SZCZEPIENIA WAŻNA RZECZ

SZCZEPIENIA WAŻNA RZECZSZCZEPIENIA WAŻNA RZECZ

Ewa Augustynowicz Ewa Augustynowicz

Zakład Badania Surowic i Szczepionek Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny

www.szczepienia.pzh.gov.pl

Ewa Augustynowicz NIZP-PZH

Problematyka szczepień w NIZP-PZH


szczepionki znane od >200 lat

WHO: szczepienia to jedno z największych osiągnięć medycyny

wydatki na wcześniejszą profilaktykę chorób zmniejszają koszty leczenia

raport NIZP-PZH o sytuacji zdrowotnej „…sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych w Polsce jest stabilna dzięki Programowi Szczepień Ochronnych…”

Szczepienia ochronne to najskuteczniejsza metoda ochrony przed groźnymi chorobami

Mamy wiele szczepionek - tylko nie zawsze je doceniamy


błonica gruźlica

odra polio

tężec różyczka

Wpływ szczepień ochronnych na występowanie chorób zakaźnych w Polsce

Czynniki wpływające na spadek zachorowań z powodu chorób zakaźnych:

szczepieniaantybiotykipoprawa higieny i warunków życia


Polacy popierają szczepienia

92% zwolenników[ok. 95% poziom wyszczepialności]

4% przeciwników[2011 r. GIS- ponad 3 tys. osób]

4% nie ma zdania

Poszukujemy informacji o szczepieniach

w Internecie

środowisko Web 2.0■ blogi, fora dyskusyjne, fora

społecznościowe Facebook, Twitter, Wikipedia, You Tube

■ strony www

…„czy warto szczepić maluchy?”… wiele niepotwierdzonych informacji o

szczepionkach wątpliwości rodziców

• jaką szczepionkę wybrać? • czy mnie na nią stać?• „między młotem a kowadłem”


Szczepionka – substancja biologiczna

Antygen(y)wirusy lub bakterieżywe (atenuowane) rozbite lub ich fragmentypolisacharydy, białkaantygeny rekombinowane

Adiuwanty i substancje pomocnicze

Mobilizuje organizm do wzbudzenia odpowiedzi immunologicznej, w tym produkcji przeciwciał


Szczepionka – produkt leczniczy

Drogi podania:śródskórniepodskórnie domięśniowodoustniedonosowo

Schematy szczepień

Szczepionki skojarzone szczepionki monowalentne/poliwalentne


Szczepienia określonych grup wiekowych i zróżnicowanie wskazań

noworodki i niemowlęta nastolatki dorośli• ogólne podtrzymanie odporności• kobiety w ciąży• narażenie zawodowe• styl życia np. podróże, kontakty seksualne• warunki życia: więźniowie, bezdomni, imigranci osoby starsze grupy ryzyka (choroby przewlekłe i towarzyszące, immunosupresja)

Specjalne wskazania do szczepieńwcześniakówosób z alergią na białko jaja kurzegoosoby z chorobami reumatycznymiosoby z chorobami neurologicznymi


Przyszli rodzice szukają informacji o szczepieniach dzieci, nie zawsze wiedzą, że wielu chorobom mogą zapobiegać szczepiąc samych siebie

„Szczepiąc siebie - chronisz również swoje dziecko”

Na co należy zwrócić uwagę planując ciążę? sprawdzić stan uodpornienia: - jakie choroby przebyliśmy?- przeciw którym chorobom zostaliśmy szczepieni?

• odra, świnka, różyczka (2 dawki)• ospa wietrzna (2 dawki)• pełne uodpornienie przeciw wzwB (3 dawki) • dawka przypominająca DTap (co 10 lat)

uzupełnić szczepienia:• grypa sezonowa• wzwA

Szczepienia kobiet planujących ciążę


Szczepionki zalecane w ciążygrypa (powyżej I trymestru ciąży; szczególnie u kobiet z obniżoną odpornością,

pracujących z dziećmi lub w dużych skupiskach ludzi)

wzwB (możliwość kontynuowania rozpoczętego szczepienia)

tężec (skaleczenie, zanieczyszczenie rany)

wścieklizna (w przypadku pogryzienia)

Szczepienia w ciąży

Możliwości szczepień w ciąży są ograniczone, ale możliwe

W Polsce wszystkie szczepienia dla kobiet planujących ciążę i ciężarnych są zalecane (odpłatne)

Szczepionki inaktywowane

TAK

Szczepionki żywe (atenuowane)

NIE


Prawo a szczepienia

I. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U.z 2008 nr 234 poz.1570) (rozdz. 4 Szczepienia ochronne)

II. Rozporządzenie w sprawie Programu Szczepień Ochronnych


Szczepienia w Polscezarejestrowane szczepionki chronią przeciw

18 chorobom

szczepionki obowiązkowe

NIEODPŁATNE

- gruźlica

- wzwB

- DTP: błonica/tężec/krztusiec

- poliomyelitis

- Hib

- MMR: odra/świnka/różyczka

szczepionki zalecane

ODPŁATNE

- rotawirusy

- pneumokoki

- ospa wietrzna

- meningokoki

- grypa

- wzwA

- kleszczowe zapalenie mózgu

- zakażenie HPV

- dur brzuszny


! rozmowa dotycząca szczepieńzgoda na szczepienieomówienie opcji schematu szczepień dziecka

• obowiązkowe• obowiązkowe + zalecane• obowiązkowe i wybrane zalecane

wyjaśnienie wątpliwości dotyczących szczepień

!! badanie kwalifikacyjne analiza wywiadu pediatrycznegorozmowa z rodzicami stabilny stan kliniczny

Kwalifikacja do szczepienia

Zakres ochrony i realizacja programu szczepień ochronnych zależą od rodziców

Obowiązek szczepień nie

oznacza przymusu


W jakich sytuacjach wskazana jest najszersza ochrona dziecka?

pobyt w żłobku i przedszkolu starsze rodzeństwo dzieci rodziców pracujących w szpitalu plany wyjazdów zagranicę częste pobyty w szpitalu z powodu choroby przewlekłej lub innych

przyczyn (np. wcześniaki) miejsce zamieszkania

szczepionki obowiązkowe + zalecane


Szczepionki skojarzone z pełnokomórkowym składnikiem krztuśca

od 1961r.

- obowiązkowa

DTwP

Szczepionki skojarzone z bezkomórkowym składnikiem krztuśca

DTaP

od 2000r. obowiązkowe

od 2000r. zalecane (cała populacja) obowiązkowe (6 r.ż. + grupy

ryzyka)

DTaPDTaP-HibDTaP-wzwB-HibDTaP-IPV-HibDTaP-IPV-wzwB-Hib

lepszy poziom bezpieczeństwa nowoczesne mniej wkłuć mniej wizyt u lekarza

DTwPHibwzwBIPV

bezpieczne dłuższy czas odporności więcej wkłuć więcej wizyt u lekarza


Krztusiec - nowe poważne zagrożenie epidemiologiczne, także w krajach o wysokim poziomie zaszczepienia populacji

W Polsce obserwujemy wzrost zachorowań na krztusiec, podobnie jak w Europie Zach. i USA

Dlaczego krztusiec jest znowu niebezpieczny?może pojawiać się u ludzi w każdym wiekuosoby dorosłe coraz częściej są czynnikiem transmisji zakażeńspadek odporności z upływem czasu od podania ostatniej dawkizaniechanie szczepień

najostrzejszy przebieg choroby obserwujemy u niemowląt

i młodszych dzieci


….krztusiec „przed i w trakcie ery szczepień”…

przed erą szczepień

era szczepień

młodzieżi dorośli

transmisja

transmisja

dzieci

szczepienie

transmisja

dzieci

niemowlę

niemowlę

naturalna infekcja

uodpornieninieuodpornieni

nieuodpornieni uodpornieni

młodzież i dorośli

przekazanie matczynych przeciwciał przez łożysko

zanik matczynych przeciwciał

zanik odporności

poszczepiennej


powszechne szczepienie dorosłych

szczepienie kobiet planujących ciążę lub bezpośrednio po porodzie

wybiórcze szczepienie nowych matek, członków rodzin i innych osób z bliskiego kontaktu z noworodkiem (np. babcie, dziadkowie, nianie)

wybiórcze szczepienie pracowników ochrony zdrowia

wybiórcze szczepienie osób mających zawodowy kontakt z dziećmi

powszechne szczepienie młodzieży

szczepienie przypominające w okresie przedszkolnym w wieku 4-6 lat

poprawa realizacji i/lub udoskonalanie obecnych programów szczepień niemowląt i małych dzieci

Efektywność szczepień przeciw krztuścowi w populacji może ulec poprawie przez regularne i powszechne szczepienia starszych dzieci,

młodzieży i osób dorosłych (co 10 lat)

Szczepionki przeciw krztuścowiaP dla dzieci ap dla młodzieży i osób dorosłych

Strategie ograniczania zachorowań na krztusiecŚwiatowa Inicjatywa ds. Krztuśca


Schematy szczepień przeciw krztuścowi w Europie


Zakażenia rotawirusami

szczepionka doustna (2-3 dawki) szczepienia zalecane w 6 tyg.- najpóźniej 24 tyg. życia skuteczność szczepionki w ciężkim zapaleniu żołądka i jelit wynosi 90%

wszystkie dzieci w pierwszych latach życia są zagrożone ostra biegunka (niebezpieczne u dzieci do 5 r.ż.) wymioty, gorączka ryzyko hospitalizacji z powodu odwodnienia

Możliwość ochrony

Szczepienie chroni dziecko przed ciężką biegunką i pobytem w szpitalu!


Zakażenia pneumokokami

szczepionki skoniugowane: 10 i 13 walentna (1-3 dawki zależnie od wieku) zalecane szczepienie od 2 m.ż. (3 dawki)• żłobek• przedszkole• rodzeństwo uczęszczające do żłobka/przedszkola szczepionka ogranicza: zachorowalność, hospitalizację z powodu zapalenia

płuc, ryzyko powikłań, liczbę wizyt lekarskich, lekooporność….

grupy zwiększonego ryzyka: dzieci do 2 lat mogą wywołać sepsę i/lub zapalenie opon mózg-rdzeniowych! powikłania: neurologiczne, głuchota, ….. oporność na antybiotyki to realny problem!


Najbardziej narażone na ciężkie zakażenia pneumokokowe są najmłodsze dzieci, stąd nie należy odwlekać szczepienia!


Jaką szczepionkę przeciw pneumokokom wybrać dla dziecka?

10 walentnaserotypy 4, 6B, 9V, 14, 18C, 19F, 23F, 1, 5, 7Fchroni dodatkowo przeciw bezotoczkowym szczepom H. influenzae

13 walentnaserotypy 4, 6B, 9V, 14, 18C, 19F, 23F, 1, 5, 7F, 3, 6A, 19A

wybór szczepionki należy skonsultować z lekarzem


Ospa wietrzna (wiatrówka)

Przechorowanie w dzieciństwie = odporność na całe życie

Brak przechorowania = szczepienie (2 dawki)

wysoce zaraźliwa ostra choroba wirusowa uciążliwa powikłania po ospie wietrznej:

- zakażenie skóry, neurologiczne, zapalenie płuc, zapalenie wątroby

- tym poważniejsze im choruje starsza osoba

Twoje dziecko nie musi chorować na ospę!!!

Czy aby uzyskać odporność lepsze jest zachorowanie czy szczepienie?


Zakażenia meningokokami

szczepionki skoniugowane: meningokoki grupy C lub A, C, W-135, Y zalecane w 1-2 r.ż. (1 dawka)• żłobek• przedszkole• rodzeństwo uczęszczające do żłobka/przedszkola szczepionka chroni przed sepsą wywołaną przez meningokoki grupy

C/ A, C, W-135, Y

grupy ryzyka: dzieci do 5 lat i młodzi 16-20 lat zakażenie przez bliskie kontakty, obejmowanie, całowanie kaszel, kichanie, mogą wywołać sepsę lub zapalenie opon mózg-rdzeniowych!


Szczepienie chroni dziecko przed inwazyjną chorobą meningokokową!


Szczepienia wcześniakówdzieci urodzone przedwcześnie

oraz z niską urodzeniową masą ciała

!!! można stosować wszystkie szczepionki obowiązkowe i zalecane

BEZPŁATNEszczepionki z bezkomórkowym składnikiem krztuśca tzw. DTaP (po uzyskania orzeczenia o przeciwskazaniu do szczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową)w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia zaburzeń neurologicznych szczepionki przeciw pneumokokom podawane w schemacie takim jak dzieciom urodzonym o czasie (schemat 3+1 lub 2+1 zależy od wieku dziecka), mogą być podawane równolegle ze szczepieniami obowiązkowymi przeciw błonicy, tężcowi, Hib, polio, wzwB

ODPŁATNE przeciw rotawirusom przeciw grypie sezonowej


Bezpieczeństwo szczepionek

zespół warunków zapewniających wyeliminowanie lub maksymalne ograniczenie bezpośrednich lub odległych potencjalnych działań ubocznych związanych ze szczepieniami.

Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) objaw chorobowy pozostający w związku czasowym z wykonanym szczepieniem ochronnym (Dz. U. z 2008 r. Nr 234)•działanie szczepionki•towarzyszące objawy lub choroby•błąd szczepienia

System rejestracji NOP:

lekarz rozpoznaje NOP u dziecka/ osoby dorosłej

zgodnie z kryteriami

obowiązek zgłoszeń NOP do Zakładu Epidemiologii

NIZP-PZH/Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc

dane o NOP dostępne na stronie NIZP-PZH


Szczepionki podlegają takiej samej ocenie jak inne produkty lecznicze(badania jakości, bezpieczeństwa i skuteczności)

Badania szczepionek przed ich dopuszczeniem na rynek

Badania szczepionek dopuszczonych na rynek

wytwórca (laboratoryjne, niekliniczne, kliniczne)

badania w procesie rejestracji (skrupulatna ocena przez:

• Europejską Agencję Leków• Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych• NIZP-PZH, Zakład Badania Surowic i Szczepionek

każda seria zwalniana do obrotu badana przez:• wytwórcę przed zwolnieniem serii • Europejskie Laboratorium Kontroli OMCL• NIZP-PZH, Zakład Badania Surowic

i Szczepionek

dodatkowe badania „z rynku” • Główny Inspektorat Farmaceutyczny• NIZP-PZH, Zakład Badania Surowic i Szczepionek


29

Prawidłowa reakcja biały pęcherzyk (Ø 6 - 8 mm), który znika po kilku minutach po 2 – 4 tygodniach naciek, który utrzymuje się przez kilka tygodni,

przeważnie na szczycie nacieku tworzy się krostka owrzodzenie (Ø <10 mm)

Zmiana goi się samoistnie po 2 -3 miesiącach od daty zaszczepienia z pozostawieniem białawej blizny o średnicy kilku milimetrów.

Jako normalną reakcję u osoby

szczepionej należy traktować

powiększenie regionalnych węzłów

chłonnych najczęściej pachowych

do 15 mm.

Szczepionka przeciwgruźlicza BCG 10


Dramatyczne skutki nieprawdziwych informacji o szczepieniach „…historia pewnej niebezpiecznej teorii…”

Strach łatwiej wywołać niż go stłumić

1998r. – publikacja w Lancecie autyzm po podaniu jednej ze szczepionek

(12 opisów choroby)

BURZA w sieci →zaniechanie szczepień przez wielu rodziców → → → → → → →

EPIDEMIA ODRY (UK, Francja…..)

autorom publikacji udowodniono kłamstwo 2010r.- usunięto publikację z archiwum Lancetu (historia definitywnie zakończona)

Brak dowodów naukowych dla szkodliwości szczepień

Kto choruje na odrę w czasach szczepień?-niezaszczepieni (85%)-niepełny schemat szczepień


wielokrotne szczepienie nie przeciąża układu immunologicznego i nie osłabia odporności organizmu

nie potwierdzono związku między obecnością tiomersalu a zaburzeniami neurorozwojowymi u dziecka

nie potwierdzono związku przyczynowo-skutkowego między szczepieniem a rozwojem autyzmu

nie potwierdzono niekorzystnego wpływu szczepionek na rozwój płodu ani przebieg ciąży (ostatnio dla szczepień przeciw grypie sezonowej i pandemicznej)

…………..

Informacje dotyczące bezpieczeństwa szczepień


Kiedy „nie boimy” się szczepionek?


skojarzona 5/6 składnikowa, 4 dawki [360/640 zł] rotawirusy, 3 dawki, [1200 zł] pneumokoki, 2+1 dawki, [660 zł/990 zł] meningokoki 2/4 walentna, 1 dawka, [120/190 zł] ospa wietrzna, 2 dawki [540 zł] wzw A, 2 dawki [240 zł] grypa, 1 dawka co roku [35 zł] KZM, 3 dawki [270 zł] HPV, 3 dawki [1350 zł]

Szczepionki dla dzieci

Szczepionki dla dorosłych

błonica-tężec-krztusiec, 1 dawka co 10 lat [110 zł] cholera, 1 dawka [175-200 zł] dur brzuszny, 1 dawka [220 zł]

Problem: wysokie koszty zakupu szczepionek zalecanych

W Europie nie ma obowiązku szczepień

ale szczepionki zalecane są

refinansowane


Szukajmy informacji o szczepieniach na wiarygodnych stronach

ptwakc.org.pl

www.szczepienia.info.pzh.gov.pl

www.szczepienia.czd.pl

www.wydzialszczepien.pl

www.pis.gov.pl

www.szczepienia.info.pzh.gov.pl


Możliwość zadania pytania

Odpowiedziautoryzowane przez ekspertów: członków Zespołu Redakcyjnego lub współpracujących lekarzyszybkie


Podsumowanie

szczepienia są najskuteczniejszą metodą ochrony

przed chorobami zakaźnymi

rodzice podejmują decyzję o realizacji szczepień oraz zakresie ochrony

pamiętajmy, że zgadzając się na szczepienie dziecka

dajemy mu szansę ochrony przed wieloma groźnymi chorobami zakaźnymi

warto zastanowić się nad wyborem szczepień jeszcze w czasie ciąży lub jak

najszybciej po narodzinach

szukajmy informacji o szczepieniach pochodzących z wiarygodnych źródeł, nie

dajmy się manipulować emocjonalnym przekazem

apelujmy do Ministerstwa Zdrowia o rozszerzenie listy szczepień

obowiązkowych w przyszłościEwa Augustynowicz NIZP-PZH

SZCZEPIENIA WAŻNA RZECZ

Documents

Transcript of SZCZEPIENIA WAŻNA RZECZ