2018 MAJ, NUMER 5, WYDANIE SPECJALNE

KWARTALNIK GIMNAZJUM SPECJALNEGO NR 2 W DĄBROWIE GÓRNICZEJ

W tym numerze:

-

- mieszkanką miasta

- legendy Dąbrowy Górniczej

- poezja dobra na wszystko!

str. 2 GimPress2 NUMER 5

OD REDAKCJI

Panie i Panowie, Koleżanki i Koledzy!

Witamy Was w naszej szkolnej gazetce

GimPress2.

W naszym zespole pracuje młodzież, która tryska

wprost energią i zapałem do pracy. Jesteśmy

pewni, że owocem tego entuzjazmu jest

czasopismo, po które chętnie sięgną nie tylko

uczniowie.

Jesteśmy wszędzie tam, gdzie wydarzy się coś

ciekawego. Zabierzemy Was na spotkania z

ciekawymi ludźmi, pokażemy fascynujące miejsca,

polecimy warte obejrzenia filmy, zachęcimy do

czytania ciekawych książek.

Jeśli ktoś z Was:

jest zainteresowany współpracą z nami

trzyma w szufladzie jakieś ciekawe teksty,

opowiadania, wiersze

ma odlotowe hobby, o którym chciałbyś nam

opowiedzieć

Zapraszamy serdecznie!!! Przyjdź na nasze

spotkanie w czwartek o 14.40, lub zgłoś się do p.

Aleksandry Jonczyk.

Redakcyjny mail, pod który możecie przysyłać

swoje propozycje artykułów gimpress2@wp.pl

A póki co, życzymy miłej lektury i czekamy na

Wasze opinie i propozycje.

.

Zespół redakcyjny: Anna Barańska, Kinga Kordońska, Krystian

Kosmała, Jan Stojek

Opiekun: mgr Aleksandra Jonczyk

str. 3 GimPress2 NUMER 5

Założenie Dąbrowy to początek

XVIII wieku, co wynika z

najstarszej mapy tych okolic z

1799 roku i związane było z

odkryciem w 1785 roku w tej

okolicy pokładów węgla

kamiennego.

Wszystkie informacje o Dąbrowie

z dziejów przed XVIII wiekiem,

nie opierają się na źródłach

historycznych.

Pierwsza znana wzmianka o

Dąbrowie pochodzi z roku 1726,

odnaleziona w zapisach ksiąg

parafialnych kościoła Świętej

Trójcy w Będzinie. 25 lipca 1726

roku Anna Lisowa z Dąbrowy

była matką chrzestną dziewczynki

urodzonej w sąsiednim

Wańczykowie. Kolejny raz Anna

Lisowska pojawia się w tych

zapisach w roku 1728. Wówczas

to była matką chrzestną

Wawrzyńca Stanisława Grodzika.

W latach późniejszych

odnotowano również inne

nazwiska osób mieszkających w

Dąbrowie. W roku 1731 byli to:

Jadwiga Wieczorkowa, Zofia

Bałdyska i Bartłomiej Bednarz.

W 1733 widnieje nazwisko Maria

Bałdyska, a w roku 1740 Maciej

Sikora.

Pierwsze dane kronikarskie o

osadzie zanotowano w 1755 roku,

jako zapis w księgach starostwa

siewierskiego w sprawie sporu o

las Rocha. Jednym ze świadków

był Maciej Sikora. Dokładniejsze

dane o wsi pochodzą z 1787 r. ze

spisu ludności diecezji

krakowskiej, oraz z 1789 r. z

lustracji województwa

krakowskiego.

Dąbrowa zawdzięcza swój awans

do rzędu miast, a także swoją

obecną nazwę, górnictwu i ściśle

z nim związanemu hutnictwu.

Przed podjęciem eksploatacji

węgla kamiennego była niczym

nie wyróżniającą się, czysto

rolniczą wsią, nie posiadającą ani

własnego kościoła, ani karczmy.

Nie znamy nawet daty jej

powstania.

Dąbrowa od chwili swego

powstania należała do biskupów

krakowskich i wchodziła w skład

dóbr królewskich, zarządzanych

przez starostę będzińskiego Jana

Dębowskiego. Następcą

Dębowskiego został Stanisław

Mieroszewski z Zagórza

(dzisiejsza dzielnica Sosnowca),

pochodzący z rodu, który odegrał

znaczącą role w dziejach

gospodarczo-politycznych

pogranicza śląsko-małopolskiego.

O wiele większą role odgrywał

wówczas Gołonóg (dzisiaj

dzielnica miasta) o którym pisał

już w swoich księgach Jan

Długosz w roku 1400. Wymienia

on Gołonóg jako wieś

zamieszkałą przez kilkunastu

gospodarzy, w tym jednego

rzemieślnika - kowala, bez

własnego kościoła, przynależną

do parafii w Jaworznie, a później

w Sławkowie. U schyłku XVII

wieku, biskup krakowski,

Andrzej Trzebnicki, zbudował tu

kościół i założył parafię p.w. św.

Antoniego.

Gołonóg w 1787 roku liczył już

515 mieszkańców, podczas gdy

Dąbrowa tylko 184.

Dąbrowa powstała na skraju lasu

zwanego Radochą. Około 1799

roku jego granica przebiegała

mniej więcej wzdłuż dzisiejszej

ulicy Kościuszki. W poprzek wsi

prowadziła droga od Sławkowa

do Będzina (odcinek traktu

krakowsko-wrocławskiego). W

kierunku wschodnim od

głównego traktu, odchodziła

droga do Gołonoga. Cała dolna

część dzisiejszego miasta, aż po

brzegi rzeki Czarna Przemsza,

wypełniona była podmokłymi

łąkami i polami.

Kontakt ze światem zapewniali

wsi podróżni, zatrzymujący się w

oberży zwanej "Karczmą pod

lwem", założoną przez

będzińskiego Żyda Jakuba

Józefowicza, obok której była

kuźnia, studnia i kapliczka.

Zupełnie przypadkowe odkrycie

zalegających tuż pod ziemią

pokładów węgla kamiennego,

odmieniło zupełnie istniejące

otoczenie. Drogą do Będzina,

tamtejsi kupcy, zaczęli masowo

przewozić wydobyty węgiel, by

nim opalać w paleniskach

domowych. Droga pokryta była

drobnymi okruchami węgla i

miału, co nadało jej

charakterystyczny czarny kolor.

Drogę tą zaczęto nazywać

"Czarną drogą". Pojawili się też

pierwsi zawodowo zajmujący się

tym kopacze tego kruszcu.

str. 4 GimPress2 NUMER 5

W latach 80-tych XVIII w.

wzrosło zainteresowanie węglem

kamiennym, a było to związane z

rozwojem manufaktur i hut. Wieś

rozwijała się coraz szybciej.

Wyrobiska pomiędzy Dąbrową i

Gołonogiem eksploatowane były

przez ludność miejscową, aż do

trzeciego rozbioru, kiedy to

Dąbrowa przeszła pod panowanie

pruskie.

W 1785 r. powstała kopalnia,

która później została kopalnią

"Reden", od nazwiska Fryderyka

Redena - szefa Departamentu

Górniczo-Hutniczego.

Powstawały kolejne zakłady

pracy: huta cynku "Konstanty",

kop. "Koszelew". W latach 1833-

1841 powstała huta "Bankowa".

W 1845r. rozpoczęto budowę

kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Otwierano kolejne zakłady, m.in.

Zakłady Elektrochemiczne

"Elektryczność".

Wieś Dąbrowa należała wówczas

do liczącej 15 wsi i osad Gminy

Olkusko-siewierskiej, której była

siedzibą. W 1864 roku utworzona

zostaje Gmina Osad Górniczych,

która przetrwała do roku 1903,

kiedy to Car nadał prawa miejskie

Sosnowcowi. Wobec powyższych

zmian, od Dąbrowy zostają

odłączone kolonie:

Konstantynów, Sielce i Środula.

Teren Dąbrowy został ponownie

uszczuplony w 1909 roku, wobec

utworzenia Gminy Zagórze, która

oderwała od Dąbrowy Bobrek,

Dańdówkę, Józefów, Klimontów,

Modrzejów, Niwkę i Zagórze. W

1909 roku Gmina Dąbrowa

składała się z wsi Stara Dąbrowa i

Niepiekło, oraz z kolonii: Huty

Cynkowe, Huta Bankowa,

Łabęcka, Mydlice i Reden. W

1915 roku do Dąbrowy zostają

przyłączone kolonie: Cegielnia,

Koszelew, Ksawera, Miejskie i

Warpie.

18 sierpnia 1916 r. Dąbrowa

uzyskała prawa miejskie i nazwę

DĄBROWA GÓRNICZA.

W jej skład wchodziły wówczas

kolonie: Huta Bankowa, Stara

Dąbrowa, Gliniaki, Ksawera

Miejska i Wiejska, Łabęcka,

Miejskie, Mydlice, Reden, Staszic

Nowy i Stary i Warpie.

W 1923 roku zaszły kolejne duże

zmiany terytorialne. Do Dąbrowy

Górniczej przyłączono kolonie

Dębniki, Gzichów, Zielona oraz

Korzeniec. W wyniku ustalenia

granicy z Będzinem utracono

natomiast kolonie Koszelew,

Ksawera, Warpie Huty Cynkowe

oraz część Mydlic.

W 1927 r. rozpoczęto budowę

linii tramwajowej z Będzina do

Redenu.

Od 4-go września 1939 r. do 27-

go stycznia 1945 r., Dąbrowa

Górnicza była pod okupacją

niemiecką. W okresie okupacji

hitlerowskiej prowadzono

ożywioną działalność

konspiracyjną.

Po wojnie miasto bardzo szybko

się odbudowało. Z kopalń

"Paryż", "Flora" i "Reden"

utworzono kopalnię "Gen.

Zawadzki".

Powstały nowe zakłady

przemysłowe: Dąbrowskie

Zakłady Naprawcze Przemysłu

Węglowego (DZN PW),

Centralne Warsztaty Elektryczne.

W roku 1958 otwarto Pałac

Kultury Zagłębia (obecnie

Dąbrowski Pałac Kultury).

Budowę Huty "Katowice"

rozpoczęto w roku 1972 , a w

1976 Koksowni "Przyjaźń".

Efektem tego ogromnego

przedsięwzięcia, było

przyłączenie do terenu Dąbrowy

Górniczej miast Sławków (do

1984 r.) i Ząbkowice Będzińskie,

wraz z sołectwami: Antoniów,

Błędów, Kuźniczka Nowa, Łazy

Błędowskie, Łęka, Łosień,

Okradzionów, Rudy, Sikorka,

Tucznawa i Ujejsce. Dołączono

również wsie Ratanice i Marianki.

W końcu lat 70-ch XX wieku,

Dąbrowa Górnicza była drugim

co do wielkości miastem w

Polsce (po m. stołecznym

Warszawa).

W 1981 r. w czasie stanu

wojennego w Hucie Katowice

wybuchł strajk okupacyjny. Huta

została oblężona przez oddziały

ZOMO i wojsko. Grożono jej

wysadzeniem.

W 1990 r. przeprowadzono

pierwsze wolne wybory do Rady

Miejskiej i na stanowisko

Prezydenta Miasta.

Źródło: INTERNET

Kinga Kordońska

str. 5 GimPress2 NUMER 5

mieszkańcem mojego rodzinnego miasta

Aby przeprowadzić wywiad z

mieszkańcem mojego rodzinnego

miasta, który będzie odpowiednim

do tego kandydatem, nie musiałem

długo szukać. Jedną z najbliższych

mi osób żyjących w naszym

mieście jest moja babcia.

Janek: Babciu, proszę przedstaw

się naszym czytelnikom.

Irena Kaszuba: Nazywam się Irena

Kaszuba.

J.: Kiedy i gdzie się urodziłaś?

I.K.: Urodziłam się 20 września

1948 roku, we wsi Pawrzole pod

Wilnem.

J.: To zaledwie trzy lata po

zakończeniu wojny. Jak to się

stało, że z tak daleka trafiłaś do

Dąbrowy Górniczej?

I.K.: Przed wojną Pawrzole

należało do Polski, jednak w

wyniku traktatu jałtańskiego, wiele

miast i wsi z Kresów Wschodnich

przejął Związek Socjalistycznych

Republik Radzieckich, w tym moją

rodzinną wieś. W 1955 roku

wysiedlono naszą rodzinę do

Brzegu, miasta znajdującego się

obecnie w województwie opolskim.

Gdy wyszłam za mąż za Twojego

dziadka, w roku 1971

postanowiliśmy wyjechać z Brzegu

za pracą. Wybraliśmy Dąbrowę

Górniczą, gdyż budowano wtedy tu

Hutę Katowice, byli potrzebni

ludzie do pracy, rozbudowywano

miasto, więc dostaliśmy też

mieszkanie.

J.: Czyli przyjęli Cię do

pracy w Hucie Katowice?

I.K.: Nie, ale za to

dostałam się do pracy na

stanowisko suwnicowa w

Hucie im. Feliksa

Dzierżyńskiego, po

upadku komunizmu Huta

przyjęła pierwotną nazwę

z XVIII wieku czyli Huta Bankowa.

J.: Mama opowiadała mi, że jeśli

chodzi o komunizm panujący

wówczas w Polsce, najbardziej

wyrył się w jej pamięci, choć

miała wówczas zaledwie cztery

lata, stan wojenny. Pamięta, że

stała z siostrami na balkonie i

oglądała czołgi, które jechały na

Hutę Katowice, tata z kolei

opowiadał, że nawet dał jednemu z

żołnierzy młotek, bo ten

potrzebował coś naprawić w

czołgu, miał wtedy osiem lat i był

z siebie dumny, że mógł pomóc,

tyle, że potem mój pradziadek był

na niego zły, że pomógł

komunistom.

I.K.: Twoi rodzice byli wtedy

jeszcze dziećmi i nic dziwnego, że

te wydarzenia kojarzyły im się jako

atrakcja, pomyśl, że każdy

chłopiec lubi czołgi, samochody

wojskowe i broń, a na to właśnie

mógł wtedy patrzeć do woli. Ale

Twoja ciocia pamięta, że wstała w

niedzielę rano i chciała o godzinie

dziewiątej obejrzeć program dla

dzieci i młodzieży Teleranek, ale

niestety podczas stanu wojennego

nie było Teleranka, ani innych

tego typu programów.

J.: A jak Ty babciu wspominasz to

wydarzenie?

I.K.: Poszłam w sobotę do pracy

na noc, zmianę miałam od 22 do 6

str. 6 GimPress2 NUMER 5

rano, nic nie

wiedzieliśmy o stanie

wojennym dopóki nie

przyszli pracownicy z

rannej zmiany. Okazało

się, że wprowadzono stan

wojenny i w jego wyniku

godzinę policyjną od

godziny 22 w nocy do 6

rano. My jako pracownicy zmian

dostaliśmy przepustki, byśmy

mogli wracać z pracy po godzinie

22 i iść do pracy przed godziną 6.

W innym przypadku nie można

było w czasie godziny policyjnej

opuszczać mieszkań. Ale miałam

koleżankę, której ojca aresztowano

w noc wybuchu stanu wojennego,

opowiadała, że ZOMO przyszło do

ich domu zaraz po północy,

obudziło ich walenie w drzwi, gdy

jej rodzice otworzyli, służby od

razu aresztowali jej ojca, tak jak

wstał otworzyć drzwi, w piżamie i

papuciach. Chodziło o to, by nikt

ze związków zawodowych

Solidarność nie zdążył się

skontaktować z innymi

związkowcami.

J.: Nie wyobrażam sobie tego

babciu, to bardzo ciężkie czasy dla

ludzi. A Ty byłaś jakoś związana z

Solidarnością?

I.K.: Tak, przekazywałam prasę

podziemną i ulotki wydawane

przez Solidarność, informujące co

naprawdę dzieje się w kraju. Choć

tyle mogłam zrobić.

J.: Byłaś dzielna babciu i

podziwiam cię za takie

zaangażowanie. To były bardzo

intensywne czasy w Twoim życiu,

teraz jesteś na emeryturze i masz

czas dla siebie. Wiem dobrze, że

Ty się nie nudzisz w naszym

mieście. Co najbardziej lubisz

robić w wolnym czasie?

I.K.: Kiedy tylko robi się ciepło tak

jak teraz w marcu zaczynam

jeździć do lasów, bo kocham las. I

to nie gdzieś daleko, ale do

naszych dąbrowskich. W Dąbrowie

mamy naprawdę

piękną przyrodę,

gdy spaceruję

po lesie, a

czasami potrafię

przejść i 13 km,

często spotykam

chronione okazy

roślin, ślady dzikich zwierząt, w

czerwcu zbieram jagody i

poziomki, a od maja do

października grzyby.

J.: Z których potem mama robi mi

pyszną zupę grzybową. A Twoje

ulubione miejsce w Dąbrowie

Górniczej?

I.K.: Zdecydowanie

Bukowa Góra, byliśmy

tam kilka razy razem,

pamiętasz?

J.: Tak, znalazłem tam

rogi jelenia, a do tego są

tam dwa ogromne buki,

które są pomnikami

przyrody.

I.K.: Ja sama nie miałam pojęcia,

że jest w Dąbrowie Górniczej tyle

miejsc, gdzie można obcować z

przyrodą, nie trzeba wyjeżdżać nie

wiadomo gdzie, by spędzić

ciekawie czas. Jak w przysłowiu

"cudze chwalicie, swego nie

znacie, sami nie wiecie co

posiadacie".

J.: Bardzo dobrze podsumowałaś

naszą rozmowę.

Dziękuję za wywiad.

Jan Stojek

str. 7 GimPress2 NUMER 5

Z powstaniem nazwy Dąbrowa i

Gołonóg oraz okolic, związane są

legendy i podania ludowe, które

przenoszone z pokolenia na

pokolenie, dotrwały do dnia

dzisiejszego.

DĄBROWA - GÓRNICZĄ

ZWANA

Dawno, dawno temu mała wieś

położona pomiędzy dąbrowami

(lasy dębowe), była własnością

rodziny Koniecpolskich. Zmienili

oni zwyczajową nazwę Dąbrowa

na Koniecpolskie. Majątkiem

zawiadował bardzo złośliwy

zarządca, którego ulubionym

powiedzeniem było "niech cię

diabli wezmą". Bardzo to złościło

władze piekielne, lecz nie

wiedzieli jak podejść tego

człowieka, by dusza jego

wylądowała w kotle ze smołą, bo

był człowiekiem religijnym.

Pewnego dnia zaproponował dla

żartu poczciwemu drwalowi, by

ten wyrąbał duży dębowy las, a

zapłatę dostanie dopiero po

wykonaniu tej pracy. Doskonale

zdawał sobie sprawę, ze jest to

zajęcie na co najmniej miesiąc

ciężkiej całodziennej pracy. Jeden

z czartów przybrał postać ludzką i

zatrudnił się u drwala jako rębacz.

Przez noc wyciął w pień cały las, a

rano poszedł do zarządcy po

zapłatę. Ten zaskoczony taką

sytuacją, nie wypłacił całości

wynagrodzenia, tak mieszając

pieniądze, by kwota była mniejsza.

Diabeł wrócił do piekła i

opowiedział o całym zdarzeniu. Na

to tylko czekała diabelska rada.

Czart wrócił do zarządcy i

powiedział mu o "pomyłce". Ten

oczywiście zacytował swe

ulubione powiedzenie " niech mnie

diabli wezmą, jeżelim Was

oszukał". Natychmiast zjawili się

piekielnicy i zabrali jego duszę do

piekła. Koniecpolski jak się

dowiedział o diabelskich mocach,

jakie opanowały to miejsce,

postanowił się go pozbyć,

sprzedając włości Rządowi.

Powrócono do dawnej nazwy,

czyli Dąbrowy, a ponieważ w

niedługim czasie odkryto tu węgiel

i powstały kopalnie, dodano

przydomek Górnicza.

LEGENDA O PUSTELNIKU Z

GOŁONOGA

Dawno, dawno temu, w okolicach

dzisiejszej dzielnicy Gołonóg,

pojawił się pokutnik. Jak się

później okazało w obliczu jego

śmierci, był to Gniewomir Będą,

właściciel zamku w Będzinie,

bogacz który bardzo źle się

obchodził ze wszystkimi swoimi

poddanymi. Bił ich i okradał oraz

dla zabawy czynił wszelakie zło.

Okoliczna ludność nienawidziła go

okropnie. Rzucano na niego

różnego rodzaju klątwy.

Widocznie klątwy podziałały,

bowiem owemu bogaczowi

powymierała na różne choroby

cała rodzina. Szczególnie zabolała

go utrata swoich dzieci. Zrozumiał

swój błędny stosunek do swoich

poddanych. Chciał naprawić błędy,

ale nic mu się nie udawało.

Przyszło mu do głowy, że jedyną

pokutą, która może mu dać

odpuszczenie grzechów, jest

pozbycie się wszystkich dóbr

materialnych i życia w bogactwie.

Postanowił zostać pustelnikiem.

Wybrał sobie na zbudowanie

pokutni – pustelni skaliste

wzgórze. Widywano go czasem w

okolicznych wsiach. Od czasu

zamieszkania w pustelni, aby

jeszcze bardziej się upokorzyć,

zawsze chodził boso. Okoliczna

ludność nazwała pustelnika

Gołonogim, a owo wzgórze

Gołonogiem. Nazwa ta tak się

przyjęła, że później nazwano nią

położoną nieopodal góry wieś,

następnie miasto, a obecnie

dzielnicę Dąbrowy Górniczej.

str. 8 GimPress2 NUMER 5

LEGENDA O KRÓLOWEJ

JADWIDZE

Podczas pobytu Królowej

Jadwigiw okolicy, tak ją

zauroczyła kapliczka na wzgórzu,

ze postanowiła udać się do niej

pieszo. Aby modły były bardziej

głębokie, zdjęła z nóg swoich

pantofelki i udała się depcząc

ścieżkę gołymi stopami, na sam

szczyt wzgórza.

Dróżka była kręta i wyboista,

dodatkowo usłana ostrymi

kamieniami. Stopy Królowej po

drodze kaleczyły się, a w

miejscach gdzie upadały krople

krwi, wyrastały fiołki.

LEGENDA O KRÓLU

KAZIMIERZU

Podczas jednego z objazdów

zamków położonych na Jurze

Krakowsko-Częstochowskiej, gdy

zatrzymał się w zamku

będzińskim, Król Kazimierz miał

powiedzieć:

"Tu są Dąbrowy, tu Sosnowy, tu

My Będzim, a tam Czeladź nasza".

LEGENDA O PUSTYNI

BŁĘDOWSKIEJ

Bardzo dawno temu, w okresie

powstawania kopalń srebra w

pobliżu Olkusza, okolicą tą

zainteresowali się diabły. Aby

dopiec ludziom, wysłali jednego z

czartów nad morze po piasek,

którym miał zasypać wszystkie

sztolnie. Diabeł nabrał do wora

tyle piasku, że leciał bardzo nisko i

nie zauważył wysokiej wieży

pobliskiego kościoła. Worek się

rozdarł, a zawarty w nim piasek

wysypał się na okoliczne pola.

Było go tak dużo, że powstała

pustynia.

LEGENDA O TUCZNEJ

(SZTUCZNEJ) BABIE czyli

TUCZNAWIE

W nieistniejącej dzisiaj Puszczy

Łosieńskiej, w jej północnej

części, w pobliżu źródeł rzeki

Trzebiczki, było uroczysko, w

którym przed wiekami powstała

wioska zwana Tuczną Babą.

Według podań ludowych, taką

nazwą były obdarzone

prasłowiańskie baby-jędze,

pogańskie wróżki-wiedźmy, lub

czarownice, noszące zawsze przy

sobie śmierć-ziele, które kładzione

pod poduszkę umierających,

sprawiało skrócenie ich męki.

Baby te z okolic Siewiera

(Siewierza), Hrudka (Grodźca) i

Łęknicy (Łęknic), kilka razy do

roku zbierały się w jednym

miejscu, by zbierać określone ziela

i wyprawiać tam swe czarcie

harce. Takim miejscem miały być

również, według podań ludowych,

dzisiejsze okolice Tucznawy.

Inna legenda mówi o tym, że

mieszkańcy Sławkowa wybrali się

do Wieliczki po sól. Zakpiono tam

z nich mówiąc, ze nie ma soli,

ponieważ szczury w kopalni zjadły

wszystką. Mądra kobieta poradziła

im, by pojechali jeszcze raz i

powiedzieli bogatym mieszczanom

z Wieliczki, by pozbyli się gryzoni

rozwieszając na płocie wodę z

deszczu, następnie ją spalili, a

popiół rozsypali w kopalni soli, to

szczury się wytrują. Wieliczanie

zrozumieli, że mają do czynienia z

mądrą ripostą na ich żart, darowali

mieszczanom sławkowskim tyle

soli, ile tylko chcieli. Ci zaś, za

dobrą radę jaką otrzymali od

kobiety, nadali jej kawał ziemi na

własność, gdzie się osiedliła.

Wokół jej zabudowań powstawały

kolejne gospodarstwa, a wieś na

jej cześć nazwana została Sztuczną

Babą (słowo "sztuczna" oznaczało

osobę przebiegłą). Ponieważ żyło

się w tej żyznej okolicy dostatnio,

przybywało osób tęgich,

szczególnie kobiet, i nazwa ze

Sztucznej Baby stała się Tuczną.

Krystian Kosmała

str. 9 GimPress2 NUMER 5

Sobiesław Zasada

(ur. 27 stycznia 1930 w Dąbrowie

Górniczej) – polski kierowca

rajdowy, oszczepnik i

biznesmen. Ekonomista po

krakowskiej Akademii

Handlowej.

Osiągnięcia:

jako młody chłopak rzucał

oszczepem (rekord

życiowy 55,65 m w 1951),

3 złote medale mistrza

Europy w rajdach 1966,

1967, 1971,

3 srebrne medale

wicemistrza Europy

w rajdach 1968, 1969,

1972

11-krotny rajdowy mistrz

Polski,

zwycięzca 148 rajdów

samochodowych.

Kierowca fabryczny Steyr

Puch (3 lata), Porsche (5

lat), BMW (2 lata)

i Mercedes-Benz (3 lata).

Autor wielu książek m.in.:

„Samochód, Rajd,

Przygoda” i „Moje rajdy”,

opisujących jego rajdowe

przygody oraz „Szybkość

bezpieczna”, „Szybkość

bezpieczna – Safari”, a

także ich poszerzonej

wersji „Szerokiej drogi.

Doskonalenie techniki

jazdy”.

W 1977 założył

w Krakowie działającą do dziś

firmę polonijną „Alpha”

produkującą głównie zamki

błyskawiczne, obecnie zajmującą

się również przetwórstwem

tworzyw sztucznych.

W latach 1981–1986 był

konsultantem w pionie rozwoju

firmy Porsche AG. Od 1990

współpracuje z

przedsiębiorstwem Mercedes-

Benz (do 1996 był generalnym

przedstawicielem koncernu

w Polsce). Utworzył grupę

kapitałową, która w latach 90. XX

wieku przejęła kontrolę nad

największymi polskimi

producentami ciężarówek i

autobusów i kontrolowała

wówczas m.in.

przedsiębiorstwa Autosan i Jelcz,

w ramach spółki Polskie

Autobusy.

Obecnie Sobiesław Zasada jest

prezesem rady nadzorczej Grupy

Zasada, jednej z większych grup

kapitałowych w Polsce, która

działa w branżach:

motoryzacyjnej, deweloperskiej,

produkcyjnej i lifestylowej.

Laureat Nagrody Kisiela 1996. W

2009 Sobiesław Zasada otrzymał

nagrodę Laur Magellana za

całokształt działalności

zawodowej.

W 2000 odznaczony przez

Prezydenta RP Aleksandra

Kwaśniewskiego Krzyżem

Komandorskim z Gwiazdą

Orderu Odrodzenia Polski, został

również odznaczony Krzyżem

Oficerskim i Krzyżem

Kawalerskim tego orderu.

Pięciokrotnie został odznaczony

złotym Medalem „Za wybitne

osiągnięcia sportowe”.

Janusz Jerzy Gajos (ur. 23

września 1939 w Dąbrowie

Górniczej) – polski aktor

teatralny i filmowy, profesor

sztuk teatralnych.

W jedenastym roku życia

zamieszkał wraz z rodzicami

w Będzinie, gdzie ukończył

szkołę podstawową, zdał maturę

w III Liceum Ogólnokształcącym

(1957). Zawodu aktora uczył się

w Teatrze Dzieci Zagłębia pod

opieką Jana Dormana,

kilkakrotnie starając się o

przyjęcie do Szkół Teatralnych

w Łodzi i Krakowie, ciągle bez

powodzenia. Odbył służbę

wojskową (1960–1961).

Studiował na Wydziale

Aktorskim PWSFTviT w Łodzi

(1961–1965), dyplom uzyskał w

roku 1971. Debiutował w

filmie Marii

Kaniewskiej Panienka z

okienka (1964) w roli Pietrka.

Jako aktor występował w Teatrze

im. Stefana Jaracza w Łodzi, od

1970 w teatrach warszawskich

str. 10 GimPress2 NUMER 5

(Komedia, Polski, Kwadrat i

Dramatyczny), Teatrze

Powszechnym w Warszawie (od

1985), Teatrze Narodowym w

Warszawie (2003) oraz w

spektaklach Teatru Telewizji. W

2003 został wykładowcą

PWSFTiT w Łodzi, a w 2006

członkiem rady programowej

Fundacji Centrum Twórczości

Narodowej. Występował w roli

Tureckiego w

odcinkach Kabaretu Olgi

Lipińskiej oraz

w skeczach telewizyjnego

programu specjalnego Kabaretu

Dudek pt. W telewizyjnej

kawiarni.

Zajmuje się również fotografią,

pierwszą wystawę swoich zdjęć

zorganizował

w Katowicach (2002).

W 2008 otrzymał tytuł

naukowy profesora sztuk

teatralnych. 7 października 2016

został uhonorowany tytułem

doktora honoris causa

Państwowej Wyższej Szkoły

Filmowej, Telewizyjnej i

Teatralnej im. Leona Schillera w

Łodzi.

Dawid Podsiadło (ur. 23 maja

1993 w Dąbrowie Górniczej) –

polski piosenkarz i autor tekstów,

wokalista zespołu Curly Heads.

Urodził się i wychował w

Dąbrowie Górniczej, gdzie

uczęszczał do I Liceum

Ogólnokształcąceg

o im. Waleriana

Łukasińskiego.

Oprócz tego

rozwijał umiejętności muzyczne

w lokalnej Szkole Muzycznej I

stopnia (w klasie puzonu

Grzegorza Pytlika) oraz w

Młodzieżowym Ośrodku Pracy

Twórczej.

W 2012 wziął udział w drugiej

edycji programu X Factor.

Ostatecznie dotarł do finału,

którego został laureatem. W

finale wykonał utwór „With or

Without You” z repertuaru U2, a

także zaśpiewał w duecie z Katie

Meluą jej utwór „Better Than a

Dream”.

W maju 2013, nakładem

wytwórni płytowej Sony Music

Entertainment Poland, ukazał się

jego debiutancki album studyjny

zatytułowany Comfort and

Happiness. W pierwszym

tygodniu po premierze krążek

uplasował się na 1. miejscu w

zestawieniu OLiS. Za produkcję

albumu odpowiedzialny był

Bogdan Kondracki, natomiast

autorką polskich tekstów na

płycie jest Karolina Kozak.

W czerwcu 2013 Podsiadło

otrzymał dwie nominacje do

nagrody Eska Music Awards w

kategoriach: najlepszy artysta

oraz najlepszy artysta w sieci. 2

czerwca na warszawskim

Torwarze wystąpił jako support

przed koncertem Lany Del Rey.

Następnie zaśpiewał na dwóch

festiwalach: 3 lipca na Tent Stage

podczas dwunastej edycji Open’er

Festival, zorganizowanej na

terenie wojskowego lotniska

Marynarki Wojennej w Gdyni

(Babich Dołach), a 9 sierpnia na

Cracow Stage podczas Coke Live

Music Festival w Krakowie.

We wrześniu został nominowany

do nagrody MTV Europe Music

Awards 2013 w kategorii

Najlepszy polski wykonawca, a

pod koniec 2013 do Paszportów

Polityki w dziedzinie muzyki

popularnej.

W lutym 2014 otrzymał cztery

Fryderyki. W marcu został

jednym z laureatów nagród

Wiktory, w kategorii Gwiazda

piosenki. Miesiąc później

otrzymał dwie nominacje do

Superjedynek, odbywających się

w ramach Krajowego Festiwalu

Piosenki Polskiej w Opolu, w

kategoriach: SuperArtysta i

SuperAlbum (za Comfort and

Happiness).

W maju wystąpił w Koncercie

TOP na TOPtrendy 2014 wśród

dziesięciu artystów z największą

liczbą sprzedanych płyt, w

poprzedzającym roku w Polsce.

W klasyfikacji generalnej zajął 1.

miejsce z albumem Comfort and

Happiness. 22 czerwca na

Stadionie Miejskim w Rybniku

wystąpił jako support przed

koncertem 30 Seconds to Mars.

29 maja 2015 otrzymał

Bursztynowego Słowika podczas

koncertu Polsat SuperHit Festiwal

2015. We wrześniu poinformował

o wydaniu swojej drugiej płyty

studyjnej zatytułowanej

Annoyance and Disappointment,

której premiera odbyła się 6

listopada. Producentami krążka

zostali Bogdan Kondracki i

Daniel Walczak. Singlem

zwiastującym płytę został utwór

„W dobrą stronę”.

26 sierpnia 2016 podczas gali

Eska Music Awards 2016

str. 11 GimPress2 NUMER 5

Podsiadło otrzymał statuetkę w

kategorii Najlepszy artysta. Pod

koniec roku ogłosił zawieszenie

kariery, polegające m.in. na

rocznej przerwie od grania

koncertów.

6 czerwca 2018 wydał singiel

„Małomiasteczkowy”, do którego

zrealizował teledysk. Piosenka

zwiastuje jego trzeci solowy

album studyjny, który ma ukazać

się jesienią tego roku.

Michał Spisak

(14.09.1914-1965) - Kompozytor,

urodzony w Dąbrowie Górniczej

w rodzinie rzemieślników

Gustawa i Władysławy. Naukę na

skrzypcach pobierał u muzyków

K. i F. Wilkoszewskich.

Kontynuował naukę w

Katowicach i Krakowie, oraz w

warszawskim Konserwatorium w

klasie kompozycji kierowanej

przez Kazimierza Sikorskiego. W

1937 roku osiadł na stałe w

Paryżu. We Francji studiował

kompozytorstwo w klasie Nadii

Boulanger. Tam wstąpił do

Stowarzyszenia Młodych

Muzyków Polskich. Pisał muzykę

symfoniczną, kameralną i utwory

solowe na fortepian, skrzypce i

instrument dęte. Po II wojnie

światowej był kilkakrotnie w

Dąbrowie Górniczej. Laureat

wielu

światowych

konkursów

muzycznych. Za

"Serenadę na

orkiestrę smyczkową" został

wyróżniony I nagrodą na

Międzynarodowym Konkursie

Kompozytorskim w Brukseli w

1953 roku. W 1955 roku wygrał

konkurs na "Hymn olimpijski". W

1957 roku zodbył I nagrodę na

Międzynarodowym Konkursie

Kompozytorskim im. Królowej

Elżbiety za "Concerto Giocoso".

Mariusz Kalaga (ur. 19grudnia

1959 w Dąbrowie Górniczej),

polski wokalista, muzyki pop i

country, pracownika

samorządowy. Jest

absolwentem Uniwersytetu

Śląskiego w

Katowicach, Akademii

Pedagogicznej w

Krakowie oraz Akademii

Ekonomicznej w Katowicach.

Mając 14 lat zapisał się do

parafialnego chóru Cordis

Christi, co zaowocowało

występami, koncertami i

spektaklami muzycznymi o

tematyce religijnej.

Swoją zawodową karierę

muzyczną rozpoczął w 1980 na

Festiwalu Piosenki Studenckiej,

gdzie zdobył główną

nagrodę Złotego Gwoździa za

piosenkę własnej

kompozycji Monopolowy blues

W latach 90. występował w kilku

zespołach muzycznych,

m.in. Duo For You, Johnny

Walker Band, Gang Marcela.

W czerwcu 2000 wyjechał

do Nashville w USA na

największy na świecie Festiwal

Muzyki Country Fan Fair, gdzie

wystąpił w jednym z klubów. W

trakcie tego pobytu zagrał

również w Chicago, gdzie

wystąpił dla Polonii

amerykańskiej. Po powrocie do

Polski w lipcu tego samego roku

założył zespół Partners, z którym

występuje do dnia dzisiejszego.

W 2000 odbył się jego recital Od

Orbisona do

Nelsona transmitowany na żywo

w lipcu przez TVP2.

W latach 2006–2010 był radnym

Rady Miasta Dąbrowy

Górniczej i przewodniczącym

Komisji Kultury. W kadencji

2010–2014 przewodniczący

Komisji Kultury Związku Miast

Polskich.

Występował na Pikniku Country

w Mrągowie, gdzie odebrał kilka

nagród (m.in. Giganci Country).

Przyjaciel Krzysztofa Krawczyka.

Na jednym z koncertów

w Dąbrowie Górniczej wykonał z

nim piosenkę Gdy nam śpiewał

Elvis Presley.

Kinga Kordońska

str. 12 GimPress2 NUMER 5

Myślę sobie o... Dąbrowie

Myślę sobie...

Jak mym uczniom

Mądrym dzieciom

W jednym słowie

O Dąbrowie...

Dąbrowiacy moi mali

Sami mnie zaczarowali

Wzięli pióra, długopisy

I zaczęli tworzyć rymy

Dziś je czytam i podziwiam

Mą Dąbrowę znów odkrywam

Po czym poznać Zagłębiaka

Najlepszego dąbrowiaka?

Szczerych rymów nie żałuje

Rymem miasto swe maluje

Myślę sobie...

Podziękuję,

Z worka strofy wysypuję

I je światu pokazuję!

/Autor: Aleksandra Mikulska /

Dąbrowa Górnicza

Hej, hej! Górnicza Dąbrowo!

Mam na myśli Ciebie! Nie

jakieś Mrągowo!

Tyś mą Ojczyzną,

Ziemią zieloną i żyzną.

Gdzie Pałac Kultury Zagłębia,

Gdzie jezioro Pogoria zaklęte,

Tam dzieciom spełniają się

marzenia,

A twarze ludzi uśmiechnięte.

Historią górników wykuta,

Wśród dębów i lasów

powstała...

Kocham Cię moja Dąbrowo,

Tyś sercem Zagłębia się stała!

/Autor: E.B./

Zapraszamy do Dąbrowy

Dni Dąbrowy się zbliżają,

Do zabawy zapraszają.

Będzie pięknie i wesoło

Zatańczymy razem wkoło?

Kocham swoje miasto,

Uliczki i parki.

Wzgórze Gołonowskie -

- jest po prostu boskie!!!

Rowery, spacery,

biegi, hulajnoga,

Pogoria na pewno

Energii ci doda!

Weź rolki i popędź daleko

przed siebie!

Jest fajnie, przyjdź do nas!

Więc - zapraszam Ciebie

/Autor: Weronika Stachura/

Dąbrowa Górnicza

W Dąbrowie Górniczej

Widoki są malownicze;

Od Czarnej Przemszy do

Błędowskiej Pustyni

Mieszkają dąbrowiacy i ja z

nimi.

Kocham swoje miasto, ulice,

parki

I uczniowskie pogwarki.

/Autor: Di Maria/

Malownicza Dąbrowa

Górnicza

Ta Dąbrowa, ta Górnicza

Jest zielona i malownicza.

Są cztery Pogorie oraz Park

Zielona,

gdy wyjdziesz z domu

Będziesz zadowolona.

Śliczna jest ta nasza Dąbrowa,

Tak piękna, jak nasza polska

mowa.

/Autor: Małgorzata Czaja/

Najlepsza

Górnicza Dąbrowo,

Tyś najlepsza,

To jest mieszkańca każdego

słowo.

I choć deszcz na Pogorii pada,

To chleb łabędziom rzucić

wypada.

Królowa miast

Dąbrowo, Dąbrowo,

Tyś wszystkich miast królową!

A choć deszcz pada,

To Pogoria zabawy nie

odmawia.

str. 13 GimPress2 NUMER 5

Królowa dzielnic

Dąbrowo, Dąbrowo,

Wszystkich dzielnic królowo!

Reden Ci się kłania,

A Gołonóg go zasłania.

Robotnicza Dąbrowa

Dąbrowo Górnicza,

Tyś była hutnicza,

Tyś była górnicza,

I dalej jesteś robotnicza.

Dąbrowo, Dąbrowo,

Wszystkich miast królowo,

Ty będziesz długo żyła,

I wszystkich nas cieszyła.

/Autor: Bysia/

Dąbrowo, Tyś moja

Czy wy wiecie, czy nie wiecie,

Dąbrowa Górnicza

najwspanialsza jest na świecie.

Już mój pradziad przywiózł tu

prababcię,

I razem tu zamieszkali,

A miejsce to jak siebie

pokochali.

I ja od urodzenia tu

zamieszkuję,

I wierzcie mi, wcale tego nie

żałuję.

Kiedy chcę, po parku

spaceruję,

A gdy jest ciepło nad jeziorem

się wyleguję.

Ozdobą Centrum jest Pałac

Kultury,

Oferuje nam ciekawie rzeczy,

a nie same bzdury.

Są tu trasy rowerowe,

Liczne place zabaw i to

całkiem nowe.

Mamy też kościół zabytkowy,

Choć on już nie jest taki nowy.

W Dąbrowie Górniczej

atrakcji jest wiele.

Wszystkich nie wymienię, tak

będzie weselej.

Lepiej przekonaj się o tym

sam,

A może skończysz tak jak mój

pradziad!

/Autor: Julianna Suska/

Dąbrowa Górnicza

Dąbrowa Górnicza, Dąbrowa

Górnicza

Jest piękna, wielka i

tajemnicza.

Dużo zabytków,

I super sprawa, bo to nasze

miasteczko małego

Dąbrowiaka.

Ale pamiętajcie Dąbrowiacy

mili, abyśmy

Pamiętali o naszej ojczyźnie w

każdej chwili.

A to są nasze myśli, co lecą

wysoko aż

Po chmury.

/Autor: Maggie5candys/

Malownicza Dąbrowa

Górnicza

Dabrowa Górnicza,

Taka malutka, a taka

malownicza.

Dniami uśmiecha się do nas i

mruga oczami,

Nocą zasypia cichutko razem z

nami.

Jest taka radosna,

Jak po zimie wiosna.

Po prostu śliczna jest ta nasza

Dąbrowa,

W której jak echo brzmi nasza

ojczysta, polska mowa.

/Autor: Oliwia Dudek/

Piękna Dąbrowa

Dąbrowa Górnicza to piękna

mieścina

Cicha, spokojna i bardzo

gościnna.

Przyciąga przyjezdnych

wieloma atrakcjami

I organizowanymi różnymi

akcjami.

Zaprasza do parków i na

Pustynię Błędowską,

A wszystko to związane jest z

Wyżyną Śląską.

/Autor: Dawid Majka/

Krystian Kosmała

str. 14 GimPress2 NUMER 5

Krystian Kosmała

str. 15 GimPress2 NUMER 5

Gospodarka miasta

Dąbrowa Górnicza jest jednym

z ważniejszych ośrodków

miejskich GOP.

Główne zakłady produkcyjne

miasta to: Mittal Steel Poland

("Huta Katowice" - Kombinat

Metalurgiczny uruchomiony w

1976), "Huta Bankowa"

(dawniej im. Feliksa

Dzierżyńskiego), Zakłady

Koksownicze "Przyjaźń",

Zakłady Tworzyw Sztucznych

"Ząbkowice Erg" S.A.,

Ekocem sp. z o.o., Final S.A.,

Feidal Polska sp. z o.o., Alkat

sp. z o.o., Vetrad Polska sp. z

o.o., Saint Gobain Glass

Polska sp. z o.o., Sekurit Saint

Gobain HanGlas Polska sp. z

o.o., Brembo sp. z o.o., Lobbe

sp. z o.o., Huta Szkła

Gospodarczego "Ząbkowice"

S.A., Dąbrowska Fabryka

Maszyn Elektrycznych

"Damel" S.A., Kopalnia

Piasku "Kuźnica Warężyńska",

ABB Huta Katowice Service

sp. z o.o., Przedsiębiorstwo

Wielobranżowe Montostal sp.

z o.o., Wader & Woźniak

GmbH, Stalprofil S.A., Atlas

Barbara S.A.,

Przedsiębiorstwo Przerobu i

Obrotu Złomem HK- Cutiron,

Przedsiębiorstwo Instalacji

Przemysłowych Instal S.A.,

Nike S.A., Galia S.A.,

Pfleiderer Technika Izolacyjna

Polska sp. z o.o., Kem S.A.,

HK - Inwesthut sp. z o.o.,

Magneti Marelli Exhaust

Systems Polska sp. z o.o.,

Ahold & Allkauf Polen sp. z

o.o., Du Pont-Conoco Poland

sp. z o.o., WA-KO

International sp. z o.o.,

Koncern Shell, Be Pe Poland

sp. z o.o., GBS Objekt 34 sp. z

o.o., Z-dy Produkcyjne Tarcz

Hamulcowych Pol-Disc Strefa

sp. z o.o. i wiele innych.

Ponadto szereg mniejszych

zakładów wielu innych branż.

Na terenie miasta istnieje

Katowicka Specjalna Strefa

Ekonomiczna Podstrefa

Sosnowiecko - Dąbrowska.

W mieście działa około 12,5

tys. przedsiębiorstw (w tym 72

z kapitałem zagranicznym).

Wśród nich: Mittal Steel

Poland S.A., Koksownia

Przyjaźń Sp. z o.o. oraz

inwestorzy Podstrefy

Sosnowiecko-Dąbrowskiej.

Miasto przechodzi obecnie

wielkie zmiany. Rozwija się

przemysł związany z

budownictwem,

włókiennictwem, oraz

produkcja art. spożywczych,

mebli i tworzyw sztucznych.

Zaczęły swoją działalność, jak

również powstają nowe, centra

logistyczne.

Największe zmiany dotyczą,

jak dotąd, rozwoju handlu.

W Dąbrowie Górniczej istnieją

takie sieci handlowe jak: Plus,

Biedronka, Lewiatan, Żabka,

Real, Kaufland, Tesco,

Muszkieterowie. W Sosnowcu,

w pobliżu granicy z Dąbrową

Górniczą między innymi:

Makro, Castorama, Leroy

Merlin oraz Auchan.

Na pograniczu Dąbrowy

Górniczej i sosnowieckiej

dzielnicy Zagórze, powstaje

nowoczesne centrum

wystawiennicze Expo Silesia.

Ania Barańska

str. 16 GimPress2 NUMER 5

Na terenie Dąbrowy Górniczej

znajdują się obiekty

zabytkowe wpisane do rejestru

zabytków woj. Śląskiego i są

to:

Kościół p.w. Narodzenia

Najświętszej Marii Panny i

św. Antoniego ul.

Kościelna 20 (Gołonóg)

Kaplica p.w. Św.

Katarzyny ul. Kryniczna

2d (Ujejsce)

Kaplica pw. Najświętszej

Marii Panny

Wspomożycielki ul.

Zachodnia

(Trzebiesławice)

Bazylika Matki Boskiej

Anielskiej ul. Królowej

Jadwigi 17 (Centrum)

Pałac Kultury Zagłębia

Plac Wolności 1 (Centrum)

Na terenie Dąbrowy Górniczej

znajdują się również inne

obiekty zabytkowe

nie wpisane do rejestru

zabytków woj. Śląskiego

Oto niektóre z nich:

Resursa Obywatelska ul. 3-

go Maja (Centrum)

Muzeum Miejskie

Sztygarka ul. Legionów

Polskich 69 (Mydlice)

Dworzec kolejowy

Dąbrowa Górnicza

(Warszawsko-Wiedeński)

ul. Kościuszki 1 (Centrum)

Dworzec kolejowy

Dąbrowa Górnicza

(Dębliński) ul. Kościuszki

1 (Centrum)

Dworzec kolejowy DG

Strzemieszyce Wielkie

(Nadwiślański )ul.

Stacyjna (Stzremieszyce

Wielkie)

Pałacyk Dezona w Parku

Śródmiejskim ul.

Sobieskiego/Kościuszki

(Centrum)

Kamienice huty Bankowej

(kol. Bankowa/Francuska)

ul. Żeromskiego (Centrum)

Kamienice huty Bankowej

ul. Robotnicza (Zielona)

Kamienice kopalni Paryż

na Pogorii I (Kol.

Matheron) ul. Pogoria

Obiekty budowlane, po

których pozostał jedynie ślad

w pamięci. Oto niektóre z

nich.

Koszary na Redenie ul.

Królowej Jadwigi (przed

wojną nr 61) (Reden)

Ratusz na Redenie ul.

Królowej Jadwigi (Reden)

Stacja Poczty Konnej ul.

Legionów Polskich

(Mydlice)

Kamienice huty Bankowej

(przy ulicy Kościuszki) ul.

Kościuszki 14 (Centrum)

Dworzec kolejowy

Nadwiślański (w centum

miasta) Plac Wolności

(Centrum)

Dom Ludowy ul. 3-go

Maja (Centrum)

Ania Barańska

str. 17 GimPress2 NUMER 5

Miasto Dabrowa Górnicza w

znacznej części leży w

"Kotlinie Dąbrowskiej", czyli

w rozległym obniżeniu terenu

o nieregularnym kształcie,

ciągnącym się wzdłuż biegu

Czarnej Przemszy od Przeczyc

do Będzina.

Teren Dąbrowy Górniczej

znajduje się w podprowincji o

nazwie "Wyżyna Śląsko-

Krakowska", w makroregionie

"Wyżyna Śląska", w obrębie

mezoregionów: "Garb

Tarnogórski" i "Wyżyna

Katowicka". Zajmuje obszar

około 188 km2 od Czarnej

Przemszy do środkowej części

Pustyni Błędowskiej.

Ukształtowanie powierzchni

Dąbrowy Górniczej jest

związane w dużej mierze z

budową jej podłoża i

przeszłością geologiczną.

Teren charakteryzuje się

dużymi różnicami wzniesień.

Najniższym punktem jest dno

potoku Pogoria na przecięciu

potoku z granicą Miasta (około

257,8 m n.p.m.) natomiast

najwyżej położony punkt

znajduje się na bezimiennym

wzgórzu położonym na północ

od Łośnia (390,0 m n.p.m.).

Dąbrowa Górnicza jest

miastem o bardzo

zróżnicowanym krajobrazie.

Duży obszar miejski zajmują

zakłady przemysłowe, ale

unikatową specyfiką miasta,

jest bogactwo przyrody. W

naszym mieście rośnie ponad

50 chronionych gatunków

roślin. Na bazie wyrobisk po

piaskowych stworzono

kompleks czterech sztucznych

zbiorników wodnych

"Pogoria" oraz obszar

parkowo-leśny o charakterze

rekreacyjnym.

Południowo-wschodnią część

miasta zajmuje część Pustyni

Błędowskiej, zwanej Polską

Saharą, z typową dla obszarów

pustynnych florą i fauną.

Obejmuje największy (12

km2.) obszar wydm

śródlądowych w Polsce i

Europie Środkowej, której ok.

14,5 ha znajduje

się w granicach

Dąbrowy

Górniczej.

Granicą północną

pustyni jest wieś

Chechło, a na

południu graniczy

ona z dużym

obszarem leśnym.

Długość pustyni

wynosi niecałe 10

km, a szerokość do 4 km.

Przez pustynię, z zachodu na

wschód, przepływa rzeka Biała

Przemsza. Obszar pustyni

objęty jest programem ochrony

Natura 2000.

Dabrowa Górnicza posiada

wiele parków i lasów:

Park miejski "Zielona"

Park "im. Generała

Hallera"

Park "Podlesie"

Park Śródmiejski "Małpi

Gaj"

Park Tysiąclecia

(Ząbkowice)

Planty im. Harcmistrza

Stefana Piotrowskiego na

Redenie

Bagna w Antoniowie

Młaki nad Pogorią

Łąki Kosaćcowe

Trzezbyczka - Tucznawa

Uroczysko Rudy

Uroczysko Wypaleniska

Srocza Góra

Lasy Trzebiesławickie

str. 18 GimPress2 NUMER 5

Bukowa Góra z jedynym

naturalnym w Polsce

stanowiskiem

Wilczomlecza Pstrego.

Wymienione wyżej obiekty to

oczywiście nie wszystkie

parki, lasy, czy akweny

Dąbrowy Górniczej, ale one

oraz te , których nie

wymieniłem są domem dla

wielu zwierząt i podłożem dla

roślin, często chronionych

min.

Zwierzęta:

Bóbr

Sarna

Łoś

Borsuk

Ptaki:

Żuraw

Bocian Biały

Remiz

Łyska

Zimorodek

Kaczka Krzyżówka

Rybitwa

Białoczelna

Rośliny:

Wilczomlecz Pstry

Skrzyp Olbrzymi

Kosaciec syberyjski

Wilżyna ciernista

Kruszczyk

rdzawoczerwony

Drzewa pomnikowe:

Pomnikowe lipy most

na Białej Przemszy

Pomnikowe buki w

Ujejscu.

Jan Stojek