8/13/2019 Spotkanie Robocze v Zjazdu Kociewskiego

1/5

8/13/2019 Spotkanie Robocze v Zjazdu Kociewskiego

2/5

Starogardzie dostp do wsparcia i pomocy finansowej dla twrcw kultury jest uzaleniony odpolitycznych koterii, plotek, poszczeglnych osobistych sympatii, lub niechci. Niektrzypolityczni animatorzy kultury nie rozumiej, e podziaami wyrzdzaj kulturow krzywdKociewiu. W szczeglnoci wida to w dziaalnoci i aktywnoci stowarzysze majcych w nazwiesowo Kociewie i uznawanych przez lokalnych politykw jako swoje zaplecze do wasnej promocji.Przez ludzi tam dziaajcych tworzony jest /mam na myli ludzi na etatach i urzdnikw?/, obraz

Kociewia jako ciemnogrodu. Przez kilkanacie lat tworzony si obraz Kociewia jako regionfolkloru ludzi mieszkajcych na wsi. Zachodzi pytanie czy ludzie na Kociewiu mieszkajcy wmiasteczkach takich jak : Skrcz, Skarszewy, Czarna Woda i miastach Tczew ,Starogard i wiecieto ju nie Kociewie? Jaki obraz Kociewia i jakie dziedzictwo pozostawimy naszym nastpcom za100 lat? Dzisiaj mamy w Starogardzie trzy gazety. Wszystkie s polityczne z okrelon opcj

polityczn. Redakcje tych gazet s wzajemnie skcone. Nie informuj rzetelnie o wanychwydarzeniach, stosujc selekcj informacyjn na zasadzie tpi wszystko co nie jest z naszegoukadu. W mediach powstaje obraz Kociewia wypaczony, ktry tak bdzie postrzegany po 100latach jakie bd dostpne zdigitalizowane materiay pisane, kroniki, materiay fotograficzne ifilmowe, zarchiwizowane cyfrowo i zachowane np. w bibliotekach i muzeach. Obecnie to si niedzieje. W naszych muzeach brak dokumentacji i zbiorw historii najnowszej z 1970-80r . Brak np.:

odpowiednio zarchiwizowanej dokumentacji i informacji o KPN i Solidarnoci. Obserwuj brakzainteresowania dygitalizacj materiaw z 20 lat istnienia STK. Za kilka lat analogowe nonikiarchiww STK ulegn cakowitemu zniszczeniu. W zbiorach prywatnych znajduj si filmy ikroniki Starogardu. Moim zdaniem jest ostatni moment na wypracowanie wizji, priorytetw,

procedury, regulaminu wspierania tych dziaa, ktre przyszociowo bd wnosi trwae wartoci itworzy obiektywny przekaz informacji o Kociewiu, dla przyszych pokole.

Jak to dziaa dzi?

Jedne media nie pisz i nie podaj informacji co robi SCK, drugie, co robi Grodzisko, jeszczeinne pomijaj co dzieje si w Muzeum. Regu jest pomijanie, lub tropienie, co kojarzone jest zludmi politycznych sympatii, lub koalicji lokalnych . Starostwo nie wsppracuje z Miastem ainformacje przekazywane s na zasadzie domysw i plotek oraz kojarzenia z nimi osb i ichwzajemnego wyniszczania .

Wypracujmy nowy model Kociewia wsplnie ponad ju wytworzonymi podziaamiwynikajcymi z najgorszej cechy ludzi na Kociewiu.Nie da si tego zrobi bez zacienienia wsppracy wszystkich ze wszystkimi i wzajemnejakceptacji ludzi aktywnych. Trzeba wypracowa wizj i kierunek dziaania dla wizerunku NowegoKociewia.

Moim zdaniem si Nowego Kociewia moe i powinna by kultura. W tym miejscu podamkilka przykadw kluczowych wydarze kulturalnych cakowicie pominitych przez media z

powodw politycznych. Cakowit porak starogardzkich regionalistw Kociewia jest kilkuzdaniowa wzmianka w tylko w jednej gazecie o Biesiadzie Literackiej w Czarnej Wodzie. Medialnacisza na temat otwarcia biblioteki w Pinczynie. Cakowicie pominito w mediach ostatni wernisamalarstwa Korytkowskiego w SCK. Odnotowaem cakowite zero informacji o spotkaniu

8/13/2019 Spotkanie Robocze v Zjazdu Kociewskiego

3/5

poetyckim w Kawiarence pod gwiazdami. adnego ladu medialnego z wystawy rzeby MichaaMajewskiego. adnej informacji w gazetach o dwch spotkaniach Towarzystwa im. A.Mickiewicza w LO i Bibliotece Miejskiej. Hab, albo zwykym wistwem by bojkot i medialnamarginalizacja wystawy historii pienidza na Kociewiu zorganizowanej przez Muzeum wStarogardzie.

A o czym przeczytaj starogardzianie i badacze Kociewia za 100 lat? Przeczytaj, /o ile

zachowaj si noniki cyfrowe/ e w 2013r. kultura na Kociewiu to stragany z miodem przykatedrze w Pelplinie i lizakami domowej roboty. Hitem twrczoci ludowej na Kociewiu byopromowane w Gdasku na straganie wycite maszynowo na wsi w stodole drewniane kukuryku.Podobny obraz by w mediach przekazywany z jarmarku w Zblewie. Jeeli dzi si rozjedziemy bez

pomysu na Nowe Kociewie bez nowej wizji Kociewia, to dalej bdzie aktualne pytaniestawiane od trzech Co z tym Kociewiem. Dalej dla potomnych przekazywanym wizerunkiemaktualnego Kociewia bdzie herbata z lipy, zupa z pokrzyw, smalec oraz kiszony ogrek nafestynach , ktre maj charakter rozbudowanych odpustw. Tak byo na festynie w Pelplinie.Brakowao tam jedynie plastikowych butelek z odkrcan gow Matki Boskiej i z zawartociwiconej wody jak na straganach w witej Lipce. eby byo jasne cieszmy si z tego e komuchce si jeszcze takie festyny organizowa. Niech to dalej trwa. Ale czy to jest teraniejsze i

nowoczesne Kociewie. Na adnym festynie nie widziaem stoisk z popularyzowaniem ksiek iwydawnictw zwizanych z Kociewiem. Dlaczego nie wystawia i nie promuje si na tych imprezachKociewski Kantor Wydawniczy, LOT, Chata Kociewska tego nie wiem.

Czytajc Teki Kociewskie wam wraenie, e redakcja ogranicza si do promowania tej samejwskiej grupy osb. Prbowaem kontaktowa si z redakcj Kantoru Wydawniczegokilkakrotnie, bez skutku. To, e na festynach nie ma popularyzacji wydawnictw o najwikszejwartoci intelektualnej na Kociewiu Tek kociewskich czy Rydwanu wiadczy o tym , e

powana wiedza o Kociewiu, na Kociewiu przegrywa z kiszonym ogrkiem. Taki wizerunekprzekazujemy nastpnym pokoleniom. To jest chore. Ta choroba dalej bdzie przenoszona. Dalejbd powielane obecne stereotypy i wymylane przez nowych dziaaczy regionalistw granicepierwotne Kociewia. Dalej dla niektrych Kociewie bdzie tyle warte na ile bdzie mona jewykorzysta w polityce regionalnej niektrych dziaaczy politycznych. To wynika z szczegowejanalizy treci wypowiedzi osb z poprzedniego kongresu i zawartych w protokle opublikowanymw Tekach Kociewskich oraz w Ksidze pamitkowej z IV zjazdu. Dalej bd dzieciom nauczycielew szkoach przekazywa bzdury o zmylanych krojach i barwach w strojach ludowychKociewiakw i wymylaniu pochodzenia nazwy Kociewie. Dalej bd tworzone kociewskiezeszyty wicze dla dzieci w ktrych s zawarte przypuszczenia, mity , wymylone bajki i legendyw kocu nieprawdy i zwyke bzdury. Dalej wycity, pomijany i minimalizowany bdzie wpyw nakultur, dialekt oraz rozwj przemysowy Kociewia w czasie 147 lat zaborw. Wtrny analfabetaBernard Janowicz bdzie mark, wizytwk i wzorcemgwary ktrej nie byo i nie ma. Nikogo nieinteresuje, e teksty Janowicza pisane byy przez Majewskiego i Kruszon. Nie mog by wzorem

gwary poniewa podczas pisania sam Janowicz nie wiedzia jak podyktowa niektre wyrazy czyzdania. Jego teksty pisalimy wedug naszej intuicji a czsto dla humoru. Na moje uwagi jaknapisa dany wyraz Janowicz mwi piszta jak chceta bo my raz gadelim tak a raz inaczej- my takgadelim byle jak-tak jak chcielim raz sztulki raz klapsztule tak byle jak, jak szo. W Gazecie

8/13/2019 Spotkanie Robocze v Zjazdu Kociewskiego

4/5

Kociewskiej teksty Janowicza i Grskiego byy traktowane jako humor i wiejska ciekawostkaa niepowana gwara regionalna /6ty egzemplarzy GK byo rozprowadzanych w powiecie/. Niedawno wprasie przeczytaem sensacyjn informacj, e w jednych ze starogardzkich szk podstawowychnauczycielka wpada na pomys i ogosia konkurs na wymylanie nowych nazw i nowych wyrazwkociewskich. Do podobnych wnioskw dochodz badajc i analizujc dostpne publikacje od 1883r.na temat ubioru kociewskiego. W tym zakresie fikcja goni fikcj i co gorsza jest permanentnie

powielana . Ja od trzech lat zajmuj si tematem ubioru kociewskiego kompleksowo. Dotyczy tookresu od 1772r.Wydaje mi si, e znam wszystkie dostpne informacje na temat ubioru na Kociewiu.

Wszystkie s wymylone i nie maj podstaw do stwierdzenia jednoznacznego jak wyglda ubirinie chodzi tu tylko o strj tak zwany wietlicowy. Gajek, ga w ksice "Okolicewiecia",Bachowski oraz kilku ksiy ktrzy wspominaj o ubiorze na Kociewiu. w SownikuGeograficznym Krlestwa Polskiego opieraj si na ubiorach parafian z ich wsi. Podobnie byo zmaestwem Majkowskich w okresie midzywojennym, ktrzy podjli si rekonstrukcji strojwkaszubskich i kociewskich. Z tego co przeczytaem Ich prace zostay przez etnologwzdyskwalifikowane. Rwnie prace w tym zakresie Oskara Kolberga, ktry by muzykiem zostayuznane jako wymylone. Rwnie Boena Stelmachowska pracowaa nad strojem podmiejskim na

Kociewiu bez konkretnych wnioskw. Maestwo Gulgowskich w latach 1920.opracowao haftkaszubski, lecz o ubiorach nie wspominaj. Nie mam wiedzy, co napisaa pani dr AnnaKwaniewska o stroju kociewskim w ksice "Struktura etniczna Pomorza". Staraem si o ni, lecznie jest dostpna. Znam rwnie prace Grzymay Gogowskiego, Longina Malickiego i innych. Zinterpretacji dokumentw wynika, e wpyw na Kociewiu kultury pruskiej i ydowskiej oraz fakt,e od 1772r. wsie w stu procentach zmieniay si i byy zasiedlane bd to przez ydw, Polakw i

Niemcw spowodoway, e nie wytworzy si jednoznaczny strj "kociewski". Np; wie Kolinczkoo Starogardu najpierw w 100% bya polska, nastpnie ydowska potem w okresie kulturkampfuniemiecka a w 1919r ponownie bya zasiedlona przez Polakw. Obok wsie Zduny i Szpgawsk byyw 100% niemieckie. Podobnie wsie w okolicach Skarszew byy w zdecydowanej wikszocizamieszkane przez ewangelikw. Polskimi wsiami byy przez cay okres 1772-1919 np.; Jabowo,Klonwka. Wsie ewangelickie takie jak Wickowy, ktre kulturowo byy odrbne od polskichmiay inne stroje itd. W tej materii panuje obecnie niesamowity baagan. Stan wiedzy oparty jest namitach i legendach tworzonych przez dyletantw. Dotychczas przy opracowaniach nie wzito poduwag metod barwienia weny i lnu do 1864r i po tym czasie, czyli dostpnych barwnikw na bazieaniliny. Nie wzito pod uwag dostpnoci tkanin bawenianych i technologii ich barwienia po1900r. Moje zainteresowanie ubiorem wyniko jakby ubocznie zajmujc si Kociewiem i zbierajcmateriay do mojej ksiki Kociewie czy kocioki. Nazbieraem co mogem i co wie si zubiorem na naszych ziemiach. Dotyczy to w szczeglnoci rodzaju tkanin i czasw jejwprowadzenia : wena, len ,bawena po technologi barwienia zpodziaem do 1864r i 1907 oraz potym okresie pod ktem technologii utrwalania kolorw barwnikw pochodzenia rolinnego

dostpnych powszechnie na tych terenach. Wany jest okres szycia rcznego i maszynowego. Czylido czasw wynalezienia i powszechnego dostpu w Prusach Zachodnich do maszyn. Zajmuj siubiorem wiejskim, podmiejskim i miejskim i tak zwanym ubiorem wietlicowym. Bzdury co natemat ubioru na Kociewiu napisano przez nieukw regionalistw naley podda analizie i

8/13/2019 Spotkanie Robocze v Zjazdu Kociewskiego

5/5

sprostowa w sposb podobny jak etymologi i granice pierwotne Kociewia.. Ja to zrobi chyba juw marcu w drugim uzupenionym wydaniu mojejksiki "Kociewie czy kocioki". Ubolewam tylko,e to, co napisz nie bdzie wynikiem szerokiej dyskusji i konsultacji. Bardzo licz na Pani pomocw nakierowaniu moich poszukiwa by na podstawie dokumentw a nie przypuszcze,domniemywa czy analogii tworzy i rozpowszechnia fikcje. To si w gowie nie mieci.

Obecnie wi z Kociewiem deklaruje okoo 10% mieszkacw Starogardu. Nie jest moliwe,

by przetrwao Kociewie tak kreowane jak obecnie.Na pewno jest zapotrzebowanie spoeczne nawiedz o Kociewiu. Moe o tym wiadczy fakt sprzedanych w 2 godzinach 48 moich ksiekKociewie czy kocioki na kiermaszu przed witami w Starogardzie. Nowe Kociewie powinno

by ponad partyjne i ponad podziaami z wypracowan now formu dziaania. Te osoby, ktreangauj si w Kociewie z politycznego wyrafinowaniapowinny przyj inne priorytety ponad

prywatne i ponad partyjne. Ustalmy dzisiaj priorytety dla regionalistw i dziaaczy kociewskich.Jak ustalimy priorytety to w dalszej kolejnoci dobierzemy metody a na kocu rodki i ich

pozyskiwanie. Myl, e tworzc nowy rozdzia Kociewia, now formu po latach zdecydowanieodnotujemy wiksz identyfikacje spoecznoci naszego regionu z Kociewiem ni obecne 10%.

Kontynuacja Kociewia w obecnej formule bdzie jeszcze jaki czas politycznie funkcjonowa,a do przekonania politykw, e identyfikacja z Kociewiem nie przynosi wymiernych efektw

politycznych i nie ma potrzeby dalszego finansowania i wspierania tej marki..

Bogdan Kruszona