienek Gadu-Gadu. Z pretensją w głosie mówię „Jak to się uczysz, przecież widzę, że gadasz z ludźmina chacie”. Ona na to „Ale o co Ci chodzi?”. Jak zacząłem drążyć temat okazało się, że okienek napulpicie było znacznie więcej – w tle otwarty Google, dokument Worda. W Wordzie – faktyczniepowstaje praca domowa. W Google trwa wyszukiwanie źródeł. A okienka chata częściowo (ale nietylko) wykorzystywane są do konsultowania pracy, ustalania jej treści, komunikowania się w pracyzespołowej.

Naszło mnie wtedy kilka refleksji:

• ja bym tak nie potrafił bo w pracy koncepcyjnej potrzebuję skupienia, koncentracji naproblemie,

• Aśka potrafi łączyć efektywną (! – ma bardzo dobre wyniki) pracę z nie-pracą (okienka Gadu-Gadu służyły również do wymiany pozamerytorycznych uwag, a charakter komunikacji przezGG sprawia, że ciągle jesteśmy przecież odrywani od głównego zajęcia,

• muszę zaakceptować to, że moje dzieci uczą się/komunikują się/ wchodzą w relacje inaczejode mnie.

Generacja, którą reprezentuje moja córka nieodparcie przywołuje mi na myśl czasy moich studiów(przełom lat 80 i 90 XX wieku) kiedy to popularyzowało się w informatyce pojęcie multitaskingu –zdolności procesora do obsłużenia pozornie w jednym momencie wielu procesów (zadań). Zwróćcieuwagę, że pod podanym linkiem do wikipedii funkcjonuje już termin odnoszący się nie tylko doinformatyki, ale także... do zachowań ludzkich. Starsze generacje procesorów (Generacja X – którejzapewne jestem reprezentantem) zajmowały się procesem od początku do końca (były skupione na

jednym). Multitasking (Generacja Y) pozwalał złamać tę regułę. Nie muszę chyba dodawać, że te

nowsze procesory były ZNACZNIE wydajniejsze…

Historia 2

Aśka miała kiedyś zadzwonić do swojej koleżanki w jakieś szkolnej sprawie. Widzę jednak, że idzie doswojego pokoju zamiast chwycić za telefon. Pytam „Czemu chcesz dzwonić przez komórkę – zadzwońna telefon stacjonarny”. Ona na to „Nie chcę dzwonić na stacjonarny”. „Czemu” – pytam. „Bo niechcę rozmawiać z babcią koleżanki, ani innymi domownikami tylko z nią samą” – odpowiada.

Po głębszym zastanowieniu się i wymianie z Aśką jeszcze kilku myśli postawiłem sobie tezę, żeGeneracja Y pragnie znacznie większej kontroli nad relacjami niż było to oczekiwaniem Generacji X.Nie pozostawia tego zagadnienia przypadkowości. Paradoksalnie – nie ma przy tym oporów przed

komunikowaniem się z anonimowymi członkami społeczności internetowej. W tym jednak przypadku




Marek Hyla

też ma poczucie (pytanie – czy słuszne?) kontroli zapewnianej przez techniczne mechanizmy narzędzikomunikacyjnych.

Film

Film prezentowany na konferencji On-Line Educa podglądnąłem na blogu Wojciecha

Asztemborskiego. Warto go obejrzeć (trwa około 6 minut). Znajdziecie go tutaj.

Interesująca w filmie jest dla mnie skala i rola komunikacji w życiu Generacji Y. Nie wiem czypamiętacie jakie obawy rodził Internet jeszcze kilka lat temu. Jedną z nich była degradacja relacji ierozja roli kontaktów międzyludzkich. Dziś widać, że Internet nie tylko nie wywarł tak negatywnegowpływu, ale że młode pokolenie doskonale zaadaptowało nowe rozwiązania do udoskonalenia(hmmm, zacząłem się nad tym słowem zastanawiać – może lepiej będzie powiedzieć „zmiany)sposobu komunikowania się.

Refleksja

Czy nie macie wrażenia, że Generacja Y podchodzi w zupełnie inny sposób do kwestii swojejprywatności w sieci? Rozwój serwisów społecznościowych (MySpace, Nasza Klasa, itp.) sprawił, że wsieci znaleźć można np. miliony prywatnych zdjęć. Można wręcz mówić o ekhibicjoniźmie sieciowym…

Budzi to sprzeciw – ale… głównie artykułowany przez przedstawicieli starszych generacji.Zastanawiam się, czy słuszny. Z tyłu głowy kołacze mi się takie przeczucie, że Generacja Y (oraznastępujące po niej) zrobią z tego trendu coś wartościowego. Coś, czego się boimy, bo jeszcze tegonie rozumiemy.

Podsumowanie

Mamy już obok siebie Generację Z (a mówi się o… Generacji Z 2.0!). Jak widać, wymiana generacyjnanastępuje coraz szybciej. Można się z tego śmiać, można mówić, że robi się wokół tego zagadnieniazbyt wiele szumu (hałasu o nic).

Gołym okiem jednak widać, że zmienia się model komunikowania się (a tym samym - uczenia się).Zwróćcie uwagę jak wiele się zmienia w zakresie wymiany informacji drogą elektroniczną. Ja jestemprzyzwyczajony do komunikacji mailowej i ta forma jest dla mnie podstawową. Podstawowymnarzędziem komunikacyjnym dla Aśki jest komunikator. Ma wprawdzie maila, ale to narzędziezaczyna być dla Niej za wolne. Moja młodsza córka (13 lat) nie ma nawet skrzynki mailowej. Zapewnekiedyś ją założy, ale czy przypadkiem nie będzie to mechanizm służący wyłącznie do komunikacji zestarszymi generacjami?




Marek Hyla

NAUKA PODCZAS WIGILIJNEGO SPOTKANIA 25 grudnia 2008

Wczoraj, po wigilinej wieczerzy, przy cieście i prezentach bylem świadkiem ciekawej sceny. Moja

trzynastoletnia córka Kaja (Generacja Z) uczyła swoich Dziadków jak efektywnie korzystać z komórki.Podczas dziesięciominutowej pracy z Kajką Babcie i Dziadkowie wiele razy z niedowierzaniemwykonywali elementarne (według ich wnuczki) operacje pozwalające na proste i szybkie pisanie SMS-ów.

Coś co dla Kai jest chlebem powszednim i podstawową umiejętnością dla Dziadków byłoobjawieniem.

To stygmat obecnego świata - podział na mędrców i ludzi nieoświeconych, umiejących inieumiejących, doświadczonych i niedoświadczonych zniknął. Dziś każdy może uczyć się od każdego...

Ciekaw jestem czy wszyscy nauczyciele rozumieją ten fakt. Czy dopuszczają do swojej świadomości, iżw niektórych zagadnieniach ich uczniowie mogą być od nich mądrzejsi. Że uczenie się staje się

wzajemną (a nie jednostronną) relacją.




Marek Hyla

NAUCZ MNIE, MISIU…23 stycznia 2009

Wyobraźcie sobie następującą sytuację… Mały chłopiec siedzi na dywanie. Układa wokół siebie dwiearmie… Jedna to rycerze Jagiełły, pułki księcia Witolda i lekkie oddziały tatarskie. Druga – to krzyżacydowodzeni przez Ulricha von Jungingena oraz zaciężne oddziały ściągnięte z krajów EuropyZachodniej. Oddziały stoją naprzeciw siebie i czekają na sygnał do bitwy… Sygnał, który za chwilę dachłopiec.

Tych rycerzy wcale nie jest znowu tak wiele – to w wyobraźni chłopca jest ich całe mrowie. Wystarczy jednak kilkanaście sztuk, aby zabawa była przednia. Tym bardziej, że Ci rycerze są, hmm… „specjalni”.

Mała armia

Rycerze – to małe roboty. Roboty, które mogą ruszać wszystkimi swoimi członkami, które mająsensory wizji i fonii, które potrafią reagować na bodżce zewnętrzne. Które potrafią przetwarzaćzbierane w ten sposób dane i podejmować związane z nimi decyzje. Rycerze Ci mogą równieżwymieniać ze sobą dane drogą radiową – w ten sposób tylko udają, że z sobą rozmawiają faktyczniekomunikując się cyfrowo.

W „umysłach” robotów zaszyto informacje dotyczące kanonów ich zachowań (jak mają się ruszać, naco i jak reagować, z kim się przyjaźnić, a dla kogo być wrogiem, z kim walczyć, a kogo tolerować, kiedyiść spać, a kiedy się budzić, itd.). Umieszczono w nich również informacje dotyczące miejsc i zdarzeń,które są kontekstem ich „istnienia”.

Wreszcie chłopiec rozpoczyna bitwę. Obserwuje jej przebieg i rozstrzygnięcia. Uczy się historii,zachowań charakterystycznych dla pola bitwy pod Grunwaldem, poznaje jej wynik. Od czasu do czasubitwa jest przerywana, a jedna z postaci zwraca się do chłopca i tłumaczy różne ciekawe zagadnieniazwiązane z bitwą (Dlaczego wojska polskie nie spieszyły się z rozpoczęciem bityw? Jaką rolę odegrałalekka jazda tatarska podczas bitwy? Ile ważyła zbroja ciężkozbrojnego jeźdźca? Jak długa była kopia?Ile osób brało udział w bitwie?). Chłopiec słucha uważnie – te wypowiedzi są interesujące i krótkie.Pobudzają jego wyobraźnię i zaspokajają ciekawość.

Przykład

Czy doczekamy takich form zabawy? Sądzę, że tak. Popatrzcie tutaj i tutaj – to zabawka opracowanaprzez firmę Ugobe, która jest już na rynku, również w Polsce. Na razie droga i, patrząc na potencjalnemożliwości, jakie kryje - stosunkowo prosta (w swojej mechanice, "inteligencji", itd). Myślę, żewkrótce doczekamy się znacznie doskonalszych, tańszych, bardziej zróżnicowanych, mniejszych jejform. Form, które pozwolą nam budować takie właśnie „małe armie”.

A gdyby?

Patrząc na Pleo przyszedł mi do głowy pomysł. A gdyby chłopiec siedział na dywanie i miał wokółsiebie prehistoryczny ekosystem - różne dinozaury, które wchodzą ze sobą w interakcję, gonią się,polują na siebie, rozmnażają (upps, chyba się za bardzo rozpędziłem…). Dinozaury opowiadają oświecie, w którym żyją, o tym jak funkcjonują, ile żyją, co jedzą, itd.

A gdyby tak stworzyć dwa roboty, którymi bawiąc się można byłoby nauczyć dzieciaki zasad pierwszejpomocy? A może strażaka, który pokazałbym mojemu synkowi jak reagować w razie pożaru? A możelekarza, który w fajny sposób poprzez zabawę z dzieckiem przekazałby mu wiedzę na temat zdrowegotrybu życia? A może da się opracować robota uniwersalnego, który (w zależności od programu i

ubrania, w które się go ubierze oraz rekwizytów, które weźmie w rękę) będzie poprzez zabawę uczyłróżnych zagadnień dostosowanych do wieku, zainteresowań i pasji dziecka? A może…




Marek Hyla

POCZYTAJ MI, TATO...27 stycznia 2009

Właśnie czytałem mojemu 9-cio letniemu synkowi książkę "Pan Samochodzik i Templariusze". Ku

mojemu zdumieniu - chłonął każde słowo. Mimo długich, historycznych opisów (geneza zakonuTemplariuszy i Krzyżaków, śmierć Jakuba de Molay, źródła zamożności zakonów, itd.) słuchał zzaciekawieniem i chciał jeszcze.

Nie wiem, co z tego zapamiętał. Może tylko tyle, że Templariusze mieli krzyże czerwone, a Krzyżacy -czarne? To na pewno - bo ma cynowego Krzyżaka przywiezionego z Wiednia. Zaraz go zresztąprzyniósł i podczas czytania od czasu do czasu brał go w ręce (swoją drogą - ciekawa forma, hmm,blended-learningu?)... A może zapamiętał znacznie więcej? Może to wspólne czytanie będziepierwszym krokiem do rozwinięcia jakiś zainteresowań lub pasji?

Zaschło mi w gardle - spędziliśmy nad książkę prawie godzinę.

Dziś zrozumiałem, że mimo Internetu, mimo telewizora, mimo gier, które mniej lub bardziej edukują -

nie ma dobrej alternatywy dla czytania dziecku książek. Nie zmienią też tego szybko (a może nigdy?)zabawki-roboty, o których pisałem kilka dni temu...

Możecie powiedzieć - co za banał... Może i tak... Ale nawet do takiego truizmu trzeba, jak widać,dojrzeć.

Może trzeba trafić na tę właściwą książkę? A może na odpowiedni dzień? To w sumie nieważne -ważne, że podjąłem decyzję by starać się częściej razem z moim synkiem czytać interesujące goksiążki. Nawet te, które wydają się trudne...

...na pochybel innowacjom XXI wieku.




Marek Hyla

CIEKAWE NAUCZANIA W... KOŚCIELE22 marca 2009

Dziś byłem z moim synkiem, który idzie w tym roku do I Komunii Świętej, na mszy rekolekcyjnej z

nauczaniem dla dzieci.Byłem mile zdumiony kazaniem, które przeprowadzone było w modelowy sposób. Ksiądz wyszedł dodzieciaków i zaczął na ich oczach "eksperymentować". Zapalił gromnicę (alegoriędobrej/wartościowej myśli) i przy pomocy zraszacza i suszrki do włosów (alegorii różnych złych rzeczy- prawdę powiedziawszy nie pamiętam dokładnie jakich...) ją zgasił. Następnie wział dużą "tarczęmodlitwy" i mimo ponownych ataków na świecę nie udało mu się zgasić światła.

Dzieciaki tłoczyły się koło ołtarza i z otwartymi ustami i wybałuszonymi oczami słuchały kazania...

Ksiądz zastosował kilka prostych zabiegów:

• skrócił kazanie do minimum (całość trwała pewnie ze 7 minut),

•

skupił sie na jednej rzeczy (rola modlitwy),• dotarł do umysłów słuchaczy (dostosował przekaz do percepcji osób, do których był

adresowany).

Do tego był energiczny, angażujący. Mówił prostym, ale obrazowym językiem, posługiwał siedocierającymi do dzieciaków przenośniami...

Kazanie zakończył zapowiedzią tego, o czym mówić będzie jutro ("...z różnych składników będziemypichcić grzech, a odważni będą mogli nawet skosztować jak smakuje") - przedstawiając perspektywęnauki "w odcinkach" oraz zachęcając do uczestnictwa.

Szkoda, że na co dzień mamy w kościele do czynienia raczej z rzemiosłem, niż z taką sztuką, jaką dziświdziałem...




Marek Hyla

JAJKO1 czerwca 2009

Kilka dni temu miałem ciekawą przygodę z moim dziewięcioletnim synkiem. Zabieraliśmy się właśnie

do obiadu, kiedy przypomnieliśmy sobie, że trzeba do żuru obrać ze skorupek kilka jajek. Ponieważbyłem zajęty jakąś inną robotą poprosiłem Kubę aby zszedł do kuchni i obrał jajka.

Kuba, jak to dziewięciolatek, z miną i postawą Krzysia - bohatera Kubusia Puchatka – mruknął coś podnosem i noga za nogą powlókł się do kuchni aby zrealizować tę prośbę.

Po kilku minutach moja Żona zeszła do kuchni i zaraz usłyszałem, że coś z tymi jajkami jest nie tak…Schodzę więc i co widzę? Mój synek z mozołem próbuje obrać… surowe jajko. Jajko było już trochęrozlane po stole, a rozżalenie mojego synka – wyraźnie widoczne…

Udało mi się jednak tę frustrację Kuby przekuć na coś pożytecznego. To „bolesne (przede wszystkimdla dumy) doświadczenia” wykorzystałem, aby pokazać Kubie jak rozpoznać jajko surowe odugotowanego… (wiecie jak? – jak nie, to poszukajcie tej informacji). To z kolei dało szansę do

odniesienia się do praw fizyki, które wpływają na różne zachowania się jajka ugotowanego odsurowego. Osiągnąłem sukces – łzy udało mi się zmienić w zaciekawienie.

A tak swoją drogą – na przyszłość muszę pamiętać, aby lepiej instruować osoby, które mogą niewiedzieć jak coś należy zrobić. Ugotowane jajka były w rondelku, a Kuba sięgnął na półkę. Gdybymlepiej poinstruował synka wykonałby zapewne moją prośbę bez problemu.

No, ale wtedy nie byłoby szansy przy tym się niczego nauczyć…




Marek Hyla

JESTEM DUMNY…19 czerwiec 2009

Tak przy okazji końca roku szkolnego...

Jestem dumny ze swoich dzieci. Mam ich troje – dwie córki (17 i 13 lat) oraz synka (9 lat).

Wszystkie świetnie się uczą lokując się w wśród najlepszych uczniów w swoich klasach. Wszystkiemają swoje pasje - czerpią radość z rozwijania się w różnych dziedzinach. Aśka (najstarsza) od wielulat zajmuje się tańcem, a od pewnego czasu – fotomodellingiem i nurkowaniem. Kajka odnalazła wsobie (w sumie – sama…) talent muzyczny i w trybie iście ekspresowym (wiem coś o tym – sam mamza sobą kilka lat szkoły muzycznej) poznaje arkana gry na gitarze oraz na klawiszach. Kuba – jeszcze 3lata temu zupełnie „nieruchawy” sześciolatek – realizuje się w sporcie próbując już pierwszychstartów w turniejach judo oraz „łapiąc się” na każdą aktywność fizyczną, która jest w zasięgu ręki.

Tak naprawdę dumny jednak jestem z innego powodu. Widzę, że mam dobre dzieci. Widzę, że mimomojej nieobecności (od prawie pięciu lat jestem „week-endowym” ojcem) udało się wychować je na

odpowiedzialne osoby o zrównoważonym, mądrym, dojrzałym jak na swój wiek podejściu do życia.Osoby, które są otwarte na ludzi, którym „się chce”, które znają umiar (hmmm, tu pewnie znalazłobysię kilka wyjątków – między innymi słodycze…), potrafią podejmować decyzje oraz godzić się (czasemz bólem, ale jednak…) z ich konsekwencjami.

To, oczywiście, zasługa mojej Żony, z której też jestem dumny… :)




Marek Hyla

MOŻLIWOŚCI NOWEJ GENERACJI12 lipca 2010

Dziś rano odwiozłem moją córkę na lotnisko. Poleciała na dwa miesiące do Los Angeles rozwijać siętanecznie w najlepszych szkołach tańca. Jak jechałem z lotniska to zacząłem się zastanawiać - o ileżróżnią się dzisiejsze możliwości młodego człowieka (Aśka ma 18 lat) od czasów sprzed 20, 15 czynawet 10 lat...

To już nawet nie tylko to, że taki wyjazd jest możliwy (rozwinięta komunikacja lotnicza, znaczniemniejsze dysproporcje cenowe pomiędzy Polską i zagranicą niż lata tematu, poluzowana politykawizowa), ale przede wszystkim taki młody człowiek:

... ma szansę zarobić na taki wyjazd,

... ma znacznie większą umiejętność "odnalezienia się" w "wielkim świecie" (znajomość języków, aletakże coraz lepsze "opisanie" świata - np. w zakresie komunikacji miejskiej),

... ma większe poczucie bezpieczeństwa poprzez możliwości sprawnego komunikowania się rodziną z

końca świata,

... ma coraz większe aspiracje/chęci/motywacje by traktować CAŁY świat jako przestrzeń swojegożycia - chce go doświadczać, uczyć się, czuć się w nim dobrze bez względu na miejsce, w którymaktualnie przebywa.

Aśka była bardzo podekscytowana wyjazdem - ciężko na niego pracowała i bardzo cieszyła się z takiejmożliwości. Chce w pełni wykorzystać sposobność - nie tylko tanecznie, ale także poznać L.A.,zwiedzić zachodnie wybrzeże. Ciekawe jestem z jakimi wrażeniami przyjedzie, i czy będzie czym się zWami podzielić w domenie przemyśleń rozwojowych...




Marek Hyla

ZAGRANICA 10 września 2010

Wczoraj wieczorem odebrałem z lotniska moją Córkę, która przez dwa miesiące przebywała w LosAngeles poświęcając czas głównie na doskonalenie umiejętności tanecznych w szkołach tańca wHollywood. Wyjechaliśmy z Okęcia około 21.30 by około 2.30 dotrzeć do domu. Byłem zdumiony jakwiele wrażeń, refleksji, przemyśleń przywiozła ze sobą Aśka. W zasadzie - gęba Jej się nie zamykałaprzez całą drogę. Opowiadała o ludziach, miejscach, zachowaniach. Podróży, wycieczce, która zrobili,przyrodzie i historii. Szkoleniu i doskonaleniu umiejętności. Podglądaniu warsztatu instruktorów -czasem ćpunów, czasem artystów, czasem... Wspólnym, dwumiesięcznym życiu w trzy osoby wwynajętym mieszkaniu. Mieście, jego różnorodności etnicznej, jego rozległości, zróżnicowaniuklimatycznym. Była zdumiona otwartością ludzi, poziomem zaufania jakim darzy się inne osoby,różnorodnością napotykanych osób, praktyką posługiwania się językiem angielskim.\

Jak jej słuchałem przypomniałem sobie wpis na blogu "HR ma znaczenie", który ostatnio czytałempod tytułem "Chcesz być lepszym menedżerem - wyjedź za granicę". ... i doszedłem do wniosku, że

dłuższy wyjazd za granicę robi nie tylko dobrze na "bycie menedżerem", ale także na bycieczłowiekiem.

... na otwartość umysłu,

... na kreatywność,

... na wyzbycie się zaściankowości,

... na wzbudzenie chęci do osiągnięcia sukcesu,

... na tolerancję,

... na samodzielność i odpowiedzialność za swoje działania,

... i jeszcze na milion innych ważnych cech, które mogą nam pomóc w życiu.

Jest to tym ważniejsze, iż miesiąc po miesiącu i rok po roku świat staje się nam coraz bliższy.




Marek Hyla

KSIĄŻKI XXI WIEKU27 września 2010

Czy książki odejdą do lamusa? Te z szeleszczącymi kartkami, twardą okładką, obrazkami? Czasami

trochę poplamione, czasami lekko pachnące starością? Dominującym formatem treści (a więcrównież i opowieści ubranych w formę książek) zaczyna być coraz bardziej forma elektroniczna. Awięc może?

Pamiętam, jak trzy lata temu, podczas jednego z zajęć studiów, które prowadziłem, zadałem pytaniedlaczego lubimy korzystać z tradycyjnych książek. Pojawiło się wiele odpowiedzi:

... że mogę dotknąć,

... że mogę ją ze sobą wziąć,

... że pachnie,

... że mogę ją poczuć,

... że mogę robić notatki,

... że leży na półce, pod ręką,

... że ma w sobie jakąś magię.

No tak, ale to było 3 lata temu.

Popatrzcie niżej na film będący efektem inicjatywy firmy IDEO (jednego z liderów rynku innowacji naświecie) - czyż w tych książkach nie ma magii? Jest to, hmm, zupełnie inny rodzaj magii - niemniejtrudno nie docenić korzyści, które mogą wynikać z tak przedefiniowanej formuły książki.

The Future of the Book. from IDEO on Vimeo.

A więc może jednak wreszcie nowe technologie przyniosą w tej właśnie formule przełom na miaręGuttenberga?




Marek Hyla

LEGO MINDSTORM...12 listopada 2010

... to pakiety LEGO wykorzystywane nie tylko dozabawy, ale także do nauki. O ich zastosowaniu wogólnoświatowym już konkursie dla młodzieży onazwie FIRST pisałem już wcześniej...

Będąc w USA zainspirowałem mojego 10-letniego syna do zakupu pakietu Mindstorm NXT 2.0.Oprócz kilkuset typowych klocków LEGO znanych między innych z pakietów Technic pakiet zawieramoduł komputera sterującego (32-bitowa jednostka centralna) oraz zestaw silników oraz czujników(m.in. czujnik ultradźwiękowy, czujnik kolorów) oraz silników, które, poprzez odpowiednie interfejsypodpinane są do jednostki centralnej.

Wczoraj rozpakowaliśmy pudełko i... wsiąkliśmy kompletnie w robotykę i informatykę.

Pierwszego, najprostszego robota można zbudować w oparciu o zwykłą, papierową instrukcję.

Kolejne buduje się w oparciu o swego rodzaju platformę edukacyjną, która nie tylko pokazuje jakskonstruować robota, ale także, krok po kroku wtajemnicza w tajniki programowania. Poprzez bardzowizualne mechanizmy (budowanie schematu blokowego algorytmu, który następnie odpowiednio sięparametryzuje) możliwe jest stworzenie prawdziwych mikro-robotów (ok. 20-30 centymetrów)realizujących określone zadania. Jeden z nich np. jeździł do momentu, w którym napotkał naczerwoną linię narysowaną na podłodze, a następnie zawracał. Drugi bronił terenu - jeśli ktoś zbliżyłsię do niego bliżej niż na 40 cm dawał ostrzeżenie głosowe, po czym, jeśli obiekt wciąż znajdował sięw zastrzeżonej strefie - oddawał w jego kierunku salwę kolorowych kulek.

Gdy tak pracowaliśmy nad kolejnym robotem przyszła do nas moje 15 letnia córka. Też wsiąkła... Pokilku minutach stwierdziła - "czemu u nas w szkole nie uczy się programowania dzięki takimzestawom?". No właśnie - czemu? Zapewne cena jest zaporowa (w Stanach NXT 2.0 kosztuje ok. 300

USD), ale odnoszę wrażenie, że nauki wyniesionej z zabawy z takimzestawem nie da się porównać z żadną lekcją prowadzoną przypomocy tablicy, a nawet komputera. Popatrzcie tutaj jak zestawy LEGOwykorzystywane są do edukacji w szkołach na świecie klikając tutaj:

http://www.lego.com/education/default.asp

Przed nami jeszcze kilka typów robotów do opracowania w oparciu o instrukcję (włącznie zhumanoidalnym, chodzącym robotem...). No a potem - sky is the limit ... Zobaczymy, co uda się namwymyślić i opracować samemu...

Więcej informacji o Mindstorm znajdziecie tutaj: http://mindstorms.lego.com/en-us/Default.aspx




Marek Hyla

ASSASSIN CREED...29 listopada 2010

... to gra, w którą (według klasyfikacji PEGI) zdecydowanie nie powinien grać mój jedenastoletni syn.Ale gra...

Assasin Creed to gra, w której wcielamy się w rolę zabójcy z XII wieku. Faktem jest, że jest dość, hmm,brutalna (zabójca, jak to zabójca - zabija ludzi...). Jest też (mimo wszystko) edukacyjna - i o tymwłaśnie chciałem...

Otóż gramy od czasu rodzinnie w Trivial Pursuit - grę, w której trzeba odpowiadać na różne, losowowybrane pytania. W pewnym momencie Kaja (moja młodsza, piętnastoletnia córka) dostała pytanie"W jakim mieście znajduje się Ściana Płaczu?" i poległa na nim... Kuba bez zastanowieniaodpowiedział "W Jerozolimie"... Na moje pytanie skąd to wie, odparł iż właśnie miał misję Asasynemw Jerozolimie, gdzie wspinał się na Ścianę Płaczu.

Jak się nad tym głębiej zastanowić - to trudno odmówić niemal dowolnej grze czynnika edukacyjnego.

Bo niemal zawsze gra ta "podskórnie" przenosi jakieś treści, które budują naszą wiedzę ogólną, alboposzerzają wiedzę na temat jakiś aspektów wiedzy specjalistycznej.

Grajmy więc! ... i uczmy się jednocześnie!




Marek Hyla

Szkolenia XXI wieku

Sekcja dla

SZUKAJĄCYCH ROZWOJU




Marek Hyla

NAJLEPSZE SZKOŁY BIZNESU7 sierpnia 2009

Ranking najlepszych szkół biznesu opublikował kilka dni temu Forbes. Ranking podzielony jest na kilkalist...

• na liście najlepszej szkoły w USA prym wiedzie Stanford University,

• najlepsza uczelnia poza USA oferująca program jednoroczny to INSEAD,

• najlepsza uczelnia poza USA oferująca program dwuroczny to London Business School.

Pełne listy (razem z archiwaliami) znajdziecie tutaj. Sięgając do tej witryny dotrzecie również do kilkuartykułów i narzędzi dotyczących studiów MBA.




Marek Hyla

SCIENCE – ALE CORAZ MNIEJ FICTION17 sierpnia 2009

Podczas dwutygodniowego urlopu „połknąłem” 4 książki. Jedną

z nich była „Fizyka rzeczy niemożliwych” autorstwa profesoraMichio Kaku.

Książka może nie jest najprostsza w odbiorze. Mimo tego jednak, że opowiada o trudnych zagadnieniach treści w niejprzedstawione może pojąć (może nie do końca w pełnizrozumieć – ale właśnie pojąć) osoba, która chociaż w stopniuśrednim opanowała materiał z fizyki w szkole.

Autor książki postawił sobie za cel rozprawienie się z szeregiemhipotez oraz, często uważanych za science-fiction, możliwościtakich jak podróże w czasie, lewitacja, pole siłowe,

przewidywanie przyszłości, czytanie myśli, sztuczna inteligencja,itp. Dokonał ich podziału na takie, które będą technicznemożliwe w najbliższej (liczonej w setkach lat) przyszłości, takich,które będą możliwe pod warunkiem, że ludzkość rozwijać siębędzie przez dalsze setki tysięcy bądź miliony lat i takie, które(według dzisiejszej wiedzy) nigdy możliwe nie będą…

Tych ostatnich znalazł tylko dwie… Ciekaw jestem, czy potraficie zgadnąć jakie?

Książka jest fascynująca… Opowiada o zjawiskach zarówno w skali mikro (fale, elektrony,nanotechnologie), jak i makro (galaktyki, wszechświat – a w zasadzie: wszechświaty...,niewyobrażalne energie). Na początku obraz budowany w świadomości czytelnika jest niecochaotyczny, lecz z każdym kolejnym rozdziałem poszczególne elementy zaczynają się coraz fajniejzazębiać.

Książka jest bardzo dobra… Zarówno od dobrego filmu jak i od dobrej książki wymagam, abywzbudziła we mnie silne emocje. Po lekturze „Fizyki…” emocji było we mnie wiele. Miałem poczucieniezwykłej małości (cóż znaczy Ziemia w morzu miliarda gwiazd w naszej Galaktyce, która jest jedną zmiliarda galaktyk we wszechświecie, których być może jest miliard?), ale i niezwykłych możliwości,które się przed nami otwierają. Dała mi jakąś pozytywną energię – siłę wynikającą z tego, żezrozumiałem trochę (z naciskiem na „trochę”) więcej z otaczającego mnie świata.

Książka jest „lekka”… Autor często odwołuje się do filmów science-fiction przywołując znane namobrazy aby wytłumaczyć sposób działania teorii, urządzeń i rozwiązań, które omawia (np. miecześwietlne z „Gwiezdnych Wojen”, czy pole siłowe wokół statków obcych z „Dnia Niepodległości”).Dzięki temu łapiemy punkt odniesienia, do którego przedstawiane są hipotetyczne możliwości, jakieniesie fizyka dnia dzisiejszego oraz przyszłości.

Książkę polecam – nie tylko fanom science-fiction…




Marek Hyla

PŁYNNE ŻYCIE19 listopada 2009

Tak brzmi tytuł książki profesora Zygmunta Baumana. Książki

stosunkowo trudnej, ale niezwykle wartościowej. Dającej domyślenia, pozostawiającej ślad w psychice czytelnika.

O czy jest "Płynne życie"? O nas - społeczeństwie XXI wieku, w którymrozluźniane są więzi międzyludzkie, podporządkowanym corazszybszym zmianom, zmuszanym do coraz częstszych wyborów. Okonsumpcjoniźmie, który destruktywnie wpływa na świat, w jakimżyjemy. O sztuce (nie - o imperatywie!) bycia w ciągłej zmianie, którawymusza nie tyle nieustanne nabywanie czegoś (również w wymiarzekompetencji), ale raczej wyzbywanie się tego co, co staje sięniepotrzebne, zbędne.

Książka patrzy na zagadnienie z perspektywy człowieka (czemu takważnym dla nas staje się bycie indywidualnością?), strukturspołecznych (gdzie tkwią nowe przestrzenie wykluczeniaspołecznego?), krajów (czy naprawdę potrzebne nam są armie?; a

może starczą zadowoleni, wciąż głodni na nowości konsumenci?).

W rozdziale "Ucząc się chodzić po ruchomych piaskach" autor odnosi się do zagadnienia lifelonglearningpodkreślając zarówno rolę ciągłego uczenia się, jak i ciągłego "od-uczania się". W dobieniezwykle dynamicznego przyrostu nowej wiedzy zwraca również uwagę na zwiększającą sięprzestrzeń ignorancji. Tu przywołuje wyniki badań, które wskazują, iż dostęp do wiedzy (wynikającyprzede wszystkim z zamożności) staje się nowym czynnikiem rozwarstwienia czy wręcz wykluczeniaspołecznego.

Profesor podejmuje również polemikę z twierdzeniem, iż edukacja powinna być wyłącznieodpowiedzią na potrzeby biznesu. Zwraca tu uwagę na kwestię rozwoju osobistego w zakresie nietylko relacji międzyludzkich, ale także takich zagadnień jak edukacja obywatelska czy też wiedza oświecie. Ta bowiem daje ludziom poczucie sprawczości, samosterowności i odpowiedzialności, aeliminuje z naszego życia zagubienie i bezradność.

Na koniec cytat: "Potrzebujemy ustawicznego kształcenia, by móc dokonywać wyborów.Potrzebujemy go jednak nade wszystko po to, aby ocalić warunki, dzięki którym dokonywaniewyborów jest w ogóle możliwe i wykonalne."

Polecam lekturę... Naprawdę warto!




Marek Hyla

CERTYFIKOWANE SZKOLENIA ON-LINE12 lutego 2010

Training Magazine od wielu już lat prowadzi w otoczeniu

organizowanych przez siebie konferencji cykle certyfikowanychszkoleń. Miałem szansę kilka lat temu brać udział w takim szkoleniuprowadzonych przez Williama Hortona - jednego z autorytetów wzakresie projektowania szkoleń elektronicznych. Wspominam ten

warsztat jako niezwykle ciekawe doświadczenie.

Świat idzie jednak naprzód... Dziś szkolenia tego typu dostępne są już w modelu zdalnym.

I, wprawdzie ich cena pozostała wysoka, ale dostępność dzięki temu istotnie wzrosła... Już niemusimy lecieć za ocean aby mieć szansę wziąć udział w tego typu szkoleniu.

Informacje na temat cyklów szkoleń (każde z nich to wielokrotne, zdalne spotkanie uzupełnionedodatkowymi aktywnościami), które realizowane będą w 2010 roku znajdziecie

tutaj: http://www.trainingliveandonline.com/

Może warto poszukać funduszy na wzięcie udziału w wybranym warsztacie?




Marek Hyla

GRASZ O STAŻ - WNIOSKI22 kwietnia 2010

Nasza firma była jednym z uczestników programu "Grasz o staż", w którym studenci oraz absolwenci,w oparciu o przesłane prace konkursowe mogą ubiegać się o płatny staż w firmach.

Przedstawiliśmy do rozwiązania trzy zadania (niezależnie od siebie). Jednym z nich było zadanie ocharakterze e-learningowym o następującej treści:

Wdrożenie e-learning

Pracujesz jako konsultant w firmie szkoleniowo-doradczej. Do Twojej firmy zgłasza się klient. Naspotkaniu przedstawia on swoją sytuację i problem, w którym szuka profesjonalnego wsparcia. Klient, to duża firma ubezpieczeniowa działająca na terenie Polski, zatrudniająca 2000 agentów oraz

prowadzącą ciągłą rekrutację. Każdego miesiąca do centrali, znajdującej się w Warszawie zapraszane jest 50 kandydatów na nowych agentów na tygodniowe szkolenie wstępne. Wprawdzie tylko około10% tych kandydatów staje się w dłuższej perspektywie wydajnymi współpracownikami firmy, ale tak

szeroko zakrojone działania rekrutacyjno-szkoleniowe są niezbędne by osiągnąć zadowalający efekt. Są dwa cele szkolenia wstępnego: a/ nauczenie zatrudnianych osób uwarunkowań branżowych orazkorporacyjnych (aspekty prawne, procedury) oraz b/ wiedzy produktowej. Po szkoleniunowozatrudniony agent trafia pod skrzydła Dyrektora Oddziału Regionalnego, który służy muwsparciem oraz w pierwszym okresie prowadzi przez proces sprzedażowy. Twój Klient szuka możliwości zoptymalizowania tego procesu szkoleń wstępnych. Słyszał o tym, żedzięki mechanizmom e-learningowym można takiej optymalizacji dokonać. Prosi Cię o wsparcie. Przygotuj (w postaci prezentacji PowerPoint liczącej nie więcej niż 20 slajdów) koncepcjęzastosowania e-learning w takiej sytuacji. Ujmij w niej co najmniej wymiar, techniczny,szkoleniowy

oraz biznesowy, którą Twój Klient będzie mógł pokazać zarządowi aby uzyskać akceptację inwestycji.

Wśród 3 zadań zgłoszonych przez House of Skills na powyższe wpłynęło najwięcej prac. Miałem ichdo przeanalizowania aż 53. Już sam ten fakt świadczy o tym, iż idea e-learningu stała się powszechną.Nie o tym jednak chciałem... Tak liczny zestaw prac pozwala na ciekawe analizy ich zakresu, jakości, podejścia. Chciałbym podzielićsię z Wami kilkoma wnioskami, które można odnieść do potrzeb edukacyjnych, luk kompetencyjnych,umiejętności lub postaw aplikujących osób. Wszystkie wnioski, oczywiście, przedstawię wanonimowy sposób. Oto one:

• Bardzo trudno znaleźć pracę, w której nie ma żadnych błędów językowych. Literówki, błędyinterpunkcyjne, z rzadka (ale jednak!) błędy ortograficzne znaleźć można niemal w każdej zprac. Częstych błędem jest nieadekwatne używanie wyrażeń "ilość" (zamiast "liczba") wodniesieniu do policzalnych elementów.

• Wiele prac zawiera błędy natury typograficznej. Przykładami niech będą spacje przedznakami przestankowymi, niewłaściwe używanie dywizu (np. "e - learning"), czy teżpozostawianie sierot.

• Grzechem głównym wielu prac było skupienie się na przekazie tekstowym ("przegadanie").Specjalnie zaproponowaliśmy PowerPointa jako format pracy, aby dać szansę osobomaplikującym na wyjście w przestrzeń wizualną. Aby prezentacja była plastyczna. Abykomunikować się również przez obraz, schemat, zdjęcie. Niestety - stosunkowo niewieluautorów (pewnie około 1/3) wykonało pracę nad tym, aby podjąć to wyzwanie. Ci którzy jepodjęli - często polegli, gdyż...




Marek Hyla

• ...jak już praca była zwizualizowana, to, niestety, dość rzadko wizualizacje były dobrzedobrane. Zdjęcie, rysunek, schemat w prezentacji ma być kotwicą dla naszego umysłu. Maskupiać naszą uwagę na problemie. Ma pomóc nam zrozumieć przekaz. Jeśli to zdjęcie jest poprostu pierwszym-lepszym, które wpadło nam pod rękę sens jego umieszczenia na ekranie

jest co najmniej dyskusyjny.

• Stosunkowo częstym mankamentem była niespójność. Margines na jednym ekranie nie byłrówny marginesowi na drugim. Wypunktowania się różniły. Czcionki w tytułach (w sposóbzupełnie nieuzasadniony/dowolny) zmieniały swoje kształty, rozmiary, ulokowanie naekranie. Tworzyło to poczucie chaosu, nieuporządkowania, braku struktury.

• Pojawiło się kilka prac, które były "wyprane" z layoutu. Czarny tekst na białym tle byłwszystkim, co można było oceniać. Można powiedzieć, że to swego rodzaju zaleta - skupiamysię wyłącznie na merytoryce, nie odciągamy uwagi. Moim zdaniem jednak był to sporymankament - szczególnie w sytuacji, w której taką prezentację porównujemy z prezentacją orównie wartościowej treści lecz wzbogaconej o ładną, estetyczną, plastyczną oprawę.

• I ostatnim grzechem, na który chcę zwrócić uwagę jest traktowanie PowerPointa jako"rozkawałkowanego" na pojedyncze ekrany Worda. PowerPoint to narzędzie wspomagające

prezentera. Ideą jego stosowania jest podkreślanie głównych myśli, stawianie pytań,przedstawianie tez. Dobrą praktyką jest więc budowanie prezentacji w oparciu o krótkiesformułowania, równoważniki zdań, wypunktowania, hasła podparte zdjęciem. Forma pracykonkursowej łamała, oczywiście, tę najbardziej pożądaną postać niemniej trudne dozaakceptowania z mojej strony były całe akapity tekstu "wlane" na ekran w postaci wieluzłożonych zdań przedstawiających tezy prezentacji.

Żeby była jasność - wiele przesłanych prac było bardzo ciekawych merytorycznie, starannieopracowanych, rzetelnie zaprojektowanych, przemyślanych. W pierwszej selekcji aż 17 z nichuznaliśmy za wartościowe. Druga selekcja pozwoliła nam wyłonić 4 osoby, z którymi chcemy spotkaćsię i porozmawiać o współpracy w ramach stażu.

Mimo to uważam, że wielki segregator prac, który dostałem do ocenienia przedstawia stosunkowosłaby stan wiedzy i umiejętności aplikujących osób. Uważam to za problem, gdyż jest to często wiedzai umiejętności w zakresie elementarnym (język polski, sposób czytelnego, konkretnego,ustrukturalizowanego i spójnego wyrażania się poprzez tekst oraz obraz). Umiejętności, którerzutować mogą na postrzeganą jakość prac w życiu zawodowym.

Umiejętności, nad którymi warto pracować w szkole, na uczelni, w trakcie kariery zawodowej,indywidualnie.




Marek Hyla

GRY 26 kwietnia 2010

Czy wiecie, że każdego tygodnia ludzie spędzając w grach sieciowych 3 miliardy godzin*? Czy wiecie,

że uczący się w USA dwudziestojednolatek spędził na graniu w gry komputerowe tyle samo czasu ilena naukę (ok. 10.000 godzin*)? Czy wiecie, że gry elektroniczne są jedynym segmentem rynkumediów, który od wielu już lat nieustannie rośnie (w przeciwieństwie np. do rynku prasy, telewizji)?

Zagadnienie gier fascynuje mnie od wielu lat. Mając 13 lat symulowałem chorobę po to, by, zamiastiść do szkoły, móc zostać w domu i, pożyczając od sąsiada komputer, pograć w grę, którą sam namiejscu programowałem. Potem, jak już mój brat przywiózł komputer gry stały się ważnymelementem spędzania wolnego czasu. ... i takim pozostały do dziś.

Moje zainteresowanie grami nie jest bierne. Mam za sobą opracowanie kilku gier - zaprojektowanieich, oprogramowanie. Sprzedałem nawet każdą z nich w kilku tysiącach egzemplarzy. Dziś widząc jakrozwija się ten rynek postanowiłem "dokształcić się" - podbudować swoje (w sumie niewielkie)

doświadczenia związane z projektowaniem gier.W tym celu kupiłem dwie książki. Jedną z nich właśnie czytam. Będąc w połowie już widzę, że trafiłemna perełkę, którą chciałbym Wam polecić.

Książka nazywa się "The Art of Game Design" i napisana zostałaprzez Jesse'a Schella (więcej o autorze wraz z jego wystąpieniemznajdziecie na witrynie TED tutaj). Książka kompleksowo omawiaproces projektowania gry. Nie skupia się przy tym na graczelektronicznych - większość poruszanych w niej zagadnieńdotyczy gry każdego rodzaju. Książka omawia takie zagadnienia

jak kreowanie właściwego doświadczenia, osadzenie gry w ideioraz w określonym temacie, patrzy na problem z perspektywygracza, omawia zagadnienia mechaniki i odpowiedniegobalansowania jej parametrów, odnosi się do takich kwestii jakinterfejsy, historie, postacie, świat gry, omawia zagadnieniaestetyki. Podnosi kwestie gier typu multiplayer, także interakcjimiędzy graczami (również w kontekście gier zespołowych).Podkreśla kwestie testowania, technologii, ale także rynku (gry sąprzecież elementem biznesu). Wszystko to na prawie 500stronach napisanych ciekawym, żywym językiem podpartym

wieloma sugestywnymi przykładami, które często (w moim przypadku) grają na strunach moichwspomnień odwołując się do ulubionych gier mojej młodości (czy ktoś pamięta takie gry jak Donkey Kong? albo Space Invaders?). Książka ma również ciekawą strukturę - zawiera w sobie 100"soczewek" (lenses) zwracających uwagę czytelnika na 100 najważniejszym kwestii związanych zprojektowaniem gier podanych poprzez zestawy pytań, które warto sobie zadać by zaprojektowaćdobrą grę. Książka jest bardzo "praktyczna" - poprzez krótkie, sugestywne rozdziały otwiera oczy nanaprawdę istotne zagadnienia.

Polecam wszystkim, którzy interesują się grami - nie tylko projektantom, ale także graczom. Już poprzeczytaniu części książki zacząłem patrzeć na gry krytycznym okiem widząc w nich miejsca, któremogłyby być udoskonalone, zmienione na korzyść ich jakości, "grywalności", doskonałości.

Inne recenzje książki znajdziecie m.in. Amazonie tutaj (w zasadzie - same 5 gwiazdek!)

* Badania Carnagie Mellon University




Marek Hyla

NOWY EBOOK Z MASIE CENTER 15 października 2010

Masie Center wypuścił niedawno nową elektronicznąpublikację pod tytułem "Perspektywy uczenia się"(Learning Perspectives). Jej autorami jest 40 uczestnikówkonferencji Learning 2010 (Orlando, 24-27.10.2010), wktórej będę miał okazję uczestniczyć.

eBook zawiera przemyślenia 40 osób na temat szkoleń,rozwoju i edukacji. Są to subiektywne, raczej nieuczesane wswym ogólnym wymiarze wypowiedzi. Nawet jednakczytając trochę "od sasa do lasa treści" można z nichwyciągnąć kilka wniosków. Tym bardziej, że 3/4 książkitworzą teksty napisane przez przedstawicieli generacji Y("30 under 30" - specjalna grupa uczestnicząca w

konferencji).

"Gorące tematy" w eBooku to (mój subiektywny wybór):

• media społecznościowe (social media),

• treść tworzona oddolnie (user-generated content ),

• nieformalne formy rozwoju (informal learning),

• demokratyzacja procesu uczenia (każdy uczy każdego - również młodszy - starszego, apozornie mniej doświadczony - tego, który teoretycznie powinien wiedzieć/umieć więcej;odwrócony mentoring - reverse mentoring),

• intuicyjność (intuitive experience z rozwiązaniami Apple'a jako swego rodzaju wzór),

• personalizacja ( just for me),

• zaszycie procesu rozwojowego w codzienne aktywności (embedded learning, personal learning environment ),

• gry (gaming),• mobilność (mobility ),

• nauka jako zabawa (learning is fun),

• samodoskonalenie (self-managed learning),

• zderzenie generacyjne (Gen X/Gen Y/Gen Z ),

• skuteczność uczenia (learning effectivenes, Return on Expectations),

• zarządzanie zmianą (change management ),

• przywództwo (leadership),

• zaangażowanie (engagement ),

• relacje (relations),

• współpraca (collaboration).

Polecam Waszej uwadze tekst kończące publikację. W Combining “Cool” with “Core” inLearning autor (Elliott Masie) zwraca w nim uwagę m.in. na dobre technologie, które niekoniecznie




Marek Hyla

odniosły sukces w świecie szkoleń. Dlaczego? Ciekawy jest również tekst Wayna Hodginsa What Shapes the Future of Learning? The Third Industrial Revolution, który diagnozuje globalne czynnikiwpływające na ewolucję/rewolucję szkoleń. Tekst Ricka Darby'ego (Trends in Learning Technology:The View from Late 2010) dokonuje takiej diagnozy z perspektywy technologii informatycznych, aLarry Israelite w swoim materiale odnosi się do w tym kontekście do rewolucji na rynku mediów i

technologii ich wspierających/budujących (The Times They May Be A’Changing: From Sizzle to Fizzlein Learning Technologies).

Książkę możecie ściągnąć klikając tutaj.




Marek Hyla

SZTUKA WYSTĄPIEŃ WEDŁUG STEVE'A JOBSA 15 listopada 2010

Czy widzieliście kiedyś prezentację prowadzoną przez Steve'a Jobsa? Na przykład prezentacjęIPhone'a? Albo IPada? Jeśli nie - sięgnijcie do YouTube...

W wystąpieniach Jobsa jest jakaś dystyngowana magia... Coś, co sprawia, że słucha się ich zzainteresowaniem, ekscytacją. Mimo pozornej nieporadności, wolnego tempa, takiej trochę nie-medialności mają w sobie ogromny ładunek energii.

Jak Jobs to robi? Sztuka prezentacji szefa Apple'a została rozpracowana przez Carmine Gallo - jednego z autorów piszących do Business Weeka. W krótkim dokumencie przedstawionych jest kilkaniby prostych technik, które Jobs stosuje, i które sprawiają, że jego prezentacje są wyjątkowe.

Popatrzcie tutaj i inspirujcie się. Stosujcie. Uczcie się od tych, którzy robią coś wyjątkowo...




Marek Hyla

NADWYŻKA POZNAWCZA...22 grudnia 2010

... to termin ukuty przez Claya Shirky'ego - autora książki "Cognitive

Surplus: Creativity and Generosity in a Connected Age". Kupiłem jązaintrygowany wystąpieniem Claya na Learning 2010 i zmęczyłemprzedwczoraj. Zmęczyłem nie dlatego, że była mało interesująca,ale dlatego, że napisano ją trochę ciężkim, czasem akademickim

językiem.

Mimo, że nie była "lekka, łatwa i przyjemna" z pewnością byłaciekawa.

Główną tezą było przeciwstawienie fenomenu, jakim jestaktywność użytkowników Internetu do dotychczasowej biernościgeneracji wychowanej przed telewizorem. Według autora

DOWOLNA aktywność (poświęcona nawet na pozornie "durne"działania w sieci) jest lepsza od biernego przyswajania treścipodawanych przez media.

W książce podaje szereg ciekawych przykładów generowaniawartości (nadwyżki poznawczej) poprzez społecznościowe mechanizmy, które urodziły się wraz zdobą Internetu. Wikipedia, Linux, czy Apache - to rozwiązania znane i zawsze wymieniane jakoprzykłady w tej dziedzinie.

Nota bene: szacuje się, iż na opracowanie Wikipedii poświęcone do tej pory około 100 milionówosobogodzin; Amerykanie rocznie siedzą przed telewizorem około 2 MILIARDÓW godzin; ilewartościowych rzeczy można byłoby zrobić gdyby nie było telewizji?.

Książka zawiera jednak znacznie więcej odniesień do nowych rozwiązań i pomysłów wpływających nanasze życie.

Przykładem niech będzie serwis służący do organizowania car-poolingu (dobierania się kilku osóbprzed podróżą, głównie do pracy, by jechać jednym samochodem oraz móc korzystać ze specjalnychpasów jazdy na ulicy, po których mogą jeździć wyłącznie samochody z większą liczbą osób). Ciekawe

jest to, iż przemysł transportowy próbował poprzez naciski na kanadyjskich posłów sprawić, by serwisten został prawnie zakazany (sic!) z uwagi na... nieuczciwą konkurencję!

Innym przykładem może być zorganizowanie w Internecie przez hinduskie kobiety akcjiprotestacyjnej przeciw jednemu z ruchów religijnych, który próbował tłamsić prawa kobietpodporządkowując je rygorystycznym wymogom religijnym. Dzięki dużemu odzewowi i masowemu

poparciu kobiety były w stanie poprzez różne działania (organizowane poprzez Internet alerealizowane w "realu") skutecznie przeciwdziałać zagrożeniu.

Autor zwraca uwagę, iż możliwość generowania "nadwyżki poznawczej" jest znakiem naszychczasów. Ludziom znaczniej łatwiej (w porównaniu z nawet nieodległą przeszłością) uczestniczyć wtakich ruchach, wnosić coś od siebie do tworzonej wspólnie wartości, dołożyć drobną cegiełkę dowiększego dzieła. Z drugiej strony dzięki Internetowi to co jest wspólnie tworzone ma większą siłęrażenia. Ta siła rażenia jest czasem tak ogromna iż może wpłynąć na sposób w jaki żyjemy, na prawa ,

jakie uchwalamy, na wartości, według których żyjemy.

I jeszcze jedna myśl... Autor głęboko wierzy (i potwierdza to przekonanie różnymi argumentami), iżludzie są z natury hojni. Że potrafią i chcą się dzielić z innymi pod warunkiem, że widzą tego sens -

czują swój wpływ i sprawczość swoich działań. Że pieniądze nie są jedyną motywacją; więcej - że sąludzie, dla których pieniądze są mało ważną motywacją wobec innych, które ich napędzają.




Marek Hyla

HR ON-LINE20 kwietnia 2011

Wczoraj dostałem od Koleżanki (dzięki Kamila!) zaproszenie na ciekawe szkolenie - a w zasadzie

swego rodzaju proces rozwojowy realizowany poprzez serię webinarów.Szkolenie oferowane jest przedstawicielom działów HR - działów, które w coraz większym stopniuwykorzystują mechanizmy on-line do realizacji swoich celów. Organizatorem kursu jest QuadrigaUniversity z siedzibą w Berlinie. Sam kurs prowadzony będzie jednak w języku angielskim.

Kurs "Human Resources and Social Media" składa się z ośmiu półtoragodzinnych webinarów

dedykowanych konkretnym zagadnieniom związanym z wykorzystaniem nowychmetod/form/technologii w działaniach HR. Webinary dotyczyć będą:

• wykorzystaniu mechanizmów social media w budowaniu strategii HR,

• budowaniu poprzez nowe mechanizmy komunikacyjne wizerunku firmy jako pożądanegopracodawcy,

• rekrutacji poprzez Internet,

• wykorzystaniu Facebooka do budowania odpowiedniego wizerunku firmy,

• zarządzania wiedzą w dobie web 2.0,

• pozyskiwaniu talentów wśród przedstawicieli generacji Y,

• efektywnego wykorzystania najnowszych metod e-learningowych,

• efektywnego i minimalizującego ryzyko wykorzystania mechanizmów social media przezpracowników.

Prelegentami nie są wykładowcy akademiccy lecz praktycy - stanowi to niewątpliwie dodatkowąwartość.

Kurs wygląda na bardzo ciekawy - zarówno w swej formule, jak i programie. Niestety - wiąże się zkosztem wynoszącym 960EUR netto (do 3 maja - 790EUR netto). Może jednak warto - jeśli poważnie idługofalowo myśli się o wykorzystaniu nowych technologii w działaniach HR...

Bliższe szczegóły na temat kursu znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

ECORNELL...16 maja 2011

... to "elektroniczna odnoga" jednej z wielu amerykańskich uczelni

realizujących działania edukacyjne oraz szkoleniowe poprzez sieć. CornellUniversity ("uczelnia-matka" eCornell) jest jednak jedną z najstarszych (rokzałożenia 1865) i najbardziej znanych uczelni Stanów Zjednoczonychwchodzących w skład tzw. "Ivey League".

Nie chciałem jednak wychwalać uczelni, ale zwrócić Waszą uwagę naciekawą gamę certyfikowanych programów rozwojowych dedykowanych branży HR. Ciekawą nietylko ze względu na zawartość merytoryczną, ale także z uwagi ba fakt, iż realizowane są na drodzezdalnej (przez Internet).

Część z nich, oczywiście, jest zbyt silnie ulokowana w realiach amerykańskich, aby mieć dla nasistotną wartość (np. zagadnienia prawne rynku pracy). Są jednak inne, które wydają się być na tyle

uniwersalne, by w globalnej wiosce móc zainteresować wszystkich.Zwróciłbym Waszą uwagę na:

" Advanced Strategic HR Practices" - gdzie słowami-kluczami są: przywództwo, różnorodność,strategia, talenty, zaangażowanie, wpływ na biznes,

ten sam kurs, ale w wersji "Plus" przygotowujące do zdania certyfikatu "Professional inHuman Resources" oraz "Senior Professional in Human Resources",

"HR Director Certificate" - gdzie słowami-kluczwami są: wdrażanie, strategia, egzekucja,zmiana, globalność, praktyka.

Ceny? Trochę ponad 5.000 USD. Sporo, ale tak naprawdę pytaniem, które się rodzi jest bardziej "jaka jest wartość w stosunku do ceny?". Zarówno jeśli chodzi o dostosowanie programu do naszych

potrzeb, jak i efektywność wynikającą z formuły prowadzenia kursu.

Zainteresowanie tutaj znajdą więcej informacji o procesach szkoleniowych.




Marek Hyla

JAK BUDOWAĆ EFEKTYWNĄ SIEĆ RELACJI?5 września 2011

Dzięki wirtualnym relacjom (a konkretnie - dzięki monitoringowi

krótkich informacji zamieszczanych przez moich wirtualnychznajomych na LinkedIn) dotarłem do bardzo ciekawego materiałudotyczącego zrównoważonego i efektywnego funkcjonowania w

świecie social networkingu (nota bene - nie tylko wirtualnego!).

Autor artykułu zwraca uwagę na 10 osób (a w zasadzie - typów osób), które warto mieć w swojej siecirelacji po to, aby się rozwijać. Typy te to:

1. mentor - osoba, do której aspirujesz,2. coach - osoba, która pomoże, wesprze stojąc z boku,3. specjalista branżowy (industry insider ) - osoba, która będzie Twoim najlepszym źródłem

profesjonalnej informacji,

4. trendsetter - osoba spoza Twojej branży, która trzyma rękę na pulsie wszystkie co nowe, iktóra pozwoli Ci myśleć innowacyjnie,5. łącznik (connector ) - osoba, która ma dostęp do ludzi, zasobów i informacji poszerzając

poprzez te zasoby znakomicie Twoje możliwości działania,6. idealista - osoba, której ufasz i z którą możesz wspólnie snuć marzenia bez ryzyka złych

intencji z jej strony,7. realista - osoba, która ściągnie Cię na ziemię; niekoniecznie zdemotywuje (polskie piekiełko

się kłania...), lecz raczej sprawi, by Twoje marzenia były osadzone w rzeczywistości,8. wizjoner - osoba, która Cię zainspiruje, popchnie na właściwe tory działania, nada pęd w

kierunku osiągnięcia celu,9. partner - osoba taka jak Ty, osoba z którą możesz zderzyć myśli, podzielić się spostrzeżeniami,

10. aspirujący - osoba, która szuka w Tobie mentora, której Ty możesz dać coś od siebie, cośwyjaśnić, przybliżyć.

Jak tak patrzę na tę listę w zestawieniu z kontaktami, które mam na LinkedIn - to dość dobrze jestemw stanie przypasować większość osób do wyżej wymienionych ról. Każda z nich wydaje się byćuzasadnioną do rozwoju, uczenia się, sukcesu zawodowego.

Ten podział i te wskazania wydają mi się bardzo trafne... A Wy - czy macie w swojej sieci relacjimentora? Albo wizjonera? A czy macie aspirującego? No i której z tych ról najbardziej Wam brakuje wswoim otoczeniu?

Link do całego artykułu znajdziecie tutaj. Polecam!




Marek Hyla

SOCIAL MEDIA 2.0?16 września 2011

Jason Rosenthal opublikował w magazynie Forbes ciekawy artykuł

na temat prognoz dla rozwoju sieci społecznych.Otóż, według autora, sposób wykorzystywania mechanizmówspołecznościowych diametralnie się zmienia. Coraz mniejsze

znaczenie ma "nadawanie" (broadcasting), a coraz większe - rozmowa. Coraz mniej ważnym staje siękomunikowanie całemu światu co-też-ja-dzisiaj-wspaniałego-nie-zrobiłem, a coraz ważniejszymszukanie w swoim społecznościowym otoczeniu ludzi, którzy mogą wnieść wartość do mojego życia.

W konsekwencji - na znaczeniu tracić będą czyste statystyki (ile mam "przyjaciół" w sieci, ilumam followerów na Twitterze, ile kont sam podglądam, ile mam "Like'ów", "+1", itp., wynalazków,etc.).

To, co będzie się liczyć to wartościowe dyskusje; realna kontrybucja; sieciowa współpraca

prowadząca do konkretnych wyników. W tym sensie zamiast wielu "pustych koneksji" bardziejwartościową może okazać się obecność w sieci społecznej ograniczona do wąskiej grupy osób, którewnoszą coś do mojego życia.

... czyżby można było znaleźć nowe, webowe, social-networkingowe znaczenie dla przysłowia "Lepiejz mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć"?

Całość artykułu Jasona Rosenthala znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

3 FUNKCJE LINKEDIN10 października 2011

Z LinkedIn korzysta już ponad 120 milionów osób na całym świecie. Jest to niewątpliwie największa

sieć społecznościowa dedykowana profesjonalistom.Wielu z Was ma zapewne swoje konta na tym serwisie i w większym, albo mniejszym zakresiekorzysta z mechanizmów udostępnianych przez system. Ja jestem raczej biernym użytkownikiem.Niemniej moja bierność jest, jakby to określić? ... zaangażowana?

Dzięki temu zaangażowaniu odczuwam wiele korzyści z bycia częścią społeczności LinkedIn. Korzyściw domenie rozwojowej, w domenie budowania swojego wizerunku, w domenie kreowania karieryzawodowej, ...

Dziś podzielę się z Wami garścią sugestii na temat tego, w jakim sposób "popracować" nad serwisemby coś konkretnego nam dawał. Oto moje przemyślenia...

1. Podstawową funkcją LinkedIn jest opisywanie moich doświadczeń zawodowych. Jest to więcmoje elektroniczne CV dostępne w chmurze. CV nad którym pracuję na bierząco (a więcaplikując o pracę nie muszę sobie przypominać za co byłem odpowiedzialny 5 lat temu, jakiesukcesy osiągnąłem w 3 firmach wstecz, etc.). Jest to też (przy odpowiednichskonfigurowaniu) CV publiczne - otwieram się więc również na to, aby to inni zabiegali omnie, a nie żebym to ja musiał szukać pracy. W tej funkcji LinkedIn jest więc strażnikiem,katalizatorem i stymulatorem mojej kariery zawodowej. Jest również jednym z mechanizmówbudowania profesjonalnego wizerunku.

• Rada nr 1: LinkedIn będzie w tej funkcji działał dobrze tylko wtedy, kiedy Twój profil zawodowy jest kompletny i sporządzony tak, abyś nie musiał się go wstydzić

• Rada nr 2: LinkedIn pozwala na automatyczne generowania CV w postaci PDFów

zawierających dane umieszczone w profilu. Można tego dokonać albo poprzez skojarzoneśrodowisko Resume Builder , albo klikając na opcję PDF dostępną w sekcji nagłówkowej swojego własnego profilu (dostępnego po kliknięciu w "Profile -> View Profile")

• Rada nr 3: LinkedIn pozwala na budowanie portfela rekomendacji. Proś więc innych by napisali o Tobie coś dobrego gdy skończysz z sukcesem projekt, albo gdy kończysz w

jakiejś firmie pracę. Im więcej rekomendacji (szczególnie od "obcych" osób) tymwiarygodniej wygląda Twoje CV.

• Rada nr 4: LinkedIn pozwala na uproszczenie adresu www swojego profilu (co poprawiałatwość do sięgnięcia doń). Aby tego dokonać należy wejść w opcję "Profile -> Edit Profile", a następnie kliknąć link "Edit" przy "Public Profile" w sekcji nagłówkowej.

• Rada nr 5: Siegając do opcji "Groups" możesz zapisać się do wielu branżowych grup

dyskusyjnych. Niektóre z nich nie wniosą wiele do Twojego życia zawodowego, inne mogąmieć na niego jakiś wpływ. Z pewnością jednak poprzez grupy można nawiązać nowerelacje, dotrzeć do ciekawych osób, dowiedzieć się o interesujących ofertach z branży.

• Rada nr 6: LinkedIn (sekcja "Jobs") pozwala na aktywne wyszukiwanie ofert pracy.Korzystając z rozwiązania dostajesz również na bieżaco propozycje, które sprofilowane są

pod Ciebie.2. LinkedIn jest dla mnie źródłem ciekawych informacji branżowych. Jest zintegrowany z

komunikatorem (a'laTwitter), co pozwala nie tylko na dzielenie się z innymi, ale również nasłuchanie, co inni mają ciekawego do powiedzenia. Mam w tej chwili w gronie znajomych 400osób (a w kręgu 2 i 3 relacji - ponad 5 milionów osób), którzy codziennie przeglądają ciekawąprasę, mają fascynujące przemyślenia, mają interesujące doświadczenia. Piszą o tym, dzielą

się, podają linki - to wszystko w telegraficznym skrócie dociera do mojej świadomości.Możecie powiedzieć - generuje szum informacyjny. W pewnym sensie - tak, ale jest to szum




Marek Hyla

skrojony pod moje potrzeby. Szum generowany przez grono ludzi, którym w dużej mierzeufam. Którzy w dużej mierze dzielą ze mną swoje zainteresowania. W tej funkcji LinkedIn jestwięc mechanizmem inspiracji, uczenia się, poznawania bliskiej mi przestrzeni biznesowej.

• Rada nr 1: Zapraszaj do grona swych znajomych ludzi, którym ufasz i którzy są Ci biznesowo bliscy. W ten sposób słuchać będzie wartościowych komunikatów (a i dotrzesz

do ludzi, którzy być może pomogą Ci w realizacji funkcji 1 - czyli wesprą Twoją karieręzawodową).

• Rada nr 2: Sięgaj do LinkedIn w miarę często i czytaj komentarze Twoich znajomych. Na pewno znajdziesz wśród nich coś inspirującego. Jeśli masz IPada - ściągnij nań aplikacjęFlipboard i podepnij do niej LinkedIna. Uzyskasz zupełnie inną jakość...

• Rada nr 3: Raz na jakiś czas sięgnij do opcji "News -> Signal". Dzięki niej możesz przeszukać komunikaty nie tylko wysyłane przez Twoich bezpośrednich znajomych, aletakże te pisane przez znajomych kręgu 2 oraz 3. Tu już trafność przekazu jest niższa, aleczasami warto wykonać taki krok.

3. LinkedIn jest też dla mnie narzędziem do zarządzania relacjami. Wizytownik w zasadzieodszedł w mojej praktyce do lamusa - tzn. niby go używam, ale nie jest dla mnie

najważniejszym narzędziem w utrzymywaniu relacji biznesowych. Dlaczego? Po pierwsze - bo jest pełen nieaktualnych wizytówek (ludzie zmieniają pracę, czyż nie?). Po drugie - bo niewożę go ze sobą (a do LinkedIn mogę sięgnąć zewsząd). Po trzecie - bo mogą zapraszać doswojego kręgu znajomych osoby, z którymi mój kontakt był tylko wirtualny. W tej funkcjisystem staje się moim osobistym rozwiązaniem klasy CRM - upraszczając moją pracę,dynamizując ją, sprawiając, że w kwestii relacji działam efektywniej.

• Rada nr 1: Zastanów się nad kryteriami, według których chcesz budować krąg swoichnajbliższych znajomych. Czy chcesz by były to tylko osoby, które spotkałeś? A może tylkote, które uważasz za swoich swoich profesjonalnych partnerów? A może nie będziestawiał żadnych ograniczeń?

• Rada nr 2: Tagój swoich znajomych. Opisuj ich tak, żebyś mógł przypomnieć sobie

"kiedy?", "gdzie?", "po co?", "z kim?". Na początku może to nie być problem, ale jak będzie miał ich już kilka setek pamięć może zacząć zawodzić. Możesz opisywać znajomychwchodząc do "Contact -> Connections". Po kliknięciu w daną osobę możesz wybrać opcję"Edit details", a następnie na dole "Add Contact Notes". Możesz też wybrać opcję "Edit tags" by poprzez rozwijane menu oznaczyć daną osobę.

Moją polityką budowania sieci relacji jest pełna otwartość. Jeśli ktoś zWas chce się dołączyć do kręgu znajomych - serdecznie zapraszam.

Czy widzicie jakies inne funkcje tego narzędzia, które wykorzystujecie w swoim życiu zawodowym?




Marek Hyla

Szkolenia XXI wieku

Sekcja dla

OBIEŻYŚWIATÓW




Marek Hyla

WAKACYJNY BLENDED LEARNING26 sierpnia 2008

W dyskusjach z Klientami wciąż zdarza się słyszeć sceptycyzm oraz brak zrozumienia wartości, jakieniosą za sobą nowe formy realizacji szkoleń. Podnoszone są zwykle kwestie jakości szkoleńrealizowanych bez udziału trenera, wysokich kosztów opracowania materiałów e learning,efektywności procesu, który, zamiast być realizowanym przez dwa dni, w grupie, przez trenera,rozbijany jest na wiele drobnych fragmentów obejmujących różne, często samodzielne, aktywnościosoby szkolonej.

Chciałbym na własnym przykładzie pokazać wartość podejścia blended learning. Przykład będziewakacyjny, nie pasujący do wyzwań korporacyjnych. Pokaże jednak czemu złamanie paradygmatugrupowego szkolenia w sali ma sens.

Robimy OWD!

Będąc na wakacjach w Egipcie w lipcu 2007 roku podjęliśmy wraz z najstarszą córką decyzję o wzięciuudziału w kursie nurkowania. Kurs OWD (Open Water Diver ) realizowany jest zgodnie metodologiąopracowaną przez PADI – międzynarodową organizację zrzeszającą instrutorów nurkowania. Kursrealizowany jest w ciągu kilku dni i z jednej strony wymusza na studentach pozyskanie dużej wiedzyteoretycznej, z drugiej zaś obejmuje szereg nurkowań, podczas których niezbędne jest zbudowanie wstudentach wielu niezwykle ważnych umiejętności.

Po ukończeniu kursu i uzyskaniu certyfikatu nowoupieczony nurek może samodzielnie (w parze, alebez udziału instruktora) wykonywać nurkowania do 18 metrów.

Zarówno część teoretyczna jak i zajęcia praktyczne są krytyczne dla uzyskania certyfikatu. Dlaczego?Jakiekolwiek braki (czy to wiedzy, czy też umiejętności) stanowią zagrożenie dla życia. Przykładowo -nieumiejętne wynurzenie się nawet z kilku metrów nurka oddychającego sprężonym powietrzemskutkować może poważnymi urazami płuc.

Nasze oczekiwania

Egipt jest magicznym miejscem na „zrobienie” certyfikatu nurkowego. Ładna pogoda, ciepłe,koralowe morze, dobra widoczność pod wodą – to zalety, których nie doświadczy się w żadnymakwenie w Polsce. Z tego też powodu jest miejscem mało ambitnym – tam po prostu wszystkoprzychodzi łatwiej i przyjemniej. Mając tego świadomość oczekiwaliśmy, że kurs będzie wspaniałą,podwodną przygodą, podczas której doświadczymy wielu niezapomnianych wrażeń.

Marek – nasz instruktor – zaraz, pierwszego dnia zburzył nasze oczekiwania mówiąc, iż podczaspierwszych nurkowań będziemy tak skupieni na ćwiczeniach i tak zestresowani, że nawet jeśliprzepłynie koło nas wieloryb, to i tak go nie zauważymy…

Miał całkowitą rację… aczkolwiek w ostatnim dniach kursu magia Morza Czerwonego dała nam siępoznać w całej okazałości.

Przebieg szkolenia

Szkolenie od początku do końca miało formę mieszaną. Obejmowało oglądanie filmówinstruktażowych (w grupie), samodzielne czytanie podręcznika oraz rozwiązywanie quizów,omawianie wyników quizów w grupie przez instruktora ze szczególnym zwróceniem uwagi nawszelkie błędy, ćwiczenia praktyczne (nurkowania), omawianie nurkowań przed (briefing) oraz po ichwykonaniu. Kurs kończył się testem oraz sprawdzianem praktycznym (ostatnie nurkowanie), któregozdanie kwalifikowało do otrzymania certyfikatu. Poszczególne elementy procesu szkoleniowego niepokrywały się – z książki nie było możliwości nauczenia się chociaż teoretycznych aspektów ćwiczeń




Marek Hyla

praktycznych. Trudno zresztą wyobrazić sobie możliwość nauczenia się z książki przepłukiwania podwodą maski, awaryjnego wynurzenia przy braku powietrza, czy też niezawodnego znajdowaniaautomatu do oddychania, który na 20 metrach pod wodą, przy widoczności 0,5 metra właśnie namwypadł z ust.

W ciągu czterech dni mieszanka wyżej wymienionych działań absorbowała nas (z przerwami na

jedzenie i wypoczynek oraz dojazd) od godziny 8.00 do 24.00.

Zaproponowana formuła szkolenia była dla nas bardzo wartościowa i atrakcyjna. Co było powodemtak wysokiej jej oceny? Oto kilka argumentów:

• filmy w bardzo mocny sposób wzbudziły nasze zainteresowanie (zasiały ziarno pasji) orazbardzo dobitny i obrazowy przedstawiły kluczowe elementy teorii; ich grupowe oglądaniepozwoliło na dyskusję, wyjaśnienie niejasności i skonfrontowanie różnic zdań,

• samodzielna, wieczorna praca z podręcznikiem pozwoliła na przyswojenie we własnymtempie i we własnym stylu całości niezbędnej wiedzy teoretycznej,

• quizy podsumowujące poszczególne moduły podręcznika pozwoliły na zweryfikowanie stanunaszej wiedzy, a także na przedyskutowanie z trenerem wątpliwości w zakresie krytycznychdla naszego bezpieczeństwa aspektów nurkowania,

• poprzez część praktyczną mieliśmy okazję poznać doświadczonych nurków, uczyć się od nich,zasmakować atmosfery, jaka panuje na łodzi nurkowej,

• przy takim podejściu do kursu nasze nurkowania (a także spotkania przed i po) mogłyograniczyć się wyłącznie do ćwiczenia umiejętności; szybkie i sprawne (acz dogłębne i „dobólu”) zrealizowanie ćwiczeń podczas nurkowań szkoleniowych zawsze pozwalało nam naspędzenie kilku, a czasem nawet kilkunastu minut na podziwianiu rafy i zapoznawaniu się zokazami podwodnej fauny.

Refleksja

Zastanowiwszy się głębiej nad kursem dochodzę do wniosku, że najbardziej wartościowym jegoelementem były ćwiczenia – nurkowania, bezpośredni kontakt z instruktorem, uczenie się nawłasnych błędach pod jego okiem i na koniec – znak „OK.”, świadczący o tym, że nie ma zastrzeżeńdo ich wykonania.

Niezwykle ważnym dla mnie była również świadomość tego, że mam do czynienia z bardzowymagającym trenerem. Trenerem, który zwraca uwagę na wszystkie niedociągnięcia. Trenerem

jasno komunikującym i egzekwującym wysokie standardy wiedzy i umiejętności, które musimyposiąść, aby dostać certyfikat. Trenerem, który na samym początku szkolenia przeciął rodzicielskiewięzy nie zgadzając się na bycie w parze z własną córką, co z pewnością pozytywnie wpłynęło na jejsamodzielność w nowym, wodnym środowisku. Nawiasem mówiąc – tę samodzielność mogła w

ostatnim dniu przetestować podczas bliskiego spotkania z dość agresywną rybą (Giant Triggerfish),która chciała zeżreć jej płetwę…

Podsumowanie

Kurs OWD, w którym mieliśmy przyjemność uczestniczyć był bardzo atrakcyjny i wartościowy. Tezalety zbudowane zostały w dużej mierze przez jego formułę – odpowiednie zmieszanie różnych formszkoleniowych dających przestrzeń dla inspiracji, wzbudzenia oczekiwań, refleksji, doświadczenia,uczenia się na błędach. Był jednocześnie „mało inwazyjny” - angażujący trenera wszędzie tam, gdziebył niezbędny i nie angażujący go w tych momentach, w których samodzielna praca była nie tylkowystarczająca, ale również najbardziej efektywna.




Marek Hyla

Należy, oczywiście, zauważyć, że byliśmy silnie zmotywowanymi uczestnikami kursu. Znikł więc wsposób automatyczny problem związany z egzekwowaniem samodzielnej pracy, czytaniempodręcznika, wypełnianiem quizów (często późną nocą). Trudno zakładać, że każde szkoleniecharakteryzuje się takim profilem uczestników. Właściwe skomponowanie procesu rozwojowego,użycie różnorodnych form wspierających pozytywne cechy tego procesu (inspirujące, angażujące,

motywujące) oraz uzupełnienie go o wysokiej klasy trenera jest jednak, w moim odczuciu, przepisemna doskonały program szkoleniowy.

Czego wszystkim z powakacyjnymi pozdrowieniami życzę…




Marek Hyla

RELACJA Z KONFERENCJI LEARNING 200626 sierpnia 2008

„Na początku listopada w Orlando na Florydzie odbyła się konferencja Learning 2006 organizowanaprzez Masie Center. W imprezie uczestniczyło, bla, bla, bla…” – tak mogłaby rozpocząć się relacja z

jednej z największych, najbardziej prestiżowych konferencji poświęconych tematowi rozwoju kadr.Ponieważ jednak impreza miała innowacyjną formułę spróbuję poprzez sposób spisania relacji oddaćnieco jej charakter…

Dwa miesiące do startu

Dostaję kolejnego maila od organizatora – Elliotta Masie. W mailu szereg informacji o imprezie, aletakże link do środowiska internetowego gdzie mogę zdefiniować swój profil (kim jestem,zainteresowania zawodowe i pozazawodowe, etc.) i umieścić go na mapie profili innych uczestników.Od tej chwili mogę skontaktować się mailowo z każdym, kto znajduje się na mapie – podjąć zdalnądyskusję, umówić się na spotkanie w Orlando, wymienić doświadczenia. Social networking działa!

Środowisko konferencyjnej sieci społecznej

Miesiąc przed startem

Kolejny e-mail od Elliotta. Elementem imprezy są tzw. mini-sessions – krótkie, półgodzinne sesje wformie dyskusji prowadzone przy stoliku dla grupy do 20 osób. Każdy może zgłosić pomysł na temattakiej sesji i zostać jej prowadzącym. Zgłaszam swój („Challenges in Transitioning to Blended Learning”) i po kilku dniach dowiaduję się, że zostaję prowadzącym sesję!

Elliott Masie

Elliott to ciekawa postać. Nazywają go futurystą świata szkoleń. Od wielu już lat prowadzi Think Tank skupiający swoją uwagę na trendach nauczania, szkoleń i rozwoju.




Marek Hyla

Miałem okazję spotkać Elliotta już drugi raz. Jest to jedna z najbardziej inspirujących i kreatywnychpostaci z jaką się zetknąłem. Bawi go patrzenie na świat szkoleń z różnych perspektyw (a potrafiznaleźć ich wiele), chętnie dzieli się swoimi przemyśleniami i doświadczeniami, jest otwarty na idee,koncepcje, ludzi.

Warto korzystać z doświadczeń i przemyśleń Elliotta. Zachęcam do wejścia na

witrynę www.masie.com i zapisanie się na jego newsletter…

Elliott Masie (na dalszym planie) w rozmowie z Jimem Lauderbackiem

Dzień startuMiejsce imprezy - Walt Disney’s Coronado Spring Resort. Niby kompleks rozrywkowy, a mieścicentrum konferencyjne na 6.000 osób. Już przy wejściu widać, że impreza jest nietuzinkowa: kilkarobotów, skonstruowanych przez licealistów toczy zażartą walkę, w oddali słychać ryk pistoletówpneumatycznych, które wykorzystywane są przez zespół serwisowy NASCAR do szkolenia z team-buildingu i zarządzania jakością (więcej informacji na ten temat na http://www.5off5on.com),uczestnikom rozdawane są urządzenia do zdalnego zbierania ich opinii, widać kilka Seagwayówporuszających się wśród tłumu.

Inauguracja – prawie 2.000 osób na sali. Co ciekawe – impreza nie ma części wystawowej. Jej formuła jest czysta – żadnego marketingu, skupienie się na wymianie doświadczeń, networkingu, inspiracji,

dyskusji. Pomimo to sponsorami imprezy są wszystkie liczące się firmy dostarczające rozwiązaniaszkoleniowe. To w moim odczuciu świadczy właśnie o wartości konferencji!




Marek Hyla

Jedna z keynote sessions

3 dni imprezy

Nie da się upchnąć ponad 400 sesji w 3 dniach imprezy tak, by uczestnicy nie musieli dokonywaćtrudnych wyborów. Są momenty, gdy toczy się ponad 20 sesji jednocześnie!

Cały czas otwarte jest również Exploratorium – poteżna sala, gdzie udostępnionych jest ponad 150komputerów, gdzie prowadzone są eksperymenty z nowymi technikami szkoleniowymi (podcasting,mobile learning, itp.), gdzie w każdej chwili można dopisać swoje uwagi, przemyślenia i komentarzedo wirtualnej przestrzeni wiedzy na bieżąco tworzonej przed i podczas imprezy.

Cały czas trwa również rywalizacja zespołów przy bolidzie NASCARa. Wymiana dwóch oponnajlepszemu zespołowi zajęła tylko trochę ponad 17 sekund (nagroda – darmowy udział wprzyszłorocznej imprezie). Tak a propos – czy wiecie, że serwisant NASCAR przykręca pięci śrub wkole w czasie krótszym od jednej (sic!) sekundy? Dopóki się tego nie zobaczy – to trudno w touwierzyć…




Marek Hyla

To nie wulkanizator, ale demo szkolenia z team buildingu realizowanego przez trenerów z jednej ze stajni NASCAR

Z tym brakiem części wystawowej to trochę skłamałem… Każdy ze sponsorów ma swoją „wirtualnąbudkę” – planszę na ścianie, gdzie opisany jest krótko profil firmy oraz podany jesy numer telefonukomórkowego do przedstawiciela firmy obecnego na imprezie. Jak jesteś zainteresowany – dzwoniszi umawiasz się na rozmowe. Każdy z uczestników dostał również CD-ROM, na którym znajduje siękomplet materiałów marketingowych wszystkich sponsorów. To prawie 400 stron! Dobrze, że wtakiej postaci, bo miałbym problem aby te wszystkie papiery zmieścić do bagażu…

Key Note SpeakersSwojej konkurencji nie mają sesje ogólne, prowadzone przez guru świata szkoleń i biznesu. Naimprezie aż gęsto było od osobowości prowadzących inspirujące, ciekawe, czasem mocnofuturystyczne, czasem mocno edukacyjne sesje. Formuła dyskusji z Elliottem nadawała im bardziejdynamiczny wyraz.

Wśród wielu sesji ogólnych najbardziej zapadły mi w pamięć dyskusje ze Stephenem M.R. Coveyem(autor książki „The Speed of Trust ”), Jimem Lauderbackiem (Redaktor Naczelny PC Magazine) orazWaynem Hodginsem (Strategic Futurist w firmie AutoDesk).




Marek Hyla

Stephen M.R. Covey w dyskusji z Elliottem Masie

Nie da się w krótkiej relacji streścić tak wielu tak ciekawych sesji. Wartość Learning 2006 tkwi jednakrównież w tym, że … nie muszę tego robić. Impreza ta zostawia po sobie wiele „wirtualnych śladów”.Wszyscy zainteresowani mogą więc sięgnąć środowiska wiki, gdzie można znaleźć mindmapysporządzane na bieżąco podczas każdej z sesji ogólnych.

Visual journalism - jedna z form zapisu keynote speeches




Marek Hyla

Dostępne były również klasyczne mind-mapy

Networking & FunFormuła imprezy sprzyja interakcjom. W każdym momencie w wielu miejscach (salach, restauracjach,w holu) toczy się wiele dyskusji angażujących często duże grupy osób. Spotykam się z partnerami,toczę dyskusje z firmami, których doświadczenia warto przenieść na grunt polski.

Impreza nie bez powodu organizowana jest co roku w Orlando. To miasto to światowe centrumrozrywki – naliczyłem w nim kilkanaście parków tematycznych (a pewnie nie policzyłem wszystkich).Uczestnicy konferencji przyjeżdzają na nią całymi rodzinami – sami biorą udział w imprezie, a rodzinyczas spędzają na zabawie.

Aby osłodzić uczestnikom dnie wytężonej pracy (sesje zaczynają się o 8.00, i trwają do 17.00) wdrugim dniu zaserwowano nam koncert grupy Bowfire – piorunującego mixtu muzyki (głównie

instrumenty smyczkowe) oraz tańca.




Marek Hyla

Grupa Bowfire podczas występu

Po imprezie

Jestem już w Polsce, w biurze. Można by rzecz – impreza się skończyła, czas o niej zapomnieć i wrócićdo pracy. Tak jednak nie jest. Mam wciąż do przeglądnięcia prawie 400 strona PDFów (materiałysponsorów). Codziennie dostaję na swoją skrzynkę mailową informacje o nowych wpisach na wiki,gdzie wymieniane są komentarze na tematy poruszane na poszczególnych sesjach. Cały czas żyjęimprezą, jej treści, inspiracje, tezy są w mojej świadomości i oddziałują na moje działania zawodowe.

W tym właśnie tkwi wartość Learning 2006.

Na zakończenie

W kolejnych wpisach będę dzielił się moimi przemyśleniami dotyczącymi kilku zagadnień, którenajbardziej dotknęły mojej świadomości. Skupię w nich swoją uwagę na takich tematach jak: zaufaniew biznesie, social networking jako mechanizm szkoleń, wpływ demokratyzacji treści na wydajnośćprocesów biznesowych oraz zastosowanie gier i symulacji w szkoleniach.




Marek Hyla

INNOVATION IN LEARNING 200816 października 2008

Konferencja „Innovation in Learning” miała miejsce w San Jose w dniach od 23 do 25 września. Była

to stosunkowo mała impreza goszcząca w tym roku około 350-400 osób.Jak sama nazwa wskazuje – poświęcona jest nowym trendom i innowacjom na rynku szkoleń.Pokazuje więc przestrzenie, które nawet na rynku USA nie są jeszcze eksploatowane. W Polsce, moimzdaniem, wielu z nich spodziewać się możemy za 5 do 10 lat – jeśli nasze lokalne uwarunkowania nato pozwolą.

Od tłoczenia do ssania (From Push to Pull ) – czyli szkolenia na odwrót

Coraz wyraźniejszym trendem, wspieranym przez wiele narzędzi i mechanizmów, jest zmianacentralnego punktu procesu szkoleniowego. Coraz rzadziej jest nim firma, dział HR,ustrukturalizowany i narzucony z góry projekt, a coraz częściej – indywidualna osoba szkoleniowa.

Model, o którym mowa jest prosty… To nie firma określa jak mam się uczyć. To nie firma definiujemój plan szkoleń i deleguje mnie na szkolenia. To ja, dzięki narzędziom i mechanizmom zapewnionymprzez firmę mam czuć się odpowiedzialny za podjęcie takich działań, które zapewnią mi możliwośćefektywnego realizowania moich zadań.

Wyzwaniem dla zbudowania w organizacji kultury pull jest, oczywiście, konieczność zmiany wludziach. Na konferencji dyskutowane było również to zagadnienie. Zwracano uwagę na fakt, iżludziom młodym (obecnym, ichnim dwudziestolatkom) stosunkowo łatwo ją adaptować (określanabyła wręcz jako naturalna dla tej generacji).

W podejściu pull bieżąca potrzeba szkoleniowa (potrzeba informacji, wiedzy, umiejętności,skorzystania z dostępnego doświadczenia) staje się więc alfą i omegą… hmm, no właśnie – czego?

Trudno nazwać to już korporacyjnym procesem – bo ramy tegoż są rozmyte, coraz trudniej centralniekontrolowalne, coraz cżęściej ulatujące percepcji otoczenia. Jest to raczej chmura niewymuszonych,krótkich, indywidualnie dobranych interakcji szkoleniowych, w które wchodzą pracownicy danejorganizacji w oparciu o dostępne mechanizmy. Mechanizmy nie tylko dostarczane przez organizację,ale także otwarte (Google) lub quasi otwarte (np. grupy w serwisach społecznościowych takich jakLinkedIn).

Na sesjach konferencji omawianych było wiele mechanizmów mających swe odniesienia dopowyższego trendu. Mówiono o kompleksowych, wszechoogarniających (immersive) środowiskachnauczania, o środowiskach do budowania zdalnych społeczności (wiki, blogi), o metodyceszkoleniowej właściwej dla sieci semantycznych (Web 3.0 – inteligentny Internet), o pod-, videoo i

cell-castach, grach i symulacjach, itp.Prezentowano kilka rozwiązań mających za zadanie wspieranie budowania kultury pull . Były wśródnich:

• stosunkowo proste narzędzia portalowe udostępniające „pigułki wiedzy”: najlepsze praktyki,case’y, narzędzia, formularze, etc., w postaci zróżnicowanych form multimedialnych –np. Innovation Center opracowane przez Harvard Business Publishing,

• bardziej złożone rozwiązania webowe pozwalające nie tylko na udostępnienie ogólnie pojętejtreści szkoleniowej, ale zawierające mechanizmy społecznościowe (fora, blogi, wiki, ankiety)oraz mechanizmy automatyzujące dostęp do aktualnych i/lub najlepszych informacji (RSS,mechanizmy komentowania i oceniania treści) – np. środowisko opracowane przez Infuse czyteż Mzinga (dostałem dość ciekawy white-paper opracowany przez jednego z konsultantówtej firmy pod tytułem „How Workplace Communities will Transform Your Business”, doktórego będę starał się odnieść w przyszłości),




Marek Hyla

• angażujące, czasem bardzo proste i krótkie formy szkoleniowe oparte na grach i symulacjach – np. oferowane przez Sealund lub Enspire Learning,

• warsztaty oparte o elektroniczne symulacje i uzupełnione długoterminowym (np. rocznym)programem obejmującym zdalne wsparcie, dostęp do mechanizmów społecznościowych,dostęp do wiedzowych zasobów on-line – ponownie Enspire Learning,

• szkolenia oparte o wirtualne światy (nie tylko Second Live – ale także dedykowane, wirtualneprzestrzenie 3D).

Czemu taka zmiana?

Zmiana modelu szkoleniowego katalizowana jest przez kilka czynników:

• ciągle wzrastającą dynamikę zmian („Shift happens”: genialna prezentacja, którą musiciezobaczyć jeśli jeszcze jej nie widzieliście), co skutecznie uniemożliwia planowanie złożonych,długofalowych procesów szkoleniowych (w zasadzie – podważa długofalowe planowanieczegokolwiek),

• generacyjną zmianę w organizacjach – wyzwaniem dla firm coraz częściej staje sięprzyciągnięcie i utrzymanie młodych pracowników, a ci chcą takich właśnie mechanizmów,

• korzyści biznesowe dla organizacji wynikające z kreowania spontanicznego, oddolnegomechanizmu rozwiązywania problemów (poprzez rosnącą odpowiedzialnością pracowników iich samosterowność w dynamicznych czasach oraz poprzez budowanie wokół interakcjirozwojowych baz wiedzy korporacyjnej).

Szczególnie ten ostatni czynnik jest ostatnio mocno docenianym mechanizmem, który doczekał się już kilku bestsellerów na rynku książek biznesowych. Z poprzedniej konferencji przywiozłem „TheWisdom of the Crowds” Jamesa Surowiecki’ego, z tej „We are Smarter the Me” Barry Liberta i JonaSpectora.

Push vs pull - to nie tylko kwestia szkoleń...

Zagadnienie centralnego sterowania (push) oraz samosterowności (pull) nie dotyczy, oczywiście,tylko świata szkoleń oto przykład z branży mediów...

Czy wiecie jaka jest różnica między Harry Potterem a Gwiezdnymi Wojnami? Otóż autorka iproducenci Harry’ego Pottera zabronili wykorzystywania postaci oraz realiów książki i filmu do

jakiejkolwiek kreacji – tworzenia „apokryfów” Harry’ego Pottera. Doszło do tego, że straszonorodziców dzieci, które stworzyły witryny internetowe poświęcone Harry’emu Potterowi sądem.Twórcy Gwiezdnych Wojen pozostawili ideę otwartą. Dzięki temu dali szansę na zbudowanie wokółfilmu wirtualnego wszechświata opartego o książki różnych autorów, modele, narzędzia, rysunki,zdjęcia. Wszechświata oddolnych inicjatyw, nieautoryzowanych historii, dziwnych opowieści,ciekawych wizji. Harry Potter to model push – mamy czytać i oglądać tylko to, co chcą nam pokazać.

Gwiezdne Wojny to model pull – nie tylko możemy zanurzyć się w przestrzeni różnorodności, alemożemy ją także współtworzyć zgodnie z naszą fantazją.




Marek Hyla

ZWIEDZAJ I SIĘ UCZ!22 października 2008

Wyjazd na konferencję do San Jose był dla mnie (i mojej Żony…) okazją do zwiedzenia Zachodniego

Wybrzeża Stanów Zjednoczonych. A to zwiedzanie – okazją do dowiedzenia się (nauczenia się) wieluciekawych rzeczy.

Zdumiewa mnie umiejętność „zaszywania” procesu uczenia się w inne aktywności ludzkie, którąmożna zaobserwować w krajach rozwiniętych (USA, Wielka Brytania). Muzea na przykład nie są tylkomiejscem ekspozycji, ale dają szansę na na doświadczenie czegoś, poznanie, zbudowanie w sobielepszego rozumienia otaczającego nas świata.

Nasza podróż z przełomu września i października skupiła się na kilku parkach narodowych. Również ione stworzone zostały po to, aby uczyć, a nie dostarczać wyłącznie estetycznych wrażeń.

Program…

…mieliśmy szalenie ambitny - w 6 dni zwiedzić 5 parków narodowych. Parków, które są perłamiZachodniego Wybrzeża:

Dolinę Yosemite:




Marek Hyla

Dolinę Śmierci:




Marek Hyla

Kanion Zion:




Marek Hyla

Kanion Bryce:




Marek Hyla

oraz Wielki Kanion rzeki Kolorado:

Ten ostatni okazał się możliwy do zwiedzenia przy tych założeniach czasowych wyłącznie drogąpowietrzną – dojazd autem zajmował zbyt wiele czasu.

Dolina Yosemite i Wielki Kanion to jedne z najpopularniejszych atrakcji turystycznych w USA – wsezonie jest tam po tłoczno, gdyż każdego roku te dwa miejsca odwiedzane są przez prawie 5milionów turystów każde. Rodzi to przestrzeń do niezwykle efektywnego przekazywania wiedzy natemat przyrody, geologii, historii, itd. A więc…

…zwiedzaj i się ucz!

W parkach narodowych przewidziano wiele mechanizmów edukacyjnych.




Marek Hyla

Podstawową formą są po prostu tablice informacyjne. Krótkie i ciekawe opisy pozwalają zapamiętaćnajważniejsze fakty. Informacje nie są przeładowane – jeśli omawiane zagadnienie jest bardziejzłożone na szlaku jest po prostu więcej takich krótkich tablic.

Objawieniem dla nas pod tym względem był Mariposa Grove – część Yosemite National Park gdzierosną sekwoje.

Na szlaku dowiedzieliśmy się (i zapamiętaliśmy!) w sposób absolutnie bezinwazyjny wielu ciekawychrzeczy o tych dostojnych drzewach. Myślę, że zakres pozyskanej w ten sposób wiedzy byłby zupełniewystarczający dla ucznia szkoły średniej.

Czy wiecie na przykład, że sekwoje są odnioodporne? A czy wiecie, że są bardzo kruche i upadając naziemię potrafią potłuc się na drobne kawałki? Czy wiecie, że sekwoje rosną wzwyż przez 800 lat, apotem zaczynają rosnąć wszerz? Rzućcie okiem na zdjęcia tablic informacyjnych, aby dowiedzieć sięwięcej…




Marek Hyla




Marek Hyla

Każdy park narodowy ma również swoje służby. Rangersi nie są jednak wyłącznie służbą porządkową,ale również mocno angażują się w działania edukacyjne. Będąc nad Grand Canyon byliśmy świadkiemprogramu edukacyjnego prowadzonego przez Rangera dla dużej grupy ludzi. W interaktywny sposóbprzez ponad godzinę prowadził pogadankę na temat przyrody parku. W programie „szkoleń”Rangersów są również tematyczne wycieczki (dzienne i nocne).

W każdym parku są również centra informacyjne. Tu również wsparciem informacyjno-edukacyjnymsłużą Rangersi. W centrum takim znajdują się również przeważnie „mini-muzea” – wydzielone sekcjebudynku, gdzie można dowiedzieć się wielu interesujących rzeczy o historii danego miejsca.

Wiedza sączona jest w uszy turystów na każdym kroku. Niektóre parki zwiedza się przy pomocywahadłowo kursujących, napędzanych ekologicznym paliwem autobusów. Elokwentni, znający wieleanekdot kierowcy przekazują między kolejnymi przystankami treści w pigułce – ich forma (żart,krótka historia, ciekawostka) wspomaga zapamiętanie i jednocześnie umila czas.

I, last but not least – każdy, kto kupuje bilet wstępu do parku narodowego dostaje dwie rzeczy:mapę, która uzupełniona jest (zwykle na odwrocie) o ciekawe treści edukacyjne oraz aktualnągazetkę parkową przekazującą trochę wiedzy, a trochę aktualności.

Wszystkie te mechanizmy tworzą…

… przestrzeń edukacyjną…

… która umożliwia płynne i nienachalne budowanie wiedzy w naszych głowach.

To właśnie są szkolenia XXI wieku. Chcesz podziwiać świat – podziwiaj! Chcesz przy okazji dowiedziećsię dlaczego sekwoja nie jest podatna na pożary, dlaczego w Dolinie Śmierci sa tak ekstremalnewarunki, dlaczego w górach stanu Utah tworzą się naturalne mosty - proszę bardzo, masz ku temusposobność.




Marek Hyla

Cudze chwalicie swego nie znacie?

Podczas naszej podróży urzekło mnie wielowymiarowa i kompleksowa dbałość o efektywnośćuczenia się poprzez doświadczanie przyrody oparta o komfort osoby, która jej doświadcza. Wzorce, októrych napisałem nie są jednak wyłączną domeną parków narodowych Stanów Zjednoczonych.

Będą w kwietniu w Krynicy (tej górskiej) byliśmy na Jaworzynie. Szlak, który prowadził nas do dolnejstacji kolejki również wzbogacony był planszami informacyjnymi na temat okazów przyrody. Możenie były tak spójne i przemyślane w swojej koncepcji jak te w Yosemite, ale były… Myślę, żenaprawdę niewiele trzeba aby te ciekawe praktyki, której miałem przyjemność (tak!) doświadczyćprzenieść na polski grunt.

Czy widzieliście w innych miejscach w Polsce inne mechanizmy edukacyjne, które łączyły turystykę zuczeniem się? Ciekaw jestem Waszych doświadczeń w tym zakresie…




Marek Hyla

EARTH ALBUM27 grudnia 2008

Jestem chory. Wziąłem więc notebooka do łóżka i zacząłem stumblować po sieci (jak kto nie wie - o

czym piszeę niech sięgnie kilka wpisów poniżej do wpisu z dnia 12 grudnia).Za którymś kliknięciem natrafiłem na witrynę Earth Album.

To klasyczny serwis typu mash-up - w synergiczny scalający w jedno dane z kilku źródeł. W tymprzypadku są to mapy Google'a złożone z najlepszymi (wypromowanymi przez użytkowników)zdjęciami z serwisu Flickr.

Efekt - niesamowity...

Sięgnąłem do miejsc, które miałem okazję kiedyś odwiedzić. Kliknąłem w mapę, dokonałemodpowiedniego powiększenia i już za chwilę mogłem oglądać zdjęcia, które przywróciły miłewspomnienia.

Dawniej - marząc o dalekich podróżach jeździlo się palcem po mapie (albo po globusie). Dziś, dziekiserwisom takim jak Earth Album mozna w swoich marzeniach (lub wspomnieniach) sięgnąć znaczniegłębiej. A świat staje się czymś na wyciągnięcie myszki...




Marek Hyla

NASA UCZY 3 stycznia 2009

Dziś zwrócę Waszą uwagę na materiały dostępne tutaj.

Pod tym adresem znajdziecie caly zbiór klipów filmowych (wraz z dodatowymi materiałami) na tematzagadnień związanych z podbojem kosmosu,

Wszystkie materiały podzielone są na grupy wiekowe. Ich forma jest, oczywiście, dostosowana dospecyfiki każdej z tych grup.

Popatrzcie tutaj, zjedźcie trochę niżej suwakiem i kliknijcie na Surface currents (trzeci film w modulewyświetlającym klipy). Dziecko we wczesnych latach szkolnych uczy sie z niego:

• co to jest termoklina,

• przypomina sobie (!) na czym polega siła Coriolisa,

• zaczyna rozumieć jakie jest główne założenie teorii chaosu (!).

Oczywiście uczy się również podstawowej wiedzy na temat prądów morskich oraz ich wpływu naklimat.

Wszysto pokazane w interaktywny, angażujący sposób.

Film mają lekkie skrzywienie marketingowe (NASA promuje się przez nie), ale ich wartośc edukacyjnaprzewyższa zdecydowanie ten aspekt.

Filmy, niestety, są po angielsku. Myślę jednak, że mogą być ciekawą inspiracją dla nauczycieli.




Marek Hyla

POURLOPOWE PRZEMYŚLENIA 5 marca 2009

Kilka dni temu wróciłem z krótkiego urlopu – wyjazdu na narty do Austrii.

Podczas pobytu znalazłem 3 rzeczy, których powinniśmy się nauczyć od Austriaków.

Po pierwsze – tego, że każda drogę da się odśnieżyć. Przyjeżdżając na miejsce zastaliśmy 2 metryśniegu. Potem przez 4 dni padało średnio po 30-40 centymetrów na dobę. Mimo to każdego dniadroga była przejezdna, a w okolicy godziny 10 rano – już czarna…

Po drugie – tego, że mimo bardzo ekstremalnych warunków pogodowych drogi mogą być bez dziur.Przekroczenie granicy Polski było smutnym powrotem do rzeczywistości.

Po trzecie – że snowboard można wypożyczyć w 5 minut. Po prostu – podchodzisz do terminala,wpisujesz swoje dane i odbierasz sprzęt (mierząc go – oczywiście). Nie legitymujesz się, niezostawiasz kaucji, nie oddajesz w zastaw dwóch dokumentów tożsamości. Aha – no i płacisz

zwracając sprzęt… O ileż wysoki poziom zaufania może uprościć życie i przyspieszyć obieggospodarczy?

Życzę i Wam i sobie, abyśmy w XXI wieku potrafili nauczyć się tych 3 rzeczy.




Marek Hyla

WAKACJE 2009 - JAK ZWYKLE Z LEKKA EDUKACYJNIE24 lipca 2009

Oto kilka refleksji i wspominków z wakacyjnej wyprawy…

Góry Stołowe

Kotlina Kłodzka (gdzie znajdują się Góry Stołowe) była dość „śliskim” punktem wyjazdu. Przedruszeniem w trasę śledziłem prognozy i doniesienia z tego regionu Polski – moje obawy co dopowodzi i zniszczeń okazały się płonne.

W Górach Stołowych zwiedziliśmy Błędne Skały – fantastyczny twór skalny w formie tworzącylabirynt z wieloma przejściami tak ciasnymi, że trudno było się przecisnąć. Następnego dniaruszyliśmy do Jaskini Niedźwiedziej – najdłuższej jaskini w Ppolskiej części Sudetów. Stalaktyty,stalagmity i inne formy skalne zrobiły na nas duże wrażenie.

Jedno z charakterystycznych miejsc Błędnych Skał

Karkonosze…

…powitały nas deszczem. Nasz pierwotny plan – wejście na Śnieżkę – legł w gruzach. Doszliśmy jednak do wniosku, że, mimo deszczu, spróbujemy poznać najbliższe atrakcje. Będąc w SzklarskiejPorębie zwiedziliśmy Wodospad Szklarki, a następnego dnia, rano, Wodospad Kamieńczyka (drugipod względem wysokości w Polsce). Woda spadająca z 27 metrów naprawdę robi wrażenie…Szczególnie w okresie, kiedy dotknął region nadmiar opadów.




Marek Hyla

Wodospad Kamieńczyka w Karkonoszach

Jawor

Kolejnym, drobnym przystankiem w trasie na Bornholm, była Jawor – stosunkowo niewielkiemiasteczko województwa dolnośląskiego. W Jaworze tak naprawdę do obejrzenia jest jeden obiekt –za to wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Mowa o Kościele Pokoju –protestanckiej świątyni bodajże z XVI wieku o niezwykle ciekawej architekturze. Warto, będąc wpobliżu (na przykład pędząc autostradą A4), wstąpić na chwilę…

Przeżyciem samym w sobie…

…, szczególnie dla dzieci, jest przeprawa promowa na Bornholm. Płynie tam co tydzień (sobota) promsamochodowo-pasażerski Pomerania. Niby nic wielkiego (ot – podróż morska), ale cała magia dużegostatku, wprowadzania i wyprowadzania pojazdów, patrzenia na morze z perspektywy 8 pokładu,wydmuchania przez silne powiewy wiatru – to też ciekawe doświadczenie.




Marek Hyla

Pomerania - prom kursujący na Bornholm

Bornholm…

… to bardzo miła wyspa. Mała – jakieś 20 na 30 km, kameralna, nie zadeptana przez turystów, pełnaurokliwych miasteczek, latarni morskich, wędzarni ryb, itp.

Wyspa jest przy tym niemal płaska. Dla pasjonatów wycieczek rowerowych to raj – nic więcdziwnego, że na Bornholm ciągną całe karawany rowerzystów (lub samochodów zapakowanychrowerami).

Domek, który wynajęliśmy na Bornholmie…

był typowy, skandynawski składający się z trzech niewielkich sypialni i dużego salonu z kuchnią.Wybraliśmy trochę „na czuja”, ale trafiliśmy w dziesiątkę – dom był nie za blisko i nie za daleko odplaży (ok. 400m), ale miał za to duży (ze 3 może 4 ary) trawnik, na którym można było grać w piłkę,dwa ognie, porzucać frisbee… Jak patrzyliśmy o innych domach – to ta przestrzeń była raczejrzadkością.

Domek był w pełni wyposażony (wyposażenie kuchenne ze zmywarką włącznie; telewizor z DVD,kuchenka, talerze, etc.) – trzeba było mieć w zasadzie wyłącznie obleczki na pościel.




Marek Hyla

Nasz wakacyjny dom na wyspie

Dla zainteresowanych – polecam witrynę, gdzie można dokonać rezerwacji: (www.novasol.pl). Naszdom miał numer I50774 (polecam!).

Plusy i minusy

Na Bornholmie zauważyliśmy dwa minusy. Pierwszym – zapewne permanentnym – były wysokie ceny(na wiele towarów 3 do 4 razy wyższe niż w Polsce). Jeśli się więc wybieracie – warto wziąć ze sobąna przykład podstawowe produkty żywnościowe. Drugim – być może okresowym – było sporoglonów w morzu, które w wielu miejscach na plaży tworzyły nieprzyjemny dywan na kilku pierwszymmetrach przy wchodzeniu do wody. To co zostało wyrzucone na brzeg pachniało też, hmmm, niezbytmiło więc doceniliśmy z czasem to oddalenie domku od wody.

Poza tym – mnóstwo plusów.

… udała się nam pogoda (w zasadzie każdy dzień plażowaliśmy – i nie jest to, podobno, nic dziwnegodla tej wyspy w lecie),

… plaże były szerokie, czyste i puste (!); na Bornholmie w lipcu możecie zapomnieć o typowej dlapolskiego Bałtyku ciasnocie i poszukiwaniach miejsca na ręcznik; mogliśmy ulokować się tak, abynajbliższy sąsiad był 50 metrów od nas,




Marek Hyla

Plaa w Duodde na Borholmie o godzinie 10.30...

… wejście do wody jest idealne dla dzieci – pierwsze kilkadziesiąt metrów to woda po pas,

… będąc tu przez tydzień – trudno się nudzić; na Bornholmie znajdziecie i miejsca do zabaw (Joboland – park rozrywki połączony z parkiem wodnym i zoo), i miejsca do zwiedzania (charakterystyczne dlawyspy okrągłe kościoły – największy w Osterlars, wiatraki – najładniejszy w Arsdale, menhiry, ruiny

wielkiego zamku Hammershus, urokliwe miasteczka czasem, przez rozmiary domostwprzypominające Złotą Uliczkę w Pradze), i miejsca, gdzie można zaspokoić zmysł smaku (wyborne,ręcznie robione cukierki w Svaneke; sklepy z ręcznie robionymi, przepysznymi wyrobamiczekoladowymi; wędzarnie ryb w każdym miasteczku), a także i miejsca gdzie można pooglądaćróżnego rodzaju rzemiosło (od wyrobu cukierków i czekoladek poczynając, na glinie i szkle kończąc).




Marek Hyla

Rundkirke w Osterlars

Wiatrak w Arsdale




Marek Hyla

Ruiny zamku Hammershus

W drodze powrotnej…

… zahaczyliśmy o Biskupin i Gniezno. Ku naszemu zdumieniu, mimo sezonu, zainteresowanie tymidwoma miejscami było znikome. A szkoda – bo to naprawdę ciekawe miejsca, w których zagłębić się

można w historię Polski; niemal dotknąć jej ręką. Szkoda, że preferujemy (my – Polacy) bierną formęwypoczynku (plaża, piwo) zostawiając odłogiem miejsca, które mogą nas czegoś nauczyć. Możegeneralizuję, ale sądzę, że niewiele w tym co napisałem jest przesady.




Marek Hyla

NAJBLIŻSZE KONFERENCJE ZWIĄZANE ZESZKOLENIAMI I ROZWOJEM9 sierpnia 2009

Poniżej znajdziecie zajawki dotyczące konferencji związanych ze szkoleniami, rozwojem i edukacją.Mam świadomość, że jest ich dużo, są drogie, są daleko (choć - nie wszystkie). Nawet jeśli nie macieszans być na żadnej z nich - warto o nich wiedzieć. Dobrą praktyką organizatorów jest bowiempublikowanie na witrynach materiałów pokonferencyjnych, które mogą być źródłem ciekawychinspiracji.

Oto więc lista imprez, które uznałem za ciekawe... Nie publikuję ich linków – wystarczy w Google’awpisać ich nazwę aby dotrzeć do bieżącej edycji.

OnLine Learning Conference

Organizator: Training Magazine

HR Technology Conference & Expo

Organizator: Human Resource Executive Conferences




Marek Hyla

Learning Conference

Organizator: Masie Center

DevLearn 2009

Organizator: The Elearning Guild

OnLine Educa

Organizator: ICWE GmbH




Marek Hyla

Learning Technologies

Organizator: Principal Media Ltd

ASTD TechKnowledge

Organizator: ASTD

Training Conference & Expo

Organizator: Training Magazine




Marek Hyla

ASTD International Conference & Expo

Organizator: ASTD

I na koniec - tutaj znajdziecie również listę konferencji poświęconych zagadnieniu szkoleńelektronicznych (e-learning).




Marek Hyla

ONLINE EDUCA - PIERWSZE WRAŻENIA 2 grudnia 2010

Pierwsze wrażenia z OnLine Educa są, hmmm, umiarkowanie pozytywne. Generalnie zaczęło się

kiepsko... Moje zapiski z dzisiejszego ranka są takie:• 9:25 - sieć się zatkała i nie działa...

• 9:30 - teoretycznie zaczyna się sesja otwierająca, ale nikogo ani widu, ani słychu...

• 9:50 - wciąż nikogo na mównicy; żadnych informacji; nikt nic nie wie; czeski film

• 9:56 - wreszcie startujemy...

Jak więc widać - zaczęło się od opóźnienia i problemów technicznych. Tak a propos sieci, tosamiorganizatorzy napisali w komunikacie do prelegentów, aby raczej nie polegali w swoich prezentacjachna dostępie do Internetu, bo różnie z nim może być... Jak na konferencję ONLINE Educa - to dośćdziwne - nieprawdaż?

Potem, na szczęście, było już lepiej...

Na prezentację, na której byłem współprowadzących przyszło (mimo tego, iż miejsce naszegospotkania ulokowane było w hotelu obok) koło 60 osób. Było ciekawie - dużo pytań, komentarzy.Współprowadzący mieli też bardzo ciekawe wystąpienia (jedno o telewizji 4K charakteryzującej sięrozdzielczością 4 x HD; drugie o roli data miningu w edukacji oraz systemie, które w oparciu o grypozwala na bieżące śledzenie procesu uczenia się dzieci).

Kolejna sesja z kolei poświęcona była zagadnieniom gier i symulacji. Interesujące przykłady (cociekawe - projekty głównie finansowe z funduszy unijnych) były częścią tego spotkania.

Spotkałem też mnóstwo znajomych (z niektórymi nie widziałem się całe lata).

No i potwierdziło się, że OnLine Educa to jednak impreza głównie adresowana do świata

akademickiego (a może lepiej - pozakorporacyjnego, bo też do różnego rodzaju instytucji, NGOsów,beneficjentów różnego rodzaju programów unijnych, itp.)




Marek Hyla

ONLINE EDUCA - O FORMULE RAZ JESZCZE3 grudnia 2010

Dziś uzmysłowiłem sobie jeszcze dwie różnice (takie trochę mniej zauważalne, podskórne), które

różnią tę imprezę od konferencji, w których miałem okazję uczestniczyć za oceanem...Pierwszą były... mównice. W wielu salach (sam w takiej współprowadziłem sesję) centralnympunktem na scenie był właśnie ten mebel. To na nim stał mikrofon i naturalnie "wiązał" prezentera zmiejscem, stojącym na mównicy notebookiem, leżącymi na niej kartkami. Prezentacje przez to wwielu sytuacjach były mało dynamiczne, trochę przegadane, mało interaktywne ("pytania na końcu

jak będzie czas"). Formuła była (mam nadzieję nikogo nie urazić) akademicka właśnie.

Drugą różnicą był (teoretycznie) ogromny wybór sesji (równolegle było ich prowadzonych 15!), zktórych jednak, hmmm, nie za bardzo czasami było co wybrać. Powiem inaczej - osobyzainteresowane korporacyjnym zastosowaniem e-learningu (a nie e-learningiem w edukacji) miały ztym problem. W efekcie - dokonywaliśmy tych samych wyborów (spotykaliśmy się na tych samych

sesjach), co najlepiej świadczy za powyższą tezą.Nie chcę budować wrażenia, iż impreza w Berlinie jest kiepska. Ma swoją specyfikę, którą jednaktrzeba brać pod uwagę. Podczas wybranych sesji zanotowałem szereg ciekawych tez i inspiracji.Postaram się podzielić z Wami jakimś merytorycznym podsumowaniem wkrótce.

Tutaj znajdziecie moją prezentację w postaci wizualnej (opracowanej zgodnie z ideą opisaną wksiążce "Zen prezentacji"), a tutaj - notatki do wypowiedzi (a w zasadzie całą wypowiedź, którątraktowałem jako bazową do poprowadzenia mojej części sesji).




Marek Hyla

E-LEARNING DEVCON 2011...

6 grudnia 2010

... to kolejna konferencja dotycząca e-learningu, która może wydać sięciekawa szczególnie dla osób zaangażowanych w technologię. Jeststosunkowo tania (do końca grudnia - tylko 650USD), prowadzona wtrochę, hmm, "oddolny" sposób (nie w pięciogwiazdkowym centrumkonferencyjnym, ale na kampusie), według organizatorów bardzopraktyczna. Jej formuła mocno skupia się na dzieleniu się

doświadczeniami - stąd otwartość na zgłoszenia nowych sesji.

Generalnie - wygląda ciekawie. Problemem jest, jak zwykle koszt dolotu - konferencja odbywa się wSalt Lake City (15-17 czerwca 2011).

Witrynę konferencji znajdziecie tutaj.




Marek Hyla

LEARNING 2010 - ZBIORCZO (DŁUGIE)10 grudnia 2010

Miesiąc temu wziąłem udział w konferencji Learning 2010, która odbyła się w Orlando na Florydzie.

Przywiozłem stamtąd szereg ciekawych refleksji, którymi, zbiorczo chcę się z Wami podzielić.Wpierw kilka słów na temat samej imprezy.

Konferencja w tym roku zgromadziła ok. 1700 uczestników. To około 50% mniej niż 4 lata temu(przed kryzysem) i około 100% więcej niż rok temu (na jego ukończeniu). Uczestnicy to głównieprzedstawiciele dużych firm amerykańskich; także uczelni oraz instytucji rządowych – spoza USA byłomoże z 5% uczestników.

Podczas sesji ogólnych zainspirowało mnie kilka trendów/idei/pomysłów:

a) rosnące znaczenie przekazu wideokonferencyjnego – aż 3 głównych gości (keynotespeakerów) występowało zdalnie (mimo transmisji po łączach internetowych jakość byłaidealna); sądzę, że za około 5 lat możliwości techniczne w Polsce pozwolą na równie dobretransmitowanie przekazu budując żywy obraz zdalnego prelegenta/trenera ,

b) praktycznie brak podczas sesji ogólnych formuły „jeden gada do tłumu” na rzecz rozmowy

prowadzonej przez gospodarza (Elliott Masie) z ciekawymi osobami, co budowało bardzofajną dynamikę i „żywość” przekazu,c) mimo dużej grupy uczestników – ciągłe dążenie do angażowania ich w krótkie (60-120

sekund), stolikowe dyskusje na tematy poruszane podczas rozmów (a więc próbyprzenoszenia technik warsztatowych na forum dużej konferencji),

d) rosnące znaczenie darmowej treści – Marshall Goldsmith wprost powiedział „wchodźcie namoją stronę i bierzcie co chcecie; treść publikowana na mojej stronie jest darmowa”; wolnydostęp do treści usłyszałem jeszcze podczas 2 innych sesji...

e) rosnące znaczenie social learning/uczenia się społecznościowego/ peer-to-peer learning – tentemat przewijał się zarówno w sesjach ogólnych (ciekawa rozmowa z Diane Hessan, a także zClayem Shirky’im – czytam właśnie jego książkę „Cognitive Surplus” / „Nadwyżka poznawcza”

traktującą o sile mediów społecznościowych),f) chęć wirtualizacji tradycyjnych szkoleń – przykładem niech tu będzie Deloitte, który właśniewydaje 300 milionów USD na Deloitte University – własny ośrodek szkoleniowy z 35 ultra-




Marek Hyla

nowoczesnymi salami pozwalającymi na realizację procesów rozwojowych na odległość, ale zdoskonałymi formami kontaktu między uczestnikami/trenerem („near-life experience”,„telepresence creating immersive, interactive, engaging training experience”).

I jeszcze z ogólnej perspektywy: dwa słowa na temat rozwiązań informatycznych, które pomogły iwciąż pomagają w wymianie myśli.

Pierwsze z nich to LearningNet – środowisko społecznościowe, które pozwala mi na kontakt z innymiuczestnikami, na zaproszenie do dyskusji, na umówienia spotkania, na poznanie ich zainteresowań.

Dzięki rozwiązaniu już na 3 tygodnie przed konferencją rozpocząłem korespondowanie z kilkomaosobami z różnych stron świata.

LearningWiki to środowisko, które umożliwia prowadzenie dyskusji po zakończeniu konferencji.Każda sesja ma tu swoją przestrzeń, która może być uzupełniana przez uczestników konferencji orazprelegentów.

Poniżej znajdziecie opisy kilku sesji, które uznałem za najciekawsze/najbardziej inspirujące

PIERWSZA SESJA OGÓLNA (NIEDZIELA)

Konferencję zaingurowała grupa Shapeology , która poprzez zabawę światłem i cieniem tworzonymprzez kompozycje ludzkie przedstawiła całą historię USA.




Marek Hyla

Gwiazdami na sesji otwierającej byli Marshall Goldsmith oraz Diane Hessan.

Marshall Goldsmith mówił o coachingu. O tym, że wiele sesji coachingowych prowadzi poprzezSkype’a... O Mojo... O tym, że sukces zależy od ludzi, którymi przewodzisz... W sumie – niewiele, comożna byłoby potraktować jako jakąś rewelację... Rozmowa Goldsmitha była przy tym dość krótka itaka jakaś... niewyróżniająca się in plus z ogólnego obrazu (w sumie – gadał komunały).

Rozmowa druga była (przynajmniej dla mnie) znacznie bardziej interesująca... Elliott Masie(gospodarz konferencji) rozmawiał podczas niej z Diane Hessan – jedną z kluczowych osób wfirmie Communispace specjalizującej się w sieciach społecznych. Diane poruszyła podczas rozmowykwestię wyzwań związanych z uruchomieniem sieci społecznej. Jako dobre praktyki podała:

a) dobre skupienie się na celu istnienia sieci,




Marek Hyla

b) oddanie głosu (a także – pośrednio – kontroli nad siecią) ludziom – jej uczestnikom,c) wykreowanie 2 ról wspierających sieć: i/ wsparcia wysokiego poziomu wspierającego

istnienie i budowę sieci na strategicznym poziomie oraz ii/ wsparcia niższego poziomuskupiającego się stymulowaniu wymiany myśli.

Miarą sukcesu sieci społecznej nie jest przy tym liczba jej członków, ale liczba osób aktywnie

uczestniczących w życiu społeczności. Z tej perspektywy patrząc wiele społeczności (z moim blogiemwłącznie) nie można uznać za sukces... :( Mimo to dalej będę go prowadził – „zero regrets” (jakbypowiedział Apolo Ohno, o którym jeszcze trochę dalej)...

Diane definiuje społeczność jako zainteresowanie [danym zagadnieniem] + relację. W tym kontekściespołecznościami najlepiej funkcjonującymi są te, które skupione są wokół silnych zainteresowań.Przykładem podanym przez Diane były społeczności skupione wokół chorób (np. internetowespołeczności osób chorych na cukrzycę) – także czasem małe, zamknięte społeczności skupione wokółokreślonego problemu. Tu przypomniała mi się historia z mojego doświadczenia związanego zbudową domu. Dzięki stosunkowo niewielkiej społeczności takich samych laików jak ja nauczyłem sięwielu rzeczy.

TRZECIA SESJA POBOCZNA (PONIEDZIAŁEK – PO LUNCHU)„High Performing Organisations & State of the Art HR” – tak zatytułowana była trzecia pobocznasesja, w której wziąłem udział. Jej konkluzje oparte były na badaniach przeprowadzonych przez I4CP(Institute for Corporate Productivity ), który zrzesza korporacje i zajmuje się najlepszymi praktykamiwysoko-efektywnych organizacji.

Przeprowadzone badania na grupie 857 respondentów wskazały, że istnieją istotne róznice międzyfirmami o wysokiej efektywności (High Performers – dalej HP) oraz firmami o niskiej efektywności(Low Performers - LP). Różnice te lokowane są w bardzo konkretnych obszarach.

Wysoko efektywne organizacje charakteryzują się znacząco wyższymi wynikami w zakresie:

a) wzrostu przychodów,b) udziału w rynku,c) zyskowności,d) satysfakcji klienta,

niż inne organizacji. Te cztery parametry – według badań – są kluczowymi wyróżnikami.

Głównymi czynnikami, które wpływają na ten fakt są:

1. strategia organizacji,2. jej model i sposób funkcjonowania działań przywódczych,3. sposób i zakres wykorzystania talentów,

4. kultura organizacyjna,5. skupienie się na rynku i kliencie.6. Kilka najciekawszych konkluzji ze spotkania:

a) W prawie 30% najefektywniejszych organizacji HR jest pełnoprawnym partnerem wbudowaniu i wdrażaniu strategi biznesowej firmy; w przypadku LP – jest to tylko 18,5%,

b) Pracownicy działów HR w HP charakteryzują się znacznie wyższymi kompetencjamibiznesowymi, niż u LP,

c) Najwyższą, pozytywną korelację z osiągnięciami biznesowymi firmy mają kompetencjedziału HR w zakresie: zarządzania i przywództwa, zarządzania zmianą (tu notowana jestteż największa różnica pomiędzy HP oraz LP), oraz planowania strategicznego,

d) Najbardziej skorelowanymi z osiągnięciami biznesowymi firmy formami rozwoju liderów

działów HR są: współpraca z liderami innych business unitów, e-learning (!), oraz udział wkonferencjach,




Marek Hyla

e) Średnio tylko niecałe 20% organizacji dokonuje pomiaru biznesowej efektywnościzasobów ludzkich; w zakresie pozytywnego wpływu na biznes programów i procesów HRwidać sporą lukę między HP (prawie 34%) oraz LP (prawie 18%),

f) Ciekaw jest to, iż w zakresie mierników skuteczności zarządzania talentami HP stawiająnp. na: zaangażowanie pracowników, skuteczność przywództwo, satysfakcję

menedżerów czy też liczbę utalentowanych pracowników w zespole, a LP na... redukcjękosztów,g) W przypadku HP widać też, iż w znacznie większym stopniu Executives interesują się

wynikami pomiarów efektywności zasobów ludzkich (ponad 80% respondentów!),h) Postawiono tezę, iż wyczerpały się możliwości pomiarów działań HRowych; że trzeba

wymyśleć nowe metryki w tym zakresie.

CZWARTA SESJA POBOCZNA (PONIEDZIAŁEK – NA KONIEC DNIA)

Ostatnia, poniedziałkowa sesja poboczna zatytułowana była „The Future of Content: „Snowflaked” multimedia mush-ups” (w bardzo wolnym tłumaczeniu: „Przyszłość treści: głeboko spersonalizowanemieszanki multimedialne”). Sesja prowadzona była przez Wayna Hodginsa – jednego z

emerytowanych już guru w zakresie treści szkoleniowej – autora jednego z klasycznych struktur treściwykorzystywanych w procesach e-learningowych.

Wayne Hodgins również powiedział o treści swojego autorstwa „bierzcie, co chcecie” (jego zasobydostępne są tutaj:http://waynehodgins.typepad.com) nazywając otwartą licencję CreativeCommons pozwalającą na legalne wykorzystywanie cudzej pracy terminem „copyleft ”.

W przestrzeni treści prelegent zwrócić uwagę na kilka ciekawych aspektów:

1. jeśli założyć, że każdy z nas jest unikalny (ma różne potrzeby, aspiracje, doświadczenia,wiedzę) to dlaczego próbujemy oddziaływać na różnych ludzi takimi samymimechanizmami?; nowoczesne media powinny być odpowiedzią na indywidualne potrzeby;powinny dostarczać różną treść, różnym ludziom; dostarczać ją w różnym czasie; osadzać wróżnych kontekstach; jako pozytywny przykładf podał tu serwis „Pandora” (niestety, nie

działający już w Polsce), który personalizował muzykę dostosowując ją do indywidualnych




Marek Hyla

potrzeb; jako przykład negatywny – gazetę, która próbuje oddziaływać na setki tysięcy osóbtym samym komunikatem.

2. w skali globalnej nie istnieje problem braku miejsca na nowe treści; możemy zapisywaćwszystko, co chcemy; nie dziwią nas miliony filmów na YouTube, miliardy zdjęć na Flickr, setkimilionów blogów, etc.; jednak wyzwania, na które zwrócił uwagę to: pożadana łatwość

zestawienia ze sobą różnych elementów treści (sklejania, tworzenia mash-upów,dostosowywania, integrowania ze sobą wielu fragmentów w jedną całość) oraznieprzenaszalność niektórych zasobów treści pomiędzy serwisami (dlaczego nie mogęprzenieść swojego profilu z Amazona do Barnes&Noble?; przecież to mój profil; to informacjao mnie; to definicja moich zainteresowań/pasji/...).

3. Nowe media dają nowe możliwości – przykład: zwykły przekaz prasowy uzupełniony o film(przykład z MagazynuWired był pokazany podczas sesji).

4. Nowe media wymagają nowych konwencji; przykład: na czytniku książek Kindle nie manumeracji stron (w zależności od stopnia powiększenia tekstu ten sam akapit może być naróżnych stronach) – jak zatem lokalizować fragment, który nas interesuje?

5. Nowe media tworzą nowe możliwości; przykład: na czytniku książek Kindle możliwe jest

dokonywanie zaznaczeń, podkreśleń, zakładkowania treści, etc.; plik z tymi metadanymi jestniezależny od treści (może być wysłany jako zewnętrzny względem książki zasób np. mailem);można wobec tego sprzedawać np. książkę Marshala Goldsmintha z podkreśleniami autora;można dostarczać skrypty studentom z zaznaczeniami danego wykładowcy.

SESJA OGÓLNA (WTOREK RANO)

Podczas sesji ogólnej otwierającej trzeci dzień konferencji Elliott Masie rozmawiał z dwomaciekawymi gośćmi.

Pierwszym z nich był Bill Pelster reprezentujący Deloitte. Opowiadał o inwestycji w DeloitteUniversity – potężny kompleks budynków pełniących funkcje szkoleniowe, w które firma ta wkłada

właśnie 300 milionów dolarów. Masiego interesowało pytanie – „po jakiego grzyba, w czasachwirtualizacji szkoleń, webinarów, nowych form współpracy na odległość, etc. inwestuje się takgigantyczne pieniądze w budynki i infrastrukturę?”. No i okazało się, że inwestycja jest właśnie po to,by wykorzystywać skutecznie nowe technologie... że, w budynkach zaplanowane jest 35 high-techowych sal szkoleniowych pozwalających na realizowanie szkoleń NA ODLEGŁOŚĆ, ale zMOŻLIWIE NAJDOSKONALSZYM ODWZOROWANIEM RZECZYWISTOŚCI (near-life trainingexperience; immersive learning). Że jednocześnie traktują tę inwestycję jak inwestycję w ludzi,inwestycje w life-long learning, a tym samym inwestycję w sukces biznesowy firmy.

Nowe technologie zaczynają więc już wkraczać mocno do sal szkoleniowych, a wirtualizacja relacjitrenera (nawet w kontekście szkoleń, które tych relacji wymagają) z osobami szkolonymi zaczynastawać się faktem...

Drugim rozmówcą był Apolo Ahno, najbardziej utytułowany olimpijczyk zimowy w historii (8 medali),uprawiający dość egzotyczną dla nas dyscyplinę sportu (short track). Rozmowa była bardzo ciekawa,inspirująca, motywująca. Apolo opowiadał o ciężkiej pracy, o poświęceniu... O sztuce katorżniczegopracowania przez 4 lata po to, by być najlepszym w biegu, który trwa 40 sekund, i w którym każdydrobiazg może zniweczyć szansę na zwycięstwo. O sztuce pogodzenia się z porażką, wybaczenia jejsobie i odnowienia determinacji by walczyć dalej. Była to dla mnie najbardziej interesująca rozmowa.Zaraz po niej pogalopowałem do stosika z książkami i kupiłem książkę napisaną przez Apolo Ohno podtytułem „Zero regrets” („Bez wymówek”). Przeczytałem ją z dużym zinteresowaniem.




Marek Hyla

Nota bene – jak sobie uzmysłowić olimipijskie aspiracje sportowców, to trzeba naprawdę niezwykłejkonstrukcji psychicznej, aby umieć uczyć się/trenować/poddać się rygorystycznym reżimomtreningowym/żywieniowym/... przez wiele lat po to, by być gotowym w tym jednym, krótkimmomencie swojego sportowego życia; ta konstrukcja musi być nawet doskonalsza, by umieć znieśćporażkę...

SESJA POBOCZNA (WTOREK W OKOLICY POŁUDNIA)

„Learning Strategies & Decisions” – była sesją prowadzoną przez gospodarza imprezy, Elliotta Masie.Odnosiła się do znaczenia strategii szkoleniowej w organizacji.

Masie zwrócił w niej uwagę na to, że mamy teraz dobry czas naprzemyślenie/odświeżenie/przebudowanie tej strategii. Powodów jest kilka:




Marek Hyla

a) wyjście z kryzysu/nowe rozdanie,b) zmiany w sposobie pracy ludzi (bańka emerytalna, globalizacja, zmiany generacyjne,

przywracanie osób z emerytury do pracy),c) zmiany w pracy zespołów (większe rozproszenie, menedżerowi coraz częściej nie są

ulokowani tam gdzie pracownicy, zmiany w sposobie zarządzania, rosnąca rola

przywództwa),d) zmiany w podejściu do treści/know-how,e) zmiany w podejściu do współpracy w procesie rozwoju ludzi (social learning).

Strategie realizacji szkoleń (nawet jeśli w organizacjach istnieją – co nie jest powszechne, również wUSA) mają zwykle od 3 do 7 lat. Są więc mocno przestarzałe i nie są odpowiedzią na bieżące potrzebyorganizacji. Biorąc pod uwagę dynamikę świata biznesu – powinny być odświeżane/rewidowanekażdego roku.

Co powinno być elementem takiej strategii? Oto kilka inspiracji:

• zagadnienia związane z treścią (jak sięgać? kto buduje? kto zarządza? jak szukać? jak uczyćludzi jak szukać? co jest podstawą do jej budowy? jak składować nagrania np. webinarów?

kto ma tym zarządzać? kto zarządza treścią generowaną przez społeczności?)• zagadnienia związane z rozproszonym zespołem (jak ich uczyć? jak budować zaufanie w

zespołach, których członkowie nigdy nie zobaczą się na oczy? jak działać w dużej skali?)

• zagadnienia związane z kulturą uczenia się (jak mierzyć? jak doceniać?)

• zagadnienia związane z platformami szkoleniowymi (jak maksymalnie wykorzystać ichpotencjał?)

• zagadnienia związane z kadrami szkoleniowymi (jak nimi zarzadzać jeśli każdego roku kurcząsie o 5%?),

• zagadnienia związane z odpowiedzialnością za strategię (kto w organizacji jestodpowiedzialny za strategię szkoleniową?)

• zagadnienia związane z metodami szkoleniowymi wykorzystywanymi w organizacjim (jaki jest

learning mix? ile warsztatów? ile uczenia się społecznościowego? jakich zagadnień jakuczymy? dlaczego właśnie tak?)

• ...

Jak każda strategia – także i ta powinna być oparta na mocnych fundamentach (misja, wizja, cele,etc.). Powinna być też mierzalna... I tu rodzi sie problem, gdyż trudno jest mierzyć jej realizację –tylko ok. 5% firm ma twarde dane/raporty (dashboard ), na których widać parametry odnoszące siędo realizacji strategii szkoleniowych (pomiary oparte głównie o założenia Balance Score Card oraz Six Sigma; także hurtownie danych, w oparciu o które wyciągane są różne parametry przekładającenakłady i zaangażowanie w szkolenia na różne efekty – również te biznesowe). Wiele firm wyznaje tuzasadę stłuczonego termometra (jak nie mierzymy, to nie widać, że jesteśmy chorzy...).

Warto zauważyć, że coraz więcej firm przykłada duże znaczenie do zagadnienia strategii rozwojupracowników. Tu Masie podał przykład firmy z listy Forbes 100, gdzie podczas 2,5 dniowegospotkania zarządu poświęcono pół dnia tylko i wyłącznie temu tematowi.

I na koniec - strategia szkoleniowa powinna być brana pod uwagę w procesie rekrutacji. Może to byćczynnik istotnie poprawiający parametry rekrutacji (skuteczność pozyskania talentów i ichutrzymania).

SESJA OGÓLNA (WTOREK – PO POŁUDNIU)

Podczas tej sesji gospodarz przeprowadził rozmowy z 3 osobami. 2 z nich były ciekawe...

Greg Hale (szef bezpieczeństwa w korporacji Disneya) mówił o wyzwaniach, przed jakimi stoiorganizacja w której pracuje. Wyzwania mierzone:




Marek Hyla

• 120 milionami gości rocznie,

• powierzchnia parków Disneya na całym świecie równą 4 Manhattanom,

• 28 tysiącom miejsc w hotelach tylko na Florydzie.

Wobec powyższych wyzwań Disney musi funkcjonować jak duże miasto (żeby nie powiedzieć – małykraj).

Jednym z priorytetów szkoleń pracowników jest zapewnienie bezpieczeństwa gości (nota bene: ok.5% incydentów związanych z bezpieczeństwem związanych jest z niewłaściwym zaprojektowaniem

urządzenia, 15% - z niewłaściwą obsługą, a aż 80% wynika z niewłaściwego zachowania gości).Trenerze są elitą w korporacji - rekrutowani są z najlepszych pracowników. Ważnym elementemszkoleń są testy i wewnętrzne certyfikacje (pisemne egzaminy); także audyty wszystkich operatorówna ich stanowiskach pracy oraz szkolenia odświeżające w ściśle zaplanowanych interwałach.Wszystkie działania nakierowane na rozwój pracowników są na bieżąco przesyłane do centralnej bazydanych – trafiają tu on-line również wyniki audytów. Istotne dla korporacji jest dzielenie siędoświadczeniami – każdy incydent związany z bezpieczeństwem jest analizowany, a następniekonkluzje z tych analiz wysyłane są do wszystkich parków rozrywki (NIE TYLKO TYCH NALEŻĄCYCH DODISNEYA!).

Betsy Myers była drugim rozmówcą, który zwrócił moją uwagę. Betsy jest Szefową ds. Kobiet w

Białym Domu (Head of Female Affair in White House). Mówiła ciekawie o przywództwie definiując go jako uczucie ( feeling). Według Betsy z przywództwem mamy do czynienia jeśli czujemy się m.in.:

• zrozumiali,

• zaakceptowani,

• docenieni,

• objęci wsparciem.




Marek Hyla

Współczesny lider to osoba, która:

• rozumie, że nie wie wszystkiego,

• jest dobrym słuchaczem (You can’t outsource listening to others),

• jest gotowa do zadawania pytań.

SESJA POBOCZNA (ŚRODA RANO)

Na ostatnią sesję poboczną wybrałem bardzo „lajtowy” temat: „Digital Pictures: Making Them

Great ”. Sesję tę można podsumować szeregiem krótkich porad/inspiracji dotyczących robieniafajnych zdjęć cyfrówką…

Nim do porad – taksonomia. Prezenter (zawodowy fotograf prasowy) podzielił zdjęcia na 3 kategorie:

• Snapshot (tłumaczenia moje: obrazek),

• Picture (zdjęcie),

• Photograph (fotografia).

Ta ostatnia kategoria jest najbardziej pożądana. Fotografia to zatrzymanie magii chwili; to emocje; totajemnica; to coś co wygrywa World Press Foto…

A oto porady:

a) próbuj – rób jak najwięcej zdjęć,b) eksperymentuj ze światłem,c) próbuj podwójnej ekspozycji (dwa razy naświetlamy tę samą klatkę różnymi obrazami),d) przewiduj co się wydarzy – bądź gotowy do zrobienia zdjęcia, wtedy, kiedy będzie ten jeden-

jedyny moment by go zrobić,e) szukaj właściwego światła (magic hour ),f) eksperymentuj z ręcznymi ustawieniami przesłony (A) oraz czasu naświetlenia (S); szukaj lub

redukuj (w zależności od potrzeb) głębię ostrości,g) niedoświetlenie jest lepsze od prześwietlenia – to pierwsze łatwo poprawić na komputerze,h) rób zdjęcia z różnych perspektyw; zniż aparat do wysokości kolan lub podnieś wysoko nad

główę i trzaskaj zdjęcia (a potem wybierz to, które wyszło najlepiej),i) nie używaj lampy błyskowej jeśli nie ma takiej absolutnej potrzeby.




Marek Hyla

SESJA OGÓLNA (ŚRODA RANO)

Ostatnia sesja ogólna (środa) zamykała konferencję. Tu najciekawszą rozmową przeprowadzonąprzez Elliotta Masie była dyskusja z Clay’em Shirky. Na tyle mnie zainteresowała iż kupiłem książkę(Cognitive Surplus) odnoszącą się do idei będących przedmiotem rozmowy.

Clay Shirky mówil o fenomienie, jakim jest „nadwyżka poznawcza” – zjawisko będące ujściem

hojności (generousity ) ludzi względem siebie i skutkujące społecznościowym tworzeniem wieluwartościowych rozwiązań.

Jako pierwszy przykład podał ideę umożliwienia pracownikom samodzielnego planowania własnychurlopów. W oparciu o informatyczny system każdy z pracowników mógł wpisać pożadane przez siebiedni urlopowe na najbliższy okres. System ten zdał doskonale egzamin – nie było konfliktów, każdy byłzadowolny, utrzymano ciągłośc pracy, etc. Warunkiem jednak była odpowiednia kulturaorganizacyjna oparta na zaufaniu oraz cenieniu środowiska pracy.

Kolejnym przykładem jaki wziął na tapetę była Wikipedia. Wartościowy produkt, który powstał woparciu o społeczne zaangażowanie. Zestawił czas potrzebny na opracowanie Wikipedii (ok. 100milionów osobogodzin) z czasem, który Amerykanie marnują przed ekranem telewizowa (ok. 2

miliardy godzin rocznie). Gdyby przestać marnować czas – każdego roku mogłoby powstać 20Wikipedii… Rozważania na temat motywacji, dla których ludzie robią coś takiego były na tyleinteresujące, iż kupiłem książkę i właśnie ją zgłębiam…

W domenie „hojności” Clay zwrócił uwagę na jeden, krytyczny aspekt… Koszt hojności (rozumianej jako gotowość do wniesienia czegoś od siebie do projektu tworzonego wspólnie) ostatnimi czasydramatyczne spadł, a jej wartość dramatycznie wzrosła. Spadł – bo znacznie łatwiej nam dodaćniewielkie czasem klocuszki do większego tworu (np. podzielić się zdjęciem, albo skomentować coś,albo wyrazić właśną opinię na temat czegoś, albo zrecenzować jakiś produkt z którego jesteśmyzadowoleni bądź nie). Z drugiej strony – to co dodamy staje się nagle bardzo ważne (bo pomagainnym w podjęciu wyboru, albo obnaża jakieś nieetyczne, ale ważne społecznie zachowania) orazpowszechnie dostępne (no bo dostęp do tych informacji stał się powszechny).

I jeszcze jedno – Clay zwrócił również uwagę na niezwykle ważne aspekty kulturowe, jakie zaczynająrządzić „nadwyżką poznawczą”. Tu podał przykład rodziców, którzy odbierali dzieci z przedszkola…




Marek Hyla

Jedno z przedszkoli funkcjonowało w określonych godzinach. Ponieważ zdarzało się, że rodzicespóźniali się z odbiorem dzieci (czego, oczywiście, byli świadomi, przepraszali, żałowi, etc.)wprowadzono zasadę, iż za każde spóźnienie rodzice płacić będą 10 dolarów. Co się okazało? Powprowadzeniu tej zasady – spóźnienia się spotęgowały. Rodzice uznali, że jeśli wprowadzono regułęsankcjonującą finansowo spóźnienia, to mają ku temu przyzwolenie (obarczone wprawdzie pewną

karą, ale jednak mogą to robić). Kultura pieniądza (money-based culture) zniszczyła inną, ustalonąwcześniej, zdrową kulturę postępowania (healthy culture).

PODSUMOWANIE

Jestem bardzo zadowolony z wyjazdu. O części pozamerytorycznej (czyli – urlopowej) napiszę jeszczekilka słów. Trzy dni spędzone na konferencji były bardzo inspirujące, ciekawe, relacyjne. Konferencja„Learning” ma ciekawą formułę, jest mocna merytoryczna, skupia się na aktualnych (dlaamerykańskiego rynku) wyzwaniach co daje doskonały przegląd wyzwań, które nas czekają wprzyszłości. Skupia fajnych ludzi – z osobą gospodarza w roli głównej. Jest także w dobrym momencie(można złapać trochę oddechu od jesiennej szarówki – choć akurat tego roku w Polsce była pięknapogoda…).




Marek Hyla

FLORYDA PO RAZ OSTATNI - TYM RAZEM WYPOCZYNKOWO

13 grudnia 2010

Wyjazd na konferencję był również dla mnie okazją do przedłużenia moim dzieciom wakacji orazzaplanowania półtoratygodniowego urlopu na Florydzie. Spędziliśmy go wyjątkowo edukacyjnie,rozrywkowo i wypoczynkowo.

Orlando jest światowym centrum rozrywki – znajduje się tu zapewne ponad 20 parków. W każdym znich można spokojnie spędzić dzień do dwóch. Wraz z dzieciakami zaliczyliśmy Wet’n’Wild oraz Island

of Adventure (oba należące do Universal Studios).




Marek Hyla

Nie mogliśmy również przegapić wizyty w Cirque du Soleil (brak słów, którymi można to opisać) orazinauguracji sezonu Orlando Magic (pierwszy mecz w nowej hali – więc ceremonia była wprost

niezwykła.




Marek Hyla

Podczas wizyty w Kennedy Space Center widzieliśmy również prom kosmiczny przygotowany dostartu. Pierwotnie zakładano start promu 30 października, lecz był wielokrotnie przykładany. Opróczzobaczenia wielu ciekawych eksponatów (rakiet, lądowników, etc.) mieliśmy również okazjędoświadczyć symulowanego startu wahadłowca w otwartym w 2007 roku symulatorze. Był to, hmm,niezły czad…

Pierwszym akcentem części wypoczynkowej naszego wyjazdu było krótkie zwiedzenie EvergladesNational Park (największy park narodowy w USA), gdzie pływając kajakiem wśród lasównamorzynowych mijaliśmy na wyciągnięcie ręki aligatory duże (3,5 metra) i małe (rodzinka 11aligatorków, których matka, na nasze szczeście była po drugiej stronie dużej kępy traw). Tudoświadczyliśmy też rajdu airboatem po rozlewiskach pełnych ciekawej fauny i flory oraz mieliśmyokazję zwiedzić muzem Seminoli.




Marek Hyla

Kolejny tydzień spędziliśmy na wyspach Sanibel oraz Captiva (nazywanych przez tambylców San-Cap).Morze, fale, poszukiwanie muszli, piękne zachody słońca, ale także (na koniec) załamanie pogody itropikalne burze dały nam poczucie wspaniałego wypoczynku.




Marek Hyla




Marek Hyla

W drodze powrotnej zahaczyliśmy jeszcze o Florida Aquarium w Tampie. Wielkie zbiornikizawierające setki tysięcy litrów wody oraz odwzorowujące całe wodne ekosystemy zrobiły na nasogromne wrażenie.

Wyjazd był bardzo udany. Biznesowo... edukacyjnie... wypoczynkowo... rozrywkowo…




Marek Hyla

SALAMANKA - TURYSTYCZNIE26 stycznia 2011

Właśnie wróciliśmy z krótkiej wycieczki po Salamance. Przez kilka dni chodziliśmy już po jej uliczkach,ale wycieczka z przewodnikiem nadała nowy wymiar temu, co widzieliśmy.

Miasto jest niezwykłe... Jego historia sięga czasów celtyckich (600 lat przed naszą erą), choć,oczywiście, do naszych czasów dotrwała znacznie nowsza zabudowa. Salamanka nazywa jest "złotymmiastem" z uwagi na fakt, iż wszystkie jego budynki (również te budowane obecnie) zbudowanezostały z piaskowca. Gatunek użyty do budowy miasta nabiera na słońcu charakterystycznej, złotawejbarwy. W blasku zachodzącego słońca wygląda naprawdę niesamowicie.

Zwiedziliśmy jedną z dwóch katedr (tzw. 'nowa katedra', która przylega jedną ścianą do 'starej').Człowiek wobec tak monumentalnych budowli (katedra budowana była przez 220 lat) nabiera pokorydo historii. Tam dowiedzieliśmy się też czym różni się ukrzyżowany Chrystus w wersji romańskiej(proste ręce, prosta głowa, stopy obok siebie) od wersji gotyckiej (realistyczna postać, twarzcierpiąca, głowa skrzywiona, ręce opuszczone) - niby drobiazg, ale kolejny element wiedzowejukładanki kliknął gdzieś w głowie.

Salamanka to miasto uniwersyteckie - jedno z czterech (obok Bolonii, Oksfordu oraz Paryża), którezostały w XIII wieku "namaszczone" przez papieża. Podczas zwiedzania dowiedzieliśmy też wiele oformach studiowania i tradycjach, które obowiązywały studentów w dawnych czasach (np. sposóbzdawania egzaminu bakałarza). Z jednej strony studia podporządkowane były ideologii kościelnej, zdrugiej zaś publiczne zdawanie egzaminu skutkowało znacznie bardziej demokratyczną formązaliczania studiów (niejawne głosowanie wszystkich o zdaniu bądź nie zdaniu egzaminu). To równieżmiasto o architekturze, w której rysują się wpływy islamu - widoczne nawet w budowie dachukatedry.

Wycieczkę zakończyliśmy na Plaza Mayor - rynek uważany nie bez powodu za jeden z

najpiękniejszych na świecie. Zarówno za dnia jak i w nocy urzeka architekturą i grą świateł nakrużgankach i balkonach.

Mamy szczęście będąc tutaj poza sezonem turystycznym. Gubiąc się w wąskich uliczkach czasami niema w otoczeniu wielu ludzi. Pozwala to wyobrazić sobie dawne czasy i poczuć się tak, jak czuli sięstudenci sprzed kilkuset lat.

Miasto naprawdę warte jest odwiedzenia.

O wnioskach merytorycznych z wizyty w Salamance napiszę innym razem...




Marek Hyla

SALAMANKA - MERYTORYCZNIE28 stycznia 2011

Siedzę właśnie w hotelu w Madrycie czekając na jutrzejszy lot do Polski i zastanawiam się na

wnioskami z wizyty studyjnej, w jakiej, wraz z 22 innymi uczestnikami, miałem okazję wziąć udział.Generalnie mam kilka przemyśleń...

Nie wydaje mi się, by myślenie doświadczonych firm e-learningowych dostarczających swoje usługi wPolsce było jakoś specjalnie różne od myślenia firm hiszpańskich. Realizujemy podobne usługi,oferujemy podobne rozwiązania, funkcjonujemy na podobnym poziomie jakości, kompleksowości,itd.

Różnicą, którą widzę jest, moim zdaniem, coś, co można nazwać dojrzałością rynku. Tę dojrzałośćmożna zaobserwować w kilku działaniach (czy inicjatywach):

• na przykład w tym, iż w Hiszpanii dostępne są sprawdzone programy nauczania

akademickiego nakierowane na rozwój kompetencji w zakresie e-learningu,• na przykład w tym, że w Hiszpanii od kilku lat prowadzi się dość kompleksowe badania tego

rynku.

Przesłanką, aby twierdzić o większej dojrzałości rynku e-learning w Hiszpanii jest też inne patrzeniena proces nauczania z wykorzystaniem nowoczesnej technologii. Hiszpania dojrzała już do tego, by wprocesach nauczania przez sieć ponownie dostrzec dużą rolę nauczyciela/trenera (e-tutora). W Polscewciąż z wielu miejscach pokutuje mniemanie, iż e-learning obroni się sam wyłącznie poprzez relacjęczłowieka z maszyną.

Jednym z celów, jakie postawiłem sobie podczas tej podróży było poznanie rynku e-learningowego wHiszpanii zakładając, iż to, co dziś dzieje się w Madrycie czy Salamance jest przyszłością Polski w ciągunajbliższych kilku lat. Gdyby przyjąć taką hipotezę to spodziewać się można na rynku szkoleńkorporacyjnych spadku znaczenia szkoleń tradycyjnych (w Hiszpanii dziś tylko 71% szkoleńrealizowanych jest w ten sposób, a od 2006 roku odsetek ten spadł o 11%).

Pokazany wyżej trend dobrze wpasowuje się również w benchmarki z krajów takich jak USA czyWielka Brytania.

Tu ciekawostka - dowiedzieliśmy się, że Hiszpanii każdego dnia zamykanych jest od 50 do 100kiosków z prasą, co wieszczy rychły spadek znaczenia tradycyjnych, drukowanych komunikatorów.

Podczas warsztatów w Salamance mogliśmy też zapoznać się z wynikami badań prowadzonych przez jedną z firm doradczych działających zarówno w Hiszpanii jak i USA. Według tychże badań "gorącymi"tematami nowoczesnych form szkoleniowych są obecnie:

• rapid e-learning ,

• long-life learning ,

• budowa wewnętrznych zespołów e-learningowych po stronie Klienta,

• większy nacisk na metodologię i treść oraz marginalizowanie aspektów technicznych

(technologia jest ju całkowicie rozwiązanym problemem),

• symulacje,

• serious games ,

• open content ,

• wzrost roli i znaczenia community managers (osób, których zadaniem jest

zarządzanie wirtualnymi społecznościami),• crowdsourcing ,




Marek Hyla

• communities of practice .

I jeszcze kilka najciekawszych informacji statystycznych z rynku USA. Czy wiecie, że:

• w USA tylko 7% firm ma wdrożoną platformę e-learning (LMS), która nie jest produktem "zpółki"?,

• w USA (a także w Hiszpanii) 100% firm e-learningowych dostarcza usługi e-tutoringowe(szkolenia lub wsparcie merytoryczne w procesie szkoleniowym realizowane zdalnie)uzyskując z tego tytułu niecałe 30% swoich przychodów?

To tak, na gorąco, kilka najważniejszych, moim zdaniem wniosków...

Poniżej znajdziecie linki do mind-map, które opracowałem podczas spotkań:

24.01.2011 - poniedziałek rano

24.01.2011 - poniedziałek po południu

25.01.2011 - wtorek rano

25.01.2011 - wtorek po południu

26.01.2011 - środa rano




Marek Hyla

KONFERENCJE POŚWIĘCONE SZKOLENIOM,ROZWOJOWI, EDUKACJI, E-LEARNINGOWI...11 marca 2011

Ostatnio jeden z moich znajomych zapytał mnie na jaką konferencję poświęconą e-learningowi wartopojechać. Mam kilka typów, ale postanowiłem zrobić głębszy research i w jednym miejscupodsumować znaczące imprezy dedykowane zagadnieniom będącym przedmiotem naszychzainteresowań.

Imprezy omówię chronologicznie - niektóre z nich są już za niedługo, inne w perspektywienajbliższego roku.

Learning Solutions to impreza organizowana przez E-learning Guild we współpracy z magazynem otej samej nazwie. Impreza ma "narzędziowy" charakter - skupiona jest na rozwiązaniachwspierających działania szkoleniowe i edukacyjne. Jej istotną częścią jest expo - miejsce ze stoiskamifirm prezentujących produkty. Konferencja obejmuje również część warsztatową (CertificateProgams), podczas której możliwe jest poznanie narzędzi. Z imprezą kolokowane są również dwieinne: Adobe Learning Summit podczas której możliwe będzie dogłębne poznanie narzędzi i podejściado e-learningu budowanego przez Adobe oraz The E-learning Foundations Intensive - dwudniowespotkanie z uznanymi ekspertami świata e-learningu w celu wymiany doświadczeń.

Impact organizowany jest przez firmę Bersin&Associates - jednego z liderów opinii na rynkuzarządzania talentami. Impreza ta poświęcona jest zupełnie innej grupie docelowej - wyższej kadrzezarządzającej. Skupiać się będzie na najlepszych praktykach związanych z zarządzaniem karierą,zarządzaniem talentami, zarzadzaniem multigeneracyjnym środowiskiem pracy, budowaniem kulturyciągłego rozwoju, zarządzania efektywnością i wydajnością, itd. Impreza ta będzie miała znaczniebardziej networkingowy charakter. Wydaje się też, iż będzie znacznie bardziej praktyczna - mówcaminie są inspiratorzy, futuryści, czy autorzy książek, lecz przedstawiciele biznesu.




Marek Hyla

ASTD 2011 International Conference & Exhibition to chyba największa, światowa imprezapoświęcona zagadnieniu szkoleń i rozwoju pracowników. Organizowana przez American Society for Training and Development ściąga każdego roku kilkanaście tysięcy osób. Jest na niej wszystko:certyfikowane warsztaty szkoleniowe, część wystawowa (expo), kilkanaście równoległych ścieżeksesji merytorycznych, kolokowane imprezy. W zasadzie każdy znajdzie dla niej coś dla siebie. Ci,którzy byli czasami jednak twierdzą, iż fakt, że jest "dla każdego" trochę ciąży w kierunku "dla nikogokonkretnego" - bogactwo ASTD IC&E przytłacza i sprawia trudności w odbiorze imprezy.

E-learning Devcon to impreza dla osób technicznych zaangażowanych w opracowywanie rozwiązańe-learningowych. Sesje mają charakter warsztatów - w zasadzie bez własnego laptopa nie ma po cona nią przyjeżdżać. Bardzo praktyczna, realizowana trochę "oddolnie"... Pisałem o niej już tutaj.

DevLearn to impreza o charakterze zbieżnym z opisaną już wcześniej Learning Solutions. Skupia sięna rozwiązaniach i na praktycznych ich zastosowaniach (rzućcie okiem na sekcję E-learning DemoFest ). Także na nośnych ideach opartych o nowe technologie i trendy (Learning Media Studio, MobileLearning Jam, Social Learning Camp, Serious Game Zone). Także i tu znajdziecie certyfikowaneprogramy rozwojowe, expo, itp.

Learning to moja ulubiona impreza. Bardzo inspiracyjna (dba o to gospodarz - Elliott Masie), bardzorelacyjna, mało techniczna (brak expo) i szkoleniowa-inaczej (nie ma certyfikowanych warsztatów - sąróżnego rodzaju mniej lub bardziej drobne działania rozwojowe angażujące chętnych). Zamiastszerszego opisu możecie zapoznać się z relacją z Learning 2010 tutaj.




Marek Hyla

Niezaprzeczalną wartością OnLine Educa (która odbędzie tego roku w dniach 30.11-02.12 jest to, że jest blisko. Wprawdzie ogłaszana jest jako największa impreza poświęcona e-learningowi na świecie(moim zdaniem - tylko dlatego, że w USA od kilku już lat nie organizuje się imprez poświęconychWYŁĄCZNIE zagadnieniom e-learningowym...), lecz ze względu na swoją specyfikę jest interesująca wzasadzie wyłącznie dla segmentu edukacyjnego.

Learning Technologies jest drugą, bliską nam terytorialnie imprezą. Organizowana jest w Londynie -najbliższa dopiero jednak niemal za rok (25-25 stycznia 2012). LT ma bardzo dużą część wystawową(expo) - w 2011 było na niej ponad 200 wystawców. Część konferencyjna również robi wrażenie.Skupia się nie na edukacji (jak ma to miejsce na Educe) lecz na zagadnieniach związanych zwyzwaniami biznesowymi (określają siebie jako Europe's leadning Learning & Development Conference). Co ciekawe - wstęp na expo oraz na część sesji merytorycznych jest darmowy -wystarczy więc bilet do Londynu, jeden lub dwa noclegi i możemy wziąć udział w imprezie...

Training to impreza organizowana już po raz 34 przez Training Magazine. Dedykowana jestspecjalistom z domeny szkoleń oraz HR. Można rzec, że jest typowym przykładem konferencji -obejmuje sesje, certyfikowane warsztaty, część wystawową. Trudno odnieść się do przebiegu iformuły imprezy planowanej na rok 2012, gdyż znana jest tylko jej data - bardziej szczegółoweinformacje pojawią się dopiero za kilka miesięcy.




Marek Hyla

WAKACJE 2011 - CZYLI TAM...22 sierpnia 2011

Tegoroczne wakacje przebiegały pod znakiem Listy Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Trasę

wytyczyłem w dość prosty sposób - wiedząc gdzie chcemy wylądować (okolice Barcelony)popatrzyłem na mapkę z zaznaczonymi obiektami na liście i wytyczyłem drogę. Wyszedł dość sporyzawijas, ale było warto...

Pierwszym miejscem, które zobaczyliśmy (o zwiedzaniu mowy raczej nie było z uwagi na temperaturę- 39 stopni Celsjusza w cieniu) była Florencja (stare miasto na liście UNESCO). Imponujące obiektyhistoryczne (Katedra, Most Złotników), przyćmiły, niestety, tłumy turystów.




Marek Hyla

... no i temperatura, rzecz jasna.

Znacznie urokliwiej było już w głębi Toskanii. Naszym miejscem noclegu było małe miasteczko Pienza(stare miasto - na liście UNESCO) górujące nad doliną d'Orcia (Val d'Orcia na liście UNESCO). Małe,nie zadeptane przez turystów, ciekawie położone, z klimatem - naprawdę warto było się tamzatrzymać. Tę jedną noc spędziliśmy w apartamencie położonym w XV-wiecznym domu, przy dużymogrodzie, o rzut kamieniem od katedry.

Kolejnego dnia podróż przez toskańskie wzgórza...




Marek Hyla

...poprowadziła nas do Sieny (na liście UNESCO). Tu też napotkaliśmy wielu turystów, ale miasto tookazało się znacznie fajniejsze do zwiedzania niż Florencja.

Następnie pojechaliśmy w kierunku Genui koło San Gimignano (zwanym, z uwagi na kilkanaściewysokich wież - Nowym Jorkiem Toskanii; San Gimignano, oczywiście, na liście UNESCO) zwiedzającpo drodze Pizę (a jakże - na liście UNESCO)...




Marek Hyla

Genua (na liście UNESCO), oprócz ciekawego położenia (góry spływające do morza) nie zrobiła na nas jakiegoś wielkiego wrażenia.

Kolejnego dnia ruszyliśmy w kierunku Francji. Popołudniowe zwiedzanie Awinionu przy pięknej,niezbyt gorącej pogodzie było dla nas wspaniałym przeżyciem. Pałać Papieski w Awinionie jestnajwiększą gotycką budowlą Europy (ok. 15.000 m. kw. zabudowy) - nic dziwnego więc że tej znajdujesię na liście UNESCO.

Następny dzień przeznaczony był już na dojazd na miejsce. Po drodze jednak zahaczyliśmy o Pont duGard (UNESCO...) - akwedukty rzymskie sprzed ponad 2000 lat znajdujące się nieopodal Awinionu.




Marek Hyla

Kolejne 7 dni spędziliśmy w Sitges - miejscowości znajdującej na o około 25 km od Barcelony wkierunku południowym.

Będąc na miejscu zrobiliśmy kilka wycieczek. O nich jednak i o drodze powrotnej napiszę kolejnymrazem.




Marek Hyla

... I Z POWROTEM29 sierpnia 2011

Montserrat nie znajduje się wprawdzie na liście UNESCO, ale jest to prawdziwa perełka turystyczna,

którą polecił mi ją znajomy (dzięki Sławku!). Montserrat do masyw górski, w którym w XII wiekuBenedyktyni wybudowali klasztor. Klasztor został zburzony przez wojska Napoleona, leczodbudowano go pod koniec XIX wieku i ot tego czasu pełni rolę najważniejszego ośrodka religijnego

Katalonii (z cudowną rzeźbą Czarnej Madonny - La Moreneta ). Miejsce urzekło nas swojąmonumentalnością, ale też wyobrażeniem totalnego oderwania od świata w wiekach poprzednich imożliwością obcowania z naturą (no i z Bogiem - czego zapewne poszukiwali mnisi przed wiekami).

Będąc na miejscu zrobiliśmy jeszcze dwie wycieczki do Barcelony. Tu główną atrakcją były pracegenialnego architekta i projektanta Antonio Gaudiego.

Nasze pierwsze kroki skierowaliśmy oczywiście do bazyliki Sagrada Familia . Budowana od ponad100 lat wciąż czeka na ukończenie (planowane na 2026 rok). Nie zawaham się nazwać ją jednym z

architektonicznych cudów świata - urzeka tak wieloma elementami, że aż trudno opisać wrażenie, jakie wywiera na widzach.




Marek Hyla

Nie tylko poprzez detale architektoniczne, ale również poprzez swoją symbolikę jest hołdem dlachrześcijaństwa i Biblią w pigułce.

Również i wnętrze wywołuje duże emocje. Największe wrażenie robi chyba strzelistość i gra światła,która mimo nieskończonych wciąż witraży sprawia, że wnętrze skąpane jest w promieniach słońca.




Marek Hyla

Pokręcony umysł Gaudiego widać również w innych obiektach architektonicznych Barcelony. Widać

to było podczas zwiedzania Casa Mila (La Pedrera ), gdzie w budynku o niezwykłej bryle i wnętrzumogliśmy również zwiedzić mini-muzeum dotyczące architekta.

Zwiedzenie Muzeum Sztuki Katalonii (MNAC) z ciekawymi eksponatami od 7 wieku naszej ery aż donaszych czasów oraz Parku Guell (kolejne dzieło Gaudiego) wypełniło czas naszej drugiej wycieczki doBarcelony.




Marek Hyla

Drogę powrotną wytyczyliśmy przez Szwajcarię (całe szczęście, że frank jeszcze nie wariował...). Powjechaniu w góry uderzyła nas pocztówkowa kiczowatość krajobrazów (soczysta zieleń, na niejkrowy, a w tle ośnieżone góry).

Naszym głównym celem było Interlaken wraz z otaczającymi to miasteczko atrakcjami.

Pierwszego dnia pojechaliśmy do Doliny Lautenbrunnen (nie wiem, czy tak akurat się nazywa, ale wdolinie tej to właśnie miasteczko jest największe). Ta polodowcowa dolina słynie z tego, iż zotaczających ścian leje się w jej głąb kilkadziesiąt wodospadów.

Jadąc kilka kilometrów dalej dojechać można do małej wioski Trummelbach, gdzie znajdują sięwodospady o tej samej nazwie. Wodospady te to tak naprawdę rzeka wyrzeźbiona w skale przezmiliony lat przez 20.000 ton wody, która każdego dnia spływa z topniejącego lodowca. Zwiedzaniehuczących, podświetalnych kaskad dzięki wykutym w skale chodnikom robi niesamowite wrażenie.

Kolejnych dzień poświęciliśmy na wyjazd na Jungfraujoh - najwyższe miejsce w Europie, na któredociera kolej (tu, oczywiście, w wydaniu "zębatym"). Śmiem również twierdzić, że jest to najdroższa

kolej (nie wiem, czy tylko w Europie...) - bilet dla dorosłego na sam szczyt to wydatek ok. 160 frankówszwajcarskich... Na szczęście - pogoda była piękna, więc nie żałowaliśmy wydanych pieniędzy.




Marek Hyla

Naszą podróż rozpoczęliśmy z wioski Grindelwald, gdzie startuje jedna z kolejek dowożącychturystów na stację pośrednią.

Gdy dojechaliśmy do stacji pośredniej zrozumieliśmy czemu bilety mogę tyle kosztować. O ilebowiem pierwsza część podróży jest, można rzecz, zwyczajna (OK - stromo, ale w sumie nicwielkiego), o tyle niemal cała część druga (ok. 10 km) prowadzi przez wykuty w górze Eiger tunel).

Również niemal cała stacja górna to wielka grota z nadbudowanymi elementami.

Dojazd na górę dewastuje organizm. W ciągu około półtorej godziny wyjeżdża się z około 1.000 naokoło 3.500 m.n.p.m. Warto wiedzieć, że ciśnienie powietrza (a więc również i ciśnienie parcjalnetlenu) zmniejsza się wykładniczo wraz z wysokością - na tej wysokości jest więc go znacząco mniej.Wszędzie widać więc było znaki "Nie biegaj - chodź powoli".

Pobyt na Jungfraujoh budził totalnie ambiwalentne odczucia. Z jednej strony środek lata - z drugiejmożliwość zabawy w śniegu. Z jednej strony zimno (minus 5 stopni) - z drugiej na słońcu można byłochodzić w krótkim rękawku. Z jednej strony biało - lecz jak popatrzysz z góry w dolinę widzisz soczystązieleń. Poza tym - piękno w najczystszym wydaniu.




Marek Hyla

Będąc na górze zrobiliśmy sobie krótką wycieczkę po lodowcu Aletsch (na liście UNESCO) -największym lodowcu Alp.

Wróciliśmy zmęczeni. Zmęczenie dopadło nie tylko nas - nieprzystosowanie do mniejszejzawartości tlenu w powietrzu skutkuje tym, że niemal wszyscy zjeżdżający kolejką w dół zapadają wsen.

Kolejny dzień to już jazda w kierunku domu. Do granicy z Polską mieliśmy ponad 1000 km - jednakdzięki dobrym drogom udało się nam pokonać ten dystans nieco ponad 8.5h.




Marek Hyla

DWIE IMPREZY A PROPOS...7 września

Może jeszcze nie jest za późno? A nawet jak jest - to warto zapisać sobie w kajecie na przyszły rok

dwie nowe konferencje dedykowane profesjonalistom z branży szkoleń i rozwoju.Pierwsza to Enterprise Learning Conference &Expo, która odbędzie się w dniach 27-29 wrześniaw Anaheim w Kaliforni. Impreza organizowana

jest przez Elearning MediaGroup (wydawcaElearning Magazine) mając za głównych partnerów firme Bersin&Associates,organizację ADL oraz Federal Government Distance Learning Association. Z opisu wydaje się, żeimpreza dedykowana jest segmentowi korporacyjnemu (a kluczowe hasła to "efektywność","skuteczność", "innowacja", "żwawość biznesowa"). Bliższe szczegóły na temat konferencjiznajdziecie tutaj.

Druga konferencja nazywa się Learning 3.0. Odbędziesię od 2-5 października 2011 w Chicago. Imprezaodbywa się pod egidąTraining Magazine. Mimo słowa"learning" wydaje się być również dedykowanasegmentowi korporacyjnemu. Tu słowamikluczowymi są "mobilność", "gry", "relacje",

"zaangażowanie"). Pierwsze dwa dni tej imprezy przeznaczone są na warsztaty (certificate programmes) - można podczas nich rozwinąć umiejętności w zakresie szybkiego projektowania e-szkoleń, projektowania i rozwijania szkoleń mobilnych, social learningu, czy też budowania strategiie-learningowej. Szczegóły znajdziecie tutaj.

Obie imprezy organizowane są po raz pierwszy i można spodziewać się jakichś drobnych

niedociągnięć. Z drugiej strony organizatorzy to doświadczone w tym zakresie firmy. Z pewnościąwięc warto rozważyć uczestnictwo - za oceanem oczy otwierają się bardzo szeroko na zjawiska, którez naszej perspektywy trudno w ogóle dostrzec.



LEARNING TECHNOLOGIES 201230 stycznia 2011

Learning Technologies to konferencja połączona z targamiorganizowana rok-rocznie w okolicy końca stycznia w Londynie.Część targowa jest darmowa. Biorąc pod uwagę fakt, iż na kilkascenach prowadzone są na okrągło różne prezentacji - wydaje siębyć interesująca nie tylko dzięki możliwości odwiedzenia stoisk,

ale także dowiedzenia się czegoś interesującego o nowoczesnych technologiach szkoleniowych.

Oto kilka krótkich przemyśleń i inspiracji, które przywiozłem z Londynu...

Articulate Storyline - ukaże się jeszcze w pierwszym kwartale 2012 roku. Wydaje się być naprawdęsuper rozwiązaniem - odchodzi od poetyki PowerPointa jako źrodła materiału wsadowego na rzeczbardzo intuicyjnego środowiska do projektowania zarówno struktury, jak i poszczególnych ekranówe-szkolenia. Generuje materiały nie tylko we flash, ale także w HTML5.

Articulate Studio - nowej wersji można spodziewać się mniej-więcej po wakacjach (czyli zapewne podkoniec roku 2012).

Jednym z motywów wiodących targów było zarządzanie talentami. Faktycznie - dziś już w zasadzieżadna firma nie ma na swoich sztandarach rozwiązań klasy LMS. One, oczywiście, gdzieś tam są, alena pierwszym planie eksponowane są systemy pchnięte w kierunku zarządzania talentami, kapitałemludzkim, w znacznie bardziej kompleksowy sposób wspierający krytyczne działania HR worganizacjach.

Drugim motywem przewodnim, na który zwróciłem uwagę były urządzenia mobilne (głównie IPad).Na co drugim stoisku prezentowane były rozwiązania na tym urządzeniu (tzn. nawet jak były torozwiązania typowe, to pokazywane były również na IPadzie aby pokazać, iż nie ma barier

technicznych w ich wykorzystaniu na tym typie urządzeń).Coraz więcej rozwiązań kieruje się w stronę chmury. "Cloud " odmieniane na różne sposoby jest więckolejnym z zauważalnych trendów. Obok (w tem samym centrum konferencyjnym) równolegleprowadzona była inna impreza poświęcona temu właśnie zagadnieniu.

Szukacie taniego i fajnego rozwiązania autorskiego? Zwróćcie uwagę na firmę Zenler. Wersja Litedostępna jest już od 49USD. Oczywiście Free Trial również...

Byłem zauroczony wirtualnym wystąpieniem Raya Kurzweila. Ray opowiadał o ewolucjo/rewolucjitechnologicznej, jej przewidywalności, jej wpływnie na nasze życie. O nanobotach, które już zaniedługo (szacuje się, że do 2020 roku) obok białych krwinek będą wspomagać nasz systemimmunologiczny, o dalszym rozwoju komputerów, o rozwoju rynku drukarek 3D (czy wiecie, że

drukarka 3D jest w stanie wydrukować 70% części, z której można złożyć kolejną drukarkę 3D?), oprzyszłości technologii. Wpiszcie sobie do przeglądarki "Kurzweil + TED" aby obejrzeć kilka ciekawychwystąpień Raya sprzed 2-5 lat. Sięgnijcie również na kurzweilAI.net, gdzie znajdziecie moc inspiracjitego typu.

W niemal dokładnie rok po zainicjowaniu rozmów Londyn był również miejsce kolejnego, krótkiegospotkania XY Learning Team (Siam Garden Restaurant - żeberka po tajsku; palce lizać).

Czy warto pojechać za rok do Londynu? Jeśli działasz na rynku komercyjnym, a nie akademickim

Szkolenia XXI Wieku [2008-2011]

Documents

Transcript of Szkolenia XXI Wieku [2008-2011]