Szkoła w zmieniającej się rzeczywistości

Dane, informacja, wiedza

• Dane: relacja między znakami• Informacja: relacja między znakami a ich

znaczeniami• Wiedza: relacja między znakami a ich

użytkownikami i ich użyciem w określonym kontekście

Po co powstało powszechne nauczanie?

Przygotowanie przyszłych robotników przemysłowych do:• czytania ostrzeżeń i instrukcji obsługi w

fabrykach,• wykonywania prostych rachunków,• rozpoczynania i kończenia pracy na

dźwięk dzwonka

Alvin Toffler – Trzecia fala

Czy takie nauczanie jest nam dzisiaj potrzebne? Jaki jest cel edukacji?

Pragmatycznym celem edukacjijest zapewnienie ludziom zdolnoścido podejmowania trafnych decyzji

Wojciech Cellary – Kształcenie w dobie tabletu -2014

Czy nauczyciel ma przekazywać informacje?

TAK

Tylko nauczyciel wie to, czego powinien się nauczyć uczeń.

NIE

Informacja jest wszędzie (również w Internecie) i jest łatwo dostępna.

A czym jest wiedza?

PLATONWiedza to prawdziwe, uzasadnione przekonanie• przekonania, sądy w sensie

logicznym• uzasadnienie, przekonanie

jest uzasadnione• prawdziwość, przekonanie

jest prawdziwe

ARYSTOTELES• Wiedza teoretyczna• Wiedza praktyczna

Czy możemy przekazać wiedzę?

Ważne jest, by sobie uzmysłowić, że już samo mówienie o przekazywaniu – może nawet wartości – całkowicie rozmija się z rzeczywistością uczenia się.

Mózgom niczego się nie przekazuje. One wytwarzają to samodzielnie!

Manfred Spitzer, Jak uczy się mózgza: M. Żylińska, Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi.

Jaki obraz szkoły?

• Niemal każde dziecko idzie do pierwszej klasy z dumą i radością. Ale zwykle ten podniosły nastrój już po kilku latach opada. Szkoła staje się rutyną.

• Eksperci już u trzecio-, czwartoklasistów stwierdzają mentalność odwalania obowiązku, zwłaszcza wśród tych, którzy – z różnych powodów – nie dają sobie rady.

• Co jakiś czas opinię publiczną poruszają komórkowe filmy z chaosu w klasie, okrutnego mobbingu wobec nieporadnego kolegi czy szykanowania bezradnego nauczyciela.

• Odpowiedzią jest zwykle wołanie o więcej dyscypliny, czasem wręcz o przywrócenie fizycznych kar – jeśli nie chłosty, którą w 2011r. zachwalał premier Wielkiej Brytanii David Cameron, to oślich ław i stania w kącie.

• Poważne tygodniki poświęcają artykuły okładkowe „małym tyranom” terroryzującym kolegów i nauczycieli: nieprzystosowanym, awanturnikom, wagarowiczom, pozbawionym jakiejkolwiek samodyscypliny.

Adam Krzemiński: Polityka - nr 100074 (100074) z dnia 2013-10-09; Ja My Oni. Poradnik Psychologiczny Polityki. Tom 13. Jak radzić sobie ze szkołą; s. 6-9

Pokolenie Y - charakterystyka• Aktywnie i w każdej dziedzinie życia korzystają z

technologii i mediów cyfrowych.• Żyją w "globalnej wiosce" dzięki dostępowi do

Internetu mają znajomości na całym świecie.• Cechuje ich duża pewność siebie.• Często dłużej mieszkają razem z rodzicami,

opóźniając przejście w dorosłość.• Ważniejsza staje się dla nich jakość życia i

doświadczenia życiowe, niż posiadanie.• Są dobrze wykształceni i gotowi dalej się rozwijać.• Są tolerancyjni i otwarci na to, co inne.• Nie pamiętają czasów PRL-u, wychowali się w

realiach wolnego rynku.• Cechuje ich wysokie mniemanie o swoich

umiejętnościach, przekonanie o własnej wyjątkowości, nadmierne oczekiwania oraz silna awersja wobec krytyki.

Pokolenie Y

• Technologia, z której tak aktywnie korzystają, pozostawia im mało czasu na myślenie autonomiczne i wyrobienie sobie własnych poglądów, jednocześnie zaś umożliwia im sprawdzanie wiedzy w różnych źródłach.

• Dochodzi do stopniowej alienacji pokoleniowej - nie kontaktują się niemal wcale z przedstawicielami poprzednich pokoleń (nie licząc rodziców).

• Nie szukają autorytetów, żyjąc w przekonaniu, że "wszystko jest w ich rękach i nikt nie może im nic narzucić”.

• Uważają, że jeśli czegoś nie ma w sieci, to taka rzecz nie istnieje - ogranicza to ich zdolność rozwiązywania problemów

• Nauczeni biegłego posługiwania się klawiaturą, zapominają jak się pisze ręcznie

• Często są zbyt pewni siebie i niecierpliwi, muszą się dopiero uczyć odpowiedzialności za swoje czyny

Mózg nastolatka

• Największe, gigantyczne wymieranie neuronów odbywa się w naszym mózgu w okresie adolescencji, kiedy jesteśmy nastolatkami. Między 5. a 20. rokiem życia w niektórych partiach mózgu tracimy nawet 85 proc. neuronów. To jest okres nieprzypadkowej przebudowy - moment, kiedy powstaje architektura kory mózgowej, potem konsumujemy efekty tego etapu. Żadne inne organizmy zwierzęce tego nie przechodzą, tylko ludzie.

• Intensywne zmiany w mózgu nastolatków służą przystosowaniu do poszukiwań

• Nastolatek szuka, ryzykuje, tworzy nowe rozwiązania. Dzięki temu prawdopodobieństwo, że przyszłość nas zaskoczy, jest mniejsze.

Marek Kaczmarzyk – UŚ. Za serwisem PAP Nauka w Polsce 11-03-2014

Jak i czego uczyć?

DZISIAJ (jeszcze)• Przekaz• Znajomość faktów,

brak krytycyzmu• Nie wymagamy

kreatywności• Praca indywidulna• Zbyt dużo

przedmiotów

JUTRO• Coaching

(przewodnictwo, motywowanie)

• Myślenie, rozumowanie, krytycyzm,

• Kreatywność• Praca grupowa• Mniej przedmiotów

TIK

• Uczniowie są cyfrowymi tubylcami,• Szkoła musi wyjść im naprzeciw, poza swoje

tradycyjne ramy,• Technologia jest tylko środkiem nauczania i ma

swoje ograniczenia

Konektywizm

Celem nauczania jest nauka myślenia, która ma prymat nad zdobywaniem wiedzy.

Konektywizm a stara (obecna) szkoła

Uczenie się tradycyjne

Zapamiętywanie faktów, dat szczegółów

Rozumienie procesów i zjawisk

Kształcenie pojęć

Ćwiczenie umiejętności

Rozwiązywanie różnych zadań przedmiotowych teoretycznych i praktycznych

Nabywanie osobistych doświadczeń

Rozwiązywanie testów

Konektywne uczenie si꣹czenie się z zasobami informacji

Tworzenie i utrzymywanie połączeń

Spostrzeganie związków między obszarami, ideami i koncepcjami

Krytyczne myślenie

Wybieranie treści uczenia się i samodzielne podejmowanie decyzji

Julian Piotr Sawiński, Konektywizm, czyli rewolucja w uczeniu się?, http://www.edunews.pl/badania-i-debaty/badania/1077-konektywizm-czyli-rewolucja-w-uczeniu-sie

Metoda projektów

eSzkoła – Moja Wielkopolska

Szkoła przetrwania

To, że większość dzieci mimo wszystko znosi dzieciństwo wraz z wychowaniem i szkołą

można przypisać ich niesamowitej wytrzymałości. Po prostu same sobie

wyszukują to, czego akurat są w stanie się nauczyć.

Manfred Spitzer, Jak uczy się mózgza: M. Żylińska, Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi.

Ogólnopolska Fundacja Edukacji Komputerowej

Oddział Wielkopolski/Siedziba ZarząduOśrodek Szkolenia Informatycznego

60-569 Poznań, ul. Szamarzewskiego 82tel.: 61 846 04 80fax: 61 846 04 99

e-mail: poznan@ofek.pl