Struktury rynku konkurencja doskonała i monopol - · PDF fileOligopol Monopol pełny Ilość...

8
1 Struktury rynku - konkurencja doskonała i monopol Zadanie 1 Opisz w tabeli struktury rynku StrukturaCechaKonkurencja doskonała Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol pełny Ilość kupujących Ilość sprzedających Rodzaj produktu Wejście i wyjście z rynku Informacja o rynku Wpływ producenta na cenę Warunek optimum ekonomicznego Konkurencja doskonała Zadanie 2 Na podstawie rysunku: podaj alternatywne oznaczenia krzywych, uzupełnij zdania odpowiedz na poniższe pytania : 1) Produkcja maksymalizująca zysk w krótkim okresie wynosi: ……………………………… 2) Warunek optima ekonomicznego (………. = …………..) spełniony jest dla produkcji równej ………………………… 3) Warunek optima technicznego (………. = …………..) spełniony jest dla produkcji równej …………………………… 4) Przedsiębiorstwo znajduje się w stanie równowagi krótkookresowej jeśli cena wynosi ……., sprzedaje wówczas ……. szt./dzień. 5) Przedsiębiorstwo znajduje się w stanie równowagi długookresowej jeśli cena wynosi ……., sprzedaje wówczas ……. szt./dzień. 6) Przedsiębiorstwo powinno zakończyć produkcję, jeśli cena spadnie do ……………………. , ponieważ tzw. punkt zamknięcia przedsiębiorstwa jest osiągany gdy cena = ………………… 7) Przedsiębiorstwo może produkować w krótkim okresie ze stratą jeśli cena znajduje się w przedziale …………… ponieważ wówczas pokrywa ono koszty ………………….. i część kosztów ………………………….. cena

Transcript of Struktury rynku konkurencja doskonała i monopol - · PDF fileOligopol Monopol pełny Ilość...

1

Struktury rynku - konkurencja doskonała i monopol Zadanie 1 Opisz w tabeli struktury rynku

Struktura→

Cecha↓

Konkurencja doskonała

Konkurencja monopolistyczna

Oligopol Monopol pełny

Ilość kupujących

Ilość sprzedających

Rodzaj produktu

Wejście i wyjście z rynku

Informacja o rynku

Wpływ producenta na cenę

Warunek optimum ekonomicznego

Konkurencja doskonała Zadanie 2

Na podstawie rysunku: podaj alternatywne oznaczenia krzywych, uzupełnij zdania odpowiedz na poniższe pytania : 1) Produkcja maksymalizująca zysk w krótkim okresie wynosi: ………………………………

2) Warunek optima ekonomicznego (………. = …………..) spełniony jest dla produkcji równej …………………………

3) Warunek optima technicznego (………. = …………..) spełniony jest dla produkcji równej ……………………………

4) Przedsiębiorstwo znajduje się w stanie równowagi krótkookresowej jeśli cena wynosi ……., sprzedaje wówczas …….

szt./dzień.

5) Przedsiębiorstwo znajduje się w stanie równowagi długookresowej jeśli cena wynosi ……., sprzedaje wówczas ……. szt./dzień.

6) Przedsiębiorstwo powinno zakończyć produkcję, jeśli cena spadnie do ……………………. , ponieważ tzw. punkt zamknięcia

przedsiębiorstwa jest osiągany gdy cena = …………………

7) Przedsiębiorstwo może produkować w krótkim okresie ze stratą jeśli cena znajduje się w przedziale …………… ponieważ

wówczas pokrywa ono koszty ………………….. i część kosztów …………………………..

cena

2

1. Przedsiębiorstwo znajdzie się w stanie równowagi krótkookresowej wówczas, gdy rozmiary produkcji ustali na poziomie:

a) 8 tys. szt. dziennie, b) 12 tys. szt. dziennie, c) 15 tys. szt. dziennie, d) 17 tys. szt. dziennie. 2. W stanie równowagi krótkookresowej przedsiębiorstwo będzie generowało:

a)utarg całkowity na poziomie 136 tys. zł, koszt całkowity zaś w wysokości 24 tys. zł, b)utarg całkowity na poziomie 204 tys. zł, koszt całkowity zaś w wysokości 72 tys. zł, c) utarg całkowity na pozioni 255 tys. zł, koszt całkowity zaś w wysokości 165 tys. zł, d) utarg całkowity na poziomie 289 tys. zł, koszt całkowity zaś w wysokości 204 tys. zł. 3. Wyznaczając rozmiary produkcji na poziomie odpowiadającym punktowi optimum ekonomicznego przedsiębiorstwo osiągnie zysk ekonomiczny w wysokości:

a) 85 tys. zł b) 124 tys. zł c) 204 tys. zł d) 289 tys. zł 4. Przedsiębiorstwo wstrzyma proces produkcji, jeżeli cena rynkowa wytwarzanego przez nie dobra spadnie poniżej:

a) 3zł, b) 6zł, c) 11 zł, d) 17 zł. 5. Gdyby cena rynkowa produktu spadła z 17 zł do 11 zł, a przedsiębiorstwo dostosowałoby rozmiary produkcji do nowego punktu optimum ekonomicznego, to wówczas:

a) zmniejszyłby się utarg krańcowy ze sprzedaży produktu, b) wzrósłby jednostkowy koszt wytwarzania produktu, c) przedsiębiorstwo osiągałoby jedynie zysk normalny, d) wielkość produkcji przedsiębiorstwa odpowiadałaby punktowi optimum technicznego.

Zadanie 3

Istnieją __________________ (cztery/sześć) podstawowych/e struktur/y rynkowych/e. Najszerszy zakres

konkurencji istnieje w modelu określanym jako _________________ (oligopol /doskonała konkurencja). Strukturę tę

charakteryzuje tak __________ (wielka /mała) ilość kupujących i sprzedających, że wszyscy sprzedający i kupujący

są (cenobiorcami /cenodawcami). Producenci sprzedają wyroby ______________________(homogeniczne

/zróżnicowane). Doskonale konkurencyjny rynek, w przeciwieństwie do pozostałych rynków, cechuje także

________________(największa /najmniejsza) swoboda wejścia i opuszczenia rynku.

Ponieważ producent, uczestnik rynku doskonałej konkurencji, jest cenobiorcą, firma stoi w obliczu

doskonale_________________ (elastycznej /nieelastycznej) krzywej popytu przy danej cenie rynkowej (tzn.

prostopadłej do osi cen w punkcie ceny rynkowej). Owa ___________(pozioma /pionowa) krzywa popytu stanowi

także krzywą_______________________(utargu krańcowego /kosztów krańcowych) firmy. Łącząc analizę struktury

kosztów firmy z analizą krzywej popytu (utargu krańcowego), ________________ (można /nie można) określić

wielkość produkcji, zapewniającą maksymalizację zysków (minimalizację strat) oraz rzeczywiście uzyskane przez

firmę zyski (poniesione straty).

Jakakolwiek firma maksymalizująca w krótkim okresie zyski powinna produkować ilość wyrobów,

zapewniających zrównanie się utargu krańcowego z ____________________(kosztami krańcowymi /przeciętnymi

kosztami całkowitymi). Zważywszy, że przedsiębiorstwo, operujące na doskonale konkurencyjnym rynku, jest w

stanie sprzedać całą swoją produkcję po stałej cenie rynkowej, utarg krańcowy jest równy (cenie rynkowej /kosztom

krańcowym). Dlatego też przedsiębiorstwo, uczestnik rynku doskonałej konkurencji, rozwija produkcję, aż do

zrównania się ceny z _________________________ (kosztami krańcowymi /przeciętnymi kosztami całkowitymi).

Jeżeli cena przekracza przeciętne koszty całkowite, to firma _______________________________(uzyskuje zyski

ekonomiczne/ponosi straty). Jeżeli cena równa się przeciętnym kosztom całkowitym, to firma uzyskuje

_______________ (zyski ekonomiczne /straty /zerowe zyski ekonomiczne). Jeśli cena spada poniżej punktu

3

minimum przeciętnych kosztów całkowitych, wtedy firma _____________________ (uzyskuje zyski ekonomiczne

/ponosi straty).

Celem zminimalizowania strat krótkookresowych firma powinna kontynuować produkcję dopóty, dopóki cena

kształtuje się (powyżej /poniżej) minimum przeciętnych kosztów zmiennych. W tym przypadku bowiem utarg

krańcowy__________ (pokryje / nie pokryje) koszty/ów zmiennych produkcji i pewną część kosztów stałych.

Jednakże, gdy cena spadnie poniżej minimum przeciętnych kosztów zmiennych, firma powinna

_______________(kontynuować /zakończyć) swoją działalność ekonomiczną, gdyż utarg krańcowy

_______________ (wystarczy/nie wystarczy) do pokrycia zmiennych kosztów produkcji. Innymi słowy, jeśli cena

spada poniżej minimum przeciętnych kosztów zmiennych, straty firmy będą ______________ (większe / mniejsze)

od jej kosztów stałych. Jeśli firma zakończy swoją działalność i zostanie zamknięta, straty będą równe jedynie jej

kosztom ____________ (stałym /zmiennym).

Zważywszy, że firma kontynuuje produkcję tak długo, dopóki cena kształtuje się powyżej minimum przeciętnych

kosztów_____________ (zmiennych /całkowitych), krzywa _______________ (utargu krańcowego /kosztów

krańcowych) firmy powyżej minimum przeciętnych kosztów____________ (zmiennych/całkowitych) stanowi krzywą

krótkookresowej podaży firmy. Ponieważ w tym przedziale produkcji koszty krańcowe są rosnące, firma zawsze

produkuje w przedziale, w którym _______________(nie pojawia się /pojawia się) efekt działania prawa malejących

przychodów krańcowych. Ponadto, skoro krzywa podaży rynkowej stanowi sumę krzywych ______________(utargu

krańcowego /kosztu krańcowego) wszystkich firm, krzywa ta jest odchylona ___________________ (w prawo w górę

/w prawo w dół), co wynika także z prawa malejących przychodów krańcowych.

W długim okresie jakiekolwiek zyski ekonomiczne czy straty poniesione przez firmę mają tendencję

do_________________ (powiększania się /zanikania). Dzieje się tak, gdyż firmy cieszą się całkowitą swobodą

wejścia i opuszczenia rynku. Wejście lub opuszczenie rynku przez jakąś firmę zmienia ____________ (popyt /podaż)

na tym rynku, co powoduje zmianę ceny i ilości równowagi. Jeśli na jakimś rynku osiągane są zyski ekonomiczne, to

w okresie długim inwestorzy będą _______________ (wchodzili na /opuszczali) ten rynek. Spowoduje to

____________ (wzrost /spadek) podaży na tym rynku. Cena równowagi ____________________(spadnie /podniesie

się), a ilość równowagi ____________________ (wzrośnie /spadnie). Obniżanie się ceny rynkowej spowoduje

_____________________(wzrost/spadek) ekonomicznych zysków przedsiębiorstw. Proces ten będzie trwał, dopóki

nie zostaną uzyskane________________(zyski ekonomiczne /zerowe zyski ekonomiczne/straty ekonomiczne).

Jeśli na jakimś rynku ponoszone są straty ekonomiczne, to w okresie długim inwestorzy będą

_______________ (wchodzili na/ opuszczali) ten rynek. Spowoduje to _________________ (wzrost/spadek) podaży

na rynku. Cena równowagi _____________________ (spadnie/podniesie się), a ilość równowagi ______________

(wzrośnie/spadnie). Obniżanie się ceny rynkowej spowoduje ____________ (wzrost/spadek) ekonomicznych zysków

przedsiębiorstw. Proces ten będzie trwał, dopóki nie zostaną osiągnięte ___________________ (zyski ekonomiczne

/zerowe zyski ekonomiczne /straty ekonomiczne).

W okresie długim przedsiębiorstwa, uczestnicy rynku doskonałej konkurencji _______________ (koniecznie

/nie koniecznie) muszą wykorzystać istniejące korzyści skali. Jeśli firma w okresie długim nie będzie produkować w

punkcie minimalnych, długookresowych przeciętnych kosztów całkowitych, to zostanie ona przebita _____________

(niższą /wyższą) ofertą cenową innych przedsiębiorstw i zostanie zmuszona do opuszczenia rynku przez

przedsiębiorstwa produkujące taniej i na większą skalę.

Doskonała konkurencja _______________ (jest /nie jest) efektywna. Efektywność wolnej konkurencji polega

na tym, że produkcja na tym rynku jest wyznaczana przez zrównanie się ceny z _____________________ (utargiem

krańcowym /kosztami krańcowymi). Oznacza to, że korzyść krańcowa z ostatniej wyprodukowanej jednostki jest

równa kosztom krańcowym wytworzenia tej jednostki. Produkcja i konsumpcja towarów aż do tego miejsca stwarza

rodzaj ___________________(nadwyżki /niedoboru).

4

Doskonale konkurencyjny rynek jest efektywny także dlatego, że przedsiębiorstwa są zmuszane do produkowania w

punkcie ______________ (minimalnych /maksymalnych), długookresowych przeciętnych kosztów całkowitych i

wykorzystywania wszelkich _____________ (korzyści /dyzekonomii) skali. Podane powyżej fakty, a także to, że zyski

ekonomiczne w okresie długim są ______________ (dodatnie/zerowe/ujemne) oznaczają, iż konsument otrzymuje

produkt o najniższej możliwej cenie.

Zadanie 4 Poniższe rysunki przedstawiają cztery różne przypadki przedsiębiorstw działających w konkurencji doskonałej. Przedstawiono na nich m.in. krzywe kosztów całkowitego przeciętnego i zmiennego przeciętnego. Opisz te rysunki, określ jakie sytuacje przedstawiają. Wprowadź na rysunki odpowiednie oznaczenia krzywych

kosztów i utargów. Zaznacz poła zysków lub ponoszonych strat.

1 …………………………………….. 2 ………………………………………..

3 ……………………………………….. 4 ………………………………………..

5

Monopol Zadanie 5 Na podstawie rysunku: podaj alternatywne oznaczenia krzywych, uzupełnij zdania odpowiedz na poniższe pytania : 1) Przy cenie monopolowej = …….. , produkcja maksymalizująca zysk w krótkim okresie wynosi …………

2) Warunek optima ekonomicznego (………. = …………..) spełniony jest dla produkcji równej …………………………

3) Warunek optima technicznego (………. = …………..) spełniony jest dla produkcji równej ……………………………

1. Przecięcie się jakich krzywych wyznacza graficznie, w przypadku przedsiębiorstwa funkcjonującego w warunkach absolutnego monopolu:

a) jego punkt równowagi (optimum ekonomiczne)? b) optimum techniczne? 2. Korzystając z rysunku 7.1, wskaż różnicę pomiędzy technicznym a ekonomicznym optimum produkcji w warunkach pełnego

monopolu. W tym celu oznacz na tym rysunku: literą A — punkt określający techniczne optimum produkcji analizowanego przedsiębiorstwa, a literą B — punkt określający jego optimum ekonomiczne. W jakiej relacji względem siebie pozostają w rozpatrywanym przypadku te dwie wielkości ekonomiczne? ………………………………………………………………………………………………………… 3. Dysponując danymi z rysunku 7.1 uzupełnij poniższe zdania.

A. Optymalny poziom produkcji zapewniający równowagę monopolu wynosi …………..tys. szt. B. Utarg całkowity w punkcie optimum ekonomicznego wynosi ……………………zł. C. Koszt całkowity odpowiadający optimum ekonomicznemu firmy wynosi ………………zł. D. W stanie równowagi monopol osiąga zysk ekonomiczny w wysokości …………………….. zł. E. Przedsiębiorstwo osiąga optimum techniczne przy rozmiarach produkcji wy noszących …….tys. szt. 4. Zakreskuj na analizowanym rysunku obszar reprezentujący zysk monopolowy.

Zadanie 6 Poniższe wykresy przedstawiają 3 sytuacje przedsiębiorstwa działającego w monopolu pełnym. Rozstrzygnij, który z rysunków przedstawia sytuację zysku nadzwyczajnego, zysku normalnego, a który straty. Wprowadź na rysunku odpowiednie oznaczenia krzywych kosztów i utargów. Zaznacz na rysunkach odpowiednie obszary zysku, straty lub poziom zysku normalnego.

1. ……………………… 2……………………………. 3………………………………

6

Zadanie 7

Uzupełnij tekst

Siła monopolowa powoduje __________ (wzrost /spadek) produkcji oraz nakładanie _____________

(wyższych /niższych) cen, niżeli miałoby to miejsce w przypadku doskonałej konkurencji. Siła monopolowa wynika z

istnienia _______________ (barier wejścia /konkurencji). W rzeczywistym świecie gospodarczym siła monopolowa

różni się ________________ (znacznie /nieznacznie) w poszczególnych branżach i gałęziach. Wielkość siły

monopolowej zależy od ______________ (natężenia/ilości) barier wejścia. Czysty monopol tworzy

____________(najsilniejsze/najsłabsze) bariery wejścia i dlatego osiąga on ________________ (największy

/najmniejszy) zakres siły monopolowej. W przypadku braku ingerencji rządu siła monopolowa ______________ (jest

/nigdy nie jest) całkowita i doskonała. Ludzie mogą nabyć substytuty dóbr oferowanych przez monopolistę, a on sam

musi zważać na warunki rynkowe. Ponadto wytworzone przez monopolistę bariery wejścia _____________ (są /nie

są) możliwe do pokonania w długim okresie. Ze względu na to, że firma monopolistyczna jest jedynym producentem

danego towaru, jej krzywa kosztów krańcowych stanowi krzywą _____________(popytu rynkowego /podaży

rynkowej). Monopolista stoi w obliczu _______________ (poziomej /rynkowej) krzywej popytu na swe wyroby. Firma

monopolistyczna _____________________ (produkuje /nie produkuje) ilość/i towarów wyznaczoną/ej przez punkt

przecięcia się rynkowych krzywych popytu i podaży, tak jak ma to miejsce na doskonale konkurencyjnym rynku. Cena

nakładana przez firmę monopolistyczną jest ______________(wyższa /równa / niższa) od ceny wyznaczonej przez

przecięcie się rynkowych krzywych popytu i podaży. Dlatego też można stwierdzić, że firma monopolistyczna nakłada

__________ (wyższą /niższa) cenę na swoje wyroby, niżeli uczyniłaby to, operując na doskonale konkurencyjnym

rynku.

Poziom produkcji firmy monopolistycznej jest ________ (wyższy od /równy /niższy od) poziomu/owi produkcji,

wyznaczonego/mu przez przecięcie się rynkowych krzywych: popytu i podaży. Poziom produkcji firmy

monopolistycznej jest więc _______________(wyższy/niższy) niżeli poziom produkcji doskonale konkurencyjnego

rynku. Przedsiębiorstwo monopolistyczne nakłada wyższą cenę i obniża poziom produkcji w stosunku do doskonale

konkurencyjnego rynku, gdyż firma ta wyznacza swój poziom produkcji oraz cenę poprzez zrównanie

_____________________ (utargu krańcowego / popytu rynkowego) z kosztami krańcowymi. Innymi słowy,

monopolista nakłada większą cenę i obniża poziom produkcji, gdyż dzięki temu maksymalizuje swoje zyski. Po prostu

firma monopolistyczna wytwarza taką ilość towarów, która pozwała zrównać utarg (krańcowy /całkowity) z kosztem

____________ (krańcowym /całkowitym).

Firma monopolistyczna, jako jedyny producent, stoi w obliczu rynkowej krzywej popytu na swoje wyroby. Aby

zachęcić konsumentów do kupna większej ilości towarów firma ta musi zatem _____________ (podnosić /obniżać)

cenę. Redukcja cen obejmuje obniżenie ceny _____________ (ostatniej /wszystkich) sprzedanej/ych jednostki/ek -

przy założeniu nieistnienia doskonałego różnicowania cen. Tak więc utarg krańcowy _______________ (rośnie

/maleje) dla każdej dodatkowo sprzedanej jednostki i kształtuje się on ___________ (powyżej /poniżej) ceny dla

każdej (oprócz pierwszej) sprzedanej jednostki. Oznacza to, że krzywa utargu krańcowego, w obliczu której stoi firma

monopolistyczna, jest nachylona w prawo ____________ (w dół/w górę) i leży ___________ (powyżej /poniżej)

krzywej popytu rynkowego, w obliczu którego stoi to przedsiębiorstwo. Punkt przecięcia się utargu krańcowego z

kosztami krańcowymi oznacza zrównanie się obu tych wielkości i punkt ten wskazuje _________________ (cenę

/poziom produkcji), którą/y firma winna _______________(nałożyć /osiągnąć). Po wyznaczeniu owego

maksymalizującego zyski poziomu produkcji, firma monopolistyczna nakłada _____________ (najniższą /najwyższą)

możliwą do zaakceptowania przez rynek (popyt) cenę, pozwalającą na sprzedaż owego, maksymalizującego zysk i

poziomu produkcji. Jest to możliwe na podstawie odczytania krzywej ________________ (popytu /utargu

krańcowego).

7

Firma monopolistyczna _________(ma /nie ma) zapewnione/ych zyski/ów ekonomiczne/ych. Monopolista

________(może /nie może) ponosić strat/y w krótkim okresie. Dzieje się tak, jeśli popyt na jego wyroby jest relatywnie

___________ (wysoki miski), a jego koszty produkcji są względnie ____________ (wysokie /niskie).

Podobnie jak pozostali producenci, monopolistyczne przedsiębiorstwo będzie jednak kontynuowało produkcję, dopóki

utarg całkowity pozwala na pokrycie całkowitych kosztów _________________ (zmiennych /stałych). Inaczej rzecz

ujmując, firma monopolistyczna ponosząca straty krótkookresowe, nie zaprzestanie produkcji, dopóki straty te są

_______________(mniejsze /większe), niżeli całkowite koszty stałe. Jednakże przedsiębiorstwo monopolistyczne

przeważnie osiąga zyski ekonomiczne zarówno w okresie długim, jak i w krótkim, co wynika z istnienia barier

utrudniających (uniemożliwiających) potencjalnym konkurentom wejście na zmonopolizowany rynek.

Monopolista jest w stanie stosować różnicowanie cen. Różnicowanie cen wymaga istnienia siły monopolowej

oraz ________________ (możności/niemożności) odsprzedania przez nabywców wcześniej zakupionych towarów.

Różnicowanie cen przyczynia się do _____________________________________ (wzrostu dobrobytu konsumentów

/wzrostu zysków monopolisty). Doskonałe różnicowanie cen jest bardzo ___________ (częste /rzadkie). Polega ono

na możliwości sprzedaży każdej jednostki danego dobra za ____________ (maksymalną /minimalną), możliwą do

uzyskania cenę. W przypadku doskonałego różnicowania cen krzywa utargu krańcowego firmy ______________

(leży poniżej /pokrywa się z /leży powyżej) krzywej/ą popytu rynkowego na wyroby tej firmy. Zważywszy, że krzywa

kosztów krańcowych firmy monopolistycznej jest zarazem krzywą podaży rynkowej tej firmy, a jej krzywa utargu

krańcowego jest zarazem krzywą popytu rynkowego, w obliczu którego stoi to przedsiębiorstwo, i zważywszy

zarazem, że poziom produkcji tej firmy jest wyznaczony przez zrównanie się MR = MC, można stwierdzić, iż firma

monopolistyczna doskonale różnicująca ceny, wytwarza _______________(mniejszą /tę samą) ilość towarów, jaką by

wytworzył doskonale konkurencyjny rynek. Oznacza to, że firma monopolistyczna doskonale różnicująca ceny,

przyjmując poziom produkcji, dla którego korzyści krańcowe z ostatniej skonsumowanej jednostki są _____________

(większe od / równe /mniejsze od) krańcowych/ym kosztów/om produkcji, może być uznana pod tym względem za

efektywną. Jednakże nadwyżka konsumenta zostaje przechwycona przez (sprzedawcę /nabywcę) i jest przez niego

zawłaszczana w formie ______________ (zysków /strat).

Niedoskonałe różnicowanie cen polega na nakładaniu ___________ (kilku różnych cen /tej samej ceny) dla

(różnego /tego samego) poziomu konsumpcji lub różnych segmentów rynku. Dla przykładu: firma monopolistyczna

może nałożyć ___________ (wyższą /niższą) cenę jednostkową dla nabywców kupujących dużą ilość towarów.

Przedsiębiorstwo monopolistyczne może także podzielić rynek swego wyrobu na segmenty charakteryzujące się

___________ (różnymi /podobnymi) krzywymi popytu. Wyższą cenę monopolista nałoży w segmencie, w którym

popyt rynkowy jest (bardziej /mniej) elastyczny. Przedsiębiorstwo monopolistyczne poprzez przesuwanie sprzedaży

między segmentami jest w stanie zwiększać swoje zyski, dopóki utarg krańcowy ze sprzedaży ostatniej jednostki w

każdym z segmentów nie będzie _____________(maksymalny /taki sam).

Ocena efektywności monopolu przez porównanie z efektami generowanymi przez doskonale konkurencyjny

rynek pozwala na stwierdzenie, że firma monopolistyczna nakłada ________________ (wyższą /niższą) cenę i

produkuje __________ (większą /mniejszą) ilość towarów, niż miałoby to miejsce w przypadku doskonale

konkurencyjnego rynku. Wybierana przez monopolistę kombinacja cenowo-ilościowa charakteryzuje się (mniejszą

/większą) efektywnością w stosunku do doskonale konkurencyjnego rynku. Rozmiar tej nieefektywności jest mierzony

przez jałową stratę. Strata ta jest równa wielkości, o jaką korzyści krańcowe są _____________ (większe od

/mniejsze od) kosztów krańcowych produkcji tych jednostek towaru, które nie zostały wyprodukowane przez firmę

monopolistyczną, a które zostałyby wytworzone doskonale konkurencyjnym rynku. Upraszczając zagadnienie można

stwierdzić, że monopolista produkuje zbyt __________(dużo/mało).Powoduje to zbyt __________ (duże /małe)

wykorzystanie zasobów w zmonopolizowanych dziedzinach i zbyt ____________ (duże/małe) w dziedzinach

pozostałych. Monopol powoduje więc ________________ (efektywną/nieprawidłowa) alokację zasobów.

8

Ponadto ____________ (nie istnieją/istnieją) jeszcze inne niedostatki, niedogodności i mankamenty związane

z działaniem monopoli. Budowa barier wejścia wymaga zasobów, które są „odciągane” od wytwarzania innych

produktów. Podobnie polityka antymonopolowa, przeciwdziałająca monopolizacji lub likwidująca ją w rażących

przypadkach, wymaga sporych zasobów, które mogłyby znaleźć produkcyjne zastosowanie gdzieś indziej. Oznacza

to, że przy braku monopolizacji, gospodarka wytwarzałaby ______________ (więcej /mniej) produktów. Monopol

może wywoływać także ______________ (korzystną/niekorzystną) ze społecznego punktu widzenia redystrybucję

dochodów. Ta z kolei może zmienić strukturę popytu w danej gospodarce i w ten sposób spowodować

__________________ (bardziej efektywną /nieprawidłowa) alokację zasobów. A ponadto monopolista nie musi

_______________(minimalizować /maksymalizować) swych kosztów. Sytuacja ta może prowadzić do

____________ (efektywnego /nieefektywnego) wykorzystania zasobów.

Zadanie 8 Które z poniższych krótkookresowych sytuacji dotyczą konkurencji doskonałej, które monopolu pełnego, które obydwu sytuacji, a które nie występują w żadnej z wymienionych struktur:

a) Koszt marginalny równy utargowi marginalnemu.

b) Cena równa utargowi przeciętnemu,

c) Minimum kosztu całkowitego przeciętnego równe kosztowi marginalnemu.

d) Krzywa popytu pokrywa się z krzywą utargu marginalnego.

e) Cena równa utargowi marginalnemu.

f) Zysk całkowity równy kosztowi marginalnemu.

g) Cena równa kosztowi marginalnemu.

h) Utarg marginalny równy kosztowi całkowitemu przeciętnemu.

i) Utarg przeciętny równy utargowi marginalnemu.

j) Koszt całkowity równy utargowi marginalnemu.

Źródło: opracowanie własne oraz: E. Mossakowska, M. Zajączkowska, A. Zawojska: Testy sprawdzające z mikroekonomii. Warszawa 1998; T. Zalega: Mikroekonomia. Ćwiczenia. Wyd. WSPiZ, Warszawa 1999; Z. Dach, A. Pollok, K. Przybylska: Zbiór zadań z mikroekonomii. Wyd. Naukowe SYNABA, Kraków 1999; H.G. Adamkiewicz: Podręcznik samodzielnej nauki mikroekonomii. Przedsiębiorstwo. Gdańsk. H.G. Adamkiewicz, K. Jędrzejewska: Podręcznik samodzielnej nauki mikroekonomii. Gdańsk 1997; M. Nasiłowski: System rynkowy. Wyd. Key Text, Warszawa 1996; W. Bronowska, R.R. Daigle, M. Pawłowska, M. Zając: Podstawy ekonomii. Ćwiczenia cz. 1 i cz. 2; Wyd. Szko lne i Pedagogiczne, Warszawa 1997; E. Jankowska, P. Siemiątkowski: Mikroekonomia. Zadania. Toruń 2006; D.W. Copeland: Ekonomia. Przewodnik studiowania – ćwiczenia. Fundacja Gospodarcza NSZZ „Solidarność”, Gdańsk 1993.