Spis treści - COBORU .pdf2007/2008 ZDOO Białogard 4 4 1 1 1 1 1 3 1 9 1 7 17 ZDOO Rarwino 4 4 1 1...

�

Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Szczecinie Dąbiu styczeń 2012

Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Rozdział 1 . Rzepak ozimy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Rozdział 2 . Pszenica ozima . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Rozdział 3 . Jęczmień ozimy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Rozdział 4 . Pszenżyto ozime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Rozdział 5 . Żyto ozime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Rozdział 6 . Pszenica jara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Rozdział 7 . Jęczmień jary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Rozdział 8 . Owies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Rozdział 9 . Pszenżyto jare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

Rozdział 10 . Rzepak jary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Rozdział 11 . Groch siewny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

Rozdział 12 . Łubin wąskolistny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Rozdział 13 . Łubin żółty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

Rozdział 14 . Ziemniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Rozdział 15 . Kapusta głowiasta biała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

Rozdział 16 . Marchew jadalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

Rozdział 17 . Truskawka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122

Spis treściStrona

� Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku


I. Wstęp

Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze (PDOiR) jest regionalnym (wojewódzkim) systemem badań odmianowo-agrotechnicznych mającym na celu dostarczenie rolnikom możliwie pełnej informacji o przydat-ności zarejestrowanych odmian do uprawy w ich rejonie . Tak samo jak w latach poprzednich w sezonie 2010/2011 w Województwie Zachodniopomorskim prowadzone były badania odmianowe z wykorzystaniem istniejącej polowej bazy doświadczalnej, na którą składają się stacja i zakłady doświadczalne oceny odmian (należące do COBORU) oraz Gospodarstwo Rolne Danuty i Teofila Bus w Prusimiu .

W systemie PDOiR większość decyzji dotyczących doświadczeń prowadzonych w poszczególnych województwach podejmowana jest regionalnie przez zespoły wojewódzkie PDOiR . W roku 2011 powołano nowy, 32 osobowy, skład Wojewódzkiego Zespołu PDOiR . Przewodniczącym Zespołu wybrano Członka Zarządu Województwa Zachodniopo-morskiego mgr Jana Krawczuka . Zastępcami Przewodniczącego zostali Andrzej Ługowski z Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej oraz Anna Werelich z Zakładu Doświadczalnego Oceny Odmian w Białogardzie

Zgodnie z ustaleniami Krajowego Zespołu Koordynacyjnego PDO w 2004 roku rozpoczęto tworzenie List zaleca-nych do uprawy odmian na obszarze województwa (LZO) . Podstawą typowania i włączania odmian do LZO są wyniki wieloletnich doświadczeń PDOiR przeprowadzonych w województwie . Obecnie na terenie Województwa Zachodniopo-morskiego utworzono LZO z odmianami pszenicy ozimej i jarej, jęczmienia ozimego i jarego, owsa, pszenżyta ozimego i jarego, żyta, rzepaku ozimego i jarego oraz z odmianami jadalnymi i skrobiowymi ziemniaka .

Postęp hodowlany w większości gatunków jest stały i znaczący, przy czym jego wykorzystanie przez praktykę rolniczą jest nadal niedostateczne . Przejawem tego jest zarówno zmniejszony od szeregu lat popyt na kwalifikowany materiał siewny, jak i często nienajlepiej dobrane odmiany do kierunku użytkowania czy też do uprawy w konkretnych warun-kach środowiskowych . Coroczna wymiana materiału siewnego oraz trafny dobór odmian i odpowiednia agrotechnika mogą przynieść nieraz wzrost wydajności ziarna sięgający w przypadku zbóż nawet kilkadziesiąt dt z ha . O tym jak dużo pozostało do zrobienia w poprawie efektywności uprawy, w tym również poprzez właściwy dobór odmian, świadczy chociażby różnica w plonowaniu zbóż w doświadczeniach PDOiR i w produkcji .

Sezon doświadczalny 2010/2011 był dwunastym, w którym na terenie Województwa Zachodniopomorskiego pro-wadzono doświadczenia w ramachPorejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR) . Przepro-wadzono 64 doświadczenia z zarejestrowanymi odmianami zbóż ozimych i jarych, rzepaku, ziemniaków, kukurydzy , roślin strączkowych oraz z roślinami warzywnymi – kapustą głowiastą biała i marchwią jadalną . Rok 2011 był pierwszym rokiem zbioru truskawek/doświadczenia z odmianami deserowymi i przeznaczonymi do przetwórstwa/ .

Niniejsza publikacja jest kontynuacją opracowań z lat poprzednich, zawiera szczegółowe wyniki wszystkich do-świadczeń prowadzonych w ramach programu PDOiR w ostatnim sezonie (2010/2011) na tle badań trzyletnich (2009 – 2011) . Porażenie odmian przez ważniejsze choroby podano tylko na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1), na którym nie stosowano fungicydów, gdyż tylko wyniki z tego poziomu pokazują naturalną odporność odmian na patogeny .

Ponieważ w naszym województwie doświadczenia z niektórymi gatunkami prowadzone są tylko w jednym punkcie, chcąc poszerzyć zakres informacji o odmianach, zamieszczono wyniki doświadczeń z województw sąsiednich – lubu-skiego i pomorskiego .

W niniejszej publikacji zamieszczono wyniki doświadczeń z odmianami zbóż ozimych i jarych, rzepaku ozimego i jarego, roślin strączkowych, ziemniaków ,roślin warzywnych oraz truskawki . Wyniki doświadczeń w pozostałych gatun-kach, ze względu na mniejszą ich liczebność na naszym terenie, zebrane zostaną w publikacjach centralnych COBORU obejmujących rezultaty badań prowadzonych na terenie całego kraju .

Dyrektor Stacji Koordynującej PDOiR w oraz Wojewódzki Zespół PDOiR dziękują wszystkim jednostkom oraz osobom, które przyczyniły się do rozwoju

Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczegona obszarze Województwa Zachodniopomorskiego

wpływając tym samym na obecny jego kształt i znaczenie dla produkcji roślinnej.

�



○ doświadczenia finansowane z budżetu ∆ doświadczenia finansowane w ramach umów COBORU☻ doświadczenia finansowane lokalnie

DOŚWIADCZENIA PDOIR W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM

W LATACH 2008 – 2011

Punktdośw.

Takson/grupataksonów Zb

oża

Rze

pak

Kuku

rydz

a

Bura

kpa

st.

Ziem

niak

Rośl

iny

strą

czko

we

War

zyw

a

Trus

kaw

ka

Mal

ina

Razem

Sposób finansowania doświadczeń

○ ☻ ○ ☻ ○ ∆ ○ ○ ☻ ○ ☻ ☻ ☻ ☻ Ο ∆ ☻ Suma

2007/2008ZDOO Białogard 4 4 1 1 1 1 1 3 1 9 1 7 17

ZDOO Rarwino 4 4 1 1 1 4 3 13 5 18

PHR SHR Krzemlin 2 2 2

PMHZ Strzekęcin 5 5 5

GR D. Bus, Prusim 7 1 1 9 9

SDOO Szczecin Dąbie 1 1 1 1 2

Razem doświadczeń 8 17 2 3 1 1 1 5 7 6 2 - - - 23 1 29 53

2008/2009ZDOO Białogard 4 4 1 1 3 1 3 2 3 1 14 1 8 23

ZDOO Rarwino 4 4 1 1 3 2 2 1 8 3 7 18

SDOO Szczecin Dąbie 4 2 2 1 4 5 9


Razem doświadczeń 8 16 2 3 3 4 - 9 4 4 1 2 3 1 26 4 30 60

2009/2010ZDOO Białogard 4 4 1 1 3 1 3 2 1 3 12 1 10 23

ZDOO Rarwino 4 4 1 1 4 2 2 2 9 4 7 20

SDOO Szczecin 4 2 2 2 1 4 7 11



2010/2011ZDOO Białogard 4 4 1 1 3 1 3 2 1 3 12 1 10 23

ZDOO Rarwino 4 4 1 1 4 2 2 2 8 4 7 19

SDOO Szczecin 4 2 2 2 1 4 7 11



RAZEM 2008 -2011 32 65 8 12 10 15 1 32 23 15 9 6 9 3 98 15 127 240



Ważniejszedanemeteorologicznewokresieprowadzeniadoświadczeń

Lp. Miesiąc

Miesięcznesumyopadów(mm) Średniatemperaturadobowamiesiąca(oC)

Biał

ogar

d

Rarw

ino

Szcz

ecin

Dąb

ie

Biał

ogar

d

Rarw

ino

Szcz

ecin

Dąb

ie

1 2 3 4 5 6 7 8

2010

1 sierpień 161,8 136,6 150,0 17,9 17,2 18,5

2 wrzesień 74,0 60,3 52,3 11,4 11,7 12,7

3 październik 38,3 39,7 21,1 5,5 6,0 6,8

4 listopad 100,6 113,6 78,2 3,5 3,2 4,5

5 grudzień 71,1 61,5 40,4 -5,9 -6,2 -4,7

2011

6 styczeń 44,4 46,2 26,8 0,1 -0,3 0,5

7 luty 49,7 25,2 17,7 -2,4 -2,2 -1,4

8 marzec 28,8 21,5 26,2 2,8 2,7 3,2

9 kwiecień 13,8 12,1 13,8 10,0 10,1 11,2

10 maj 38,2 52,7 57,7 13,2 12,7 13,9

11 czerwiec 63,6 62,9 50,7 17,1 17,0 17,6

12 lipiec 45,9 175,2 168,0 17,4 16,9 17,4

13 sierpień 103,1 71,2 52,1 17,7 17,2 18,1

�



Rozdział1RZEPAKOZIMY

I.WiadomościogólneRzepak ozimy jest najważniejszą rośliną oleistą w Polsce uprawianą na powierzchni ponad 800 tys .ha . W najbliż-

szych latach oczekiwane jest dalsze zwiększanie areału uprawy . Rzepak ozimy uprawiany w płodozmianach zbożowych zmniejsza ryzyko masowego występowania chorób zbożowych . Jest też cenną rośliną miododajną . Rzepak ozimy z racji sierpniowych terminów siewu powinien być uprawiany po najwcześniejszych poplonach, takich jak groch na na-siona, wczesne ziemniaki, jęczmień ozimy, a także roślinach pastewnych na zielonkę lub na przyoranie . Wymaga gleb o wysokiej kulturze . Uprawa rzepaku ozimego po innych zbożach bywa utrudniona w przypadku opóźnienia się żniw lub długotrwałych susz letnich uniemożliwiających dobre przygotowanie roli pod zasiew oraz uzyskania szybkich i równomiernych wschodów . Późniejszy termin siewu, a tym samym wschodów, wpływa niekorzystnie na rozwój roślin przed zimą i pogarsza zimotrwałość rzepaku .

Surowiec rzepakowy używany jest przede wszystkim do produkcji oleju jadalnego do bezpośredniego spożycia w gospodarstwach domowych jak i do produkcji margaryny . Olej rzepakowy może być wykorzystany także do produkcji estrów metylowych kwasów tłuszczowych . Estry te jako czyste paliwo ekologiczne mogą być zastosowane do napędu jednostek napędzanych silnikami Diesla . Kilkuprocentowy dodatek bioestrów do oleju napędowego zmniejsza toksycz-ność spalin i zastępuje kosztowne dodatki przywracające właściwości smarne odsiarczonych olejów napędowych . Olej rzepakowy może być ponadto stosowany jako wysokoenergetyczny dodatek paszowy dla drobiu, jako olej do spalania w piecach lub jako surowiec do produkcji środków piorących, kosmetyków, w przemyśle gumowym oraz jako biodegra-dowalny wspomagacz dla środków ochrony roślin . Natomiast śruta poekstrakcyjna lub makuch rzepakowy uzyskiwane jako odpad przy produkcji oleju są cennymi koncentratami wysokobiałkowymi wykorzystywanymi do produkcji pasz treściwych w karmieniu bydła, trzody chlewnej oraz drobiu .

Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 86 odmian, 50 to odmiany populacyjne, a 36 to odmiany mieszańcowe . Zarejestrowanych jest tylko 8 odmian krajowych, 78 odmian pochodzi z zagranicy . W roku 2010 skreślono z krajowego rejestru na wniosek hodowcy osiem odmian – Baros, Batory, Bristol, Liclassic, Lirajet, Rasmus, Taurus, Wotan, natomiast w roku 2011 trzy odmiany – Baldur, Kronos i Titan . Skreślono także składniki krajowych mieszańców złożonych Kaszub i Pomorzanin .

n uwagi metodyczne W roku 2011 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadcze-

nia z rzepakiem ozimym, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym Danuty i Teofila Bus w Prusimiu . Doświadczenia prowadzone były wg metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej . Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian do uprawy w województwie zachodniopomorskim .

II.Omówieniedoświadczeń

Siew doświadczeń opóźniony ze względu na niesprzyjające warunki pogodowe . Wschody dobre i wyrównane . Początkowy wzrost roślin bardzo słaby . Rośliny przed zimą dość niskie o 5-6 liściach . Od końca stycznia brak okrywy śniegowej, znaczne spadki temperatury, silne i mroźne wiatry . Spowodowało to znaczne wymarzanie roślin, po zimie rzepak praktycznie bez liści rozetowych, odbijały główne stożki wzrostu . Wiosną rośliny odrastają bardzo wolno . Od III dekady kwietnia zaznacza się susza, rośliny więdną, niektóre usychają . Rzepak bardzo szybko tworzy pęd główny, brak pędów bocznych . Okres kwitnienia krótki, około 2 tygodni . Opady deszczu w połowie maja oraz w czerwcu spowodo-wały wtórny odrost roślin . Rośliny wytworzyły dużo pędów bocznych, obserwujemy ponowne kwitnienie . Opady na przełomie lipca i sierpnia wydłużyły okres dojrzewania i utrudniły sprzęt .



Plony uzyskane w roku 2011 bardzo niskie . Dotyczy to zwłaszcza Białogardu i Prusimia gdzie przezimowanie rzepaku było najsłabsze . Uzyskany tam średni plon nasion w doświadczeniu wynosił odpowiednio 14,3 q/ha i 21,6 q/ha . Plony w Rarwinie zdecydowanie wyższe, średni plon w doświadczeniu 30,9 q/ha, ale o około 10 q/ha niższy w porównaniu do ostatnich lat . W Białogardzie najlepiej plonowały odmiany VISBY, GLORIA, EXTEND, NK DIAMOND i ABAKUS . W Rarwinie najwyższe plony osiągnęły odmiany ADAM, ROHAN, MONOLIT, NK DIAMOND i GLADIUS natomiast w Prusimiu VISBY, GLORIA, ARTOGA, BELLEVUE, EXTEND i GLADIUS . Rośliny w niewielkim stopniu porażone przez choroby, znacznie niższe w porównaniu z wieloleciem .

Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich lat możemy zaliczyć odmianę VISBY, ROHAN, NK PETROL i EXTEND .

Odmiany wzorcowe:rok zbioru 2009 - CALIFORNIUM,CASTILLE,CASOARrok zbioru 2010 -CASTILLE,CASOAR,CHAGALL,VISBYrok zbioru 2011 –ARTOGA,CASOAR,CHAGALL,VISBY

�



Tabela1.1.Rzepakozimy.Odmianybadane.Rokzbioru2011

Lp. OdmianaRokwpisaniadoRejestru

OdmianZachowujący/pełnomocnik

1 2 3 4

1 Artoga 2010 LIMAGRAIN CENTRAL EUROPE SOCIETE EUROPEENNE SPÓŁKA EUROPEJSKA Oddział w Polsce, ul . Botaniczna 10, 60-586 Poznań

2 Casoar 2007 Monsanto Polska Sp . z o .o . Trinity Park III, ul . Domaniewska 49, 02-672 Warszawa

3 Chagall Lantmannen SW Seed sp . z o .o ., ul . Terenowa 6g , 52-231 Wrocław

4 Visby 2008 Saaten-Union Polska Sp . z o .o ., ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

5 Californium 2002 Monsanto Polska Sp . z o .o . Trinity Park III, ul . Domaniewska 49, 02-672 Warszawa

6 Adriana 2008 LIMAGRAIN CENTRAL EUROPE SOCIETE EUROPEENNE SPÓŁKA EUROPEJSKA Oddział w Polsce, ul . Botaniczna 10, 60-586 Poznań

7 Bellevue 2008 Saaten-Union Polska Sp . z o .o ., ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

8 Bogart 2008 Hodowla Roślin Strzelce sp . z o .o . Grupa IHAR, ul . Główna 20, 99-307 Strzelce

9 Monolit 2008 Hodowla Roślin Strzelce sp . z o .o . Grupa IHAR, ul . Główna 20, 99-307 Strzelce

10 NK Bold 2008 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

11 NK Pegaz 2008 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

12 Catana 2009 Monsanto Polska Sp . z o .o . Trinity Park III, ul . Domaniewska 49, 02-672 Warszawa

13 NK Music 2009 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

14 Gloria 2010 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

15 NK Diamond 2010 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

16 Sherlock 2010 KWS Polska sp . z o .o ., ul . Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań

17 Herkules 2005 Saaten-Union Polska Sp . z o .o ., ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

18 Vectra 2005 Saaten-Union Polska Sp . z o .o ., ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

19 Extend 2006 Monsanto Polska Sp . z o .o . Trinity Park III, ul . Domaniewska 49, 02-672 Warszawa

20 Nelson 2006 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

21 Toccata 2007 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

22 Exotic 2008 Monsanto Polska Sp . z o .o . Trinity Park III, ul . Domaniewska 49, 02-672 Warszawa

23 NK Octans 2008 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

24 NK Petrol 2008 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

25 Rohan 2008 Saaten-Union Polska Sp . z o .o ., ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

26 ES Mercure 2009 Rolagra Błażej Springer , ul . Chłapowskiego 22/14, 63-100 Śrem

27 NK Technic 2009 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

28 Abakus 2009 Saaten Union Polska sp . z o .o ., 62-100 Wągrowiec, ul . Straszewska 70

29 Adam 2009 DSV Polska sp .z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

30 Gladius 2010 Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

31 Primus 2010 DSV Polska sp .z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

32 Xenon 2010 Saaten-Union Polska Sp . z o .o ., ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

33 Goya CCA Lantmannen SW Seed sp . z o .o ., ul . Terenowa 6g 52, 52-231 Wrocław

34 Vision CCA Lantmannen SW Seed sp . z o .o ., ul . Terenowa 6g 52, 52-231 Wrocław

35 NK Caravel CCA Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

36 NK Speed CCA Syngenta Seeds sp . z o .o, ul . Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa

37 PR46W10 CCA Pioneer Hi- Bred Northern Europe Sales Division GmbH Oddział w Polsce, Al . Solidarności 46, 61-696 Poznań

38 PR46W14 CCA Pioneer Hi- Bred Northern Europe Sales Division GmbH Oddział w Polsce, Al . Solidarności 46, 61-696 Poznań



Tabela1.2.Rzepakozimy.Warunkipolowedoświadczeń.Rokzbioru2011

Miejscowość Białogard Rarwino Prusim

Powiat Białogard Kamień Pomorski Resko 1

Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni dobry żytni dobry żytni dobry

Klasa bonitacyjna gleby IV b IV a IVa

Zasobność gleby w P2O5 (mg/100g) 22,4 19,6 17,2

Zasobność gleby w K2O (mg/100g) 7,0 13,7 13,1

Zasobność gleby w MgO (mg/100g) 5,1 2,0 5,5

Ph gleby (w KCL) 6,0 6,9 5,6

Przedplon jęczmień ozimy groch siewny Jęczmień jary

Obsada nasion (szt./m2) 60 50-60 60

Nawożenie mineralne

N (kg/ha) 105 195 208

P2O5 (kg/ha) 90 100 35

K2O (kg/ha) 180 250 120

Środki ochrony roślin (nazwa, dawka na ha)

Zaprawa nasienna Brasicol C25OFS+ FunabenP480FSBrasicol C25OFS+ FunabenP480FS

Brasicol C25OFS+ FunabenP480FS

Herbicyd Butisan Star 416 SC 3 l Butisan Star 416 SC2,5 Butisan Star 416 SC2,1lPantera 040EC 0,6kg

Insektycyd Mospilan 20 SP 0,12kg x4 Proteus 110 OD 0,6lx4

Sherpa 100 EC 0,3lDursban 480EC 0,6l

Decis 2,5EC 0,2lTrebon 30EC 0,3l

Mospilan 20 SP 0,08kg

Proteusz 110 OD 0,5l

Tabela1.3.Rzepakozimy.Wynikiogólnedoświadczeń.Rokzbioru2011

Lp. Wyszczególnienie Białogard Rarwino Prusim

1 2 3 4 5

1 Siew (data) 05 .09 02 .09 04 .09

2 Przezimowanie roślin (%) 29 80 31

3 Martwe rośliny (%) 34 9 24

4 Stan roślin po zimie (skala 90) 4,0 7,6 4,0

5 Wysokość roślin (cm) 94 113 106

6 Zbiór (data) 18 .08 2 .08 02 .08

7 Plon nasion (dt/ha) 14,3 30,9 21,6

�



Tabela1.4.Rzepakozimy.Plonnasionodmian(%wzorca).Rokzbioru2011

Lp. Odmiana Białogard Rarwino Prusim

1 2 3 4 5Wzorzecdt/ha 12,5 31,8 16,9

1 Artoga 106 105 1572 Casoar 106 101 423 Chagall 74 83 1164 Visby 166 93 1875 Californium 82 102 576 Adriana 73 102 1037 Bellevue 107 97 1498 Bogart 102 101 879 Monolit 121 125 90

10 NK Bold 107 81 11811 NK Pegaz 110 100 11412 Catana 58 104 5613 NK Music 82 91 9414 Gloria 166 116 18215 NK Diamond 133 120 8316 Sherlock 82 86 9217 Herkules 87 101 11918 Vectra 92 107 10019 Extend 162 93 14420 Nelson 101 86 8721 Toccata 83 0 8622 Exotic 128 105 9423 NK Octans 86 90 13424 NK Petrol 102 77 9325 Rohan 99 125 9526 ES Mercure 94 96 9627 NK Technic 83 117 13128 Abakus 131 66 9329 Adam 100 132 6930 Gladius 93 120 13631 Primus 91 94 10432 Xenon 75 101 9933 Goya 116 88 10834 Vision 95 94 8535 NK Caravel 119 107 9036 NK Speed 99 109 14137 PR46W10 86 85 8038 PR46W14 113 119 98

�0 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku


Tabela1.5.Rzepakozimy.Plonnasionodmian(%wzorca).Latazbioru2009-2011

Lp.Odmiana 2011 2010 2009 2010-2011 2009-2011

1 2 3 4 5 6

Wzorzecwdt/ha 20,4 42,6 42,5 31,5 35,2

1 Artoga 120 - - - -

2 Casoar 81 98 95 97 96

3 Chagall 87 101 - 96 -

4 Visby 132 117 124 115 118

5 Californium 81 94 110 92 99

6 Adriana 95 96 106 92 98

7 Bellevue 113 94 107 94 99

8 Bogart 96 98 105 96 99

9 Monolit 113 99 109 100 104

10 NK Bold 97 105 99 103 101

11 NK Pegaz 107 104 106 105 105

12 Catana 77 98 - 93 -

13 NK Music 90 93 - 87 -

14 Gloria 142 - - - -

15 NK Diamond 110 - - - -

16 Sherlock 87 - - - -

17 Herkules 103 102 119 103 109

18 Vectra 102 110 114 108 111

19 Extend 120 101 120 109 113

20 Nelson 90 108 111 110 110

21 Toccata 78 107 116 - -

22 Exotic 136 109 109 113 111

23 NK Octans 101 104 112 110 110

24 NK Petrol 88 114 121 112 115

25 Rohan 107 118 121 117 118

26 ES Mercure 96 113 - 112 -

27 NK Technic 114 115 - 118 -

28 Abakus 87 110 - 110 -

29 Adam 98 107 - 107 -

30 Gladius 118 - - - -

31 Primus 97 - - - -

32 Xenon 95 - - - -

33 Goya 100 - - - -

34 Vision 91 101 - 102 -

35 NK Caravel 103 - - - -

36 NK Speed 117 - - - -

37 PR46W10 83 104 110 105 106

38 PR46W14 110 105 - 109 -

Liczbadoświadczeń 3 3 3 6 9

��



Tabela1.6.Rzepakozimy.Ważniejszewłaściwościrolniczo-użytkoweodmian(odchyleniaodwzorca).Rokzbioru2011

Lp.Odmiana Stanroślinprzedzimą

Stanroślinpozimie

%martwychroślin

Przezimowanie(%)

Wysokośćroślin(cm)

1 2 3 4 5 6

Wzorzec 9,0 5,2 36 41 101

1 Artoga 0 0,4 -6 6 4

2 Casoar 0 4,9 -4 3 -6

3 Chagall 0 -0,1 12 -10 1

4 Visby 0 5,2 -20 7 3

5 Californium 0 -0,3 -9 1 0

6 Adriana 0 5,6 -21 9 -3

7 Bellevue 0 -0,7 -6 -1 6

8 Bogart 0 6,0 -10 4 10

9 Monolit 0 -1,1 -15 3 7

10 NK Bold 0 6,1 -8 1 -1

11 NK Pegaz 0 -0,7 -19 11 6

12 Catana 0 5,0 10 -14 -2

13 NK Music 0 -0,2 8 -8 -4

14 Gloria 0 5,3 -3 0 2

15 NK Diamond 0 0,1 -11 7 -4

16 Sherlock 0 4,8 -5 -1 4

17 Herkules 0 0,5 -6 4 0

18 Vectra 0 4,9 -9 6 4

19 Extend 0 0,3 -19 8 11

20 Nelson 0 4,9 -18 7 9

21 Toccata 0 -0,9 -5 -12 4

22 Exotic 0 6,3 -18 11 15

23 NK Octans 0 -0,9 -14 8 11

24 NK Petrol 0 6,1 -22 10 3

25 Rohan 0 -0,8 -19 9 -5

26 ES Mercure 0 6,3 -24 14 6

27 NK Technic 0 -1,0 -15 8 9

28 Abakus 0 6,4 -20 12 -3

29 Adam 0 -1,5 -11 1 5

30 Gladius 0 6,8 -15 7 3

31 Primus 0 -1,5 -13 7 3

32 Xenon 0 7,1 -22 14 4

33 Goya 0 -1,6 -15 12 15

34 Vision 0 6,7 -5 1 -4

35 NK Caravel 0 -1,4 -10 7 8

36 NK Speed 0 6,9 -14 10 2

37 PR46W10 0 -1,6 -12 6 3

38 PR46W14 0 6,8 -17 7 7

Liczbadoświadczeń 3 3 3 3 3- oceny w skali 9o (1o – ocena najsłabsza; 9o – ocena najlepsza)

�� Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku


Charakterystykaodmianwpisanychdorejestruwroku2011

Populacyjne

ANDIE

Odmiana populacyjna o dobrej plenności . Plonuje stabilnie . Masa 1000 nasion mniejsza od średniej . Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów powyżej średniej . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczo-wej średnia . Rozwój roślin przed zimą umiarkowany . Zimotrwałość roślin dobra . Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową i choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej, na sucha zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych średnia .

Pełnomocnik hodowcy: Dieckmann Seeds Polska sp . z o .o .

ESBEATA

Odmiana populacyjna o dość dobrej plenności . Masa 1000 nasion średnia . Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów mała . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej duża . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zi-motrwałość roślin przeciętna . Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej .

Pełnomocnik hodowcy: Rolagra Błażej Springer

PAMELA

Odmiana populacyjna o dobrej plenności . Masa 1000 nasion średnia . Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów nieco powyżej średniej . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin dobra . Rośliny dość wysokie o przeciętnej odporności na wyleganie . Termin po-czątku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego . Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych, choroby podstawy łodygi i na czerń krzyżowych większa od średniej .

Pełnomocnik hodowcy: Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce .

STARTER

Odmiana populacyjna o średniej plenności . Masa 1000 nasion powyżej średniej . Zawartość tłuszczu w nasionach przeciętna, glukozynolanów mała . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość duża . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin dobra . Rośliny średnio wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco wcześniejszy od średniego . Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej .

Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce sp . z o .o . Grupa IHAR

TACTIC

Odmiana populacyjna o dość dobrej plenności . Plonuje stabilnie . Masa 1000 nasion mniejsza od średniej . Zawartość tłuszczu w nasionach bardzo duża, glukozynolanów powyżej średniej . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej . Rozwój roślin przed zimą umiarkowany . Zimotrwałość roślin średnia . Rośliny średniowysokie o średniej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i na choroby podstawy łodygi średnia, na czerń krzyżowych mniejsza od średniej .

Pełnomocnik hodowcy: Syngenta Seeds sp . z o .o .

��



Odmiana mieszańcowa

DKEXFILE

Odmiana mieszańcowa o bardzo dobrej plenności . Plonuje stabilnie . Masa 1000 nasion mniejsza od średniej . Za-wartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów nieco większa od średniej . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin dobra . Rośliny wysokie o mniejszej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicz-nej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową i choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych średnia .

Pełnomocnik hodowcy: DSV Polska sp . z o .o .

DKEXQUISITE

Odmiana mieszańcowa o dobrej plenności . Plonuje stabilnie . Masa 1000 nasion mniejsza od średniej . Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów średnia . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin dobra . Rośliny wysokie o przeciętnej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia .


DOBRAVA

Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności . Masa 1000 nasion mniejsza od średniej . Zawartość tłuszczu w nasionach przeciętna, glukozynolanów nieco większa od średniej . Zawartość białka w suchej masie bez-tłuszczowej średnia . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin średnia . Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia średni, dojrzałości technicznej nieco wcześniejszy od średniego . Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi średnia .

Pełnomocnik hodowcy: Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce .

ESKAMILLO

Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności . Masa 1000 nasion średnia . Zawartość tłuszczu w na-sionach duża, glukozynolanów większa od średniej . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej większa od śred-niej . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin przeciętna . Rośliny wysokie, o mniejszej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych mniejsza od średniej .

Pełnomocnik hodowcy: Rolagra Błażej Springer .

INSPIRATION

Odmiana mieszańcowa o bardzo dobrej plenności . Plonuje stabilnie . Masa 1000 nasion mniejsza od średniej . Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów większa od średniej . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin dobra . Rośliny wysokie o mniejszej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej, na cho-roby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia .




RUMBA

Odmiana mieszańcowa o bardzo dobrej plenności . Plonuje stabilnie . Masa 1000 nasion mniejsza od średniej . Zawar-tość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów średnia . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin dobra . Rośliny średnio wysokie o lepszej odpor-ności na wyleganie . Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych średnia, na choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej, na czerń krzyżowych większa od średniej .


SYCASSIDY

Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności Masa 1000 nasion mniejsza od średniej . Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów mniejsza od średniej . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej przeciętna . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin dość dobra . Rośliny wysokie o średniej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową i na czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi większa od średniej .

Pełnomocnik hodowcy: Syngenta Seeds sp . z o .o .

TURAN

Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności . Masa 1000 nasion mniejsza od średniej . Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów średnia . Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość mała . Rozwój roślin przed zimą dość szybki . Zimotrwałość roślin średnia . Rośliny dość wysokie o średniej odporności na wyleganie . Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni . Odporność na zgniliznę twardzikową i choroby podstawy łodygi średnia,na suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej .

Pełnomocnik hodowcy: KWS Polska sp . z o .o .

��



I.Wiadomościogólne

Ozima forma pszenicy uprawiana jest w Polsce na powierzchni około 2 mln ha . Jest to podstawowe zboże chlebowe . Wartość gospodarcza odmian pszenicy ozimej wyznaczana jest przez wiele cech i właściwości . W zakresie cech rolni-czych jedną z ważniejszych jest mrozoodporność, która zależnie od oceny powinna kształtować geograficzny zasięg uprawy . Przyjmuje się, że w naszych warunkach stosunkowo niewielkie ryzyko wymarzania wykazują odmiany o mi-nimum średniej mrozoodporności (ocena 4,5 – 5) . Istotnym kryterium wyboru odmiany do uprawy jest przeznaczenie produkowanego ziarna . Jeśli na cele młynarsko – piekarskie to powinno cechować się odpowiednimi właściwościami przerobowymi i technologicznymi ziarna, mąki, ciasta i pieczywa; jeśli na cele paszowe – to oczekiwana będzie przede wszystkim wysoka plenność oraz korzystne inne cechy rolnicze i niektóre użytkowe . Trzeba podkreślić, że wskaźniki wartości technologicznej odmian charakteryzują się naturalną, dość znaczną zmiennością, wywoływaną przez środo-wisko przyrodniczo – rolnicze . Należy je więc rozumieć jako informację o potencjale jakości, a nie jako bezwarunkową gwarancję . Jakość ta ujawniać się może w pełni dopiero przy poprawnej agrotechnice, zwłaszcza przy odpowiednim poziomie nawożenia azotowego; znaczny jest też wpływ przebiegu pogody .

W ostatnich latach największy postęp hodowlany widoczny jest w grupie odmian jakościowych i chlebowych . Postęp dotyczy plenności odmian oraz jakości technologicznej . Obecnie najlepsze odmiany jakościowe plennością dorównują odmianom paszowym .

W roku 2011 zarejestrowano siedem odmian pszenicy, pięć odmian jakościowych (grupa A), jedną chlebową (grupa B) oraz jedną z grupy C (pozostałe, w tym paszowe) . W roku 2010 skreślono z krajowego rejestru na wniosek hodowcy pięć odmian – Flair, Kobra Plus, Tortija, Symfonia, Almari .

Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 77 odmian w czterech grupach technologicznych; A(jakościowa) – 40 odmian, B(chlebowa) – 26 odmian, C(pozostała, w tym paszowa) – 9 odmian i K(ciastkowa) – 2 odmiany .

n uwagi metodyczneW roku 2011 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświad-

czenia z pszenicą ozimą, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym Danuty i Teofila Bus w Prusimiu . Omawiane doświadczenia prowadzone były jako dwuczynnikowe w dwóch powtórzeniach . Celem badań było określenie wpływu intensywnego poziomu agrotechniki na zdrowotność roślin i wysokość plonów . Doświadczenia prowadzone były wg metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej . Doboru odmian do do-świadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian do uprawy w województwie zachodniopomorskim .

Rozdział2PSZENICAOZIMA

Zabiegiróżnicującepoziomyagrotechniki

Lp. RodzajzabieguPoziomagrotechniki

Przeciętnya1 Intensywnya2

1 Nawożenieazotowe(kgN/ha) * a1+40

2Opryskiwanie fungicydem w fazie:pełnia krzewieniapoczątek kłoszenia

++

3 Opryskiwanie regulatorem wzrostu +

4 Nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym +

Zgodnie z „Metodyką...” z 1998 roku.



II.Omówieniewynikówdoświadczeń

Wschody dobre i wyrównane . Stan roślin przed zimą dobry . Na przełomie stycznia i lutego brak pokrywy śnieżnej, znaczne spadki temperatury, porywiste, mroźne wiatry . Spowodowało to gorsze przezimowanie roślin . Wiosną rów-nież niekorzystne warunki pogodowe, początkowo znaczne ochłodzenie, a następnie susza – na przełomie kwietnia i maja praktycznie brak opadów . Stan roślin pogorszył się, niektóre źdźbła zasychały . Opady w końcu maja i czerwcu poprawiły nieco stan roślin .

Plony uzyskane w roku 2011 były nieco wyższe od ubiegłorocznych . Najwyższe plony zanotowano w Prusimiu gdzie przeciętne plony na poziomie a1 wynosiły 81,0 q/ha, a na poziomie a2 88,4 q/ha . Najniższe plony uzyskano w Białogar-dzie – niekorzystny wpływ przezimowania oraz suszy w okresie wiosennym . W Białogardzie na obu poziomach agro-techniki najlepiej plonowały odmiany HENRIK, JULIUS, JENGA, na wyróżnienie zasługują również SMARAGD, METEOR, ALCAZAR oraz BELENUS . W Rarwinie na obu poziomach agrotechniki wysokie plony osiągnęły odmiany MUSZELKA, TONACJA, HENRIK, BOOMER, dobre plony uzyskały też odmiany KRANICH, BELENUS i KWS OZON . W Prusimiu natomiast na obu poziomach agrotechniki dobrze plonowały odmiany TONACJA i BYSTRA, zwrócić uwagę należy też na odmiany NATEJA, HENRIK, MULAN, KWS OZON i JULIUS . Porażenie roślin przez choroby słabe, rośliny były zdecydowanie niższe w porównaniu z wieloleciem, masa 1000 ziaren natomiast wyższa .

Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich trzech lat możemy zaliczyć takie odmiany jak JENGA, BOOMER, METEOR, MULAN oraz BELENUS .

Zastosowanie intensywnego poziomu agrotechniki poprzez wyższe nawożenie azotowe i poprawienie zdrowotności roślin przyczyniło się do istotnego wzrostu plonu i poprawy jego jakości .

Odmiany wzorcowe:rok zbioru 2009 – TONACJA,BOGATKA,FIGURA,MUSZELKArok zbioru 2010 – TONACJA,BOGATKA,FIGURA,MUSZELKArok zbioru 2011 - FIGURA,MUSZELKA,BOCKRIS,KWSOZON

��



Tabela2.1.Pszenicaozima.Odmianybadane.Rokzbioru2011

Lp.Odmiana

RokwpisaniadoRejestru


1 2 3

1 Figura 2007 DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o . Choryń 27, 64-000 Kościan

2 Muszelka 2008 DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o . Choryń 27, 64-000 Kościan

3 Bockris 2010 Saaten-Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70 , 62-100 Wągrowiec

4 KWS Ozon 2010 KWS Lochow Polska sp . z o .o . Kondratowice, ul . Słowiańska 5, 57-150 Prusy

5 Bogatka 2004 DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o . Choryń 27, 64-000 Kościan

6 Tonacja 2001 Hodowla Roślin Strzelce sp . z o .o . Grupa IHAR, ul .Główna 20, 99-307 Strzelce

7 Alcazar 2006 DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o . Choryń 27, 64-000 Kościan

8 Boomer 2006 RAGT Semences Polska sp .z o .o ., ul .Sadowa 10A , 87-148 Łysomice

9 Türkis 2006 Lantmännen SW Seed sp . z o .o ., ul . Terenowa 6g , 52-231 Wrocław

10 Akteur 2007 DSV Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70 , 62-100 Wągrowiec

11 Markiza 2007 Hodowla Roślin Strzelce Sp . z o .o ., 99-307 Strzelce ul . Główna 20

12 Meteor 2007 Lantmännen SW Seed sp . z o .o . ul . Terenowa 6g 52-231 Wrocław

13 Nateja 2007 DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o . Choryń 27, 64-000 Kościan

14 Jenga 2008 Saaten-Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70 , 62-100 Wągrowiec

15 Kohelia 2008 Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp . z o .o . ,ul Zbożowa 4, 30-002 Kraków

16 Mulan 2008 Saaten-Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70 , 62-100 Wągrowiec

17 Ostroga 2008 DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o . Choryń 27, 64-000 Kościan

18 Askalon 2009 Saaten-Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70 , 62-100 Wągrowiec

19 Kranich 2009 Lantmännen SW Seed sp . z o .o . ul . Terenowa 6g 52-231 Wrocław

20 Bystra 2009 RAGT Semences Polska sp .z o .o ., ul .Sadowa 10A , 87-148 Łysomice

21 Smaragd 2009 Lantmännen SW Seed sp . z o .o . ul . Terenowa 6g 52-231 Wrocław

22 Belenus 2009 RAGT Semences Polska sp .z o .o ., ul .Sadowa 10A , 87-148 Łysomice

23 Fidelius 2010 DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o . Choryń 27, 64-000 Kościan

24 Henrik 2010 Limagrim Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce, ul . Botaniczna 10, 60-586 Poznań

25 Kepler 2010 Limagrim Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce ul . Botaniczna 10 60-586 Poznań

26 Kredo 2010 Saaten-Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70 , 62-100 Wągrowiec

27 Galvano CCA KWS Lochow Polska sp . z o .o . Kondratowice, ul . Słowiańska 5, 57-150 Prusy

28 Julius CCA KWS Lochow Polska sp . z o .o . Kondratowice, ul . Słowiańska 5, 57-150 Prusy



Tabela2.2.Pszenicaozima.Warunkipolowedoświadczeń.Rokzbioru2011

Miejscowość Białogard Rarwino PrusimPowiat Białogard KamieńPomorski Resko

1 2 3 4Kompleks rolniczej przydatności gleby 4 4 5

Klasa bonitacyjna gleby IVa IVa IVaZasobność gleby w P2O5 (mg/100g) 23,1 18,4 17,9Zasobność gleby w K2O (mg/100g) 12,0 11,2 15,8Zasobność gleby w MgO (mg/100g) 3,1 1,8 5,7Ph gleby (w KCL) 5,5 6,6 5,6Przedplon pszenica jara groch siewny rzepak ozimyObsada nasion (szt./m2) 450-500 500 500Nawożenie mineralne ( kg/ha)N (kg/ha) 120 125 194P2O5 (kg/ha) 60 60 28K2O (kg/ha) 120 120 70

Środki ochrony roślin ( nazwa, dawka na ha)

Zaprawa nasienna Funaben T, 200 g Funaben Plus 200 g Lamandor400FS 20ml

Herbicyd Legato Plus600SC 1,5lChisel 75WG, 60 g Pelikan Plus550SC 2,3l

Rubin SX50 120g Komplet 560SC 0,4l

Insektycyd Mospilan 20SP 0,12kg - Danadim 400EC 0,5lDodatkowe zabiegi wykonywane na poziomie a 2

Nawożenie N (kg/ha) 40 40 40

Nawożenie dolistne (nazwa, dawka na ha) Zboża Total Extra 3kgZboża Total Extra 3kgZboża Total Extra 3lZboża Total Extra 4l

Ekosol Z 2lEkosolZ 1l

Fungicyd- pierwszy zabieg (faza rozwojowa roślin) Duett Ultra497SC 0,6l Duett Ultra497SC 0,6 Alert 375 Sc 1l

- drugi zabieg (faza rozwojowa roślin) Amistar 250SC 1l Amistar 250SC 0,6l- Artea330EC 0,4lAmistar 250SC 0,6l-

Artea330EC 0,4lRegulator wzrostu (faza rozwojowa roślin) Cerone 480SL 1l Cerone 480SL 1l -

Tabela2.3.Pszenicaozima.Wynikiogólnedoświadczeń.Rokzbioru2011

Lp.Wyszczególnienie

a1 a2

Biał

ogar

d

Rarw

ino

Prus

im

Biał

ogar

d

Rarw

ino

Prus

im

1

1 Siew data 01 .10 01 .10 02 .10 01 .10 01 .10 02 .10

2 Stan roślin przed zimą 9° 9,0 7,2 6,7 9,0 7,3 6,73 Stan roślin po zimie 9° 5,7 8,3 4,7 5,4 8,6 4,74 Martwe rośliny % 8 0 4 12 0 45 Termin kłoszenia data 28 .05 02 .06 29 .05 29 .05 04 .06 29 .056 Termin dojrzałości woskowej data 14 .07 17 .07 20 .07 16 .07 19 .07 22 .077 Zbiór data 27 .07 08 .08 04 .08 27 .07 08 .08 04 .088 Wysokość roślin cm 68 82 77 62 77 769 Wyleganie roślin w fazie dojrz . mlecznej 9° 9,0 8,6 8,3 9,0 9,0 9,0

10 Wyleganie roślin przed zbiorem 9° 9,0 9,0 7,9 9,0 9,0 9,011 MTZ g 51,7 47,9 50,8 53,4 50,3 51,312 Wilgotność ziarna podczas zbioru % 14,8 14,2 14,3 16,3 15,0 13,713 Plon ziarna przy 14 % wilgot . dt/ha 54,4 70,1 81,0 64,1 82,9 88,4

- oceny w skali 9o (1o – ocena najsłabsza; 9o – ocena najlepsza)

��



Tabela2.4.PszenicaozimaPlonziarnaodmian(w%wzorca).Rokzbioru2011

Lp.Odmiana

a1 a2

Białogard Rarwino Prusim Białogard Rarwino Prusim

1 2 3 4 5 6 7

Wzorzecdt/ha 57,0 68,9 82,4 66,0 84,7 88,7

1 Figura 103 88 99 100 84 98

2 Muszelka 104 130 101 109 140 99

3 Bockris 83 83 98 85 76 100

4 KWS Ozon 111 107 106 107 124 110

5 Bogatka 80 85 84 79 72 80

6 Tonacja 103 117 122 104 122 116

7 Alcazar 103 91 89 121 91 93

8 Boomer 112 119 103 97 122 99

9 Türkis 100 94 98 103 90 102

10 Akteur 114 88 101 106 93 102

11 Markiza 82 112 100 89 109 95

12 Meteor 116 116 92 105 114 102

13 Nateja 92 81 115 94 79 108

14 Jenga 116 111 102 116 114 109

15 Kohelia 89 87 89 89 94 88

16 Mulan 94 116 111 98 116 105

17 Ostroga 108 97 91 112 92 97

18 Askalon 100 89 107 92 99 103

19 Kranich 94 118 87 99 102 87

20 Bystra 95 98 117 100 114 116

21 Smaragd 121 89 99 105 76 95

22 Belenus 105 118 110 116 116 118

23 Fidelius 66 95 90 63 98 91

24 Henrik 126 116 111 127 118 104

25 Kepler 107 70 91 118 73 101

26 Kredo 98 114 103 86 111 91

27 Galvano 87 99 93 94 97 99

28 Julius 123 105 110 118 108 114



Tabela2.5.Pszenicaozima.Plonziarnaodmian(w%wzorca).Latazbioru2009–2011

OdmianaWartośćchnolo-giczna

a1 a2

2011 2010 2009 2010-20112009-2011 2011 2010 2009

2010-2011

2009-2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Wzorzecwdt/ha 69,4 62,8 72,8 66,1 68,3 79,8 71,6 82,4 75,7 77,9

1 Figura A 96 106 102 101 101 94 107 100 100 100

2 Muszelka B 111 98 100 104 103 115 97 102 106 104

3 Bockris A 89 - - - - 87 - - - -

4 KWS Ozon B 108 - - - - 114 - - - -

5 Bogatka B 83 95 104 89 95 77 94 104 87 93

6 Tonacja A 116 102 89 109 101 115 102 90 108 101

7 Alcazar A 93 104 103 98 100 99 106 102 103 102

8 Boomer A 110 119 117 114 115 106 116 97 111 106

9 Türkis A 97 83 87 90 89 97 87 105 92 96

10 Akteur A 100 94 100 97 98 100 97 98 98 98

11 Markiza C 98 109 94 103 100 98 98 98 98 98

12 Meteor B 106 103 106 105 105 107 105 106 106 106

13 Nateja B 96 96 101 96 98 93 96 96 94 95

14 Jenga B 108 105 110 107 108 113 104 112 109 110

15 Kohelia A 88 89 92 88 90 90 96 94 93 94

16 Mulan B 108 113 98 110 106 107 112 99 109 106

17 Ostroga A 97 94 98 95 96 99 93 95 96 95

18 Askalon A 99 115 - 107 - 99 112 - 105 -

19 Kranich A 99 90 - 94 - 95 89 - 92 -

20 Bystra B 104 109 - 106 - 111 109 - 110 -

21 Smaragd B 101 98 - 99 - 90 96 - 93 -

22 Belenus C 111 111 - 111 - 117 111 - 114 -

23 Fidelius B 85 - - - - 85 - - - -

24 Henrik C 116 - - - - 114 - - - -

25 Kepler A 87 - - - - 94 - - - -

26 Kredo A 105 - - - - 96 - - - -

27 Galvano A 93 - - - - 97 - - - -

28 Julius B 111 - - - - 113 - - - -

Liczbadoświadczeń 3 3 4 6 10 3 3 4 6 10

��



Tabela2.6.Pszenicaozima.Porażenieodmianprzezważniejszechorobynapoziomieagrotechnicznym–a1(odchyleniaodwzorca).Latazbioru2009-2011

Lp. Odmiana

Mączniakprawdziwy Rdzabrunatna Septoriozaliści Septoriozakłosów

2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011

Wzorzec 7,5 7,2 9,0 8,3 6,4 6,3 8,6 8,2

1 Figura 0,2 0,4 0 -0,4 -0,4 -0,5 0,1 -0,4

2 Muszelka 0 0,2 0 0,3 -0,1 -0,3 -0,1 -0,1

3 Bockris 0 - 0 - 0,3 - -0,1 -

4 KWS Ozon 0 - 0 - 0,3 - 0,1 -

5 Bogatka 0,2 0,3 -0,2 0 -0,4 0,1 0,1 0,1

6 Tonacja -1,2 -1 -0,2 -0,1 0,4 0,4 0,2 0,2

7 Alcazar 0,2 0 0 0,4 0,6 0,1 -0,1 -0,1

8 Boomer 0 -0,5 0 0,2 0,8 0,6 0,1 0

9 Türkis 0,3 0,4 0 0,3 0,1 -0,1 0,1 0,2

10 Akteur -0,5 -0,6 0 0,2 1,1 0,2 0,2 0,3

11 Markiza 0,7 0,2 0 0,3 -0,4 -0,4 -0,1 -0,2

12 Meteor -0,2 0 0 0,3 0,1 0,3 0,1 0,1

13 Nateja -0,5 -0,1 -0,3 0 -0,2 -0,1 0,1 0

14 Jenga -0,7 -0,7 0 0,2 0,8 0,5 0,1 0,4

15 Kohelia -0,2 -0,3 0 0 0,3 0,1 0,1 0,2

16 Mulan -0,8 -0,3 0 0,1 0,9 0,5 -0,1 0

17 Ostroga -1,2 -1 0 0,3 0,4 0,5 0,4 0,3

18 Askalon -0,3 - -0,2 - 0,6 - 0,1 -

19 Kranich -0,2 - 0 - 1,1 - 0,1 -

20 Bystra -0,3 - 0 - 0,4 - 0,2 -

21 Smaragd -0,2 - 0 - 0,1 - 0,1 -

22 Belenus 0,2 - 0 - -0,1 - 0,1 -

23 Fidelius 0,5 - 0 - -0,6 - -0,1 -

24 Henrik 0,2 - 0 - 0,6 - -0,1 -

25 Kepler 0,2 - 0 - 0,9 - -0,1 -

26 Kredo 0,5 - 0 - 0,8 - 0,1 -

27 Galvano -0,5 - 0 - 1,1 - -0,1 -

28 Julius 0,3 - -0,5 - 0,1 - 0,1 -

Liczbadoświadczeń 3 9 3 9 3 9 3 9




Tabela2.7.Pszenicaozima.Ważniejszewłaściwościrolniczo-użytkoweodmian (odchyleniaodwzorca).Latazbioru2009-2011

Lp.Odmiana

Wyleganieroślinwfaziedojrzałościmlecznej Wyleganieroślinprzedzbiorem

a1 a2 a1 a2

2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 20112009-2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Wzorzec 9,0 9,0 9,0 9,0 8,3 7,8 8,4 7,7

1 Figura 0 0 0 0 -0,8 -0,4 -0,4 0

2 Muszelka 0 0 0 0 0,5 0,7 0,4 0,3

3 Bockris 0 - 0 - 0,2 - 0,3 -

4 KWS Ozon 0 - 0 - 0,2 - -0,2 -

5 Bogatka 0 0 0 0 -0,6 -0,6 -1,1 -0,8

6 Tonacja 0 0 0 0 0 0,1 0,6 0,5

7 Alcazar 0 0 0 0 0,7 0,7 0,3 0,4

8 Boomer 0 0 0 0 0,4 0,8 0,6 1

9 Türkis 0 0 0 0 0,4 0,7 0,4 0,6

10 Akteur 0 0 0 0 0,4 -0,1 0,3 0,2

11 Markiza 0 0 0 0 0,5 0,5 0,4 0,5

12 Meteor 0 0 0 0 0,4 -0,4 0,3 0

13 Nateja 0 0 0 0 -0,1 -0,5 0,1 -0,3

14 Jenga 0 0 0 0 0,5 0,6 0,6 0,5

15 Kohelia 0 0 0 0 -0,6 -0,8 -0,6 -0,8

16 Mulan 0 0 0 0 0,5 -0,2 0,4 0,2

17 Ostroga 0 0 0 0 0,7 0,1 0,6 0,3

18 Askalon 0 - 0 - 0,5 - 0,1 -

19 Kranich 0 - 0 - 0,5 - 0,4 -

20 Bystra 0 - 0 - 0,7 - 0,4 -

21 Smaragd 0 - 0 - 0,5 - -0,1 -

22 Belenus 0 - 0 - 0,4 - -0,1 -

23 Fidelius 0 - 0 - 0,2 - 0,1 -

24 Henrik 0 - 0 - 0,4 - 0,3 -

25 Kepler 0 - 0 - 0,5 - 0,6 -

26 Kredo 0 - 0 - 0,7 - 0,6 -

27 Galvano 0 - 0 - 0,5 - 0,6 -

28 Julius 0 - 0 - 0,5 - 0,3 -



��



Tabela2.8.Pszenicaozima.Ważniejszewłaściwościrolniczo-użytkoweodmian(odchyleniaodwzorca).Latazbioru2009-2011.

Lp.Odmiana

Wysokośćroślin(cm) Masa1000ziaren(g)

a1 a2 a1 a2

2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Wzorzec 77 86 73 82 50,8 48,0 53,0 50,0

1 Figura 12 7 12 7 -1 -1,3 0,6 -1

2 Muszelka -10 -12 -11 -14 -2,1 -2,1 -2,8 -2

3 Bockris 5 - 4 - -0,7 - 1,1 -

4 KWS Ozon -6 - -5 - 3,6 - 1,2 -

5 Bogatka 2 3 1 2 4,2 3,6 2,7 3,6

6 Tonacja 3 4 3 5 1,7 0,6 1,8 0,2

7 Alcazar -9 -10 -8 -9 -0,3 -2,9 -1,4 -3

8 Boomer -6 -8 -5 -7 -2,7 -3,4 -5,4 -4,3

9 Türkis -6 -5 -4 -3 -3 -3,8 -3,7 -4

10 Akteur 8 7 7 6 0,5 -1,7 0,9 -2,5

11 Markiza 2 -1 2 1 1,2 -1,8 -0,3 -2,5

12 Meteor -4 -6 -3 -5 -4,6 -4,9 -5,4 -4,3

13 Nateja 9 8 6 8 0,5 0,5 0,4 -0,7

14 Jenga -5 -4 -4 -5 -6,4 -4,4 -6,7 -4,9

15 Kohelia 5 4 4 5 2,7 2,5 0,1 0,2

16 Mulan 2 0 2 1 2,1 -1,5 -0,8 -2,6

17 Ostroga -1 -2 -1 1 4,5 4 3,7 2,9

18 Askalon -4 - -5 - -3 - -4,2 -

19 Kranich -5 - -6 - -3,2 - -4,5 -

20 Bystra -7 - -5 - -4,6 - -3,8 -

21 Smaragd -3 - -1 - -4 - -4,1 -

22 Belenus -3 - -2 - -1,7 - -3 -

23 Fidelius -2 - -1 - -2,3 - -1,8 -

24 Henrik 0 - 1 - 4,1 - 0,7 -

25 Kepler -6 - -6 - 1,6 - 2,2 -

26 Kredo -8 - -8 - -1,4 - -2,9 -

27 Galvano -5 - -3 - -2 - -3,9 -

28 Julius -2 - -2 - 0,3 - -1,9 -




Charakterystykaodmianzarejestrowanychwroku2011

ARKADIA

Odmiana jakościowa (A) . Plenność średnia . Mrozoodporność wyróżniająca (5,5o) . Odporność na rdzę brunatną – dość duża, na septoriozę plew, brunatną plamistość liści, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła – średnia, na septoriozę liści – dość mała, na mączniaka prawdziwego – bardzo mała . Rośliny wysokie, o dość małej odporności na wyleganie . Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania dość wczesny . Masa 1000 ziaren dość duża . Liczba opadania duża, zawartość białka średnia, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży .

Hodowca: DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o .

ELIPSA

Odmiana pastewna (C) . Plenność bardzo dobra . Mrozoodporność mała . Odporność na rdzę brunatną – duża do bardzo dużej, na mączniaka prawdziwego, septoriozę liści, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła – średnia, na septoriozę plew i brunatną plamistość liści – dość mała . Rośliny niskie do bardzo niskich, o średniej odporności na wy-leganie . Masa 1000 ziaren mała . Liczba opadania duża, zawartość białka średnia .

Pełnomocnik hodowcy: Hodowla Roślin Strzelce sp . z o .o . Grupa IHAR

KWSDacanto

Odmiana chlebowa (B) . Plenność dobra . Mrozoodporność mała do bardzo małej . Odporność na rdzę brunatną – bar-dzo duża, na septoriozę liści – duża, na mączniaka prawdziwego i brunatną plamistość liści – dość duża, na septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła – średnia, na fuzariozę kłosów – dość mała . Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny . Masa 1000 ziaren duża . Liczba opadania duża do bardzo dużej, zawartość białka dość mała, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego .

Pełnomocnik hodowcy: KWS Lochow Polska sp . z o .o .

LINUS

Odmiana jakościowa (A) . Plenność dobra . Mrozoodporność mała . Odporność na ważniejsze choroby średnia, jedynie na rdzę brunatną – dość duża . Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie . Termin kłoszenia dość późny . Masa 1000 ziaren dość mała . Liczba opadania duża, zawartość białka dość duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży .

Pełnomocnik hodowcy: RAGT Semences Polska sp . z o .o .

MEISTER

Odmiana jakościowa (A) . Plenność bardzo dobra . Mrozoodporność mała do bardzo małej . Odporność na septoriozę liści – duża, na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów – dość duża, na septoriozę plew, brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła – średnia, na mączniaka prawdziwego – dość mała . Termin kłoszenia dość późny, masa 1000 ziaren duża . Liczba opadania duża do bardzo dużej, zawartość białka duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży .


OXAL

Odmiana jakościowa (A) . Plenność dość dobra . Mrozoodporność mała . Odporność na rdzę brunatną – duża do bardzo dużej, na septoriozę liści i fuzariozę kłosów – duża, na septoriozę plew, brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła – dość duża, na mączniaka prawdziwego – średnia . Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny . Masa 1000 ziaren dość duża . Liczba opadania dość duża, zawartość białka średnia, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego .


SAILOR

Odmiana jakościowa (A) . Plenność dobra . Mrozoodporność prawie średnia (możliwość uprawy bez większego ry-zyka wymarzania w całym kraju) .Odpornośćna ważniejszechoroby średnia, jedynie na rdzę brunatną – mała . Rośliny wysokie, masa 1000 ziaren dość duża . Liczba opadania dość duża, zawartość białka dość duża, wskaźnik sedymenta-cyjny SDS dość duży .

Pełnomocnik hodowcy: DANKO Hodowla Roślinsp . z o .o .

��



Rozdział3JĘCZMIEŃOZIMY


przeciętnya1

intensywnya2

1 Nawożenie azotowe (kg N/ha) * a1+40


++

3 Opryskiwanie regulatorem wzrostu +4 Nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym +


I. Wiadomościogólne

Jęczmień ozimy w Polsce uprawiany jest głównie na cele pastewne, w niewielkiej ilości jako surowiec dla przemysłu browarnego . Omawiany gatunek charakteryzuje się wyraźnie gorszą niż u innych zbóż ozimych mrozoodpornością i z tego względu jego uprawa koncentruje się przede wszystkim w łagodniejszych klimatem regionach zachodnich i po-łudniowo-zachodnich . Z powodzeniem można jednak uprawiać jęczmień w innych częściach Polski, jeżeli regułą jest występowanie tam śnieżnych zim . Jęczmień ozimy cechuje się znaczną plennością, która w optymalnych warunkach siedliskowych i agrotechnicznych dorównuje pszenicy . Ważną jego zaletą jest wczesność dojrzewania, co umożliwia lepsze rozłożenie prac żniwnych . Ta sama cecha powoduje, że uważany jest za jeden z najlepszych przedplonów dla rzepaku ozimego . Przy wyborze odmiany do uprawy na cele pastewne należy kierować się przede wszystkim plennoś-cią, natomiast na cele browarne – oceną wartości technologicznej ziarna . Ważnym uzupełniającym kryterium wyboru odmiany jest ponadto odporność na choroby ( największe różnice zaznaczają się w odporności na mączniaka, i rdzę jęczmienia ), termin dojrzewania oraz dorodność ziaren ( masa 1000 ziaren i wyrównanie ) . Relatywnie mniejsze zna-czenie ma mrozoodporność, gdyż różnice odmianowe tej cechy są stosunkowo niewielkie . Jęczmień w uprawie na cele browarne wymaga lepszych gleb; dla zapewnienia dobrych parametrów technologicznych ziarna konieczne jest przestrzeganie odpowiedniej agrotechniki ( mniejsze nawożenie azotowe, ochrona przed chorobami ) .

W roku 2011 zarejestrowano sześć nowych odmian typu pastewnego o kłosie wielorzędowym – Antonell, Henriet-te, Holmes, KWS Meridian, Matylda i Wendy; na wniosek hodowcy w roku 2010 skreślono dwie odmiany – Gil i Horus . Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 26 odmian, w tym 22 odmiany pastewne o kłosie wielorzędowym, jedna odmiana pastewna o kłosie dwurzędowym (Metaxa) oraz 3 odmiany typu browarnego o kłosie dwurzędowym .

n uwagi metodyczne W roku 2011 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadczenia

z jęczmieniem ozimym, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym Danuty i Teofila Bus w Prusimiu . Omawiane doświadczenia prowadzone były jako dwuczynnikowe w dwóch powtórzeniach . Celem badań było określenie wpływu intensywnego poziomu agrotechniki na zdrowotność roślin i wysokość plonów . Doświadczenia prowadzone były wg metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej . Doboru odmian do do-świadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian do uprawy w województwie zachodniopomorskim .




I.Omówieniewynikówdoświadczeń


Plony uzyskane w roku 2011 były najniższe w ciągu ostatnich lat . . Najwyższe plony uzyskano w Rarwinie gdzie przeciętne plony na poziomie a1 wynosiły 65,9 q/ha, a na poziomie a2 78,0 q/ha . W Białogardzie na obu poziomach agrotechniki najlepiej plonowały odmiany LOMERIT, LAVERDA i MERLOT, na uwagę zasługuje też odmiana AMARENA dobrze plonująca na przeciętnym poziomie agrotechniki oraz odmiana SOULEYKA z wysokimi plonami na poziomie a2 . W Rarwinie na obu poziomach agrotechniki najwyższe plony osiągnęły odmiany MAYBRIT, SCARPIA, MERLE oraz na poziomie a2 odmiana ROSITA . W Prusimiu natomiast najlepsze plony na przeciętnym poziomie agrotechniki uzyskały odmiany LAVERDA, MAYBRIT i ROSITA, a na poziomie a2 MAYBRIT, MERLOT, AMARENA oraz LAVERDA . Porażenie roślin przez choroby było słabe, rośliny były zdecydowanie niższe w porównaniu z wieloleciem, masa 1000 ziaren natomiast wyższa .

Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich trzech lat możemy zaliczyć takie odmiany jak MERLOT, LOMERIT, MAYBRIT, KARAKAN oraz LAVERDA .


Odmiany wzorcowe:rok zbioru 2009:ROSITA,MAYBRIT,NICKELA,LOMERITrok zbioru 2010:ROSITA,MAYBRIT,NICKELArok zbioru 2011: SOULEYKA,MAYBRIT,NICKELA

Tabela3.1.Jęczmieńozimy.Badaneodmiany.Rokzbioru2011

Lp.Odmiana

RokwpisaniadoRejestru


1 2 3

1 Souleyka 2010 Saaten -Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

2 Maybrit 2006 Saaten -Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

3 Nickela 2006 Lantmännen SW Seed sp . z o .o . , ul . Terenowa 6g , 52-231 Wrocław

4 Lomerit 2002 KWS Lochow Polska sp . z o .o . Kondratowicae,ul . Słowiańska 5,57-150 Prusy

5 Merlot 2003 Saaten -Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

6 Rosita 2005 Saaten -Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

7 Epoque 2007 DSV Polska sp . Z o .o . , 62,100 Wągrowiec ul . Straszewska 70

8 Fridericus 2007 KWS Lochow Polska sp . z o .o . Kondratowicae,ul . Słowiańska 5,57-150 Prusy

9 Karakan 2007 DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o . Choryń 27, 64-000 Kościan

10 Scarpia 2007 Saaten -Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

11 Amarena 2008 Saaten -Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

12 Wintmalt 2008 KWS Lochow Polska sp . z o .o . Kondratowicae,ul . Słowiańska 5,57-150 Prusy

13 Laverda 2009 Saaten -Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

14 Merle 2009 Saaten -Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

15 Metaxa 2010 Saaten -Union Polska sp . z o .o . , ul . Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

��



Tab.3.2.Jęczmieńozimy.Warunkipolowedoświadczeń.Rokzbioru2011

Miejscowość Białogard Rarwino PrusimPowiat Białogard KamieńPomorski Resko

1 2 3 4Kompleks rolniczej przydatności gleby 4 4 4Klasa bonitacyjna gleby IVa IVa IVaZasobność gleby w P2O5 (mg/100g) 26,0 19,6 17,9Zasobność gleby w K2O (mg/100g) 14,0 13,7 15,8Zasobność gleby w MgO (mg/100g) 4,0 2,0 5,7Ph gleby (w KCL) 5,7 6,9 5,6Przedplon pszenica jara groch siewny Rzepak oz .Obsada nasion (szt./m2) 400 400 450Nawożenie mineralne ( kg/ha)N (kg/ha) 80 113 144P2O5 (kg/ha) 60 68 28K2O (kg/ha) 120 135 70Środki ochrony roślin ( nazwa, dawka na ha)Zaprawa nasienna Funaben T, 200 g Oxafun T, 200 g -

Herbicyd Legato Plus 600SC 1,5lChisel 75WG, 60 g Pelikan Plus550SC 2,3l

Rubin SX50SG 120g Komplet560SC 0,45l

Insektycyd Mospilan20SP 0,12kg - Danadim400EC 0,5lDodatkowe zabiegi wykonywane na poziomie a 2

Nawożenie N (kg/ha) 40 40 40

Nawożenie dolistne (nazwa, dawka na ha) Zboża Total Extra3kgZboża Total Extra 3kgZboża Total Extra 4kgZboża Total Extra 4kg Plonvit Z 2l

Fungicyd- pierwszy zabieg (faza rozwojowa roślin) Duet Ultra 497SC 0,6l Duet Ultra 497SC 0,6l Alert 375SC 1l

- drugi zabieg (faza rozwojowa roślin) Amistar 250 SC 1l Amistar 250 SC 0,6+Artea 330EC 0,4l Fandango 200 EC1i

Regulator wzrostu (faza rozwojowa roślin) Cerone 480 SL 1,5 Cerone 480 SL 1,5 --

Tabela3.3..Jęczmieńozimy.Wynikiogólnedoświadczeń.Rokzbioru2011

Lp.Wyszczególnienie

a1 a2

Biał

ogar

d

Rarw

ino

Pru

sim

Biał

ogar

d

Rarw

ino

Prus

im

1 2 3 4 5 6 7

1 Siew data 22 .09 22 .09 18 .09 22 .09 22 .09 18 .09

2 Stan roślin przed zimą 9° 9,0 8,1 8,0 9,0 8,2 8,0

3 Stan roślin po zimie 9° 6,2 8,3 5,2 5,8 8,5 6,1

4 Martwe rośliny % 3 0 11 4 0 11

5 Termin kłoszenia data 19 .05 19 .05 17 .05 20 .05 20 .05 19 .05

6 Termin dojrzałości woskowej data 10 .07 30 .06 30 .06 11 .07 01 .07 30 .06

7 Zbiór data 19 .07 19 .07 16 .07 19 .07 19 .07 16 .07

8 Wysokość roślin cm 58 82 70 53 72 81

9 Wyleganie roślin w fazie dojrz . mlecznej 9° 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0

10 Wyleganie roślin przed zbiorem 9° 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0

11 MTZ g 52,0 52,4 52,2 53,6 54,6 54,2

12 Plon ziarna przy 14 % wilgotności dt/ha 42,4 65,9 61,1 49,4 78,0 69,6




Tab.3.4.Jęczmieńozimy.Plonziarnaodmian(w%wzorca).Rokzbioru2011

Lp.Odmiana

a1 a2

Bałogard Rarwino Prusim Bałogard Rarwino Prusim

1 2 3 4 5 6 7

Wzorzecdt/ha 40,9 62,5 61,6 48,7 75,9 71,7

1 Souleyka 107 90 98 111 89 91

2 Maybrit 103 123 110 94 126 131

3 Nickela 75 90 85 81 90 74

4 Lomerit 122 106 101 111 107 96

5 Merlot 113 100 106 109 93 118

6 Rosita 90 103 112 98 109 103

7 Epoque 104 100 95 99 91 95

8 Fridericus 95 93 97 100 104 95

9 Karakan 104 100 99 107 93 101

10 Scarpia 100 116 103 101 117 105

11 Amarena 112 92 106 103 92 115

12 Wintmalt 77 98 70 76 100 69

13 Laverda 119 98 126 132 98 113

14 Merle 101 109 102 99 108 108

15 Metaxa 93 97 93 98 99 99

Tab.3.5.Jęczmieńozimy.Plonziarnaodmian(w%wzorca).Latazbioru2009–2011

Lp.Odmiana

a1 a2

2011 2010 2009 2010-20112009-2011 2011 2010 2009

2010-2011

2009-2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Wzorzecdt/ha 55,0 72,0 71,0 63,5 66,0 65,4 84,0 86,5 74,7 78,6

1 Souleyka 97 - - - - 95 - - - -

2 Maybrit 113 103 98 106 103 119 102 102 107 105

3 Nickela 84 100 101 93 96 82 98 89 90 90

4 Lomerit 108 95 109 100 104 104 98 116 101 106

5 Merlot 105 108 107 107 107 105 110 104 108 106

6 Rosita 102 88 88 94 92 104 92 97 97 97

7 Epoque 99 100 100 100 100 94 91 96 93 94

8 Fridericus 95 96 100 95 97 99 97 98 98 98

9 Karakan 100 107 108 104 105 99 108 103 104 103

10 Scarpia 107 100 97 103 101 109 99 105 103 104

11 Amarena 102 106 102 104 103 103 100 94 101 99

12 Wintmalt 82 91 95 87 90 82 99 98 91 94

13 Laverda 112 109 - 110 - 111 104 - 107 -

14 Merle 105 97 - 100 - 106 102 - 104 -

15 Metaxa 95 - - - - 99 - - - -

Liczbadoświadczeń 3 3 3 6 9 3 3 3 6 9

��



Tab.3.6.Jęczmieńozimy.Porażenieodmianprzezważniejszechorobynapoziomieagrotechnicznym–a1(odchyleniaodwzorca).Latazbioru2009–2011

Lp.Odmiana

Mączniak Rdzajęczmienia Rynchosporioza Plamistośćsiatkowa

2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9Wzorzec 7,2 6,5 9,0 8,9 7,7 7,6 7,9 7,8

1 Souleyka 0,3 - 0 - 0,3 - -0,2 -

2 Maybrit -1,4 -0,7 0 0 0,1 0 -0,1 0,1

3 Nickela 1 0,7 0 0 -0,5 -0,1 0,3 0

4 Lomerit 1 0,1 0 -0,2 0 -0,1 -0,1 -0,1

5 Merlot 1,3 0,7 0 0 -0,2 0 -0,4 -0,3

6 Rosita -1,4 -0,7 0 0 0,3 0 -0,6 -1,2

7 Epoque -0,7 -1 0 0 -0,2 -0,6 -0,1 0

8 Fridericus -0,7 -1,2 0 -0,2 0 0,1 -0,1 0

9 Karakan -0,7 -0,1 0 0 0 -0,1 -0,4 -0,3

10 Scarpia -0,7 -1,5 0 -0,1 0,6 0,4 0,3 -0,1

11 Amarena 0 -0,4 0 0 0,3 -0,2 0,1 -0,1

12 Wintmalt 0,5 -0,4 0 0 -1,5 -0,4 0,1 -0,2

13 Laverda 0,1 - 0 - -0,4 - 0,1 -

14 Merle -2,2 - 0 - 0,5 - -0,1 -15 Metaxa 0,6 - 0 - -0,5 - -0,4 -Liczbadoświadczeń 3 9 3 9 3 9 3 9


Tab.3.7.Jęczmieńozimy.Ważniejszewłaściwościrolniczo-użytkoweodmian(odchyleniaodwzorca).Latazbioru2009–2011

Lp.Odmiana

Wyleganieroślinwfaziedojrzałościmlecznej Wyleganieroślinprzedzbiorem

a1 a2 a1 a2

2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9Wzorzec 9,0 8,9 9,0 9,0 9,0 8,5 9,0 8,9

1 Souleyka 0 - 0 - 0 - 0 -2 Maybrit 0 0 0 0 0 -0,2 0 -0,13 Nickela 0 0 0 0 0 0,4 0 0,14 Lomerit 0 -0,3 0 0 0 -0,4 0 0,15 Merlot 0 -0,3 0 0 0 0,1 0 0,16 Rosita 0 -0,1 0 0 0 -0,2 0 07 Epoque 0 -0,1 0 0 0 -0,2 0 -0,18 Fridericus 0 -0,1 0 0 0 0,1 0 0,19 Karakan 0 -0,2 0 0 0 -0,5 0 0,1

10 Scarpia 0 0 0 0 0 -0,2 0 -0,211 Amarena 0 0 0 0 0 0,2 0 -0,112 Wintmalt 0 0 0 0 0 0,2 0 0,113 Laverda 0 - 0 - 0 - 0 -14 Merle 0 - 0 - 0 - 0 -15 Metaxa 0 - 0 - 0 - 0 -





Tabela.5.8.Jęczmieńozimy.Ważniejszewłaściwościrolniczo-użytkoweodmian(odchyleniaodwzorca).Latazbioru2009–2011.

Lp.Odmiana

Wysokośćroślin(cm) Masa1000ziaren(g)

a1 a2 a1 a22011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Wzorzec 66 84 66 80 53,0 51,4 53,7 52,3

1 Souleyka 4 - 1 - 1 - 1,9 -

2 Maybrit 5 0 9 1 -3,6 -4,2 -3,5 -2,9

3 Nickela -9 -16 -11 -15 2,5 2,4 1,7 2,7

4 Lomerit 10 2 7 1 2,8 2,3 4,3 3,9

5 Merlot 8 6 9 6 -3,9 -2,2 -2,4 -1,4

6 Rosita 12 5 13 6 -0,2 -1,4 0,6 -0,2

7 Epoque 9 2 6 2 -5,1 -3,6 -1,7 -2

8 Fridericus 8 1 7 1 2,1 0,8 2,8 4,8

9 Karakan 4 -1 -1 -4 -7,3 -6,8 -3,9 -4,5

10 Scarpia 10 4 7 3 1,9 -0,5 1,5 0,9

11 Amarena 8 2 10 2 -0,4 0,2 -1,2 0

12 Wintmalt -4 -12 -4 -11 -1 0,2 -1 1,3

13 Laverda -5 - -5 - -2,2 - 1 -

14 Merle 2 - -1 - -2,2 - 0 -

15 Metaxa -5 - -6 - 3,6 - 6,8 -


Charakterystykaodmianzarejestrowanychw2011roku

ANTONELLA

0dmiana wielorzędowa, typu pastewnego . Mrozoodporność średnia . Odporność na mączniaka prawdziwego i czar-ną plamistość – duża do bardzo dużej, na plamistość siatkową i rynchosporiozę – duża, na rdzę jęczmienia – dość duża . Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie . Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny . Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym mała . Zawartość białka w ziarnie średnia . Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia . Plenność bardzo dobra .

Przedstawiciel hodowcy: Saaten-Union Polska sp . z o .o .

HENRIETTE

Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego . Mrozoodporność średnia . Odporność na mączniak prawdziwego, pla-mistość siatkową i rdzę jęczmienia – dość duża, na rynchosporiozę i czarną plamistość – średnia . Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie . Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średni . Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia . Zawartość białka w ziarnie i tolerancja na za-kwaszenie gleby średnia . Plenność bardzo dobra .


��



HOLMES

Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego . Mrozoodporność średnia . Odporność na mączniaka prawdziwego, pla-mistość siatkową, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę – średnia, na czarną plamistość – dość mała . Rośliny dość niskie o dość dużej odporności na wyleganie . Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni . Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna i gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia . Zawartość białka w ziarnie dość mała . Tolerancja na za-kwaszenie gleby średnia . Plenność dobra do bardzo dobrej .

Przedstawiciel hodowcy: DANKO Hodowla Roślin sp . z o .o .

KWSMERIDIAN

Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego . Mrozoodporność średnia . Odporność na rynchosporiozę – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i czarną plamistość – średnia, na mączniaka prawdziwego – dość mała . Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie . Termin kłoszenia i dojrzewania średni . Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość dość mała . Zawartość białka w ziarnie i tolerancja na zakwaszenie gleby średnia . Plenność bardzo dobra .

Przedstawiciel hodowcy: KWS Lochow Polska sp . z o .o .

MATILDA

Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego . Mrozoodporność średnia . Odporność na rdzę jęczmienia, plamistość siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość – dość duża, na mączniaka prawdziwego mała do bardzo małej . Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie . Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średni . Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała . Zawartość białka w ziarnie i tolerancja na zakwaszenie gleby średnia . Plenność bardzo dobra .




Rozdział4PSZENŻYTOOZIME

I.Wiadomościogólne

Pszenżyto ozime to zboże przede wszystkim pastewne, obecnie zarejestrowane i uprawiane odmiany są mało przy-datne do wypieku chleba . Powierzchnia uprawy pszenżyta ozimego wynosiła w ostatnich latach 1 134 - 1 227 tys . ha i systematycznie wzrasta . Większość odmian ma charakter uniwersalny i może być uprawiana w całym kraju . Odmiany nie różnią się też wyraźnie pod względem wymagań glebowych, wykazują natomiast znaczne zróżnicowanie reakcji na kwaśny odczyn gleby . Przyjmuje się, że formy krótkosłome nie powinny być uprawiane na glebach najsłabszych prze-znaczonych pod pszenżyto . Z biegiem lat zwiększa się stopniowo nasilenie chorób na pszenżycie – jest już powszechnie porażane przez mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, septoriozę liści i plew . Największe różnice odmianowe wystę-pują w odporności na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną .

W roku 2011 do krajowego rejestru wpisano sześć nowych odmian, w tym cztery o normalnej wysokości roślin (Bereniko, Borowik, KWS Triol, Maestoso) oraz dwie krótkosłome (Agostino, Mikado) .W roku 2010 z krajowego rejestru skreślono sześć odmian – Janko, Kazo, Kitaro, Marko, Modus, Sekundo . Obecnie krajowy rejestr liczy 35 odmian , w tym 12 krotkosłomych .

n uwagi metodyczneW roku 2011 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadcze-

nia z pszenżytem ozimym, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym Danuty i Teofila Bus w Prusimiu . Omawiane doświadczenia prowadzone były jako dwuczynnikowe w dwóch powtórzeniach . Celem badań było określenie wpływu intensywnego poziomu agrotechniki na zdrowotność roślin i wysokość plonów . Doświadczenia prowadzone były wg metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej . Doboru odmian do do-świadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian do uprawy w województwie zachodniopomorskim .



Przeciętnya1 Intensywnya21 Nawożenie azotowe (kg N/ha) * a1+40


++




��




Przeciętnya1 Intensywnya21 Nawożenie azotowe (kg N/ha) * a1+40


++




II.Omówieniewynikówdoświadczeń


Plony uzyskane w roku 2011 były nieco wyższe od ubiegłorocznych . Najwyższe plony zanotowano w Prusimiu gdzie przeciętne plony na poziomie a1 wynosiły 83,6 q/ha, a na poziomie a2 96,0 q/ha . W Białogardzie na obu poziomach agrotechniki najlepiej plonowały odmiany FREDRO i TULUS, na wyróżnienie zasługują też odmiany PIGMEJ, GRENADO oraz BORWO . W Rarwinie na obu poziomach agrotechniki najwyższe plony osiągnęły odmiany ELPASO i TRISMART, dobrze plonowały też MODERATO i ALGOSO . W Prusimiu natomiast najlepsze plony na obu poziomach agrotechniki uzyskały odmiany TULUS i TRISMART oraz FREDRO i PIZARRO . Porażenie roślin przez choroby było na średnim pozio-mie, nieco silniejsze przez septoriozę liści . Rośliny były zdecydowanie niższe w porównaniu z wieloleciem, masa 1000 ziaren natomiast wyższa .

Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich trzech lat możemy zaliczyć takie odmiany jak PIZARRO, TRISMART i ALGOSO, na uwagę zasługuje również odmiana TULUS .


Odmiany wzorcowe :rok zbioru 2009 – MODERATO,ALGOSO,GRENADO,BORWOrok zbioru 2010

Spis treści - COBORU .pdf2007/2008 ZDOO Białogard 4 4 1 1 1 1 1 3 1 9 1 7 17 ZDOO Rarwino 4 4 1 1...

Documents

Transcript of Spis treści - COBORU .pdf2007/2008 ZDOO Białogard 4 4 1 1 1 1 1 3 1 9 1 7 17 ZDOO Rarwino 4 4 1 1...