Starożytna Grecja, Starożytny Rzym, Romański, Gotycki, Renesansowy, Barokowy +

Rokoko, Klasycystyczny.

Starożytna GrecjaStarożytna Grecja

Sztuka starożytnej Grecji  Za czas jej trwania przyjmuje się okres od ok. 1200 p.n.e.  Do I w. p.n.e., czyli do czasu podboju  starożytnej Grecji  przez  Rzymian .

Porządek dorycki, joński i korynckiPorządek dorycki, joński i koryncki

Do rozwiązań zastosowanych w Do rozwiązań zastosowanych w

starożytnej Grecji należy zaliczyć:starożytnej Grecji należy zaliczyć: mury boczne - wykonane z kamienia ciosanego (ewentualnie cegły) bez użycia zaprawy;

metal - głównie brąz, stosowany na klamry, gwoździe, elementy zdobnicze,

ściany - pokryte od wewnątrz wygładzoną warstwą gipsu;

kondygnacje - zamykane od góry stropami z drewnianych belek, a później także belek kamiennych;

dach - zwykle dwupołaciowy, kryty dachówką paloną lub cienkimi płytkami z kamienia;

posadzki - układane z ozdobionych płyt kamiennych, czasami w kompozycji mozaiki.

Charakterystyka architektury:Charakterystyka architektury:

Schemat układu pionowego świątyni greckiej

Parteon na Parteon na wzgórzu wzgórzu AkropolAkropol

Świątynia Posejdona w PaestumŚwiątynia Posejdona w Paestum

Świątynia Zeusa w OlimpiiŚwiątynia Zeusa w Olimpii

Świątynia Ateny NikeŚwiątynia Ateny Nike

Starożytny RzymStarożytny Rzym

Architektura starożytnego Rzymu była początkowo związana tylko z Rzymem. Później, co było efektem licznych podbojów, jej zasięg ogarnął prawie całą Europę Zachodnią, Bałkany, Grecję, Azję Mniejszą, Syrię, Palestynę i Afrykę Północną. Okres, w którym trwał stopniowy jej rozwój, rozkwit i okres schyłkowy to czas od VI w.p.n.e do V w.

Charakterystyczne cechy rozwiązań Charakterystyczne cechy rozwiązań budowlano-architektonicznych:budowlano-architektonicznych:

Porządki architektoniczne w Porządki architektoniczne w starożytnym Rzymie:starożytnym Rzymie:

a) toskański, b) rzymsko-dorycki, c) rzymsko-joński,

d) rzymsko-koryncki, e) kompozytowy

Circus Maximus

Koloseum

Panteon w RzymiePanteon w Rzymie

Świątynia Saturna na Forum Świątynia Saturna na Forum RomanumRomanum

Ara Pacis – Ołtarz Pokoju – Ołtarz Pokoju

Mauzoleum Hadriana, Zamek Mauzoleum Hadriana, Zamek św.Aniołaśw.Anioła

Łuk Tytusa

Domus Aurea (Złoty Dom Nerona)

Styl romańskiStyl romański

Styl w sztukach plastycznych wykonywanych z kamienia XI – XIII wieku. Najwcześniej formy stylistyczne zostały ukształtowane na terenach zajmowanych obecnie przez dzisiejsze północne Włochy, Francję i zachodnie Niemcy (XI – XII wiek). Wkrótce zasięgiem nowego stylu objęte zostały kolejne tereny Europy i wraz z prowadzonymiwyprawami krzyżowymi przeniknął

na Bliski Wschód.

Okna romańskie.Okna romańskie.

a) jednodzielne, b) biforium, c) triforium, d) rozeta

Bryła kościoła romańskiegoBryła kościoła romańskiego

Elementy architektoniczne:Elementy architektoniczne:

gomółki - niewielkie, najczęściej okrągłe szybki stosowane do szklenia okien, łączone ołowiem

gurty - pojawiły się w sklepieniu kolebkowym, jako tzw. łęki jarzmowe, dzieliły kolebkę na pola sklepienne.

lizeny - wzmocnienie ściany - w miejscu skupiska sił oddziaływujących

od strony sklepienia; jest to uproszczony, płaski pilaster - bez głowicy ani bazy.

służka - pionowy element o małym przekroju dostawiony do ściany lub filaru stosowany w budownictwie kościelnym

Kościół św. Andrzeja w KrakowieKościół św. Andrzeja w Krakowie

XIII – wieczny donżon na zamku XIII – wieczny donżon na zamku w Lubliniew Lublinie

Fasada kościoła Imienia NMP w Fasada kościoła Imienia NMP w Inowrocławiu.Inowrocławiu.

Kolegiata św. Piotra i Pawła w Kolegiata św. Piotra i Pawła w Kruszwicy.Kruszwicy.

Kościół św. Idziego w Inowłodzu.Kościół św. Idziego w Inowłodzu.

Kościół św. Jerzego w Kościół św. Jerzego w Gnieźnie .

Kościół św. Jana Jerozolimskiego za Kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami w Poznaniu.murami w Poznaniu.

Chorwacja – Kościół św.DonataChorwacja – Kościół św.Donata

Katedra św. Wojciecha w Katedra św. Wojciecha w Ostrzyhomiu Ostrzyhomiu 

GotykGotyk

 Stylu w architekturze europejskiej okresu późnegośredniowiecza, od około połowy XII do początku XVI wieku.

Sklepienia w gotyku.Sklepienia w gotyku.

(widoki i rzuty w poziomie): a) krzyżowo-żebrowe, b) gwiaździste, c) kryształowe, d) sieciowe

Szczyty gotyckie.Szczyty gotyckie.

schodkowy (po lewej), sterczynowy (po prawej)

Elementy zdobnicze:Elementy zdobnicze:

blenda - płytka wnęka w ścianie, o wykroju arkady lub okna, stosowana przede wszystkim w celach estetycznych

blanki - element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami, pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń

hurdycja - drewniany ganek w górnej części murów obronnych, wystawał przed lico zewnętrzne muru, dawał osłonę obrońcom

czołganki (żabki) - detal ozdobny w kształcie pączków lub zwiniętych listków osadzonych na łodyżce i odchylających się na zewnątrz

maswerk - geometryczny wzór odkuty z kamienia, używany do wypełnienia górnej części okna, rozety

wimperga - dekoracyjne, ażurowe wykończenie w kształcie trójkąta, wieńczące szczyt portalu albo okna.

Brama Holsztyńska w LubeceBrama Holsztyńska w Lubece

Katedra w Chartres - FrancjaKatedra w Chartres - Francja

Katedra w Lichfield – Wielka Katedra w Lichfield – Wielka BrytaniaBrytania

Zamek papieski w AwinionieZamek papieski w Awinionie

Zamek krzyżacki w Malborku.Zamek krzyżacki w Malborku.

Katedra św. Wita – Praga.Katedra św. Wita – Praga.

Psałteria w PoznaniuPsałteria w Poznaniu

Renesans

w architekturze stanowił odzwierciedlenie poglądów filozoficznych odrodzenia, poszukujących wzorców w świecie antycznym. Renesans otworzył erę nowożytną w sztuce i trwał od schyłku

średniowiecza do początków baroku. Określenie wywodzi się z fr.. renaissance - odrodzenie - i nawiązuje do ponownego wprowadzenia elementów starożytnej sztuki budowlanej Architektura renesansu narodziła się we Włoszech, na co początkowo miało wpływ głównie narodowe odrodzenie i przywołanie dziedzictwa cesarstwa. 

Porządki architektoniczne.Porządki architektoniczne.

Wielki porządek (po lewej stronie) i spiętrzenie porządków

Zdobienia ścian boniami.Zdobienia ścian boniami.

rustykowane, gładkie, pół diamenty, diamenty

Renesansowe stropy płaskie:Renesansowe stropy płaskie:

a) o profilowanych belkach widocznych od spodu b) z sufitem, c) kasetonowe

Elementy zdobnicze:Elementy zdobnicze:

rzygacz - ozdobne, wystające poza lico muru, zakończenie rynny dachowej, z którego woda deszczowa ma swobodny odpływ.

loggia - wnęka w zewnętrznej płaszczyźnie budynku, otwarta na zewnątrz, oddzielona drzwiami i oknem od pomieszczeń wewnętrznych

tralki - słupek balustrady złożony na ogół z dwóch dzbanuszków zwanych też lalkami, połączonych ze sobą podstawami

ornament okuciowy - składający się z motywów naśladujących płaskie żelazne okucia, wycięte w kształcie listew i ażurowych plakiet

kościół San Pietro in Montorio - kościół San Pietro in Montorio - RzymRzym

pałac Medici-Riccardi - Florencjapałac Medici-Riccardi - Florencja

bazylika św. Piotra - Rzymbazylika św. Piotra - Rzym

Katedra w ZamościuKatedra w Zamościu

Kościół w Kazimierzu DolnymKościół w Kazimierzu Dolnym

Ratusz Głównego Miasta w Ratusz Głównego Miasta w GdańskuGdańsku

Barok i RokokoBarok i Rokoko

z por.. barocco – "perła o nieregularnym kształcie" główny kierunek w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej, którego trwanie datuje się na zakres czasowy od końca XVI wieku do XVIII wieku

KolumnyKolumny

zbrojone, kręcone, pilaster wielokrotny

Elementy formy barokowejElementy formy barokowej

a) obramienie okienne z uszakami, b) lukarny, c) naczółki nad otworami okiennymi i drzwiowymi

Elementy zdobnicze;Elementy zdobnicze;

kartusz - ozdobne obramienie herbu, emblematu, monogramu, napisu lub malowidła

esownica - element dekoracyjny złożony z dwóch (najczęściej jednej mniejszej i drugiej większej) wolut na kształt litery "S"

konsola - wspornik podpierający rzeźbę, gzyms, balkon, kolumnę

wykusz - wystający z lica elewacji element poszerzający przylegające wnętrze

rocaille - ornament wyglądem naśladujący muszle

Pałac wersalskiPałac wersalski

Kościół św. Wojciecha w JeleśniKościół św. Wojciecha w Jeleśni

Pałac w WilanowiePałac w Wilanowie

Schönbrunn Schönbrunn

Pałac Sapiehów w Warszawie Pałac Sapiehów w Warszawie 

KlasycyzmKlasycyzm

 w architekturze styl wzorujący się na formach architektonicznych starożytnego Rzymu i Grecji. Rozwinął się w połowie XVIII wieku jako reakcja na formalny przepych architektury baroku i rokoko.

Elementy dekoracji empirowejElementy dekoracji empirowej

Łuk Triumfalny w ParyżuŁuk Triumfalny w Paryżu

Brama Brandenburska w BerlinieBrama Brandenburska w Berlinie

Łazienki Królewskie w WarszawieŁazienki Królewskie w Warszawie

Kapitol w RzymieKapitol w Rzymie