Style w XV w. rzeźbie a transformacja rzeźby

Katarzyna Wilk

1. Styl miękki

• Od połowy XIV w. do ok. 1350

• Charakterystyczny modelunek ciała

• Okrągłość form, miękkie fałdy draperii, jest ich stosunkowo za dużo, mięsiste fałdy

• W rzeźbie i malarstwie

Figura św. Wacława, kaplica św. W. Praga• Bryła składa się z prostych czytelnych

elementów – styl miękki

• Nie za bardzo rozrzeźbiony walec – rzeźba zachowuje odrębność na tle malarskiej dekoracji – chodzi o pokazanie jej wyższości nad malarstwem

2. Styl piękny

• Stosowany w ścisłym rozumieniu na przełomie XIV i XV w.

• Skłonność do idealizacji

• Drobne delikatne rysy, oczy w kształcie migdałów, ledwo zarysowane brwi, ale mocno wyeksponowane policzki

Potem miękkość zacznie się usztywniać – fałdy zamiast być U-kształtne, stają się V-kształtne -> styl łamany

Piękna Madonna z Wrocławia, ok. 1390 r. • Draperie jak te postaci w praskiej

katedrze

• Figura pełnoplastyczna, wyłącznie kamienna, wys.nieco ponad 1 m

• Miękka draperia, wąskie ramiona, delikatne rysy twarzy

• Idealizacja wizerunku

• Inne przykłady na terenie Niemiec, w Toruniu

• Inne przykłady w drewnie

Skąd takie podobieństwo form w różnych tworzywach? Czy wędrowni artyści, wędrowne warsztaty?

• Styl piękny nie tylko w figurze Madonny, ale np. Piękna Pieta, Pieta w k. św. Barbary w Krk;

• w malarstwie – Mistrz z Trzeboni, ok. 1380 (w tym przypadku dekoracyjność draperii wydobywana bardziej kontrastem niż gęstością linii);

• Koronacja Marii, ok. 1400 Mediolan; Masaccio, Madonna z Dzieciątkiem 1426 – mniejsza dekoracyjność, plany są bardziej rozgraniczone, ale przestrzeń bardziej trójwymiarowa; Gentile da Fabriano, 1425 – bardziej dekoracyjnie, ale plan się zlewa.

3. Styl łamany

• Większy realizm przedstawień

• Początkowo fałdy spłaszczone

• Potem wyraźna geometryzacja fałd.