ŚRÓDZ I EM NOMOR SK I SM A K

W I N A Z A L E N T E JO

P O R T U G A L I A

Krajowe wina preferowane przez większość Portugalczyków

powstają w Alentejo

2

Portugalia znana jest ze swej autentycznej lokalnej kuchni i swych różnorodnych win, jest też ulubionym celem wyjazdów wakacyjnych dla wielu turystów. Ilu z nich zna Alentejo? To region, w którym powstają ulu-bione wina samych Portugalczyków. Łagodne wzgórza ciągną się aż po horyzont, a obsadzone zbożami pola uprawne koloru ochry przeplatają się z intensywnie zielonymi winnicami. Wśród nich jak naturalne pom-niki przyrody rozrzucone są powykręcane przez czas drzewka oliwne i rozłożyste dęby korkowe, a w ich cieniu turyści mogą odnaleźć ulgę i schronienie przed gorącymi promieniami południowego słońca.

Alentejo jest rozległym i ważnym regionie winiar- skim. Winnice zajmują tu powierzchnię około 22 tys. hektarów. Jest to 9% powierzchni winnych upraw całej Portugalii, a powstaje tu 17% całej portugalskiej produkcji wina, z czego 80% przypada na wina czer-wone, 20% na wina białe.

Co druga wypijana w Portugalii butelka wina pochodzi z Alentejo, tutejsze wina znane są z intensywności aro-matów owocowych i bogatej struktury. Klimat regionu, słoneczny i ciepły, ale z chłodnymi nocami i suchymi wiatrami, sprzyja bliskim naturze metodom uprawy winorośli, dzięki czemu powstają tu zdrowe, przystęp-ne wina. W Alentejo można wyodrębnić kilka wyraźnie różniących się od siebie stref klimatycznych.

Potężne dęby korkowe są wszechobecnym elementem krajobrazu Alentejo.

3

S U P E R G W I A Z D A P O R T U G A L I I

4

Tak jak sam region, wina z Alentejo mają długą i bogatą historię. Pierwsze winnice powstały tu w czasach Tar-tezjan – cywilizacji, która kwitła na południu Półwys-

pu Iberyjskiego ok. 900 lat p.n.e. – wtedy też wprowadzo-no tu pierwsze zaawansowane metody uprawy winorośli. Później region dostał się w obszar wpływów greckich i to Grecy przynieśli tu swe amfory, zrobione z gliny naczynia z podwójnymi uchwytami, które wykorzystywano do produk-cji wina. Największy postęp dokonał się wraz z przybyciem do Alentejo starożytnych Rzymian, którzy zmodernizowali zarówno metody uprawy winorośli, jak i samą produkcję wina, oni też sprowadzili do Portugalii i do Alentejo pierw-sze „szlachetne“ odmiany winorośli.

PIERWSZE APELACJE DOC (DENOMINAÇÃO DE ORIGEM PROTEGIDA – CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA) W ALENTEJO ZOSTAŁY USTANOWIONE W ROKU 1988.

W ROKU 1989 UTWORZONO CVRA (COMISSÃO VITIVINÍCOLA REGIONAL ALENTEJANA – REGIONALNA KOMISJA WINIARSKA ALENTEJO), KTÓREJ ZADANIEM JEST CERTYFIKACJA WSZYSTKICH WIN Z APELACJAMI PDO I PGI POWSTAJĄCYCH W ALENTEJO.

1988

1989

PONAD 3000 LAT HISTORII

WINA H I S T O R I A

5

Okupacja Półwyspu Iberyjskiego przez Maurów, rozpoczęta w VIII w. n.e. doprowadziła do zaniku lokalnej kultury winiarskiej. Wino powróciło tu dopiero w XV w. dzięki rekonkwiście, a w następnym stuleciu rozpoczął się złoty okres wina w Alentejo. Przez kilka następnych stuleci czasy lepsze przeplatały się z gorszymi, a znaczący rozwój upraw winorośli w Alentejo przypadł na czasy reżimu António de Oliveiry Salazara.

Wciąż odnajdujemy ślady ich cywilizac-ji sprzed ponad dwóch tysięcy lat; na przykład starzenie win w talhas de bar-ro. Do dziś te ceramiczne naczynia są używane w Alentejo; mogą one pomieś-cić do dwóch tysięcy litrów wina i mają wysokość sięgającą dwóch metrów.

W ROKU 1997 POWSTAŁ PROJEKT PROVA (PROJETO DE VITICULTURA DO ALENTEJO), KTÓREGO CELEM BYŁO ZBUDOWANIE SYSTEMU KONTROLI JAKOŚCI.

W ROKU 1983 POWSTAŁO STOWARZY- SZENIE ATEVA (ASSOCIAÇAO TÉCNICA DOS VITICULTORES DO ALENTEJO), KTÓREGO ZADANIEM JEST PROMOCJA UPRAW WINOROŚLI W RÓŻNYCH CZĘŚCIACH ALENTEJO.

1997

1983

H I S T O R I A

TRADYCJA I INNOWACJA

W ALENTEJO DOSKONALE

WZAJEMNIE SIĘ UZUPEŁNIAJĄ.

6

Wina z Alentejo, tu dojrzewają w beczkach dębowych.

7

8

The diversity one encounters in the vineyards of the Alentejo is practicably indescribable: there are more than 260 grape varieties cultivated here, and the great majority of these are

indigenous vines. A few examples of the regional varieties, perhaps? The most important white wine grape varieties are Antão Vaz, Arinto, Roupeiro and Fernão Pires, while the most significant red grapes of the Alentejo are Aragonez, Trincadeira, Alicante Bouschet, Castelão, Alfrocheiro and Touriga Nacional.

Bogactwo odmian winorośli, które można spotkać w Alentejo, jest wprost nieopisane: uprawia się tu ponad 260 odmian, a zdecydowana ich większość to odmiany autochtoniczne. Kil-

ka przykładów? Najważniejsze odmiany białe to antão vaz, arinto, roupeiro i fernão pires, podczas gdy najważniejsze w Alentejo od- miany czerwone to aragonez, trincadeira, alicante bouschet, castelão, alfrocheiro i touriga nacional.

Kilka rzek wije się u stóp łagodnych wzgórz Alentejo.

ALENTEJO, TU NA NAZWACH ODMIAN WINO-ROŚLI MOŻNA SOBIE POŁAMAĆ JĘZYK...

ODMIANY

9

Każdy szczep winorośli ma odmien-ne, charakterystyczne dla siebie liście, także kształt i wielkość kiści winogron są odmienne. Aromaty i styl wina w dużym stopniu zależą od tego, jakich użyto odmian winorośli, a regional-ne bogactwo tych odmian odciska na winach z Alentejo charakterystyczne piętno. W ostatnich latach rozwinięto w regionie uprawę popularnych odmian międzynarodowych.

Winnice i pola pszenicy tworzą rodzaj mozaiki.

WINOGRON

POCHODZENIE

10

Dwa rodzaje oznaczeń wskazują na pochodzenie geograficzne win z Alentejo:

• DENOMINAÇÃO DE ORIGEM PROTEGIDA (DOP) lub Denominação de Origem Controlada (DOC) (ang. Protected Designation of Origin - PDO), czyli Chroniona Nazwa Pochodzenia. W Portugalii nowe obowiązujące w Europie oznaczenie DOP używane jest wymiennie ze starszym oznaczeniem DOC. Wina z Chronioną Nazwą Pochodzenia mogą powstawać w jednym z ośmiu podregionów wi- niarskich Alentejo (Borba, Évora, Granja-Amareleja, Moura, Portalegre, Redondo, Reguengos i Vidigueira). W stosunku do tych win obowiązują też regulacje dotyczące maksymalnej dozwolonej wydajności z hektara, dozwolonych odmian winorośli, a także organoleptycznego charakteru wina.

• INDICAÇÃO GEOGR ÀFICA PROTEGIDA (IGP) (ang. English Protected Geographical Indication - PGI), czyli Chronione Oznaczenie Geograficzne. Portugalia jest podzielona na czternaście regionów winiarskich. Dawniej obecne na etykietach jako „Vinho Regional“ (dziś oba oznaczenia można stosować wymiennie), to oznaczenie pochodzenia wskazuje na pochodzenie wina z konkretnego regionu. Obowiązują tu mniej rygorystyczne zasady niż w przypadku win z oznaczeniem DOP/DOC, jednak wiele bardzo cenionych portugalskich win klasyfikowanych jest jako wina regionalne, gdyż ich producenci stosują odmiany winogron niedozwolone dla win DOP/DOC. Te mniej rygorystyczne zasady dotyczące win PGI pozostawiają producentom więcej swobody, ale i w tym przypadku istnieją pewne regulacje dotyczące dozwolonych odmian i minimalnej wymaganej zawartości alkoholu.

Woda jest niezbęd-na dla przetrwania

wszystkich form życia roślinnego i zwierzęcego w

Alentejo.

11

K AŻDE WINO MA OZNACZONE POCHODZENIE: DOC LUB PGI.

Alentejo jest jednym z najważniejszych światowych producentów naturalnego korka.

WSZYSTKIE ŹRÓDŁA I ZBIORNIKI WODY, TAK DUŻE ROZLEWISK A, JAK I NIEWIELKIE STAW Y, MAJĄ WPŁY W NA ZACHOWANIE BIORÓŻNORODNOŚCI W ALENTEJO.

P O R T U G A L

A L E N T E J O

M A P A

14

Charakterystyczny, raczej płaski krajobraz Alentejo, a także niewielka ilość naturalnych przeszkód utrudniających kondensację wilgo-

ci napływającej od strony morza oznaczają, że wpływ Atlantyku na cały region jest dość jednorodny. Otacza-jące region pasma wzgórz i gór mają jednak wpływ na pewnie zróżnicowanie warunków do uprawy winoro-śli w różnych podregionach Alentejo.

PortalegreBorbaÉvora

RedondoReguengosVidigueira

Granja-AmarelejaMoura

15

ALENTEJOJEST COŚ POBUDZAJĄCEGO I UWALNIAJĄCEGO DUCHA W KRAJOBRAZIE ALENTEJO: JEGO ROZLEGŁOŚĆ, ŁAGODNIE FALUJĄCE RÓWNINY, BEZKRESNE BŁĘKITNE NIEBO I ODLEGŁY HORYZONT.

KRAJOBRAZ MIENI SIĘ WINNICAMI I POLAMI ZBÓŻ – JAK RÓŻNOBARWNE I WCIĄŻ ZMIENIAJĄCE SIĘ PŁÓTNO MALARZA: INTENSYWNIE ZIELONE U KOŃCA ZIMY, SŁOMKO-WE POD KONIEC WIOSNY, Z INTENSYWNYM KOLOREM OCHRY PODCZAS OSTATNICH MIESIĘCY LATA.

A L E N T E J O

M A P

16

Słoneczny i ciepły śródziemnomorski klimat Alentejo w naturalny sposób zachęca do stoso-wania zrównoważonych metod produkcji wina:

noce są chłodne, wiatry suche, trudno o lepsze słońce, deszcz niemal wcale nie pada. Słońce świeci tu przez 3000 godzin w ciągu roku – to liczba większa niż śred-nia dla Portugalii (która i tak jest najwyższa w Euro-pie). Nic więc dziwnego, że kiście winogron tak dobrze tu dojrzewają i nie potrzebują zbyt wiele interwencji czy pomocy ze strony plantatorów. Bogata flora i fau-na rozkwita w winnicach, co ma korzystny wpływ na zachowanie cennego ekosystemu Alentejo dla przysz- łych pokoleń.

Wszystko to składa się na optymalne warunki dla przyjaznej środowisku, zrównoważonej uprawy wino- rośli. Najczęściej spotykaną formą upraw jest tak zwana „uprawa zintegrowana“ (IP – ang. integrated production). Jej głównym celem jest unikanie, gdy to tylko możliwe, ingerencji w ekosystem i środowi- sko naturalne, tak by uzyskać jak najwyższą możliwą jakość i wystarczająco duże zbiory. Środki ochrony plonów, o jak najmniejszym wpływie na życie w win-nicy, stosowane są tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla utrzymania zdrowia winorośli. Coraz więcej win-nic w Alentejo ubiega się o certyfikaty ekologiczne, by móc odpowiednio oznaczać swe wina, odwołując się do zrównoważonych i przyjaznych środowisku metod produkcji.

TROSK A O BIORÓŻNORODNOŚĆ, A TAKŻE ZRÓWNOWAŻONE I ROZSĄDNE KORZYSTANIE Z ZASOBÓW ŚRODOWISK A Z MAKSYMALNĄ JEGO OCHRONĄ, SĄ NIEODŁĄCZNĄ CZĘŚCIĄ PRODUKCJI WINA W ALENTEJO.

BIORÓŻNOR ODNOŚĆ

17

Tutaj, w największym regionie winiarskim Portugalii, wyewoluowało wiele lokalnych odmian winorośli idealnie przystosowanych

do warunków glebowych i klimatycznych. Rosną dziś w Alentejo obok odmian międzynarodowych, na glebach łupkowych, granitowych i kwarcytowych, rodząc różnorodne wina z wyrazistym charakterem.

Nieskażone wody rzek i jezior mają wpływ na utrzymanie w Alentejo dużej i stabilnej populacji wydr.

Obfitość obszarów nie uprawianych zapewnia schronienie większym ssakom, jak dziki i jelenie.

BIORÓŻNOR ODNOŚĆ

18

W APELACJI DOC ALENTEJO MOŻNA WYRÓŻNIĆ OSIEM PODREGIONÓW: BORBA, ÉVORA, GRANJA-AMARELEJA, MOURA, PORTALEGRE, REDONDO, REGUENGOS I VIDIGUEIRA.

POSIADŁOŚCI PRODUKUJE WINO W ALENTEJO.

8 PODREGI- ONÓW

355POSIA- DŁOŚCI

TO OBSZAR ZAJMOWANY PRZEZ WINNICE W ALENTEJO, ZNACZĄCO WZRÓSŁ PRZEZ OSTATNIE 25 LAT.

TO ŚREDNIA ILOŚĆ GRON ZBIERANYCH W ALENTEJO Z HEKTARA.

21,970 HEKTARÓW:

5,500 KG

19

WSZYSTKIE WINA Z ALENTEJO ŁĄCZY KILK A WSPÓLNYCH CECH: SĄ MASY WNE, KRĄGŁE I NIEZW YKLE AROMATYCZNE.

19FAKTY I LICZBY

Więcej informacji: Comissão Vitivinícola Regional Alentejana: www.vinhosdoalentejo.pt

www.tasting-mediterranean.eu

Print

compensated

Id-N

o. 15

4806

8w

ww.

druc

kmed

ien.at

CAMPAIGN FINANCEDWITH THE CONTRIBUTIONOF THE EUROPEAN UNIONAND PORTUGAL