Redakcja: Magdalena HinzRedakcja techniczna: Witold PreyssProjekt okładki: Krzysztof Spychał Ilustracje: Agnieszka ‘Teya’ Skulska

© Copyright by Wydawnictwo Harmonia

Redakcja i Biuro Handlowe: 80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6 tel. 58 348 09 50, 58 348 09 51 fax 58 348 09 00 e-mail: harmonia@harmonia.edu.pl

Szczegółowe informacje o naszych publikacjach:www.harmonia.edu.pl

Przedruk części lub całości książki bez pisemnej zgody Wydawnictwa zabroniony.

ISBN 978-83-7134-398-8

Gdańsk 2010 – Wydanie I

Co zrobić, aby zajęcia logopedyczne były ciekawe? Jak bawić się z dzieckiem i przy okazji ćwi-czyć jego poprawną artykulację? Które ćwiczenia zaproponować rodzicom dzieci z problemami wymowy, aby te chętnie trenowały?

Jeszcze kilka lat temu same zadawałyśmy sobie te pytania. Poszukiwałyśmy na polskim rynku wydawniczym takiej pozycji, która pomogłaby nam zaciekawić najmłodsze dzieci ćwiczeniami lo-gopedycznymi. Wszystkie książki, które trafiały w nasze ręce, nie do końca spełniały nasze oczeki-wania, głównie dlatego, że nie były adresowane do przedszkolaków.

Z biegiem lat zaczęłyśmy tworzyć własne materiały logopedyczne niezbędne do pracy z dzieć-mi. Okazało się, że zaproponowane ćwiczenia i zabawy przynosiły zamierzone efekty: przedszkola-ki chętnie uczestniczyły w zajęciach, czekały na nowe zadania, a w domu same zachęcały rodziców do wspólnych ćwiczeń. Maluchy odnosiły sukcesy, rodzice byli zadowoleni, postanowiłyśmy więc podzielić się z Państwem sprawdzonymi materiałami.

W książce Sprawna buzia znajdą Państwo propozycje ćwiczeń i zabaw przeznaczonych przede wszystkim dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W pozycji zamieszczone zostały proste i barwne ilustracje oraz jasne i zwięzłe polecenia. Materiał wyrazowy został specjalnie wyse-lekcjonowany i dostosowany do słownika młodszego dziecka.

Pozycja kierowana jest przede wszystkim do rodziców i  logopedów, którzy dzięki niej będą mogli pracować z dziećmi i utrwalać prawidłową artykulację ćwiczonych głosek. Publikacja może być również wykorzystana w pracy nauczycieli i terapeutów pedagogicznych.

Materiały są zamieszczone w książce w następującej kolejności:• ćwiczenia artykulacyjne,• utrwalenie głoski w izolacji,• utrwalenie głoski w sylabach (wszystkie opozycje),• utrwalenie głoski w wyrazach – nagłos,• utrwalenie głoski w wyrazach – wygłos,• utrwalenie głoski w wyrazach – śródgłos,• utrwalenie głoski w wyrazach (we wszystkich opozycjach),• utrwalenie głoski w rymowankach,• utrwalenie głoski w zdaniach,• historyjki obrazkowe.

Książka poświęcona jest prawidłowej artykulacji głoski [s], jednakże w  końcowych ćwicze-niach umieszczone zostały także inne głoski szeregu syczącego: [z], [c], [dz]. Z  doświadczenia lo-gopedów wynika, że dzieci ucząc się prawidłowej wymowy jednej z głosek dentalizowanych, zwy-kle automatycznie przyswajają prawidłową artykulację pozostałych głosek z tego samego szeregu.

Autorki

4

Mamo, tato, posłuchaj!

W czasie wymawiania głoski [s] czubek języka znajduje się przy dolnych sie-kaczach. Boki języka uniesione są do góry, przylegają do wewnętrznej strony górnych zębów, tworząc w części środkowej języka rynienkę, którą przepływa strumień powietrza. Zęby są zbliżone, wargi rozchylone, spłaszczone przylega-ją do zębów, zęby widoczne.Głoska [s] pojawia się pod koniec trzeciego roku życia (G. Demelowa, Elementy logopedii, 1979).

5

Kucharz LolekZapraszam cię na wielkie smażenie z kucharzem Lolkiem.

Zaczniemy od posprzątania kuchni, bo kucharz ma wielki bałagan.

• Układamy rzeczy na półkach (otwieramy usta, unosimy język, dotykamy na przemian górnych zębów po prawej i lewej stronie).

Wiele czasu nas to kosztowało.Mówimy: Oj, Lolek, Lolek!

Następnie zabieramy się do przygotowania w misce ciasta na naleśniki.• Wsypujemy mąkę i rozbijamy trzy jajka (przesadnie wymawiamy trzy razy

głoskę [b]).• Wlewamy mleko (powtarzamy kap, kap).

Kucharz zagapił się i wsypał do miski cukierki. Mówimy: Oj, Lolek, Lolek!

Teraz razem z kucharzem będziemy mieszać ciasto.• Najpierw powoli mieszamy ciasto łyżką (przy opuszczonej żuchwie

wykonujemy koliste ruchy językiem w głębi jamy ustnej).• Potem włączamy mikser (kląskamy).

Nieuważny kucharz rozlał trochę ciasta na stół.Mówimy: Oj, Lolek, Lolek!

Rozpoczynamy smażenie naleśników.• Wylewamy ciasto na patelnię (uderzamy czubkiem języka o wałek

dziąsłowy).• Smażymy naleśniki („przyklejamy” płaski język do podniebienia

i przytrzymujemy go tam przez chwilę, czynność powtarzamy kilkakrotnie).

Jak myślisz, co się stało, kiedy kucharz próbował podrzucić naleśnik do góry? Mówimy: Oj, Lolek, Lolek!

6

Małpa

Pewna małpa jeszcze małazawsze wargi ćwiczyć chciała. Czy rano, czy wieczoremćwiczyła z humorem:

• wargi do przodu wysuwała,• wargi w uśmiech układała,• najpierw górną wargę ssała,• potem dolną wargę ssała,• jedną wargę na drugą zakładała,• obie wargi za zębami chowała,• a w końcu na wargach palcami grała.

Narysuj na palmie banana po każdej serii ćwiczeń wykonanych z małpką.

7

Lisek

To zadanie będzie polegało na przeciskaniu języka między zębami. Będziesz przeciskać język na zewnątrz buzi i wracać nim do środka. Ćwicząc, wyobraź sobie, że:

• twój język jest lisem,• twoja buzia jest norką,• twoje zęby są wyjściem z nory,• moja dłoń jest wilkiem.

Lis jest schowany w norce, czyli za zamkniętymi zębami. Powoli zaczyna się przeciskać przez wąskie wyjście z nory (masuj język). Kiedy już wyjdzie, zaczy-na się rozglądać na różne strony (język kieruj raz do prawego, raz do lewego kącika ust).Nagle lis widzi wilka, który biegnie w jego stronę (dłoń opiekuna próbuje zła-pać język dziecka). Lis ucieka z powrotem do swojej nory (schowaj język – przeciskaj go przez zęby do buzi).Lis wychodzi z norki na spacer pięć razy.

8

Dźwiękowe kolorowanie

Kostek wybrał się z  rodzicami nad morze. Na plażę zabrał swoje dmuchane zabawki.Kolorując obrazek, naśladuj syczenie powietrza wydobywającego się z  prze-dziurawionego dmuchanego kółka: sssss…Pamiętaj o prawidłowej pozycji języka, warg i zębów przy wymawianiu głos-ki [s].

9

Wyścigi

Pies i kot urządzili wyścigi. Kot biegł po płocie, a pies przeskakiwał przez prze-szkody.

• Prowadząc palec po drodze psa, wypowiadaj głoskę [s].• Prowadząc palec po drodze kota, również wypowiadaj głoskę [s].

Do zabawy przyłączyła się mała myszka.• Narysuj drogę myszki. Prowadząc palec po jej drodze, wymawiaj głoskę [s].

SPIS TREŚCI

Mamo, tato, posłuchaj! 4Kucharz Lolek 5Małpa 6Lisek 7Dźwiękowe kolorowanie 8Wyścigi 9Echo 10Drabina 11Urodziny jeża 12Kolorowa tabelka 13Gra planszowa 14Zamknij oczy i rysuj 16Dwa sklepy 17Zajączek 18Quiz 19W galerii 20Tajemnicze listy 21Czytamy wspólnie 22Niebieski statek 23Pokoloruj Sylwię 24Pracowity dzień 25Sprytny piesek 26Wierszyk 28Sympatyczne rymowanki 29Prawda czy fałsz? 30Pokój Sławka 31Sen Zenka 32Historyjka obrazkowa: Lekcje skakania 34