tekst | Jacek Barbacki foto | Archiwum firmy

Standard nowoczesnej pływalni

N a jakość wody w basenie mają wpływ zarówno dobrze dobrane i dobrej jakości urządzenia uzdatniające wodę, jak i jakość związków chemicznych, które trzeba w sposób ciągły dozować, żeby dobrze ją uzdatnić. Okazuje się, że nawet najlepsze

urządzenia mogą nie wypełnić dobrze swojego zadania, gdy na basenie pojawia się chemia złej jakości.

ChlorNajważniejszą substancją chemiczną na basenie jest chlor, który doskonale dezynfekuje wodę, a prawidłowo dozowany jest całkowicie bezpieczny dla kąpiących się ludzi. Chlor możemy dozować do wody w postaci czystego pierwiastka chemicznego (gazu) lub też w postaci związków chemicznych – podchlorynów sodu i wapnia. Chlor gazowy dla wody basenowej jest doskonałym środkiem dezynfekcyjnym, ale ze względu na bardzo rygorystyczne przepisy jego używania, nie projektuje się w Polsce nowych instalacji chloru gazowego.

Najczęściej używany w Polsce do dezynfekcji wody basenowej jest podchloryn sodu. Pod tą samą nazwą mamy do czynienia z dwoma różnymi produktami. Jeden to drogi, zachodni 120–145 g/l Cl stabilizowany na 6 miesięcy, drugi to podchloryn pochodzący z zakładów chemicznych będący odpadem poprodukcyjnym, o trudnej do określenia ilości chloru w jednostce objętości, dodatkowo zawierający dużo niekorzystnych dla basenu i jego użytkowników substancji chemicznych i zanieczyszczeń.

Jakość wodyW Polsce nie ma szczegółowych norm dotyczących jakości tego związku chemicznego, więc w większości pływalni, które są własnością gmin lub miast najniższa cena zakupu preparatu jest jedynym kryterium wyboru dostawcy podchlorynu sodu na basen, a to z kolei może być powodem wyraźnego obniżenia jakości wody na pływalni i bardzo szybkiego zużycia urządzeń stanowiących instalację pomiaru i dozowania chloru.

Podobne problemy miały pływalnie w Europie zachodniej w latach siedemdziesiątych. Alternatywa – zły, techniczny, ale tani podchloryn lub dobry, basenowy, choć drogi – doprowadziła do znalezienia trzeciego rozwiązania, produkcji idealnie czystego chemicznie podchlorynu sodu z soli kuchennej i wody w procesie elektrolizy membranowej.

Zastosowanie membrany w procesie elektrolitycznego uzyskiwania podchlorynu sodu było koniecznością, ponieważ dzięki membranie można było między innymi odseparować solankę od wytwarzanego podchlorynu sodu i dzięki temu nie zasalać wody w basenie.

q System Vodes Sea

q KMZE 200 (wydajność 200 g wolnego chloru/h)

q MZE 2000 (wydajność 2 kg wolnego chloru/ h)

Dlaczego elektroliza membranowa, a nie rurowa? Nowoczesna pływalnia to nie tylko piękna architektura i duża ilość atrakcji wodnych, ale także – a może przede wszystkim – doskonale uzdatniona woda basenowa i niskie koszty eksploatacyjne

6

Standard nowoczesnej pływalni

Warto wiedzieć

1. Urządzenia oparte na zjawisku elektrolizy

membranowej w znacznym stopniu, bo nawet

w 12-krotnie, mogą zmniejszyć koszty związane

z zakupem podchlorynów.

2. Wytwarzany w procesie elektrolizy

membranowej podchloryn sodu jest zawsze

idealnie świeży, a przez to bardzo aktywny

i czysty chemicznie, dzięki czemu nie

wytwarzają się na basenie niektóre związki

chloru związanego, powstające w przypadku

stosowania podchlorynu technicznego.

3. Obsługa basenu nie musi magazynować

podchlorynu sodu oraz ręcznie podłączać

kanistrów z preparatem do systemów

dozujących.

4. Brak konieczności organizowania przetargów

na podchloryn, w których niska cena jest

ważniejsza od jakości dostarczanego produktu.

Dzięki temu następuje znaczne obniżenie

kosztów transportu i uniezależnienie się od

rynku dostawców.

5. Sól do urządzenia jest produkowana i dostępna

w Polsce. Dokładna specyfikacja soli oraz

woda wodociągowa wyklucza obecność innych

niepożądanych w wodzie basenowej substancji.

6. Niskie stężenie produktu w przypadku

podchlorynu sodu jest jego naturalnym

stabilizatorem, a jednocześnie jego połączenie

z wodą basenową nie powoduje gwałtownego

podniesienia pH wody, przez co basen

potrzebuje mniejszej ilości kwaśnego

regulatora pH.

7. Urządzenia oparte na zjawisku elektrolizy

membranowej mogą dostarczać podchloryn

sodu zarówno dla stacji uzdatniania wody pitnej,

jak i basenowej, a także dla przemysłu.

8. Urządzenia oparte na zjawisku elektrolizy

rurowej dostarczają podchloryn sodu

rozpuszczony w solance. Jest to główny

powód, aby nie stosować tego podchlorynu

w zamkniętych obiegach wody np. na basenach,

ponieważ w krótkim czasie zostanie kilkukrotnie

przekroczona granica dopuszczalnej ilości

chlorków w wodzie basenowej i pojawią

się problemy z przyspieszoną korozją. 1 kg

wyprodukowanego wolnego chloru to około

150 litrów podchlorynu sodu rozpuszczonego

w solance.

9. Dla basenów solankowych lub

wykorzystujących wodę morską elektroliza

Vodes UD Sea wyprodukuje każdą ilość

potrzebnego chloru wyłącznie za cenę użytego

prądu elektrycznego, w tym przypadku

obiegowa słona woda basenu jest jednocześnie

solanką produkcyjną.

Elektroliza membranowaDinotec GmbH z Niemiec był jedną z pierwszych firm w Europie, które w latach siedemdziesiątych zaczęły produkować urządzenia wykorzystujące elektrolizę membranową do produkcji podchlorynu sodu. Obecnie firma produkuje elektrolizy membranowe (typu KMZE i MZE) od wydajności 25 g do 20 kg wolnego chloru na godzinę przy stężeniu 35–40 g/litr. Urządzenia te poza dosypywaniem soli do zbiornika solanki nie wymagają od pracowników pływalni żadnych czynności związanych z ich pracą. Urządzenia w razie potrzeby komunikują się za pomocą podłączonego modemu z serwisem i tą samą drogą mogą być zmieniane ich parametry produkcyjne.Niezależnie od wielkości, urządzenia KMZE lub MZE do wyprodukowania 1kg wolnego chloru potrzebują 1,7 kg NaCl, 3,5 kWh prądu elektrycznego i w zależności od wielkości do 50 litrów wody. Przy obecnych cenach wody, prądu i soli w Polsce – 1 kg tak otrzymanego chloru nie przekracza 2,80 zł. Dla porównania 1 kg chloru otrzymany ze stabilizowanego podchlorynu zachodniego kosztuje pływalnię około 30–35 zł, a z podchlorynu technicznego ok. 12 zł.

Urządzenia produkujące podchloryn sodu na basenie w procesie elektrolizy membranowej znacznie obniżające koszty eksploatacji basenu, dostarczające najwyższej jakości podchloryn sodu, zostały docenione przez projektantów oraz inwestorów i stają się standardem wyposażenia każdego nowoczesnego basenu publicznego w Polsce.W zależności od wielkości obiektu basenowego instalacja zwraca się inwestorowi od kilkunastu miesięcy do kilku lat. Niezależnie od pieniędzy najważniejszą korzyścią dla wszystkich przebywających na basenie jest wzorowo prowadzona dezynfekcja oraz wyraźne ograniczenie chloramin w wodzie (brak nieprzyjemnego zapachu w hali basenowej).

Elektroliza rurowa Urządzenia oparte na zjawisku elektrolizy membranowej nie są jedynymi urządzeniami produkującymi podchloryn sodu z soli NaCl. Dla potrzeb uzdatniania wody pitnej wytwarzane są przez wielu producentów mniej skomplikowane urządzenia, oparte w swoim działaniu na zjawisku elektrolizy rurowej. Nie nadają się one do uzdatniania wody basenowej, ponieważ produkowany w nich podchloryn sodu jest wymieszany z solanką służącą do jego produkcji. O ile ten słony podchloryn o stężeniu 5-6 gramów chloru na litr nie stanowi problemu przy dezynfekcji strumienia uzdatnianej wody pitnej, tak w obiegach zamkniętych np. instalacjach basenowych dochodzi do ciągłej kumulacji soli dostarczanej wraz z podchlorynem do wody i już po pięciu tygodniach przekroczona jest dwukrotnie ilość dopuszczalnych chlorków w wodzie (300 mg/l), w 15 tygodniu trzykrotnie, a po 30 tygodniu ponad czterokrotnie (do 1200 mg/l). Tak wysokie stężenie chlorków jest dla basenu przewidzianego na słodką wodę bardzo niekorzystne i może być powodem przedwczesnej korozji oraz utraty gwarancji jaką otrzymuje inwestor od wykonawcy pływalni.

Dinotec GmbH jest również producentem urządzeń opartych na elektrolizie rurowej o nazwie Vodes UD. Urządzenia te są w stanie wyprodukować od 15 gramów do 50 kilogramów wolnego chloru na godzinę. Odbiorcami tych urządzeń są stacje uzdatniania wody pitnej na całym świecie. Ciekawą odmianą urządzenia Vodes UD jest urządzenie Vodes UD Sea, które powstało z myślą wytwarzania podchlorynu sodu z naturalnych solanek lub wody morskiej. Może więc być wykorzystywane na basenach solankowych lub wypełnionych wodą morską. W tym przypadku koszt wytwarzania podchlorynu sodu ogranicza się wyłącznie do kosztów energii elektrycznej, dzięki której powstaje.

Jacek Barbacki – wrocławianin, 52 lata, z wykształcenia fizyk po Uniwersytecie Wrocławskim. W karierze zawodowej przez wiele lat związany był z branżą budowlaną. Obecna współpraca z Dinotec poprzedzona była kilkuletnim doświadczeniem w Wodociągach wrocławskich.

7