SPIS TREŚCI - swiebodzin€¦ · Web viewUsprawnienie kanałów dystrybucji towarów oraz...

TEKON s.c. Biuro Doradztwa i Ekspertyz

STRATEGIAZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

Powiatu ŚwiebodzińskiegoCzęść 1

Zielona Góra, styczeń – marzec 2001 r.

TEKON s.c. Biuro Doradztwa i Ekspertyz

STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

Powiatu ŚwiebodzińskiegoDiagnoza problemowa i strategia rozwoju

Zespół autorski strategii:dr inż. Roman K. Sobczak

(kierownik projektu), mgr Halina Sobczak,

mgr inż. Stanisław Kuberka,mgr inż. Edmund Słupski,

mgr Jan Stanisławczyk, Hanna Heltowska

Zielona Góra, styczeń – marzec 2001 r.

SPIS TREŚCI

WSTĘP................................................................................................................................41 DIAGNOZA PROBLEMOWA.....................................................................................................7

1.1 SYNTETYCZNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU.....................................................................81.2 SYTUACJA DEMOGRAFICZNA...........................................................................................101.3 INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA........................................................................................11

Edukacja, sport, rekreacja.......................................................................................................11Kultura..................................................................................................................................... 14Zdrowie i rehabilitacja..............................................................................................................15Opieka społeczna, niepełnosprawni........................................................................................16Bezpieczeństwo mieszkańców...............................................................................................17Zatrudnienie i przeciwdziałanie bezrobociu............................................................................18

1.4 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA.......................................................................................18Drogi........................................................................................................................................ 18Gospodarka wodno ściekowa..................................................................................................19Gospodarka odpadami............................................................................................................20

1.5 GOSPODARKA POWIATU.................................................................................................211.6 ROLNICTWO POWIATU....................................................................................................221.7 TURYSTYKA................................................................................................................... 231.8 STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA.....................................................................................231.9 PROMOCJA POWIATU......................................................................................................24

2 UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE ROZWOJU POWIATU.................................................262.1 SYTUACJA GLOBALNA – PERSPEKTYWA PRZYSZŁOŚCI......................................................272.2 UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE POLITYCZNE.................................................................27

Polityka państwa...................................................................................................................... 27Polityka województwa..............................................................................................................28Polityka i cele strategiczne Euroregionu Sprewa - Nysa - Bóbr...............................................29

2.3 ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA SPOŁECZNE..................................................................292.4 ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA GOSPODARCZE..............................................................302.5 ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA PRZESTRZENNE.............................................................30

3 UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE ROZWOJU POWIATU................................................323.1 WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKOWO-PRZESTRZENNE..................................333.2 WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA SPOŁECZNE..................................................................343.3 WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA GOSPODARCZE.............................................................343.4 WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA POLITYCZNE.................................................................36

4 WYZWANIA PRZYSZŁOŚCI...................................................................................................375 WIZJA POWIATU ŚWIEBODZIŃSKIEGO W 2015 R..............................................................39

5.1 UWAGI OGÓLNE.............................................................................................................405.2 SFERA SPOŁECZNA........................................................................................................405.3 SFERA GOSPODARCZA...................................................................................................405.4 SFERA OCHRONY ŚRODOWISKA......................................................................................415.5 SFERA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I KOMUNIKACYJNEJ..............................................41

6 ANALIZA STRATEGICZNA.....................................................................................................427 ZAŁOŻENIA STRATEGII ROZWOJU POWIATU...................................................................46

7.1 MISJA POWIATU.............................................................................................................477.2 PERSPEKTYWICZNE PRODUKTY „EKSPORTOWE" POWIATU................................................497.3 OPCJE POLITYKI POWIATU..............................................................................................497.4 OBSZARY PRIORYTETOWE POLITYKI POWIATU..................................................................507.5 CELE STRATEGICZNE ROZWOJU POWIATU........................................................................52

8 CELE STRATEGICZNE I ZADANIA........................................................................................619 WDRAŻANIE STRATEGII.....................................................................................................106

9.1 PROGRAM WDRAŻANIA.................................................................................................1079.2 ZASADY MONTAŻU INSTYTUCJONALNEGO I FINANSOWEGO..............................................1089.3 PARTNERSTWO PUBLICZNO-PRYWATNE.........................................................................1099.4 Zarządzanie wdrażaniem strategii.............................................................................110

4

Strategia zrównoważonego rozwoju powiatu świebodzińskiego

WSTĘP

1. Programowanie rozwoju powiatuStrategia Rozwoju Powiatu Świebodzińskiego opracowana została na zlecenie Starostwa Powiatowego w okresie wrzesień 2000 - marzec 2001.

Potrzeba opracowania strategii czyli długofalowego programu działania, wynikła z kilku przesłanek. Najważniejszą z nich jest konieczność zaprogramowania skoordynowanych działań, które w określonej przestrzeni, czasie i sytuacji społeczno-politycznej, uwzględniając środki jakimi dysponuje społeczność powiatu oraz możliwe do uruchomienia zasoby, dadzą oczekiwane efekty. Na zasoby powiatu składają się zasoby materialne, tj. uwarunkowania przyrodnicze, zasoby naturalne, położenie geograficzne, infrastruktura techniczna, komunikacyjna i społeczna oraz zasoby niematerialne, czyli ludzka wiedza, dynamizm i przedsiębiorczość. Wychodząc z tych przesłanek, strategia rozwoju powiatu powinna przyczyniać się do zwiększenia konkurencyjności powiatu w skali krajowej i międzynarodowej,

Strategia powinna dać odpowiedź na pytanie: jak – uwzględniając aktualne trendy rozwojowe, uwarunkowania historyczne i geograficzne oraz projekcje scenariuszy zdarzeń, które nie muszą ale mogą nastąpić w przyszłości – optymalnie wykorzystać wszystkie istniejące zasoby.

Strategia rozwoju powiatu świebodzińskiego będzie spełniać kilka funkcji. Jako program działania stanowić będzie podstawę zarządzania powiatem. Sformułowanie misji i celów strategicznych, które będą przyjęte jako obowiązujące przez samorząd powiatu, będzie punktem wyjścia do opracowania programów operacyjnych w warunkach dysponowania ograniczonymi zasobami materialnymi i finansowymi. Strategia będzie także formalną podstawą umożliwiającą ubieganie się o środki pomocowe.Strategia stanowi ważny materiał informacyjny, informując potencjalnych inwestorów o perspektywicznych kierunkach rozwoju powiatu, jego społeczeństwa i gospodarki. Wskazuje, jakie działania powinny podejmować funkcjonujące w powiecie podmioty gospodarcze i instytucje, aby zrealizować oczekiwane priorytety rozwoju.Istotna jest również funkcja promocyjna dokumentu. Ukazując walory przyrodnicze, geograficzne, gospodarcze i kulturalne powiatu, strategia wpływa na decyzje podejmowane przez potencjalnych inwestorów i mieszkańców.

Najogólniej rzecz biorąc strategia to taki program rozwoju, który: formułuje cele długofalowe i sposoby ich realizacji, ustala hierarchię tych celów, podporządkowuje działania doraźne celom długofalowym, jest stale aktualizowany i korygowany, ma charakter partnerski (społeczny).

Zasadniczym elementem, decydującym o ostatecznej wartości strategii, jest udział społeczności powiatu w procesie jej tworzenia oraz realizacji. Strategia rozwoju powiatu jest bowiem formą umowy społecznej i instytucjonalnej, która ustala priorytety i zobowiązuje władze powiatu, w ramach ich kompetencji i możliwości, do realizacji przyjętego programu i osiągania założonych celów. Istotą strategii jest postrzeganie powiatu jako swego rodzaju konsorcjum działających w nim instytucji, podmiotów gospodarczych i ludzi. Głównym zadaniem strategii jest stworzenie mieszkańcom powiatu warunków umożliwiających realizację ich aspiracji we wszystkich dziedzinach życia społeczno-gospodarczego.

TEKON Biuro Doradztwa i Ekspertyz Zielona Góra ul.Ptasia 2a tel/fax 068 326 77 83 e'mail [email protected]

5


Jedynymi pewnymi uwarunkowaniami w toku jej realizacji są: zmienność otoczenia i ograniczone zasoby. Dlatego też kluczem do sukcesu w realizacji strategii i uzyskania przez powiat przewagi konkurencyjnej nad innymi powiatami powinna być akceptacja przyjętych w dokumencie celów przez wszystkie działające siły polityczne.

2. Metoda i tryb prac nad strategią

Konsekwencją uspołecznienia procesu programowania strategicznego był wybór partnersko–eksperckiej metody tworzenia strategii. Metoda ta łączy zalety dwu oddzielnych metod – wiedzę i warsztat badawczy zespołów i ekspertów oraz szerokie uczestnictwo społeczne, dzięki czemu została wykorzystana wiedza i kompetencje radnych, pracowników starostwa, liderów lokalnych oraz funkcjonujących w powiecie instytucji, podmiotów gospodarczych, związków, stowarzyszeń.

Opracowania wykonane w ramach strategii rozwoju powiatu świebodzińskiego objęły: 1. Diagnozę stanu powiatuW pierwszym etapie prac wykonano część diagnostyczną – zebrano informacje opisujące poszczególne sfery życia mieszkańców powiatu oraz wykonano analizy, których celem było wykrycie potencjałów rozwojowych – braków i niedogodności oraz szans rozwojowych, których usunięcie (braki), lub wykorzystanie (szanse) powinno być zadaniem strategii.Część I diagnozy zawiera dane statystyczne oraz opinie ekspertów, zaś część II zawiera wnioski z dyskusji warsztatowych, w których brali udział zaproszenie pracownicy starostwa oraz poszczególnych gmin oraz mieszkańcy powiatu.

Syntezę diagnozy przedstawiono w niniejszym dokumencie jak tzw. diagnozę problemową. Ważnym uzupełnieniem diagnozy powiatu są mapy wykonane w skali 1:50 000, które przedstawiają uwarunkowania przyrodnicze oraz infrastrukturę techniczną powiatu.

2. Strategię zrównoważonego rozwoju powiatu.Strategia jest planem o horyzoncie czasowym rzędu 15 lat. Metodologia budowy strategii objęła następujące fazy:- sformułowania wizji rozwoju powiatu- sformułowania uwarunkowań- sformułowania misji i celów strategicznych- sformułowania zadań realizacji celów w poszczególnych obszarach.

O ile cele strategiczne odpowiadają na pytanie co? , to odpowiedzi na pytania jak ? kiedy? za ile? są zastrzeżone dla bieżącego planowania operacyjnego o zakresie kilkuletnim. Zmiany technologiczne, postęp organizacyjny, oczekiwane ogromne zmiany po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej czynią pracę nad zbyt szczegółowymi planami operacyjnymi na obecnym etapie wysoce ryzykowną. Nie ulega jednak wątpliwości, że cel strategiczny jakim jest podniesienie poziomu jakości życia mieszkańców oraz cele główne w poszczególnych obszarach planowania pozostaną niezależne od zmian otoczenia politycznego, społecznego czy też ekonomicznego.

3. Programy i projekty wdrożeniowe.Przedstawione propozycje programów i projektów wymagają dokonania wyboru i ustalenia hierarchii ważności przez władze samorządowe powiatu. Propozycje programów i projektów powinny stać się elementem planu operacyjnego Zarządu czy też Rady Powiatu na najbliższy rok czy kilka najbliższych lat.


6


PLANOWANIE

STRATEGICZNE OPERACYJNE


WIZJA

MISJA

CELE STRATEGICZNE

PLANYSTRATEGICZNE

POLITYKAPriorytety

ProceduryRegułyPrzepisy

PLANYOPERACYJNE Programy

Budżety

Harmonogramy

7


1 DIAGNOZA PROBLEMOWA


8


1.1 Syntetyczna charakterystyka powiatu

1. Położenie powiatu świebodzińskiego na szlakach tranzytowych z Niemiec (wschód – zachód) i ze Skandynawii (północ – południe), w środkowo-zachodniej Polsce decyduje o wyjątkowej atrakcyjności powiatu. Przez powiat przebiega transeuropejska trasa kolejowa Berlin - Warszawa. Bliskość Niemiec a szczególnie Berlina oraz Wielkopolski i Poznania jest istotnym czynnikiem determinującym jego rozwój.

2. Istotnym walorem powiatu są jego warunki przyrodnicze. Powiat leży na Pojezierzu Lubuskim, w granicach Pojezierza Łagowskiego i Równiny Torzymskiej. Posiada urozmaiconą rzeźbę terenu ukształtowaną przez działalność lodowca skandynawskiego i jego wód roztopowych. Różnorodność warunków naturalnych, dobry stan środowiska, czyste jeziora i lasy wpływają na atrakcyjność turystyczną powiatu.

3. Powiat Świebodzin położony jest w całości w dorzeczu Odry, na wododziale między rzeką Odrą i Wartą. Charakterystyczną cechą jest znaczna obfitość wód powierzchniowych. Do ważniejszych rzek należą: Pliszka (64 km), Paklica (60 km), Obra Leniwa (37 km), Ołobok (28 km). Największym jeziorem jest Jez. Niesłysz (Niesulickie) o powierzchni zwierciadła wody 486,2 ha i wysp 10,4 ha. Jezioro Niesłysz jest drugim co do wielkości jeziorem w województwie i jednocześnie najczystszym (Ikl. czystości po względem fizykochemicznym i bakteriologicznym). Pozostałe jeziora to: Jez. Ciecz zwane Trześniowskim (185,7 ha), Jez. Łagowskie (82,4 ha), Jez. Paklicko Wielkie (196,0 ha), Jez. Wilkowskie (130,5 ha), Jez. Lubinieckie (79,4 ha).

4. Klimat powiatu należy do umiarkowanych, z przewagą wiatrów zachodnich, północno-zachodnich i północnych. Ze względu na wyższe położenie od otaczających ją pradolin posiada klimat nieco chłodniejszy. W zakresie klimatu lokalnego można wyróżnić klimat wysoczyzn i klimat rynien glacjalnych. Na wysoczyznach występują korzystne warunki nasłonecznienia, szczególnie na stokach południowych. Dobre są również warunki przewietrzania terenu, co jest ważne dla istniejącego i planowanego budownictwa. Niekorzystny dla budownictwa osadniczego jest teren rynien ze względu na nadmierną wilgotność, dużą ilość mgieł i przymrozków, inwersje termiczne i dużą ilość dni mroźnych. Występują złe warunki przewietrzania, co powoduje kumulację zanieczyszczeń. Z tego punktu widzenia lokalizacja starego miasta w Świebodzinie jest niekorzystna, gdyż znajduje się na dnie rynny.

5. Zasoby przyrodnicze powiatu podlegają różnym formom ochrony prawnej. Obszary prawnie chronione obejmują 21 527,6 ha, w tym 8 rezerwatów przyrody zajmujących obszar 145,7 ha, parki krajobrazowe zajmujące 3 500 ha i obszary chronionego krajobrazu zajmujące obszar 18 000 ha. Parki krajobrazowe obejmują znany Łagowski Park Krajobrazowy z 3 rezerwatami przyrody oraz Gryżyński Park Krajobrazowy (właściwie jego część w gminie Skąpe o pow. 95 ha obejmująca tereny leśne). Na terenie powiatu znajduje się ponadto 10 użytków ekologicznych oraz 98 pomników przyrody. Do najbardziej atrakcyjnych pomników przyrody należy rosnący nad Jeziorem Łagowskim tulipanowiec amerykański o obwodzie 384 cm i wysokości 27,5 m.

6. Powiat jest ubogi w surowce mineralne. Na terenie powiatu znane są jedynie złoża kruszyw mieszczące się w okolicach Jordanowa ( zasoby bilansowe 32 tys.ton) i


9


Gościkowa ( zasoby 106 tys. ton) oraz złoże kredy jeziornej „Szumiąca”, położone na wschód od Jordanowa. W gminie Łagów występuje udokumentowane ujęcie wody o walorach uzdrowiskowych.W powiecie zakończono eksploatację węgla brunatnego wydobywanego od 1873 r. (okolice Sieniawy gm. Łagów).W gminie Skąpe w miejscowosci Radoszyn wydobywana jest ropa naftowa ( zasoby 42,5 tyts ton w kategorii „C”), roczne wydobycie 7-10 tys. ton.

7. Powiat posiada dość silnie zróżnicowane gleby, przy czym dominują gleby kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego, stanowiące ok. większość ogólnej powierzchni gruntów ornych. Są to głównie gleby brunatne oraz bielicowe, rzadziej brunatne właściwe i czarne ziemie. Najlepsze gleby, przydatne celów rolniczych występują we wschodniej części powiatu (gmina Szczaniec).

8. Sieć osadnicza powiatu ukształtowała się historyczne wokół Świebodzina, stosunkowo młodego miasta Zbąszynek oraz głównych szlaków komunikacyjnych ze wschodu na zachód i oraz z północy na południe. Położenie powiatu na skrzyżowaniu dróg tranzytowych posiada bezpośredni wpływ na rozwój gospodarczy.

9. Świebodzin jest jednym z najstarszych miast Ziemi Lubuskiej. Jest on położony w miejscu, gdzie w dawnych czasach prowadził ważny szlak komunikacyjny z Pomorza na Śląsk i krzyżował się z drugim wiodącym z Łużyc do Wielkopolski. Z roku 1251 pochodzi pierwszy zniemczony zapis Schwibussen, podobnie w roku 1302 - Swebosin i w roku 1329 - Swibosin.

10. Duże znaczenie dla rozwoju powiatu posiadają także przemysłowe tradycje Świebodzina, datujące się od początku XIX w. (1818 r.). W Świebodzinie rozwinął się przemysł włókienniczy, piwowarski, farbiarski, produkcji środków czystości, spożywczy, materiałów budowlanych, działały wytwórnie cygar i papierosów, szczeciny, mączki ziemniaczanej, trykotażu, wyrobów wikliniarskich, kapeluszy i wiele innych.

11. Siedziba starostwa powiatowego - Swiebodzin zajmuje centralne położenie względem pozostałych gmin powiatu i jest względnie dobrze z nimi skomunikowana. Zastrzeżenia mieszkańców powiatu wzbudza jakość dróg w południowo-zachodniej części powiatu, pomiędzy Zbąszynkiem a Świebodzinem.

12. Powiat zajmuje powierzchnię 938 km2, posiada dwa miasta i 125 miejscowości na terenach wiejskich, zamieszkiwanych przez ok. 58 tys. ludności. W powiecie przeciętnie przypadają 62 osoby na 1 km2. Tereny wiejskie należą do słabo zaludnionych – średnia gęstość zaludnienia na tych obszarach wynosi ok. 30 osób na 1 km2.

13. Budżet powiatu w roku 2000 wynosił ok. 43 mln zł i należał do wyższych w skali województwa lubuskiego. Do najbogatszych gmin w powiecie oraz w skali województwa lubuskiego należy gmina Świebodzin, w której wydatki budżetowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca należą do najwyższych w województwie.

14. Przeprowadzona wśród mieszkańców powiatu ankieta wykazała, że zdecydowana większość ankietowanych postrzega powiat jako atrakcyjny, głównie z powodu bardzo dobrego położenia geograficznego, na skrzyżowaniu dróg z północy na południe i ze wschodu na zachód. Większość ankietowanych uznała poprawę jakości życia (rozwój mieszkalnictwa, infrastruktury, bezpieczeństwo), rozwój produkcji i usług, w tym usług turystycznych jako właściwe kierunki rozwoju powiatu.


10


15. Społeczeństwo powiatu świebodzińskiego widzi we wstąpieniu do Unii Europejskiej zarówno szansę na rozwój (pozyskanie funduszy na rozwój poszczególnych sektorów i gałęzi gospodarczo - społecznych), jak i zagrożenie (wykup ziemi przez obcy kapitał i wzrost przestępczości).

1.2 Sytuacja demograficzna

16. Powiat świebodziński leży w województwie lubuskim zaliczanym do najrzadziej zaludnionych regionów Polski, natomiast sam powiat należy do słabiej zaludnionych rejonów województwa.

17. Powiat liczy 57 843 mieszkańców (wg stanu na 31.12.1999 r.).. Gęstość zaludnienia jest niska i wynosi 62 osoby/km2, podczas gdy w województwie lubuskim - 73 osoby/km2. W powiecie występują duże dysproporcje między obszarami miast, gdzie gęstość zaludnienia osiąga 1977 osób/km2 a obszarami wiejskimi ze wskaźnikiem 33 osoby/km2.

18. Niskie zaludnienie na obszarach wiejskich świadczy o braku przeludnienia wsi i braku przerostów zatrudnienia w rolnictwie. Obszary wiejskie mają znaczne możliwości rozwoju sfery pozarolniczej i zatrzymania ludności na miejscu.

19. W miastach powiatu zamieszkuje 48%, z czego w samym Świebodzinie – ok. 40% ludności całego powiatu. Kobiety stanowią 51% ogółu populacji mieszkańców. Średnio w powiecie przypadają 104 kobiety na 100 mężczyzn.

20. Ruch naturalny ludności w 1999 r. był dodatni i wynosił +199 osób. Saldo migracji było ujemne i wynosiło –46 osób. Ujemne saldo migracji wystąpiło w obydwu miastach powiatu –Świebodzinie i Zbąszynku oraz w gminach Łagów i Szczaniec. Dodatnie saldo wystąpiło w gminach Skąpe, Lubrza oraz w wiejskiej części gminy Świebodzin. Na tle innych gmin powiatu Gmina Świebodzin wyróżnia się wysokim zaludnieniem, co odgrywa istotną rolę w procesach demograficznych, w dynamice i kierunkach migracji.

21. Powiat posiada relatywnie młodą ludność. Liczba osób w wieku produkcyjnym wyniosła 34 286 osób. Relacja liczby ludności w wieku produkcyjnym do liczby ludności w wieku poprodukcyjnym na koniec 1999 r. wynosiła 4,4 w tym w gminie Skąpe - 2,8. Najniższy odsetek grupy poprodukcyjnej występuje w mieście i gminie Świebodzin i Zbąszynek oraz w gminie Szczaniec.

22. Niepokojącym zjawiskiem jest systematyczny spadek liczby urodzeń, a więc malejąca liczba roczników najmłodszych. W dalszej perspektywie grozi to starzeniem się społeczeństwa i bezwzględnym spadkiem jego liczebności. Najważniejsze problemy społeczne, wynikające z przemian struktury wieku, do 2015 r., uwidocznią się w przebiegu następujących procesów:- wzrost liczby osób w grupie produkcyjnej przy istniejącym bezrobociu może

stworzyć poważny problem na rynku pracy; - zatrudnienie jak największej liczby osób będzie najważniejszą sprawą do

rozwiązania w najbliższym okresie,- spadek liczby młodzieży w wieku szkoły podstawowej i średniej wywoła problemy

w systemie oświaty i w systemu kształcenia (zmiana sieci szkół, redukcja kadry nauczycielskiej itd.),

- wiek emerytalny będą osiągały liczne roczniki powojennego wyżu demograficznego z lat 1950-tych, co oznacza konieczność zwiększenia zakresu opieki i usług służby zdrowia dla tej grupy wiekowej.


11


Długoterminowa prognoza ilości mieszkańców powiatu przewiduje, że około roku 2015 r. liczba ludności osiągnie najwyższy poziom i zacznie spadać do poziomu do 54 tys. mieszkańców w roku 2030. Podobne tendencje wystąpią na terenie całej Polski. Przewiduje się, że liczba ludności Polski osiągnie najwyższy poziom w 2015r. (ok. 39 milionów) a następnie zacznie maleć.

23. W powiecie świebodzińskim na koniec 1999 r. pozostawało bez pracy 2764 osoby, w tym 1 353 kobiety. Wskaźnik udziału liczby bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym wyniósł 8,1%. Powiat świebodziński wypada najkorzystniej na tle powiatów sąsiednich spośród, których najtrudniejsza sytuacja była w powiecie krośnieńskim. W powiecie krośnieńskim liczba bezrobotnych w porównywalnym okresie wyniosła 6 133 osoby, w tym 3465 kobiet zaś w/w wskaźnik udziału liczby bezrobotnych osiągnął poziom 16,7 %. Wg stanu na koniec 2000 r. liczba bezrobotnych w powiecie świebodzińskim wzrosła do 3656 osób (przy 6796 osobach w powiecie krośnieńskim, o najwyższym bezrobociu w województwie lubuskim).

24. Głównym problemem rynku pracy w powiecie jest sprostanie w najbliższym pięcioleciu popytowi na miejsca pracy, generowanemu przez coraz wyższą stopę bezrobocia i wkraczaniem młodych ludzi na rynek pracy.

25. Większość ankietowanych uznała wzrost bezrobocia (i spadek poczucia bezpieczeństwa, związany ze wzrostem przestępczości i patologii społecznych: narkomanii, alkoholizmu) na najważniejsze zagrożenia w powiecie.

26. Uznano, że najlepszym sposobem przeciwdziałania bezrobociu jest wspieranie przedsiębiorczości i prowadzenie polityki prozatrudnieniowej, gdyż aktywność zawodowa warunkuje samowystarczalność rodzin, a tym samym zmniejsza zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej.

1.3 Infrastruktura społeczna

Edukacja, sport, rekreacja

27. W wyniku ogólnokrajowej reformy system oświaty i wychowania w powiecie świebodzińskim uległ zasadniczym zamianom z dniem 1.09.1999 r. Zmianom uległa zarówno struktura szkolnictwa jak i profile kształcenia. System oświatowy tworzą szkoły i placówki szkolno-wychowawcze, zlokalizowane w większości Świebodzinie: - 31 placówek wychowania przedszkolnego, w tym 16 przedszkoli- 30 Publicznych Szkół Podstawowych, z tego 13 w Gminie Świebodzin- 9 Gimnazjów, - jedna Podstawowa Szkoła Społeczna w Świebodzinie- Zespół Szkół Ogólnokształcących w Świebodzinie- Zespół Szkół Technicznych w Świebodzinie- Zespół Szkół Zawodowych w Świebodzinie- Zespół Szkół Technicznych w Zbąszynku- Technikum Leśne (5 letnie) w Rogozińcu- Zespół Szkół Specjalnych w Świebodzinie- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Świebodzinie- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Świebodzinie.

28. Dostęp do edukacji podstawowej, zwłaszcza do przedszkoli w poszczególnych

gminach jest zróżnicowany. Reforma systemu edukacji spowodowała zmiany w rozmieszczeniu szkół podstawowych i wydłużyła drogę do szkoły. Likwidacji uległy małe szkoły, co stanowi duże utrudnienie w dostępie do edukacji. Ciężar utrzymania szkół podstawowych i gimnazjów spoczywa na gminach.


12


29. Szkoły gimnazjalne winny zapewniać wysoką jakość kształcenia oraz powszechną dostępność do niego. Trudności wynikające z oddalenia szkół od miejsca zamieszkania uczniów w istotny sposób utrudniają dostęp do edukacji.

30. Prognozy w odniesieniu do szkół podstawowych zakładają zachowanie stanu obecnego. Gimnazja stały się kluczowym elementem systemu edukacji. Jakość kształcenia oraz nadanie uczniom właściwej orientacji życiowej i zawodowej to najważniejsze zadanie gimnazjów.

31. Struktura szkolnictwa na poziomie średnim w powiecie świebodzińskim powstała w epoce gospodarki planowej i była skierowana na zaspokojenie potrzeb przemysłu, głównie maszynowego, stąd przewaga kierunków technicznych, szczególnie mechanicznych. Dwie szkoły techniczne w Świebodzinie oraz szkoły w Zbąszynku i Rogozińcu kształciły dotychczas w kierunkach zawodowych około 80% młodzieży.

32. Reforma wprowadziła radykalne zmiany w zatrudnieniu nauczycieli. Z jednej strony wzrósł udział nauczycieli bez pensum dydaktycznego, z drugiej strony istnieje duże zapotrzebowanie na nauczycieli języków obcych i informatyki.

33. W prognozie kierunków rozwoju oświaty ważne miejsce przypada kształceniu, dokształcaniu i doskonaleniu zawodowemu nauczycieli. Od ich kwalifikacji i otwartości na zachodzące zmiany zależy jakość kształcenia. Dlatego też kierunki uzupełniającej edukacji nauczycieli powinny uwzględniać wszelkie aspekty przemian cywilizacyjnych.

34. Szczególnej uwagi wymagają obszary dotychczas zaniedbane, w tym kształcenie i dokształcanie dorosłych związane ze zmianą zawodu. Bardzo ważne jest stworzenie możliwości kształcenia i dokształcania osobom zamieszkałym na terenach wiejskich, w szczególności „popegeerowskim”.

35. Równie ważnym obszarem rozważań i decyzji strategicznych jest wysoka jakość kształcenia i równy dostęp do edukacji, jak również rozwój edukacji na poziomie półwyższym oraz uruchomienie w przyszłości w Świebodzinie wyższej szkoły biznesu.

36. Oceniono, że w najtrudniejszej sytuacji są dzieci i młodzież wiejska, także szczególnie uzdolnione, których nie stać na dalszą edukację. Istnieje potrzeba utworzenia instytucji (stowarzyszenia, fundacji) na rzecz dzieci specjalnie uzdolnionych, szczególnie z terenów wiejskich.

37. Lata 2000/2001 to okres wdrażania reformy oświaty w szkolnictwie średnim. Założeniem reformy jest zmiana proporcji – 80 % młodzieży powinno być kształcone w kierunkach ogólnych w liceach, zaś jedynie 20% w kierunkach zawodowych - praktycznych. W wyniku wdrażania reformy oświaty przy technikach powstały licea o profilu akademickim oraz liczne licea profilowane w poszczególnych zawodach.

38. Problemem zasadniczym wobec którego stanęły poszczególne szkoły średnie jest wybór profili zawodowych, szczególnie w aktualnej sytuacji na rynku pracy i braku wiarygodnych prognoz co do przyszłego zapotrzebowania na pracowników w określonych zawodach. Problem jakości i określenia kierunków kształcenia, jest podstawowym zadaniem powołanej w 2001 r. Komisji d/s rozwoju i kierunków kształcenia w powiecie.


13


39. Szkoły w Świebodzinie posiadają duże tradycje oraz niezłą infrastrukturę zaplecza, w tym warsztatów. Warsztaty Zespołu Szkół Zawodowych zajmują imponującą powierzchnię i są dość dobrze wyposażone w maszyny i inne środki wspomagania dydaktyki zawodowej. Niepokojąca jest wielkość Zespołu Szkół Zawodowych w Świebodzinie skupiającego prawie 2000 osób w jednym ośrodku. Zespół Szkół Technicznych posiada bursę szkolną – internat, który nie jest w pełni wykorzystywana przez młodzież z powodów finansowych (wysoka opłata).

40. Szkoła Zawodowa w Zbąszynku powstała z przekształcenia technikum kolejarskiego, posiada bardzo dobrą kadrę nauczycieli i jest dobrze wyposażona w pomoce dydaktyczne, szczególnie w dziedzinie nauczania elektrotechniki. Szkoła w Rogozińcu jest jedną z dwóch szkół średnich w województwie lubuskim przygotowujących do zawodu leśnika. Szkoła posiada własny internat i jest atrakcyjnie usytuowana.

41. Za strategiczny przedmiot uznano nauczanie przedsiębiorczości i informatyki. Wyposażenie szkół w nowoczesne środki dydaktyki oceniono jako dobre, lecz potrzeby rosną w miarę rozwoju technologii, szczególnie informatycznych. Za niedostateczne uznano możliwości kształcenia w zakresie języków obcych.

42. Brak możliwości korzystania przez młodzież z zajęć pozalekcyjnych uznano za istotne ograniczenie w wychowywaniu młodzieży w pożądanych kierunkach (rozwój osobowości, rozwój talentów artystycznych, sportowych), tym bardziej, że w powiecie brak jest średnich szkół artystycznych (muzycznej, plastycznej).

43. Konieczne jest rozwinięcie w powiecie kształcenia policealnego, na poziomie szkół licencjackich i innych zawodowych, w tym na kształcenia w zakresie usług turystycznych, hotelarstwa i gastronomii jak również usług medycznych. W dłuższej perspektywie niezbędne jest podjęcie działań zmierzających do uruchomienia w Świebodzinie wyższej szkoły biznesu.

44. Młodzież powiatu świebodzińskiego może podejmować studia w szkołach wyższych w Zielonej Górze, w Gorzowie Wlkp., w Słubicach i Frankfurcie oraz w Poznaniu, Szczecinie lub Wrocławiu. Na terenie powiatu jedyną działającą uczelnią jest Sekcja Zamiejscowa w Gościkowie – Jordanowie, funkcjonująca w ramach Wydziału Teologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

45. Politechnika Zielonogórska i Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Górze stanowią atrakcyjne miejsca studiów, z uwagi na dogodne połączenia komunikacyjne Świebodzina z Zieloną Góra – możliwe są nawet codzienne dojazdy. Niebawem powstanie w Zielonej Górze Uniwersytet, który stworzy możliwości uzyskania atrakcyjnego wykształcenia w kierunkach humanistycznych i artystycznych.

46. Atrakcyjnym miejscem studiowania jest Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie. Wymogiem podstawowym jest tu jednak świetne opanowanie języka niemieckiego przez kandydatów na studia. Tradycyjnie wysokiej jakości ofertę edukacyjną stwarza Poznań ze swoimi kilkunastoma uczelniami wyższymi, szczególnie w kierunkach ekonomicznych, rolniczych, artystycznych, wojskowych i technicznych.

47. Korzystanie z bogatej i różnorodnej oferty szkół wyższych napotyka na barierę finansową – uzdolnionej młodzieży nie stać na pokrywanie wysokich kosztów utrzymania się w miastach – ośrodkach akademickich. Należałoby rozwiązać także problem zbyt wysokich, dla uboższych rodzin, opłat za pobyt w internacie (bursie).


14


48. Zagrożeniem jest brak powrotów absolwentów, po skończeniu szkoły wyższej w dużym ośrodku, do rodzinnych miejscowości. W powiecie brak jest dotychczas propozycji atrakcyjnej pracy, umożliwiającej osobisty rozwój, zdolnej i ambitnej młodzieży po studiach, która pozostaje w miastach – ośrodkach akademickich.

49. Problemem dotychczas nie rozwiązanym w pełni jest zjawisko zagrożeń młodzieży szkolnej modą subkultur młodzieżowych związaną z używaniem środków psychoaktywnych.

50. Obok szkolnictwa w powiecie ważną rolę odgrywa system krzewienia kultury fizycznej, sportu i rekreacji. Zaplecze sportowo-rekreacyjne powiatu tworzy m.in: hala sportowa w Świebodzinie (oddana do użytku w 1998 r.) posiadająca ona pełnowymiarowe boisko do piłki ręcznej i 400 osobową widownię. W kompleksie hali mieszczą się: siłownia, sauna, solarium oraz dwa korty tenisowe. Działający w Świebodzinie Ośrodek Sportu i Rekreacji dysponuje: stadionem z trzema boiskami piłkarskimi, bieżnią lekkoatletyczną i trybunami na 2 tys. osób oraz 2 kortami tenisowymi i asfaltowymi boiskami do piłki ręcznej i koszykówki.

51. Zwracano uwagę, że sport na terenie powiatu ogranicza się głównie się do piłki nożnej. Brak jest wsparcia finansowego dla innych dyscyplin sportowych a szczególnie rozwoju sportu masowego kierowanego do mieszkańców w średnim wieku. Duża sala sportowa w Świebodzinie skoncentrowała działalność sportów halowych w jednym miejscu co stało się uciążliwe pod względem dostępności dla mieszkańców w odległych miejscowościach powiatu.

52. Uczestnicy warsztatów zwracali uwagę, że sport na terenach wiejskich jest podstawowym środkiem wychowawczym dzieci i młodzieży; sport wiejski powinien być alternatywą dla dyskotek, jedynego w tej chwili środka oddziaływania pozaszkolnego na młodzież wiejską. Zwracano uwagę, że szkoły nie oferują obecnie młodzieży interesujących zajęć pozaszkolnych.

53. Mimo istnienia w powiecie wielu placówek oświatowych i kultury fizycznej nadal poziom sprawności fizycznej dzieci i młodzieży a także dorosłych jest oceniany jako niski. Przyczyn tego upatrywać należy w niewystarczającej liczbie i ograniczonym dostępie do istniejących obiektów, słabym poziomie kadry szkoleniowej, a także w niskim poziomie świadomości społecznej, której rezultatem jest mały odsetek osób uprawiających sport i rekreację, wreszcie w braku rozwiązań systemowych dotyczących finansowania kultury fizycznej.

54. Promowanie zdrowego stylu życia i uczestnictwa w kulturze fizycznej powinno być jednym z ważniejszych zadań zarówno powiatu i jak i gmin. Należy rozbudować bazę, na której opierałby się rozwój kultury fizycznej i sportu. Jednym z priorytetów winno być poszerzenie istniejącej bazy umożliwiającej rekreację, rehabilitację i turystykę. Najważniejszym zadaniem jest budowa basenu w Świebodzinie.

Kultura

55. Istniejąca infrastruktura kulturalna jest niedostatecznie wyposażona i rozdrobniona. Środowisko twórców kultury nie jest w pełni wykorzystywane. Brak imprez o większym zasięgu włączających wszystkie grupy społeczne w obręb aktywności kulturalnej. Muzeum w Świebodzinie oraz Dom Kultury działają we właściwym kierunku i wymagają dalszego wspierania. Uznano, że w większym stopniu należy wykorzystać tradycje Regionu Kozła do promocji kultury ludowej na terenie powiatu.


15


56. Zdaniem mieszkańców powiat nie rozwija się obecnie pod względem kulturalnym. Brak jest ciekawych ofert kulturalnych, które byłyby dobrą alternatywą dla stale rosnącej ilości pubów i dyskotek.

57. Ważna imprezą o zasięgu ogólnokrajowym jest festiwal filmowy Lubuskie Lato Filmowe organizowany corocznie w Łagowie. Obecnie festiwal zagrożony jest brakiem wsparcia finansowego ze strony państwa oraz innych organizacji.

Zdrowie i rehabilitacja

58. Świadczenia zdrowotne w powiecie są realizowane na ogół na zadowalającym poziomie, choć wiele osób krytycznie ocenia nie utrzymywanie standardów systemowych. Niezbędne jest wspieranie działań umożliwiających poprawę dostępności i jakości usług zdrowotnych.

59. Generalnie uważa się, że zdaje egzamin system oparty o lekarza rodzinnego, dlatego powinien on być nadal intensywnie rozwijany. W powiecie świebodzińskim powstały liczne NZOZ-y. W samym Świebodzinie działają prywatne ośrodki takie jak „LEMED” czy Zakład Opieki Zdrowotnej przy „Postęp” S.A.

60. Sposób organizacji służby zdrowia często nie zapewnia rzeczywistej całodobowej opieki medycznej (poza Świebodzinem). Dotyczy to szczególnie Zbąszynka,gdzie poważnym problemem jest dostępność pomocy lekarskiej po godz. 18. W grę wchodzi jedynie pogotowie, przy czym dojazd karetki ze Świebodzina do Zbąszynka trwa co najmniej 20 minut. Trudność w ocenie zasadności wezwania i ewentualnie konieczność pokrycia kosztów dojazdu karetki, powoduje rezygnację wielu potrzebujących z wezwania pomocy. Wśród ankietowanych znalazły się głosy osób niezadowolonych z funkcjonowania powiatowego Pogotowia Ratunkowego.

61. Programy promocyjne i profilaktyczne są wprowadzane jedynie pod warunkiem uzyskania na ten cel dodatkowych środków finansowych. Istnieje konieczność objęcia uczniów aktywną opieką medyczną i profilaktyką zdrowotną.

62. Badania kontrolne przeprowadzone w szkołach powiatu (głównie w Świebodzinie) wykazały, że ponad 70 % młodzieży posiada problemy zdrowotne. Większość tych problemów wynika z zaniedbań rozwoju kultury fizycznej. Powstanie basenu w Świebodzinie powinno być powiązane z możliwością korzystania z niego również przez dzieci i młodzież, w tym z uboższych środowisk.

63. W wyniku reformy slużby zdrowia pojawiło się wiele nowych problemów, szczególnie finansowych. Współpraca z Lubuską Kasą Chorych jest oceniana jako bardzo trudna. Można przyjąć, że są to problemy przejściowe okresu transformacji systemu.

64. Świebodzin znany jest w całej Polsce dzięki dr. Lechowi Wieruszowi i jego dziełu - Lubuskiemu Ośrodkowi Rehabilitacji Ortopedycznej (LORO). Mimo, że LORO podlega Lubuskiemu Urzędowi Marszałkowskiemu, jego wpływ na środowisko medyczne oraz opinię o powiecie jest bardzo istotny i nie może być pominięty w diagnozie powiatu. Tysiące pacjentów z całej Polski kończyło w LORO szkołę średnią, umożliwiającą im podjęcie studiów wyższych. Wielu z nich bardzo dobrze wspomina pobyt w Świebodzinie pozostając jego żarliwymi ambasadorami.

65. Obok LORO, ośrodkiem utrzymywanym przez Urząd Marszałkowski jest Szpital Psychiatryczny w Ciborzu. Dla powiatu jest on bardzo ważny jako miejsce pracy dla kilkuset mieszkańców okolicznych miejscowości. Szpital w Ciborzu pełni ważną rolę


16


jako ośrodek profesjonalnej pomocy dla osób uzależnionych od środków psychoaktywnych (narkotyków, alkoholu).

66. Szpital w Świebodzinie jako trzeci w województwie otrzymał certyfikat akredytacyjny nadawany przez Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia. W szpitalu brakuje lekarzy specjalistów, szczególnie jeśli uwzględni się szczególne usytuowanie Świebodzina na szlaku komunikacyjnym i wynikającym z tego typ urazów powypadkowych.

67. Uchwałą nr XVI/146/2000 Rada Powiatu uchwaliła Powiatowy Program Profilaktyki Uzależnień na lata 2000 -2005. Jako cele szczegółowe programu przyjęto: promocję zdrowia i tworzenie alternatywnych form – szkolny program

wychowania zdrowotnego, edukację i profilaktykę uzależnień.

68. Budowanie bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców powiatu wymaga podejmowania, wspólnie z władzami gmin, działań w zakresie zapobiegania i rozwiązywania problemów uzależnienia jak i w zakresie rozwoju profilaktyki i promocji zdrowia.

69. Współpraca starostwa z gminami powiatu w zakresie stworzenia systemu rozwoju profilaktyki, usprawnienia wczesnej diagnostyki i promocji zdrowia powinna umożliwić:- zmniejszenie ryzyka wystąpienia tzw. chorób cywilizacyjnych, - ograniczenie możliwości wystąpienia chorób zakaźnych, - ograniczenie szkód zdrowotnych związanych z niewłaściwymi warunkami

i trybem życia mieszkańców.- zwiększenie efektywności leczenia nowotworów, cukrzycy oraz chorób układu

krążenia.

Opieka społeczna, niepełnosprawni

70. Zmiany spowodowane transformacją ustrojową sprawiły, że polityka społeczna stanęła przed starymi (alkoholizm, brak wykształcenia, agresja jako jedyny wzór rozwiązywania konfliktów, niezaradność życiowa, niechęć do pracy, uzależnienie od pomocy socjalnej państwa), jak i nowymi problemami społecznymi (bezrobocie, żebractwo, ubóstwo, narkomania i wykluczenie społeczne).

71. Powiat posiada dość dobrze rozwinięty system opieki społecznej i opieki nad niepełnosprawnymi oraz dobrze wykształconą kadrę w dziedzinie pomocy społecznej. W powiecie funkcjonuje pełnomocnik ds. osób niepełnosprawnych oraz Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. W gminach funkcjonują ośrodki pomocy społecznej, będące jednostkami budżetowymi gmin realizującymi zadania własne i zadania zlecone przez administrację rządową w zakresie pomocy społecznej.

72. Większość obiektów w powiecie, szczególnie w Świebodzinie nie jest przystosowywana do obsługi osób niepełnosprawnych. Do wyjątków należą m.in. szkoła w LORO, ośrodek kolonijny w Przełazach.

73. We wrześniu 2000 r. Rada Powiatu uchwaliła Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Świebodzińskiego obejmującą zakres do 2005 roku. Jako cząstkowe cele strategiczne przyjęto:- udoskonalenie systemu pomocy społecznej na terenie powiatu, - uaktywnienie osób niepełnosprawnych poprzez rehabilitację zawodową i

społeczną, - łagodzenie skutków patologii społecznej.


17


Do problemów wymagających rozwiązania należą: brak hostelu – dziennego miejsca pobytu osób upośledzonych, brak hospicjum – ośrodka opieki paliatywnej oraz brak noclegowni dla bezdomnych.

74. Na terenie powiatu od 1.01.1999 funkcjonuje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie współpracuje z ośrodkami pomocy społecznej w poszczególnych gminach.Ośrodki pomocy społecznej funkcjonujące w gminach posiadają znaczący dorobek i dobrze wykształcona kadrę. Część z tych ośrodków mogłaby świadczyć odpłatne usługi dla zamożniejszych klientów z zewnątrz.

75. W większości mieszkańcy powiatu zadowoleni są z instytucji społeczno – zdrowotnych, uciążliwy jest jedynie brak domu dziennego pobytu, w którym przebywałyby osoby starsze jak i powracające z leczenia psychiatrycznego, które w ciągu dnia pozbawione są opieki najbliższych.

76. Położenie, atrakcyjny krajobraz i tradycje sanatoryjne powiatu świebodzińskiego tworzą dobre warunki do uruchomienia na terenie gminy Łagów lub Lubrza domów opieki dla osób starszych oraz hospicjów, z ofertą skierowaną do klientów spoza powiatu.

77. Na terenie powiatu działa szereg organizacji pozarządowych, wśród których do najbardziej aktywnych należą: Świebodzińskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Chorobami Kręgosłupa im. Dr Lecha Wierusza, Stowarzyszenie Aktywnej Rehabilitacji MAKUWYGI, Stowarzyszenie Chorych Na Stwardnienie Rozsiane oraz Polski Związek Niewidomych.

Bezpieczeństwo mieszkańców

78. Wg danych statystycznych powiat świebodziński wraz z powiatem sulęcińskim należą do najbardziej bezpiecznych rejonów województwa lubuskiego. Mimo relatywnie dobrej sytuacji w zakresie bezpieczeństwa publicznego, niezbędne jest przygotowanie pakietu działań na rzecz zwalczania przestępczości lokalnej, poprawy bezpieczeństwa na drogach, udrożnienia komunikacji społecznej, zwiększenia skuteczności służb.Należy jednocześnie zwrócić uwagę, że uczestnicy spotkań jednoznacznie stwierdzali brak poczucia bezpieczeństwa oraz duże zagrożenie przestępczością.

79. Ważnym elementem systemu bezpieczeństwa będzie zintegrowany system ratownictwa medycznego, który będzie się składał ze szpitala z oddziałem ratowniczym, transportu medycznego (karetki „R” i „W”) z udziałem Komendy Powiatowej Policji, Inspekcji Sanitarnej i Straży Pożarnej.

80. Starostwo jest inwestorem w zakresie budowy nowej siedziby dla Straży Pożarnej w Świebodzinie, gdzie będzie ulokowane, pod numerem telefonicznym 112, centrum powiadamiana ratunkowego.

81. Na szczeblu powiatu powstaje Centrum Zarządzania Kryzysowego. Powiat zagrożony jest szczególnie katastrofami drogowymi z udziałem niebezpiecznych substancji.

82. Poprawa bezpieczeństwa sanitarnego-epidemiologicznego wymaga poprawy poziomu oświaty zdrowotnej oraz kompleksowego rozwiązania problemu odpadów specjalnych oraz odpadów problemowych (niebezpiecznych) a w szczególności:


18


- stworzenia i realizacji programu zabezpieczenia i utylizacji odpadów specjalnych (baterie, jarzeniówki, przeterminowane leki i in.).

- stworzenia i realizacji programu zabezpieczenia i utylizacji odpadów medycznych.

83. Poprawa bezpieczeństwa na drogach jest możliwa poprzez:- podniesienie kwalifikacji kierowców;- poprawę stanu technicznego dróg i oznakowania dróg.

84. Ważną rolę w poprawie bezpieczeństwa odgrywa policja, która poza zwalczeniem przestępczości, prowadzi szereg akcji promocji bezpieczeństwa na terenie powiatu. Ważnym działaniem jest edukacja dzieci i młodzieży szkolnej poprzez wprowadzenie w szkołach podstawowych i gimnazjach zajęć w zakresie zagrożeń bezpieczeństwa i sposobów przeciwdziałania.

85. Środki przyznawane z budżetu na zadania w zakresie bezpieczeństwa są coraz skromniejsze mimo wzrostu zdarzeń o charakterze przestępczym. Likwidowane są, z przyczyn finansowych, komisariaty w poszczególnych miejscowościach.

Zatrudnienie i przeciwdziałanie bezrobociu

86. Powiatowy Urząd Pracy w Świebodzinie zajmuje się monitorowaniem rynku pracy, opieką nad czasowo bezrobotnymi oraz aktywnymi formami likwidacji bezrobocia, prowadzi też Klub Pracy. Najlepszą metodą walki z bezrobociem jest rozwój przedsiębiorczości, w tym – szczególnie na wsi.

87. Konieczne jest uruchomienie na terenie powiatu Lokalnego Ośrodka Wspierania Przedsiębiorczości oraz Inkubatora Przedsiębiorczości, gdzie przedsiębiorcy znajdą niezbędne wsparcie i pomoc w tworzeniu i rozwijaniu firm. Wydaje się także konieczne utworzenie na szczeblu powiatu wspólnie z gminami, bankami i zainteresowanymi przedsiębiorcami Funduszu Poręczeń Kredytowych oraz Funduszu Rozwoju Przedsiębiorczości.

1.4 Infrastruktura techniczna

Drogi

88. Parametry dróg powiatowych w większości odbiegają od wymagań normatywnych zaś stan ich utrzymania jest dalece nie zadawalający. Może to stanowić poważne ograniczenie dla potencjalnych inwestorów. Powiatowy Zarząd Dróg planuje realizację zadań modernizacyjno-remontowych następujących dróg powiatowych:- modernizację ulicy Kosieczyńskiej w Zbąszynku- budowę obwodnicy Chlastawy i chodników w miejscowości Chociule- modrenizację drogi Kalicowo-Przełazy- modrenizację drogi Boryszyn –Zbąszyń- modrenizację drogi Jordanowo- Pozrzadło, Toporów – Niedżwiedź- modernizację drogi Wilkowo - Borów – Ołobok (nr 49332 )- modernizację drogi Radoszyn - Ołobok – Mostki (nr 49328).

89. Droga nr 277 relacji Sulechów – Skąpe jest w bardzo złym stanie i wymaga przebudowy. Wojewódzki Zarząd Dróg planuje remont drogi wojewódzkiej nr 303 łączącej Świebodzin z Babimostem.


19


90. Problemem zgłaszanym w dyskusjach było egzekwowanie przepisów o dopuszczalnych naciskach na oś pojazdu na drogach powiatowych.

91. Ważną rolę odgrywa szlak kolejowy E-20 Warszawa Zachodnia – Kunowice –granica państwa. Obecnie w Świebodzinie zatrzymują się międzynarodowe pociągi relacji Warszawa-Berlin.

92. Powiat posiada dogodny dostęp do portu lotniczego w Babimoście (remontu wymaga droga 303) oraz do portów rzecznych w Cybince i w Krośnie Odrz.

93. Budowa autostrady A2 jest szansą podwyższenia atrakcyjności inwestycyjnej powiatu, pod warunkiem zadbania o dobre skomunikowanie jej z dotychczasową drogą nr 2 oraz samym Świebodzinem.

94. Zaopatrzenie powiatu w energię elektryczną jest wystarczające. Obecne potrzeby odbiorców indywidualnych i przemysłowych w zakresie energii elektrycznej są zaspokajane w całości. Teren powiatu jest obsługiwany przez Rejon Energetyczny Świebodzin, podlegający Zielonogórskim Zakładom Energetycznym S.A. w Zielonej Górze.

95. Mieszkańcy powiatu w stosunkowo skromnym zakresie korzystają z gazu sieciowego. Doprowadzenie gazu sieciowego do większej ilości miejscowości w gminie Świebodzin, Lubrza, Łagów umożliwi jego wykorzystanie dla potrzeb bytowo-gospodarczych grzewczych i produkcyjnych. Poprawi to zdecydowanie warunki bytowe mieszkańców oraz zwiększy atrakcyjność inwestycyjną poszczególnych miejscowości. Pozwoli także na poprawę stanu środowiska poprzez zmniejszenie lokalnych emisji pyłów i toksycznych składników spalin.

Gospodarka wodno ściekowa

96. Większość miejscowości w powiecie jest zaopatrywanych w wodę z systemów wodociągowych. Najkorzystniej zaopatrzenie w wodę przedstawia się w gminie Lubrza (80,0 % miejscowości zwodociągowanych), najmniej korzystnie w gminie Skąpe (57,8% miejscowości zwodociągowanych).

97. W miastach i miejscowościach zwodociągowanych nie występują obecnie problemy z właściwym zaopatrzeniem w wodę, z wyjątkiem Łagowa (okres letni), Świebodzina (zbyt małe średnice sieci rozdzielczej w niektórych rejonach miasta) i wsi Szczaniec (okresowe występowanie związków azotu w wodzie surowej).

98. Rozwój powiatu nie będzie limitowany zasobami wód podziemnych, gdyż istnieją znaczne rezerwy w ujęciach komunalnych i innych użytkowników. Należy uporządkować sprawy formalne, tzn. uzyskać pozwolenia wodno – prawne na pobór wód podziemnych dla wszystkich ujęć oraz opracować operaty wodno – prawne określające granice stref ochrony pośredniej, w pierwszej kolejności dla ujęć usytuowanych w granicach lub w pobliżu GZWP1 Nr 148.

99. Dla zwiększenia komfortu życia ludności, wskazane byłoby wybudowanie systemów wodociągowych w wybranych większych miejscowościach w poszczególnych gminach z uwzględnieniem dostaw wody dla obszarów rozwojowych.

100. W powiecie świebodzińskim 99,5% ludności miast oraz 20,7% ludności z obszarów wiejskich było obsługiwanych przez oczyszczalnię ścieków w

1 Główny Zbiornik Wód PodziemnychTEKON Biuro Doradztwa i Ekspertyz Zielona Góra ul.Ptasia 2a tel/fax 068 326 77 83 e'mail [email protected]

20


Świebodzinie. Jest to najwyższy procent ludności miejskiej i drugi (za Międzyrzeczem) co do wartości, procent ludności z obszarów wiejskich.

101. W latach poprzednich opracowane zostały koncepcje uporządkowania gospodarki ściekowej w gminach powiatu. Przewidują one budowę grupowych systemów kanalizacyjnych wraz z oczyszczalniami ścieków oraz doprowadzenie ścieków z kilku gmin powiatu a także z kilku miejscowości gminy Trzciel, do oczyszczalni w Świebodzinie, celem wykorzystania jej rezerw przepustowości wynoszącej obecnie około 40,0%.

102. W gminie Zbąszynek przewiduje się budowę oczyszczalni ścieków w północnej części miasta i sprowadzenie do niej ścieków z wszystkich miejscowości wiejskich, z wyjątkiem Rogozińca. Zamiast budowy oczyszczalni ścieków w Zbąszynku, proponuje się rozważenie wariantu doprowadzenia ścieków nieoczyszczonych z w/w. systemu do oczyszczalni ścieków w Zbąszyniu (woj. wielkopolskie).

103. Miejscowości z południowej części gminy Skąpe proponuje się skanalizować z doprowadzeniem ścieków do oczyszczalni w Ciborzu. Alternatywnie, proponuje się rozważyć zasadność doprowadzenia ścieków z Pałcka do systemów kanalizacyjnych w gminie Sulechów.

Gospodarka odpadami

104. Gminy powiatu świebodzińskiego podjęły działania zmierzające do uporządkowania gospodarki odpadami. Opracowany w roku 2000 „Program gospodarki odpadami dla powiatu świebodzińskiego” przewiduje:- wdrożenie selektywnej zbiórki makulatury, stłuczki szklanej, tworzyw sztucznych

odpadów zielonych w Świebodzinie, Zbąszynku i w Łagowie;- wdrożenie selektywnej zbiórki stłuczki szklanej i tworzyw sztucznych we

wszystkich miejscowościach gminnych; - wdrożenie zbiórki bioodpadów w wybranych osiedlach Świebodzina;- budowę sortowni i kompostowni odpadów zielonych i bioodpadów na składowisku

w Jeziorach; - zbiórkę odpadów wielkogabarytowych;- zbiórkę i gromadzenie odpadów budowlanych ;- wprowadzenie systemu gromadzenie i wywozu odpadów niebezpiecznych

pochodzenie komunalnego.

105. Konieczne jest wdrożenie przez wszystkie gminy powiatu systemu kompleksowej gospodarki odpadami stałymi, w tym selektywnej zbiórki odpadów i surowców wtórnych. Należy wyegzekwować gromadzenie odpadów przez wszystkich mieszkańców oraz wszystkie podmioty gospodarcze w odpowiednich pojemnikach z ich transportem do składowiska w Jeziorach.

106. Systematyczne i konsekwentne wdrożenie zasad określonych w „Programie gospodarki odpadami...” doprowadzi do właściwego, zgodnego z prawem, gromadzenia, unieszkodliwienia i składowania odpadów stałych w Powiecie Świebodzińskim.

1.5 Gospodarka powiatu


21


107. Gospodarkę powiatu świebodzińskiego cechuje zróżnicowanie przestrzenne i funkcjonalne. Większość potencjału gospodarczego skupia się w rejonie Świebodzina, w którym znajduje się ponad 55% potencjału podmiotów gospodarczych działających w powiecie.

108. Dominującą rolę odgrywa przemysł i usługi. Położenie powiatu na skrzyżowaniu dróg z północy na południe i z zachodu na wschód stwarza warunki do rozwoju sfery obsługi ruchu tranzytowego towarów i osób.

109. Wyróżnikiem samego Świebodzina - siedziby powiatu (i gminy), jest funkcja administracyjna, przemysłowa i usługowa. Powiązania funkcjonalne Świebodzina z Zieloną Górą dominują, choć można zauważyć powiązania z Poznaniem.

110. Dalszy dynamiczny rozwój gospodarczy powiatu jest, ze względu na peryferyjne położenie Gorzowa Wlkp. i częściowo Zielonej Góry w województwie, warunkiem zrównoważonego rozwoju całego województwa lubuskiego.

111. Potencjał rozwojowy powiatu tkwi w rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw produkcyjno-usługowych i turystycznych. Tereny gminy Skąpe oraz południowo-zachodnia i północna część Gminy Świebodzin stanowią obszary o dominującej funkcji rolniczej i z możliwością rozwoju przemysłu rolno–spożywczego. Widoczna stagnacja gospodarcza obszarów „popegeerowskich” jest skutkiem przede wszystkim głębokiej restrukturyzacji gospodarki rolnej po 1990 r.

112. W powiecie świebodzińskim działało 4 476 podmiotów gospodarczych (wg stanu na 31.12.1999 r.). Większość podmiotów była zarejestrowana i działała w Świebodzinie i w Zbąszynku (ok. 70%). Wskaźnik liczby podmiotów gospodarczych na 10 tys. mieszkańców stawia powiat na wiodącym miejscu w województwie lubuskim.

113. Zdecydowaną większość podmiotów gospodarczych stanowią jednostki sektora prywatnego (4 358 podmiotów tj.97,4%), pozostałe należą do sektora publicznego. W sektorze prywatnym dominują firmy prowadzone przez osoby fizyczne oraz spółki cywilne.

114. Do dominujących dziedzin gospodarki należą: handel, obsługa nieruchomości i firm, produkcja, budownictwo oraz transport. Prowadzenie działalności gospodarczej stało się alternatywą dla zmniejszającej się liczby stałych miejsc pracy w sektorze przedsiębiorstw.

115. Udział sektora prywatnego w ogólnej liczbie jednostek dominuje we wszystkich sekcjach EKD2 oprócz administracji publicznej, edukacji i ochrony zdrowia. Pracujący w sektorze prywatnym dominują głównie w działalności produkcyjnej, w handlu, w rolnictwie, w budownictwie oraz w obsłudze nieruchomości i firm. W wyniku dziesięciu lat trwającej restrukturyzacji gospodarki udział sektora prywatnego w rynku pracy nie różni się w znaczący sposób od poziomu tych wskaźników w krajach o ustabilizowanej gospodarce rynkowej.

116. W powiecie świebodzińskim sektor prywatny zatrudnia 60% ogółu pracujących3. Biorąc pod uwagę udział tego sektora w rynku pracy wydaje się, że stworzenie

2 Europejska Klasyfikacja Dziesiętna3 Informacje dotyczące liczby pracujących wg US w Zielonej Górze nie obejmują osób prowadzących działalność rolniczą z produkcją towarową, nie rejestrowaną w ewidencji Gminy.


22


warunków dla dalszego dynamicznego rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw stymulować będzie w największym stopniu wzrost konkurencyjności powiatu.

117. Wyraźnie załamał się rynek pracy w handlu i ochronie zdrowia, przy czym pierwsze zjawisko wiąże się z likwidacją wielu małych sklepów i hurtowni zaś drugie - z reformą służby zdrowia w Polsce. Wystąpiło także zjawisko redukcji zatrudnienia w tradycyjnych branżach przemysłu. Uzasadnione wydaje się twierdzenie, że w najbliższych latach wystąpi zmiana struktury zatrudnienia na korzyść sektorów o charakterze usługowym.

118. Powiat posiada dość dobrze rozwinięty przemysł, przy czym należy podkreślić stosunkowo dużą dywersyfikację branżową przedsiębiorstw oraz funkcjonowanie przedsiębiorstw o zasięgu międzynarodowym. Czołowe przedsiębiorstwa branży metalowej – Seco Warwick S.A., Elterma S.A., Sprick-Rowery zatrudniają znaczną liczbę mieszkańców Świebodzina i okolic, kształcąc postawy innowacyjności i przedsiębiorczości wśród swoich pracowników.

119. Branża meblarska oparta o Lubuską Fabrykę Mebli S.A. w Świebodzinie została ostatnio istotnie wzmocniona przez nowy zakład produkcyjny Swedwood w Zbąszynku. Przemysł odzieżowy reprezentowany przez PARYS S.A. oraz Postęp S.A. posiada mocną pozycję w skali kraju.

120. Powiat posiada dogodne położenie do lokalizacji firm logistycznych i obsługi transportu. W Staropolu działa firma logistyczna Hartwig, zaś szereg mniejszych firm funkcjonuje przy drodze krajowej nr 2 (Poznań-Świecko).

121. Na terenie powiatu występują ogromne dysproporcje pomiędzy Świebodzinem i Zbąszynkiem a terenami wiejskimi gdzie jest zlokalizowanych niecałe 30 % ogólnej liczby małych i i średnich przedsiębiorstw powiatu.

122. Właściciele działających w powiecie firm za główną barierę rozwoju uznali dostęp do kapitału i informacji. Oceniono, że dostęp do kredytów w bankach świebodzińskich jest utrudniony. Wielu przedsiębiorców korzysta z usług banków w Zielonej Górze czy w Wolsztynie.

1.6 Rolnictwo powiatu

123. Powiat Świebodziński posiada korzystne, zróżnicowane przestrzennie warunki naturalne do produkcji rolnej. Zaznacza się to przede wszystkim dobrej w dość jakości gleb. Dominują gleby dobre i średnie, gleb bardzo dobrych (I i II klasy) jest brak. Najlepsze gleby występują w gminie Szczaniec i Skąpe oraz w południowo-zachodniej i północnej części Gminy Świebodzin (rejon Glińska).

124. W uprawach polowych dominują zboża, głównie zboża paszowe. Zwiększa się powierzchnia uprawy kukurydzy na ziarno, zmniejszyła się natomiast powierzchnia uprawy buraka cukrowego (ograniczenia kontraktacji).

125. Rolnictwo daje utrzymanie zaledwie części mieszkańców terenów wiejskich. Istnieje potrzeba uruchomienia szkoleń rolników oraz tworzenia średnich gospodarstw rolnych, które dawałyby pracę nie tylko ich właścicielom, ale również uboższym mieszkańcom wsi

126. Dobrym rozwiązaniem dla rolnictwa, jak twierdziła część uczestników warsztatów tematycznych są grupy producenckie, które jednak znalazły przeciwników.


23


127. Przekształcenie struktury własnościowej rolniczej przestrzeni produkcyjnej, które dokonało się w latach 1990-tych, zdeterminowało kondycję rolnictwa świebodzińskiego, a co za tym idzie warunki życia ludności wiejskiej. Przed rokiem 1990 dominował tu sektor rolnictwa uspołecznionego, głównie państwowe gospodarstwa rolne (PGR), które w wyniku przekształceń własnościowych uległy likwidacji, a ich majątek przekazano do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Większość zasobów AWRSP została wydzierżawiona osobom prywatnym i spółkom. Nie prowadzi to do trwałego rozdysponowania zasobów a tym samym trwałej poprawy struktury agrarnej w powiecie.

128. Proces przekształceń własnościowych w rolnictwie związany jest z drastycznym pogorszeniem sytuacji życiowej ludności wiejskiej, szczególnie na tych obszarach, gdzie dominowało rolnictwo uspołecznione. Pojawiło się zjawisko wysokiego bezrobocia strukturalnego wśród pracowników niegdyś zatrudnionych w PGR. Nałożył się na to również ogólnie niski poziom wykształcenia osób pracujących w rolnictwie uspołecznionym i jego obsłudze, niska dochodowość gospodarstw rolnych i brak kapitału inwestycyjnego. Wszystkie te czynniki sprawiają, że obszary wiejskie powiatu pozostają obszarami głębokiej depresji ekonomicznej i społecznej.

1.7 Turystyka

129. Warunki naturalne powiatu świebodzińskiego stwarzają szczególne możliwości rozwoju funkcji turystycznej. Na atrakcyjność turystyczną powiatu wpływają: położenie i klimat, urozmaicona rzeźba terenu, jeziora i lasy oraz czyste środowisko.

130. Atrakcyjność turystyczną powiatu podnoszą interesujące zabytki architektury i obiekty świadczące o bogatym dziedzictwie kulturowym. Nie są one jednak należycie eksponowane, eksploatowane i promowane. Na terenach wiejskich duże znaczenie powinna mieć agroturystyka, traktowana nie tylko jako możliwość aktywizacji gospodarczej wsi, lecz również jako jedna z popularnych form turystyki. Oferta agroturystyczna powiatu obejmuje zaledwie kilka gospodarstw.

131. Duży potencjał rozwojowy przedstawia turystyka zdrowotno-rehabilitacyjna na bazie dotychczasowych tradycji powiatu w zakresie usług zdrowotno-rehabilitacyjnych.

1.8 Stan i ochrona środowiska

132. Na terenie powiatu znajduje się wiele jezior rynnowych o na ogół czystej wodzie. Najbardziej atrakcyjnym jeziorem pod względem turystycznym jest jezioro Niesłysz (Niesulickie) ze względu na duża powierzchnię lustra wody, bardzo długą i rozczłonkowaną linię brzegową, piękne plaże i najlepszą jakość wody. Jezioro to nadaje się do sportów żeglarskich, kąpieli oraz spacerów wokół jeziora. W celu ochrony przed zanieczyszczeniami jeziora Niesłysz należy koniecznie wybudować oczyszczalnie ścieków w Niesulicach i Przełazach, obejmujące wszystkie ośrodki wypoczynkowe. Już obecnie, w okresie letnim można zauważyć symptomy pogarszającej się jakości wody w jeziorze w postaci zakwitów glonów.

133. Na terenie powiatu znajduje się zbiornik wód podziemnych nr 144 o wysokiej ochronie (międzyglinowy), a w części południowo zachodniej również zbiornik nr 148


24


o najwyższej ochronie, znajdujący się w kopalnej rynnie Gryżyny, słabo izolowanej od powierzchni.

134. Monitoring stanu czystości wód podziemnych wykonany w roku 1999 wykazał że na terenie powiatu Świebodzin wody podziemne międzyglinne są dobrej jakości. Wody w studniach płytkich są przeważnie zanieczyszczone.

135. Proponowane jest powołanie nowych obszarów chronionych obejmujących:

Lubrzański Park Krajobrazowy - o powierzchni 8640 ha , w tym grunty leśne zajmują 59,3% . Dokumentacja projektowa została opracowana w roku 1990. Przez Lubuski Klub Przyrodników w Świebodzinie na zlecenie UW w Zielonej Górze. Park obejmowałby głównie tereny gminy Lubrza oraz niewielkie fragmenty sąsiednich gmin.Projektowane jest objęcie ochroną jezior Niesłysz, Wilkowskie , Paklicko Wielkie, Goszcza, Lubie, Pień oraz otaczające je tereny leśne i bagienne. Park nie został dotychczas utworzony, gdyż przez jego teren przechodzą ważne szlaki komunikacyjne drogowe i kolejowe oraz projektowana autostrada Berlin - Warszawa.

Obrzański Park Krajobrazowy – obejmujący dolinę Obry Leniwej od projektowanej autostrady na północy do Babimostu na południu. W jego skład wchodziłyby istniejące rezerwatu Uroczysko Grodziszcze, Kręcki Łęg oraz Laski w gminie Babimost.

136. Podczas dyskusji warsztatowych przedstawiono następujące propozycje głównych celów i kierunków działania w dziedzinie rozwoju turystyki:- budowa ścieżek rowerowych w powiecie- rozwój turystyki poza okresem letnim- powiat koordynatorem planów gmin- przebudowa starych torów kolejowych na trasy rowerowe- zwiększenie kadry drogowej (inżynieria ruch drogowego)- dostępność do wód otwartych - edukacja szkolna z zakresu ochrony środowiska- uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego inwestycji

przydrogowych- inwentaryzacja dróg- ochrona jezior.

1.9 Promocja powiatu137. Promocja jest jednym z najważniejszych zadań Starostwa Powiatowego,

szczególnie w sytuacji gdy jednym z podstawowych problemów jest brak inwestorów zewnętrznych na terenie powiatu. Atrakcyjne położenie Świebodzina oraz pozostałe walory powiatu powinny być podstawowym „magnesem” dla potencjalnych inwestorów.Obok inwestorów, odbiorcą przekazów informacyjnych powinni być wszyscy potencjalni klienci produktów turystycznych powiatu. Dobrze prowadzona informacja o powiecie powinna cechować się precyzyjnie zdefiniowanym produktem, określeniem potencjalnych klientów i dostosowaniem formy przekazu do potrzeb określonego klienta.

138. W zakresie ofert inwestycyjnych produktami powiatu mogą być:- tereny inwestycyjne wzdłuż drogi A-2 z przeznaczeniem pod usługi logistyczne i

związane z obsługą ruchu tranzytowego- tereny inwestycyjne produkcyjne, szczególnie wokół Świebodzina- tereny inwestycyjne pod zagospodarowanie turystyczne i hotelarskie- tereny inwestycyjne szczególne w gminach powiatu


25


W zakresie promocji produktów powiatu produktami mogą być:- usługi turystyczne- usługi rehabilitacyjne- produkty firm z terenu powiatu.- Specyficznym produktem powiatu o ugruntowanej renomie są usługi

rehabilitacyjne na bazie doświadczeń LORO.

139. Biuro promocji powinno prowadzić bazę danych o przedsiębiorcach jak i bazę aktualnych ofert poszczególnych gmin, firm i osób prywatnych. Konieczne jest przeanalizowanie planu uczestnictwa w imprezach promocyjnych. Wydawnictwa powinny być kierowane do ściśle określonych grup odbiorców (broszury, biuletyny, informatory, raporty). Przykładem wydawnictwa typu raport mógłby być np. opis zrealizowanej inwestycji – budowa zakładu produkcyjnego Swedwood w Chlastawie pod Zbąszynkiem.

140. Powiat należy do Euroregionu Sprewa-Nysa Bóbr.

1.10 Programy wdrożeniowe realizowane w powiecie

141. W powiecie opracowano dotychczas nstępujące programy:- Bezpieczny powiat ( Policja)- Droga do pracy ( PUP)- Spokojna jesień ( PCPR)- Od ścieżki do autostrady – program budowy dróg- Opieka zdrowotna w powiecie – sieć placówek- Zarządzanie jakością w starostwie – wdrożenie norm ISO 9000- Na ratunek – ratownictwo medyczne- Kresy wschodnie i zachodnie - kultury pogranicza- Rodzina świebodzińska- program ochrony i rozwoju rodzin


26


2 UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE ROZWOJU POWIATU


27


2.1 Sytuacja globalna – perspektywa przyszłości

Nowe jakościowo wyzwania, jakie niesie ze sobą XXI wiek, stawiają przed wspólnotą lokalną trudne zadania kreowania rozwoju ukierunkowanego na dynamiczne przeobrażenia gospodarki, poprawę jej jakości i konkurencyjności poprzez rozwój infrastruktury technicznej, ekonomicznej, społecznej oraz jednoczesne traktowanie ochrony środowiska jako nierozłącznej części wszystkich procesów rozwojowych.

Ważną przesłanką do podjęcia prac nad strategią gminy są działania dostosowawcze, związane z przewidywanym rozszerzeniem Unii Europejskiej. Polska należy do grupy krajów objętych programem PHARE, a od 2000 roku - również program ISPA i SAPARD.

Polityka lokalna i regionalna Polski w najbliższych latach będzie opierać się na dostępie do tych funduszy, uzupełnionych własnym wkładem - pochodzącym z budżetu państwa oraz budżetów lokalnych i regionalnych w tym gminnych.

Z tego względu podstawą wszelkich prac o charakterze strategicznym jest dokument Unii Europejskiej „AGENDA 2000”, określający charakter, wielkość oraz zasady wsparcia rozwoju regionalnego krajów członkowskich i kandydujących (w tym Polski) w latach 2000-2006.

Spodziewane wejście Polski do Unii Europejskiej ok . roku 2003/2004 oraz likwidacja granicy z Niemcami przyczyni się do integracji całego województwa lubuskiego, w tym Powiatu Świebodzińskiego z sąsiednią Brandenburgią i do powstania międzyregionalnego rynku pracy i usług, na wzór wielu obszarów przygranicznych w Europie Zachodniej. W procesach tych należy upatrywać zupełnie nowych, bardzo korzystnych uwarunkowań rozwoju regionu a w szczególności Powiatu Świebodzińskiego.

2.2 Uwarunkowania zewnętrzne polityczne

Rozwój Powiatu Świebodzińskiego z racji położenia geograficznego w województwie, Polsce i w Europie, podlega silnym uwarunkowaniom zewnętrznym o charakterze gospodarczym, politycznym, społecznym i przestrzennym. Należy zwrócić uwagę na wysoką ocenę atrakcyjności Świebodzina w rankingu miast powiatowych (1998 r.).

Polityka państwa

Polityka państwa wobec regionów przedstawiona jest w średniookresowej koncepcji rozwoju krajuMinisterstwa Gospodarki z października 1999 r. W strategii jako główny cel przyjęto przygotowanie gospodarki Polski do końca 2002 r. do członkostwa w Unii Europejskiej, przede wszystkim poprzez zmniejszenie dystansu rozwojowego i strukturalnego w stosunku do krajów członkowskich Unii i zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki.

Jako zasadnicze kryterium przyjęto zbliżenie się do poziomu rozwoju krajów członkowskich o najniższym poziomie zamożności tj. Grecji i Portugalii.

............Program V.2.1.2. Rolnictwo i obszary wiejskieZadania:

- przyspieszenie przemian strukturalnych w rolnictwie i na obszarach wiejskich


28


- poprawa warunków życia i pracy mieszkańców wsi- wzrost konkurencyjności produkcji rolno-spożywczej- tworzenie warunków do zwiększenia akumulacji ekonomicznej gospodarstw rolnych

Program V.2.1.3. UsługiZadania:

- zwiększenie udziału usług w tworzeniu PKB oraz w strukturze zatrudnienia- wzrost udziału usług nowoczesnych w strukturze całego sektora

..........Program V.2.4. Tworzenie warunków rozwoju regionalnegoZadania:

- przygotowanie i wdrożenie prawnych i instytucjonalnych podstaw prowadzenia polityki regionalnej, dostosowanych do rozwiązań UE

- wspieranie wzrostu konkurencyjności regionów Polski- przeciwdziałanie trwałej marginalizacji regionów o kryzysogennych strukturach społeczno-

ekonomicznych...............Program V.2.5 Tworzenie warunków do powstawania nowych miejsc pracyZadanie: Ograniczenie stopy bezrobocia.......Program V.3.1. Wzrost innowacyjności.....Program V.3.2. Rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw.......Program V.3.3. Rozwój i modernizacja infrastruktury...Program V.3.6. Realizacja strategii trwałego, zrównoważonego rozwoju..............

Konstruując strategię należy przewidzieć dwa etapu jej wdrażania – I etap - w warunkach przedakcesyjnych do UE – prawdopodobnie do roku 2003, oraz II etap w warunkach uczestnictwa Polski w Unii Europejskiej i możliwości korzystania z europejskich funduszy strukturalnych.

Polityka województwa

Wg danych Komisji Europejskiej w województwie lubuskim w 1998 r. średni dochód na osobę stanowił 32,9 % średnich dochodów na osobę w Unii Europejskiej. Kwalifikuje to region do otrzymania specjalnych środków wyrównawczych z funduszy strukturalnych UE (po wstąpieniu Polski do UE)

W uchwalonej w marcu 2000 r. Strategii rozwoju województwa lubuskiego4 przyjęto, że głównymi celami rozwoju województwa są:

- zapewnienie przestrzennej, gospodarczej i społecznej spójności regionu

- podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa i zwiększenie potencjału innowacyjnego nauki i gospodarki|

- rozwój przedsiębiorczości

- efektywne wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego i kulturowego.

4 Załącznik 2 zawiera wybrane fragmenty Strategii Województwa Lubuskiego TEKON Biuro Doradztwa i Ekspertyz Zielona Góra ul.Ptasia 2a tel/fax 068 326 77 83 e'mail [email protected]

29


Polityka i cele strategiczne Euroregionu Sprewa - Nysa - Bóbr

Program „Ekorozwój w Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr” zakłada zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy obszaru Euroregionu i wzrost poziomu i jakości życia jego mieszkańców. Obszary rozwoju Euroregionu zapisane są w postaci 8 technicznych kart działań obejmujących m.in. takie dziedziny społeczno-gospodarcze jak: kultura, edukacja, rolnictwo, turystyka, infrastruktura, gospodarka.

Cele strategiczne Euroregionu:

1. Dostosowanie przyszłego profilu absolwentów do zapotrzebowania zmieniającego się rynku pracy oraz utworzenie podstaw efektywnego systemu kształcenia i doskonalenia zawodowego.

2. Wzrost innowacyjności w przemyśle Euroregionu oraz kreowanie konkurencyjnych dziedzin działalności gospodarczej.

3. Głęboka restrukturyzacja obszarów wiejskich Euroregionu poprzez zmianę funkcji gospodarczych.

W sferze infrastruktury (ogólnego zastosowania oraz komunalnej) wyznaczono dwa cele:- poprawę dostępności komunikacyjnej Euroregionu „Sprewa-Nysa-Bóbr”- powstanie infrastruktury sprzyjającej napływowi kapitału prywatnego.

Wizja Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr do roku 2010.

W Euroregionie działa rozwinięty system małych i średnich przedsiębiorstw ulokowanych w wielu odpowiednio przygotowanych gminach. W przedsiębiorstwach pracują dobrze wyedukowani pracownicy. Przedsiębiorstwa produkując nowoczesne produkty stosują przyjazne środowisku technologie.Znaczna część mieszkańców Euroregionu zatrudniona jest w rozwiniętym sektorze turystyki, który wykorzystując zasoby natury i dziedzictwo kulturowe Euroregionu przyciąga turystów z regionu i z zagranicy.Środowisko naturalne oraz produkcja rolna i leśna stanowią rozwinięte źródło energii odnawialnej. Gminy uczestnicząc w związkach celowych i wspólnie zarządzanych funduszach sprawnie pozyskują zewnętrzne środki pomocowe i realizują inwestycje podnosząc swą atrakcyjność.

2.3 Zewnętrzne uwarunkowania społeczne

Do podstawowych uwarunkowań społecznych najbliższych lat należeć będą dyrektywy UE, szczególne z zakresu swobody przepływu osób i kapitału.

Zagrożeniem dla powiatu może być odpływ najwyżej kwalifikowanych i dynamicznych jednostek do regionów o bardziej atrakcyjnej ofercie poziomu cywilizacyjnego, lepszej dostępności do dóbr i usług i jednocześnie czystym środowisku naturalnym. Z drugiej strony należy się liczyć z napływem do powiatu dużych grup ludności z krajów uboższych, o niższym poziomie rozwoju cywilizacyjnego czasami znacznie odbiegającego zwyczajami od akceptowanych w Polsce wzorów.

Ważnym warunkiem sprawnego funkcjonowania w strukturze UE będzie powszechna znajomość nowych reguł i procedur instytucjonalnych.

Z faktu przystąpienia do UE wypływać będzie konieczność zajęcia się kwestiami równouprawnienia i zapobiegania ewentualnej dyskryminacji grup społecznych. Dotyczyć to będzie zarówno kobiet, dzieci jak i grup narodowościowych i religijnych.


30


2.4 Zewnętrzne uwarunkowania gospodarcze

Na zewnętrzne uwarunkowania rozwoju gospodarczego powiatu składać się będą zarówno uwarunkowania wynikające z polityki państwa jak i polityki województwa.

Z układów międzynarodowych wynikać będą między innymi następujące uwarunkowania:- zjawisko globalizacji gospodarki przejawiające się w swobodzie przepływu kapitału

oraz towarów- zjawisko swobodnego transferu informacji – rozwoju Internetu oraz społeczeństwa

informatycznego- zobowiązania Polski jako przyszłego członka UE- bliskość rynku wielkiego Berlina oraz rozwój aglomeracji poznańskiej .

Na gospodarkę powiatu wpływać będą ponadto czynniki specyficzne dla regionu lubuskiego:- proces starzenia się ludności, ujemny przyrost naturalny,- wysokie zużycie majątku produkcyjnego, przestarzałe technologie,- konsekwentna budowa podstaw konkurencyjności gospodarki oparta na

innowacyjności i przedsiębiorczości,- napływ kapitału zewnętrznego, środków z funduszy pomocowych a po wstąpieniu do

UE funduszy strukturalnych,- geograficzna bliskość dużych rynków zbytu, krajowych i europejskich, - konieczność przebudowy struktury gospodarki i podniesienia jej konkurencyjności, - napływ kapitału zagranicznego do Polski i inwestycje zagraniczne,- peryferyjne położenie z punktu widzenia polskiego rynku

Dla rozwoju powiatu jak i całego województwa lubuskiego ogromne znaczenie posiada bliskość Berlina, który staje się dużą metropolią o znaczeniu europejskim. Oddziaływanie Berlina będzie rosło wraz z rozszerzeniem Unii Europejskiej na wschód. Berlin zajmuje ważne miejsce w tak zwanym „europejskim bumerangu” - osi rozwoju od Budapesztu przez Wiedeń, Bratysławę, Pragę, Drezno, Wrocław, Berlin, Poznań do Szczecina i Trójmiasta.

Aglomeracja Berlina będzie dla mieszkańców województwa lubuskiego i powiatu świebodzińskiego nie tylko atrakcyjnym centrum kulturalnym, naukowym i ośrodkiem komunikacji międzynarodowej (lotniska, węzeł kolejowy) ale także ważnym obszarem ekspansji firm produkcyjnych (w tym rolniczych oferujących żywność wysokiej jakości), handlowych i usługowych oraz ważnym rynkiem pracy. Bliskość Berlina jest także szansą w wykorzystaniu walorów środowiska dla rozwoju różnorodnych form turystyki i wypoczynku. Ważnym ośrodkiem będzie w najbliższych latach aglomeracja poznańska.

2.5 Zewnętrzne uwarunkowania przestrzenne

Powiat Świebodziński jest położony na trasie międzynarodowej drogi nr 2 (E-30) łączącej aglomerację poznańską z aglomeracją berlińską. Nna północ od obecnej drogi nr 2 zostanie wkrótce wybudowana autostrada A-2, która będzie najkrótszą lądową drogą łączącą Niemcy z Rosją. W układzie południkowym ważną drogą jest droga nr 3 (E65), łącząca Szczecin z Jelenią Górą. Droga nr 3 odgrywa szczególną rolę, gdyż łączy obie stolice województwa: Gorzów (siedziba władz rządowych) i Zieloną Górę (siedziba władz samorządowych).


31


Przewiduje się, że zamiast planowanej autostrady A3 zostanie wybudowana droga ekspresowa oraz zostanie także wybudowane bezkolizyjne skrzyżowanie z obecną drogą nr 2.

Na gospodarkę powiatu wpływać będą ponadto czynniki przestrzenne, specyficzne dla regionu lubuskiego obejmujące:- plany modernizacji i rozbudowy dróg krajowych i wojewódzkich- prace polsko-niemieckiej grupy roboczej ds. transgranicznej gospodarki przestrzennej.

Atrakcją ekologiczną na skale ogólnopolską jest obszar Pojezierza Lubuskiego wraz z obszarem parku krajobrazowego. Gminy Świebodzin, Szczaniec oraz Zbąszynek posiadają relatywnie dobre warunki dla rozwoju rolnictwa w porównaniu do pozostałych gmin województwa.

Częściowe wyłączenie obszaru lasów na tereny ćwiczebne dla wojska (okolice Łagowa) stwarza niekorzystną sytuację dla rozwoju usług turystycznych na tym terenie.


32


3 UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE ROZWOJU POWIATU


33


3.1 Wewnętrzne uwarunkowania środowiskowo-przestrzenne

Powiat świebodziński położony jest w centralnej części województwa lubuskiego i graniczy od wschodu z powiatem nowotomyskim województwa wielkopolskiego.

Miasto Świebodzin pełni ważną rolę węzła drogowego na trasie Poznań - (Świecko) Berlin oraz Szczecin - Jelenia Góra (Lubawka). Zbąszynek do końca lat 90-tych pełnił rolę ważnego węzła kolejowego, obecnie rola ta została poważnie ograniczona. Budowa nowej kolejowej trasy szybkiego ruchu dla pociągów omija Zbąszynek.

Zasadniczy rdzeń osadniczy powiatu tworzą miasta Świebodzin oraz Zbąszynek oraz miejscowości położone nad jeziorami: Łagów, Lubrza, Przełazy, Niesulice, które są miejscowościami wypoczynkowymi o zasięgu ogólnopolskim.

Obszarem koncentracji aktywności gospodarczej był i nadal pozostanie Świebodzin, w którym zlokalizowanych jest większość (ok. 65 %) podmiotów prowadzących działalność usługowo-produkcyjną oraz Zbąszynek, w którym jest zlokalizowanych ok. 12% podmiotów powiatu.

Rolę zasadniczej osi powiatu pełni międzynarodowa droga nr 2 o układzie równoleżnikowym. Planowana autostrada A2 zostanie poprowadzona trasą na północ od istniejącej drogi.

Specyfika obszarów:

tereny rolnicze skupione głównie w południowej części powiatu, cechuje występowanie jak i w całym subregionie świebodzińskim, kompleksów dość dobrej jakości gleb; możliwa jest dalsza intensyfikacja produkcji rolnej poprzez zwiększenie upraw zbóż, szczególnie paszowych, jęczmienia i buraków cukr owych; możliwe jest zwiększenie plantacji upraw roślin jagodowych, sadów oraz upraw specjalnych; dla rozwoju tych terenów niezbędne jest inwestowanie w wyposażenie infrastrukturalne, podnoszenie kwalifikacji pracowników rolnych oraz przyciągnięcie inwestorów zainteresowanych uruchomieniem w istniejących obiektach przedsięwzięć okołorolniczych ew. małej przedsiębiorczości (działalności pozarolniczej);

tereny turystyczne wokół Jez. Niesłysz, Jez. Ciecz (Trześniowskie), Jez. Łagowskiego, Jez. Paklicko Wielkie i Jez. Wilkowskiego cechuje duża przydatność dla rozwoju kwalifikowanej turystyki pobytowej, wędkowania i rekreacji; na uwarunkowania te składają się obszary krajobrazu chronionego, duża ilość zróżnicowanych zbiorników wodnych, duży udział terenów leśnych, interesujące formy przyrody (fauna, flora); atrakcją turystyczną jest zespół barokowy w Gościkowie, Łagów z zamkiem Joannitów jak i bliskość Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień; tereny turystyczne powiatu cechuje obecnie sezonowość ruchu turystycznego, mało zróżnicowana oferta turystyczna, słabe wyposażenie infrastrukturalne, niskiej jakości wewnętrzne połączenia komunikacyjne (drogi gminne),

tereny Świebodzina (i okolicznych wsi) pozostaną nadal obszarem intensywnego osadnictwa; miasto jest i pozostanie obszarem rozwoju intensywnej działalności usługowo-produkcyjnej, pełniącym jednocześnie wiodącą funkcję administracyjną, oświatową, zdrowotną, sportową i kulturalną ośrodka powiatowego,

tereny Zbąszynka pozostaną obszarem ograniczonego osadnictwa, z uwagi na restrukturyzację tego kolejarskiego miasta związaną z prywatyzacją PKP (istniejące


34


zasoby mieszkaniowe i zasoby pracy będą wymagały zaabsorbowania w nowych obszarach gospodarczych). Nowe inwestycje wokół firmy Swedwood mogą zdynamizować rozwój osadnictwa na terenie miasta i w jego okolicy.

3.2 Wewnętrzne uwarunkowania społeczne

Większość mieszkańców powiatu zamieszkuje główne miasto Świebodzin, pełniące naturalną rolę stolicy mikroregionu. Miasto liczące ponad 23 tys. mieszkańców jest siedzibą starostwa, gminy oraz centrum przemysłu i usług szczebla ponadgminnego: szkolnictwa średniego, usług medycznych oraz usług okołobiznesowych.

Gęstość zaludnienia jest niska i jest niższa niż w województwie lubuskim (odpowiednio 62 osoby/km2 i 73 osoby/km2). W powiecie występują duże dysproporcje między obszarami miast, gdzie gęstość zaludnienia osiąga 1977 osób/km2 a obszarami wiejskimi ze wskaźnikiem 33 osoby/km2. W miastach (Świebodzin, Zbąszynek) mieszka 47,8 % ludności całego powiatu.

Najbliższe większe ośrodki miejskie stanowią: konkurujący w roli centrum gospodarczego mikroregionu ze Świebodzinem Międzyrzecz oraz Sulechów - związany gospodarczo z Zieloną Górą.

Powiat cechuje ujemne saldo migracji (-46). Mimo, iż wielkości ruchów migracyjnych nie są znaczące, obszarami dodatniego salda migracji pozostają tereny wiejskie (+12), zaś miasta cechuje ujemne saldo migracji (-58).

Analiza uwarunkowań wskazuje na znacznie wyższą gęstość zaludnieni w stosunku do sąsiednich powiatów, korzystniejszą strukturę wiekową ludności (prawie 60 % ludności w wieku produkcyjnym) oraz znaczne zróżnicowanie zjawisk społecznych na terenach wiejskich i w miastach:- skupienie większości mieszkańców w miastach, głównie w Świebodzinie,- zjawisko bezrobocia i nędzy na wsi, szczególnie we wsiach popeegeerowskich, przy

niskiej stosunkowo stopie bezrobocia,- niedorozwój obszarów wiejskich.

Szkolnictwo średnie kształci młodzież w kierunkach zawodowych zgodnie z zapotrzebowaniami rynków pracy – w Świebodzinie działają dwie szkoły średnie zawodowe kształcące w kierunkach: mechanicznym, tekstylnym, w Zbąszynku - byłe technikum kolejowe przekształciło się w szkołę o kierunku mechanicznym, w Rogozińcu - Technikum Leśne przekształciło się w liceum o kierunku rolniczo - ekologicznym.

3.3 Wewnętrzne uwarunkowania gospodarcze

Powiat świebodziński na tle innych powiatów województwa, charakteryzuje się dobrze rozwiniętą infrastrukturą gospodarczą. Zarówno duża różnorodność branż o dość dobrej pozycji w skali krajowej, jak i stosunkowo dobre wykorzystanie walorów naturalnych zarówno przyrodniczych jak i kulturowych, stwarza doskonałe warunki do dalszego rozwoju i szybkiego przystosowania się gospodarki do warunków Unii Europejskiej. Analiza uwarunkowań wskazuje na znacznie wyższą gęstość zaludnienia w stosunku do okolicznych gmin, korzystniejszą strukturę wiekową ludności (ok. 60 % ludności w wieku produkcyjnym) oraz znaczne zróżnicowanie zjawisk społecznych na terenach wiejskich i w miastach:- skupienie prawie połowy mieszkańców w Świebodzinie i w Zbąszynku,


35


- zjawisko bezrobocia i nędzy na wsi, szczególnie we wsiach popeegerowskich, przy relatywnie niskiej stosunkowo stopie bezrobocia w powiecie,

- niedorozwój obszarów wiejskich.

W miastach (Świebodzin, Zbąszynek) mieszka 47,8 % ludności całego powiatu. Obszarem koncentracji aktywności gospodarczej był i nadal pozostanie Świebodzin liczący 30 975 mieszkańców (na 31.12.1999), w którym zlokalizowana jest większość podmiotów prowadzących działalność usługowo-produkcyjną. Drugim ośrodkiem gospodarczym jest Zbąszynek.

Historia gospodarcza po II wojnie światowej wypromowała Świebodzin jako miasto o wiodącej funkcji przemysłowej regionu gdzie wiele przedsiębiorstw kontynuowało przedwojenne tradycje przemysłowe miasta. Do znaczących przedsiębiorstw przemysłowych należała świebodzińska Elterma – producent pieców do obróbki cieplnej metali, która wykształciła szeroką grupę specjalistów tworzących po 1990 roku nowe przedsiębiorstwa w tej branży.

Charakterystyczną cechą działalności gospodarczej w Świebodzinie była różnorodność branż, obok branży metalowej rozwijał się przemysł meblarski (Lubuska Fabryka Mebli, obecnie spółka akcyjna), tekstylny (b. zakład ZPO „Romeo” w Zbąszyniu, obecnie znany producent koszul „Parys” S.A. ) oraz przemysł spożywczy (d. Ubojnia i przetwórnia drobiu, obecnie Eldrob S.A.). Owocuje to w chwili obecnej powstaniem szeregu małych i średnich firm, w których wykształceni fachowcy wytwarzają produkty skutecznie konkurujące na rynkach światowych.

Bardzo ważnym, specyficznym produktem Świebodzina są usługi rehabilitacyjne. Krajową sławę uzyskał prowadzony prze dr Lecha Wierusza Lubuski Ośrodek Rehabilitacji Ortopedycznej (LORO).

Zbąszynek jest miastem zamieszkałym przez ok. 5,2 tys. mieszkańców. Historia rozwoju miasta związana jest z budową w okresie przedwojennym granicznego węzła kolejowego oraz rozwoju zasadniczych funkcji miasta w obszarze jego obsługi. Do miasteczka przylgnęło po wojnie miano kolejarskiego. Obecnie od momentu budowy nowego zakładu przemysłu drzewnego przez Swedwood – producenta mebli dla koncernu IKEA następuje korzystna dywersyfikacja funkcji gospodarczych miasta. Mieszkańcy Zbąszynka oraz całej gminy chlubią się swoją historią związków z Polską w okresie przedwojennym oraz wielkopolskimi tradycjami kultury ludowej. W 1999 roku, w Chlastawie pod Zbąszynkiem powstał nowoczesny zakład przemysłu drzewnego produkujący meble dla szwedzkiego koncernu IKEA.W Zbąszynku (Dąbrówce Wlkp.) powstała inicjatywa powołania „Regionu Kozła” – stowarzyszenia kultywującego tradycje muzyczne regionu.

W zachodniej części powiatu znaczącą ofertę gospodarczą stanowią usługi turystyczne. Gośćmi Łagowa. Lubrzy oraz ośrodków na jeziorem Niesłysz są mieszkańcy nie tylko województwa lubuskiego ale również Dolnego Śląska i dalszych regionów kraju.Łagów w swoich planach rozwoju przestrzennego przewiduje powstanie ośrodka sanatoryjnego wykorzystującego atrakcyjne położenie oraz złóż wód leczniczych.

Miejscowości Łagów, Lubrza łączy fakt położenia w atrakcyjnych turystycznie obszarach pojezierza lubuskiego. Łagów jest, znanym ze swoich ogólnopolskich inicjatyw kulturalnych, ośrodkiem położonym pomiędzy dwoma dużymi jeziorami z zamkiem joannitów. W Łagowie corocznie odbywa się słynny festiwal filmów polskich „Lubuskie Lato Filmowe”. Władze gminy w ramach wzbogacenia oferty kulturalnej planują zaproszenie artystów z imprezy poznańskiej na festiwal kulturalny „Malta – Off”.


36


Podobne ambicje wzbogacania oferty kulturalnej kierowanej głównie do turystów posiada Lubrza organizująca imprezę plenerową „Noc Nenufarów”.

Powiat posiada stosunkowo dobrej jakości gleby – gminy Zbąszynek, Szczaniec oraz Skąpe charakteryzują się wysoką kulturą rolną oraz znaczącymi osiągnięciami w hodowli drobiu, produkcji owoców oraz produkcji zbóż i warzyw. Miejscowości Szczaniec oraz Skąpe pełnią rolę ośrodków rolnictwa – powiat świebodziński posiada jedne z najlepszych warunków glebowych w województwie lubuskim.

3.4 Wewnętrzne uwarunkowania polityczne

Powiat położony jest w połowie drogi pomiędzy Poznaniem a Berlinem. Po otworzeniu granic przyszłej Unii Europejskiej otworzą się szerokie drogi przepływu zarówno towarów jaki i usług oraz ludności w obydwu kierunkach. Atrakcyjne miejscowości powiatu staną się miejscem osiedlania się mieszkańców w różnych części Europy. Producenci, szczególne na tzw. rynkach wtórnych spotkają się z konkurencją z obszaru Brandenburgii. Atut niskiego kosztu siły roboczej straci na znaczeniu. Rozwój komunikacji w układzie równoleżnikowym skieruje główne powiązania kulturowe i gospodarcze w kierunkach Poznania i Berlina.

Można przewidywać wzrost zainteresowania aglomeracji poznańskiej oraz producentów z obszaru wielkopolski utrzymywaniem „kontroli” nad najkrótszą drogą łączącą ich z aglomeracją berlińską. Budowa autostrady stwarza zarówno szansę zatrzymania potencjalnych klientów jaki i zagrożenie szybkiego przejazdu „ponad” gminami powiatu do punktów docelowych w Wielkopolsce i dalszych obszarów kraju.


37


4 WYZWANIA PRZYSZŁOŚCI


38


1. Prywatyzacja – przekształcenia własnościowe gospodarkiWłasność prywatna staje się podstawowym elementem kształtowania poziomu i jakości życia. Preferowane jest prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek i związany z tym zwiększanie się udziału MSP w dokonującym się procesie globalizacji i rozwoju ekonomicznego regionu. Prywatyzacja często doprowadza do upadku przestarzałych zakładów przemysłowych nie mogących sprostać konkurencji bez osłony państwa.

2. Rozwój nowoczesnych sektorów gospodarki Do sektorów nowej gospodarki zalicza się przemysł informatyczny (IT), przemysł komputerowy – (hardware – sprzęt i software- oprogramowanie), przemysł telekomunikacyjny, usługi informatyczne i informacyjne, biotechnologie, technologie genetyczne, usługi konsultingowe, usługi wiedzy ( bazy wiedzy), działalność medialna

3. Rosnące znaczenie wiedzy i wartości niematerialnych w gospodarceKapitał intelektualny w postaci wykształconej kadry, posiadane licencje, patenty, prawa autorskie i znaki towarowe będą miały podstawowe znaczenie w prowadzeniu konkurencyjnej działalności gospodarczej. Malejące znaczenie będą miały zasoby pracy niewykwalifikowanej.

4. Nowe rynki pracyZmniejszać się będzie ilość konwencjonalnych miejsc pracy, powstaną nowe stanowiska pracy, powstanie zjawisko pracy okresowej (zadaniowej), upowszechni się zjawisko telepracy na odległość.Najwyżej ceniona będzie kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość. Konkurencyjność w skali globalnej zmieni system handlu i marketingu.

5. Specjalizacja pracyWymogi konkurencyjności spowodują powstanie firm wysoko wyspecjalizowanych w określonych czynnościach produkcyjnych oraz firm montażowych (zjawisko dyferencjacji opóźnionej)

6. Ochrona środowiskaRozwój zrównoważony polegać będzie na traktowaniu zasobów przyrody jako ważnego czynnika determinującego działalność gospodarczą. Wzrastać będzie znaczenie „ekologiczności” procesów, produktów, ich opakowań i recyklingu.

7. Rosnący udział hipermarketów w handlu detalicznym, przejęcie części obrotu przez sklepy internetowe

Wygoda zakupu oraz dostęp do szerokiej oferty spowoduje dalszy rozwój hipermarketów i wyprowadzenie megastruktur handlowych poza centra miast. Dzięki Internetowi szereg zakupów odbywać się będzie w sferze wirtualnej.


39


5 WIZJA POWIATU ŚWIEBODZIŃSKIEGO W 2015 R.


40


5.1 Uwagi ogólneWizja Powiatu Świebodzińskiego do 2015 roku wiąże się ze zrównoważonym rozwojem gospodarczym i nową jakością życia i pracy mieszkańców oraz budową zróżnicowanej, konkurencyjnej gospodarki, przyjaznej środowisku, opartej na różnorodności branż oraz aktywności małych i średnich firm.

W rozwoju powiatu wyróżnić należy okres do momentu wejścia Polski do struktur Unii Europejskiej (około roku 2003/2004), oraz okres po wstąpieniu do UE. Okresy te charakteryzować będą różne warunki dostępu do funduszy mogących być podstawowym źródłem finansowania wielu planów i programów – funduszy przedakcesyjnych do momentu wstąpienia, oraz funduszy strukturalnych, po wstąpieniu do UE.

Niniejsza strategia rozwoju powiatu uwzględnia powyższe uwarunkowanie lecz nie jest podporządkowana temu procesowi. Warunkiem pozyskania jakichkolwiek środków wsparcia, przedakcesyjnych czy strukturalnych, jest posiadanie przez powiat uchwalonej strategii.

5.2 Sfera społeczna

1. Mieszkańcy charakteryzują się swobodą komunikowania się z gośćmi z całej Europy

2. Młodzież korzysta z wysokiej jakości oferty edukacyjnej na poziomie średnim, zna języki obce i korzysta swobodnie z ofert wyższych uczelni Frankfurtu, Poznania, Zielonej Góry , Berlina i innych centrów edukacyjnych.

3. Młodzież uzdolniona artystyczne posiada możliwości edukacji zawodowej na terenie powiatu.

4. W Świebodzinie działa szkoła wyższa.5. Życie społeczne jest rozbudowane- działają liczne instytucje kultury, twórcy mają

możliwość rozwoju, działa teatr, nowoczesne formy prezentacji multimedialnej 6. Grupa mieszkańców III wieku posiada możliwość aktywnego udziału w życiu

społecznym dzięki Uniwersytetowi III Wieku, grup samopomocy społecznej.7. System opieki zdrowotnej jest sprawny i dostępny dla każdego mieszkańca

powiatu.8. Pomoc społeczna jest sprawna i dociera do wszystkich potrzebujących.9. Mieszkańcy oraz goście powiatu czują się bezpiecznie, nad ich bezpieczeństwem

czuwają dobrze wyposażone służby policji, straży i innych służb.

5.3 Sfera gospodarcza1. Powiat silny ekonomicznie dzięki funkcjonowaniu różnorodnych branżowo małych

i średnich przedsiębiorstw.2. Dobrej jakości gleby są podstawą rozwoju silnych gospodarstw farmerskich

produkujących atrakcyjne produkty rolnicze – zboża, mięso ( bydło, trzoda, drób) oraz warzywa

3. Rozwija się transport i logistyka.4. Rozwijają się usługi zdrowotno - rehabilitacyjne.5. Rozwija się turystyka, w tym ekoturystyka.6. Dzięki przedsiębiorczości i innowacyjności mieszkańców problem bezrobocia jest

minimalizowany poprzez „samozatrudnienie”.7. Działają systemy wspierania przedsiębiorczości oraz rozbudowana infrastruktura

wsparcia przedsiębiorczości – system wspierania przedsiębiorczości, system poręczeń kredytowych itp.


41


8. Na terenach wiejskich rozwija się działalność okołorolnicza – powstają małe zakłady produkcyjne, zakłady przetwórstwa żywności, rozwijają się usługi agroturystyczne.

9. Poszczególne gminy oferują atrakcyjne tereny inwestycyjne wykorzystując efekt specjalizacji i prowadząc wspólną promocję na poziomie powiatu.

5.4 Sfera ochrony środowiska1. Walory środowiska – czyste powietrze, woda i gleba są podstawą atrakcyjności

terenu dla mieszkańców, ich gości oraz potencjalnych inwestorów i w związku z tym podlegają szczególnej ochronie przez wszystkich mieszkańców powiatu.

2. Ochrona środowiska oraz koszt korzystania ze środowiska stanowią niezbędny składnik analizy kosztów każdego przedsięwzięcia gospodarczego na terenie powiatu

3. Podjęte zostały działania w zakresie ochrony przed zanieczyszczeniami i zagrożeniami ekologicznymi z tytułu wzmożonego transportu tranzytowego przez teren powiatu

4. Wszystkie miejscowości powiatu prowadzą racjonalną gospodarkę odpadami, działają systemy utylizacji odpadów, ścieków, miejscowości zasilane są w dobrej jakości wodę pitną.

5. Świadomość ekologiczna jest rozumiana jednakowo przez wszystkich mieszkańców niezależnie od wykształcenia czy miejsca zamieszkania jako obowiązek równoczesnego traktowania problemów rozwoju gospodarczego z zachowaniem równowagi środowiska.

5.5 Sfera infrastruktury technicznej i komunikacyjnej1. Drogi umożliwiają swobodne i bezpieczne przemieszczanie się mieszkańców

korzystających z różnorodnych usług, w tym edukacyjnych. 2. Połączenia kolejowe obok funkcji transportu codziennego pełnią ważną rolę

atrakcji turystycznej powiatu łącząc poszczególne ośrodki usług turystycznych. 3. Lotnisko w Babimoście (powiat zielonogórski) pełni strategiczną rolę

w udostępnieniu oferty turystycznej powiatu świebodzińskiego gościom z zagranicy.

4. Powstało bezkolizyjne skrzyżowanie drogi nr 2 i nr 3.5. Działają MOP-y w rejonie Jordanowa, Torzymia, Łagowa, Myszęcina.6. System ścieżek rowerowych jest niezależny od systemu komunikacji

samochodowej, stanowiąc istotny element infrastruktury turystycznej powiatu7. Powstały szlaki kajakowe, podnoszące atrakcyjność turystyczną powiatu.


42


6 ANALIZA STRATEGICZNA


43


6.1 Analiza SWOTPrzedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń (ang. Strenghts, Weaknesses, Opportunities, Threats –- SWOT) jest syntezą analiz dziedzinowych opracowanych przez zespół ekspertów oraz pięćc grup partnersko-eksperckich, zajmujących się poszczególnymi sferami życia społeczno–gospodarczego powiatu.

Poniższe zestawienie informacji o mocnych i słabych stronach powiatu i stojących przed nim szansach i zagrożeniach jest wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach powiatu. Analiza SWOT jest kontynuacją i podsumowaniem poprzedzającej ją diagnozy stanu powiatu i w niej znajduje uzasadnienie większość rozstrzygnięć.


44


MOCNE STRONY SŁABE STRONY

Atrakcyjne położenie w skali europejskiej oraz regionalnej

Położenie na skrzyżowaniu ważnych szlaków transportowych o znaczeniu międzynarodowym w układzie północ-południe i wschód-zachód

Dobrze wykształcona baza przemysłowa Duża powierzchnia obszarów wiejskich i

leśnych o znacznym potencjale gospodarczym Duże zasoby wody Dobrej jakości gleby Korzystne warunki rozwoju turystyki zarówno w

sensie przestrzennym jak i jakościowym Tradycja usług rehabilitacji zdrowotnej Stosunkowo dobrze rozwinięte szkolnictwo

średnie Dobrze wykształcone i przygotowane kadry

pracowników Dynamiczny rozwój sektora prywatnego Rozwinięta infrastruktura techniczna (woda,

ścieki, energia elektryczna) Możliwość lokalizacji nowych firm produkcyjno-

usługowych Aktywność gospodarcza i społeczna

mieszkańców Różnorodność kulturowa społeczeństwa Duża różnorodność przyrodniczo-krajobrazowa,

atrakcyjność turystyczna

Niedostatecznie rozwinięta sieć połączeń komunikacyjnych

Zły stan techniczny większości dróg powiatu Nierównomiernie rozmieszczona baza

produkcyjna Brak programu ochrony wód Brak spójności w poziomie rozwoju miast i

terenów wiejskich Niewłaściwa struktura bazy turystycznej Niewystarczająca w stosunku do standardów

europejskich baza i poziom usług telekomunikacyjnych

Pogarszająca struktura demograficzna powiatu Pogarszająca się dostępność do infrastruktury

społecznej (likwidacja szkół, przedszkoli, domów kultury, świetlic)

Występowanie deficytów w wyposażeniu w infrastrukturę inżynieryjną, szczególnie na obszarach wiejskich

Niski poziom samoorganizacji społecznej Pesymizm, stagnacja i ubożenie

społeczeństwa Brak systemu wspierania przedsiębiorczości Brak dostępu do kapitału i tanich kredytów

pozwalających na rozpoczęcie działalności gospodarczej

Nie przygotowanie administracji lokalnej do aktywnej współpracy z inwestorami, (np. brak czytelnych procedur w załatwianiu spraw, nadmierna biurokracja, nieaktualne dokumenty zarządzania przestrzenią, niedostatki kadrowe)

Słabe przygotowanie samorządów gmin, instytucji i podmiotów gospodarczych do korzystania ze wsparcia finansowego UE i międzynarodowych instytucji finansowych

Niski stopień bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym, zatory płatnicze

Niewystarczający poziom bezpieczeństwa publicznego

SZANSE ZAGROŻENIA

Zewnętrzne Rozwój współpracy gospodarczej, społecznej i

politycznej państw i regionów w obszarze przygranizcnym (Brandenburgia)

Integracja z Unią Europejską, dostępność środków pomocowych

Decentralizacja finansów publicznych i wzmocnienie samorządności lokalnej i regionalnej

Aktywna polityka państwa wspierająca rozwój małych i średnich przedsiębiorstw

Rozwój współpracy międzynarodowej, transgranicznej i międzyregionalnej.

Zewnętrzne Przedłużające się negocjacje z Unią

Europejską Brak napływu kapitału, w tym zagranicznego Konkurencja ościennych powiatów oraz

regionów przygranicznych po obu stronach granicy

Kryzys finansów publicznych i powrót do centralizacji władzy

Przedłużająca się dekoniunktura w polskim rolnictwie

Brak decyzji o realizacji inwestycji transportowych wpływających na dostępność powiatu (autostrada A3)


45


Wewnętrzne Możliwość pozyskania kapitałów i technologii

oraz rozwoju zasobów ludzkich w ramach współpracy międzynarodowej (w tym euroregionalnej)

Rozwój ekonomiczny powiatu, w tym szczególnie obszarów przygranicznych

Rozwój szkolnictwa społecznego i prywatnego Rozwój szkolnictwa pomaturalnego i wyższego Rozwój kierunków kształcenia zgodnych z

potrzebami, szczególnie w obszarze najnowszych technologii

Możliwość rozwoju usług logistycznych Stały rozwój małej i średniej przedsiębiorczości

w produkcji, handlu i usługach Budowa systemu wsparcia dla małych i

średnich przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem technologii innowacyjnych

Rozwój przechowalnictwa, przetwórstwa i obrotu płodami rolnymi

Rozwój alternatywnych pozarolniczych źródeł utrzymania mieszkańców wsi (w tym agroturystyki, ekoturystyki i in.)

Rozwój rodzinnych gospodarstw rolnych Rozwój produkcji i przetwórstwa ekologicznej

żywności Rozwój różnorodnych form turystyki w oparciu o

czyste i różnorodne środowisko przyrodnicze i kulturowe

Racjonalizacja rynku usług medycznych Rozwój usług zdrowotno-rehabilitacyjnych oraz

lecznictwa uzdrowiskowego w oparciu o sprzyjające warunki mikroklimatyczne oraz występujące wody lecznicze

Rozwój Świebodzina jako ośrodka subregionu z centrum wystawienniczo-kongresowym, kulturalnym, ośrodkiem targów nadgranicznych

Rozwój Zbąszynka jako lokalnego ośrodka edukacji na poziomie średnim, lokalnego ośrodka rozwoju przedsiębiorczości, lokalnego ośrodka edukacji dorosłych oraz regionalnego centrum kultury ludowej (Region Kozła)

Stały wzrost zainteresowania ze strony instytucji i podmiotów gospodarczych problemami akcesu Polski do Unii Europejskiej i płynącymi stąd korzyściami

Poprawa bezpieczeństwa publicznego, budowa powiatowego systemu przeciwdziałania zagrożeniom, wdrożenie systemu indywidualnych projektów, szczególnie w obu ośrodkach miejskich i na terenach rozwoju turystyki

Wzrost zainteresowania obywateli wpływem na decyzje kształtujące warunki życia społeczności lokalnych i na rozwój powiatu, rozwój instytucji obywatelskich

Wzrost świadomości ekologicznej, rozwój postaw proekologicznych

Wewnętrzne Brak środków finansowych na rozbudowę

infrastruktury komunikacyjnej i społecznej Brak stabilności rozwiązań prawnych,

szczególnie uciążliwy dla potencjalnych inwestorów zagranicznych

Brak stabilności na rynku kredytowym, utrudniony dostęp do kredytów

Zbyt powolna modernizacja i restrukturyzacja obszarów wiejskich i rolnictwa

Pogłębiająca się dysproporcja dochodów budżetów gmin w stosunku do zadań

Pogłębiająca się marginalizacja gospodarcza i społeczna niektórych obszarów, rozszerzanie się strukturalnego bezrobocia i nędzy

Kryzys oświaty publicznej Wzrost zagrożenia rozwojem patologii

społecznych (alkoholizm, narkomania i in.) szczególnie wśród ludzi młodych i dzieci

Dalszy spadek bezpieczeństwa publicznego, wzrost ilości kradzieży, rozbojów i wypadków komunikacyjnych

Postępująca pauperyzacja pracowników sfery budżetowej oraz emerytów i rencistów

Pogłębianie się trudności w dostępie do publicznych świadczeń zdrowotnych

Zawężanie się grup biorących czynny i bierny udział w kulturze

Brak aktywności zmierzającej do poprawy bytu grup społecznych, rozwój postaw roszczeniowych lub bierności i oczekiwania

Trudności w integracji społeczno-politycznej powiatu

Napływ grup przestępczych zwabionych bliskością granicy z Niemcami

Zbytnie upolitycznienie rozwoju powiatu Ucieczka młodzieży z powiatu Konkurencyjna strategia sąsiednich powiatów Brak zgody co do kierunków rozwoju powiatu Słabość województwa, dwie stolice Rewindykacje własnościowe po wejściu do UE Narkomania i alkoholizm jako skutki bezrobocia Spadek bezpieczeństwa publicznego Ucieczka najlepszych poza obszar powiatu w

bardziej atrakcyjne miejsca Rozwój postaw roszczeniowych i bierność

życiowa


46


7 ZAŁOŻENIA STRATEGII ROZWOJU POWIATU


47


7.1 Misja powiatu

Misja jest rozumiana jako jednozdaniowe, symboliczne wyrażenie wizji – oczekiwanego stanu perspektywicznego powiatu.

Nadrzędnym celem rozwoju powiatu jest osiągnięcie wysokiej jakości życia mieszkańców, porównywalnej do jakości życia w przodujących krajach Unii

Europejskiej .Rozwój powiatu odbywać się będzie w warunkach zrównoważonego i trwałego

rozwoju sfery gospodarczej, społecznej i przestrzenno-środowiskowej.

Przez jakość życia należy rozumieć stopień zaspokojenia ogółu potrzeb człowieka. Najczęściej ocena jakości życia obejmuje następujące czynniki5:

- życie i zdrowie, bezpieczeństwo osobiste, narażenie na wypadki, dostępność oraz poziom lecznictwa i profilaktyki;

- zaspokojenie podstawowych potrzeb materialnych: jakości wyżywienia, ubrania, mieszkania i wyposażenia oraz usług komunalnych;

- zabezpieczenie materialne na przyszłość, pewność zatrudnienia i poziomu płac realnych, zabezpieczenie socjalne;

- funkcjonalność i racjonalność warunków oraz organizacji życia i pracy, - interesującej twórczą pracę zawodową i społeczną, warunki pracy zgodne z

wymaganiami ergonomii i humanizacji pracy;- czas wolny na zajęcia osobiste, rodzinne i rekreację;- więź rodzinną i społeczną;- obcowanie z przyrodą, jakość środowiska, piękno, i estetyka, wypoczynek i

turystykę;- wykształcenie i wiedzę, dostęp do istotnych informacji oraz jawność życia

społecznego;- zakres niezależności i swobody osobistej w wyborze stylu życia; - swobody obywatelskie; wolność wyznania, stowarzyszeń i słowa, wpływ na

zarządzanie w skali lokalnej i krajowej;- praworządność, sprawiedliwość społeczną, faktyczny stopień równości;- zakres zainteresowań i poziom wyższych potrzeb człowieka, odbiór

i rozwój dóbr kulturalnych oraz stosunków społecznych;- wartości moralne człowieka, właściwą hierarchię, wartości ukierunkowanie

osobowości na „być”, a nie na „mieć”, relację „ dawać” do „brać”, poczucie wolności wewnętrznej i godności osobistej;

- harmonizację obowiązków, potrzeb i aspiracji z możliwościami i poziomem ich realizacji, zrównoważenie osobowości.

5 Wł. Bojarski - „Podstawy analizy i inżynierii systemów”, PWN 1984TEKON Biuro Doradztwa i Ekspertyz Zielona Góra ul.Ptasia 2a tel/fax 068 326 77 83 e'mail [email protected]

48


Przez zrównoważony i trwały rozwój przyjmuje się:

- aktywizację gospodarczą powiatu w nowoczesnych dziedzinach gospodarki XXI wieku, z zachowaniem równowagi środowiska, z uwzględnieniem czynników społecznych, ekologicznych, gospodarczych i przestrzennych;

- rozwój tych funkcji powiatu (przemysł, rolnictwo, turystyka, usługi zdrowotno-rehabilitacyjne i edukacyjne), które stanowią podstawę konkurencyjnej przewagi strategicznej powiatu;

- działania na rzecz poprawy społecznych warunków życia w zakresie edukacji, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, kultury i kultury fizycznej;

- poprawę dostępności komunikacyjnej i telekomunikacyjnej powiatu i rozbudowę jego infrastruktury technicznej i ekonomicznej;

- rozwój edukacji, w tym na poziomie wyższym:

- aktywizację obszarów wiejskich na rzecz ich wielofunkcyjnego rozwoju oraz wzrostu efektywności i konkurencyjności rolnictwa;

- wspieranie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości;

- podejmowanie inicjatyw poszukiwania środków zewnętrznych wspierających zrównoważony rozwój powiatu;

- wspieranie rozwoju demokracji lokalnej.

Poprzez standardy Unii Europejskiej rozumie się standardy w znaczeniu użytym w misji, które dotyczą wielu obszarów aktywności. W dziedzinie kontaktów międzyludzkich, w postępowaniu administracyjnym czy w gospodarce tego typu standardy określa dorobek prawny Unii Europejskiej. Obok występują standardy funkcjonalne, których brak uprawnia do uzyskiwania subwencji unijnych (np. poziom umieralności niemowląt, stopień zróżnicowania wewnętrznego, poziom dochodu narodowego w odniesieniu do średniej krajów Unii itd.). Oddzielnym zagadnieniem są standardy stanowiące normy techniczne i użytkowe w odniesieniu do grup produktów lub poszczególnych przedmiotów pozostających w międzynarodowym obrocie towarowym.

Strategia rozwoju oparta o powyższą deklarację misji powinna przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności powiatu w skali województwa oraz w skali krajowej euroregionalnej i międzynarodowej, a w dalszej perspektywie do wzmocnienia jego strategicznej pozycji.


49


7.2 Perspektywiczne produkty „eksportowe" powiatu

1. Produkty przemysłu maszynowego( maszyny do obróki cieplnej metali), drzewnego ( meble), tekstylnego (odzież), spożywczego (owoce, warzywa, drób, w tym indyki) – na rynki globalne

2. Usługi turystyczne kierowane na dotychczasowe rynki – Górny Śląsk, Dolny Śląsk

3. Specjalizowane usługi zdrowotno – rehabilitacyjne - na rynek ogólnopolski ew. zagraniczny. Specjalistyczne usługi medyczne połączone z ofertą turystyczną – tzw. turystyka zdrowotna – sprzedaż produktów na rynkach Poznania, Warszawy oraz aglomeracji berlińskiej.

4. Usługi logistyczne związane z obsługą skrzyżowania autostrad w rejonie Jordanowa oraz w węźle świebodzińskim - na rynek krajowy i zagraniczny.

5. Usługi edukacyjne na poziomie szkoły średniej - liceum oraz szkół policealnych– na rynki sąsiednich powiatów.

6. Usługi kulturalne, ogólnokrajowe imprezy – na rynek ogólnopolski

7.3 Opcje polityki powiatu

Podczas dyskusji nad strategią powiatu wyróżniono następujące opcje strategiczne:

prospołeczną - preferującą jako naczelne wartości sprawiedliwość społeczną, tożsamość i spójność,

prokonkurencyjną - z wartościami nadrzędnymi przedsiębiorczością, konkurencyjnością,

proedukacyjną z wartościami nadrzędnymi edukacją i współpracą, oraz

proinnowacyjną z wartościami nadrzędnymi innowacyjnością i otwartością.

Przyjęto następującą hierarchię:

1. Opcja prokonkurencyjna wiążąca się z rozwojem przedsiębiorczości i podniesieniem konkurencyjności małych i średnich firm powiatu.

2. Opcja proedukacyjna preferująca jako wartości nadrzędne: edukację i współpracę powinna być opcją dominującą. Podstawowym mechanizmem rozwojowym powinny być zasady:- wysoko kwalifikowane kadry - podstawowym warunkiem przyciągnięcia kapitału

i szybkiego wzrostu gospodarczego - poziom współpracy warunkującej rozwój - zależny od kultury i wykształcenia

mieszkańców powiatu.

3. Opcja prospołecznaRozwarstwienie społeczne, głównie na tle ekonomicznym, istnienie obszarów ubóstwa na terenach popegeerowskich może stać się jednym z istotnych hamulców rozwoju


50


całego powiatu. Również brak spójności w wykorzystaniu lokalnych zasobów i walorów możne znacząco obniżyć szanse powiatu w konkurowaniu o inwestorów.

Zasadniczymi zadaniami w sferze społecznej jest umocnienie tożsamości subregionu, zapewnienie wewnętrznej spójności komunikacyjnej, społecznej i politycznej, wykorzystanie wewnętrznych możliwości rozwojowych i zapobieganie nadmiernemu różnicowaniu wewnętrznemu. Do najważniejszych celów społecznych należy sprostanie wyzwaniom rynku pracy – rozwiązanie problemu bezrobocia, głównie poprzez rozwój przedsiębiorczości.

Służyć temu powinny programy aktywizacji gospodarczej terenów wiejskich, programy edukacyjne, w tym edukacji dla dorosłych, poprawa dostępności komunikacyjnej pomiędzy wsiami a miastami, stworzenie możliwości dostępu do Interentu. Powstać powinien „Powiatowy program wspierania małych i średnich przedsiębiorstw”.

Na zewnątrz powiat powinien prezentować się jako zgodna, solidarna wspólnota, opierająca swój rozwój na własnych zasobach, oferująca inwestorom zewnętrznym atrakcyjne warunki inwestowania, niezbędną infrastrukturę, bezpieczeństwo i aktywność społeczności lokalnych.

7.4 Obszary priorytetowe polityki powiatu

Założono, że strategia nie powinna służyć utrzymaniu status quo, lecz przede wszystkim powinna być nastawiona na „równanie do najlepszych”. Formułując strategię, przyjęto założenie, że rozwiązanie kluczowych problemów rozwojowych powiatu wymaga aktywnej postawy a jednocześnie kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju, zwrócono uwagę na braki i zagrożenia.

1. Wykorzystania położenia geograficznego – potencjału logistycznego.Za podstawowy atut powiatu uznano położenie na skrzyżowaniu dróg, z północy na południe i z zachodu na wschód, w bliskości granicy polsko-niemieckiej. Czynniki te mogą stanowić szansę, ale mogą też powodować relatywne obniżanie rangi Świebodzina

i całego powiatu wobec otoczenia europejskiego i krajowego.

2. Równomierny rozwój obszarów wiejskichW przypadku szybszego, potencjalnie, rozwoju powiatów i gmin sąsiednich może okazać się, że samo położenie nie jest wystarczającym atutem. Brak dostatecznej aktywności ukierunkowanej na rozwój całego powiatu może wpłynąć w przyszłości na pogarszanie się jego pozycji konkurencyjnej.Ważnym atutem powiatu jest potencjał rozwoju produkcji rolnej – dość dobre gleby powinny być, obok średnich gospodarstw rodzinnych, podstawą funkcjonowania gospodarstw typu farmerskiego – wielkoobszarowych, o wysokiej wydajności i wysokiej efektywności ekonomicznej. Najważniejsze uwarunkowania wewnętrzne rozwoju wynikają z jednej strony z istniejącej sieci osadniczej, z drugiej zaś wiążą się przebiegiem procesów gospodarczych, w tym ze strukturą i rozmieszczeniem podmiotów gospodarczych.

Brak równowagi przestrzennej rozwoju gospodarki powiatu związany z dominacją Świebodzina wiąże się z problemami aktywizacji i restrukturyzacji obszarów wiejskich. Posiada to decydujący wpływ jakość życia mieszkańców wsi a w


51


szczególności na dostęp do edukacji, usług medycznych, opieki społecznej, dóbr kultury oraz podstawowych dóbr i usług.

Formułując strategię przyjęto, że dla rozwoju powiatu decydujące znaczenie posiada wyrównanie szans rozwojowych i edukacyjnych, poprawa dostępności i jakości kształcenia, poprawa dostępności komunikacyjnej i informacyjnej oraz rozwój produkcji i usług, które będą w przyszłości determinowały rozwój pozostałych dziedzin życia społeczno-gospodarczego.

3. Rozwój przedsiębiorczościSzczególne znaczenie posiada wspieranie rozwoju małych i średnich firm głównie poprzez ułatwienie dostępu małym i średnim firmom do korzystania z programów krajowych oraz uzupełnienie tych programów o własne instrumenty zaś docelowo - przygotowanie gospodarki gminy do pełnego wykorzystania dostępnych funduszy przedakcesyjnych i planowanych w przyszłości funduszy strukturalnych.

Efektem działań wspierania rozwoju małych i średnich firm będzie wzrost atrakcyjności inwestycyjnej powiatu, wzrost przedsiębiorczości, aktywizacja terenów wiejskich oraz tworzenie warunków do zwiększania stałych miejsc pracy.

Założono, że powiat świebodziński powinien pełnić w najbliższej przyszłości rolę powiatowego a nawet subregionalnego ośrodka wspomagania przedsiębiorczości i zaspokajać potrzeby lokalnych małych i średnich firm w zakresie usług doradczych, szkoleniowych, informacyjnych i finansowych (Ośrodek Wspierania Przedsiębiorczości, Punkt Konsultacyjno-Doradczy, Powiatowy Fundusz Poręczeń Kredytowych, współpraca z siecią KSU PARP oraz Euro Info).

Dzięki podniesieniu dostępności komunikacyjnej, szybkości i sprawności połączeń, a także odpowiednio licznej i dobrze wykształconej kadrze, wszystkie dziedziny aktywności społecznej uzyskają nowe możliwości rozwojowe.

4. Jakość życia mieszkańcówNa jakość życia mieszkańców powiatu wpływa wiele czynników, z których do najważniejszych należy stworzenie warunków do rozwoju zasobów ludzkich oraz poprawa dostępności do dóbr, usług i informacji, które są ściśle związane z rozwojem systemu edukacji.

Podstawowe cele strategiczne obejmują wyrównywanie szans rozwojowych i edukacyjnych, upowszechnienie średniego wykształcenia, rozwój bazy oraz urozmaicenie oferty treści i form edukacyjnych, rozwój edukacji ustawicznej.

Ranga nadana poszczególnym celom wynika z realizowanej reformy oświaty jak również konieczności dostosowania powiatu do zmieniających się warunków wewnętrznych i zewnętrznych, związanych z rozwojem gospodarki powiatu oraz planowanym przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej.

Głównym celem działań powinno być zahamowanie niekorzystnych tendencji polegających na pogłębianiu się różnic w dostępie do edukacji między wsią i miastem oraz różnych grup społecznych. Niezwykle istotne jest również stworzenie oferty dla dorosłych na szybkie przekwalifikowanie się, niezbędne dla funkcjonowania na stale zmieniającym się rynku pracy.


52


Rozwój systemów oświaty nabiera ponadto szczególnego znaczenia ze względu na fakt, że w najbliższej przyszłości najważniejszym zasobem decydującym o sukcesie gospodarczym będzie szeroko rozumiana wiedza.


53


7.5 Cele strategiczne rozwoju powiatu Zasadniczym celem strategii jest realizacja misji powiatu:

Nadrzędnym celem rozwoju powiatu jest osiągnięcie wysokiej jakości życia mieszkańców, porównywalnej do jakości życia w przodujących krajach Unii

Europejskiej .Rozwój powiatu odbywać się będzie w warunkach zrównoważonego i trwałego

rozwoju sfer gospodarczej, społecznej i przestrzenno-środowiskowej.

Powyższy cel strategiczny zrównoważonego rozwoju powiatu będzie realizowany poprzez poprawę konkurencyjności i wzrost atrakcyjności powiatu konkurencyjności i wzrost atrakcyjności powiatu poprzez rozwój zasobów ludzkich, poprawę dostępności do dóbr, usług i informacji, poprzez wysokiej jakości infrastrukturę techniczną oraz rozwój i doskonalenie infrastruktury społecznej.

Dla potrzeb realizacji nadrzędnego celu strategicznego wyróżniono następujące obszary (dziedziny) działań:

- gospodarka

- zasoby ludzkie

- infrastruktura techniczna i informacyjna

- infrastruktura społeczna.

Dla każdego obszaru sformułowano priorytetowe cele strategiczne oraz cele pośrednie:

OBSZAR GOSPODARKA

Cel strategiczny 1: Poprawa konkurencyjności i wzrost atrakcyjności powiatu

Konkurencyjność powiatu jest rozumiana jako zdolność do długotrwałego zrównoważonego rozwoju przy utrzymaniu przewag konkurencyjnych. Zgodnie z deklaracją misji powiatu pojęcie rozwoju nie dotyczy jedynie gospodarki, ale wszystkich sfer realizowania się zdolności ludzkich. Dlatego szeroko pojęta konkurencyjność obejmuje w równym stopniu produkty, usługi, czynniki produkcji, firmy, branże jak i instytucje i wartości społeczne.

Tak rozumiana konkurencyjność powoduje, iż tworzenie warunków zrównoważonego rozwoju staje się najważniejszym celem pośrednim, służącym spełnieniu warunków określonych w celu strategicznym i misji powiatu.

Trwały i zrównoważony rozwój (według programu Agenda 21 opracowanego na ogólnoświatowej konferencji ekologicznej w Rio de Janeiro) obejmuje trzy obszary: gospodarczy, społeczny i ekologiczno-przestrzenny. Powinien on zapewnić zaspokojenie zbiorowych i indywidualnych potrzeb oraz aspiracji społeczeństwa z poszanowaniem zasobów środowiska przyrodniczego i kulturowego, a powinien pomóc w wyrównywaniu dysproporcji rozwojowych.


54


Nawiązując do opisanych powyżej tendencji rozwoju cywilizacyjnego, zasadniczą rolę ma tu do odegrania edukacja i nauka jako stymulator procesów rozwojowych i jeden z najistotniejszych czynników, przy pomocy których można podnieść atrakcyjność i innowacyjność gospodarki - główne przesłanki konkurencyjności.

Poprawę konkurencyjności powiatu można uzyskać też przez lepsze wykorzystanie jego atutów położenia geograficznego oraz walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Szczególną rolę odegra tu rozwój funkcji turystyczno-rekreacyjnej a także zdrowotno-rehabilitacyjnej.

Duże znaczenie w realizacji strategii rozwoju powiatu oraz integracji z Unią Europejską będzie miał sam Świebodzin jako siedziba powiatu oraz największy ośrodek miejski nie tylko w powiecie ale i w subregionie. Świebodzin może stać się w przyszłości, w sprzyjających warunkach, ośrodkiem edukacji, kultury i gospodarki.

Istotną barierą rozwoju może być obecna sytuacja obszarów wiejskich. Myśląc o równoważeniu rozwoju i poprawie konkurencyjności powiatu niezbędne są zdecydowane działania na rzecz aktywizacji tych obszarów.

Stworzenie warunków dla zrównoważonego rozwoju powiatu i uzyskanie przewagi konkurencyjnej jest ściśle związane z systemem aktywnej (a nawet agresywnej) promocji powiatu. Poprzez promocję ukierunkowaną na potencjalnych inwestorów, turystów i budowanie wizerunku atrakcyjnego powiatu możliwa będzie realizacja założonych celów.

Wskazane poniżej cele pośrednie służące realizacji celu strategicznego, jakim jest poprawa konkurencyjności i poprawa atrakcyjności powiatu, muszą uwzględniać zasady zrównoważonego i trwałego rozwoju oraz optymalne wykorzystanie dostępnych walorów powiatu. Cele pośrednie i wyprowadzone z nich cele operacyjne przedstawia tabela.


55


Cel strategiczny 1: Poprawa konkurencyjności i wzrost atrakcyjności powiatu

Cele pośrednie: Cele operacyjne:

1. Tworzenie warunków do równoważenia rozwoju powiatu

Podniesienie konkurencyjności gospodarczej powiatuDziałanie na rzecz zmiany struktury gospodarki w kierunku zwiększenia udziału sektorów o wysokiej dynamice rozwojuPromowanie działań sprzyjających postawom proinnowacyjnym.Wspieranie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości.Ograniczanie dysproporcji rozwoju pomiędzy poszczególnymi obszarami powiatu.

2. Rozwój transportu i centrów logistycznych na terenie powiatu

Wyznaczenie terenów i wspomaganie rozwoju nowoczesnych centrów logistycznych.Wspomaganie rozwoju sieci transportowej w zakresie autostrad i dróg ekspresowych.

3. Aktywizacja obszarów wiejskich poprzez rozwój wielofunkcyjny oraz wzrost produktywności rolnictwa

Przygotowanie rolnictwa powiatu do skutecznej konkurencji z rolnictwem unijnym i krajowym i marketingu produktów rolnych.Rozwój działalności pozarolniczej na wsi i tworzenie nowych miejsc pracy poza rolnictwem.Poprawa warunków życia i pracy ludności wiejskiej, w tym z obszarów popegeerowskich.

4. Rozwój funkcji turystycznej i zdrowotno-rehabilitacyjnej

Rozwój infrastruktury turystycznej, okołoturystycznej i zdrowotno- rehabilitacyjnejOkreślenie i rozwój produktu turystycznego i zdrowotno-rehabilitacyjnego powiatuStworzenie mechanizmów kreowania rozwoju turystyki Wspomaganie rozwoju usług zdrowotno- rehabilitacyjnychjKształtowanie postaw proturystycznych, upowszechnienie wiedzy turystyczno-krajoznawczej wśród dzieci i młodzieżyRozwój turystyki w sposób nie naruszający równowagi środowiska naturalnegoKształcenie kadr dla turystyki.

5. Rozwój Świebodzina jako ośrodka ponadlokalnego

Świebodzin jako centrum edukacyjne subregionu i ośrodek kształcenia europejskiegoŚwiebodzin jako ośrodek wspierania rozwoju lokalnego i subregionalnegoŚwiebodzin jako centrum konferencyjno-wystawiennicze z ośrodkiem współpracy wschód-zachódŚwiebodzin jako regionalny ośrodek logistyki

6. Rozwój Zbąszynka jako ośrodka lokalnego

Zbąszynek jako ośrodek lokalnej edukacji na poziomie średnim.Zbąszynek jako ośrodek wspierania rozwoju lokalnegoZbąszynek regionalnym centrum kultury ludowej

7. Aktywna promocja powiatuRealizacja działań promocyjnych.Prowadzenie aktywnej polityki informacyjnej powiatu.


56


OBSZAR ZASOBY LUDZKIE

Cel strategiczny 2: Tworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju zasobów ludzkich

Podstawowym zagrożeniem z punktu widzenia powiatu funkcjonującego w otoczeniu innych powiatów a także regionów (Wielkopolska) o względnie wysokiej atrakcyjności rynków pracy, jest ucieczka najzdolniejszych jego młodych mieszkańców.

Ten ważny problem wewnętrzny, związany ze strukturą przestrzenną (obszary wiejskie) wiąże się z nierównością w dostępności i poziomie oświaty.

Obok wymienionych zagrożeń występują problemy z kształtowaniem świadomości społeczeństwa obywatelskiego i budowaniem demokracji lokalnej. Brak tradycji w funkcjonowaniu tych struktur jest przyczyną słabych więzi lokalnych i regionalnych.

W dobie przemian strukturalnych w Polsce integracja oraz postawy obywatelskie społeczności lokalnej i regionalnej są niezbędnym warunkiem sprawnego funkcjonowania gmin, powiatów i województwa lubuskiego oraz sprostania wyzwaniom, jakie przed nimi stoją.

Przemiany cywilizacyjne oraz zasady, w oparciu o które odbywa się proces integracji europejskiej, wymuszają też bardziej konsekwentne działania na rzecz niwelowania wszelkiego rodzaju nierówności społecznych i kulturowych wynikających z przynależności do określonej mniejszości (narodowej, wyznaniowej itp.) lub z powodu płci.

Problemów rozwoju zasobów ludzkich nie można jednak traktować wyłącznie w kategoriach unikania zagrożeń. W najbliższej przyszłości jakość zasobów ludzkich będzie prawdopodobnie ważniejszym czynnikiem rozwoju powiatu niż atrakcyjność położenia i potencjał gospodarczy.

Dotychczasowe doświadczenia ostatnich 10 lat samorządności wskazują jednoznacznie, że przyczyną przewagi konkurencyjnej są najczęściej nie posiadane zasoby naturalne, lecz jakość i kompetencje władz, wykształcenie i przedsiębiorczość mieszkańców oraz integracja społeczności lokalnej.

Z drugiej strony, patrząc globalnie, należy zwrócić uwagę na ścisły związek obecnej rewolucji edukacyjnej z szybkim rozwojem gospodarczym i cywilizacyjnym. Powodzenie działań na rzecz stworzenia warunków do rozwoju zasobów ludzkich w sposób jednoznaczny określa zatem szanse osiągnięcia przewagi konkurencyjnej powiatu.

Cele pośrednie i wyprowadzone z nich cele operacyjne przedstawia tabela.


57


Cel strategiczny 2: Tworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju zasobów ludzkich


1. Rozwój społeczeństwa uczącego się

Wyrównywanie szans rozwojowych i edukacyjnychUpowszechnienie pełnego wykształcenia średniego we wszystkich środowiskach, stworzenie szans edukacji na poziomie wyższymZmiana struktury edukacji zawodowej młodzieży z uwzględnieniem potrzeb lokalnych oraz standardów europejskichRozwój edukacji ustawicznej oraz specjalistycznej edukacji zawodowej, w tym także zapewnienie równości szans na rynku pracyPodnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych, ze szczególnym uwzględnieniem sektora MŚP.Rozwój współpracy z powiatami i regionami w kraju i za granicą, szczególnie przygranicznymi powiatami niemieckimi.Kształtowanie nowych potrzeb i zaspokajanie istniejących wartościowych potrzeb kulturalnych.Tworzenie warunków rozwoju środowiska kultury oraz wspieranie inicjatyw kulturalnych.

2. Wspomaganie rozwoju demokracji lokalnej

Rozwój instytucji samorządu gospodarczego i zawodowego.Wspieranie inicjatyw obywatelskich i rozwoju instytucji pozarządowych. Usprawnienie systemu funkcjonowania administracji w powiecie.Upowszechnienie znajomości procedur administracyjnych.

3. Wzmacnianie tożsamości lokalnej w warunkach integracji europejskiej

Wspieranie działań służących umacnianiu tożsamości narodowej, regionalnej i lokalnej.Integracja społeczności powiatu.Rozwój współpracy międzynarodowej i kontaktów międzyludzkich.


58


OBSZAR INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I INFORMACYJNA

Cel strategiczny 3: Poprawa dostępności społeczeństwa do dóbr, usług i informacji

Pojęciu dostępność nadano w strategii szerokie znaczenie: dotyczy ono zarówno dostępności zewnętrznej jak i wewnętrznej. Obejmuje dostępność komunikacyjną, informacyjną oraz dostępność podstawowych dóbr i usług.

Celem władz powiatu powinno być zatem takie działanie, które zmierzałoby do likwidacji barier „na wejściu” dla podmiotów z zewnątrz jak i zwiększałoby szanse mieszkańców obszarów gorzej rozwiniętych i mniej korzystnie położonych na pełne uczestnictwo w życiu gospodarczym i społecznym powiatu.

Środkami służącymi realizacji tego celu będą działania na rzecz poprawy infrastruktury transportowej i komunalnej oraz kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.

Działania w zakresie infrastruktury teleiformatycznej pozwolą zbudować podstawy społeczeństwa informacyjnego. Nie można jednak oczekiwać zadowalających efektów tych wysiłków bez gotowości społeczeństwa do wykorzystania pojawiających się możliwości. Zadaniem stojącym przed powiatem jest wspomaganie i tworzenie powszechnego dostępu nie tylko do infrastruktury, ale także do źródeł informacji.



59


Cel strategiczny 3: Poprawa dostępności społeczeństwa do dóbr, usług i informacji


1. Stworzenie dostępnego, zintegrowanego systemu komunikacyjnego powiatu.

Opracowanie i realizacja wieloletniego programu remontów i modernizacji dróg powiatowych.Wspieranie działań mających na celu uruchomienie lokalnych połączeń oraz połączeń międzynarodowych; drogowych i kolejowych Lobbing na rzecz budowy autostrad, dróg szybkiego ruchu oraz międzynarodowych połączeń kolejowych

2. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej powiatu.

Wspomaganie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz zgodnie ze standardami UE oraz działania oszczędzające ciepło i energię.Wspomaganie działań zmierzających do kompleksowego uporządkowania gospodarki wodno-ściekowejWspomaganie działań zmierzających do kompleksowego uporządkowania gospodarki odpadami w powiecieRozwój wysokiej jakości połączeń telefonicznych i teleinformatycznych.

3. Kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.

Stworzenie systemu powiatowego systemu informacji przestrzennejPrzeciwdziałanie degradacji przestrzeni przez nieodpowiedzialną działalność inwestycyjnąRacjonalizacja wykorzystania przestrzeni zagospodarowywanej, zagospodarowanej i przekształcanejZachowanie wartości środowiska przyrodniczego i kulturowego.

4. Stworzenie warunków do rozwoju społeczeństwa informacyjnego.

Rozwijanie warunków edukacji informatycznejWspieranie rozwoju usług informatycznych i internetowychPodjęcie działań w kierunku powszechnej dostępności usług informatycznych

5. Poprawa sprawności i skuteczności działania administracji powiatu.

Usprawnienie funkcjonowania urzęduWdrożenie wieloletniego planowania finansowego.Wdrożenie wieloletniego planowania inwestycji.Aktywne gospodarowanie mieniem powiatuPoszukiwanie możliwości finansowego wsparcia z funduszy pomocowych.Upowszechnianie znajomości procedur w administracji i gospodarce.


60


OBSZAR INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

Cel strategiczny 4: Poprawa jakości życia w powiecie

Wysoką jakość życia w powiecie przyjęto jako stopień zaspokojenia potrzeb materialnych i kulturalnych mieszkańców.

Na wysoką jakość życia składają się głównie takie elementy jak stan środowiska przyrodniczego, dostępność opieki zdrowotnej, dóbr kulturalnych, rynku pracy, poczucie bezpieczeństwa oraz równomierny rozwój społeczny. Istotą jakości życia jest pozostawanie wszystkich elementów we względnej harmonii.

W dłuższym okresie i w kontekście zrównoważonego rozwoju jakość życia jest równie ważna jak potencjał gospodarczy.

W powiecie istnieje duże zróżnicowanie wyznaczników jakości życia. Świebodzin jako ośrodek miejski charakteryzuje się dobrym dostępem do podstawowych usług i dóbr oraz względnie dobrym dostępem do rynku pracy. Deficytowym dobrem jest tu jednak, zdaniem mieszkańców, bezpieczeństwo publiczne i stan środowiska.

Na obszarach wiejskich dobrami deficytowymi są prawie wszystkie wyznaczniki, z wyjątkiem bezpieczeństwa i stanu środowiska przyrodniczego. Trudno wskazać w powiecie obszar o względnej równowadze jakości życia; ponadto istnieją duże dysproporcje pomiędzy Świebodzinem a Zbąszynkiem oraz pomiędzy miastami a terenami wiejskimi.

Zmiany zachodzące w gospodarce polskiej w ostatnich latach sprzyjały powiększaniu się tych dysproporcji. Z drugiej strony towarzyszy im pojawienie się nowych potrzeb i wzrost oczekiwań w odniesieniu do standardu życia. Wzrosła skala negatywnych zjawisk społecznych i patologii a także pojawiły się nowe, m.in. związane z bezrobociem.

Podniesienie jakości życia w powiecie powinno przeciwdziałać tym zjawiskom.



61


Cel strategiczny 4: Poprawa jakości życia w powiecie


1. Ochrona walorów środowiska naturalnego

Ochrona zasobów wód powierzchniowych i podziemnych oraz poprawa ich jakościOchrona glebPoprawa jakości atmosfery

2. Stworzenie systemu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa zdrowotnego

Wypracowanie systemu ochrony zdrowia i koordynacja działań.Zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej (w zakresie całodobowej opieki medycznej, ogólnej oraz specjalistycznej opieki medycznej).Reorganizacja ratownictwa medycznegoBudowanie bezpieczeństwa zdrowotnegoPoprawa bezpieczeństwa i porządku publicznegoPoprawa bezpieczeństwa sanitarnego-epidemiologicznegoPodnoszenie poziomu wykształcenia średniego personelu medycznego.

3. Zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Poprawa bezpieczeństwa na drogach.Stworzenie lokalnych programów poprawy bezpieczeństwaZwalczanie przestępstw i monitoring zagrożeń. Opracowanie i wdrożenie powiatowego programu publiczno-prywatnego ochrony osób i mienia.Poprawa skuteczności działania służb zapewniających bezpieczeństwo i porządek publicznyEdukacja młodzieży w zakresie zagrożeń bezpieczeństwaWzmocnienie kontroli weterynaryjnej, fitosanitarnej oraz związanej z przewozem materiałów niebezpiecznych

4. Stworzenie spójnego systemu realizacji zadań polityki socjalnej

Ograniczenie ubożenia mieszkańców powiatu i walka z ubóstwem i społeczną izolacją Pomoc rodzinom niewydolnym wychowawczoTworzenie warunków integracji społecznej i ekonomicznej dla ludzi niepełnosprawnych.Bezpieczeństwo społeczne i socjalne dla osób starszych.

5. Upowszechnienie zdrowego stylu życia.

Przygotowanie specjalistycznej kadry pedagogicznej i sportowejPoprawa bazy dla potrzeb wychowania fizycznego, sportu i rekreacji ruchowejUpowszechnienie aktywności fizycznej, rekreacji rodzinnej i zdrowego stylu życia.


62


8 CELE STRATEGICZNE I ZADANIA


63


Cel strategiczny 1:

POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI I WZROST ATRAKCYJNOŚCI POWIATU


64


Cel pośredni:

Tworzenie warunków do równoważenia rozwoju powiatu

Cel operacyjny:

Podniesienie konkurencyjności gospodarczej powiatu

Projekt 1Tworzenie mechanizmów i struktur sprzyjających wzrostowi konkurencyjności i innowacyjności.

Zadania:Subregionalny system wspierania postępu technologicznego, wdrażania innowacji i przedsiębiorczości w sektorze MSP6.

Efekty:Zwiększenie poziomu inwestycji bezpośrednich.Przyrost ilości ośrodków doradztwa dla MSP. Zahamowanie odpływu wysoko wykwalifikowanych kadr.Podniesienie kwalifikacji kadr dla sektora MSP.Wzrost ilości, zgłaszanych z terenu powiatu, wniosków patentowych, wzorów użytkowych i wniosków racjonalizatorskich.

Cel operacyjny:

Działanie na rzecz zmian struktury gospodarki w kierunku zwiększenia udziału sektorów o wysokiej dynamice rozwoju

Projekt 1Wzrost udziału zaawansowanych technologii oraz produktów wysokiej jakości w procesie wytwórczym przemysłu powiatu.

Zadania:1. Wypracowanie i zarekomendowanie gminom programu preferencji inwestycyjnych;2. Współudział w utworzeniu powiatowego systemu poręczeń kredytowych oraz powiatowego

funduszu rozwoju przedsiębiorczości 3. Wspieranie tworzenia funduszy inwestycyjnych (venture capital).

Efekty:Wzrost inwestycji bezpośrednich;Wzrost nakładów inwestycyjnych w przemyśle;Wzrost eksportu z sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

Cel operacyjny:

Promowanie procesów sprzyjających postawom proinnowacyjnym

Projekt 1Stworzenie systemu edukacji proinnowacyjnej.

Zadania:

6 Skrót MSP oznacza małe i średnie przedsiębiorstwaTEKON Biuro Doradztwa i Ekspertyz Zielona Góra ul.Ptasia 2a tel/fax 068 326 77 83 e'mail [email protected]

65


Wprowadzenie do systemu edukacji elementów promujących postawy przedsiębiorcze i innowacyjne.Organizowanie konkursów wiedzy o procesach i zastosowaniu instrumentów podnoszących innowacyjność gospodarki.Organizowanie seminariów i szkoleń dla kadry i pracowników sektora MSP.Wymiana doświadczeń z zagranicą.

Efekty:Włączenie terenów wiejskich w proces zwiększenia innowacyjności gospodarki.Wytworzenie zapotrzebowania na innowacje w sektorze MSP.Podniesienie sprawności zarządzania, jakości produkcji oraz poziomu technologicznego małej i średniej przedsiębiorczości.

Cel operacyjny:

Wspieranie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości

Projekt 1 Stworzenie warunków do rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw.Stworzenie warunków do rozwoju MŚP jest rozumiane jako pomoc w rozwoju, poprawie konkurencyjności firm, tworzenie pozytywnego klimatu dla lokalnych firm oraz warunków do pełnego wykorzystania oferty krajowych programów horyzontalnych poprzez ułatwienie dostępu małym i średnim przedsiębiorstwom do ich instrumentów finansowych.

Zadania:Stworzenie powiatowego systemu wspierania małej i średniej przedsiębiorczości.Zainicjowanie utworzenia w rejonie Świebodzina Parku Gospodarczego.Promocja terenów inwestycyjnych.Sprawna obsługa przedsiębiorców/ inwestorów w urzędach.Wspieranie tworzenia instytucji okołobiznesowych.Wspieranie dostępu przedsiębiorców do kapitału, informacji i wiedzy.

Efekty:Wzmocnienie konkurencyjności MSP.Zwiększenie ilości podmiotów gospodarczych.Wzrost liczby stałych miejsc pracy.Zmniejszenie bezrobocia.Pomoc w dostępie do kredytów poprzez system gwarancji kredytowych.Zwiększenie przychodów na terenach wiejskich z działalności pozarolniczej.

Cel operacyjny:

Ograniczanie dysproporcji rozwoju pomiędzy różnymi obszarami powiatu

Projekt 1Stwarzanie warunków zapewniających poprawę spójności gospodarczej powiatu.

Zadania:Stworzenie systemu lokalnych preferencji inwestycyjnych.Wypracowanie i wdrożenie programów wspierania i aktywizacji gospodarczej gmin najsłabiej rozwiniętych.

Efekty:Aktywizacja Zbąszynka jako naturalnego zaplecza rozwoju dla obszarów wiejskich.Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.Zaktywizowanie terenów słabych gospodarczo.Powstawanie nowych, stałych miejsc pracy na terenach popegeerowskich.


66


Cel pośredni:

Rozwój transportu i centrów logistycznych na terenie powiatu

Cel operacyjny:

Wyznaczenie terenów i wspomaganie rozwoju nowoczesnych centrów logistycznych

Projekt 1Stworzenie międzynarodowego centrum dystrybucjii i bazy logistycznej transportu wraz z punktami odpraw celnych w rejonie Świebodzina.

Zadania:1. Opracowanie koncepcji centrum dystrybucji.2. Wybór terenów dla potrzeb centrum dystrybucji i bazy transportowej.. 3. Znalezienie inwestora (-ów).

Efekty:Aktywizacja gospodarcza otoczenia centrum i całego powiatu.

Projekt 2Rozwój systemu logistycznego służącego wzmocnieniu konkurencyjności Świebodzina i całego powiatu.

Zadania:1. Tworzenie mechanizmów i sprzyjanie rozwojowi infrastruktury transportowej2. Aktywizacja i wytworzenie naturalnego zaplecza dla bazy logistycznej (obiekty wspomagające);3. Rozwój usług dystrybucyjno-logistycznych, obejmujących szeroki asortyment usług

manipulacyjno-uszlachetniających.

Efekty:Poprawa dostępności do administracji i usług w obszarze wpływu poprzez rozbudowę infrastruktury transportowej;Rozbudowa systemów komunikacji jako przedsięwzięć publiczno-prywatnych.

Cel operacyjny:Wspomaganie modernizacji i rozwoju sieci transportowej w zakresie autostrad, dróg szybkiego ruchu oraz kolei

Projekt 1Tworzenie warunków do realizacji inwestycji drogowych w powiecie.

Zadania:Wspieranie działań zmierzających do budowy autostrady A 2.Wspieranie działań zmierzających do budowy drogi szybkiego ruchu wzdłuż dotychczasowej drogi nr 3.Wspieranie działań na rzecz utrzymania połączeń kolejowych.


67



68


Cel pośredni:

Aktywizacja obszarów wiejskich w kierunku wzrostu efektywności rolnictwa oraz rozwoju działalności pozarolniczej

Cel operacyjny:

Przygotowanie rolnictwa do konkurencji z rolnictwem krajowym i unijnym oraz rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego i marketingu produktów rolnych

Projekt 1Wspieranie modernizacji i rozwoju rolnictwa w celu przygotowania do konkurencji z rolnictwem krajowym i unijnym oraz rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego w kierunku poprawy jego efektywności i konkurencyjności.

Efekty:Poprawa efektywności i konkurencyjności rolnictwa i rozwój sektora rolno-spożywczego.Rozwój rolnictwa ekologicznego.

Projekt 2Tworzenie warunków przestrzennych do rozwoju przedsiębiorczości, w tym działalności pozarolniczej na wsi.

Efekty:Przyjęcie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w granicach istniejącej zabudowy miejscowości.Wyznaczenie lokalizacji obszarów skoncentrowanej działalności gospodarczej na terenach poszczególnych miejscowości.

Projekt 3Wspieranie budowy infrastruktury rynku rolnego.

Efekty:Usprawnienie kanałów dystrybucji towarów oraz utworzenie instytucji rynku rolnego.Rozwój grup producenckich (produkcyjno-marketingowych), związków producentów.Poprawa efektywności obrotu surowcami i produktami rolno-spożywczymi.Rozwój rynku hurtowego i giełd towarowych.

Projekt 4Tworzenie warunków do rozwoju gospodarstw rodzinnych.

Efekty:Wzrost konkurencyjności gospodarstw rolnych poprzez:- specjalizację produkcji rolnej i poprawę jakości;- poprawę struktury agrarnej gospodarstw rolnych;- ograniczenie bezrobocia na obszarach wiejskich.

Cel operacyjny:

Rozwój działalności pozarolniczej na wsi i tworzenie nowych miejsc pracy poza rolnictwem

Projekt 1Działania zmierzające do tworzenia nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich.


69


Efekty:Uruchomienie działalności w zakresie produkcyjno-usługowym na wsi.Powiązanie działalności pozarolniczej z modernizacją gospodarstw.

Projekt 2Wspieranie rozwoju agroturystyki.

Projekt 3Rozwój i utrwalanie postaw przedsiębiorczych, szczególnie wśród młodzieży.

Projekt 4Rozwój różnorodnych form kształcenia i dokształcania, w tym na odległość.

Cel operacyjny:

Poprawa warunków życia i pracy ludności wiejskiej ze szczególnym uwzględnieniem obszarów popegeerowskich

Projekt 1Modernizacja i rozwój infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich.

Efekty:Poprawa jakości życia i pracy na obszarach wiejskich.Działania w zakresie poprawy infrastruktury technicznej posiadają decydujące znaczenie dla podniesienia atrakcyjności wsi jako miejsca zamieszkania i inwestowania w nowe miejsca pracy.Rozwój infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich wiąże się nie tylko z uzyskaniem odpowiedniego standardu życia ale także oznacza wdrożenie standardów ochrony środowiska, higieny oraz jakości produkcji.

Projekt 2Wspieranie działań na rzecz poprawy infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich.

Zadania:Ułatwienie mieszkańcom wsi dostępu do edukacji szkolnej i innych form kształcenia.Ułatwienie mieszkańcom wsi dostępu do służby zdrowia.Ułatwienie mieszkańcom wsi dostępu do różnych form aktywności kulturalnej i sportowej.

Efekty:Wzrost dochodów mieszkańców wsi.Zmniejszenie ubóstwa na wsi.


70


Cel pośredni:

Rozwój funkcji turystycznej i zdrowotno-rehabilitacyjnej

Cel operacyjny:

Rozwój infrastruktury turystycznej i zdrowotno- rehabilitacyjnej

Projekt 1 Modernizacja i rozbudowa istniejącej infrastruktury turystycznej oraz dostosowanie do standardów europejskich.

Efekty:Wzrost udziału sektora turystyki w strukturze dochodów powiatu, rozwój usług mających pośredni wpływ na turystykę – usługi towarzyszące.Rozwój bazy turystycznej, wzrost liczby turystów.Wzrost liczby miejsc pracy związanych z obsługą ruchu turystycznego.Rozbudowa bazy hotelowej w oparciu o hotele średniej klasy Rozwój taniej bazy noclegowej – w oparciu o obiekty Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego oraz Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych oraz bazy w oparciu o gospodarstwa agroturystyczne.Restauracja i przystosowanie dla potrzeb turystyki obiektów zabytkowych.

Projekt 2Wytyczenie i budowa szlaków turystycznych (pieszych, rowerowych, konnych, wodnych) na terenie powiatu przy współpracy z gminami.

Cel operacyjny:

Określenie i rozwój produktu turystycznego i zdrowotno-rehabilitacyjnego powiatu

Projekt 1 Identyfikacja obszarów powiatu pod względem tradycji, zasobów historycznych, kulturowych i turystycznych, umożliwiających kreowanie i rozwój produktu turystycznego i zdrowotno-rehabilitacyjnego. Wspieranie działań mających na celu kreowanie nowych i rozwój już istniejących produktów turystycznych i zdrowotno-rehabilitacyjnych powiatu.

Efekty:Wzrost ilości oferowanych produktów turystycznych oraz zdrowotno-rehabilitacyjnych.Rozwój turystyki wodnej, turystyki aktywnej i specjalistycznej, turystyki w oparciu o lecznictwo uzdrowiskowe, turystyki zdrowotnej, turystyki na terenach wiejskich.Wzrost konkurencyjności powiatu.Utworzenie nowych miejsc pracy.Zwiększenie i dostosowanie oferty turystycznej do zindywidualizowanych potrzeb turystówWzrost liczby turystów krajowych i zagranicznych.

Cel operacyjny:

Stworzenie mechanizmów kreowania rozwoju turystyki

Projekt 1 Wypracowanie sprawnie funkcjonującego systemu współpracy pomiędzy gminami, powiatem a przedsiębiorcami sektora turystyki, organizacjami turystycznymi, utworzenie lokalnej organizacji turystycznej.


71


Efekty:Silne lobby turystyczne, zintegrowanie i większa skuteczność działań na rzecz rozwoju i promocji powiatu w zakresie turystyki, rozszerzenie zakresu wspólnych działań jednostek sektora publicznego i prywatnego, wspólne finansowanie przedsięwzięćPodjęcie współpracy z Polską Organizacją Turystyczną (POT), polskimi i zagranicznymi organizacjami turystycznymi.Możliwość pozyskania dodatkowych źródeł finansowania przedsięwzięć, efektywne wykorzystanie środków finansowych na rozwój turystyki.

Projekt 2Wypracowanie i sukcesywne wdrażanie programu rozwoju i promocji turystyki w powiecie. Prowadzenie badań marketingowych w zakresie turystyki powiatu.

Efekty:Określenie aktualnych zasobów powiatu w zakresie turystyki, wspólne z przedstawicielami sektora turystyki określenie kierunków rozwoju turystyki, w tym poszczególnych rodzajów turystyki, określenie rynków zagranicznych interesujących powiat z punktu widzenia turystyki przyjazdowej.

Projekt 3Współpraca z gminami powiatu w opracowaniu i wdrażaniu programu rozwoju i promocji turystyki.

Efekty:Określenie zasobów powiatu w zakresie rozwoju turystyki.Określenie kierunków rozwoju turystyki w powiecie.Określenie narzędzi promocji.Realizacja zadań w zakresie promocji, w tym m.in.- wydanie, wspólnie z gminami powiatu, informatora turystycznego; - organizacja, wspólnie z gminami powiatu, imprez turystycznych; - udział, wspólnie z gminami powiatu, w targach i konferencjach turystycznych.

Projekt 2Współudział w stworzeniu zintegrowanego systemu informacji turystycznej i rezerwacji miejsc noclegowych w powiecie.

Efekty:Sprawny system informacji turystycznej.Zwiększenie dostępności informacji na terenie kraju i za granicą.Wzrost zainteresowania wśród turystów w kraju i za granicą.Wzrost liczby turystów.

Cel operacyjny:

Wspomaganie rozwoju usług zdrowotno- rehabilitacyjnych

Projekt 1 Określenie i rozwój produktu zdrowotno-rehabilitacyjnego powiatu.

Efekty:Wykreowanie produktów zdrowotno-rehabilitacyjnych powiatu.Ściągnięcie klientów spoza powiatu.Wzrost konkurencyjności powiatu.Wzrost liczby miejsc pracy.

Projekt 2 Stworzenie mechanizmów kreowania rozwoju usług zdrowotno-rehabilitacyjnych.

Efekty:Ściągnięcie inwestorów zainteresowanych rozwojem usług zdrowotno-rehabilitacyjnych.Wzrost zainteresowania wśród klientów w kraju i za granicą.


72


Cel operacyjny:

Kształtowanie postaw proturystycznych, upowszechnienie wiedzy turystyczno-krajoznawczej wśród dzieci i młodzieży

Projekt 1Wspieranie działań organizacji i stowarzyszeń turystycznych w zakresie edukacji turystycznej młodzieży i promocji wiedzy krajoznawczo-turystycznej oraz ochrony dziedzictwa kulturowego.

Zadania:Wspieranie działań organizacji i stowarzyszeń.Promocja wiedzy turystyczno-krajoznawczej o ziemi świebodzińsko-zbąszyneckiej.Wykształcenie potrzeby poznawania własnego regionu.

Efekty:Wzrost zainteresowania młodego pokolenia własnym regionem, możliwościami uprawiania turystyki kwalifikowanej. Wzrost ilości szkolnych kół krajoznawczo-turystycznych w powiecie, Efektywna współpraca z organizacjami i stowarzyszeniami turystycznymi na rzecz rozwoju turystyki w środowisku młodzieży szkolnej, w środowiskach wiejskich oraz wśród osób niepełnosprawnych.

Cel operacyjny:

Rozwój turystyki w sposób nie naruszający równowagi środowiska naturalnego

Projekt 1 Racjonalne gospodarowanie i wykorzystanie dla celów turystycznych zasobów naturalnych.

Zadania:Zrównoważony rozwój turystyki w powiecie na terenach cennych przyrodniczo.Poprawa jakości środowiska na terenach o znacznej koncentracji ruchu turystycznego.Tworzenie leśnych kompleksów promocyjnych, ścieżek dydaktycznych.

Cel operacyjny:

Kształcenie kadr dla turystyki

Projekt 1Tworzenie systemu zachęt dla uruchamiania szkół kształcących kadry dla obsługi ruchu turystycznego i zarządzania w zakresie turystyki, zgodnie z zapotrzebowaniem rynku. Tworzenie sprawnie funkcjonujących mechanizmów podnoszenia kwalifikacji zawodowych i społecznych kadr turystyki.

Efekty:Wzrost aktywności zawodowej i społecznej ludności w sektorze turystyki, profesjonalizm w zarządzaniu turystyką, skuteczna realizacja ustawy z dnia 29.08.1999 r. o usługach turystycznych, wzrost poziomu świadczonych usług.


73


Cel pośredni:

Rozwój Świebodzina jako ośrodka subregionalnego

Cel operacyjny:

Świebodzin - centrum edukacyjne subregionu i ośrodek kształcenia europejskiego

Projekt 1 Stworzenie warunków do rozwoju Świebodzina jako ośrodka kształcenia dla potrzeb “nowej gospodarki”.

Zadania:Stworzenie warunków do kształcenia dla potrzeb “nowej gospodarki”.Stworzenie warunków do dokształcania kadry dydaktycznej.Nawiązanie współpracy z innymi ośrodkami w kraju i za granicą.

Efekty:Dostosowanie warunków do kształcenia dla potrzeb “nowej gospodarki”.Rozwój jakościowy kadry dydaktycznej.

Projekt 2 Stworzenie warunków do powstania w Świebodzinie ośrodka kształcenia europejskiego.

Zadania: Uruchomienie Nawiązanie współpracy z europejskimi ośrodkami szkolnictwa ponadgimnazjalnego w celu wymiany uczniów i nauczycieli.Zaangażowanie szkół w kreowanie rozwoju lokalnego i subregionalnego.

Cel operacyjny:

Świebodzin jako ośrodek wspierania rozwoju lokalnego i subregionalnego

Projekt 1 Stworzenie warunków do ulokowania w Świebodzinie instytucji wspierających rozwój lokalny i subregionalny.

Zadania:Utworzenie lokalnego ośrodka wspierania przedsiębiorczości funkcjonującego w sieci ośrodków lokalnych z Regionalnym Ośrodkiem Wspierania Przedsiębiorczości w Zielonej Górze.Utworzenie instytucji rozwoju lokalnego/subregionalnego.Utworzenie powiatowego funduszu poręczeń kredytowych.Utworzenie Parku Gospodarczego w rejonie Świebodzina. Projekt 2 Stworzenie warunków do rozwoju infrastruktury instytucjonalnej obsługi biznesu.


74


Cel operacyjny:

Świebodzin jako centrum konferencyjno-wystawiennicze z ośrodkiem współpracy wschód-zachód

Projekt 1 Stworzenie warunków do przeprowadzania imprez gospodarczych o znaczeniu regionalnym i subregionalnym.

Zadania:Przygotowanie oferty programowej promującej miasto i subregion, dostosowanej do wymogów rynku europejskiego.Budowa/adaptacja obiektów dla potrzeb centrum wystawienniczego (sale wystawowe, sala kongresowa, sale seminaryjne).

Efekty:Podniesienie rangi Świebodzina jako ośrodka gospodarczego.Promocja miasta, powiatu i subregionu.

Cel operacyjny:

Świebodzin jako regionalny ośrodek logistyki

Projekt 1 Rozwój systemu logistycznego służącego wzmocnieniu konkurencyjności miasta, powiatu i regionu.

Zadania:Tworzenie mechanizmów i sprzyjanie rozwojowi infrastruktury transportowej.Rozwój usług dystrybucyjno-logistycznych.Stworzenie zaplecza dla rozwoju usług logistycznych.

Efekty:Uaktywnienie gospodarcze Świebodzina i otoczenia poprzez realizację bazy logistycznej transportu.Wzrost liczby miejsc pracy.Zmniejszenie bezrobocia.


75


Cel pośredni: Rozwój Zbąszynka jako ośrodka lokalnego

Cel operacyjny:

Zbąszynek jako ośrodek edukacji lokalnej na poziomie średnim

Projekt 1 Stworzenie warunków do rozwoju Zbąszynka jako ośrodka kształcenia lokalnego na poziomie średnim.

Zadania:Stworzenie warunków do kształcenia i dokształcania młodzieży i dorosłych (szczególnie dla osób zwalnianych z PKP).Stworzenie warunków do dokształcania kadry dydaktycznej.Nawiązanie współpracy z innymi ośrodkami w kraju i za granicą.

Cel operacyjny:

Zbąszynek jako ośrodek wspierania rozwoju lokalnego

Projekt 1 Stworzenie warunków do ulokowania w Zbąszynku instytucji wspierających rozwój lokalny.

Zadania:Utworzenie lokalnego ośrodka wspierania przedsiębiorczości funkcjonującego w sieci ośrodków lokalnych z Regionalnym Ośrodkiem Wspierania Przedsiębiorczości Uruchomienie Inkubatora Przedsiębiorczości.Uruchomienie Centrum Usług Szkoleniowo-Doradczych.

Cel operacyjny:

Zbąszynek jako regionalne centrum kultury ludowej

Projekt 1

Tworzenie warunków do rozwoju Zbąszynka jako regionalnego centrum kultury ludowej (Region Kozła).


76


Cel pośredni:Aktywna promocja powiatu

Cel operacyjny:

Realizacja działań promocyjnych

Projekt 1Opracowanie strategii promocji i wybór form promocji zewnętrznej.

Projekt 2Realizacja działań promocyjnych zgodnie z programem promocji przy współpracy z gminami powiatu.

Zadania:Aktywna promocja ofert inwestycyjnych powiatu.Systematyczna aktualizacja ofert inwestycyjnych w Internecie. Wydanie katalogu firm powiatu.Wydanie informatora turystycznego powiatu.Udział w wybranych imprezach wystawienniczych.

Projekt 3Poszukiwanie możliwości sfinansowania przedsięwzięć promocyjnych wspólnie z gminami powiatu.

Projekt 4Opracowanie wieloletniego planu medialnego i zabezpieczenie w budżecie niezbędnych środków finansowych.

Projekt 5Realizacja promocji wewnętrznej.

Projekt 6Wybór form i realizacja lobbingu.

Efekty:Podniesienie efektywności promocji wpłynie na wzrost atrakcyjności powiatu.

Cel operacyjny:

Prowadzenie aktywnej polityki informacyjnej powiatu

Projekt 1Budowa bazy danych o powiecie i o terenie.

Projekt 2Stworzenie wizerunku powiatu atrakcyjnego pod względem gospodarczym i społecznym oraz turystycznym.

Projekt 4Wybór najskuteczniejszych kanałów dystrybucji informacji kształtujących pożądany wizerunek powiatu.

Efekty: Napływ kapitału inwestycyjnego.Zwiększanie natężenia ruchu turystycznego.Zwiększona sprzedaż usług i towarów.


Matz, 3.01.-0001,

77


Cel strategiczny 2:

TWORZENIE WARUNKÓW DO WSZECHSTRONNEGO ROZWOJUZASOBÓW LUDZKICH


78


Cel pośredni:Rozwój społeczeństwa uczącego się

Cel operacyjny:Wyrównywanie szans rozwojowych i edukacyjnych

Projekt 1 Wspieranie działań zmierzających do upowszechnienia opieki i edukacji przedszkolnej.

Efekty:Odpowiednie przygotowanie dzieci w wieku przedszkolnym do szkoły; wzrost liczby dzieci objętych opieką przedszkolną.

Projekt 2 Unowocześnienie bazy edukacyjnej.

Zadania:Opracowanie wieloletniego programu remontów/modernizacji obiektów szkolnych.Poprawa wyposażenia szkół i bibliotek. Uruchomienie ośrodka edukacji ekologicznej wspólnie z gminami powiatu.

Efekty:Zwiększenie liczby pracowni przedmiotowych, informatycznych i internetowych.Wyremontowanie / modernizacja obiektów szkolnych, poprawa wyposażenia.Podniesienie poziomu i upowszechnienie znajomości języków obcych.Podniesienie świadomości ekologicznej dzieci i młodzieży.

Projekt 3 Poprawa dostępności przestrzennej i ekonomicznej szkolnictwa średniego.

Efekty:Umożliwienie wszystkim chętnym możliwości nauki w szkołach średnich poprzez:- pełniejsze wykorzystanie wolnych miejsc w bursie szkolnej w Świebodzinie,- zapewnienie bezpłatnego przejazdu do szkół,- stworzenie funduszu stypendialnego dla najzdolniejszych uczniów.Uruchomienie lokalnych połączeń komunikacyjnych.Budowę tras rowerowych w Świebodzinie i okolicznych miejscowościach.

Projekt 4 Utworzenie w wybranych szkołach, bibliotekach, świetlicach i innych placówkach użyteczności publicznej Punktów Informacji Europejskiej z dostępem do Internetu.

Efekty:Możliwość uzyskania wszelkich informacji o tematyce Unii Europejskiej.Możliwość uczenia na odległość.

Cel operacyjny:

Upowszechnienie pełnego wykształcenia średniego we wszystkich środowiskach, stworzenie szans edukacji na poziomie wyższym.

Projekt 1Dostępność edukacji dla dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych.


79


Efekty: Stymulacja rozwojowa każdego dziecka, aktywizacja i rozwój uzdolnień dzieci, upowszechnienie dostępu młodzieży niepełnosprawnej do szkół wszystkich szczebli.

Projekt 2Realizacja reformy szkolnictwa ponadgimnazjalnego na podstawie analizy potrzeb w zakresie kierunków kształcenia średniego i zawodowego.

Efekty: Dostosowanie kierunków nauczania do potrzeb gospodarki powiatu.Zróżnicowanie oferty szkół średnich i zawodowych. Zmiana treści nauczania.

Projekt 3Wspieranie inicjatywy uruchomienia wyższej szkoły biznesu w Świebodzinie.

Efekty: Stworzenie możliwości studiowania młodzieży z rodzin uboższych.

Projekt 4Wspieranie finansowe (poprzez pomoc stypendialną) realizacji aspiracji edukacyjnych i uzdolnień młodzieży i dorosłych.

Efekty: Możliwość rozwijania zdolności, poszerzania i pogłębiania wiedzy oraz doskonalenia umiejętności w wybranej dziedzinie.

Cel operacyjny:

Zmiana struktury edukacji zawodowej poszczególnych szczebli (zasadniczego, średniego i wyższego) z uwzględnieniem standardów europejskich

oraz potrzeb i warunków lokalnych

Projekt 1Rozwój szkolnictwa policealnego.

Zadania:1. Uruchomienie nowych szkół kształcących młodzież po uzyskaniu matury.2. Wspieranie inicjatyw tworzenia szkół niepublicznych.

Efekty: Stworzenie możliwości zdobycia zawodów poszukiwanych na rynku pracy, wymagających wysokich kwalifikacji.

Projekt 2Zagwarantowanie wysokiego poziomu kształcenia językowego (według standardów unijnych).

Efekty: Upowszechnienie i podniesienie poziomu znajomości języków obcych.Projekt 3Rozwój szkolnictwa artystycznego.

Zadania: 1. Uruchomienie w Świebodzinie średniej szkoły muzycznej.2. Uruchomienie w Świebodzinie średniej szkoły plastycznej.

Efekty: Stworzenie młodzieży możliwości wszechstronnego rozwoju.


80


Projekt 4Rozwój poradnictwa i orientacji zawodowej.

Efekty: Związanie struktury szkolnej z rynkiem pracy, obniżenie odsetka bezrobotnych absolwentów.

Cel operacyjny:

Rozwój powszechnej edukacji ustawicznej oraz specjalistycznej edukacji zawodowej, w tym także zapewnienie równości szans na rynku pracy

Projekt 1Zorganizowanie w Świebodzinie Centrum Kształcenia Ustawicznego.

Projekt 2Organizowanie szkół "drugiej szansy" dla dorosłych dotkniętych bezrobociem.

Efekty: Możliwość przekwalifikowania się, zdobycie uprawnień do wykonywania innego zawodu, likwidowanie bezrobocia.

Projekt 3Kooperacja gmin i powiatu w zakresie edukacji.

Efekty: Współpraca między jednostkami samorządów terytorialnych, urealnienie potrzeb i możliwości.

Projekt 4Rozwijanie sieci placówek czasu wolnego dla poszczególnych grup wiekowych.

Efekty: Powoływanie lokalnych centrów edukacji, ośrodków kultury i sportu.

Cel operacyjny: Podnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych, ze szczególnym

uwzględnieniem sektora MŚP

Projekt 1Rozwój systemu szkoleń dla przedsiębiorców i instytucji je prowadzących.

Efekty:Poprawa wydajności pracy, rozwój sektora MŚP.Umożliwienie wdrażania innowacyjności i transferu technologii.

Cel operacyjny:

Rozwój współpracy w zakresie edukacji z powiatami i regionami w kraju i za granicą, szczególnie przygranicznymi powiatami niemieckimi

Projekt 1Tworzenie warunków współpracy w zakresie edukacji z sąsiednimi gminami i powiatem.


81


Efekty:Podejmowanie wspólnych działań na rzecz rozwoju edukacji, poprawy dostępności kształcenia.Podejmowanie wspólnych działań na rzecz podniesienia poziomu wykształcenia społeczeństwa.

Projekt 2 Rozwój współpracy w zakresie edukacji z sąsiednimi gminami i powiatami w krajach Unii Europejskiej, w tym w Niemczech.Efekty:Współpraca międzynarodowa w zakresie edukacji, w tym wymiana między szkołami grup dzieci i młodzieży.Podnoszenie wiedzy o innych regionach.Praktyczna znajomość języków obcych.

Cel operacyjny:

Tworzenie warunków rozwoju środowiska kultury oraz wspieranie inicjatyw kulturalnych

Projekt 1Wzmacnianie istniejącej i tworzenie nowej infrastruktury kulturalnej.

Efekty:Utrzymanie istniejącej bazy oraz wspieranie jej rozwoju. Utworzenie ośrodka rozwoju kultury pogranicza wschodniego i zachodniego.Zainteresowanie społeczności lokalnej potrzebą czynnego uczestnictwa w kulturze, preferowanie wartości samorealizujących (rozwój własnej osobowości, wiedzy, uzdolnień).

Projekt 2Wspieranie i promowanie środowisk kultury.

Efekty:Zwiększenie uczestnictwa w wystawach, koncertach, występach teatralnych.Rozwijanie działalności galerii.Organizowanie plenerów artystycznych.Organizowanie konkursów i festiwali, nagradzanie twórców za wybitne dzieła.

Projekt 3Umożliwienie swobodnego korzystania z różnorodnych form sztuki.

Efekty:Zagwarantowanie działalności instytucji kultury.Kształtowanie i zaspokajanie potrzeb kulturalnych, ochrona społecznego ruchu kulturalnego.Wprowadzenie systematycznych planów i perspektywicznych prognoz rozwoju kultury, preferowanie działalności już uznanej i sprawdzonej w środowisku.

Cel operacyjny:

Kształtowanie nowych potrzeb i zaspokajanie istniejących wartościowychpotrzeb kulturalnych

Projekt 1Ochrona książki i rozwój czytelnictwa.

Efekty:


82


Popularyzacja literatury i swobodny dostęp do książki.Podtrzymywanie istniejącej sieci bibliotek i stała ich modernizacja.Propagowanie czytelnictwa, zakup nowości wydawniczych, wykorzystanie czasu wolnego na zaspokajanie potrzeb kulturalnych.

Projekt 2Wspieranie rozwoju wszelkich form edukacji kulturalnej.

Efekty:Wypracowanie metod i form edukacji kulturalnej dzieci i młodzieży umożliwiających rozwój zdolności i zainteresowań.

Projekt 3Rozwijanie talentów i zainteresowań artystycznych dzieci i młodzieży.

Efekty:Rozwój sieci ognisk artystycznych, powstawanie galerii sztuki dziecięcej oraz powstawanie amatorskich zespołów artystycznych;Organizacja warsztatów, plenerów i konsultacji dla twórczo pracujących dzieci i młodzieży oraz ich opiekunów;Organizacja przeglądów festiwali, turniejów.Rozwój usług konsultingowych oraz różnych form szkolenia i doskonalenia z zakresem zarządzania i organizowania działalności kulturalnej.

Projekt 4Kształtowanie nawyków kulturalnych i potrzeby uczestniczenia w kulturze artystycznej.

Efekty:Wzrost ilości młodzieży czynnie uprawiającej muzykę, plastykę, taniec.Tworzenie warunków dających możliwość systematycznego nabywania doświadczenia i doskonalenia warsztatów instruktorów i liderów w różnych dziedzinach sztuki.


83


Cel pośredni:

Wspomaganie rozwoju demokracji lokalnej

Cel operacyjny:

Rozwój instytucji samorządu gospodarczego i zawodowego

Projekt 1:Integracja środowisk gospodarczych i zawodowych.

Efekty:Zwiększenie wpływu na istotne z punktu widzenia podmiotów gospodarczych i grup zawodowych rozstrzygnięcia prawne.Podnoszenie poziomu fachowości i poprawa etyki zawodowej.

Cel operacyjny:

Wspieranie rozwoju organizacji pozarządowych i wspieranie inicjatyw obywatelskich

Projekt 1:Pomoc w tworzeniu organizacji pozarządowych realizujących programy wspierające rozwój społeczny i inicjatywy obywatelskie.

Efekty:Poprawa komunikacji grup społecznych z ośrodkami podejmowania decyzji;Racjonalizacja procesów decyzyjnych.

Cel operacyjny:

Upowszechnianie znajomości procedur w administracji i gospodarce

Projekt 1:Podniesienie wiedzy i umiejętności załatwiania spraw w administracji i instytucjach.

Efekty:Usprawnienie pracy urzędów i instytucji;Skrócenie toku załatwiania spraw;Efektywniejsze funkcjonowanie osób fizycznych i podmiotów gospodarczych;Ograniczenie nadużyć urzędniczych;Zmiana relacji klient – urzędnik.


84


Cel pośredni:

Wzmacnianie tożsamości lokalnej w warunkach integracji europejskiej

Cel operacyjny:

Wspieranie działań służących umacnianiu tożsamości narodowej, regionalnej i lokalnej

Projekt 1:Zapewnienie kreatywnej swobody oraz pełniejszego urzeczywistnienia demokracji kulturalnej.

Efekty:Uznanie prawa do różnorodności kulturalnej i swobodne wyrażanie własnej twórczości, przeciwdziałanie rozpadaniu się tradycyjnych więzi, tradycyjnych wartości i norm kulturowych;Animowanie rozwoju lokalnych wartości kulturalnych, prezentacje publiczności powiatu ważnych zjawisk i osiągnięć artystycznych.

Projekt 2Rozbudzanie potrzeb i zainteresowań dziedzictwem kulturowym lokalnej społeczności.

Efekty:Uaktywnienie lokalnej społeczności, zwłaszcza młodzieży uczącej się.Organizowanie lekcji muzealnych, wycieczek do miejsc związanych z dziedzictwem kulturowym powiatu.Tworzenie warunków sprzyjających ochronie dziedzictwa kulturowego.Prowadzenie dokumentacji, zbiorów muzealnych, zabezpieczenie przed dewastacją obiektów zabytkowych bez gospodarza i użytkowania.

Projekt 3Zwiększenie wydawnictw lokalnych, współpraca z towarzystwami lokalnymi i regionalnymi oraz wspieranie lokalnych inicjatyw.

Efekty:Poszerzenie informacji o imprezach kulturalnych, współorganizowanie imprezPropagowanie regionalnych imprez, organizowanie przeglądów sztuki lokalnej i regionalnej, stworzenie strefy komunikacji społecznej (obieg informacji w powiecie, prasa lokalna, radio lokalne), wspieranie regionalnych stowarzyszeń społeczno-kulturalnych.

Projekt 4Poszerzanie wiedzy o regionie w oparciu o instytucje kultury, stowarzyszenia, biblioteki.

Efekty:Wzmocnienie i określenie świadomości narodowej w oparciu o tożsamość lokalną i regionalną.Zwiększenie liczby odwiedzin w muzeach i wystawach okazjonalnych.Opracowanie folderów z informacjami o zasobach muzealnych oraz przewodników w jaki sposób korzystać z ekspozycji muzealnych.Organizowanie lekcji muzealnych.Podjęcie działań na rzecz obrony tożsamości kulturowej oraz ochrony społecznego ruchu kulturowego, pozwalającego kultywować tożsamość lokalną i regionalną.


85


Cel operacyjny:

Integracja społeczności powiatuProjekt 1:Promowanie i wspieranie inicjatyw budujących więzi lokalne.

Efekty:Integracja społeczności gmin powiatu.Organizacja wspólnych imprez kulturalnych, festynów, imprez okolicznościowych, promowanie lokalnych wydawnictw.Inspirowanie działań na rzecz umożliwienia uczestnictwa grup o szczególnie kontakcie z kulturą.Budowanie i rozwijanie więzi międzyludzkich, tworzenie zespołów współdziałania na różnychpłaszczyznach.

Projekt 2Badanie i dokumentowanie historii oraz teraźniejszości ziemi świebodzińskiej i całego powiatu

Efekty: Budowanie świadomości ciągłości lokalnej i regionalnej.Ułatwianie dostępu do dokumentów związanych z historią lokalną.Organizowanie wystaw archiwaliów, zapoznawanie społeczność z programami rozwoju kultury.Inicjowanie i promowanie na terenie regionu nowych form i obszarów uczestnictwa w kulturze.

Projekt 3Inicjowanie i organizowanie wspólnych projektów kulturalno-oświatowych przez stowarzyszenia i organizacje w powiecie.

Efekty: Połączenie możliwości merytorycznych i zasobów ludzkich w celu realizowania zadań kulturalno-oświatowych m.in. organizowania konferencji i sejmików tematycznych.Wydawanie wspólnych publikacji.Animowanie samoorganizacji ruchu kulturalnego, kultywowanie i rozwijanie regionalnych i środowiskowych wartości kulturalnych.

Cel operacyjny:

Rozwój współpracy międzynarodowej i kontaktów międzyludzkich

Projekt 1Tworzenie materialnych i instytucjonalnych warunków współpracy w z sąsiednimi powiatami i regionami w Polsce.

Efekty: Wspólne działania na rzecz rozwoju gospodarczego i podniesienia wiedzy i kultury społeczeństwa.

Projekt 2Organizowanie trwałych więzi instytucji edukacyjnych (na wszystkich poziomach) z sąsiednimi regionami w krajach Unii Europejskiej.

Efekty: Współpraca międzynarodowa w zakresie współpracy gospodarczej, kulturalnej i edukacji, podnoszenie poziomu wiedzy o sąsiednich powiatach i regionach.


86


Cel strategiczny 3:

POPRAWA DOSTĘPNOŚCI SPOŁECZEŃSTWA DO DÓBR, USŁUG I INFORMACJI


87


Cel pośredni:

Stworzenie dostępnego, zintegrowanego systemu komunikacyjnego powiatu

Cel operacyjny:Opracowanie i realizacja wieloletniego programu modernizacji i rozwoju dróg

powiatowychProjekt 1Opracowanie i realizacja wieloletniego programu modernizacji i rozwoju dróg powiatowych. Zadania:1. Modernizacja ulicy Kosieczyńskiej w Zbąszynku2. Modernizacje dróg:

Modernizacja drogi Nr 49332 Wilkowo - Borów – OłobokModernizacja drogi Nr 49328 Radoszyn - Ołobok – Mostki, Niesulice-Kalinowo-Przełazy.Modernizacja drogi Nr 41303 Skąpe – PoźrzadłoModernizacja drogi 40 304 Ołobok - RokitnicaModernizacja drogi nr 49341 na odcinku Szczaniec – Dąbrówka Wlkp. i drogi nr 49309 na odcinku Szczaniec – droga krajowa (Poznań – Świecko)Modernizacja skrzyżowania ul. Konarskiego- Sikorskiego w ŚwiebodzinieModernizacja ul. Grottgera w ŚwiebodzinieModernizacja ul Sobieskiego w Świebodzinie.

Projekt 2Podjęcie działań na rzecz wykonania remontu drogi wojewódzkiej nr 303 łączącej Zbąszynek z Babimostem.Projekt 3Podejmowanie działań zapewniających poprawę spójności gospodarczej powiatu.Zadania:Stworzenie systemu lokalnych preferencji inwestycyjnych.Wypracowanie i wdrożenie programów wspierania i aktywizacji gospodarczej gmin najsłabiej rozwiniętych, w tym rozwoju połączeń drogowych.

Cel operacyjny:Wspieranie działań mających na celu uruchomienie lokalnych połączeń.

Projekt 1Uruchomienie lokalnych połączeń komunikacyjnych, szczególnie pomiędzy Zbąszynkiem a Świebodzinem i wokół Zbąszynka w ramach przedsięwzięć prywatno-publicznych.

Projekt 2Opracowanie i realizacja programu budowy ścieżek rowerowych w powiecie.1. Budowa ciągu rowerowego Świebodzin – Wilkowo2. System ścieżek w ramach programu Euroregionu

Projekt 3Uruchomienie transportu miejskiego w Świebodzinie.

Projekt 4Opracowanie projektu wykorzystania nieczynnych linii kolejowych.

Cel operacyjny:

Lobbing na rzecz budowy autostrad, dróg szybkiego ruchu oraz bezkolizyjnych skrzyżowań

Projekt 1Opracowanie projektu skrzyżowania ulic Sikorskiego i Konarskiego w świebodzinie

Projekt 2Wsparcie działań na rzecz budowy bezkolizyjnego skrzyżowania dróg Nr 2 i Nr 3


88


Cel pośredni:

Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej powiatu

Cel operacyjny:

Wspomaganie zaopatrzenia w energię (ee, ec,gaz) zgodnie ze standardami UE oraz działania oszczędzające ciepło i energię.

Projekt 1 Zmiana źródeł ogrzewania obiektów użyteczności publicznej .

Efekty: Zmniejszenie kosztów eksploatacji budynków.Zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza w Świebodzinie.

Projekt 2Ocieplenie obiektów użyteczności publicznej (działania termorenowacyjne).

Efekty: Zmniejszenie kosztów eksploatacji budynków.Zmniejszenie wydatków w budżecie powiatu dzięki obniżeniu kosztów ogrzewania budynków użyteczności publicznej

Projekt 3Modernizacja i rozwój sieci energetycznej zgodnie z zapotrzebowaniem.

Efekty: Poprawa niezawodności zasilania w energię.

Projekt 4Wspieranie rozwoju niekonwencjonalnych źródeł energii.

Efekty: Zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych.Możliwości uzyskania dodatkowych dochodów.

Projekt 5Wspieranie działań zmierzających do gazyfikacji powiatu.

Cel operacyjny:

Wspomaganie działań zmierzających do kompleksowego uporządkowania gospodarki odpadami w powiecie

Projekt 1Budowa składowiska, sortowni i kompostowni odpadów organicznych w Jeziorach przez gminy powiatu.

Projekt 2 Wdrożenie zintegrowanego systemu gromadzenia i składowania odpadów stałych.

Projekt 3Wdrożenie selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów stałych.


89


Projekt 4Wspieranie likwidacji dzikich wysypisk oraz przeprowadzenie rekultywacji terenów.

Projekt 5Lobbing na rzecz pozyskania środków z budżetu państwa i funduszy pomocowych.

Efekty:Zmniejszenie ilości odpadów u źródeł, wdrażanie technologii minimalizujących ilość powstających odpadów, selektywna zbiórka odpadów z recyklingiem.Wprowadzenie nowoczesnej, bezpiecznej technologii utylizacji odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych.

Cel operacyjny:

Wspomaganie działań zmierzających do kompleksowego uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej powiatu

Projekt 1 Wspomaganie budowy sieci kanalizacyjnej i wodociągowej w powiecie.

Projekt 2Lobbing na rzecz pozyskania środków z budżetu państwa i funduszy pomocowych.

Efekty: Działania umożliwiające wspólne podejmowanie realizacji przedsięwzięć zwiększające możliwości uzyskania zewnętrznych środków finansowych (fundusze pomocowe, budżet Państwa).

Cel operacyjny:

Rozwój wysokiej jakości połączeń telefonicznych i teleinformatycznych

Projekt 1Stworzenie warunków dla funkcjonowania na rynku nowych aktywnych operatorów.

Projekt 2Wspieranie działań umożliwiających uruchomienie nowych połączeń telefonii komórkowej.

Projekt 3 Budowa sieci umożliwiającej łączność głosową i szerokopasmową transmisję danych.

Efekty:Podniesienie jakości połączeń oraz szybkości transmisji danych.Poprawa dostępności sieci niezależnie od miejsca pobytu.

Projekt 4Wspieranie działań mających na celu budowę sieci teleinformatycznej w Świebodzinie.

Efekty:Miejskie sieci teleinformatyczne pozwalają na poprawę bezpieczeństwa publicznego, zarządzania systemami kryzysowymi. Sieci stanowią doskonałą bazę kontaktów biznes-biznes i biznes-klient.

Projekt 5Lobbing na rzecz pozyskania środków z funduszy celowych i pomocowych.


90


Cel pośredni:

Kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego

Cel operacyjny:

Stworzenie systemu informacji przestrzennej

Projekt 1Podniesienie efektywności zarządzania przestrzenią

Zadania:Utworzenie bazy danych do katastru nieruchomości.Stworzenie zasobu map. Stworzenie systemu informacji planistycznej. Integracja istniejących systemów i baz danych branżowych.

Cel operacyjny:

Przeciwdziałanie degradacji przestrzeni przez nieskoordynowaną działalność inwestycyjną

Projekt 1Wspieranie opracowania efektywnych metod wykorzystania terenu w zależności od jego położenia w powiecie.

Efekty: Ograniczenie powstawania i rozwoju jednostek osadniczych pozbawionych odpowiedniej infrastruktury technicznej. Projekt 2Ochrona krajobrazu naturalnego i kulturowego.

Efekty: Podniesienie atrakcyjności turystycznej i osadniczej terenów gminy.Rozwój warunków do kształtowania świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu.

Cel operacyjny:

Racjonalizacja wykorzystania przestrzeni zagospodarowanej i przekształcanej

Projekt 1 Wspieranie rewaloryzacji, rewitalizacji i humanizacji zabytkowego centrum Świebodzina.

Efekty:Podniesienie jakości przestrzeni miasta.

Projekt 2 Wspieranie odbudowy zaniedbanych obszarów Świebodzina i Zbąszynka.

Cel operacyjny:


91


Zachowanie wartości środowiska przyrodniczego i kulturowego

Projekt 1Opracowanie i realizacja programu ochrony przyrody w powiecie.

Projekt 2Ochrona bioróżnorodności obszaru powiatu, monitoring, efektywna ochrona zagrożonych gatunków i ich siedlisk.

Projekt 3Rozbudowa sieci obszarów chronionych w oparciu o waloryzację przyrodniczą i dyrektywy Unii Europejskiej .

Projekt 4Wdrożenie systemu edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży.

Zadania:Uruchomienie wspólnie z gminami powiatu Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Świebodzinie.

Projekt 5Wytyczenie i budowa tras rowerowych wspólnie z gminami powiatu i Euroregionem “Sprewa, Nysa, Bóbr”.

Projekt 6 Podejmowanie i wspieranie działań związanych z ochroną wartości kulturowych powiatu.

Zadania:Poszukiwanie środków na odbudowę zabytkowego ratusza Świebodzina.Dbałość o zabytki, parki podworskie i stare cmentarze.

Projekt 7 Wprowadzenie do programów nauczania wiadomości o historii i tradycjach Świebodzina.

Projekt 8Dbałość o utrzymanie historycznego kształtu wartościowych zespołów urbanistycznych i architektonicznych.

Efekty: Przekazanie przyszłym pokoleniom dorobku dziedzictwa kulturowego w stanie niepogorszonym.


92


Cel pośredni :

Tworzenie warunków do rozwoju społeczeństwa informacyjnego

Cel operacyjny:

Rozwijanie warunków edukacji informatycznej

Projekt 1 Realizacja koncepcji “Komputer w szkole dla każdego ucznia”.

Efekty:Komputer stał się jednym z podstawowych narzędzi pracy i źródeł informacji. Umiejętność jego obsługi i wykorzystani jego możliwości musi więc być niezbędnym elementem procesu dydaktycznego w szkołach.

Projekt 2:Stałe podnoszenie kwalifikacji informatycznych nauczycieli.

Efekty:Niezwykle szybki postęp i rozwój technik informatycznych wymaga stałego podnoszenia kwalifikacji kadry nauczycielskiej w tym zakresie. Jest to warunek konieczny realizacji procesów dydaktycznych na odpowiednim poziomie i zgodnego z aktualnym stanem wiedzy.

Cel operacyjny:

Wspieranie rozwoju usług informatycznych i internetowych

Projekt 1Wspieranie inicjatyw w zakresie tworzenia nowych firm informatycznych.

Efekty:Przemysł informatyczny jest jedną z najbardziej opłacalnych, ekologicznie neutralnych gałęzi gospodarki. Jest przemysłem o bardzo dobrych perspektywach przyszłościowych. Jako przemysł bazujący głownie na wiedzy, nie wymagający kosztownych inwestycji może być ważnym elementem strategii.

Projekt 2Wspieranie inicjatyw z zakresu e-biznesu.

Efekty:Technologie internetowe stanowią przyszłość w dziedzinie biznesu. Pozwalają optymalnie prowadzić kontakty biznes-biznes i biznes-klient. Stanowi to podstawę konkurencyjności lokalnego przemysłu oraz konieczność w postępującej globalizacji gospodarki. Mogą stanowić motor rozwoju lokalnej gospodarki.

Cel operacyjny:

Podjęcie działań powszechna dostępność usług informatycznych

Projekt 1Wspieranie realizacji koncepcji “Internet w każdym domu”.


93


Efekty:Internet jest dzisiaj ważnym środkiem komunikacji społecznej i dostępu do wiedzy. Jego rola w przyszłości będzie jeszcze wzrastać. Jego dostępność i umiejętność wykorzystania jego możliwości będzie ważnym składnikiem poziomu cywilizacyjnego lokalnej społeczności.

Projekt 2:Realizacja koncepcji “elektronicznego urzędu”.

Efekty:Technologie teleinformatyczne powinny podnieść poziom usług publicznych i lepiej poznać potrzeby obywateli i biznesu. Możliwe zadania to:- informacje urzędowe (praca, budownictwo, zdrowie, kultura);- komunikacja z obywatelami (dyskusje w sprawach życia codziennego, w kwestiach

politycznych, kontakt z politykami);- elektroniczne wnioski, podania;- referenda, badania opinii publicznej.


94


Cel pośredni: Usprawnienie zarządzania powiatem

Cel operacyjny:

Usprawnienie i modyfikacja organizacji urzęduProjekt 1:Opracowanie programu usprawnienia organizacji urzędu.

Zadania:Stopniowe wdrażanie zintegrowanego zarządzania powiatem.Wdrożenie systemu kompleksowej komputeryzacji.Utworzenie punktu informacyjnego pierwszego kontaktu w urzędzie.Wdrożenie systemu obsługi klientów.Wdrożenie standardów obsługi mieszkańców - klientów urzędu.Utworzenie i aktualizacja bazy danych dla potrzeb monitoringu wdrażania strategii.

Projekt 2:Wdrożenie systemu dokształcania pracowników urzędu.

Projekt 3:Przygotowanie Starostwa Powiatowego do wdrożenia systemu zarządzania ISO 9000.

Efekty:Wzrost wydajności i efektywności pracy urzędu Wysoka jakość obsługi w urzędzie.Zadowolenie mieszkańców.Satysfakcja zawodowa pracowników urzędu

Cel operacyjny:

Wdrożenie planowania finansowego w powiecie

Projekt 1:Wdrożenie budżetu zadaniowego - narzędzia umożliwiającego osiągnięcie zaplanowanych celów w powiązaniu ze środkami finansowymi.

Efekty:Przygotowanie budżetu w układzie zadań z dużym wyprzedzeniem, co pozwala na ocenę szans na sukces przed zatwierdzeniem budżetu.Radykalna zmiana efektywności zarządzania.

Projekt 2:Wdrożenie wieloletniego systemu zarządzania finansami powiatu poprzez opracowanie 4-6 letniej prognozy dochodów i wydatków, przychodów i rozchodów całego budżetu.

Efekty:Wdrożenie wieloletniego planu finansowego, który:- określa bezpieczny poziom zadłużenia, - określa niezbędną wielkość wydatków operacyjnych, wydatków na obsługę, spłatę

zaciągniętych i planowanych zobowiązań, - usprawnia proces zarządzania finansami gminy (planowania środków, koordynacji działań i

przepływów pieniężnych, przepływu informacji finansowej). Wzrost efektywności zarządzania finansami.


95


Cel operacyjny:

Wdrożenie wieloletniego planowania powiatowych inwestycji

Projekt 1:Opracowanie i wdrożenie systemu wieloletniego planowania inwestycji obejmującego 4-6 letni harmonogram zadań inwestycyjnych, uszeregowanych według projektów z rozbiciem na zakres rzeczowy i źródła finansowania w poszczególnych latach.

Projekt 2:Ocena efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych.

Projekt 3:Sprawna realizacja inwestycji infrastrukturalnych.

Projekt 4:Poszukiwanie możliwości zwiększenia finansowych nakładów na inwestycje.

Efekty:Ułatwienie wyboru projektowych zadań inwestycyjnych, zgodnych z celami strategicznymi.Umożliwia znalezienie równowagi pomiędzy potrzebami rozwojowymi a możliwościami finansowymi.Długofalowe planowanie i kontrola wydatkowania środków budżetowych na inwestycje.Zorientowanie inwestycji na realizację celów.Poprawa procedur przygotowania i rozliczania zadań inwestycyjnych przygotuje powiat do wymagań Unii Europejskiej.Zwiększenie konkurencyjności w walce o europejskie środki na inwestycyjne programy infrastrukturalne.

Cel operacyjny:

Aktywne gospodarowanie mieniem powiatu

Projekt 1:Opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania mieniem powiatu.

Projekt 2:Opracowanie, wdrożenie i systematyczna aktualizacja ewidencji nieruchomości powiatu.

Efekty:Wzrost efektywności zarządzania mieniem powiatu (wzrost dochodów, realizacja nowych inicjatyw).

Cel operacyjny:

Poszukiwanie możliwości finansowego wsparcia z funduszy pomocowych

Projekt 1:Przygotowanie projektów przedsięwzięć związanych z realizacją zadań własnych powiatu.

Projekt 2:Przygotowanie projektów przedsięwzięć związanych z wspieraniem rozwoju lokalnego, w tym inwestycji stanowiących niezbędny warunek rozwoju gospodarczego.

Efekty:TEKON Biuro Doradztwa i Ekspertyz Zielona Góra ul.Ptasia 2a tel/fax 068 326 77 83 e'mail [email protected]

96


Uzyskanie zewnętrznych środków finansowych przy wymaganym udziale własnym.

Cel operacyjny:

Upowszechnianie znajomości procedur w administracji i gospodarce

Projekt 1:Podniesienie wiedzy i umiejętności załatwiania spraw w administracji i instytucjach.

Efekty:Usprawnienie pracy urzędu i instytucji.Skrócenie toku załatwiania spraw.Efektywniejsze funkcjonowanie osób fizycznych i podmiotów gospodarczych.Zmiana relacji klient – urzędnik.


97


Cel strategiczny 4:

POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA W POWIECIE


98


Cel pośredni:

Ochrona walorów środowiska naturalnego

Cel operacyjny:

Ochrona zasobów wód powierzchniowych i podziemnych oraz poprawa ich jakości

Projekt 1Maksymalne ograniczenie zrzutu ścieków nieoczyszczonych.

Projekt 2Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych.

Projekt 3Ochrona czystości wód jezior oraz ich rekultywacja.

Projekt 4Ochrona Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP), w szczególności na terenach nie posiadających izolacji warstwy wodonośnej od powierzchni.

Efekty:Ochrona zasobów wodnych, poprawa jakości wód płynących oraz co najmniej utrzymanie jakości wód jezior.Zachowanie jakości wód podziemnych i zabezpieczenie ich zasobów dla potrzeb przyszłych pokoleń.Zabezpieczenie odpowiedniej ilości i jakości wody pitnej.Sukcesywna likwidacja źródeł emisji ścieków nieoczyszczonych.Zmniejszenie ilości ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód.

Cel operacyjny:Ochrona gleb

Projekt 1 Wspieranie technologii mało i bezodpadowych, wdrażanie technologii utylizacji i unieszkodliwiania odpadów.

Projekt 2Zapobieganie procesom degradacji gleb.

Efekty:Zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów.Uporządkowanie gospodarki odpadami.Likwidacja „dzikich” wysypisk odpadów.


99


Cel operacyjny:

Poprawa jakości atmosferyProjekt 1 Zastępowanie tradycyjnych źródeł energii źródłami czystymi ekologicznie (gaz, olej opałowy, wiatr).

Projekt 2Ograniczenie emisji do atmosfery pyłów i szkodliwych gazów przemysłowych.

Efekty:Poprawa stanu czystości powietrza atmosferycznego.Ograniczenie „niskiej” emisji zanieczyszczeń.


10


Cel pośredni:

Stworzenie systemu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa zdrowotnego

Cel operacyjny:

Wypracowanie systemu ochrony zdrowia i koordynacja działań

Projekt 1Stworzenie, zgodnie z wymaganymi standardami i potrzebami, sieci placówek obejmujących placówki specjalistycznej opieki ambulatoryjnej oraz szpital w Świebodzinie. Efekty:Przejrzyste zasady korzystania z systemu ochrony zdrowia.Racjonalne rozmieszczenie jednostek opieki zdrowotnej powinno umożliwi dostępność do świadczeń zdrowotnych i spełnienie oczekiwań pacjentów.

Projekt 2Realizacja programu inwestycji w ochronie zdrowia (szpital) zgodnie z potrzebami.

Efekty:Uzyskanie właściwego stanu bazy lecznictwa zgodnie z potrzebami zdrowotnymi, wymaganiami sanitarno-epidemiologicznymi, przepisami bhp i przeciwpożarowymi.Planowe osiągnięcie warunków udzielania usług medycznych zgodnych ze standardami.

Projekt 3Opracowanie i realizacja programu praw pacjenta.

Efekty:Wzrost poczucia bezpieczeństwa wśród pacjentów.Karta praw pacjenta umożliwia korzystanie z procedury ustalającej kolejność dostępu do świadczeń medycznych, gwarantuje prawo do informacji o swoim stanie zdrowia oraz prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonego świadczenia zdrowotnego.

Cel operacyjny:

Zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej (w zakresie całodobowej opieki medycznej, ogólnej oraz specjalistycznej opieki medycznej).

Projekt 1:Zapewnienie pełnej całodobowej podstawowej opieki zdrowotnej w oparciu o instytucję lekarza rodzinnego ( NZOZ).

Efekty:Równomierne rozmieszczenie praktyk lub zespołów lekarza rodzinnego i sprawowanie opieki zdrowotnej przez jednego lekarza nad 2500 osobami, a opieki pielęgniarskiej w środowisku zamieszkania przez jedną pielęgniarkę środowiskową nad 1500 osobami;Całodobowy dostęp do kompleksowych świadczeń zdrowotnych jak najbliżej miejsca zamieszkania pacjenta.

Projekt 2Sporządzenie i wdrożenie planu zabezpieczenia ambulatoryjnej specjalistycznej opieki zdrowotnej.

Efekty:Równy dostęp do świadczeń zdrowotnych.


10


Plan zabezpieczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej powinien zapewnić lepsze rozmieszczenie jednostek opieki zdrowotnej na poziomie gmin, powiatu.

Projekt 3Objęcie aktywną opieką medyczną i profilaktyką uczniów.

Efekty:Systematyczna ocena stanu zdrowia uczniów i wczesne wykrywanie i leczenie wad rozwojowych.

Projekt 4Zabezpieczenie powszechnej i systematycznej opieki stomatologicznej.

Efekty:Zmniejszenie zachorowalności na próchnicę i choroby przyzębia.Wprowadzenie intensywnej edukacji zdrowotnej, profilaktyki fluorkowej, uszczelnianie bruzd pierwszych zębów trzonowych.Osiągnięcie norm zdrowotnych w zakresie stanu uzębienia zgodnych ze wskazaniami WHO.

Cel operacyjny:

Reorganizacja ratownictwa medycznegoProjekt 1:Wprowadzenie zintegrowanego systemu ratownictwa medycznego.

Efekty:Zintegrowany system ratownictwa medycznego będzie ważnym elementem systemu bezpieczeństwa, który będzie składał się ze szpitala z oddziałem ratowniczym, transportu medycznego ( karetki „R” i „W”) z udziałem Komendy Powiatowej Policji , Inspekcji Sanitarnej i Straży Pożarnej. Poprawi efektywność i sprawność działań ratowniczych w sytuacjach zagrożenia życia. Umożliwi realizację zasady tzw. „złotej godziny”, gdzie chory po urazie wielonarządowym, w ciągu jednej godziny dotrze do jednego ośrodka, w którym uzyska pełnoprofilową diagnostykę i kompleksową pomoc medyczną. Utworzenie w Zbąszynku podstacji centrum powiadamiania ratunkowego i bazy ratownictwa o zasięgu ponadlokalnym.

Cel operacyjny:

Budowanie bezpieczeństwa zdrowotnego

Projekt 1Działania na rzecz poprawy dostępności i jakości usług zdrowotnych i rehabilitacyjnych.Zadania:Współpraca z gminami w zakresie pomocy niepełnosprawnym i realizacji usług opiekuńczo-rehabilitacyjnych. Podejmowanie działań umożliwiających poprawę dostępności i jakości usług zdrowotnych.Utrzymanie certyfikatu jakości przez Szpital Powiatowy.

Projekt 2Objęcie uczniów aktywną opieką medyczną i profilaktyką.

Efekty:Systematyczna ocena stanu zdrowia uczniów i wczesne wykrywanie i leczenie wad rozwojowych.

Projekt 3Zapobieganie i rozwiązywanie problemów uzależnienia.

Zadania:Współpraca z gminami w zakresie problemów uzależnienia: tytoń, alkohol, leki, środki psychoaktywne, narkotyki.


10


Efekty: Ochrona najmłodszego pokolenia przed niebezpieczeństwem uzależnienia.Zmniejszenie kosztów działania medycyny naprawczej związanych z leczeniem następstw uzależnień.Zmniejszenie nakładów na rehabilitację, resocjalizację.

Projekt 4Rozwój profilaktyki i promocja zdrowia.Zadania:Współpraca z gminami w zakresie stworzenia systemu rozwoju profilaktyki i promocji zdrowia ma na celu:- zmniejszenia ryzyka wystąpienia tzw. chorób cywilizacyjnych, - ograniczenia możliwości wystąpienia chorób zakaźnych, - ograniczenia szkód zdrowotnych związanych z niewłaściwymi warunkami i trybem życia

mieszkańców.Współpraca z gminami w zakresie usprawnienia wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia nowotworów, cukrzycy oraz chorób układu krążenia.

Efekty:Usprawnienie systemu wczesnego wykrywania i leczenia nowotworów oraz chorób układu krążenia.Zmniejszenie umieralności z powodu nowotworów i chorób układu krążenia. Wydłużenie życia.

Projekt 5Stworzenie systemu monitorowania stanu zdrowia ludności.

Efekty:Uzyskanie systematycznej oceny stanu zdrowia ludności powiatu.Uzyskanie danych do planowania potrzeb w ochronie zdrowia.Trafne określanie ilości, wielkości i rodzajów placówek ochrony zdrowia.

Cel operacyjny:

Poprawa bezpieczeństwa i porządku publicznego

Projekt 1Poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Zadania:Podniesienie jakości szkolenia kierowców.Poprawa stanu technicznego dróg i oznakowania dróg.Dostosowanie organizacji ruchu i oznaczenia dróg do wzrastającej liczby pojazdów.Całkowite wyprowadzenie poza miasto ruchu tranzytowego i ładunków niebezpiecznych.

Projekt 2Zwalczanie przestępczości lokalnej.

Zadania:Poprawa struktury organizacyjnej służb, uzupełnienie braków kadrowych.Poprawa wyposażenia policji w sprzęt łączności i środki szybkiego przemieszczania.

Efekty:Zwiększenie skuteczności policji.Wczesne rozpoznawanie i zwalczanie przestępstw, monitorowanie zagrożeń.

Projekt 3Poprawa bezpieczeństwa pożarowego.


10


Zadania:Właściwe zabezpieczenie techniczne i kadrowe policji i straży pożarnej

Projekt 4Funkcjonowanie zintegrowanego systemu działań antykryzysowych ratowniczych na bazie Komendy Powiatowej PSP i ośrodka szkoleniowego.

Projekt 5Edukacja dzieci i młodzieży szkolnej.

Zadania:Wprowadzenie w szkołach zajęć w zakresie zagrożeń bezpieczeństwa i sposobów przeciwdziałania.

Projekt 6Wykorzystanie zaplecza PSP dla potrzeb organizacji zawodów ratowniczo-gaśniczych.

Cel operacyjny:

Poprawa bezpieczeństwa sanitarnego-epidemiologicznego Projekt 1 Kompleksowe rozwiązanie problemu odpadów specjalnych oraz odpadów problemowych (niebezpiecznych).

Zadania:Stworzenie i realizacja programu zabezpieczenia i utylizacji odpadów specjalnych (baterie, jarzeniówki, przeterminowane leki i in.).Stworzenie i realizacja programu zabezpieczenia i utylizacji odpadów medycznych.

Projekt 2 Poprawa poziomu oświaty zdrowotnej.

Efekty:Rozszerzenie pola działania edukacyjnego, zwłaszcza o środowiska wiejskie;Szersze upowszechnienie i zwiększenie realizacji zadań oświaty zdrowia poprzez włączenie innych organizacji, instytucji i stowarzyszeń.

Cel operacyjny:

Podnoszenie poziomu wykształcenia średniego personelu medycznego

Projekt 1:Współpraca w tworzeniu placówek przystosowanych do kształcenia personelu medycznego, w zakresie pielęgniarstwa, rehabilitacji, diagnostyki laboratoryjnej i in.

Efekty:Podnoszenie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników medycznych. Zabezpieczenie możliwości odbywania staży dla absolwentów szkół medycznych.Stworzenie odpowiedniej bazy, w tym dydaktycznej, do stałego podnoszenia jakości świadczonych usług medycznych.

Projekt 2Stworzenie systemu nadzoru merytorycznego w zakresie ochrony zdrowia.

Efekty:Szybkie wdrażanie nowych metod i form sprawowania opieki, zwłaszcza w odniesieniu do dzieci i młodzieży szkolnej; stałe monitorowanie, ocenianie i korygowanie działań profilaktycznych.


10


Cel pośredni:

Stworzenie spójnego systemu realizacji zadań polityki socjalnej

Cel operacyjny:

Ograniczenie ubożenia mieszkańców powiatu i walka z ubóstwem i społeczną izolacją

Projekt 1Przeciwdziałanie bezrobociu poprzez wspieranie przedsiębiorczości i prowadzenie polityki prozatrudnieniowej (aktywność zawodowa warunkuje samowystarczalność rodzin, a tym samym zmniejsza zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej).

Efekty:Poprawa kondycji finansowej rodzin.Poprawa mobilności zawodowej.Rozwój małych, najczęściej rodzinnych przedsiębiorstw.

Projekt 2 Podjęcie działań w celu zapewnienia wystarczających środków i usług socjalnych dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji (bezrobocie, ubóstwo, starość, stan zdrowia).

Efekty: Dostępność usług i ich efektywność polepszy poziom zaspakajania podstawowych potrzeb.

Cel operacyjny:

Pomoc rodzinom niewydolnym wychowawczo

Projekt 1 Pomoc rodzinie w wypełnianiu funkcji wychowawczej (programy wspierające, poradnictwo, system szkoleń).

Efekty:Mniejsza liczba rodzin niewydolnych wychowawczo z problemami społecznymi, umiejętność samodzielnego radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Ograniczenie problemów wychowawczych.

Projekt 2 Udzielanie pomocy rodzinom niewydolnym wychowawczo, szczególnie rodzinom wiejskim i na b. obszarach popegeerowskich, przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie.

Projekt 3 Pomoc rodzinom zastępczym oraz domom dziecka w pełnieniu funkcji wychowawczej.wspieranie działań organizacji pozarządowych i ruchu wolontariuszy, współpraca z kościołami i związkami wyznaniowymi w niesieniu pomocy chorym, niepełnosprawnym, niezaradnym życiowo.


10


Cel operacyjny:

Tworzenie warunków integracji społecznej i ekonomicznej dla ludzi niepełnosprawnych

Projekt 1 Wspieranie wyrównywania szans osób niepełnosprawnych (szkoły integracyjne), w tym przejściowe wykorzystanie zaplecza szkolnego LORO.

Efekty: Samodzielność osób niepełnosprawnych i aktywność w życiu społecznym i zawodowym.

Projekt 2Niwelowanie barier architektonicznych, komunikacyjnych i informacyjnych.

Efekty: Włączanie się osób niepełnosprawnych w życie społeczne i zawodowe.

Projekt 3Wspieranie opieki nad osobami upośledzonymi w szkołach specjalnych oraz w DPS-ach w Glińsku i w Toporowie. Wdrożenie programów podniesienia standardów usług do roku 2006.

Cel operacyjny:

Bezpieczeństwo społeczne i socjalne dla osób starszych

Projekt 1 Propagowanie i wspieranie programów i inicjatyw na rzecz ludzi w podeszłym wieku (zwalczanie izolacji społecznej, poprawa opieki nad ludźmi starszymi).

Efekty: Poprawa sytuacji życiowej ludzi starszych.

Projekt 2Rozwój wolontariatu na rzecz osób w podeszłym wieku.

Efekty:Poprawa warunków pobytu oraz odniesienie poziomu opieki na osobami starszymi w DPS-ach w Jordanowie i w Glińsku.


10


Cel pośredni:

Upowszechnienie zdrowego stylu życia

Cel operacyjny:

Przygotowanie specjalistycznej kadry pedagogicznej i sportowej

Projekt 1Stworzenie powiatowego systemu szkolenia i doskonalenia kadry pedagogicznej i sportowej (sport, rekreacja, turystyka, wychowanie fizyczne).

Projekt 2Kształcenie nowych kadr trenersko- instruktorskich.

Efekty:Stworzenie możliwości zorganizowania nowych grup szkoleniowych, sekcji w klubach.

Cel operacyjny:

Poprawa bazy dla potrzeb wychowania fizycznego, sportu i rekreacji ruchowej

Projekt 1Tworzenie warunków prawidłowego rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży.

Zadania:Budowa krytego basenu w mieście.Podniesienie standardu boisk wiejskich.Poprawa dostępności obiektów sportowych.Uruchomienie w szkołach zajęć sportowych poza obowiązkowymi.

Projekt 2Wspomaganie rozwoju liczby placówek specjalistycznych zajmujących się rekreacją i rehabilitacją osób niepełnosprawnych.

Efekty:Dostępność kultury fizycznej dla osób niepełnosprawnych.Zapewnienie dla większej ilości osób niepełnosprawnych możliwości korzystania z obiektów sportowych.Większy udział osób niepełnosprawnych w integracyjnych imprezach sportowych; Podniesienie sprawności fizycznej osób niepełnosprawnych.

Cel operacyjny:

Upowszechnienie aktywności fizycznej, rekreacji rodzinnej i zdrowego trybu życia

Projekt 1Zwiększenie dostępności szkolnej bazy sportowej dla środowiska poprzez działalność pozalekcyjną w oparciu o kluby sportowe, stowarzyszenia i in.

Efekty: Sportowo-rekreacyjna aktywność rodzin.Przełamywanie barier między ludźmi o różnej sprawności fizycznej i w różnym wieku.


10


Zacieśnienie więzów rodzinnych dzięki wspólnemu udziałowi w rekreacji ruchowej.

Projekt 2Tworzenie warunków wypoczynku i do czynnego spędzania czasu wolnego.

Zadania:Budowa turystycznych ścieżek rowerowych na terenie powiatu.Wspieranie przedsięwzięć mających na celu podniesienie standardu/budowę obiektów sportowo-rekreacyjnych i turystycznych.

Projekt 3Otoczenie szczególną troską ludzi w podeszłym wieku.

Efekty:Udział ludzi starszych w zajęciach rekreacyjnych w formie zorganizowanej pozwoli na poprawę kondycji fizycznej i samopoczucia psychicznego.Wykorzystanie tradycji sportowych dla popularyzacji sportu w powiecie.


10


9 WDRAŻANIE STRATEGII


10


9.1 Program wdrażania

Strategia zrównoważonego rozwoju powiatu przedstawia w sposób syntetyczny strategiczne cele rozwoju i przypisane im cele pośrednie. Z kolei cele pośrednie rozpisane są na cele operacyjne, z których wyprowadzone zostaną w następnym etapie programowania tzw. programy wdrożeniowe (operacyjne), stanowiące zestawy poszczególnych zadań (działań i przedsięwzięć), ze wskazaniem zakładanych efektów, niezbędnych nakładów, możliwych do uruchomienia źródeł finansowania oraz harmonogramu realizacji.

Realizacja poszczególnych zadań złoży się na realizację celów operacyjnych, przez realizację celów operacyjnych umożliwi realizację celów pośrednich, natomiast za ich pośrednictwem – celów strategicznych, tak by w końcu został zrealizowany cel nadrzędny czyli misja powiatu świebodzińskiego.

Przyjęto założenie, że strategia rozwoju powiatu świebodzińskiego zostanie przyjęta przez Radę Powiatu w drodze uchwały, co z kolei powinno uruchomić proces opracowania przez zarząd powiatu projektów i programów wdrożeniowych, które zyskają aprobatę radnych powiatu.

Zadania ujęte w projekty przeznaczone do realizacji, zarówno inwestycyjne jak i bezinwestycyjne, wymagają odpowiedniego zaplecza instytucjonalnego, zdolnego do ich implementacji i sprawnej obsługi. Rolę taką winny odegrać powiecie w najbliższej przyszłości, obok odpowiednich komórek urzędu, nowo utworzone instytucje okołobiznesowe takie jak agencja rozwoju lokalnego, lokalny ośrodek wspierania przedsiębiorczości i in.

Założono, że realizacja strategii toczyć się będzie dwoma zasadniczymi nurtami. Pierwszy z nich to obszar gospodarki i szeroko rozumianej infrastruktury, drugi zaś to obszar szeroko rozumianych działań społecznych. Coroczna alokacja środków do obu tych nurtów ułatwi z jednej strony wybór projektów (działań) kierowanych do realizacji, hamowany dotychczas trudnymi do porównania kryteriami oceny, z drugiej zaś odsunie w pewnym sensie problem wyboru „promocja powiatu czy jeszcze jeden kilometr drogi”.

Decyzje dotyczące doboru projektów w ramach programów wdrożeniowych będą miały zasadniczy wpływ na realizację celów „Strategii zrównoważonego rozwoju powiatu świebodzińskiego.”

Kryteria doboru projektów będą wynikały bezpośrednio z ogólnych celów strategii:celu programu, wpływ gospodarczy (mierzony na podstawie odpowiednich wielkości dodatkowej działalności gospodarczej i zatrudnienia) biorący pod uwagę potencjał występujący w danym miejscu oraz skutki ewentualnego przenoszenia działalności gospodarczej, zdolności finansowe, efektywność inwestycji, wpływ na środowisko, wpływ na likwidację ubóstwa, wpływ na rozwój obszarów wiejskich.

Oczekuje się, że pewien stopień elastyczności może być konieczny przy przenoszeniu tych kryteriów na grunt poszczególnych programów oraz że waga przykładana do każdego z nich będzie się różnić w świetle określonego programu lub stosowanego środka wsparcia (np. wymagania specjalnych programów strukturalnych Unii Europejskiej).

Oprócz ustalenia zasad kwalifikacji projektów istotne jest także określenie zasad montażu instytucjonalnego i finansowego oraz zasad prowadzenia monitoringu i oceny postępów w realizacji strategii.


11


9.2 Zasady montażu instytucjonalnego i finansowego

Fakt, iż podmiotem programowania strategicznego na poziomie subregionalnym jest społeczność powiatu, zaś sama strategia rozwoju powiatu jest rodzajem umowy społeczno-instytucjonalnej, sprawia, że w jej realizacji powinny uczestniczyć wszystkie (lub prawie wszystkie) instytucje, urzędy administracji rządowej i samorządowej, podmioty gospodarcze, instytucje oświaty, kultury, zdrowia i opieki społecznej a także poszczególni obywatele.

Proces realizacji strategii powinien objąć wszystkich, którzy w powiecie świebodzińskim mieszkają lub prowadzą w nim i z nim szeroko pojęte interesy.

Samorząd powiatu może być bezpośrednim beneficjentem środków finansowych Unii Europejskiej, zarówno w odniesieniu do programów przedakcesyjnych, jak i funduszy strukturalnych czy funduszu kohezji po wstąpieniu Polski do UE.

Za ich pośrednictwem o wsparcie ubiegać się mogą inne instytucje i podmioty gospodarcze. Część programów wsparcia adresowana jest jednak bezpośrednio do określonych instytucji (np. kultury, oświaty, zdrowia czy nauki), a także podmiotów gospodarczych o ile spełniają określone kryteria.

Pomoc Unii Europejskiej udzielana będzie w postaci tzw. grantów, czyli bezzwrotnych dotacji. Beneficjent musi jednak zaangażować w realizację projektu swoje środki finansowe w wysokości co najmniej 25% wartości projektu. Dotyczy to krajów spełniających szczególne kryteria odstawania w dół od średniego poziomu krajów członkowskich Unii Europejskiej, a do takich zalicza się także Polska.

Środki finansowe pochodzące z międzynarodowych instytucji finansowych, takich jak np. Bank Światowy (BŚ) czy Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR), mogą być przyznane zarówno instytucjom rządowym, jak i samorządowym. Jedynym warunkiem jest spełnienie kryteriów określonych dla poszczególnych linii kredytowych, z kryterium efektywności angażowania środków na czele.

W odróżnieniu od bezzwrotnych środków Unii Europejskiej są to kredyty, które trzeba spłacić. Międzynarodowe instytucje finansowe wymagają przy udzielaniu kredytów gwarancji rządowych, które przy znacznym obciążeniu budżetu państwa (w okresie programowania, tj. do roku 2015, nie przewiduje się tu znaczących zmian) nie będą łatwe do uzyskania.

Samorząd powiatu dysponuje ponadto środkami finansowymi pochodzącymi z dotacji i subwencji, a także z dochodów własnych. Część tych środków może być przeznaczana na szeroko rozumiany rozwój lokalny i subregionalny.

W wykonanie niektórych zadań angażowane mogą być również prywatne środki finansowe w ramach tzw. partnerstwa publiczno-prywatnego. Powstaje ono w przypadku, gdy ewentualne korzyści płynące z inwestycji lub chociażby jej przyspieszenia mogą stanowić powód zaangażowania środków finansowych przez podmiot prywatny. Albo odwrotnie – realizacja przedsięwzięcia prywatnego wsparta środkami publicznymi pozwoli na uzyskanie efektu rozwiązującego problemy publiczne.

Realizacja „Strategii zrównoważonego rozwoju Powiatu Świebodzińskiego” będzie się opierała na montażu instytucjonalnym i uruchamianym na jego podstawie montażu finansowym.

Z uwagi na fakt, że opracowanie, uchwalenie i późniejsze wdrażanie strategii należy do samorządu powiatu, on właśnie będzie pełnił rolę inicjatora i koordynatora montażu


11


instytucjonalnego służącego realizacji przedsięwzięć (działań, zadań) dotyczących różnorodnych podmiotów. szczególnie potrzebne to będzie w przypadkach łączenia interesów publicznych i prywatnych.

Jednym z ważniejszych zadań samorządu powiatu będzie zainicjowanie utworzenia i udzielenie pomocy w organizacji stowarzyszeń i związków celowych oraz zawieranie umów i porozumień (w tym partnerstwa publiczno-prywatnego), niezbędnych dla realizacji zadań wypływających ze strategii.

Wsparciem dla działań Zarządu Powiatu w tym względzie powinna stać się specjalnie powołana Rada Rozwoju Powiatu, grupująca zarówno przedstawicieli administracji jak i praktyków życia gospodarczego i społecznego oraz liderów lokalnych.

9.3 Partnerstwo publiczno-prywatne

Przewiduje się wdrożenie tej nowatorskiej w Polsce formy finansowania rozwoju na poziomie lokalnym. Istotą funkcjonowania takiego partnerstwa jest zasada pomocniczości w odniesieniu do podmiotów prywatnych realizujących inwestycje o wymiarze publicznym.

W momencie programowania trudno jest określić poziom zaangażowania kapitału prywatnego. Należy natomiast oszacować globalny poziom zaangażowania środków publicznych, określić ich źródła, a także zasady konstruowania partnerstwa (poziom udziału środków publicznych do środków prywatnych, dziedziny zakwalifikowane do objęcia partnerstwem, wymagane wskaźniki efektywności funkcjonalnej i ekonomicznej, sposób kwalifikacji wniosków itd.).

Montaż finansowy służy zapewnieniu funduszy na realizację określonego przedsięwzięcia z różnych źródeł zaś montaż instytucjonalny pozwala na uzyskanie zakładanego efektu poprzez realizację inwestycji przez niezależne instytucje.


11


9.4 Zarządzanie wdrażaniem strategii

Jedną z technik zarządzania wdrażaniem programów wieloletnich jest metoda określania znaczących zdań tzw. kamieni milowych rozwoju (milestones). Wyznaczenie takich zadań – celów etapowych pozwala koncentrować zazwyczaj niewystarczające środki na określonym zadaniu doprowadzając do jego pomyślnej realizacji.

Zadania etapowe – kamienie milowe strategii:

Zadanie Termin1. Utworzenie infrastruktury instytucjonalnej wspierającej rozwój MSP na

terenie powiatu (powstanie instytucji takich jak: Lokalny Ośrodek Wspierania Przedsiębiorczości, Powiatowy Fundusz Poręczeń Kredytowych, Powiatowy Fundusz Przedsiębiorczości).

2001-2003

2. Opracowanie wieloletniego programu modernizacji i remontów głównych dróg powiatowych, w tym szczególnie łączących siedziby gmin ze Świebodzinem.

2001-2002

3. Stworzenie funduszu stypendialnego dla młodzieży powiatu. 2002-2003

4. Uruchomienie w szkołach i wybranych placówkach powiatu Ośrodków Informacji Europejskiej.

2002-2003

5. Utworzenie Centrum Kształcenia Praktycznego posiadającego możliwości nadawania uprawnień rzemieślniczych.

2002-2003

6. Powołanie i rozwój średniego szkolnictwa artystycznego, szkolnictwa policealnego, utworzenie szkoły języków obcych oraz wyższej szkoły biznesu z wykorzystaniem funduszy pomocowych oraz przy współpracy z zaprzyjaźnionymi powiatami zagranicznymi.

2002-2005

7. Nadanie zinstytucjonalizowanych form współpracy gmin powiatu w zakresie gospodarki odpadami i gospodarki wodno-ściekowej– utworzenie celowego związku gmin powiatu.

2002

8. Uruchomienie w Świebodzinie Powiatowego Centrum Ratownictwa z lądowiskiem dla helikopterów (tel. 112), utworzenie podstacji w Zbąszynku

2001-2002

9. Osiągnięcie określonych ustawowo standardów w domach pomocy społecznej i innych placówkach.

2001-2005

10. Zorganizowanie w powiecie hostelu, domu dziennej opieki, ośrodka opieki paliatywnej oraz zakładu opiekuńczo-leczniczego

2002-2006

11. Organizacja targów na terenie powiatu, budowa centrum konferencyjno - wystawienniczego.

2002-2006

12. Budowa systemu ścieżek rowerowych oraz tras kajakowych w powiecie we współpracy z sąsiednimi powiatami.

2002-2006


SPIS TREŚCI - swiebodzin€¦ · Web viewUsprawnienie kanałów dystrybucji towarów oraz...

Documents

Transcript of SPIS TREŚCI - swiebodzin€¦ · Web viewUsprawnienie kanałów dystrybucji towarów oraz...