Superskuteczne Strategie Opanowania Jezykow Obcych Twoj Prywatny Coach Cojeob

7/31/2019 Superskuteczne Strategie Opanowania Jezykow Obcych Twoj Prywatny Coach Cojeob

http://slidepdf.com/reader/full/superskuteczne-strategie-opanowania-jezykow-obcych-twoj-prywatny-coach-cojeob 1/26



Idź do

• Spis treści

• Przykładowy rozdział

• Katalog online

• Dodaj do koszyka

• Zamów cennik

• Zamów informacjeo nowościach

• Fragmenty książekonline

Helion SAul. Kościuszki 1c44-100 Gliwicetel. 32 230 98 63e-mail: [email protected]© Helion 1991–2010

Katalog książek

Twój koszyk

Cennik i informacje

Czytelnia

Kontakt

• Zamów drukowany

katalog

Superskuteczne strategieopanowania języków obcych.Twój prywatny coachAutor: Ewa Zaremba

ISBN: 978-83-246-2462-1

Format: 168×237, stron: 224

Rozwój to przyjemność!• Opanuj najskuteczniejsze strategie nauki języków

• Naucz się zwiększać własną motywację do nauki

• Poznaj techniki, dzięki którym przestaniesz odkładać naukę na później

Opanuj język obcy raz na zawsze!

Jeśli Twoja nauka angielskiego skończyła się na zwrocie „I don’t speak English”, a jedyne słówko

w tym języku, które szybko przychodzi Ci na myśl, to „weekend”, dla własnego bezpieczeństwa nie

opuszczaj granic naszego państwa. I choć ku Twemu zdziwieniu brak znajomości języków obcych

niektórym wcale nie zamyka drzwi do kariery, Ty możesz mieć nieco mniej szczęścia i wrota do

Twoich marzeń zatrzasną się z hukiem… Nikogo nie interesuje, czy powodem obecnego stanu

Twojego umysłu jest rzeczywisty brak zdolności językowych, czy raczej seryjne zabijanie wolnegoczasu zakupami, rozkosznym wylegiwaniem się przed telewizorem albo namiętnym surowaniem

po sieci. Albo tak angażują Cię obowiązki zawodowe i domowe, że w zderzeniu z nimi nauka

angielskiego czy niemieckiego w Twojej głowie zawsze wpada do korytka „Sprawy ważne/

niezbyt pilne”.

Czas wypowiedzieć wojnę marnotrawieniu czasu, odkładaniu w nieskończoność własnego rozwoju

oraz przestarzałym, żmudnym i co najgorsze – nieskutecznym metodom nauki! Prestiżowy etat za

granicą, swobodna pogawędka z obcokrajowcem, owocne kontrakty z klientami z całego świata…

Zobaczysz, ile możliwości leży w zasięgu Twojego… języka! Pora po nie sięgnąć!

Pomogą Ci w tym:

• mistrzowskie przygotowanie i kontrolowanie własnej psychologii;• poznanie przyjaznych dla Twojego mózgu strategii nauki oraz dopasowanie ich do

preerowanego przez Ciebie stylu uczenia się;

• pilnowanie własnego poziomu motywacji i wytrwałości w dążeniu do celu;

• przyswojenie wiedzy o tym, co zrobić, gdy utkniesz lub napotkasz poważne trudności.

Dzięki tej książce odkryjesz swoje silne strony, by móc podciągnąć słabsze! Zapoznasz się z

najnowszymi teoriami dotyczącymi organizacji czasu i mistrzowskimi strategiami motywacyjnymi.

Wydobędziesz z siebie cechy najbardziej sprzyjające uczeniu się i wykorzenisz szkodliwe nawyki.

Tak, by szybko i łatwo opanować drugi, trzeci… i każdy kolejny język – raz na zawsze.

„Nauka każdego języka powinna być dla Ciebie przyjemnością i zabawą. I teraz może tym

być! Ewa Zaremba napisała najpełniejszy tekst, jaki znam na temat tego, jak biegle opanować język obcy. Najpierw dowiesz się, jak odpowiednio przygotować się do nauki. Następnie

poznasz sposoby wykształcania właściwych nawyków i pokonywania ograniczających

przekonań. Możesz znacznie więcej, niż myślisz! W końcu odkryjesz, jak to wszystko zrobić

szybko i skutecznie. Ta książka pomoże Ci dotrzeć tam, gdzie chcesz być… i to szybko”.

Dr psychologii Kevin Hogan, autor The Science o Infuence i Irresistible Attraction

http://helion.pl/page4909.~katalog.htm

http://helion.pl/add4909.~cojeob

http://helion.pl/page4909.~cennik.htm

http://helion.pl/page4909.~emaile.cgi




http://helion.pl/page4909.~online.htm




mailto:[email protected]/page4909.~/

http://helion.pl/page4909.~zamow_katalog.htm


http://helion.pl/view4909.~cojeob

mailto:[email protected]/page4909.~/


http://helion.pl/page4909.~cennik.htm


http://helion.pl/add4909.~cojeob

http://helion.pl/page4909.~katalog.htm


http://helion.pl/page4909.~/



Spis treĂciOBRAZ OGÓLNY, czyli zaiast wstÚpu 11

CZ}¥m I 15

Przygotuj siÚ do nauki — zagruntuj pïótno 17Czego tak naprawdÚ chcesz? 21

JesteĂ ĂwiÚcie przekonany, ALE… 23Na jakim kanale odbierasz najlepiej? 25Czy jesteĂ inteligentny inaczej? 27Co spowalnia, a co przyspiesza twojÈ naukÚ? 34Formuïa uczenia siÚ — cztery kroki 38Twój indywidualny plan 40

UjarziÊ czas 53Paradoks czasu 53Ile trwa jedna minuta? 55Nauka nauki w weekend 57Szuflady czasowe 59Dla zabicia czasu… 60W jakiej strefie czasowej ĝyjesz? 63Matryca zarzÈdzania czasem 65Historia bez zakoñczenia? 66Tylko konkret 68Metoda kalendarzyka 69

Ostateczna Formuïa EfektywnoĂci 71

CZ}¥m II 75

Zderzenie z twojÈ prywatnÈ górÈ lodowÈ 77Dwie siïy walczÈce o twojÈ duszÚ 77Dlaczego przerywamy? 84Cichy zabójca 85…kiedy indziej… 86

¥wiÚta Silna Wola 88Mistrzostwo emocjonalne i mentalne 89Kontrola myĂli 90



6 Superskuteczne strategie opanowania jÚzyków obcych. Twój prywatny coach

Kontrola obrazów 91Nieoceniona wartoĂÊ bïÚdu 94Kierunek skupienia 95Wyceluj w sam Ărodek 95

Przeĝyj to jeszcze raz 99Policz do czterech i… wybierz 101Legalny koks 1033D 105Pïatne z góry 105Pytaj swój umysï 107Czas na deser 111Sklep z cechami 113Optymalny stan uczenia siÚ 116

Twój kawaïek podïogi 117Twoja szklanka do poïowy… 117Ciaïo i umysï 120Przyïóĝ děwigniÚ 125Bo ja tak zawsze 128Siïa przekonañ 132

Zatankuj paliwko 135Twoja motywacja 135

„UdrÚka czy ekstaza” 137Zbuduj grodzie 138Dzieñ WewnÚtrznego Dziecka 139Idě na caïoĂÊ! 140Przejrzyj siÚ w lustrze 141SpadïaĂ z konia? Wsiadaj od razu! 142Pokonaj nieistniejÈcÈ granicÚ 144Zmieñ proporcje 146Menadĝer oĂmiu metrów kwadratowych 146

Asystenci menadĝera 148Trenuj jak zawodowiec 151apaÊ zïodzieja 152Zïap siÚ na haczyk 154Wierzysz? 155Czy uczysz siÚ jak szczur? (!) 156A moĝe jak pies? 157 Juĝ to w sobie masz! 159Czas na przerwÚ, nie na kitkat 162



Spis treĂci 7

ZwiÚksz sobie dawkÚ… 163Zagraj na punkty i wygraj duĝo 166 Jak to siÚ robi po japoñsku? 170Zasada ĝonkila 174

CZ}¥m III 177

Na resztÚ ĝycia 179Idě za ciosem… 179Bieg dïugodystansowca 180Co na to nauka? 182Znajdě swojego Tenzinga 186Ty a Wyspa Wielkanocna 188

Co ty wiesz o swoim okablowaniu? 189Plan poprawy pamiÚci 202 Jak uczÈ siÚ doroĂli? 204Plan naprawczy 206

Bibliografia 211

Skorowidz 215



17

Przygotuj siÚ do nauki — zagruntuj pïótnoNasze spotkanie klasowe po latach odbyïo siÚ dziÚki portalowi Nasza Klasa. Tak jakpewnie nóstwo innych podobnych. Przebiegaïo pewnie teĝ zupeïnie podobnie.

WïaĂciwie niespecjalnie obchodziïo kogokolwiek, co siÚ dzieje u innych. Kaĝdy oce-niaï, czy ten drugi bardziej siÚ posunÈï i utyï. I nic specjalnie nie dziwiïo. Dla nie

jednak absolutny szokie byïo spotkanie Julity.

PaiÚta jÈ ze szkoïy jako szarÈ yszkÚ z kiepskii ocenai. Niczy siÚ nie wy-róĝniaïa. A to dzisiejsze spotkanie… Aĝ trudno byïo uwierzyÊ, ĝe to ta saa osoba.Przecieĝ inÚïo zaledwie dwadzieĂcia kilka lat… I trudno byïo teĝ uwierzyÊ w to, ĝespotkanie to iaïo zieniÊ oje ĝycie.

Kiedy wpadïa spóěniona do sali i szybki, sprÚĝysty krokie podchodziïa do na-szego stoïu, jej szczupïa i wysportowana sylwetka wzbudzaïa podziw. Proienna, we-soïa twarz, dïugie, lekko falujÈce, brÈzowe wïosy, sportowy, ale jednoczeĂnie eleganckistrój — to wszystko agnetyzowaïo. Ale to byï dopiero poczÈtek.

Tydzieñ, który postanowiïa z niÈ spÚdziÊ, byï peïen tylu niespodzianek. A najcie-kawsze jest to, ĝe dowiedziaïa siÚ wiele o niej, ale chyba duĝo wiÚcej o saej sobie. I to,czego siÚ dowiedziaïa, zszokowaïo nie najbardziej.

Julita postanowiïa przeprowadziÊ nie krok po kroku przez tÚ wiedzÚ, która pozwo-liïa jej saej z przeciÚtnej szarej yszki staÊ siÚ zadziwiajÈcÈ kobietÈ, której dziĂ prawienikt z jej dawnych znajoych nie poznaï.

Miaïa przeczucie, ĝe Julita zdradzi i jakiĂ sekret, udostÚpni tajenÈ wiedzÚ,znanÈ tylko nieliczny. Caïa jej postaÊ krzyczaïa, ĝe staïa siÚ kobietÈ sukcesu. A ja przecieĝ znaïa jÈ od przeszïo dwudziestu lat. Moĝe iaïa przeszczep ózgu, szpiku,

transfuzjÚ i a czyjeĂ organy. GoĂka i Beata, Andrzej… SÈ tylko grubsi, sutniejsi, po-waĝniejsi. Przecieĝ to prawie nieoĝliwe, ĝeby zieniÊ siÚ w kogoĂ zupeïnie innego.

— Julita, czy to oĝliwe, ĝeby zieniÊ siÚ w kogoĂ zupeïnie innego? — zapytaïa,kiedy wsiadaïyĂy raze do auta.

— Tak — odpowiedziaïa tajeniczo. — JeĂli bardzo chcesz.Wszystko zaczÚïo siÚ, jak to zwykle bywa, od przypadku. Julita jako ïoda panienka

pojechaïa na zagranicznÈ wycieczkÚ w góry.— PaiÚtasz, tuĝ po kiepsko zdanej aturze byïa w porzÈdny doïku. Nie wie-

dziaïa, co ze sobÈ zrobiÊ, i wyjechaïa powïóczyÊ siÚ trochÚ po górach. Spotkaïawtedy pewnÈ siostrÚ zakonnÈ, która ówiïa, ĝe jadÈ w czasie wakacji do Wïoch na wy-cieczkÚ po tatejszych klasztorach.




— Juĝ ciÚ widzÚ w klasztorze! Owsze. ByïaĂ szarÈ yszkÈ, ale chyba nie aĝ tak!— Nie. Nie aĝ tak. Ale byïo tanio, wiÚc pojechaïa z nii. Pewnego dnia dotarïy-

Ăy obie do niesaowitego iejsca wysoko w górach.Powietrze tego dnia byïo wyjÈtkowo orzeěwiajÈce, sïoñce jaskrawe, lekki, sïodki

wiatr poruszaï ïany zióï na zboczach, kiedy wspinaïyĂy siÚ coraz wyĝej. Nie byïo juĝdrogi. Nie wie wïaĂciwie, po co ta szïyĂy. To znaczy dzisiaj juĝ wie po co, alewtedy nie wiedziaïa.

Byïo to doĂÊ daleko od iasteczka, w który ieszkaïyĂy w niewielki klasztorze.KtoĂ na powiedziaï, ĝe jest taki do w górach, w który ieszka kilka sióstr zakon-nych. ZajujÈ siÚ studiowanie jakichĂ ksiÈg, pracÈ z energiÈ, uprawÈ ogrodu i czegoĂnauczajÈ. Faa gïosi, ĝe kilku sïawnych Úĝów stanu, artystów i literatów o ĂwiatowejdziĂ renoie odwiedziïo to iejsce. Dziwne. WiÚc we dwie z siostrÈ MarcelÈ postano-wiïyĂy ta dotrzeÊ.

Bray ĂwiÈtyni byïy szczelnie zakniÚte, gdy dotarïyĂy ta pod wieczór. Pukaïy-Ăy dïugo i nikt na nie otworzyï. Siostra Marcela zdecydowaïa siÚ wracaÊ. Wedïugnie byïo na to za póěno. Nie znaïyĂy dobrze drogi. Wprawdzie Ăwiatïa iasteczka po

jakiĂ czasie byïyby widoczne, ale sa arsz po nieznany, stroy zboczu w cieno-Ăciach to nie byï dobry poysï. Zrok zapadaï szybko.

Sïuchaïa opowiadania Julity i czuïa, jak powoli przenoszÚ siÚ w jakÈĂ odlegïÈ krainÚ, historiÚ, jakby baĂñ. Z jednej strony chciaïa poznaÊ konkretne techniki jak naj-szybciej, a z drugiej jej opowieĂÊ intrygowaïa nie i ciekawiïa na tyle, ĝeby chcieÊ siÚ

w niÈ coraz bardziej zagïÚbiaÊ. Wyobraĝaïa sobie ïodÈ, kruchÈ, nieĂiaïÈ koleĝankÚz klasy, jak w towarzystwie zakonnicy pokonuje tajenicze urwisko i jak dokonuje siÚw niej jakaĂ tajenicza przeiana. Ale przeczuwaïa, ĝe wydarzenie, które opisywaïa, niebyïo tylko zwykïÈ, wakacyjnÈ, pieszÈ wycieczkÈ w góry.

— Jednak siostra Marcela obawiaïa siÚ, ĝe jej nieobecnoĂÊ nocÈ w klasztorze nie zo-stanie dobrze przyjÚta i nalegaïa, by zejĂÊ. A ja po raz pierwszy poczuïa siÚ, jakbyzostaïa przytwierdzona do tego iejsca. Stwierdziïa po prostu, ĝe siÚ nie ruszÚ. Nawetnie iaïa pewnoĂci, czy ktoĂ w ogóle byï w Ărodku. Na wzniesieniu, za wysoki ka-ienny ure, ukryty wĂród drzew staï bardzo stary do. Naawiaïa siostrÚ, by

zostaïa, ale ona, równie uparta jak ja, powoli zaczÚïa graoliÊ siÚ w dóï. W pierwszyodruchu chciaïa iĂÊ za niÈ. Ale i tak byïa silniejsza i sprawniejsza ode nie. Uznaïa,ĝe sobie poradzi. A ja postanowiïa zaczekaÊ do rana.

Noc byïa ciepïa i bardzo przyjena. Nie wie, ile czasu usiaïo upïynÈÊ, kiedyz zayĂlenia wyrwaïo nie skrzypienie starych odrzwi. Siedziaïa o nie oparta, wiÚco aïo nie wpadïa do Ărodka. Stara kobieta, której twarzy nie widziaïa i jeszcze dïu-go nie iaïa ujrzeÊ, spytaïa nie o coĂ po wïosku. Nie znaïa wtedy dobrze ĝadnego

jÚzyka. Potrafiïa siÚ ledwo dogadaÊ po angielsku. PaiÚtasz nasz angielski w szkole?!

Sae Êwiczenia graatyczne i czytanie jakichĂ gïupich tekstów o zanieczyszczeniu i bezro-bociu. Przedstawiïa siÚ i powiedziaïa, ĝe pragnÚ zwiedziÊ ich do. Dowiedziaïa siÚ,



Przygotuj siÚ do nauki — zagruntuj pïótno 19

ĝe to nie uzeu. Spytaïa wiÚc, czy ogÚ tylko przeczekaÊ do rana gdzieĂ w bezpiecz-ny iejscu. Wprowadziïa nie do Ărodka. Ze sporego, kaiennego holu zaprowadziïa do aïej izdebki, gdzie staïo ïóĝko, stolik, zapalona Ăwieczka i drewniane, rzeěbione,piÚkne krzesïo. Po chwili przyniosïa i dzbanuszek oliwy, pieczywo na talerzyku, ocet

i wodÚ. ZasnÚïa szybko po dïugiej pieszej wÚdrówce, iaïa przedziwne sny i obu-dziïa siÚ o wschodzie sïoñca. Byïa jednak wypoczÚta, choÊ — nie bÚdÚ ukrywaÊ —trochÚ wypïoszona.

Kiedy wyszïa na dziedziniec, ĝeby przejĂÊ siÚ po obejĂciu, zauwaĝyïa wielepiÚknych zióï i kwiatów na wypielÚgnowanych grzÈdkach. WszÚdzie jakoĂ dziwnieocno pachniaïo ĂwieĝoĂciÈ, kwiatai, drzewai, igliwie.

Wtedy przyszedï i do gïowy szalony poysï. Chciaïa zostaÊ ta kilka dni, boobjazdowa wycieczka juĝ zaczÚïa nie ÚczyÊ. Znasz nie i wiesz, ĝe nie uiaïaspecjalnie prosiÊ o to, czego chciaïa, ty bardziej ĝe nie zawsze wiedziaïa, czegochcÚ. Ale ty raze byïo inaczej.

PierwszÈ napotkanÈ osobÈ byïa kobieta w Ăredni wieku, ubrana zupeïnie noral-nie, na sportowo, robiÈca jakieĂ dziwne Êwiczenia na placu za doe. Ni to joga, ni tai-chi. Nie chciaïa jej przerywaÊ, ale kiedy nie zauwaĝyïa, saa przerwaïa i spytaïa,ki jeste i co tu robiÚ. Moi ïaany angielski wydukaïa, co ogïa, i jÈ spyta-ïa o to sao. Z tego, co zrozuiaïa, byïa ïodÈ BrytyjkÈ przebywajÈcÈ na tygodnio-wy odosobnieniu w ty iejscu. DziĂ wie, ĝe kobieta ta to obecnie Ăwiatowej sïawyekspert w dziedzinie zaawansowanych technik pracy z wïasny uysïe. I przy okazji

oja dobra koleĝanka.— Czekaj, czekaj, uszÚ przerwaÊ. Nie wie, czy paiÚtasz, ale w szkole zawsze

byïa przeciwniczkÈ wróĝb, agii, kart itd. JeĂli twoja opowieĂÊ a zwiÈzek z tajeni-czyi egzorcyzai i jakiĂ sekrete ukryty w pisach Ăredniowiecznych, to, da-ruj, ale chyba pójdÚ juĝ spaÊ. Z caïy szacunkie dla twoich osiÈgniÚÊ, u nie to niezadziaïa. Ja w to po prostu nie wierzÚ.

— I nie usisz. To nie a nic wspólnego z czarnÈ agiÈ ani wróĝbai, z odprawia-nie jakichĂ rytuaïów albo egzorcyzów. Jest to tak bardzo ludzkie, poniewaĝ bardzogïÚboko zakorzenione w naszej psychologii. Wszystkiego iaïa dowiedzieÊ siÚ w ciÈgu

nastÚpnego tygodnia, bo na tyle zdecydowano udzieliÊ i goĂciny. I tydzieñ ten iaïodieniÊ oje ĝycie.

Ma propozycjÚ. MyĂlÚ, ĝe jako zawsze pojÚtna uczennica powinnaĂ poznaÊ te e-tody, bo po pierwsze, uïatwiÈ ci bardzo pracÚ, a po drugie, nauczysz tego na przykïad swojecórki. A co tak naprawdÚ najwaĝniejsze, ty saa zyskasz na ty najwiÚcej. Uczyy siÚprzecieĝ wszyscy przez caïe ĝycie. WidzÚ czÚsto wypalenie zawodowe, asowe zwol-nienia z pracy. Ludzie przeieszczajÈ siÚ po Ăwiecie w poszukiwaniu pracy. Podobno terazkaĝdy z ïodego pokolenia zieni zawód (nie tylko pracÚ w ty say zawodzie, ale

wykonywany zawód) trzy – piÚÊ razy w ciÈgu swojego ĝycia. To oznacza, ĝe nas teĝ topewnie nie oinie. Ja juĝ jadÚ na ty wózku. A ty?




— Szczerze ówiÈc, chciaïaby robiÊ juĝ coĂ innego. Trudna jest dïugotrwaïa praca z ty say kliente. MyĂlÚ, ĝe wolaïaby zajÈÊ siÚ na przykïad reklaÈ. Moja przy-

jacióïka a fajnÈ agencjÚ i podoba i siÚ bardzo to, co ta robiÈ. Chciaïaby teĝ po-rzÈdnie nauczyÊ siÚ obsïugi koputera. No i jÚzyki! Tak naprawdÚ jeste kalekÈ, nie

znajÈc porzÈdnie angielskiego. Wstyd i, jak gdzieĂ jedziey z Úĝe i sïyszÚNieców, Szwedów czy nawet Rosjan ówiÈcych dobrze po angielsku. A y ciÈgledukay. Poza ty jest teraz tyle oĝliwoĂci pracy praktycznie w kaĝdy kraju w Unii,znajdowania róĝnych inforacji w internecie, wyiany yĂli z obcokrajowcai. Aĝczase szlag nie trafia, ĝe jakoĂ nie ogÚ siÚ ciÈgle tego angielskiego nauczyÊ. MójÈĝ teĝ próbowaï. Chodziï na kurs z przerwai, ale nic z tego nie zostaïo. Nie czuï siÚspecjalnie dobrze w grupie.

— Sïuchaj. Wie, ĝe ogÚ ci poóc. I to bardzo. Wie, ĝe uszÚ ci poóc. Wie,ĝe potrzebujesz tej poocy, chociaĝby po to, ĝeby poagaÊ wïasny dziecio i ich

dziecio.Zani pójdziey spaÊ, powie ci tylko jedno: dowiedziaïa siÚ, ĝe proces nauki

jest jak góra lodowa. To, co jest na jej szczycie i jest najbardziej widoczne i dostÚpne, toetody, strategie i techniki uczenia. A to, co jest pod wodÈ, czego nie widaÊ, to procesypsychiczne i eocjonalne towarzyszÈce nauce. To one ajÈ decydujÈcy wpïyw na pro-ces nauki. Dlatego uczÈc siÚ tego, jak siÚ uczyÊ, zaczynasz zieniaÊ siÚ caïkowicie jakocaïy czïowiek.

— Góra lodowa — ówisz. Dlaczego nikt na tego wczeĂniej nie powiedziaï?— WczeĂniej wiedza o uczÈcy siÚ ózgu dopiero raczkowaïa. Nie dysponowali-

Ăy tak zaawansowanÈ aparaturÈ do badañ uczÈcego siÚ ózgu jak teraz. Nie wiedzieli-Ăy tyle o ty, jak dziaïa nasz uczÈcy siÚ ózg. A przynajniej niewiele w porównaniuz ty, co wiey teraz. PaiÚtaj, ĝe ostatnie dwudziestolecie jest nazywane w nauce erÈ ózgu.

— Ale nie powiesz i chyba, ĝe te siostrzyczki ta w górach iaïy zaawansowanÈ aparaturÚ do badania ózgu i ĝe to one ciÚ wszystkiego nauczyïy?

— Nie. Nie ajÈ aparatury, ale ajÈ ogronÈ i ciÈgle aktualizowanÈ wiedzÚ na teatczïowieka, jego psychiki, neurobiologii.

— A po co?— Taka jest ich isja. Taka jest ich praca. Taka jest ich pasja. Najciekawsze jest to,

ĝe wĂród ich wychowanków sÈ takie sïawy jak… Aaa, powie ci póěniej. Nie bÚdÚ rzu-caÊ nazwiskai, ĝeby zrobiÊ wraĝenie.

— Dobra. I ówisz, ĝe to pobyt ta doprowadziï ciÚ do iejsca, w który jesteĂ teraz?— Dokïadnie. Gdyby wtedy zeszïa na dóï z MarcelÈ albo po Ăniadaniu podziÚko-

waïa i sobie poszïa, dalej pracowaïaby w tej aïej, lokalnej gazetce, nie ówiïabyw ĝadny jÚzyku, nie poznaïaby tylu fascynujÈcych osób i iejsc, nie wspoinajÈco Úĝczyěnie ojego ĝycia. MyĂlÚ, ĝe dalej byïaby szarÈ yszkÈ, która boi siÚ podpi-

saÊ zwykïÈ uowÚ z bankie, nie ówiÈc o gieïdzie. Nie wychylaïaby nosa z iesz-kania na ¿oliborzu. Bardzo kocha to ieszkanie, ale do, który a w Stanach, alboten na szkierach w Szwecji, to coĂ zupeïnie niesaowitego.




— Czyli nauczyli ciÚ bogaciÊ siÚ, groadziÊ ajÈtek i robiÊ karierÚ!— Nauczyli nie yĂleÊ saodzielnie i wybieraÊ w ĝyciu to, co uwaĝa za potrzebne.

DziÚki ni pozbyïa siÚ wielu fatalnych nawyków. Ale najwaĝniejsze: nauczyïa siÚuczyÊ, nauczyïa siÚ stawiaÊ sobie cele, nauczyïa siÚ otywowaÊ. Nawet kiedy nie-

specjalnie i siÚ chce, wie, co ogÚ robiÊ, ĝeby osiÈgnÈÊ to, co zaplanowaïa. A ate-rialne oznaki niezaleĝnoĂci dziĂ sÈ, jutro oĝe ich nie byÊ.

I tak wie, ĝe z tyi uiejÚtnoĂciai i z tÈ wiedzÈ, którÈ a, nie zginÚ w ĝyciu.¿eby nie wie co, da sobie radÚ. I poogÚ inny. Gdyby dziĂ straciïa wszystko,co a, z tÈ wiedzÈ, którÈ ta zdobyïa, zdoïaïaby wszystko odbudowaÊ. I dzielÚsiÚ tÈ wiedzÈ od lat z róĝnyi luděi.

— Na przykïad takii jak ja…?— Na przykïad. Choděy teraz spaÊ. PrzeyĂlisz przez noc, czy chcesz pozieniaÊ

trochÚ swoje podejĂcie do uczenia siÚ i do wïasnego ĝycia, a ja bÚdÚ iaïa dla ciebiekonkretnÈ propozycjÚ.

— Ale ja nie za bardzo ogÚ teraz zapïaciÊ za twojÈ pooc, jeĂli o to chodzi. Wie, ĝecoaching czy warsztaty efektywnego uczenia siÚ kosztujÈ ajÈtek, a oje aïe przed-szkole nie pozwala i nic zaoszczÚdziÊ.

— Nie ówiy o pieniÈdzach. Dostaïa tÚ wiedzÚ za daro, ale usiaïa przy-rzec, ĝe przekaĝÚ jÈ dalej. KouĂ, kto tej wiedzy bardzo potrzebuje. Kto dziÚki niejzajdzie dalej, niĝ yĂli. A pote przekaĝe jÈ kouĂ inneu.

Szczerze ówiÈc, kiedy szïa spaÊ, iaïa trochÚ wÈtpliwoĂci. Nie wiedziaïa, czy

w ogóle chce i siÚ w to bawiÊ. Jednak kiedy nastÚpnego ranka zobaczyïa JulitÚ, jaksiÚ krzÈta w dou po joggingu i prysznicu, taka ïodzieñcza, energiczna, uĂiechniÚta,

jedyne, co poyĂlaïa, to to, ĝe chcÚ byÊ taka jak ona. JesteĂy w ty say wieku,a ja i wyglÈda na duĝo starszÈ — i tak siÚ czujÚ. Spaïa w najlepsze, kiedy ona juĝprzeszukiwaïa internet, odpowiadaïa na e-aile, pisaïa do swoich ukochanych, ryso-waïa jakieĂ dziwne gryzoïy, które — jak siÚ pote dowiedziaïa — byïy sprytnyi notat-kai. Za ich poocÈ przygotowywaïa siÚ do wystÈpienia na zebraniu zarzÈdu w firie.Jeĝeli ona odnalazïa w tych górach takÈ wiedzÚ, która pozwala jej znakoicie funkcjo-nowaÊ w ty ciÈgle zieniajÈcy siÚ Ăwiecie, i teraz chce i jÈ za frajer przekazaÊ, to

uszÚ braÊ i o nic nie pytaÊ. ZresztÈ, jak awiaïa oja babcia, darowaneu koniowiw zÚby siÚ nie zaglÈda.

Czego tak naprawdÚ chcesz?

JeĂli masz wystarczajÈco mocne „dlaczego?”, zawsze znajdziesz odpowiedě na pytanie „jak?”.

— Anthony Robbins

— I jaka jest twoja decyzja? — spytaïa.— WchodzÚ w to. Dawaj. Po kolei.




— No dobrze. Podzieliy naszÈ naukÚ na etapy. BÚdziey pracowaÊ przez tydzieñ.Codziennie po kilka godzin. Rano bÚdziey trochÚ biegaÊ albo rozciÈgaÊ siÚ, albo pïywaÊ,albo tañczyÊ. Co zechcesz. Ale usiy zaczÈÊ siÚ ruszaÊ.

Podczas naszej pracy bÚdziesz czasai pisaÊ, czasai rysowaÊ, czasai analizowaÊ

swoje wïasne yĂli, postawy, nawyki, no i oczywiĂcie cele. BÚdziey przy ty sïuchaÊfajnej uzyki i ogólnie Ăwietnie siÚ bawiÊ.

W iÚdzyczasie bÚdzie teĝ czas na nagrody i ĂwiÚtowanie. Szczerze wierzÚ, ĝe poty tygodniu bÚdziesz tak sao naïadowana energiÈ, szczÚĂliwa, spokojna i silna jak ja,kiedy juĝ to wszystko do nie dotarïo. Bo tak naprawdÚ to wszystko jest bardzo proste.

Ale najpierw wybierzesz sobie cel. Czego chciaïabyĂ siÚ tak naprawdÚ najbardziejw Ăwiecie nauczyÊ? Co jest ci teraz potrzebne do szczÚĂcia? Co sprawi, ĝe poczujeszsiÚ ze sobÈ naprawdÚ dobrze, ĝe uwierzysz w siebie i swoje oĝliwoĂci? Albo co kiedyĂsprawiaïo ci trudnoĂÊ i czego wciÈĝ jakoĂ nie ogïaĂ siÚ nauczyÊ, chociaĝ wiesz, ĝe bardzouïatwiïoby ci to ĝycie?

— Pierwsze i jedyne, co przychodzi i od razu na yĂl, to drugi jÚzyk. ZaczynaïasiÚ uczyÊ angielskiego kilka razy, ale nigdy jakoĂ nie wyszïa poza sztywne ksiÈĝkowegadki. Dalej nic nie rozuie, jak wïÈcza CNN albo jak oglÈda fil w kinie i nieczyta napisów.

Ostatnio na naszej osiedlowej poczcie byï jakiĂ zagubiony obcokrajowiec i pytaï, ktoówi po angielsku. OczywiĂcie nikt siÚ nie odezwaï. Ja teĝ siedziaïa cicho. Na saÈ yĂl, ĝe iaïaby coĂ powiedzieÊ, zaschïo i w gardle i zrobiïo i siÚ gorÈco. Horror.

Tak. Chciaïaby wreszcie raz na zawsze nauczyÊ siÚ angielskiego. Co pani na to, paniprofesor?

— MyĂlÚ, ĝe da siÚ coĂ z ty zrobiÊ. Ale… tak sobie yĂlÚ… po co ci wïaĂciwie tenangielski? Czy nie chcesz go znaÊ tylko dlatego, ĝe prawie wszyscy juĝ go znajÈ? W koñcunie kaĝdy usi ówiÊ po angielsku.

— No tak, ale przyda i siÚ na pewno.— Do czego na przykïad? JakoĂ ciÚ nie widzÚ, jak ówisz po angielsku. A ty? Widzisz

siebie, jak pïynnie rozawiasz z jakiĂ obcokrajowce?— Pewnie.

— E, wydaje ci siÚ. Nie asz juĝ osienastu lat. Nie wie, czy w ogóle zdoïasz siÚnauczyÊ.

— No co ty? Pewnie, ĝe da radÚ, jak zechcÚ. Jeszcze nie nie znasz.— Ale po co ci to? Przecieĝ asz dobre ĝycie. Macie na pewno ïadne ieszkanie

w Szczecinie, asz fajnego Úĝa, odchowane dzieci, swój aïy biznesik. Potrzebne ci todo czegoĂ?

— H. Teoretycznie asz racjÚ, ale… Wiesz co? Ty chyba chcesz nie sprowoko-waÊ. Po co i to? ProszÚ bardzo: po pierwsze, chcÚ byÊ przykïade dla oich dzieci —

one teĝ nie sÈ orïai z jÚzyków. JeĂli nauczÚ siÚ, pokaĝÚ i, ĝe one ogÈ dwa razy wiÚcej,skoro ja ogïa. To jest ój najwaĝniejszy powód. Poza ty jest asa ksiÈĝek i arty-kuïów o wychowaniu aïych dzieci, które chciaïaby przeczytaÊ, ĝeby oje przed-




szkole zaczÚïo siÚ lepiej krÚciÊ i ĝeby wykosiÊ konkurencjÚ. A to wszystko jest tylko poangielsku. No i jak gdzieĂ wyjeĝdĝay, to nie chcÚ trzyaÊ siÚ wiecznie rÚkawa ojegoÚĝa. ChcÚ saa zaïatwiaÊ sprawy podczas podróĝy. Na pewno u siÚ to spodoba.MyĂlÚ, ĝe byïby ile zaskoczony. Sïyszaïa teĝ, ĝe uczenie siÚ czegoĂ w Ăredni wieku

oddala wido choroby Alzheiera. mwiczyy w koñcu nasz ózg. A jak paiÚtayz lekcji biologii, organ nieuĝywany zanika. Jak teraz tak o ty ówiÚ, to w suie niezïewyzwanie i naprawdÚ chciaïaby coĂ sobie udowodniÊ, zierzyÊ siÚ z czyĂ trudny,pokonaÊ swoje lÚki i przekonanie o nieoĝnoĂci.

— Bardzo ïadnie to powiedziaïaĂ. Dokïadnie o to chodzi.

Rzadko znajooĂÊ drugiego jÚzyka jest wartoĂciÈ saÈ w sobie. CzÚsto stanowi poostiÚdzy ty Ja, które ay dziĂ, a ty, który chcey siÚ kiedyĂ staÊ.

WidzÚ, ĝe jesteĂ w stanie saa znaleěÊ doĂÊ waĝnych powodów do tego, ĝeby siÚ za to wreszcie zabraÊ. A skoro juĝ wsponiaïaĂ o swoich przekonaniach, zajijy siÚ niiprzez chwilÚ.

JesteĂ ĂwiÚcie przekonany, ALE…

— Zastanów siÚ i odpowiedz i: co sÈdzisz o swoich oĝliwoĂciach, jeĂli chodzi o uczeniesiÚ w ogóle?

— Teĝ i pytanie. Nigdy nie byïa ostatni gïÈbe, ale orïe teĝ nie. PotrafiÚ coĂwkuÊ, ale trudno i siÚ dïuĝej skoncentrowaÊ. CzÚsto szybko zapoina. MyĂlÚ, ĝe je-ste inteligentna, ale duĝo czasu uszÚ poĂwiÚciÊ, ĝeby coĂ i weszïo do gïowy. MyĂlÚ,ĝe nie a talentu do jÚzyków. No i najbardziej bojÚ siÚ odezwaÊ. Nie uie ówiÊi nigdy siÚ nie nauczÚ. Teraz to juĝ chyba jeste za stara.

— GdybyĂ usïyszaïa to, co ówisz teraz, i to, co ówiïaĂ przed chwilÈ, poyĂlaïa-byĂ, ĝe ówiÈ to dwie róĝne osoby. WidzÚ, ĝe z jednej strony chciaïabyĂ, a z drugiejasz sporo nawykowych yĂli i przekonañ na swój teat. I lÚk przed nowy. Te yĂlii przekonania ogÈ byÊ dla ciebie bardzo szkodliwe, bo ogÈ sabotowaÊ twoje wysiïkii blokowaÊ postÚp. SÈ doĂÊ zgubne.

— Jakie nawykowe przekonania? MówiÚ, jak jest.— Nie, kochanie. Mówisz tak, jak ciÚ nauczono i jak saa nauczyïaĂ siÚ o sobie y-

ĂleÊ. Ja yĂlaïa kiedyĂ o sobie — wielka przegrana — nieĂiaïa, zahukana, doĂÊ tÚpa,powolna, aïo zdolna. Czy i to w czyĂ poogïo? Moĝe tylko w ty, ĝe po prostuw pewny oencie juĝ zupeïnie nie ogïa znieĂÊ tych yĂli i czuïa, ĝe jak za chwilÚnie zrobiÚ czegoĂ ze swoi ĝycie, to zwariujÚ. Poza ty nauczyïa siÚ wybieraÊ z caïegoarsenaïu te yĂli, które nie wzacniajÈ, które ciÈgnÈ nie w górÚ zaiast w dóï. ¿ycie

i tak doĂÊ daje w koĂÊ i nie trzeba jeszcze dodatkowo saeu byÊ dla siebie najgorszywrogie.




Zobacz:

Twoje yĂli na swój wïasny teat dyktujÈ ci twoje róĝne decyzje; decyzje doprowadzajÈ do wyboru konkretnego dziaïania; dziaïanie to czÚsto przechodzi w nawyk; nawyk staje siÚ

twojÈ drugÈ naturÈ; twoja druga natura tworzy twoje przeznaczenie, twoje ĝycie. Zateusisz bardzo uwaĝaÊ na sïowa, z których uplecione sÈ twoje yĂli. Bo to one tworzÈ twojeĝycie. Uwaĝaj, co do siebie o sobie ówisz, bo twoje ĝycie jest takie, jak twoje yĂli.

— GdzieĂ to juĝ sïyszaïa, ale jakoĂ tak wpadïo i wypadïo. Dobrze, ĝe znowu tousïyszaïa. Moĝe teraz wreszcie siÚ do tego zastosujÚ.

— WïaĂnie. Wiele rzeczy, które ode nie usïyszysz, sïyszaïaĂ juĝ wczeĂniej. Ale czy je stosowaïaĂ, czy rzeczywiĂcie wziÚïaĂ je sobie do serca? Kiedy spytaïa ciÚ, dlaczegochcesz siÚ uczyÊ, patrzyïaĂ w przyszïoĂÊ, widziaïaĂ siebie za jakiĂ czas od teraz. SnuïaĂ

wizjÚ. ByïaĂ w tej wizji silnÈ kobietÈ o duĝych zasobach i oĝliwoĂciach. TwórczÈ i ener-gicznÈ. Kiedy pote spytaïa o twoje przekonania, patrzyïaĂ jakby w przeszïoĂÊ. I wy-bieraïaĂ z niej wiÚkszoĂÊ negatywnych obrazów. Podobno z natury jesteĂy dla siebieduĝo surowszyi sÚdziai niĝ inni, którzy nas oceniajÈ. Niewaĝne, jak uczyïaĂ siÚ do tejpory. Waĝne, co ogïabyĂ zieniÊ i co daïoby siÚ zieniÊ doĂÊ szybko, po to, byĂ o-gïa sobie poóc.

— No dobrze. Wszystko to rozuie, ale jak ogÚ yĂleÊ, ĝe z ïatwoĂciÈ ogÚ siÚnauczyÊ angielskiego, skoro do tej pory nie ogïa?

— ¥wietne pytanie. Do tej pory nie ogïaĂ z wielu rozaitych powodów.Po pierwsze, w kóïko sobie powtarzaïaĂ, ĝe nie asz drygu do jÚzyków, i za kaĝdyraze, kiedy popeïniaïaĂ jakiĂ bïÈd, ówiïaĂ do siebie w duchu: „A nie ówiïa? Niea talentu”. Ludzie ajÈ w gïowach filtry, przez które przesiewajÈ docierajÈce donich inforacje. I zawsze, nieĂwiadoie, szukajÈ takich danych, które potwierdzÈ ichprzekonania.

Po drugie, nie chciaïaĂ wystarczajÈco ocno. Krótko ówiÈc, nie iaïaĂ noĝa na gardle. Nie odnalazïaĂ w sobie Ăwiadoie wystarczajÈco duĝo powodów, które skïoniïybyciÚ do zdyscyplinowanej pracy. Bo ich Ăwiadoie nie szukaïaĂ. Poza ty nie iaïaĂ od-

powiednich strategii nauki — ïatwych, przyjenych, skutecznych i przyjaznych dla ózgu. Czyli takich, które sÈ zgodne ze sposobe, w jaki uczy siÚ twój ózg.

— Brzi to trochÚ tak, jakbyĂ zdejowaïa z oich raion jakieĂ brzeiÚ winy za niedotrzyane kouĂ obietnice.

— Nikou nic nie obiecywaïaĂ. Nic nie usisz. Nikou nic nie jesteĂ winna. Totylko twoje ĝycie. I naprawdÚ nie kaĝdy usi znaÊ angielski. Ale asz obowiÈzek wobecsiebie saej. Masz uczyniÊ swoje ĝycie bogatszy i piÚkniejszy. Moĝesz siÚ rozwijaÊi byÊ zadowolona ze swoich postÚpów.

Z czïowiekie jest jak z rowere — jeĂli nie jedzie do przodu, traci równowagÚ i siÚ prze-wraca.




JeĂli znajooĂÊ tego jÚzyka jest dla ciebie waĝna i czujesz, ĝe oĝe zieniÊ jakoĂÊtwojego ĝycia, nie oĝesz siÚ poddaÊ. Poza ty nauka dla siebie to teĝ Ăwietna zabawa.

Juĝ wkrótce zobaczysz, jak w takich „pocztowych sytuacjach” bÚdziesz saa chciaïa siÚ wyrywaÊ, ĝeby tylko óc kouĂ poóc i ieÊ szansÚ pokazaÊ, jak fajnie ówisz po

angielsku.— Nie ĝartuj sobie ze nie.— Wystarczy, ĝe przyponisz sobie nie z czasów szkolnych i posïuchasz nie teraz

na zebraniach zarzÈdu. ZaproszÚ ciÚ kiedyĂ, jak chcesz. SzczÚka ci opadnie. GwarantujÚ. A o przekonaniach i o ty, jak je zieniÊ, pogaday póěniej. Teraz do rzeczy.

Na jaki kanale odbierasz najlepiej?

NastÚpny poranek Julita rozpoczÚïa wykïade:— Kiedy echanik chce sprawiÊ, ĝeby silnik saochodu byï bardziej efektywny,usi najpierw zbadaÊ jego paraetry i dobrze u siÚ przyjrzeÊ. Tylko wtedy bÚdziewiedziaï, w który iejscu go „podrasowaÊ”. Zgadza siÚ?

— Na logikÚ, tak.— WiÚc ĝebyĂ uczyïa siÚ szybko i efektywnie, usisz teĝ zbadaÊ swoje „paraetry”,

ĝeby wiedzieÊ, co podkrÚciÊ. Chodzi szczególnie o dwa eleenty.Pierwszy to twój doinujÈcy kanaï reprezentacji sensorycznej. Brzi naukowo, a chodzi

tylko o to, w jaki stopniu jesteĂ wzrokowce, sïuchowce lub kinestetykie. Musisz

wiedzieÊ, jaki kanaïe najlepiej odbierasz otaczajÈcÈ ciÚ rzeczywistoĂÊ. Potrzebujesztej wiedzy po to, by uruchoiÊ ten wïaĂciwy kanaï do przetwarzania wiedzy jÚzykowej,którÈ asz opanowaÊ.

AbyĂ ogïa odkryÊ swój doinujÈcy kanaï odbioru, podpowie ci dwie proste etody:Pierwsza — kiedy przywoïujesz wsponienia z wakacji nad wodÈ, zwróÊ uwagÚ, co

pojawia siÚ najsilniej:

x czy widok plaĝy, orza, kolory nieba, widoczki — wzrokowcy;

x czy odgïos bawiÈcych siÚ dzieci, szu orza, krzyk ew — sïuchowcy;

x czy zapach glonów i orskiej bryzy, odczucie gorÈcego sïoñca i powiew wiatruoraz wsponienia ruchowe, na przykïad pïywania lub spacerów — kinestetycy.

Druga — zadaj sobie pytanie:„W jaki sposób wie, ĝe ktoĂ jest dobry w czyĂ?”.

x Czy usisz zobaczyÊ tego kogoĂ w trakcie robienia tego? Czy obserwujesz wy-glÈd? PrzyglÈdasz siÚ postawie? Bierzesz pod lupÚ strój? — wzrokowcy.

x Czy usiaïabyĂ usïyszeÊ, jak ówi? Co ówi? O czy Ăwiadczy jego ton gïosuitd.? — sïuchowcy.

x A oĝe przekonaïabyĂ siÚ najlepiej, obserwujÈc go w ruchu lub robiÈc to razez ni? CzerpiÈc bezpoĂrednie doĂwiadczenie z dziaïania? — kinestetycy.




JeĂli podejrzewasz juĝ, jaki jest twój doinujÈcy syste reprezentacji sensorycznej,albo, co czÚstsze, ich kobinacja, zobacz, jak powinnaĂ siÚ uczyÊ, by byïo to dla ciebienajbardziej efektywne.

WzrokowiecMasz dostÚp gïównie do inforacji wzrokowych i bÚdziesz uĝywaÊ wyraĝeñ obrazo-wych: nie widzÚ tego, pokaĝ, wyobraěmy sobie, jasne, doglÈdaÊ interesów, pokaĝ mi, co

masz na myĂli, nowe spojrzenie itp. Nie lubisz duĝo ówiÊ, ówisz szybko, czÚsto cha-otycznie. Piszesz czytelnie i schludnie, ïatwo wyïapujesz bïÚdy ortograficzne, „widzisz”,

jak powinno wyglÈdaÊ sïowo poprawnie napisane. atwo zapaiÚtujesz to, co czytaïaĂlub widziaïaĂ. Bez trudu nawiÈzujesz kontakt wzrokowy, niechÚtnie kontakt fizyczny.

Twojemu uczeniu siÚ sprzyjajÈ:

x Ărodki wizualnego przekazu;

x obserwacja pokazów, deonstracji;

x korzystanie z wykresów, scheatów, ilustracji;

x robienie list, notatek, rysunków.

NaukÚ natomiast utrudniajÈ:

x nieporzÈdek, ruch;

x przerywanie deonstracji sïowai;

x dïugie objaĂnienia.

Sïuchowiec

Mówisz chÚtnie i duĝo, czÚsto nie dopuszczasz innych do sïowa, uĝywasz okreĂleñ: sïuchaj,

mówiÚ do ciebie, harmonijne wspóïĝycie, naleĝy zadaÊ pytanie, coĂ mi tu zgrzyta, to sïowo

děwiÚczy mi w uszach, wygadany itp. Piszesz doĂÊ niestarannie, poprawna pisownia sprawia ci doĂÊ duĝe probley, poniewaĝ brzienie i pisownia sïów nie zawsze sÈ

identyczne.atwo uczysz siÚ poprzez sïuchanie i gïoĂne powtarzanie:

x z dyskusji i wykïadów;

x lepiej rozuiesz to, co czytasz, jeĂli oĝesz czytaÊ póïgïose;

x sïuchasz lekcji, zaiast jÈ czytaÊ lub pisaÊ;

x powtarzasz zwroty i caïe zdania na gïos;

x rozwiÈzujÈc proble, „gïoĂno yĂlisz” lub rozawiasz z innyi.

Uczeniu siÚ natomiast nie sprzyjajÈ:x haïas;




x zbyt dïugie i szczegóïowe teksty pisane;

x koniecznoĂÊ opowiadania o ty, co widzisz, co czujesz;

x zuszanie do kontaktu wzrokowego i fizycznego.

Kinestetyk

JesteĂ uwraĝliwiona na dotyk, ruch, odczucia eocjonalne, czÚsto posïugujesz siÚ zwrotai: braÊ coĂ, trzymaÊ w garĂci, ciÚĝka sprawa, nie czujÚ tego, uchwyciÊ problem, przeformu-

ïowaÊ myĂl, twardy jak gïaz, trafiÊ w sedno, przepadï jak kamieñ w wodÚ itp. CzÚsto ge-stykulujesz przy ówieniu, jesteĂ w ciÈgïy ruchu, czÚsto zieniasz pozycjÚ. Twoje pi-so jest niestaranne, czÚsto asz trudnoĂci z ortografiÈ. Najlepiej zapaiÚtujesz to, cosaa zrobiïaĂ, a nie usïyszaïaĂ czy zobaczyïaĂ.

W uczeniu siÚ pomagajÈ ci:

x konkretne dziaïania, prace rÚczne;

x odgrywanie i przedstawianie ról;

x oĝliwoĂÊ ruszania siÚ w trakcie sïuchania;

x nauka w plenerze;

x korzystanie z odeli, obiektów, których oĝna dotknÈÊ, które oĝna poczuÊ i zoba-czyÊ, jak ajÈ siÚ one do opisu; ukïadanki z liter i wyrazów;

x oĝliwoĂÊ saodzielnego eksperyentowania.

W nauce przeszkadza ci:

x koniecznoĂÊ sïuchania dïugich wyjaĂnieñ;

x ówienie o ty, co widzisz lub sïyszysz;

x koentarz sïowny w trakcie pokazu;

x zuszanie do dïugiego pozostawania w bezruchu.

mWICZENIE DLA CIEBIE

Na podstawie powyĝszych inforacji odkryj swój wïasny doinujÈcy kanaï reprezenta-cji sensorycznej i przeanalizuj go pod kÈte tego, jakie strategie nauki byïyby dla ciebienajskuteczniejsze.

Czy jesteĂ inteligentny inaczej?Drugi eleent, który oĝesz efektywnie wykorzystaÊ, by „podrasowaÊ” swój procesuczenia, to twój profil inteligencji. Aerykañski profesor Harvardu, psycholog, neuro-biolog, uznany za jednego ze stu najbardziej wpïywowych intelektualistów Ăwiata, HowardGardner, odkryï w latach osiedziesiÈtych istnienie wielorakich rodzajów inteligencji.Wyróĝniï ich siede. Ostatnio dodano jeszcze trzy.




Gardner stworzyï swojÈ klasyfikacjÚ w reakcji na ujednolicony syste ksztaïcenia,szkoïÚ, w której istnieje zasadniczy, ujednolicony progra nauki, zbiór faktów, którykaĝdy uczeñ usi opanowaÊ i który zostanie poddany jednostronneu testowaniu.Jednak wiadoo, ĝe róĝniy siÚ iÚdzy sobÈ zarówno w reakcjach na rzeczywistoĂÊ,

jak i w przetwarzaniu inforacji na teat tej rzeczywistoĂci. Kaĝdej inteligencji oĝna przypisaÊ szczególne procesy poznawcze zachodzÈce w obszarze paiÚci, uwagi, per-cepcji i rozwiÈzywania probleów.

— To ciekawe. RzeczywiĂcie, ay przecieĝ innÈ paiÚÊ do liczb, do twarzy, doelodii.

— No wïaĂnie. KtoĂ a znakoite ucho do uzyki — wychwytuje děwiÚki roza-itych instruentów w orkiestrze, wiernie odtwarza elodiÚ; ktoĂ inny bardzo wyraziĂciewyobraĝa sobie przestrzenne figury geoetryczne, aïo tego, oĝe je w uyĂle obracaÊ.

A ktoĂ jeszcze inny sprawnie wychwytuje niuanse jÚzykowe, paiÚtajÈc róĝne sïowa i ich synoniy.

Inteligencja jest zdolnoĂciÈ przetwarzania pewnego rodzaju inforacji i wynika za-równo z naszej genetyki, naszego Ărodowiska, jak i wczeĂniejszych doĂwiadczeñ.Obejuje procesy, które zachodzÈ w wyspecjalizowanych sieciach nerwowych. U podïoĝa kaĝdego rodzaju inteligencji leĝÈ charakterystyczne dla niej procesy nerwowe.

I co jeszcze ciekawsze, io ĝe spora czÚĂÊ naszego potencjaïu intelektualnego jestzapisana w genach, badacze zaobserwowali zjawisko kontekstualizacji inteligencji, opi-sujÈce, jak ksztaïtuje siÚ ona pod wpïywe kultury, otoczenia i doĂwiadczeñ, które sÈ

naszy udziaïe. To oznacza, ĝe inteligencjÚ oĝna rozwijaÊ i ksztaïtowaÊ.Gardner jest przekonany, ĝe wielorakie ludzkie zdolnoĂci sÈ od siebie niezaleĝne.JeĂli na przykïad w wyniku urazu któregoĂ obszaru ózgu pewne zdolnoĂci zostanÈ upoĂledzone, nie wpïywa to na inne. To takĝe oznacza, ĝe wysoki pozio zdolnoĂciw zakresie jednej inteligencji, na przykïad logiczno-ateatycznej, nie wyaga podob-nie wysoko rozwiniÚtej innej — na przykïad kinestetycznej.

Moĝe teĝ byÊ tak, ĝe ktoĂ nie jest szczególnie uzdolniony w ĝadnej dziedzinie, alepoïÈczenie kilku róĝnych profili inteligencji daje takÈ kobinacjÚ, ĝe czïowiek tenwpasowuje siÚ w pewnÈ niszÚ i odnosi w tej dziedzinie ogrony sukces.

— Tak, teraz, jak o ty ówiïaĂ, poyĂlaïa sobie, ĝe to niesaowicie cenna re-fleksja. Nie usisz byÊ wybitnie inteligentny w ĝadnej konkretnej dziedzinie, a io tooĝesz odnieĂÊ sukces. Wiedza o ty, ĝe jesteĂy znacznie bardziej inteligentni, niĝna siÚ wydaje, jest naprawdÚ niesaowicie uwalniajÈca. I jeĂli w teĂcie na iloraz inte-ligencji (IQ) nie zdobÚdÚ duĝej liczby punktów, to dla nie wyïÈcznie inforacja o ty, ĝeoja inteligencja logiczno-ateatyczna i przestrzenna, którÈ ten test ierzy, nie jestnajlepiej rozwiniÚta. I tyle. Teraz wie, ĝe yĂlÚ na wiele róĝnych sposobów i prze-twarza inforacje na róĝnych pïaszczyznach w wielu rozaitych obszarach swegoózgu. I to jest Ăwietna wiadooĂÊ! Opowiedz i, jakie ay inteligencje wielorakie,bo juĝ nie ogÚ siÚ doczekaÊ.

— ProszÚ bardzo:




x JÚzykowa — lubisz sïowa i opowieĂci. Uiesz zapaiÚtywaÊ nowe sïowa i opo-wiadaÊ caïe historie. Klarownie wyraĝasz swoje yĂli. KsiÈĝki sÈ dla ciebie waĝ-ne. Sïyszysz w gïowie sïowa, jeszcze zani je wypowiesz lub przeczytasz. RadoĂÊsprawiajÈ ci gry jÚzykowe, kalabury; czase udaje ci siÚ napisaÊ coĂ, z czego

oĝesz byÊ duna.x Matematyczno-logiczna — lubisz liczby, szachy, ïaigïówki. Z ïatwoĂciÈ robisz

obliczenia „w gïowie”. Zwykle lubisz wiedzieÊ, jak co dziaïa i co skÈd siÚ bierze.Twój uysï poszukuje zawsze logicznej sekwencji zdarzeñ.

x Wzrokowa (przestrzenna) — przykïadasz wagÚ do obrazów, kolorów, for. CzÚ-sto coĂ kreĂlisz, rysujesz lub robisz zdjÚcia. Zaiast tïuaczyÊ kouĂ drogÚ, wolisznarysowaÊ ĂlicznÈ apkÚ. Rozuiesz poïoĝenie figur geoetrycznych w prze-strzeni. Masz ïatwoĂÊ rysowania i alowania. Lubisz, kiedy ateriaïy do nauki

zawierajÈ duĝo ilustracji. Kiedy Ănisz, wyraěnie widzisz obrazy.

x Kinestetyczna (motoryczna) — jesteĂ dobrze skoordynowana ruchowo, szybkosiÚ uczysz róĝnych sportów. Duĝo gestykulujesz, asz wyrazistÈ owÚ ciaïa. Lu-bisz taniec i czynnoĂci anualne, techniczne. Podejujesz róĝne fory aktywno-Ăci ruchowej i wtedy czÚsto przychodzÈ ci do gïowy najlepsze poysïy. LubiszpoznawaÊ rzeczy przez dotyk.

x Muzyczna — lubisz děwiÚki i ryty, ïatwo rozróĝniasz instruenty; pewnie ïad-nie Ăpiewasz i nie faïszujesz. Muzyka oĝe sterowaÊ twoii eocjai. ByÊ oĝegrasz na jakiĂ instruencie. Kiedy idziesz ulicÈ lub jedziesz aute, czase sïy-szysz w gïowie fragent jakiejĂ elodyjki albo dĝingiel reklaowy.

x Intrapersonalna — lubisz zagïÚbiaÊ siÚ w siebie i analizowaÊ echanizy swojego postÚpowania. Doskonalisz siÚ. Moĝe piszesz paiÚtnik. Waĝny jest dla ciebierozwój. Nie przeszkadza ci saotnoĂÊ. PoĂwiÚcasz czas na edytacjÚ, refleksjÚi egzystencjalne yĂli. Masz waĝne cele ĝyciowe i pracujesz wytrwale nad ich osiÈ-gniÚcie. ByÊ oĝe jesteĂ niezaleĝny przedsiÚbiorcÈ, ale na pewno — aszniezaleĝny uysï.

x Spoïeczna lub interpersonalna — rozuiesz ludzi i lubisz ich towarzystwo. JesteĂtowarzyska i lubisz gry zespoïowe. Tworzysz dobre relacje z luděi. Masz kilkuprzyjacióï i spore grono znajoych. Masz w sobie duĝo epatii, dlatego ludzieczÚsto lgnÈ do ciebie i przychodzÈ po radÚ. Uwaĝa siÚ, ĝe uiesz sïuchaÊ. WoliszspÚdzaÊ czas w towarzystwie niĝ w saotnoĂci i wolisz gry towarzyskie niĝ na przykïad saotny jogging.

I trzy dodane ostatnio:

x ¥rodowiskowa lub przyrodnicza — lubisz ĝycie w bliskoĂci z przyrodÈ i lubiszprzebywaÊ na Ăwieĝy powietrzu. Masz zwierzÈtka doowe, znasz siÚ na zioïachi gwiazdach. Rozuiesz zjawiska pogodowe.




x Duchowa — lubisz szukaÊ odpowiedzi na fundaentalne pytania o sens egzy-stencji, o nasze iejsce w Ăwiecie, o wartoĂci. Poszukujesz sensu istnienia w róĝ-nych systeach religijnych lub filozoficznych. To dla ciebie waĝna sfera ĝycia.

x Praktyczna — jesteĂ dobry organizatore, a logistyka to twoja ocna strona.CzÚsto kiedy inni dyskutujÈ, ty po prostu bierzesz siÚ do roboty. Lubisz prak-tycznie rozwiÈzywaÊ trudne probley, testujesz róĝne teorie „na ĝywych organi-zach”.

DZIESI}m METOD ROZWIJANIA INTELIGENCJI MATEMATYCZNO-LOGICZNEJ:

1. Szukaj rozwiÈzañ zagadek logicznych.

2. Angaĝuj siÚ w gry logiczne, rozwiÈzywanie krzyĝówek.

3. Poczytaj w internecie o jakiĂ zagadnieniu ateatyczny.

4. mwicz wykonywanie drobnych obliczeñ w paiÚci.

5. Zapoznaj siÚ z inforacjai biznesowyi w CNBC Biznes lub innyi finanso-wyi.

6. Wybierz siÚ do oceanariu, planetariu lub uzeu nauki i zapoznaj siÚ z teo-riai dotyczÈcyi danej dziedziny.

7. Obejrzyj od czasu do czasu naukowy progra dokuentalny na BBC Knowledgelub Discovery Science.

8. Obejrzyj, bÚdÈc w Epiku, czasopisa naukowe, takie jak „Focus”, „¥wiat Na-uki”, „Wiedza i ¿ycie”, i wybierz jakiĂ teat, który ciÚ zainteresuje, a pote sta-raj siÚ go zgïÚbiÊ.

9. W ĝyciu codzienny stawiaj czoïa wyzwanio ateatyczny — ustal sao-dzielnie procentowÈ wysokoĂÊ napiwku w restauracji, oblicz ratÚ kredytu, pro-cent skïadany; oblicz, ile pali na sto kiloetrów twój saochód, z jakÈ ĂredniÈ szybkoĂciÈ jechaïeĂ przez ostatniÈ godzinÚ.

10. Zastanów siÚ, czy wiesz, co to jest DNA, dlaczego niebo jest niebieskie, w jaki

sposób dziaïa kuchenka ikrofalowa, dlaczego saolot lata.

DZIESI}m METOD ROZWIJANIA INTELIGENCJI J}ZYKOWEJ:

1. Przeczytaj jakieĂ arcydzieïo literatury Ăwiatowej.

2. Graj w gry sïowne, kalabury, scrabble, krzyĝówki.

3. Udaj siÚ czase na wykïad autora jakiejĂ ksiÈĝki, która ciÚ zainteresuje, lub na wieczór autorski.

4. Regularnie odwiedzaj bibliotekÚ lub ksiÚgarniÚ. Chociaĝ przeglÈdaj ksiÈĝki.

5. Czytuj regularnie swój ulubiony agazyn kolorowy.




6. BÚdÈc w Epiku, zwróÊ uwagÚ na tytuïy, których wczeĂniej nie zauwaĝaïeĂ —„Zeszyty Literackie”, „Akcent”, „Topos” — i przejrzyj je.

7. Naucz siÚ szybkiego czytania saodzielnie lub na warsztatach.

8. Codziennie staraj siÚ opowiedzieÊ inny (lub wïasneu psu) jakÈĂ historiÚ.

9. Kiedy coĂ ciekawego przeczytasz, opowiedz o ty kouĂ.

10. Naucz siÚ opowiadaÊ dowcipy.

DZIESI}m METOD ROZWIJANIA INTELIGENCJI KINESTETYCZNEJ:

1. Podejij jakÈĂ aktywnoĂÊ ruchowÈ — coĂ, czego bÚdziesz usiaï siÚ nauczyÊ.Sao bieganie to za aïo. Chodzi o opanowanie nowych scheatów ruchowych.

2. Kiedy Êwiczysz, staraj siÚ wyïapaÊ poysïy, które przychodzÈ ci do gïowy.

3. Raz czy dwa spróbuj rÚkodzieïa — stolarstwo, szydeïkowanie, tkactwo, garncar-stwo — i sprawdě, jak to na ciebie wpïywa.

4. Zapisz siÚ koniecznie na tak odne teraz kursy tañca lub gry na jakiĂ instru-encie; oĝesz teĝ „ÊwiczyÊ” w dou.

5. Kiedy widzisz ciekawy, rzadki lub stary przediot — dotknij go i poczuj jegoteksturÚ, gïadkoĂÊ lub chropowatoĂÊ, teperaturÚ, stopieñ twardoĂci.

6. Pobaw siÚ czase z dzieckie w pisanie palce liter na plecach i ich zgadywanie.

7. Poddaj siÚ raz na jakiĂ czas asaĝowi lub opanuj tÚ sztukÚ saodzielnie i wczuwaj

siÚ w swoje ciaïo podczas tego rytuaïu. 8. Kiedy idziesz na spacer, staraj siÚ „wczuÊ” stopai w teren, ale teĝ wsïuchaÊ w swójkrok, poczuÊ, co robi twoje ciaïo w ruchu, jak ukïadajÈ siÚ dïonie, raiona, plecy,szyja, gïowa.

9. Kiedy przeĝywasz jakieĂ eocje, wsïuchaj siÚ w doznania pochodzÈce z gïÚbitwojego ciaïa („otyle w brzuchu”, zaciĂniÚte szczÚki, wÚzeï w gardle, spoconedïonie, rozpierajÈce uczucie w klatce piersiowej, lekkoĂÊ caïego ciaïa, iÚkkienogi itp.).

10. Oddawaj siÚ Êwiczenio relaksacyjny, napinajÈc i rozluěniajÈc kolejno wszyst-kie oĝliwe iÚĂnie twarzy i caïego ciaïa.

DZIESI}m METOD ROZWIJANIA INTELIGENCJI WIZUALNO-PRZESTRZENNEJ:

1. Wycinaj z kolorowej prasy róĝne ciekawe zdjÚcia i twórz z nich osobistÈ tablicÚĝycia, klub arzeñ.

2. Kiedy rozawiasz przez telefon lub siedzisz na nudny zebraniu — bazgraj coĂbezsensownego, by pote nadaÊ teu jakiĂ ciekawy ksztaït.

3. Kiedy siÚ ubierasz, staraj siÚ odpowiednio przeyĂleÊ i podobieraÊ kolory.




4. Wybierz siÚ na wycieczkÚ do obcego iasta i staraj siÚ zapaiÚtaÊ jak najwiÚcejszczegóïów krajobrazu, by obraÊ wïaĂciwÈ drogÚ powrotu na parking lub do re-stauracji.

5. Narysuj kouĂ plan swojego ieszkania i ueblowania i poproĂ, ĝeby porównaï

to ze stane faktyczny. 6. RozwiÈzuj rebusy, ukïadaj puzzle.

7. Kiedy siÚ bezczynnie wylegujesz, poobserwuj chury i dostrzeĝ w nich róĝneobrazy.

8. Spróbuj rysowaÊ, alowaÊ, szkicowaÊ, kopiowaÊ, kaligrafowaÊ.

9. Naucz siÚ robiÊ ciekawe zdjÚcia, wyïapujÈc w sÈsiedztwie interesujÈce szczegóïyarchitektury, przyrody, ludzi.

10. Zaiast tïuaczyÊ kouĂ drogÚ, pojÚcia, koncepcje, tworzyÊ listy — narysuj to.DZIESI}m METOD ROZWIJANIA INTELIGENCJI MUZYCZNEJ:

1. Staraj siÚ jak najczÚĂciej nuciÊ lub gwizdaÊ swoje ulubione elodyjki.

2. Poznaj kilka nut i staraj siÚ przy jakiejĂ okazji coĂ zagraÊ.

3. Zobacz, czy potrafisz zagraÊ krótki fragent jakiegoĂ utworu ze sïuchu, testujÈckolejne klawisze.

4. CzÚsto sïuchaj w dou przeróĝnych rodzajów uzyki — wypróbuj takĝe te, które

nie naleĝÈ do twoich ulubionych. 5. Chodě na koncerty, usicale.

6. Kiedy jesteĂ w Epiku, wybierz jakÈĂ pïytÚ, która z jakiegoĂ powodu ciÚ zainspi-ruje, i odsïuchaj jÈ na iejscu przez sïuchawki.

7. Kiedy idziesz z kiĂ na spacer po lesie czy plaĝy, weě tÚ osobÚ za rÚkÚ, a sazaknij oczy. Pozwól, ĝeby ona ciÚ prowadziïa, a ty w ty czasie wsïuchuj siÚw děwiÚki dochodzÈce ze Ăwiata.

8. Kiedy jesteĂ w superarkecie, zwracaj uwagÚ na uzykÚ, która ciÚ ta otacza.

9. JeĂli chodzisz do koĂcioïa, bierz udziaï w zbiorowy Ăpiewaniu pieĂni koĂciel-nych lub kolÚd; oĝesz teĝ zapisaÊ siÚ do chóru.

10. Posïuchaj raz na jakiĂ czas utworu uzyki klasycznej, na przykïad Koncertów

brandenburskich Bacha, Czterech pór roku Vivaldiego, i wsïuchaj siÚ w poszcze-gólne instruenty, wyobraĝajÈc sobie jednoczeĂnie, jaka opowieĂÊ kryje siÚ za ich grÈ. Poleca zaknÈÊ oczy.




DZIESI}m METOD ROZWIJANIA INTELIGENCJI INTRAPERSONALNEJ:

1. Wykrój kilka chwil w ciÈgu dnia dla siebie, by saotnie posiedzieÊ w koplet-niej ciszy, nic nie robiÊ i pozwoliÊ yĂlo na bezïadny przepïyw. Baaaardzo iïei zdrowe.-

2. Zwracaj uwagÚ na swoje sny, zapisuj je lub staraj siÚ zinterpretowaÊ.

3. Regularnie prowadě dziennik, by zapisywaÊ w ni swoje przeyĂlenia i refleksjedotyczÈce swego ĝycia.

4. Stawiaj sobie cele rozwojowe. PoyĂl, jaki czïowiekie chciaïbyĂ siÚ staÊ, i idě tÈ drogÈ.

5. Naucz siÚ asertywnoĂci, budujÈc silne Ja.

6. Planuj wïasne przyjenoĂci i nagrody i koniecznie realizuj te plany.

7. Raz na jakiĂ czas wybierz siÚ saotnie na weekend lub wakacje. 8. Znajdě wïasny sposób na saodzielne i indywidualne spÚdzanie wolnego czasu— basen, spacery, jazda konna, ïyĝwy, fotografia.

9. Dbaj o swój wizerunek i Ăwiadoie go twórz i ksztaïtuj.

10. Stwórz tablicÚ wïasnego ĝycia, na której uieĂcisz waĝne dla siebie sentencje,obrazy, zdjÚcia, wycinki, sybole.

DZIESI}m METOD ROZWIJANIA INTELIGENCJI INTERPERSONALNEJ:

1. Kiedy jesteĂ w iejscu publiczny, nawiÈĝ rozowÚ z obcyi luděi na bïahyteat.

2. ZgïoĂ siÚ jako wolontariusz do poocy ludzio potrzebujÈcy.

3. Zapraszaj goĂci do swojego dou, by wspólnie gotowaÊ, graÊ w gry, oglÈdaÊ fily, jeĂÊ.

4. Wyjedě na zorganizowany teatyczny wyjazd grupowy, podczas którego bÚ-dziesz usiaï dzieliÊ z kiĂ pokój i czas.

5.

WstÈp do klubu, partii lub jakiejĂ organizacji i po jakiĂ czasie weě na siebiefunkcjÚ sekretarza.

6. Poczytaj o sztuce kounikowania siÚ z luděi i aktywnego sïuchania i zacznijwprowadzaÊ te zasady w ĝycie.

7. Uczestnicz w ĝyciu swojej rodziny, lokalnej spoïecznoĂci.

8. Kiedy oglÈdasz fil obyczajowy, skup siÚ na relacjach ïÈczÈcych poszczególnychbohaterów.

9. Wychodě pierwszy z inicjatywÈ kontaktu — podtrzyuj nawet bardzo stare wiÚzi.

10. Nie odawiaj, gdy ktoĂ ciÚ zaprasza. Na spotkanie idě ty chÚtniej, i niejosób znasz.




Kaĝdy a kilka rodzajów inteligencji. ¥wiadooĂÊ tego, które z nich stanowiÈ twojeocne strony, pozwoli ci uczyÊ siÚ duĝo szybciej i efektywniej.

Zastanówy siÚ, jak wiedzÚ o swoim typie inteligencji moĝesz wykorzystaÊ praktycznie

w nauce jÚzyka obcego.

Co spowalnia, a co przyspiesza twojÈ naukÚ?

x Inteligencja jÚzykowa — tu wïaĂciwie nie a ĝadnego probleu ani wÈtpliwo-Ăci. Taka osoba nie bÚdzie iaïa ĝadnych probleów z czytanie tekstów, nawetpowaĝnej literatury, z zapaiÚtywanie i kojarzenie sïów. BÚdzie siÚ chÚtnieuczyÊ jÚzyka obcego i ĝadna etoda nie powinna sprawiaÊ jej kïopotów. atwo jÈ zotywowaÊ róĝnyi ciekawyi opowieĂciai. Metoda sïów zastÚpczych w opano-

waniu sïówek da ujĂcie kreatywnoĂci lingwistycznej, a praca z file pozwoliïatwiej kojarzyÊ sïowa z obrazai. Zawsze po zakoñczeniu lekcji oĝe foruïowaÊkrótkÈ notatkÚ, a takĝe uczyÊ siÚ na paiÚÊ dialogów i krótkich tekstów.

x Matematyczno-logiczna — ktoĂ taki pewnie chÚtnie bÚdzie siÚ uczyï wszystkichzawiïoĂci graatycznych, bo tu wykorzysta logiczne yĂlenie i scheaty. Dla ta-kiej osoby najlepsza bÚdzie nauka jÚzyka poprzez ïaigïówki, krzyĝówki, szarady,dobieranie sïów w pary, uczenie siÚ sïowotwórstwa. Jej wypowiedzi nie bÚdÈ takkwieciste, jak kogoĂ z wysoko rozwiniÚtÈ inteligencjÈ jÚzykowÈ, ale za to super-

poprawne graatycznie.Dobrze, by taka osoba uczyïa siÚ angielskiego w oparciu o teksty poĂwiÚcone

jakiĂ badanio lub odkrycio naukowy, w których podane sÈ statystyki i liczby.W ateriale, którego siÚ uczy, niech szuka podobieñstw lub róĝnic.

x Wzrokowa (przestrzenna) — najlepiej, by taka osoba uczyïa siÚ poprzez ryso-wanie, koiksy, nadawanie sïowo róĝnych kolorów i odcieni, for, ksztaïtów.JeĂli chce na przykïad zapaiÚtaÊ tekst, niech tworzy w wyobraěni caïe sekwen-cje obrazów. Idealne bÚdzie robienie notatek i segregowanie ateriaïu poprzezapy yĂli. Dobrze, jeĂli taka osoba ogïaby siÚ uczyÊ jÚzyka w oparciu o ateriaïyzwiÈzane z alarstwe, architekturÈ, rzeěbÈ. Powinna otaczaÊ siÚ plakatai lubciekawie zaprojektowanyi kartkai ze sïówkai. Bardzo poleca pracÚ z fiszkaii sïownikai obrazkowyi. Dobre jest takĝe tworzenie tablic wizualnych dla opanowania nowych zagadnieñ.

x Motoryczna (kinestetyczna) — dla takiej osoby nauka to dziaïanie — to oĝebyÊ rysowanie, ale takĝe odtwarzanie dialogu w parach — z wczucie siÚ w rolÚi peïny aktorstwe: iikÈ, jÚzykie ciaïa; w szkole lub na kursie polecachodzenie po klasie i robienie Êwiczeñ typu znajdě kogoĂ, kto…. Dobrze, by

podczas uczenia siÚ sïówek taka osoba ogïa dotknÈÊ okreĂlonych przediotów— jeĂli uczy siÚ o ubraniach, iděcie do sklepu i nazywajcie to, co wisi na wieszakach;




iděcie do spoĝywczaka, jubilera itd. Dobra jest nauka w ruchu. Kiedy biegaszalbo jedziesz na rowerze, powtarzaj ateriaï, odsïuchuj, przypoinaj sobie to,czego nauczyïaĂ siÚ ostatnio. Wbrew ogólnie przyjÚty opinio rozwijajÈceogÈ byÊ teĝ gry koputerowe. Powinny zawieraÊ obcojÚzyczne sïówka i zwroty

i byÊ absolutnie pozbawione gwaïtownoĂci i brutalnoĂci.x Muzyczna — oĝna spróbowaÊ uczenia etodÈ sugestopedii z wykorzystanie

uzycznych koncertów aktywnych i pasywnych. Podczas zdobywania wiedzy, w fa-zie aktywnej, czyta siÚ nowy tekst w ryt uzyki, gïoĂno i wczuwajÈc siÚ w kli-at. Po chwili relaksu nagryway na agnetofon to, jak sai odczytujey tekst,wolniej, w ryt spokojniejszej uzyki, która dochodzi z drugiego agnetofonu.

NastÚpnie znajdujey sobie ciche iejsce na relaks i odsïuchujey swojenagranie. Pozwalay, by tekst i uzyka wpïywaïy w nas niby od niechcenia.

Nie wysilay specjalnie swojej ĂwiadooĂci. Moĝna odsïuchaÊ nagranie kilka ra-zy i oderwaÊ siÚ od nauki, na przykïad zabraÊ siÚ za inne czynnoĂci doowe. Fa-za konsolidacji ateriaïu odbywa siÚ saoistnie, czyli bez twojego udziaïu. Nagleokazuje siÚ, ĝe nauczyïaĂ siÚ, nie wiadoo kiedy.

Bardzo poocne jest teĝ uczenie siÚ jÚzyka poprzez piosenki (konkretnÈ e-todÚ oĝesz poznaÊ na warsztacie „Angielski raz na zawsze”) albo w ogóle ucze-nie siÚ przy uzyce. Frazo, które asz do zapaiÚtania, przypisz konkretnyryt albo ulubionÈ elodiÚ.

x Intrapersonalna — poniewaĝ takie osoby z natury zajujÈ siÚ saodoskonale-nie, nie sprawi i trudnoĂci saodzielna praca, wczytywanie siÚ w ciekaweteksty zwiÈzane na przykïad z rozwoje lub otywacjÈ; psychozabawy, kwizy,biografie lub paiÚtniki bÚdÈ doskonaïy ateriaïe do pracy dla takich osób.

KtoĂ o silnej inteligencji intrapersonalnej bÚdzie na pewno z ochotÈ sa pro-wadziï paiÚtnik, pisaï listy do nauczyciela, w których bÚdzie zapisywaï swojenastroje i yĂli, uczÈc siÚ w ten sposób wielu nowych przyiotników i zwrotów.

JeĂli jesteĂ osobÈ o rozwiniÚtej inteligencji intrapersonalnej, oĝesz ieÊ za-haowania w kontaktach z innyi w obcy jÚzyku, dlatego zani staniesz przed

taki zadanie, usisz stworzyÊ sobie kofortowe warunki. ZachÚcaj siÚ doówienia… do saej siebie.Interpretuj i opowiadaj sobie w obcy jÚzyku wïasne sny i yĂli.

x Spoïeczna lub interpersonalna — dla takich osób najlepsza jest nauka w grupie— duĝo rozów w parach, grupach i z nauczyciele na foru. Taka osoba na ogóï ówi doĂÊ sporo i pïynnie, nie przejujÈc siÚ bïÚdai. Uie teĝ byÊ do-bry sïuchacze, wiÚc nauka z niÈ jest bardzo korzystna dla obydwu stron. Po-winna uczyÊ siÚ przez rozowÚ, gry zespoïowe, dialogi sterowane. Nie naleĝy jejzaÚczaÊ zawiïoĂciai graatycznyi — dla niej liczy siÚ jakoĂÊ relacji z dru-gi czïowiekie. JeĂli jesteĂ takÈ osobÈ, oĝesz ÊwiczyÊ jÚzyk, oglÈdajÈc sitcoy,czytajÈc artykuïy poĂwiÚcone odzie lub zwiÈzko. To twoja bajka. Organizuj




iprezy, na których jÚzykie obowiÈzujÈcy bÚdzie drugi jÚzyk. Zaangaĝuj siÚw dziaïalnoĂÊ „pen clubu” i prowadě korespondencjÚ e-ailowÈ w jÚzyku obcy.

x ¥rodowiskowa — w ty przypadku Ăwietne bÚdÈ lekcje na ïonie przyrody.Taka osoba powinna czytaÊ artykuïy z serii Discovery. ChÚtnie bÚdzie przygo-

towywaÊ prezentacje o zwierzÚtach, roĂlinach, zjawiskach naturalnych. Dobrzenauczy siÚ sïówek i pojÚÊ zwiÈzanych z budowÈ ciaïa czïowieka, fizjologiÈ i biolo-giÈ, zjawiskai atosferycznyi.

x Duchowa — osoba o wysoki pozioie inteligencji duchowej a bardzo jasnookreĂlony syste wartoĂci i zasady. Nie powinna ieÊ wiÚkszego probleu z wywiÈ-zywanie siÚ z powierzonych jej zadañ. Jest na ogóï suienna i chÚtna do dziaïania,wiÚc zdyscyplinowane podÈĝanie za tokie nauczania powinno byÊ dla niej ïatwe.Dobrze, by zaangaĝowaïa siÚ w dyskusje — w których zwykle dostrzega racje

obu stron — i iaïa oĝliwoĂÊ otwartego wygïaszania i obrony swoich poglÈ-dów. Taka osoba dobrze uczy siÚ zarówno w grupie, jak i saodzielnie.

x Praktyczna — dobra organizacja czasu i caïego „naukowego” przedsiÚwziÚcia pozwala osobie o doinujÈcej inteligencji tego typu znakoicie zrealizowaÊ pla-nowane dziaïania. Sprawdzanie róĝnych teorii w praktyce, szukanie i proponowanierozwiÈzañ sprawiajÈ, ĝe zarówno graatyka, sïówka, jak i kounikowanie siÚz innyi sÈ Êwiczone jednoczeĂnie. Dla takiej osoby waĝne jest deonstrowanieuiejÚtnoĂci i skutecznych rozwiÈzañ. A to z kolei owocuje ty, ĝe dobrze radzisobie, gdy napotyka trudnoĂci i bariery w uczeniu siÚ.

— Wiesz co, Julita, oczywiĂcie sïyszaïa o inteligencjach wielorakich. I czÚsto, pra-cujÈc z dzieÊi, obserwujÚ je pod ty kÈte. Ale jakoĂ dziwnie nigdy nie przyszïo ido gïowy, ĝeby zastosowaÊ tÚ wiedzÚ w odniesieniu do siebie. I do swojej nauki — po-wiedziaïa szczerze zduiona.

— JeĂli obserwujesz dzieci pod kÈte inteligencji wielorakich, na pewno zauwaĝy-ïaĂ, ĝe jeden, doinujÈcy profil jest czÚsto ty, który jest pogïÚbiany i „Êwiczony” naj-czÚĂciej. To z jednej strony dobrze. Ale warto teĝ z ciekawoĂci zajÈÊ siÚ pozostaïyi.Moĝe siÚ okazaÊ, ĝe sÈ w tobie, ale nie ujawniajÈ siÚ, bo nie byïy rozwijane.

Przy rozwijaniu danego profilu inteligencji dobrze jest uzbroiÊ siÚ w wytrwaïoĂÊ,cierpliwoĂÊ i ciekawoĂÊ. Wedïug filozofa Alfreda Northa Whiteheada zdobywanie przeznas wiedzy przebiega w trzech etapach. adnie je nazwaï:

x okres romansu — to okres pasji, entuzjazu, ĝywioïowego zaangaĝowania siÚw naukÚ;

x okres precyzowania — to etap, w który trzeba wykrzesaÊ z siebie asÚ energiii dyscypliny, by zgïÚbiaÊ dziedzinÚ w nowy sposób i zdobywaÊ nowe uiejÚtnoĂciprowadzÈce do istrzostwa;




x okres uogólniania — kiedy nowÈ wiedzÚ przenosiy na grunt naszego codzien-nego ĝycia.

Dlatego tak waĝne jest poszukiwanie wsparcia na zewnÈtrz i odnalezienie pokïadówzaangaĝowania wewnÈtrz. Ale o ty póěniej.

Tak naprawdÚ zduiaïo nie nie to, ĝe poznaïa jakÈĂ tajenÈ wiedzÚ, ale to, ĝenigdy wczeĂniej nie wpadïa na to, ĝe oĝe stosujey niewïaĂciwe strategie uczenia siÚ. Takie, które akurat w naszy indywidualny przypadku nie dziaïajÈ najlepiej. Boprzecieĝ kaĝdy z nas uczy siÚ trochÚ inaczej. Ciekawe.

— W taki razie zobaczy, co oĝesz zrobiÊ z tÈ wiedzÈ teraz — powiedziaïa Julita i uĂiechnÚïa siÚ szelowsko. Wiedziaïa, ĝe to dla nie chwila prawdy i czas pracy.

— Z tego, co i przed chwilÈ wyïoĝyïaĂ, rozuie, ĝe chyba najbliĝej i do typuinteligencji jÚzykowej. Uwielbia gadaÊ do ludzi, zwierzÈt i kwiatów. Przychodzi i to

ïatwo i na ogóï ludzie rozuiejÈ, co ówiÚ.— A kwiaty?— ZaïoĝÚ siÚ, ĝe teĝ. Gorzej z CzikÈ. Ona a swoje wïasne teorie na teat wspóïĝy-

cia z nai, nie zawsze zbieĝne z naszyi. Poza ty a teĝ dobrze rozwiniÚtÈ inteli-gencjÚ przestrzennÈ (wzrokowÈ). No i interpersonalnÈ. LubiÚ wyianÚ yĂli z innyiluděi.

— A jesteĂ wzrokowce, sïuchowce czy kinestetykie?— MyĂlÚ, ĝe na pewno wzrokowce i trochÚ kinestetykie. Czy to oĝliwe, ĝe

oĝna ieÊ trochÚ tego i tego?— Z reguïy tak jest. Tak zwanych czystych typów jest procentowo bardzo niewiele.

A gdybyĂ iaïa teraz wybraÊ dla siebie najskuteczniejsze sposoby nauki, co byĂ wybraïa?— Duĝo czytania, rysowania, ówienia do siebie i rozów z innyi w grupie. Pewnie

teĝ odgrywanie ról, z zachowanie iiki i ruchu. Sïówek uczyïaby siÚ za poocÈ ap yĂli i fiszek, które robiïaby saa. Do dialogów rysowaïaby historyjki obraz-kowe i, patrzÈc na nie, staraïaby siÚ ówiÊ. Na pewno bardzo chciaïaby oglÈdaÊfily i uczyÊ siÚ z nich.

— ¥wietnie. W taki razie jesteĂ juĝ w peïni gotowa, ĝeby poznaÊ najskuteczniejsze

techniki opanowania jÚzyka obcego. Przez wszystkie przeprowadzÚ ciÚ krok po kroku, jak tylko skoñczyy siÚ zajowaÊ twojÈ psychikÈ.

mWICZENIE DLA CIEBIE

Zidentyfikuj swój doinujÈcy profil inteligencji i doinujÈcy kanaï reprezentacji senso-rycznej. OkreĂl inne, dodatkowe. Dobierz najskuteczniejsze dla siebie etody, oceniajÈc jepod kÈte inteligencji wielorakich. Oceñ, które z nich z powodzenie juĝ stosujesz,a które dopiero zaczniesz stosowaÊ. Powodzenia!

Superskuteczne Strategie Opanowania Jezykow Obcych Twoj Prywatny Coach Cojeob

Documents

Transcript of Superskuteczne Strategie Opanowania Jezykow Obcych Twoj Prywatny Coach Cojeob