SPIS PRZEDMIOTÓW: Sylabusy przedmiotów modułu...
Transcript of SPIS PRZEDMIOTÓW: Sylabusy przedmiotów modułu...
1
SPIS PRZEDMIOTÓW: MODUŁ IX: FILOLOGICZNY
Sylabusy przedmiotów modułu filologicznego – studia 2. stopnia stacjonarne
KIERUNEK FILOLOGIA POLSKA; rok akademicki 2014/2015 IX A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH
IX B. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH
IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH
(Z MODUŁEM SEMINARYJNYM)
IXA1. TEORIA KULTURY … 2 IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY … 7-15 IXB1/2. KONTEKSTY LITERATURY POLSKIEJ XX I XXI W. … 20 IXB1/3. METODOLOGIA BADAŃ LITERACKICH … 24-33 IXB1/4. RETORYKA W PIŚMIENNICTWIE STAROPOLSKIM I OŚWIECENIOWYM … 37 IXB1/5. KONTEKSTY LITERATURY XIX W. … 48 IXB2/6. WSPÓŁCZESNY JĘZYK POLSKI … 52 IXB2/7. METODOLOGIA BADAŃ JĘZYKOZNAWCZYCH … 59 PRZEDMIOTY DO WYBORU IXC8/L. DRAMAT STAROPOLSKI I OŚWIECENIOWY … 67 IXC9/L. LITERATURA I HISTORIA … 76 IXC10/L. LITERATURA I MITY … 80 IXC11/L. LITERATURA I FILOZOFIA … 84 IXC12/L. WARSZTATY KRYTYCZNOLITERACKIE … 92 IXC12/L. INTERPRETACJA I PRAGMATYKA ODBIORU DZIEŁA LITERACKIEGO … 96 IXC8/J. ROZWÓJ SYSTEMU LEKSYKALNEGO … 100 IXC9/J. REŻYSERIA … 105 IXC10/J. RETORYKA W KOMUNIKACJI … 110 IXC10/J. JĘZYKOWA I STYLISTYCZNA ANALIZA TEKSTU … 115 IXC10A/J. PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE JĘZYKA 119 IXC11/J. JĘZYK MÓWIONY MIESZKAŃCÓW WSPÓŁCZESNEJ POLSKIEJ WSI … 123 IXC12/J. WPROWADZENIE DO ONOMASTYKI … 129 IXC12/J. HISTORIA JĘZYKA JAKO PRZEDMIOT DYDAKTYKI SZKOLNEJ … 135 IXC12/J. CHWYTY RETORYCZNE 140 IXC8/K. KULTURA I LITERATURA SARMACKA … 144 IXC9/K. WYBRANE ZAGADNIENIA KULTURY XIX W. … 147 IXC10/K. WSPÓŁCZESNA KULTURA LITERACKA … 150 IXC11/M. INTERPRETACJA TEKSTU W SZKOLNEJ EDUKACJI POLONISTYCZNEJ … 154 IXC12/M. NAUCZANIE INTEGRUJĄCE W EDUKACJI POLONISTYCZNEJ … 159 IXC13. WYKŁAD MONOGRAFICZNY … 167 IXC14. SEMINARIUM MAGISTERSKIE … 169-194 IXC15. WYKŁAD MONOGRAF. DO SEMINARIUM … 194-205
2
MODUŁ IX: FILOLOGICZNY
IX A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH
IXA1. TEORIA KULTURY:
(1) Nazwa przedmiotu Teoria kultury
(2) Nazwa jednostki prowa-
dzącej przedmiot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej
(3) Kod przedmiotu IXA1
(4) Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne
(5) Rodzaj przedmiotu Przedmiot podstawowy
(6) Rok i semestr studiów Rok I
(7) Imię i nazwisko koordyna-
tora przedmiotu
Dr hab. prof. UR Jolanta Pasterska
(8) Imię i nazwisko osoby
prowadzącej ( osób prowa-
dzących) zajęcia z przedmiotu
prof. dr hab. Stanisław Uliasz, dr hab. prof. UR Jolanta Pasterska, dr Wojciech
Birek, dr Arkadiusz Luboń, dr Adam Orłowski
(9) Cele zajęć z przedmiotu
C1- student poznaje najważniejsze współczesne teorie kulturowe.
C2 - student potrafi ocenić zachodzące zmiany w kulturze, określić i dokonać ich analizy.
C3 - samodzielnie bada tekstów naukowych;
C4 - student staje się świadomym uczestnikiem w życiu kulturalnym wspólnoty europejskiej.
(10) Wy-
magania
wstępne
Wiedza z zakresu kulturoznawstwa uzyskana na niższych szczeblach kształcenia, średnioza-
awansowana wiedza ogólnohumanistyczna.
(11) Efekty
kształcenia
Wiedza:
IXA1_W01: zna ogólną problematykę teorii kultury i na-
rzędzia do jej badania;
K2A_W01
+++
IXA1_W02: zna główne kierunki badań nad kulturą; K2A_W07
+++
IXA1_ W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną dotyczącą
zagadnień tworzących podstawową problematykę teorii
kultury i rozumie ich znaczenie dla badań kulturoznaw-
czych;
K2A_W04
+++
Umiejętności:
IXA1_U01: umie scharakteryzować wybrane teorie kultury
i ich przedstawicieli;
K2A_U09
++
3
IXA1_U02: umie zastosować wiedzę teoretyczną w prakty-
ce;
K2A_U05
+++
IXA1_U03: umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać
umiejętności badawcze w zakresie teorii kultury;
K2A_U11
+++
IXA1_U04: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, se-
lekcjonować
i użytkować informacje z zakresu teorii kultury.
K2A_U09
+++
Kompetencje społeczne:
IXA1_K01: jest świadomy posiadanej przez siebie wiedzy i
umiejętności;
K2A_K01
+++
IXA1_K02: rozumie konieczność ciągłego poszerzania
swoich kompetencji z zakresu teorii kultury, dąży do sa-
modoskonalenia;
K2A _K02
+++
IXA1_K03: rozumie możliwości zastosowania metodologii
badań kulturowych do rozwiązywania problemów nauko-
wych;
K2A _K11
++
IXA1_K04: jest otwarty na nowe i nowoczesne metody i
teorie badań.
K2A _K10
+++
(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład - 30 godzin
(13) Treści programowe
LP. Treści merytoryczne Liczba godzin
1. Kultura, teoria, dyskurs – definicje, myślenie poprzez teorie. 2
2. Ewolucjoniści i ewolucyjne schematy rozwojowe (Herbert Spencer,
Edward Tylor, Levis Morgan).
4
3. Dyfuzjonizm (szkoła kręgów kulturowych, dyfuzjonizm brytyjski, dyfu-
zjonizm amerykański (Franz Boas).
2
4. Funkcjonalizm Bronisława Malinowskiego, socjologizm Alfreda Radc-
liffe-Browna, funkcjonalizm Roberta Redfileda).
4
5. Teoria dekonstrukcjonistyczna. 2
6. Formalizm, ikonografia i ikonologia w sztuce. 2
7. Feminizm. Gender studies. 2
8. Teoria postkolonialna. 4
9. Poststrukturalizm, Foucault, Lacan, Derrida. Postmodernizm. 2
10. Kultura ponowoczesna – teorie krytyczne. Propozycje pojęć analitycz-
nych.
2
11 Cyberkultura, Kultura 2.0 – nowe paradygmaty kultury 2
12. Amerykanizacja. Globalizacja. 2
(14) Metody
dydaktyczne
Wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja.
4
(15) Spo-
sób(y) i for-
ma(y) zalicze-
nia
Zaliczenie z oceną. Podstawą zaliczenia jest obecność na wykładach oraz udział w dyskusji. 1
nieobecność dozwolona (bez usprawiedliwienia) jedna absencja – ocena bardzo dobra, dwie –
dobra, trzy-dostateczna. Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniej-
szym sylabusie efektów kształcenia.
(16) Metody i
kryteria oceny
Lp. Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Efekt 1
IXA1_W01
Student nie zna
ogólnej problema-
tyki teorii kultury
i narzędzi do jej
badania;
Student zna w stop-
niu dostatecznym
ogólną problema-
tykę teorii kultury
i narzędzie do jej
badania;
Student zna w stop-
niu dobrym ogólną
problematykę
teorii kultury i
narzędzie do jej
badania;
Student zna w stop-
niu wyczerpującym
problematykę teorii
kultury i narzędzie
do jej badania;
Efekt 2
IXA1_W02
Student nie opisuje
głównych kierun-
ków badań nad
kulturą;
Student opisuje
wybrane kierunki
badań nad kulturą.
Student opisuje
większość głównych
kierunków nadań
nad kulturą.
Student opisuje
wszystkie poznane
na zajęciach kierun-
ki badań nad kultu-
rą.
Efekt 3
IXA1_W03
Student nie posiada
uporządkowanej
wiedzy ogólnej
dotyczącej zagad-
nień tworzących
podstawową pro-
blematykę teorii
kultury i nie ro-
zumie ich znacze-
nia dla badań kul-
turoznawczych.
Student wykazuje
się dostateczną
wiedzą ogólną doty-
czącą zagadnień
tworzących pod-
stawową proble-
matykę teorii kul-
tury i w stopniu
podstawowym
rozumie ich zna-
czenie dla badań
kulturoznawczych.
Student wykazuje
się dobrą wiedzą
ogólną dotyczącą
zagadnień tworzą-
cych podstawową
problematykę
teorii kultury i w
stopniu dobrym
rozumie ich zna-
czenie dla badań
kulturoznawczych.
Student wykazuje
się bardzo dobrą
wiedzą ogólną doty-
czącą zagadnień
tworzących pod-
stawową proble-
matykę teorii kul-
tury i w stopniu
bardzo dobrym
rozumie ich zna-
czenie dla badań
kulturoznawczych.
Efekt 4
IXA1_U01
Student nie umie
scharakteryzować
wybranych teorii
kultury i ich przed-
stawicieli.
Student potrafi w
stopniu dostatecz-
nym scharakteryzo-
wać wybrane teorie
kultury i ich przed-
stawicieli.
Student potrafi w
stopniu dobrym
scharakteryzować
wybrane teorie
kultury i ich przed-
stawicieli.
Student potrafi w
stopniu bardzo do-
brym scharaktery-
zować wybrane
teorie kultury i ich
przedstawicieli.
Efekt 5
IXA1_U02
Student nie umie
zastosować wiedzy
teoretycznej w prak-
tyce.
Student w stopniu
dostatecznym potra-
fi zastosować wie-
dzę teoretyczną w
praktyce.
Student w stopniu
dobrym potrafi
zastosować wiedzę
teoretyczną w prak-
tyce.
Student w stopniu
bardzo dobrym
potrafi zastosować
wiedzę teoretyczną
w praktyce.
Efekt 6
IXA1_U03
Student nie potrafi
samodzielnie zdo-
bywać wiedzy i
rozwijać umiejętno-
ści badawczych w
zakresie teorii kultu-
ry.
Student potrafi w
stopniu dostatecz-
nym samodzielnie
zdobywać wiedzę i
rozwijać umiejętno-
ści badawcze w
zakresie teorii kul-
tur.
Student potrafi i w
dobrym stopniu
samodzielnie umie
samodzielnie zdo-
bywać wiedzę i
rozwijać umiejętno-
ści badawcze w
zakresie teorii kultu-
ry.
Student potrafi
samodzielnie i w
bardzo dobrym
stopniu zdobywać
wiedzę i rozwijać
umiejętności ba-
dawcze w zakresie
teorii kultury.
Efekt 7 Student nie umie Student umie w Student umie w Student umie w
5
IXA1_U04 wyszukiwać, anali-
zować, oceniać,
selekcjonować
i użytkować infor-
macje z zakresu
teorii kultury.
dostatecznym stop-
niu wyszukiwać,
analizować, oceniać,
selekcjonować
i użytkować infor-
macje z zakresu
teorii kultury.
dobrym stopniu
wyszukiwać, anali-
zować, oceniać,
selekcjonować
i użytkować infor-
macje z zakresu
teorii kultury.
bardzo dobrym
stopniu wyszuki-
wać, analizować,
oceniać, selekcjo-
nować
i użytkować infor-
macje z zakresu
teorii kultury.
Efekt 8
IVA1_K01
Student nie jest
świadomy posia-
danej przez siebie
wiedzy i umiejęt-
ności.
Student w dosta-
tecznym stopniu ma
świadomość posia-
danej przez siebie
wiedzy i umiejęt-
ności.
Student w dobrym
stopniu jest świa-
domy posiadanej
przez siebie wie-
dzy i umiejętności.
Student w bardzo
dobrym stopniu jest
świadomy posia-
danej przez siebie
wiedzy i umiejęt-
ności.
Efekt 9
IVA1_K02
Student nie rozumie
konieczności cią-
głego poszerzania
swoich kompetencji
z zakresu teorii
kultury, nie dąży do
samodoskonalenia.
Student w stopniu
dostatecznym rozu-
mie konieczność
ciągłego poszerza-
nia swoich kompe-
tencji z zakresu
teorii kultury, dąży
do samodoskonale-
nia.
Student w stopniu
dobrym rozumie
konieczność ciągłe-
go poszerzania
swoich kompetencji
z zakresu teorii
kultury, dąży do
samodoskonalenia.
Student w bardzo
dobrym stopniu
rozumie koniecz-
ność ciągłego posze-
rzania swoich kom-
petencji z zakresu
teorii kultury, dąży
do samodoskonale-
nia.
Efekt 10
IVA1_K03
Student nie rozu-
mie możliwości
zastosowania me-
todologii badań
kulturowych do
rozwiązywania
problemów na-
ukowych.
Student w dosta-
tecznym stopniu
rozumie możliwo-
ści zastosowania
metodologii badań
kulturowych do
rozwiązywania
problemów na-
ukowych.
Student w dobrym
stopniu rozumie
możliwości zasto-
sowania metodo-
logii badań
kulturowych do
rozwiązywania
problemów na-
ukowych.
Student w bardzo
dobrym stopniu
rozumie możliwo-
ści zastosowania
metodologii badań
kulturowych do
rozwiązywania
problemów na-
ukowych.
Efekt 11
IVA1_
K04
Student nie jest
zorientowany na
nowe i nowoczesne
metody i teorie
badań.
Student w dosta-
tecznym stopniu jest
zorientowany na
nowe i nowoczesne
metody i teorie
badań.
Student w dobrym
stopniu jest zorien-
towany na nowe i
nowoczesne metody
i teorie badań.
Student w bardzo
dobrym stopniu jest
zorientowany na
nowe i nowoczesne
metody i teorie
badań.
(17) Całkowi-
ty nakład pra-
cy studenta
potrzebny do
osiągnięcia
założonych
efektów w
godzinach
oraz punktach
ECTS
30 godz. wykładu;
5 godzin udział w konsultacjach;
10 godzin na napisanie referatu;
2 pkt. ECTS.
6
(18) Język
wykładowy
Polski.
(19) Praktyki
zawodowe w
ramach
przedmiotu
Nieprzewidziane w standardach kształcenia.
(20) Literatura Literatura podstawowa:
„Prace Kulturoznawcze” IX (Aksjotyczne przestrzenie kultury); XI (Nowy idiografizm), XII (Kultu-
ra jako cultura)
Barker Chris, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2005
Barthes R., Mit, dzisiaj [w:] Mitologie, Warszawa 2000, s. 239-296,
Foucault M., Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, Gdańsk 2000, s. 8-38.
Baudrillard J., Precesja symulakrów [w:] Postmodernizm, red. S. Nycz, Kraków 1996, s. 175-189.
Jameson F., Postmodernizm i społeczeństwo konsumpcyjne [w:] Postmodernizm, red. S. Nycz,
Kraków 1996, s. 190-219.
Eco U., Podróż do hiperrealności [w:] Semiologia życia codziennego, Warszawa 1966, s.11-73.
Baudrillard, J. Ameryca, Warszawa, 1998
Bauman, Z. Globalizacja, Warszawa, 2000
Bednarek S., K. Łukasiewicz (red.), O kulturze i jej poznawaniu, Wrocław 2009
Benedyktowicz Z., O niektórych zastosowaniach metody fenomenologicznej w studiach nad reli-
gią, symbolem i kulturą, “Etnografia Polska”, 1980, R.24, z.2, s. 9-46.
Geertz C., Myśl potoczna jako system kulturowy [w:] Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu an-
tropologii interpretatywnej, Kraków 2005, s. 81-100.
Bielik-Robson Ag., Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formę duchowości, Kraków 2000
Rorty R., Filozofia a zwierciadło natury, Warszawa 1994, s. 9-17
Brooks, David. Bobos in Paradise. The New Upper Class and How They Got There. New York,
2000
Burszta W., Antropologia kulturowa, Warszawa 1999
Gwóźdź A. (red.), Granice kultury, Katowice 2010
Kluszczyński R., A. Zeidler-Janiszewska (red.), Perspektywy badań nad kulturą, Łódź 2008
Lévi-Strauss C., Analiza strukturalna w językoznawstwie i antropologii [w:]Antropologia struktu-
ralna, Warszawa 2000, s. 35-54.
Lévi-Strauss C., Totemizm dzisiaj, Warszawa 1998. [Minimum: s. 5-22 + s. 97-136).
Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, Warszawa 2002
Pietraszko S., Myśl o kulturze w dobie postscjentyzmu, „Prace Kulturoznawcze” IX, 1996
Pietraszko S., Studia o kulturze, Wrocław 1992.
Rabinow P., Wyobrażenia są faktami społecznymi [w:] Amerykańska antropologia postmoderni-
styczna, red. M. Buchowski, Warszawa 1999, s. 88-122.
Strinati D., Wiedza o kulturze popularnej, Warszawa 1998.
Literatura uzupełniająca:
Assmann J., Pamięć kulturowa, Warszawa 2008
Barker Ch., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2005
Bednarek S. (red.), O pożytkach z wiedzy historycznej „Kultura Współczesna” 1 (2010)
Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, Warszawa 1994
Czajkowski B. (red.), Sztuka interpretacji, Wrocław 2006
Czerwiński M., Przyczynki do antropologii współczesności, Warszawa 1988
Eco U., Semiologia życia codziennego
7
Geertz C., Interpretacja kultur, Kraków 2005
Hastrup K., Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, Kraków 2008
Hastrup K., Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, Kraków 2008, Roz. 1, s. 21-
38; Roz. 3, s. 59-74.
Taylor Ch., Etyka Autentyczności, Kraków 2002.
Latour Bruno, Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji, Warszawa 2009.
Łotman J., Kultura i eksplozja, Warszawa 1999
Mathews G., Supermarket kultury. Kultura globalna i tożsamość jednostki, Warszawa 2005
Nobis A., Zmiana kulturowa: między historią a ewolucją, Wrocław 2006
Geertz C., Opis gęsty: w poszukiwaniu interpretatywnej teorii kultury [w:] Interpretacje kultury.
Wybrane eseje, Kraków 2005, s. 17-48.
Geertz C., "Głęboka gra: uwagi o walkach kogucich na Bali. [w:] Interpretacja kultur. Wybrane
eseje, Kraków 2005, s. 461-510.
Welsch W., Transkulturowość. Nowa koncepcja kultury [w:] Tegoż: Filozoficzne konteksty rozumu
transwersalnego. Poznań 2008.
Podpis koor-
dynatora
przedmiotu
Podpis kie-
rownika jed-
nostki
IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY (JĘZYK NIEMIECKI):
Nazwa przedmiotu Lektorat języka niemieckiego
Nazwa jednostki prowadzącej przed-
miot
Uniwersyteckie Centrum Nauki Języków Obcych
Kod przedmiotu IXA1A
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia Polska II stopień Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu podstawowy
Rok i semestr studiów I rok, 1 i 2 semestr
Imię i nazwisko koordynatora przed-
miotu
mgr Dorota Pirga
Imię i nazwisko osoby prowadzącej
(osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
Mgr Marta Jakubowicz-Pisarek
8
Cele zajęć z przedmiotu
Celem kursu jest rozwijanie 4 sprawności językowych na poziomie B2+.
Osoba posługująca się językiem obcym na tym poziomie rozumie stosunkowo długie wypowie-dzi i wykłady. Potrafi zrozumieć dziennik oraz większość programów telewizyjnych dotyczących aktualnych tematów. Potrafi zrozumieć większość filmów, jeśli ich język jest standardowy.
Potrafi zrozumieć artykuły i teksty opisujące problematykę współczesną, których autorzy przyjmują konkretną postawę lub szczególny punkt widzenia. Potrafi zrozumieć współczesny tekst literacki napisany prozą. Potrafi zrozumieć teksty specjalistyczne i długie instrukcje związane ze swoją specjalizacją.
Potrafi porozumieć się swobodnie i spontanicznie w taki sposób, że interakcje z rdzennym użytkownikiem języka stają się naturalne. Potrafi przedstawiać swoje poglądy i ich bronić. Po-trafi wypowiadać się jasno i szczegółowo na wiele tematów dotyczących swoich zainteresowań, potrafi przedstawić swój pogląd na aktualny temat oraz wyjaśnić korzyści i niedogodności róż-nych rozwiązań.
Potrafi napisać teksty jasne i szczegółowe na wiele tematów związanych z swoimi zaintereso-waniami. Potrafi napisać esej lub sprawozdanie przekazując informację lub przedstawiając swój pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii. Potrafi napisać listy, w którym wyrazi swój stosunek do wydarzeń i doświadczeń innych osób. Wymagania wstępne Znajomość języka na poziomie B2
Efekty kształcenia
Wiedza: Student zna podstawowe słownictwo z zakresu niżej wymienionych bloków tematycznych oraz odpowiednie dla tej tematyki struktury gramatyczne. Posiada wiedzę na temat waż-niejszych wydarzeń z historii Niemiec i z literatury niemieckiej,
Umiejętności: Student rozumie pisemne i ustne informacje na większość tematów z życia codziennego, potrafi porozumieć się bez przygotowania na znane mu tematy, opowiedzieć o wydarzenia, swoich doświadczeniach, marzeniach, nadziejach, celach. Potrafi udzielić wyjaśnień, podać przyczyny, wyrazić opinie lub przedstawić swoje plany. Potrafi napisać informację, w której przedstawia swój pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii i list opisujący swoje osobiste doświadczenia, przeżycia i wrażenia.
Kompetencje społeczne: Student potrafi pracować w grupie,
prezentować swoje wystąpienia, widzi potrzebę nauki języków
obcych, które pozwalają mu lepiej zrozumieć obcą kulturę, ro-
zumie różnice kulturowe.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
9
Lektorat, 60 godzin
Treści programowe
Semestr I i II
Tematyka Struktury gramatyczne
W obcym kraju, różnice kulturowe, szok kulturo-wy, status cudzoziemca za granicą , list czytelniczy
Szyk zdania
Rodzaje komunikacji
Argumentowanie
Spójniki dwuczłonowe
Praca List motywacyjny, rozmowa kwalifikacyjna Różne łączniki zdań
Historia – najważniejsze wydarzenia
w powojennych Niemczech
Zamiana zdań czasowych na zwroty rzeczownikowe
Równouprawnienie kobiet i mężczyzn, role spo-łeczne, analiza statystyk
Rekcja czasownika, przysłówki zaim-kowe
Świat przyrody i ochrona Środowiska Zdania warunkowe, mowa zależna
Problemy społeczne – ubóstwo, przestępczość, problemy krajów wielokulturowych
Frazeologizmy Nomen-Verb-Verbindungen
Niemieckojęzyczni laureaci literackiej nagrody Nobla -projekt
Zertifikat Deutsch B2 – rozwiązywanie wybra-
nych zadań testu modelowego
Metody dydaktyczne Metody komunikatywne
Formy organizacyjne: praca w grupach, praca indywidu-
alna
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną. Ocena ustalana jest na podstawie
ocen cząstkowych.
Metody i kryteria oceny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie
na ocenę pozytywną wszystkich przewidzianych
w danym semestrze prac pisemnych i uzyskanie pozy-
tywnej oceny z odpowiedzi ustnych, a także obecność
na zajęciach i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Do zali-
czenie testu pisemnego potrzeba minimum 51% prawi-
dłowych odpowiedzi.
10
Kryteria oceny odpowiedzi ustnej:
- Ocena bardzo dobra: bardzo dobry poziom znajomo-
ści słownictwa i struktur językowych,
nieliczne błędy językowe nie zakłócające komunikacji,
- Ocena +dobra/dobra: dobry/zadawalający poziom
znajomości słownictwa i struktur językowych, błędy
językowe nieznacznie zakłócające komunikację, nie-
znaczne zakłócenia w płynności wypowiedzi,
- Ocena + dostateczna: ograniczona znajomość słow-
nictwa i struktur językowych, liczne błędy językowe
znacznie zakłócające komunikację i płynność wypowie-
dzi, odpowiedzi częściowo odbiegające od treści
zadanego pytania, niekompletna,
- Ocena dostateczna: ograniczona znajomość słownic-
twa i struktur językowych, liczne błędy językowe znacz-
nie zakłócające komunikację i płynność wypowiedzi,
niepełne odpowiedzi na pytania, odpowiedzi częściowo
odbiegające od treści zadanego pytania,
- Ocena niedostateczna: brak odpowiedzi lub bardzo
ograniczona znajomość słownictwa i struktur języko-
wych uniemożliwiająca wykonanie zadania, chaotyczna
konstrukcja wypowiedzi, bardzo uboga treść, niekomu-
nikatywność, mylenie i zniekształcanie podstawowych
informacji
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Lektorat, 60 godzin
Przygotowanie do ćwiczeń 120 godzin
3+3 ECTS
Język wykładowy Niemiecki
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
---
Literatura Literatura podstawowa:
Aspekte 2, Langenscheidt
Literatura uzupełniająca:
11
Materiały do wystawy „Zeitworte”(o historii Niemiec)
Fragmenty artykułów z niemieckiej prasy, ćwiczenia on-
line
IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY (JĘZYK ANGIELSKI):
Nazwa przedmiotu Lektorat języka angielskiego
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny – Instytut Filologii
Polskiej
Kod przedmiotu IXA1A
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia / Specjalność: filologia
angielska
Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu podstawowy
Rok i semestr studiów I rok, semestr 1, 2
Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu mgr Agnieszka Nahurska
Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób pro-
wadzących) zajęcia z przedmiotu
mgr Joanna Mazur
Cele zajęć z przedmiotu
12
Celem kursu jest rozwijanie 4 sprawności językowych na poziomie B2+.
Osoba posługująca się językiem obcym na tym poziomie rozumie stosunkowo długie wypowie-dzi i wykłady. Potrafi zrozumieć dziennik oraz większość programów telewizyjnych dotyczących aktualnych tematów. Potrafi zrozumieć większość filmów, jeśli ich język jest standardowy.
Potrafi zrozumieć artykuły i teksty opisujące problematykę współczesną, których autorzy przyjmują konkretną postawę lub szczególny punkt widzenia. Potrafi zrozumieć współczesny tekst literacki napisany prozą. Potrafi zrozumieć teksty specjalistyczne i długie instrukcje zwią-zane ze swoją specjalizacją.
Potrafi porozumieć się swobodnie i spontanicznie w taki sposób, że interakcje z rdzennym użyt-kownikiem języka stają się naturalne. Potrafi przedstawiać swoje poglądy i ich bronić. Potrafi wypowiadać się jasno i szczegółowo na wiele tematów dotyczących swoich zainteresowań, po-trafi przedstawić swój pogląd na aktualny temat oraz wyjaśnić korzyści i niedogodności różnych rozwiązań.
Potrafi napisać teksty jasne i szczegółowe na wiele tematów związanych z swoimi zaintereso-waniami. Potrafi napisać esej lub sprawozdanie przekazując informację lub przedstawiając swój pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii. Potrafi napisać listy, w którym wyrazi swój stosunek do wydarzeń i doświadczeń innych osób.
Wymagania wstępne Znajomość języka na poziomie B2
Efekty kształcenia
Wiedza: Student zna słownictwo na poziomie
średnio zaawansowanym z zakresu niżej wymie-
nionych bloków tematycznych oraz odpowiednią
dla tej tematyki gramatykę. Posiada wiedzę
z zakresu kultury, historii i współczesnych re-
aliów życia w krajach anglojęzycznych.
Umiejętności:
Student rozumie pisemne i ustne informacje
na większość tematów z życia codziennego, potra-
fi porozumieć się bez przygotowania na znane mu
tematy, opowiedzieć o wydarzenia, swoich do-
świadczeniach, marzeniach, nadziejach, celach.
Potrafi udzielić wyjaśnień, podać przyczyny, wy-
razić opinie lub przedstawić swoje plany. Potrafi
napisać informację, w której przedstawia swój
pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii i list opi-
sujący swoje osobiste doświadczenia, przeżycia
i wrażenia.
Kompetencje społeczne: Student potrafi praco-
wać w grupie, prezentować swoje zdania i opinie,
widzi potrzebę nauki języków obcych, które po-
zwalają mu lepiej zrozumieć obcą kulturę.
13
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Lektorat, 60 godzin (30+30)
Treści programowe
LP.
Treści merytoryczne przedmiotu
1.
Języki obce – nauka, konieczność komunikacji, literatura obcojęzyczna
największe dzieła
2.
Podróże, prezentacje miejsc wartych zwiedzenia
3.
Typy osobowości. Carl Jung. Sylwetki pisarzy polskich I zagranicznych oraz ich naj-
większe dzieła - prezentacje 4.
Reklama – marketing, prezentacja własnej reklamy
5. Praca – zawody, rozmowa kwalifikacyjna, list intencyjny, CV
6.
Biznes i ikony biznesu (dla specjalności concierge blok przedmiotów poświęconych językowi biznesu)
j językowi biznesu) 7.
Nauka, edukacja – szkolnictwo Polska/Wielka Brytania
\
8.
Wynalazki I odkrycia, sylwetki wynalazców I odkrywców
9.
Trendy w życiu codziennym i sztuce
10.
Środki przekazu – media, prasa anglojęzyczna
modelowego
11. Technika , postęp w różnych gałęziach życia
12. Przestępczość – kary, przestępczość internetowa
13. Kino, teatr - wybór repertuaru, recenzja filmowa
14. Środowisko naturalne, globalizacja, życie w globalnej wiosce
15. Sztuka, artyści i ich dzieła
Metody dydaktyczne Metody komunikatywne rozwijające cztery
podstawowe sprawności językowe, tj. rozu-
mienie tekstu słuchanego, rozumienie tekstu
czytanego, pisanie i mówienie,
Formy organizacyjne: praca w grupach,
w parach i praca indywidualna
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną. Ocena ustalana jest
na podstawie ocen cząstkowych
Metody i kryteria oceny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zalicze-
nie na ocenę pozytywną wszystkich przewi-
14
dzianych w danym semestrze prac pisemnych
i uzyskanie pozytywnej oceny z odpowiedzi
ustnych, a także obecność i aktywne uczestnic-
two w zajęciach. Do zaliczenie testu pisemnego
potrzeba minimum 55% prawidłowych odpo-
wiedzi.
Kryteria oceny odpowiedzi ustnej:
- Ocena bardzo dobra: bardzo dobry poziom
znajomości słownictwa i struktur językowych,
nieliczne błędy językowe nie zakłócające ko-
munikacji,
- Ocena +dobra/dobra: dobry/zadawalający
poziom znajomości słownictwa i struktur języ-
kowych, błędy
językowe nieznacznie zakłócające komunikację,
nieznaczne zakłócenia w płynności wypowie-
dzi,
- Ocena + dostateczna: ograniczona znajo-
mość słownictwa i struktur językowych, liczne
błędy językowe znacznie zakłócające komuni-
kację i płynność wypowiedzi, odpowiedzi czę-
ściowo odbiegające od treści
zadanego pytania, niekompletna,
- Ocena dostateczna: ograniczona znajomość
słownictwa i struktur językowych, liczne błędy
językowe znacznie zakłócające komunikację
i płynność wypowiedzi, niepełne odpowiedzi
na pytania, odpowiedzi częściowo odbiegające
od treści zadanego pytania,
- Ocena niedostateczna: brak odpowiedzi lub
bardzo ograniczona znajomość słownictwa
i struktur językowych uniemożliwiająca wyko-
nanie zadania, chaotyczna konstrukcja wypo-
wiedzi, bardzo uboga treść, niekomunikatyw-
ność, mylenie i zniekształcanie podstawowych
informacji
Całkowity nakład pracy studenta potrzebny
do osiągnięcia założonych efektów
w godzinach oraz punktach ECTS
Lektorat 60 godzin (30 + 30)
Przygotowanie do ćwiczeń 120
15
3+3 ECTS
Język wykładowy Język angielski
Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu -
Literatura Literatura podstawowa:
Cotton,D.Falvey,D. Language Leader Pre Inter-
mediate, Longman 2010
Wokbook to Language Leader Pre Intermedi-
ate
Murphy,R. English Grammar in Use, CUP.1994
Anderson, V. Grammar Practice for Intermedi-
ate Students. Longman, 2007
Eastwood, J. Oxford Practice Grammar, Oxford.
2009.
Portale internetowe, materiały własne - aktu-
alne materiały prasowe
IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY (JĘZYK FRANCUSKI):
Nazwa przedmiotu Lektorat języka francuskiego
Nazwa jednostki prowadzącej przed-
miot
Uniwersyteckie Centrum Nauki Języków Obcych
Kod przedmiotu IXA1A
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
FILOLOGIA POLSKA II stopnia Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu podstawowy
Rok i semestr studiów I rok, semestr 1 i 2
Imię i nazwisko koordynatora przed-
miotu
dr Sławomir Schultis
Imię i nazwisko osoby prowadzącej
( osób prowadzących) zajęcia
Mgr Beata Kawalec
16
z przedmiotu
Cele zajęć z przedmiotu
Celem kursu jest rozwijanie 4 sprawności językowych na poziomie A1, A1+. Osoba po-sługująca się językiem na tym poziomie rozumie i potrafi stosować potoczne wyrażenia, bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych potrzeb życia codziennego. Potrafi formułować pytania i udzielać odpowiedzi z zakresu życia prywatnego, dotyczące miej-sca zamieszkania, ludzi, których zna, przedmiotów, które posiada. Potrafi przedstawiać siebie i innych i prowadzić prostą rozmowę, pod warunkiem, że rozmówca mówi wolno, zro-zumiale i jest gotowy do pomocy. Potrafi napisać krótką kartkę, np. z wakacji. Potrafi wypełnić prosty formularz, wpisując swoje imię, nazwisko, narodowość, wiek, adres.
Wymagania wstępne Kurs przeznaczony jest dla osób uczących się języka francuskie-go od podstaw - brak wymagań wstępnych.
Efekty kształcenia
Wiedza: Student zna podstawowe słownictwo z zakresu niżej
wymienionych bloków tematycznych oraz odpowiednie dla tej
tematyki struktury gramatyczne.
Umiejętności: Student potrafi stosować potoczne wyrażenia i bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych potrzeb życia codziennego. Potrafi formułować pytania i udzielać odpo-wiedzi. Potrafi prowadzić prostą rozmowę pod warunkiem, że rozmówca mówi wolno, zrozumiale i jest gotowy do pomocy. Potrafi także wypełniać proste formularze.
Kompetencje społeczne: Student potrafi pracować w grupie,
widzi potrzebę nauki języków obcych, które pozwalają mu lepiej
zrozumieć obcą kulturę.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Lektorat, 60 godzin (30+30)
Treści programowe
17
Semestr I
Spotkania – zwroty na powitanie/pożegnanie (styl formalny i nieformalny), przedstawianie
siebie/innych osób, proszenie o informacje i udzielanie informacji z zakresu danych osobo-
wych, alfabet, literowanie, kwestionariusz osobowy, e-mail w celu znalezienia korespondenta,
słownictwo dotyczące upodobań.
Liczebniki główne, zaimek pytający „Quel/Quelle”, zaimki osobowe nieakcentowane
i akcentowane, czas teraźniejszy czasowników „être”, „avoir”, „aller” oraz czasowników I grupy
koniugacyjnej.
Kraje, kontynenty, języki obce – państwa Europy, państwa i miasta francuskojęzyczne, naro-
dowości. Przyimki: à, en, au, aux.
Przedmioty i ubrania – rzeczowniki nazywające przedmioty, ubrania, meble; przymiotniki
nazywające kolory; w sklepie odzieżowym: pytanie o rozmiar, cenę; wyrażanie przynależności.
Rodzajniki nieokreślone i określone, zwrot „il y a”, przyimki miejsca, zaimki przymiotne dzier-
żawcze i wskazujące.
Portrety – słownictwo dotyczące opisu postaci, przymiotniki.
Zgodność przymiotnika z rzeczownikiem, przeczenie „ne … pas”, zdania przeczące
z uwzględnieniem przyimka „de”.
Dom, mieszkanie – słownictwo dotyczące lokalizowania, plan mieszkania, czytanie ogłoszeń
o wynajmie/sprzedaży mieszkania, rozmowa z pracownikiem biura pośrednictwa mieszkań.
Pytanie z „où”, wyrażenia przyimkowe, rodzajnki ściagnięte, liczebniki porządkowe.
Sztuka i literatura we Francji – podstawowe słownictwo z dziedziny sztuki i literatury, pisa-
rze, poeci francuscy i ich utwory (nazwy utworów).
Evaluation A1 – rozwiązywanie wybranych zadań testu modelowego.
Semestr II
Orientacja w mieście – nazwy instytucji, urzędów i środków transportu w mieście; pytanie
o drogę, wskazywanie kierunku.
Tryb rozkazujący, zaimek przysłowny „y”.
Podróże – foldery turystyczne, rozumienie i przedstawianie informacji turystycznych, opis
miejsca, plan podróży, kartka pocztowa.
Kierunki świata, zaimek „on”.
W rytmie czasu – godzina, rozkład jazdy pociągów, rezerwowanie, kupowanie biletu kolejowe-
go, dni tygodnia, miesiące, pory roku.
Pytania z „Quand”, „Qu’est-ce que”, „ Où est-ce que”. Odmiana czasowników: “partir”,
18
“ faire”.
Rozkład dnia – czynności dnia powszedniego, niedzielne zwyczaje Francuzów i Polaków; pory
dnia.
Czasowniki: „lire”, „écrire” oraz czasowniki zwrotne.
Posiłki – nazwy produktów spożywczych i potraw regionalnych, lista zakupów, przepisy, karta
dań, zamawianie w restauracji.
Rodzajniki cząstkowe, wyrażenia ilościowe, czasowniki: „boire”, „manger”, „acheter”, konstruk-
cja: „il faut”.
Wydarzenia przeszłe, święta – nazwy świąt, kartka pocztowa z uwzględnieniem czasu prze-
szłego.
Czas przeszły dokonany „le passé composé” z czasownikiem posiłkowym „avoir” i „être”.
Les poèmes de Jacques Prévert et de Maurice Carême. Pisanie prostych wierszy.
Evaluation A1, A1+ - Rozwiązywanie zadań testów modelowych
Metody dydaktyczne Metody komunikatywne
Formy organizacyjne: praca w grupach, praca indywidu-
alna
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną. Ocena ustalana jest na podstawie
ocen cząstkowych.
Metody i kryteria oceny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie
na ocenę pozytywną wszystkich przewidzianych
w danym semestrze prac pisemnych i uzyskanie pozy-
tywnej oceny z odpowiedzi ustnych, a także obecność
na zajęciach i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Do zali-
czenie testu pisemnego potrzeba minimum 51% prawi-
dłowych odpowiedzi.
Kryteria oceny odpowiedzi ustnej:
- Ocena bardzo dobra: bardzo dobry poziom znajomo-
ści słownictwa i struktur językowych,
nieliczne błędy językowe nie zakłócające komunikacji,
- Ocena +dobra/dobra: dobry/zadawalający poziom
znajomości słownictwa i struktur językowych, błędy
językowe nieznacznie zakłócające komunikację, nie-
znaczne zakłócenia w płynności wypowiedzi,
- Ocena + dostateczna: ograniczona znajomość słow-
19
nictwa i struktur językowych, liczne błędy językowe
znacznie zakłócające komunikację i płynność wypowie-
dzi, odpowiedzi częściowo odbiegające od treści
zadanego pytania, niekompletna,
- Ocena dostateczna: ograniczona znajomość słownic-
twa i struktur językowych, liczne błędy językowe znacz-
nie zakłócające komunikację i płynność wypowiedzi,
niepełne odpowiedzi na pytania, odpowiedzi częściowo
odbiegające od treści zadanego pytania,
- Ocena niedostateczna: brak odpowiedzi lub bardzo
ograniczona znajomość słownictwa i struktur języko-
wych uniemożliwiająca wykonanie zadania, chaotyczna
konstrukcja wypowiedzi, bardzo uboga treść, niekomu-
nikatywność, mylenie i zniekształcanie podstawowych
informacji
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Lektorat 60 godzin (30+30)
Przygotowanie do ćwiczeń 120 godzin
3+3 ECTS
Język wykładowy Francuski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
-
Literatura Literatura podstawowa: LE NOUVEAU TAXI! 1 – méth-
ode de Français, Hachette FLE 2009.
Literatura uzupełniająca:
LE CAHIER D’EXERCICES LE NOUVEAU TAXI! 1,
Hachette FLE 2009.
ROND-POINT 1, PUG Universitaire de Grenoble –
wybrane zadania.
La video “Nouveau Taxi! – le DVD Rom: fictions et re-
portages.
http://www.lepointdufle.net/vocabulaire.htm - słownic-
two dotyczące realizowanej tematyki.
Słownik uniwersalny francusko-polski, polsko-francuski,
LektorKlett 2011.
20
MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX B. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH
IX B1. MODUŁ PRZEDMIOTÓW LITERATUROZNAWCZYCH
IXB1/2. KONTEKSTY LITERATURY POLSKIEJ XX I XXI W.:
Nazwa przedmiotu Konteksty literatury polskiej XX i XXI wieku
Nazwa jednostki prowadzącej
przedmiot
Instytut Filologii Polskiej / Zakład Literatury Polskiej XX
Wieku
Kod przedmiotu IXB1/2
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Drugiego stopnia Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, literaturoznawczy
Rok i semestr studiów Rok I, sem. 1.
Imię i nazwisko koordynatora
przedmiotu
dr hab. Zenon Ożóg
Imię i nazwisko osoby prowadzącej
(osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
dr Stanisław Dłuski, dr Anna Jamrozek-Sowa, prof. Gu-
staw Ostasz, dr hab. Zenon Ożóg, dr Agata Paliwoda, dr
hab. Janusz Pasterski, dr Magdalena Rabizo-Birek, dr
Anna Wal, dr Jan Wolski
Cele zajęć z przedmiotu
C1 - zapoznanie studentów z najważniejszymi zjawiskami, tematami i problemami w literaturze
polskiej XX i XXI wieku
C2 – umiejętność samodzielnej analizy problematyki historycznoliterackiej XX i XXI wieku
C3 – umiejętność sytuowania współczesnych utworów literackich w różnych kontekstach kultu-
rowych i tradycjach
Wymagania wstępne Student/studentka zdobył/a wiedzę, umiejętności i kompetencje
w zakresie przedmiotów literaturoznawczych (historia i teoria lite-
ratury) na poziomie akademickim na studiach pierwszego stopnia
21
Efekty kształcenia
Wiedza:
IXB1/2_W01: student/studentka ma pogłębioną wiedzę
o najważniejszych problemach, tematach, nurtach współczesnej
literatury polskiej
Umiejętności:
IXB1/2_U01: student/studentka potrafi prawidłowo rozpozna-
wać i analizować najważniejsze zjawiska procesu historycznoli-
terackiego i lokować w nich utwór literacki
Kompetencje społeczne:
IXB1/2_K01: student/studentka zna zakres posiadanej wiedzy
i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład – 30 godz.
Konwersatorium – 30 godz.
Treści programowe
Wykład:
szczegółowe treści programowe przedstawia osoba prowadząca wykład w roku akademickim
w postaci szczegółoweo sylabusa stanowiącego aneks do niniejszego opisu przedmiotu.
Treści merytoryczne
(przykładowe propozycje kierunków wyboru)
Liczba godzin
(*dotyczy jednej wybranej propozycji
dla przedmiotu)
Neoklasycyzm w literaturze polskiej XX wieku 30*
Trwałość tematyki kresowej i żydowskiej w różnorodnych ujęciach rodzajowych i gatunkowych
30*
Dialog i spór z tradycją romantyczną w literaturze polskiej XX
wieku
30*
Dramat polski XX wieku 30*
Związki polskiej literatury XX wieku z tradycją religijną 30*
Pisarstwo kobiece i jego rozwój. 30*
Razem 30
22
Ćwiczenia:
szczegółowe treści programowe przedstawiają osoby prowadzące ćwiczenia w roku akademic-
kim w postaci szczegółowych sylabusów stanowiących aneks do niniejszego opisu przedmiotu.
Treści merytoryczne
(*przykładowe propozycje kierunków wyboru)
Liczba godzin
(*dotyczy jednej wybranej propozycji
dla przedmiotu)
Neoklasycyzm w literaturze polskiej XX wieku 30*
Trwałość tematyki kresowej i żydowskiej w różnorodnych ujęciach rodzajowych i gatunkowych
30*
Dialog i spór z tradycją romantyczną w literaturze polskiej XX
wieku
30*
Dramat polski XX wieku 30*
Związki polskiej literatury XX wieku z tradycją religijną 30*
Pisarstwo kobiece i jego rozwój 30*
Razem 30
Metody
dydak-
tyczne
Wykład; wykład z prezentacja multimedialną;
Ćwiczenia: metoda problemowa, eksplikacja tekstu, dyskusja, praca w grupie
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Wykład – egzamin ustny
Ćwiczenia audytoryjne:
Ocena formatywna (bieżąca):
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności,
zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania za-
jęć);
F2. Ocena przygotowania indywidualnego (np. przygotowanie referatu, prezentacji,
przedstawienie wyników własnych badań itp.);
Ocena podsumowująca:
ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych.
Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabu-
sie efektów kształcenia.
Metody
i kryteria
oceny
Efekt Ocena: 5 Ocena: 4 Ocena: 3 Ocena: 2
IXB1/2_
W01
Student / stu-
dentka znacząco
poszerzy wiedzę
o najważniejszyc
h problemach,
Student / stu-
dentka poszerzy
wiedzę
o najważniejszyc
h problemach,
Student
/studentka
w niewielkim
stopniu poszerzy
wiedzę
Student
/studentka nie
poszerzy
w minimalnym
stopniu wiedzy
23
tematach, nur-
tach
i konwencjach
tematach, nur-
tach
i konwencjach
o najważniejszyc
h problemach,
tematach, nur-
tach
i konwencjach
o najważniejszyc
h problemach,
tematach, nur-
tach
i konwencjach
IXB1/2_
U01
student / stu-
dentka potrafi
prawidłowo
rozpoznawać
wszystkie naj-
ważniejsze ele-
menty procesu
historycznolite-
rackiego
i lokować w nich
wszystkie utwo-
ry literackie
student / stu-
dentka potrafi
prawidłowo
rozpoznawać
część najważ-
niejszych ele-
mentów procesu
historycznolite-
rackiego
i lokować w nich
większość utwo-
rów literackich
student / stu-
dentka potrafi
prawidłowo
rozpoznawać
tylko niektóre
elementy proce-
su historycznoli-
terackiego
i lokować w nich
utwór literacki
student / stu-
dentka nie potra-
fi prawidłowo
rozpoznawać
żadnych elemen-
tów procesu
historycznolite-
rackiego i nie
potrafi lokować
w nich utworu
literackiego
IXB1/2_
K01
student
/studentka po-
trafi analizować,
interpretować
i wartościować
wybrane fakty
związane
z historią litera-
tury polskiej XX
i XXI wieku
student
/studentka po-
trafi analizować,
interpretować
i wartościować
większość naj-
ważniejszych
faktów związa-
nych z historią
literatury pol-
skiej XX i XXI
wieku
student
/studentka po-
trafi analizować,
interpretować
i wartościować
pojedyncze fakty
związane
z historią litera-
tury polskiej XX
i XXI wieku
student
/studentka nie
potrafi analizo-
wać, interpreto-
wać
i wartościować
żadnych istot-
nych faktów
związanych
z historią litera-
tury polskiej XX
i XXI wieku
Całkowity
nakład
pracy stu-
denta po-
trzebny do
osiągnię-
cia zało-
żonych
efektów
w godzina
ch oraz
punktach
ECTS
Aktywność Liczba godzin
/nakład pracy studenta
Wykład 30
Ćwiczenia 30
Przygotowanie do ćwiczeń 20
Przygotowanie referatu / prezentacji/ eseju 10
Udział w konsultacjach 2
Przygotowanie do egzaminu 60
24
Udział w egzaminie 1
SUMA GODZIN 153
LICZBA PUNKTÓW ECTS 3+3 ECTS
Język wy-
kładowy
Polski
Praktyki
zawodowe
w ramach
przedmio-
tu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura podstawowa*
Literatura uzupełniająca*
*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu i ćwiczeń podaje pracownik naukowy prowadzący zajęcia.
IXB1/3. METODOLOGIA BADAŃ LITERACKICH:
rok akademicki 2013/2014
Nazwa przedmiotu Metodologia badań literackich [1]
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny. Instytut Filologii Polskiej.
Zakład Teorii i Antropologii Literatury
Kod przedmiotu IXB1/3
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, literaturoznawczy
Rok i semestr studiów Rok I, semestr 2
Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr Arkadiusz Luboń
Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr Arkadiusz Luboń
Cele zajęć z przedmiotu
C.1 – Zapoznanie studentów z kierunkami i szkołami w zakresie metodologii badań literac-
kich.
25
C.2 – Przygotowanie do samodzielnego prowadzenia prac naukowych.
C.3 – Ukształtowanie kompetencji umożliwiających krytyczną ocenę publikacji z dziedziny in-
terdyscyplinarnych studiów humanistycznych.
Wymagania wstępne Wiedza z teorii i historii literatury uzyskana w toku
wcześniejszych studiów filologicznych.
Efekty kształcenia
Wiedza:
IXB1/3_W01: Student/ka ma pogłębioną wiedzę
o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filolo-
gii,
IXB1/3_W02: ma gruntowne rozeznanie
w problematyce metodologii nauk humanistycz-
nych,
IXB1/3_W03: zna większość kryteriów oceny war-
tości szkół badawczych ,
IXB1/3_W04: posiada uporządkowaną i pogłębioną
wiedzę w zakresie kierunków rozwijanych
w obrębie subdyscyplin literaturoznawczych,
IXB1/3_W05: ma pogłębioną wiedzę w dziedzinie
powiązań interdyscyplinarnych w obszarze nauk
humanistycznych.
Umiejętności:
IXB1/3_U01: Student/ka posiada pogłębione umie-
jętności badawcze, obejmujące analizę prac różnych
autorów,
IXB1/3_U02: potrafi dobierać metody i narzędzia
badawcze oraz sporządzać prezentacje opracowy-
wanych zagadnień,
IXB1/3_U03: posiada umiejętności integrowania
wiedzy z zakresu różnych dyscyplin filologicznych.
Kompetencje społeczne:
IXB1/3_K01: Student/ka zna zakres posiadanej
przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności
oraz rozumie potrzebę dalszego rozwoju swoich
naukowych kompetencji,
IXB1/3_K02: uznaje konieczność ciągłego dokształ-
26
cania zawodowego,
IXB1/3_K02: interesuje się aktualnymi wydarze-
niami kulturalnymi i nowatorskimi formami wyra-
zu artystycznego, a także nowymi zjawiskami
w sztuce.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład (30 godzin) + konwersatorium (30 godzin)
Treści programowe
Problematyka wykładu:
1.Problemy wyodrębnienia i autonomii nauk humanistycznych. Odmienność przed-miotu badań i statusu twierdzeń naukowych. Podstawy nauk przyrodniczych. Teoria paradygmatów. Anarchizm metodologiczny. [4 godz.]. 2.Przełom antypozytywistyczny.: a/ W.Dilthey [koncepcja „nauk o duchu”, idea „życia”, „wyobraźnia poetycka”, „forma wewnętrzna”, „struktura psychiczna”, „osobowość”, „światopogląd poetycki”, metoda biograficzna etc.; b/ Literatura i ekspresja / .Croce, K.Vossler, L.Spitzer, J.E.Spingarn/ [ 6 godz.]. 3.W kręgu fenomenologii. Krytyka założeń naturalizmu. Antypsychologizm. Metoda fe-nomenologiczna. Analiza eidetyczna. Transcendentalna redukcja. R.Ingardena koncepcja dzieła literackiego. Metodologiczne inspiracje fenomenologii. Szkoła genewska. Estety-ka recepcji [4 godz.]. 4. Psychoanaliza w badaniach dzieła literackiego. Główne kategorie i pojęcia psychoana-lizy literatury. Psychokrytyka. Psychoanalityczne idee powstawania tekstów i teorie ję-zyka poetyckiego. Problemy podmiotu [6 godz.] 5.Metody badań krytyki tematycznej i nurtu mitograficznego. Podstawowe pojęcia te-matologii [4 godz]. 6.Hermeneutyka i sztuka interpretacji. Tradycje hermeneutyki. Pojęcie „rozumienia”. Przedzrozumienie. Doświadczenie hermeneutyczne. Krąg hermeneutyczny. Metody i typy interpretacji. Heremeneutyki filozoficzne i hermeneutyki literackie. Procedury i metody hermeneutyczne. Gry językowe. Hermeneutyki głębi. Hermeneutyczna krytyka komunikacji literackiej. Problemy literaturoznawczej kompetencji [6 godz.].
Problematyka ćwiczeń:
Tematyka zajęć: Liczba
godzin
Kategorie i pojęcia psychoanalizy. Praktyczne zastosowanie teorii S. Freuda w interpretacji
tekstu literackiego. Krytyka psychoanalizy i jej kontynuacje.
3
Krytyka archetypowa. Praktyczne zastosowanie teorii C. G. Junga w interpretacji tekstu lite-
rackiego.
3
27
Metoda fenomenologiczna. Dwuwymiarowość dzieła literackiego w praktycznej analizie tek-
stu literackiego.
3
Koncepcje Formalizmu rosyjskiego i ich praktyczne zastosowanie na wybranych przykładach.
Koncepcje formalizmu amerykańskiego (New Criticism) i ich praktyczne zastosowanie
na wybranych przykładach.
3
Tradycja i metody hermeneutyki. Zastosowanie metod hermeneutycznych w różnych formach
przekładu.
3
Strukturalizm w badaniach poezji. Funkcja poetycka wg. R. Jakobsona. Strukturalistyczna ana-
liza wybranego tekstu poetyckiego.
2
Strukturalizm w badaniach form prozatorskich. Narratologia wg. R. Barthes’a. Strukturali-
styczna analiza wybranego fragmentu opowiadania.
2
Poststrukturalizm a postmodernizm. Kryzys podmiotu i „śmierć autora”. Nauka o literaturze
jako twórczość literacka. Przyjemność tekstu.
3
Feminizm, gender, queer. Koncepcja arachnologii a Kwestie tożsamości. Praktyczne zastoso-
wanie metod feministycznych i queerowych w reinterpretacji wybranych tekstów klasyki
literatury światowej.
3
Krytyka antytetyczna Harolda Blooma. Poetycki „lęk przed wpływem”. 2
Elementy teorii przekładu. Rola przekładoznawstwa w badaniach nad literaturą. Najważniej-
sze koncepcje translatoryki literackiej: E.Nida, V. Nabokov, E. Pound, S. Barańczak.
3
Metody dydaktyczne Wykład + ćwiczenia
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Wykład:
kontrola obecności studentów na wykładach. Testy po
zamknięciu bloków tematycznych. Egzamin po zakończe-
niu semestru zimowego.
Ćwiczenia audytoryjne:
Ocena formatywna (bieżąca):
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student –
prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tematy-
ki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć);
F2. Ocena przygotowania indywidualnego (np. przygoto-
wanie referatu, prezentacji, przedstawienie wyników wła-
snych badań itp.);
Ocena podsumowująca:
Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstko-
28
wych lub/oraz kolokwium zaliczeniowe.
Metody i kryteria oceny Kryteria oceny finalnej:
Stopień dostateczny: Student/ka zna tylko wybrane kie-
runki metodologii badań literackich XX i XXI wieku. Ma
dość ograniczone kompetencje w zakresie wprowadzania
alternatywnych metod i technik badawczych.
Stopień dobry: Student/ka na dobrym poziomie panuje
nad erudycyjną i praktyczną stroną wszystkich tematów.
Zna zalecane teksty opracowań i potrafi ocenić przydat-
ność poszczególnych propozycji metodologicznych do
rozpatrywania różnych problemów współczesnego litera-
turoznawstwa.
Stopień bardzo dobry: Student/ka bardzo dobrze orien-
tuje się w tradycyjnych i nowych koncepcjach metodolo-
gicznych. Potrafi wyzyskiwać inspiracyjne możliwości in-
nych dyscyplin naukowych.
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Udział w wykładzie – 30 godz.
Udział w ćwiczeniach – 30 godz.
Przygotowanie do ćwiczeń – 30 godz.
Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego – 20 godz.
Praca własna studenta – 30 godzin
3+3 ECTS
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
---
Literatura
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozu-
mieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organiza-
cyjnych).
Literatura podstawowa:
Teoria badań literackich za granicą. Tom II. Część I. Oprac.
S. Skwarczyńska. Kraków 1974; Współczesna teoria badań
literackich za granicą. Oprac. H. Markiewicz. T.1-4. Kraków
1970 – 1996; Antologia współczesnej krytyki literackiej
we Francji. Oprac. W. Karpiński; S. Skwarczyńska, Kierunki
w badaniach literackich od romantyzmu do połowy XX
wieku. W-wa 1984; H. Markiewicz, Główne problemy
wiedzy o literaturze. Kraków 1970 i późniejsze wydania
[rozdziały I – IV]; Problemy współczesnego literaturo-
znawstwa. Pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego. Kra-
29
Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie
zainteresowanych problematyką zajęć do wykorzystania w
przyszłej pracy zawodowej.
ków 1976 [ s. 100 - 203].
Literatura uzupełniająca: opracowań i tekstów.
A. Opracowania:
- E. Paczkowska–Łagowska, Logos życia. Filozofia her-
meneutyczna w kręgu Wilhelma Diltheya. Gdańsk 2000.
- D. Ulicka, Ingardenowska filozofia literatury. W-wa 1992.
- D. Ulicka, Granice literatury i pogranicza literaturoznaw-
stwa. Fenomenologia Romana Ingardena w świetle filozo-
fii lingwistycznej. W-wa 1999.
- J. Derrida, Głos i fenomen. Wprowadzenie do teorii zna-
ku w fenomenologii Husserla. W-wa 1997.
- R. Ingarden, Wstęp do fenomenologii Husserla.
W-wa 1974.
- D. Danek, Sztuka rozumienia. Literatura i psychoanaliza.
W-wa 1997.
- P. Dybel, Dialog i represja. Antynomie psychoanalizy
Zygmunta Freuda. W-wa 1995.
- E. Fiala, Modele freudowskiej metody badania dzieła
literackiego. Lublin 1991.
- J. Jacobi, Psychologia C.G. Junga. Przekł. S. Ławicki, W-wa
1968.
- E. Roudinesco, Jacques Lacan. Jego życie i myśl. Przekł. R.
Reszke. W-wa 2005.
- M. Obrębska, W poszukiwaniu ukrytej struktury. Poznań
2002.
- Wokół rozumienia. Wybór i tłum. G. Sowiński. Kraków
1993.
-E. Zakrzewska-Manterys, Hermeneutyczne inspiracje. W-
wa 1998.
- B. Baran, Saga Heideggera. Kraków 1988.
- K. Michalski, Heidegger i filozofia współczesna.
W-wa 1978.
30
- A. Bronk, Rozumienie, dzieje, język. Filozoficzna her-
meneutyka H.G. Gadamera. Lublin 1988.
B. Teksty:
- W. Dilthey, Pisma estetyczne. Przekł. K. Krzemieniowa.
W-wa 1982.
- E. Husserl, Idea fenomenologii. Pięć wykładów. Przekł. J.
Sidorek. W-wa 1990.
- R. Ingarden, O dziele literackim. Przekł. M. Turowicz. W-
wa 1960, 1980.
- R. Ingarden, Studia z estetyki. T. 1-3. W-wa 1966 -1970.
- M. Merleau-Ponty, Proza świata. Przekł. E. Bieńkowska
i inni. W-wa 1976.
- H.R. Jauss, Historia literatury jako prowokacja. Przekł. M.
Łukasiewicz. W-wa 1999.
- G. Bachelard, Wyobraźnia poetycka. Przekł. H. Chudak, A.
Tatarkiewicz. W-wa 1975.
- G. Poulet, Metamorfozy czasu. Przekł.W. Błońska i inni.
W-wa 1977.
- S. Freud, Wstęp do psychoanalizy. Przekł. S. Kemperówny
i W. Zaniewskiego. Wyd.III, W-wa 1994.
- Z. Freud, Kultura jako źródło cierpień. Przekł . R. Reszke.
W-wa 1993
- C.G. Jung, Archetypy i symbole. Przekł. J. Prokopiuk. W-
wa 1976.
- E. Cassirer, Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury.
Przekł. A. Staniewska.
W-wa 1971.
- Symbole i symbolika. Przekł. G. Borkowska i inni. Wybór
M. Głowiński. W-wa 1990.
- J. Lacan, Funkcja i pole mówienia i mowy
w psychoanalizie. Przekł. B. Gorczyca, W. Grajewski. W-
wa 1996.
- Psychoanaliza i literatura. Red. P. Dybel, M. Głowiński.
Gdańsk 2001.
31
(Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”).
- M. Heidegger, Bycie i czas. Przekł. B. Baran. W-wa 1994.
- H.-G. Gadamer, Aktualność piękna. Sztuka jako gra, sym-
bol i święto. Przekł. K. Krzemieniowa. W-wa 1993.
- H.-G. Gadamer, Język i rozumienie. Przekł. P. Dehmel, B.
Sierocka. W-wa 2003.
- P. Ricoeur, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy
o metodzie. Przekł. E. Bieńkowska. W-wa 1985.
- P. Ricoeur, Język, tekst interpretacja. Przekł. P. Graff, K.
Rosner. W-wa 1989.
Nazwa przedmiotu Metodologia badań literackich [2]
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny. Instytut Filologii Polskiej
Kod przedmiotu IXB1/3
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, literaturoznawczy
Rok i semestr studiów Rok II, semestr 3
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
dr Arkadiusz Luboń
Imię i nazwisko osoby prowadzącej
( osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
dr Arkadiusz Luboń
Cele zajęć z przedmiotu
C.1 – Zapoznanie studentów z kierunkami i szkołami w zakresie metodologii badań literac-
kich.
C.2 – Przygotowanie do samodzielnego prowadzenia prac naukowych.
C.3 – Ukształtowanie kompetencji umożliwiających krytyczną ocenę publikacji z dziedziny in-
terdyscyplinarnych studiów humanistycznych.
32
Wymagania wstępne Wiedza z teorii i historii literatury uzyskana w toku wcześniej-
szych studiów filologicznych.
Efekty kształcenia Wiedza:
IXB1/3_W01: Student/ka ma pogłębioną wiedzę o specyfice
przedmiotowej i metodologicznej filologii,
IXB1/3_W02: ma gruntowne rozeznanie w problematyce meto-
dologii nauk humanistycznych,
IXB1/3_W03: zna większość kryteriów oceny wartości szkół
badawczych,
IXB1/3_W04: posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę
w zakresie kierunków rozwijanych w obrębie subdyscyplin
literaturoznawczych ,
IXB1/3_W05: ma pogłębioną wiedzę w dziedzinie powiązań
interdyscyplinarnych w obszarze nauk humanistycznych .
Umiejętności:
IXB1/3_U01: Student/ka posiada pogłębione umiejętności ba-
dawcze, obejmujące analizę prac różnych autorów,
IXB1/3_U02: potrafi dobierać metody i narzędzia badawcze oraz
sporządzać prezentacje opracowywanych zagadnień ,
IXB1/3_U03: posiada umiejętności integrowania wiedzy
z zakresu różnych dyscyplin filologicznych.
Kompetencje społeczne:
IXB1/3_K01: Student/ka zna zakres posiadanej przez siebie
wiedzy i posiadanych umiejętności oraz rozumie potrzebę dal-
szego rozwoju swoich naukowych kompetencji ,
IXB1/3_K02: uznaje konieczność ciągłego dokształcania zawo-
dowego,
IXB1/3_K02: interesuje się aktualnymi wydarzeniami kultural-
nymi i nowatorskimi formami wyrazu artystycznego, a także
nowymi zjawiskami w sztuce.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład -30 godzin.
Treści programowe
1. Propozycje metodologiczne „Szkoły formalnej”. Teoria literatury. Literackość. Kon-
33
cepcja badań języka poetyckiego. Badania narracji. Koncepcja „obrazu autora". „Fakt literacki", „Sjużet", „Skaz". Typologia funkcji. Strukturalistyczne inspiracje w badaniach literackich. Główne idee i pojęcia. Operacje metajęzykowe. Narratologia. Historia i wypowiedź. Schematy fabularne. Reguły analizy strukturalnej. Poststrukturalizm. [6 godz.]. 2.Semiotyka w badaniach literackich. Rodowód i tradycje semiologii. Semiotyka amerykańska. Szkoła tartuska. Semiotyka francuska. Przekład intersemiotyczny. Metody badań semiotycznych [6 godz]. 3. Postmodernizm. Metodologiczne konsekwencje różnych koncepcji rozumienia „epoki ponowoczesnej”. Krytyka idei „literackości” i autonomii tekstu. Krytyka „sztuki interpretacji”. Problemy logocentryzmu. Zagadnienia retoryki i gramatyki. Czytanie jako niedoczytanie [4 godz.]. 4.Problematyka intertekstualności. Dekonstrukcja. Gra z lukami. Lektury logocen-tryczne. „Dobre czytanie”. Strategie i metody dekonstrukcji tekstu literackiego [4 godz.]. 5. Feminizm. Badania genderowe. Koncepcje współczesnego feminizmu a przemiany w humanistyce XX wieku. Postfeminizm. Krytyka feministyczna. Ginokrytyka, arach-nologia, feminologia a fallogocentryzm, Rewizjonizm w krytyce feministycznej. Zmiany koncepcji podmiotowości. Kwestie tożsamości. „Inni” a badania literackie. Nowe narzędzia analityczne. [4 godz.] 6. Antropologia literatury. Nowa pozycja tekstu literackiego. Literatura w kręgu prak-tyk symbolicznych. Konteksty społeczne badań literackich. Badania mechanizmów konstruowania znaczeń. Wymiana kulturowa. Obiegi i poziomy kultury. Dyskursy. Jak badać „własne” i „cudze” teksty? [6 godz.].
Metody dydaktyczne Wykład
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Kontrola obecności studentów na wykładach. Testy po za-
mknięciu bloków tematycznych. Egzamin z dwu semestrów
po zakończeniu semestru 3.
Metody i kryteria oceny Kryteria oceny finalnej:
Stopień dostateczny: Student/ka zna tylko wybrane kie-
runki metodologii badań literackich XX i XXI wieku. Ma dość
ograniczone kompetencje w zakresie wprowadzania alter-
natywnych metod i technik badawczych.
Stopień dobry: Student/ka na dobrym poziomie panuje
nad erudycyjną i praktyczną stroną wszystkich tematów.
Zna zalecane teksty opracowań i potrafi ocenić przydatność
poszczególnych propozycji metodologicznych do rozpatry-
wania różnych problemów współczesnego literaturoznaw-
stwa.
34
Stopień bardzo dobry: Student/ka bardzo dobrze orientu-
je się w tradycyjnych i nowych koncepcjach metodologicz-
nych. Potrafi wyzyskiwać inspiracyjne możliwości innych
dyscyplin naukowych.
Całkowity nakład pracy studen-
ta potrzebny do osiągnięcia zało-
żonych efektów w godzinach
oraz punktach ECTS
Uczestnictwo w wykładach – 30 godz.
Przygotowanie do egzaminu – 30 godz.
Udział w egzaminie – 2 godz.
Razem – 62 godz.
2 ECTS.
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
-
Literatura
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w
porozumieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach
organizacyjnych).
Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie
zainteresowanych problematyką zajęć do wykorzysta-
nia w przyszłej pracy zawodowej.
Literatura podstawowa:
Nowe problemy metodologiczne. Red. H. Markiewicz i J.
Sławiński. Kraków 1992.
Z. Mitosek, Teorie badań literackich. W-wa 1988
i późniejsze wydania.
Kryzys czy przełom. Studia z teorii i historii literatury. Red.
M. Lubelska, A. Łebkowska. Kraków 1994.
Współczesna myśl literaturoznawcza w RFN. Wybór, opra-
cowanie, wstęp – H. Orłowski. W-wa 1986,
Literatura. Teoria. Metodologia. Red. D. Ulicka. W-wa 1998.
Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy
o literaturze. Red. W. Bolecki, R. Nycz. W-wa 2002.
A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku.
Podręcznik – Kraków 2006, Antologia – Kraków 2006.
Literatura uzupełniająca:
T. Hawkes, Strukturalizm i semiotyka. Przekł. I. Sieradzki.
W-wa 1988.
- K. Rosner, Semiotyka strukturalna w badaniach nad litera-
turą. Jej osiągnięcia, perspektywy, ograniczenia. Kraków
1981.
35
- Panas, W kręgu metody semiotycznej. Lublin 1991.
- B. Żyłko, Michaił Bachtin. W kręgu filozofii języka
i literatury. Gdańsk 1994.
- Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamięt-
nika Literackiego”, Wrocław 1977.
-J. Lechte, Panorama współczesnej myśli humanistycznej.
Od strukturalizmu do postmodernizmu. Przekł. T. Baszniak.
W-wa 1999.
- Po strukturalizmie. Współczesne badania teoretycznolite-
rackie. Red. R. Nycz. Wrocław 1992.
- R. Nycz, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza
o literaturze. Kraków 2001.
- T. Balbus, Między stylami. Kraków 1993.
- M. Głowiński, Poetyka i okolice. W-wa 1992.
- B. Baran, Postmodernizm i końce wieku. Krakow 2003.
- Postmodernizm. Teksty polskich autorów. Red. A.M. Po-
tocka. Kraków 2003.
- B. Banasiak, Filozofia „końca filozofii”. Dekonstrukcja Ja-
cquesa Derridy. Warszawa 1995.
- M.P. Markowski, Efekt inskrypcji. Jacques Derrida
i literatura. Kraków 2003.
- P. Dehmel, Dekonstrukcja –rozumienie – interpretacja.
Studia z filozofii i nie tylko. Kraków 2006.
- A. Burzyńska, Dekonstrukcja i interpretacja. Kraków 2001.
- T. Komendant, Władze dyskursu. Michel Foucault
w poszukiwaniu siebie. W-wa 1994.
J. Tynianow, Fakt literacki. Przekł. E. Feliksiak i inni. W-wa
1978.
- B. Eichenbaum, Szkice o prozie i poezji. Przekł. L. Pszczo-
łowska i R. Zimand. W-wa 1973.
- Rosyjska szkoła stylistyki. Wybór M.R. Mayenowa, Z. Salo-
ni. W-wa 1970.
- R. Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism.
36
Przekł. S. Amsterdamski i inni. T.1-2. W-wa 1999.
- J. Mukařovsky, Wśród znaków i struktur. Przekł. J. Baluch
i inni. W-wa 1970.
- Praska szkoła strukturalna w latach 1926-1948. Przekł. W.
Górny. W-wa 1966.
- M. Bachtin, Problemy poetyki Dostojewskiego. Przekł. N.
Modzelewska.W-wa 1970.
- M. Bachtin, Problemy literatury i estetyki. Przekł. W. Gra-
jewski. W-wa 1982.
- W. Propp, Morfologia bajki. Przekł. W. Wojtyga-Zagórska.
W-wa 1976.
- Ch. S. Pierce, Wybór pism semiotycznych. Red. H. Buczyń-
ska-Garewicz. W-wa 1997.
- C. Lévi-Strauss, Antropologia strukturalna. Przekł. K. Po-
mian. W-wa1970.
- J. Łotman, Struktura tekstu artystycznego. Przekł. A. Ta-
nalska. W-wa 1984.
- R. Barthes, Imperium znaków. Przekł. A. Dziadek (popraw.
M.P. Markowski) Warszawa 1999.
- R. Barthes, Mit i znak. Przekł. W. Błońska i inni.
W-wa1970.
- R. Barthes, Mitologie. Przekł. A. Dziadek. W-wa 2000.
- U. Eco, Dzieło otwarte. Przekł. J. Gałuszka i inni.
W-wa 1973.
- U. Eco, Lector in fabula. Współdziałanie w interpretacji
tekstów narracyjnych. Przekł. P. Salwa. W-wa 1994.
- U. Eco, Czytanie świata. Przekł. M. Woźniak. Kraków 1999.
- M. Foucault, Porządek dyskursu. Przekł. M. Kozłowski.
Gdańsk 2003.
- M. Foucault, Szaleństwo i literatura. Przekł. W. Banasiak
i inni. W-wa 1999.
- Język i społeczeństwo. Przekł. J. Arnold i inni. Wyb. M.
Głowiński. W-wa 1980.
37
- H. Bloom, Lęk przed wpływem. Teoria poezji. Przekł. A.
Bielik-Robson i M. Szuster. Kraków 2002.
- Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Przekł.
P. Bukowski i inni. Red. R. Nycz. Kraków 1998.
- Postmodernizm. Antologia przekładów. Red. R. Nycz. Kra-
ków 1998.
- Postmodernizm a filozofia. Red. S. Czerniak i A. Szahaj. W-
wa 1996.
- Dekonstrukcja w badaniach literackich. Red. R. Nycz.
Gdańsk 2000 (Archiwum przekładów „Pamiętnika Literac-
kiego”)
- J. Derrida, Pismo filozofii. Przekł. B. Banasiak i inni. Kra-
ków 1992.
- J. Derrida, O gramatologii. Przekł. B. Banasiak. W-wa 1999.
- J. Derrida, Pismo i różnica. Przekł. K. Kłosiński.
W-wa 2004.
- P. de Man, Alegorie czytania. Przekł. A. Przybysławski.
Kraków 2004.
- Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy.
Red. M.P. Markowski, R.Nycz. Kraków 2006.
- P. Bourdieu, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola lite-
rackiego. Przekł. A. Zawadzki. Kraków 2001.
IXB1/4. RETORYKA W PIŚMIENNICTWIE STAROPOLSKIM I
OŚWIECENIOWYM:
Nazwa przedmiotu Retoryka w piśmiennictwie staropolskim
i oświeceniowym
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/Zakład Literatury Staropol-
skiej i Polskiego Oświecenia
Kod przedmiotu IXB1/4
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
38
filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, literaturoznawczy
Rok i semestr studiów pierwszy/ pierwszy
Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. prof. UR Roman Magryś
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr hab. prof. UR Roman Magryś
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Przyswojenie podstawowych pojęć z retoryki.
C2. Uświadomienie roli retoryki w piśmiennictwie epok dawnych.
C3. Wykształcenie umiejętności analizy retorycznej konstrukcji dzieła literackiego.
Wymagania wstępne Znajomość poetyki, stylistyki i historii literatury staropolskiej oraz
oświeceniowej na poziomie studiów stacjonarnych z filologii polskiej
pierwszego stopnia
Efekty kształcenia Wiedza: IXB1/4_W02 – student/ka rozróżnia terminologię z zakresu poetyki i stylistyki niezbędną do analizy retorycznej dzieł literackich omawia-nych podczas ćwiczeń; IXB1/4_W03 – student/ka posiada wiedzę o powiązaniach literatury staropolskiej i oświeceniowej z retoryką. Umiejętności: IXB1/4_U02 – student/ka analizuje tekst literacki (omawiany podczas ćwiczeń) pod kątem struktury retorycznej. Kompetencje społeczne: IXB1/4_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach z przedmiotu.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
konwersatorium – 30 godz.
Treści programowe
Lp. Treści merytoryczne Liczba godzin
1. Etymologia i znaczenie terminu „retoryka”. Historia retoryki w krótkim zarysie. Reto-ryka a perswazja.
2
2. Podstawowe działy retoryki. Style retoryczne. Środki oraz metody perswazji. 4 3. Afektywne i emocjonalne środki perswazji w literaturze średniowiecza. 4 4. Argumentacja logiczna i afektywna w literaturze renesansu na przykładzie Odprawy
posłów greckich Jana Kochanowskiego, Kazań sejmowych Piotra Skargi i pism społecz-nych Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
4
5. Chwyty poetyckie i zabiegi retoryczne w satyrach Krzysztofa Opalińskiego. 4 6. Zabiegi retoryczne w odach Kajetana Koźmiana. 4 7. Style dyskursywno-retoryczne renesansu na przykładzie pism Mikołaja Reja, Stanisła-
wa Orzechowskiego, Łukasza Górnickiego. 6
8. Style panegiryczne i satyryczne baroku oraz oświecenia na podstawie utworów Wacła- 2
39
wa Potockiego, Adama Naruszewicza, Ignacego Krasickiego.
Metody dydak-
tyczne
analiza retoryczna dzieł literackich/ dyskusja/ elementy wykładu/ graficzne rozry-
sowywanie struktury kompozycyjnej tekstów literackich
Sposób(y)
i forma(y) zali-
czenia
Ocena formatywna (bieżąca):
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności,
zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania za-
jęć).
F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie
wyników własnych badań itp.).
Ocena podsumowująca:
P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich za-
jęć).
Metody i kryteria
oceny
Ocena łączna z kolokwium zaliczeniowego, prezentacji, aktywności na zajęciach
i frekwencji:
ocena z kolokwium - 50% ostatecznej oceny (w tym 40% za wartość merytoryczną,
10% poprawność językową tekstu);
aktywny udział w zajęciach - 35% oceny ostatecznej;
ocena z prezentacji lub referatu - 10% oceny końcowej;
frekwencja - 5% oceny ostatecznej.
Całkowity nakład
pracy studenta
potrzebny
do osiągnięcia
założonych efek-
tów w godzinach
oraz punktach
ECTS
Aktywność Liczba go-
dzin/ nakład
pracy studen-
ta
Ćwiczenia 30 godz.
Przygotowanie do ćwiczeń 30 godz.
Czas na przygotowanie referatu/ prezentacji 13 godz.
Udział w konsultacjach 2 godz.
Przygotowanie do kolokwium 15 godz.
Suma godzin 90
LICZBA PUNKTÓW ECTS 3
Język wykładowy język polski
Praktyki zawo-
dowe
w ramach przed-
miotu
nie dotyczy
40
Literatura
Z listy wybierane są pozy-
cje bibliograficzne (w
porozumieniu z prowadzą-
cym przedmiot na zajęciach
organizacyjnych).
Literatura podstawowa:
A. Podręczniki i syntezy z dziedziny retoryki: Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998. Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998. Kostkiewiczowa T., Horyzonty wyobraźni, Warszawa 1984. Lichański J. Z., Retoryka: Historia. Teoria. Praktyka, T. 1-2, Warszawa 2007. Lichański J. Z., Retoryka. Od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja. Lichański J. Z., Retoryka. Od średniowiecza do baroku, Warszawa 1992. Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002. Łyczywek R., Missuna O., Sztuka wymowy sądowej, wyd. 2., Warszawa 1982. Michałowska T., Staropolska teoria genologiczna, Wrocław 1974. Źródła wiedzy teoretycznoliterackiej w Polsce. Średniowiecze-Renesans – Barok, wy-bór i oprac. Maria Cytowska i in., Warszawa 1999 Mikuta M., Kultura żywego słowa, Warszawa 1963. Stabryła S., Antyczna teoria literatury, Wrocław 1982. Stefaniak A., Erystyka i retoryka, Lublin 1974. Wilkoń A., Dzieje języka artystycznego w Polsce. Język i style literatury barokowej, Kraków 2002. Wilkoń A., Dzieje języka artystycznego w Polsce. Renesans, Katowice 2004. Wilkoń A., Dzieje języka artystycznego w Polsce. Średniowiecze, Katowice 2004. Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990. B. Teksty – obowiązuje znajomość lektur z literatury staropolskiej i polskiego oświece-nia, a ponadto należy przeczytać następujące utwory: Górnicki Ł., Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954, BN I/109. Górnicki Ł., Pisma, oprac. R. Pollak, t. 1-2, Warszawa 1961. Kochowski W., Utwory poetyckie. Wybór, oprac. M. Eustachiewiczowa, Wrocław 1991, BN I/92. Modrzewski A. F., Wybór pism, oprac. W. Voisé, Wrocław 1977, BN I/229. Najdawniejsze zabytki języka polskiego, oprac. W. Taszycki, Wrocław 1975, BN I/104 [tu:, Pieśń o Wiklefie, Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego]. Opaliński K., Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, Wrocław 1953, BN I/147 [tu: Satyra I i Satyra VII). Opaliński Ł., Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959, BN I/172 [tu: Coś nowego]. Proza polska wczesnego renesansu 1510 - 1550, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1954. Rej M., Wybór pism, wyboru dokonał i oprac. J. Ślaski, Warszawa 1979. Skarga P., Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir przy współ-udziale M. Korolki, Wrocław 1995, BN I/70. Starowolski S., Wybór pism, oprac. I. Lewandowski, Wrocław 1991, BN I/272. Średniowieczna proza polska, zebrał i oprac. S. Vrtel-Wierczyński, Wrocław 1959, BN I/68. Wybór mów staropolskich, wybór i oprac. B. Nadolski, Wrocław – Kraków 1961, BN I/175. C. Opracowania szczegółowe Barłowska M., Jerzy Ossoliński. Orator polskiego baroku, Katowice 2000. Cichocka H., Lichański J. Z., Zarys historii retoryki. Od początku do upadku cesarstwa bizantyńskiego, Warszawa 1995. Dajewski W., Śladami wielkich mówców, Kraków 1970. Dubisz S., Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa 1992. Dziechcińska H., Proza staropolska, problemy literackości i gatunków, Wrocław 1967.
41
Literatura uzupełniająca
dla studentów szczególnie
zainteresowanych proble-
matyką zajęć do wykorzy-
stania w przyszłej pracy
zawodowej.
Kalicki T., Z zagadnień składni retorycznej, Kraków 1965. Korolko M., O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971. Kultura żywego słowa w dawne j Polsce, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1989. Lichański J.Z., Łukasz Górnicki, sarmacki Castiglione, Warszawa 1998. Michałowska T., Między poezją a wymową. Konwencje i tradycje staropolskiej prozy nowelistycznej, Wrocław 1970. Mayen J., O stylistyce utworów mówionych, Wrocław 1972. Mayenowa M. R., O języku poezji Jana Kochanowskiego, Warszawa 1983.
O języku poetyckim Jana Kochanowskiego. Wybór artykułów z „Języka Polskiego”,
oprac. M. Kucała, Kraków 1984.
O retoryce, Wybór, wstęp, oprac. J.Z. Lichański, Warszawa 1995.
Ostrowska E., O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych („Boguro-
dzica”, „Kazania świętokrzyskie”, „Posłuchajcie bracia miła”), Kraków 1967.
Ostrowska E., Z dziejów języka artystycznego i jego piękna, Kraków 1978.
Platt D., Kazania pogrzebowe z przełomu XVI i XVII wieku. Z dziejów prozy staropol-
skiej, Wrocław 1992.
Retoryka a literatura, pod red. B. Otwinowskiej, Wrocław 1984.
Retoryka antyczna i jej dziedzictwo, pod red. M. Grzesiowskiego, Warszawa 1996.
Rynduch Z., Nauka o stylach w retorykach polskich XVII wieku, Gdański 1967.
Skubalanka T., Historyczna stylistka języka polskiego, Wrocław 1984.
Szlesiński I., Charakterystyka językowo-stylistyczna prozy kaznodziejskiej XVII wieku,
Łódź 1978.
Szmydtowa Z., W kręgu renesansu i romantyzmu, Warszawa 1979.
Sztuka i ideologia XV wieku, pod red. P. Skubiszewskiego, Warszawa 1978.
Ulčinaite E., Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji
schematu retorycznego, Wrocław 1984.
Ziomek J., Prace ostatnie, Warszawa 1994.
Literatura uzupełniająca:
Abramowska J., Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich, „Pamiętnik Lite-racki” 1982, z. 1-2. Adamek Z., Homiletyka, Tarnów 1992. Barycz H., Szlakami dziejopisarstwa staropolskiego. Studia nad historiografią w XVI-XVIII w., Wrocław 1981. Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa 1996. Bralczyk J., O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Uppsala 1987. Chamot B., Homofonia i monolog: retoryka prozy monologowej, Wrocław 1988. Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres augustowski, Warszawa 1990. Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992.
42
Czaplejewicz E., Wstęp do poetyki pragmatycznej, Warszawa 1977. Dąbrowski P. J., Praktyczna teoria negocjacji, Warszawa 1990. Dobrosielski M., Logika i retoryka, Warszawa 1957. Dłuska M., Prozodia języka polskiego, Warszawa 1976. Furmaniak S., Zarys deklamatoryki, Warszawa 1958. Garczyński S., Sztuka myśli i słowa, Warszawa 1976. Gostyńska D., Retoryka iluzji, Warszawa 1994. Hartman J., Heurystyka filozoficzna, Wrocław 1997. Julkowska V., Retoryka w narracji historycznej Joachima Lelewela, Poznań 1998. Korolko M., Andrzej Frycz Modrzewski humanista, pisarz, Warszawa 1978. Korus K., Poetyka Lukiana z Samosat. Kryteria oceny i wartościowania, Kraków 1982. Kotarski E., Publicystyka polityczna polskiego Odrodzenia. Wprowadzenie w problematykę [w]: Problemy literatury staropolskiej, pod red. J. Pelca, seria 2, Wrocław 1973. Kowalczyk M., Krakowskie mowy uniwersyteckie z pierwszej połowy XV wieku, Wro-cław 1970. Kuc L., Praktyka przepowiadania słowa Bożego, Warszawa 1973. Lalewicz J., Komunikacja językowa i literatura, Wrocław 1975. Lewiński P. H., Retoryka reklamy, Wrocław 1990. Malewski A., ABC porządnego mówienia, Warszawa 1958. Nadolski B., Wokół nauki o stylach w jezuickich retorykach, „Pamiętnik Literacki” 1963, R. 54, z. 3. Owczarz E., Między retoryką a dowolnością. Wśród romantycznych struktur powie-ściowych w okresie międzypowstaniowym, Toruń 1993. Pietraszko S., Doktryna literacka polskiego klasycyzmu, Wrocław 1966. Romankówna M., Sztuka pisania listów, „Filomata” 1962, nr 159. Siwek G., Przepowiadać skuteczniej, Kraków 1992. Smuszkiewicz A., Retoryka współczesnej polskiej powieści historycznej dla dzieci i młodzieży, Poznań 1987. Stawecka K., Maciej Kazimierz Sarbiewski prozaik i poeta, Lublin 1989. Turasiewicz R., Demostenes, Kraków 1992. Wantuła A., Zarys homiletyki ewangelickiej, Warszawa 1974. Wojtasik L., Psychologia propagandy politycznej, Warszawa 1975. Zgółka T., Język wśród wartości, Poznań 1998.
Nazwa przedmiotu Retoryka w piśmiennictwie staropolskim i oświeceniowym
Nazwa jednostki prowadzącej
przedmiot
Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego
Oświecenia
Kod przedmiotu IXB1/4
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu kierunkowy, literaturoznawczy
Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr pierwszy
Imię i nazwisko koordynatora
przedmiotu
dr Grzegorz Trościński
43
Imię i nazwisko osoby pro-
wadzącej (osób prowadzą-
cych) zajęcia z przedmiotu
dr Grzegorz Trościński
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Przyswojenie podstawowych pojęć z retoryki.
C2. Uświadomienie roli retoryki w piśmiennictwie epok dawnych.
C3. Wykształcenie umiejętności analizy retorycznej struktury dzieła literackiego.
Wymaga-
nia wstęp-
ne
Posiadanie przez studenta podstawowej wiedzy z poetyki, stylistyki oraz historii literatury
epok dawnych.
Efekty
kształcenia
Wiedza:
IXB1/4_W02 – student/ka rozróżnia terminologię z zakresu poetyki i stylistyki niezbędną
do analizy retorycznej dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń;
IXB1/4_W03 – student/ka posiada wiedzę o powiązaniach literatury staropolskiej
i oświeceniowej z retoryką.
Umiejętności:
IXB1/4_U02 – student/ka analizuje tekst literacki (omawiany podczas ćwiczeń) pod kątem
struktury retorycznej.
Kompetencje społeczne:
IXB1/4_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach
z przedmiotu.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
konwersatorium – 30 godz.
Treści programowe
Lp. Treści merytoryczne Liczba
godzin
1. Definicje retoryki, jej istota i cele. Pojęcie perswazji, jej zakres i rodzaje.
Ideał doskonałego mówcy – Orator est vir bonus, dicendi peritus. Związki sztuki i reguły,
estetyki i etyki.
2
2. Historyczna perspektywa retoryki. Autorytety i normatywizm. Przenikanie retoryki do
literatury.
2
3. Retoryka w średniowieczu (uwagi ogólne; średniowieczne artes dictaminis; sztuka
wymowy w Polsce do połowy XV w.): Kronika polska Galla Anonima:
2
44
- zakres retorycznej kompozycji,
- psychologiczna rola wstępu (techniki i funkcje captatio benevolentiae),
- apologia i apoteoza Bolesława Krzywoustego (argumentowanie jako cel główny per-
swazji; prawda i prawdopodobieństwo; panegiryzm retoryczny).
4. Proza retoryczna w Polsce w wieku XV:
- Stanisław ze Skarbimierza, Kazanie o wojnie sprawiedliwej i niesprawiedliwej (fragm.) –
retoryczna sztuka argumentacji,
- Jan z Ludziska, Mowa o pochwale sztuki mówniczej (fragm.) – retoryczna sztuka lauda-
cji,
- Jan Ostroróg, Mowa wobec papieża Pawła II (fragm.) – retoryczna sztuka pozyskiwania
przychylności.
2
5. Retoryka w renesansie (uwagi ogólne; cyceronianizm; ramizm; neocyceronianizm;
zarys rozwoju wymowy w Polsce w dobie odrodzenia):
- Stanisław Orzechowski, Turcyka druga do króla Polski, Zygmunta (fragm.).
2
6. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich:
- dramat retoryczny (uprzywilejowanie miejsce słowa wobec akcji tragedii),
- z zagadnień erystyki (retoryka i demagogia).
2
7. Jan Kochanowski, Pieśń 5 ks. II, inc.Wieczna sromota…:
- ekscytarzowe funkcje perswazji,
- retoryczność poezji politycznej.
2
8. Piotr Skarga, Kazania sejmowe (Kazanie wtóre. O miłości ku ojczyźnie…:
- cechy Skargowskiej perswazji,
- topika inwencyjna,
- retoryka emocji.
2
9. Retoryka w baroku (uwagi ogólne; attycyzm i azjanizm; retoryka i konceptyzm; reto-
ryka u jezuitów; wymowa polska w epoce baroku).
2
10. Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragm.):
- model eposu retorycznego,
- słowo i czyn (retoryczna funkcja dygresji).
2
11. Retoryczność politycznej poezji okolicznościowej (na wybranych tekstach). 2
12. Retoryka w oświeceniu (uwagi ogólne; Konarskiego walka o naprawę wymowy): 2
45
- Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragm.).
13. Jan Paweł Woronicz, Kazanie przy uroczystym poświęceniu orłów i chorągwi polskich
(fragm.).
2
14. Powtórzenie omawianych zagadnień. 2
15. Kolokwium zaliczeniowe. 2
Metody
dydaktyczne
Analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ dyskusja/ elementy wykładu
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Ocena formatywna:
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywność w czasie
omawianej tematyki przedmiotu.
Ocena podsumowująca:
P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich omawianych
zagadnień.
Metody
i kryteria
oceny
Efekt 1
(IXB1/4_
W02)
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Student/ka nie
rozróżnia ter-
minologii teore-
tyczno-
literackiej nie-
zbędnej
w procesie ana-
lizy reto-
rycznej dzieł
literackich
omawianych
podczas ćwi-
czeń.
Student/ka
rozróżnia poje-
dyncze terminy
z zakresu wie-
dzy teoretyczno-
literackiej nie-
zbędnej
w procesie ana-
lizy retorycznej
dzieł literackich
omawianych
podczas ćwi-
czeń.
Student/ka
rozróżnia więk-
szość terminów
z zakresu wie-
dzy teoretyczno-
literackiej nie-
zbędnej
w procesie ana-
lizy reto-
rycznej dzieł
literackich
omawianych
podczas ćwi-
czeń.
Student/ka
rozróżnia
wszystkie ter-
miny
z zakresu wie-
dzy teoretyczno-
literackiej nie-
zbędnej
w procesie ana-
lizy reto-
rycznej dzieł
literackich
omawianych
podczas ćwi-
czeń.
Efekt 2
(IXB1/4_
W03)
Student/ka nie
potrafi sklasyfi-
kować dzieła
literackiego
w obrębie pro-
cesu historycz-
noliterackiego
pod kątem reto-
ryki.
Student/ka
potrafi
w pojedynczych
przypadkach
sklasyfikować
dzieło literackie
w obrębie pro-
cesu historycz-
noliterackiego
pod kątem reto-
Student/ka
potrafi
w większości
przypadków
sklasyfikować
dzieło literackie
w obrębie pro-
cesu historycz-
noliterackiego
pod kątem reto-
Student/ka
potrafi samo-
dzielnie we
wszystkich
przypadkach
sklasyfikować
dzieło literackie
w obrębie pro-
cesu historycz-
noliterackiego
46
ryki. ryki. pod kątem reto-
ryki.
Efekt 3
(IC1/10_U
02)
Student/ka nie
potrafi analizo-
wać struktur
retorycznych
tekstów literac-
kich omawia-
nych
na ćwiczeniach.
Student/ka
potrafi
w dostatecznym
stopniu anali-
zować struktury
retoryczne tek-
stów literackich
omawianych
na ćwiczeniach.
Student/ka
potrafi
w dobrym stop-
niu analizować
struktury reto-
ryczne tekstów
literackich
omawianych
na ćwiczeniach.
Student/ka
samodzielnie
potrafi w bardzo
dobrym stopniu
analizować
struktury reto-
ryczne tekstów
literackich
omawianych
na ćwiczeniach.
Efekt 4
(IXB1/4_
K01)
Student/ka nie
potrafi wyko-
rzystać reto-
rycznej sztuki
perswazji.
Student/ka
potrafi
na dostateczny
m poziomie
wykorzystać
retoryczną sztu-
kę perswazji.
Student/ka
potrafi
na dobrym po-
ziomie wyko-
rzystać reto-
ryczną sztukę
perswazji.
Student/ka
potrafi samo-
dzielnie
na bardzo do-
brym poziomie
wykorzystać
retoryczną sztu-
kę perswazji.
Całkowity
nakład pra-
cy studenta
potrzebny
do osiągnię-
cia założo-
nych efek-
tów
w godzinach
oraz punk-
tach ECTS
Aktywność Liczba go-
dzin/nakład
pracy
Ćwiczenia 30 godz.
Przygotowanie do ćwiczeń 30 godz.
Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 15 godz.
Suma godzin 75 godz.
LICZBA PUNKTÓW ECTS 3
Język wy-
kładowy
Polski
Praktyki
zawodowe
w ramach
przedmiotu
nie dotyczy
Literatura
Z listy wybierane
są pozycje biblio-
graficzne (w
porozumieniu z
prowadzącym
przedmiot na
zajęciach organi-
zacyjnych).
Literatura podstawowa:
I. Teksty: Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Gródecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 1989, BN
I/59.
Kazania świętokrzyskie, [w:] W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty
do roku 1543, Wrocław 1995.
47
Literatura uzupeł-
niająca dla studen-
tów szczególnie
zainteresowanych
problematyką zajęć
do wykorzystania
w przyszłej pracy
zawodowej.
Kochanowski J., Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1974, BN I/3.
Kochanowski J., Pieśni, oprac. L. Szczerbicka–Ślęk, Wrocław 1998, BN I/100.
Mowy staropolskie, wybór i oprac. B. Nadolski, Wrocław 2005, BN I/175.
Potocki W., Wojna chocimska, oprac. A. Brückner, Wrocław 2003, BN I/75.
Skarga P., Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir, przy współudziale M. Korolki, Wrocław 1995,
BN I/70.
Stanisław ze Skarbimierza, Mowy wybrane o mądrości, oprac. M. Korolko, Kraków 2000.
Staszic S., Przestrogi dla Polski, oprac. S. Czarnowski, Wrocław 2008, BN I/98.
Woronicz J. P., Pisma wybrane, oprac. M. Nesteruk, Z. Rejman, Wrocław 2002, BN I/299.
II. Opracowania:
Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998.
Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998.
Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzowski, Byd-
goszcz 2002.
Lichański J.Z., Retoryka. Od średniowiecza do baroku, Warszawa 1992.
Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990.
Literatura uzupełniająca:
Barłowska M., „Na swady sarmackiej placu”. O kulturze oratorskiej wieku XVII, Kielce 2001.
Dubisz S., Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa 1992.
Korolko M., O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971.
Kultura żywego słowa w dawnej Polsce, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1989.
Magryś R., Retoryka polska w dobie Oświecenia, Rzeszów 1998.
Nieznanowski S., Staropolska epopeja historyczna. Kształtowanie się pojęcia, drogi rozwo-
ju,[w:] tenże, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989, s.
124 – 165.
Ostrowska E., O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych („Bogurodzica”,
„Kazania świętokrzyskie”, „Posłuchajcie bracia miła”), Kraków 1967.
Otwinowska B., Retoryka, [w:] Słownik literatury polskiego oświecenia, pod red.
T. Kostkiewiczowej, Wrocław 1991, s. 508–515.
Otwinowska B., Retoryka, [w:] Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej,
przy udziale B. Otwinowskiej, E. Tarnowskiej – Temeriusz, Wrocław 1990, s. 714–720.
48
Retoryka a literatura, pod red., B. Otwinowskiej, Wrocław 1984.
Rynduch Z., Nauka o stylach w retorykach polskich XVII wieku, Gdańsk 1967.
Ulčinate E., Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji sche-
matu retorycznego, Warszawa 1994.
IXB1/5. KONTEKSTY LITERATURY XIX W.:
Nazwa przedmiotu Konteksty literatury XIX wieku
Nazwa jednostki pro-
wadzącej przedmiot
Instytut Filologii Polskiej/Zakład Literatury Romantyzmu
i Pozytywizmu)
Kod przedmiotu IXB1/5
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, literaturoznawczy
Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr drugi
Imię i nazwisko koor-
dynatora przedmiotu
dr hab. prof. UR Joanna Rusin
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, dr
Kazimierz Surowiec, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr Mariusz Chrostek
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Pogłębienie wiedzy uzyskanej na poziomie licencjackim,
C2. Doskonalenie umiejętności samodzielnej analizy i interpretacji oraz krytycznego oceniania
wybranych tekstów
Wymagania
wstępne
Wiedza uzyskana podczas studiów licencjackich
49
Efekty kształ-
cenia
Wiedza:
IXB1/5_W03 – student/ka ma uporządkowaną wiedze na temat kontekstów
literatury XIX wieku;
Umiejętności:
IXB1/5_U05 – student/ka potrafi rozpoznać, krytycznie analizować
i interpretować wybrane teksty;
IXB1/5_U06 – student/ka posiada umiejętność merytorycznego argumentowa-
nia z wykorzystaniem własnych poglądów;
Kompetencje społeczne:
IXB1/5_K01 – student/ka rozróżnia zakres posiadanej przez siebie wiedzy
i kompetencji.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
konwersatorium – 30 godz.
Treści programowe
1) Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć – 2 godz. 2) Resoviana (wizyta w muzeum historii Rzeszowa: Rzeszów w fotografii Edwarda Janusza, Rzeszów
w XIX w.), pisarstwo F. Kotuli i M. Czarnoty – 3 godz. 3) Epistolografia XIX wieczna (wybrane przykłady; Chopin, słowacki, Sienkiewicz, Konopnicka) – 2
godz. 4) Dziewiętnastowieczne celebrytki – studencka prezentacja (konkurs na najciekawiej zaprezento-
waną sylwetkę) postaci np.: M. Walewskiej, Z. Zamoyskiej, Marii Wirtemberskiej, G. Sand, królowej Wiktorii, Eweliny Hańskiej – 4 godz.
5) Jane Austin (Duma i uprzedzenie /1813/) jako prekursorka prozy wiktoriańskiej – 2 godz. 6) Charlotte Bronte, Dziwne losy Jane Eyre (1847) czyli kwestia kobieca w poł. XIX w. – 2 godz. 7) Kariera ponad wszystko (Bel-Ami G. de Maupassant’a /1885/ czyli historia prowincjonalnego Don
Juana – 2 godz. 8) W kręgu literatury popularnej: M. Rodziewiczówna – Między ustami a brzegiem pucharu jako ro-
mans patriotyczny – 2 godz. 9) W poszukiwaniu szczęścia, sensu życia, dogmatu (Bez dogmatu H. Sienkiewicza – 4 godz. 10) Wycieczki dydaktyczne (Muzeum Historii Rzeszowa, Muzeum Etnograficzne, Biblioteka Woje-
wódzka i Muzyczna) – 6 godz. 11) Podsumowanie pracy studentów – 1 godz. 12)
Metody dydak-
tyczne
analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja, elementy wykładu, wy-
cieczka dydaktyczna
Sposób(y)
i forma(y) zali-
czenia
Zaliczenie na ocenę.
Metody
i kryteria oce-
ny
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 (IXB1/5_W03)
Student/ka nie ma upo-
Student/ka ma ogólną
Student/ka ma dobrą
Student/ka ma bardzo
50
rządkowanej wiedzy na temat kontekstów literatury XIX wieku
wiedzę na temat kontekstów literatury XIX wieku
wiedzę na temat kon-tekstów lite-ratury XIX wieku
dobra wiedzę na temat kon-tekstów lite-ratury XIX wieku
Efekt 2 (IXB1/5_U05)
Student/ka nie potrafi rozpoznać, krytycznie analizować i interpretować wybra-nych tek-stów
Student/ka potrafi ogól-nie rozpo-znać, kry-tycznie ana-lizować i interpretować wybra-ne teksty
Student/ka potrafi dobrze rozpoznać, krytycznie analizować i interpretować wybrane teksty
Student/ka potrafi bardzo dobrze rozpo-znać, krytycz-nie analizo-wać i interpretować wybrane teksty
Efekt 3 (IXB1/5_U06)
student/ka nie posiada umiejętności merytorycz-nego argu-mentówania z wykorzystaniem wła-snych poglą-dów
Student/ka potrafi w pojedynczych przy-padkach merytorycz-nie argu-mentować z wykorzystaniem wła-snych po-glądów
Student/ka potrafi w większości przypadków merytorycz-nie argumen-tować z wykorzystaniem wła-snych poglą-dów
Student/ka potrafi samo-dzielnie we wszystkich przypadkach merytorycz-nie argumen-tować z wykorzystaniem wła-snych poglą-dów
Efekt 4 (IXB1/5_K01)
Student/ka nie rozróż-nia zakresu posiadanej przez siebie wiedzy i kompetencji.
Student/ka potrafi w dostatecznym stopniu rozróżniać zakres po-siadanej przez siebie wiedzy i kompetencji.
Student/ka potrafi w dobrym stopniu roz-różniać zakres posiadanej przez siebie wiedzy i kompetencji.
Student/ka samodzielnie potrafi w bardzo do-brym stopniu rozróżniać zakres posia-danej przez siebie wiedzy i kompetencji.
Całkowity na-
kład pracy
studenta po-
trzebny do
osiągnięcia
założonych
efektów
w godzinach
oraz punktach
Aktywność Liczba godzin/nakład pracy studenta
ćwiczenia 30 godz. przygotowanie do ćwiczeń 20 godz. czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp.
8 godz.
udział w konsultacjach 2 godz. SUMA GODZIN 60 LICZBA PUNKTÓW ECTS 2
51
ECTS
Język wykła-
dowy
Język polski
Praktyki za-
wodowe
w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura obowiązkowa:
J. Tomkowski, Dzieje literatury powszechnej, Warszawa 2008;
Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, pod red. J. Sztachelskiej i E. Dąbro-
wicz, Białystok 2000;
W. Tatarkiewicz, O szczęściu, wyd. dowolne;
N. Davies, Zaginione królestwa, Kraków 2010;
M. Brandys, Kłopoty z panią Walewską, wyd. dowolne;
T. Bujnicki, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Bez dogmatu, BN I, nr 301 Wrocław 2002;
Literatura uzupełniająca:
A. Martuszewska, Jak szumi Dewajtis. Studia o powieściach Marii Rodziewiczów-
ny, Kraków 1989;
Literatura francuska, pod red. A. Adama, G. Lerminier’a, E. Morot-Sir, t. II (XIX
w XX wiek), Warszawa 1980
F. Kotula, Tamten Rzeszów, wyd. dowolne.
MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX B. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH
IX B2. MODUŁ PRZEDMIOTÓW JĘZYKOZNAWCZYCH
IXB2/6. WSPÓŁCZESNY JĘZYK POLSKI:
(1) Nazwa przedmiotu Współczesny język polski
(2) Nazwa jednostki prowadzącej przed- Wydział Filologiczny/ Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Języka
52
miot Polskiego
(3) Kod przedmiotu IXB2/6
(4) Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Drugiego stopnia Stacjonarne
(5) Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy
(6) Rok i semestr studiów Pierwszy/ semestr pierwszy (wyjątkowo przeniesiony na
semestr 2.)
(7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu prof. dr hab. Kazimierz Ożóg
(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr hab. prof. UR B. Taras oraz Pracownicy Zakładu Języ-
ka Polskiego
(9) Cele zajęć z przedmiotu
C1. Uporządkowanie wiedzy studentów o współczesnym języku polskim.
C2. Rozszerzenie wiadomości o współczesnej polszczyźnie.
C3. Ukazanie studentom najważniejszych zjawisk językowych we współczesnej polszczyźnie.
C4. Omówienie zmian i podstawowych tendencji rozwojowych we współczesnym języku polskim.
C5. Uświadomienie studentom funkcji używania wzorcowej polszczyzny w ustnej i pisemnej komunikacji.
(10) Wymagania wstępne Student/ka powinien/powinna znać zagadnienia językowe na poziomie
studiów polonistycznych 1. stopnia (gramatyka opisowa języka polskiego,
kultura języka, leksykologia i leksykografia, stylistyka praktyczna).
(11) Efekty kształcenia
Wiedza:
IXB2/6_W01 Student/ka charakteryzuje najważniejsze zjawiska językowe
we współczesnej polszczyźnie.
IXB2/6_W02 Student/ka wyjaśnia przyczyny zmian i tendencji rozwojo-
wych we współczesnym języku polskim.
Umiejętności:
IXB2/6_U01 Student/ka dobiera formy normy wzorcowej polszczyzny
w wypowiedzi ustnej.
Kompetencje społeczne:
IXB2/6_K01 Student/ka dba o własną sprawność komunikacyjną.
IXB2/6_K01 Student/ka jest otwarty/a na przeobrażenia we współczesnej
53
polszczyźnie.
(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład – 30 godzin
(13) Treści programowe
Lp. Treści programowe Liczba godzin
1. Wprowadzenie do problematyki współczesnego języka polskiego. Ogólna charakterystyka przed-miotu. Tematyka wykładów, lektury, metody oceny.
1
2. Ustalenia terminologiczne i chronologiczne – etymologia i semantyka pojęć oraz cezury: ‘współ-czesność – współczesny’, ‘język polski – polszczyzna’.
1
3. Odmiany językowe współczesnej polszczyzny: polszczyzna ogólna – polszczyzna gwarowa, język mówiony – język pisany, odmiana oficjalna – odmiana nieoficjalna.
2
4. Poprawność językowa współczesnej polszczyzny – podstawowe pojęcia: system językowy, norma językowa i jej wewnętrzne zróżnicowanie (poziom wzorcowy i poziom użytkowy), uzus językowy, kryteria poprawności językowej, innowacja i błąd językowy.
2
5. Analiza i ocena poprawności wewnętrznojęzykowej (błędy systemowe: gramatyczne, leksykalne, fonetyczne, i błędy użycia: stylistyczne) oraz zewnętrznojęzykowej (błędy ortograficzne i interpunkcyjne).
4
6. Aktualne zagadnienia kultury języka w Polsce. Wpływ prasy, radia, telewizji, Internetu na rozwój współczesnego języka polskiego. Zmiany we współczesnej polszczyźnie – przegląd zjawisk.
2
7. Charakterystyka wybranych zmian we współczesnej polszczyźnie: ekspansja potoczności, model grzeczności językowej, modna leksyka.
6
8. Polskie ośrodki lingwistyczne – omówienie przedmiotu prowadzonych badań i przedstawicieli. 2 9. Naukowe wydawnictwa językoznawcze (wydawnictwa zwarte i periodyki). Przegląd literatury
językoznawczej dotyczącej współczesnego języka polskiego. 2
10. Sylwetki polskich językoznawców. 3 11. Działalność opiniodawczo-doradcza: polskie instytucje i towarzystwa (Rada Języka Polskiego,
Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Towarzystwo Kultury Języka). 3
12. Podsumowanie wykładów. 2
(14) Metody dydaktyczne Wykład, wykład z prezentacją multimedialną
(15) Sposób(y) i forma(y)
zaliczenia
Egzamin ustny
(16) Metody i kryteria oce-
ny
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 IXB2/6_W01 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_W02 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_U01 <60% >60% >75% >90%
(17) Całkowity nakład pra-
cy studenta potrzebny do
Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studen-ta
Wykład 30 godz.
54
osiągnięcia założonych
efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Samodzielna lektura 34 godz. Samodzielne przygotowanie do eg-zaminu
15 godz.
Egzamin 1 godz. Suma godzin 80 godz. Liczba punktów ECTS 3
(18) Język wykładowy Język polski
(19) Praktyki zawodowe
w ramach przedmiotu
Nie przewiduje się.
(20) Literatura
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne
(w porozumieniu z prowadzącym przedmiot na
zajęciach organizacyjnych).
Literatura uzupełniająca dla studentów
szczególnie zainteresowanych problematyką
zajęć do wykorzystania w przyszłej pracy
zawodowej.
Literatura podstawowa:
1. Bugajski Marian, 2006, Język w komunikowaniu, Warszawa. 2. Handke Kwiryna, 2008, Socjologia języka, Warszawa. 3. Kołodziejek Ewa, 2005, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin. 4. Marcjanik Małgorzata, 2007, Grzeczność w komunikacji językowej, War-
szawa. 5. Rada Języka Polskiego, www.rjp.pan.pl
Literatura uzupełniająca:
1. Bajerowa Irena, 2003, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warsza-wa.
2. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2000, Język w mediach masowych, Warszawa.
3. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2001, Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, Warszawa.
4. Dąbrowska Anna (red.), 2008, Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, Wrocław.
5. Gajda Stanisław (red.), 2001, Język polski, Opole. 6. Grzenia Jan, 2007, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa. 7. Jadacka Hanna, 2005, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo,
składnia, Warszawa. 8. Kamińska-Szmaj Irena, 2007, Agresja językowa w życiu publicznym. Leksy-
kon inwektyw politycznych 1918-2000, Wrocław. 9. Krzyżanowski Piotr, Nowak Paweł (red.), 2004, Manipulacja w języku, Lu-
blin. 10. Markowski Andrzej, 2005, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia
leksykalne, Warszawa. 11. Mazur Jan, Małyska Agata, Sobstyl Katarzyna (red.), 2007, Człowiek wobec
wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, Lublin. 12. Michalewski Kazimierz (red.), 2004, Współczesne odmiany języka narodo-
wego, Łódź. 13. Ożóg Kazimierz, 2004, Język w służbie polityki. Językowy kształt kampanii
wyborczych, Rzeszów. 14. Ożóg Kazimierz, 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane za-
gadnienia, Rzeszów, (wyd. 3., poprawione i uzupełnione). 15. Ożóg Kazimierz, Taras Bożena (red.), 2010, Karol Wojtyła – Jan Paweł II.
Słowa prawdy i życia. Szkice lingwistyczne, Rzeszów. 16. Pisarek Walery (red.), 1999, Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka
na przełomie tysiącleci, Kraków.
55
17. Puzynina Jadwiga, 1997, Słowo – wartość – kultura, Lublin. 18. Smółkowa Teresa, 2001, Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej, Kra-
ków.
ĆWICZENIA
(1) Nazwa przedmiotu Współczesny język polski
(2) Nazwa jednostki prowadzącej przed-
miot
Wydział Filologiczny/ Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Języka
Polskiego
(3) Kod przedmiotu IXB2/6
(4) Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Drugiego stopnia Stacjonarne
(5) Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy
(6) Rok i semestr studiów Pierwszy/ semestr pierwszy (wyjątkowo przeniesiony na
semestr 2)
(7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu prof. dr hab. Kazimierz Ożóg
(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
Dr hab. prof. UR Bożena Taras oraz Pracownicy Zakła-
du Języka
(9) Cele zajęć z przedmiotu
C1. Poszerzenie wiedzy w dziedzinie współczesnej polszczyzny (ukazanie najważniejszych zjawisk języko-
wych, omówienie zmian i podstawowych tendencji rozwojowych).
C2. Kształtowanie samoświadomości językowej studentów poprzez ćwiczenie umiejętności posługiwania się
wzorcową polszczyzną w mowie i piśmie.
C3. Doskonalenie umiejętności sprawnego i poprawnego posługiwania się językiem w różnych sytuacjach
komunikacyjnych do osiągania określonych celów komunikacyjnych.
(10) Wymagania wstępne Student/ka powinien/powinna znać zagadnienia językowe na poziomie
studiów polonistycznych 1. stopnia (gramatyka opisowa języka polskiego,
kultura języka, leksykologia i leksykografia, stylistyka praktyczna).
56
(11) Efekty kształcenia
Wiedza:
IXB2/6_W01 Student/ka charakteryzuje najważniejsze zjawiska językowe
we współczesnej polszczyźnie.
IXB2/6_W02 Student/ka wyjaśnia przyczyny zmian i tendencji rozwojo-
wych we współczesnym języku polskim.
Umiejętności:
IXB2/6_U01 Student/ka analizuje teksty mówione i pisane, wskazując
niekompetencję językowo-kulturową użytkowników współczesnej polsz-
czyzny.
IXB2/6_U02 Student/ka wyprowadza wnioski na podstawie przestudio-
wanej literatury i zebranych przykładów.
Kompetencje społeczne:
IXB2/6_K01 Student/ka pracuje w zespole badającym przeobrażenia we
współczesnej polszczyźnie.
IXB2/6_K02 Student/ka chętnie podejmuje się zbierania materiałów eg-
zemplifikacyjnych wśród użytkowników języka polskiego.
IXB2/6_K03 Student/ka wykazuje odpowiedzialność za rozwój własnych
kompetencji językowo-kulturowych.
(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
konwersatorium – 30 godzin
(13) Treści programowe
Lp. Treści programowe Liczba godzin
1. Program zajęć, lektury i warunki zaliczenia. Ogólna charakterystyka przedmiotu (cele i zadania). 1 2. Współczesny język polski w opinii jego użytkowników:
1) osób z wyższym wykształceniem (np. humanistów, matematyków, fizyków, lekarzy, bio-logów, ekonomistów),
2) pracowników prasy, radia, telewizji, 3) studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego (filologii polskiej i innych kierunków).
4
3. Język rzeszowskich studentów (socjolekt studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego, Politechniki Rzeszowskiej, Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania, Wyższej Szkoły Prawa i Administracji).
3
4. Nazwy w przestrzeni społecznej (norma wzorcowa i norma użytkowa): 1) nazwy własne (nazwiska, imiona, przezwiska, nazwy miejsc), 2) terminologia, 3) nazwy obszaru tabu.
5
5. Zmiany we współczesnej polszczyźnie: 1) pisownia polska, 2) wulgaryzacja wypowiedzi, 3) modna leksyka.
5
6. Grzeczność w komunikacji językowej: 1) interpersonalnej,
2
57
2) interpersonalno-medialnej, 3) publicznej, 4) masowej.
7. Lingwistyka polska i jej przedstawiciele: 1) badania naukowe, 2) działalność popularyzatorska oraz opiniodawczo-doradcza, 3) wydawnictwa zwarte i periodyki, 4) biogramy językoznawców.
4
8. Analiza tekstów mówionych i pisanych: ocena ich poprawności językowej (błędy gramatyczne, leksykalne, fonetyczne, stylistyczne, ortograficzne, interpunkcyjne).
4
9. Podsumowanie zajęć. 2
(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych oraz zebranych materiałów, anali-
za przypadków, praca w grupach, dyskusja, prezentacja multimedialna.
(15) Sposób(y) i forma(y)
zaliczenia
Zaliczenie z oceną. Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstko-
wych.
(16) Metody i kryteria oce-
ny
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 IXB2/6_W01 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_W02 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_U01 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_U02 <60% >60% >75% >90%
(17) Całkowity nakład pra-
cy studenta potrzebny do
osiągnięcia założonych
efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studen-ta
Ćwiczenia 30 godz. Przygotowanie do ćwiczeń 15 godz. Samodzielna lektura 15 godz. Czas na przygotowanie materiałów i prezentacji
20 godz.
Suma godzin 80 godz. Liczba punktów ECTS 3
(18) Język wykładowy Język polski
(19) Praktyki zawodowe
w ramach przedmiotu
Nie przewiduje się.
(20) Literatura
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne
(w porozumieniu z prowadzącym przedmiot na
zajęciach organizacyjnych).
Literatura podstawowa:
6. Bartol Danuta, 1986, O warszawskiej gwarze studenckiej, w: Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. Halina Kurkowska, Warszawa, s. 321-335.
7. Dąbrowska Anna, 2008, Zmiany obszarów podlegających tabu we współcze-snej kulturze, w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna Dąbrow-ska, Wrocław, s. 173-196.
8. Grochola-Szczepanek Helena, 2010, Od gender studies do lingwistyki płci, czyli o terminologii genderowej w języku polskim, „Język Polski”, R. XC, z. 3, s. 211-219.
9. Grybosiowa Antonina, 2008, Nowa jakość – nowa nazwa? (o nazwie inteli-gencja), w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska, Wrocław, s. 51-58.
10. Handke Kwiryna, 2008, Nazwy własne w przestrzeni społecznej, w: tejże: Socjologia języka, Warszawa, s. 307-372.
11. Jadacka Hanna, 2005, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa.
58
Literatura uzupełniająca dla studentów
szczególnie zainteresowanych problematyką
zajęć do wykorzystania w przyszłej pracy
zawodowej.
12. Klebanowska Barbara, 1986, Poglądy przedstawicieli warszawskiej inteligencji na współczesną polszczyznę, w: Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. Halina Kurkowska, Warszawa, s. 364-377.
13. Klemensiewicz Zenon, 1965, Higiena językowego obcowania, „Język Polski”, z.1-2.
14. Kołodziejek Ewa, 2005, Subkultura studencka, w: tejże: Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin, s. 159-195.
15. Kowalikowa Jadwiga, 2008, O wulgaryzacji i dewulgaryzacji we współ-czesnej polszczyźnie, w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska, Wrocław, s. 81-88.
16. Łozińska Malwina, Zdunek Urszula, 2011, O znaczeniu i roli różnych źródeł poprawnościowych w warsztacie redaktora, „Język Polski”, R. XCI, z. 2-3, s. 152-159.
17. Marcjanik Małgorzata, 2007, Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa.
18. Markowski Andrzej, 2005, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnie-nia leksykalne, Warszawa.
19. Ożóg Kazimierz, 2008, Zmiany we współczesnym języku polskim i ich kulturowe uwarunkowania, w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska, Wrocław, s. 59-79.
20. Rogowska-Cybulska Ewa, 2011, Zasady pisowni polskiej w świetle py-tań kierowanych do poradni językowych, „Język Polski”, R. XCI, z. 2-3, s. 134-141.
21. Saloni Zygmunt, 2011, Co w roku 2010 obowiązuje w pisowni polskiej?, „Język Polski”, R. XCI, z. 2-3, s. 117-124.
22. Czasopisma: „Język Polski”, „Poradnik Językowy”. 23. Rada Języka Polskiego, www.rjp.pan.pl
Literatura uzupełniająca:
19. Bajerowa Irena, 2003, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, War-szawa.
20. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2000, Język w mediach masowych, Warszawa.
21. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2001, Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, Warszawa.
22. Bugajski Marian, 2006, Język w komunikowaniu, Warszawa. 23. Dąbrowska Anna (red.), 2008, Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy,
Wrocław. 24. Doroszewski Witold, 1982, Język. Myślenie. Działanie. Rozważania ję-
zykoznawcy, Warszawa. 25. Gajda Stanisław (red.), 2001, Język polski, Opole. 26. Grzenia Jan, 2007, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa. 27. Handke Kwiryna, 2008, Socjologia języka, Warszawa. 28. Kamińska-Szmaj Irena, 2007, Agresja językowa w życiu publicznym.
Leksykon inwektyw politycznych 1918-2000, Wrocław. 29. Klemensiewicz Zenon, 1982, Składnia, stylistyka, pedagogika językowa,
Warszawa. 30. Kołodziejek Ewa, 2005, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin. 31. Krzyżanowski Piotr, Nowak Paweł (red.), 2004, Manipulacja w języku,
Lublin. 32. Mazur Jan, Małyska Agata, Sobstyl Katarzyna (red.), 2007, Człowiek
59
wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, Lu-blin.
33. Michalewski Kazimierz (red.), 2004, Współczesne odmiany języka na-rodowego, Łódź.
34. Ożóg Kazimierz, 2004, Język w służbie polityki. Językowy kształt kam-panii wyborczych, Rzeszów.
35. Ożóg Kazimierz, 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów, (wyd. 3., poprawione i uzupełnione).
36. Ożóg Kazimierz, Taras Bożena (red.), 2010, Karol Wojtyła – Jan Paweł II. Słowa prawdy i życia. Szkice lingwistyczne, Rzeszów.
37. Pisarek Walery (red.), 1999, Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Kraków.
38. Puzynina Jadwiga, 1997, Słowo – wartość – kultura, Lublin. 39. Smółkowa Teresa, 2001, Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej,
Kraków.
IXB2/7. METODOLOGIA BADAŃ JĘZYKOZNAWCZYCH:
WYKŁAD Nazwa przedmiotu Metodologia badań językoznawczych
Nazwa jednostki
prowadzącej
przedmiot
Instytut Filologii Polskiej, Zakład Języka Polskiego
Kod przedmiotu IXB2/7
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy
Rok i semestr stu-
diów
Pierwszy rok, semestr drugi
Imię i nazwisko
koordynatora
przedmiotu
Dr Maria Krauz
Imię i nazwisko
osoby prowadzącej
(osób prowadzą-
cych) zajęcia
z przedmiotu
Dr U. Gajewska, dr J, Litwin, dr G. Filip, dr w. Kochmańska, dr M. Krauz
60
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Zapoznanie studenta ze współczesnymi metodologiami badań nad językiem, przedstawienie
genezy najważniejszych nurtów, poznanie przedstawicieli poszczególnych szkół badawczych.
C2. Szczegółowe poznanie głównych założeń metodologicznych najważniejszych szkół badaw-
czych.
Wymagania
wstępne
Znajomość zagadnień z gramatyki opisowej, leksykologii, stylistyki i lingwistyki
tekstu oraz znajomość pojęć z zakresu podstaw językoznawstwa
Efekty
kształcenia
Wiedza:
IXB2/7_W01 Student/-ka ma pogłębioną wiedzę o z zakresu głównych szkół
badawczych, zna genezę, przedstawicieli, terminologię
IXB2/7_W02 Potrafi wymienić założenia metodologiczne poszczególnych szkół
badawczych
Umiejętności:
IXB2/7_U01 Posiada pogłębione umiejętności badawcze , obejmujące analizę
tekstów przygotowanych według różnych metodologii.
IXB2/7_U02 Potrafi krytycznie analizować i porównywać teksty z różnych szkół
badawczych a dzięki znajomości terminologii potrafi przygotować prace pisemną
z wykorzystaniem pogłębionych ujęć teoretycznych
Kompetencje społeczne:
IXB2/7_K01 Zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie potrzebę ory-
ginalnych, samodzielnych rozwiązań, dotyczących przygotowania własnych prac
badawczych
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład – 30 godz.
Treści programowe
Treści merytoryczne Liczba godzin Czym jest język? Metodologiczne podstawy językoznawstwa. Przedmiot i zadania językoznawstwa. Główne działy językoznawstwa. Pojęcie znaku. Język jako system znaków. Język (langue) a mówienie (parole) jako proces indywidualny a zarazem konkretna realizacja językowa.
2 godz.
Językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne. Główne metody językoznawstwa diachronicznego: historyczno-porównawcza, rekonstrukcji wewnętrznej, geogra-ficzna.
2 godz.
Językoznawstwo strukturalne. Strukturalizm w ujęciu Ferdynanda de Saussure’a. 4 godz.
61
Charakterystyka założeń głównych szkół badawczych: szkoła genewska, praska, kopenhaska i amerykańska lingwistyka deskryptywna. Generatywizm Noama Chomsky’ego. Fazy teorii: standardowa z lat 60., teoria „rzą-du i wiązania”, program minimalistyczny. Gramatyka generatywna w Polsce.
3 godz.
Semantyka a pragmatyka. Problem definicji znaczenia. Semantyka generatywna w Stanach Zjednoczonych, modele semantyczne Apresjana, szkoła semantyczna Sgalla, badania polskie A.Wierzbickiej, A. Bogusławskiego, M. Grochowskiego.
3 godz.
Pragmatyka jako nauka o skutecznym porozumiewaniu się. Uwarunkowania komu-nikacji językowej. Teoria aktów mowy. Presupozycje pragmatyczne.
4 godz.
Kognitywizm. Związek językoznawstwa kognitywnego z innymi dziedzinami po-znania.
2 godz.
Podstawy językowego obrazu świata. 4 godz. Lingwistyka tekstu – podstawowe założenia. Tekst a gatunek. Wzorzec strukturalny tekstu.
4 godz.
Podstawowe hipotezy dyscyplin pogranicznych: psycholingwistyki, socjolingwisty-ki, etnolingwistyki. Metody statystyczne w językoznawstwie.
2 godz.
Suma godzin 30 godz.
Metody
dydaktyczne
Wykład, wykład multimedialny
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Wykład: egzamin ustny
Metody
i kryteria
oceny
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 IXB2/7_W01
Student/-ka nie
potrafi wy-
mienić głów-
nych szkół
badawczych,
nie zna genezy,
przedstawicie-
li, terminologii
Studentka zna główne szkoły badawcze i potrafi wy-mienić jej naj-ważniejszych przedstawicieli
Studentka zna główne szkoły badawcze, omawia genezę i potrafi wy-mienić jej przedstawicieli
Studentka zna genezę oma-wiane szkół badawczych, potrafi wymie-nić ich przed-stawicieli, zna terminologię naukową
Efekt 2 IXB2/7_W02
Student/-ka nie
potrafi wymie-
nić założeń
metodologicz-
nych poszcze-
gólnych szkół
badawczych
Student/-ka
potrafi wymie-
nić założenia
metodologiczne
trzech szkół
badawczych
Student/-ka
potrafi wymie-
nić założenia
metodologiczne
pięciu najważ-
niejszych szkół
badawczych
Student/-ka
dobrze zna
założenia meto-
dologiczne oma-
wianych szkół
badawczych
i potrafi je kry-
tycznie inter-
pretować
Efekt 3 IXB2/7_U01
Student/-ka nie umie analizo-wać i interpretować tekstów przy-gotowanych
Student/-ka umie analizo-wać i interpretować dwa teksty reprezentujące
Student/-ka umie analizo-wać i interpretować teksty repre-zentujące cztery
Student/-ka w sposób roz-szerzony anali-zuje i interpretuje teksty repre-
62
według róż-nych metodo-logii.
różne metodo-logie badawcze.
różne metodo-logie badawcze.
zentujące różne metodologie badawcze.
Efekt 4 IXB2/7_U02
Student/-ka nie
potrafi porów-
nywać
tekstów
z różnych szkół
badawczych,
nie zna termi-
nologii, więc
nie potrafi
przygotować
pracy pisemnej
z wykorzystanie
m pogłębio-
nych ujęć teo-
retycznych
Student/-ka
umie krytycz-
nie porównać
teksty różno-
rodne metodo-
logicznie, wy-
ciąga poprawne
wnioski, formu-
łuje krytyczne
opinie
Student/-ka
posiada
w stopniu do-
brym umiejęt-
ność krytycznej
porównawczej
analizy tekstów,
reprezentują-
cych różne
szkoły badaw-
cze, potrafi
zbierać
i klasyfikować
materiał języ-
kowy potrzebny
do napisania
rozprawy
Student/-ka posiada pogłę-bioną umiejęt-ność krytycznej porównawczej analizy tekstów, reprezentują-cych różne szkoły badaw-cze, a dzięki znajomości narzędzi ba-dawczych po-trafi samodziel-nie przygoto-wać prace na-ukową, wyko-rzystując wy-brana metodo-logię naukową
Całkowity
nakład pra-
cy studenta
potrzebny
do osiągnię-
cia założo-
nych efek-
tów
w godzinach
oraz punk-
tach ECTS
Aktywność Liczba godzin/nakład pracy studenta Wykład godz. 30 przygotowanie do egzaminu godz. 20 czas na samodzielną analizę tekstów godz. 20 udział w konsultacjach godz. 10 Zbieranie materiału przykładowego godz. 10 SUMA GODZIN 90 LICZBA PUNKTÓW ECTS 3
Język wy-
kładowy
Język polski
Praktyki
zawodowe
w ramach
przedmiotu
Nie dotyczy
Literatura
Literatura podstawowa:
Metodologie językoznawstwa. Współczesne tendencje i kontrowersje, red. P. Stal-maszczyk, Kraków 2008.
Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990.
Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1993.
63
Literatura uzupełnia-
jąca dla studentów
szczególnie zaintere-
sowanych problema-
tyką zajęć do wyko-
rzystania w przyszłej
pracy zawodowej.
Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995.
Literatura uzupełniająca:
Austin J. L., How to do things with words, Oxford 1962. Bańczerowski J., Pogonowski J., Zgółka T., Wstęp do językoznawstwa, Poznań 1982. Bobrowski I., Językoznawstwo racjonalne, Kraków 1993. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993. Furdal A., Językoznawstwo otwarte, wyd. III, Wrocław 2000. Helbig Gerhard, Dzieje językoznawstwa nowożytnego, przeł. Czesława Schatte i Dorota Morciniec, Wrocław 1982. Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, red. H. Kurkowska, A. Weinsberg, Warszawa 1979. Kurcz I., Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych, Warszawa 1976. Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004. Lyons John, Semantyka 1, przeł. A. Weinsberg, Warszawa 1984. Przybylska R., Wstęp do nauki o języku, Kraków 2003. Smółkowa T., Słownictwo i fleksja „Lalki” Bolesława Prusa. Badania statystyczne, Wrocław 1974. Tabakowska E., red., Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków 2001. Weinsberg Adam, Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1985. Wierzbicka A., Dociekania semantyczne, Wrocław 1969.
KONWERSATORIUM
Nazwa przedmiotu Metodologia badań językoznawczych
Nazwa jednostki
prowadzącej
przedmiot
Instytut Filologii Polskiej, Zakład Języka Polskiego
Kod przedmiotu IXB2/7
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy
Rok i semestr stu-
diów
Pierwszy rok, semestr drugi
Imię i nazwisko
koordynatora
przedmiotu
Dr Maria Krauz
64
Imię i nazwisko
osoby prowadzącej
(osób prowadzą-
cych) zajęcia
z przedmiotu
Dr U. Gajewska, dr J, Litwin, dr G. Filip, dr w. Kochmańska, dr M. Krauz
oraz Pracownicy ZJP
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Zapoznanie studenta z wybraną metodologią badań nad językiem, przedstawienie jej gene-
zy, poznanie przedstawicieli wybranej szkoły badawczej.
C2. Szczegółowe poznanie głównych założeń metodologicznych wybranej do szczegółowej ana-
lizy szkoły badawczej oraz analiza tekstów.
Wymagania
wstępne
Znajomość zagadnień z gramatyki opisowej, leksykologii, stylistyki i lingwistyki
tekstu oraz znajomość pojęć z zakresu podstaw językoznawstwa
Efekty
kształcenia
Wiedza:
IXB2/7_W01 Student/-ka ma pogłębioną wiedzę o z zakresu jednej z głównych
szkół badawczych, zna genezę, przedstawicieli, terminologię
IXB2/7_W02 Potrafi wymienić założenia metodologiczne analizowanej szkoły
badawczej
Umiejętności:
IXB2/7_U01 Posiada pogłębione umiejętności badawcze , obejmujące analizę
tekstów przygotowanych według wybranej metodologii.
IXB2/7_U02 Dzięki znajomości terminologii i umiejętności rozszerzonej analizy
tekstu potrafi przygotować pracę pisemną z wykorzystaniem określonego uję-
cia metodologicznego
Kompetencje społeczne:
IXB2/7_K01 Zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie potrzebę
oryginalnych, samodzielnych rozwiązań, dotyczących przygotowania własnych
prac badawczych.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
konwersatorium – 30 godz.
Treści programowe
Treści merytoryczne Liczba godzin Czym jest język? Metodologiczne podstawy językoznawstwa. Przedmiot i zadania językoznawstwa. Główne działy językoznawstwa - wprowadzenie
2 godz.
Analiza podstaw teoretycznych wybranej szkoły badawczej. Poznanie terminologii, 6 godz.
65
genezy, przedstawicieli Pogłębiona analiza tekstów reprezentujących wybrany nurt badań. 6 godz. Samodzielne zbieranie i opracowanie materiału językowego. Klasyfikacja przykła-dów. Wnioski badawcze
8 godz.
Redakcja wyników badań. Prezentacja 8 godz. Suma godzin 30 godz.
Metody dy-
daktyczne
Ćwiczenia – dyskusja, analiza tekstów, praca w grupach
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Ćwiczenia:
Ocena formatywna (bieżąca):
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywno-
ści, zrozumienia omawianej tematyki zajęć (ocenianie ciągłe - każdorazowo
podczas trwania zajęć);
F2. Ocena zadanych ćwiczeń praktycznych (analiza przykładów, redakcja wy-
branych gatunków, przedstawienie wyników własnych badań itp.);
Metody
i kryteria
oceny
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 IXB2/7_W01
Student/-ka nie
zna genezy,
przedstawicieli,
terminologii
wybranej szko-
ły badawczej
Studentka potrafi wymie-nić najważniej-szych przed-stawicieli wy-branej do ana-lizy na zajęciach szkoły
Studentka zna genezę, przed-stawicieli i podstawową terminologię wybranej do analizy na zajęciach szkoły
Studentka zna dokładnie ge-nezę omawia-nej szkoły ba-dawczej, potrafi wymienić jej przedstawicieli, zna terminolo-gię naukową
Efekt 2 IXB2/7_W02
Student/-ka nie
potrafi wymie-
nić założeń
metodologicz-
nych analizo-
wanej szkoły
badawczej
Student/-ka
potrafi wymie-
nić główne
założenia me-
todologiczne
Student/-ka
potrafi wymie-
nić założenia
metodologiczne
i wskazać tek-
sty reprezentu-
jące wybrany
nurt badań
Student/-ka
dobrze zna
założenia meto-
dologiczne
omawianej
na ćwiczeniach
szkoły badaw-
czej i potrafi
krytycznie in-
terpretować
teksty
Efekt 3 IXB2/7_U01
Student/-ka nie umie analizo-wać i interpretować tekstów przy-gotowanych według wybra-nej do analizy metodologii.
Student/-ka umie w sposób ogólny anali-zować i interpretować tekst reprezen-tujący wybraną metodologię badawczą
Student/-ka analizować i interpretować teksty repre-zentujące czte-ry różne meto-dologie ba-dawcze.
Student/-ka w sposób roz-szerzony anali-zuje i interpretuje różne teksty reprezentujące wybrana meto-dologię badaw-czą, posiada umiejętność merytoryczne-
66
go argumento-wania oraz selekcjonowa-nia materiału językowego i formułowania własnych wnio-sków
Efekt 4 IXB2/7_U02
Student/-ka nie
potrafi zebrać
przykładów,
zanalizować ich
i przygotować
krótkiej pracy
pisemnej
z wykorzystanie
m pogłębionych
ujęć teoretycz-
nych
Student/-ka
umie zebrać
przykładów,
zanalizować je
i dokonać
wstępnej kla-
syfikacji
Student/-ka
posiada
w stopniu
dobrym umie-
jętność zbiera-
nia
i klasyfikowani
a materiału
językowego
potrzebny do
napisania roz-
prawy, umie-
jętnie formułu-
je wnioski
Student/-ka dzięki znajomo-ści narzędzi badawczych potrafi samo-dzielnie przygo-tować pracę naukową, wy-korzystując wybraną meto-dologię nauko-wą
Całkowity
nakład pracy
studenta po-
trzebny do
osiągnięcia
założonych
efektów
w godzinach
oraz punk-
tach ECTS
Aktywność Liczba godzin/nakład pracy studenta
konwersatorium godz. 30 przygotowanie do ćwiczeń godz. 20 czas na przygotowanie referatu, prezenta-cji, ćwiczeń itp.
godz. 20
udział w konsultacjach godz. 10 Zbieranie materiału przykładowego i redakcja tekstu
godz. 10
SUMA GODZIN 90
LICZBA PUNKTÓW ECTS 3
Język wykła-
dowy
Język polski
Praktyki za-
wodowe
w ramach
przedmiotu
Nie dotyczy
Literatura
Literatura uzupełniają-
ca dla studentów
szczególnie zaintere-
sowanych problematy-
ką zajęć do wykorzy-
stania w przyszłej
Literatura podstawowa:
Wybór podstawowej literatury przedmiotu zależy od prowadzącego zajęcia
i wyboru do szczegółowej analizy metodologii badawczej
Literatura uzupełniająca:
Metodologie językoznawstwa. Współczesne tendencje i kontrowersje, red. P. Stal-maszczyk, Kraków 2008.
67
pracy zawodowej.
Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990.
Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1993. Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995.
Austin J. L., How to do things with words, Oxford 1962. Bańczerowski J., Pogonowski J., Zgółka T., Wstęp do językoznawstwa, Poznań 1982. Bobrowski I., Językoznawstwo racjonalne, Kraków 1993. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993. Furdal A., Językoznawstwo otwarte, wyd. III, Wrocław 2000. Helbig Gerhard, Dzieje językoznawstwa nowożytnego, przeł. Czesława Schatte i Dorota Morciniec, Wrocław 1982. Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, red. H. Kurkowska, A. Weinsberg, Warszawa 1979. Kurcz I., Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych, Warszawa 1976. Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004. Lyons John, Semantyka 1, przeł. A. Weinsberg, Warszawa 1984. Przybylska R., Wstęp do nauki o języku, Kraków 2003. Smółkowa T., Słownictwo i fleksja „Lalki” Bolesława Prusa. Badania statystyczne, Wrocław 1974. Tabakowska E., red., Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków 2001. Weinsberg Adam, Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1985. Wierzbicka A., Dociekania semantyczne, Wrocław 1969.
MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH
(Z MODUŁEM SEMINARYJNYM) Moduł literaturoznawczy:
IXC8/L. DRAMAT STAROPOLSKI I OŚWIECENIOWY:
Nazwa przedmiotu Dramat staropolski i oświeceniowy
Nazwa jednostki prowadzą-
cej przedmiot
Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego
Oświecenia
Kod przedmiotu IXC8/L
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
68
filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy
Rok i semestr studiów drugi/ trzeci
Imię i nazwisko koordyna-
tora przedmiotu
dr Magdalena Patro-Kucab
Imię i nazwisko osoby pro-
wadzącej (osób prowadzą-
cych) zajęcia z przedmiotu
dr hab. prof. UR Marek Nalepa, dr hab. prof. UR Roman Magryś, dr Jolanta
Kowal, dr Magdalena Patro-Kucab, dr Grzegorz Trościński
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Zapoznanie studentów z tradycją i przemianami polskiego dramatu od średniowiecza po schyłek
oświecenia i wczesny romantyzm.
C2. Wprowadzenie pojęć gatunków dramatycznych oraz konwencji dramatopisarskich kolejnych epok
(od średniowiecza po pierwsze dekady wieku XIX).
C3. Omówienie wybranych teorii i tekstów dramatycznych.
Wymaga-
nia wstęp-
ne
Student/ka przed rozpoczęciem nauki przedmiotu powinien/na znać treść dzieł literackich
przynależących do kanonu z zakresu literatury staropolskiej i oświeceniowej (głównie twór-
czość dramatyczną) na poziomie studiów pierwszego stopnia.
Efekty
kształcenia
Wiedza:
IXC8/L_W01 – student/ka przywołuje reprezentatywne dzieła dramatyczne (omawiane
podczas ćwiczeń) przynależne do właściwych epok;
IXC8/L_W02 – student/ka przywołuje wybrane teorie dramatyczne (omawiane podczas
ćwiczeń) przynależne do właściwych epok;
IXC8/L_W03 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną
w procesie analizy i interpretacji dzieł dramatycznych omawianych podczas ćwiczeń;
IXC8/L_W04 – student/ka rozróżnia konwencje teatralne i gatunki dramatyczne (od wieku
XV po pierwsze trzy dekady XIX stulecia).
Umiejętności:
IXC8/L_U01 – student/ka prezentuje dzieła dramatyczne należące do kanonu dramatu sta-ropolskiego, oświeceniowego i wczesnoromantycznego; IXC8/L_U02 – student/ka umieszcza poszczególne dzieła i nurty artystyczne we właściwym
kontekście historycznym i kulturowym;
IXC8/L_U03 – student/ka analizuje teksty dramatyczne z uwzględnieniem teorii dramatycz-
nych (omawianych podczas zajęć);
IXC8/L_U04 – student/ka prowadzi dyskusję nad sposobem widzenia świata realnego przez wybranych dramatopisarzy i jego estetyczną wykładnię w tekście dramatycznym; IXC8/L_U05 – student/ka łączy zjawiska i nurty teatru polskiego z procesami zachodzącymi
w teatrze europejskim.
69
Kompetencje społeczne:
IXC8/L _K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej podczas
zajęć.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
ćwiczenia warsztatowe – 20+10(S) godz.
Treści programowe
Treści programowe Liczba
godzin
1) Organizacja zajęć (plan, lista lektur, warunki zaliczenia).
1
2) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Antyk i średniowiecze (Grecja oraz Rzym).
Arystoteles, Poetyka; Diomedes, O tragedii i komedii; Euanthius, Dramat, czyli o komedii; Horacy, Sztuka poetycka.
Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,
komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red. E. Udalskiej, Katowice 2001.
2
3) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Antyk chrześcijański i wczesne średniowiecze.
Arnobiusz, Przeciw poganom; Augustyn św. [Wyznania; O Państwie Bożym; O muzyce; O porządku]; Izydor z Sewilli, Etymologie; Tertulian, O widowiskach.
Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,
komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red. E. Udalskiej, Katowice 2001.
2
4) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Dojrzałe i późne średniowiecze. Alighieri Piotr, Uwagi P. Alighieri nad Komedią jego ojca, Dantego; Anonim, Święte Zmartwychwstanie; Anonim, Terencjusz i Prześmiewca; Anonim, Traktat o Terencjuszu; Dante Alighieri, List XVII; Ethelwold św., Prawidłowa jednomyślność zakonna; Honoriusz z Autun, Klejnot duszy; Hraban Maur, O wszechświecie; Salomon, Głosy Salomona; Tomasz z Akwinu św., Suma teologiczna; Wilhelm Durandus, Pektorał świętych obrządków; Wincenty z Beauvais, Zwierciadło większe trojakie... Zwierciadło historyczne.
Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,
komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red. E. Udalskiej, Katowice 2001.
2
5) Od liturgii do teatru (Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwych-wstaniu Pańskim).
2
70
6) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Włochy. Castelvetro Ludovico, Poetyka Arystotelesa: przełożona i skomentowana; Denores Giason, Rozprawa o zasadach (...); Goldoni Carlo, Pamiętniki; Guarini Giovan Battista, Kompendium poezji tragikomicznej; Robortello Francesco, Wyłożenie wszystkiego, co się tyczy sztuki komedii; Scaligero Giulio Cesare, Poetyka w siedmiu księgach; Trissino Gian Giorgio. Piąta i szósta część Poetyki.
Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,
komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red. E. Udalskiej, Katowice 2001.
2
7) Zapustny śmiech i świat na opak odwrócony: komedia dworska (P. Baryka, Z chło-pa król).
2
8) Miłość rodem z barokowej idylli (S.H. Lubomirski, Ermida, królewna pasterska). 2
9) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Francja. Aubignac François Hédelin d’, Praktyka teatru; Boileau-Despréaux Nicolas, Sztuka poetycka; Beaumarchais Pierre Augustin Carron de, Przedmowa do Wesela Figara; Chapelain Jean [Poglądy Akademii na temat Cyda; Pismo o regule dwudziestu czte-
rech godzin]; Corneille Pierre [Rozprawa o użyteczności oraz o częściach składowych utworu
dramatycznego; Rozprawa o tragedii i sposobach podporządkowania jej prawdopo-dobieństwu lub konieczności; Rozprawa o trzech jednościach: akcji, czasu, miejsca];
La Bruyère Jean de, Charaktery, czyli Obyczaje naszych czasów; Marmontel Jean François [Dramat; Jedności]; Mercier Louis Sebastian, O teatrze, czyli Nowa próba sztuki dramatycznej; Molière [Krytyka Szkoły żon; Improwizacja w Wersalu; Przedmowa do Świętoszka]; Peletier du Mans, Jacques Sztuka poetycka; Racine Jean [Pierwsza przedmowa do Andromachy; Przedmowa do Ifigenii; Przed-
mowa do Fedry]; Ronsard Pierre de, Druga przedmowa do Francjady. Do uczonego czytelnika; Rousseau Jean Jakub, Julia, czyli Nowa Heloiza; Saint-Evremond Charles de, O tragedii starożytnej i nowoczesnej; Trublet Nicolas, O tragedii i komedii; Voltaire [Rozprawa o tragedii. Wstęp do Brutusa; Listy o Anglikach, albo Listy filozo-
ficzne; Dysertacja o tragedii. Wstęp do Semiramidy; Komentarz do Corneille’a]. Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,
komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red. E. Udalskiej, Katowice 2001.
3
10) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Polska. Bogusławski Wojciech, Uwagi nad Ojcem familii; Czartoryski Adam Kazimierz, Przedmowa do Panny na wydaniu; Dmochowski Franciszek Ksawery, Sztuka rymotwórcza; Golański Filip Neriusz, O wymowie i poezji; Krasicki Ignacy O regułach sztuki dramatycznej; Sarbiewski Maciej Kazimierz, O tragedii i komedii, czyli Seneka i Terencjusz; Wężyk Franciszek, O poezji dramatycznej.
Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,
komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red. E. Udalskiej, Katowice 2001.
2
11) Repertuar sceny narodowej w XVIII w. (A.K. Czartoryski, Kawa; F. Zabłocki, Król w kraju rozkoszy; W. Bogusławski, Henryk VI na łowach).
4
71
12) Tragedia neoklasycystyczna (A. Feliński, Barbara Radziwiłłówna). 2
13) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Niemcy. Goethe Johann Wolfgang [Na dzień Szekspira; Wstęp do Nowa rozprawa o sztuce te-
atralnej; O poezji epickiej i dramatycznej; List do p. Schillera; Bez końca o Szekspirze];
Herder Johann Gottfried, Szekspir; Lenz Jakob Michael Reinhold, Uwagi o teatrze; Lessing Gotthold Ephraim [Dramaturgia hamburska; O poezji dramatycznej]; Opitz Martin, Księga o poezji niemieckiej; Schiller Friedrich [Przedmowa do Zbójców; O sztuce tragicznej; O poezji naiwnej
i sentymentalnej; Z listów do Goethego]. Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,
komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red. E. Udalskiej, Katowice 2001.
2
14) Romantyczny upiór wchodzi na scenę (A. Mickiewicz, Dziady cz. IV). 2
Metody
dydaktyczne
elementy metody podającej/ heureza/ analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ utworów
literackich oraz wybranych adaptacji teatralnych i filmowych
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Ocena formatywna:
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności, zrozu-
mienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć).
F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie wyników
własnych badań itp.).
Ocena podsumowująca:
P1. Ocena z samodzielne opracowanego wybranego zagadnienia (na podstawie wskazanej
bibliografii) oraz kolokwium na koniec semestru (obejmuje tematykę wszystkich zajęć)*.
*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabusie efek-
tów kształcenia.
Metody
i kryteria
oceny
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
IXC8/L_
W01
Student/ka nie
potrafi przywo-
łać reprezenta-
tywnych dzieł
dramatycznych
(omawianych
podczas ćwi-
czeń) przynależ-
nych do właści-
wych epok.
Student/ka
w pojedynczych
przypadkach
przywołuje re-
prezentatywne
dzieła drama-
tyczne (omawia-
ne podczas ćwi-
czeń) przynależ-
ne do właści-
wych epok.
Student/ka
przywołuje
większość re-
prezentatyw-
nych dzieł dra-
matycznych
(omawianych
podczas ćwi-
czeń) przynależ-
nych do właści-
wych epok.
Student/ka
samodzielnie
przywołuje
wszystkie repre-
zentatywne dzie-
ła dramatyczne
(omawiane pod-
czas ćwiczeń)
przynależne do
właściwych
epok.
IXC8/L_
W02
Student/ka nie
potrafi przywo-
łać wybranych
teorii drama-
tycznych (oma-
wianych podczas
ćwiczeń) przyna-
Student/ka
w pojedynczych
przypadkach
przywołuje wy-
brane teorie
dramatyczne
(omawiane pod-
Student/ka
przywołuje
większość teorii
dramatycznych
(omawianych
podczas ćwi-
czeń) przynależ-
Student/ka
samodzielnie
przywołuje
wszystkie teorie
dramatyczne
(omawiane pod-
czas ćwiczeń)
72
leżnych do wła-
ściwych epok.
czas ćwiczeń)
przynależne do
właściwych
epok.
nych do właści-
wych epok.
przynależne do
właściwych
epok.
IXC8/L_
W03
Student/ka nie
rozróżnia
terminologii
teoretycznolite-
rackiej niezbęd-
nej w procesie
analizy
i interpretacji
dzieł dramatycz-
nych omawia-
nych podczas
ćwiczeń.
Student/ka
w pojedynczych
przypadkach
rozróżnia termi-
nologię teore-
tycznoliteracką
niezbędną
w procesie anali-
zy i interpretacji
dzieł dramatycz-
nych omawia-
nych podczas
ćwiczeń.
Student/ka
rozróżnia
większość ter-
minów teore-
tycznoliterackich
niezbędnych
w procesie anali-
zy i interpretacji
dzieł dramatycz-
nych omawia-
nych podczas
ćwiczeń.
Student/ka
samodzielnie
rozróżnia
wszystkie termi-
ny teoretycznoli-
terackie nie-
zbędne
w procesie anali-
zy i interpretacji
dzieł dramatycz-
nych omawia-
nych podczas
ćwiczeń.
IXC8/L_
W04
Student/ka nie
rozróżnia kon-
wencji teatral-
nych
i gatunków dra-
matycznych (od
wieku XV po
pierwsze trzy
dekady XIX stu-
lecia).
Student/ka
w pojedynczych
przypadkach
rozróżnia kon-
wencje teatralne
i gatunki drama-
tyczne (od wieku
XV po pierwsze
trzy dekady XIX
stulecia).
Student/ka
rozróżnia
większość kon-
wencji teatral-
nych
i gatunków dra-
matycznych (od
wieku XV
po pierwsze trzy
dekady XIX stu-
lecia).
Student/ka
samodzielnie
rozróżnia
wszystkie kon-
wencje teatralne
i gatunki drama-
tyczne (od wieku
XV po pierwsze
trzy dekady XIX
stulecia).
IXC8/L_U01
Student/ka nie
potrafi wskazać
dzieł dramatycz-
nych należących
do kanonu dra-
matu staropol-
skiego, oświece-
niowego
i wczesnoromant
ycznego.
Student/ka
potrafi
w pojedynczych
przypadkach
wskazać drama-
tyczne należące
do kanonu dra-
matu staropol-
skiego, oświece-
niowego
i wczesnoromant
ycznego.
Student/ka
potrafi wskazać
większość dzieł
dramatycznych
należących do
kanonu dramatu
staropolskiego,
oświeceniowego
i wczesnoromant
ycznego.
Student/ka
samodzielnie
potrafi wskazać
wszystkie dzieła
dramatyczne
należące do ka-
nonu dramatu
staropolskiego,
oświeceniowego
i wczesnoromant
ycznego.
IXC8/L_
U02
Student/ka nie
potrafi umieścić
poszczególnych
dzieł i nurtów
artystycznych
we właściwym
kontekście histo-
Student/ka
w pojedynczych
przypadkach
umieszcza po-
szczególne dzie-
ła i nurty arty-
styczne
Student/ka
w większości
przypadków
umieszcza po-
szczególne dzie-
ła i nurty arty-
styczne
Student/ka
samodzielnie
umieszcza
wszystkie po-
szczególne dzie-
ła i nurty arty-
styczne
73
rycznym
i kulturowym.
we właściwym
kontekście histo-
rycznym
i kulturowym.
we właściwym
kontekście histo-
rycznym
i kulturowym.
we właściwym
kontekście histo-
rycznym
i kulturowym.
IXC8/L_
U03
Student/ka nie
potrafi analizo-
wać
i interpretować
tekstów drama-
tycznych
z uwzględnienie
m teorii drama-
tycznych (oma-
wianych podczas
zajęć).
Student/ka po-
trafi
w dostatecznym
stopniu analizo-
wać
i interpretować
teksty drama-
tyczne
z uwzględnienie
m teorii drama-
tycznych (oma-
wianych podczas
zajęć).
Student/ka po-
trafi w dobrym
stopniu analizo-
wać
i interpretować
teksty drama-
tyczne
z uwzględnienie
m teorii drama-
tycznych (oma-
wianych podczas
zajęć).
Student/ka sa-
modzielnie po-
trafi w bardzo
dobrym stopniu
analizować
i interpretować
teksty drama-
tyczne
z uwzględnienie
m teorii drama-
tycznych (oma-
wianych podczas
zajęć).
IXC8/L_
U04
Student/ka nie
potrafi prowa-
dzić dyskusji nad
sposobem wi-
dzenia świata
realnego przez
wybranych dra-
matopisarzy
i jego estetyczną
wykładnią
w tekście drama-
tycznym.
Student/ka po-
trafi
na dostatecznym
poziomie pro-
wadzić dyskusję
nad sposobem
widzenia świata
realnego przez
wybranych dra-
matopisarzy
i jego estetyczną
wykładnią
w tekście drama-
tycznym.
Student/ka po-
trafi na dobrym
poziomie pro-
wadzić dyskusję
nad sposobem
widzenia świata
realnego przez
wybranych dra-
matopisarzy
i jego estetyczną
wykładnią
w tekście drama-
tycznym.
Student/ka po-
trafi samodziel-
nie na bardzo
dobrym pozio-
mie prowadzić
dyskusję nad
sposobem wi-
dzenia świata
realnego przez
wybranych dra-
matopisarzy
i jego estetyczną
wykładnię
w tekście drama-
tycznym.
IXC8/L_
U05
Student/ka nie
potrafi łączyć
zjawisk i nurtów
teatru polskiego
z procesami
zachodzącymi
w teatrze euro-
pejskim.
Student/ka po-
trafi
w dostatecznym
stopniu łączyć
zjawiska i nurty
teatru polskiego
z procesami
zachodzącymi
w teatrze euro-
pejskim.
Student/ka po-
trafi w dobrym
stopniu łączyć
zjawiska i nurty
teatru polskiego
z procesami
zachodzącymi
w teatrze euro-
pejskim.
Student/ka sa-
modzielnie po-
trafi w bardzo
dobrym stopniu
łączyć zjawiska
i nurty teatru
polskiego
z procesami
zachodzącymi
w teatrze euro-
pejskim.
Całkowity
nakład pra-
cy studenta
Aktywność Liczba go-
dzin/ nakład
pracy studen-
74
potrzebny
do osiągnię-
cia założo-
nych efek-
tów
w godzinach
oraz punk-
tach ECTS
ta
Ćwiczenia 30 godz.
Przygotowanie do ćwiczeń 20 godz.
Czytanie lektur i samodzielna analiza tekstów źródłowych 22 godz.
Oglądanie adaptacji teatralnych lub filmowych (powstałych
w oparciu o prezentowane podczas zajęć teksty dramatyczne)
13 godz.
Czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 20 godz.
Udział w konsultacjach 3 godz.
Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 12 godz.
SUMA GODZIN 120
LICZBA PUNKTÓW ECTS 4
Język wy-
kładowy
polski
Praktyki
zawodowe
w ramach
przedmiotu
nie dotyczy
Literatura
Z listy wybierane
są pozycje biblio-
graficzne (w
porozumieniu z
prowadzącym
przedmiot na
zajęciach organi-
zacyjnych).
Literatura podmiotowa:
Baryka P., Z chłopa król: komedia dworska, posłowie W. Walecki, Wrocław 1992. Baryka P., Z chłopa król, w: Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961. Bogusławski W., Henryk VI na łowach, oprac. Z. Wołoszyńska, Wrocław 1964, BN I, nr 153. Czartoryski A.K., Kawa, w: Komedie, oprac., Z. Zahrajówna, Warszawa 1955. Feliński A., Barbara Radziwiłłówna, w: Polska tragedia neoklasycystyczna, wybór i oprac. D. Ratajczakowa, Wrocław 1988, BN I, nr 260. Lubomirski S.H., Ermida, królewna pasterska, w: Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 5, Warszawa 1961. Mickiewicz A., Dziady cz. IV, w: Dziady, posłowie J.M. Rymkiewicz, Warszawa 1998. Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń,
Wrocław 1971, BN I, nr 201.
O dramacie. Wybór źródeł do dziejów teorii dramatycznych, pod red. E. Udalskiej, Warszawa
1989.
Zabłocki F., Król w kraju rozkoszy, tekst ustaliła, wstępem i objaśnieniami opatrzyła
J. Pawłowiczowa, Kraków 1973, BN I, nr 214.
Literatura przedmiotowa:
Bar A., Czartoryski jako teoretyk i historyk dramatu, „Pamiętnik Literacki” 1930. Bieńkowski Z., Gatunki dramatyczne w okresie staropolskim, „Ruch Literacki” 1970, z. 2. Budzykowa H., W sprawie chronologii niektórych utworów literatury mieszczańskiej XVII w., „Pamiętnik Literacki” 1951, s. 242-250. Dopart B., Dziady Adama Mickiewicza: poemat, adaptacje, tradycje, Kraków 1999. Dramaty Franciszka Zabłockiego: interpretacje, pod red. M. Cieńskiego i T. Kostkiewiczo-wej, Wrocław 2000.
75
Fiegut R., Patos klasycznie przytłumiający. O Barbarze Radziwiłłównie Felińskiego, „Pa-miętnik Literacki” 1973, z. 2. Lewański J., Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Wrocław 1981. Libera Z., Barbara Radziwiłłówna, w: Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona J. Krzyżanowskiemu, Warszawa 1968. Łukaszewicz J., Drama mieszczańska w twórczości Franciszka Zabłockiego, „Prace Poloni-styczne” 2005, seria 60, s. 85-100. Łukaszewicz J., Dramaty Franciszka Zabłockiego jako przekłady i adaptacje, Wrocław 2006. Kallenbach J., Czwarta część Dziadów Adama Mickiewicza: studium porównawcze, Kraków 1888. Kielski B., O wpływie Moliera na rozwój komedii polskiej, „Rozpr. AU Wydz. Filolog.” 1907, t. 42. Krawczykowski Z., Henryk VI na łowach na tle epoki, „Scena Wrocławska” 1950, nr 3. Kuchowicz Z., Barbara Radziwiłłówna, Łódź 1976.
Krzyżanowski J., Dramaturgia Polski renesansowej, w: J. Krzyżanowski, W wieku Reja
i Stańczyka, Warszawa 1958.
Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty, komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red.
E. Udalskiej, Katowice 2001.
Okoń J., O kilku przekazach tekstu Historii o chwalebnym Zmartwychwstaniu..., Wrocław
1965.
Okoń J., Wstęp do: Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pań-
skim, Wrocław 1971, BN I, nr 201.
Ozimek S., Kto to był Theatralski?, „Pamiętnik Teatralny” 1956, z. 2/3.
Pavis P., Słownik terminów teatralnych, oprac. S. Świątek, Warszawa 1998.
Polańczyk D., II i IV część Dziadów Adama Mickiewicza, Lublin 2006.
Problemy teorii dramatu i teatru, wybór i oprac. J. Degler, wyd. 2 zmien. i uzup., Wrocław
2003.
Przybylski R., Testament zamordowanego Królestwa, w: R. Przybylski, Klasycyzm czyli
Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983.
Ratajczakowa D., Komedia oświeconych 1752-1795, Warszawa 1993.
Ratajczakowa D., Wstęp do: Polska tragedia neoklasycystyczna, Wrocław 1988, BN I, nr
260.
Roszkowska W., Włoski rodowód komedii S[tanisława] H[erakliusza] Lubomirskiego, Wro-
cław 1960.
Rozmowy o Dziadach, pod red. B. Kuczery-Chachulskiej i M. Prussak, Warszawa 2005.
Rutkowska M., Terminologia dramatu i teatru w polskim oświeceniu, Poznań 2007.
Rudnicka J., Relacje o warszawskich przedstawieniach Henryka VI na łowach z 1792 r., „Pa-
miętnik Teatralny” 1960, z. 1.
Stanisław Herakliusz Lubomirski – twórca i dzieła, pod red. A. Karpińskiego, Warszawa
2004.
Stasiewicz K., Walory artystyczne języka komedii Stanisława Herakliusza Lubomirskiego,
„Acta Universitatis Nicolai Copernici” 1991, z. 230, s. 27-56.
Stoff A., Formy wypowiedzi dramatycznej, Toruń 1985.
Szyjkowski M., Dzieje nowożytnej tragedii polskiej. Typ pseudoklasyczny (1661-1831), Kra-
ków 1920, s. 48-52.
Ślaski J., Dawny dramat polski w reprintach, „Nowe Książki” 1993, nr 8.
Wierzbicka K., Życie teatralne w Warszawie za Stanisława Augusta, Warszawa 1949.
Windakiewicz S., Teatr polski przed powstaniem sceny narodowej, Kraków 1921.
Wołoszyńska Z., Wojciech Bogusławski wobec wzorów dramaturgii zachodnioeuropejskiej
(Bogusławski a twórczość Vittorio Alfierego), „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1991, nr
1368, s. 229-241.
Wołoszyńska Z., Wstęp do: Komedia obyczajowa warszawska, t. 1, Warszawa 1960.
76
Literatura uzupeł-
niająca dla
studentów szcze-
gólnie zaintereso-
wanych problema-
tyką zajęć do
wykorzystania w
przyszłej pracy
zawodowej.
Wołoszyńska Z., Wstęp do: W. Bogusławski, Henryk VI na łowach, Wrocław 1964, BN I, nr
153. Wprowadzenie do nauki o teatrze, wybór i oprac. J. Degler, Wrocław 1974.
Wydrych M., Stanisław Herakliusz Lubomirski – komediopisarz. Rozpoznanie tematu, „Kie-
leckie Studia Filologiczne” 1994, t. 8, s. 149-163.
Zahrajówna Z., Wstęp do: A.K. Czartoryski, Komedie, Warszawa 1955.
Zielińska M., Opowieść o Gustawie i Maryli czyli Teatr, życie i literatura, Warszawa 1998.
IXC9/L. LITERATURA I HISTORIA:
(1) Nazwa przedmiotu Literatura i historia
(2) Nazwa jednostki prowadzącej przed-
miot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej,
Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu
(3) Kod przedmiotu IXC9/L
(4) Studia,
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne
(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy
(6) Rok i semestr studiów Rok II, semestr 3
(7) Imię i nazwisko koordynatora przed-
miotu
dr Kazimierz Surowiec
(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej
( osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
dr Kazimierz Surowiec
(9)Cele zajęć z przedmiotu
C1. Poszerzenie wiedzy studentów o związki literatury i historii;
C2. Doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji wybranych tekstów literackich,
których istotne tworzywo stanowi tkanka historyczna;
77
C3. Kształcenie rozumienia odmienność literackiej kreacji od zapisu historycznego
i ujęcia historiograficznego.
(10) Wymagania wstępne Znajomość historii Polski oraz historii literatury polskiej
na poziomie akademickim
(11) Efekty kształcenia
Wiedza:
K2A_W08 - ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach stu-
diowanych dyscyplin w ramach kierunku studiów
z innymi dyscyplinami naukowymi w obszarze nauk
humanistycznych, tj. historią, historią sztuki, filozofią
oraz innymi kierunkami filologicznymi, pozwalającą
na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dys-
cyplin naukowych.
Umiejętności:
K2A_U07 - wykrywa skomplikowane zależności
i powiązania między dziedzinami nauki w ramach kie-
runku filologia polska a innymi dziedzinami w obszarze
nauk humanistycznych;
K2A_U08 - wykrywa skomplikowane zależności między
procesami społecznymi i kulturowymi a literaturą
i zmianami językowymi.
Kompetencje społeczne:
K2A_K01- zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy
i posiadanych umiejętności i rozumie perspektywy dal-
szego rozwoju.
(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Ćwiczenia warsztatowe – 20+10(S) godz.
(13) Treści programowe
1. Pisarz wobec historii 2
2. Dzieło literackie jako źródło historyczne 2
3. Legenda historyczna i literacka powstania listopadowego. A. Mickiewicz,
Śmierć pułkownika; J. Słowacki, Sowiński w okopach Woli
2
4. Społeczeństwo wobec powstania styczniowego – E. Orzeszkowa, Gloria vic-
tis;
S. Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…
4
78
5 Literatura piękna jako dokument obyczajów – B. Prus, Lalka 2
6 Prawda dziejowa i prawda artystyczna w Quo vadis H. Sienkiewicza 4
7 Hymn niepodległości: M. Konopnicka, Rota 2
8 Literacki dyskurs o sprawach Polaków – S. Wyspiański, Wesele 2
9 „Najdumniejsza z pieśni” – T. Biernacki, My, Pierwsza Brygada;
A. T. Hałaciński, My, Pierwsza Brygada 2
10 Literackie mity osobowe - A. Kowalski, Rapsod o pułkowniku Leopoldzie Lisie-
Kuli 2
11 Legenda żołnierska - K.I. Gałczyński, Pieśń o żołnierzach z Westerplatte 2
12 Historia i literatura – Krzysztof Kamil Baczyński, Historia 2
13 Władza i naród - E. Lipska, Egzamin 2
(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstu literackiego, dyskusja,
referaty studenckie
(15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Ocena formatywna (bieżąca)
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student –
prowadzący , aktywność na ćwiczeniach, zrozumienie
omawianej tematyki przedmiotu;
F2. Ocena p[przygotowania indywidualnego (np. przygo-
towanie referatu).
Ocena podsumowująca
Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząst-
kowych.
Wskazane oceny odnoszą się do wszystkich założonych
w sylabusie efektów kształcenia.
(16) Metody i kryteria oceny Aktywność
Oceniana każdorazowo na zajęciach – można uzyskać
maksymalnie 3 punkty (dodatkowe punkty otrzymuje
się za przygotowanie referatu – są to 1 do 3 punktów za
każdy referat w zależności od jego oceny).
Ocena podsumowująca
Poniżej 50% punktów – ocena niedostateczna, 50-60% -
ocena dostateczna, 60-70% - ocena dostateczna plus, 70-
80-% - ocena dobra, 80-90% - ocena dobra plus, powyżej
79
90% - ocena bardzo dobra
(17) Całkowity nakład pracy stu-
denta potrzebny do osiągnięcia za-
łożonych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godz./
nakład pracy stu-
denta
ćwiczenia 30 godz.
przygotowanie do ćwiczeń 60 godz.
czas na napisanie referatu 10 godz.
SUMA GODZIN 100
LICZBA PUNKTÓW ECTS 4
(18) Język wykładowy Język polski
(19) Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
(20) Literatura
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozu-
mieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organizacyj-
nych).
Literatura podstawowa:
M. Adamiec, Ewa Lipska, „Egzamin”, [w:] Czytamy polskie wiersze współczesne, Wydawnictwo Harmonia, Warsza-wa 1998. J. Bachórz, Wstęp, [w:] B. Prus, Lalka, Wrocław – War-szawa – Kraków 1991, t. I. Dziedzictwo literackie powstania styczniowego, red. J. Z. Jakubowski, J. Kulczycka-Saloni, S. Frybes, Warsza-wa 1964. Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefanowska i J. Sławiński, Warszawa 1978. A. Hutnikiewicz, Ojczyzna to „najpierwszy obowiązek” Polaków, [w:] Żeromski, Warszawa 1987. M. Janion, M. Żmigrodzka, Mit i historia, [w:] Romantyzm i historia, Warszawa 1978. Cz. Kłak, Polski Leonidas, Warszawa 1986 [tu: Żołnierz bez skazy] Z. Kuderowicz, Filozofia dziejów, Warszawa 1983. H. Markiewicz, Literatura i historia, Kraków 1994. H. Markiewicz , Fikcja w dziele literackim a jego zawar-tość poznawcza, [w:] Prace wybrane, t. 3, Kraków 1996. J. Nowakowski, Wstęp, [w:] S. Wyspiański, Wesele, Wro-cław – Warszawa – Kraków 1984, BN, seria I, nr 218. Poezja polska. Interpretacje, red. K. Heska-Kwaśniewicz i B. Zeler, Wydawnictwo „Książnica”, Katowice 2000. Poezja powstania listopadowego, wybrał i oprac. A. Zieliński, Wrocław – Kraków 1971, Zakład Narodowy im. Ossolińskich A. Romanowski, „My, Pierwsza Brygada”. Powstanie pie-
80
Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie zaintere-
sowanych problematyką zajęć do wykorzystania w przyszłej
pracy zawodowej.
śni – przemiany – recepcja społeczna, „Pamiętnik Literac-ki” 1988, z. 2. J. Sławiński, Lektura dzieła a wiedza historyczna, [w:] Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefa-nowska, J. Sławiński, Warszawa 1978. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994. K. Surowiec, Legenda Leopolda Lisa-Kuli w literaturze międzywojennej, [w:] Między biografią, literaturą a le-genda, red. M. Stanisz i K. Maciąg, Wydawnictwo Uni-wersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010 T. Żabski, Wstęp, [w:] H. Sienkiewicz, Quo vadis. Powieść z czasów Nerona, Wrocław 2002 (BN I 298). Literatura uzupełniająca:
J. Detko, Literatura – los narodu – świadomość narodowa, [w:] Historia i świadomość narodowa, Warszawa 1970 M. Janion, Reduta. Romantyczna poezja niepodległościo-wa, Kraków 1979. Literatura i historia. Interpretacje, red. T. Bujnicki i I. Opacki, Warszawa – Katowice – Kraków 1982. Literatura wobec historii, pod red. J. Leszczyny, Katowice 2005. A. Romanowski , „Przed złotym czasem”. Szkice o poezji i pieśni patriotyczno-wojennej lat 1908 – 1918, Kraków 1990.
IXC10/L. LITERATURA I MITY:
Nazwa przedmiotu Literatura i mity
Nazwa jednostki prowa-
dzącej przedmiot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romanty-
zmu i Pozytywizmu
Kod przedmiotu IXC10/L
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia Polska drugiego stopnia Studia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy
Rok i semestr studiów Rok II, semestr 3
81
Imię i nazwisko koordy-
natora przedmiotu
Dr hab. prof. UR Joanna Rusin
(Imię i nazwisko osoby
prowadzącej ( osób pro-
wadzących) zajęcia
z przedmiotu
Dr hab. prof. UR Joanna Rusin, Dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, dr Mariusz
Chrostek
Cele zajęć z przedmiotu
C.1. Pogłębienie umiejętności samodzielnej analizy wybranych tekstów literackich
C.2. Sytuowanie analizowanych tekstów w kontekście mitów i mitologii (Wymagania
wstępne Zaliczenie egzaminów z wszystkich epok literackich na pierwszym stopniu studiów
Efekty kształce-
nia
Wiedza:
IXC10/L_W05 student/ka ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach literatury
i mitów/mitologii
IXC10/L_W03 student/ka ma uporządkowaną wiedzę na temat mitów grecko-
rzymskich oraz wybranych mitów biblijnych
Umiejętności:
IXC10/L_U05 student/ka potrafi rozpoznać, krytycznie analizować i interpretować
dzieła literackie
IXC10/L_U06 student/ka posiada umiejętność merytorycznego argumentowania
z wykorzystaniem własnych poglądów
Kompetencje społeczne:
IXC10/L_K01 student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych
umiejętności
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Ćwiczenia warsztatowe – 20+10(S) godz.
Treści programowe
Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć 2 godz.
Obecność mitu w dziejach człowieka 4 godz.
Lilla Weneda jako literacki mit o początkach narodu polskiego 4 godz.
Aryman nad brzegami Niemna. Walka dobra ze złem w Chamie Elizy Orzeszkowej 4 godz.
82
Dziurdziowie w świetle mitu i rytuału kozła ofiarnego. Problem zbrodni i kary 4 godz.
Placówka. Losy Ślimaka jako kolejne wcielenie Hioba 4 godz.
Polskie mity narodowe; mit powstania i powstańca. Analiza poematu Lituania Marii Ko-
nopnickiej (z odniesieniem do innych znanych tekstów romantyzmu i pozytywizmu) oraz
kartonów Grottgera
4 godz.
Świat pogański i chrześcijański w Quo vadis. Dobro zwyciężające zło, miłość zwyciężająca
śmierć
4 godz.
Suma:
Metody dydak-
tyczne
analiza i interpretacja tekstu literackiego, praca w grupach, dyskusja, samodzielna
praca studenta
Sposób(y)
i forma(y) zali-
czenia
- zaliczenie z oceną kolokwium
Metody
i kryteria oceny
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Efekt 1
(IXC10/
L_W05)
student/ka
nie ma pogłę-
bionej wiedzy
o powiązaniac
h literatury
i mitów/mitol
ogii
student/ka po-
siada ogólną
pogłębioną wie-
dzę
o powiązaniach
literatury
i mitów/mitologi
i
student/ka po-
siada dobrze
pogłębioną wie-
dzę
o powiązaniach
literatury
i mitów/mitologi
i
student/ka po-
siada bardzo
dobrze pogłę-
bioną wiedzę
o powiązaniach
literatury
i mitów/mitologi
i
Efekt 2
(IXC10/
L_W03)
student/ka
nie ma upo-
rządkowanej
wiedzy
na temat mi-
tów grecko-
rzymskich
oraz wybra-
nych mitów
biblijnych
student/ka ma
uporządkowaną
ogólną wiedzę
na temat mitów
grecko-
rzymskich oraz
wybranych mi-
tów biblijnych
student/ka ma
uporządkowaną
dobrą wiedzę
na temat mitów
grecko-
rzymskich oraz
wybranych mi-
tów biblijnych
student/ka ma
uporządkowaną
bardzo dobrą
wiedzę na temat
mitów grecko-
rzymskich oraz
wybranych mi-
tów biblijnych
Efekt 3
(IXC10/
L_U05)
student/ka
nie potrafi
rozpoznać,
krytycznie
analizować
i interpretow
ać dzieł lite-
student/ka po-
trafi w sposób
ogólny rozpo-
znać, krytycznie
analizować
i interpretować
student/ka po-
trafi w sposób
dobry rozpo-
znać, krytycznie
analizować
i interpretować
student/ka po-
trafi w sposób
bardzo dobry
rozpoznać, kry-
tycznie analizo-
wać
i interpretować
83
rackich
dzieła literackie
dzieła literackie
dzieła literackie
Efekt 4
(IXC10/
L_U06)
student/ka
nie posiada
umiejętności
merytorycz-
nego argu-
mentowania
z wykorzysta
niem wła-
snych poglą-
dów
student/ka po-
siada ogólną
umiejętność me-
rytorycznego
argumentowania
z wykorzystanie
m własnych po-
glądów
student/ka po-
siada dobrą
umiejętność me-
rytorycznego
argumentowania
z wykorzystanie
m własnych po-
glądów
student/ka po-
siada bardzo
dobrą umiejęt-
ność meryto-
rycznego argu-
mentowania
z wykorzystanie
m własnych po-
glądów
Efekt 5
(IXC10/
L_K01)
student/ka
nie zna zakre-
su posiadanej
przez siebie
wiedzy
i posiadanych
umiejętności
student/ka zna
w stopniu ogól-
nym zakres po-
siadanej przez
siebie wiedzy
i posiadanych
umiejętności
student/ka zna
w stopniu do-
brym zakres
posiadanej przez
siebie wiedzy
i posiadanych
umiejętności
student/ka zna
w stopniu bar-
dzo dobrym za-
kres posiadanej
przez siebie
wiedzy
i posiadanych
umiejętności
Całkowity na-
kład pracy stu-
denta potrzebny
do osiągnięcia
założonych efek-
tów w godzinach
oraz punktach
ECTS
Aktywność Liczba godzin/ na-kład pracy studenta
ćwiczenia 30 godz. przygotowanie do ćwi-czeń
60 godz.
udział w konsultacjach 10 godz. SUMA GODZIN 100 LICZBA PUNKTÓW ECTS
4
Język wykłado-
wy
Język polski
Praktyki zawo-
dowe w ramach
przedmiotu
---
Literatura Literatura podstawowa:
Literatura uzupełniająca:
16. Zalecane lektury i materiały pomocnicze: Mitologia. Mity i legendy świata, zbior. (PWN), Warszawa 2009.
84
J. Parandowski, Mitologia, wyd. dowolne. L. Kołakowski, Obecność mitu, wyd. dowolne. K. Armstrong, Krótka historia mitu, Kraków 2005. J. Maślanka, Literatura a dzieje bajeczne, wyd. dowolne. C. Zalewski, Powracająca fala. Mityczne konteksty wybranych powieści Bolesła-wa Prusa i Elizy Orzeszkowej, Kraków 2005. 51 M. Gloger, Aryman nad brzegami Niemna. „Cham” Elizy Orzeszkowej jako mani-chejska parabola [W:], Literatura i sztuka drugiej połowy XIX wieku. Światopo-glądy – postawy – tradycje, red. Barbara Bobrowska, Stanisław Fita, Jakub A. Malik, Lublin 2004, s. 307-338. M. Ursel, Wstęp do: J. Słowacki, Lilla Weneda, wyd. 2, Wrocław 1986. Wokół „Biblii”. Z ks. Józefem Tischnerem rozmawia Ewelina Puczek, Kraków 2005. Inspiracje i motywy biblijne w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski, red. H. Filipkowska, S. Fita, Lublin 1999. A. Kamieńska, Twarze Księgi, wyd. dowolne. H. Samsonowicz, O „historii prawdziwej”. Mity, legendy i podania jako źródło historyczne, Gdańsk 1997. T. Żabski, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Quo vadis, BN, nr 298, Wrocław 2002. Z Rzymu do Rzymu, pod red. J. Axera przy współpracy M. Bokszczanin, War-szawa 2002. M. Kosman, Na tropach bohaterów „Quo vadis”, Warszawa 1998. J. Prokop, Szczególna przygoda żyć nad Wisłą. Studia i szkice literackie, Londyn 1985. W. Kopaliński, Słownik symboli, wyd. dowolne. W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, wyd. dowolne. J. Strzelczyk, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, wyd. 2 popr. i uzupełnione, Poznań 2007.
IXC11/L. LITERATURA I FILOZOFIA:
(1) Nazwa przedmiotu Literatura i filozofia
(2) Nazwa jednostki prowadzącej
przedmiot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury
Romantyzmu i Pozytywizmu
(3) Kod przedmiotu IXC11/L
(4) Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy
85
(6) Rok i semestr studiów Rok II semestr IV
(7) Imię i nazwisko koordynatora
przedmiotu
Dr hab. prof. UR Marek Stanisz
(8) Imię i nazwisko osoby prowa-
dzącej (osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
Dr hab. prof. UR Marek Stanisz, dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr
hab. prof. Kazimierz Maciąg, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr Kazimierz
Surowiec, dr Mariusz Chrostek
(9) Cele zajęć z przedmiotu
C 1. Pogłębienie wiedzy literaturoznawczej uzyskanej na poziomie licencjackim.
C 2. Pogłębienie i rozszerzenie wiedzy filozoficznej uzyskanej na poziomie licencjackim.
C 4. Doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji dzieł literackich (szczególnie w kontekście proble-
matyki filozoficznej).
C 4. Kształcenie umiejętności budowania dłuższych wypowiedzi ustnych.
C 5. Kształcenie umiejętności dostrzegania jedności i ciągłości kultury europejskiej.
(10) Wyma-
gania
wstępne
Znajomość historii literatury polskiej i europejskiej na poziomie studiów licencjackich.
(11) Efekty
kształcenia
Wiedza:
IXC11/L_W01: Student(ka) ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach literatury z filozofią;
IXC11/L_W02: Student(ka) zna i rozumie zaawansowane metody analizy i interpretacji
tekstów literackich w kontekście tradycji filozoficznej.
Umiejętności:
IXC11/L_U01: Student(ka) nie umie posiada pogłębione umiejętności stosowania wiedzy
filozoficznej do analizy i interpretacji tekstów literackich;
IXC11/L_U02: Student(ka) wykrywa zależności między wiedzą o literaturze oraz filozofią;
IXC11/L_U03: Student(ka) potrafi precyzyjnie i poprawnie pod względem językowym
i logicznym wyrażać swoje myśli i poglądy w języku polskim.
Kompetencje społeczne:
IXC11/L_K01: Student(ka) rozumie znaczenie wiedzy filozoficznej dla własnych kompe-
tencji zawodowych oraz odczuwa potrzebę ciągłego poszerzania swojej wiedzy.
(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Konwersatorium – 20+10(S) godz.
86
(13) Treści programowe
Suma: 30 godz.
Ćwiczenia – problematyka (wariant I)
1. Zagadnienia wstępne: literatura i filozofia – granice i problemy wspólne. 4
2. Filozof w poszukiwaniu raju (na podst. Państwa Platona i Utopii Thomasa More’a (Morusa). 2
3. Filozofia genezyjska Juliusza Słowackiego w kontekście polskiego romantyzmu (na podst.
Genezis z Ducha i Króla-Ducha).
2
4. Bohater i temat Martwych dusz Mikołaja Gogola na tle filozofii. 2
5. Filozofia sztuki w twórczości Cypriana Norwida (Promethidion oraz wybrane wiersze, m.in.
Stolica, Larwa, Nerwy, Pióro).
2
6. Artysta wobec „umiłowania mądrości” (Henryk Sienkiewicz, Bez dogmatu). 2
7. Pozytywistyczna koncepcja człowieka na podstawie Pani Bovary Gustave’a Flauberta. 2
8. Pytania o sens człowieczeństwa na podstawie twórczości Josepha Conrada (powieści: Lord
Jim i Smuga cienia).
2
9. Człowiek wobec kategorii „czasu” (na podst. Czarodziejskiej góry Tomasza Manna). 2
10. Filozoficzne dylematy bohaterów opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza (Brzezina, Panny
z Wilka).
2
11. Filozoficzna materia prozy Brunona Schulza (na podst. Sklepów Cynamonowych). 2
12. Opowiadania profesora Tutki Jerzego Szaniawskiego: między literacką zabawą a mądrością
życiową.
2
13. Konteksty filozoficzne wybranych wierszy Zbigniewa Herberta (Uprawa filozofii, Tren For-
tynbrasa, Przesłanie pana Cogito, Do Marka Aurelego, Damastes z przydomkiem Prokrustes mó-
wi, Apollo i Marsjasz).
2
14. Filozoficzne wybory w twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (na podst. wybranych
opowiadań, m.in. Wieża, Zeszyt Williama Mouldinga, emeryta).
2
Suma godzin: 30
Ćwiczenia – problematyka (wariant II)
1. Wprowadzenie – tekst literacki a tekst filozoficzny: podobieństwa i różnice. Działy filozofii –
przypomnienie podstawowych informacji. Różne rodzaje wypowiedzi literackiej – pojęcie dys-
kursu (dyskurs egzystencjalny, emocjonalny, filozoficzny itp.).
2
87
2. Podstawowe pytania filozoficzne i ich odzwierciedlenie w tekstach literackich – dyskusja.
Lektura obowiązkowa:
Arystoteles, Zachęta do filozofii [dowolne wydanie].
Leszek Kołakowski, O co pytają nas wielcy filozofowie?, seria I-III, Kraków 2004-2008 [fragmenty].
2
3. Filozoficzność dzieła literackiego. Dyskusja na podstawie wybranych utworów literackich
Alberta Camusa, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta.
2
4. Dlaczego Platon wykluczył poetów z państwa? Dyskusja na podstawie dialogów Platona Ion
i Państwo (fragmenty).
Lektura obowiązkowa:
Platon, Ion, Państwo (fragmenty).
Witold Gombrowicz, Przeciw poetom, [w:] tegoż, Dziennik 1953-1956, Kraków 1988, s. 339-351.
Lektura zalecana:
Alfred Gawroński, Dlaczego Platon wykluczył poetów z państwa? U źródeł współczesnych badań nad
językiem, Kraków 1984.
2
5. Systemy filozoficzne i światopoglądy a literatura (1). Czym jest światopogląd, a czym system
filozoficzny?
Lektura obowiązkowa:
Wilhelm Dilthey, Typy światopoglądów i ich rozwinięcie w systemach metafizycznych, [w:] tegoż, O
istocie filozofii i inne pisma, tłum. i wstęp Elżbieta Paczkowska-Łagowska, Warszawa 1987.
2
6. Systemy filozoficzne i światopoglądy a literatura (2). Teologia św. Tomasza z Akwinu
w Boskiej komedii Dantego.
Lektura obowiązkowa:
Dante, Boska komedia [dowolne wydanie].
Św. Tomasz z Akwinu, fragmenty Summy teologicznej.
W. Tatarkiewicz, Św. Tomasz z Akwinu, [w:] tegoż, Historia filozofii, t. 1: Filozofia starożytna
i średniowieczna, [wyd. dowolne].
2
7. Systemy filozoficzne i światopoglądy a literatura (3). Kosmos Witolda Gombrowicza wobec
egzystencjalizmu.
Lektura obowiązkowa:
W. Gombrowicz, Kosmos [dowolne wydanie];
W. Tatarkiewicz, Egzystencjalizm, [w:] tegoż, Historia filozofii, t. 3: Filozofia XIX wieku i współczesna
[wyd. dowolne].
2
88
Jean Paul Sartre – fragmenty dzieł: Byt i nicość, Mdłości, Egzystencjalizm jest humanizmem [do wybo-
ru].
Lektura dodatkowa:
Alfred Gall, Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowi-
cza, przekład Grzegorz Sowiński, Kraków 2011.
8. Literatura a problemy teodycei. Wolter przeciw Leibnizowi.
Lektura obowiązkowa:
Wolter, Kandyd [dowolne wydanie].
Gottfried Wilhelm Leibniz, Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła, przeł.
i przypisami opatrzyła Małgorzata Frankiewicz, Warszawa 2001 (fragmenty).
2
9. Literatura a ontologia i epistemologia – dyskusja nad podstawie wybranych wierszy Bole-
sława Leśmiana, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta.
Lektura obowiązkowa:
Wybrane wiersze Bolesława Leśmiana, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza i Zbigniewa Her-
berta.
2
10. Literatura a filozofia polityczna - Legenda o Wielkim Inkwizytorze F. Dostojewskiego.
Lektura obowiązkowa:
Fiodor Dostojewski, Legenda o Wielkim Inkwizytorze [dowolne wydanie].
2
11. Literatura i etyka – Herbert wobec stoicyzmu.
Lektura obowiązkowa:
Wiersze Zbigniewa Herberta: Uprawa filozofii, Tren Fortynbrasa, Przesłanie pana Cogito, Do Marka
Aurelego, Damastes z przydomkiem Prokrustes mówi, Kamyk.
2
12. Literatura i antropologia filozoficzna (1) – wizje człowieka w twórczości Adama Mickiewi-
cza i Cypriana Norwida.
Lektura obowiązkowa:
Wybrane utwory poetyckie Adama Mickiewicza i Cypriana Norwida.
Lektura dodatkowa:
Kazimierz Świegocki, wizje człowieka w poezji. Analiza antropologiczna twórczości Adama Mickiewi-
cza, Cypriana Norwida i Bolesława Leśmiana, Warszawa 2009.
2
13. Literatura i antropologia filozoficzna (2) – literackie i filozoficzne spory o istnienie czło-
wieka.
Lektura obowiązkowa:
2
89
Witold Gombrowicz, Ślub [dowolne wydanie].
Józef Tischner, Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998.
14. Filozofia dramatu Józefa Tischnera.
Lektura obowiązkowa:
Józef Tischner, Filozofia dramatu, Kraków 2012.
2
15. Literatura i aksjologia – o sposobach wartościowania dzieła literackiego. Dyskusja.
Lektura obowiązkowa:
Maria Łojewska-Krawczyk. Filozoficzne aspekty wartościowania literatury, [w:] Filozofia i wielka lite-
ratura. Hermeneutyka wybranych dzieł literackich, pod red. Józefa Marzęckiego, Warszawa 2005
2
Suma godzin: 30
(14) Metody
dydaktyczne
Wykład, dyskusja, praca z tekstem, praca w grupach, przygotowywanie referatów
i prezentacji.
(15) Spo-
sób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Ocena formatywna (bieżąca):
Ćwiczenia: zaliczenie z oceną na podstawie ocen cząstkowych (wystawianych podczas
trwania zajęć).
F1: Ocena przygotowania do zajęć, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu, umie-
jętności uczestnictwa w dyskusji (każdorazowo podczas trwania zajęć); (efekty
IXC11/L_W02).
F2: Ocena indywidualnych prezentacji (każdorazowo podczas trwania zajęć) (efekty
IXC11/L_U01).
Ocena podsumowująca: zaliczenie ustne.
P1: Efekty IXC11/L_W01, IXC11/L_U02, IXC11/L_U03, IXC11/L_K01.
(16) Metody
i kryteria
oceny
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Efekt 1
(IXC11/
L_W01)
Student/ka nie
posiada elemen-
tarnej wiedzy
na temat powiązań
literatury i filozofii.
Student/ka posiada
elementarną wiedzę
na temat powiązań
literatury i filozofii.
Student/ka posiada
szczegółową wiedzę
na temat powiązań
literatury i filozofii.
Student/ka posiada
szczegółową
i pogłębioną wiedzę
na temat powiązań
literatury i filozofii.
Efekt 2
(IXC11/
L_W02)
Student/ka nie zna
i nie rozumie za-
awansowanych
metod analizy
i interpretacji
tekstów literackich
w kontekście tra-
dycji filozoficznej.
Student/ka posiada
elementarną wiedzę
na temat zaawanso-
wanych metod ana-
lizy i interpretacji
tekstów literackich
w kontekście trady-
cji filozoficznej.
Student/ka posiada
szczegółową wiedzę
na temat zaawanso-
wanych metod analizy
i interpretacji tekstów
literackich
w kontekście tradycji
filozoficznej.
Student/ka posiada
szczegółową
i pogłębioną wiedzę
na temat zaawanso-
wanych metod analizy
i interpretacji tekstów
literackich
w kontekście tradycji
filozoficznej.
Efekt 3 Student(ka) nie Student(ka) posiada Student(ka) umiejęt- Student(ka) sprawnie
90
(IXC11/
L_U01)
umie zastosować
wiedzy filozoficz-
nej do analizy
i interpretacji
tekstów literac-
kich.
elementarne umie-
jętności stosowania
wiedzy filozoficznej
do analizy
i interpretacji tek-
stów literackich.
nie stosuje wiedzę
filozoficzną do analizy
i interpretacji tekstów
literackich.
i umiejętnie stosuje
wiedzę filozoficzną do
analizy i interpretacji
tekstów literackich,
wykorzystując przy
tym bogatą literaturę
przedmiotu.
Efekt 4
(IXC11/
L_U02)
Student(ka) nie
wykrywa zależno-
ści między wiedzą
o literaturze oraz
filozofią.
Student(ka) wykry-
wa najbardziej
oczywiste zależności
między wiedzą
o literaturze oraz
filozofią.
Student(ka) sprawnie
wykrywa liczne za-
leżności między wie-
dzą o literaturze oraz
filozofią.
Student(ka) sprawnie
wykrywa liczne zależ-
ności między wiedzą
o literaturze oraz
filozofią
z wykorzystaniem
bogatej literatury
przedmiotu.
Efekt 5
(IXC11/
L_U03)
Student/ka nie
potrafi przedsta-
wić precyzyjnego
i poprawnego
logicznie oraz
językowo wystą-
pienia ustnego
na tematy związa-
ne z zależnościami
między literaturą
i filozofią.
Student/ka przed-
stawia wystąpienie
ustne na tematy
związane
z zależnościami
między literaturą
i filozofią. Dopusz-
czalne jest spora-
dyczne popełnianie
błędów językowych
oraz logicznych.
Student/ka przedsta-
wia precyzyjne
i poprawne logicznie
oraz językowo wystą-
pienie ustne
na tematy związane
z zależnościami mię-
dzy literaturą
i filozofią.
Student/ka z dużą
swobodą i dyscypliną
myślową przedstawia
precyzyjne i poprawne
logicznie oraz języko-
wo wystąpienie ustne
na tematy związane
z zależnościami mię-
dzy literaturą
i filozofią.
Efekt 6
(IXC11/
L_K01)
Student(ka) nie
rozumie znaczenia
wiedzy filozoficz-
nej dla własnych
kompetencji za-
wodowych i nie
odczuwa potrzeby
ciągłego poszerza-
nia swojej wiedzy
Student(ka) rozumie
znaczenie wiedzy
filozoficznej dla
własnych kompeten-
cji zawodowych
i odczuwa potrzebę
ciągłego poszerzania
swojej wiedzy w tym
zakresie.
Student(ka) rozumie
znaczenie wiedzy
filozoficznej dla wła-
snych kompetencji
zawodowych
i odczuwa potrzebę
ciągłego poszerzania
swojej wiedzy w tym
zakresie.
Student(ka) rozumie
znaczenie wiedzy
filozoficznej dla wła-
snych kompetencji
zawodowych
i odczuwa potrzebę
ciągłego poszerzania
swojej wiedzy w tym
zakresie.
Problematyka zaliczenia ustnego obejmuje zagadnienia omawiane na zajęciach.
(17) Całkowi-
ty nakład
pracy studen-
ta potrzebny
do osiągnię-
cia założo-
nych efektów
w godzinach
oraz punk-
tach ECTS
Aktywność Liczba go-dzin/ na-kład pracy studenta
ćwiczenia 30 godz. udział w konsultacjach 2 godz. lektura własna 37 godz. przygotowanie do zaliczenia 20 godz. zaliczenie 1 godz. SUMA GODZIN 90 LICZBA PUNKTÓW ECTS 3
91
(18) Język
wykładowy Polski
(19) Praktyki
zawodowe
w ramach
przedmiotu
Nie odbywają się w ramach tego przedmiotu.
(20) Literatu-
ra
I. Teksty.
Wymagana dobra orientacja w literaturze polskiej i europejskiej.
A ponadto m.in.:
Arystoteles, Zachęta do filozofii [dowolne wydanie]. Platon, Państwo [dowolne wydanie]. Platon, Ion [dowolne wydanie]. Św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna [fragmenty]. Gottfried Wilhelm Leibniz, Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła,
przeł. i przypisami opatrzyła Małgorzata Frankiewicz, Warszawa 2001. Jean Paul Sartre, Byt i nicość [wydanie dowolne]. Jean Paul Sartre, Mdłości [wydanie dowolne]. Jean Paul Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem [wydanie dowolne]. Witold Gombrowicz, Przeciw poetom, [w:] tegoż, Dziennik 1953-1956, Kraków 1988, s. 339-351.
II. Literatura przedmiotu – lektury zalecane.
Wiera Biełousowa, Związki niekonwencjonalne literatury i filozofii (Mikołaj Gogol, Wasilij Rozanow), Olsztyn 1999.
Tadeusz Bujnicki, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Bez dogmatu, Wrocław 2002. Stanisław Cywiński, Literatura a filozofia, Warszawa 1930. Wilhelm Dilthey, Typy światopoglądów i ich rozwinięcie w systemach metafizycznych, [w:] tegoż,
O istocie filozofii i inne pisma, tłum. i wstęp Elżbieta Paczkowska-Łagowska, Warszawa 1987. Filozofia i wielka literatura. Hermeneutyka wybranych dzieł literackich, pod red. Józefa
Marzęckiego, Warszawa 2005 [stąd m.in.: Maria Łojewska-Krawczyk. Filozoficzne aspekty wartościowania literatury; Lech Stachurski. Dwie estetyki: „Promethidion” C.K. Norwida w świetle poglądów Hegla i Kremera. A. Ideał, czyli piękno w sztuce analiza poglądów Hegla i Kremera, B. „Promethidion” C.K. Norwida na tle Listów z Krakowa J. Kremera; Marek Wykurz. Magiczny obraz substancjalnej rzeczywistości w „Sklepach Cynamonowych” B. Schulza].
Filozofia i literatura. Antologia tekstów, pod red. Anny Głąb, Warszawa 2011 [stąd m.in.: Anna Głąb, Wprowadzenie. O filozoficznych poszukiwaniach znaczenia literatury pięknej; Paweł Łuków, „Don Kichot”, czyli o kruchości zrealizowanego ideału moralnego i narodzinach etyki nowożytności; Ireneusz Ziemiński, Samobójstwo egzystencjalne. Dlaczego umarła Emma Bovary?; Anna Brożek, Jacek Jadacki, Między wierszami Cypriana Norwida; Stanisław Judycki, Czas i wieczność. Przesłanie „Czarodziejskiej góry” Tomasza Manna].
Alfred Gall, Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza, przekład Grzegorz Sowiński, Kraków 2011.
Alfred Gawroński, Dlaczego Platon wykluczył poetów z państwa? U źródeł współczesnych badań nad językiem, Kraków 1984.
Adrian Gleń, Bycie - słowo - człowiek: inspiracje heideggerowskie w literaturze, Opole 2007. Konrad Górski, Literatura a prądy umysłowe: studia i artykuły literackie, Warszawa 1938. Leszek Kołakowski, O co pytają nas wielcy filozofowie?, seria I-III, Kraków 2004-2008. Alina Kowalczykowa, Wstęp do: Juliusz Słowacki, Krąg pism mistycznych, Wrocław 1997. J. Rohoziński, Jarosław Iwaszkiewicz. Warszawa 1968 [Biblioteka „Polonistyki”]. Eugenia Łoch, Pierwiastki mityczne w opowiadaniach Jarosława Iwaszkiewicza, Rzeszów 1978
92
Aniela Kowalska, Wiersze Cypriana Kamila Norwida, Warszawa 1978. Literackość filozofii - filozoficzność literatury, pod red. nauk. Barbary Sienkiewicz i Tomasza
Sobieraja, Warszawa 2009 [stąd m.in.: Erazm Kuźma, Figuralność literatury i filozofii; Tomasz Sobieraj, Przekroje realizmu. Z zagadnień ontologii i epistemologii literatury polskiego pozytywizmu; Maciej Gloger, Joseph Conrad wobec „filozofii życia”; Artur Jocz, Bruno Schulz, czyli o nieznośnym obcowaniu z nieupostaciowaną materią; Przemysław Czapliński, Wojna równości i braterstwa, albo literatura najnowsza w kontekście ideałów oświecenia].
Przewodnik po epokach. Lliteratura polska i obca, filozofia, sztuka. 1. Od antyku do oświecenia, 2. Od romantyzmu do współczesności, Marta Makowiecka, Mariusz Pawłowski, Warszawa 2005.
Mirosław Strzyżewski, Henryk Elzenberg i literatura, Toruń 2003. Kazimierz Świegocki, wizje człowieka w poezji. Analiza antropologiczna twórczości Adama
Mickiewicza, Cypriana Norwida i Bolesława Leśmiana, Warszawa 2009. Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii [wydanie dowolne]. Józef Tischner, Filozofia dramatu, Kraków 2012. Józef Tischner, Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998. Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna: studia, pod red. Michała Głowińskiego i Janusza
Sławińskiego, Wrocław 1982. Helena Zaworska, „Opowiadania” Jarosława Iwaszkiewicza, Warszawa 1985.
IXC12/L. WARSZTATY KRYTYCZNOLITERACKIE:
Nazwa przedmiotu Warsztaty krytycznoliterackie
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Literatury Pol-
skiej XX wieku
Kod przedmiotu IXC12/L
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy
Rok i semestr studiów II / semestr czwarty
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
Dr hab. prof. UR Magdalena Rabizo-Birek
Imię i nazwisko osoby prowadzącej
( osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
dr Stanisław Dłuski, dr hab. prof. UR Magdale-
na Rabizo-Birek, dr Jan Wolski
Cele zajęć z przedmiotu
93
C. 1. Zapoznanie studentów ze specyfiką gatunkową i stylistyczną różnych gatunków pisarstwa
krytycznego przez analizę i interpretację jej wybranych, modelowych przykładów;
C. 2. Przygotowanie studentów do samodzielnego napisania tekstu krytycznego w wybranym
przez nich gatunku;
C. 3. Poszerzenie znajomości współczesnej krytyki literackiej: twórczości jej wybitnych przed-
stawicieli, próba zarysowania jej różnych odmian i nurtów (m.in. krytyka akademicka, ideolo-
giczna, hermeneutyczna, i in.).
Wymagania wstępne Znajomość historii i teorii literatury na poziomie studiów licen-
cjackich (poziom średnio zaawansowany); znajomość podstaw
wiedzy o krytyce literackiej, jej cechach dystynktywnych, for-
mach istnienia, gatunkach.
Efekty kształcenia
Wiedza:
XC12_W01 - student/ka dysponuje wiedzą pozwalającą
na rozpoznanie, nazwanie i charakterystykę najważniejszych
gatunków krytycznoliterackich
XC12_W02 - student/ka zna twórczość kilkunastu wybitnych
krytyków polskich i światowych
XC12_W03 - student/ka potrafi wymienić i scharakteryzować
kilka metodologii, szkół i odmian polskiej i światowej krytyki
literackiej
Umiejętności:
XC12_U01- Student/ka analizuje i ocenia teksty krytycznolite-
rackie, wskazując ich cechy formalne (gatunkowe, stylistyczne,
narracyjne), poznawcze oraz aksjologiczne
XC12_U02 - Student/ka potrafi napisać tekst krytycznoliteracki
realizujący cechy dystynktywne najważniejszych gatunków kry-
tycznoliterackich (recenzja, felieton, szkic, esej, rozmowa, spra-
wozdanie, felieton, manifest, przedmowa)
Kompetencje społeczne:
XC12_K01 - student/ka rozumie konieczność pogłębiania wie-
dzy z zakresu krytyki literackiej dla aktywizacji i poszerzania
swoich kompetencji w zakresie wiedzy o literaturze oraz kultu-
rze polskiej i powszechnej
XC12_K02 - student/ka relacjonuje w sposób krytyczny przeczy-
tane lektury, odnosi je do posiadanej wiedzy, potrafi o nich dys-
kutować przyjmując argumenty innych dyskutantów
XC12_K03 - interesuje się najnowszą literaturą polską
94
i światową oraz potrafi krytycznie oceniać jej twory
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Konwersatorium – 20+10(S) godz.
Treści programowe
1. Zapoznanie studentów z problematyką zajęć, ustalenie warunków zaliczenia przedmio-tu – 1 godz.
2. Odmiany tekstów krytycznych: nota, recenzja – 1godz. 3. Odmiany tekstów krytycznoliterackich: sprawozdanie, reportaż –1godz. 4. Odmiany tekstów krytycznych: szkic, portret –2 godz. 5. Odmiany tekstów krytycznych: felieton, esej – 2 godz. 6. Odmiany tekstów krytycznych: rozmowa – 1 godz. 7. Odmiany tekstów krytycznych: teksty programowe, manifesty – 2 godz. 8. Odmiany tekstów krytycznych: eksklamacje, przedmowy – 1godz. 9. Wariacje na kanwie tekstów krytycznych, ekscentryczne realizacje tekstów krytycz-
nych, np. recenzja w formie wiersza, centonu, zapisu onirycznego, parodie i mistyfikacje tekstów krytycznych – 2 godz.
10. Omówienie prac pisemnych studentów – 2 godz. Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja,
elementy wykładu, prezentacje multimedialne
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Ocena formatywna (bieżąca):
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student –
prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tema-
tyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć);
F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie pre-
zentacji, przedstawienie własnej pracy pisemnej podczas
zajęć);
Ocena podsumowująca:
P1. Ocena łączna obejmująca ocenę pracy pisemnej
przedstawionej przez studenta (tekst krytycznoliteracki
w wybranym gatunku) i aktywności studenta podczas
zajęć*;
*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich zało-
żonych w niniejszym sylabusie efektów kształcenia.
Metody i kryteria oceny
95
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/nakład
pracy studenta
Ćwiczenia 30 godz.
przygotowanie do ćwi-
czeń 30 godz.
Konsultacje 4 godz.
czas na przygotowanie
pracy pisemnej
20 godz.
Czas na przygotowanie
prezentacji
6 godz.
SUMA GODZIN 90
Punkty ETCS 3
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
Nie ma
Literatura
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozu-
mieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organizacyj-
nych).
Literatura podstawowa:
1. „Kartografowie dziwnych podróży” wypisy z polskiej
krytyki literackiej XX wieku, red. i wstęp M. Wyka. (tam
teksty do wyboru, m.in. L. Flaszen, Nowy zoil, czyli
o schematyzmie; J. Kwiatkowski, Imiona prostoty, J. Łuka-
siewicz, Zuzanna i starcy, K. Maliszewski, Co to znaczy
dzisiaj być polskim pisarzem? M. Stala, Czas, który nastał
po czasie marnym. O jednym wierszu Różewicza, W.
Szymborska, Johann Wolfgang Goethe „Powinowactwa
z wyboru);
2. H. Bereza, Aksjologia, Artyzm, Krytyka, Pryncypium.
Łaska, Pisanie [w:] tegoż, Pryncypia, Kraków 1993, s. 5-7,
25-34, 45-51.
3. D. Nowacki, Andrzej Stasiuk, „Opowieści galicyjskie”,
„Przez rzekę”, „Dukla” [w:] tegoż, Zawód: czytelnik, Kra-
ków 1999, s. 83-97.
4. J. Jarzębski, Widnokrąg, O.T. [w:] tegoż, Apetyt
na Przemianę, Kraków 1997, s. 90-96, 131-137.
5. C. Miłosz, Spiżarnia literacka (felietony do wyboru)
6. Teksty z kwartalnika „Fraza”, reprezentujące różne
96
Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie zaintere-
sowanych problematyką zajęć do wykorzystania w przyszłej
pracy zawodowej.
gatunki krytyczne, np.: recenzja (J. Pasterski, Sanocka
„mojość” Szubera i Szulca, 2005, nr 3, s. 259-261; J. Wol-
ski, Być w continuum sprzeczności, 2001, nr 3; R. Mścisz;
Zwoływanie słów, uwalnianie wyobraźni, 2010, nr 2, s.
293-296; wspomnienia (2011, nr 1: H. Waniek, A. Ma-
tuszkiewicz, M. Rabizo-Birek, Z. Ożóg, P. Sobolczyk, D.
Bugalski); esej (Z. Światłowski, Z Dziennika germanisty,
2010, nr 2, s. 242-255); szkic (M. Rabizo-Birek, Poetyckie
zbiory Jana Tulika 2011, nr 3-4, s. 50-56 lub tejże, Kilka
szkiców do portretu Bohdana Zadury, 2010, nr 2, s. 7-10);
sprawozdanie-relacja (Rzeszowska mafia w Krakowie
(raport tajnego agenta) 2008 nr 3-4, s. 340-343); felie-
ton (M. Kargul, Apokryf znaleziony w jajeczku, 2010, nr 2,
s. 271); centon krytyczny (M. Czuku, Dowód
z Jarniewicza, 2005, nr 4, s. 271-272); relacja-
sprawozdanie (J. Wolski, Ulica Poetycka w Zamościu,
2008, nr 1-2, s. 229-331; Z. Ożóg, Festiwal Sztuk Kra-
snych w Krasnymstawie „Fraza” 2010, nr 2, s. 330-333).
Literatura uzupełniająca:
1. M. P. Markowski, Czy możliwa jest poetyka eseju,
2. M. Stanisz, Przedmowy romantyków, Kraków 2007)
(tam: Przedmowa romantyczna jako przedmiot badań
literackich, s. 17-35).
3. A. Skrendo, Genologia Henryka Berezy (kilka wstępnych
ustaleń) [w:] Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku. Mię-
dzy rynkiem a uniwersytetem. Kraków 2007, s. 13-27.
4. R. Rorty, Wybawienie od egotyzmu: James i Proust jako
ćwiczenia duchowe (fragmenty), „Teksty Drugie” 2006,
nr 3, s. 181-205.
IXC12/L. INTERPRETACJA I PRAGMATYKA ODBIORU DZIEŁA
LITERACKIEGO:
(1) Nazwa przedmiotu Interpretacja i pragmatyka odbioru dzieła
literackiego
(2) Nazwa jednostki prowadzącej
przedmiot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Pol-
skiej
97
(3) Kod przedmiotu IXC12/L
(4) Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia 2 stopnia Stacjonarne
(5) Rodzaj przedmiotu Przedmiot do wyboru
(6) Rok i semestr studiów Rok II, sem. 4
(7) Imię i nazwisko koordynatora
przedmiotu
Dr Stanisław Dłuski
(8) Imię i nazwisko osoby prowadzą-
cej ( osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
Dr Stanisław Dłuski
(9)Cele zajęć z przedmiotu
zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu teorii odbioru dzieła lite-
rackiego; wdrożenie ich do stosowania aparatury teoretycznoliterackiej w interpretacji
wybranych utworów z literatury XX i XX wieku
(10) Wyma-
gania wstępne Ogólna wiedza z zakresu literaturoznawstwa, uzyskana
na wcześniejszych etapach edukacji; wiedza z zakresu poetyki, teorii
literatury, analizy i interpretacji dzieła literackiego
(11) Efekty
kształcenia
Wiedza:
W01: ma podstawową wiedzę o miejscu komunikacji literackiej
w obszarze nauk humanistycznych oraz o jej specyfice przedmiotowej
i metodologicznej;
W02: zna podstawową terminologię teoretycznoliteracką, stosowaną
w polskim literaturoznawstwie, oraz jej pochodzenie i zastosowanie;
W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną dotyczącą zagadnień tworzą-
cych podstawową problematykę teorii literatury i rozumie ich znacze-
nie dla badań literaturoznawczych;
Umiejętności:
U01: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować
i użytkować informacje z zakresu komunikacji literackiej;
U02: posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formu-
98
łowanie i analizę problemów badawczych w zakresie komunikacji lite-
rackiej;
U03: potrafi dobrać metody i narzędzia badawcze oraz dokonać pre-
zentacji opracowanych zagadnień, pozwalające na rozwiązanie pro-
blemów w zakresie „sztuki interpretacji” i komunikacji literackiej;
Kompetencje społeczne:
K01: zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umie-
jętności oraz rozumie perspektywy dalszego rozwoju;
K02: rozumie konieczność ciągłego poszerzania swoich kompetencji
z zakresu „sztuki interpretacji”;
(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Konwersatorium – 20+10(S) godz.
(13) Treści programowe
LP. Treści merytoryczne Liczba go-dzin
1. Miejsce komunikacji literackiej pośród nauk o literaturze;
wstępny przegląd problematyki „sztuki interpretacji”; omó-
wienie lektur i zasad zaliczenia.
4
2. Wirtualny odbiorca w strukturze utworu poetyckiego; 2
3. Zagadnienia interpretacji i wartościowania dzieła literackiego; 2
4. Komunikacja literacka jako sfera napięć 2
5. Dzieło literackie jako akt komunikacji 2
6. Odbiór, konotacje, styl 2
7. O konkretyzacji (na przykładzie wybranych utworów) 2
8. Świadectwa i style odbioru 2
9. Studium lektury: Miłosz czytany przez Aleksandra Fiuta 2
10. Kanony poetyckości i style historyczne 2
11. Charakterystyka wybranych kategorii estetycznych 2
99
12. Grupa literacka a model poezji (analiza wierszy Skamandry-
tów)
6
(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dysku-
sja, praca w grupach
(15) Sposób(y) i forma(y) zali-
czenia
Kolokwium ustne z pytaniami otwartymi
(16) Metody i kryteria oceny
W zależności od punktacji, uzyskanej podczas kolo-
kwium:
50-60% - ocena dostateczna; powyżej 60-70% -
ocena + dostateczna; powyżej 70-80% - ocena do-
bra; p powyżej 80-90% - ocena +dobra; powyżej 90-
100% - ocena bardzo dobra.
Ocena formatywna (bieżąca):
Ocena stopnia komunikowania się na linii student-
prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej
tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwa-
nia zajęć)
Ocena podsumowująca:
Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen
cząstkowych
(17) Całkowity nakład pracy
studenta potrzebny do osiągnię-
cia założonych efektów
w godzinach oraz punktach ECTS
30 godz. ćwicz. + 58 godz. pracy własnej + 2 godz.
kolokwium
3 pkt. ECTS
(18) Język wykładowy Polski
(19) Praktyki zawodowe
w ramach przedmiotu
---
(20) Literatura Literatura podstawowa:
J. Lalewicz, Komunikacja językowa i literatura,
1975;
Problemy odbioru i odbiorcy, red. T. Bujnicki i J.
Sławiński, 1977;
100
M. Głowiński, Style odbioru. Szkice o komunikacji
literackiej, 1977;
Poezja polska okresu międzywojennego. Antologia.
Wybór i wstęp M. Głowiński i J. Sławiński, Ossoli-
neum 1987;
R. Honet, M. Czyżowski, Antologia nowej poezji pol-
skiej 1990-1999, Kraków 2001.
Literatura uzupełniająca:
J. Sławiński, O dzisiejszych normach czytania
(znawców), „Teksty” 1974, nr 3;
Zagadnienia estetyki odbioru (przekłady), „Pamięt-
nik Literacki” 1976, z. 4;
W. Kalinowski, Komunikacja literacka i społeczny
system wartości, „Studia Socjologiczne” 1978, nr 3;
K. Dmitruk, Literatura – komunikacja – publiczność,
„Pamiętnik Literacki” 1978, z. 4
J. Sławiński, Odbiór i odbiorca w procesie histo-
rycznoliterackim, [w zbiorze:] Publiczność literacka,
red. S. Żółkiewski, M. Hopfinger, 1982.
MODUŁ IX: FILOLOGICZNY
IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH (Z MODUŁEM SEMINARYJNYM)
Moduł językoznawczy:
IXC8/J. ROZWÓJ SYSTEMU LEKSYKALNEGO:
Nazwa przedmiotu ROZWÓJ SYSTEMU LEKSYKALNEGO
Nazwa jednostki prowadzącej
przedmiot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej
Kod przedmiotu IXC8/J
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Format studiów
101
Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy
Rok i semestr studiów Rok II, semestr 3
Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Małgorzata Kułakowska
Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
Dr Małgorzata Kułakowska
Cele zajęć z przedmiotu
Wymagania
wstępne
Wiedza i umiejętności z zakresu historii języka (przedmiot na UR: gramatyka
historyczna języka polskiego z elementami historii języka polskiego)
na poziomie studiów polonistycznych I stopnia.
Efekty kształce-
nia
Wiedza:
Student/studentka: IXC12/8_W01: wyjaśnia pochodzenie i charakter archaizmów leksykalnych w badanym tekście współczesnym. IXC12/8_W02: omawia najbardziej produktywne sposoby bogacenia się sys-temu leksykalnego w danym okresie Umiejętności: Student/studentka: IXC12/8_U01: wykorzystuje słowniki historyczne języka polskiego i etymologiczne do analizy materiału leksykalnego IXC12/8_U02: tworzy opisy zmian semantycznych w leksyce polskiej, ilustrując je wybranymi przykładami IXC12/8_U03: tworzy analizę stylu współczesnego tekstu pod kątem zawarto-ści archaizmów charakterystycznych dla tego stylu IXC12/8_U04: wskazuje główne źródła polskiej frazeologii, przedstawiając za-
warty w nich językowy obraz świata.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Ćwiczenia warsztatowe – 20+10(S) godz.
Treści programowe
LP
Treści merytoryczne przedmiotu LICZBA
GODZIN
1. Znaczenie wyrazu i jego komponenty. Podstawowe definicje. Roz-
wój semantyczny wyrazów. Nowsze koncepcje dotyczące zmian
rozwoju semantycznego wyrazów – teorie kognitywne
2
2. Sposoby bogacenia się leksyki w różnych okresach rozwoju języka
polskiego
2
3. Słowniki jako źródło wiedzy o rozwoju leksyki polskiej. Ewolucja
znaczeniowa wybranych wyrazów lub grupy wyrazów na podstawie
danych zawartych w słownikach historycznych.
4
102
4. Metafora i metonimia językowa jako przedmiot badań diachronicz-
nych
2
5. Znaczenie wyrazów a kulturowy obraz świata 2
6. Rozwój leksyki religijnej – porównanie tekstów przekładów Księgi
Psalmów z różnych epok
2
7. Funkcje archaizmów leksykalnych we współczesnej polszczyźnie 2
8. Archaizmy w tekstach jako wyznacznik stylu religijnego 2
9. Źródła polskich frazeologizmów, czyli skąd się biorą słowa 4
10. Nazwy, które przestały być nazwami, czyli o apelatywizacji nazw
własnych dawniej i dziś
2
11. Historia zapożyczeń leksykalnych w polszczyźnie 2
12. Badania etymologiczne jako źródło wiedzy o językowym obrazie
świata naszych przodków
1
13 kolokwium zaliczeniowe, ewaluacja zajęć 1
Suma godzin 30
Metody dy-
daktyczne
prezentacje multimedialne przygotowywane przez osobę prowadzącą zajęcia,
praca w grupach,
dyskusja: omówienie prezentowanych zadań,
analiza zawartości haseł słowników historycznych i etymologicznych języ-
ka polskiego (zajęcia w czytelni BUR)
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Zaliczenie na ocenę:
ocenie formatywnej podlega aktywny udział w dyskusjach nad prezentowa-
nymi pracami i testy do samodzielnej oceny
ocena sumatywna jest oceną:
przygotowanych przez studenta 2 prac prezentujących analizy rozwoju leksyki
i frazeologii
aktywności studenta podczas zajęć
kolokwium zaliczeniowego
Metody
i kryteria oce-
ny
Ocena łączna z prezentacji i aktywności na zajęciach:
ocena prac: 50% ostatecznej oceny (efekty kształcenia: IXC12/8_U01,
IXC12/8_U02, IXC12/8_U04)
ocena z kolokwium zaliczeniowego 30%( efekty kształcenia: IXC12/8_W01,
IXC12/8_W02, IXC12/8_U03,)
aktywny udział w zajęciach: 20% ostatecznej oceny (efekty kształcenia:
IXC12/8_W01,IXC12/8_W02, IXC12/8_U01, IXC12/8_U02, IXC12/8_U03)
Całkowity na-
103
kład pracy stu-denta potrzeb-ny do osiągnię-cia za-łożonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/ na-
kład pracy studenta
udział w ćwiczeniach 30 godz.
przygotowanie 2 pi-
semnych prac zalicze-
niowych
20 godz.
przygotowanie zagad-
nień na zajęcia
25 godz.
przygotowanie do ko-
lokwium zaliczenio-
wego i testów
25 godz.
SUMA GODZIN 100 godz.
LICZBA PUNKTÓW
ECTS
4
Język wykła-dowy
polski
Praktyki za-wodowe w ramach przed.
---
Literatura
Z listy wybierane są
pozycje bibliograficzne
(w porozumieniu z
prowadzącym przed-
miot na zajęciach
organizacyjnych).
Literatura podstawowa: Podręczniki (fragmenty dotyczące rozwoju systemu leksykalnego): Dubisz S. Język - historia - kultura, Warszawa 2002. Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, Warszawa 1974 ( i nast.). Lehr-Spławiński T., Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa 1951. Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego. Wrocław 1999. Wiśniewska, 2009, Polszczyzna przez wieki, Łódź 2009. Słowniki: Bańkowski A., Słownik etymologiczny języka polskiego, T. I - II, Warszawa 2000 i nast. Boryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2008. Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa 1957 i wyd. nast. Długosz-Kurczabowa K., Słownik szkolny. Etymologia, Warszawa 1998. Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław ZNiO 1991 Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W., Słownik języka polskiego. T.I. War-szawa 1900 i nast.. Linde S.B., Słownik języka polskiego. Warszawa 1951 i wyd. nast. Reczek S., Podręczny słownik dawnej polszczyzny. Wrocław 1968. Sławski, Słownik etymologiczny języka polskiego. T.I, z.1. Kraków 1952 i nast. Słownik języka Jana Chryzostoma Paska. T. 1-2 , red. H. Koneczna i in. Wrocław 1965, 1975. Słownik języka Adama Mickiewicza. T. 1- 9, red. K. Górski, Wrocław 1962 -.1977. Słownik polszczyzny XVI wieku, red. S. Bąk, M.R. Mayenowa i In., t.I. Wrocław 1966 i nast.
104
Literatura uzupełniająca
dla studentów szczegól-
nie zainteresowanych
problematyką zajęć do
wykorzystania w
przyszłej pracy zawo-
dowej.
Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t.I. Wrocław 1953 i nast. Słownik języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku, red. K. Siekierska, War-szawa 1996 i nast (lub wyd. w inernecie) Inne opracowania: Dubisz S., Między dawnymi a nowymi laty. Eseje o języku, Warszawa 1988. Jakubowicz M., Badania etymologiczne w rekonstrukcji językowego obrazu świata [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski. Lublin 1999, s. 117-128. Jakubowicz M., Dzieje Słowian w świetle rekonstruowanej leksyki prasłowiań-skiej, [w:] Dzieje Słowian w świetle leksyki, red. J. Rusek, W. Boryś, L. Bednar-czuk, Kraków 2002, s. 125-131. Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999. Kępa D., Pochodzenie wyrazu a współczesny obraz językowy odpowiadającego mu desygnatu [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski. Lublin 1999, s. 137-148. Kleszczowa K., ››Metafory...‹‹ w badaniach diachronicznych, Język Polski LXXII, 1994, s. 41 – 48. Kleszczowa K., Zmiany w klasie polskich przymiotników ocen estetycznych, [w:] O doskonałości, Część I, red. A. Maliszewska, Łódź 2002, s. 207 – 218. Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001, Kopaliński W., Drugi kot w worku, czyli z dziejów nazw i rzeczy, Warszawa 1978. Kopaliński W., Kot w worku, czyli z dziejów powiedzeń i nazw, Warszawa 1975. Miodek J., Przez lata ze Słowem Polskim, Wrocław ZNiO. Oleśkiewicz A., Europa języków: związki frazeologiczne o proweniencji biblijnej i antycznej w europejskiej wspólnocie słownikowej, Kraków 2007. Pastuchowa M., Ukryte dziedzictwo. Ślady dawnej leksyki w słownictwie współ-czesnej polszczyzny, Katowice 2008 (zwłaszcza rozdz. II i III) Podracki J., Świat ludzi, rzeczy i słów, Warszawa 1994. (część: Skąd się wzięły te wyrazy?). Przeszłość w językowym obrazie świata, red. A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski, Lublin 1999. Reczek S., Polszczyzna dawna i dzisiejsza, Rzeszów 1998. Reczek S., Słowo się rzekło, czyli monolog o kulturze języka, Rzeszów 1988. Rybicka-Nowacka H., Szkice z dziejów polskiego języka literackiego, Warszawa 1990. Tokarski R., Struktura pola znaczeniowego (studium językoznawcze), Warszawa 1984, rozdział I. Walczak B., Między snobizmem i modą, a potrzebami języka, Poznań 1987, roz-działy I – IV, s. 5-58. Wielkanoc w polskiej tradycji i kulturze, red. M. Borejszo, Poznań 1997. Wierzbicka A., Język - umysł – kultura, Warszawa 1999, część IV Kultura a słownictwo, s. 450-544 . Załęska M., Zastosowanie teorii metaforycznego rozszerzenia prototypu w badaniach diachronicznych [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski. Lublin 1999, s. 67-80.
105
IXC9/J. REŻYSERIA:
Nazwa przedmiotu Reżyseria
Nazwa jednostki
prowadzącej przed-
miot
Instytut Filologii Polskiej/Zakład Języka Polskiego
Kod przedmiotu IXC9/J
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy
Rok i semestr stu-
diów
Rok II, sem. 3
Imię i nazwisko koor-
dynatora przedmiotu
Stanisław Ożóg – mgr – st. wykładowca
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej ( osób
prowadzących) zaję-
cia z przedmiotu
Stanisław Ożóg – mgr – st. wykładowca
Cele zajęć z przedmiotu
C1. krótki kurs historii dramatu, teatru z uwzględnieniem roli reżysera
C2. poznawanie elementarnych prawideł warsztatu aktorskiego
C3. reżyser we współczesnym teatrze zawodowym i amatorskim
C4. rola teatru szkolnego w kształtowaniu wyobraźni i integracji pracy zespołowej
Wymagania
wstępne
Znajomość historii teatru, dramatu na poziomie wiedzy 1, 2, 3 roku studiów I
stopnia.
Ogólna wiedza o sposobach komunikacji międzyludzkiej.
106
Efekty
kształcenia
Wiedza:
IXC9J_ WO2 Student/ka zna podstawową terminologię
związaną z reżyserią
IXC9J_WO3 Student/ka rozpoznaje i odtwarza nabytą
wiedzę dotyczącą pracy reżyserskiej w teatrze
amatorskim i rozróżnia jej rolę w dziejach teatru
Umiejętności:
IXC9J_UO1 Student/ka rozwiązuje problemy związane z
przygotowaniem programu artystycznego,
programu kabaretowego
IXC9J_UO2 Student/ka konstruuje spektakl teatru
amatorskiego w taki sposób, by aktorzy byli
rozumianymi, słyszanymi i co istotne,
słuchanymi
Kompetencje społeczne:
IXC9J_KO1 Student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych
umiejętności i chętnie podejmuje się pracy artystycznej w prowadzonych przez
siebie grupach teatralnych i zespołach recytatorskich
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Ćwiczenia warsztatowe – 20+10(S) godz.
Treści programowe
- wprowadzenie do problematyki roli i znaczenia reżysera w teatrze zawodowym i amatorskim
(2 godziny)
- krótka historia teatru: (4 godziny)
1. Tragedia grecka ( człowiek wyidealizowany)
2. Teatr chiński ( człowiek jako dzieło sztuki)
3. Misterium średniowieczne (człowiek który widzi drugi świat)
4. Comedia dell arte (człowiek zachwycony swym artyzmem)
107
5.Teatr elżbietański (człowiek wątpiącej wyobraźni)
6. Królewska uroczystość barokowa (człowiek wykwintny bohater)
7. Klasyczny teatr francuski (człowiek walczący)
8. Teatr romantyczny ( człowiek patetyczny)
9. Opera XIX wieku (człowiek nieprawdziwy)
10. Naturalizm ( człowiek prawdziwy)
11. Kabaretowy teatr cieni ( człowiek zrezygnowany)
- rodzaje wymowy (2 godziny)
- zasady interpretacji tekstu literackiego (4 godziny)
- środki ekspresji w interpretacji (głos, rodzaj i barwa głosu, czystość, emisja, siła, akcent,
przestankowanie, tempo, rytm ( 2 godziny)
- środki interpretacji pozasłownej – mimika, gest ( 2 godziny)
Analiza tekstu. Zadania interpretacyjne dowolnie wybranych utworów poetyckich
i prozatorskich (3 godziny)
- retoryka (mowa marka Antoniusza – fr „Juliusza Cezara” W. Szekspira – jako przykład
klasycznej konstrukcji retorycznej) (2 godziny)
- formy sceniczne: montaż poetycki, teatr poezji, teatr poetycki, monodram, monolog, teatr
lalek, teatr baśniowy, recytacja, deklamacja, melorecytacja, kabaret (2 godziny)
- metodyka pracy w amatorskim zespole teatralnym: (2 godziny)
1. reżyser czyta sztukę 2. reżyser ustala obsadę 3. reżyser prowadzi próbę 4. reżyser zasiada na widowni
- groteska i absurd w teatrze („Teatrzyk Zielona Gęś” K.I. Gałczyńskiego, zabawy
inscenizacyjne. Praca nad dykcją, wyobraźnią, nad doskonaleniem warsztatu i sprawności
słowa) ( 4 godziny)
- spektakl teatralny w ogólnym zarysie ( 1 godzina)
Metody dy-
daktyczne
ćwiczenia głosowe, nagrania próbne na magnetofon, prezentacje wzorcowych
wykonań interpretacyjnych wybitnych aktorów. Drobne etiudy pantomimiczne,
konstrukcja montaży poetyckich. Próby interpretacyjne tekstów literackich
108
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
- zaliczenie z oceną
- przygotowanie „Egzemplarza reżyserskiego” jako podstawowego materiału
pracy nad spektaklem teatralnym oraz przedstawienie ogólnego zarysu pracy
nad spektaklem
Metody
i kryteria oce-
ny
Na ocenę 2
Na ocenę 3
Na ocenę 4
Na ocenę 5
IXC9J_WO2
Student/ka nie zna podstawo-wej terminologii związanej z reżyserią
Student/ka jest zorientowana w terminologii „reżyserskiej” jednak nie po-trafi określić źródeł jej po-chodzenia
Student/ka operuje poję-ciami związa-nymi z pojęciem „reżyserii” jednak brakuje jej wiedzy związanej z interpretacją tekstu literac-kiego
Student/ka płynnie łączy wiedzę doty-cząca zasad interpretacji tekstu literac-kiego z podstawowymi zadaniami inscenizacyj-nymi
IXC9J_WO3
Student/ka nie odtworzy teore-tycznie nabytej wiedzy o sztuce reżyserii, jak również wiedzy o historii teatru
Student/ka bardzo wybiór-czo podchodzi do zagadnień związanych z reżyserią na przestrzeni dziejów teatru
Student/ka w sposób cząstkowy eksponuje paralelność sztuki reżyserii z historią te-atru
Student/ka jest dobrze zorien-towana w opracowaniach tyczących sztuki reżyserii, nadto potrafi sukcesywnie wykorzystywać Łącząc z epokami i stylami w działaniach teatru
IXC9J_UO1
Student/ka nie potrafi rozwią-zać problemów związanych z przygotowaniem programu artystycznego
Student/ka korzysta z propozycji inscenizacyj-nych zamiesz-czonych w ogólnie do-stępnych po-radnikach
Student/ka samodzielnie opracowuje scenariusze wydarzeń ar-tystycznych
Student/ka potrafi stwo-rzyć dobry „egzemplarz reżyserski” uwzględniający określone kon-wencje teatral-ne i style
IXC9J_UO2
Student/ka nie potrafi zbudo-wać prostego zdarzenia arty-stycznego w oparciu o gotowe scena-riusze
Student/ka wybiórczo realizuje zało-żenia „egzem-plarza reżyser-skiego” pomija-jąc zupełnie trzy istotne założenia: ak-tor musi być słyszany, ro-zumiany
Student/ka dokładnie realizuje zało-żenia „egzem-plarza reżyser-skiego” bez uwzględnienia propozycji inscenizacyj-nych zgłasza-nych przez aktorów
Student/ka przy próbach inscenizacyj-nych włącza interesujące rozwiązania proponowane przez aktorów kontrolując równocześnie ewentualne skutki zmian
109
i słuchany inscenizacyj-nych
IXC9J_KO1
Student/ka nie zna zakresu posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności. Nie podejmuje żadnych prób inscenizacyj-nych
Student/ka bazuje na gotowych, wcześniej opracowanych szkicach insce-nizacyjnych, pozbawiając tym samym nowatorstwa w odczytywaniu tekstów lite-rackich przeno-szonych na scenę
Student/ka twórczo włą-cza się w proces two-rzenia spekta-klu artystycz-nego pozwala-jąc na współudział w tym tworze-niu młodym adeptom sztuki pośrednio realizując nie tylko cele arty-styczne ale także dydak-tyczne
Student/ka wykorzystuje twórczo nabytą wiedzę i doświadczenie włączając w sposób twór-czy nowator-skie pomysły członków ze-społu, tym sa-mym aktywizu-jąc ich wy-obraźnie i umiejętność pracy zespoło-wej
Całkowity
nakład pracy
studenta po-
trzebny do
osiągnięcia
założonych
efektów
w godzinach
oraz punktach
ECTS
Aktywność Liczba godzin Ćwiczenia 30 Lektura bibliografii 25 Przygotowanie do ćwiczeń 20 Udział w konsultacjach 5 Przygotowanie „egzemplarza reżyserskiego”
20
Suma godzin 100 Liczba punktów ECTS 4
Język wykła-
dowy
Język polski
Praktyki za-
wodowe
w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura
Z listy wybierane są
pozycje bibliograficzne
(w porozumieniu z
prowadzącym przed-
miot na zajęciach
organizacyjnych).
Literatura podstawowa:
Z. Hubner, Sztuka reżyserii, Warszawa 1992
A. Nicole, Dzieje teatru, Warszawa 1977
A. Nicole, Dzieje dramatu, Warszawa 1983
K. Braun, Notatki reżysera, Lublin 1970
I. Jun, Mój warsztat teatralny, Warszawa 1973
S. Brzozowski, Oświetlenie, dźwięk, dekoracje, Warszawa 1976
110
Literatura uzupełniająca
dla studentów szczegól-
nie zainteresowanych
problematyką zajęć do
wykorzystania w
przyszłej pracy zawo-
dowej.
Z. Strzelecki, Konwencje scenograficzne,
Warszawa 1973
G. Rebel, Naturalna mowa ciała, Wrocław 1999
K. Jarząbek, Gestykulacja i mimika, Katowice 1994
Literatura uzupełniająca:
J. Awgulowa, Inscenizacja w klasach początkowych, Warszawa 1985
S. Iłowski, Vademecum teatru amatorskiego, Warszawa 1969
H. Jurkowski, Teatr lalek. Zagadnienia metodyczne, Warszawa 1980
B. Mineyko, Improwizacje w klasach I-III, Warszawa 1985
S. Iłowski, Charakteryzacja, Warszawa 1962
J. Ciechowicz, Sam na scenie, Wrocław 1984
L. Rybotycka, Gry dramatyczne, teatr młodzieży, Warszawa 1976
W. Domańska, Przewodnik repertuarowy teatru lalek, Warszawa 1976
A. Pease, Język ciała. Jak czytać mysli ludzi z ich gestów, Kraków 1992
IXC10/J. RETORYKA W KOMUNIKACJI:
Nazwa przedmiotu Retoryka w komunikacji
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny/ Instytut Filologii Polskiej
Kod przedmiotu IXC10/J
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy
Rok i semestr studiów Rok II, 3
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
Grażyna Ewa Błachowicz-Wolny
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób Grażyna Ewa Błachowicz-Wolny
111
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Kształcenie kompetencji nadawcy, konstruowanie różnogatunkowych wypowiedzi pisanych
i mówionych.
C2. Kształcenie poprawnego, sprawnego tworzenia tekstów własnych.
C3. Opanowanie technik wystąpień publicznych, metod negocjacji.
Wymagania wstępne Znajomość podstawowych zasad komunikacji między-ludzkiej, etyki, form grzecznościowych.
Wiedza zdobyta w dotychczasowym toku studiów. Zainteresowanie współczesnymi mediami.
Efekty kształcenia
Wiedza:
studentka, student -
IXC10/J-W01 –zna techniki konstrukcji i kompozycji różnego typu tekstów mówionych i pisanych. IXC10/J_W02 – rozróżnia techniki argumentacji, dowodzenia, chwyty erystyczne. IXC10/J_W03- zna metody i techniki autoprezentacji. Umiejętności:
studentka, student -
IXC10/J_U01 -Studentka/ student ustala techniki kompozycji tekstu w zależności od jego funkcji i przeznaczenia. IXC10/J_U02- dobiera odpowiednie techniki argumentacji i dowodzenia do sytuacji i kontekstu wypowiedzi. IXC10/J_U03- Konstruuje własne teksty uwzględniając poznane techniki i chwyty erystyczne. Kompetencje społeczne:
Studentka, student -
IXC10/J_K01- umiejętność nawiązywania relacji z ludźmi w zespole.
IXC10/J_K02- umiejętność pracy samodzielnej i zespołowej.
IXC10/J_K03-rzetelność i poprawność w komunikacji międzyludzkiej.
Forma(y)
zajęć, liczba realizowanych godzin
Ćwiczenia warsztatowe – 20+10(S) godz.
112
Treści programowe
Wprowadzenie do teorii komunikacji. Istota i modele procesu komunikacji, założenia I reto-ryczne aspekty.(2 godziny) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Retoryka - wiedza, sztuka, umiejętność. Miejsce i status retoryki we współczesnej komunika-
cji. (2 godziny )
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Współczesne definicje retoryki. (2 godziny)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Zadania obowiązkowe mówcy (inventio, dispositio, elocutio, memoria, action). (4 godziny)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Strategie nadawczo-odbiorcze. Intencje, założenia, umiejętność przekonywania, sztuka argu-
mentacji, dyskusji. (4 godziny)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prezentacje, wystąpienia okolicznościowe, publiczne – język, koncepcja, retoryka. Ocena wystą-
pień publicznych w świetle retorycznych odniesień, kultury języka, etyki. (4 godziny)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Retoryka a kultura żywego słowa: sztuka zapamiętywania i wygłaszania mowy. Pozagłosowe
(suprasegmentalne i niewerbalne) środki interpretacji i ekspresji (akcent wyrazowy, zdaniowy,
frazowanie wypowiedzi, intonacja, modulacja, przestankowanie, gest, mimika, ruch). (4 godzi-
ny)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Strategie potrzebne w autoprezentacji (językowe i niewerbalne środki wyrazu). (2 godziny)
Kompetencja komunikacyjna, strategie retoryczne, poprawność językowa. (2 godziny)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Perswazja , manipulacja, metody i założenia( językowe i pozajęzykowe wykładniki perswazji
i manipulacji). (2 godziny)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Erystyka jako jedna z form prowadzenia sporów. Założenia i funkcje erystyki. Erystyka a etyka.
(2 godziny)
Metody dydaktyczne Wykład problemowy, prezentacja, ćwiczenia, dyskusja.
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Bieżąca ocena studenta, prezentacja (zebrany
i opracowany materiał do wyboru przez studenta, obej-
mujący zakres prezentowanego materiału
na ćwiczeniach i mieszczący się w założeniach (W01-3;
U01-3), rozmowa sprawdzająca - podsumowująca mate-
113
riał opracowywany na zajęciach, obecność.
Metody i kryteria oceny 50 punktów = bieżąca ocena studenta
25 punktów = prezentacja
10 punktów = rozmowa podsumowująca zajęcia
15 punktów = brak nieobecności.
0-49 = ocena 2,0
50-60 = ocena 3,0
61-70 = ocena 3,5
71-79 = ocena 4,0
80-89 = ocena 4,5
90-100 = ocena 5,0
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS =4
30 godzin= ćwiczenia
25 godzin = samodzielna lektura
15 godzin = przygotowanie do ćwiczeń
15 godzin = przygotowanie materiałów i prezentacji
10 godzin = przygotowanie do rozmowy podsumowują-
cej zajęcia
5 godzin = udział w konsultacjach
Razem= 100 godzin
Język polski
Literatura podstawowa:
1. M. Kochan, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne
w publicznych sporach, Kraków 2005.
2. M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklope-
dyczny, Warszawa 1990.
3. H. Lemmermann, Komunikacja werbalna. Szkoła reto-
ryki,
Wrocław 1997.
114
4. J. Lichański, Co to jest retoryka?, Kraków 1996.
5. M. Rusinek, A. Załazińska, Retoryka podręczna, czyli
jak wnikliwie słuchać i przekonywująco mówić, Kraków
2005.
6. A. Schopenhauer, Sztuka prowadzenia sporów, czyli
dialektyka erystyczna, Warszawa 1996.
7. K. Szymanek, Sztuka argumentacji, Warszawa 2001.
8. A. Wiszniewski, Jak przekonywająco mówić
i przemawiać, Warszawa 1996.
Literatura uzupełniająca:
J. Antas, O kłamstwie i kłamaniu. Studium semantyczno-
pragmatyczne, Kraków 2000.
A. M. Gill, K. Whedbee, Retoryka, w:Dyskurs jako struktu-
ra I proces ,pod red. T. A. van Dijka, Warszawa 2001, s.
182 -213.
W. Marciszewski, Sztuka dyskutowania, Warszawa 1994.
Ch. Perelman, Imperium retoryki. Retoryka
i argumentacja, tłum. M. Chomicz, Warszawa 2002.
R. Piętakowa, Językowe strategie grzeczności w dyskusji,
w: J. Anusiewicz, M. Marcjanik (red.), Polska etykieta
językowa. Język a kultura, t. 6, Wrocław, s.107-114.
A. Pratkanis, E. Aronson, Wiek propagandy. Uzywanie
i nadużywanie perswazji na co dzień, tłum. J. Radzicki,
M. Szuster, Warszawa 2003.
R. Przybylska, R Przyczyna, Retoryka dziś. Teoria
i praktyka, Kraków 2001.
T. Pszczołowski, Umiejętność przekonywania i dyskusji,
Warszawa 1963.
J. Wasilewski, Retoryka dominacji, Warszawa 2006.
115
IXC10/J. Językowa i stylistyczna analiza tekstu:
Nazwa przedmiotu Językowa i stylistyczna analiza tekstu
Nazwa jednostki prowadzą-
cej przedmiot
Wydział Filologiczny IFP, Zakład Języka Polskiego
Kod przedmiotu IXC10/J
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia 2 stopnia Studia niestacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy
Rok i semestr studiów drugi/ trzeci
Imię i nazwisko koordyna-
tora przedmiotu
dr Wioletta Kochmańska
Imię i nazwisko osoby pro-
wadzącej (osób prowadzą-
cych) zajęcia z przedmiotu
Dr hab. G. Filip, dr U. Gajewska, dr M. Krauz, dr W. Kochmańska,
dr R. Słabczyński
Cele zajęć z przedmiotu
C1: Student/-ka zdobędzie umiejętność kompleksowej analizy tekstów ( literackich, publicy-
stycznych, urzędowych) ze względu na elementy struktury języka i cechy stylowe
C2: Student/-ka będzie porządkował i oceniał w danym tekście wykładniki różnych stylów
C3: Student/-ka będzie analizował cele komunikacyjne tekstu i rozpoznawał funkcje pełnio-
ne przez jego elementy
C4: Student/-ka będzie wykorzystywać wszelkie znane mu metody badawcze prowadzące
do kompleksowego językowo-stylistycznego ujęcia tekstu
Wymagania
wstępne
Student/-ka zdobył wiedzę, umiejętności i kompetencje zgodnie z wymogami
dla przedmiotów studiów 1 stopnia: gramatyka opisowa języka polskiego, styli-
styka praktyczna lingwistyka tekstu, podstawy językoznawstwa, kultura języka
polskiego
116
Efekty kształ-
cenia
Wiedza:
IXC10/J_W01
Student/-ka ma wiedzę na poziomie rozszerzonym o mechanizmach konstytu-
ujących tekst (kształtujących styl i strukturę tekstu)
Umiejętności:
IXC10/J_U01
Student/-ka na podstawie uporządkowanej i pogłębionej wiedzy analizuje
wpływ celów komunikacyjnych danego tekstu na jego organizację językową
i stylową
IXC10/J_U02
Student/-ka potrafi samodzielnie i wieloaspektowo opracować środki języko-
we w wybranym tekście
Kompetencje społeczne:
IXC10/J_K01
Student/-ka aktywnie interesuje się najnowszymi tekstami kultury w formie
pisanej i ustnej
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Ćwiczenia warsztatowe - 20+10(S) godz.
Treści programowe
Treści merytoryczne Stylistyczna wartość różnych części mowy (rzeczownik, przymiotnik, czasownik, itd.) w wybranych odmianach funkcjonalnych tekstów
Słowotwórcze gry językowe w tekstach – produktywne formanty słowotwórcze i najczęstsze rodza-je derywacji, neologizmy słowotwórcze i ich funkcje
Kategorie fleksyjne w różnych typach tekstów, ich funkcje i wpływ na styl tekstu Analiza zjawisk leksykalnych (np. semantyczne gry językowe, ekspansja potoczności, zapożyczenia, agresja językowa, wulgaryzacja języka) we współczesnych tekstach (literackich, użytkowych, publi-cystycznych) języka
Analiza struktur składniowych w wybranych tekstach. Różnice w budowie składniowej tekstów reprezentujących różne odmiany stylowe
Metody dy-
daktyczne
Analiza i interpretacja tekstów (aspekt pragmatyczno-językowy), praca
w grupach, dyskusja, rozwiązywanie zadań
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Zaliczenie z oceną: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie cząstkowych
ocen ustnych wypowiedzi studenta
117
Metody
i kryteria oce-
ny
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 IXC10/J_W
01
Student/-ka nie rozpozna-je mechani-zmów konsty-tuujących tekst (kształ-tujących styl i strukturę tekstu)
Student/-ka w zakresie podstawo-wym rozpo-znaje mecha-nizmy konsty-tuujące tekst (kształtujące styl i strukturę tekstu)
Student/-ka dobrze roz-poznaje me-chanizmy konstytuują-ce tekst (kształtujące styl i strukturę tekstu)
Student/-ka wyczerpująco rozpoznaje mechanizmy konstytuujące tekst (kształ-tujące styl i strukturę tekstu)
Efekt 2 IXC10/J_U
01
Student/-ka
nie analizuje
wpływu celów
komunikacyj-
nych w tek-
ście na jego
organizację
językową
i stylową
Student/-ka analizuje wpływ celów komunikacyj-nych na organizację i strukturę różnych tek-stów jednej odmiany sty-lowej
Student/-ka analizuje wpływ celów komunikacyj-nych
na organizację tekstu dla dwu wybra-nych odmian stylowych
Student/-ka znalizuje strukturę ję-zykową tekstu dla więcej niż dwu wybra-nych odmian stylowych
Efekt 3 IXC10/J_U
02
Student/-ka nie klasyfikuje środków ję-zykowych w wybranym tekście
Student/-ka klasyfikuje jeden wybra-ny typ środ-ków języko-wych w wybranym tekście
Student/-ka klasyfikuje dwa wybra-ne typy środków językowych w wybranym tekście
Student/-ka klasyfikuje wszystkie dostępne środki języ-kowe w wybranym tekście
Efekt 4 IXC10/J_U
03
Student/-ka
nie potrafi
samodzielnie
opracować
środków języ-
kowych do-
stępnych
w tekście
Student/-ka
potrafi samo-
dzielnie opra-
cować środki
językowe
w wybranym
tekście
w perspektyw
ie wybranego
aspektu oglą-
du
Student/-ka
potrafi sa-
modzielnie
opracować
środki języ-
kowe
w wybranym
tekście
w perspekty
wie dwu
aspektów
oglądu
Student/-ka
potrafi samo-
dzielnie
i wieloaspekto
wo opracować
środki języ-
kowe
w wybranym
tekście
Efekt 5 IXC10/J_K
01
Student/-ka nie interesuje się najnow-szymi teksta-
Student/-ka jest otwarta na poznawanie najnowszych
Student/-ka jest otwarta na poznawanie najnow-
Student/-ka jest otwarta na poznawanie najnow-
118
mi kultury (w formie pisanej i ustnej)
tekstów kul-tury i potrafi wymienić dwa ostatnio po-znane
szych tek-stów kultury i potrafi wymienić cztery ostat-nio poznane
szych tekstów kultury i potrafi wy-mienić więcej niż cztery ostatnio po-znane
Całkowity
nakład pracy
studenta po-
trzebny do
osiągnięcia
założonych
efektów
w godzinach
oraz punktach
ECTS
Aktywność Liczba godzin/nakład pracy studenta
Zajęcia dydaktyczne 18 godz. Przygotowanie do zajęć 25 godz. samodzielna lektura 25 godz. wyszukanie odpowiednich dla jednostki zajęć tekstów
15 godz.
udział w konsultacjach 10 godz. SUMA GODZIN 93 godziny LICZBA PUNKTÓW ECTS 4
Język wykła-
dowy
Język polski
Praktyki za-
wodowe
w ramach
przedmiotu
Nie dotyczy
Literatura Literatura podstawowa:
J. Bartmiński, red. 2001, Wpółczesny język polski, Lublin J. Bartmiński, B. Boniecka, red., 1998, Tekst. Analizy i interpretacje, Lublin M. Krauz, S. Gajda, red. 2005, Współczesne analizy dyskursu. Kognitywna anali-za dyskursu a inne metody badawcze. Rzeszów J. Bartmiński, R, Grzegorczykowa, red. 1991, Język a Kultura, t. 4: Funkcje języka i wypowiedzi Wrocław J. Anusiewicz, F. Nieckula, red., 1992, Język a Kultura t. 5: Potoczność w języku i kulturze, Wrocław Literatura uzupełniająca:
S. Grabias, 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin S. Grabias, 1981, O ekspresywności języka, Lublin G. Filip i M. Krauz, 2010, Szkice o języku i wartościach w wybranych utworach Stefana Żeromskiego, Rzeszów W. Kochmańska, 2012, O języku programu telewizyjnego dla młodzieży (na przykładzie „Roweru Błażeja”), Rzeszów „Język artystyczny”, Katowice, Wydawnictwo UŚ, wybrane tomy A. Wilkoń,1976, O języku i stylu „Ogniem i mieczem” H. Sienkiewicza, Kraków J. Bartmiński, red. 2004, Punkt widzenia w tekście i dyskursie,Lublin B. Witosz, red, 2001, Stylistyka a pragmatyka, Katowice K. Ożóg, 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów M. Ruszkowski, 2000, O stylu prozy polskiej XX wieku. Zbiór studiów, Kielce
119
J. Mazur, red., 2000, Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian, Lublin Z. Klemensiewicz, 1982, Problematyka składniowej interpretacji stylu, [w:] Składnia, stylistyka, pedagogika językowa. Wybór prac pod red. A. Kałkowskiej, Warszawa
IXC10A/J. PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE JĘZYKA
Nazwa przedmiotu Praktyczne zastosowanie języka
Nazwa jednostki pro-
wadzącej przedmiot
Instytut Filologii Polskiej UR
Kod przedmiotu IXC10/J
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia II stopnia Studia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Moduł przedmiotów fakultatywnych z modułem seminaryjnym, języko-
znawczy.
Rok i semestr studiów II rok, 3 semestr.
Imię i nazwisko koor-
dynatora przedmiotu
Dr hab. Grażyna Filip prof. UR
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej ( osób
prowadzących) zajęcia z
przedmiotu
Dr hab. Grażyna Filip prof. UR, dr Magdalena Patro-Kucab, dr Robert
Słabczyński
Cele zajęć z przedmiotu
C1 – uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu praktycznego zastosowania języka.
C2 – analiza wybranych typów wypowiedzi z uwzględnieniem wyznaczników pragmalingwistycz-
nych.
C3 - podniesienie sprawności komunikacyjnej studentów.
Wymagania
wstępne
Zainteresowanie pragmatycznym aspektem języka jako narzędzia komunikacji inter-
personalnej. Wiedza językowa uzyskana w dotychczasowym procesie edukacji.
120
Efekty
kształcenia
Wiedza: K2A _W11
IXC10/J _W01 – student/-ka ma podstawową wiedzę z zakresu językoznawstwa prag-
matycznego.
Umiejętności: K2A_U07
IXC10/J _U01 – student/-ka analizuje wybrane typy wypowiedzi z uwzględnieniem
wyznaczników pragmalingwistycznych.
Kompetencje społeczne: K2A_K06
IXC10/J _K01 – student/-ka podnosi swoją sprawność komunikacyjną.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
20 godz. ćwiczeń warsztatowych oraz 10 godzin samokształcenia.
Przedmiot w pełnym wymiarze realizowany w pomieszczeniu dydaktycznym UR.
Treści programowe
Lp. Tematy ćwiczeń konwersatoryjnych: Liczba godzin
1. Praktyczne zastosowanie języka – wprowadzenie do problematyki. 2
2. Efektywne możliwości komunikacyjne różnych poziomów grama-
tyki współczesnego języka polskiego.
2
4. Literalna treść wypowiedzi oraz rola kontekstu w komunikacji
językowej.
2
5. Strategie interakcyjne: informacyjno-weryfikacyjne, aksjologiczno-
emotywne, behawioralne.
2
6. Aluzja, ironia, metafora jako mechanizmy komunikacji niedosłow-
nej.
2
7. Wnioskowanie na podstawie komunikatu werbalnego. 2
8. Podstawowe błędy w argumentacji i nieuczciwe chwyty w dysku-
sji.
2
9. Naiwne praktyki manipulacyjne – presja, szantaż, kłamstwo. Ma-
nipulacje komunikacyjne w praktyce.
2
10. Grzeczność językowa a sprawność i skuteczność komunikacyjna. 2
Suma godzin 20
Metody dy- Analiza przypadków, prezentacje, dyskusja, rozwiązywanie zadań.
121
daktyczne
Sposób(y) i
forma(y)
zaliczenia
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie 60% punktacji przewidzianej za aktyw-
ny udział w zajęciach konwersatoryjnych. Punktacja obejmuje przygotowanie teore-
tyczne do ćwiczeń oraz udział w dyskusji:
mniej niż 60% poprawnych odpowiedzi ocena niedostateczna,
60% poprawnych odpowiedzi ocena dostateczna,
70% ocena plus dostateczna,
80% ocena dobra,
85% ocena plus dobra,
90%–100% ocena bardzo dobra.
Metody i
kryteria oce-
ny
Efekty
kształ-
cenia
Na ocenę niedo-
stateczną
Na ocenę dosta-
teczną
Na ocenę dobrą Na ocenę bardzo
dobrą
IXC10/
J
_W01
Student/-ka nie
ma podstawo-
wej wiedzy z
zakresu języko-
znawstwa
pragmatyczne-
go.
Student/-ka
umie wybrane
zagadnienia z z
zakresu języko-
znawstwa
pragmatyczne-
go.
Student/-ka
umie większość
zagadnień z
zakresu języko-
znawstwa
pragmatyczne-
go.
Student/-ka zna
wszystkie oma-
wiane zagad-
nienia z zakresu
językoznawstwa
pragmatyczne-
go.
IXC10/
J _U01
Student/-ka nie
potrafi dokonać
analizy wybra-
nych typów
wypowiedzi z
uwzględnieniem
wyznaczników
pragmalingwi-
stycznych.
Student/-ka
analizuje nie-
które z wybra-
nych typów
wypowiedzi z
uwzględnieniem
wyznaczników
pragmalingwi-
stycznych.
Student/-ka
analizuje więk-
szość z wybra-
nych typów
wypowiedzi z
uwzględnieniem
wyznaczników
pragmalingwi-
stycznych.
Student/-ka
analizuje
wszystkie
wskazane typy
wypowiedzi z
uwzględnieniem
wyznaczników
pragmalingwi-
stycznych.
IXC10/
J _K01
Student/-ka w
ogóle nie pod-
nosi swojej
sprawności
komunikacyj-
nej.
Student/-ka
podnosi niektó-
re aspekty swo-
jej sprawności
komunikacyj-
nej.
Student/-ka
znacznie podno-
si swoją spraw-
ność komunika-
cyjną.
Student/-ka
zdecydowanie
podnosi swoją
sprawność ko-
munikacyjną.
Całkowity
nakład pracy
studenta po-
trzebny do
osiągnięcia
założonych
efektów w
godzinach
Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta
Ćwiczenia konwersatoryjne. 20 godz.
Przygotowanie teoretyczne do ćwiczeń. 50 godz.
Samokształcenie 10 godz.
122
oraz punk-
tach ECTS
Czas na przygotowanie wypowiedzi do
analizy w grupie konwersatoryjnej.
35 godz.
Udział w konsultacjach 5 godz.
SUMA GODZIN 120
LICZBA PUNKTÓW ECTS 4
Język wy-
kładowy
polski
Literatura
Z listy wybierane są
pozycje bibliogra-
ficzne (w porozu-
mieniu z prowadzą-
cym przedmiot na
zajęciach organiza-
cyjnych).
Literatura podstawowa, do wyboru 4 pozycje bibliograficzne:
Awdiejew A, 1987, Pragmatyczne podstawy interpretacji wypowiedzi. Kraków.
Awdiejew A., 1991, Strategie konwersacyjne (próba typologii), „Socjolingwistyka”
XI.
Awdiejew A., 2004, Gramatyka interakcji werbalnej, Kraków.
Cialdini R. B., 2009, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk.
Gleason J. B., Ratner N. B., red., 2005, Psycholingwistyka, Gdańsk.
Filip G., 2013, Mistrzowie gry na argumenty – Kałużyński, Treugutt, Bieńkowski,
Rzeszów.
Grice H. P., 1980, Logika a konwersacja [w] Język w świetle nauki. Wybór B. Sta-
nosz. Warszawa.
Huszcza R., 1996, Honoryfikatywność. Gramatyka. Pragmatyka. Typologia, Warsza-
wa:
Indyk M., 1992, Obszary pragmatyki. [w] Po strukturalizmie. Współczesne badania
teoretycznoliteracki,. Wrocław.
Kochan M., 2005, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach,
Kraków.
Kurcz I., 2005, Psychologia języka i komunikacji, Warszawa.
Marcjanik M., 1993, Etykieta językowa [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiń-
ski, Wrocław, s. 271–281.
Marcjanik M., 2000, Polska grzeczność językowa, Kielce.
Marcjanik M., 2001, W kręgu grzeczności. Wybór prac z zakresu polskiej etykiety
językowej, Kielce.
Marcjanik M., red., 2007, Grzeczność na krańcach świata, Warszawa: Językowe, mię-
dzyjęzykowe, kulturowe i międzykulturowe aspekty grzeczności, s. 15-36.
Marcjanik M., 2013, Mówimy uprzejmie. Poradnik językowego savoir-vivre’u, War-
szawa.
Searle J.R., 1994, Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka., przeł. B. Chwedeń-
123
czuk, Warszawa.
Tkaczyk L., 1996, Komunikacja niewerbalna. Postawa. Mimika. Gest, Wrocław.
Tokarz M., 2006, Argumentacja. Perswazja. Manipulacja, Gdańsk.
Literatura uzupełniająca do studiowania pozaprogramowego:
Awdiejew A., red., 1999, Gramatyka komunikacyjna, Warszawa–Kraków.
Galasiński D., 1992, Chwalenie się jako perswazyjny akt mowy, Kraków.
Pisarek W., 2002, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków.
Skudrzykowa A., Urban K., 2000, Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i
pragmatyki językowej. Kraków-Warszawa.
Podpis koor-
dynatora
przedmiotu
Podpis kie-
rownika jed-
nostki
IXC11/J. JĘZYK MÓWIONY MIESZKAŃCÓW WSPÓŁCZESNEJ POLSKIEJ WSI:
Nazwa przedmiotu Język mówiony mieszkańców współczesnej
polskiej wsi
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/Zakład Języka Polskiego
Kod przedmiotu IXC11/J
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu fakultatywny
Rok i semestr studiów rok drugi/semestr czwarty
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
Dr Ewa Oronowicz-Kida
124
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
Dr Małgorzata Kułakowska
Dr Agnieszka Myszka
Dr Ewa Oronowicz-Kida
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Utrwalenie wiedzy o terytorialnym zróżnicowaniu polszczyzny i systemowych cechach
głównych dialektów polskich.
C2. Wyeksponowanie uwarunkowanych pokoleniowo, sytuacyjnie, socjologicznie, środowisko-
wo, kontekstowo, idiologicznie sposobów mówienia na wsi.
C3. Uświadomienie przyczyn przemian językowych mieszkańców wsi ze szczególnym uwzględ-
nieniem kontekstu cywilizacyjno-kulturowego.
Wymagania wstępne Znajomość podstaw dialektologii polskiej.
Efekty kształcenia
Wiedza:
IXC11/J_01W: Student(ka) zna szczegółową terminologię
z zakresu współczesnej dialektologii.
IXC11/J_02W: Student(ka) zna metody interpretacji
i klasyfikacji zjawisk językowych z dziedziny dialektologii.
IXC11/J_03W:Student(ka) ma pogłębioną wiedzę
o kompleksowej naturze języka i o historycznej zmienności jego
znaczeń.
Umiejętności:
IXC11/J_01U: Student(ka) potrafi wyszukiwać, analizować, oce-
niać, selekcjonować, użytkować i prezentować informacje zwią-
zane z językiem mówionym współczesnej wsi.
IXC11/J_02U: Student(ka) wykrywa zależności między proce-
sami społecznymi i kulturowymi a zmianami w języku miesz-
kańców współczesnej wsi.
IXC11/J_03U: Student(ka) posiada pogłębioną umiejętność
przygotowania prezentacji, wystąpień ustnych dotyczących
współczesnego języka mieszkańców wsi z wykorzystaniem po-
głębionych ujęć teoretycznych i różnych źródeł.
Kompetencje społeczne:
125
IXC11/J_01K: Student(ka) potrafi współdziałać i pracować
w grupie, przyjmując w niej różne role.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Konwersatorium - 20+10 (s)
Treści programowe
LP. Treści merytoryczne przedmiotu
LICZBA GODZIN
1. Zapoznanie z problematyką zajęć, literaturą i warunkami zaliczenia
przedmiotu.
1
2. Definicja współczesnej dialektologii i jej najważniejsze zadania.
Ewolucja pojęcia gwary i dialektu w historii polskiej dialektologii.
Język mówiony mieszkańców wsi.
2
3 Współczesna polszczyzna wiejska a czynniki pozajęzykowe. 2
4. Stosunek mieszkańców wsi do gwary. 2
5. Kierunki badań współczesnej leksyki gwarowej 2
6. Leksyka gwarowa w kontekście przemian kulturowych
i społecznych:
a) Przemijająca kultura materialna – zanikające leksemy. b) Współczesna kultura materialna – nowa leksyka. c) Progresja i regresja wiejskiego systemu leksykalnego
na przykładzie słownictwa kulinarnego.
4
4
2
7. Gwarowe słownictwo rzadkie. 2
8. Tradycja i żywe procesy animizacyjne w środowiskach wiejskich. 2
9. Nowa rzeczywistość społeczno-gospodarcza we współczesnych
tekstach folklorystycznych.
2
10. Rekonstruowanie gwary. 2
11. Procesy integracyjne w języku mieszkańców wsi. 2
12. Pisemne kolokwium zaliczeniowe. 1
126
Metody dydaktyczne elementy wykładu, dyskusja, prezentacja, analiza
i interpretacja tekstów, eksploracja terenowa
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną.
Ocena formatywna:
F1. Ocena aktywności na zajęciach, zrozumienia oma-
wianych zagadnień (na każdych zajęciach).
F2. Ocena zadanej pracy indywidualnej lub grupowej
(referatów, prezentacji, gromadzenia materiałów języ-
kowych w terenie).
Ocena podsumowująca:
P1. Ocena z pisemnego kolokwium na zakończenie zajęć.
Metody i kryteria oceny Ocena łączna z kolokwium, frekwencji oraz aktywności
na zajęciach.
Ocena z kolokwium – 50% ostatecznej oceny;
Aktywność na zajęciach, przygotowanie do zajęć (refera-
ty, prezentacje) – 40% ostatecznej oceny;
Frekwencja na zajęciach – 10 % ostatecznej oceny.
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin
Ćwiczenia
Przygotowanie do ćwi-
czeń
Czas na eksplorację tere-
nową (np. dokonywanie
nagrań; gromadzenie
materiału onomastyczne-
go)
Czas na opracowanie
zgromadzonego materia-
30
10
15
15
127
łu.
Czas na przygotowanie
referatów, prezentacji.
Udział w konsultacjach.
Przygotowanie do koń-
cowego kolokwium.
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
10
2
3
85
3
Język wykładowy polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozu-
mieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organizacyj-
nych).
Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie zaintere-
sowanych problematyką zajęć do wykorzystania w przyszłej
pracy zawodowej.
Literatura podstawowa:
1. Kucała M., 2001, Gwary i regionalne odmiany pol-szczyzny w XX wieku, (w:) Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, red. S. Dubisz, S. Gajda, Warszawa, s. 193-198.
2. J. Kąś, H. Kurek, Język wsi, [w:] Najnowsze dzieje jężyków słowiańskich. Język polski, red. S. Gajda, Opole 2001.
3. Kurek H., Zróżnicowanie polszczyzny wiejskiej a czynniki pozajęzykowe, [w:] Gwary dziś. 3. We-wnętrzne zróżnicowanie języka wsi, red. J. Siero-ciuk, Poznań 2006.
4. Ożóg K., 1998, Język polskiej wsi na tle przemian współczesnej polszczyzny, (w:) Teoretyczne, ba-dawcze i dydaktyczne założenia dialektologii, red. S. Gala, Łódź, s. 119-125.
Literatura uzupełniająca:
1.Cygan S., Zmiany w słownictwie mieszkańców
wsi w kontekście przemian społeczno-
kulturowych, [w:] Kieleckie Studia Filologiczne, t.
10, red. I. Bobrowski, Kielce 1996.
Dawidziak-Kładoczna M., Zapożyczone nazwy
potraw w języku polskim, Język a Kultura, t. 18,
Wielokulturowość w języku, red. A. Dąbrowska,
128
A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław 2006.
2. Długosz-Kurczabowa K., Językowe procesy in-
tegracyjne (na materiale małopolskiej gwary wsi
Chrusty), Poradnik Językowy, z. 7, 2005.
3. Grochola-Szczepanek H., Wpływ przemian spo-
łecznych i kulturowych na mowę mieszkańców wsi
(na przykładzie wsi Rzepińska), [w:] Gwary dziś.
3. Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, red. J.
Sierociuk, Poznań 2006.
4.Kąś J., Metodologia badań leksyki gwarowej
w kontekście współczesnych przemian kulturo-
wych i społecznych, [w:] Gwary dziś. 1. Metodolo-
gia badań, red. J. Sierociuk, Poznań 2001, s. 191-
200.
5.Kąś J., Słownictwo gwarowe i ogólnopolskie
w mowie ludności wiejskiej (na materiale gwar
orawskich), Podkarpackie Spotkania. Literatura –
Język – Kultura, t. 3, Kultura wsi podkarpackiej,
red. H. Kurek, F. Tereszkiewicz, Kraków 2003.
6.Kucała M., Rekonstruowanie gwary, [w:] Studia
Dialektologiczne II, red. J. Okoniowa, B. Dunaj,
Kraków 2002, s. 53-59.
6.Kurek H., 1995, Przemiany językowe wsi regio-
nu krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne,
Kraków.
7.Kurek H., 2003, Przemiany leksyki gwarowej
na Podkarpaciu, Kraków.
8.Pelcowa H., Metodologia badań leksyki gwaro-
wej u schyłku XX wieku, [w:] Gwary dziś. 1. Meto-
dologia badań, red. J. Sierociuk, Poznań 2001, s.
183-189.
9. J. Sierociuk, Język mieszkańców wsi czy gwara?
Problem nie tylko teoretyczny, Prace Filologiczne,
t. 80, Warszawa 2007.
10.Tyrpa A., Językowy obraz świata w gwarach
(przegląd dokonań), Język a Kultura, t. 20, Tom
Jubileuszowy, red. A. Dąbrowska, Wrocław 2008,
s. 297-306.
11.Witaszek-Samborska M., O innowacjach se-
129
mantycznych we współczesnym słownictwie kuli-
narnym, Poradnik Językowy, z. 6, 2006.
12.Witaszek-Samborska M., Nazwy pożywienia
w Słowniku języka polskiego pod red. M. szymcza-
ka i w Uniwersalnym słowniku języka polskiego
pod red. S. Dubisza, Poradnik Językowy, z. 4,
2006.
13.Wyderka B., O gwarowym słownictwie rzad-
kim, [w:] Gwary dziś. 4. Konteksty dialektologii,
red. J. Sierociuk, Poznań 2007, s. 171-176.
IXC12/J. WPROWADZENIE DO ONOMASTYKI:
(1) Nazwa przedmiotu Wprowadzenie do onomastyki
(2) Nazwa jednostki prowadzącej
przedmiot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej
(3) Kod przedmiotu IXC12/J
(4) Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne
(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy
(6) Rok i semestr studiów Rok II, semestr 4
(7) Imię i nazwisko koordynatora przed-
miotu
Dr Agnieszka Myszka
(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej
(osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu
Dr Agnieszka Myszka
(9)Cele zajęć z przedmiotu
C1: Zapoznanie studentów ze stanu badań onomastycznych prowadzonych w przeszłości
i współcześnie na terenie Rzeszowszczyzny i całej Polski;
C2: Przedstawienie różnych metod badań nazw własnych
C3: Zapoznanie studentów z dziedzictwem kulturowym utrwalonym w nazwach, zwłaszcza geo-
graficznych,
C4: Wykształcenie umiejętności interpretacji etymologii i struktury najbardziej popularnych
typów nazewniczych,
C5:Zapoznanie ze źródłami do badań nazw własnych i leksykonami onomastycznymi.
(10) Wymagania
wstępne
Wiedza z zakresu językoznawstwa polskiego na poziomie studiów poloni-
stycznych I stopnia.
Wiedza z zakresu gramatyki języka polskiego (w szczególności słowotwór-
stwa) na poziomie studiów polonistycznych I stopnia
130
(11) Efekty
kształcenia
1. Wiedza:
Student/ka zna główne kierunki językoznawcze i wie, jakie metody badaw-
cze one wykorzystują; w szczególności zna historię i metodologię badań
onomastycznych, a także rozumie historyczny charakter kształtowania się
wybranych teorii i szkół badawczych w zakresie językoznawstwa polskiego
2. Wiedza:
Student/ka zna i wskazuje powiązania pomiędzy onomastyką a innymi dys-
cyplinami naukowymi: historią, geografią, dialektologią, kulturą, ponadto
rozumie większość nurtów badań nad językiem polskim w kontekście dia-
chronicznym i synchronicznym ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju
i zróżnicowania regionalnego oraz społecznego nazewnictwa
3. Umiejętności:
Student/ka potrafi wyszukiwać, analizować, kategoryzować, selekcjonować
i użytkować informacje z zakresu nazewnictwa polskiego oraz formułować
na tej podstawie krytyczne sądy
4. Umiejętności:
Student/ka posiada umiejętność przygotowania prac pisemnych w języku
polskim o charakterze szczegółowym, z wykorzystaniem pogłębionych ujęć
teoretycznych, a także różnych źródeł z zakresu onomastyki polskiej
5. Umiejętności:
Student/ka potrafi samodzielnie przygotować i przedstawić wystąpienie
ustne w języku polskim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-
wych
(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Konwersatorium - 20+10 (s)
(13) Treści programowe
LP.
Treści merytoryczne przedmiotu
Liczba
godzin
1. Zapoznanie z podstawowym słownictwem onomastycznym; literatura onoma-
styczna; metody gromadzenia materiału onomastycznego. Nazwa pospolita a
nazwa własna; wyznaczniki nazwowości
2
2. Antroponimia – historia tej dziedziny badań, jej zakres, działy, metody; Kształ-
towanie się polskiego systemu imienniczego – metoda historycznojęzykowa
2
3. Nazwisko jako drugi człon nazwy osobowej w języku polskim. Historia kształ-
towania się nazwiska; geneza nazwisk polskich; mity o nazwiskach szlachec-
kich, mieszczańskich i chłopskich; odmiana nazwisk polskich i obcych
1+2 s
4. Przezwisko jako nieobligatoryjny człon nazwy osobowej; definicja, różnice
między przydomkiem, pseudonimem a przezwiskiem; sposoby tworzenia
przezwisk młodzieżowych i ludowych – metoda socjolingwistyczna
1 +2 s.
5. Historia osadnictwa na ziemi rzeszowskiej, wielkie własności ziemskie; wła-
sność ziemska a toponimia (nazwy dzierżawcze, patronimiczne, nieliczne słu-
żebne i etniczne) – etymologie ludowe i naukowe – metoda strukturalna
2
131
6. Elementy kultury materialnej utrwalone w toponimach (kamieńce, folwarczy-
ska, zamczysko, patria). Elementy kultury niematerialnej (wole, wólki, lgoty,
wyręby, pasieki, działy, pogorzały, zagony, przyczki, morgi, staje)
1
7. Nazwy relacyjne: deminutywne, przeniesione, ponowione, przyimkowe; cechy
językowe podkarpackich nazw (charakterystyczne sufiksy, elementy gwary)
1
8. Nazwy wodne i nazwy górskie – cechy charakterystyczne tej grupy mian; po-
chodzenie oronimów i hydronimów polskich
2 s
9. Zoonimia miejska i ludowa; systemy nazewnicze ogrodów zoologicznych,
związków kynologicznych itp.
1+2s
10. Onomastyka literacka – przedmiot badań, metody; Funkcje nazw własnych
w utworach literackich
1
11. Chrematonimia jako jeden z nowszych działów onomastyki; Chrematonimy a
urbonimy – semantyka, budowa, funkcje
1+2 s.
12. Sposoby nominacji różnego typu obiektów; znaczenie motywacji
w onomastyce; motywacja a etymologia
1+ 3s
13. Przydatność różnych typów słowników w badaniach onomastycznych (zajęcia
w czytelni – prezentacja słowników języka polskiego, etymologicznych, gwar
polskich, Słownika geograficznego Królestwa Polskiego. Słownika nazwisk,
słowników imion itp.)
1+2s
(14) Metody
dydaktyczne
prezentacje multimedialne,
referowanie zagadnień przez studentów,
praca w grupach,
praca ze słownikami,
ćwiczenia praktyczne (analiza słowotwórcza i etymologiczno-motywacyjna
nazw),
praca z tekstem audiowizualnym – analiza, dyskusja problemowa;
zajęcia odbywają się z użyciem środków audiowizualnych i słowników onoma-
stycznych i etymologicznych
(15) Spo-
sób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Zaliczenie na ocenę:
aktywny udział w zajęciach,
napisanie na ocenę pozytywną kolokwium zaliczeniowego
napisanie pracy badawczej
przygotowanie referatu lub prezentacji (nie jest obowiązkowe, by uzyskać zali-
czenie przedmiotu)
(16) Metody
i kryteria oce-
ny
Na ocenę niedo-
stateczną
Na ocenę dosta-
teczną
Na ocenę dobrą Na ocenę bardzo
dobrą
Efekt 1
Student/ka nie zna głównych kierunków języ-koznawczych i metod badaw-czych wykorzy-stywanych w onomastyce; nie wie, w jaki
Student/ka po-bieżnie zna główne kierunki językoznawcze; z pomocą wy-mienia i charakteryzuje metodologię w nich wykorzy-
Student/ka do-brze wymienia główne kierunki językoznawcze i charakteryzuje metody badaw-cze w nich wy-korzystywane; dobrze zna hi-
Student/ka bar-dzo dobrze zna i wymienia główne kierunki językoznawcze, ponadto wska-zuje metody badawcze w nich wykorzy-
132
sposób się one kształtowały
stywaną; w szczególności omawia historię i metodologię badań onoma-stycznych.
storię i metodologię badań onoma-stycznych, a także rozumie historyczny charakter kształ-towania się nie-których teorii i szkół badaw-czych w zakresie językoznawstwa polskiego
stywane; w szczególności bardzo dobrze zna historię i metodologię badań onoma-stycznych, a także rozumie historyczny charakter kształ-towania się wy-branych teorii i szkół badaw-czych w zakresie językoznawstwa polskiego
Efekt 2
Student/ka bar-dzo słabo lub wcale nie zna powiązań po-między onoma-styką a innymi dyscyplinami naukowymi, ponadto nie rozumie nurtów badań nad języ-kiem polskim w kontekście diachronicznym i synchronicznym
Student/ka po-trafi wskazać niektóre powią-zania pomiędzy onomastyką a innymi dyscy-plinami nauko-wymi, ponadto rozumie przy-najmniej część nurtów badań nad językiem polskim w kontekście diachronicznym i synchronicznym
Student/ka zna i wskazuje wiele powiązań po-między onoma-styką a innymi dyscyplinami naukowymi, ponadto rozu-mie badania nad językiem pol-skim w kontekście diachronicznym i synchronicznym
Student/ka bar-dzo dobrze zna i bezbłędnie wskazuje po-wiązania pomię-dzy onomastyką a innymi dyscy-plinami nauko-wymi, ponadto rozumie więk-szość nurtów badań nad języ-kiem polskim w kontekście diachronicznym i synchronicznym
Efekt 3
Student/ka nie potrafi wyszu-kiwać, analizo-wać, kategory-zować, selekcjo-nować ani użyt-kować informa-cji z zakresu nazewnictwa polskiego, ma ponadto pro-blemy z formułowaniem wniosków i sądów
Student/ka wyszukuje, z niewielką po-mocą analizuje, kategoryzuje, selekcjonuje i użytkuje in-formacje z zakresu na-zewnictwa pol-skiego, jednak popełnia przy tym błędy; ma problem z formułowaniem na tej pod-stawie wnio-sków
Student/ka wyszukuje, na ogół popraw-nie analizuje, kategoryzuje, selekcjonuje i użytkuje in-formacje z zakresu na-zewnictwa pol-skiego oraz for-mułuje na tej podstawie kry-tyczne sądy
Student/ka bezbłędnie wy-szukuje, po-prawnie analizu-je, kategoryzuje, selekcjonuje i użytkuje in-formacje z zakresu na-zewnictwa pol-skiego oraz for-mułuje na tej podstawie kry-tyczne, pogłę-bione sądy;
Efekt 4
Student/ka nie posiada umie-jętności przygo-towania prac pisemnych w języku pol-skim
Student/ka umie przygoto-wać pracę pi-semną w języku polskim, wyma-ga jednak pomo-cy przy doborze
Student/ka umie przygoto-wać pracę pi-semną w języku polskim o charakterze szczegółowym,
Student/ka umie przygotować pracę pisemną w języku pol-skim o charakterze szczegółowym,
133
o charakterze szczegółowym; ma problem z doborem ma-teriałów źró-dłowych i opracowań, popełnia wiele błędów
źródeł i opracowań; zdarza się mu/jej popeł-niać drobne błędy
z wykorzystaniem ujęć teore-tycznych, korzy-sta przy tym z różnych źródeł z zakresu ono-mastyki polskiej; zdarza się mu/jej jednak popełniać drob-ne błędy
z wykorzystaniem pogłębionych ujęć teoretycz-nych, wykorzy-stuje przy tym zróżnicowane źródła z zakresu onomastyki polskiej
Efekt 5
Student/ka nie potrafi samo-dzielnie przygo-tować i przedstawić wystąpienia ustnego w języku pol-skim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-wych, nawet przy znacznej pomocy
Student/ka po uzyskaniu od-powiednich wskazówek przygotowuje i przedstawia wystąpienie ustne w języku polskim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-wych
Student/ka samodzielnie przygotowuje i przedstawia wystąpienie ustne w języku polskim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-wych
Student/ka samodzielnie przygotowuje i przedstawia bardzo dobre wystąpienie ustne w języku polskim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-wych i innych materiałów, a przedstawiona praca nie budzi zastrzeżeń me-rytorycznych
Ocena łączna z kolokwium, pracy pisemnej, aktywności na zajęciach
i przygotowanej prezentacji:
ocena z kolokwium zaliczeniowego: 40% ostatecznej oceny (efekt 1 i 2)
ocena pracy badawczej: 20% ostatecznej oceny (efekt 3 i 4)
ocena przygotowanej prezentacji: 20% ostatecznej oceny (efekt 5)
aktywny udział w zajęciach: 20% ostatecznej oceny (efekt 1-3)
(17) Całkowity nakład pracy studenta po-trzebny do osiągnięcia za-łożonych efek-tów w godzinach oraz punktach ECTS
56 godzin:
15 godzin ćwiczeń
15 godzin samokształcenia
12 godzin na napisanie pracy
4 godziny przygotowania do prezentacji
10 godzin przygotowania do kolokwium.
3 ECTS
(18) Język wykładowy
polski
(19) Praktyki zawodowe w ramach przed.
---
(20) Literatu- Literatura podstawowa:
134
ra
Literatura uzupełniająca
dla studentów szczegól-
nie zainteresowanych
problematyką zajęć do
wykorzystania w
przyszłej pracy zawo-
dowej.
Górnowicz H., Wstęp do onomastyki, Gdańsk 1988.
Grzenia J., Słownik nazw własnych. Ortografia, wymowa, słowotwórstwo
i odmiana, Warszawa.
Jakus – Borkowa E., 1987, Nazewnictwo polskie, Opole 1980.
Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa –
Kraków 1998.
Rospond S., Mówią nazwy, Warszawa 1976.
Literatura uzupełniająca:
Grodecki R., Wole i Lgoty. Przyczynek do dziejów osadnictwa w średniowiecznej
Polsce [w:] Studia z historii społecznej i gospodarczej poświęcone F. Buja-
kowi, Lwów 1931, s. 45-65.
Handke K., Polskie nazewnictwo miejskie, Warszawa 1992.
Karaś M., Nazwy miejscowe byłego powiatu strzyżowskiego [w:] Studia nad dzie-
jami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980, s. 31 - 59.
Lubaś W., Nazwy miejscowe województwa krośnieńskiego [w:] Krosno. Studia
z dziejów miasta i regionu, red. S. Cynarski, Rzeszów 1995, s. 9-49.
Lubaś W., Nazwy miejscowości powiatu jasielskiego [w:] Studia z dziejów Jasła
i powiatu jasielskiego, red. J. Garbacik, Kraków 1964, s. 571-598.
Lubaś W., Nazwy terenowe powiatów jasielskiego i krośnieńskiego, cz. 1, „Ono-
mastica” VIII, 1963, s. 195-236, cz. 2, „Onomastica” IX, ,1964, s. 123-163.
Łemkowie w historii i kulturze Karpat, red. J. Czajkowski, Rzeszów-Sanok 1992.
Orzechowska A., Nazwy miejscowe dawnego powiatu pilźnieńskiego, Wrocław
1975.
Reczek S., Ze studiów nad onomastyczną przeszłością Rzeszowszczyzny [w:] Z
tradycji kulturalnych Rzeszowa i Rzeszowszczyzny, red. S. Frycie i S. Re-
czek, Rzeszów1966, s. 317-426.
Rieger J., Nazwy wodne dorzecza Sanu, Wrocław 1969.
Rymut K., Nazwiska Polaków, Kraków.
Rymut K., Nazwy miejscowe dawnego pow. bieckiego, Wrocław 1975.
Rzetelska-Feleszko E., Nazwy miejscowe [w:] Polskie nazwy własne. Encyklope-
dia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa – Kraków 1998, s. 191-230.
Przydatne słowniki:
Nazwy miejscowe Polski: historia, pochodzenie, zmiany, red. K. Rymut, t. I-VI,
Kraków 1996-2007.
Rospond S., Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984.
Rymut K., Nazwy miast Polski, Wrocław 1980.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F.
Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. I – XV, Warszawa 1880-1895,
1902.
Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych, wyd. K. Rymut, t. I-X, Kra-
ków 1992- 1994.
Słownik staropolskich nazw osobowych, t. I-VI, red. W. Taszycki, t. VII, z. 1-3,
red. M. Malec, Kraków 1965-1987.
Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce, t. I-III, Warszawa 1982-1984.
135
IXC12/J. HISTORIA JĘZYKA JAKO PRZEDMIOT DYDAKTYKI SZKOLNEJ:
(1) Nazwa przedmiotu HISTORIA JĘZYKA W DYDAKTYCE SZKOLNEJ
(2) Nazwa jednostki prowadzącej
przedmiot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej
Kod przedmiotu IXC12/J
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Format studiów
Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy
Rok i semestr studiów Rok II, semestr 4
Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Małgorzata Kułakowska
Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
Dr Małgorzata Kułakowska
Cele zajęć z przedmiotu
C1: Zastosowanie wiedzy z zakresu językoznawstwa diachronicznego w przygotowaniu różnych
form zajęć szkolnych.
C2: Wykorzystanie zasobów Internetu do rozszerzenia warsztatu nauczyciela polonisty
o działania dydaktyczne związane z przekazywaniem wiedzy historycznojęzykowej.
C3: Przekonanie studentów jako przyszłych nauczycieli języka polskiego o konieczności wpro-
wadzania elementów historii języka polskiego do programu nauczania na wszystkich etapach
kształcenia
Wymagania
wstępne
Wiedza i umiejętności z zakresu historii języka (przedmiot na UR: gramatyka
historyczna języka polskiego z elementami historii języka polskiego)
na poziomie studiów polonistycznych I stopnia.
Wiedza i umiejętności z zakresu dydaktyki języka polskiego na poziomie
studiów polonistycznych I stopnia, oraz wiedza i umiejętności z zakresu
dydaktyki języka polskiego na poziomie studiów polonistycznych I stopnia
w semestrach 1-3.
Efekty kształce-
nia
Wiedza:
Student/studentka
IXC12/J _W01: analizuje tłumaczenia dawnych arcydzieł literatury po-
wszechnej pod kątem wprowadzenia treści histrycznojęzykowych
IXC12/J _W02: integruje treści przekazywane podczas lekcji muzealnych
z treściami historycznojęzykowymi
Umiejętności:
Student/studentka
IXC12/J _U01: tworzy scenariusze lekcji oraz zajęć pozalekcyjnych
z wykorzystaniem wiedzy z zakresu historii języka
Kompetencje społeczne:
Student/studentka
136
IXC12/J _K01: ocenia wartość portali edukacyjnych, pism poświęconych dy-
daktyce języka polskiego i poradników oraz oferty edukacyjnej placówek
muzealnych, motywując w dyskusji swoją ocenę
IXC12/J _K02: Ocenia zawartość podstaw programowych wszystkich szcze-
bli edukacji pod kątem możliwości wprowadzenia treści historycznojęzyko-
wych, uzasadniając oceny w dyskusji
IXC12/J _K03: dyskutuje nad rozwiązaniami dydaktycznymi proponowany-
mi przez kolegów, dzieląc się swoimi pomysłami i przemyśleniami.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Konwersatorium - 20+10 (s)
Treści programowe
LP
Treści merytoryczne Liczba
go-
dzin
1. Zajęcia organizacyjne, warunki zaliczenia, omówienie programu
zajęć. Czy istnieje potrzeba zajęć przedstawiających propozycje
wprowadzania treści historycznojęzykowych w dydaktyce? - dys-
kusja
2
2. Analiza treści podstaw programowych na wszystkich szczeblach
edukacji pod kątem możliwości wprowadzenia elementów historii
języka. Czy treści historycznojęzykowe mogą być realizowane tak-
że w ramach innych niż lekcje form edukacji? – dyskusja (efektem
dyskusji będzie stworzenie listy takich form).
1
3. Lekcja muzealna – możliwości łączenia treści tego typu zajęć
z treściami historycznojęzykowymi na kolejnych lekcjach:
1. Przygotowanie do wycieczki do muzeum – wybór muzeum
i lekcji muzealnej na podstawie przygotowanych przez
studentów prezentacji oferty muzeów Podkarpacia (lub
Krakowa)
2. Prezentacja pomysłów jak połączyć treści wybranej lekcji
muzealnej i treści historycznojęzykowe (metoda: burza
mózgów)
3. Wycieczka do wybranego muzeum i udział w lekcji muze-
alnej (oprócz godzin dydaktycznych także godziny „niekon-
taktowe” na dotarcie do muzeum)
4. Omówienie lekcji muzealnej
5. Prezentacja zajęć (lekcji lub innych form edukacji)
12
137
z historii języka nawiązujących do treści lekcji muzealnej
i dyskusja
4. Treści historycznojęzykowe w analizie tłumaczeń arcydzieł daw-
nej literatury na przykładzie „Pieśni o Rolandzie”
1. Typy i funkcje archaizacji
2. Zestawienie tekstów tłumaczeń „Pieśni o Rolandzie: T.
Boya-Żeleńskiego i Jacka Kowalskiego
3. Odtworzenie innych tekstów Jacka Kowalskiego dyskusja
o funkcjach archaizacji
4. Prezentacja pomysłów na ćwiczenia związane
z archaizmami w tekstach omawianych na lekcjach języka
polskiego
3
5. Scenariusz uroczystości szkolnej lub uroczystości w innej placów-
ce oświatowo-kulturalnej z archaizacją
1. Analiza propozycji tego typu uroczystości w portalach
oświatowych takich jak np. Scholaris – dyskusja
z elementami oceny zawartości portali i innych źródeł (po-
radniki, pisma fachowe)
2. Przedstawienie propozycji scenariuszy imprez przygoto-
wanych przez studentów – dyskusja
4
6.
Gry edukacyjne – możliwości wykorzystania treści z zakresu ono-
mastyki w grze edukacyjnej
Moja mała ojczyzna – tworzenie scenariusza onomastycznej gry
edukacyjnej – praca w grupach
Testowanie gry
6
7. Zakończenie zajęć, podsumowanie, ewaluacja zajęć 2
Suma godzin 30
Metody dy-
daktyczne
prezentacje multimedialne przygotowywane przez osobę prowadzącą zajęcia
i przez studentów,
referowanie zagadnień przez studentów,
praca w grupach,
dyskusja: omówienie prezentowanych rozwiązań, „burza mózgów”
wycieczka dydaktyczna – lekcja muzealna,
przygotowanie gry dydaktycznej i udział w grze dydaktycznej;
138
Zajęcia odbywają się z użyciem środków audiowizualnych, komputerów
z dostępem do Internetu. 2 godziny dydaktyczne są przeznaczone na zajęcia
poza pomieszczeniami Uniwersytetu Rzeszowskiego (W zależności od typu
zajęć oferowanych przez wybrane muzeum wymiar godzinowy tych zajęć może
być w każdym przypadku inny)
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Zaliczenie na ocenę:
ocenie formatywnej podlega aktywny udział w dyskusjach i zaprezentowanie
na forum grupy swoich propozycji zajęć
ocena sumatywna jest oceną przygotowanych przez studenta co najmniej 2
prezentacji zajęć wykorzystujących treści historycznojęzykowe (w tym obo-
wiązkowo propozycja zajęć skorelowanych z tematyką lekcji muzealnej) oraz
oceną aktywności studenta podczas zajęć
Metody
i kryteria oce-
ny
Ocena łączna z prezentacji i aktywności na zajęciach:
ocena prezentacji (minimum 2, w tym propozycja zajęć skorelowanych
z tematyką lekcji muzealnej): 70% ostatecznej oceny (efekt: IXC12/J
_W02, IXC12/J _U01)
aktywny udział w zajęciach: 30% ostatecznej oceny (efekt: IXC12/J _W01,
IXC12/J _K01, IXC12/J _K02, IXC12/J _K03)
Całkowity na-kład pracy stu-denta potrzeb-ny do osiągnię-cia za-łożonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/ na-
kład pracy studenta
udział w ćwiczeniach 30 godz.
przygotowanie 2-4
prezentacji
28 godz.
przygotowanie zagad-
nień na zajęcia
15 godz.
udział w wycieczce do
muzeum
2 – 9 godz.
SUMA GODZIN 75 – 82 godz.
LICZBA PUNKTÓW
ECTS
3
Język wykła-dowy
polski
Praktyki za-wodowe w ramach przed.
---
Literatura
Literatura podstawowa:
139
Literatura uzupełniająca
dla studentów szczegól-
nie zainteresowanych
problematyką zajęć do
wykorzystania w
przyszłej pracy zawo-
dowej.
Dubisz S., Język. Historia – Kultura. Warszawa2002.
Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław 1999.
Wiśniewska H., Polszczyzna przez wieki Łódź, 2009.
Literatura uzupełniająca (wybór):
Badowska A., Inspiracje pomysły. Książka pomocnicza dla twórczego nauczyciela,
Wrocław 2000.
Borejszo M., Boże Narodzenie w polskiej kulturze, Poznań 1986.
Dąbrowa M., Szkolne wycieczki historyczne, Warszawa 1975.
Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty. Red. A. Janus-Sitarz. Kra-
ków 2005.
Filiciak M., Zabawa naszych czasów, Nowa Polszczyzna nr 4, 2005, s. 7-11.
Goźlińska E. Jak skonstruować grę dydaktyczną? Warszawa 2004.
Gry i zabawy w kształceniu językowym, propozycje, scenariusze, projekty, pod
red. H. Wiśniewskiej, Lublin 2000.
Jakus – Borkowa E., 1987, Nazewnictwo polskie, Opole 1980.
Jaworska M., Regionalizm w nauczaniu początkowym [W:] Życie Szkoły nr 9/96
Kowalski J., Niezbędnik krzyżowca. Pieśni i opowieści krucjatowe, Poznań
2006;
Kowalski J., Niezbędnik Trubadura. Dumania, kancony i romanse, Poznań 2007.
Kowalski M., Gra w klasie, Między nami polonistami. Numer Sygnalny, 2005, s.
11-14.
Kułakowska M., Myszka A., Kształcenie językowe w dobie kultury masowej poli-
sensorycznej” pod red. U. Kopeć, Z. Sibigi, Historia języka w dydaktyce szkolnej
z perspektywy nauczyciela akademickiego, Rzeszów 2010, s.198 – 210.
Nagajowa M.,: Nauka o języku dla nauki języka. Warszawa 1995.
Nauka o języku polskim w reformowanej szkole. Red. A. Mikołajczuk, J. Puzynina,
Warszawa 2001.
Rospond S., Mówią nazwy, Warszawa 1976.
Skrzypczak M., RPG jako narzędzie pomocnicze w procesie edukacyjnym Reme-
dium. nr 7/8, 2006, s. 16-17.
Uherek P., Strach ma oczy wideo, Nowa Polszczyzna. nr 3, – 2005, s. 8-9.
Unger P., Muzea w nauczaniu historii, Warszawa 1988.
Walczak B., Język jako składnik tożsamości narodowej, w: Język, tożsamość, reli-
gia, red. G. Cyran, G. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wielkopolski 2009, s. 9-18.
140
Wojnar I., Muzeum czyli Trwanie obecności, Warszawa 1991
Publikacje dostępne w Internecie (wybór):
Sielicka-Jastrzębska J., Lekcje muzealne,
http://www.1944.pl/edukacja_i_kultura/dla_uczniow/
Jurczyk I., Lekcja muzealna propozycją wzbogacenia szkolnego procesu
dydaktyczno-wychowawczego,
http://www.muzeumrzemiosla.pl/index.php?page=artykuly&id=1
Malinowski M., Sobieski – gospodarz
http://www.wilanow-palac.pl/sobieski_gospodarz.html
Portale edukacyjne (wybór):
http://www.edugames.pl/gry/index/k1/32,gry_jezyk_polski/
http://literka.pl
http://www.publikacje.ovh.org/
http://www.publikacjenauczycieli.pl/
http://83.15.153.174/lopata/scen_impr_sw.htm
http://zabawyjezykiempolskim.wordpress.com/
http://www.scholaris.pl/
http://www.hamlet.edu.pl/
IXC12A/J. CHWYTY RETORYCZNE:
Nazwa przedmiotu Chwyty retoryczne
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Retoryki i Pragmatyki Komunikacyjnej
Kod przedmiotu XIIIA7
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Przedmiot fakultatywny
Rok i semestr studiów rok drugi/ semestr czwarty
Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. prof. UR Grażyna Filip
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób pro-
wadzących) zajęcia z przedmiotu
dr Magdalena Patro-Kucab
lub pracownicy ZRiPK
141
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Zapoznanie studentów z prawami retoryki, mechanizmami perswazji, argumentacji i manipulacji.
C2. Zapoznanie studentów ze środkami i figurami retorycznymi oraz ich wykorzystaniem w praktyce zawodowej.
Wymagania wstępne Posiadanie przez studenta podstawowej wiedzy z historii retoryki.
Efekty kształcenia Wiedza
Student/ka:
W01 – zna podstawowe pojęcia z zakresu komunikacji społecznej i medialnej;
W02 – rozumie konieczność sprawnego i perswazyjnego komunikowania się w różnych
sytuacjach;
Umiejętności
Student/ka
U01 – potrafi prezentować własne poglądy, idee i pomysły oraz przekonywać do nich roz-
mówców;
Kompetencje społeczne:
Student/ka:
K01 – rozumie potrzebę rozwoju posiadanych przez siebie umiejętności i wiedzy;
K02 – potrafić współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role;
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Konwersatorium – 20+10(S) godz.
Treści programowe
Lp. Treści merytoryczne/ wybór problematyki po konsultacji ze studentami:
1. Style retoryczne, figury retoryczne oraz reguły ich stosowania w celu osiągnięcia zamie-
rzonych efektów wypowiedzi. Z wykorzystaniem właściwych tekstów oraz samodzielnymi
próbami oratorskimi.
2. Etykieta językowa:
Grzeczność w wywiadzie prasowym;
Językowe strategie grzeczności w dyskusji;
Akty etykiety językowej wyrażające brak zgody z opinią rozmówcy;
Sposoby kończenia rozmowy w sytuacji oficjalnej;
3. Język polityki a współczesna kultura polityczna:
Język polityki;
Wykorzystanie ironii do walki politycznej;
Językowe środki zwalczania przeciwnika;
Językowe sposoby przedstawiania i komentowania wydarzeń politycznych;
„Przyklejanie etykietek”;
Prostowanie jako specyficzny środek manipulacji tekstowo-językowej;
4. Komplement – jedna z najpotężniejszych retorycznych strategii świata: Komplement i
komplementowanie jako strategia komunikacyjna;
Wprowadzenie do sztuki komplementowania;
Komplementy z całego świata;
Urok językowej wirtuozerii – poradnik jak prawić komplementy.
5. Retoryczne, stylistyczne i pragmalingwistyczne sposoby i funkcje argumentowania:
Teoria argumentacji a wpływ na odbiorcę;
142
Analiza argumentów;
Argumenty poparte autorytetem i przykładem;
6. Erystyka – sztuka dyskutowania w celu odniesienia zwycięstwa w dyskusji. Sofizmaty.
Podstawowe chwyty erystyczne. Z wykorzystaniem właściwych tekstów oraz samodziel-
nymi próbami oratorskimi.
7. Sztuka słowa – „żeby nas czytano i rozumiano, a tekst był poprawny i przekonujący”.
Metody dydaktyczne debata, dyskusja, projekty, prezentacje multimedialne
Sposób(y) i forma(y) zalicze-
nia
Ocena formatywna:
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywność
w czasie omawianej tematyki przedmiotu.
Ocena podsumowująca:
P1. Ocena z wygłoszonej mowy, prowadzonej debaty i innych form krasomówstwa
zaprezentowanych podczas zajęć*.
*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym
sylabusie efektów kształcenia.
Metody i kryteria oceny
W01 – zna pod-
stawowe pojęcia z
zakresu komunika-
cji społecznej
i medialnej
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Student/ka nie
zna podstawo-
wych pojęć z
zakresu komuni-
kacji społecznej i
medialnej.
Student/ka zna
pojedyncze pojęcia
z zakresu komuni-
kacji społecznej
i medialnej.
Student/ka roz-
różnia większość
pojęć z zakresu
komunikacji
społecznej i
medialnej.
Student/ka roz-
różnia wszystkie
pojęcia z zakresu
komunikacji spo-
łecznej
i medialnej.
W02 – rozumie
konieczność
sprawnego i per-
swazyjnego komu-
nikowania się w
różnych sytuacjach
Student/ka nie
rozumie istoty
sprawnego
i perswazyjnego
komunikowania
się w różnych
sytuacjach.
Student/ka
w pojedynczych
przypadkach
rozumie istotę
sprawnego
i perswazyjnego
komunikowania
się w różnych
sytuacjach.
Student/ka
w większości
przypadków
rozumie istotę
sprawnego
i perswazyjnego
komunikowania
się w różnych
sytuacjach.
Student/ka we
wszystkich przy-
padkach rozumie
istotę sprawnego
i perswazyjnego
komunikowania
się w różnych
sytuacjach.
U01 – potrafi
prezentować
własne poglądy,
idee i pomysły oraz
przekonywać do
nich rozmówców
Student/ka nie
potrafi prezento-
wać własnych
poglądów, idei
i pomysłów oraz
przekonywać do
nich rozmówców.
Student/ka potra-
fi w pojedynczych
przypadkach
prezentować
własne poglądy,
idee i pomysły oraz
przekonywać do
nich rozmówców.
Student/ka potrafi
w większości
przypadków pre-
zentować własne
poglądy, idee i
pomysły oraz
przekonywać do
nich rozmówców.
Student/ka potrafi
samodzielnie we
wszystkich przy-
padkach prezen-
tować własne
poglądy, idee i
pomysły oraz
przekonywać do
nich rozmówców.
Całkowity nakład pracy stu-
denta potrzebny do osiągnię-
cia założonych efektów
Aktywność Liczba go-
dzin/nakład pracy
143
w godzinach oraz punktach
ECTS
ćwiczenia 30 godz.
praca studenta (przygotowanie do zajęć, samokształcenie, wykony-
wanie projektów itp.)
60 godz.
LICZBA PUNKTÓW ECTS 3
Język wykładowy polski
Praktyki zawodowe
w ramach przedmiotu
nie dotyczy
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne
(w porozumieniu z prowadzącym przedmiot
na zajęciach organizacyjnych).
Literatura podstawowa:
I. Źródła (wybór, prace najważniejsze):
Kwintylian, Kształcenie mówcy, tł. M. Brożek, Wrocław 1951. [ks. I, II, X]
Schopenhauer A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, tł. B. i Ł. Konarscy, Kraków
1976.
II. Opracowania (wybór, prace najważniejsze):
Barthes R., Analiza retoryczna, przeł. K. Falicka, „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 2, s.
251–256.
Antas J., O kłamstwie i kłamaniu, Kraków 1999.
Barthes R., Teoria tekstu, przeł. A. Milecki, w: Współczesna teoria badań literackich za
granicą, t. 4, cz. 2, oprac. H. Markiewicz, Kraków 1992.
Bralczyk J., Język na sprzedaż, wyd. 2, Warszawa 2000.
Buttler D., H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka polskiego, warszawa 1971.
Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, przekł. B. Wojciszke, Gdańsk
1999.
Dziennikarstwo i świat mediów, pod red. Z. Baurera i E. Chudzińskiego, wyd. zmien. I
rozsz., Kraków 2000.
Dubisz S., Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa 1992.
Filip G., Mistrzowie gry na argumenty. Kałużyński, Treugutt, Bieńkowski, Rzeszów 2013.
Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999.
Galasiński D., Chwalenie się jako perswazyjny akt mowy, Kraków 1992.
Głowiński M., Nowomowa po polsku, Warszawa 1990.
Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.
Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998.
Język polityki a współczesna kultura polityczna, pod red. J. Anusiewicz i B. Sicińskiego,
„Język a kultura” 1994, t. 11.
Język w mediach masowych, pod red. J. Bralczyka i K. Mosiołek-Kłosińskiej, Warszawa
2001.
Kamińska-Szmaj I., Słowa na wolności, Wrocław 2000.
Karwat M., Sztuka manipulacji politycznej, Toruń 1999.
Kniagininowa M., Pisarek W., Język informacji prasowej, Kraków 1966.
Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998.
Kurcz I., Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2000.
Lichański J. Z., Retoryka. Od renesansu do współczesności: tradycja i innowacja, War-
szawa 2000.
Lichański J.Z., Retoryka. Od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka, Warszawa
1992.
Mrozowski M., Media masowe. Władza, rozrywka, biznes, Warszawa 2001.
144
Literatura uzupełniająca dla studentów
szczególnie zainteresowanych problematyką
zajęć do wykorzystania w przyszłej pracy
zawodowej.
Myśliwiec G., Techniki i triki negocjacyjne, Warszawa 1999.
Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku, Rzeszów 2001.
Pisarek W. – prace wskazane w publikacji Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 200, s.
279–280.
Perelman Ch., Logika prawnicza. Nowa retoryka, tł. J. Pajor, Warszawa 2003.
Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002.
Pisarek W., Retoryka dziennikarska, Kraków 2002.
Polskojęzyczne publikacje – prace wskazane w publikacji Nowa retoryka dziennikarska,
Kraków 200, s. 280–281.
Retoryka, pod red. R. Przybylskiej i W. Przyczyny, Kraków 2000.
Retoryka dziś, pod red. M. Barłowskiej, A. Budzyńskiej Dacy, P. Wilczka, Warszawa
2009.
Volkmann R., Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian, tłum. L. Bobiatyński, oprac.,
przyp., bibl. H. Cichocka, J.Z. Lichański, Warszawa 1995.
Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990.
MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH
(Z MODUŁEM SEMINARYJNYM) Moduł kulturoznawczo-metodyczny:
IXC8/K. KULTURA I LITERATURA SARMACKA:
Nazwa przedmiotu Kultura i literatura sarmacka Nazwa jednostki prowadzącej przed-miot
Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia
Kod przedmiotu IXC8/K Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, kulturoznawczy Rok i semestr studiów drugi/ semestr trzeci Imię i nazwisko koordynatora przed-miotu
dr Jolanta Kowal
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr Jolanta Kowal, dr Magdalena Patro-Kucab
Cele zajęć z przedmiotu C1. Zapoznanie studentów ze zjawiskami kulturowymi i literackimi będącymi wykwitem sarmatyzmu, jako formacji kulturowej. C2. Kształcenie umiejętności krytycznej refleksji nad procesami zachodzącymi w kulturze dawnej. Wymagania wstępne Student, przed rozpoczęciem nauki przedmiotu, powinien znać treść dzieł
literackich z zakresu literatury staropolskiej i oświeceniowej, które znajdują się w spisie lektur obowiązującym na studiach 1-go stopnia dla kierunku filologia polska oraz wykazywać się ogólną znajomością zjawisk kulturowych doby staropolskiej i epoki oświecenia, ze szczególnym uwzględnieniem zjawi-ska sarmatyzmu.
145
Efekty kształcenia Wiedza: IXC8/K_W01 – student/ka charakteryzuje zjawiska kulturowe i literackie będące wykwitem sarmatyzmu; IXC8/K_W02 – student/ka definiuje podstawowe pojęcia związane z kulturą i literaturą sarmacką. Umiejętności: IXC8/K_U01 – student/ka analizuje utwory literackie nawiązujące do tradycji sarmackiej; IXC8/K_U02 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi zjawiska kulturowe będące wykwitem sarmatyzmu; IXC8/K_U03 – student/ka rozpoznaje kontynuacje i nawiązania do tra-dycji sarmackiej w kulturze i literaturze epok późniejszych (od roman-tyzmu po czasy współczesne). Kompetencje społeczne: IXC8/K_K01 – student/ka jest zorientowany na poszerzenie wiedzy zdobytej na zajęciach.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
ćwiczenia warsztatowe - 20+10 (s)
Treści programowe
Lp. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba godzin
1. Zajęcia organizacyjne (zapoznanie z przedmiotem, warunkami zaliczenia itp.)
1
2. Zjawisko sarmatyzmu w ujęciu historycznym. 2 3. „Civis Romanum Sum” – u źródeł sarmackiego mitu. 2 4. Wokół wybranych zagadnień kultury polskiego sarmatyzmu, ze szczególnym
uwzględnieniem sarmackiej obyczajowości (projekcja filmu dokumentalnego pt. Sarmacja czyli Polska z 1994 r., scenariusz K. Koehler).
4
5. Na gruncie sarmackiej poezji (S.H. Szymanowski, Mars Sauromatski [fragment]; M.K. Sarbiewski, Do rycerstwa polskiego…; M. Paszkowski, Więc i herby ich wła-sność przyrodzoną mają…; Z. Morsztyn, Votum [fragment]; W. Potocki, Sławie świeckiej; Pospolite ruszenie; Anonim, Duma nad Koroną Polską w roku 1697 [fragment]).
4
6. Sarmackie tradycje i europejskie horyzonty. 2 7. Walka z sarmatyzmem na łamach „Monitora”. 2 8. Lektura I części Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków I. Krasickiego
w kontekście Opisu obyczajów za panowania Augusta III Jędrzeja Kitowicza. 3
9. „Sarmatyzmu życie po życiu” w oparciu o lekturę Pamiątek Soplicy H. Rzewu-skiego.
4
10. Sarmackie mity i ich trwanie w kulturze epok późniejszych. 3 11. Kolokwium i zajęcia zaliczeniowe. 2
Metody dydaktyczne dyskusja/ projekcje multimedialne/ elementy wykładu Sposób(y) i forma(y) zaliczenia
Ocena formująca: F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazo-wo podczas trwania zajęć). F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przed-stawienie wyników własnych badań itp.). Ocena podsumowująca: P1. Ocena z zadanej prezentacji multimedialnej*. *Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabusie efektów kształcenia.
Metody i kryteria oceny Ocena łączna z frekwencji i aktywności na zajęciach oraz pracy zalicze-
146
niowej (prezentacja multimedialna): ocena z aktywności - 30% z oceny końcowej; frekwencja - 10% z oceny końcowej; ocena z pracy zalicze-niowej (prezentacja multimedialna) – 60% z oceny końcowej.
Całkowity nakład pracy stu-denta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS
Aktywność Liczba go-dzin/ nakład
pracy stu-denta
Ćwiczenia 30 godz. Przygotowanie do ćwiczeń 25 godz. Czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 15 godz. Udział w konsultacjach 4 godz. Przygotowanie do zaliczeniowej pracy pisemnej 26 godz. SUMA GODZIN 100 godz. LICZBA PUNKTÓW ECTS 4
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu
nie dotyczy
Literatura
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne
(w porozumieniu z prowadzącym przedmiot na
zajęciach organizacyjnych).
Literatura podstawowa: Barok, sarmatyzm, Psalmodia, pod red. K. Maliszewskiego i K. Obremskiego, Toruń 1995. Bockenheim K., Dworek, kontusz, karabela, Wrocław 2002. Bogucka M., The lost world of the „Sarmatians”, Warszawa 1996. Bystroń J. S., Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, wstęp J. Tazbir, War-szawa 1993, t. 1-2. Cieński M., Rej, Krasicki i ziemiańska utopia. Pytania o ciągłość sarmaty-zmu, w: Mikołaj Rej w pięćsetlecie urodzin. Studia literaturoznawcze, pod red. J. Sokolskiego, M. Cieńskiego i A. Kochan, Wrocław 2007. Grzybowski S., Sarmatyzm, Warszawa 1996. Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, wybór, wstęp i komentarze A.Vincenz, oprac. M. Malicki, Wrocław 1989, BN I/259. Jasienica P., Rzeczpospolita Obojga Narodów, Warszawa 1986. Karpowicz M., Sztuka oświeconego sarmatyzmu, Warszawa 1970. Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, oprac. R. Pollak, Wrocław 1970, BN I/88. Koehler K., Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej, Kra-ków 2005. Koehler K., „Słuchaj mię, Sauromatha”. Antologia poezji sarmackiej, Kra-ków 2002. Komuda J., Warchoły i pijanice czyli Poczet hultajów z czasów Rzeczypo-spolitej szlacheckiej, grafiki H. Czajkowski, Lublin 2004. Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, Kraków 2003. Łoziński W., Życie polskie w dawnych wiekach, wstęp i oprac. J. Tazbir, Warszawa 2006. Maciejewski J., Dylematy wolności. Zmierzch sarmatyzmu i początki Oświecenia w Polsce, Warszawa 1994. Mańkowski T., Genealogia sarmatyzmu, Warszawa 1946. Mickiewicz A., Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie, oprac. S. Pi-goń, wyd. dziesiąte, Wrocław 1994. Między barokiem a oświeceniem: apogeum sarmatyzmu: kultura polska drugiej połowy XVII wieku, pod red. K. Stasiewicz i S. Achremczyka, Olsz-tyn 2004. Między barokiem a oświeceniem: sarmacki konterfekt, pod red. S. Achremczyka, Olsztyn 2002. Nowoczesność i sarmatyzm, pod red. P. Czaplińskiego, Poznań 2011. Roszak S., Archiwum sarmackiej pamięci. Funkcje i znaczenie rękopi-
147
Literatura uzupełniająca dla studentów szcze-
gólnie zainteresowanych problematyką zajęć do
wykorzystania w przyszłej pracy zawodowej.
śmiennych ksiąg silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku, Toruń 2004. Rozrzutność i skąpstwo w tradycji kulturowej i rzeczywistości, pod red. J. Tazbira i A.K. Banach, Kraków 2005. Rzeczpospolita państwem wielu narodowości i wyznań. XVI-XVIII wiek, pod red. A. Filipczak-Kocur i T. Ciesielskiego, Warszawa 2008. Rzewuski H., Pamiątki Soplicy, Wrocław 2009. Słownik sarmatyzmu. Idee. Pojęcia, symbole, pod red. A. Borowskiego, Kraków 2001. Suchodolski B., Dzieje kultury polskiej, Warszawa 1984. Tazbir J., Kultura polskiego baroku, Warszawa 1986. Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce, Poznań 1998. Tazbir J., Sarmaci i świat, Kraków 2001. Tazbir J., Świat panów Pasków, Łódź 1986. Ulewicz T., Sarmacja. Zagadnienie sarmatyzmu, Kraków 2006. Waśko A., Romantyczny sarmatyzm, Kraków 1995. Zajączkowski A., Szlachta polska. Kultura i struktura, Warszawa 1993. Literatura uzupełniająca:
Goliński J., Unitas et varietes. Szkice o piśmiennictwie polskiego baroku, Warszawa 2007. Kuchowicz Z., Człowiek polskiego baroku, Łódź 1992. Między barokiem a oświeceniem: wojny i niepokoje czasów saskich, pod red. K. Stasiewicz i S. Achremczyka, Olsztyn 2003. Mity i stereotypy w dawnej Polsce, pod red. J. Tazbira, Warszawa 1991. Polska XVII wieku, pod red. J. Tazbira, Warszawa 1974. Sajkowski A., Sarmackie tradycje i europejskie horyzonty, wstęp i dobór tekstów B. Judkowiak, Poznań 2007. Sarmackie theatrum, t. 1: Wartości i słowa, t. 2: Idee i rzeczywistość, pod red. R. Ocieczek, Katowice 2001. Tazbir T., Od Sasa do Lasa, Warszawa 2011. Tazbir J., Państwo bez stosów i inne szkice, Kraków 2000. Tazbir J., Polska przedmurzem Europy, Warszawa 2004. Tazbir J., Rzeczpospolita i świat. Studia z dziejów kultury XVII wieku, Wrocław 1971. Tazbir J., Rzeczpospolita szlachecka wobec wielkich odkryć, Warszawa 1973. Zientara W., Sarmatia Europiana oder Sarmatia Asiana?, Toruń 2003.
IXC9/K. WYBRANE ZAGADNIENIA KULTURY XIX W.:
Nazwa przedmiotu Wybrane zagadnienia kultury XIX w. Nazwa jednostki pro-wadzącej przedmiot
Instytut Filologii Polskiej/Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu)
Kod przedmiotu IXC9/K Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Filologia polska Drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, kulturoznawczy
Rok i semestr studiów drugi/semestr trzeci
148
Imię i nazwisko koor-dynatora przedmiotu
dr hab. prof. UR Joanna Rusin
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, dr Kazimierz Surowiec, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr Mariusz Chrostek
Cele zajęć z przedmiotu C1. Pogłębienie wiedzy o powiązaniach literatury z innymi zjawiskami kultury XIX wieku, C2. Doskonalenie umiejętności analizowania i krytycznego oceniania wybranych tekstów Wymagania wstępne
Wiedza z literaturoznawstwa uzyskana podczas studiów licencjackich
Efekty kształ-cenia
Wiedza: IXC9/K_W03 – student/ka ma uporządkowaną wiedzę na temat zjawisk kultury XIX wieku; IXC9/K_W05 - student/ka ma pogłębioną wiedzę o związkach literatury z innymi zjawiskami kultury Umiejętności: IXC9/K_U05 – student/ka potrafi rozpoznać, krytycznie analizować i oceniać wybrane teksty; Kompetencje społeczne: IXC9/K_K01 – student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin ćwiczenia warsztatowe – 20+10S godz.
Treści programowe 1. Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć, zapoznanie z najciekawszymi wydawnic-twami albumowymi i leksykonami – 2 g. 2. Kobieta, miłość, rodzina. Obyczajowość epoki w świetle wspomnień i pamiętników (z odwoła-niem do opracowań) – 4 g. 3. Dworek i dwór w XIX w. – 2 g. 4. Kresy w polskiej obyczajowości i kulturze – 2 g. 5. „Do wód” – sanatoria w XIX wieku – 2 g. 6. Gromadzenie i strzeżenie dóbr kultury w dobie zaborów – 2 g. 7. List w XIX w. Najsłynniejsi epistolografowie (Słowacki, Sienkiewicz, Chopin) – 4 g. 8. Teatr i opera w XIX w.; „żywe obrazy” – 2 g. 9. Najwybitniejsi artyści epoki: Chopin, Modrzejewska - 4 g. 10. Słynne nekropolie (Powązki, Cmentarz Łyczakowski, wileńska Rossa) – 2 g. 11. Wycieczka (do Muzeum Historycznego Miasta Rzeszowa, na Stary Cmentarz w Rzeszowie) wedle wybo-
ru studentów – 4 g.
Metody dydak-tyczne
analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja, elementy wykładu, wy-cieczka dydaktyczna
Sposób(y) i forma(y) zali-czenia
Zaliczenie na ocenę.
Metody i kryteria oce-
Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 student/ka student/ka student/ka student/ka ma
149
ny (IXC9/K_W03) nie ma upo-rządkowanej wiedzy na temat zja-wisk kultury XIX wieku
ma ogólnie uporządko-waną wiedzę na temat zja-wisk kultury XIX wieku
ma dobrze uporządko-waną wiedzę na temat zja-wisk kultury XIX wieku
bardzo dobrze uporządkowaną wiedzę na temat zjawisk kultury XIX wieku
Efekt 2 (IXC9/K_W05)
student/ka nie ma pogłę-bionej wiedzy o związkach literatury z innymi zja-wiskami kul-tury
student/ka ma ogólnie pogłębioną wiedzę o związkach literatury z innymi zja-wiskami kul-tury
student/ka ma dobrze pogłębioną wiedzę o związkach literatury z innymi zja-wiskami kul-tury
student/ka ma bardzo dobrze pogłębioną wie-dzę o związkach literatury z innymi zjawi-skami kultury
Efekt 3 (IXC9/K_U05)
student/ka potrafi rozpo-znać, krytycz-nie analizo-wać i oceniać wybrane tek-sty
Student/ka potrafi w pojedynczych rozpoznać, krytycznie analizować i oceniać wy-brane teksty
Student/ka potrafi w większości przypadków rozpoznać, krytycznie analizować i oceniać wy-brane teksty
Student/ka po-trafi samodziel-nie we wszyst-kich przypadkach rozpoznać, kry-tycznie analizo-wać i oceniać wybrane teksty
Efekt 4 (IXC9/K_K01)
student/ka nie zna zakre-su posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności
student/ka ogólnie zna zakres posia-danej przez siebie wiedzy i umiejętności
student/ka dobrze zna zakres posia-danej przez siebie wiedzy i umiejętności
student/ka bar-dzo dobrze zna zakres posiadanej przez siebie wie-dzy i umiejętności
Całkowity na-kład pracy studenta po-trzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/nakład pracy stu-denta
ćwiczenia 30 godz. przygotowanie do ćwiczeń – samodzielna lek-tura
60 godz.
czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp.
18 godz.
udział w konsultacjach 2 godz. SUMA GODZIN 110 LICZBA PUNKTÓW ECTS 4
Język wykła-dowy
Język polski
Praktyki za-wodowe w ramach przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura obowiązkowa: S. Wasylewski, Życie polskie w XIX wieku, Warszawa 2008.
150
Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, pod red. A. Chwalby, warszawa 2006 Julian Dybiec, Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie toż-samości narodowej 1795-1918, Kraków 2004. E. Skorupa, Polskie symbole kulturowe przed sądem pruskim w latach 1871-1914. „O podburzanie do gwałtów…”, Kraków 2004. Encyklopedia teatru PWN, Warszawa 2008. Encyklopedia Kresów, Kraków 2005. Stanisław Markowski, Polski dwór, Kraków 2006. Dwór polski. Architektura / tradycja / historia (zbior.), Kraków 2007. 66 16. Zalecane lektury i materiały pomocnicze: A. Lisak, Miłość, kobieta i małżeństwo w XIX wieku, Warszawa 2009. Irena Domańska-Kubiak, Zakątek pamięci. Życie polskie w XIX-wiecznych dwor-kach kresowych, Warszawa 2004. Jacek Kolbuszewski, Kresy, Wrocław 1998. Ze wspomnień m.in. Gabriela z Guntherów Puzynina, W Wilnie i dworach litew-skich 1815-1843, Kraków 1990 (reprint). Literatura uzupełniająca: Małgorzata Możdzyńska-Nawotka, O modach i strojach, Wrocław 2004. Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, pod red. J. Sztachelskiej i E. Dąbro-wicz, Białystok 2000. J. Szczublewski, Helena Modrzejewska, wyd. dowolne. Ryszard Przybylski, Cień jaskółki. Esej o myślach Chopina, Kraków 2009. Kazimierz Maciąg, „Naczelnym u nas jest artystą”. O legendzie Fryderyka Chopina w literaturze polskiej, Rzeszów 2010. Stanisław Pagaczewski, Spotkamy się u wód, Kraków 1972. Helena Duninówna, Warszawskie nowinki 1815-1900, Warszawa 1970. Mickiewicz w Gdańsku. Rok 2005. Materiały Międzynarodowej Konferencji Nauko-wej na 150-lecie śmierci poety, pod red. J. Bachórza i B. Oleksowicza, Gdańsk 2006 (wybrane teksty). B. Prus, „Obrazy wszystkiego”. O literaturze i sztuce. Wybór z Kronik, wybór i opracowanie Samuel Sandler, przypisami opatrzył Bartłomiej Szleszyński, War-szawa 2006. E. Orzeszkowa, O sobie, wstęp. J. Krzyżanowski, Warszawa 1974. Zofia Szeptycka, Wspomnienia z lat ubiegłych, przygotował do druku, wstępem i przypisami opatrzył B. Zakrzewski, Wrocław 1967.
IXC10/K. WSPÓŁCZESNA KULTURA LITERACKA:
(1) Nazwa przedmiotu Współczesna kultura literacka
(2) Nazwa jednostki prowadzącej
przedmiot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Pol-
skiej
151
(3) Kod przedmiotu IXC10/K
(4) Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia 2 stopnia Stacjonarne
(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, kulturoznawczy
(6) Rok i semestr studiów Rok II, sem. 3
(7) Imię i nazwisko koordynatora
przedmiotu
Dr Stanisław Dłuski
(8) Imię i nazwisko osoby prowadzą-
cej ( osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
Dr Stanisław Dłuski
(9)Cele zajęć z przedmiotu
zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu współczesnej kultury
literackiej, analiza wybranych tekstów literackich i zjawisk kulturalnych
(10) Wyma-
gania wstępne Ogólna wiedza z zakresu literaturoznawstwa, uzyskana
na wcześniejszych etapach edukacji; znajomość literatury współcze-
snej, teorii literatury, poetyki, czasopism literackich
(11) Efekty
kształcenia
Wiedza:
W01: ma podstawową wiedzę o miejscu współczesnej kultury literac-
kiej w obszarze nauk humanistycznych oraz o jej specyfice przedmio-
towej i metodologicznej;
W02:zna podstawową terminologię teoretycznoliteracką, stosowaną
w polskim literaturoznawstwie, oraz jej pochodzenie i zastosowanie;
W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną dotyczącą zagadnień tworzą-
cych podstawową problematykę współczesnej kultury literackiej
i rozumie ich znaczenie dla badań literaturoznawczych;
Umiejętności:
U01:potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować
i użytkować informacje z zakresu współczesnej kultury literackiej;
U02: posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formu-
łowanie i analizę problemów badawczych
152
w zakresie współczesnej kultury literackiej;
U03: potrafi dobrać metody i narzędzia badawcze oraz dokonać pre-
zentacji opracowanych zagadnień, pozwalające na rozwiązanie pro-
blemów w zakresie współczesnej kultury literackiej;
Kompetencje społeczne:
K01: zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umie-
jętności oraz rozumie perspektywy dalszego rozwoju;
K02: rozumie konieczność ciągłego poszerzania swoich kompetencji
z zakresu współczesnej kultury literackiej;
(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Ćwiczenia warsztatowe – 20+10S godzin
(13) Treści programowe
LP. Treści merytoryczne Liczba go-dzin
1. Wprowadzenie w problematykę zajęć. Podstawowe pojęcia
i definicje z zakresu kultury literackiej;
4
2. Granice kultury. Ekspresyjna teoria kultury; 2
3. Kultura literacka; 2
4. Miejsce literatury w kulturze; 2
5. Instytucje polityki kulturalnej; 2
6. Zagadnienia intertekstualności; 2
7. Przestrzeń życia literackiego; 2
8. Publiczność literacka. Spotkania z pisarzami; 2
9. Instytucje uczestnictwa w kulturze literackiej; 2
10. Świat wartości kultury masowej 2
11. Charakterystyka wybranych kategorii estetycznych 2
153
12. Wprowadzenie do metodologii badań kulturoznawczych: prze-
gląd najważniejszych kierunków badawczych.
6
(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych połą-
czona z dyskusją, prezentacja multimedialna, spo-
tkania z pisarzami
(15) Sposób(y) i forma(y) zali-
czenia
Kolokwium ustne z pytaniami otwartymi
(16) Metody i kryteria oceny
W zależności od punktacji, uzyskanej podczas kolo-
kwium:
50-60% - ocena dostateczna; powyżej 60-70% -
ocena + dostateczna; powyżej 70-80% - ocena do-
bra; powyżej 80-90% - ocena +dobra; powyżej 90-
100% - ocena bardzo dobra.
Ocena formatywna (bieżąca):
Ocena stopnia komunikowania się na linii student –
prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej
tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwa-
nia zajęć)
Ocena podsumowująca:
Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen
cząstkowych
(17) Całkowity nakład pracy
studenta potrzebny do osiągnię-
cia założonych efektów
w godzinach oraz punktach ECTS
30 godz. Ćwicz. + 60 godz. pracy własnej + 10 godz.
kolokwium i przygot. –
4 pkt. ECTS
(18) Język wykładowy Polski
(19) Praktyki zawodowe
w ramach przedmiotu
-
(20) Literatura
Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozu-
mieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organizacyj-
nych).
Literatura podstawowa:
A. Kłoskowska, Kultura masowa. Krytyka
i obrona, Warszawa 1964 (wyd. 1);
E. Cassirer, Esej o człowieku, Wstęp do filozofii
kultury, przeł. A. Staniszewska, przedmowa B.
154
Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie zaintere-
sowanych problematyką zajęć do wykorzystania w przyszłej
pracy zawodowej.
Suchodolski, Warszawa 1971;
K.T. Toeplitz, Wszystko dla wszystkich. Kultura
masowa i człowiek współczesny, Warszawa
1978;
M. Czerwieński, Kultura i jej badanie, wyd. 2
rozszerzone, Wrocław 1985;
S. Żółkiewski, Wiedza o kulturze literackiej,
Warszawa 1985;
Antropologia kultury. Cz. I Wiedza o kulturze.
Oprac. G. Godlewski i inni, Warszawa 1995;
J. Łotman, Kultura i eksplozja, przeł. i słowem
wstępnym opatrzył B. Żyłko, Warszawa 1999.
Literatura uzupełniająca:
J. Kamionkowa, Życie literackie w Polsce
w pierwszej połowie XIX wieku, 1970;
K. Dmitruk, Literatura – społeczeństwo – prze-
strzeń, 1980;
J. J. Szczepański, Kadencja, 1986;
M. Fik, Kultura literacka po Jałcie. Kronika lat 1944
– 1981, 1989;
Cz. Miłosz, Życie na wyspach, Kraków 1997.
IXC11/M INTERPRETACJA TEKSTU W SZKOLNEJ EDUKACJI POLONI-
STYCZNEJ:
Nazwa przedmiotu Interpretacja tekstu w szkolnej edu-
kacji polonistycznej
(przedmiot do wyboru)
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej
Kod przedmiotu IXC11/M
155
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia Polska – specjalność na-
uczycielska
Studia II stopnia Studia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, metodyczny
Rok i semestr studiów II rok /4 semestr
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
dr hab. Alicja Jakubowska-Ożóg
Imię i nazwisko osoby prowadzącej
( osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
dr hab. A. Jakubowska-Ożóg, dr D. Hejda, dr D.
Karkut, dr E. Kozłowska, dr A. Kucharska-Babula,
dr E. Mazur, dr T. Półchłopek.
Cele zajęć z przedmiotu
C.01. Pogłębia wiedzę i umiejętności w zakresie interpretacji tekstu literackiego w praktyce
szkolnej.
C.02. Projektuje modele lekcji z zakresu interpretacji tekstu literackiego.
C.03. Zyskuje sprawność w zakresie oceny prac pisemnych.
Wymagania wstępne Metodyka nauczania literatury i języka polskiego
Poetyka
Teoria literatury
Analiza dzieła literackiego
Praktyki w szkole na poziomie I, II, III.
Efekty kształcenia
Wiedza:
IXC11M_W01. Przywołuje terminologię i treści z zakresu litera-
tury, teorii literatury, poetyki
IXC11M_W02. Dysponuje pogłębioną wiedzą o specyfice przed-
miotowej i metodologicznej filologii, potrafi ją rozwijać
i twórczo stosować w działalności profesjonalnej
IXC11M_W03. Zna terminologię z zakresu dydaktyki zoriento-
waną na zastosowanie w nauczaniu literatury, historii, kultury
156
Umiejętności:
IXC11M _U01. Samodzielnie planuje i realizuje oryginalne pro-
jekty związane z wybraną sferą działalności edukacyjnej – lekcje
z wykorzystaniem współczesnych metod interpretacyjnych jak:
hermeneutyka, intertekstualność, fenomenologia, antropologia
IXC11M_U02. Stosuje innowacyjne rozwiązania złożonych pro-
blemów związanych z pracą nauczyciela
IXC11M_U03. Wdraża ucznia do pisemnych interpretacji tekstu
literackiego
Kompetencje społeczne:
IXC11M_K01. Ocenia zakres posiadanej przez siebie wiedzy
i umiejętności, rozumie perspektywy rozwoju
IXC11M_K02. Potrafi inspirować i organizować proces uczenia
się innych osób
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Konwersatorium - 20+10 (s)
Treści programowe
L.p. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba go-dzin
1. Style odbioru tekstu literackiego.
1
2. Metody kształcenia literackiego. Np. eksplikacja, analiza porównawcza – podstawowe założenia, przykłady .
2
3. Funkcja symboli w tekście literackim i dziele malarskim wybrane przykłady.
2
4. Metafora hermeneutyczna jako kategoria interpretacyjna. 2 5. Założenia intertekstualaności. 3
6. Integracja literatury, malarstwa, muzyki na lekcjach w szkole średniej – przygotowywanie przykładowych konspektów lekcji.
2
7. Związki literatury i filozofii – praktyczne rozwiązania z wykorzysta-niem treści programowych.
2
8. Kształcenie sprawności analizy tekstu - analiza i interpretacja tekstów przewidzianych programem nauczania (wybrane przykłady) Miejsce biografii w kształceniu literackim.
2
9. Założenia dekonstrukcji – implikacje metodyczne 2 Razem: 18
157
Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych
Dyskusja
Problemowa
Ćwiczeniowa
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Praca zaliczeniowa (interpretacja). Zaliczenie z oceną.
Metody i kryteria oceny Praca interpretacyjna,
Poprawa uczniowskich prac pisemnych z zakresu anali-
zy i interpretacji tekstu – pod kierunkiem prowadzącego
ćwiczenia.
Aktywność podczas zajęć.
Na ocenę końcową z ćwiczeń składa się:
- (40%) aktywność studenta podczas zajęć konwersato-
ryjnych oceniająca wszystkie efekty kształcenia;
- (40%) napisanie pracy interpretacyjnej – tekst wskazu-
je prowadzący ćwiczenia – sprawdza efekty:
IXC11M_W01, IXC11M_W02, IXC11M_W03,
IXC11M_U01, IXC11M_K03. Praca oceniana jest w skali
punktowej pod względem poprawności merytorycznej
(5 pkt), dydaktycznej (5 pkt) oraz stylistycznej (5 pkt),
co odpowiada ocenom: 8-10 p. – dst, 11-13 – db, 14-15 –
bdb.;
- (20 %) kolokwium (pisemne) zaliczeniowe końcowe, które wymaga odpowiedzi z zakresu dydaktyki kształ-cenia literacko-kulturowego, znajomości opracowań krytycznych - sprawdza wszystkie efekty z obszaru wie-dzy oraz umiejętności. Kryteria oceny: 30-24 pkt – bdb; 23-20 pkt – db; 19-15 pkt – dst. PUNKTACJA: Uzyskanie 51% - 65% wymaganych punktów z wszystkich etapów – ocena dost. 66%- 89% - dobry 90%- 100% - bdb.
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
Ćwiczenia – 18 godz.
Przygotowanie do ćwiczeń – 10 godz.
158
punktach ECTS Udział w konsultacjach – 5 godz.
Czas na napisanie pracy – 17 godz.
Indywidualne poszerzanie wiedzy – 15 godz.
Przygotowanie do kolokwium – 8 godz.
Kolokwium – 2 godz.
Razem – 75
PUNKTY ECTS – 3
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
---
Literatura Literatura podstawowa:
1. B. Myrdzik, Rola hermeneutyki w edukacji polonistycz-
nej, Lublin 1999.
2. S. Balbus, Między stylami, Kraków 1996.
3. A. Pilch, Kierunki interpretacji tekstu poetyckiego. Kra-
ków 2003.
4. A. Hejmej, Muzyczność dzieła literackiego, Wrocław
2002.
6. A. Janus-Sitarz, Groteska literacka. Od diabła
w Damaszku po Becketta i Mrożka, Kraków 1997.
Literatura uzupełniająca:
1. T. Boruta, Szkoła patrzenia, Kielce 2003.
2. Red. A. Hejmej, S. Balbus, J. Niedźwiedź, Intersemio-
tyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie).
Studia, Kraków 2004.
3. Patrick de Rynck, Jak czytać malarstwo. Rozwiązywa-
nie zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł dawnych
mistrzów, Kraków 2005.
4. M. Buchowski, W. J. Burszta, O założeniach interpreta-
cji antropologicznej, Warszawa 1992.
5. E. Fiała, Modele freudowskiej metody badania dzieła
literackiego, Lublin 1991.
159
IXC12/M. NAUCZANIE INTEGRUJĄCE W EDUKACJI POLONISTYCZNEJ:
Nazwa przedmiotu Nauczanie integrujące w edukacji polonistycznej
Nazwa jednostki pro-
wadzącej przedmiot
Instytut Filologii Polskiej
Zakład Metodyki Nauczania Literatury
i Języka Polskiego
Kod przedmiotu IXC12/M
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
filologia polska Studia drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, metodyczny
Rok i semestr studiów II rok, semestr 4
Imię i nazwisko koor-
dynatora przedmiotu
dr Elżbieta Mazur
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej ( osób
prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
ćwiczenia: dr Elżbieta Mazur,
dr Danuta Hejda, dr Dorota Karkut, dr hab. prof. UR Urszula Kopeć, dr
hab. prof. UR Alicja Jakubowska-Ożóg, dr hab. prof. UR Zygmunt Sibi-
ga, dr Elżbieta Kozłowska, dr Tadeusz Półchłopek, dr Agata Kuchar-
ska-Babula
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Poznanie przez studentów teorii i praktyki nauczania zintegrowanego oraz uświadomienie
jego roli w edukacji polonistycznej.
C2. Kształcenie umiejętności w zakresie korzystania z dorobku różnych dziedzin humanistyki.
C3. Uświadamianie potrzeby integracji wewnątrzprzedmiotowej i międzyprzedmiotowej
na różnych etapach kształcenia (od szkolnego po uniwersytecki).
Wymagania
wstępne
student zaliczył wszystkie przedmioty specjalizacji nauczycielskiej na studiach 2
stopnia, czyli metodykę nauczania literatury i języka polskiego, praktykę asy-
stencko-hospitacyjną i ciągłą w gimnazjum oraz praktykę asystencko-
hospitacyjną w szkole ponadgimnazjalnej
160
Efekty
kształcenia
Wiedza:
IXC12/M_W01 – student/ka definiuje pojęcia: integracja wewnątrzprzedmioto-
wa, integracja międzyprzedmiotowa, korelacja w nauczaniu, nauczanie zintegro-
wane
IXC12/M_W02 – student/ka wskazuje korzyści wynikające z nauczania integrują-
cego
Umiejętności:
IXC12/M_U01 – student/ka integruje wiedzę z historii literatury, językoznaw-
stwa, kultury narodowej, filozofii, historii
IXC12/M_U02 – student/ka weryfikuje teorię nauczania integrującego
w praktyce dydaktycznej
IXC12/M_U03 – student/ka projektuje innowacyjne scenariusze zajęć
wraz z prezentacjami multimedialnymi
Kompetencje społeczne:
IXC12/M_K01 – student/ka potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując
w niej różne role
IXC12/M_K02 – student/ka aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz zacho-
wania dziedzictwa kulturowego w regionie
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Konwersatorium - 20+10 (s)
Treści programowe
Problematyka ćwiczeń audytoryjnych:
Treści merytoryczne Liczba godzin
Polonista zintegrowany 2 godz.
Teoria nauczania integrującego w praktyce
polonistycznej
3 godz.
Rzeszowskie poszukiwania istoty integracji 4 godz.
Integracja wewnątrzprzedmiotowa 4 godz.
Integracja sztuk w kulturze europejskiej – rys
historyczny
2 godz.
161
Typy integracji literatury z innymi dziedzi-
nami sztuki
4 godz.
Integracja przedmiotów humanistycznych 4 godz.
Edukacja regionalna na lekcjach języka pol-
skiego
2 godz.
Projektowanie scenariuszy zajęć poloni-
stycznych wraz z prezentacją multimedialną
z zakresu integracji wewnątrzprzedmiotowej
i międzyprzedmiotowej
3 godz.
Nauczanie integrujące w edukacji poloni-
stycznej – próba podsumowania
2 godz.
Suma godzin 30
Metody
dydaktycz-
ne
problemowa, oglądowa, prezentacja multimedialna, zajęć praktycznych, debata
Sposób(y)
i forma(y)
zaliczenia
Zaliczenie z oceną:
- ocenianie formatywne (bieżące): F1. aktywność studenta podczas zajęć, F2.
przygotowanie scenariusza zajęć polonistycznych i prezentacji multimedialnej
z zakresu integracji wewnątrzprzedmiotowej i międzyprzedmiotowej jako łącze-
nie teorii z praktyką
- ocenianie podsumowujące: P1. kolokwium ustne*
Metody
i kryteria
oceny
- ocenianie bieżące (aktywność studenta podczas zajęć konwersatoryjnych) sta-
nowi 20% udziału w ocenie końcowej i weryfikuje wszystkie efekty kształcenia
- scenariusz zajęć oceniany według: zaproponowanych etapów lekcji; kreatyw-
nych czynności nauczyciela i uczniów; wielostronnych umiejętności kluczowych;
kart pracy (20%) weryfikuje efekty: IXC12/M_U01- IXC12/M_U03; IXC12/M_K01.
- prezentacja multimedialna oceniana zgodnie z zasadami: naukowości (treści
merytoryczne); poglądowości (uporządkowane i ukierunkowane informacje);
systematyczności (odnoszenie znaczeń do różnych wymiarów przedmiotu: histo-
ria i teoria literatury, językoznawstwo, konteksty filozoficzne, społeczne, filmowe,
teatralne, ikono- i audiosfera); aktywności (dyskusje i uzupełnienia); indywidu-
alizacji (dostosowanie prezentacji do specyfiki grupy, zespołu) stanowi 30%
udziału w ocenie końcowej i weryfikuje wszystkie efekty z zakresu umiejętności
162
i kompetencji społecznych.
- kolokwium ustne obejmujące wskazane przez wykładowcę zagadnienia doty-
czące rzeszowskich poszukiwań istoty integracji (30%) weryfikuje wszystkie
efekty kształcenia z zakresu wiedzy; IXC12/M_U01- IXC12/M_U02 oraz
IXC12/M_K02.
*Wskazane formy oceniania odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym
sylabusie efektów kształcenia według następujących kryteriów:
Na ocenę dosta-
teczną (3)
Na ocenę dobrą (4) Na ocenę bardzo
dobrą (5)
Efekt 1
IXC12/M_W01
Student/ka defi-
niuje
i charakteryzuje
ogólnie pojęcia:
integracja we-
wnątrzprzedmio-
towa, integracja
międzyprzedmio-
to-wa, korelacja
w nauczaniu, na-
uczanie zintegro-
wane
bez odniesień
do materiałów
empirycznych.
Zna bazową litera-
turę przedmiotu.
Student/ka definiuje
i charakteryzuje
pojęcia: integracja
wewnątrzprzedmio-
towa, integracja
międzyprzedmioto-
wa, korelacja
w nauczaniu, na-
uczanie zintegrowa-
ne odwołując się
do przykładów.
Sprawnie korzysta
z zaleconej literatu-
ry przedmiotu.
Student/ka wy-
czerpująco de-
finiuje
i charakteryzuje
pojęcia: integra-
cja we-
wnątrzprzed-
miotowa, inte-
gracja między-
przedmio-towa,
korelacja
w nauczaniu,
nauczanie zinte-
growane
w aspekcie teo-
retycznym oraz
praktycznym.
Komentuje
i ocenia funk-
cjonalność lite-
ratury przed-
miotu.
Efekt 2
IXC12/M_W02
Student/ka wska-
zuje korzyści wy-
nikające
z nauczania inte-
grującego.
Student/ka wskazu-
je korzyści
i przedstawia wpływ
nauczania integrują-
cego
na efektywność
kształcenia.
Student/ka
wskazuje korzy-
ści, komentuje
i ocenia wpływ
nauczania inte-
grującego
na efektywność
163
kształcenia.
Efekt 3
IXC12/M_U01
Student/ka na ogół
potrafi integrować
wiedzę z historii
literatury, języko-
znawstwa, kultury
narodowej, filozo-
fii, historii.
Student/ka potrafi
integrować wiedzę
z historii literatury,
językoznawstwa,
kultury narodowej,
filozofii, historii.
Student/ka po-
trafi optymalnie
integrować wie-
dzę z historii
literatury, języ-
koznawstwa,
kultury naro-
dowej, filozofii,
historii.
Efekt 4
IXC12/M_U02
Student/ka wery-
fikuje teorię na-
uczania integrują-
cego
w praktyce dydak-
tycznej zgodnie
z zasadami inte-
gracji we-
wnątrzprzedmio-
towej
i międzyprzedmio-
to-wej.
Student/ka spraw-
nie weryfikuje teorię
nauczania integrują-
cego
w praktyce dydak-
tycznej zgodnie
z zasadami integra-
cji wewnątrzprzed-
mio-towej
i międzyprzedmioto-
wej.
Student/ka
szczegółowo
i sprawnie we-
ryfikuje teorię
nauczania inte-
grującego
w praktyce dy-
daktycznej
zgodnie
z zasadami inte-
gracji we-
wnątrzprzed-
miotowej
i międzyprzed-
mio-towej, oce-
nia złożone
procesy integra-
cji
oraz uzasadnia
interdyscypli-
nar-ny charak-
ter polonistyki.
164
Efekt 5
IXC12/M_U03
Student/ka
z pomocą prowa-
dzącego ćwiczenia
projektuje scena-
riusze zajęć wraz
z prezentacjami
multimedialnymi
związane
z teorią i praktyką
nauczania integru-
jącego.
Student/ka
z niewielką pomocą
prowadzącego ćwi-
czenia projektuje
scenariusze zajęć
wraz
z prezentacjami
multimedialnymi
związane z teorią
i praktyką nauczania
integrującego.
Student/ka sa-
modzielnie pro-
jektuje scena-
riusze zajęć
wraz
z prezentacjami
multimedialny-
mi związane
z teorią
i praktyką na-
uczania integru-
jącego.
Efekt 6
IXC12/M_K01
Student/ka
z pomocą prowa-
dzącego ćwiczenia
planuje
i realizuje zadania
przewidziane
w formie pracy
grupowej, przyj-
mując
w zespole różne
role.
Student/ka
z niewielką pomocą
prowadzącego ćwi-
czenia planuje
i realizuje zadania
przewidziane
w formie pracy gru-
powej, przyjmując
w zespole różne role służące poszukiwa-niu efektywnych sposobów organiza-cji pracy poloni-stycznej.
Student/ka sa-
modzielnie pla-
nuje i realizuje
zadania przewi-
dziane
w formie pracy grupowej, przyjmując w zespole różne role służące poszukiwaniu efektywnych sposobów orga-nizacji pracy polonistycznej oraz proponując kreatywne roz-wiązania.
Efekt 7
IXC12/M_K02
Student/ka aktyw-
nie uczestniczy
w wybranych dzia-
łaniach na rzecz
zachowania dzie-
dzictwa kulturo-
wego
w regionie.
Student/ka aktyw-
nie uczestniczy
w działaniach
na rzecz zachowania
dziedzictwa kultu-
rowego w regionie
wykazując odpo-
wiedzialność za do-
bra kultury.
Student/ka ak-tywnie uczestni-czy
w działaniach na rzecz zacho-wania dziedzic-twa kulturowe-go
w regionie wy-kazując odpo-wiedzial-ność za dobra kultury, a także występu-
165
jąc w roli anima-tora współtwo-rzącego kulturę regionalną.
Całkowity
nakład pra-
cy studenta
potrzebny
do osią-
gnięcia za-
łożonych
efektów
w godzi-
nach oraz
punktach
ECTS
Aktywność Liczba godzin/ nakład
pracy studenta
Ćwiczenia 30 godz.
przygotowanie do ćwi-
czeń
15 godz.
czas na przygotowanie
prezentacji i scenariusza
10 godz.
udział w konsultacjach 3 godz.
przygotowanie
do kolokwium
20 godz.
udział w kolokwium 2 godz.
SUMA GODZIN 80 godz.
LICZBA PUNKTÓW ECTS 3
Język wy-
kładowy
Polski
Praktyki
zawodowe
w ramach
przedmiotu
Cykl praktyk został zakończony
Literatura
Z listy wybierane są
pozycje bibliogra-
ficzne (w porozu-
mieniu z prowadzą-
cym przedmiot na
zajęciach organiza-
cyjnych).
Literatura podstawowa:
Adorno T., Sztuka i sztuki. Wybór esejów, Warszawa 1990.
Balcerzan E., Poezja jako semiotyka sztuki [w:] Kręgi wtajemniczenia, Kraków 1982.
Bortnowski S., Zdziwienia polonistyczne, czyli o sztuce na lekcjach polskiego, War-szawa 2003.
Dyduch B., Między słowem a obrazem. Dylematy współczesnej polonistyki, Kraków
2007.
Dziadek A., Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji
współczesnej, Katowice 2004.
166
Integracja międzyprzedmiotowa. Program „Nowa Szkoła”, aut. A. Dereń, A. Gron-das, M. Sielatycki, G. Społowicz, E. Wasiak-Kowalska, Warszawa 1999, (tu: M. Sie-latycki, Metodyka nauczania zintegrowanego; Integracja. Scenariusz 14: poezja jako narzędzie integracji; Słowniczek podstawowych pojęć: blok przedmiotowy, integracja międzyprzedmiotowa, kształcenie zintegrowane, korelacja w nauczaniu, nauczanie zintegrowane).
Konteksty polonistycznej edukacji, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak i S. Wy-
słouch, Poznań 1998.
Książek-Szczepanikowa A., Od obrazka do wideoklipu. Integracja tekstowa
w kształceniu literackim na poziomie podstawowym, Kielce 1999.
Kowalikowa J., Polonista zintegrowany [w:] Wczoraj i dziś edukacji polonistycznej, pod red. B. Kędzi-Klebeko i in., Szczecin 2001.
Krawczyk A., Literackie fascynacje malarstwem. Teksty, zadania, szkice interpreta-cyjne, Kielce 2006.
Kurczab H., Bibliografia prac Henryka Kurczaka 1969-2010, Rzeszów 2010.
Kurczab H., Pogranicza sztuk i konteksty literatury pięknej, Rzeszów 2001.
Kurczab H., Scalanie treści kształcenia w przygotowaniu zawodowym nauczyciela polonisty, Rzeszów 1993.
Mazur E., „Rozpoznania”. O twórczości poetyckiej Emila Granata, Rzeszów 2001.
Pejzaże poetyckie. Szkice o poetach rzeszowskiego środowiska literackiego, pod red. Z. Andresa, Rzeszów 1988.
Pilch A., Doskonalenie warsztatu interpretatora tekstu. (Intersemiotyczne lekcje czytania i interpretacji) [w:] Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty, red.
A. Janus-Sitarz, Kraków 2005.
Pogranicza i korespondencje sztuk, red. T. Cieślikowska i J. Sławiński, Wrocław 1988.
Polonistyka zintegrowana, red. K. Ożóg i J. Pasterska, Rzeszów 2000.
Poprzęcka M., Wiersze i obrazy [w:] Metodyka literatury, t. 2, Wybór J. Pachecka,
A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.
Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004.
Wantuch W., Aspekty integracji w nauczaniu języka polskiego, Kraków 2005.
Wiązanie kształcenia językowego z literacko-kulturowym w gimnazjach i liceach,
pod red. Z. Urygi, R. Jedlińskiego, M. Sienko, Kraków 2007.
Wybrane zagadnienia edukacji polonistycznej, pod red. H. Kurczaba, U. Kopeć,
E. Kozłowskiej, Rzeszów 2002.
Wysłouch S., Literatura a sztuki wizualne, Warszawa 1994.
Wysłouch S., Literatura i semiotyka, Warszawa 2001.
Wysłouch S., W poszukiwaniu jedności sztuk [w:] Kompetencje szkolnego polonisty,
167
Literatura uzupeł-
niająca dla studen-
tów szczególnie
zainteresowanych
problematyką zajęć
do wykorzystania w
przyszłej pracy
zawodowej.
red. B. Chrząstowska, cz. 2, Warszawa 1997.
Literatura uzupełniająca:
Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), pod. red. S. Balbu-sa, A. Hejmeja, J. Niedźwiedzia, Kraków 2004.
Januszkiewicz M., Tropami egzystencjalizmu w literaturze polskiej XX wieku, Po-znań 1998.
Kowalczykowa A., Obraz a literatura – oczami polonisty, Warszawa 1995.
Kurczab H., Sztuka dźwięków a sztuka kolorów [w:] W trosce o dobrą edukację. Prace dedykowane profesor Jadwidze Kowalikowej z okazji 40-lecia pracy nauko-wej, red.
A. Janus-Sitarz, Kraków 2009.
Literackość filozofii – filozoficzność literatury, pod red. naukową B. Sienkiewicz
i T. Sobieraja, Warszawa 2009.
Mazur E., Codzienność w przebraniu sztuki. O „Balladzie z makaty” Mirona Biało-
szewskiego. (szkic analityczno-interpretacyjny), „Język Polski w Liceum”
2005/2006, nr 2.
Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych, red. A. Hejmej, Kraków 2002.
Stabro S., Poezja i historia. Od Żagarów do Nowej Fali, wyd. II, Kraków 2001.
Wallis M., Dzieje sztuki jako dzieje struktur semantycznych oraz Świat sztuk i świat znaków [w:] tenże, Sztuki i znaki. Pisma semiotyczne, Warszawa 1983.
„Zeszyty Naukowe WSP w Rzeszowie”, Seria Filologiczna, Dydaktyka 1, 2, 3, 5, 6, pod red. H. Kurczaba, Rzeszów 1991, 1992, 1996, 1998, 1999; „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego”, Seria Filologiczna, Dydaktyka 1, pod red. H. Kur-czaba, J. Pasterskiej, Rzeszów 2002; Dydaktyka 2, 3, 4, 5 pod red. Z. Sibigi, Rze-szów 2003, 2004, 2005, 2008; Dydaktyka 6, pod red. E. Kozłowskiej, Z. Sibigi, Rze-szów 2011.
IXC13. WYKŁAD MONOGRAFICZNY:
(przykładowy)
Nazwa przedmiotu Wykład monograficzny
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Literatury Pol-
skiej XX Wieku
Kod przedmiotu IXC13
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
168
Filologia polska Drugi stopień stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny
Rok i semestr studiów Rok I, sem. 1
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
dr hab. Zenon Ożóg
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr Zofia Brzuchowska, dr Stanisław Dłuski, dr
Anna Jamrozek-Sowa, prof. Gustaw Ostasz, dr hab.
Zenon Ożóg, dr Agata Paliwoda, dr hab. Janusz
Pasterski, dr Magdalena Rabizo-Birek, dr Anna
Wal, dr Jan Wolski
Cele zajęć z przedmiotu
C1: Przekaz szczegółowej, wyraźnie profilowanej wiedzy literaturoznawczej (historia literatury
dwudziestowiecznej).
C2: Rozwijanie kompetencji społecznych studenta/studentki
Wymagania wstępne Student/studentka zdobył/a wiedzę, umiejętności
i kompetencje w zakresie przedmiotów literaturoznawczych
(historia i teoria literatury) na poziomie akademickim
na studiach pierwszego stopnia
Efekty kształcenia
Wiedza:
IXC13_W01: Student/studentka poszerza wiedzę na temat
roli i funkcji literatury w kulturze
Umiejętności:
IXC13_U01: Student/studentka potrafi analizować utwór
literacki zgodnie ze szczegółowymi treściami wykładu
Kompetencje społeczne:
IXC13_K01: Student/studentka zna zakres posiadanej wie-
dzy z zakresu literatury i rozumie konieczność poszerzania
kompetencji w tym zakresie
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład – 15 godz.
Treści programowe
Szczegółowe treści programowe podaje pracownik naukowy prowadzący wykład monograficz-
169
ny w roku akademickim
Metody dydaktyczne Wykład, wykład z prezentacją multimedialną, wykład
z dyskusją
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie bez wskazania oceny
Metody i kryteria oceny Efekt Uzyskanie zaliczenia przedmiotu
IXC13_W01 Aktywny udział w wykładzie w postaci
merytorycznych uwag w trakcie dysku-
sji IXC13_U01
IXC13_K01
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/nakład
pracy studenta
Wykład 15
Przygotowanie do dysku-
sji
10
Udział w konsultacjach 1
SUMA GODZIN 26
LICZBA PUNKTÓW ECTS 1
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura podstawowa*
Literatura uzupełniająca*
*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu podaje pracownik na-
ukowy głoszący wykład w danym roku akademickim
IXC14. SEMINARIUM MAGISTERSKIE:
Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia
brak sylabusa w wersji elektronicznej (dla roku I)
Nazwa przedmiotu Seminarium magisterskie
170
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropol-
skiej i Polskiego Oświecenia
Kod przedmiotu IXC14
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu fakultatywny
Rok i semestr studiów drugi/ trzeci i czwarty
Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. prof. UR Roman Magryś
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr hab. prof. UR Roman Magryś, dr hab. prof. UR
Marek Nalepa
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Pogłębienie znajomości literatury polskiej od oświecenia po czasy współczesne.
C2. Wydoskonalenie umiejętności teoretycznoliterackich i historycznoliterackich.
C3. Poszerzenie repertuaru metod badania tekstu literackiego.
Wymagania wstępne Znajomość literatury polskiej i zagadnień teoretycznoliterackich
na poziomie studiów licencjackich.
Efekty kształcenia Wiedza:
IXC14 –W03 studen/ka rozróżnia swoistość tradycyjnych gatunków
literackich;
IXC14_W04 – student/ka określa podobieństwo gatunkowe między
odami z różnych epok;
IXC14_W06 studen/ka przywołuje różne interpretacje utworów lite-
rackich omawianych podczas zajęć.
Umiejętności:
IXC14_U20 – studen/ka potrafi przedstawić badany materiał literacki
w kategoriach literaturoznawczych;
IXC14-U21 – studen/ka potrafi zdać relację z prowadzonych przez
siebie badań literackich, posługując się tekstami naukowymi.
Kompetencje społeczne:
IXC14_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy
zdobytej podczas zajęć seminaryjnych.
171
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
seminarium – 60 godz.
Treści programowe
Lp. Treści merytoryczne Liczba godzin
I. Oda w historii literatury polskiej 5
1. Oda w dobie staropolskiej:
Paweł z Krosna, Oda do Apollina
Mikołaj Sęp Szarzyński, Pieśń IV. O cnocie szlacheckiej
Maciej Kazimierz Sarbiewski, Do Sławy
Zbigniew Morsztyn, Myśl ludzka
Wespazjan Kochowski, Do lutniej
5
2. Oda polska w okresie oświecenia:
Stanisław Konarski, O Fortunie
Stanisław Trembecki, Oda do Adama Naruszewicza B. K. S.
Franciszek Dionizy Kniaźnin, Do Muzy mojej
Józef Korzeniowski, Oda do pióra
Kantorbery Tymowski, Oda do brzucha
5
3. Oda polska w wieku XIX:
Seweryn Goszczyński, Do młodego poety
Stefan Garczyński, Na dzień pospolitego ruszenia
Leonard Sowiński, Do liryków dzisiejszych
Cyprian Kamil Norwid, Do spółczesnych (oda)
Adam Asnyk, Oda [W ciemności czasów]
Zenon Przesmycki, Hymn do poezji
Antoni Lange, Strofa alcejska
Franciszek Henryk Nowicki, Apoteoza
Wacław Rolicz-Lieder, Apostrofa
Jerzy Żuławski, Do pieśni
10
4. Oda polska w XX wieku: 10
172
Leopold Staff, Pochwała
Kazimierz Lubecki, Oda do wolności
Tadeusz Peiper, Powojenne wezwanie
Jarosław Iwaszkiewicz, Oda na Gdańsk
Kazimierz Wierzyński, Oda prowincjonalna
Julian Tuwim, Do losu
Józef Wittlin, Hymn o łyżce zupy
Władysław Broniewski, Do przyjaciół-poetów
Julian Przyboś, Na uskrzydlonych kołach
Adam Ważyk, Oda dialektyczna
Tadeusz Różewicz, Jest taki pomnik
II Problemy i tematy literatury polskiej w historycznych przekrojach (te-
matyka prac magisterskich)
Liczba godzin
przeznaczonych
na poszczególne
tematy uzależ-
niona od ich
wyboru
i opracowania
przez studen-
tów
1. Świat nadprzyrodzony w Dziadach A. Mickiewicza.
2. Anioły i demony w III części Dziadów A. Mickiewicza i Kordianie
J. Słowackiego.
3. Wojna i okupacja w kamieniach na szaniec A. Kamińskiego i Kolumbach.
Rocznik 20 R. Bratnego.
4. Polska po wyzwoleniu z okupacji niemieckiej w Popiele i diamencie
J. Andrzejewskiego i Kolumbach. Rocznik 20 R. Bratnego.
5. PRL w wybranych powieściach T. Konwickiego.
6. Pokolenie Kolumbów w Popiele i diamencie J. Andrzejewskiego i Popiele
i diamencie A. Wajdy.
7. Polski ziemianin w Nad Niemnem E. Orzeszkowej i Nocach i dniach
M. Dąbrowskiej.
8. Kapitalizm i cywilizacja przemysłowa w Ludziach bezdomnych
S. Żeromskiego i Ziemi obiecanej W. Reymonta.
9. Jezus G. Vermesa i R. Brandstaettera. Poszukiwanie prawdziwego obra-
173
zu Chrystusa w historiografii i literaturze.
10. Chrystus w Listach Nikodema J. Dobraczyńskiego i Jezusie
z Nazarethu R. Brandstaettera.
11. Dziecko i dzieciństwo w noweli pozytywistycznej.
12. Świat uczuć w Domu nad rozlewiskiem i Miłości nad rozlewiskiem
M. Kalicińskiej.
13. Matki i macierzyństwo w Domu nad rozlewiskiem i Miłości nad rozlewi-
skiem M. Kalicińskiej.
14. Motywy i wątki erotyczne w wybranych książkach M. Gretkowskiej.
15. Obraz kobiety współczesnej w wybranych powieściach O. Tokarczuk.
16. Holocaust w Sąsiadach J. T. Grosa i Naszej klasie T. Słobodzianka.
17. Twórczość W. Myśliwskiego po 1989 roku. Przełom czy kontynuacja?
18. Od klasycyzmu do rokoka. Badania T. Kostkiewiczowej nad epoką
oświecenia.
19. Romantyczny kształt młodzieńczych powieści Z. Krasińskiego.
20. Religia i polityka w twórczości J. P. Woronicza.
21. Wojna i pokój w twórczości C. Godebskiego.
22. Etyka i polityka w polskiej tragedii neoklasycystycznej.
23. Moralność i miłość w liryce F. Karpińskiego.
24. Bohater wyalienowany w dramatach S. Mrożka.
25. Presja i imitacja społeczna w dramatach S. Mrożka.
Metody dydaktyczne analiza i interpretacja utworów literackich/ dyskusja/ elementy wykładu
Sposób(y) i forma(y)
zaliczenia
Ocena formatywna (bieżąca):
F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności,
zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania
zajęć).
F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie
wyników własnych badań itp.).
Ocena podsumowująca:
P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich
zajęć).
Metody i kryteria
oceny
Ocena ostateczna z przedmiotu stanowi sumę oceny z kolokwium zaliczeniowe-
go, prezentacji fragmentu pracy magisterskiej, aktywności na zajęciach, fre-
kwencji. Stopień z kolokwium zaliczeniowego 40% ostatecznej oceny, ocena
174
z prezentacji fragmentu pracy magisterskiej 30% oceny ostatecznej, aktywny
udział w zajęciach 20% oceny ostatecznej, ocena frekwencji 10% oceny osta-
tecznej.
Całkowity nakład
pracy studenta po-
trzebny do osiągnię-
cia założonych efek-
tów w godzinach
oraz punktach ECTS
Aktywność Liczba go-
dzin/ nakład
pracy studen-
ta
Ćwiczenia 60 godz.
Przygotowanie do ćwiczeń 60 godz.
Czas na przygotowanie prezentacji obszernego fragmentu
pracy magisterskiej
300 godz.
(150+150)
Udział w konsultacjach 5 godz.
Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego 20 godz. (10
+ 10)
Suma godzin 425
LICZBA PUNKTÓW ECTS 15
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe
w ramach przedmio-
tu
nie dotyczy
Literatura Literatura podstawowa:
Oświecenie OPRACOWANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE Dworak T., Ignacy Krasicki, Warszawa 1987. Goliński Z., Ignacy Krasicki, Warszawa 1979. Kostkiewiczowa T., Oświecenie – próg naszej współczesności, Warszawa 1974 [tu: Literatura a instytucje w osiemnastowiecznej Polsce, Literatura a rozwój prasy w XVIII wieku]. Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław 2002. Libera Z., Życie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta, Warszawa 1971. Przybylski R., Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983 – lub wyd. następ. [tu: Rozpacz libertyna, Testament zamordowanego Króle-stwa]. Ratajczakowa D., Komedia oświeconych, Warszawa 1992. Sobol R., Franciszek Karpiński, Warszawa 1987. Wellek R., Pojęcia i problemy nauki o literaturze, wybrał i przedmową poprzedził H. Markiewicz, tłum. A. Jaraczewski, M. Kaniowa, Warszawa 1979 [tu: Termin i pojęcie klasycyzmu w historii literatury]. Wołoszyński R., Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość, Wrocław 1970.
Romantyzm
175
OPRACOWANIA OGÓLNE Burkot S., Spory o powieść w polskiej krytyce literackiej XIX wieku, Wrocław 1968. Janion M., Gorączka romantyczna, Warszawa 1975. Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Warszawa 1978. Markiewicz H., Rodowód i losy mitu trzech wieszczów, [w:] Tenże, Świadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985. Markiewicz H., Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego, [w:] Tenże, Świadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985. Peyre H., Co to jest romantyzm?, przeł. i posłowiem opatrzył M. Żurowski, War-szawa 1987. Tatarkiewicz W., Romantyzm, czyli rozpacz semantyka, „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 4, s. 3-21. Waśko A., Romantyczny sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat 1831-1863, Kraków 1995. Witkowska A., Cześć i skandale. O emigracyjnym doświadczeniu Polaków, Gdańsk 1997. Wyka K., Pokolenia literackie, przedmowa H. Markiewicz, Kraków 1977 – lub wyd. nast. Wyka K., Romantyczna nobilitacja powieści, [w:] Tenże, O potrzebie historii lite-ratury. Szkice polonistyczne z lat 1944-1967, Kraków 1967. OPRACOWANIA SZCZEGÓŁOWE Danek W., Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1973. Dopart B., Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza, Kraków 2002. Janion M., Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962. Kowalczykowa A., Słowacki, Warszawa 1999 [lub wyd. wcześniejsze]. Kubacki W., Pierwiosnki polskiego romantyzmu, Kraków 1949. Łapiński Z., Norwid, Kraków 1984. Maciejewski Janusz, Cyprian Norwid, Warszawa 1992. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura krajowa w okresie romanty-zmu 1831-1863, pod red. M Janion i in., seria 3, t. 1-3, Kraków-Warszawa 1975, 1988, 1992 Stefanowska Z., Strona romantyków. Studia o Norwidzie, Lublin 1993. Witkowska A., Adam Mickiewicz. Słowo i czyn, Warszawa 1998 [lub wyd. wcze-śniejsze]. Wyka K., Pan Tadeusz. Studia o poemacie, t. 1, Warszawa 1963. Zakrzewski B., Fredro z paradyzu, Wrocław 1976. Zgorzelski Cz., Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackie-
go, Warszawa 1981.
Pozytywizm
OPRACOWANIA OGÓLNE Borkowska G., Pozytywiści i inni, Warszawa 1996. Kołakowski L., Filozofia pozytywizmu. Od Hume’a do Koła Wiedeńskiego, War-szawa 1966. Markiewicz H., Pozytywizm, Warszawa 1978 – lub wyd. nast. Markiewicz H., Literatura pozytywizmu, Warszawa 1986 – lub wyd. nast. Nofer-Ładyka A., Literatura polska okresu realizmu i naturalizmu, Warszawa 1968. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu, pod red. J. Kulczyckiej-Saloni, H. Markiewicza, Z. Żabickiego, seria 4, t. 1-4, Warszawa 1965-1971. Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu, pod red. E. Jankowskiego
176
i J. Kulczyckiej-Saloni, t. 1-3, Wrocław 1980-1984. Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1994. Kulczycka- Saloni J., Straszewska M., Literatura polska, t. 2, Warszawa 1990. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 1970 – lub wyd. nast., t. 3: Filozofia XIX wieku i współczesna, część 1, Filozofia XIX wieku. Weiss T., Pozytywizm, [w:] Okresy literackie, pod red. J. Majdy, Kraków 1983 – lub wyd. nast.
OPRACOWANIA SZCZEGÓŁOWE Knysz-Rudzka D., Europejskie powinowactwa naturalistów polskich, Warszawa 1992. Knysz-Rudzka D., Paczoska E., Naturalizm i naturaliści w Polsce, Warszawa 1992. Kulczycka-Saloni J., Wstęp, [w:]. Programy i dyskusje literackie, Wrocław 1985 (BN I 249). Markiewicz H., Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1965 (tu: Realizm, naturalizm, typowość). Markiewicz H., Przekroje i zbliżenia. Rozprawy i szkice historycznoliterackie, Warszawa 1967 (tu: Dialektyka pozytywizmu polskiego, Antynomie powieści re-alistycznej dziewiętnastego wieku, Literatura okresu pozytywizmu w perspektywie polskiej i światowej). Markiewicz H., Spór o przełom pozytywistyczny, „Teksty Drugie” 1990, nr 5-6. Markiewicz H., Świadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985 (tu: Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego). Polska krytyka literacka 1800 - 1918. Materiały, pod red. J. Krzyżanowskiego, oprac. Kulczycka-Saloni, St. Frybes, t. 3, Warszawa 1959. Tomkowski J., Mój pozytywizm, Warszawa 1993. Warzenica E., Pozytywistyczny „obóz młodych” wobec tradycji wielkiej poezji ro-mantycznej (lata 1966-1881), Warszawa 1968. Weiss T., Przełom antypozytywistyczny w Polsce w latach 1880-1890, Kraków 1966.
OPRACOWANIA TWÓRCZOŚCI POSZCZEGÓLNYCH PISARZY Baczewski A., Twórczość Adama Asnyka, Rzeszów 1984. Bujnicki T., „Trylogia” Sienkiewicza na tle tradycji powieści historycznej, Kraków 1973. Bujnicki T., Od bohaterów „liliputów” do bohaterów „olbrzymów”. Z zagadnień struktury..., „Polonistyka” 1986, z. 9. Bujnicki T., „Sachem” Sienkiewicza. Szkic interpretacyjny, [w:] Prace ofiarowane Henrykowi Markiewiczowi, pod red. T. Weissa, Kraków 1984. Bujnicki T., Sienkiewiczowskie „laboratorium formy”..., „Ruch Literacki” 1967, nr 2. Bujnicki T., Wstęp, [w:] H. Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań, Wrocław 1988. Eile S., Ideał powieści pozytywistycznej. „Nad Niemnem” Orzeszkowej, „Pamiętnik Literacki” 1974, z. 1. Kabata M., Myśl filozoficzna XIX wieku w poezji Adama Asnyka, „Poezja” 1975, nr 11. Krzyżanowski J., Adam Asnyk. Poeta czasów niepoetyckich, [w:] W kręgu wielkich realistów, Kraków 1962. Kujawscy K. i L., „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej (seria BAL), Warszawa 1988. Kulczycka-Saloni J., Nowelistyka B. Prusa, Warszawa 1969. Kulczycka-Saloni J., O „Faraonie”. Szkice, Wrocław 1955. Lektury polonistyczne. Pozytywizm – Młoda Polska, pod red. S. Grzeszczuka, t. 1, Kraków 1998 (tu rozdz. o Potopie, o Faraonie). Maciąg K., „Gwałtowny jak lew i uparty jak wół”. Ramzes XIII jako negatywny bo-
177
hater „Faraona” Bolesława Prusa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskie-go”, Seria Filologiczna. Dydaktyka 3, pod red. Z. Sibigi, Rzeszów 2004, nr 19. Markiewicz H., O realizmie „Faraona”, [w:] Tenże, Prus i Żeromski, Warszawa 1964. Martuszewska A., Pozycja narratora w powieściach tendencyjnych Elizy Orzesz-kowej, Gdańsk 1970. Martuszewska A., Tendencyjność, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1994. Mocarska-Tycowa Z., Wybory i konieczności: poezja Asnyka wobec gustów este-tycznych i najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń 1990. Nofer-Ładyka A., Henryk Sienkiewicz, Warszawa 1965 i nast. Nofer-Ładyka A., Tendencyjna literatura, [w:] Literatura polska. Przewodnik en-cyklopedyczny, Warszawa 1985. Paczoska E., „Lalka”, czyli rozpad świata, Białystok 1995. Paszek J., Kryształowo spokojne zmysły („Maria” i „Marta” E. Orzeszkowej), [w:] Studia o twórczości E. Orzeszkowej, pod red. J. Paszka, Katowice 1989. Pieścikowki E, Geneza Omyłki, [w:] Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zyg-muntowi Szweykowskiemu, Wrocław 1966. Przybyła Z., „Lalka” Bolesława Prusa. Semantyka – kompozycja – konteksty, Rze-szów 1995. Rudzki J., A. Świętochowski i pozytywizm warszawski, Warszawa 1968. Sandler S., Wstęp, [w:] A. Świętochowski, Nowele i opowiadania, wybór i oprac. S. Sandler, BN, Wrocław 1965. Stoff A., Jeszcze o „Trylogii”, Radom 2004 (tu rozdz. Co zawdzięczamy „Trylogii”?. Literackie świadectwo znaczenia powieści Sienkiewicza). Szaruga L, „Faraon” jako powieść o państwie, „Teksty” 1975, z. 2. Szypowska M., Asnyk znany i nieznany, Warszawa 1971. Świętochowski S., Liberum veto, wybór S. Sandler, komentarz M. Brykalska, t. 1-2, Warszawa 1976. „Trylogia” Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki, wybór i oprac. T. Jodełka, War-szawa 1962. Ziejka F., Tajemnice „Faraona”, „Ruch Literacki” 1974, z. 1. Żabicki Z., Posłowie, [w:] E. Orzeszkowa, Marta, Warszawa 1953.
Młoda Polska
OPRACOWANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE
Baranowska A., Kraj modernistycznego cierpienia, Warszawa 1977. Greń Z., Rok 1900. Szkice o dramacie zapomnianym, Kraków 1969. Gutowski W., W poszukiwaniu życia nowego. Mit a światopogląd w twórczości Tadeusza Micińskiego, Warszawa 1980. Helsztyński S., Meteory Młodej Polski, Kraków 1969. Hutnikiewicz A., Stefan Żeromski, Warszawa 2000. Janaszek-Ivaničkowa H., Świat jako zagadnienie inteligencji. Studium o S. Żeromskim, Warszawa 1971. Kwiatkowski J., U podstaw liryki Leopolda Staffa, Warszawa 1966. Lipski J. J., Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1878-1891, Warszawa 1967; Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1891-1906, Warszawa 1975. Łempicka A., Przewodnik po „Nocy Listopadowej”, [w:] S. Wyspiański, Noc Listo-padowa, Kraków 1975. Łempicka A., Stanisław Wyspiański – pisarz dramatyczny, Kraków 1973. Miłosz Cz., Człowiek wśród skorpionów. Studium o Stanisławie Brzozowskim, wyd. dowolne. Miodońska-Brookes E., Studia o kompozycji dramatów Wyspiańskiego, Wrocław 1972. Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia, oprac. I. Sławińska i S. Kruk, Warszawa 1966. Nowakowski J., Wyspiański. Studia o dramatach, Kraków 1972.
178
Okońska A., Stanisław Wyspiański, Warszawa 1975. Paszek J., Styl powieści Berenta, Katowice 1976. Pigoń S., Władysław Orkan. Twórca i dzieło, Kraków 1958. Prokop J., Z przemian w literaturze polskiej lat 1907-1917, Wrocław 1970. Prokop J., Żywioł wyzwolony. Studium o poezji Tadeusza Micińskiego, Kraków 1978. Rurawski J., Władysław Reymont, Warszawa 1977. Rzeuska M., „Chłopi” Reymonta, Warszawa 1950. Stanisław Przybyszewski. W 50-lecie zgonu pisarza. Studia,pod red. H. Filipkowskiej, Wrocław 1982. Studia o Leśmianie, pod red. M. Głowińskiego i J. Sławińskiego, Warszawa 1971. Studia o Tadeuszu Micińskim, pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej, Kraków 1979. Taborski R., Trzech dramatopisarzy modernistycznych: Przybyszewski, Kisielewski, Szukiewicz, Warszawa 1965. Weiss T., Legenda i prawda „Zielonego Balonika”, Kraków 1987. Weiss Tomasz, Przełom antypozytywistyczny w Polsce w latach 1880-1890, Kra-ków 1966. „Wesele” we wspomnieniach i krytyce, oprac. A. Łempicka, Kraków 1979. Wyka M., Brzozowski i jego powieści, Kraków 1981. Zimand R., Dekadentyzm warszawski, Warszawa 1964.
Literatura dwudziestolecia międzywojennego
OPRACOWANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE Gazda G., Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, Warszawa 2000. Hutnikiewicz A., Od Czystej Formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX stulecia, Warszawa 1988. Jarzębski J., Proza dwudziestolecia, Kraków 2005. Kwiatkowski J., Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2000. Kwiatkowski J., Literatura Dwudziestolecia, Warszawa 1990. Lektury polonistyczne. Dwudziestolecie międzywojenne. II wojna światowa, pod red. R. Nycza, J. Jarzębskiego, t. 1-2, Kraków 1997-1998. Nasiłowska A., Trzydziestolecie 1914-1944, Warszawa 1995. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura polska w okresie międzywojen-nym, red. J. Kądziela, J. Kwiatkowski, I. Wyczańska, seria 6, t. 1-2, Kraków 1979, t. 3-4 Kraków 1993. Poeci dwudziestolecia międzywojennego, pod red. I. Maciejewskiej, t. 1-2, War-szawa 1982. Poezja polska okresu międzywojennego. Antologia, wybór i wstęp M. Głowiński i J. Sławiński, przypisy oprac. J. Stradecki, cz. 1-2, Wrocław 1987 (i wyd. nast.), BN I /253. Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. B. Faron, Warszawa
1972.
Literatura po 1939 roku
OPRACOWANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE
Bereś S., Literatura emigracyjna (1945-1990). Zarys periodyzacji, [w:] W kręgu twórczości pisarzy emigracyjnych. Studia i szkice, pod red. Z. Andresa, Rzeszów 1999, s. 9-53. Burkot S., Literatura polska w latach 1939-1999, Warszawa 2002. Czapliński P., Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Kraków 1997.
179
Dybciak K., Panorama literatury na obczyźnie, Kraków 1990. Nad wierszami Baczyńskiego. Interpretacje, szkice i rozprawy pod red. G. Osta-sza. Rzeszów 1998. Prokop J., Wyobraźnia pod nadzorem, Kraków 1994. Sariusz-Skąpska I., Polscy świadkowie Gułagu. Literatura łagrowa 1939-1989, Kraków 1995. Święch J., Literatura polska w latach drugiej wojny światowej, Warszawa 1997. Tomasik W., Polska powieść tendencyjna 1949 – 1955. Problemy perswazji literac-kiej, Wrocław 1988. Urbankowski B., Czerwona msza, albo uśmiech Stalina, Warszawa 1995. Wyka K., Pogranicze powieści. Proza polska 1944 – 1948, Warszawa 1989. Zieliński J., Leksykon polskiej literatury emigracyjnej, Lublin 1989.
Literatura uzupełniająca:
Komornicka A. M., Poezja starożytnej Grecji. Wybrane gatunki, Łódź 1987.
Kostkiewiczowa T., Oda w poezji polskiej. Dzieje gatunku, Wrocław 1996.
Oda w poezji polskiej, Antologia, oprac. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2009.
Sporne postaci polskiej literatury współczesnej, pod red. A. Brodzkiej, Warszawa
1994.
Sporne postaci polskiej literatury współczesnej: następne pokolenie, pod red.
A. Brodzkiej i L. Burskiej, Warszawa 1995.
Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, pod red. A. Brodzkiej i L. Burskiej,
Warszawa 1998.
Treugutt S., Geniusz wydziedziczony. Studia romantyczne i napoleońskie, War-
szawa 1993.
Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu
brak elektronicznej wersji sylabusa (dla roku II)
Nazwa
przedmiotu
Seminarium magisterskie
Nazwa jed-
nostki prowa-
dzącej przed-
miot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu
Kod przedmio-
tu
IXC14
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia Polska studia drugiego stopnia Studia stacjonarne
180
Rodzaj przed-
miotu
Fakultatywny
Rok i semestr
studiów
Rok I
Imię
i nazwisko
koordynatora
przedmiotu
Dr hab. prof. UR Joanna Rusin
Imię
i nazwisko
osoby prowa-
dzącej ( osób
prowadzących)
zajęcia
z przedmiotu
Dr hab. prof. UR Joanna Rusin
Cele zajęć z przedmiotu
Wykład:
C1.: Pogłębienie samodzielnej analizy dziel literatury fikcjonalnej i niefikcjonalnej XIX i XX wieku.
C2.: Sytuowanie utworów literackich w szerokim kontekście kulturowym XIX i XX wieku
C3.: Pogłębienie wiedzy o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filologii polskiej
Wymagania
wstępne
Znajomość literatury i kultury XIX i XX wieku na poziomie licencjackim
Efekty kształ-
cenia
Wiedza:
IXC14_W01 – student/ka ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej
i metodologicznej filologii polskiej;
IXC14_W04 – student/ka posiada uporządkowaną wiedze i zrozumienie głównych kie-
runków w obrębie subdyscypliny: literaturoznawstwo literatura polska
Umiejętności:
IXC14_U01 – student/ka potrafi analizować dzieła literatury fikcjonalnej
i niefikcjonalnej XIX i XX wieku;
IXC14_U03 – student/ka umie poszerzać umiejętności badawcze w zakresie literatury
i kultury polskiej;
Kompetencje społeczne:
IXC14_K01 – student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie perspek-
tywy dalszego rozwoju
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
181
Seminarium – 45 godz. (15+30)
Treści programowe
1. Organizacja zajęć
2. Omówienie przedstawionych seminarzystom tematów prac magisterskich
3. Ćwiczenia w opracowywaniu strony technicznej pracy – opis bibliograficzny i przypisy
4. Wycieczki dydaktyczne – do Biblioteki Wojewódzkiej i Muzeum Miasta Rzeszowa
5. Referowanie przez seminarzystów (w formie ustnej lub pisemnej) fragmentów opracowywanego
przez nich materiału; dyskusja nad przygotowanym referatem
6. Ocena pracy seminarzystów
Metody dydak-
tyczne
seminarium: analiza i interpretacja tekstu literackiego, dyskusja, wycieczka dydaktycz-
na
Sposób(y)
i forma(y) zali-
czenia
zaliczenie na podstawie wykonania pracy zaliczeniowej: przygotowanie planu pracy
magisterskiej i napisanie jednego rozdziału
Metody
i kryteria oce-
ny
Ocena negatywna, brak zalicze-
nia przedmiotu
Ocena pozytywna, zaliczenie przed-
miotu
Efekt 1
(IXC14_W01) student/ka nie posiada pogłę-
bionej wiedzy o specyfice
przedmiotowej
i metodologicznej filologii pol-
skiej
student/ka ma przynajmniej dosta-
teczną pogłębioną wiedzę
o specyfice przedmiotowej
i metodologicznej filologii polskiej
Efekt 2
(IXC14_W04) Student/ka nie posiada żadnej
wiedzy i zrozumienia głównych
kierunków w obrębie literatu-
roznawstwa i literatury polskiej
Student/ka posiada przynajmniej
dostateczną wiedzę i zrozumienie
głównych kierunków w obrębie lite-
raturoznawstwa i literatury polskiej.
Efekt 3
(IXC14_U01) Student/ka nie potrafi analizo-
wać dzieł literatury fikcjonalnej
XIX i XX wieku
Student/ka nie potrafi przynajmniej
ogólnie analizować dzieła literatury
fikcjonalnej XIX i XX wieku
Efekt 4
(IXC14_U03) Student/ka nie umie poszerzać
umiejętności badawczych
w zakresie literatury i kultury
polskiej.
Student/ka umie poszerzać umiejęt-
ności badawcze w zakresie literatu-
ry i kultury polskiej.
182
Efekt 5
IXC14_K01) Student/ka nie zna zakresu po-
siadanej przez siebie wiedzy
i nie rozumie perspektywy dal-
szego rozwoju
Student/ka zna zakres posiadanej
przez siebie wiedzy i rozumie per-
spektywy dalszego rozwoju
Całkowity na-
kład pracy
studenta po-
trzebny do
osiągnięcia
założonych
efektów
w godzinach
oraz punktach
ECTS
Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy stu-denta
Seminarium 15+30 godz. Przygotowanie do seminarium 20 godz. Czas na przygotowanie refera-tu, pisanie fragmentu pracy
30
udział w konsultacjach 2 godz. czas na pisanie pracy magister-skiej
50 godz.
SUMA GODZIN 147 LICZBA PUNKTÓW ECTS 4 (2+2)
Język wykła-
dowy
Polski
Praktyki za-
wodowe
w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura podstawowa: H. Markiewicz, Pozytywizm, wyd. dowolne. A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, wyd. dowolne. Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński i inni. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachorz i Alina Kowalczykowa. Słownik rodzajów i gatunków literackich red. Grzegorz Gazda, Słowinia Tynec-ka- Makowska Kraków 2006. Słownik literatury polskiej XX wieku pod red. Marka Pytasza, Katowice 2001. Maria Dernałowicz, Cudze życie, Warszawa 2008. M. Danilewicz-Zielińska, Próby przywołań. Szkice literackie, Warszawa 1992. Literatura uzupełniająca: Wyznaczą ją poszczególne tematy prac magisterskich
Zakład Literatury Polskiej XX Wieku
Nazwa przedmiotu Seminarium magisterskie
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Literatury Pol-
skiej XX Wieku
183
Kod przedmiotu IXC14
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Drugi stopień Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu kierunkowy
Rok i semestr studiów Rok I-II, sem. 1-4
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
dr hab. Zenon Ożóg
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr Zofia Brzuchowska, dr Stanisław Dłuski, dr
Anna Jamrozek-Sowa, prof. Gustaw Ostasz, dr hab.
Zenon Ożóg, dr Agata Paliwoda, dr hab. Janusz
Pasterski, dr Magdalena Rabizo-Birek, dr Anna
Wal, dr Jan Wolski
Cele zajęć z przedmiotu
C1: uściślenie i poszerzenie zainteresowań naukowych studentów
C2: określenie granic obszaru badawczego w odniesieniu do przyszłej pracy magisterskiej
C3: wypracowanie koncepcji pracy – tematu, struktury i metodologii
C4: pisanie pracy i jej publiczna prezentacja
Wymagania wstępne Student/studentka zdobył/a wiedzę, umiejętności
i kompetencje w zakresie przedmiotów literaturoznawczych
(historia i teoria literatury) na poziomie akademickim
na studiach pierwszego stopnia
Efekty kształcenia
Wiedza:
IXC14_W01: zna najważniejsze nurty badań nad literaturą polską
XX i XXI wieku
IXC14_W02: charakteryzuje historyczne i kulturowe uwarunko-
wania dwudziestowiecznych i najnowszych zjawisk literackich
i ocenia je z perspektywy literaturoznawczej
Umiejętności:
IXC14_U01: posiada podstawowe umiejętności badawcze: formu-
łuje i analizuje wybrany problem badawczy
184
IXC14_U02: potrafi zgromadzić bibliografię do wybranego pro-
blemu badawczego, przygotować konspekt i napisać dłuższą
rozprawę historycznoliteracką
IXC14_U03: potrafi weryfikować poprawność własnych tez
i innych prac badawczych
Kompetencje społeczne:
IXC14_K01: zna zakres posiadanej wiedzy i rozumie potrzebę jej
rozwijania
IXC14_K01: potrafi właściwie zaplanować swoją pracę, by uzy-
skać jak najlepsze efekty
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Seminarium – 45 godz. +30 godz.
Treści programowe
Szczegółowe treści programowe przedstawia pracownik naukowy prowadzący seminarium
magisterskie
Treści merytoryczne (przykładowe propozycje) Liczba godzin
Określanie problematyki badawczej i tematu pracy 3
Zasady formułowania celu pracy 4
Techniki poszukiwania literatury przedmiotu i źródeł 4
Technika pisania pracy (w tym: tworzenie spisu treści, odsyłaczy, bi-
bliografii)
4
Zbieranie i porządkowanie materiału 6
Konstrukcja pracy – zasady opracowania koncepcji i planu pracy 8
Przedstawianie planów pracy i prezentacja koncepcji 8
Rozwiązywanie problemów badawczych i edytorskich 8
RAZEM: 45
Metody dydaktyczne Problemowa, dyskusja, prezentacja
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie bez wskazania oceny
185
Metody i kryteria oceny Zaliczenie sem. 2: sformułowanie tematu pracy, koncep-
cji rozwiązania wybranego problemu badawczego, kon-
spekt pracy;
Zaliczenie sem. 3: napisanie dwóch rozdziałów pracy
magisterskiej;
Zaliczenie sem. 4: przedstawienie całości pracy
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin
/nakład pracy studenta
Seminarium 45
Przygotowanie do zajęć 40
Udział w konsultacjach 10
Pisanie pracy 380
SUMA GODZIN 475
LICZBA PUNKTÓW ECTS 19
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura podstawowa*
Literatura uzupełniająca*
*Podaje pracownik naukowy prowadzący seminarium magisterskie
Zakład Teorii i Antropologii Literatury
Nazwa przedmiotu Seminarium magisterskie
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Teorii
i Antropologii Literatury
Kod przedmiotu IXC14
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
186
Filologia polska Drugi stopień Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu fakultatywny
Rok i semestr studiów Rok I-II, sem. 1-4
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
Prof. dr hab. Stanisław Uliasz
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
Prof. dr hab. Stanisław Uliasz, dr hab. prof. UR Jo-
lanta Pasterska
Cele zajęć z przedmiotu
C1: uściślenie i poszerzenie zainteresowań naukowych studentów
C2: określenie granic obszaru badawczego w odniesieniu do przyszłej pracy magisterskiej
C3: wypracowanie koncepcji pracy – tematu, struktury i metodologii
C4: pisanie pracy i jej publiczna prezentacja
Wymagania wstępne Student/studentka zdobył/a wiedzę, umiejętności
i kompetencje w zakresie przedmiotów literaturoznawczych
(historia i teoria literatury) na poziomie akademickim
na studiach pierwszego stopnia
Efekty kształcenia
Wiedza:
IXC14_W01: zna najważniejsze nurty badań nad
literaturą i kulturą polską XX i XXI wieku;
IXC14_W02: charakteryzuje historyczne
i kulturowe uwarunkowania dwudziestowiecz-
nych najnowszych zjawisk literackich i ocenia je
z perspektywy literaturoznawczej
i kulturoznawczej.
Umiejętności:
IXC14_U01: posiada podstawowe umiejętności
badawcze: formułuje i analizuje wybrany pro-
blem badawczy;
IXC14_U02: potrafi zgromadzić bibliografię do
wybranego problemu badawczego, przygotować
konspekt i napisać dłuższą rozprawę historycz-
noliteracką;
IXC14_U03: potrafi weryfikować poprawność
własnych tez i innych prac badawczych.
187
Kompetencje społeczne:
IXC14_K01: jest świdomy posiadanej wiedzy
i rozumie potrzebę jej rozwijania;
IXC14_K01: potrafi właściwie zaplanować swoją
pracę, by uzyskać jak najlepsze efekty.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Seminarium – 45 godz.+30 godz.
Treści programowe
Szczegółowe treści programowe przedstawia pracownik naukowy prowadzący seminarium
magisterskie
Treści merytoryczne (przykładowe propozycje) Liczba godzin
Określanie problematyki badawczej i tematu pracy 3
Zasady formułowania celu pracy 4
Techniki poszukiwania literatury przedmiotu i źródeł 4
Technika pisania pracy (w tym: tworzenie spisu treści, odsyłaczy, bi-
bliografii)
4
Zbieranie i porządkowanie materiału 6
Konstrukcja pracy – zasady opracowania koncepcji i planu pracy 8
Przedstawianie planów pracy i prezentacja koncepcji 8
Rozwiązywanie problemów badawczych i edytorskich 8
RAZEM: 45
Metody dydaktyczne Problemowa, dyskusja, prezentacja
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie bez wskazania oceny
Metody i kryteria oceny Zaliczenie sem. 2: sformułowanie tematu pracy, koncep-
cji rozwiązania wybranego problemu badawczego, kon-
spekt pracy;
Zaliczenie sem. 3: napisanie dwóch rozdziałów pracy
188
magisterskiej;
Zaliczenie sem. 4: przedstawienie całości pracy
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/nakład
pracy studenta
Seminarium 45
Przygotowanie do zajęć 20
Udział w konsultacjach 10
Pisanie pracy 100
SUMA GODZIN 175
LICZBA PUNKTÓW ECTS 19
Język wykładowy polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura podstawowa
J. Boć, Jak pisać pracę magisterską, Wrocław 1994. U. Eco, Jak napisać pracę dyplomową poradnik dla hu-
manistów, Warszawa 2007 G. Gambarelli, Z. Łucki, Jak przygotować pracę dyplo-
mową lub doktorską? Wybór tematu, pisanie,
prezentowanie, publikowanie, Kraków 1996.
W. Gierz, Jak pisać pracę licencjacką? Poradnik meto-dyczny, Sopot 1998.
J. Godziszewski, Ogólne zasady pisania, recenzowania
i obrony prac dyplomowych, Zielona Góra 1987.
P. Oliver, Jak pisać prace uniwersyteckie. Poradnik dla
studentów, przekł. i posłowie J. Piątkowska,
Kraków 1999.
A. Pułło, Prace magisterskie i licencjackie. Wskazówki
dla studentów, Warszawa 2001.
K. Woźniak, O pisaniu pracy magisterskiej na studiach humanistycznych. Przewodnik praktyczny, War-szawa 1998.
Literatura uzupełniająca*
*Podaje pracownik naukowy prowadzący seminarium magisterskie
189
Zakład Języka Polskiego
Zakład Retoryki i Pragmatyki Komunikacyjnej
Nazwa przedmiotu Seminarium magisterskie
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Języka Polskiego
Kod przedmiotu IXC14
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska II stopnia Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Fakultatywny
Rok i semestr studiów 1-2 rok (4 semestry)
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
prof. dr hab. Kazimierz Ożóg
Imię i nazwisko osoby prowadzącej
( osób prowadzących) zajęcia
z przedmiotu
prof. dr hab. Kazimierz Ożóg, dr hab. prof. UR Ja-
dwiga Lizak, dr Ewa Błachowicz, dr hab. prof. UR
Grażyna Filip, dr Urszula Gajewska, dr Wioletta
Kochmańska, dr Maria Krauz, dr Małgorzata Ku-
łakowska, dr Agnieszka Myszka, dr Ewa Orono-
wicz-Kida, dr Robert Słabczyński, dr Bożena Taras
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Uściślenie zainteresowań naukowych studentów (nakreślenie granic obszaru badawczego)
w odniesieniu do ich przyszłej pracy magisterskiej
C2. Wypracowanie koncepcji danej pracy (tematu i struktury) poprzez dyskusje z innymi
uczestnikami seminarium i promotorem.
C3 Napisanie pracy magisterskiej i przygotowanie seminarzysty/ki do obrony tej pracy.
Wymagania wstępne Student/ka zaliczył przewidywane programem przedmioty ję-
zykoznawcze dla studiów I stopnia z zakresu filologii polskiej
lub uzupełnia je w jako różnice programowe.
190
Efekty kształcenia
Wiedza
student/ka
IXC14_W01 stosuje w pracy metodologię właściwą dla subdys-
cypliny językoznawczej oraz wyspecjalizowaną terminologię
językoznawczą
IXC14_W02 samodzielnie bada materiał językowy, wykorzy-
stując pogłębioną wiedzę o kompleksowej naturze języka
i ewolucji jego znaczeń oraz zaawansowanych mechanizmach
jego funkcjonowania
IXC14_W03 podsumowuje badania w oparciu:
o uporządkowaną, pogłębioną szczegółową wiedzę w zakresie
głównych kierunków w obrębie wybranej subdyscypliny języ-
koznawczej oraz o szczegółową wiedzę dotyczącą głównych
kierunków rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięć
w zakresie badań językoznawczych (diachronicznych
i synchronicznych)
Umiejętności:
student/ka
IXC14_U01 wybiera odpowiednie metody
i narzędzia badawcze niezbędne do dokonania prezentacji opra-
cowanych zagadnień i pozwalające na oryginalne rozwiązywa-
nie złożonych problemów językoznawczych
IXC14_U02 samodzielnie formułuje krytyczne sądy
na podstawie zebranych przez siebie informacji z zakresu języ-
koznawstwa
IXC14_U03 wykrywa skomplikowane zależności między proce-
sami społecznymi i kulturowymi a zmianami językowymi
IXC14_U04 przygotowuje pod kierunkiem promotora oryginal-
ną naukową pracę pisemną – pracę magisterską w języku pol-
skim,
IXC14_U05 korzysta z typowych i nietypowych komunikatorów
sieciowych do prowadzenia wymiany informacji i poglądów
naukowych ze specjalistami w zakresie językoznawstwa
Kompetencje społeczne:
student/ka
IXC14_U01 Zarządza odpowiednio czasem przeznaczonym
191
na kolejne etapy pisania pracy magisterskiej
IXC14_K02 proponuje innym uczestnikom seminarium
w trakcie dyskusji rozwiązania dotyczące przedstawianych
przez nich problemów badawczych
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
seminarium
Liczba realizowanych godzin: 105
Treści programowe
lp TREŚCI MERYTORYCZNE SEMINARIUM liczba
godzin
1 Ogólne zasady pisania prac magisterskich z zakresu językoznawstwa
w Instytucie Filologii Polskiej. Etapy pisania pracy naukowej (na pod-
stawie poradników – zob. wykaz literatury). Terminy kolejnych etapów
pisania pracy magisterskiej (ogólnie)
1
2 Zasady tworzenia tekstów naukowych (z uwzględnieniem technik wy-
korzystywanych w tekście naukowym, cech stylu naukowego, zasad
cytowania, tworzenia akapitów i cytatów)
2
3 Prezentacja przedmiotu poszukiwań naukowych studentów/ek
i krytyczna dyskusja nad nim.
12
4 Wybór ogólnej tematyki pracy mgr 2
5 Prezentacja baz danych bibliograficznych dostępnych studentów UR –
wizyta w informatorium Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego
2
6 Prezentacja literatury dotyczącej ogólnej problematyki pracy mgr po-
szczególnych studentów (literatura wybrana na podstawie kwerendy
bibliotecznej) Zasady prezentowania bibliografii w pracy magisterskiej
z zakresu językoznawstwa
12
7 Zawężenie i uściślenie tematyki pracy mgr – dyskusja z promotorem
i uczestnikami seminarium – ostateczne ustalenie tematu pracy
6
8 Przedstawienie tezy pracy magisterskiej. Ostateczne sformułowanie
tytułu pracy magisterskiej i zatwierdzenie go przez promotora
6
192
9 Prezentacja notatek bibliograficznych – sprawdzenie umiejętności czy-
tania ukierunkowanego na tezę
6
10 Konstruowanie roboczej wersji planu pracy 6
11 Prezentacja pierwszej wersji wstępu – dyskusja 12
12 Prezentacja zebranego materiału i próba klasyfikacji - dyskusja 6
13 Prezentacja rozdziałów zawierających analizę zebranego materiału –
dyskusja
24
14 Prezentacja podsumowania (wniosków) – dyskusja 6
15 Omówienie gotowych prac magisterskich, ostatnie poprawki i korekty.
Problematyka obrony prac magisterskich. Ewaluacja zajęć.
2
Suma godzin 105
Uwaga: liczba godzin przewidzianych na realizację poszczególnych treści merytorycznych jest
orientacyjna i zależy od wielu czynników, np. liczby studentów na seminarium, poziomu przy-
gotowania, postępu prac nad przygotowaniem tekstu itp.
Metody dydaktyczne elementy wykładu i prezentacji baz danych prezentacja referatów, dyskusja nad referatami, przygotowanie poszczególnych części pracy mgr
– dyskusja nad rozdziałami pracy, e-learning
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia ocena poszczególnych etapów pracy mgr
Uwaga: oceny na koniec semestrów 1-3 mają charakter
formatywny, informują promotora i studenta o postępie
pracy. Semestry te są zaliczane lub nie – zaliczenie nie
jest na ocenę.
Metody i kryteria oceny 1. semestr: ocena referatu prezentującego zainte-resowania naukowe – student/ka otrzymuje za-liczenie, jeżeli przedstawi referat i będzie brać udział w dyskusji nad innymi referatami
2. semestr: ocena trafności doboru tytułu do tema-tyki pracy, tezy pracy, kompletności zebranej bi-bliografii, ocena klasyfikacji materiału – stu-dent/ka otrzymuje zaliczenie, , przedstawi tezę pracy oraz bibliografię i zebrany materiał oraz będzie brać udział w dyskusji nad prezentacjami kolegów/koleżanek, jeżeli praca mgr będzie mia-ła sprecyzowany tytuł
3. semestr: ocena rozdziału wstępnego prezentują-cego stan badań oraz cel i metody pracy i ocena
193
rozdziałów analitycznych – student/ka otrzymu-je zaliczenie, jeżeli przedstawi rozdział wstępny i przynajmniej jeden rozdział analityczny oraz weźmie udział w dyskusji rozdziałami prac ma-gisterskich kolegów/koleżanek
4. semestr: ocena całości pracy – student/ka otrzymuje zaliczenie, jeżeli złoży pracę magister-ską. Kryteria oceny zgodne z zasadami przyjęty-mi w Instytucie Filologii Polskiej
Efekty kształcenia: IXC14_W01, IXC14_W02,
IXC14_W03, IXC14_U01, IXC14_U02, IXC14_U03,
IXC14_U04 są sprawdzane w sposób ciągły podczas
seminariów oraz poprzez sprawdzanie referatów
i sprawdzania poszczególnych części pracy magisterskiej
Efekt kształcenia IXC14_U05 jest sprawdzany w trakcie
konsultacji z wykorzystaniem metod e-learningu
Efekt kształcenia IXC14_U01 jest sprawdzany w sposób
ciągły (ocena systematyczności pracy)
Efekt kształcenia IXC14_K02 jest sprawdzany podczas
dyskusji na seminariach
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/ na-
kład pracy studenta
seminarium 105 godz.
przygotowywanie pra-
cy mgr (w tym refera-
tów związanych
z tematyką pracy, zbie-
ranie materiału, lektu-
ra literatury, pisanie
pracy, itp)
300 godz.
Udział w konsultacjach
(w tym konsultacje za
pomocą internetu)
14 godz.
Przygotowanie do
obrony pracy magi-
sterskiej
55 godz.
Obrona pracy magi-
sterskiej
1 godz.
SUMA GODZIN 475
LICZBA PUNKTÓW
ECTS
19
194
19 punktów ECTS
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
Brak
Literatura Literatura podstawowa:
G. Gambarelli, Z. Łucki, Jak przygotować pracę dyplomo-
wą lub doktorską, Kraków 1995.
J. Maćkiewicz, Jak pisać teksty naukowe?, Gdańsk 1996
S. Urban, W. Ładoński, Jak napisać dobrą pracę magister-
ską, Wrocław 2001.
M. Węglińska, Jak pisać pracę magisterską, Kraków 1997.
K. Woźniak, O pisaniu pracy magisterskiej na studiach
humanistycznych. Przewodnik praktyczny, Warszawa-
Łódź 1998.
W. Zaczyński, Poradnik autora prac seminaryjnych, dy-
plomowych i magisterskich, Warszawa 1995.
R. Zenderowski R., Praca magisterska. Jak pisać i obronić.
Wskazówki metodologiczne, Warszawa 2004.
R. Zenderowski, Technika pisania prac magisterskich,
Warszawa 2005.
Pozostałe pozycje z literatury przedmiotu są ustalane
z promotorem indywidualnie w zależności od potrzeb
pracy magisterskiej.
Zakład Metodyki Nauczania Literatury i Języka Polskiego
nie przedstawiono propozycji
IXC15. WYKŁAD MONOGRAFICZNY DO SEMINARIUM MAGISTERSKIEGO:
Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia
Nazwa przedmiotu Wykład monograficzny do seminarium
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropol-
skiej i Polskiego Oświecenia
195
Kod przedmiotu IXC15
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
filologia polska drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu fakultatywny
Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr pierwszy
Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. prof. UR Roman Magryś
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr hab. prof. UR Roman Magryś
Cele zajęć z przedmiotu
C1. Pogłębienie znajomości literatury oświecenia.
C2. Przyswojenie dorobku naukowego rzeszowskich historyków literatury.
C3. Zorientowanie we współczesnych kierunkach badań literatury oświecenia.
Wymagania wstępne Znajomość literatury oświecenia na poziomie studiów pierwszego
stopnia.
Efekty kształcenia Wiedza:
IXC/15_W03_W07 – student/ka poddaje krytycznemu osądowi war-
tość współczesnych tendencji badawczych w odniesieniu do literatury
oświecenia;
IXC/15_ W06 – student/ka orientuje się w kierunkach badań literatury
oświecenia prowadzonych przez specjalistów z UR.
Umiejętności:
IXC/15_U01 – student/ka potrafi porządkować problemy badawcze
z zakresu literatury oświecenia w odniesieniu do istniejących szkół
badawczych piśmiennictwa XVIII wieku.
Kompetencje społeczne:
IXC/15_K01 student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy
zdobytej podczas wykładu monograficznego do seminarium.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
wykład – 15 godz.
Treści programowe
Lp. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba
196
godzin
1. Wykłady Piotra Żbikowskiego o kulturze i literaturze oświecenia. 2
2. Badania Piotra Żbikowskiego nad przełomem romantycznym w kontekście wcze-
śniejszych dyskusji naukowych nad chronologią oświecenia i romantyzmu.
3
3. Dociekania Piotra Żbikowskiego nad poezjami więziennymi Hugona Kołłątaja. 2
4. Rozważania Piotra Żbikowskiego nad dorobkiem twórczym Kajetana Koźmiana. 2
5. Badania Marka Nalepy nad postawami twórców okresu stanisławowskiego w dobie
upadku państwa polskiego.
2
6. Badania Marka Nalepy nad poezją okolicznościową doby porozbiorowej. 2
7. Ideologiczna wymowa powieści stanisławowskiej jako przedmiot studiów badaczy
oświecenia.
2
Metody dydak-
tyczne
wykład/ wykład z prezentacją multimedialna/ analiza tekstów źródłowych przez
wykładowcę
Sposób(y)
i forma(y) zali-
czenia
Ocena formatywna (bieżąca):
F1. Ocena frekwencji na zajęciach.
F1. Ocena z pracy zaliczeniowej.
Ocena podsumowująca:
P1. Zbieżna z F1. i F2.
Metody
i kryteria oceny
Frekwencja na zajęciach 30% wymaganej oceny i praca zaliczeniowa 70% wymaga-
nej oceny (wartość merytoryczna pracy 50% i językowy kształt pracy 20%).
Całkowity nakład
pracy studenta
potrzebny do
osiągnięcia zało-
żonych efektów
w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/
nakład pracy
studenta
Wykład 15 godz.
Praca zaliczeniowa 9 godz.
Konsultacje 1 godz.
Suma godzin 25 godz.
Liczba punktów ECTS 1
Język wykładowy język polski
Praktyki zawo-
dowe w ramach
przedmiotu
nie dotyczy
197
Literatura Literatura podstawowa:
Magryś R., Bohater literacki powieści stanisławowskiej…, Rzeszów 2007.
Nalepa M., Między żarliwością i zdradą. Studia i szkice o literaturze późnego polskiego
oświecenia, Kraków 2010.
Nalepa M., „Płyną godziny pomiędzy nadzieją i bojaźnią czułą”: polityczne
i egzystencjalne rany Polaków epoki porozbiorowej: studia i teksty, Rzeszów 2010.
Nalepa M., Rozpacz i próby jej przezwyciężenia w poezji porozbiorowej (1793 -1806),
Rzeszów 2003.
Nalepa M., „Takie jest życie nasze, gdy Polska ustaje”. Pisarze stanisławowscy a upa-
dek Rzeczypospolitej, Wrocław 2002.
Nalepa M., Żałobny orszak poetów, Rzeszów 2001.
Żbikowski P., „ …bolem śmiertelnym ściśnione mam serce… ” Rozpacz oświeconych.
U źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805, Wrocław 1998.
Żbikowski P., Hugo Kołłątaj. Więzień i poeta, Lublin 1993.
Żbikowski P., Kajetan Koźmian. Poeta i obywatel (1797-1814), Wrocław 1972.
Żbikowski P., Poezje więzienne Hugona Kołłątaja, Wrocław 1993.
Żbikowski P., W pierwszych latach narodowej niewoli. Schyłek polskiego Oświecenia
i zwiastuny Romantyzmu, Wrocław 2007.
Literatura uzupełniająca:
Aleksandrowicz A., Izabela Czartoryska. Polskość i europejskość. Lublin 1998.
Bańka J., Filozofia cywilizacji, t. 1., Katowice 1986.
Cieński M., Pejzaże oświeconych. Sposoby przedstawiania krajobrazu w literaturze
polskiej w latach 1770-1830. Wrocław 2000.
Górski K., Zarys duchowości w Polsce, Kraków 1986.
Janion M., Czas formy otwartej, Warszawa 1984.
Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm a historia, Warszawa 1978.
Kamionka-Straszakowa J., Życie literackie w Polsce w pierwszej połowie XIX w. Studia,
Warszawa 1970.
Kostkiewiczowa T., Kniaźnin jako poeta liryczny, Wrocław 1971.
Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swojskości, Wrocław 2007
Libera Z., Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu,
Warszawa 1994.
Na przełomie Oświecenia i Romantyzmu. O sytuacji w literaturze polskiej lat 1793-
1830, pod red. P. Żbikowskiego, Rzeszów 1999.
198
Od Oświecenia do Romantyzmu. Studia i szkice z literatury kultury, pod red.
K. Kasprzyk, Warszawa 1995.
Oświeceni wobec rozbiorów Polski, pod red. J. Grobisa, Łódź 1998.
Przybylski R., Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa
1983.
Przybylski R., Ogrody romantyków, Kraków 1978.
Rejman Z., Jan Paweł Woronicz. Poeta i kapłan, Chotomów 1992.
Ryba J., Maskarady oświeconych, Katowice 1998.
Sinko Z., Powiastka w oświeceniu stanisławowskim, Wrocław 1982.
Sinko Z., Powieść zachodnioeuropejska w kulturze literackiej polskiego Oświecenia,
Wrocław 1968.
Sinko Z., Proza fabularna w czasopismach polskich 1801-1830, Warszawa 1988.
Stanisz M., Wczesnoromantyczne spory o poezję, Kraków 1998.
Witkowska A., „Sławianie, my lubim sielanki…”, Warszawa 1972.
Wolska B., Poezja polityczna czasów pierwszego rozbioru i Sejmu Delegacyjnego
1772-1775, Wrocław 1973.
Zgorzelski C., Duma – poprzedniczka ballady, Toruń 1949.
Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu
Nazwa
przedmiotu
Wykład do seminarium magisterskiego
Nazwa jed-
nostki prowa-
dzącej przed-
miot
Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu
Kod przedmio-
tu
IXC15
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia Polska studia drugiego stopnia Studia stacjonarne
Rodzaj przed- Fakultatywny
199
miotu
Rok i semestr
studiów
Rok I, semestr 1
Imię
i nazwisko
koordynatora
przedmiotu
Dr hab. prof. UR Joanna Rusin
Imię
i nazwisko
osoby prowa-
dzącej ( osób
prowadzących)
zajęcia
z przedmiotu
Dr hab. prof. UR Joanna Rusin
Cele zajęć z przedmiotu
Wykład:
C1.: Pogłębienie samodzielnej analizy dziel literatury fikcjonalnej i niefikcjonalnej XIX i XX wieku.
C3.: Pogłębienie wiedzy o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filologii polskiej
Wymagania
wstępne
Znajomość literatury i kultury XIX i XX wieku na poziomie licencjackim
Efekty kształ-
cenia
Wiedza:
IXC14_W04 – student/ka posiada uporządkowaną wiedze i zrozumienie głównych kie-
runków w obrębie subdyscypliny: literaturoznawstwo literatura polska
Umiejętności:
IXC14_U01 – student/ka potrafi analizować dzieła literatury fikcjonalnej
i niefikcjonalnej XIX i XX wieku;
Kompetencje społeczne:
IXC14_K01 – student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie perspek-
tywy dalszego rozwoju
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład – 15 godz.
Treści programowe
Temat ogólny wykładu do seminarium: Biografia – literatura – legenda: Metody dydak- seminarium: analiza i interpretacja tekstu literackiego, dyskusja, wycieczka dydaktycz-
200
tyczne na
Sposób(y)
i forma(y) zali-
czenia
zaliczenie na podstawie wykonania pracy zaliczeniowej: przygotowanie planu pracy
magisterskiej i napisanie jednego rozdziału
Metody
i kryteria oce-
ny
Ocena negatywna, brak zalicze-
nia przedmiotu
Ocena pozytywna, zaliczenie przed-
miotu
Efekt 1
(IXC14_W04) Student/ka nie posiada żadnej
wiedzy i zrozumienia głównych
kierunków w obrębie literatu-
roznawstwa i literatury polskiej
Student/ka posiada przynajmniej
dostateczną wiedzę i zrozumienie
głównych kierunków w obrębie lite-
raturoznawstwa i literatury polskiej.
Efekt 2
(IXC14_U01) Student/ka nie potrafi analizo-
wać dzieł literatury fikcjonalnej
XIX i XX wieku
Student/ka nie potrafi przynajmniej
ogólnie analizować dzieła literatury
fikcjonalnej XIX i XX wieku
Efekt 4
IXC14_K01) Student/ka nie zna zakresu po-
siadanej przez siebie wiedzy
i nie rozumie perspektywy dal-
szego rozwoju
Student/ka zna zakres posiadanej
przez siebie wiedzy i rozumie per-
spektywy dalszego rozwoju
Całkowity na-
kład pracy
studenta po-
trzebny do
osiągnięcia
założonych
efektów
w godzinach
oraz punktach
ECTS
Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy stu-denta
Seminarium 15 Samodzielna lektura 15 godz. Czas na przygotowanie refera-tu, pisanie fragmentu pracy
30
SUMA GODZIN 30 LICZBA PUNKTÓW ECTS 1
Język wykła-
dowy
Polski
Praktyki za-
wodowe
w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura podstawowa: H. Markiewicz, Pozytywizm, wyd. dowolne. A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, wyd. dowolne. Joanna Rusin, Aleksander Wielopolski : bohater trudnej legendy, Rzeszów 1997.
201
Joanna Rusin, Człowiek świętego imienia: legenda Traugutta w piśmiennictwie polskim XIX i XX wieku, Rzeszów 2002. Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński i inni. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachorz i Alina Kowalczykowa. Słownik rodzajów i gatunków literackich red. Grzegorz Gazda, Słowinia Ty-necka- Makowska Kraków 2006. Słownik literatury polskiej XX wieku pod red. Marka Pytasza, Katowice 2001. Maria Dernałowicz, Cudze życie, Warszawa 2008. M. Danilewicz-Zielińska, Próby przywołań. Szkice literackie, Warszawa 1992.
Zakład Literatury Polskiej XX Wieku
Nazwa przedmiotu Wykład monograficzny
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Literatury Pol-
skiej XX Wieku
Kod przedmiotu IXC15
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Drugi stopień stacjonarne
Rodzaj przedmiotu kierunkowy
Rok i semestr studiów Rok I, sem. 1
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
dr hab. Zenon Ożóg
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
dr Zofia Brzuchowska, dr Stanisław Dłuski, dr
Anna Jamrozek-Sowa, prof. Gustaw Ostasz, dr hab.
Zenon Ożóg, dr Agata Paliwoda, dr hab. Janusz
Pasterski, dr Magdalena Rabizo-Birek, dr Anna
Wal, dr Jan Wolski
Cele zajęć z przedmiotu
C1: Przekaz szczegółowej, wyraźnie profilowanej wiedzy literaturoznawczej (historia literatury
dwudziestowiecznej).
C2: Rozwijanie kompetencji społecznych studenta/studentki
Wymagania wstępne Student/studentka zdobył/a wiedzę, umiejętności
i kompetencje w zakresie przedmiotów literaturoznawczych
(historia i teoria literatury) na poziomie akademickim
202
na studiach pierwszego stopnia
Efekty kształcenia
Wiedza:
IXC13_W01: Student/studentka poszerza wiedzę na temat
roli i funkcji literatury w kulturze
Umiejętności:
IXC13_U01: Student/studentka potrafi analizować utwór
literacki zgodnie ze szczegółowymi treściami wykładu
Kompetencje społeczne:
IXC13_K01: Student/studentka zna zakres posiadanej wie-
dzy z zakresu literatury i rozumie konieczność poszerzania
kompetencji w tym zakresie
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład – 15 godz.
Treści programowe
Szczegółowe treści programowe podaje pracownik naukowy prowadzący wykład monograficz-
ny w roku akademickim
Metody dydaktyczne Wykład, wykład z prezentacją multimedialną, wykład
z dyskusją
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie bez wskazania oceny
Metody i kryteria oceny Efekt Uzyskanie zaliczenia przedmiotu
IXC13_W01 Aktywny udział w wykładzie w postaci
merytorycznych uwag w trakcie dysku-
sji IXC13_U01
IXC13_K01
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/nakład
pracy studenta
Wykład 15
Przygotowanie do dysku-
sji
10
203
Udział w konsultacjach 1
SUMA GODZIN 26
LICZBA PUNKTÓW ECTS 1
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura podstawowa*
Literatura uzupełniająca*
*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu podaje pracownik na-
ukowy głoszący wykład w danym roku akademickim
Zakład Teorii i Antropologii Literatury
Nazwa przedmiotu Wykład monograficzny
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Teorii
i Antropologii Literatury
Kod przedmiotu IXC15
Studia
Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Filologia polska Studia drugiego stopnia stacjonarne
Rodzaj przedmiotu kierunkowy
Rok i semestr studiów Rok I, sem. 1
Imię i nazwisko koordynatora przedmio-
tu
prof. dr hab. Stanislaw Uliasz
Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu
prof. dr hab. Stanisław Uliasz , dr hab. Jolanta Pa-
sterska
Cele zajęć z przedmiotu
C1: Przekaz szczegółowej, wyraźnie profilowanej wiedzy literaturoznawczej (historia literatury
XX i pierwszej dekady XXI wieku);
C2: Rozwijanie kompetencji społecznych studenta/studentki.
204
Wymagania wstępne Student/studentka zdobył/a wiedzę, umiejętności
i kompetencje w zakresie przedmiotów literaturoznawczych
(historia i teoria literatury) na poziomie akademickim
na studiach pierwszego stopnia
Efekty kształcenia
Wiedza:
---
Umiejętności:
IXC13_U01: Student/studentka potrafi analizować
utwór literacki zgodnie ze szczegółowymi tre-
ściami wykładu.
Kompetencje społeczne:
IXC13_K01: Student/studentka zna zakres posia-
danej wiedzy z zakresu literatury i rozumie ko-
nieczność poszerzania kompetencji w tym zakre-
sie.
Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin
Wykład – 15 godz.
Treści programowe
Szczegółowe treści programowe podaje pracownik naukowy prowadzący wykład monograficz-
ny w roku akademickim
Metody dydaktyczne Wykład, wykład z prezentacją multimedialną, wykład
z dyskusją
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie bez wskazania oceny
Metody i kryteria oceny Efekt Uzyskanie zaliczenia przedmiotu
IXC13_W01 Aktywny udział w wykładzie w postaci
merytorycznych uwag w trakcie dysku-
sji IXC13_U01
IXC13_K01
Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założo-
nych efektów w godzinach oraz
punktach ECTS
Aktywność Liczba godzin/nakład
pracy studenta
205
Wykład 15 godz.
Przygotowanie do dysku-
sji 10
10 godz.
Udział w konsultacjach 1 godz.
SUMA GODZIN 26
LICZBA PUNKTÓW ECTS 1
Język wykładowy Polski
Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu
Nie przewiduje się
Literatura Literatura podstawowa*
Literatura uzupełniająca*
*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu
podaje pracownik naukowy głoszący wykład w danym
roku akademickim
Zakład Języka Polskiego
Zakład Retoryki i Pragmatyki Komunikacyjnej
(propozycja w sylabusie dla seminarium magisterskiego)
Zakład Metodyki Nauczania Literatury i Języka Polskiego
nie przedstawiono propozycji