STEPY

STEP Step to trawiasta formacja roślinna występująca w

suchym, kontynentalnym klimacie umiarkowanym. Porasta wschodnią część Europy, centralną Azję, Amerykę

Północną oraz Amerykę Południową (Argentynę). Obszary stepowe, ze względu na swoje położenie w różnych

częściach świata posiadają też różne nazwy:

w Azji –step,

w Ameryce Płn - preria

w Ameryce Płd - pampa

na Węgrzech - puszta.

WARUNKI KLIMATYCZNE Stepy występują w obrębie strefy umiarkowanej,

w głębi kontynentów, gdzie napływ wilgotnego powietrza morskiego jest niewielki. Obszary te cechują swoiste cechy klimatu:

- mroźne suche zimy (trwające od listopada do marca), średnia temp. -30ºC

- upalne lata (od połowy maja do września)średnia temp. 20-24ºC

- Opady niewielkie -sumy roczne opadów nie przekraczają 500 mm.

- częste jest występowanie suchych porywistych wiatrów zwanych "suchowiejami".

ROŚLINNOŚĆ Skąpe opady, choć większe niż w strefie pustyń, nie

wystarczają, żeby rozwinęła się roślinność leśna. Silne parowanie w okresie letnim, sprawia że tylko niewielkie ilości wody opadowej wsiąka w glebę. Jej zapas w glebie nie zaspokaja potrzeb drzew i dlatego w krajobrazie stepowym brak jest lasów. Formacje drzewiaste rozwijają się niemal wyłącznie w zasobnych w wodę dolinach większych rzek.

Najważniejszymi roślinami stepowymi nadającymi charakterystyczny wygląd tej formacji są wieloletnie trawy. Występują tam zarówno gatunki kępowe jak i tworzące darnie.

Ze względu na warunki klimatyczne rośliny stepowe posiadają przystosowania pozwalające im na magazynowanie wody w korzeniach podczas suchego lata.

ROŚLINNOŚĆ Do najpospolitszych traw stepowych należą przede

wszystkim bardzo liczne gatunki

ostnic oraz kostrzewy , kurzyce i wiechlina. Oprócz dominujących wiatropylnych traw duża ilość

gatunków stepowych jest owadopylna, co często pociąga za sobą okazałe rozmiary i jaskrawe kolory kwiatów i kwiatostanów.

Do najatrakcyjniejszych kwitnących gatunków należą:

miłek wiosenny żmijowiec czerwony kosaciec sasanka otwarta, hiacynt czy tulipan.

PODZIAŁ STEPÓW Ze względu na dominujące gatunki traw rozróżnia się stepy step łąkowy(kwietny)- największe jago skupiska znajdują

się w południowo- wschodniej Europie i Ameryce Północnej. Jest to formacja składająca się ze stosunkowo wysokich traw ( średnio 80-120m) tworzących zwarte kępy. Z powodu tego, ze step łąkowy przekształca swoje podłoże w urodzajny czarnoziem, obecnie coraz rzadziej występuje w stanie pierwotnym. Przeważająca jego cześć przeznaczono na tereny rolnicze.

step ostnicowy- dominuje na obszarach bardziej suchych. Ta odmiana stepu przeważa w Azji Środkowej, pd. Syberii, Mongolii, niektórych środkowych stanach USA oraz na nizinie Kubańskiej. Stepy te wykształcają gleby kasztanowe, które choć mają mniejsza zawartość próchnicy od czarnoziemów, również są bardzo żyzne. Często bywają wykorzystywane jako tereny pasterskie.

step piołunowy(bylicowy)- to uboga suchoroślowa formacja, która nazwę swoją zawdzięcza roślinom z rodziny astrowych- bylicom, wśród których piołuny zajmują ważna pozycje. Gleba wytworzona przez step piołunowy zawiera niewiele związków odżywczych i często bywa zasolona, dlatego rzadko jest wykorzystywana rolniczo Ze względu na barwę określa się ją mianem buroziemu.

ZWIERZĘTA STEPÓW Roślinność stepowa dostarcza zwierzętom dość dużo

pożywienia, natomiast większym z nich nie stwarza żadnych możliwości ukrycia się przed prześladowca (pozostaje tylko ucieczka). Nie mogą także skryc sie przed niesprzyjającą pogoda, latem upałem a zima mrozem.

Świat zwierzęcy obszarów stepowych jest niezwykle różnorodny. Żyje tu przede wszystkim wiele dużych roślinożerców takich jak: antylopy, dziki, koń Przewalskigo (Azja - zagrożony wyginięciem) czy osły. Licznie występują też gryzonie zamieszkujące nory ziemne. Zaliczamy do nich susła, świstaka, norkę i bobaka, pieski preriowe (Ameryka Płn), wiskacze (pampa). Z pośród drapieżników powszechne są wilki, lisy, rysie, kojoty oraz rzadsze gronostaje.

Ptaków stepów muszą z konieczności gnieździć się na ziemi. Niektóre szukają schronienia w norach gryzoni. Charakterystycznym dla stepów są ptaki, które częściej chodzą i biegają niż latają a żywią się owadami i roślinami - różne przepiórki i kuropatwy, cietrzewie oraz okazałe dropie. Ptaki drapieżne reprezentowane są przez jastrzębie, sokoły, orły i sępy.

Wśród traw żyje wiele owadów, takich jak: pasikoniki, mszyce, mrówki, termity, szarańcza. W norach gryzoni znajdują schronienie węże, jaszczurki oraz żółwie.

WYKORZYSTANIE STEPÓW

Na terenach stepów występują najżyźniejsze gleby – czarnoziemy idealne do wszelkich upraw. Na terenach bardziej mokrych uprawia się zboża (pszenicę), soję, kukurydzę, buraki cukrowe oraz marchew. Bardziej suche obszary stepów wykorzystywane są jako całoroczne obszary wypasu bydła. Dlatego właśnie stepy nazwane są spichlerzami świata.

Jednak bez odpowiednich zabiegów ochronnych użytkowanie to doprowadza do szybkiej erozji i degradacji gleb.