Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015...

Frampol 2015

Strategia Rozwoju Lokalnego

Gminy Frampol na lata 2015-2020

Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020

2

trategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 została opracowana przez firmę EuroCompass Sp. z o.o. na podstawie umowy z Gminą

Frampol z dnia 12 maja 2015 r.

Eksperci zewnętrzni:

Ryszard Boguszewski Beata Filipowicz Karolina Szeląg

S


3

Spis treści:

1. Wprowadzenie ............................................................................................................................................................... 4

1.1. Metodologia prac nad strategią ...................................................................................................................... 4

1.2. Przesłanki aktualizacji dotychczasowej strategii .................................................................................... 5

1.3. Spójność z dokumentami strategicznymi i planistycznymi ................................................................ 6

2. Potencjał rozwoju Gminy Frampol ..................................................................................................................... 14

2.1. Lokalizacja ............................................................................................................................................................ 14

2.2. Środowisko przyrodnicze i kulturowe ...................................................................................................... 16

2.3. Społeczeństwo .................................................................................................................................................... 28

2.4. Gospodarka........................................................................................................................................................... 38

2.5. Infrastruktura ...................................................................................................................................................... 47

2.6. Jakość rządzenia ................................................................................................................................................. 57

3. Analiza SWOT ............................................................................................................................................................... 64

4. Analiza potencjału społeczno-gospodarczego Gminy Frampol na tle gmin powiatu biłgorajskiego ................................................................................................................................................................... 66

5. Wizja, misja i cele strategiczne ............................................................................................................................. 69

5.1. Wizja i misja ......................................................................................................................................................... 69

5.2. Cele strategiczne, operacyjne i kierunki działań .................................................................................. 70

6. Wdrażanie i finansowanie strategii .................................................................................................................... 87

6.1. Wdrażanie i monitoring strategii ................................................................................................................ 87

6.2. Finansowanie strategii .................................................................................................................................... 93

7. Partycypacja społeczna ......................................................................................................................................... 111

8. Spis rycin, wykresów, tabel i fotografii .......................................................................................................... 117


4

1. WPROWADZENIE

trategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 jest wynikiem procesu aktualizacji wcześniej obowiązującego dokumentu i dostosowania go do

zmieniających się uwarunkowań. Horyzont czasowy niniejszej strategii to lata 2015-2020 i jest on zgodny z obecnym okresem programowania Unii Europejskiej.

1.1. Metodologia prac nad strategią

odczas aktualizacji strategii wykorzystano model ekspercko-partycypacyjny, pozwalający na szeroki udział władz i społeczności lokalnej w pracach nad

strategią przy jednoczesnym zaangażowaniu ekspertów zewnętrznych.

Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol składa się z trzech zasadniczych części: diagnostycznej (Rozdział 2. Potencjał rozwoju Gminy Frampol), strategicznej (Rozdział 5. Wizja, misja i cele strategiczne) i wdrożeniowej (Rozdział 6. Wdrażanie i finansowanie strategii).

W części diagnostycznej scharakteryzowane zostały najważniejsze zalety i mocne punkty obszaru gminy, a także problemy, na które należało zwrócić uwagę podczas formułowania kierunków rozwoju. Analiza skupiła się na sześciu następujących aspektach:

uwarunkowania wynikające z administracyjnego i fizycznogeograficznego położenia gminy,

środowisko przyrodnicze i dziedzictwo kulturowe oraz zagospodarowanie przestrzenne gminy,

potencjał społeczny (obecne trendy demograficzne oraz dostępność infrastruktury społecznej),

uwarunkowania gospodarcze, w tym rolnictwo, przedsiębiorczość i potencjał do rozwoju turystyki,

infrastruktura komunikacyjna i techniczna (wodno-kanalizacyjna, gazowa, elektroenergetyczna, internetowa),

jakość rządzenia w gminie.

Diagnoza potencjału Gminy Frampol i jej sytuacji społeczno-gospodarczej opracowana została w oparciu o dostępne dane Głównego Urzędu Statystycznego, dane z Urzędu Miejskiego oraz informacje dostępne na stronie internetowej Gminy Frampol. Pozyskano również szereg informacji z opracowań Biura Planowania Przestrzennego w Lublinie oraz innych publikacji branżowych, a także dzięki ankietyzacji mieszkańców gminy. Analizę przedstawiono zarówno w ujęciu statycznym, polegającym na zestawieniu wartości danego wskaźnika w roku 2013, jak i dynamicznym polegającym na ukazaniu zmiany w stosunku do roku bazowego (2008).

Część diagnostyczna została podsumowana w formie analizy SWOT, czyli zestawieniu mocnych i słabych stron obszaru gminy oraz szans i zagrożeń dla jej rozwoju. Dodatkowo, w celu wskazania obecnej pozycji Gminy Frampol na tle

S

P


5

pozostałych gmin powiatu biłgorajskiego, przeprowadzona została analiza sytuacji społeczno-gospodarczej tych jednostek. Dzięki takiemu zestawieniu wyraźne stało się w jakich aspektach Gmina Frampol pozytywnie się wyróżnia, a w jakich powinna dążyć do poprawy sytuacji.

Kolejnym etapem budowania niniejszej strategii było wyznaczenie wizji i misji rozwoju Gminy Frampol na lata 2015-2020 oraz celów strategicznych i operacyjnych, poprzez realizację których wyznaczona wizja gminy w 2020 roku zostanie urzeczywistniona.

Niezwykle ważną kwestią było również opracowanie systemu wdrażania strategii oraz jej monitoringu i ewaluacji. W tej części znalazł się plan działań i finansowania strategii, zawierający zadania planowane do realizacji w horyzoncie czasowym obowiązywania strategii. Wyznaczone zostały również jednostki odpowiedzialne za proces wdrożenia dokumentu do realizacji.

W ostatnim rozdziale dokumentu opisano proces partycypacji społecznej, czyli udziału społeczności lokalnej w pracach nad strategią. Zostały tu przedstawione wnioski ze spotkań konsultacyjnych oraz przeprowadzonej ankietyzacji mieszkańców.

1.2. Przesłanki aktualizacji dotychczasowej strategii

łówną przesłanką aktualizacji Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol była konieczność dostosowania zapisów obowiązującej strategii do nowego

paradygmatu polityki regionalnej w Polsce, zakładającego m.in. specjalizację regionalnej i lokalnej gospodarki oraz wieloszczeblowy model zarządzania i współdziałania w zakresie realizacji wspólnych zadań i przedsięwzięć inwestycyjnych.

Ważną kwestią było zapewnienie spójności pomiędzy strategią rozwoju gminy i aktualnie obowiązującymi dokumentami strategicznymi na poziomie wspólnotowym, krajowym i regionalnym, w tym w szczególności z celami zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.).

Zasadniczym argumentem przemawiającym za aktualizacją Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol była również konieczność dostosowania jej celów i działań do nowej polityki spójności Unii Europejskiej oraz wynikających z tej polityki celów tematycznych, wdrażanych za pomocą krajowych i regionalnych programów operacyjnych, finansowanych w ramach nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020.

G


6

1.3. Spójność z dokumentami strategicznymi i planistycznymi

niniejszym podrozdziale przedstawiono powiązania Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 z dokumentami

strategicznymi i planistycznymi na poziomie wspólnotowym, krajowym oraz regionalnym. Szczególnie istotnym wymiarem polityki wspólnotowej jest wspieranie trwałego wzrostu społecznego i gospodarczego, co zostało uwzględnione w poniższej analizie spójności.

Pakiet legislacyjny polityki spójności na lata 2014-2020

W ramach pakietu legislacyjnego Komisja Europejska zaproponowała 11 strategicznych celów tematycznych, które są ściśle związane ze strategią „Europa 2020”. Odnoszą się one również do wszystkich Funduszy Wspólnych Ram Strategicznych, w tym Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego. Zgodnie z przyjętą zasadą programowania, Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol została oparta na celach wynikających z dokumentów programowych, dlatego cele strategiczne niniejszej strategii znajdują odzwierciedlenie w priorytetowych celach Unii Europejskiej.

Strategia Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu

Cele wskazane w Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol przyczyniają się do zwiększenia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej gminy, tym samym wykazują pełną zgodność z priorytetami Strategii Europa 2020, tj.:

rozwój zrównoważony – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej,

rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną,

Należy również podkreślić, że wizja określona dla Gminy Frampol wpisuje się w zasadę zrównoważonego rozwoju, przyczyniając się do aktywizacji ekonomicznej i społecznej obszaru przy jednoczesnym racjonalnym korzystaniu z zasobów przyrodniczych.

olityka rozwoju w Polsce prowadzona jest w oparciu o następujące dokumenty strategiczne, składające się na system zarządzania rozwojem kraju:

Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności – określa główne trendy, wyzwania oraz koncepcję rozwoju kraju w perspektywie długookresowej,

Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2020 – najważniejszy dokument określający cele strategiczne rozwoju kraju do 2020 r., kluczowy

W

P

Poz

iom

wsp

óln

otow

y P

ozio

m k

rajo

wy


7

dla określenia działań rozwojowych, w tym możliwych do sfinansowania w ramach obecnej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020,

9 zintegrowanych, ponadsektorowych strategii, służących realizacji założonych celów rozwojowych: Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020”, Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego, Strategia Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku), Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (BEiŚ), Strategia Sprawne Państwo, Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego, Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego, Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego RP, Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa.

Wyznaczona w Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol wizja: „Gmina Frampol w 2020 roku to nowoczesna jednostka miejsko-wiejska z rentownym rolnictwem i rynkiem zbytu płodów rolnych, wykorzystująca swoje walory przyrodnicze, kulturowe i historyczne do rozwoju turystyki i zwiększenia jakości życia mieszkańców” wraz z celami strategicznymi opiera się na wykorzystaniu endogenicznego potencjału do rozwoju gospodarczego i wzrostu spójności społecznej oraz przestrzennej. Jest to spójne z celami głównymi następujących dokumentów krajowych:

1. Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2020 (ŚSRK): Wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów, zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności; 2. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie: Efektywne wykorzystanie specyficznych regionalnych oraz terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągnięcia celów rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym. Jednocześnie Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego postuluje trzy cele polityki regionalnej do 2020 roku. Są one następujące:

wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów („konkurencyjność”), budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji

obszarów problemowych („spójność”), tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji

działań rozwojowych, ukierunkowanych terytorialnie („sprawność”).

Cele strategiczne Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol wpisują się we wszystkie trzy wyżej przytoczone cele. Prowadzą one do zwiększenia konkurencyjności obszaru poprzez określenie jego funkcji gospodarczej opartej na rozwijających się specjalizacjach, przy wykorzystaniu występujących lokalnych zasobów. Ponadto poprzez integrację działań, cele wpływają na zwiększenie spójności terytorialnej w układzie regionalnym i krajowym, w szczególności zapewniając możliwość trwałego rozwoju ekonomicznego na terenach marginalizowanych. Powyższe kompleksowe podejście do sprawy planowania rozwoju gminy oraz współpraca samorządów pozwoli na uzyskanie efektu synergii,


8

polegającego na realizacji działań spójnych i służących osiągnięciu zamierzonych celów, określonych w strategii.

3. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030: Efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zróżnicowanych potencjałów rozwojowych dla osiągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjności, zwiększenia zatrudnienia, sprawności funkcjonowania państwa oraz spójności w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym w długim okresie.

Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol wpisuje się w powyższy cel, uwzględniając zróżnicowane potencjały rozwojowe obszaru w zakresie: rolnictwa i przetwórstwa bazującego na posiadanych zasobach. Jednocześnie w określonej wizji rozwoju gminy uwzględniono zrównoważone zarządzanie prowadzące do lepszych warunków życia.

Ponadto określone w strategii cele strategiczne są spójne z celami polityki przestrzennego zagospodarowania kraju określonymi w KPZK 2030, zwłaszcza z:

a) Celem 2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialne równoważenie rozwoju kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów, b) Celem 3. Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej, c) Celem 4. Kształtowanie struktur przestrzennych, wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski, d) Celem 6. Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego.

4. Założenia Krajowej Polityki Miejskiej: Wzmocnienie zdolności miast i obszarów zurbanizowanych do kreowania wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy oraz poprawa jakości życia mieszkańców.

godnie z Ramowym Systemem Organizacji Programowania Strategicznego w Województwie Lubelskim funkcjonuje trzyszczeblowy system dokumentów

strategicznych1

1 Ramowy System Organizacji Programowania Strategicznego w Województwie Lubelskim, UMWL, Zał. Do Uchwały Nr CII/1911/2012 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 20 marca 2012r.

. Na najwyższym szczeblu znajduje się Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego oraz Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego. Drugim szczeblem programowania strategicznego jest Regionalna Strategia Innowacji Województwa Lubelskiego, natomiast trzecim są programy rozwoju i Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (RPO WL 2014 – 2020), będące zasadniczym narzędziem realizacji Strategii, ocenianym pod kątem zgodności z celami strategicznymi.

Z

Poz

iom

reg

ion

aln

y


9

Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020

Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol jest spójna pod względem przewidzianych działań z wyznaczonym w Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Obszarem Strategicznej Interwencji – Obszary Gospodarczego Wykorzystania Walorów Przyrodniczych i Kulturowych. Działania wpisują się wprost w przewidziany dla tego obszaru rodzaj interwencji służący: wykorzystaniu potencjału obszarów cennych przyrodniczo i kulturowo dla tworzenia warunków wzrostu społeczno-gospodarczego tych obszarów oraz określenia charakteru i natężenia funkcji turystycznej, aby nie powodowała ona dewaloryzacji lub zniszczenia walorów i zasobów przyrodniczych, które na tym terenie są podstawą jej wykształcenia. Ponadto, interwencja powinna obejmować takie działania jak: aktywna ochrona zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrody, rozwój infrastruktury transportowej, poprawa dostępu do usług społecznych, poprawa warunków fitosanitarnych, przywrócenie miastom funkcji społecznych i gospodarczych z jednoczesnym wsparciem zasobów ludzkich i przedsiębiorczości.

Ryc. 1. Gmina Frampol na tle Obszarów Strategicznej Interwencji

Źródło: opracowanie własne na podstawie Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020


10

W horyzoncie 2020 r. strategiczne cele rozwoju regionu lubelskiego, których realizacji będą służyły działania samorządu województwa, są określone następująco:

1. Wzmacnianie urbanizacji regionu, 2. Restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich, 3. Selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji, zaawansowania technologicznego, przedsiębiorczości i innowacyjności regionu.

Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol wyznacza do realizacji działania, przyczyniające się do:

1. Zwiększenia atrakcyjności gminy dla inwestorów i turystów, poprzez:

poprawę warunków do rozwoju działalności przedsiębiorstw, m.in. przez tworzenie terenów inwestycyjnych i zwiększenie dostępności komunikacyjnej,

rozwój infrastruktury turystycznej i usług turystycznych, promowanie przedsiębiorczości oraz rozwój infrastruktury, poprawiającej

konkurencyjność gospodarczą obszaru; 2. Rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości opartej na lokalnych specjalizacjach, poprzez:

wzmocnienie zdolności inwestycyjnej przedsiębiorstw, poprawę efektywności funkcjonowania sektora rolnego oraz jego większą

specjalizację; 3. Poprawy jakości życia w sferze mieszkaniowej, opieki zdrowotnej, włączenia społecznego, edukacji oraz bezpieczeństwa publicznego i administracji publicznej, poprzez:

wykorzystanie wewnętrznego potencjału obszaru w zakresie produkcji energii z odnawialnych źródeł,

wzrost inwestycji na rzecz polepszenia efektywności energetycznej budynków mieszkalnych i obiektów użyteczności publicznej,

lepszy dostęp do opieki zdrowotnej oraz programów profilaktycznych, lepszy dostęp do usług edukacyjnych oraz sportu i rekreacji mieszkańców, wzrost jakości rządzenia i e-administracji.

Poprzez powyższe interwencje strategia przyczynia się do osiągnięcia zamierzeń w poszczególnych celach strategicznych Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.). Powiązania pomiędzy poszczególnymi priorytetami strategii przedstawione zostały w tabeli nr 1.


11

Tabela 1. Zestawienie powiązań pomiędzy priorytetami Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol a Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.)

Strategiczne cele rozwoju regionu lubelskiego

Cel strategiczny 1. Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej gminy

Cel strategiczny 2. Wspieranie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości w obszarze rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego oraz usług

Cel strategiczny 3. Podniesienie jakości życia i aktywizacja mieszkańców

Cel strategiczny 4. Poprawa funkcjonowania lokalnej administracji

Cel strategiczny 1: Wzmacnianie urbanizacji regionu

X X X

Cel strategiczny 2: Restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich

X

Cel strategiczny 3: Selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji, zaawansowania technologicznego, przedsiębiorczości i innowacyjności regionu

X X X X

Cel strategiczny 4: Funkcjonalna, przestrzenna, społeczna i kulturowa integracja regionu

X X

Źródło: opracowanie własne na podstawie Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.)

Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020

Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego (RPO WL) jest trzecim szczeblem planowania strategicznego. RPO WL jest zasadniczym narzędziem realizacji strategii, ocenianym pod kątem zgodności z celami strategicznymi. System wdrażania ukierunkowany jest na realizację projektów spełniających następujące aspekty:

projekty partnerskie, w tym partnerstwa publiczno-prywatnego i w obszarach funkcjonalnych,

inwestycje i działania, zapewniające efekt prorozwojowy.

W ramach RPO WL określone zostały cele szczegółowe, które będą realizowane poprzez 14 Osi Priorytetowych, odpowiadających celom tematycznym pakietu legislacyjnego Unii Europejskiej.

Szczegółowe powiązania pomiędzy Strategią Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol i Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego zostały przedstawione w tabeli nr 2, wskazując jedynie te priorytety, które będą realizowane przez strategię.


12

Tabela 2. Powiązania pomiędzy celami strategicznymi Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol i Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020

Oś priorytetowa RPO WL

Cel strategiczny 1. Zwiększenie

atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej

gminy

Cel strategiczny 2. Wspieranie rozwoju

lokalnej przedsiębiorczości

w obszarze rolnictwa, przetwórstwa rolno-

spożywczego oraz usług

Cel strategiczny 3. Podniesienie jakości

życia i aktywizacja mieszkańców

Cel strategiczny 4. Poprawa

funkcjonowania lokalnej

administracji

1. Badania i innowacje

X

2. Cyfrowe Lubelskie X 3. Konkurencyjność przedsiębiorstw

X X

4. Energia przyjazna środowisku

X X X

5. Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna

X X X

6. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów

X X

7. Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego

X X

8. Mobilność regionalna i ekologiczny transport

X

9. Rynek pracy X X 10. Adaptacyjność przedsiębiorstw i pracowników do zmian

X

11. Włączenie społeczne

X

12. Edukacja, umiejętności i kompetencje

X

13. Infrastruktura społeczna

X

14. Pomoc techniczna

Źródło: opracowanie własne na podstawie RPO WL na lata 2014-2020

Dokumentem, który reguluje politykę przestrzenną w województwie lubelskim jest Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego, który jest obecnie w trakcie zmian (aktualny projekt z sierpnia 2015 roku), gdyż dokument z 2002 roku był sporządzony w oparciu o nieobowiązującą już ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 r. w innych niż obecnie uwarunkowaniach geopolitycznych, rozwojowych i instytucjonalnych planowania. PZP WL określa zasady i kierunki kształtowania struktury funkcjonalno-przestrzennej regionu oraz działania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych stanowiąc formalną i merytoryczną płaszczyznę odniesienia dla


13

podejmowanych decyzji przestrzennych. Według Planu Miasto Frampol jest miastem koncentracji funkcji podstawowych i rozwoju ponadlokalnych funkcji specjalistycznych.

Według Planu Gmina Frampol wchodzi w skład Roztoczańsko-Puszczańskiego Obszaru Funkcjonalnego, dla którego priorytetem rozwojowym jest aktywizacja gospodarcza poprzez wykorzystanie potencjału uzdrowiskowego, leśnego i turystycznego. Podstawową funkcją dla tego obszaru jest funkcja gospodarcza, w tym turystyczna, jako funkcja towarzysząca wskazana jest funkcja rolnicza, ukierunkowana na rolnictwo ekologiczne i produkcję roślin przemysłowych.


14

2. POTENCJAŁ ROZWOJU GMINY FRAMPOL

2.1. Lokalizacja

mina Frampol jest gminą miejsko-wiejską, zlokalizowaną w północnej części powiatu biłgorajskiego, na południu województwa lubelskiego. Jej

powierzchnia wynosi 108 km2. Gmina Frampol od północy graniczy z gminą Goraj z powiatu biłgorajskiego, od południa z gminą Biłgoraj z powiatu biłgorajskiego, na zachodzie z gminą Dzwola z powiatu janowskiego, a na wschodzie z gminą Radecznica z powiatu zamojskiego.

Stolicą gminy jest Miasto Frampol. Poza miastem w skład gminy wchodzi 15 sołeckich miejscowości wiejskich: Chłopków, Karolówka, Kąty, Komodzianka, Korytków Mały, Pulczynów, Radzięcin, Rzeczyce, Smoryń, Sokołówka, Stara Wieś, Teodorówka, Teodorówka Kolonia, Wola Kątecka i Wola Radzięcka2

Ryc. 2. Położenie Gminy Frampol na tle podziału administracyjnego woj. lubelskiego i Polski

.

Źródło: opracowanie własne

Według podziału fizycznogeograficznego Kondrackiego (2010) Gmina Frampol jest położona w obrębie dwóch makroregionów i dwóch mezoregionów:

makroregion Roztocze – mezoregion Roztocze Zachodnie, makroregion Kotlina Sandomierska – mezoregion Równina Biłgorajska.

2 http://www.frampol.pl/index.php?pid=1240, czerwiec 2015

G

http://www.frampol.pl/index.php?pid=1240�


15

Roztocze Zachodnie rozcięte jest przełomową doliną Gorajca na dwie części – na zachód od doliny znajduje się Roztocze Gorajskie, na wschód – Szczebrzeszyńskie. Północna część Gminy Frampol położona jest na Roztoczu Gorajskim. Lessowe wzniesienia Roztocza porozcinane są wąwozami, co daje niezwykle malowniczy krajobraz.

Równina Biłgorajska jest płaskowyżem opadającym ku zachodowi. Większość obszaru mezoregionu pokryta jest lasami Puszczy Solskiej.

Ryc. 3. Położenie Gminy Frampol na tle podziału fizycznogeograficznego

Źródło: opracowanie własne na podstawie Kondracki 2010


16

2.2. Środowisko przyrodnicze i kulturowe

mina Frampol położona jest w obrębie dwóch jednostek geologicznych: północno-wschodnia część znajduje się w obrębie Synklinorium Brzeżnego,

południowo-zachodnia należy do Zapadliska Przedkarpackiego. Granicą pomiędzy jednostkami jest strefa tektoniczna złożona z serii uskoków opadających w kierunku Zapadliska Przedkarpackiego.

Synklinorium Brzeżne wypełniają silnie spękane osady kredowe (wapienie, kreda pisząca, opoki, margle i fosforyty). Miąższość utworów kredowych dochodzi do 500 m. Na nich leżą osady trzeciorzędowe (mioceńskie) – wapienie organodetrytyczne, żwiry, piaskowce i gipsy. Fragmenty trzeciorzędu odsłaniają się na powierzchni w okolicach Radzięcina, Starej Wsi i Woli Kąteckiej. Ich miąższość waha się od 10 do 40 m. W czwartorzędzie strefę krawędziową Roztocza objęło zlodowacenie południowopolskie. Miąższość osadów czwartorzędowych dochodzi do 15 m. W północno-wschodniej części gminy podczas zlodowacenia północnopolskiego zakumulowały się lessy, które przykrywają trzeciorzędowe wapienie.

Równina Biłgorajska nie została objęta morzem kredowym, w związku z czym na osadach jurajskich zalegają bezpośrednio osady trzeciorzędowe. W pliocenie, w obrębie Zapadliska Przedkarpackiego, miała miejsce intensywna działalność rzeczna. Rzeki wydrążyły na przedpolu Roztocza rynnę, w której osadziły się osady czwartorzędowe – piaski i żwiry sandrowe, gliny zwałowe, piaski i żwiry lodowcowe, piaski eoliczne lokalnie w wydmach, a w dolinach rzecznych piaski, żwiry, mady rzeczne, torfy i namuły.

W Gminie Frampol występują surowce mineralne związane z osadami trzeciorzędowymi i czwartorzędowymi. Z trzeciorzędem związane są utwory węglanowe, wykorzystywane jako kamienie drogowe i budowlane. Utwory czwartorzędowe to piaski kwarcowe, wykorzystywane do produkcji cegły wapienno-piaskowej oraz torfy. Na granicy Gminy Frampol i Biłgoraj znajduje się złoże piasków kwarcowych do produkcji cegły wapienno-piaskowej „Dyle” o powierzchni 1,81 ha, mające znaczenie regionalne3

W gminie znajdują się również złoża:

.

kruszywa naturalnego: Kąty III, Kąty IV, Kolonia Kąty, Frampol I - Pola A i B, Sokołówka I,

kamieni drogowych i budowlanych: Radzięcin II, surowców ilastych ceramiki budowlanej – Frampol I i II.

W dolinach rzecznych i bezodpływowych zagłębieniach występują torfy, które ze względu na istotne znaczenie środowiskowe nie są eksploatowane.

3 http://baza.pgi.gov.pl/igs/zloze.asp?ID=2778&mode=kontury, czerwiec 2015

G B

ud

owa

geol

ogic

zna

i su

row

ce m

iner

aln

e

http://baza.pgi.gov.pl/igs/zloze.asp?ID=2778&mode=kontury�


17

geomorfologii Gminy Frampol bardzo charakterystyczny jest podział na wyżynną, pagórkowatą północ i nizinne południe, rozdzielone krawędzią

o charakterze tektonicznym. Jest to jedyny w Polsce tak wyraźnie zaznaczony w rzeźbie terenu fragment granicy geologicznej pomiędzy fałdową Europą Zachodnią i płytową Wschodnią.

Rzeźba Roztocza Zachodniego wykazuje typowo lessowy charakter. Gruba pokrywa lessowa jest gęsto rozcięta przez suche doliny erozyjno-denudacyjne i wąwozy, których głębokość sięga 15 m, a szerokość waha się od 1 do 20 m.

Ryc. 4. Ukształtowanie powierzchni Gminy Frampol i okolic

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z serwera WMS: http://mapy.geoportal.gov.pl/wss/service/img/guest/HIPSO/MapServer/WMSServer?

Równina Biłgorajska to rozległe obniżenie, będące fragmentem Kotliny Sandomierskiej. Jej powierzchnia łagodnie opada ku dolinie Tanwi. Charakterystycznym elementem równiny są wydmy oraz bagna i torfowiska. Wały wydmowe i pola piasków eolicznych osiągają rozmiary kilkuset metrów i wysokość względną 15-20 m. Urozmaicenie rzeźby stanowią również doliny rzeczne rzek spływających z Roztocza w kierunku południowo-zachodnim. U podnóża krawędzi Roztocza rozciągają się lasy należące do kompleksu Puszczy Solskiej.

Wysokość terenu w Gminie Frampol waha się od 210 m n.p.m. w dolinie Białej Łady do 330 m n.p.m. w rejonie Teodorówki.

W R

zeźb

a te

ren

u


18

ody podziemne na terenie Gminy Frampol występują w utworach kredowych, trzeciorzędowych i czwartorzędowych.

Obszar gminy jest położony w obrębie dwóch Jednolitych Części Wód Podziemnych, na które Państwowy Instytut Geologiczny podzielił obszar Polski:

JCWP nr 107 – północna część gminy, wody podziemne występują w obrębie kredy górnej i dolnej, jury i paleozoiku, jednostka charakteryzuje się nadwyżką zasobów wód podziemnych, wody są dobrej jakości i wymagają prostego uzdatniania, obszar ten należy do górnokredowego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 406 Niecka Lubelska (Lublin),

JCWP nr 127 – południowa część gminy, wody słodkie występują na głębokości do 80 m, występują tu wody w piaskach i żwirach czwartorzędowych oraz wody szczelinowe w kredowych utworach węglanowych, wody posiadają dobrą jakość, obszar leży w obrębie GZWP nr 428 Dolina Kopalna Biłgoraj Lubaczów.

Sieć hydrologiczna Gminy Frampol jest słabo rozwinięta. Gmina prawie w całości należy do zlewni Wisły. Większość obszaru odwadniana jest przez Białą Ładę (dopływ Tanwi) i Bukową (dopływ Sanu), jedynie fragment gminy na północnym-wschodzie odwadnia Gorajec (dopływ Poru, który z kolei jest dopływem Wieprza).

Ryc. 5. Sieć hydrograficzna Gminy Frampol i okolic


Źródła Białej Łady znajdują się w Chrzanowie, w powiecie janowskim. W okolicy miejscowości Sól, Biała Łada przyjmuje swój największy dopływ – Czarną Ładę i w dalszym biegu przybiera nazwę Łada. Biała Łada płynie w centralnej i zachodniej

W Si

eć h

ydro

graf

iczn

a


19

części Gminy Frampol. Jej długość to 56,5 km, z czego ok. 19 km znajduje się w Gminie Frampol.

Bukowa jest prawobrzeżnym dopływem Sanu o długości 52 km. Rzeka rozpoczyna swój bieg w Gminie Frampol, w okolicy wsi Korytków Mały. Obecnie rzeka ma wąskie głębokie koryto z niewielką ilością wody. Na rzece organizowane są spływy kajakowe.

W północno-zachodniej części gminy znajduje się zbiornik retencyjny o powierzchni 4,5 ha, zasilany wodami Białej Łady. Zbiornik jest również wykorzystywany do celów rekreacyjnych.

W gminie na obszarze Równiny Biłgorajskiej występują wody stojące w postaci mokradeł i bagien, które tworzą się ze względu na płytko występujące wody gruntowe.

limat w Gminie Frampol kształtowany jest przez masy powietrza morskiego z zachodu i kontynentalnego ze wschodu, przy czym przeważają wpływy

kontynentalne.

Średnia roczna temperatura z wielolecia 1971-2000 wyniosła we Frampolu 7-8 °C, a więc podobnie jak w całym województwie lubelskim i wschodniej Polsce. Obszary Roztoczańskie gminy wyróżniają się niższymi temperaturami w porównaniu do obszarów otaczających.

Średnie roczne sumy opadów również różnią się w zależności od wysokości nad poziomem morza. Na Równinie Biłgorajskiej występują niższe sumy opadów – 550-600 mm, zaś na Roztoczu 600-650 mm.

Okres wegetacyjny w Gminie Frampol wynosi 203-210 dni. Niekorzystną cechą jest występowanie w tym okresie przymrozków.

W gminie występują wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. Urozmaicona rzeźba terenu wpływa na zróżnicowanie mikroklimatów: stoki o południowej ekspozycji charakteryzują się lepszym nasłonecznieniem, w dolinach rzek i obniżeniach terenu występują inwersje termiczne, w dolinach zalegają również zanieczyszczenia powietrza ze względu na słabą wentylację, a na terenach zawietrznych dłużej zalega pokrywa śnieżna.

okrywa glebowa Gminy Frampol jest bezpośrednio powiązana z budową geologiczną i utworami skalnymi, które tu występują. Północno-wschodnia

część gminy zajęta jest przez gleby brunatne i płowe wytworzone z lessów. Gleby te należą do kompleksu pszennego dobrego i klasy bonitacyjnej IVa i IVb w części centralnej i wschodniej, na zachodzie gminy pojawiają się gleby klasy IIIa i IIIb.

Południowa część gminy pokryta jest glebami wytworzonymi z piasków luźnych różnej genezy. Gleby te należą do kompleksu trwałych użytków zielonych klasy bonitacyjnej I i II.

K

P

Kli

mat

G

leb

y


20

W dolinach rzecznych występują mady rzeczne.

Gleby w Gminie Frampol, w szczególności w północnej – roztoczańskiej części, są bardzo silnie degradowane przez erozję wodną, ze względu na podatną na erozję pokrywę lessową i znaczne deniwelacje terenu.

mina Frampol jest jednostką o niezwykłych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Na jej terenie, w północnej części znajduje się fragment

Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego. Południowa część gminy została objęta ochroną w postaci obszarów Natura 2000. Ponadto w pobliżu granic gminy znajduje się Park Krajobrazowy Lasy Janowskie i Roztoczański Obszar Chronionego Krajobrazu.

Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy utworzony został w 1991 roku na obszarze 20 209 ha. Park zajmuje 26% powierzchni Gminy Frampol. Obejmuje wschodnią część Roztocza Zachodniego. Park charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu – wzniesienia i pagórki porozcinane głębokimi wąwozami. Ponadto na tym terenie występuje unikatowy w skali europejskiej rolniczy krajobraz roztoczański z wąskimi i długimi polami, z różnorodnymi uprawami, położonymi na wzgórzach i zboczach. Deniwelacje terenu na obszarze parku przekraczają 50 m.

W południowej i zachodniej części gminy wyznaczone zostały obszary Natura 2000. Znajduje się tu część Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków „Lasy Janowskie” i „Puszcza Solska” oraz Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk „Uroczyska Lasów Janowskich” i „Uroczyska Puszczy Solskiej”.

Na terenie Gminy Frampol znajdują się 4 pomniki przyrody: grusza polna, 2 lipy szerokolistne i 2 dęby szypułkowe i 1 inne skupisko4

Gmina Frampol cechuje się ponadprzeciętną lesistością – 32,7% (powiat biłgorajski – 38,6%, województwo lubelskie – 23,1%). Lasy w gminie należą do kompleksu Puszcza Solska. Kompleks jest złożony głównie z borów sosnowych, w części sztucznie nasadzonych. W okresie Średniowiecza puszcza stanowiła jeden kompleks leśny z Puszczą Sandomierską. W Puszczy Solskiej występują rozległe torfowiska porośnięte przez żurawinę, głóg, leszczynę, jałowiec, bez i czarną jagodę.

.

4 http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/, czerwiec 2015

G

Och

ron

a p

rzyr

ody

http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/�


21

Ryc. 6. System przyrodniczy Gminy Frampol i okolic


Na obszarze Gminy Frampol planowane jest utworzenie kolejnych form ochrony przyrody:

Gorajski (Zachodnioroztoczański) Park Krajobrazowy, Zachodnioroztoczański Obszar Chronionego Krajobrazu, Biłgorajski Obszar Chronionego Krajobrazu, Międzynarodowy Rezerwat Biosfery „Roztocze i Puszcza Solska”.

W zakresie ochrony środowiska przyrodniczego bardzo ważna jest szczególna dbałość o estetykę krajobrazu Gminy Frampol i harmonię użytkowania gospodarczego oraz zakaz lokalizowania inwestycji, mogących w znaczący sposób wpłynąć na środowisko.

Kształtowanie środowiska w Gminie Frampol powinno odbywać się poprzez:

rekultywację nieużytków, terenów poeksploatacyjnych i innych terenów zdegradowanych,

zalesienie gruntów najniższych klas bonitacyjnych i zagrożonych erozją wodną,

kształtowanie zalesień i zadrzewień, chroniących glebę przed erozją oraz stanowiących zaplecze rekreacyjne dla mieszkańców Frampola,

harmonizowanie zabudowy zgodnie ze skalą i charakterem krajobrazu.


22

a przestrzeni dwóch wieków obszar dzisiejszej Gminy Frampol podlegał wielu zawirowaniom. Poniżej przedstawiono najważniejsze wydarzenia poczynając

od założenia Frampola:

Osada Frampol została założona w 1705 roku przez właściciela tych dóbr Franciszka Butlera,

W 1738 roku król August III wydał przywilej ustanawiający we Frampolu 5 jarmarków i targ co niedzielę,

W II połowie XVIII wieku powołano we Frampolu 4 cechy rzemieślnicze: tkacki, szewski, rzeźniczy i garncarski,

W 1835 roku właścicielem Frampola został Leon Niemirowski, W 1870 roku Frampol stracił prawa miejskie i powstała gmina wiejska

Frampol w powiecie zamojskim w guberni lubelskiej, W 1919 roku gmina weszła w skład województwa lubelskiego, W 1930 roku do Gminy Frampol przyłączono zniesioną gminę Goraj. Gmina została zniesiona w 1954 roku i przywrócona w 1973 roku, W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie zamojskim, W 1993 Frampol odzyskał prawa miejskie, przez co gminę przekształcono

na gminę miejsko-wiejską, Od 1999 roku gmina należy ponownie do powiatu biłgorajskiego

w województwie lubelskim.

kład przestrzenny Frampola został opracowany na podstawie renesansowych wzorów idealnego miasta. Autor planu nie jest znany. Miasto posiada unikalny

na skalę światową rozkład ulic wpisany do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków Województwa Lubelskiego.

Podstawą założenia jest kwadrat o długości boków 500 m, zorientowany według stron Świata. W jego centralnej części znajduje się kwadratowy rynek o długości pierzei 225 m. Duży zewnętrzny kwadrat został podzielony na dwa pasma bloków i obwiedziony czterema ulicami stodolnymi, które stanowiły jednocześnie dojazd do pól o długości ok. 500 m. Po osiach i przekątnych układu zostały wytyczone poboczne place kwadratowe o boku 68 m, a także poprowadzono 8 ulic osiowych. Ulice osiowe miały charakter tranzytowy i stanowiły wloty gościńców do Janowa, Biłgoraja i Szczebrzeszyna. Główna oś północ-południe prowadziła do kościoła zlokalizowanego poza miastem. Wszystkie domy przy rynku miały kolejne numery, a numer pierwszy nosił dom dziedzica Frampola. Stał na środku rynku i był jednocześnie domem zajezdnym i handlowym, nazywano go ratuszem. Ulice Frampola posiadały inne nazwy niż obecnie. Ulice przekątne nie miały nazw, nazywano je ogólnie „ulicami Tylnymi”, która to nazwa funkcjonuje również w dzisiejszych czasach. Działki przyrynkowe służyły rzemieślnikom i kupcom, a działki zewnętrzne dostosowane były do gospodarstwa małorolnego, na nich oprócz domu znajdowały się budynki gospodarcze. Domy były parterowe, ustawione szczytem do ulicy. Na zewnątrz rozplanowanego układu miasta istniały ulice stodolne, jej przykładem może być ulica Targowa. W połowie XIX wieku idealny układ miasta został nieco przebudowany, ponieważ postanowiono powiększyć tereny pod zabudowę kosztem powierzchni rynku. Postawiono nowe

N

U

Zary

s h

isto

rii g

min

y U

kła

d p

rzes

trze

nn

y m

iast

a Fr

amp

ol i

sieć

osa

dn

icza

gm

iny


23

pasmo bloków równolegle do istniejącej zabudowy rynku, co zmniejszyło jego powierzchnię do stanu obecnego tj. 140x140 m.

Na początku XX wieku miasto było osadą rolniczą i skupiskiem małego handlu. W 1939 roku w wyniku nalotu bombowego miasto zostało w 90% zniszczone. Zostało odbudowane już jako murowane. Na obrzeżach układu pozostały ciągi stodół, które tworzą charakterystyczny krajobraz ulic stodolnych.

Obecnie miasto posiada 20 ulic, nie istnieje ratusz i karczma. W mieście znajdują się w większości budynki jednorodzinne, istnieją tu jedynie dwa 3-piętrowe bloki wielorodzinne.

Na sieć osadniczą gminy oprócz zwartego układu Miasta Frampol składa się 15 miejscowości wiejskich o statusie sołectwa. Układ osadniczy koncentruje się wzdłuż doliny Białej Łady, a także w północno-wschodniej części gminy. Południowa część gminy nie jest zasiedlona ze względu na zalesienie przez kompleks lasów Puszczy Solskiej.

ziedzictwo kulturowe Gminy Frampol stanowią w większości obiekty sakralne – kościoły i cmentarze, w tym cmentarz żydowski.

Tabela 3. Najważniejsze zabytki Gminy Frampol

Obiekt zabytkowy Miejscowość Numer

w rejestrze Zdjęcie

Układ urbanistyczny osady Frampol wraz z zabudową mieszkalną i gospodarczą, ze szczególnym uwzględnieniem zabudowy ulic „stodolnych” (Polna, Orzechowa, Kościelna, Ogrodowa)

Frampol A/75

Kościół parafialny rzymskokatolicki pw. Matki Boskiej Szkaplerznej i św. Jana Nepomucena, wraz z wyposażeniem wnętrza, dzwonnica, cmentarz kościelny z drzewostanem

Frampol A/1444

D

Dzi

edzi

ctw

o k

ult

uro

we


24

Budynek dawnej plebanii wraz z gruntem pod budynkiem

Frampol A/1351

Cmentarz grzebalny (żydowski), zamknięty, wraz z nagrobkami i drzewostanem

Frampol A/1592

Kościół parafialny rzymskokatolicki pw. Św. Kazimierza Królewicza, wraz z wyposażeniem w zabytki ruchome, drzewostan w granicach cmentarza kościelnego

Radzięcin A/170

Dzwonnica przy kościele parafialnym pw. Św. Kazimierza Królewicza

Radzięcin A/170

Cmentarz grzebalny wraz z drzewostanem i nagrobkami

Radzięcin A/1436

Cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Smoryń A/1531

Źródło: opracowanie własne na podstawie Wojewódzkiego Rejestru Zabytków Województwa Lubelskiego (stan na dzień 31.12.2014 r.)


25

W Gminie Frampol zewidencjonowano 32 stanowiska archeologiczne: 4 w Pulczynowie, 3 w Karolówce, 7 w Rzeczycach, 1 w Woli Radzięckiej, 1 w Woli Kąteckiej, 7 w Smoryniu i 9 w Korytkowie Małym. Są to osady lub ślady osadnictwa kultury amfor kulistych, pucharów lejkowatych, trzcinieckiej i łużyckiej z neolitu i epoki brązu.

Wartości kulturowe powinny być objęte ochroną aby służyły obecnym i przyszłym pokoleniom. W zakresie ochrony obiektów zabytkowych w Gminie Frampol należy podjąć m.in. następujące działania:

utrzymać zabytkowy układ urbanistyczny Miasta Frampol, wyprowadzić ruch tranzytowy poza historyczny układ miasta, przywrócić wartości historyczne obiektom zdegradowanym, utrzymać kapliczki i krzyże przydrożne, na obszarach wiejskich kontynuować tradycyjne formy osadnictwa (wsie

łańcuchowe, rzędowe i wielodrożne), udostępniać obiekty zabytkowe dla turystów.

Gmina Frampol może się poszczycić bogactwem twórców ludowych i wytwarzanych przez nich wytworów. W gminie mieszkają twórcy haftu krzyżykowego, malarze, poeci i pisarze. Do dziedzictwa kulturowego zaliczają się również elementy niematerialne takie jak legendy i podania ludowe, które sprawiają, że dany obszar jest bardziej interesujący. Z Miastem Frampol związana jest legenda o Żydówce Esterce, która zakochała się w goju i chciała za niego wyjść. Kiedy jej ojciec na to się nie zgodził dziewczyna popełniła samobójstwo na wzgórzach w okolicach Frampola. Od tamtej pory jej dusza błąka się po bezdrożach.

mina Frampol posiada Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego w skali 1:10 000, opracowane w 1999 roku i uchwalone

uchwałą nr VIII/22/99 Rady Miasta i Gminy Frampol z dnia 27 kwietnia 1999 r., które zostało poddane trzem zmianom, zatwierdzonym uchwałami:

Nr X/46/07 Rady Miejskiej we Frampolu z dnia 21 września 2007 r. Nr XXXIV/195/10 Rady Miejskiej we Frampolu z dnia 29 stycznia 2010 r. Nr XXXVII/233/14 Rady Miejskiej we Frampolu z dnia 14 lutego 2014 r.

W Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasto Frampol określane jest jako lokalny ośrodek równoważenia rozwoju z elementami usług ponadlokalnych.

Dla miasta Studium przewiduje rozwój funkcji miejskich takich jak: funkcja administracyjna, lokalne usługi publiczne i komercyjne, ponadlokalne usługi z zakresu oświaty, ochrona zdrowia, obsługa turystyki, mieszkalnictwo, obsługa produkcji rolniczej, przemysł i nieuciążliwe rzemiosło wytwórcze. Dla gminy dokument przewiduje następujące funkcje: rolnictwo i jego obsługa, przetwórstwo i zbyt płodów rolnych, wytwórczość rzemieślnicza, mieszkalnictwo, wypoczynek i turystyka, usługi, produkcja leśna, obsługa ruchu drogowego o znaczeniu regionalnym.

G

Zago

spod

arow

anie

prz

estr

zen

ne


26

W dokumencie Studium Gmina Frampol została podzielona na strefy funkcjonalno-przestrzenne:

Strefa A – „miejska”, obejmująca teren istniejącego i projektowanego zagospodarowania w obrębie Miasta Frampol, dzieli się na 3 podstrefy:

− I teren zabytkowy – historyczne miasto Frampol, − II teren rozwojowy – istniejąca i projektowana zabudowa poza strefą

historyczną, − III teren rekreacyjny – istniejące i projektowane usługi turystyczne

związane ze zbiornikiem wodnym, Strefa B – „osadniczo-rolnicza Roztocza Zachodniego”, obejmująca

roztoczańskie tereny północno-wschodniej części gminy, dzieli się na 3 podstrefy:

− I teren parkowy – obejmujący sołectwa położone w obrębie Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego,

− II teren turystyczny osadniczo-rolniczy – obejmujący wierzchowiny Roztocza Zachodniego,

− III teren aktywizacji gospodarczej – obejmujący teren osadnictwa w dolinie rzeki Biała Łada,

Strefa C – „osadnicza Równiny Biłgorajskiej”, obejmująca południową i zachodnią część gminy i lasy Puszczy Solskiej, również jest podzielona na 2 podstrefy:

− I teren osadniczo-rolniczy – obejmujący osadnictwo w dolinie rzeki Białej Łady,

− II teren leśny Puszczy Solskiej – obejmujący teren leśny Puszczy Solskiej z enklawami zabudowy śródleśnej.

Według danych BDL GUS z 2013 r., w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wskazano powierzchnię 10 761 ha. Wskazano również, że 2 ha powierzchni gruntów rolnych powinny być przeznaczone na cele nierolnicze i 2 ha powierzchni gruntów leśnych powinny być przeznaczone na cele nieleśne.

Obowiązujące Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego w gminie Frampol zostały sporządzone według Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 roku. Gmina Frampol jest pokryta przez MPZP w 48,7%, co stanowi niewielki odsetek. Obecnie w gminie obowiązuje 10 miejscowych planów: 3 obejmujące Miasto Frampol, 3 – miejscowość Karolówka, 3 – Sokołówka i 1 z terenu Korytkowa Małego5

Na obszarach, których nie obejmują Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego w 2013 roku nie zostały wydane żadne decyzje o lokalizacji celu publicznego, wydano natomiast 10 decyzji o warunkach zabudowy, z których wszystkie dotyczyły zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.

.

5 http://planyzagospodarowania.pl/miejscowosci/lubelskie/bilgorajski/frampol, lipiec 2015

http://planyzagospodarowania.pl/miejscowosci/lubelskie/bilgorajski/frampol�


27

W Gminie Frampol znajdują się obszary zdegradowane, zarówno pod względem przestrzennym, jak i ze względu na zidentyfikowane negatywne zjawiska zachodzące w sferze społecznej, scharakteryzowane w podrozdziale 2.3. Społeczeństwo (Identyfikacja problemów społecznych) m.in. bezrobocie, ubożenie społeczeństwa, alkoholizm, niewystarczająca integracja społeczna, brak motywacji do rozwijania zainteresowań i doskonalenia umiejętności, emigracja zarobkowa, utrudniony dostęp do dóbr kultury, infrastruktury sportowej oraz niewydolność opiekuńczo-wychowawcza rodzin.

Jednym ze sposobów zniwelowania wymienionych problemów są planowane w gminie działania rewitalizacyjne dotyczące przestrzeni publicznych oraz jednego z budynków komunalnych.

W Mieście Frampol największe potrzeby w zakresie rewitalizacji zidentyfikowano w obrębie zabytkowego układu urbanistycznego, a dokładniej w obrębie rynku i ulic stodolnych. W ramach działań rewitalizacyjnych w tym obszarze planowane jest uporządkowanie zabudowy przyrynkowej, przywrócenie integralnej płyty placu rynkowego oraz powstanie Ratusza. Konieczne jest również dostosowanie położenia przystanku komunikacji publicznej. Powyższe działania będą kontynuacją zrealizowanego w 2009 roku przez Gminę Frampol projektu współfinansowanego z PROW 2007-2013, który obejmował I etap zagospodarowania rynku poprzez budowę fontanny, nasadzenie klonów i wykonanie nawierzchni placu i chodników. Działań rewitalizacyjnych wymaga również budynek komunalny będący własnością Gminy Frampol, znajdujący się w miejscowości Teodorówka, w którym obecnie funkcjonuje świetlica wiejska, biblioteka i pomieszczenia socjalne, jest to również siedziba OSP. Budynek po działaniach rewitalizacyjnych będzie służył społeczności lokalnej w Teodorówce oraz mieszkańcom sąsiednich miejscowości jako miejsce spotkań i integracji młodzieży i seniorów w ramach różnego rodzaju działań aktywizacyjnych (zajęcia plastyczne, muzyczne itp.). Ponadto odnowiony budynek będzie pełnił funkcję budynku socjalnego dla rodzin z terenu gminy w trudnej sytuacji życiowej.

Kompleksowa rewitalizacja przestrzeni publicznej w Gminie Frampol przyczyni się do przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych na zdegradowanych obszarach, na których obserwuje się pogorszenie stanu infrastruktury, jak również zidentyfikowane problemy w sferze społecznej. Rewitalizacja będzie stanowić impuls do kolejnych inwestycji, przyczyni się do aktywizacji życia gospodarczego, polepszenia standardu życia mieszkańców oraz odbudowy więzi społecznych. W celu szczegółowego zaplanowania działań rewitalizacyjnych konieczne jest opracowanie programu rewitalizacji.


28

2.3. Społeczeństwo

udność Frampola w 2013 r. wynosiła 6 328 osób, co stanowiło 6,1% ludności powiatu biłgorajskiego i 0,3% społeczeństwa w województwie lubelskim. Liczba

mężczyzn zamieszkujących Gminę Frampol wynosiła 3 158 (49,9%), a kobiet 3 170 (50,1%). Na przestrzeni ostatnich trzech lat zanotowano systematyczny spadek liczby mieszkańców gminy. W 2013 r. Gminę Frampol zamieszkiwało o 92 osoby mniej niż w roku 2010.

Ludność Miasta Frampol stanowi 23,4% społeczeństwa gminy, obszar wiejski zamieszkuje 4 846 osób, co stanowi 76,6% mieszkańców gminy.

W strukturze ludności przeważają kobiety, w 2013 roku na 100 mężczyzn przypadało 100,3 kobiet, w powiecie biłgorajskim ten wskaźnik wynosi 103. Wielkość tego wskaźnika w 2013 roku pozwoliło Gminie Frampol zająć 3 lokatę w powiecie i 46 w województwie wśród gmin.

Wykres 1. Ludność faktycznie zamieszkała w Gminie Frampol w latach 2008-2013

Źródło: Dane GUS BDL

Liczba ludności ma wpływ na wskaźnik gęstości zaludnienia, aktualnie w gminie wynosi on 59 osób na 1 km2 i od 3 lat utrzymuje się na stałym poziomie. Dla powiatu biłgorajskiego wskaźnik gęstości zaludnienia wynosi 61 osób na 1 km2, natomiast średnia dla województwa to 86 osób na 1 km2.

Przyrost naturalny w latach 2008-2013 nie osiągał dodatnich poziomów, a od 2011 r. widoczny jest jego spadek. W 2013 roku osiągnął najniższą wartość -28, najwyższa wartość w badanym okresie wystąpiła w 2011 roku (-8). Wpływ na przyrost naturalny ma utrzymujący się wysoki poziom zgonów, przewyższający, choć nieznacznie, wskaźnik urodzeń żywych. Poniżej przestawiono wskaźniki demograficzne tj. liczba urodzeń żywych, zgonów i przyrost naturalny na 1000 mieszkańców.

L D

emog

rafi

a


29

Wykres 2. Urodzenia żywe, zgony i przyrost naturalny na 1000 ludności


Saldo migracji ludności w latach 2008-2013 utrzymywało dość wysoki ujemny poziom. Najwyższą ujemną wartość zanotowano w 2013 roku (-33). Analiza wskaźnika salda migracji na 1000 mieszkańców w 2013 roku ulokowała Gminę Frampol na niskim 13 miejscu w powiecie (na 14 jednostek samorządu terytorialnego) z wynikiem -5,2 osoby. Liczba zameldowań w Gminie Frampol w 2013 roku wynosiła 45 osób, najwyższa wartość w badanym okresie wystąpiła w 2009 roku (53 osoby).

Wykres 3. Saldo migracji i liczba zameldowań na obszarze Gminy Frampol


Struktura wiekowa społeczeństwa w 2013 r. kształtowała się następująco: ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 17,4%, ludność w wieku produkcyjnym 60,3%, natomiast osoby w wieku poprodukcyjnym 22,3%. W porównaniu do średniej dla województwa lubelskiego struktura Gminy Frampol wypada niekorzystnie: udział ludności w wieku przedprodukcyjnym 18,3%, produkcyjnym 62,7%, w wieku poprodukcyjnym 18,9%.

Według opracowań ONZ, jeżeli w strukturze ludności odsetek osób w wieku poprodukcyjnym (powyżej 65 lat) stanowi ponad 10%, mówimy o przekroczeniu progu zaawansowanej starości społeczeństwa.


30

Ryc. 7. Fazy procesu starzenia się społeczeństwa

Źródło: http://www.utw.up.krakow.pl/pliki/lectorium/wyklad1.pdf, lipiec 2015

Wykres 4. Piramida wieku ludności w 2013 r. i udział ludności według ekonomicznych grup wieku


http://www.utw.up.krakow.pl/pliki/lectorium/wyklad1.pdf�


31

Wskaźnik obciążenia demograficznego (tj. ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym) w 2013 r. wynosił 66% i od pięciu lat ulegał wahaniom.

Prognoza demograficzna wykonana przez GUS dla powiatu biłgorajskiego pokazuje, iż w przeciągu najbliższych 37 lat ludność zamieszkująca Gminę Frampol będzie systematycznie spadać. W 2020 r. zmaleje o 3,2%, w 2035 r. 11,2% a w 2050 mieszkańców powiatu będzie mniej o 22,2% w porównaniu do roku 2013.

o najczęściej powtarzających się problemów społecznych zidentyfikowanych na obszarze Gminy Frampol należą bezrobocie i alkoholizm. Przyczyny ich

występowania są zróżnicowane: zła kondycja finansowa, niezaradność życiowa, przyzwolenie społeczne a także moda, szczególnie wśród osób młodych, na czerpanie złych wzorców. W dłuższym okresie czasu prowadzą one do rozbicia rodzin, zjawisk negatywnych a nawet do patologii społecznych. Według mieszkańców nadużywanie alkoholu jest widocznym i ciągle narastającym problemem i negatywnym zjawiskiem społecznym.

Kolejnym problemem jest niewystarczająca integracja społeczna oraz brak motywacji do rozwijania zainteresowań bądź doskonalenia posiadanych umiejętności. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być brak przekonania o skuteczności działania, niewystarczająca pomoc ze strony innych osób i instytucji. W następstwie tego wyłania się inny ważny problem, jakim jest niski poziom wykształcenia społeczeństwa. Zarówno nauczyciele jak i młodzież wskazują na brak systemu wyróżniania osób zdolniejszych i nagradzania za szczególne osiągnięcia. Dodatkowo możliwość znalezienia pracy bez posiadanego wykształcenia, wspomniany brak motywacji a także brak wsparcia ze strony organizacji nie stymuluje do chęci podnoszenia swoich kwalifikacji.

Poważnym problemem z punktu widzenia rodzin stała się emigracja zarobkowa. Powoduje ona rozluźnienie relacji rodzinnych i sfery obyczajowej. Skalę tego problemu przedstawia wynik ankietyzacji prowadzonej w roku szkolnym 2007/2008. W roku 2008 problemem eurosierotwa objętych było 735 dzieci. Zauważyć można, że problem ten dotyka sporą część rodzin i dzieci uczących się. Pomimo spadku liczby uczniów, zjawisko to charakteryzuje się tendencją wzrostową i dotyczy ok. 17% ogólnej liczby uczniów.

Problemem odczuwalnym dla większości grup społecznych w gminie staje się ubożenie społeczeństwa a nawet zjawisko biedy. Sytuacja ta spowodowana jest niskimi dochodami osiąganymi z pracy zarobkowej oraz dochodami z gospodarstwa rolnego. Najmocniej dotyka on ludzi starszych i bezrobotnych.

Kolejnym zjawiskiem negatywnym jest utrudniony dostęp do dóbr kultury, infrastruktury sportowej oraz klubów i świetlic. Ogranicza to w znacznym stopniu rozwój kulturalny i fizyczny oraz możliwości zorganizowania czasu wolnego.

Istotne na tym obszarze jest również zjawisko niewydolności opiekuńczo-wychowawczej rodzin, znieczulica społeczna i akceptacja zachowań patologicznych.

D

Iden

tyfi

kac

ja p

rob

lem

ów s

poł

eczn

ych


32

Dostrzeżono także problem niewystarczającej pomocy i wsparcia rodzin oraz brak poradnictwa psychologicznego, pedagogicznego i zawodowego.

Na problemy społeczne w Gminie Frampol szczególnie narażone są osoby starsze, samotne oraz osoby bezrobotne. Dużą grupę społeczną stanowią również rodziny ubogie, patologiczne, wielodzietne, z dzieckiem upośledzonym bądź niepełnosprawnym. Kolejną grupą są dzieci i młodzież.

W kwestii związanej z wyborem miejsc wymagających szczególnej interwencji, do których powinna trafiać pomoc społeczna, uznano, że wspierać należy szkoły, kluby sportowe, rodziny, organizacje, stowarzyszenia dzieci i młodzieży oraz osoby starsze.

Wśród zdefiniowanych problemów społecznych poszczególnych grup należy wymienić:

Młodzież: uboga oferta spędzania czasu wolnego, niewystarczające wsparcie do rozwijania zainteresowań, brak pomocy psychologicznej i pedagogicznej, ograniczony dostęp do bazy sportowej i kulturalnej, brak młodzieżowych wymian międzynarodowych.

Seniorzy: samotność, bezradność, zubożenie, niewystarczająca opieka medyczna, mała ilość imprez integracji ludzi starszych.

Problemy pozostałych grup: niski poziom integracji społecznej w poszczególnych miejscowościach, przemoc w rodzinie, brak liderów, bierność i zamknięcie się w środowiskach, niski poziom wykształcenia, brak wsparcia do rozwijania zainteresowań i doskonalenia umiejętności, brak wsparcia kryzysowego rodzin, brak doradztwa zawodowego i pomocy w przekwalifikowywaniu osób bezrobotnych, brak zorganizowanego czasu wolnego, marginalizacja osób starszych i chorych, ograniczony dostęp do dóbr kultury i infrastruktury sportowej, mała liczba stowarzyszeń.

ynek pracy jest traktowany jako miejsce konfrontacji podaży i popytu na pracę, czyli ofert pracy i chęci podjęcia pracy. To także ogół form i procesów

pracodawców i zatrudniania pracowników oraz szereg instytucji i uwarunkowań regulujących zatrudnienie, pracę i płace.

Znaczący wpływ na sytuację rynku pracy na terenie Gminy Frampol wywarła korzystna lokalizacja wzdłuż szlaków dróg krajowej i wojewódzkiej (DK74 i DW835). Dobra dostępność komunikacyjna sprzyja rozwojowi działalności gospodarczej i napływowi inwestycji, a w konsekwencji prowadzi do tworzenia nowych miejsc pracy. Struktura wykształcenia mieszkańców oraz rolniczy charakter gospodarki odgrywają również bardzo dużą rolę w kształtowaniu sytuacji na rynku pracy.

Na podstawie danych pozyskanych z Banku Danych Lokalnych i Powiatowego Urzędu Pracy w Biłgoraju należy stwierdzić, że na koniec grudnia 2013 roku liczba bezrobotnych w Gminie Frampol wynosiła 277 osób, w tym 55% to mężczyźni.

R

Ryn

ek p

racy


33

W latach 2010-2013 odnotowano wzrost liczby bezrobotnych. W porównaniu do roku 2010 liczba osób niepracujących wzrosła o 27%. Aktualnie bezrobotni z terenu Gminy Frampol stanowią 6,2% bezrobotnych w powiecie biłgorajskim. Niepokojące jest zjawisko dużego bezrobocia w grupie osób do 27 roku życia, które ukończyły szkołę wyższą (drugi wynik w powiecie). Na koniec grudnia 2013 roku w Gminie Frampol było 25 osób długotrwale bezrobotnych (powyżej 24 miesięcy).

Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym w Gminie Frampol wynosi 7,3% i od 2010 roku stale wzrasta.

Wykres 5. Liczba osób bezrobotnych oraz wskaźnik bezrobocia w Gminie Frampol w latach 2003-2013


Tabela 4. Charakterystyka bezrobotnych na terenie powiatu biłgorajskiego

Źródło: PUP Biłgoraj


34

Według danych GUS w 2012 r. w Gminie Frampol pracowało 372 osoby, jednak nie są to dane całościowe gdyż statystyka nie obejmuje osób pracujących w jednostkach budżetowych działających w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego, osób pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie, duchownych, pracujących w organizacjach, fundacjach i związkach oraz bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób.

Wykres 6. Liczba osób pracujących w latach 2008-2013


W badanym okresie najwyższą liczbę pracujących zanotowano w 2010 roku (400 osób). W 2013 r. wśród osób pracujących 62% stanowiły kobiety.

Najwięksi pracodawcy na terenie Gminy Frampol działają głównie w branży usługowo-handlowej. Jednym z większych pracodawców w sektorze publicznym jest Urząd Miejski we Frampolu wraz z podległymi jednostkami. Znaczącym się w gminie pracodawcą jest również Młyn w Smoryniu – jeden z najnowocześniejszych młynów w Polsce.

Tabela 5. Najwięksi pracodawcy w Gminie Frampol Nazwa pracodawcy Branża

Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” we Frampolu Spożywcza/handel BPR INVEST Sp. z o. o. Handel PHU „Lotus” s. c. Handel MŁYN SMORYŃ Sp. j. Spożywcza Stacja Paliw we Frampolu Stacja paliw i bar Urząd Miejski we Frampolu wraz z podległymi mu jednostkami Usługi publiczne Bank Spółdzielczy Usługi komercyjne

Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji (czerwiec 2015)

a system edukacyjny składa się wiele stopni nauczania od przedszkoli poprzez szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, policealne i wyższe,

na kształceniu ustawicznym kończąc. Dostęp do szeroko pojętej edukacji wiąże się w bezpośredni sposób z podstawowymi problemami społeczno-gospodarczymi takimi jak: ubóstwo, bezrobocie oraz niedostosowanie kwalifikacji mieszkańców do potrzeb lokalnej gospodarki.

N

Edu

kac

ja i

spor

t


35

Gmina Frampol charakteryzuje się dobrą dostępnością do podstawowej infrastruktury edukacyjnej. W Mieście Frampol funkcjonuje jedno przedszkole (w ramach SZS we Frampolu), dodatkowo w Radzięcinie znajduje się publiczny punkt przedszkolny Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół w Radzięcinie „Puchatki”. W 2013 roku w Gminie Frampol ponad połowa dzieci w wieku 3-5 lat objęta była wychowaniem przedszkolnym. Zdecydowanie więcej dzieci uczęszcza do przedszkola w mieście Frampol (65), w obszarze wiejskim wychowaniem przedszkolnym objętych jest zaledwie 34 dzieci. Jest to związane ze stylem życia, jaki jest prowadzony przez mieszkańców miast i wsi. Na obszarze wiejskim znaczna liczba osób zajmuje się rolnictwem, a wielopokoleniowy model rodziny nie sprzyja oddawaniu dzieci do przedszkola, gdyż mają zapewnioną opiekę.

Wykres 7. Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w wieku 3-5 lat w Gminie Frampol w latach 2008-2013


W Gminie działa 5 szkół podstawowych, w tym 3 prowadzone przez jednostki samorządu gminnego, zlokalizowane we Frampolu (w ramach SZS we Frampolu), Teodorówce i Woli Radzięckiej, oraz 2 w zarządzie Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół w Radzięcinie i Korytkowie Małym. Do szkół podstawowych w 2013 roku uczęszczało 347 uczniów i w stosunku do roku 2008 liczba ta spadła o 21%. Na taki stan rzeczy mają wpływ niekorzystne tendencje demograficzne, przejawiające się niskim przyrostem naturalnym i odpływem ludności.

Miasto Frampol zapewnia również szkolnictwo gimnazjalne dzięki gimnazjum, które funkcjonuje w ramach Samorządowego Zespołu Szkolnego we Frampolu. Naukę w gimnazjum w 2013 roku pobierało 206 uczniów.

Gmina i Miasto Frampol nie jest jednak ośrodkiem, w którym może rozwinąć się szkolnictwo ponadgimnazjalne. Uczniów przyciągają licea i inne szkoły ponadgimnazjalne z miasta powiatowego Biłgoraj.

Pod względem obiektów sportowych Gmina Frampol prezentuje się bardzo korzystnie. Znajduje się tutaj otworzona w 2011 roku hala widowiskowo-sportowa z kompleksem boisk i kortami tenisowymi. Hala została wybudowana w ramach


36

projektu pn. ,,Budowa hali widowiskowo - sportowej przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum we Frampolu wraz z zespołem boisk" w ramach Osi Priorytetowej VIII, Infrastruktura społeczna, Działanie 8.2. Infrastruktura szkolna i sportowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007- 2013. Ponadto nad zalewem we Frampolu znajduje się pełnowymiarowe boisko do piłki nożnej, należące do Klubu Sportowego „Włókniarz”.

Fot. 1. Nowo otwarta hala widowiskowo-sportowa we Frampolu

Źródło: http://www.frampol.pl/?pid=1267, wrzesień 2015

Tabela 6. Obiekty sportowe w Gminie Frampol Obiekt sportowy Lokalizacja

Hala sportowa: 1) sala gimnastyczna o wymiarach boiska głównego 44x25 m, 2) boisko do piłki nożnej o wymiarach pola gry 90x45 m z dodatkową strefą bezpieczeństwa wynoszącą po 1,5 m wzdłuż dłuższego boku oraz po 2 m za bramkami o nawierzchni z trawy syntetycznej, 3) boisko wielofunkcyjne o wymiarach 45x27 m o nawierzchni poliuretanowej, przystosowane do rozgrywania meczów: siatkówki, piłki ręcznej oraz koszykówki, 4) korty tenisowe o wymiarach 36,6 x 36,6 m o nawierzchni syntetycznej, 5) plac zabaw dla dzieci.

Frampol, przy Samorządowym Zespole Szkolnym we Frampolu

Boisko Sportowe do piłki nożnej pełnowymiarowe

Klub Sportowy „Włókniarz” Frampol ul. Fabryka (nad zalewem we Frampolu)

Plac zabaw Frampol, skrzyżowanie ulic Nowej, Stolarskiej i Przemysłowej

Boisko Sportowe i plac zabaw przy Szkole Podstawowej w Teodorówce

Teodorówka

Plac zabaw Radzięcin, przy Szkole Podstawowej w Radzięcinie


http://www.frampol.pl/?pid=1267�


37

pieka zdrowotna na obszarze Gminy Frampol świadczona jest przez niepubliczną służbę zdrowia w ramach kontraktów z NFZ oraz przez

świadczeniodawców prywatnych, którzy nie podpisali umowy z NFZ.

Na terenie Gminy Frampol funkcjonują następujące placówki zdrowotne:

Frampol, ul. Kościelna 29:

NZOZ Nasze Zdrowie, NZOZ Urszula Bentkowska-Dyś, Stomatologia Gruszka&Gruszka, Stomatologia, Poradnia Kobieca ARION Szpitale, Porady Logopedyczne;

Teodorówka:

Przychodnia Zdrowia.

Jednym z czynników wyznaczających jakość życia mieszkańców jest dostępność i jakość oferowanych usług medycznych, którą możemy zmierzyć m.in. przy pomocy wskaźnika liczby porad lekarskich na 1000 mieszkańców. Od 2008 roku wskaźnik ten w Gminie Frampol wzrósł o 952 porady na 1000 ludności.

Wykres 8. Liczba porad lekarskich na 1000 mieszkańców w Gminie Frampol

Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS

Opiekę szpitalną mieszkańców Gminy Frampol zapewnia szpital powiatowy w Biłgoraju.

Na obszarze gminy funkcjonują 2 apteki i 1 punkt apteczny. Na 1 aptekę ogólnodostępną przypadają 3164 osoby.

We Frampolu działa Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, który pomaga osobom potrzebującym w formie zasiłku stałego i okresowego, zasiłku celowego i specjalnego zasiłku celowego, posiłków, usług opiekuńczych, a także pobytu w domu pomocy społecznej. Ponadto M-GOPS wydaje świadczenia rodzinne i prowadzi fundusz alimentacyjny.

O O

chro

na

zdro

wia

i p

omoc

sp

ołec

zna


38

2.4. Gospodarka

olnictwo jest podstawowym działem gospodarki, gdyż zaspokaja elementarne potrzeby ludności – wytwarza żywność oraz wiele innych produktów takich jak:

włókna, skóry, używki, naturalne paliwa, dostarczanych do różnych gałęzi przemysłu m.in. spożywczego, obuwniczego, chemicznego i włókienniczego. Dział ten daje źródło utrzymania znacznej części światowej społeczności. Rolnictwo jest jednym z głównych sektorów gospodarki również w Gminie Frampol, na co wskazuje m.in. struktura użytkowania gruntów i liczba gospodarstw.

Na rozwój rolnictwa wpływa wiele czynników, zarówno przyrodniczych takich jak: żyzność gleb, warunki klimatyczne, stosunki wodne, ukształtowanie powierzchni, jak i pozaprzyrodniczych, m.in.: sposób gospodarowania (nawożenie mineralne, mechanizacja rolnictwa) czy stosunki własnościowe.

Pod względem wskaźnika jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Gmina Frampol wypada dość korzystnie w porównaniu do pozostałych obszarów województwa lubelskiego. Zgodnie z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego gleby na terenie gminy należą do III i IV klasy bonitacyjnej, natomiast ze względu na rolniczą przydatność gleb w większości są to gleby pszenne dobre.

Tabela 7. Użytkowanie gruntów w Gminie Frampol

Źródło: Dane GUS BDL, 2010

W strukturze użytkowania terenu w Gminie Frampol dominującą pozycję pod względem powierzchni zajmują grunty orne (51,3% powierzchni). Duży odsetek stanowią również łąki (6,6%) i lasy (32,9%). Taka struktura wskazuje na dominujące znaczenie rolnictwa w gospodarce Gminy Frampol.

Duży wpływ na poziom rolnictwa ma struktura wielkościowa gospodarstw. Im większe gospodarstwa, tym większe możliwości produkcyjne rolnika, a zatem i dochody, jakie może uzyskać. Duża wielkość gospodarstw sprzyja również specjalizacji, a gospodarstwa wyspecjalizowane są na ogół bardziej wydajne. Według stanu na koniec 2010 roku w Gminie Frampol funkcjonowało 1461 gospodarstw rolnych. Gmina odznacza się dosyć niekorzystną strukturą agrarną pod względem wielkości gospodarstw. Przeważają gospodarstwa o powierzchni od 1 do 5 ha (56,5%). Gospodarstwa o powierzchni od 5 do 10 ha

R R

oln

ictw

o, le

śnic

two,

ryb

actw

o


39

stanowią 15,5% wszystkich gospodarstw obszaru. Gospodarstw rolnych powyżej 15 ha w gminie jest 32 (2,2%).

Wykres 9. Struktura gospodarstw rolnych

Źródło: Dane GUS BDL, 2010

Średnia wielkość gospodarstw rolnych na obszarze Gminy Frampol wynosi 4,99 ha i jest niższa niż średnia dla województwa lubelskiego (6,41 ha) i kraju (7,93 ha).

Na rodzaje upraw i hodowanych zwierząt bezpośredni wpływ mają uwarunkowania przyrodnicze takie jak: klimat, gleby, ukształtowanie terenu i stosunki wodne. Pod względem powierzchni w Gminie Frampol ponad 71% upraw stanowią zboża. Aż 12% powierzchni zajęte jest przez porzeczki czarne.

We Frampolu działa grupa producencka FRAM-POL Zrzeszenie Producentów Owoców i Warzyw. Grupa skupia 92 plantatorów i 200-300 drobniejszych dostawców z 8 okolicznych gmin: Chrzanów, Dzwola, Goraj, Radecznica Turobin, Żółkiewka i Frampol. Zrzeszenie prowadzi 15 skupów i dostarcza owoce przetwórniom z całego kraju. Producenci zrzeszeni w grupie uprawiają przede wszystkim czarne porzeczki, ale również inne owoce miękkie takie jak: aronia, truskawki i maliny.

Tabela 8. Rodzaje upraw w Gminie Frampol

Rodzaj uprawy Powierzchnia zasiewów [ha]

Pszenica ozima 1210 Mieszanki zbożowe jare 940 Porzeczki czarne 520 Ziemniaki 320 Pszenżyto ozime 200 Żyto 170 Jęczmień jary 140 Pszenica jara 110 Aronia 92


40

Owies 90 Jabłonie 85 Truskawki gruntowe łącznie z poziomkami 75 Gryka 60 Maliny łącznie z jeżyną bezkolcową 55 Pszenżyto jare 50 Rzepak i rzepik ozimy 50 Jęczmień ozimy 20 Tytoń 15 Orzechy włoskie 15 Proso 10 Groch 10 Buraki cukrowe 10 Wiśnie 10 Len włóknisty 6 Fasola 5 Śliwy 5 Bób 3 Winorośl 3 Grusze 2 Porzeczki kolorowe 2 Czereśnie 1 Borówka wysoka 1 Razem 4285

Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji (czerwiec 2015)

W Gminie Frampol funkcjonuje 747 gospodarstw zajmujących się chowem i hodowlą zwierząt, w tym 74% gospodarstw zajmuje się chowem i hodowlą drobiu, 59,5% hodowlą i chowem trzody chlewnej a 49% hodowlą i chowem bydła. 8% gospodarstw zajmuje się chowem i hodowlą koni.

Wykres 10. Liczba gospodarstw zajmujących się chowem i hodowlą zwierząt w 2010 roku


W Gminie Frampol znajduje się 7 dużych gospodarstw zajmujących się chowem lub hodowlą bydła i 3 zajmujące się chowem lub hodowlą trzody chlewnej powyżej 10 DJP6

.

6 DJP – duża jednostka przeliczeniowa inwentarza


41

Ryc. 8. Gospodarstwa hodowlane powyżej 10 DJP w Gminie Frampol

Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji (czerwiec 2015)\

ozwój przedsiębiorczości pozarolniczej jest niezwykle ważny, zarówno na obszarach wiejskich jak i miejskich. Prowadzi do tworzenia miejsc pracy poza

rolnictwem i do dywersyfikacji źródeł utrzymania ludności.

Gmina Frampol charakteryzuje się dość dobrze rozwiniętą przedsiębiorczością pozarolniczą. Na jej terenie w 2013 roku do rejestru REGON wpisane były 336 podmioty gospodarcze. Od 2008 roku ich liczba systematycznie rośnie, co jest niezwykle korzystne z punktu widzenia rozwoju gospodarczego. W ciągu 6 lat liczba podmiotów wzrosła o 30 firm. Do sektora prywatnego należało 96,4% podmiotów, zaś do publicznego – 3,6%.

R

Prz

edsi

ębio

rczo

ść p

ozar

oln

icza


42

Wykres 11. Struktura własności podmiotów gospodarczych w Gminie Frampol


Analizując sferę gospodarczą, oprócz bezwzględnej liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarczych, należy uwzględnić wskaźnik przedsiębiorczości, mierzący liczbę podmiotów gospodarczych wpisanych do rejestru REGON na 10 000 mieszkańców. Wskaźnik dla Gminy Frampol wynosi 531 podmiotów na 10 000 mieszkańców i jest dużo niższy niż wskaźnik dla województwa (787 podmiotów) i powiatu (720 podmiotów).

Wykres 12. Wskaźnik przedsiębiorczości (podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności)



43

Wykres 13. Podmioty według sekcji PKD 2007 w Gminie Frampol

Źródło: Dane GUS BD, 2013

Wśród przedsiębiorstw w Gminie Frampol wyróżnia się nowo wybudowana, otwarta 31.05.2015 r., chłodnia do przechowywania owoców i warzyw. Chłodnia powstała dzięki zaangażowaniu i staraniom Zrzeszenia Producentów Owoców i Warzyw „FRAM-POL”. Dzięki inwestycji 30 osób zyskało stałą pracę, natomiast w sezonie chłodnia będzie zatrudniać ok. 70 osób. Z ośmiu gmin swoje produkty będzie dostarczało tu około 400 osób. Chłodnia będzie dobrze służyła miejscowym rolnikom i przyczyni się do dalszego rozwoju i specjalizacji Gminy Frampol w zakresie produkcji owoców i warzyw. W gminie planowana jest również budowa zakładu kamieniarskiego.

Niezwykle istotną branżą w ramach sektora przedsiębiorczości pozarolniczej jest branża turystyczna. Frampol posiada liczne walory turystyczne ze względu na różnorodność powierzchni – pagórkowate Roztocze na północy i równinne zalesione tereny na południu.

Infrastruktura turystyczna w gminie nie jest dostatecznie rozwinięta, przez co walory turystyczne gminy nie są w pełni wykorzystywane. Znajduje się tutaj jeden obiekt noclegowy całoroczny – Zajazd „Złoty Łan” w mieście Frampol. Dodatkowo usługi noclegowe świadczą na obszarze gminy gospodarstwa agroturystyczne.

Tabela 9. Gospodarstwa agroturystyczne w Gminie Frampol

Nazwa Lokalizacja Atrakcje Gospodarstwo agroturystyczne „Oleńka” Frampol

Zalew we Frampolu, Janowsko-Lipskie lasy iglaste, wypożyczalnia rowerów, grill, kuligi

Agroturystyka „Leśna” Frampol Zalew we Frampolu, Lasy Janowskie, grill, plac do gier i zabaw

Agroturystyka „Pod Lipą” Chłopków Mini siłownia, zakątek muzyczny, pomnik przyrody – 400-letnia lipa, napój z kwiatów lipy, staw rybny, boisko

Gospodarstwo agroturystyczne „Siedlisko” Chłopków

Sala biesiadna, przydomowy ogród warzywny

Gospodarstwo agroturystyczne „Studziniec”

Pulczynów Grill, basen latem, boisko do siatkówki, tereny zielone, staw

Gospodarstwo enoturystyczne Komodzianka Winnica, wąwozy, gniazda jastrzębi, grill Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji (czerwiec 2015)


44

We Frampolu usługi gastronomiczne świadczą 4 restauracje:

Zajazd „Złoty Łan”, Restauracja „Smaki Kresowe”, Bar „Alibi”, Restauracja „Jutrzenka”.

Fot. 2. Zajazd Złoty Łan we Frampolu

Źródło: http://www.zlotylan.com/, wrzesień 2015

Restauracja „Jutrzenka” serwuje frampolski przysmak tzw. kaszaczki – ciasto drożdżowe faszerowane kaszą gryczaną, połączoną z serem i śmietaną.

Przez Gminę Frampol przebiegają 4 szlaki rowerowe:

Szlak dawnych rzemiosł ludowych – zielony, 31 km, z Biłgoraja do Frampola, na trasie możemy podziwiać takie rzemiosła jak: sitarstwo w Biłgoraju, wyrób łubów i gontów w Dąbrowicy, wyrób łyżek drewnianych w Bukowej, wyrób koryt do pojenia bydła w Korytkowie i tkactwo we Frampolu;

Szlak Jastrzębia Zdebrz – niebieski, 100 km, z Biłgoraja do Turobina, nazwa szlaku pochodzi od rodziny jastrzębi Accipitridae, natomiast Zdebrz jest regionalnym określeniem lessowego wąwozu, charakterystycznego dla Roztocza Zachodniego;

Szlak Czarna Perła – czarny, 124 km, z Janowa Lubelskiego do Szczebrzeszyna,

Szlak Wzgórze Polak – pogranicze regionów – czerwony, 47 km, z Biłgoraja do Frampola, szlak prowadzi krawędzią Roztocza i Równiny Biłgorajskiej na Wzgórze Polak – miejsce powstańczej bitwy.

http://www.zlotylan.com/�


45

Ryc. 9. Szlaki rowerowe w Gminie Frampol i okolicach


Jedną z wyjątkowych i niezwykle popularnych atrakcji turystycznych Frampola jest zalew położony w malowniczym otoczeniu. Kąpielisko powstało w ramach projektu „Stworzenie nowego produktu turystycznego Gminy Frampol poprzez urządzenie kąpieliska na zalewie we Frampolu wraz z infrastrukturą towarzyszącą". Kąpielisko na zalewie jest strzeżone, dla korzystających udostępnione są parkingi, ścieżka rowerowa, 200-metrowa plaża, pomosty pływające, kontenery z toaletami i natryskami. Sprzęt wodny jest bezpłatny, co wpływa na dużą liczbę korzystających. Całkowita wartość projektu to prawie 1,2 mln zł, w tym wartość dofinansowania wynosi ponad 721 tys. zł. Frampolski zalew jest również jednym z obiektów objętych Projektem „Pięć zalewów - morze atrakcji". Dzięki Projektowi w jedną całość zostały spięte trasy turystyczne, łączące pięć zalewów znajdujących się na terenie gmin biorących udział w przedsięwzięciu: Janów Lubelski, Dzwola, Frampol, Zwierzyniec, Szczebrzeszyn, Sułów i Radecznica.


46

Fot. 3. Zalew we Frampolu

Źródło: http://frampol.pl/?pid=1333, wrzesień 2015

Elementem wpływającym na zainteresowanie turystów danym obszarem są również organizowane ciekawe imprezy. W Gminie Frampol odbywają się 4 cykliczne imprezy: jedna w styczniu, pozostałe w miesiącach letnich.

Tabela 10. Imprezy cykliczne w Gminie Frampol Czas

organizacji Impreza Lokalizacja

Organizator Oddziaływanie

Styczeń Powiatowe kolędowe spotkanie chórów Ziemi Biłgorajskiej

Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury we Frampolu

Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury i kościół parafialny we Frampolu

ponadlokalne

Czerwiec

Prezentacje taneczne – przegląd formacji tanecznych z terenu gminy, oraz zaprzyjaźnionych grup z innych gmin powiatu biłgorajskiego



ponadlokalne

Lipiec Dni Frampola Stadion nad zalewem we Frampolu


ponadlokalne

Lipiec Turniej Miejscowości Gminy Frampol

Miejscowości Gminy Frampol, w 2015 r. – Korytków Mały

Urząd Miejski we Frampolu, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury

lokalne


stotnym warunkiem rozwoju przedsiębiorczości jest przygotowanie terenów inwestycyjnych dla potencjalnych inwestorów. Teren inwestycyjny powinien być

wyposażony w niezbędną infrastrukturę techniczną tj. wodociąg, kanalizacja, ewentualnie gaz, powinien charakteryzować się również dobrą dostępnością komunikacyjną. Pozytywną cechą każdego terenu inwestycyjnego jest system ulg dla inwestorów.

W Gminie Frampol znajduje się teren inwestycyjny o powierzchni 3 ha, pod który zostały zmienione gminne dokumenty planistyczne (Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego oraz Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego). Dzięki wprowadzonym zmianom na tym terenie możliwa była budowa chłodni do przechowywania owoców i warzyw oraz zakładu kamieniarskiego.

W gminie znajduje się dodatkowo teren pastwisk o powierzchni 30 ha, którego właścicielem jest Spółka dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej we Frampolu. Teren ten jest potencjalnym terenem inwestycyjnym w gminie, jednak wymaga on odpowiednich zmian dokumentów planistycznych.

I

Atr

akcy

jnoś

ć in

wes

tycy

jna

http://frampol.pl/?pid=1333�


47

2.5. Infrastruktura

układzie komunikacyjnym Gminy Frampol kluczową rolę pełnią dwie drogi, na węźle których położone jest miasto. Jest to droga krajowa nr 74

i wojewódzka nr 835.

W centralnej części gminy w układzie równoleżnikowym biegnie droga krajowa nr 74. Droga łączy zachód ze wschodem kraju, zaczyna się na węźle „Wieluń” na drodze S8, a kończy na przejściu granicznym z Ukrainą w Zosinie (Zosin-Uściług). Trasa biegnie następująco: Droga S8 (węzeł Wieluń) – Wieluń – Bełchatów – Piotrków Trybunalski – Sulejów – Żarnów – Ruda Maleniecka – Kielce – Łagów – Opatów – Ożarów – Annopol – Kraśnik – Janów Lubelski – Frampol – Gorajec – Szczebrzeszyn – Zamość – Hrubieszów – Zosin – granica państwa7

We wschodniej części gminy południkowo przebiega druga bardzo istotna droga w systemie transportowym gminy – droga wojewódzka nr 835. Jest to najdłuższa w Polsce droga wojewódzka licząca 220 km (w Gminie Frampol – ok. 9 km). Łączy Lublin z Grabownicą Starzeńską w województwie podkarpackim. Jest jednym z głównych szlaków drogowych województwa lubelskiego i podkarpackiego. Wzrastający ruch drogowy przyczynił się w ostatnich latach do degradacji jej nawierzchni. Droga jest sukcesywnie fragmentami naprawiana.

, jej całkowita długość wynosi ok. 514 km (w Gminie Frampol jest to ok. 11 km).

Układ komunikacyjny Gminy Frampol uzupełniają drogi powiatowe i gminne. Długość dróg powiatowych na terenie gminy to ok. 50 km.

Ryc. 10. Układ komunikacyjny Gminy Frampol i okolic


Frampol posiada stosunkowo dobrą dostępność komunikacyjną do stolicy województwa – Lublina (70 km), do którego można dojechać w linii prostej drogą wojewódzką nr 835 w ciągu ok. 1 godziny. Dobre połączenie komunikacyjne jest również pomiędzy Frampolem a ośrodkiem subregionalnym – Zamościem (48 km),

7https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/s/siec-drog-krajowych-w-polsce_6848/Wykaz%20po%20zarzadzeniu%20nr%2062%20z%2022%20grudnia%202014.pdf, czerwiec 2015

W In

fras

tru

ktu

ra t

ran

spor

tow

a

https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/s/siec-drog-krajowych-w-polsce_6848/Wykaz%20po%20zarzadzeniu%20nr%2062%20z%2022%20grudnia%202014.pdf�

https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/s/siec-drog-krajowych-w-polsce_6848/Wykaz%20po%20zarzadzeniu%20nr%2062%20z%2022%20grudnia%202014.pdf�


48

do którego można dojechać drogą krajową nr 74 w ok. 45 minut. Gmina Frampol jest położona w niedalekiej odległości od Biłgoraja – stolicy powiatu biłgorajskiego (16 km), odległość do tego miasta można przebyć w 15 minut.

Przez teren gminy nie przebiega żadna linia kolejowa. Linie nr 66 i 69 otaczają gminę od południa i wschodu.

Najbliżej położonym portem lotniczym jest port Lublin-Świdnik (73 km, 1 godz.). Odległość do portu lotniczego Rzeszów-Jasionka (110 km) z Frampola można przebyć w ok. 1 godz. 40 min. Frampol położony jest w odległości 116 km od najbliższego polsko-ukraińskiego przejścia granicznego Zosin-Uściług. Odległość tę można pokonać w ciągu ok. 2 godzin.

tan zwodociągowania i skanalizowania obszaru Gminy Frampol jest na średnim poziomie. Pozytywną cechą jest stały wzrost długości zarówno sieci

wodociągowej, jak i kanalizacyjnej od 2008 roku. W 2013 roku gmina posiadała sieć wodociągową o długości 103,6 km i 10,4 km kanalizacji.

Wykres 14. Zmiany długości sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w latach 2008-2013


Bardziej miarodajnym wskaźnikiem, który obrazuje poziom wyposażenia gminy w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną jest udział korzystającej z niej ludności w ogólnej liczbie mieszkańców. Od 2008 roku udział osób korzystających z infrastruktury nieznacznie wzrósł, ponieważ już w roku bazowym udział ten był bardzo wysoki. W 2013 roku z wodociągu korzystało 89% mieszkańców Gminy Frampol. Na obszarze miasta udział ten wynosił 94,1%, zaś na obszarze wiejskim 87,5%, a więc jest to znaczny odsetek w ogólnej liczbie mieszkańców. Pozostali mieszkańcy gminy pobierają wodę z własnych studni.

S

Infr

astr

uk

tura

wod

no-

kan

aliz

acyj

na


49

Wykres 15. Odsetek ludności korzystającej z infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, w tym korzystający z miasta i obszaru wiejskiego


Udział ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej od 2008 roku systematycznie wzrasta i w 2013 roku wyniósł w gminie 17,5%. W ostatnich trzech latach bardzo wzrósł udział ludności korzystającej z kanalizacji w Mieście Frampol. W 2013 roku wynosił aż 63%. Na obszarze wiejskim odsetek wzrósł znacząco w 2013 roku, kiedy to z wartości 0,4% wzrósł do 3,6%.

Tak wysoki wzrost udziału osób korzystających z infrastruktury wodno-ściekowej w Gminie Frampol, w szczególności kanalizacyjnej, ma związek z realizacją projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej pn. ,,Kompleksowe


50

uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej we Frampolu poprzez zwiększenie wydajności oczyszczalni ścieków i zakończenie budowy kanalizacji wraz z wymianą sieci wodociągowej" w ramach Osi Priorytetowej VI. Środowisko i czysta energia. Działania 6.1. Ochrona i kształtowanie środowiska. Kategorii I. Gospodarka wodno-ściekowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013. Projekt miał na celu budowę infrastruktury kanalizacyjnej oraz rozbudowę istniejącej oczyszczalni ścieków, ponieważ przy wysokim zwodociągowaniu gminy wzrosła ilość ścieków z gospodarstw domowych. Zrealizowanie projektu zapobiegło zanieczyszczaniu środowiska przez ścieki z nieszczelnych przydomowych zbiorników bezodpływowych. W zakresie infrastruktury wodociągowej w gminie w ramach projektu wymieniono rurociągi w złym stanie technicznym, wykonane z rur azbestowo-cementowych, szkodliwe dla środowiska i zdrowia ludzkiego. Kolejnym powodem wymiany infrastruktury było jej częste uleganie awariom, co było uciążliwe dla mieszkańców.

Wysoki wzrost liczby osób korzystających z kanalizacji w obszarze wiejskim gminy, a dokładnie w miejscowości Sokołówka również ma związek z projektem współfinansowanym ze środków europejskich pn. „Budowa kanalizacji sanitarnej z przyłączami wraz z wymianą sieci wodociągowej w miejscowości Sokołówka - kolejnej miejscowości w Aglomeracji Frampol" współfinansowanym ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

W Gminie Frampol funkcjonują dwie biologiczne komunalne oczyszczalnie ścieków (BDL GUS, 2013) o łącznej przepustowości 306 m3/dobę. Równoważna liczba mieszkańców wynosi 1630. W ciągu 2013 roku oczyszczone zostało 35 dam3 ścieków. Oczyszczalnie znajdują się w:

Mieście Frampol – oczyszczalnia biologiczna – Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”,

Radzięcinie – oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna – Spółdzielnia Mieszkaniowa „Iskierka”.

W 2013 roku w gminie funkcjonowało 13 przydomowych oczyszczalni ścieków, 1 stacja zlewna i 929 zbiorników bezodpływowych.

e wschodniej części Gminy Frampol przebiega gazociąg średniego ciśnienia. W Mieście Frampol istnieje stacja redukcyjna gazu I stopnia.

Według danych Banku Danych Lokalnych GUS Długość sieci gazowej na terenie Gminy Frampol w 2010 roku zmniejszyła się o 800 m w porównaniu do roku 2009. W 2013 roku wynosiła 24,8 km. Z sieci gazowej korzystało w 2013 roku zaledwie 8% mieszkańców gminy.

W

Infr

astr

uk

tura

gaz

owa


51

Wykres 16. Zmiany infrastruktury gazowej w latach 2008-2013


Zużycie gazu, w tym zużycie na ogrzewanie mieszkań, w Gminie Frampol na przestrzeni ostatnich 6 lat wzrosło. W 2013 zużycie wynosiło 152,8 tys. m3, w tym 84,5% zostało wykorzystane na ogrzewanie mieszkań.

Wykres 17. Zużycie gazu w Gminie Frampol w latach 2008-2013


W przeliczeniu na 1 mieszkańca zużycie gazu w Gminie Frampol wynosi 24,2 m3. Widoczne jest znaczne zróżnicowanie pomiędzy zużyciem gazu w mieście i na obszarze wiejskim. W mieście wynosi ono 92,6 m3 na mieszkańca, a na obszarze wiejskim 3,3 m3.


52

Wykres 18. Zużycie gazu na 1 mieszkańca w Gminie Frampol


a gospodarowanie odpadami składają się działania związane ze zbieraniem, transportem, odzyskiem, unieszkodliwianiem oraz nadzorem nad miejscami

unieszkodliwiania odpadów. Do zasad racjonalnego gospodarowania odpadami należy zapobieganie powstawaniu odpadów, ograniczanie ilości odpadów, ograniczanie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko, zapewnienie odzysku odpadów zgodnego z zasadami ochrony środowiska oraz zapewnienie unieszkodliwiania odpadów, których nie udało się poddać odzyskowi.

W 2013 roku w Gminie Frampol wytworzono łącznie 397,61 t odpadów komunalnych. W przeliczeniu na jednego mieszkańca – 62,9 kg, w tym 75% stanowiły odpady z gospodarstw domowych.

N

Gos

pod

ark

a od

pad

ami


53

Wykres 19. Odpady wytworzone w Gminie Frampol w latach 2008-2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS

W Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubelskiego 2017 województwo lubelskie podzielone zostało na 9 regionów gospodarowania odpadami i wyznaczono Regionalne Instalacje Przetwarzania Odpadów (RIPOK). Gmina Frampol została zaliczona do Regionu Południowego.

Obecnie zebrane z terenu Gminy Frampol odpady komunalne zmieszane, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania jak również odpady zielone, przekazywane są przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Biłgoraju do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK) w Korczowie, która posiada moce przerobowe o wartości 246 767,5 Mg/rok.

W Gminie Frampol do 2010 roku funkcjonowało składowisko odpadów w Radzięcinie. W 2010 roku zostało zamknięte i zrekultywowane w celu powstrzymania procesów ujemnego oddziaływania obiektu na środowisko. Rekultywacja miała charakter przyrodniczego zagospodarowania rekultywowanego terenu poprzez zadrzewienie. Obecnie zostały nasadzone sadzonki wierzby wiciowej, w okresie jesiennym dodatkowo zostaną posadzone brzozy oraz sosny.


54

Fot. 4. Zrekultywowane składowisko odpadów w Radzięcinie

Źródło: http://www.frampol.pl/?pid=454&mode=news&group=1&news=569&p=12

ystrybucją energii elektrycznej na terenie Gminy Frampol zajmuje się PGE Dystrybucja Zamość Sp. z o.o. Przez teren Miasta Frampol przebiega linia

elektroenergetyczna o niskim napięciu 110 kV. Sieć jest prowadzona w większości liniami napowietrznymi. Na terenie Gminy Frampol nie funkcjonują główne punkty zasilające (GPZ).

Zużycie energii elektrycznej na niskim napięciu w Mieście Frampol charakteryzuje się znacznymi zmianami na przestrzeni lat 2008-2013 bez stałej tendencji wzrostowej lub spadkowej. W 2013 roku wynosiło 937 MWh. Liczba odbiorców energii nie stoi w korelacji z jej zużyciem. W 2011 roku liczba odbiorców spadła w stosunku do roku poprzedniego podczas gdy zużycie energii znacząco wzrosło.

Wykres 20. Zużycie i odbiorcy energii elektrycznej na niskim napięciu w Mieście Frampol

Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS

D

Infr

astr

uk

tura

ele

ktr

oen

erge

tycz

na


55

mina Frampol, w szczególności jej północna część, posiada potencjał do rozwoju energetyki słonecznej. Według danych zawartych w dokumencie „Program

rozwoju odnawialnych źródeł energii dla województwa lubelskiego” roztoczańska część Gminy Frampol znajduje się w zasięgu zasobów energetycznych słońca powyżej 950 kWh/m2.

W poprzedniej perspektywie finansowej Unii Europejskiej 2007-2013 na terenie gminy zostały zrealizowane inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł energii:

kolektory słoneczne – 615 w indywidualnych budynkach mieszkalnych i 7 w budynkach użyteczności publicznej (SZS we Frampolu, szkoły podstawowe w Teodorówce i Wali Radzięckiej, Klub Sportowy „Włókniarz”, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, budynek Urzędu Miejskiego we Frampolu),

kotły na biomasę – 60 w indywidualnych budynkach mieszkalnych i 1 w szkole podstawowej w Woli Radzięckiej.

Plany inwestycyjne gminy związane są z dalszym wykorzystaniem słońca jako odnawialnego źródła energii. Planuje się montaż kolektorów słonecznych i ogniw fotowoltaicznych na budynkach indywidualnych i użyteczności publicznej, a także na oczyszczalni ścieków i ujęciach wody.

owszechny dostęp do szerokopasmowego internetu ma szczególne znaczenie dla rozwoju obszaru i dla jakości życia mieszkańców.

Sieć szerokopasmowa składa się z dwóch warstw: szkieletowej i dystrybucyjnej. Warstwę szkieletową tworzą węzły szkieletowe i połączenia między nimi. Warstwa szkieletowa budowana jest w topologii pierścienia lub połączonych pierścieni. W warstwie dystrybucyjnej, zakończenia sieci stanowią punkty dystrybucyjne, na bazie których możliwa jest w dalszej kolejności budowa sieci dostępowych. Warstwa dystrybucyjna budowana jest w topologii drzewa. Sieć jest projektowana w jednolitej technologii optycznej.

Obszar województwa został podzielony na obszary białe, szare i czarne odrębnie dla tradycyjnej infrastruktury szerokopasmowej (obszary tradycyjne) i dla sieci szerokopasmowej nowej generacji (obszary NGA).

Obszary tradycyjne:

biały – obszar, na którym nie ma odpowiedniej infrastruktury szerokopasmowej i co do którego nie ma wiarygodnych planów inwestycyjnych wybudowania takiej infrastruktury w okresie 3 lat,

szary – obszar, na którym jest tylko jedna odpowiednia infrastruktura szerokopasmowa lub co do którego istnieje wiarygodny plan inwestycyjny jednej infrastruktury w najbliższych 3 latach,

czarny – obszar, na którym istnieją dwie lub więcej odpowiednie infrastruktury szerokopasmowe lub ich budowa jest objęta wiarygodnymi planami inwestycyjnymi w okresie najbliższych 3 lat.

G

P

Od

naw

ialn

e źr

ódła

en

ergi

i In

fras

tru

ktu

ra in

form

atyc

zna


56

Sieci NGA to przewodowe sieci dostępowe, składające się w całości lub częściowo z elementów optycznych, które mogą zapewnić świadczenie usług szerokopasmowych o wyższej przepustowości w porównaniu z usługami świadczonymi przy pomocy przewodów miedzianych. Obszary NGA również możemy podzielić na:

białe – obszar, na którym nie istnieje sieć NGA i nie ma wiarygodnych planów inwestycyjnych wybudowania takiej infrastruktury w okresie 3 lat,

szare – obszar, na którym istnieje jedna sieć NGA albo według wiarygodnych planów inwestycyjnych powstanie w okresie najbliższych 3 lat,

czarne – obszar, na którym według wiarygodnych planów inwestycyjnych obecnie lub w okresie najbliższych 3 lat powstaną co najmniej 2 sieci NGA.

Obszar NGA jest jednocześnie białym, szarym lub czarnym obszarem tradycyjnym.

Na terenie Gminy Frampol 7 miejscowości zaliczono do obszarów tradycyjnych szarych problematycznych: Chłopków, Frampol, Karolówka, Korytków Mały, Radzięcin i Sokołówka. 11 miejscowości to obszary tradycyjne białe: Komodzianka, Kąty, Pulczynów, Rzeczyce, Smoryń, Stara Wieś, Teodorówka, Teodorówka Kolonia, Wola Kątecka, Wola Radzięcka i Niemirów.

Wszystkie miejscowości na obszarze gminy są obszarami białymi NGA, co oznacza, że na terenie gminy nie ma sieci NGA i nie ma wiarygodnych planów jej budowy.

We Frampolu planowane jest utworzenie węzła dystrybucyjnego w ramach projektu „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej – województwo lubelskie” współfinansowanego z PO Rozwój Polski Wschodniej na lata 2007-2013.

W zachodniej części Gminy Frampol przebiega sieć szkieletowa i dystrybucyjna o wspólnym przebiegu.


57

Ryc. 11. Sieć szerokopasmowego internetu w Gminie Frampol i okolicach


2.6. Jakość rządzenia

apewnienie bezpieczeństwa publicznego na terenie gminy jest jednym z najważniejszych zadań własnych jej władz.

Na terenie Gminy Frampol funkcjonuje posterunek policji we Frampolu, który podlega pod Komendę Powiatową Policji w Biłgoraju.

W zakresie ochrony przeciwpożarowej na terenie gminy funkcjonuje 15 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej, z których jedna należy do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (KSRG).

W 2013 roku w powiecie biłgorajskim zakończono postępowanie w sprawie 1 520 przestępstw (14,72 przestępstwa na 1000 mieszkańców).

Z

Bez

pie

czeń

stw

o p

ub

licz

ne


58

Wykres 21. Rodzaje przestępstw w powiecie biłgorajskim


Wskaźnik wykrywalności przestępstw był w powiecie wysoki i wyniósł w 2013 roku 83,7%.

olityka finansowa Gminy Frampol realizowana jest w oparciu o corocznie uchwalany przez Radę Miejską budżet. Uchwała budżetowa określa źródła

dochodów oraz kierunki wydatkowania środków.

W 2013 roku dochody Gminy Frampol stanowiły prawie 22 mln zł. Wydatki w tym roku wyniosły ponad 19 mln zł, a więc były niższe od dochodów, co świadczy o braku zadłużenia i dobrym zarządzaniu jednostką samorządu terytorialnego.

Wykres 22. Dochody i wydatki z budżetu Gminy Frampol


Na dochody jednostek samorządu terytorialnego składają się dochody własne, dotacje, subwencja ogólna oraz środki na dofinansowanie zadań. Dochody własne obejmują z kolei dochody majątkowe oraz dochody z podatków i opłat. W 2013 roku

P

Fin

anse

gm

iny


59

wyniosły w Gminie Frampol ok. 3 mln zł i stanowiły 15% dochodów ogółem. Dochody majątkowe (ze sprzedaży majątku, dotacje i środki otrzymane na inwestycje, dochody otrzymane z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności) wyniosły w 2013 roku ponad 6 mln zł.

Dotacje celowe z budżetu państwa stanowiły w 2013 roku 20% dochodów ogółem, natomiast subwencja ogólna – 42%.

Dochody w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosły w Gminie Frampol w 2013 roku 3 465,58 zł i były wyższe niż średnia dla województwa lubelskiego (3 402 zł) i niższe niż dla kraju (3 746 zł).

Ważnym wskaźnikiem dotyczącym gospodarowania budżetem jednostki samorządu terytorialnego jest udział wydatków inwestycyjnych w ogóle wydatków. W 2013 roku wyniósł on 25%.

Średnie wydatki w przeliczeniu na 1 mieszkańca w Gminie Frampol wyniosły 3 059,55 zł.

romocja Gminy Frampol jest prowadzona przy pomocy strony internetowej, na której zarówno mieszkańcy, jak i turyści mogą znaleźć potrzebne dla siebie

informacje. Przy pomocy elektronicznej skrzynki podawczej można załatwić wiele spraw urzędowych. Ponadto bez wychodzenia z domu każdy zainteresowany mieszkaniec czy potencjalny turysta może pospacerować po mieście i gminie przy pomocy wirtualnego spaceru.

Gmina Frampol promuje się również dzięki wydawanym folderom i mapom promocyjnym.

latach 2007-2013 na obszar Gminy Frampol udało się pozyskać z funduszy unijnych ponad 95,1 mln złotych (w tym 21,1 mln złotych pozyskała JST i jej

jednostki podległe) na projekty inwestycyjne i nieinwestycyjne w ramach takich programów jak: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego, Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, Program Operacyjny Kapitał Ludzki.

P

W

Wyr

óżn

ien

ia i

pro

moc

ja

Poz

ysk

iwan

ie fu

nd

usz

y u

nij

nyc

h


60

Wykres 23. Udział poszczególnych programów w pozyskanych funduszach Gminy Frampol i jednostek podległych


Najwięcej środków Gmina Frampol pozyskała z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego – 16,3 mln zł, na drugim miejscu jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich – 4,3 mln zł. Na projekty miękkie w ramach POKL gmina pozyskała 324 tys. zł oraz 52 tys. zł na projekt „Wzrost potencjału samorządu Gminy Frampol poprzez opracowanie Planu Działań na rzecz Zrównoważonej Energii” w ramach POIŚ.

Tabela 11. Projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zrealizowane przez Gminę Frampol i jednostki podległe (2007-2013)

Tytuł projektu Program Operacyjny

Nazwa beneficjenta

Wartość ogółem (zł)

Dofinansowanie (zł)

Wzrost potencjału samorządu Gminy Frampol poprzez

opracowanie Planu Działań na rzecz Zrównoważonej Energii

POIŚ 2007-2013

Gmina Frampol 61 500,00 52 275,00

ECO – EFEKTYWNY Frampol RPO WL 2007-2013

Gmina Frampol 6 260 758,05 4 922 059,08

Pięć zalewów - morze atrakcji RPO WL 2007-2013

Gmina Frampol 972 451,75 658 779,85

Zapewnienie warunków do budowy społeczeństwa informacyjnego

Gminy Frampol dzięki uruchomieniu sieci dostępowej Internetu

socjalnego oraz zintegrowanego systemu informatycznego

oferującego perspektywiczne usługi on-line.

RPO WL 2007-2013

Gmina Frampol 711 124,92 512 543,71

Zakup samochodów ratowniczo- gaśniczych wraz z wyposażeniem

dla jednostek OSP dla gmin powiatu biłgorajskiego: Frampol, Potok

Górny, Księżpol, Łukowa.

RPO WL 2007-2013

Gmina Księżpol 1 070 605,08 835 776,95


61

Kompleksowe uporządkowanie gospodarki wodno–ściekowej we

Frampolu poprzez zwiększenie wydajności oczyszczalni ścieków i zakończenie budowy kanalizacji

wraz z wymianą sieci wodociągowej.

RPO WL 2007-2013

Gmina Frampol 2 669 789,09 1 959 735,81

Stworzenie nowego produktu turystycznego Gminy Frampol

poprzez urządzenie kąpieliska na zalewie we Frampolu wraz

z infrastrukturą towarzyszącą

RPO WL 2007-2013

Gmina Frampol 1 168 705,14 721 502,53

Budowa hali widowiskowo-sportowej przy Szkole Podstawowej

i Gimnazjum we Frampolu wraz z zespołem boisk

RPO WL 2007-2013

Gmina Frampol 8 301 471,70 6 641 177,34

Powiększenie bazy lokalowej Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury we Frampolu poprzez wykończenie

dobudowanych pomieszczeń

PROW 2007-2013 /

Lokalne strategie rozwoju

w zakresie odnowy

i rozwoju wsi/ Oś IV Leader

Gmina Frampol 72 776,20 48 360,00

Budowa kanalizacji sanitarnej z przyłączami wraz z wymianą sieci

wodociągowej w miejscowości Sokołówka – kolejnej miejscowości

w Aglomeracji Frampol

PROW 2007-2013 / 321

Podstawowe usługi dla

gospodarki i ludności wiejskiej/

Oś III

Gmina Frampol 3 928 958,69 1 870 766,00

Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z wymianą sieci wodociągowej we

Frampolu – etap III i IV

PROW 2007-2013 / 321

Podstawowe usługi dla

gospodarki i ludności wiejskiej/

Oś III

Gmina Frampol 3 464 541,27 2 129 840,00

Zagospodarowanie Rynku wraz z budową placu zabaw dla dzieci

we Frampolu

PROW 2007-2013 / 313

Odnowa i rozwój

wsi / Oś III

Gmina Frampol 505 387,15 314 265,00

Termomodernizacja i wymiana stolarki okiennej w budynku

Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury we Frampolu.

PROW 2007-2013 /

Lokalne strategie rozwoju

w zakresie odnowy

i rozwoju wsi/ Oś IV Leader

Miejsko-Gminny Ośrodek

Kultury we Frampolu

96 903,44 45 490,00

Frampolskie spotkania z Kulturą, Sportem i Piosenką Estradową

– Dni Frampola 2011

PROW 2007-2013 / Małe

projekty / Oś IV Leader


Kultury we Frampolu

71 730,38 25 000,00

Organizacja Powiatowego Przeglądu Strażackich Orkiestr Dętych

-Frampol 2010

PROW 2007-2013 / Małe projekty /

Oś IV Leader


Kultury we Frampolu

13 803,11 8 354,20


62

Frampolskie Spotkania z Kulturą, Sportem i piosenką Estradową – Dni

Frampola 2010

PROW 2007-2013 / Małe projekty /

Oś IV Leader


Kultury we Frampolu

49 809,13 25 000,00

Przebudowa dachu nad Miejsko-Gminnym Ośrodkiem

Kultury we Frampolu

PROW 2007-2013 / 313

Odnowa i rozwój

wsi / Oś III


Kultury we Frampolu

86 704,19 41 575,00

Modernizacja oddziałów przedszkolnych w szkołach

podstawowych

POKL 2007-2013

Gmina Frampol 174 000,00 174 000,00

Indywidualizacja nauczania i wychowania w klasach I-III

w Gminie Frampol

POKL 2007-2013

Gmina Frampol 150 000,00 150 000,00

Suma 29 831 019,28 21 136 500,47 Źródło: Wykaz podpisanych umów dostępnych na stronie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (stan na 30 czerwca 2015 r.) oraz mapa projektów dostępna na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Fundusze unijne przyczyniły się również do rozwoju przedsiębiorczości na obszarze Gminy Frampol. W okresie 2007-2013 ze wsparcia unijnego skorzystała jedna firma na projekt „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku krajowym oraz dywersyfikacja przychodów w oparciu o Stację Kontroli Pojazdów we Frampolu” o wartości 682 194,80 zł (dofinansowanie 309 953,21 zł). Projekt finansowany był z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WL. Z powodu braku danych o beneficjentach i realizowanych projektach w ramach PROW nie jest możliwe wskazanie zainteresowania przedsiębiorców „tworzeniem i rozwojem mikroprzedsiębiorstw”.

Poniżej przedstawiono projekty, które miały duży wpływ na rozwój Gminy Frampol w tym przede wszystkim „Budowa obwodnicy m. Frampol w ciągu DK nr 74 Janów Lubelski - granica państwa” i „Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 835 …”.


63

Tabela 12. Projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zrealizowane przez Gminę Frampol w partnerstwie z innymi jednostkami (2007-2013)

Tytuł projektu Program Operacyjny

Nazwa beneficjenta

Wartość ogółem (zł)

Dofinansowanie (zł)

Budowa obwodnicy m. Frampol w ciągu DK nr 74 Janów Lubelski -

granica państwa

Program Operacyjny

Rozwój Polski Wschodniej

Generalna Dyrekcja Dróg

Krajowych i Autostrad

Oddział w Lublinie

21 181 413,54 13 761 840,00

Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 835

Lublin - Wysokie - Biłgoraj - Sieniawa -

Przeworsk - Kańczuga - Dynów - Grabownica

Starzeńska na odcinku od km 43+750 do km

70+643,25 (z wyłączeniem odcinka

od km 70+406 do km 70+599,50

realizowanego przez GDDKiA w ramach

budowy obwodnicy miasta Frampol w ciągu

drogi krajowej nr 74 Janów Lubelski - granica państwa

Program Operacyjny

Rozwój Polski Wschodniej

Województwo Lubelskie 46 766 964,51 38 266 701,00

Wrota Lubelszczyzny - Informatyzacja Administracji

Regionalny Program

Operacyjny Województwa

Lubelskiego

Województwo Lubelskie 116 459,98 98 641,08

Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 835

Lublin-Wysokie-Biłgoraj-Sieniawa-

Przeworsk-Kańczuga-Dynów-Grabownica

Starzeńska na odcinku od km 72+800 do

km 85+972,43 o długości 13,17243 km

Frampol-Biłgoraj

Regionalny Program


Lubelskiego

Województwo Lubelskie 27 419 363,96 20 390 686,59

Ochrona głuszca w Nadleśnictwie Biłgoraj w latach

2011-2013.

Regionalny Program


Lubelskiego

Nadleśnictwo Biłgoraj 171 890,33 127 675,49

Ochrona głuszca (Tetrao urugallus) w Nadleśnictwie Biłgoraj w latach

2009-2010

Regionalny Program


Lubelskiego

Nadleśnictwo Biłgoraj 168 140,14 125 135,65

Suma 95 824 232,45 72 770 679,80 Źródło: Wykaz podpisanych umów dostępnych na stronie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (stan na 30 czerwca 2015 r.) oraz mapa projektów dostępna na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi


64

3. ANALIZA SWOT

Słabe strony Słabo rozwinięta sieć hydrograficzna, Mokradła i bagna na obszarze Równiny

Biłgorajskiej, Występowanie przymrozków w okresie

wegetacyjnym, Niekorzystne trendy demograficzne –

ujemny przyrost naturalny i saldo migracji, Wzrastająca od 2010 roku liczba

bezrobotnych, Słaby lokalny rynek pracy, brak miejsc

pracy, Brak szkolnictwa ponadgimnazjalnego, ze

względu na bliskość większego ośrodka powiatowego – Biłgoraja,

Niekorzystna struktura agrarna – przeważają gospodarstwa o powierzchni od 1 do 5 ha,

Słabo rozwinięta infrastruktura turystyczna,

Słabo zagospodarowane tereny inwestycyjne,

Zły stan techniczny dróg, Niedostateczne zwodociągowanie

i skanalizowanie gminy, Słaby dostęp do Internetu.

Mocne strony Położenie geograficzne Gminy w obrębie

dwóch różnych jednostek: Równiny Biłgorajskiej i Roztocza Zachodniego,

Urozmaicona rzeźba terenu północnej – roztoczańskiej części gminy, związana z pokrywą lessową,

Surowce mineralne: piaski kwarcowe, kruszywo naturalne, kamienie drogowe i budowlane, surowce ilaste,

Rzeki, na których możliwe są spływy kajakowe – Biała Łada i Bukowa,

Zalew we Frampolu – wykorzystanie turystyczne,

Żyzne gleby, przydatne dla rolnictwa, Bogactwo form ochrony przyrody, m.in.

Szczebrzeszyński PK, PK Lasy Janowskie, Natura 2000,

Unikatowy roztoczański rolniczy krajobraz, Układ przestrzenny miasta Frampol, oparty

na wzorach idealnego miasta, Zabytki sakralne i świeckie oraz zabytki

archeologiczne, Bardzo dobrze rozwinięte szkolnictwo

podstawowe i gimnazjalne, Liczne obiekty sportowe, Bardzo dobrze rozwinięta opieka

zdrowotna i pomoc społeczna, Rozwinięte rolnictwo, w tym specjalizacja

w kierunku uprawy owoców miękkich, w tym porzeczek czarnych,

Zorganizowana grupa producencka, której członkowie uprawiają owoce i warzywa,

Rosnąca z roku na rok liczba podmiotów gospodarczych,

Liczne szlaki turystyczne, Dobra dostępność komunikacyjna – droga

krajowa 74 i wojewódzka 835, Wysoki poziom bezpieczeństwa

publicznego mieszkańców, Aktywni i skuteczni samorządowcy oraz

przedsiębiorczy i aktywni mieszkańcy.


65

Zagrożenia Zła koniunktura gospodarcza w Polsce i na

świecie obniżająca zdolność samorządu lokalnego i podmiotów gospodarczych w zakresie finansowania przedsięwzięć prorozwojowych,

Nasilająca się konkurencja w przyciąganiu inwestorów zewnętrznych i turystów do Polski i województwa lubelskiego,

Pogłębiające się zjawiska wykluczenia społecznego (związane m.in. z brakiem zatrudnienia, ubóstwem, trudnościami w zapewnieniu właściwej opieki społecznej i medycznej dla osób starszych),

Niestabilność regulacji prawnych w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz stosowania prawa w zakresie ochrony środowiska, zamówień publicznych, energetyki odnawialnej, finansów publicznych, itp.

Szanse Skuteczne wykorzystanie środków

unijnych w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 na dalszy rozwój Gminy i zaspokojenie jej potrzeb infrastrukturalnych, społecznych i gospodarczych,

Napływ do gminy inwestycji zewnętrznych, Rozwój lokalnej gospodarki w oparciu

o większą przedsiębiorczość mieszkańców, nowe modele działania biznesu (współpraca w łańcuchach wartości dodanej, lokalne specjalizacje, outsourcing),

Rozwój ponadlokalnych struktur klastrowych z udziałem dużych przedsiębiorstw, działających na terenie gminy.


66

4. ANALIZA POTENCJAŁU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO GMINY FRAMPOL

NA TLE GMIN POWIATU BIŁGORAJSKIEGO

niniejszym rozdziale dokonano porównania wskaźnikowego czynników społeczno-gospodarczych Gminy Frampol i gmin powiatu biłgorajskiego.

Zaprezentowane zróżnicowanie rozwojowe na płaszczyźnie społeczno-gospodarczej gmin powiatu biłgorajskiego odzwierciedla poziom ich konkurencyjności i atrakcyjności. Dzięki analizie możliwe będzie wykazanie jaką pozycję zajmuje Gmina Frampol wśród pozostałych gmin powiatu.

Analizy dokonano w dwóch wymiarach: społecznym i gospodarczym. Pod względem społecznym Gmina Frampol w 2013 roku charakteryzowała się wysokim wskaźnikiem obciążenia demograficznego (ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym), wyższą wartość posiada jedynie gmina Turobin. Jest to czynnik negatywny, świadczący o starzejącym się społeczeństwie gminy.

Gmina Frampol wyróżnia się pozytywnie wysokim wskaźnikiem liczby przychodni na 10 tys. ludności – 6 przychodni. Jest to najwyższy wskaźnik w powiecie biłgorajskim. Dodatkowo gmina posiada jedną z najwyższych wartości wskaźnika mieszkania na 1000 mieszkańców, co oznacza że rynek mieszkaniowy jest dobrze rozwinięty na tym terenie.

W


67

Analiza potencjału społecznego Gminy Frampol

Wskaźnik Jednostka Frampol Aleksandrów Biłgoraj Biszcza Goraj Józefów Księżpol Łukowa Miasto Biłgoraj Obsza Potok

Górny Tarnogród Tereszpol Turobin

Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoby 66 63,6 55,9 55,7 64,4 56,4 57,7 62,1 59,0 57,5 55,6 59,4 58,3 74,6

Przyrost naturalny ‰ -4,4 -0,9 0,1 0,5 -5,9 -4,4 1,9 -3,7 1,1 -1,6 -3,1 1,5 -5,5 -8,4

Saldo migracji ‰ -5,2 -4,9 5,5 -1,8 -4,9 -2,0 3,2 -4,2 -4,3 -8,3 -4,2 -4,2 -0,5 -2,0

Pracujacy na 1000 mieszkańców osoby 59 66 78 49 35 83 87 121 315 51 37 105 55 34

Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym % 7,3 7,9 7,7 7,2 7,1 8,4 6,3 4,7 7,2 5,5 5,6 5,8 8,7 5,6

Przychodnie (ambulatoryjna opieka zdrowotna) na 10 tys. ludności obiekty 6 3 1 3 5 3 1 2 5 2 4 3 3 3

Gęstośc zaludnienia (ludnośc na 1 km²) osoby 59 60 50 37 63 56 49 29 1288 38 50 60 28 40

Dochody własne budżetu gmin na 1 mieszkańca zł 519,1 439,74 770,04 959,71 626,3 660,62 760,39 824,37 1427,72 501,48 569,68 920,95 538,3 609,38

Wydatki budżetu gminy na 1 mieszkańca zł 3059,55 3146,71 2792,51 4691,31 2849,23 3194,63 3098,44 2678,25 3304,14 3377,27 3120,69 2729,92 3252,39 2726,74

Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego na 1 tys. dzieci w wieku 3-5 lat osoby 544 817 610 432 479 715 558 661 958 328 671 553 477 509

Dzieci w wieku 3-5 lat przypadające na jedno miejsce w placówce wychowania przedszkolnego osoby 1,46 0,92 46,70 5,00 3,46 1,73 4,62 0,00 0,85 0,00 0,00 1,66 2,91 3,30

Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania m² 78,8 105,6 93,7 97,5 80,7 77,6 101,9 103,4 83,5 101,4 97,9 98,5 85,3 91,2

Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę m² 26,5 24,7 24,5 26,3 24,0 25,9 27,7 27,2 26,8 25,7 26,4 27,0 25,8 33,8

Mieszkania na 1000 mieszkańców - 336,9 233,6 261,7 269,4 297,0 333,6 272,1 263,0 320,2 253,5 269,6 274,2 302,5 370,3

Ludność na 1 placówkę biblioteczną osoby 1266 3240 2174 1944 4283 7024 1725 2146 6792 1433 2756 3446 3970 6529

Czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności osoby 185 204 118 122 92 149 142 243 158 154 92 174 160 105


68

Analiza potencjału gospodarczego Gminy Frampol i gmin powiatu biłgorajskiego przedstawia wskaźniki wpływające na atrakcyjność inwestycyjną jednostek. Gmina Frampol wyróżnia się wysokim wskaźnikiem liczby fundacji i stowarzyszeń na 1000 mieszkańców, co świadczy o dużym poziomie aktywności społeczeństwa. Gmina Frampol jest słabo skanalizowana – wskaźnik korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności wyniósł w 2013 roku 17,5%. Niższy wskaźnik zanotowały jedynie gminy Turobin i Goraj.

Analiza potencjału gospodarczego Gminy Frampol

Wskaźnik Jednostka Frampol Aleksandrów Biłgoraj Biszcza Goraj Józefów Księżpol Łukowa Miasto Biłgoraj Obsza Potok

Górny Tarnogród Tereszpol Turobin

Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych ha 4,995,74 4,19 9,90 5,18 4,53 6,63 10,52 2,18 7,91 8,17 8,12 4,40 8,05

Podmioty gospodarcze wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności podmioty 531 556 653 597 458 658 651 585 1123 379 415 701 542 521

Jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności podmioty 35 92 65 26 61 69 64 42 90 32 47 47 53 28

Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 1000 mieszkańców fundacje 4 2 3 3 3 4 3 2 3 3 3 3 2 4

Obiekty noclegowe szt. 1 0 1 0 0 6 0 1 3 0 0 0 1 0

Korzystający z sieci kanalizacyjnejw % ogółu ludności % 17,5 82 32,1 47,4 10,4 18,1 21,7 57,7 85 53,3 57,7 50 41,9 15,1

Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności % 89 93,1 88 92,2 84 92 88,7 93,2 95,7 87,5 93,3 93 89 82,7

Korzystający z sieci gazowej w % ogółu ludności % 8 0,4 8,2 0,5 0 36,5 7,6 0,1 28,7 0 29,4 46,5 0 0


69

5. WIZJA, MISJA I CELE STRATEGICZNE

5.1. Wizja i misja

ozwój gminy jest złożonym procesem i zależy od bardzo wielu czynników, dlatego projektując wizję Gminy Frampol zwrócono uwagę na następujące

czynniki:

uwarunkowania zewnętrzne gminy zidentyfikowane jako potencjalne szanse i zagrożenia w analizie SWOT,

uwarunkowania wewnętrzne w analizie SWOT zidentyfikowane jako mocne i słabe strony gminy,

obowiązujące dokumenty strategiczne na poziomie gminnym, powiatowym, regionalnym i krajowym,

kompetencje samorządu gminnego oraz jego możliwości finansowe, instrumenty i programy finansowe, dostępne dla gmin w ramach środków

unijnych oraz budżetu państwa, wnioski z konsultacji społecznych.

Gmina Frampol, ze względu na swoje położenie, ma duże szanse na wykreowanie impulsów rozwojowych, związanych z dalszym rozwojem przedsiębiorczości (głównie w zakresie przetwórstwa rolno-spożywczego), turystyki i tworzeniem obszarów inwestycyjnych. Wykorzystanie tych wewnętrznych potencjałów, przy pomocy środków zewnętrznych, przyczyni się do przyśpieszenia procesów restrukturyzacji lokalnej gospodarki i poprawy poziomu życia mieszkańców.

Kluczem do zmiany sytuacji na terenie gminy jest skoncentrowanie się na lepszym wykorzystaniu lokalnych zasobów na cele gospodarcze i turystyczne.

Przewiduje się, że w 2020 roku Gmina Frampol będzie:

wielofunkcyjną jednostką samorządową o istotnej randze w skali województwa,

gminą sprzyjającą rozwojowi przedsiębiorczości, gminą przyjazną dla inwestorów zainteresowanych lokowaniem tu swoich

kapitałów, gminą z większą ilością atrakcyjnych miejsc pracy, gminą atrakcyjną dla turystów, ośrodkiem obsługi lokalnego ruchu turystycznego, gminą atrakcyjną dla mieszkańców, mogących realizować swoje aspiracje.

mina Frampol w 2020 roku to nowoczesna jednostka miejsko-wiejska z rentownym rolnictwem i rynkiem zbytu płodów rolnych, wykorzystująca swoje walory przyrodnicze, kulturowe i historyczne do

rozwoju turystyki i zwiększenia jakości życia mieszkańców.

R

G


70

Misja określa wartości jakimi będzie kierowała się społeczność lokalna w celu zrealizowania zaprojektowanej wizji rozwoju. Misja ukierunkowuje również na działania, które trzeba podjąć aby misja się powiodła, a wizja stała się rzeczywistością. Realizatorem misji jest cała społeczność lokalna gminy, w tym przedstawiciele władz i urzędnicy, pracownicy placówek i instytucji gminnych, członkowie organizacji pozarządowych, przedsiębiorcy, inwestorzy i mieszkańcy.

isją Gminy Frampol jest stworzenie lepszych warunków do rozwoju przedsiębiorczości i turystyki opartej o lokalne bogactwa, wiedzę i kwalifikacje mieszkańców, zachowanie i ochrona dziedzictwa

kulturowego i przyrodniczego oraz poprawa jakości życia mieszkańców.

5.2. Cele strategiczne, operacyjne i kierunki działań

Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 wyróżnia się następującą hierarchię celów:

Misja stanowi narzędzie do osiągnięcia celów i w efekcie wizji Gminy Frampol,

Cele strategiczne wskazują najważniejsze obszary, których wsparcie jest konieczne dla przyśpieszenia rozwoju gminy,

Cele operacyjne stanowią uszczegółowienie celów strategicznych, Kierunki działań są konkretnymi przedsięwzięciami realizującymi założony

cel.

Zaprezentowane poniżej cele strategiczne stanowią główne obszary interwencji, w ramach których będą podejmowane działania, służące rozwojowi Gminy Frampol w długofalowej perspektywie. Cele wynikają bezpośrednio z przyjętej wizji rozwoju i są odpowiedzią na główne wyzwania rozwojowe, przed którymi stoi gmina i jej społeczność w perspektywie do 2020 roku. Wyzwania te związane są

M

W


71

z koniecznością ciągłego wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej, co niewątpliwie doprowadzi do napływu nowych inwestycji, a także wzrostu liczby turystów, odwiedzających gminę.

Gmina Frampol do dalszego rozwoju potrzebuje też efektywnie funkcjonującej gospodarki opartej o lokalne zasoby, a także będzie generowała więcej miejsc pracy w istniejących i nowopowstających przedsiębiorstwach. Ważne jest wykorzystanie dogodnego położenia komunikacyjnego gminy oraz potencjału turystycznego.

Wyzwaniem dla Gminy Frampol jest również doprowadzenie do większej aktywności i integracji społeczności lokalnej m.in. poprzez rozwój organizacji pozarządowych, spółdzielni socjalnych oraz bliską współpracę z administracją a także aktywne angażowanie mieszkańców w realizację wspólnych przedsięwzięć i projektów rozwojowych. Nieodzownym elementem integrującym społeczność lokalną będzie dalsza poprawa jakości i dostępności usług publicznych, oferowanych dla mieszkańców miasta i terenów wiejskich, szczególnie w sferze edukacji, opieki medycznej i społecznej, kultury i rekreacji, jak również prowadzenie aktywnej polityki, ograniczającej zjawiska wykluczenia społecznego, szczególnie wśród osób niepełnosprawnych, starszych oraz zagrożonych ubóstwem.

Powyżej przedstawiono cele strategiczna, w ramach których będą podejmowane działania operacyjne, służące realizacji przyjętej misji i wizji rozwoju Gminy Frampol do roku 2020. Kolejność przedstawionych priorytetów nie odnosi się do ich hierarchii czy ważności, a istotna jest ich jednoczesna realizacja z zachowaniem zasady synergii i efektywności wdrażania poszczególnych działań.

Stopień osiągnięcia przyjętych celów będzie monitorowany przez pryzmat realizacji celów operacyjnych, których strukturę w ramach poszczególnych priorytetów strategicznych przedstawiono poniżej.

CEL STRATEGICZNY 1. ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ I TURYSTYCZNEJ GMINY

CEL STRATEGICZNY 2. WSPIERANIE ROZWOJU LOKALNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W OBSZARZE ROLNICTWA, PRZETWÓRSTWA ROLNO-SPOŻYWCZEGO ORAZ USŁUG

CEL STRATEGICZNY 3. PODNIESIENIE JAKOŚCI ŻYCIA I AKTYWIZACJA MIESZKAŃCÓW

CEL STRATEGICZNY 4. POPRAWA FUNKCJONOWANIA LOKALNEJ ADMINISTRACJI


72

CELE STRATEGICZNE

1. Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej

i turystycznej gminy

2. Wspieranie rozwoju lokalnej

przedsiębiorczości w obszarze rolnictwa,

przetwórstwa rolno-spożywczego

oraz usług

3. Podniesienie jakości życia i aktywizacja mieszkańców

4. Poprawa funkcjonowania

lokalnej administracji

CELE OPERACYJNE

1.1. Rozwój infrastruktury

technicznej poprawiającej

konkurencyjność gospodarki lokalnej

2.1. Wzmocnienie zdolności

inwestycyjnej przedsiębiorstw

w zakresie wdrażania innowacji i tworzenia nowych miejsc pracy

3.1. Poprawa jakości infrastruktury mającej

wpływ na komfort życia mieszkańców

gminy

4.1. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego

1.2. Rozwój infrastruktury

turystycznej i usług turystycznych

w oparciu o potencjał kulturowy

i przyrodniczy

2.2. Tworzenie warunków do

rozwoju rolnictwa i wzrostu opłacalności

produkcji rolnej

3.2. Poprawa dostępu mieszkańców do

edukacji, ochrony zdrowia i usług

społecznych

4.2. Budowanie przyjaznej i sprawnej

administracji dla mieszkańców i inwestorów

1.3. Zwiększenie skuteczności i liczby narzędzi marketingu

gospodarczego

2.3. Rozwój rynków zbytu dla produktów

rolnych

3.3. Rozwój różnych form integracji

społecznej


Warunkiem rozwoju gospodarczego Gminy Frampol jest sprawna i efektywna polityka inwestycyjna, bazująca na atrakcyjnej ofercie dla inwestorów, turystów i racjonalnym gospodarowaniu przestrzenią. Mając na uwadze powyższe, w niniejszej Strategii zaplanowano m.in. działania ukierunkowane na rozwój stref aktywności gospodarczej i turystycznej na terenie gminy. Wiązać się to będzie z procesami gospodarowania przestrzenią oraz uzbrajaniem w infrastrukturę komunalną i komunikacyjną. Konieczne będzie również wdrożenie i ciągłe doskonalenie systemu obsługi inwestycji oraz intensyfikacja działań w zakresie przyciągania inwestorów (sprawna i efektywna promocja potencjału gospodarczego gminy).

Rozwój turystyki w Gminie Frampol należy oprzeć na wykorzystaniu jej walorów przyrodniczych i kulturowych. Potencjał turystyczny należy wzmacniać poprzez

Cele

str

ateg

iczn

e i o

per

acyj

ne


73

rozbudowę infrastruktury turystycznej oraz restaurację i renowację zabytków, co niewątpliwie wzbogaci ofertę turystyczną gminy. Szczególnie ważne jest wypromowanie produktu turystycznego, którym jest zmodernizowany w 2012 roku zalew wraz z infrastrukturą towarzyszącą.

Gmina Frampol jest predestynowana do rozwoju turystyki weekendowej, głównie aktywnej, tj. rowerowej oraz wodnej, jak również agroturystyki. Zasoby naturalne, w tym bogate i zróżnicowane tereny objęte siecią Natura 2000, predestynują gminę również do rozwoju turystyki przyrodniczej. W związku z tym, działania rozwojowe powinny koncentrować się na wykorzystaniu naturalnych warunków środowiska dla zdrowia, rekreacji i wypoczynku oraz rozbudowy ogólnodostępnej oraz komercyjnej infrastruktury aktywnego odpoczynku oraz infrastruktury noclegowo-gastronomicznej.

Poniżej zaprezentowano cele operacyjne, w ramach których będą podejmowane działania przyczyniające się do zakładanych efektów wdrażania strategii na poziomie celu strategicznego 1.

Cel operacyjny 1.1. Rozwój infrastruktury technicznej poprawiającej konkurencyjność gospodarki lokalnej

Cel operacyjny 1.2. Rozwój infrastruktury turystycznej i usług turystycznych w oparciu o potencjał kulturowy i przyrodniczy

Cel operacyjny 1.3. Zwiększenie skuteczności i liczby narzędzi marketingu gospodarczego

Stopień osiągnięcia zakładanego celu operacyjnego będzie weryfikowany w oparciu o wskaźniki określone w podrozdziale 6.1. Wdrażanie i monitoring strategii.


Rozwój gospodarczy Gminy Frampol to rozwój lokalnych podmiotów gospodarczych, jak również tworzenie nowych przedsiębiorstw, w szczególności przez inwestorów zewnętrznych. Niezwykle istotne jest inwestowanie w przedsiębiorstwa już istniejące poprzez doskonalenie oraz wprowadzanie nowych, innowacyjnych produktów i usług, unowocześnianie technologii, rozszerzanie rynków zbytu oraz rozwijanie współpracy klastrowej.

Kluczowym elementem do poprawy sytuacji na lokalnym rynku pracy jest wielokierunkowe wsparcie przedsiębiorczości, obejmujące zarówno wzmocnienie podmiotów istniejących, jak i tworzenie nowych, szczególnie w obszarach uznanych za perspektywiczne dla gminy: przetwórstwo rolno-spożywcze, odnawialne źródła energii i turystyka. Dynamizowanie rozwoju gospodarczego Gminy Frampol będzie możliwe poprzez kreowanie przez samorząd korzystnego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości.

Ważne jest również podejmowanie kroków zmierzających do unowocześnienia rolnictwa – gałęzi gospodarki posiadającej długotrwałe tradycje lokalne. Priorytetem w tym zakresie pozostają: umocnienie rozwojowych gospodarstw rolniczych poprzez adresowany system doradztwa produkcyjnego, organizacyjnego i ekonomicznego oraz koordynacja gospodarki przestrzennej, w tym w zakresie


74

ewidencji gruntów i scalania. Zakłada się ponadto wsparcie tworzenia i działalności różnorodnych grupowych form współdziałania producentów (np. grup producenckich) oraz w zakresie zaopatrzenia w surowce, użytkowania maszyn, standaryzacji i zbytu produkcji.


Cel operacyjny 2.1. Wzmocnienie zdolności inwestycyjnej przedsiębiorstw w zakresie wdrażania innowacji i tworzenia nowych miejsc pracy.

Cel operacyjny 2.2. Tworzenie warunków do rozwoju rolnictwa i wzrostu opłacalności produkcji rolnej

Cel operacyjny 2.3. Rozwój rynków zbytu dla produktów rolnych



Poprawa atrakcyjności Gminy Frampol jako miejsca do życia, prowadzenia działalności gospodarczej i wypoczynku wymaga podejmowania działań na rzecz rozwoju usług społecznych, a także stworzenia interesującej oferty rekreacyjno-sportowej i turystyczno-kulturalnej.

Biorąc pod uwagę stan faktyczny oświaty, jednym z najważniejszych jej elementów jest ograniczenie barier w dostępie do edukacji oraz stworzenie warunków dla nieskrępowanego rozwoju osobowościowego i kompetencyjnego dzieci i młodzieży prowadzących do zwiększenia szans na rynku pracy. W dobie informatyzacji i rozwijającej się technologii niezbędne jest wypracowanie u dzieci i młodzieży kompetencji w posługiwaniu się narzędziami TIK. Rosnąca konkurencja na rynku pracy wymaga kształtowania postaw aktywnych i kreatywnych, a także otwartości wobec świata i asertywności. Dlatego też niezbędne jest doposażenie placówek edukacyjnych w sprzęt oraz pomoce dydaktyczne przydatne do kształtowania kluczowych kompetencji uczniów.

Nie mniej ważnym czynnikiem rozwoju gminy są także sport i rekreacja, które pełnią zarówno funkcję wychowawczą, edukacyjną i integrującą społeczeństwo, jak również mogą służyć jako narzędzie podnoszenia jakości życia oraz kreowania wizerunku obszaru.

Wysoki poziom bezpieczeństwa mieszkańców w wymiarze zdrowotnym i społecznym jest jednym z głównych czynników decydujących o jakości życia. Poprawa poziomu zdrowia mieszkańców gminy realizowana będzie poprzez zapewnienie kompleksowej opieki medycznej o wysokim standardzie usług (m.in. ulepszenie bazy infrastrukturalnej i specjalistycznego wyposażenia), zwiększenie dostępności profilaktyki, wczesnej diagnostyki, badań i konsultacji medycznych dla mieszkańców, a także dzięki wsparciu i promowaniu różnorodnych inicjatyw prozdrowotnych i aktywizujących. Ważne aby oferta ta uwzględniła również zestaw specjalistycznych usług adresowanych do grupy seniorów oraz osób niepełnosprawnych. Ze względu na postępujące zjawisko starzenia się


75

społeczeństwa wdrażana będzie kompleksowa polityka senioralna, obejmująca w szczególności aktywizację zawodową, kulturowo-społeczną i obywatelską osób starszych.

Do roku 2020 w Gminie Frampol realizowana będzie również polityka prorodzinna, ukierunkowana na wspieranie rodziny i promowanie wartości rodzinnych, w tym przeciwdziałanie kryzysom i patologiom rodzinnym, a także na rozwój oferty opieki nad dziećmi, umożliwiającej mieszkańcom prowadzenie działalności gospodarczej i zawodowej.

Polityka społeczna, prowadzona w sposób racjonalny i adekwatny do zdiagnozowanych potrzeb, realizowana będzie przy współpracy podmiotów nadzorowanych również przez Starostwo Powiatowe w Biłgoraju (np. PUP, PCPR, Domy Pomocy Społecznej) w zakresie polityki społecznej, rynku pracy i zatrudnienia, organizacji pozarządowych i innych. Zakłada się m.in. wsparcie i rozwój instytucjonalnych oraz pozainstytucjonalnych form pomocy społecznej, a także przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób i grup zagrożonych oraz dotkniętych tym problemem.

Jednym z kluczowych wyzwań, stojących przed Gminą Frampol, pozostaje wzmacnianie spójności i integralności społecznej, budowanie silnej tożsamości lokalnej, poczucia przywiązania do miejsca zamieszkania, jego specyfiki i historii, m.in. poprzez tworzenie miejsc integracji społecznej oraz dbałość o dziedzictwo kulturowe, w szczególności o charakterze niematerialnym poprzez aktywizację istniejących świetlic wiejskich.


Cel operacyjny 3.1. Poprawa jakości infrastruktury mającej wpływ na komfort życia mieszkańców gminy

Cel operacyjny 3.2. Poprawa dostępu mieszkańców do edukacji, ochrony zdrowia i usług społecznych

Cel operacyjny 3.3. Rozwój różnych form integracji społecznej



Zgodnie z obowiązującymi zasadami prowadzenia polityki rozwoju regionalnego Gmina Frampol w niniejszej Strategii Rozwoju Lokalnego na lata 2015-2020 uwzględnia potrzeby i oczekiwania całej wspólnoty gminnej. Realizacja celów Strategii w znacznej mierze będzie zależeć od zaangażowania i determinacji władz samorządowych, partnerów gospodarczych i społecznych. Strategia nie obejmuje bowiem wyłącznie zadań będących w kompetencjach samorządu gminnego, ale wskazuje na rozwiązania niezbędne dla stałego i efektywnego rozwoju całej wspólnoty lokalnej.


76

Główną metodą prowadzenia polityki rozwoju w przestrzeni gminy będzie partycypacja społeczna. Partycypacja to liczne działania, metody i techniki uczestnictwa obywateli w określaniu potrzeb i problemów społecznych oraz partnerskie współdziałanie, to faktyczny udział społeczeństwa w podejmowaniu ważnych decyzji rozwojowych.

Wspieranie aktywności obywatelskiej oraz partycypacji społecznej mieszkańców będzie się odbywało m.in. poprzez wsparcie organizacji pozarządowych przy pomocy doradztwa i mentoringu oraz dzięki wprowadzeniu mechanizmów zwiększających udział obywateli w kształtowaniu polityki gminy (wprowadzenie budżetu obywatelskiego, promocja dobrych praktyk w wykorzystaniu funduszy sołeckich). Efektem docelowym tych działań jest wdrożenie efektywnego systemu zarządzania gminą, której rozwój oparty jest na współpracy i mobilizowaniu zasobów.

Istotnym wyznacznikiem dobrego rządzenia w gminie jest wysoka efektywność w pozyskaniu środków zewnętrznych. W 2014 roku Gmina Frampol zajęła 9 miejsce w kraju, wśród gmin miejskich i miejsko-wiejskich pod względem pozyskiwania funduszy unijnych. W 10. edycji prestiżowego Rankingu Samorządów przeprowadzanego przez dziennik Rzeczpospolita gmina zajęła najwyższą lokatę wśród samorządów z województwa lubelskiego. Tak wysoka skuteczność w pozyskaniu środków zewnętrznych była możliwa dzięki konsekwentnie realizowanej wizji rozwoju gminy, dobrej organizacji pracy w Urzędzie Miejskim oraz sprawnym i dobrze wykształconym kadrom, a także współpracy Burmistrza z Radą Miejską.


Cel operacyjny 4.1. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego;

Cel operacyjny 4.2. Budowanie przyjaznej i sprawnej administracji dla mieszkańców i inwestorów;


Cel strategiczny 1: Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej gminy


Kierunki działań Rola i zadania gminy w realizacji działań

Źródła finansowania

Poprawa parametrów technicznych drogi krajowej nr 74 i wojewódzkiej nr 835

Lobbowanie i współpraca z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad i Samorządem Województwa w zakresie prowadzenia inwestycji drogowych

• RPO WL 2014-2020 Oś Priorytetowa 8 Mobilność regionalna i ekologiczny transport;

Kie

run

ki d

ział

ań


77

Przebudowa lub modernizacja dróg powiatowych i gminnych wraz z towarzyszącą infrastrukturą, poprawiająca dostępność komunikacyjną gminy

Realizacja projektu samodzielnie lub przy współpracy z Zarządem Dróg Powiatowych

• RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 8 Mobilność regionalna i ekologiczny transport;

• Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych;

• PROW 2014-2020, Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

Przygotowanie nowych i uzbrojenie istniejących terenów inwestycyjnych

Realizacja inwestycji i zarządzanie wybudowaną infrastrukturą

• RPO WL 2014-2020 Oś Priorytetowa 3. Konkurencyjność przedsiębiorstw

Budowa, rozbudowa, przebudowa sieci dostępowej do Internetu o przepustowości co najmniej 30 Mb/s

Inwestycje realizowane przede wszystkim przez przedsiębiorstwa telekomunikacyjne, w przypadku braku zainteresowania – realizacja wspólnych przedsięwzięć z gminą (np. w ramach partnerstw publiczno-prywatnych)

• PO Polska Cyfrowa 2014-2020: Oś Priorytetowa I. Powszechny dostęp do szybkiego Internetu

Budowa lub modernizacja wybranych elementów sieci elektroenergetycznej, ze względu na przyłączenia instalacji wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych

Współpraca z PGE Dystrybucja S.A. w zakresie zwiększenia możliwości przyłączeniowych dla producentów energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 4. Energia przyjazna środowisku;

• PO Infrastruktura i Środowisko: Oś Priorytetowa I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki.




Renowacja i rewitalizacja oraz udostępnienie na cele turystyczne obiektów dziedzictwa kulturowego w tym zabytkowego układu urbanistycznego

Opracowanie koncepcji oraz realizacja inwestycji

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 7. Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego;

• Program Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś –Ukraina;


Budowa infrastruktury służącej udostępnieniu obszarów cennych przyrodniczo (ścieżki przyrodnicze, tablice informacyjne, punkty widokowe)

Przygotowanie i realizacja inwestycji samodzielnie lub w partnerstwie z innymi jednostkami


• PROW 2014-2020, wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER


78

Rozbudowa małej infrastruktury turystycznej (ścieżki piesze i rowerowe, wiaty rowerowe, siłownie na świeżym powietrzu, place zabaw)

Przygotowanie i realizacja inwestycji samodzielnie lub w partnerstwie z innymi jednostkami



Wsparcie przedsiębiorczości, związanej z turystyką (budowa obiektów noclegowych i gastronomicznych, a także atrakcji turystycznych)

Efektywne informowanie i zachęcanie zainteresowanych podmiotów do korzystania z dostępnych instrumentów finansowania

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 3. Konkurencyjność przedsiębiorstw;


Rozwój infrastruktury turystycznej w okolicach zalewu we Frampolu

Opracowanie koncepcji oraz realizacja inwestycji


Utworzenie punktu informacji turystycznej w strukturach Urzędu Miejskiego

Opracowanie założeń oraz realizacja inwestycji

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 7. Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego

Prowadzenie na szeroką skalę promocji turystycznej (foldery, mapy, publikacje, broszury, strona internetowa) oraz umieszczanie atrakcji i bazy turystycznej w popularnych portalach turystycznych

Opracowanie założeń oraz realizacja inwestycji


Rozwój gospodarstw agroturystycznych na bazie ekologicznych produktów i hodowli zwierząt gospodarskich

Efektywne informowanie i zachęcanie zainteresowanych podmiotów do korzystania z dostępnych instrumentów finansowania





Rozwój rynku zbytu przedsiębiorstw poprzez ich aktywny udział w targach, wystawach i misjach gospodarczych

Wsparcie przy opracowaniu strategii działań marketingowych i jej konsekwentne wdrażanie, m.in. w bliskiej współpracy z samorządem województwa, PAIiIZ, ARP

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 3. Konkurencyjność przedsiębiorstw

Stworzenie oferty terenów inwestycyjnych oraz ich szeroka promocja

Opracowanie strategii działań marketingowych



79

Prowadzenie aktywnych działań marketingowych, mających na celu kreowanie dobrego wizerunku gminy, jako atrakcyjnego miejsca dla inwestorów

Realizacja projektów sieciowych z innymi jednostkami w kraju i zagranicą

• Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2014-2020 (Program dla Europy Środkowej, Interreg Europa);

• Program Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina).

Cel strategiczny 2: Wspieranie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości w obszarze rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego oraz usług

Cel operacyjny 2.1. Wzmocnienie zdolności inwestycyjnej przedsiębiorstw w zakresie wdrażania innowacji i tworzenia nowych miejsc pracy



Rozwój bazy produkcyjnej i usługowej przedsiębiorstw poprzez ich lepszy dostęp do kapitału inwestycyjnego w postaci instrumentów finansowych i dotacji

Aktywne informowanie i zachęcanie przedsiębiorstw do korzystania z różnych instrumentów finansowania infrastruktury produkcyjnej i usługowej


• PROW 2014-2020, Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej;

• PROW 2014-2020, wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER.

Poprawa efektywności energetycznej przedsiębiorstw poprzez modernizację infrastruktury związanej z ogrzewaniem/chłodzeniem budynków, oświetleniem, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii

Aktywne informowanie i zachęcanie przedsiębiorstw do korzystania z różnych instrumentów finansowania

• PROW 2014-2020, wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER;


• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 5. Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna;

• PO Infrastruktura i Środowisko: Oś Priorytetowa I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki

Rozwój współpracy sieciowej przedsiębiorstw w formie branżowych klastrów

Skuteczne informowanie i zachęcanie przedsiębiorców do uczestniczenia w lokalnych i ponadlokalnych sieciach współpracy, organizowanie spotkań, pokazywanie dobrych praktyk


• PO Polska Wschodnia 2014-2020: Oś Priorytetowa II. Przedsiębiorcza Polska Wschodnia.


80

Rozwój przedsiębiorstw z branży energetycznej, wykorzystujących odnawialne zasoby (biogazownie, farmy fotowoltaiczne)

Wspieranie potencjalnych przedsiębiorców w zakresie udzielania odpowiedniej informacji oraz pomoc w procesie inwestycyjnym



Utworzenie Rady ds. rozwoju przedsiębiorczości oraz prowadzenie szkoleń z zakresu zasad prowadzenia działalności gospodarczej

Opracowanie zasad i formuły funkcjonowania (utworzenie w formie Zarządzenia Burmistrza)

• Środki własne gmin.




Poprawa warunków prowadzenia gospodarstw rolnych (np. prace scaleniowe)

Współpraca ze Starostwem Powiatowym w zakresie prowadzonych prac scaleniowych

• PROW 2014-2020, Inwestycje w środki trwałe

Podniesienie rentowności gospodarstw rolnych (np. wymiana bazy maszynowej)

Aktywne informowanie i zachęcanie rolników do korzystania z różnych instrumentów finansowania

• PROW 2014-2020, Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej

Propagowanie rolnictwa ekologicznego


• PROW 2014-2020, Rolnictwo ekologiczne;

• PROW 2014-2020, Usługi doradcze, usługi z zakresu zarzadzania gospodarstwem i usługi z zakresu zastępstw

Uprawa roślin energetycznych i wykorzystanie biomasy do produkcji energii



• RPO WL 2014-2020, Energia przyjazna środowisku

Wprowadzenie systemów jakości i działań informacyjno-promocyjnych w gospodarstwach, w szczególności zajmujących się produkcją owoców miękkich



Usługi doradcze i szkoleniowe dla rolników (również w zakresie pozyskiwania funduszy zewnętrznych)

Aktywne informowanie i zachęcanie rolników do uczestnictwa w szkoleniach i doradztwie



81




Pozyskiwanie nowych rynków zbytu w kraju i za granicą (targi rolnicze, misje gospodarcze dla rolników, współpraca z grupami producenckimi)


Tworzenie klastrów oraz innych form współpracy pomiędzy rolnikami, przedsiębiorcami i władzami lokalnymi

Skuteczne informowanie i zachęcanie rolników, przedsiębiorców do uczestniczenia w lokalnych i ponadlokalnych sieciach współpracy, organizowanie spotkań, pokazywanie dobrych praktyk


• PO Polska Wschodnia 2014-2020: Oś Priorytetowa II. Przedsiębiorcza Polska Wschodnia

Rozwój i tworzenie grup producentów rolnych (w tym wsparcie Grupy FRAM-POL Zrzeszenie Producentów Owoców i Warzyw)

Skuteczne informowanie i zachęcanie rolników do organizowania się w formie grup producenckich oraz informowanie o możliwych źródłach finansowania na rozwój istniejących grup jak i założenie nowej

• PROW 2014-2020: Tworzenie grup i organizacji producenckich

Usługi doradcze dla rolników w zakresie różnych form sprzedaży (sprzedaż towarowa i bezpośrednia)




Tworzenie i modernizacja istniejących miejsc targowych

Pracowanie projektu oraz realizacja inwestycji


Wspieranie istniejących w okolicy zakładów przetwórczych i produkcyjnych wykorzystujących płody rolne

Aktywne informowanie i zachęcanie przetwórców do korzystania z różnych instrumentów finansowania


Powstawanie nowych obiektów przetwórstwa rolno-spożywczego pozwalających na maksymalne wykorzystanie bogatej bazy surowców owocowo-warzywnych oraz zwierzęcych

Aktywne informowanie i zachęcanie przetwórców do korzystania z różnych instrumentów finansowania



82

Cel strategiczny 3: Podniesienie jakości życia i aktywizacja mieszkańców




Budowa lub modernizacja infrastruktury wodociągowej (sieć wodociągowa, stacje ujęcia i uzdatniania wody)

Realizacja inwestycji zgodnie z opracowanymi projektami

• RPO WL 2014-2020: Oś 6. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów;


Budowa lub modernizacja wybranych elementów infrastruktury kanalizacyjnej (kanalizacja ściekowa i deszczowa, oczyszczalnia ścieków, przydomowe oczyszczalnie ścieków)

Realizacja inwestycji zgodnie z opracowanymi projektami


Realizacja programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest

Realizacja własnego projektu • RPO WL 2014-2020:

Oś 6. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów;

Wymiana, modernizacja i rozbudowa oświetlenia ulicznego

Realizacja własnego projektu w oparciu o urządzenia cechujące się nisko energiochłonnością

• RPO WL 2014-2020: Oś priorytetowa 5. Efektywność energetyczna i gospodarka

Rozbudowa monitoringu miejskiego Realizacja własnego projektu jako element rewitalizacji miasta

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 13. Infrastruktura społeczna

Poprawa jakości powietrza oraz ograniczenie problemu „niskiej emisji” poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w budynkach użyteczności publicznej i budynkach mieszkalnych (instalacje solarne i fotowoltaiczne, instalacje geotermalne)

Realizacja własnego projektu lub we współpracy z potencjalnymi inwestorami z zewnątrz


• PO Infrastruktura i Środowisko: Oś Priorytetowa I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki;


Poprawa efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej i budynkach mieszkalnych m.in. poprzez działania termomodernizacyjne, poprawę systemu grzewczego i oświetleniowego, budynków, wymianę źródeł ciepła itp.


• RPO WL 2014-2020: Oś priorytetowa 5. Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna;



83

Działania informacyjno-edukacyjne w zakresie ochrony środowiska, oszczędności energii, ekologicznego transportu, racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych itp.


• RPO WL 2014-2020: Oś priorytetowa 5: Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna;

• PO Infrastruktura i Środowisko: Oś Priorytetowa I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki;



Kierunki działań Rola i zadania gminy w

realizacji działań Źródła finansowania

Rozwój instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 (żłobki, kluby dziecięce, opiekunowie)

Współpraca z organizacjami pozarządowymi oraz osobami prywatnymi zainteresowanymi tworzeniem tego rodzaju usług

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 9. Rynek pracy

Rozszerzenie oferty edukacyjnej placówek przedszkolnych o dodatkowe zajęcia zwiększające szanse edukacyjne dzieci

Bliska współpraca gminy z podległymi jednostkami organizacyjnymi zajmującymi się edukacją na poziomie przedszkolnym i podstawowym

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 12. Edukacja, umiejętności i kompetencje

Remont, adaptacja, rozbudowa, modernizacja i doposażenie placówek edukacji przedszkolnej, podstawowej i gimnazjalnej prowadzące do poprawy dostępności i jakości kształcenia w gminie

Realizacja własnych zadań inwestycyjnych oraz współpraca z prywatnymi podmiotami, zainteresowanymi rozwojem edukacji przedszkolnej na terenie gminy

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 13. Infrastruktura społeczna

Rozwój systemu doradztwa na poziomie szkoły gimnazjalnej w zakresie dalszego kształcenia oraz pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla młodzieży szkolnej

Realizacja własnych zadań edukacyjnych

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 12. Edukacja, umiejętności i kompetencje

Poprawa dostępu mieszkańców do infrastruktury sportu i rekreacji

Realizacja własnych zadań inwestycyjnych

• Środki własne • PROW 2014-2020,

wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER

Informatyzacja placówek oświatowych oraz rozwój nauczania on-line


Oś Priorytetowa 2. Cyfrowe Lubelskie

Remont i doposażenie istniejących placówek ochrony zdrowia

Aktywne informowanie i zachęcanie przedsiębiorstw do korzystania z różnych instrumentów finansowania


Tworzenie lub modernizacja świetlic środowiskowych Realizacja własnego projektu

• RPO WL 2014-2020: Oś priorytetowa 11. Włączenie społeczne


84

Rozwój różnych form wsparcia Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej


Oś priorytetowa 11. Włączenie społeczne

Rozwój form wsparcia osób starszych (m.in. dzienny dom pobytu dla Seniorów)


Oś priorytetowa 11. Włączenie społeczne




Rozwój aktywności społecznej i zawodowej poprzez realizację kompleksowych programów na rzecz integracji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, zawierających m.in. treningi kompetencji i umiejętności społecznych oraz doradztwo zawodowe

Przygotowanie i realizacja działań wspierających integrację społeczną

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 11. Włączenie społeczne

Szkolenia i doradztwo dla kadr instytucji pomocy społecznej

Przygotowanie i realizacja działań wspierających kompetencje podmiotów oferujących usługi społeczne


Wsparcie dla tworzenia i działalności podmiotów integracji społecznej w tym: centrów integracji społecznej, zakładów aktywności zawodowej oraz podmiotów działających na rzecz aktywizacji społeczno-zawodowej

Przygotowanie i realizacja działań wspierających integrację społeczną


Wsparcie inicjatyw łączących lokalną społeczność w ramach Inicjatywy LEADER - projekty grantowe (np. aktywizacja świetlic wiejskich)

Przygotowanie i realizacja działań wspierających aktywność mieszkańców


Cel strategiczny 4: Poprawa funkcjonowania lokalnej administracji

Cel operacyjny 4.1. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego



Współpraca gminy z organizacjami pozarządowymi i wspieranie powstawania organizacji pozarządowych (doradztwo, mentoring, szkolenia, wsparcie finansowe)

Wsparcie doradcze w zakresie pozyskania funduszy lub wsparcie merytoryczne

• Środki własne • RPO WL 2014-2020:

Oś Priorytetowa 11. Włączenie społeczne


85

Opracowanie i upowszechnienie mechanizmów zwiększających udział obywateli w kształtowaniu polityki rozwoju lokalnego (wprowadzenie budżetu obywatelskiego)

Opracowanie i wdrożenie modelu obejmującego metody i narzędzia konsultacji i partycypacji publicznej

• PO Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020: Oś Priorytetowa II. Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji

Promowanie dialogu obywatelskiego jako formy partycypacji obywatelskiej

Przygotowanie i realizacja działań z zakresu wsparcia dla organizacji pozarządowych

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 11. Włączenie społeczne;


Promocja dobrych praktyk w wykorzystaniu funduszy sołeckich

Przygotowanie i realizacja projektu

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 11. Włączenie społeczne;


Cel operacyjny 4.2. Budowanie przyjaznej i sprawnej administracji dla mieszkańców i inwestorów



Opracowanie i wdrożenie efektywnego modelu zarzadzania kompetencjami kadr administracji publicznej z uwzględnieniem braków kompetencyjnych i potrzeb szkoleniowych pracowników (wdrożenie systemu ISO)

Wykorzystanie w pracach nad systemem rozwiązań wynikających z procedur systemu ISO


Wzmocnienie zdolności analitycznych jednostek planowania przestrzennego poprzez dostęp do nowoczesnych narzędzi w zakresie analizy, przetwarzania i prezentacji danych przestrzennych

Realizacja zadań własnych w ramach tworzonej krajowej i regionalnej infrastruktury informacji przestrzennej, umożliwiającej dostęp do baz danych i aplikacji pozwalających na prace z danymi przestrzennymi


Poszerzenie wiedzy pracowników Urzędu Miejskiego w zakresie budowania partnerstwa publiczno-prywatnego i zamówień publicznych

Realizacja m.in. poprzez udział pracowników gminy w organizowanych szkoleniach, seminariach oraz platformach współpracy


Wprowadzenie systemu oceny jakości świadczonych usług przez mieszkańców w postaci corocznego badania ankietowego

Opracowanie ankiety skierowanej do mieszkańców w celu poprawy jakości świadczonych usług publicznych

• Środki własne

Rozwój elektronicznej administracji i usług publicznych świadczonych drogą elektroniczną

Realizacja własnych projektów inwestycyjnych oraz jednostek podległych gminie miejskiej

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 2. Cyfrowe lubelskie


86

Tworzenie i rozwój cyfrowych zasobów gminy m.in. w zakresie mienia i nieruchomości, planowania przestrzennego, kultury, edukacji, turystyki, ochrony zdrowia, itp.

Realizacja własnego projektu lub partnerskiego dla całego powiatu


Organizowanie kampanii edukacyjno-informacyjnych na rzecz zwiększania znaczenia e-umiejętności oraz upowszechniania korzyści z wykorzystywania technologii cyfrowych przez mieszkańców gminy

Działanie realizowane w ramach szerszej współpracy z administracją rządową i samorządową



87

6. WDRAŻANIE I FINANSOWANIE STRATEGII

6.1. Wdrażanie i monitoring strategii

ealizacja strategii rozwoju jest złożonym procesem zarówno pod względem technicznym, jak i finansowym. Prawidłowa realizacja działań uzależniona jest

przede wszystkim od sprawnego zarządzania. W tym celu do wdrożenia strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol rekomenduje się zastosowanie metodologii zarządzania projektami PRINCE2. Zgodnie z tą metodologią plan wdrażania strategii należy podzielić na 2 główne procesy realizacji:

1. Proces Przygotowania, obejmujący napisanie dokumentu strategii i wyznaczenie planowanych do realizacji działań,

2. Proces Zarządzania Strategicznego, który obejmuje wdrożenie strategii. Proces ten składa się z następujących procesów: Inicjowania Realizacji Strategii, Sterowania Realizacją Strategii, Zarządzanie Końcem Etapu oraz Zamykanie Realizacji Strategii. Zakres poszczególnych procesów przedstawia poniższy schemat.

Ryc. 12. Plan wdrażania Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 zgodny z metodologią PRINCE2

NAZWA PROCESU

WDRAŻANIE STRATEGII ROZWOJU LOKALNEGO GMINY FRAMPOL

NA LATA 2015-2020

Etap przed realizacją

Etap inicjowania

Etap realizacji

Etap realizacji

Etap zakończenia realizacji

PRZYGOTOWANIE STRATEGII

Proces Przygotowania strategii obejmuje przygotowanie dokumentu, przeprowadzenie jego konsultacji i przedstawienie wersji końcowej na Radzie Miejskiej

ZARZADZANIE STRATEGICZNE

Proces zarządzania strategicznego obejmuje wszystkie działania od przyjęcia strategii Uchwałą Rady Miejskiej do zakończenia jej realizacji. Jednostką odpowiedzialną za ten proces jest Burmistrz Frampola

INICJOWANIE REALIZACJI STRATEGII

Proces inicjowania obejmuje przyjęcie strategii do realizacji poprzez przyjęcie Uchwały Rady Miejskiej oraz wskazanie konkretnych osób odpowiedzialnych za realizację działań, monitoring dokumentu, ewaluację, komunikację z mieszkańcami i podmiotami z terenu Gminy Frampol

R

Wd

raża

nie

str

ateg

ii


88

STEROWANIE REALIZACJĄ STRATEGII

W procesie tym osoby wyznaczone w procesie inicjowania zgodnie z zakresem swoich obowiązków czuwają nad harmonogramem prac, prawidłową realizacją, zbiorem danych, analizą postępów i raportami oraz realizacją planu komunikacji

ZARZĄDZANIE KOŃCEM ETAPU

Proces ten pełni głównie funkcję kontrolną poprzez przygotowanie sprawozdań z zakończenia konkretnego etapu realizacji, a w sytuacji przekroczenia harmonogramu realizacji wskazanie rozwiązań i zaproponowanie działań naprawczych. W tym etapie powinna mieć miejsce ewaluacja on-going (w trakcie realizacji) określająca poziom osiągniętych wskaźników i rekomendująca w miarę potrzeb zmianę zapisów strategii

ZAMYKANIE REALIZACJI STRATEGII

Ostatnim procesem wdrażania strategii jest Zamykanie Realizacji Strategii. Celem tego procesu jest wskazanie efektów realizacji dokumentu w formie raportu i rekomendacja działań na przyszłość. Raport taki powinien obejmować zapis wszystkich problemów/utrudnień jakie napotkano podczas realizacji działań wraz z zaleceniami jak w przyszłości ich uniknąć


W strukturze Urzędu Miejskiego we Frampolu należy wyodrębnić zespół odpowiedzialny za wdrażanie strategii, w skład którego powinni wejść:

Koordynatorzy działań wyłonieni spośród pracowników Referatu Gospodarki Komunalnej, Budownictwa i Inwestycji (pełniący funkcję Kierowników Projektów zgodnie z metodologią PRINCE2),

Koordynator ds. monitoringu, Koordynator ds. oceny.


89


Burmistrzowi Frampola przypisuje się role i obowiązki Komitetu Sterującego zgodnie z metodologią PRINCE2. Burmistrz odpowiada za ogólną koordynację procesu wdrażania i monitorowania strategii oraz sprawuje nadzór nad zespołem koordynującym. Burmistrz w szczególności odpowiedzialny jest za przygotowanie i wdrożenie projektów wynikających ze strategii (w oparciu WPF).

Jednostką odpowiedzialną za wdrożenie strategii, podlegającą Burmistrzowi będzie Referat Gospodarki Komunalnej, Budownictwa i Inwestycji. Wśród pracowników niniejszego Wydziału wyłonieni zostaną koordynatorzy działań, do których obowiązków należeć będzie:

informowanie społeczności lokalnej o istnieniu strategii rozwoju i obranych kierunkach rozwoju, a także o postępach i efektach wdrażania strategii,

synchronizowanie procesów planowania przestrzennego z zapisami strategii,

ścisła współpraca z jednostkami odpowiedzialnymi za przygotowywanie i realizację zadań inwestycyjnych,

wydawanie jednostkom ubiegającym się o środki zewnętrzne opinii o zgodności planowanej inwestycji/zadania z zapisami strategii (w przypadku gdy taka opinia jest wymagana),

inicjowanie i koordynacja opracowania średniookresowych dokumentów planistycznych,

dokonywanie koniecznych modyfikacji i zmian wynikających ze zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych i sytuacji wewnętrznej gminy.

Instytucjami wspomagającymi Burmistrza i Referat Gospodarki Komunalnej, Budownictwa i Inwestycji w procesie wdrażania strategii są m.in.:

Rada Miejska, która powinna zadbać o promocję i właściwe zrozumienie strategii wśród społeczności lokalnej,

Wdrażanie Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020

Koordynatorzy działań (Referat Gospodarki Komunalnej,

Budownictwa i Inwestycji)

Koordynator ds. monitoringu

Koordynator ds. oceny

Jednostki organizacyjne Urzędu Miejskiego

Rada Miejska

Organizacje pozarządowe

Komitet Sterujący (Burmistrz Frampola)


90

Jednostki organizacyjne podległe Urzędowi Miejskiemu (np. placówki oświatowe, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Samorządowy Ośrodek Oświaty, Zakład Gospodarki Komunalnej),

Organizacje pozarządowe działające na terenie gminy. Do ważnych podmiotów, które w istotny sposób będą przyczyniać się do realizacji celów strategii, należy również zaliczyć podmioty realizujące poszczególne projekty, w tym przede wszystkim:

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (w zakresie przebudowy drogi krajowej nr 74),

Komenda Powiatowa Policji w Biłgoraju, Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Biłgoraju, przedsiębiorcy i ich zrzeszenia, instytucje otoczenia biznesu, organizacje pozarządowe (w tym Lokalna Grupa Działania „Ziemia

Biłgorajska”), osoby podnoszące kwalifikacje zawodowe, bezrobotni i osoby wykluczone.

Oczekuje się, że dzięki tak szerokiemu spektrum instytucji i podmiotów zaangażowanych bezpośrednio bądź pośrednio w realizację strategii, jej cele i działania będą możliwe do osiągnięcia w założonej perspektywie czasowej.

rzedmiotem monitoringu strategicznego jest Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020. Do głównych obszarów objętych

monitoringiem i ewaluacją należą:

analiza zmian społecznych, gospodarczych i środowiskowych zachodzących w gminie,

obserwacja zmian zachodzących w ramach poszczególnych celów strategicznych i przypisanych im celów operacyjnych, które zostały wyznaczone w strategii,

identyfikacja nowych uwarunkowań związanych z wyznaczonymi celami i formułowanie rekomendacji dotyczących zamierzeń w nich określonych,

formułowanie nowych prognoz i scenariuszy rozwoju Gminy Frampol.

Uzyskanie mierzalnych wyników postępu osiągnięcia wyznaczonych w strategii celów jest podstawowym zadaniem każdego monitoringu strategicznego. Dla prawidłowego wykonania tego zadania konieczne jest opracowanie szeregu wskaźników stanowiących podstawę oceny stopnia realizacji strategii. Wskaźniki zostały dopasowane do struktury celów.

Zaproponowane wskaźniki weryfikowane będą głównie w oparciu o dane Banku Danych Lokalnych GUS, dane z Urzędu Miejskiego oraz System informatyczny monitoringu i kontroli finansowej funduszy strukturalnych i funduszu spójności.

P

Mon

itor

ing

stra

tegi

i


91

Tabela 13. Wskaźniki monitorujące realizację Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020

Wskaźnik Jednostka Źródło weryfikacji


Długość przebudowanych lub zmodernizowanych dróg gminnych i powiatowych km Dane JST

Powierzchnia uzbrojonych terenów inwestycyjnych ha Dane JST Odsetek osób korzystających regularnie (co najmniej raz w tygodniu) z internetu - wartość oszacowana na poziomie krajowym

% GUS: STRATEG.GOV.PL

Liczba odnowionych obiektów dziedzictwa kulturowego wpisanego do rejestru zabytków w latach 2014-2020

szt. Dane JST

Liczba wykreowanych atrakcji turystycznych w oparciu o potencjał Gminy Frampol szt. Dane JST

Realizacja inwestycji z zakresu małej infrastruktury turystycznej w latach 2014-2020 szt. Dane JST

Wydanie folderu promującego dziedzictwo przyrodnicze szt. Dane JST

Liczba wydarzeń promocyjnych, w których uczestniczyli przedsiębiorcy z terenu gminy (targi, wystawy, misje) szt. Dane JST


Liczba przedsiębiorstw realizujących projekty z zakresu efektywności energetycznej i instalacji OZE szt.

System informatyczny monitoringu i kontroli finansowej funduszy

strukturalnych i funduszu spójności

Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych ha BDL GUS

Liczba gospodarstw ekologicznych szt. http://www.eko.lodr. konskowola.pl/ekologia.php

Pracujący na 1000 mieszkańców os. BDL GUS

Wskaźnik przedsiębiorczości podmioty/ 10000 osób BDL GUS

Powierzchnia terenów scalonych ha Dane JST

Liczba zorganizowanych szkoleń dla rolników szt. Dane JST

Cel strategiczny 3. Podniesienie jakości życia i aktywizacja mieszkańców Odsetek ludności korzystającej z infrastruktury wodociągowej % BDL GUS

Odsetek ludności korzystającej z infrastruktury kanalizacyjnej % BDL GUS

Liczba budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, w których wykorzystano odnawialne źródła energii

szt. Dane JST

Liczba budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, które poddano działaniom termomodernizacyjnym

szt. Dane JST

Liczba nowo utworzonych żłobków lub klubów dziecięcych szt. Dane JST

Liczba ludności na 1 placówkę biblioteczną os./1 placówkę BDL GUS

Liczba budynków użyteczności publicznej poddanych pracom termomodernizacyjnym szt. Dane JST


Wielkość środków unijnych pozyskanych przez gminę na własne projekty rozwojowe na 1 mieszkańca w perspektywie finansowej 2014-2020

tys. zł/ mieszkańca


strukturalnych i funduszu


92

ŹŹródło: opracowanie własne

spójności

Realizacja projektów inwestycyjnych ze środków unijnych w latach 2014-2020 szt.


strukturalnych i funduszu spójności

Udział wydatków inwestycyjnych w ogóle wydatków z budżetu JST % BDL GUS

Liczba nowych e-usług udostępnionych dla mieszkańców gminy w ramach rozwoju administracji elektronicznej w latach 2014-2020

szt. Dane JST


93

6.2. Finansowanie strategii





Rodzaj przedsięwzięcia

Nazwa przedsięwzięcia Szacowana

wartość inwestycji

Lata realizacji

Źródła finansowania Podmiot

realizujący Uwagi

Inwestycje w zakresie modernizacji oraz budowy dróg lokalnych – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Przebudowa ul. Łąkowej we Frampolu 500 000 zł 2015-2017

PROW 2014-2020: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

Gmina Frampol

Zadanie obejmuje przebudowę drogi o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 350 m wraz z chodnikiem łącząca ul. Janowską z Polną we Frampolu

Przebudowa ul. Cichej we Frampolu 200 000 zł 2015-2017


Gmina Frampol Zadanie obejmuje przebudowę drogi o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 165 m wraz z chodnikiem na ulicy Cichej we Frampolu

Przebudowa ulicy Zakościele we Frampolu 600 000 zł 2015-2017


Gmina Frampol Zadanie obejmuje przebudowę drogi o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 350 m wraz z chodnikiem na ulicy Zakościele we Frampolu

Przebudowa ul. Polnej we Frampolu 300 000 zł 2015-2017


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje przebudowę drogi o nawierzchni mineralno-bitumicznej oraz chodnikiem z przebiegiem od oczyszczalni ścieków w kierunku Sokołówki

Przebudowa drogi powiatowej nr 2911L 300 000 zł 2015-2018

• PROW 2014-2020: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

• Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych;

Powiat Biłgorajski/ Gmina Frampol

Zadanie obejmuje przebudowę drogi powiatowej nr 2911L o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 2,8 km przebiegającej przez m. Stara Wieś oraz Radzięcin do granicy z gminą Goraj

Przebudowa drogi powiatowej 2910L 400 000 zł 2015-2018

• PROW 2014-2020: Podstawowe usługi i odnowa wsi na

Powiat Biłgorajski/

Zadanie obejmuje przebudowę drogi powiatowej nr 2910L o nawierzchni mineralno-bitumicznej

Pla

n d

ział

ań


94

obszarach wiejskich • Narodowy Program

Przebudowy Dróg Lokalnych

Gmina Frampol o długości około 6 km przebiegającej przez m. Teodorówka Komodzianka i Chłopków



• Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych


Zadanie obejmuje przebudowę drogi powiatowej nr 2908L o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 3,3 km przebiegającej przez m. Wola Radzięcka oraz Radzięcin





Zadanie obejmuje przebudowę drogi powiatowej nr 2912L o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 2,8 km przebiegającej przez m. Teodorówka i Kolonia Teodorówka

Przebudowa drogi gminnej w m. Stara Wieś 150 000 zł 2015-2017


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje przebudowę drogi gminnej o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 230 m przebiegającej przez m. Stara Wieś z lokalizacją na działce nr ewid. 881/3

Przebudowa drogi gminnej nr 109212L 250 000 zł 2015-2017


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje przebudowę drogi gminnej o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 400 m przebiegającej od drogi powiatowej nr 2908L w kierunku cegielni

Przebudowa ul. Kościelnej we Frampolu 600 000 zł 2015-2018



Gmina Frampol

Zadanie obejmuje przebudowę drogi o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 480 m wraz z chodnikami na ulicy Kościelnej od drogi woj. Nr 835 w stronę Targowiska

Przebudowa drogi gminnej nr 109207L 800 000 zł 2015-2018

• PROW 2014-2020: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich;

• Narodowy Program Przebudowy Dróg

Gmina Frampol Zadanie obejmuje przekształcenie drogi od ul. Rynek do ul. Kościelnej o długości około 180 m na deptak


95

Lokalnych

Przebudowa dróg gminnych nr 109216L oraz 113362L 600 000 zł 2015-2018



Gmina Frampol Zadanie obejmuje przebudowę dróg gminnych o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 1,8 km przebiegającej przez m. Rzeczyce

Przebudowa drogi gminnej 113371L 300 000 zł 2015-2018


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje przebudowę drogi gminnej o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości około 500 m przebiegającej od drogi powiatowej nr 2910L w stronę Starej Wsi

Przebudowa drogi powiatowej nr 2914L na odcinku od drogi wojewódzkiej 835 do mostu na rzece Biała Łada w Sokołówce

150 000 zł 2015-2018 • PROW 2014-2020 • PPDL

Gmina Frampol

Długość odcinka około 500 m, zakres prac: modernizacja nawierzchni bitumicznej wraz z budową chodnika z jednej strony jezdni i odtworzenie alei drzew

Inwestycje w zakresie modernizacji oraz budowy dróg lokalnych – zgłoszone przez mieszkańców

Przebudowa dróg gminnych i budowa chodników w miejscowościach na terenie gminy Frampol, Budowa dróg gminnych w Komodziance;, Droga na ul. Łąkowej, Budowa drogi dojazdowej do gruntów rolnych, nr działki 881/3, Oświetlenie drogi dojazdowej Stara Wieś/Kąty Przebudowa drogi powiatowej 2912L Teodorówka-Kolonia Teodorówka – długość 2,8 km, Przebudowa i remont drogi gminnej od drogi krajowej nr 74 do Budy I (Smoryń), Przedłużenie odcinka wiejskich dróg do posesji bez dojazdu, Uregulowanie prawne istniejącej drogi polnej łączącej wieś Rzeczyce z polami „Niwa”, Poszerzenie drogi asfaltowej biegnącej przez wieś oraz budowa chodników.

Inwestycje w zakresie rozwoju infrastruktury turystyki – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Budowa ścieżki rowerowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą

1 500 000 zł 2015-2018


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje budowę ścieżki rowerowej dwukierunkowej o nawierzchni mineralno-bitumicznej długości około 6 km (szerokość 2m -5,5m) z przebiegiem: ulica Rynek w Frampolu w kierunku ulicy Janowskiej, Granicznej, Zamojskiej, Sokołówki i Zalewu. Uwaga: wpisane do przedsięwzięcia „Aktywne Roztocze

Rozbudowa i kompleksowe zagospodarowanie turystyczne Zalewu we Frampolu

2 500 000 zł 2016-2018

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 7. Ochrona dziedzictwa kulturowego

Gmina Frampol Zadanie obejmuje: • budowa parku linowego (teren bezpośrednio

graniczący z Zalewem);


96


Cel operacyjny 2.1. Wzmocnienie zdolności inwestycyjnej przedsiębiorstw w zakresie wdrażania innowacji i tworzenia nowych miejsc pracy



i naturalnego; • ścieżka rekreacyjna (pieszo-rowerowa) dookoła Zalewu (pod warunkiem wykupu części terenu zalewu i drogi lub użyczenia);

• budowa nowego jaz-u (na terenie akwenu - Zalewu);

• wyposażenie infrastruktury turystycznej, m.in.: rowerki wodne, zjeżdżalnia, plac zabaw, boisko do piłki plażowej, monitoring;

• zagospodarowanie terenu wokół Zalewu poprzez m.in. budowę miejsc parkingowych, alei, instalacji technicznej i sanitarnej (w tym dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych)

Uwaga: wpisane do przedsięwzięcia „Aktywne Roztocze

Inwestycje w zakresie rozwoju infrastruktury turystyki – zgłoszone przez mieszkańców

Stworzenie bulwaru przy Białej Ładzie w Sokołówce, Budowa zbiornika małej retencji na rzece Biała Łada w Rzeczycach, Zagospodarowanie źródeł wzdłuż rzeki Białej Łady - wyznaczenie ścieżki przyrodniczo-rekreacyjnej (pieszo-rowerowej), Połączenie istniejącego szlaku rowerowego: Karolówka-Łęgi-Rzeczyce-Frampol.




Lata realizacji


realizujący Uwagi

Inwestycje w zakresie wzrostu konkurencyjności

Modernizacja przedsiębiorstwa F.H.U. MARGO 198 530 zł 2016-2019

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 5. Efektywność

Przedsiębiorca Zadanie przewiduje wdrożenie inwestycji ukierunkowanych na zmniejszenie zapotrzebowania na energię obiektów administracyjnych oraz


97

lokalnej przedsiębiorczości - zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

energetyczna i gospodarka niskoemisyjna;


usługowych, a tym samym redukcję emisji dwutlenku węgla poprzez: - zastąpienie dotychczasowego systemu ogrzewania obiektów ( kotły węglowe) proekologicznym rozwiązaniem opartym na pompie ciepła. Modernizacja zakłada również zmianę systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej opartej dotychczas na źródle węglowym na pompę ciepła - zastosowanie instalacji pompy wpłynie na wzrost zapotrzebowania na energię obiektu. W zadaniu uwzględniono również montaż instalacji fotowoltaicznej o mocy około 30 kWp - niewłaściwa termoizolacja przegrody dachu wpływa na podwyższony wskaźnik zapotrzebowania obiektu na energię w przeliczeniu na 1 m2. W zadaniu uwzględniono zatem potrzebę zastosowania wysokiej klasy materiałów termoizolacyjnych typu styropian/wełna mineralna o grubości około 20 cm bezpośrednio pod powierzchnią dachu.

Inwestycje w zakresie poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej i rozwój sprzedaży bezpośredniej - zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Kompleksowa modernizacja targowiska we Frampolu

150 000 zł 2016-2018 • PROW 2014-2020:

Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

Gmina Frampol

Zadanie obejmuje modernizację obiektu targowiska, którego prace winny zostać przeprowadzone przy zachowaniu zasad minimalizacji szkodliwego wpływu na środowisko. Zarówno na etapie działań modernizacyjnych, zakupu nowych urządzeń w tym oświetlenia obiektu oraz jego eksploatacji wykorzystane zostaną zrównoważone technologie niskoemisyjne

Inwestycje w zakresie wsparcia dla przedsiębiorstw – zgłoszone przez mieszkańców

Pomoc w uzyskaniu dofinansowania unijnego osobom chcącym otworzyć własną działalność gospodarczą; Pomoc w stworzeniu biznesplanu, szkolenia itp.


98








Lata realizacji


realizujący Uwagi

Inwestycje z zakresu rewitalizacji obszaru miejskiego i wiejskiego - zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

„Rewitalizacja Rynku stanowiącego element zabytkowego układu urbanistycznego miasta Frampola i zabudowy ulic stodolnych w granicach ulic: Kościelna, Polna, Orzechowa, Ogrodowa; XVIII – XIX w.; nr rej. A/75”

- -

• RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 13. Infrastruktura społeczna

Gmina Frampol

Obszar tematyczny: 1. przywracanie znaczenia głównej ulicy/rynkowi miasta jako ważnego centrum funkcjonalnego i miejsca spotkań; 2. organizowanie atrakcyjnych przestrzeni publicznych i ciągów komunikacyjnych w kwartałach śródmiejskich

Inwestycje w zakresie termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Termomodernizacja Budynku Głównego Samorządowego Zespołu Szkolnego we Frampolu

139 304 zł 2015-2018

• RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 5. Efektywność energetyczna i gospodarka

Gmina Frampol

Zadanie obejmuje poprawę efektywności energetycznej obiektu poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej powierzchni 754,2 m2. W zakresie modernizacji przewidziano zastosowanie materiału termoizolacyjnego typu styropian/wełna mineralna o grubości co najmniej 15 cm. Aktualnie przegroda wykonana jest z cegły pełnej o grubości 60 cm, jednak rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych norm budownictwa energooszczędnego generując znaczne straty wyprodukowanego ciepła. W zadaniu uwzględniono ponadto modernizację systemu dystrybucji energii cieplnej na obiekcie w zakresie wymiany instalacji c.o. wraz z grzejnikami.

Termomodernizacja Segmentu Edukacji Wczesnoszkolnej wraz z łącznikiem

67 464 zł 2015-2018 • RPO WL 2014-2020

Oś priorytetowa 5. Efektywność

Gmina Frampol Zadanie obejmuje poprawę efektywności energetycznej obiektu poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej


99

energetyczna i gospodarka

powierzchni 562,2 m2. W zakresie modernizacji przewidziano zastosowanie materiału termoizolacyjnego typu styropian/wełna mineralna o grubości co najmniej 15 cm. Aktualnie przegroda wykonana jest z bloków ściennych kanałowych o grubości 44 cm. Rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych norm budownictwa energooszczędnego generując znaczne straty wyprodukowanego ciepła.

Termomodernizacja Przedszkola wraz z blokiem żywieniowym

125 760 zł 2015-2018


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje poprawę efektywności energetycznej obiektu poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej powierzchni 1048,0 m2. W zakresie modernizacji przewidziano zastosowanie materiału termoizolacyjnego typu styropian/wełna mineralna o grubości co najmniej 15 cm. Aktualnie przegroda wykonana jest z bloków ściennych kanałowych o grubości 39 cm, jednak rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych norm budownictwa energooszczędnego generując znaczne straty wyprodukowanego ciepła.

Termomodernizacja Gimnazjum wraz z salą gimnastyczną oraz łącznikiem

116 256 zł 2015-2018


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje poprawę efektywności energetycznej obiektu poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej powierzchni 968,8 m2. W zakresie modernizacji przewidziano zastosowanie materiału termoizolacyjnego typu styropian/wełna mineralna o grubości co najmniej 15 cm. Aktualnie przegroda wykonana jest z elementów prefabrykowanych o grubości 44 cm, rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych norm budownictwa energooszczędnego generując znaczne straty wyprodukowanego ciepła.

Termomodernizacja Szkoły Podstawowej w Teodorówce 213 000 zł 2015-2018

• RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 5. Efektywność energetyczna

Gmina Frampol

Zadanie obejmuje kompleksową termomodernizację obiektu obejmującą: - poprawę efektywności energetycznej poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej


100

i gospodarka powierzchni 820 m2. W zakresie modernizacji przewidziano zastosowanie materiału termoizolacyjnego typu styropian/wełna mineralna o grubości co najmniej 15 cm. Aktualnie przegroda wykonana jest z pustaków suporex o grubości 40cm, rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych norm budownictwa energooszczędnego generując znaczne straty wyprodukowanego ciepła, - poprawę efektywności energetycznej stropodachu o konstrukcji żelbetowej i grubości 12 cm, warstwie wełny mineralnej o grubości 20 cm. Łączna powierzchnia stropodachu do modernizacji wynosi około 600 m2, - modernizację kotła węglowego o mocy 160 kW na kocioł o najwyższych standardach niskoemisyjności i efektywności wykorzystania energii (z uwzględnieniem redukcji mocy kotła adekwatnie do potrzeb), zakładany efekt energetyczny zostanie osiągnięty przy uwzględnieniu modernizacji instalacji c.o. oraz modernizacji podłóg

Termomodernizacja Szkoły Podstawowej w Woli Radzięckiej

91 000 zł 2015-2018


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje kompleksową termomodernizację obiektu obejmującą: - poprawę efektywności energetycznej obiektu poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej powierzchni 580 m2. W zakresie modernizacji przewidziano zastosowanie materiału termoizolacyjnego typu styropian/wełna mineralna o grubości co najmniej 15 cm. Aktualnie przegroda wykonana jest z cegły pełnej o grubości 60 cm, rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych norm budownictwa energooszczędnego generując znaczne straty wyprodukowanego ciepła, - poprawę efektywności energetycznej stropu nad nieocieploną piwnicą styropianem o grubości co najmniej 10 cm. Aktualnie przegroda wykonana jest z cegły pełnej o grubości 30 cm, rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych norm


101

budownictwa energooszczędnego generując znaczne straty wyprodukowanego ciepła.

Termomodernizacja budynku OSP Teodorówka 120 000 zł 2015-2018


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje poprawę efektywności energetycznej obiektu poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej powierzchni ponad 1000 m2. W zakresie modernizacji przewidziano zastosowanie materiału termoizolacyjnego typu styropian/wełna mineralna o grubości co najmniej 15 cm.

Termomodernizacja budynku OSP Wola Radzięcka 100 000 zł 2015-2018


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje poprawę efektywności energetycznej obiektu poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej powierzchni ponad 900 m2. W zakresie modernizacji przewidziano zastosowanie materiału termoizolacyjnego typu styropian/wełna mineralna o grubości co najmniej 15 cm.

Termomodernizacja budynku głównego Urzędu Miejskiego 80 000 zł 2015-2018


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje poprawę efektywności energetycznej obiektu poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej powierzchni 500 m2.

Termomodernizacja budynku Urzędu Miejskiego na ul. Zamoyskiej 13

117 600 zł 2015-2018


Gmina Frampol

Zadanie obejmuje poprawę efektywności energetycznej obiektu poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej powierzchni 840 m2.

Inwestycje w zakresie produkcji energii elektrycznej na pokryciach dachowych budynków użyteczności publicznej – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Montaż instalacji na obiekcie Hali Sportowej SZS 258 705 zł 2015-2020

• RPO WL 2014-2020: Oś Priorytetowa 4. Energia przyjazna środowisku

Gmina Frampol

Zadanie zakłada montaż instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji energii elektrycznej na potrzeby pokrycia częściowego zapotrzebowania na energię obiektu Hali Sportowej Samorządowego Zespołu Szkół we Frampolu. Działalność obiektów ZSZ w Frampolu wiąże się ze znacznym dochodzącym do 90 160 kWh zużyciem energii elektrycznej, generując tym samym redukcję emisji CO2 do atmosfery na poziomie 73,21 t. Montaż przewidziany w zadaniu instalacji o mocy 20 kWp wraz z infrastrukturą towarzyszącą wygeneruje w skali roku około 26 135 kWh energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli zredukować emisję dwutlenku węgla o około 21,22 t. Zakres inwestycji


102

w tym moc instalacji powinien zostać szczegółowo przeanalizowany i może ulec korekcie.

Montaż instalacji na obiekcie Urzędu Miejskiego, ul. Radzięcka 8

43 118 zł 2015-2020


Gmina Frampol

Zadanie zakłada montaż instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji energii elektrycznej na potrzeby pokrycia częściowego zapotrzebowania na energię obiektu Urzędu Miejskiego na ul. Radzięckiej 8. Działalność obiektu wiąże się ze znacznym, dochodzącym do 21 363 kWh zużyciem energii elektrycznej, generując tym samym redukcję emisji CO2 do atmosfery na poziomie 17,35 t. Montaż przewidziany w zadaniu instalacji o mocy 5 kWp wraz z infrastrukturą towarzyszącą wygeneruje w skali roku około 4 364 kWh energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli zredukować emisję dwutlenku węgla o około 3,53 t. Zakres inwestycji w tym moc instalacji powinien zostać szczegółowo przeanalizowany i może ulec korekcie

Montaż instalacji na obiekcie Urzędu Miejskiego, Zamojska 13 25 871 zł 2015-2020


Gmina Frampol

Zadanie zakłada montaż instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji energii elektrycznej na potrzeby pokrycia częściowego zapotrzebowania na energię obiektu Urzędu Miejskiego na ul. Zamojskiej 13. Działalność obiektu wiąże się ze znacznym dochodzącym do 3 860 kWh zużyciem energii elektrycznej, generując tym samym redukcję emisji CO2 do atmosfery na poziomie 3,13 t. Montaż przewidziany w zadaniu instalacji o mocy 3 kWp wraz z infrastrukturą towarzyszącą wygeneruje w skali roku około 2 613 kWh energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli zredukować emisję dwutlenku węgla o około 2,12 t. Zakres inwestycji w tym moc instalacji powinien zostać szczegółowo przeanalizowany i może ulec korekcie

Montaż instalacji na budynku Gminy – ośrodek zdrowia ul. Kościelna 29

34 494 zł 2015-2020


Gmina Frampol

Zadanie zakłada montaż instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji energii elektrycznej na potrzeby pokrycia częściowego zapotrzebowania na energię obiektu Urzędu Miejskiego na ul. Kościelnej 13. Działalność obiektu wiąże się ze znacznym dochodzącym do 10 521 kWh zużyciem energii elektrycznej, generując tym samym redukcję emisji CO2 do atmosfery na poziomie 8,52 t. Montaż


103

przewidziany w zadaniu instalacji o mocy 4 kWp wraz z infrastrukturą towarzyszącą wygeneruje w skali roku około 3 458 kWh energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli zredukować emisję dwutlenku węgla o około 2,82 t. Zakres inwestycji w tym moc instalacji powinien zostać szczegółowo przeanalizowany i może ulec korekcie

Inwestycje w zakresie produkcji energii elektrycznej przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Montaż instalacji PV na obiekcie Oczyszczalni Ścieków 112 020 zł 2015-2020


Gmina Frampol

Zadanie zakłada montaż instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji energii elektrycznej na potrzeby pokrycia częściowego zapotrzebowania na energię elektryczną energochłonnej infrastruktury oczyszczalni ścieków w Frampolu. Działalność obiektu wiąże się ze znacznym dochodzącym do 64 950 kWh zużyciem energii elektrycznej, generując tym samym redukcję emisji CO2 do atmosfery. Montaż przewidziany w zadaniu instalacji o mocy 20 kWp wraz z infrastrukturą towarzyszącą pozwoli na wygenerowanie w skali roku około 17 425 kWh energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli zredukować emisję dwutlenku węgla o około 14,14 t.

Montaż instalacji PV przy obiekcie ujęcia wody w Korytkowie Małym

28 005 zł 2015-2020


Gmina Frampol

Zadanie zakłada montaż instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji energii elektrycznej na potrzeby pokrycia częściowego zapotrzebowania na energię elektryczną energochłonnej infrastruktury ujęcia wody w Korytkowie Małym. Montaż przewidziany w zadaniu instalacji o mocy 5 kWp wraz z infrastrukturą towarzyszącą pozwoli na wygenerowanie w skali roku około 4 356 kWh energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli zredukować emisję dwutlenku węgla o około 3,53 t.

Montaż instalacji PV przy ujęciu wody we Frampolu 28 005 zł 2015-2020


Gmina Frampol

Zadanie zakłada montaż instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji energii elektrycznej na potrzeby pokrycia częściowego zapotrzebowania na energię elektryczną energochłonnej infrastruktury ujęcia wody w Frampolu. Montaż przewidziany w zadaniu instalacji o mocy 5 kWp wraz z infrastrukturą towarzyszącą pozwoli na wygenerowanie w skali roku około 4 356 kWh energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli zredukować emisję dwutlenku węgla o około 3,53 t.


104

Montaż instalacji PV przy ujęciu wody w Radzięcinie 56 010 zł 2015-2020


Gmina Frampol

Zadanie zakłada montaż instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji energii elektrycznej na potrzeby pokrycia częściowego zapotrzebowania na energię elektryczną energochłonnej infrastruktury ujęcia wody w Radzięcinie. Montaż przewidziany w zadaniu instalacji o mocy 10 kWp wraz z infrastrukturą towarzyszącą pozwoli na wygenerowanie w skali roku około 8 713 kWh energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli zredukować emisję dwutlenku węgla o około 7,03 t.

Inwestycje w zakresie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Korytków Mały 2 000 000 zł 2015-2020


• RPO WL 2014-2020: Oś priorytetowa 6 Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów

Gmina Frampol

Zadanie obejmuje wdrożenie działań inwestycyjnych związanych z zapewnieniem mieszkańcom gminy miejscowości Korytków Mały dostępu do infrastruktury kanalizacyjnej.

Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Niemirów 250 000 zł 2015-2020


• RPO WL 2014-2020: Oś priorytetowa 6. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów

Gmina Frampol

Zadanie obejmuje wdrożenie działań inwestycyjnych związanych z zapewnieniem mieszkańcom miejscowości Niemirów dostępu do infrastruktury kanalizacyjnej. Efekt ekologiczny zadania został oszacowany na podstawie różnicy w zastosowaniu urządzeń energochłonnych

Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Karolówka 2 500 000 zł 2015-2020



Gmina Frampol

Zadanie obejmuje wdrożenie działań inwestycyjnych związanych z zapewnieniem mieszkańcom miejscowości Karolówka dostępu do infrastruktury kanalizacyjnej. Efekt ekologiczny zadania został oszacowany na podstawie różnicy w zastosowaniu urządzeń energochłonnych

Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Rzeczyce 2 500 000 zł 2015-2020 • PROW 2014-2020:

Podstawowe usługi Gmina Frampol Zadanie obejmuje wdrożenie działań inwestycyjnych związanych z zapewnieniem


105

i odnowa wsi na obszarach wiejskich


mieszkańcom gminy miejscowości Rzeczyce dostępu do infrastruktury kanalizacyjnej. Efekt ekologiczny zadania został oszacowany na podstawie różnicy w zastosowaniu urządzeń energochłonnych

Inwestycje w zakresie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej – zgłoszone przez mieszkańców

Modernizacja przepompowni poprzez montaż koła wodnego na rzece Biała Łada do Zalewu co zapewniałoby ruch wody i ograniczenie rozwój mikroorganizmów.

Inwestycje w zakresie modernizacji oświetlenia ulic – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Wymiana nieefektywnych źródeł oświetlenia ulic 852 850 zł 2015-2020


Gmina Frampol

Modernizacja systemu obejmie wymianę istniejących opraw i źródeł światła na energooszczędne systemy inteligentnego oświetlenia. W zakresie projektu uwzględniono montaż elektronicznych zapłonników z redukcją mocy, których instalacja generuje oszczędności rzędu 40-55%. W zadaniu przewidziano również wdrożenie technologii LED, które dzięki nawet 60% zmniejszeniem zużycia energii, a więc i kosztów eksploatacji charakteryzują się stosunkowo krótkim okresem zwrotu inwestycji. Źródła te wykazują wysoką efektywność energetyczną (np. 70W LED zastępuje 150W oprawę sodową), wysoką trwałość oświetlenia (nawet 50 tys. godz. przy 2 tys. dla opraw sodowych) czy też stwarzają dogodne warunki do stosowania dynamicznego systemu sterowania oświetleniem. Projekty związane z wykorzystaniem nowoczesnych technologii zapłonniki/LED wiążą się ze znacznymi nakładami inwestycyjnymi. Przewidywany efekt ekologiczny modernizacji oświetlenia oszacowany został na podstawie różnicy w zużyciu energii elektrycznej, mierzonej zapotrzebowaniem wynikającym z zainstalowanej mocy urządzeń oświetleniowych, w stanie istniejącym przed rozpoczęciem realizacji projektu i po jego zakończeniu. Modernizacja 461 punktów świetlnych przy zakładanej przez producentów redukcji mocy wygeneruje w skali roku ok. 105,52 MWh oszczędności zużycia energii elektrycznej, co w konsekwencji przełoży się na ograniczenie emisji


106

85,68 ton dwutlenku węgla.

Montaż oświetlenia ulic z wykorzystaniem nośników OZE

280 000 zł 2015-2020


Gmina Frampol

Zadanie przewiduje sukcesywną budowę (około 7 szt. rocznie) lamp hybrydowych na obszarach wiejskich gdzie fizyczne podłączenie opraw do sieci energetycznej jest nieopłacalne i trudne do technicznej realizacji. Budowa lamp hybrydowych opartych na pozyskaniu energii słonecznej i wiatru umożliwi wyprodukowanie około 17 885 kWh energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli uniknąć około 12,52 kg dwutlenku węgla

Inwestycje w zakresie termomodernizacji obiektów mieszkalnych – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Termomodernizacja obiektu wielorodzinnego Spółdzielni Mieszkaniowej przy ul. Kościelnej 31

110 900 zł 2015-2020


Spółdzielnia mieszkaniowa

Zadanie przewiduje termomodernizację wielorodzinnego obiektu mieszkalnego przy ul. Kościelnej we Frampolu, w skład której wchodzić będzie: - wymiana stolarki okiennej na klatkach schodowych i piwnicach (41 szt.). - montaż instalacji kolektorów słonecznych, wraz z systemem magazynowania i dystrybucji energii na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej mieszkańców 31 lokali

Termomodernizacja obiektu wielorodzinnego Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. Gorajskiej 13 A

130 500 zł 2015-2020


Spółdzielnia mieszkaniowa

Zadanie przewiduje termomodernizację wielorodzinnego obiektu mieszkalnego przy ul. Góralskiej 13 A we Frampolu, w skład której wchodzić będzie: - wymiana pokrycia stropodachu o łącznej powierzchni 300 m2 - montaż instalacji kolektorów słonecznych, wraz z systemem magazynowania i dystrybucji energii na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej mieszkańców 15 lokali

Inwestycje w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń powstających ze spalania paliw na potrzeby ogrzewania

Ograniczenie emisji zanieczyszczeń powstających ze spalania paliw na potrzeby ogrzewania obiektów mieszkalnych

1 815 000 zł 2015-2020


Mieszkańcy

Zadanie obejmuje wsparcie budownictwa mieszkalnego w procesach modernizacji indywidualnych systemów grzewczych. Na jakość powietrza atmosferycznego na obszarze gminy Frampol wpływ mają lokale, których systemy ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej oparte są na indywidualnych kotłach węglowych. Do produkcji energii, źródła te wykorzystują poza wspomnianym węglem kamiennym, biomasę w postaci zrębków


107

obiektów mieszkalnych – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

drzewnych oraz w skrajnych wypadkach wysoce emisyjne odpady komunalne. Zadanie zakłada wymianę kotłów węglowych przy współfinansowaniu montażu efektywnych urządzeń grzewczych: węglowych retortowych, gazowych, olejowych, a także pomp ciepła oraz innych czystych technologii, pod warunkiem wykazania efektu ekologicznego, który będzie rozpatrywany w sposób indywidualny. W celu realizacji założonych celów zadania a także współrealizacji celu głównego Planu, należy podjąć kroki dążące do modernizacji co najmniej 200 indywidulanych systemów węglowych.

Przygotowanie ciepłej wody użytkowej za pomocą alternatywnych sposobów pozyskania - kolektory słoneczne

3 667 500 zł 2015-2020

• RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 4. Energia przyjazna środowisku

Mieszkańcy /Gmina Frampol

Przedmiotowe zadanie zakłada wykorzystanie alternatywnych źródeł energii w sektorze mieszkalnym dzięki odpowiednim współfinansowaniu. W zadaniu uwzględniono montaż około 450 instalacji kolektorów słonecznych do przygotowania ciepłej wody obejmujących zarówno same kolektory, jak i zasobnik, pompy obiegowe, konstrukcje oraz przewody. W analizach energetycznych oraz ekonomiczno-środowiskowych założono średnie zapotrzebowanie na ciepło c.w.u. gospodarstwa domowego na poziomie 16 GJ odpowiadające 1,1 t spalonego węgla kamiennego

Przygotowanie ciepłej wody użytkowej za pomocą alternatywnych sposobów pozyskania - pompy ciepła

435 000 zł 2015-2020


Mieszkańcy

Przedmiotowe zadanie zakłada wykorzystanie alternatywnych źródeł energii w sektorze mieszkalnym dzięki odpowiedniemu współfinansowaniu. W zadaniu uwzględniono montaż około 50 instalacji pomp ciepła typu powietrze-woda do przygotowania ciepłej wody użytkowej. W kosztach kwalifikowalnych do projektu należy uwzględnić również zasobnik, pompy obiegowe, konstrukcje oraz przewody, które stanowią znaczny udział w ogólnym kosztorysie instalacji. W analizach energetycznych oraz ekonomiczno-środowiskowych założono średnie zapotrzebowanie na ciepło c.w.u. gospodarstwa domowego na poziomie 16 GJ, odpowiadające 1,1 t spalonego węgla kamiennego.


108

Inwestycje w zakresie produkcji energii elektrycznej w instalacjach prosumenckich mieszkalnych – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Montaż instalacji prosumenckich 5 907 096 zł 2015-2020


Mieszkańcy/ Gmina

Według danych udostępnionych przez lokalnego operatora dystrybucyjnego, łączne zużycie energii elektrycznej w 2010 r. w gospodarstwach domowych wyniosło 3 637 MWh. Energia ta została spożytkowana przez 2 227 odbiorców, tym samym zapotrzebowanie na energię elektryczną zostało oszacowane na poziomie 1633 kWh/odbiorcę. Analiza opłacalności oraz zakładana stopa zwrotu inwestycji wydaje się najkorzystniejsza przy mocy adekwatnej do przewidywanego zapotrzebowania. Tym samym projekt zakłada montaż 300 instalacji o mocy około 3,12 kWp mocy zainstalowanej na jednego „Prosumenta”. Poszczególne instalacje będą w stanie wyprodukować około 2 207 kWh energii elektrycznej, co w konsekwencji pozwoli na redukcję około 2 718 kg CO2 na instalację

Przedsięwzięcia w zakresie promocji i edukacji postaw proekologicznych – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Promocja proekologicznych zachowań poprzez przeprowadzanie kampanii edukacyjnych i promocyjnych, których zakres będzie zawierał informacje dotyczące efektywności energetycznej, wykorzystywania odnawialnych źródeł energii oraz ochrony i poprawy jakości powietrza atmosferycznego w Gminie Frampol

50 000 zł 2015-2020


• NFOŚiGW

Gmina Frampol -

Inwestycje w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii - zgłoszone przez mieszkańców

Budowa farmy fotowoltaicznej na działce wspólnoty wiejskiej w Rzeczycach.

Przedsięwzięcia w zakresie edukacji i sportu – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Budowa Stadionu we Frampolu 150 000 zł 2017-2020 • Środki własne • Programy Krajowe

Gmina Frampol

Zadanie obejmuje budowę obiektu stadionu, którego prace winny zostać przeprowadzone przy zachowaniu zasad minimalizacji szkodliwego wpływu na środowisko. Zarówno na etapie działań modernizacyjnych, zakupu nowych urządzeń w tym oświetlenia obiektu oraz jego eksploatacji wykorzystane zostaną zrównoważone technologie niskoemisyjne

Inwestycje w zakresie edukacji i sportu - zgłoszone przez mieszkańców

Budowa stadionu wraz z oświetleniem, Poprawa stanu boisk, Trybuny nad zalewem,


109

Siłownia na powietrzu, Siłownia w świetlicy w Sokołówce, Stworzenie przy remizach siłowni (placów do ćwiczeń) na wzór tego nad zalewem, Plac zabaw w Sokołówce, Doposażenie szkół i przedszkoli, Wykończenie boiska wiejskiego w Starej Wsi (zakup ławek, wyrównanie terenu itp.)

Przedsięwzięcia w zakresie infrastruktury kultury – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Przebudowa Domu Kultury we Frampolu 170 000 zł 2015-2018



Gmina Frampol

Zadanie obejmuje modernizację obiektu Domu Kultury, którego prace winny zostać przeprowadzone przy zachowaniu zasad minimalizacji szkodliwego wpływu na środowisko. Zarówno na etapie działań modernizacyjnych, zakupu nowych urządzeń w tym oświetlenia obiektu oraz jego eksploatacji wykorzystane zostaną zrównoważone technologie niskoemisyjne. Na obiekcie przewidziano m.in. modernizację wnętrza budynku, wymianę podłóg w salach oraz korytarzach a także modernizację instalacji c.o. i c.w.u.

Inwestycje w zakresie infrastruktury kultury – zgłoszone przez mieszkańców

Wyposażenie świetlicy wiejskiej w Starej Wsi (bilard, stoliki, krzesła itp.), Termomodernizacja budynku świetlicy w Smoryniu.

Przedsięwzięcie w zakresie kształtowania przestrzeni – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Budowa Ratusza 3 000 000 zł 2017-2020

• RPO WL 2014-2020: Oś priorytetowa 5. Efektywność energetyczna i gospodarka, 5.5. Promocja niskoemisyjności

Gmina Frampol

Zadanie obejmuje budowę obiektu Ratusza, którego prace winny zostać przeprowadzone przy zachowaniu zasad minimalizacji szkodliwego wpływu na środowisko. Zarówno na etapie działań modernizacyjnych, zakupu nowych urządzeń w tym oświetlenia obiektu oraz jego eksploatacji wykorzystane zostaną zrównoważone technologie niskoemisyjne budownictwa energooszczędno-pasywnego.

Inwestycje w zakresie kształtowania przestrzeni – zgłoszone przez mieszkańców

Zlikwidowanie sklepu na samym rynku, Odnowienie i zagospodarowanie remiz strażackich, dostosowanie do wszelkiego rodzaju imprez: budowa toalet, chłodni,

zaopatrzenie kuchni itp., Odnowienie centrum miejscowości, Budowa ścieżki rowerowej wzdłuż dróg dojazdowych od Niemirowa do Frampola, Budowa chodników w tym w Sokołówce, Dodatkowe parkingi we Frampolu na ul. Rynek oraz wprowadzenie tam ruchu jednokierunkowego, Ścieżka rowerowa od Karolówki do Frampola.

Inwestycje w zakresie ochrony zdrowia i pomocy społecznej – zgłoszone przez

Utworzenie placówek posiadających lekarzy różnych specjalności, Utworzenie domu spokojnej starości,


110


Cel operacyjny 4.1. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego

Cel operacyjny 4.2. Budowanie przyjaznej i sprawnej administracji dla mieszkańców i inwestorów

mieszkańców Wyposażenie ośrodków zdrowia m.in. w przychodnię rehabilitacyjną.




Lata realizacji


realizujący Uwagi

Inwestycje w zakresie zielonych zamówień publicznych – zgłoszone przez Urząd Miejski we Frampolu

Wdrażanie na etapie przygotowania dokumentacji technicznej Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia "Zielonych Zamówień Publicznych"

Bezkosztowy 2015-2020 - Gmina Frampol i jednostki podległe

-

Inwestycje w zakresie e-administracji – zgłoszone przez mieszkańców Utworzenie geoportalu.


111

7. PARTYCYPACJA SPOŁECZNA

artycypacja społeczna daje możliwość udziału obywateli w zarządzaniu sprawami społeczności. Uczestnictwo społeczeństwa w procesie planowania

strategicznego gmin i powiatów jest sprawą niezmiernie ważną. Zadaniem konsultacji społecznych jest ułatwienie podejmowania trafnych decyzji oraz uniknięcie lokalnych konfliktów czy protestów. W niniejszym rozdziale opisano formy organizacji konsultacji społecznych oraz ich przebieg podczas budowania Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020.

Konsultacje społeczne strategii rozpoczęło spotkanie 15 lipca 2015 roku w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury we Frampolu. Na spotkaniu omówiona została część diagnostyczna strategii, charakteryzująca potencjał rozwojowy gminy. Ponadto przeprowadzona została ankieta dla uczestników spotkania, identyfikująca mocne i słabe strony obszaru oraz proponowane kierunki rozwoju Gminy Frampol.

Omówienie wizji, misji i celów oraz wynikających z nich kierunków działań Strategii Rozwoju Lokalnego miało miejsce na spotkaniu 28 września 2015 r. Mieszkańcy zapoznali się również z planowanymi przez gminę inwestycjami i mogli zgłosić własne propozycje.

Wszystkie powyższe spotkania skierowane były do mieszkańców, przedstawicieli samorządu lokalnego, przedsiębiorców, członków organizacji pozarządowych, itp. Ponadto Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol zamieszczona została na stronie internetowej gminy, dzięki czemu każdy mieszkaniec i inne zainteresowane osoby mogły wnieść swoje uwagi.

nkieta identyfikująca kierunki rozwoju Gminy Frampol pozwoliła określić rzeczywiste potrzeby społeczno-gospodarcze gminy oraz ocenić gminę

z punktu widzenia mieszkańców. Ankieta przyczyniła się również do określenia wizji i celów rozwojowych. Ankietowani odpowiedzieli na 7 pytań, które zostały sformułowane jako pytania zamknięte. Do ankiety przystąpiło 28 osób.

We wstępnej części ankiety znajdowała się metryczka, charakteryzująca osoby, które ją wypełniły. Większość ankietowanych zamieszkuje Gminę Frampol, w większości są to mężczyźni. W strukturze zatrudnienia ankietowanych przeważa sektor publiczny i rolnictwo.

Miejsce zamieszkania i płeć

P

A

Spot

kan

ia k

onsu

ltac

yjn

e A

nk

iety


112

Zatrudnienie

W pierwszym właściwym pytaniu ankiety respondenci wyrazili swoje opinie na temat jakości usług i infrastruktury w Gminie Frampol. Oceny dokonano w skali od 1 (bardzo nisko) do 5 (bardzo wysoko). Najlepiej ocenione zostało szkolnictwo: szkolnictwo gimnazjalne otrzymało 20 odpowiedzi w skali 4 i 5, natomiast szkolnictwo podstawowe 19 odpowiedzi. Dobrze mieszkańcy ocenili również bezpieczeństwo publiczne mieszkańców (19 odpowiedzi w skali 4 i 5). Najsłabiej oceniony został lokalny rynek pracy (12 odpowiedzi w skali 1 i 2). Ponadto mieszkańcy zauważyli niską jakość środowiska naturalnego (12 odpowiedzi), a także słaby dostęp do Internetu (11 odpowiedzi). Średnio został oceniony stan dróg w Gminie Frampol (12 odpowiedzi w skali 3).


113

Jak ocenia Pan/Pani jakość poszczególnych usług i infrastruktury na terenie Gminy Frampol?

Drugie pytanie dotyczyło najważniejszych z punktu widzenia mieszkańców zasobów gminy. Według nich najistotniejszym zasobem jest rozwinięte rolnictwo. Mieszkańcy dostrzegli również szansę rozwoju dzięki zasobom środowiskowym, które należy chronić i eksponować, oraz infrastrukturze technicznej, którą również należy systematycznie rozwijać i modernizować.

Najważniejsze zasoby Gminy Frampol to:


114

W kolejnym pytaniu mieszkańcy odnieśli się do najważniejszych szans rozwoju gminy. Jako najważniejszą szansę wskazali dogodne położenie komunikacyjne oraz atrakcyjne położenie geograficzne na pograniczu dwóch różnych regionów. Z kolei szansy mieszkańcy nie upatrują w wartościach historycznych na terenie gminy oraz w atrakcjach turystycznych.

Szansą dla rozwoju Gminy Frampol jest:

Według mieszkańców Gminy Frampol największą barierą rozwoju jest bezrobocie i brak miejsc pracy, a także migracja mieszkańców poza granice gminy i kraju.

Barierą w rozwoju Gminy Frampol jest:

Najważniejszym potencjałem gminy jest według ankietowanych osób aktywność i skuteczność samorządowców oraz unikatowe zasoby przyrodnicze i bogactwo fauny i flory.


115

Co Pana/Pani zdaniem jest najważniejszym potencjałem Gminy Frampol?

W przedostatnim pytaniu ankietowani mieli za zadanie wskazanie kierunków rozwoju gminy. Według mieszkańców gmina Frampol powinna w pierwszej kolejności rozwijać gospodarkę lokalną, zarówno rolniczą, jak i pozarolniczą. Zdecydowana większość osób uważa, że najważniejszym kierunkiem rozwoju gminy jest rozwój przedsiębiorczości związanej z przetwórstwem. Jest to związane z rozwijającą się specjalizacją gminy w zakresie uprawy owoców miękkich, a także z nowo wybudowaną chłodnią, w której można je przechowywać. Ważnym kierunkiem rozwoju jest również rozwój przedsiębiorczości pozarolniczej oraz dalszy rozwój rolnictwa.

Pana/Pani zdaniem najważniejsze kierunki rozwoju gminy to:

Ostatnie pytanie miało za zadanie zdiagnozowanie, którą grupę społeczną mieszkańcy uważają za defaworyzowaną i potrzebującą największego wsparcia ze strony władz gminy. Według nich taką grupą są rolnicy oraz osoby poniżej 26 roku


116

życia. Według mieszkańców osobami wymagającymi wsparcia nie są kobiety. Jedna osoba w miejscu na inne propozycje wskazała również, że wsparcie ze strony władz należy się osobom aktywnym, chcącym rozwijać produkcję.

Grupa społeczna wymagająca największego wsparcia ze strony władz gminy to:

Na stronie internetowej gminy dostępna była również ankieta on-line określająca planowane działania inwestycyjne w Gminie Frampol na lata 2015-2020. Każdy miał możliwość wypełnienia internetowego formularza, dzięki któremu mógł wyrazić jakie inwestycje według niego są najbardziej potrzebne na terenie Gminy Frampol. Na ankietę odpowiedziało 17 osób. Największe potrzeby mieszkańcy zauważyli w zakresie infrastruktury drogowej i wodno-kanalizacyjnej, a także w zakresie wyposażenia służb bezpieczeństwa publicznego. Wyniki ankiety zostały uwzględnione przy opracowaniu planu finansowego Gminy Frampol na lata 2015-2020.


117

8. SPIS RYCIN, WYKRESÓW, TABEL I FOTOGRAFII

Ryc. 1. Gmina Frampol na tle Obszarów Strategicznej Interwencji Ryc. 2. Położenie Gminy Frampol na tle podziału administracyjnego woj. lubelskiego i Polski Ryc. 3. Położenie Gminy Frampol na tle podziału fizycznogeograficznego Ryc. 4. Ukształtowanie powierzchni Gminy Frampol i okolic Ryc. 5. Sieć hydrograficzna Gminy Frampol i okolic Ryc. 6. System przyrodniczy Gminy Frampol i okolic Ryc. 7. Fazy procesu starzenia się społeczeństwa Ryc. 8. Gospodarstwa hodowlane powyżej 10 DJP w Gminie Frampol Ryc. 9. Szlaki rowerowe w Gminie Frampol i okolicach Ryc. 10. Układ komunikacyjny Gminy Frampol i okolic Ryc. 11. Sieć szerokopasmowego internetu w Gminie Frampol i okolicach Ryc. 12. Plan wdrażania Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 zgodny z metodologią PRINCE2

Wykres 1. Ludność faktycznie zamieszkała w Gminie Frampol w latach 2008-2013 Wykres 2. Urodzenia żywe, zgony i przyrost naturalny na 1000 ludności Wykres 3. Saldo migracji i liczba zameldowań na obszarze Gminy Frampol Wykres 4. Piramida wieku ludności w 2013 r. i udział ludności według ekonomicznych grup wieku Wykres 5. Liczba osób bezrobotnych oraz wskaźnik bezrobocia w Gminie Frampol w latach 2003-2013 Wykres 6. Liczba osób pracujących w latach 2008-2013 Wykres 7. Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w wieku 3-5 lat w Gminie Frampol w latach 2008-2013 Wykres 8. Liczba porad lekarskich na 1000 mieszkańców w Gminie Frampol Wykres 9. Struktura gospodarstw rolnych Wykres 10. Liczba gospodarstw zajmujących się chowem i hodowlą zwierząt w 2010 roku Wykres 11. Struktura własności podmiotów gospodarczych w Gminie Frampol Wykres 12. Wskaźnik przedsiębiorczości (podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności) Wykres 13. Podmioty według sekcji PKD 2007 w Gminie Frampol Wykres 14. Zmiany długości sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w latach 2008-2013 Wykres 15. Odsetek ludności korzystającej z infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, w tym korzystający z miasta i obszaru wiejskiego Wykres 16. Zmiany infrastruktury gazowej w latach 2008-2013 Wykres 17. Zużycie gazu w Gminie Frampol w latach 2008-2013 Wykres 18. Zużycie gazu na 1 mieszkańca w Gminie Frampol Wykres 19. Odpady wytworzone w Gminie Frampol w latach 2008-2013 Wykres 20. Zużycie i odbiorcy energii elektrycznej na niskim napięciu w Mieście Frampol

Spis

wyk

resó

w

Spis

ryc

in


118

Wykres 21. Rodzaje przestępstw w powiecie biłgorajskim Wykres 22. Dochody i wydatki z budżetu Gminy Frampol Wykres 23. Udział poszczególnych programów w pozyskanych funduszach Gminy Frampol i jednostek podległych

Tabela 1 Zestawienie powiązań pomiędzy priorytetami Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol a Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.) Tabela 2. Powiązania pomiędzy celami strategicznymi Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol i Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Tabela 3. Najważniejsze zabytki Gminy Frampol Tabela 4. Charakterystyka bezrobotnych na terenie powiatu biłgorajskiego Tabela 5. Najwięksi pracodawcy w Gminie Frampol Tabela 6. Obiekty sportowe w Gminie Frampol Tabela 7. Użytkowanie gruntów w Gminie Frampol Tabela 8. Rodzaje upraw w Gminie Frampol Tabela 9. Gospodarstwa agroturystyczne w Gminie Frampol Tabela 10. Imprezy cykliczne w Gminie Frampol Tabela 11. Projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zrealizowane przez Gminę Frampol i jednostki podległe (2007-2013) Tabela 12. Projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zrealizowane przez Gminę Frampol i jednostki podległe (2007-2013) Tabela 13. Wskaźniki monitorujące realizację Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020

Fot. 1. Nowo otwarta hala widowiskowo-sportowa we Frampolu Fot. 2. Zajazd Złoty Łan we Frampolu Fot. 3. Zalew we Frampolu Fot. 4. Zrekultywowane składowisko odpadów w Radzięcinie Sp

is fo

togr

afii

Sp

is t

abel

Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015...

Documents

Transcript of Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015...