SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XII EDYCJI

OGÓLNOPOLSKIEGO PROGRAMU EDUKACYJNEGO

„TRZYMAJ FORMĘ!”

W ROKU SZKOLNYM 2017/2018

Otyłość uznawana jest za chorobę cywilizacyjną XXI wieku i stanowi jedno z największych

globalnych wyzwań współczesnego świata. Światowa Organizacja Zdrowia w swoich

raportach wskazuje wręcz na epidemię tej choroby. W ciągu ostatnich dwudziestu lat liczba

osób zmagających się z nadwagą i otyłością potroiła się. W Polsce już ponad 60% mężczyzn

i niemalże 50% kobiet boryka się z nadmiarem tkanki tłuszczowej. Jak wynika z najnowszej

edycji Światowego Indeksu Bezpieczeństwa Żywnościowego (Global Food Security Index)

pod względem liczby osób otyłych Polska zajmuje szóste miejsce w Europie.

Najbardziej niepokoją doniesienia o permanentnym wzroście wskaźnika otyłych dzieci

i młodzieży. Jeszcze dwie dekady temu odsetek dzieci z nadwagą i otyłością w wieku

szkolnym wynosił w Polsce ok. 9%. Obecnie otyłość dotyczy już ponad 22% uczniów szkół

podstawowych i gimnazjalnych. Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)

w Europie w ciągu ostatnich dwóch dziesięcioleci częstość występowania otyłości potroiła

się.

Do zwiększonego przyrostu masy ciała dochodzi zwykle około 8 roku życia i w późniejszym

wieku większość dzieci utrzymuje masę ciała na tym samym poziomie w okresie dojrzewania.

Rodzice często ignorują nadmierny wzrost masy ciała u swoich dzieci, wciąż pokutuje mylne

przekonanie o tym, że pulchne dziecko to dziecko zdrowe. Niestety, takie podejście i wiele

innych czynników, mają wpływ na rozwój otyłości, która nie jest tylko kwestią estetyczną,

a przewlekłą chorobą przyczyniającą się do innych schorzeń.1

1 A. Karney, A. Oblacińska, L. Kluba, D. Świątkowska, Otyłość u dzieci i młodzieży. Poradnik dla rodziców dzieci w wieku

od 4 do 18 lat. Instytut Matki i Dziecka

2

Ogólnopolski Program Edukacyjny pt. „Trzymaj Formę!” powstał w 2006 roku

z inicjatywy Głównego Inspektoratu Sanitarnego i Polskiej Federacji Producentów Żywności

Związek Pracodawców.

Głównym jego celem jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych

nawyków wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin poprzez promocję zasad aktywnego stylu

życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór

jednostki.

Działania podejmowane podczas realizacji programu zmierzają do zwiększenia wiedzy

uczestników programu dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie.

Celami szczegółowymi programu są:

pogłębienie wiedzy o znaczeniu prawidłowo zbilansowanej diety i aktywności

fizycznej dla organizmu człowieka;

kształtowanie postaw i zachowań związanych z prawidłowym żywieniem,

odpowiednią, jakością zdrowotną żywności i aktywnością fizyczną;

dostarczenie wiedzy o informacjach zamieszczonych na opakowaniach produktów

spożywczych i umiejętności korzystania z nich.

Patronat honorowy nad Programem „Trzymaj Formę!” objął:

Minister Zdrowia;

Minister Sportu i Turystyki;

Minister Edukacji Narodowej;

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Ponadto patronami programu są:

Instytut Żywności i Żywienia;

Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością;

Federacja Konsumentów;

Wydział Nauki o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie.

3

W roku szkolnym 2017/2018 Państwowa Inspekcja Sanitarna realizowała XII edycję

Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego pt. „Trzymaj Formę!” na terenie 16 województw.

Działaniami programowymi zostali objęci uczniowie V, VI i VII klas szkół podstawowych

oraz II i III klas gimnazjalnych na terenie całego kraju.

Program w XII edycji realizowany był na podstawie założeń programowych

i zaproponowanej metodyki w:

7 191 szkołach - 34,2%2

wszystkich szkół podstawowych i gimnazjów w Polsce

z wyłączeniem szkół dla dorosłych.

Odbiorcami XII edycji programu było:

555 402 uczniów II i III klas gimnazjalnych oraz V-VII klas szkół podstawowych:

367 295 uczniów klas V - VII szkół podstawowych;

188 107 uczniów II - III klas gimnazjów.

Ponadto 122 693 uczniów, uczących się w klasach nierealizujących całości programu

sporadycznie uczestniczyło w działaniach realizowanych w ramach programu takich jak: apel,

festyn, konkurs, film, przedstawienie itp. Daje to łączną liczbę 678 095 uczniów, którzy

w różnym stopniu zostali poddani działaniom programowym.

Podczas realizacji wszystkich dotychczasowych edycji programu działaniami programowymi

objęto:

2 Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2016/2017, Główny Urząd Statystyczny

622 068 uczniów w I edycji

755 663 uczniów w II edycji

779 658 uczniów w III edycji

819 849 uczniów w IV edycji

802 800 uczniów w V edycji

723 498 uczniów w VI edycji

703 159 uczniów w VII edycji

709 720 uczniów w VIII edycji

802 948 uczniów w IX edycji

700 566 uczniów w X edycji

840 733 uczniów w XI edycji

Ogółem dotychczas, w trakcie dwunastu edycji, działaniami programowymi objętych zostało

ponad 9 239 018 uczniów klas V-VII szkół podstawowych i gimnazjów.

Liczba szkół uczestniczących w programie kształtuje się następująco, począwszy od pierwszej

edycji programu:

4 331 I edycja

5 920 II edycja

6 188 III edycja

6 949 IV edycja

6 795 V edycja

7 492 VI edycja

7 946 VII edycja

8 414 VIII edycja

8 805 IX edycja

8 898 X edycja

7 372 XI edycja

Wyk. 1 Liczba szkół realizujących XII edycję programu w poszczególnych województwach.

351

829

426

262

607

328

226

553

192

787

715

397

159

597

349

413

0 200 400 600 800 1000

zachodniopomorskie

wielkopolskie

warmińsko-mazurskie

świętokrzyskie

śląskie

pomorskie

podlaskie

podkarpackie

opolskie

mzaowieckie

małopolsie

łódzkie

lubuskie

lubelskie

kujawsko-pomorskie

dolnośląskie

Szkoły uczestniczące w programie

5

W ramach tegorocznej, XII edycji programu „Trzymaj Formę!”, zorganizowany został

Konkurs wiedzy o zdrowym stylu życia.

Konkurs wiedzy o zdrowym stylu życia „Trzymaj Formę!” jest działaniem cyklicznym

i cieszy się stale rosnącym zainteresowaniem uczestników. Do udziału w tegorocznej, siódmej

edycji zgłoszonych zostało łącznie 14 117 uczniów z 1 830 szkół, z których do finału

zakwalifikowanych zostało 19 uczestników. Spośród nich, w dniu 13 czerwca br. podczas

III etapu – ogólnopolskiego, wyłonieni zostali laureaci, finaliści oraz zwycięzcy Konkursu.

Zwycięzcami VII edycji Konkursu wiedzy o zdrowym stylu życia „Trzymaj Formę!” zostali:

I. miejsce Paulina Dziewierz z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 im. Ignacego Jana

Paderewskiego w Staszowie, woj. świętokrzyskie,

II. miejsce Aleksandra Ossowska ze Szkoły Podstawowej im. Kornela Makuszyńskiego

w Kobylnicy, woj. pomorskie,

III. miejsce Alex Kalinowski z Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Adama

Mickiewicza w Górze, woj. dolnośląskie.

Jednym z najważniejszych odbiorców programu „Trzymaj Formę!” są rodzice. Zgodnie

z hasłem Światowej Organizacji Zdrowia „zdrowie zaczyna się w domu”, rodzice

są pierwszymi i najważniejszymi nauczycielami swoich dzieci. Kształtowanie nawyków

żywieniowych, dobór pokarmów w diecie, stopień aktywności fizycznej, ilości czasu

spędzonego przed ekranem telewizora bądź monitorem komputera, uzależnione są

od zachowań osób z najbliższego otoczenia. Dziecko często bezwiednie przejmuje postawę

rodziców. Zmiana nawyków żywieniowych nastolatka może być jego inicjatywą, ale jej

realizacja nie jest możliwa bez zaangażowania rodziny. Nastolatki, mieszkające najczęściej

w domu rodzinnym, zazwyczaj nie mają możliwości samodzielnego decydowania

o kupowanych produktach, serwowanych posiłkach czy preferowanych sposobach spędzania

wolnego czasu. Rodzice odgrywają niebagatelną rolę również w rozwoju aktywności

fizycznej nastolatka. Organizując aktywny wypoczynek, pomagając w wyborze zajęć

sportowych lub dając dobry przykład własnej codziennej aktywności, kształtują prozdrowotne

nawyki u dzieci.

O realizacji programu „Trzymaj Formę!” przez szkołę, rodzice informowani byli głównie

w trakcie zebrań indywidualnie organizowanych dla poszczególnych klas oraz zebrań

6

ogólnych. Dodatkowym źródłem informacji były gazetki szkolne, wystawy, biuletyny oraz

ulotki.

W szkołach realizujących program „Trzymaj Formę!” 243 487 rodziców brało udział

w spotkaniach dotyczących zagadnień poruszanych w programie lub realizacji programu.

Zaangażowanie najbliższych w realizację programu opierało się głównie na wsparciu

rzeczowo-finansowym szkół. Znaczna część rodziców angażowała się także czynnie, zarówno

w planowanie, organizację oraz realizację projektów. W takcie trwania roku szkolnego

przeprowadzono 2622 konsultację z rodzicami, mające na celu wypracowanie propozycji

rozwiązań sprzyjających zwiększeniu aktywności fizycznej. Ponadto w ramach realizacji

programu organizowano wiele różnego rodzaju aktywności fizycznych aktywizujących także

rodziców i opiekunów dzieci m.in. piesze wycieczki, rajdy rowerowe, spływy kajakowe.

Rodzice stanowili liczną grupę, która czynnie uczestniczyła w takich wydarzeniach. 104950

rodziców/opiekunów podejmując aktywność fizyczną dawało dobry przykład swoim

dzieciom i motywowało je do działania.

Ponadto 21% rodziców nie angażowało się w działania swoich podopiecznych. Skuteczna

edukacja zdrowotna, a co za tym idzie zdrowie dzieci, zależy również od tego, w jakim

stopniu szkoła będzie współpracowała z rodzicami uczniów. O poziomie tej współpracy

decyduje zarówno sposób przekazywanych informacji na temat realizowanego projektu jak

również zachęcenie rodziców do angażowania się w różne jego etapy.

Szkoła, tuż po rodzinie zajmuje główne miejsce w hierarchii wpływu na zachowania

zdrowotne, zdrowie i zadowolenie z życia dzieci i młodzieży. Instytucja ta pełni w stosunku

do swoich podopiecznych funkcję nie tylko dydaktyczną, ale również wychowawczą

i opiekuńczą. Ważnym zadaniem, jakie powinna realizować szkoła jest edukacja zdrowotna,

której głównym celem jest kształtowanie u uczniów nawyku dbałości o zdrowie własne

i innych ludzi oraz umiejętność tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu. Aby skutecznie

realizować szkolną profilaktykę zdrowotną bardzo ważna jest współpraca całej społeczności

szkolnej. Działania prozdrowotne powinny wypływać przede wszystkim ze strony

pracowników szkoły mających największy kontakt ze swoimi podopiecznymi, znających ich

potrzeby i oczekiwania oraz sprawność i kondycję fizyczną. Ważną rolę odgrywają

nauczyciele poszczególnych przedmiotów, dyrekcja, psycholodzy, pedagodzy szkolni, a także

inni pracownicy szkoły. Ich zaangażowanie i motywacja niejednokrotnie decyduje

o powodzeniu podjętego wyzwania.

7

Program „Trzymaj Formę!” realizowany jest dzięki zaangażowaniu szkolnych

koordynatorów programu. Rolę tą pełnili w trakcie trwania XII edycji programu głównie

nauczyciele wychowania fizycznego (2454) oraz nauczyciele biologii / przyrody (2426),

co stanowi 68% wszystkich szkolnych koordynatorów. Ich zainteresowanie oraz motywacja

do podjętego zadania pozwoliły skutecznie realizować główny cel programu, którym jest

podnoszenie świadomości uczniów dotyczącej żywienia i aktywności fizycznej.

W ramach działań zmierzających do rozszerzania kompetencji i wzrostu motywacji szkoły

organizowały dla nauczycieli i innych pracowników warsztaty oraz szkolenia poświęcone

tematyce zdrowego żywienia i aktywności fizycznej. Udział procentowy ilości takich

działań realizowanych w trakcie XII edycji programu stanowi, w stosunku do ilości szkół

biorących udział w programie, 31%.

Kształtując prawidłowe nawyki żywieniowe społeczności szkolnej w trakcie realizacji

programu „Trzymaj Formę!” szkoły zorganizowały 5433 zajęć, pokazów i warsztatów

kulinarnych. Ponadto 5549 szkół układało jadłospisy zgodnie z zasadami zbilansowanej diety.

W 60% szkół, w trakcie trwania XII edycji programu, praktykowano spożywanie wspólnie

drugiego śniadania przez uczniów i nauczyciela. Dodatkowo pracownicy 4310 szkół

konsultowali z rodzicami istotę problemu właściwego żywienia. Uczniowie prowadzili także

liczne projekty o tematyce żywieniowej.

Przykładem takich projektów są:

- „Bawmy się zdrowo na sportowo – Dzień Sportu” – projekt edukacyjny, zrealizowany przez

uczniów Szkoły Podstawowej w Człopie, woj. zachodniopomorskie, którego głównym celem

było kształtowanie prozdrowotnych nawyków w czasie wolnym,

- „Śniadanie daje moc” – projekt edukacyjny autorstwa uczniów Publicznej Szkoły

Podstawowej w Kopicach, woj. opolskie, którego realizacja miała na celu zwiększenie wiedzy

młodzieży na temat zdrowego i racjonalnego odżywiania,

- „Czy wiesz co i ile jesz?” – projekt edukacyjny przygotowany przez uczniów Publicznej

Szkoły Podstawowej nr 1 im. Marii Konopnickiej w Garwolinie, woj. mazowieckie,

polegający na wykształceniu umiejętności obliczania kaloryczności spożywanych pokarmów

oraz układania zbilansowanej diety.

8

Wyk. 2. Udział procentowy przedsięwzięć sprzyjających poprawie nawyków społeczności

szkolnej.

W racjonalnym żywieniu ogromną rolę odgrywa odpowiednia podaż płynów. Dzieci

i młodzież powinny pić co najmniej 6 szklanek wody. W przypadku dni o intensywnym

wysiłku fizycznym, jak zajęcia WF czy inne zajęcia sportowe, podaż płynów powinna być

znacznie większa. Szkoły sprzyjając dobrej dyspozycji ucznia, mając na uwadze istotę

właściwego nawodnienia organizmu udostępniały na terenie szkoły bezpłatną wodę pitną.

939 szkół zamontowało tzw. źródełka, 1248 szkół udostępniło wodę w postaci dystrybutorów

galonowych, a 1087 zapewniało wodę swoim podopiecznym w inny sposób np. w dzbankach

lub butelkach. Jednak prawie połowa (3372) spośród wszystkich szkół realizujących program

nie planuje w najbliższym czasie podejmować działań zmierzających do udostępnienia

bezpłatnej wody pitnej dla uczniów.

Organizacja zajęć, pokazów, warsztatów kulinarnych

Spożywanie wspólnie drugiego śniadania przezuczniów i nauczyciela

Konsultacja z rodzicami istoty problemu właściwegożywienia

Układanie jadłospisów zgodnie z zasadamizbilansowanej diety

Organizowanie zajęć praktycznych, warsztatów zedukacji konsumenckiej

Spotkania z ekspertem, specjalistą z zakresużywienia

22%

17%

17%

22%

13%

9%

W jaki sposób szkoła sprzyjała poprawie nawyków żywieniowych społeczności szkolnej

9

Wyk. 3. Udział procentowy szkół zapewniających bezpłatną wodę dla uczniów

i pracowników.

Mając na uwadze złożoność celu programu „Trzymaj Formę!” szkoły podejmowały także

działania sprzyjające zwiększeniu aktywności fizycznej społeczności szkolnej. Aktywność

fizyczna jest istotnym elementem utrzymania zdrowia, a w przydatku dzieci i młodzieży ten

aspekt ich zachowań jest szczególnie ważny, gdyż styl życia z czasu dzieciństwa i dorastania

jest często powielany w okresie dorosłości. Aby zwiększyć poziom aktywności fizycznej

w 6830 szkołach organizowano zawody i inne imprezy sportowe. Równie często, bo aż

w 6757 przypadkach, szkoły deklarowały udział uczniów w turniejach i zawodach

międzyszkolnych. Ponadto placówki oświatowe organizowały dodatkowe zajęcia sportowe,

rozwijające pasje i zainteresowania młodzieży. Równie ważnym oraz zwiększającym

atrakcyjność zajęć jest udział uczniów w sporządzaniu propozycji planów obowiązkowych

lekcji WF oraz tworzenie oferty zajęć do wyboru dla uczniów w ramach obowiązkowych

zajęć WF. W 2412 szkołach uczniowie uczestniczyli w planowaniu lekcji WF, natomiast

w 2952 placówkach podopieczni współtworzyli ofertę zajęć WF do wyboru. Szacunkowo

526886 uczniów szkół, 104950 rodziców oraz 98654 pozostałych uczestników programu

brało udział w jakichkolwiek aktywnościach ruchowych w ramach programu.

13%

17% 15%

10%

47%

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

Tak, w postaciźródełka

Tak, w postacidystrybutorów

galonowych

Tak, w inny sposób Nie, ale planujemystworzyć taką

możliwość od roku2018

Nie i obecnie niema planów

udostępnienia

Czy w szkole udostępniona jest bezpłatnie woda pitna?

10

Uczniowie prowadzili także liczne projekty, których celem głównym było zwiększenie

aktywności fizycznej. Przykładem takich projektów są: „Aktywni zimą” - Zespół Szkół

im. JP II w Tereszpolu, „Otyłość i nadwaga- myśl o sobie, zadbaj o zdrowie” - Niepubliczna

Szkoła Podstawowa w Biernatkach, „Boisko pełne ruchu” - Szkoła Podstawowa im. Marii

Konopnickiej w Starym Zakrzewie.

Program „Trzymaj Formę!” realizowany jest metodą projektu, która dla młodych ludzi

stanowi ciekawe wyzwanie i szanse współpracy z innymi. Pozwala wspólnie osiągnąć

założony cel, wpływa na proces zdobywanie nowej wiedzy oraz doświadczenia, a także

pozwala wykształcić umiejętność radzenia sobie z zagadnieniem problemowym. W czasie

trwania XII edycji programu 2096 szkół opracowało, własny autorski projekt, 2887

placówek korzystało z gotowych propozycji projektów, natomiast pozostałe 2208 szkół

realizowało program z wykorzystaniem alternatywnych metod. Przygotowywane projekty

dotyczyły najczęściej tematyki z zakresu aktywności fizycznej i zbilansowanej diety. Spośród

wszystkich opracowanych projektów 6953 dotyczyły aktywności fizycznej,

6791 zbilansowanej diety, a 4152 edukacji konsumenckiej.

Wyk. 4. Udział procentowy opracowanych przez szkoły projektów do gotowych projektów

oraz innych metod realizacji programu.

Realizacja programu „Trzymaj Formę!” niejednokrotnie opierała się na współpracy wielu

nauczycieli i pracowników szkoły. Projekty w ramach programu przygotowywane,

planowane, realizowane oraz prezentowane były podczas zajęć obowiązkowych, jak

0

1000

2000

3000

Tak

Nie, ale korzystanoz gotowychprojektów

Nie, w trakcierealicaji programu

korzystano z innychmetod

29% 40%

31%

Czy opracowano w szkole własny projekt edukacyjny zawierający: temat, cele, zadania, osoby odpowiedzialne, terminy realizacji, sposób i

kryteria oceny efektów?

11

i w trakcie zajęć pozalekcyjnych. W czasie zajęć obowiązkowych program realizowano

w 6878 szkołach, natomiast podczas zajęć pozalekcyjnych (wykraczających poza podstawę

programową) w 5016 szkołach. Średnio na działania służące promocji aktywności fizycznej

i pogłębieniu wiedzy o prawidłowym żywieniu szkoła przeznaczała od 4 do 6 godzin

lekcyjnych (45 min.).

Jednym z narzędzi dostępnych dla szkół, dzięki którym mogą one kształtować i rozwijać

edukację zdrowotną oraz w rzeczywisty sposób wpływać na dietę uczniów są programy

Komisji Europejskiej „Mleko w szkole” oraz „Owoce i warzywa w szkole”. Programy

te kształtują właściwe nawyki żywieniowe oraz promują zbilansowaną dietę, bogatą w owoce

i warzywa oraz produkty mleczne. W roku szkolnym 2017/2018 wśród szkół realizujących

program „Trzymaj Formę!” 5729 realizowało program „Mleko w szkole”, natomiast 5815

„Owoce i warzywa w szkole”.

Oprócz „Trzymaj Formę!” szkoły angażowały się w realizację innych programów

sprzyjających kształtowaniu prozdrowotnych nawyków. 4536 placówek wskazało

na realizację programów dotyczących różnych aspektów zdrowia. Szkoły najchętniej

włączały się w realizację programów edukacyjnych z zakresu aktywności fizycznej

i zdrowego żywienia. Odpowiednio 6780 i 6552 szkoły wskazały na wybór programów z tego

obszaru. Dużym zainteresowaniem cieszyły się również inicjatywy poświęcone zagadnieniom

ekologii i ochrony środowiska – 3585 szkół, oraz higieny osobistej – 1502 szkoły. Wszelkie

działania profilaktyczne wpływające na kształtowanie prozdrowotnych zachowań korzystnie

oddziaływają na społeczność szkolną, jednak z uwagi na szeroką ofertę różnorodnych

programów edukacyjnych należy zwrócić uwagę na ich jakość, efektywność oraz właściwy

dobór, zgodny ze specyfiką potrzeb uczniów danej szkoły.

Podsumowanie:

Realizacja Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego „Trzymaj Formę!” miała miejsce

w 7191 szkołach, z czego 5425 szkół brało udział w kilku kolejnych edycjach programu, 1278

szkół realizowało program wybiórczo, w poszczególnych latach. Natomiast dla 488 szkół

XII edycja programu była pierwszą edycją. W sprawozdaniu z realizacji programu w roku

szkolnym 2017/2018 5317 szkół zadeklarowało, że będą realizować kolejną XIII edycję

programu, a 1752 szkoły wstrzymały się z decyzją o przystąpieniu do realizacji do czasu

rozpoczęcia nowego roku szkolnego.

12

W 3900 szkołach uczniowie biorący udział w tegorocznej edycji programu uczestniczyli

we wcześniejszych działaniach programowych szkoły, w 2185 szkołach część uczniów

uczestniczyła w poprzednich edycjach natomiast dla 1106 szkół, grupa uczniów

zaangażowana w projekt stanowiła zupełnie nową grupę.

Program „Trzymaj Formę!” realizowany jest z wykorzystaniem materiałów edukacyjnych

skierowanych zarówno dla młodzieży, jaki i rodziców. W ramach zwiększenia atrakcyjności

programu oraz zaangażowania w jego realizację organizowany jest również konkurs dla szkół

lub poszczególnych uczniów. Najczęściej wskazywanym przez koordynatorów

komponentem zachęcającym do realizacji programu były materiały edukacyjne,

tą odpowiedź wskazywało 5437 szkół. Równie atrakcyjnym elementem były gotowe

scenariusze zajęć (4586) oraz ciekawa tematyka (4173).

W następstwie zrealizowanych działań szkoły dokonały także oceny pomocy dydaktycznych

opracowanych do programu. W tabeli poniżej przedstawiono podsumowanie ocen dla

poszczególnych materiałów edukacyjnych.

Ocena pomocy dydaktycznych przygotowanych do realizacji programu (skala ocen:

1 -ocena najniższa, 6 - ocena najwyższa)

Na potrzeby programu „Trzymaj Formę!” stworzona została dedykowana strona

internetowa. Szkoły najczęściej korzystały ze strony internetowej w celu pobrania

materiałów edukacyjnych w formie elektronicznej (2555), uzyskania informacji dotyczących

1 2 3 4 5 6

Ocena poradnika

dla nauczycieli 0,2% 0,6% 2,2% 12% 48,8% 36,2%

Ocena broszury

dla uczniów 0,3% 0,6% 3,1% 13,4% 48,5% 34,1%

Ocena ulotki

dla rodziców 0,3% 0,7% 3% 14,2% 48,6% 33,2%

Ocena plakatu z

Talerzem Zdrowia 0,2% 0,4% 1,5% 8,5% 43,4% 46%

Ocena strony

internetowej 0,3% 0,5% 1,8% 10,5% 46,9% 40%

13

treści programowych (1896), uzyskania informacji dotyczących dodatkowych inicjatyw,

konkursów (914) oraz wykorzystywania w trakcie zajęć z uczniami (1144).

Zdecydowana większość szkół zapewniła, że w trakcie realizacji programu nie wystąpiły

żadne trudności. Dla pozostałych 611 szkół trudność stanowiła metoda projektu, brak

wsparcia finansowego, nadmiar dodatkowych inicjatyw i programów profilaktycznych,

niewielkie zaangażowanie kadry pedagogicznej i pozostałych pracowników szkoły.

Najczęściej koordynatorzy wskazywali na współpracę z:

samorządami w tym: urzędami marszałkowskimi, starostwami powiatowymi,

urzędami miasta i gmin,

placówkami oświaty i kultury w tym: wyższymi uczelniami, bibliotekami, domami

kultury,

towarzystwami ds. kultury fizycznej, ośrodkami i klubami sportowymi.

Rokrocznie przygotowywane i przeprowadzone są szkolenia merytoryczne i metodyczne

dla pracowników pionu Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia z wojewódzkich stacji

sanitarno-epidemiologicznych i powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz

szkolnych koordynatorów odpowiedzialnych za wdrożenie projektu. Szkolenia umożliwiały

koordynatorom programu w sposób efektywny zapoznanie się z programem – jego

założeniami, celem, tematyką, metodyką oraz dodatkowymi inicjatywami realizowanymi

w trakcie programu.

W realizację XII edycji programu aktywnie włączyło się 31142 instytucji, organizacji

oraz 62676 osób na terenie całego kraju.

Wnioskując, Ogólnopolski Program Edukacyjny „Trzymaj Formę!” od dwunastu lat cieszy

się stałym zainteresowaniem i zaangażowaniem w szkołach oraz środowiskach lokalnych.

Interesujące założenia programu oraz jego realizacja daje możliwość dzieciom i młodzieży

zdobycia wiedzy i umiejętności dotyczących zasad prawidłowo zbilansowanej diety

i znaczenia aktywności fizycznej dla zdrowia człowieka.

Systematyczna edukacja zdrowotna w szkole jest uważana za najbardziej opłacalną,

długofalową inwestycję w zdrowie społeczeństwa. Kształtuje u uczniów nawyk dbałości

o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętność tworzenia środowiska sprzyjającego

zdrowiu. Dobre zdrowie i samopoczucie uczniów jest zasobem dla edukacji, sprzyja uczeniu

14

się i skutecznej realizacji podstawowych zadań szkoły. Realizacja programu stanowi wyjście

naprzeciw zaleceniom Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w sprawie diety, aktywności

fizycznej i zdrowia oraz zaleceniom Białej Księgi Komisji Europejskiej „Strategia dla Europy

w zakresie zagadnień zdrowia związanych z żywieniem, nadwagą i otyłością” oraz wsparcie

realizacji stanowiska Rządu Polskiego w tej sprawie. Na podstawie porozumienia zawartego

pomiędzy Głównym Inspektoratem Sanitarnym a Polską Federacją Producentów Żywności

Związkiem Pracodawców, planowana jest kontynuacja Ogólnopolskiego Programu

Edukacyjnego „Trzymaj Formę!” do 2021 roku.