Społeczeństwo informacji i wiedzy

dr hab. Zbigniew Osiński

Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UMCS w Lublinie

Literatura do egzaminuA. Bard, J. Soderqvist, Netokracja. Nowa elita władzy i życie po kapitalizmie, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2006.

D. Barney, Społeczeństwo sieci, Wyd. Sic, Warszawa 2008.

M. Castells, Społeczeństwo sieci, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2008.

P. Gawrysiak, Cyfrowa rewolucja. Rozwój cywilizacji informacyjnej, Warszawa 2008.

M. Golka, Bariery w komunikowaniu i społeczeństwo (dez)informacyjne, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2008.

H. Jenkins, Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, Warszawa 2006.

Literatura do egzaminu

Społeczeństwo informacyjne, red. J. Papińska-Kacperek, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Społeczeństwo inform@cyjne: istota, rozwój, wyzwania, red. T. Białobłocki, Warszawa 2006.

Don Tapscott, Anthony D. Williams, Wikinomia. O globalnej współpracy, która zmienia wszystko, WAiP, Warszawa 2008.

Zarządzanie wiedzą, red. D. Jemielniak, A. Koźmiński, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

N. Postman, Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Wyd. Muza 2004.

A. Keen, Kult amatora. Jak internet niszczy kulturę, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.

Zagadnienia

Definicje SI i GOW.

Główne teorie: teoria „trzeciej fali” A. Tofflera, społeczeństwo sieciowe M. Castellsa, trzy rewolucje przemysłowe J. Rifkina, mądrość tłumu – J. Howe, globalne paniki – S, Cohen.

Kluczowe czynniki rozwoju społeczno-gospodarczego w warunkach SI i GOW (ludzie, edukacja, prawo, gospodarka, zasoby informacyjne).

Przejawy społeczeństwa informacyjnego i GOW.

Zagadnienia

Web 2.0, Web 3.0, sztuczna inteligencja, cloud computing a społeczeństwo informacyjne.

Przewidywane zagrożenia (inwigilacja, kradzież tożsamości, manipulacje, zanik demokracji, nierówności społeczne - netokracja, nadmiar informacji, kult amatora, technopol).

Konflikt świata starego i nowego. Ideologie, systemy polityczne i władza w społeczeństwie informacyjnym.

Podstawowe problemy zarządzania informacją i wiedzą.

Definicje

Na początek - odróżniajmy

1

•informacja

•Ustrukturyzowane dane, występujące w określonym kontekście

2

•wiedza

•Wytwór umysłu, podstawą są ustrukturyzowane informacje, efekt edukacji

3

•mądrość

•Głębokie zrozumienie życia, właściwe postępowanie oparte na wiedzy

Problemy z definicjamiOECD 1998, SI – informacja będzie stanowiła dużą część wartości dodanej większości dóbr i usług, przynajmniej połowa zatrudnionych będzie zajmowała się przetwarzaniem informacji, a działania oparte na informacji staną się codziennością prywatnego życia obywateli.

Herbert Kubicek (profesor informatyki) 1999, SI – formacja społeczno-gospodarcza, w której decydującą rolę odgrywa produktywne wykorzystanie zasobu jakim jest informacja, intensyfikacja produkcji dzięki wiedzy.

Problemy z definicjami

Goban-Klas/Sienkiewicz, 1999 - Społeczeństwo, które nie tylko posiada rozwinięte środki przetwarzania informacji i komunikowania, lecz środki te są podstawą tworzenia dochodu narodowego i dostarczają źródła utrzymania większości społeczeństwa.

Min. Łączności RP , 2001 - Nowy system społeczeństwa kształtujący się w krajach o wysokim stopniu rozwoju technologicznego, gdzie zarządzanie informacją, jej jakość, szybkość przepływu są zasadniczymi czynnikami konkurencyjności zarówno w przemyśle, jak i w usługach, a stopień rozwoju wymaga stosowania nowych technik gromadzenia, przetwarzania, przekazywania i użytkowania informacji .

Problemy z definicjamiUmberto Eco, 2002, SI – formacja cywilizacyjna z podziałem społeczeństwa na trzy warstwy: telewizyjny proletariat – ludzie, którzy nie radzą sobie z nowymi technologiami, zatrzymali się na etapie telewizora; digitariat – ludzie potrafiący wykorzystywać nowoczesne technologie do typowych zawodowych i prywatnych zastosowań; kognitariat – ludzie potrafiący tworzyć i programować nowoczesne urządzenia, a przy ich pomocy sterować procesami społeczno-gospodarczymi.

Jeremy Rifkin, 2003, SI – gospodarka, w której miejsce materii (surowców, energii, maszyn, produktów) w dużym stopniu zajmują pomysły, idee, patenty.

Problemy z definicjami

Daniel Bell, 1973, społeczeństwo postindustrialne – w funkcjonowaniu gospodarki, w podejmowaniu decyzji politycznych zaczyna dominować rola posiadania i wykorzystywania informacji.

Manuel Castells, 1996, społeczeństwo sieci – to jeden z typów społeczeństwa, którego istotą jest sieć relacji społecznych oraz swobodny dostęp do uczestniczenia w różnych organizacjach i grupach społecznych, czy kręgach zainteresowań przez jednostkę. Organizacja gospodarki w społeczeństwie sieciowym preferuje wykorzystanie technologii komunikacyjnych w postaci pracy na odległość - telepracy, oraz znacznej roli organizacji wirtualnych.

Problemy z definicjamiPeter Ferdynand Drucker, 1994, społeczeństwo wiedzy - porządek ekonomiczny, w którym wiedza, a nie praca, surowce czy kapitał, jest kluczowym zasobem; porządek społeczny, w którym nierówności związane z wiedzą są głównym wyzwaniem; porządek polityczny, w którym rząd nie może już rozwiązywać wszystkich problemów społecznych i gospodarczych.

Marshall McLuhan, 1962, globalna wioska - masowe media elektroniczne obalają bariery czasowe i przestrzenne, umożliwiając ludziom komunikację na masową skalę.

Problemy z definicjami

Gospodarka oparta na wiedzy (GOW) - OECD - gospodarka oparta wprost na tworzeniu, traktowanym jako produkcja, oraz dalszym przekazywaniu, czyli dystrybucji oraz praktycznym wykorzystaniu wiedzy i informacji

GOW - http://www.europejskiportal.eu - przechodzenie od gospodarki materiałochłonnej, do gospodarki opartej na informacji i wiedzy; w jej wyniku, dotychczasowe konkurowanie państw i regionów poprzez ich zasoby materialne jest powoli zastępowane konkurowaniem poprzez zasoby niematerialne, a zwłaszcza poprzez kapitał ludzki, wiedzę oraz nowe technologieA. K. Koźmiński - GOW to gospodarka, w której przedsiębiorstwa opierają swoją przewagę konkurencyjną na wiedzy, zaś jej budowanie odbywa się poprzez tworzenie warunków sprzyjających powstawaniu i sukcesowi przedsiębiorstw opierających przewagę konkurencyjną na wiedzy

Główne teorie

Alvin Toffler - Trzy rewolucje

Rolna (10 000-3 000 p.n.e.)

Przemysłowa XVIII-XIX w.

Informacyjna II poł. XX w.

Trzy społeczeństwa - agrarne

Organizacja społeczeństwa – wokół ziemi i pracy fizycznej – monarchia, o pozycji człowieka decyduje urodzenie, ludzie najczęściej żyli w dużych, wielopokoleniowych zbiorowiskach.

Najważniejszy atrybut człowieka – siła fizyczna.

Wynalazki służyły głównie do zwielokrotnienie siły mięśni (kołowroty, katapulty, prasy do winorośli, lewary i żurawie).

Źródło bogactwa i władzy – ziemia, żywność.

Edukacja – mała część społeczeństwa (arystokracja, duchowni, rzemieślnicy, medycy, prawnicy) przez pół życia.

Źródła wiedzy – mistrz, który nie był zainteresowany jej rozpowszechnianiem, co blokowało rozwój.

Rzadkie i powolne zmiany, wiele pokoleń żyło tak samo.

Trzy społeczeństwa - industrialne

Organizacja społeczeństwa – wokół surowców i energii oraz pracy z wykorzystaniem maszyn i handlu – monarchia/republika, autorytaryzm/demokracja, atomizacja rodzin, urodzenie traci na znaczeniu.

Najważniejszy atrybut człowieka – zdolność podejmowania właściwych decyzji na podstawie posiadanej wiedzy.

Źródło bogactwa i władzy – zasoby surowców, budynki i maszyny, dobra konsumpcyjne.

Edukacja – całe społeczeństwo raz w życiu przez kilka-kilkanaście lat.

Źródła wiedzy – książki i nauczyciele, właściciele wiedzy i gospodarki zainteresowani jej sprzedażą w celu generowania zysku i rozwoju.

Niezbyt szybkie tempo zmian, ale każda generacja je odczuwa.

Trzy społeczeństwa - informacyjne

Organizacja społeczeństwa – wokół informacji i pracy koncepcyjnej, nowe formy pracy, elementy demokracji bezpośredniej, pochodzenie bez znaczenia, różnorodność form życia rodzinnego.

Najważniejszy atrybut człowieka – kreatywność.

Źródło bogactwa i władzy – programy komputerowe i bazy danych, idee, pomysły.Gospodarka oparta na wiedzy uzyskanej dzięki analizie danych w czasie rzeczywistym.

Edukacja – całe społeczeństwo wiele razy w życiu.

Źródła wiedzy – Internet, oprogramowanie, dostępna dla tych, którzy opanowali nowe technologie, zagrożenie powrotem do modelu zazdrosnego mistrz.

Zawrotne tempo przyrostu danych.Szybkie tempo zmian, wielokrotnie w ramach jednej generacji.

Jeremy Rifkin – trzy rewolucje, ale… przemysłowe

Pierwsza – XVIII-XIX w.eksploatacja surowców + wynalazki maszyn i urządzeń + państwo liberalne

Druga – II połowa XX w.tania energia + wyścig zbrojeń + globalne korporacje + inżynieria finansowa + państwo socjalneTrzecia – terazInternet głównym środkiem komunikacji i medium + paliwa odnawialne + oszczędne i inteligentne rozwiązania (transport, mieszkania, osiedla) + kapitalizm rozproszony (sieć drobnych producentów i usługodawców) + państwo ??

Kluczowe czynniki rozwoju - ludzie

Umiejętność uczenia się

Kreatywność, interdyscyplinarność

Samodzielność i współpraca

Podatność na zmiany

Opanowanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych

Kluczowe czynniki rozwoju

Edukacja

Wykorzystanie TIK i języków

obcych

Nastawienie na

umiejętności i kompetencje

Rozwiązywanie problemów, kreatywność

Kształcenie przez

całe życie

Ray Kurzweil o edukacji

Wkuwanie jest dla robotów

Dla człowieka nauka przez działanie i doświadczanie

Opanujmy komputer tak, by wspierał nasz umysł, TI przedłużeniem człowieka

Najważniejsze kompetencje dotyczą interakcji z innymi ludźmi

Kluczowe czynniki rozwoju - prawo

Cyberterroryzm

Usługi cyfrowe (oferta, ważność umowy)

Kradzież danych osobowych

Inwigilacja (pracowników)

Prawo autorskie

Odpowiedzialność właścicieli serwisów (za wpisy na forach)

Odpowiedzialność za sprzęt i oprogramowanie (za efekty działań)

Kluczowe czynniki rozwoju

Gospodarka

Globalny rynek

Informatyzacja

Kontakty on-line

Implementacja

nowości

Elastyczna

struktura

Specyficzne

kompetencje

Produkcja na

żądanie

Kluczowe czynniki rozwoju

Zasoby informacyjne

Dostęp do zasobów

cyfrowych

Umiejętność wyszukiwania

i wartościowani

a

Umiejętność

wykorzystania

Mierniki poziomu rozwoju SI

Struktura dochodu narodowego (pozycja usług opartych na wiedzy, wpływ innowacyjności)

Struktura rynku pracy (zatrudnienie w usługach opartych na wiedzy, działy B+R, informatyczne i marketingu w firmach)

Stan infrastruktury komunikacyjnej (szerokopasmowy dostęp do Internetu, nasycenie komputerami, stan telefonii komórkowej)

Rozwój w praktyce

Rozwój w praktyce

Cechy gospodarki opartej na wiedzy

Inwestowanie w badania i rozwój

Wzrost zatrudnienia w branżach intensywnie wykorzystujących wiedzę

Powstawanie firm opartych na wiedzy

Wysoki udział sektora usług w zatrudnieniu i PKB

Powstawanie sieci różnorodnych powiązań

Niewyczerpywalność wiedzy

Wikinomia (Don Tapscott, Anthony Williams)

działanie oparte na czterech zasadach: otwartości, partnerstwie, współdzieleniu i działaniu globalnym

wykorzystywanie mechanizmów masowej, spontanicznej współpracy w działalności gospodarczej

mechanizm, w wyniku którego tworzy się spontanicznie wspólnota specjalistów, którzy pomagają rozwiązać dany problem

dzięki TI konsument staje się prosumentem i dociera do klientów i współpracowników

Społeczeństwo sieci – M. Castells Wiek XXI nazwany Wiekiem Informacji Globalne społeczeństwo i gospodarka funkcjonują

według modelu sieci.

Sieć to zbiór wzajemnie powiązanych węzłów (parlamenty, rządy, banki, giełdy, fabryki, instytucje, organizacje, media, ludzie itp.). Nici sieci to przepływy (danych, finansów, pomysłów) pomiędzy węzłami.

Realny dystans pomiędzy węzłami staje się coraz krótszy dzięki technologii komunikacyjnej i informacyjnej. Rośnie tempo i częstotliwość przepływów.

Społeczeństwo sieci Istnieją sieci specjalistyczne (np. grono znajomych,

pracownicy firmy, instytucje ubezpieczeniowe), które sumują się w wielka ogólnoświatową sieć zależności i współpracy.

Obecność w sieci (umiejętność wykorzystania TIK, znajomość kodów komunikacyjnych) warunkuje skuteczność i efektywność wszelkich działań i projektów.

Struktura oparta na sieci jest niezwykle dynamiczna, podatna na innowacje, decentralizuje, likwiduje bariery.

Cechy gospodarki w społeczeństwie sieci

Informacyjność – produktywność i konkurencyjność firm zależy od zdolności wytwarzania, przetwarzania i wykorzystywania informacji i wiedzy.

Globalność – ogólnoświatowe rynki finansowe i handlowe, ponadnarodowe korporacje (produkcyjne, usługowe, handlowe), globalny zasięg specjalistycznej siły roboczej.

Sieciowość – ogólnoświatowa sieć zależności, wydajność i konkurencja rozgrywają się w globalnej sieci interakcji miedzy węzłami sieci, sieciowe formy zatrudnienia i współpracy.

Wykluczenie – jak kogoś nie ma w Internecie, to nie istnieje.

Przedsiębiorstwo sieciowe

Produkcja elastyczna w miejsce masowej (konieczność dostosowywania się do rynku).

Teoria „długiego ogona” (Chris Anderson) - mniej długich serii produktów, większa różnorodność krótkich serii

Sieć małych i średnich podwykonawców, dostawców, współpracowników w miejsce wielkiej, pionowej, hierarchicznej struktury.

Redukcja zapasów, dostawa towarów, podzespołów i surowców w ściśle określonym czasie (znaczenie logistyki).

Kontrola jakości na każdym etapie. Zdecentralizowane zespoły zadaniowe. Zwiększenie autonomii i odpowiedzialności

pracowników. Dbałość o uchwycenie „wiedzy ukrytej”.

Nowe podejście do klienta

Lego daje możliwość zaprojektowania (przed zakupem) własnego zestawu klocków

Nowe podejście do klienta

Threadless pozwala zaprojektować własny wzór na koszulce

Ale także…..Crowdsourcing (ściślej: netsourcing) - odwoływanie się do aktywności i kreatywności „tłumu sieciowego” w nadziei na modyfikowanie, poprawianie, aktualizowanie produktów

Trendhunting – wychwytywanie trendów wśród konsumentów dzięki zastosowaniu odpowiednich narzędzi analitycznych (analytical engines)

Dążenie do poznanie naszych zachowań i preferencji – Google sprzedaje takie informacje

Pracownik sieciowy Zmiana proporcji – pracownicy

najemni/samozatrudnieni (w tym telepraca)/praca dorywcza na niekorzyść tej pierwszej grupy.

Spadek ilości miejsc pracy w rolnictwie i przemyśle, wzrost w usługach.

Zanik zapotrzebowania na prace, które mogą wykonać komputery lub maszyny sterowane komputerowo.

Konieczność posiadania specjalistycznych kwalifikacji, które mogą ulęgać częstym zmianom (umiejętność nabywania nowych).

Gotowość do pracy w skali globalnej (języki obce, znajomość innych kultur, gotowość do zmiany miejsca zamieszkania).

Poprawa relacji pomiędzy kwalifikacjami (nie dyplomami) a dochodami.

Życie w Sieci.

Telepraca (w domu, kontakt przez Sieć)

E-handel, e-administracja, e-zdrowie, e-banki, e-kształcenie, e-kultura, e-rozrywka (jesteśmy w domu)

Portale społecznościowe, wirtualne randki, czaty (jesteśmy w domu)

Serwis społecznościowy przykładem społeczeństwa sieciowegoŁączenie się wokół wspólnych zainteresowańPrzykłady – Nasza Klasa, Golden Line, OsobieDuża interakcyjność – budowanie listy

znajomych, wysyłanie prywatnych wiadomości, uczestniczenie w forum dyskusyjnym, spotkanie na czacie

Autoprezentacja – profil użytkownikaMożliwość zaspokojenia potrzeby kontaktów z

innymi ludźmi i przynależności do grupyDylematy: sieć łączy czy dzieli; na ile

anonimowi; czy jest cenzura; relacje powierzchowne czy głębokie; ryzyko przejęcia tożsamości; pomoc dla przestępców; sieciowa agresja; fikcyjność postaci i informacji;

Kuriozum czy norma

• Beautiful People

Kształtowanie się hiperwięzi

Hiperwięź to specyficzna więź łącząca ludzi poprzez Internet, społeczny odpowiednik hipertekstu

Cechy: nietrwałość, przelotność, swobodna ekspresja - szczerość, indywidualizm, łatwość - dostępność, niska odpowiedzialność – obniżona samokontrola, powierzchowność, autopromocja - autokreacja, anonimowość – brak wstydu, nieprzemyślane komunikaty odczytywane niezgodnie z intencjami,

Bariery: lęk przed nowymi technologiami i zjawiskami społecznymi; niechęć do zmiany i do uczenia się;

Skutki barier: wyłączenie z cyberspołeczności i cyberkultury coraz częściej wiązać się będzie z wyłączeniem ze społeczności i kultury jako takiej

Sieciowa mądrość tłumu - Jeff Howewykorzystywanie zewnętrznego źródła wiedzy, jakim są społeczności, do rozwiązywania problemów

założenie - grupa posiada szerszą wiedzę niż jednostki

efekt synergiczny - współdziałanie różnych jednostek przynosi lepsze rezultaty niż suma ich pojedynczych działań

tłum - osoby wykształcone, amatorzy w danej dziedzinie okazują się specjalistami w innym zakresie, pomocnymi przy rozwiązaniu danego problemu

Efekty mądrości tłumuProsumpcja – zaangażowanie konsumenta w proces tworzenia produktu lub usługi oraz w niektóre etapy wykonawstwa

Społecznościowe grupy zainteresowań, wspólnoty praktyków – dzielenie się wiedzą, ocenianie towarów, usług i firm

Ruch open source w dziedzinie oprogramowania komputerowego

Sieciowa (globalna) panika moralna

Stanley Cohen – społeczny niepokój generowany przez media wyolbrzymiające, a nawet fabrykujące najróżniejsze zagrożenia

Sposób na odwracanie uwagi społeczeństwa od rzeczywistych problemów – np. rozniecanie paniki na tle ptasiej grypy, czy choroby szalonych krów

Współczesne globalne paniki: zmiany klimatu, kryzys paliwowo-energetyczny, terroryzm, niezdrowa żywność, kryzys finansowy

Przejawy SI – e-administracja

Elektroniczny obieg dokumentów

Źródło: http://www.cyfrowyurzad.pl/elektroniczny_obieg_dokumentow/

Przejawy SI - e-administracja

Źródło: http://www.cyfrowyurzad.pl/podpi

s_elektroniczny/

Podpis elektroniczny

http://sigillum.pl/produkty_zestawy_do_podpisu_elektronicznego.html

http://epuap.gov.pl/wps/portal/epuap

Przejawy SI – e-administracja

http://epuap.gov.pl/wps/portal/

Przejawy SI – e-administracja

http://www.e-uw.gov.pl/Strony/strona.html

Przejawy SI e-administracja

http://www.zus.pl/

Przejawy SI – e-administracjaElektroniczny formularz

Przejawy SI – e-administracja

http://www.bip.gov.pl/

Wirtualne głosowanie – kiedy ???.

Zamówienia publiczne - https://licytacje.uzp.gov.pl/index.phphttp://simap.europa.eu/index_pl.htm

Elektroniczny dowód

Przejawy SI – e-administracja

http://www.pitroczny.pl/

http://www.e-deklaracje.gov.pl/

Przejawy SI – e-administracja

Witryny urzędów

http://www.wrotamalopolski.pl/ http://www.poznan.pl/ http://www.krakow.pl/ http://um.lublin.pl/

Niedaleka przyszłość

Otwarty rząd - http://centrumcyfrowe.pl/projekty/otwarty-rzad-w-polsce/

Emp@tia - http://empatia.mpips.gov.pl/o-projekcie/

Ale na razie…..

stopień wykorzystania

stopień elektronizacji

Możliwe poziomy rozwoju e-administracji

Poziom 1 (informacja – ogólnodostępny serwis np. BIP)

Poziom 2 (interakcja jednokierunkowa – możliwość pobrania formularzy)

Poziom 3 (interakcja dwukierunkowa – pobieranie i odsyłanie formularzy)

Poziom 4 (transakcja – od pobrania formularza, wysłania wypełnionego, podpisanego elektronicznie, poprzez wniesienie opłat do odebrania dokumentu)

Poziom 5 (personalizacja – koncentracja na potrzebach użytkowników).

Przejawy SI – e-sąd

https://www.e-sad.gov.pl/

Przejawy SI – e-edukacja

E-learning – kształcenie przez Internet

http://kampus.umcs.lublin.pl/moodle/

http://www.scholaris.pl/ http://www.puw.pl/

Przejawy SI – e-edukacja

http://www.spe.librus.pl

A także:Gromadzenie, scalanie i analiza danych z każdego etapu kształcenia;Indywidualizacja oferty;Nacisk na kompetencje;Kształcenie komplementarne i e-kształcenie;Otwarte zasoby edukacyjne;Kształcenie przez całe życie;

Przejawy SI – banki w InternecieObsługa konta przez Internet https://www.pekao24.pl/

Bank wirtualny http://www.mbank.pl/ http://www.ebank.biz.pl/

Przejawy SI – banki w Internecie

http://www.raiffeisen.pl/bankowosc-elektroniczna/male-firmy/r-dealerElektroniczny handel walutami

Przejawy SI – i ty możesz być bankierem

Mikropożyczki dla drobnych przedsiębiorców – serwis Kiva.org

Przejawy SI – i ty możesz być bankierem

Składamy się na realizację projektu w zamian za udział w przyszłych zyskach - http://crowdfunding.pl/

Przejawy SI – handel w Internecie

Internetowy sklep http://merlin.pl/ http://www.max24.pl/ http://www.sklepy24.pl/

Porównywanie cen

http://www.ceneo.pl/

Aukcje, „pchli targ” http://allegro.pl/ http://www.ebay.pl/

Zakupy grupowe http://gruper.pl http://www.snuper.pl/

Strategia marketingowa firm e-commerce

pozycjonowanie strony www w wyszukiwarkach internetowych (SEO)

płatna reklama w wyszukiwarkach i wybranych serwisach; marketing szeptany

obecność w porównywarkach cen (opinia firmy taniej i zaufanej), platformach aukcyjnych (budowanie zaufania) oraz serwisach społecznościowych (zwiększanie świadomości marki)

Przejawy SI – e-zdrowie

http://www.telezdrowie.pl/

http://www.cafemed.pl/

http://www.shef.ac.uk/FRAX/

Zdrowotny Informator Pacjenta

Google Flu Trends

Przejawy SI – e-zdrowie

http://www.doktor-medi.pl/

Przejawy SI – e-zdrowie

Interfejs komputer-organizm ludzki

Źródło: http://toiowonaukowo.blogspot.com

I jeszcze http://www-05.ibm.com/innovation/pl/smarterplanet/smartercity/#/healthcare/ch1/

Przejawy SI – P2P marketplace

Sprzedawanie kompetencji na wolnym rynku

Własna działalność gospodarcza

Równość podmiotów

Kojarzenie „oferujący – poszukujący” przez Internet

Inna nazwa – praca społecznościowa

Przykłady: http://www.freelancer.com

Gidsy (organizacja różnorodnych aktywności) - https://gidsy.com/TaskRabbit (fachowcy do wszystkiego) - https://www.taskrabbit.com/

Przejawy SI - telepracaPraca w domu zamiast w biurze

Obliguje tylko standard wykonania pracy i termin zakończenia

Wykorzystywanie Internetu, telefonów oraz tele- i wideokonferencji

Oszczędności dla pracodawcy

Przejawy SI – programy partnerskie

http://www.netigo.pl/ http://pp.ministrona.pl/ http://zarabianie-na-blogu.pl/

Blog źródłem zysków:Reklamy od GoogleRecenzowanie (opisywanie) i testowanie hoteli, restauracji, wszelkich produktów i usług.

Przejawy SI - odpośredniczanie

Twórcy WydawcyOdbiorcy

Linie lotnicze

Biura podróży Klienci

http://www.lulu.com

http://www.rezerwacja.pl

Samopublikowanie w Sieci – e-booki

e-book dla nowego

czytelnika

autorhttp://www.bezkartek.pl/http://virtualo.pl/

czytnik

Przejawy SIInteligentny transport i komunikacja

GPS

Zarządzanie transportem

http://www.finder.pl/

Transport w mieściehttp://www-05.ibm.com/innovation/pl/smarterplanet/smartercity/#/transportation/ch1/

Przejawy SI – satelitarna ochrona

http://www.autoguard.pl/produkty_i_uslugi/uslugi/ochrona_przeciwkradziezowa.html

Bezpieczeństwo publiczne http://www-05.ibm.com/innovation/pl/smarterplanet/smartercity/#/public_safety/ch1/

Przejawy SI – inteligentny dom http://www.gft.pl/ http://www.inteligentne-budynki.

pl/

Przejawy SI – inteligentne miasto

Źródło: http://www.rp.pl/galeria/55385,661622.html

Songdo – Korea Południowahttp://www.songdo.com/

Masdar – Zjednoczone Emiraty Arabskie

http://www.masdar.ae/en/home/index.aspx

Nowoczesna firma – wirtualny zespół

wideokonferencje globalizacja

sieciowośćcyfrowość

Nowoczesna firma -  systemy CRM(Customer Relationship Management)

Monitorowanie i analizowanie procesu kupna-sprzedaży, płatności, wystawiania faktur, stanu zapasów, zamówień itp.

Kontakty z klientami i pracownikami mobilnymi

Zarządzanie wiedzą

Zarządzanie promocjami i kampaniami reklamowymi

Przykład - www.insoft.com.pl

Nowoczesna firma – systemy ERP (Enterprise Resource Planning)

Zarządzanie produkcją i sprzedażą

Zarządzanie zapasami i dostawami

Zarządzanie personelem

Zarządzanie finansami

Zarządzanie relacjami z klientami

Przykład - http://www.isof.pl

Nowoczesna firma – systemy BI (Business intelligence)

Zbieranie wszelkich informacji dotyczących działalności firmy

Narzędzia analityczne do badania stanu firmy i procesów biznesowych, wizualizacja informacji

Rozwiązania podejmujące decyzje na podstawie zadanych algorytmów postępowania

Przykład - http://bi.pl/keyword/1-business-intelligence

Nowoczesna firma – e-marketing

Personalizacja reklam na bilbordach:

- Skanowanie twarzy i dopasowanie reklamy do płci i wieku osoby patrzącej.

- Dostosowywanie reklamy do pogody, pory roku i dnia

- Pobieranie danych z telefonu i karty bankowej, zwracanie się do patrzącego po imieniu

Interaktywne wystawy sklepowe - http://feelthead.blox.pl/2011/04/Witryny-interaktywne-podbijaja-swiat.html

E-marketing w Google

Google AdWords

Nowy zawód – ekspert ds. SEO

Nowoczesna firma – e-marketing

http://www.cheesecat.com/

E-marketing

Marketing szeptany – „czarny” i „biały” – i także nowy zawód

Nowoczesna firma – osobisty fabrykator

Fab Lab – drukarki 3D

• http://www.youtube.com/watch?v=XmDiweSHRvU

Źródło: http://diavel.pinger.pl

Nowy problem - multitasking

Źródło: http://blog.newscollective.com/blog/multi-tasking-bane-or-boon/

Kolejny problem – likwidacja miejsc pracy i upadek branż

Zanikają

• Wypożyczalnie filmów, księgarnie, sklepy muzyczne

• Mniejsze sklepy z odzieżą, obuwiem, elektroniką i agd

• Pośrednicy: turystyczni, finansowi, ubezpieczeniowi

• Miejsca pracy dla robotników i rolników

Duże problemy

• Poczta• Wydawcy prasy i książek• Producenci płyt i filmów

A firmy internetowe?• Słabe przychody• Problemy z rozwojem

Przejawy SI – dostęp do informacji (i co z tego?)

http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xchg/gus

http://isip.sejm.gov.pl/prawo/index.html

http://mojeinwestycje.interia.pl/wal/wal_on

http://mojeinwestycje.interia.pl/gie/notgpw/notc/c_akcje

Nowe zawody – infobroker, analityk Big Data

Rewolucja w dostępie do informacji

Szósty zmysł - http://www.pranavmistry.com/projects/sixthsense/

Okulary Google - http://www.google.com/glass/start/

Siri - http://www.apple.com/ios/siri/

Śledzenie ruchu gałek ocznych - http://www.inference.phy.cam.ac.uk/opengazer/

Nowe możliwości dla muzeów, wystaw, telewizji – dostarczanie informacji o tym, na co w danym momencie patrzymy.

ale… efekt Google

Stary jak świat – odkąd mamy pismo, odtąd coraz mniej pamiętamy

Nie zapamiętujemy informacji dostarczanych przez internetowe wyszukiwarki

Telefony komórkowe potęgują ten efekt

Czy wystarczy pamiętać gdzie znaleźć informację?

Przejawy SI – dzielenie się informacją

http://www.egospodarka.pl/

http://www.infor.pl/

http://www.edunews.pl/

http://www.rodziceradza.pl/

http://cokupic.pl/

http://instrukcja.pl/

Przejawy SI – dzielenie się… informacjami z życia osobistego.

Wpisy na portalach społecznościowych

Filmy na YouTube

Geolokalizacja - http://www.facebook.com/places

Relacje na żywo - http://www.popler.tv

Przejawy SI – nadmiar informacji, przewaga „śmieci”

Korzystaj z wyszukiwarek specjalistycznych http://scholar.google.pl/ http://books.google.com/ http://ambiently.com/ http://www.base-search.net/ oraz z serwisów o kontrolowanej treści

W czym problem – mamy przecieżAle… Google zapamiętuje twoje

potrzeby i preferencje (zwłaszcza jak jesteś zalogowany do którejkolwiek z usług)Algorytm Pingwin preferuje strony, do których linkują inne strony uznane za wartościoweAlgorytm Panda premiuje strony z obszernym zasobem treści (zapotrzebowanie na specjalistów od „content marketing”)Algorytm Koliber wykorzystuje synonimy naszych zapytań (czy zawsze trafne)

Google rozpoznaje twoje położenie

Przejawy SI – e-kontakty prywatne

Czat, wideo czat, Skype, GG, itp

Portale społecznościowe, hobbystyczne i towarzyskie

Przejawy SI – media i kultura w Internecie

Dziennikarstwo profesjonalne http://www.dziennik.pl/

http://www.gazeta.pl/0,0.html

i obywatelskie http://www.mmmojemiasto.pl/ http://interia360.pl/

a także http://wikileaks.org/

Przejawy SI – media i kultura w Internecie

Telewizja i radio profesjonalne http://www.ipla.pl/ http://www.tvn24.pl/ http://www.tvnturbo.pl/ http://www.radiozet.pl/ i obywatelskie http://pinotv.pl/ http://www.youtube.com/ http://www.polskastacja.pl/

Konwergencja mediów (H. Jenkins)

Książka, prasa, radio, telewizja, film, muzyka, zdjęcia scalone w czytniku (iPad), telefonie komórkowym, Internecie

Wersje elektroniczne równolegle z tradycyjnymi, wzajemnie się uzupełniające

Dodatkowe formy – film do książki, gra do książki i filmu, e-archiwum do prasy, radia i telewizji

Przekaz na żądanie, przekaz natychmiastowy, wpływ odbiorcy na formę przekazu (indywidualizacja), a nawet na treść (kultura 2.0 i dziennikarstwo obywatelskie)

Inteligencja zbiorowa – efekt synergii wielu twórców w Sieci; dzielenie się wiedzą i twórczością, które są rozproszone w Sieci, nikt nad nimi nie panuje; kultura uczestnictwa – zacieranie się granicy pomiędzy producentem a konsumentem;

Ponowoczesna kultura

Wielość kanałów tv i radiowych – podział odbiorców na małe grupy (nisze).

Internet 2.0 – powstanie wirtualnych społeczności, interaktywność kontaktów, każdy może być twórcą, kult amatora.

Kultura konsumpcyjna (dla rozrywki) – szybka cyrkulacja stylów i mód, masowy charakter, wartość wyznacza ilość anonimowych użytkowników, populizm estetyczny.

Wzory kreują media i lanserzy a nie elity.

Powielanie – piractwo.

Technopol - Neil Postman 

technokracja totalitarna, stan kultury i stan umysłu, polegający na deifikacji techniki oraz na odnajdywaniu w niej jedynego sensu ludzkiego życia

technika jest doskonałym, wręcz idealnym sługą, ale złym panem; pozostawia coraz mniej miejsca na odkrywanie naszych doznań i emocji, na subiektywne przeżywanie świata, uczestnictwo w kulturze

przestaje liczyć się człowiek wraz z całym jego złożonym wnętrzem, liczy się jego wydajność, rozpatrywana w kontekście korzyści i ekonomicznego postępu

w świecie technopolu nie ma miejsca na refleksję, stawianie pytań, tłumaczenie zjawisk; mamy w zamian obiektywne testy, rankingi, sondaże, dane statystyczne

Kult amatora - A. Keen

Amator twórcą zasobów Internetu – nie zastąpi eksperta, specjalisty.

Dziennikarz obywatelski – czy wiarygodny?

Brak nadzoru nad Internetem – powstał śmietnik pełen brudu, tandety i kłamstwa. Szerokie pole dla przestępców i osób chcących zaszkodzić innym.

Zacieranie granic pomiędzy reklama a przekazem informacji. Spotęgowanie możliwości manipulacji.

Czy istnieje mądrość tłumu?

Piractwo niszczy wydawców, sprzedawców i autorów książek, muzyki i filmów.

Uzależnienie od Internetu.

Inwigilacja na niespotykaną skalę.

E-book a czytanie

Śledzenie zachowań i reakcji czytelnika (śledzenie gałki ocznej i czasu pozostawania na stronie oraz jakie książki wybieramy)

Czytanie społecznościowe – Kobo Pulse

Książka połączona z innymi mediami

Książka interaktywna – reagująca na nasze zachowanie i wybory - Coliloquy

Web 2.0

Serwisy internetowe, w których podstawową rolę odgrywa treść generowana przez użytkowników.

Inny sposób wykorzystania możliwości Internetu, wykorzystywanie kolektywnej inteligencji.

Zmiana relacji pomiędzy właścicielem serwisu a użytkownikiem.

Powstawanie, wokół serwisów, społeczności sieciowych.

Wykorzystywanie kanałów RSS i Atom.

Wykorzystywanie mechanizmu wiki, blogów i folksonomii (tagowania).

Wykorzystywanie otwartych licencji, wolnego oprogramowania i otwartej treści.

Web 2.0 RSS – rodzina języków

znacznikowych do przesyłania nagłówków wiadomości i nowości na wybranych przez użytkownika stronach. Wystarczy dodać daną stronę (musi ona obsługiwać system RSS) do czytnika RSS.

Web 2.0

Własna elektroniczna gazetahttp://www.google.pl/ig?hl=pl

Własny portal z informacjami

http://www.cafenews.pl/Default.aspxAtom – nowy standard

kanałów informacyjnych mający

zastąpić RSS.

Web 2.0

Wiki (od hawajskiego wiki wiki – bardzo szybko) – mechanizm stron internetowych pozwalający na ich edycję bezpośrednio za pomocą

przeglądarki internetowej.

Blog (od angielskiego web log – dziennik sieciowy) - rodzaj strony

internetowej zawierającej odrębne, uporządkowane chronologicznie wpisy,

których twórcą jest właściciel bloga; umożliwia archiwizację oraz

kategoryzowanie wpisów, a także komentowanie wpisów przez

czytelników.

Web 2.0

Folksonomia (tagowanie) (od angielskiego folks taxonomy –

ludowe zarządzanie klasyfikacją) - społeczne

indeksowanie, kategoryzowanie treści z wykorzystaniem dowolnie

dobranych słów kluczowych.

Otwarte licencje -

http://creativecommons.pl/

Wolne oprogramowanie

- http://www.gnu.org/philosophy/free-sw.pl.html

Otwarta treść – użytkownik ma

pełne prawa wykorzystywania

i zmieniania danego

dokumentu.

Web 2.0 - przykłady http://pl.wikipedia.org/wiki/ http://nasza-klasa.pl/ http://www.goldenline.pl/ http://www.fotka.pl/ http://www.wykop.pl/ http://www.youtube.com/?gl=PL&hl=pl http://www.pytamy.pl/ http://www.piszmy.pl/ http://palikot.blog.onet.pl/ http://www.biblionetka.pl/default.aspx http://www.miejsca.net/places http://instrukcja.pl/ http://pl.feedmyapp.com/ http://secondlife.com/ http://www.entropiauniverse.com/

Web 3.0Internet połączył

komputery, a sieć WWW

dokumenty w komputerach

Web 2.0 – wszyscy

mogą być twórcami zawartości Sieci

Web 3.0 – bezpośrednie

połączenia pomiędzy danymi w dokumentach, rozpoznawanie

znaczenia danych przez programy

Web 3.0 Web 3.0 to termin, który stworzono by opisać dalszą ewolucję Internetu, to koncepcja przetworzenia zawartości stron do wzorca czytanego przez różne (w tym nieprzeglądarkowe) aplikacje, systemy wykorzystujące sztuczną inteligencję, rozwiązania semantyczne oraz oprogramowanie pozwalające wizualizować oraz przetwarzać dane w trzech wymiarach. Strony Web 3.0 będą też zdolne do rozpoznania zamiarów internauty na podstawie kontekstu przekazu danych. /Wikipedia/

Web 3.0 kojarzy się z zasobami tak opisanymi metadanymi, by przeglądarki nie miały wątpliwości jakie zasoby nam podpowiedzieć, by rozumiały o co nam chodzi i zamiast 5 milionów stron (głównie bezwartościowych z punktu widzenia naszych potrzeb) wskazywały nam informacje i wiedzę pasującą do naszych potrzeb. To także implementacja sztucznej inteligencji do wnętrza sieci.

Web 3.0

Semantic Web – projekt, który ma przyczynić się do utworzenia i rozpowszechnienia standardów opisywania treści w Internecie w sposób, który umożliwi maszynom i programom (np. tzw. agentom) przetwarzanie informacji w sposób odpowiedni do ich znaczenia. Informacje przekazywane w ramach Semantic Web wymagałyby nie tylko samych danych, ale także informacji o tychże (tzw. metadanych). To właśnie metadane zawierałyby sformułowania dotyczące relacji między danymi oraz prawa logiki, które można do nich zastosować.

Komputer i wyszukiwarki internetowe będą rozumiały pytania i polecenia stawiane naturalnym językiem. W odpowiedzi uzyskamy konkretną wiedzę.

Przykład http://www52.wolframalpha.com/

Sztuczna inteligencja

dział informatyki, którego przedmiotem jest badanie reguł rządzących inteligentnymi zachowaniami człowieka, tworzenie modeli formalnych tych zachowań i – w rezultacie – programów komputerowych symulujących ludzkie zachowania.

Współczesne przejawy SzI:

Systemy ekspertowe – wykorzystujące bazę wiedzy i mechanizmy wnioskowania do rozwiązywania problemów (ocena zdolności kredytowej, profil najlepszego klienta, planowanie kampanii reklamowej).

Automatyczne tłumaczenia językowe.

Sieci neuronowe – stosowane w programowaniu "inteligentnych przeciwników" w grach komputerowych.

Sztuczna inteligencja

Programy rozpoznające osoby na podstawie zdjęcia twarzy lub rozpoznające automatycznie zadane obiekty na zdjęciach satelitarnych.

Programy automatycznie generujące krótkie formy poetyckie, komponujące, aranżujące i interpretujące utwory muzyczne.

Rozpoznawanie znaczenia tekstu, obrazu i mowy. Reagowanie zgodnie z rozpoznanym znaczeniem.

Deep Blue - Kasparow

Komputer wygrywa

Cloud computing – chmura komputerowa

System operacyjny, programy użytkowe i wszelkie pliki i dokumenty na serwerach w Internecie. W komputerze tylko przeglądarka. Przykład - Chromium OS.

Źródło - Wikipedia

Komputerowa chmura - zalety

Dla biznesu – obniżenie kosztów (proste-tanie laptopy dla pracowników, brak zakupów programów i uaktualnień), ułatwienia dla pracy grupowej, bezpieczeństwo danych.

Dla edukacji - niskie koszty zakupu sprzętu, ułatwienie pracy grupowej.

Przykłady:Internetowy System Obsługi Firmy - http://www.isof.pl/PC Biznes Prestiż - http://www.erp-view.pl Comarch - http://www.comarch.pl/

„Nowy” Internet

Wszystkie typy danych przesyłane razem

Wid

eo

Gra

fika

Dźw

ięk

Tekst

„Stary” Internet

„Nowy” Internet – dla każdego typu danych odrębne serwery i linie przesyłowe

„Nowy” Internet

W miejsce jednego, ogólnego Internetu, wiele wyspecjalizowanych

Oprócz komputerów podłączenie także urządzeń domowych, samochodowych, medycznych, itp.

Międzynarodowy projekt „Inżynieria Internetu Przyszłości” - https://iip.net.pl/pl

Zwiększenie przepustowości, szybkości, niezawodności i bezpieczeństwa.

Możliwe zagrożenia

Źródło - http://www.mikolajnowak.com/

Możliwe zagrożenia

„Potop” informacyjny – nienadążanie mechanizmów wyszukiwawczych i ludzkich umiejętności

Zalew informacji bezwartościowych, fałszywych – brak mechanizmów selekcyjnych poza ludzką wiedzą i doświadczeniem

Utrzymywanie (a nawet wzrost) wielu obszarów informacji niedostępnych (dostęp płatny, tajemnica służbowa, lekarska, naukowa, wojskowa, itp.)

Rosnąca skala manipulowania informacjami

Cyberwojna

Możliwe zagrożenia

Nieadekwatność systemu edukacji do nowych wyzwań

Nienadążanie przemian mentalnych u pokoleń wychowanych „w socjalizmie” i w społeczeństwie industrialnym

Rosnące zastępy wykluczonych

Ułatwienia dla przestępców

Kradzież tożsamości

Kradzież danych

Wsparcie dla najgorszych ludzkich postaw i poglądów

Cyberprzemoc

Możliwe zagrożenia – geneza netokracji (Alexander Bard, Jan Soderqvist)

Feudalizm - rządy arystokracji, władza pana nad chłopem, uznawanie ziemi za najwyższy skarb, dominacja języka mówionego w dziedzinie komunikacji, obiecywanie chłopom, że ich los poprawi się po śmierci (religia).

Kapitalizm – rządy burżuazji (poprzez instytucje republiki), władza fabrykanta nad robotnikiem, najwyższym dobrem pieniądz, dominacja druku w komunikacji, wmawianie robotnikom, że muszą ciężko pracować dla przyszłego, lepszego losu dzieci (ideologia).

Informacjonalizm – częste zmiany w każdym aspekcie życia, brak ograniczeń w cyfrowej i interaktywnej komunikacji, realna władza mediów i programistów, „tłum” otrzymuje zabawę i relaks, obiektem pożądania uczestnictwo w sieciowej społeczności i dostęp do informacji, ryzyko ślepej agresji ze strony wykluczonych.

Możliwe zagrożenia

Nowe nierówności społeczne, informacjonalizm (w miejsce feudalizmu i kapitalizmu) – podstawa – patenty i prawa autorskie, monopol na informacje, panowanie nad Siecią i mediami.

Nowa klasa dominująca, kreatywna netokracja (w miejsce arystokracji i burżuazji). Reszta to „korzystający z życia” konsumariat.

Kryzys demokracji przedstawicielskiej – społeczeństwo pod wpływem mediów odsuwa się od partii i polityków, tracą oni realny wpływ na bieg wydarzeń. Rzeczywistym, ale niejawnym decydentem staje się netokracja wspierana przez uzależnione od niej media i stojącą ponad wszystkimi finansjerę.

Możliwe zagrożenia

Społeczeństwo pluralcharne – w miejsce więzi etnicznych, klasowych, narodowych, państwowych i terytorialnych zaczyna dominować więź mobilnych, globalnych społeczności oparta na wspólnocie poglądów i obecności w Sieci. Różnorodność poglądów przy braku możliwości narzucania ich innym grupom. Podążanie za sieciowymi i grupowymi liderami opinii.

Kluczowe decyzje (na wzór dzisiejszych banków i sądów) w rękach ekspertów a nie parlamentarnej większości. Realne rządy rynków finansowych a nie wybieranych polityków.

Stwarza to pole dla różnych manipulacji w walce o realizację interesów indywidualnych i grupowych.

Zagrożenia – programy szpiegująceAdware – darmowe programy zawierające funkcję reklamy, mogą jednocześnie zbierać informacje o użytkowniku.

Keylogger – zapisuje działania klawiaturą i zrzuty ekranu.

Trojan– może otworzyć port komputera, przez który włamywacz spenetruje jego zawartość.

Exploit, backdoor, rootkit – umożliwiają włamanie do komputera i kradzież danych.

Spyware – gromadzą informacje o działaniach użytkownika komputera.

Sniffer – program przechwytujący dane przepływające przez Sieć.

Szpiegują także

Windows - rejestruje i wysyła dane stron WWW które odwiedził użytkownik, filmów i muzyki, które odtwarzał w Media Player.

Google – zbiera statystyki używania programów, listy odwiedzonych stron internetowych, hasła i inne dane.

Pracodawca – pracowników.

Rodzina – wzajemnie.

Policja – kogo popadnie – aktywność w Internecie i zawartość dysków.

Firmy – konkurencję.

Dostawcy Internetu – klientów.

Wszędzie zostawiasz IP

Sprawdź sam - http://numerip.pl/http://whatismyipaddress.com/

Internet wie wszystko

Google• Zbiera wyniki naszych poszukiwań -

http://donttrack.us/• Gmail skanuje nasze maile szukając słów

kluczowych

Serwisy internetowe• Specjalne programy – wtyczki - śledzą naszą

aktywność na stronie i przekazują informacje innym serwisom (zainstaluj Collusion i sprawdź)

• Cookie zbierają wszelkie informacje

Cel• Jawny – personalizacja przekazu reklamowego• Tajny – wiedza to władza

Często zostawiasz swoje dane

123people.pl

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=J1EKvWot-3c

a jeszcze więcej korzystając z tel. kom.

Przeciwdziałanie inwigilacji

Usuwaj z komputera ślady po swojej aktywności

Przeciwdziałanie inwigilacji

Program JAP – zapewnia anonimowość w Sieci dzięki przełączaniu ruchu pomiędzy wieloma komputerami korzystającymi z tego programu.

Przeciwdziałanie inwigilacji

Korzystanie z serwerów pośredniczących (proxy) – bezpłatnych, raczej wolnychhttp://www.proxy4free.com/

http://www.publicproxyservers.com/

Przeciwdziałanie inwigilacji

Korzystanie z płatnych sieci VPN

VPN (Virtual Private Network, Wirtualna Sieć Prywatna), można opisać jako tunel, przez który płynie ruch w ramach sieci prywatnej pomiędzy klientami końcowymi za pośrednictwem publicznej sieci (takiej jak Internet) w taki sposób, że węzły tej sieci są przezroczyste dla przesyłanych w ten sposób pakietów. Taki kanał może opcjonalnie kompresować lub szyfrować w celu zapewnienia lepszej jakości lub większego poziomu bezpieczeństwa przesyłanych danych.

http://www.focusvpn.com, http://vpnprivacy.com/

Można stworzyć własną VPN - http://openvpn.se/

Przeciwdziałanie inwigilacji

Sieć TOR – anonimowość, przekazywanie komunikacji poprzez rozproszoną sieć przekaźników sieciowych uruchamianych przez wolontariuszy na całym świecie.

Podobne sieci - http://www.i2p2.de/ , http://freenetproject.org/

Przeciwdziałanie inwigilacji.Tunelowanie połączenia za pomocą SSH

(potrzebne jest konto na serwerze SSH oraz program Putty). Dzięki temu ani dostawca Internetu, ani policja, ani sniffery nie odczytają naszej zaszyfrowanej transmisji danych.

Przeciwdziałanie inwigilacji

Program TrueCrypt – szyfruje całe dyski.

Przeciwdziałanie inwigilacji

Program Advanced Hide Folders – ukrywanie plików, folderów i dysków.

Przeciwdziałanie inwigilacji

Google Clean – uniemożliwia wyszukiwarce Google i innym usługom tej firmy zbieranie danych o naszej aktywności w Internecie

Przeciwdziałanie inwigilacji

Szukaj anonimowo

Przeciwdziałanie inwigilacjiWykrywanie i usuwanie programów szpiegujących:

KL-Detector – keyloggery

RootKit Hook Analyzer - rootkity

Ad-Aware - adware, spyware, keyloggery i inne

Spyware Terminator - spyware, adware, trojany, keyloggery i inne

XP-Antispy - usuwanie standardowych funkcji szpiegujących z Windows XP

Zagrożenia – my sami.

Bóg wymazuje grzechy tym, którzy je odpokutowali.

Cybersfera rzadko czyści nasze konta, a jej nadzorcy są surowsi od Wszechmocnego.

Jeffrey Rosen, Sieć bez przebaczenia (Gazeta Wyborcza 183/2010).

Przestroga Czesława Miłosza (z wiersza „Który skrzywdziłeś”) -Spisane będą czyny i rozmowy – nabiera złowrogiego znaczenia.

Przykłady

Archiwizacja zasobów Internetu - http://www.archive.org/web/web.php

Mechanizmy serwisów społecznościowych, np. Facebook:

Lubię to – inni widzą, co tobie spodobało się w Internecie;

Open Graph – umożliwia zewnętrznym witrynom pobieranie informacji o użytkownikach FB, po to by spersonalizować dla nich ofertę;

PrzykładyPrzeszukiwarki serwisów

społecznościowych -http://www.spokeo.com/ .

PrzykładyTelefony, aparaty i kamery wyposażone w GPS mogą

dopisać do zdjęcia informacje o tym, gdzie zostało ono wykonane. Są to dodatkowe dane zapisane w tym samym pliku, ale niepokazywane podczas przeglądania zdjęć. Zwierają takie informacje jak marka i ustawienia aparatu czy miniaturka. Miniaturka pokazuje oryginalną wersję fotografii – retusz albo wycięcie niechcianych osób nie zmieniają jej.

Przykłady

Foursquare - http://foursquare.com/

W czasie rzeczywistym opisywanie i ocenianie miejsc w których jesteśmy (dzięki aplikacji w telefonie z GPS).Wiemy kto ze znajomych jest niedaleko.Otrzymywanie opisów i ocen od innych użytkowników na temat miejsc, w których aktualnie jesteśmy.Otrzymywanie ofert od firm obok, których przechodzimy.

Fajne ale ---- totalna inwigilacja, jesteśmy ciągle namierzani.

Co robić?1. Zredefiniuj pojęcie prywatności, albo…

2. Najpierw pomyśl, a potem działaj (tworząc konto w portalu społecznościowym i udostępniając tam swoje zdjęcia oraz informacje o sobie, dyskutując na forach, pisząc bloga, zamieszczając ogłoszenia i oferty, tworząc własne strony www lub umieszczając materiały w Web 2.0, dając się nagrywać i fotografować).

3. Kampania promocyjna „Think B4 U post”

Co robić?

Czyszczenie wizerunku onlinie - http://www.reputationdefender.com/

Przyszłość

Określanie terminu, po którym informacja umieszczona w Sieci zniknie samoczynnie.

Pierwsza „jaskółka” – portal Soup.io

Zawsze – ucz się - http://bezpieczniejwsieci.org/

Ale… i tak nie umkniesz inwigilacji Echelonu

Źródło: oilempire.us

Źródło: pl.wikipedia.org

lub Total Information Awareness (na razie to tylko plan)

Źródło: https://secure.wikimedia.org/wikipedia/en/wiki/Information_Awareness_Office

lub INDECT (ang. Intelligent information system supporting observation, searching and detection for security of citizens in urban environment)

http://www.indect-project.eu/

PRISM - pryzmat

Konflikt

Świat 1.0

Świat 2.0

tajemnice władzy i koncernów – jawność (Wikileaks)propaganda władzy i mediów – dziennikarstwo obywatelskie, portale społecznościowe, Twitter

komercja – swobodna wymiana plików, licencje CC, wolne i otwarte oprogramowanie

kultura „wysoka” – kultura amatorskacyfrowo wykluczeni – cyfrowi tubylcy

nacjonalizm – globalizacjasuwerenność państwa – działania MFW, EBC, organów UE

Przejawy i skutki konfliktuWikileaks+Twitter+Facebook= rewolucja w Tunezji i Egipcie

Działalność Wikileaks – represje finansowe, próby usunięcia z Sieci, ataki hakerskie, oskarżenia kryminalne

Swobodna wymiana plików – represje prawno-finansowe, traktat ACTA (odcinanie niepokornych od Sieci)

Swobodna wymiana informacji i poglądów – inwigilacja, próby blokowania stron WWW, cenzurowanie.

Przejawy i skutki konfliktuPopularność wolnego i otwartego oprogramowania – kampanie podważające jego wartość

Popularność sieciowej wymiany informacji i opinii, wolność dyskusji – medialne kampanie podważające wiarygodność Internetu, straszenie Internetem, kanalizowanie dyskusji (fora prowadzone przez media)

Popularność Sieci – wykorzystywanie przez koncerny w celach reklamowych, a przez polityków do kształtowania opinii

Popularność Wikipedii – Encyklopedia Britannica zaczyna się upodabniać

Zarządzanie informacją i

wiedzą

Definicje

Dane – reprezentacja pojedynczych cech obiektu, zdarzenia, zjawiska

Informacja – dane uporządkowane, skategoryzowane i sklasyfikowane

Definicje

Wiedza to zorganizowany zbiór informacji wraz z regułami ich interpretowania.Wiedza to ogół wiadomości i umiejętności posiadanych przez jednostkę.

Platon - wiedza to prawdziwe, uzasadnione przekonanie.

Rodzaje wiedzy

Teoretyczna –

definicje, pojęcia, reguły, zasady, opisy,

analizy, syntezy

Praktyczna –

procedury,

instrukcje

Rodzaje wiedzy

Jawna (formalna)– łatwa do przekazania,

skodyfikowana, obecna w podręcznikach, efekt badań

naukowych i ich popularyzacji, np. zasady

produkcji wina

Ukryta (nieformalna)– trudna do przekazania,

obecna w głowach praktyków, efekt

doświadczeń, np. różnica pomiędzy smakiem różnych odmian wina czerwonego

Rodzaje wiedzy

Wiedza o (co? kto? gdzie? kiedy?)

Wiedza jak (procedury, zasady postępowania, reguły)

Wiedza dlaczego (motywy, związki przyczynowo-skutkowe)

Wiedza kto (osobowość innych ludzi, ich miejsce w hierarchii, kompetencje)

Pomnażanie wiedzy

• Powstawanie – badania naukowe (podstawowe i stosowane), wnioski z praktyki

• Rozpowszechnianie – syntezy, popularyzacja, edukacja, instrukcje

Pomnażanie wiedzy

Eksternalizacja – kodyfikacja doświadczeń, formalizacja wiedzy

nieformalnej,

Socjalizacja – interakcje z tymi, którzy wiedzę posiadają,

podpatrywanie, współdziałanie,

Internalizacja – wykorzystanie teorii do ulepszenia praktyki,

Kombinacja – wprowadzanie modyfikacji do wiedzy formalnej,

Zarządzanie informacją i wiedzą

• (ang. knowledge management) to zespół sformalizowanych sposobów gromadzenia, dystrybuowania i wykorzystywania formalnej oraz nieformalnej wiedzy uczestników organizacji (np. pracowników firmy); to próba jak najlepszego wykorzystania informacji i wiedzy dla osiągnięcia celów organizacji; to stymulowanie pracowników do wzajemnego dzielenia się informacjami i wiedzą; to kodyfikowanie wiedzy ukrytej;

Zarządzanie informacją i wiedzą – konieczne działania

Określanie potrzeb – do rozwiązania jakich problemów odczuwamy braki w informacjach i wiedzy?

Zbieranie wiedzy wyjściowej jako wstępny etap innowacji (produktowych, procesowych, społecznych) oraz procesu decyzyjnego

Ochrona przed utratą

Przesyłanie – proces komunikacji

Adaptacja i implementacja do potrzeb jednostki i organizacji

Audyt informacyjny – badanie pozyskiwania i wykorzystywania IiW, zmian w zasobie własnym i obcych

Weryfikacja – poprzez nowe badania, poprzez rynek, pragmatycznie (poprzez praktykę)

Mapa wiedzy – nowa konieczność

Zasoby IiW

Własne zasoby IiW

Zewnętrzne zasoby IiW

Kwalifikacje, doświadczenie i wiedza ukryta pracowników

Zapotrzebowanie na IiW na

każdym stanowisku

Budowanie systemu zarządzania wiedzą

Tworzenie baz danych – systemów zbierania, porządkowania, scalania, wyszukiwania wg określonych kryteriów i archiwizacji danych źródłowych.

Tworzenie baz wiedzy – wielowątkowych zbiorów intelektualnych dokonań człowieka.

Tworzenie systemów sztucznej inteligencji – systemów informatycznych pozwalających na wspomaganie, a nawet automatyzowanie decyzji.

Tworzenie systemów wyszukiwawczych – systemów informatycznych pozwalających na przeszukiwanie baz danych i wiedzy wg określonych kryteriów.

Budowanie systemu zarządzania wiedzą

Tworzenie filtrów informacyjnych – systemów wyszukiwawczych, które na podstawie profili użytkownika precyzujących jego potrzeby informacyjne dostarczają określone dane i wiedzę.

Tworzenie systemów ochrony danych i wiedzy – zapobiegających włamaniom z zewnątrz oraz nieuprawnionemu dostępowi wewnątrz organizacji.

Budowanie systemu zarządzania wiedzą

Tworzenie systemów obiegu dokumentów - oferta firmy Progmate, M-Files

Tworzenie systemów pracy grupowej – oferta firmy Zimbra, more.groupware

Tworzenie systemów zarządzania relacjami z klientami – obsługa sprzedaży, reklamacji, poradniki, poznawanie upodobań, portale korporacyjne - SugarCRM

Zarządzanie informacją osobistą

Gromadzimy coraz więcej sfragmentaryzowanych informacji – wytworzonych i skopiowanych (korespondencja elektroniczna, instrukcje, poradniki, adresy stron internetowych, pliki tekstowe, graficzne, dźwiękowe, multimedialne).

Coraz istotniejsze staje się sprawne poruszanie po tych zasobach, sprawne wyszukiwanie tego, co w danym momencie jest potrzebne.

Zasady podstawowe – stosowanie efektywnych narzędzi wyszukiwawczych, rozbudowana i dostosowana do realnych potrzeb struktura folderów w „Moich dokumentach” i w „Ulubionych”/”Zakładkach”; precyzyjne i jednoznaczne nazwy folderów i dokumentów; systematyczna archiwizacja i porządkowanie.

Wszystko (prawie) jest w Sieci

Pomoce bibliograficzne•Bibliografie •Katalogi

Serwisy•Prawnicze•Statystyczne•Finansowe •Pogodowe •Itp., itd.

Wyszukiwarki•Ogólne •Specjalistyczne •Trzeciej generacji

Zarządzanie informacją osobistą

Wspomaganie oprogramowaniem uzupełniającym przeglądarkę Firefox - Zotero

Korzystanie z oprogramowania indeksującego zasoby komputera użytkownika – Mendeley Desktop

Limitowanie dopływu informacji i ograniczanie konieczności poszukiwań – kanały RSS i Atom, filtry antyspam.

Korzystamy z Sensei FeedBooster.

IiW stały się takim zasobem jak kiedyś

ziemia, surowce, budynki i maszyny

IiW stały się czynnikiem przewagi

konkurencyjnej

Sprawność w wyszukiwaniu i

wykorzystywaniu IiW jest podstawową

kompetencją intelektualną

Konieczność radzenia

sobie z nadmiare

m IiW

Po co zarządzać

IiW?

Uważaj na manipulacje

Wypaczanie wartości informacji

Fałszowanie informacji

Granie informacją na uczuciach

Wykorzystywanie uzależnienia od informacji

Uważaj na problemy

Nadmiar informacji

Informacja nieustrukturyzowana, bez kontekstu

Celowe ukrywanie informacji

Niska wartość lub wiarygodność informacji

Brak kompetencji w zakresie wyszukiwania i oceniania informacji

Informacja wywiera wpływ – pozytywny lub negatywny

Zmniejsza niewiedzę

Ułatwia podejmowanie trafnych decyzji

Daje przewagę konkurencyjną

Ale… wprowadza w błąd

Ale… nakłania do decyzji nieprzemyślanych (reklama)

Ale… pozwala manipulować nami

Techniki manipulowania informacją

Przedstawianie informacji nieprawdziwych, tak by wyglądały na prawdziwe

Eksponowanie informacji marginalnych, a pomijanie kluczowych

Podawanie informacji w sposób wieloznaczny, by utrudnić zrozumienie problemu

Podawanie informacji w nadmiarze, by wywołać dezinformacyjny chaos

Nieobiektywne interpretowanie informacji

Upraszczanie i uogólnianie wypaczające obraz problemu

Wypaczanie poprzez narzucanie punktowego zamiast szerokiego widzenia problemu

Obrona przed manipulacjami informacją

Kompetencje•wyszukiwanie•porównywanie•ocenianie

Pamiętanie o manipulacji•reklama•przekaz polityczny•media mają właściciela•kto i po co nas informuje

Różnorodność•wiele źródeł•różne punkty widzenia