Sosab INSTRUKCJA -...

10
20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2 2 2 2 3 3 3 3 4 9 9 9 9 1 1 1 10 0 0 0 1 11 2 2 2 2 3 3 3 3 4 9 9 9 9 1 1 10 0 0 0 11 2 2 2 2 3 3 3 3 4 9 9 9 9 1 1 1 10 0 0 0 11 2 2 2 2 3 3 3 3 4 9 1 1 1 10 0 0 0 11 Sprawiedliwos , c , Roztropnos , c , Um iarkowanie Mestwo e Sprawność rozumu i woli. Ma za zadanie wytropić ścieżki, po których pójdzie wykonanie całego zamierzonego przedsięwzięcia. Składniki roztropności to: pamięć, zmysł rzeczywistości, gotowość aby dać się przez kogoś pouczyć i przyjąć od niego radę, zdrowy sąd, umiejętność przewidywania, oględność, zapobiegliwość. Rozumiemy przez ten termin rację, dla której coś się komuś od nas należy, rację, dla której jesteśmy względem niego do czegoś zobowiązani. Sprawiedliwość ma za zadanie wpoić poczucie obowiązkowości, czyli czułość sumienia na cudze up- rawnienia. Człowiek sprawiedliwy wie także co się jemu należy od innych. Sprawność w panowaniu nad pożądaniami zmysłowymi (dotyk, smak, słuch, wzrok). Jednym ze składników umiarkowania jest poczucie godności istoty ro- zumnej, zdolnej kierować się wyższymi motywami niż samo tylko zaspokojenie własnej przyjemności. Do grupy cnoty umiarkowania zalicza się: wstrzemięźliwość, trzeźwość, czystość osobistą, łagodność, wyrozumiałość, pokorę, pilność Podtrzymywanie wysiłku i nie pozwalanie się cofać wobec trudności związanych z czynem. Analiza męstwa wykazuje dwa czynniki: jeden to samo niecofanie się i wytrzymanie na stanowisku wobec grożącego zła, drugie to atakowanie tego zła. Męstwo, gdy jest mocno ugruntowane, sprawia, że w decydujących chwi- lach, kiedy człowiekowi coś zagraża, nie ulega strachowi, ani się daje bezmyślnie porwać odruchom odwagi, ale zależnie od okoliczności i wymagań chwili i prawa moralnego cofa się przed tym, co mu zagraża, albo trwa na swym stanowisku i nawet uderzy w stojącą mu na poprzek drogi przeszkodę. Męstwo nie dotyczy tylko walki ze złem, ale także realizacji trudnego dobra. Jacek Woroniecki OP, Katolicka etyka wychowawcza, Lublin 1986. Opracowanie: Marta Ponikowska Na czas rozgrywki gracze stają się spadochroniarzami, podkomendnymi gen. Stanisła- wa „Sosaba” Sosabowskiego. Razem z „Sosabem” jego komandosi uczestniczą w inicjo- wanych przez niego działaniach: od stworzenia Brygady Spadochronowej w Szkocji, przez udział w operacji „Market-Garden”, aż do czasów powojennych i starań o odzy- skanie generalskiego honoru. Biorąc udział w pojawiających się na kartach autentycz- nych wydarzeniach, gracze kształ tują swój charakter i doskonalą się w czterech głów- nych cnotach: roztropności, sprawiedliwości, umiarkowaniu oraz męstwie. Wygrywa ten z graczy, który z pojawiającej się na kartach historii będzie w stanie wziąć dla siebie jak najwięcej i w ogniu burzliwych dziejów wykuje sobie najtwardszy charakter. (Podczas gry w dwie osoby patrz „Wariant dwuosobowy” pod koniec instrukcji). ELEMENTY GRY – plansza – spadochron ze skoczkiem – 52 karty wydarzeń – 4 książeczki wojskowe – 20 monet 10-groszowych lub dowolnych innych znaczników EDUKACYJNA GRA PLANSZOWA PRINT & PLAY R A R PLANS A Z O W A W W E ED DU UK K A C Y JNA Y Y EDUK K A A C Y JNA Y obejrzyj koniecznie lm „Honor Generała”: hps://www.youtube.com/ watch?v=iIzTnmOW-7A lub przeczytaj broszurę IPN: www.pamiec.pl/sosabowski Przed pierwszą rozgrywką:

Transcript of Sosab INSTRUKCJA -...

20

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

2222 3333 4

9999 11110000 111

2222 3333 4

9999 1110000 11

2222 3333 4

9999 11110000 11

2222 3333 4

9 11110000 11

Spraw

iedliw

osp

, c,Ro

ztrop

nos

ppp, c,

Umiar

kowani

eMe

stwo

eSprawność rozumu i woli. Ma za zadanie wytropić ścieżki, po których pójdzie wykonanie całego zamierzonego przedsięwzięcia. Składniki roztropności to: pamięć, zmysł rzeczywistości, gotowość aby dać się przez kogoś pouczyć i przyjąć od niego radę, zdrowy sąd, umiejętność przewidywania, oględność, zapobiegliwość.

Rozumiemy przez ten termin rację, dla której coś się komuś od nas należy, rację, dla której jesteśmy względem niego do czegoś zobowiązani. Sprawiedliwość ma za zadanie wpoić poczucie obowiązkowości, czyli czułość sumienia na cudze up-rawnienia. Człowiek sprawiedliwy wie także co się jemu należy od innych.

Sprawność w panowaniu nad pożądaniami zmysłowymi (dotyk, smak, słuch, wzrok). Jednym ze składników umiarkowania jest poczucie godności istoty ro-zumnej, zdolnej kierować się wyższymi motywami niż samo tylko zaspokojenie własnej przyjemności. Do grupy cnoty umiarkowania zalicza się: wstrzemięźliwość, trzeźwość, czystość osobistą, łagodność, wyrozumiałość, pokorę, pilność

Podtrzymywanie wysiłku i nie pozwalanie się cofać wobec trudności związanych z czynem. Analiza męstwa wykazuje dwa czynniki: jeden to samo niecofanie się i wytrzymanie na stanowisku wobec grożącego zła, drugie to atakowanie tego zła. Męstwo, gdy jest mocno ugruntowane, sprawia, że w decydujących chwi-lach, kiedy człowiekowi coś zagraża, nie ulega strachowi, ani się daje bezmyślnie porwać odruchom odwagi, ale zależnie od okoliczności i wymagań chwili i prawa moralnego cofa się przed tym, co mu zagraża, albo trwa na swym stanowisku i nawet uderzy w stojącą mu na poprzek drogi przeszkodę. Męstwo nie dotyczy tylko walki ze złem, ale także realizacji trudnego dobra.

Jacek Woroniecki OP, Katolicka etyka wychowawcza, Lublin 1986. Opracowanie: Marta Ponikowska

Na czas rozgrywki gracze stają się spadochroniarzami, podkomendnymi gen. Stanisła-wa „Sosaba” Sosabowskiego. Razem z „Sosabem” jego komandosi uczestniczą w inicjo-wanych przez niego działaniach: od stworzenia Brygady Spadochronowej w Szkocji, przez udział w operacji „Market-Garden”, aż do czasów powojennych i starań o odzy-skanie generalskiego honoru. Biorąc udział w pojawiających się na kartach autentycz-nych wydarzeniach, gracze kształtują swój charakter i doskonalą się w czterech głów-nych cnotach: roztropności, sprawiedliwości, umiarkowaniu oraz męstwie. Wygrywa ten z graczy, który z pojawiającej się na kartach historii będzie w stanie wziąć dla siebie jak najwięcej i w ogniu burzliwych dziejów wykuje sobie najtwardszy charakter.(Podczas gry w dwie osoby patrz „Wariant dwuosobowy” pod koniec instrukcji).

ELEMENTY GRY – plansza– spadochron ze skoczkiem– 52 karty wydarzeń– 4 książeczki wojskowe– 20 monet 10-groszowych lub dowolnych innych znaczników

EDUKACYJNAGRA PLANSZOWAP R I N T & P L A Y

RAR PLANSA ZOWAWWEEDDUUKKACYJNAYYEDUKKAACYJNAY

obejrzyj koniecznie fi lm „Honor Generała”: h ps://www.youtube.com/watch?v=iIzTnmOW-7A

lub przeczytaj broszurę IPN: www.pamiec.pl/sosabowski

Przed pierwszą rozgrywką:

Idea: Marta Ponikowska, Tomasz KorolkoProjekt gry: Karol Madaj

Projekt grafi czny: Tomasz GinterRedakcja naukowa: prof. Tadeusz Wolsza

Autor gry chciałby podziękować wszystkim testerom za poświęcony czas i cenne uwagi. W ko-lejności alfabetycznej są to: Jan Bażyński, Bartłomiej Bajda, Michał Gołębiowski, Tomasz Ginter, Aleksandra Kobyłecka, Agata Madaj, Filip Miłuński, Łukasz M. Pogoda, Maciej Sorokin, Michał Stajszczak, Małgorzata Trzcińska, Russ Williams, Jan Zalewski i Jerzy Zambrowski. Chciałbym także podziękować Rainerowi Knizii, autorowi gry Eufrat i Tygrys, za inspirację do stworzenia zasad punktowania zrównoważonego rozwoju oraz Sergiuszowi Kazimierczukowi, Karolowi Wi-słockiemu, Rafałowi Pękale i Konradowi Starczewskiemu za pomoc w przygotowaniu portretów spadochroniarzy.

Fundacja im. J. Chylińskiej dziękuje za inspiracje i wsparcie: Jackowi Saryusz-Wolskiemu MEP, Ewie i Ericowi van Tilbeurgh, Joannie Pieciukiewicz i Małgorzacie Bos-Karczewskiej.

Źródła ilustracji: Karty: textures.com (tła), domena publiczna (1, 3, 4, 5, 12, 18, 20, 23, 28, 29, 30, 33, 36, 38, 39, 48, 52), Domena publiczna/Library of Congress (2, 13) Imperial War Museum (6: HU 128132), CC BY-SA 2.0 (7: Johnny Durnan; 24: Mac Hawkins; 26: D. Miller, IL, USA; 47: Cezary Piwowarski), Domena publiczna/Imperial War Museum (8: N 160; 9: H 6527; 11: ART LD 3147; 16: TR 1036; 17: H 37730; 19: B 13017; 32: BU 961; 35, 37: TR 174) zbiory prywatne (10, 42, 46), Tomasz Ginter/Muzeum Wojska Polskie-go (14, 44), Muzeum Wojska Polskiego (15), US Army Military History Ins tute (21), Na onal Archives and Records Administra on (22), U.S. Army Signal Corps (25), CC-BY-SA 3.0 (27: Bundesarchiv, Bild 101I-301-1957-32/Kurth; 34: Bundesarchiv, Bild 141-0865), sosabowski.com (31, 40), Cultural Community Solu ons (41), CC0 1.0 (43: Havang), CC BY 3.0 (44: Happa), CC0/Ministerie van Defensie (49), Fundacja Driel-Polen (50), Joanna Pieciukiewicz (51)

19

45. Sosab skutecznie zabiega o Pomnik-Mogiłę poległych spadochroniarzy na Powązkach. W roku 1959 Sosabowski zainicjował społeczną zbiórkę pieniędzy na pomnik spado-chroniarzy na Powązkach. Mimo niechęci komunistycznych władz pomnik z nazwiskami poległych spadochroniarzy udało się odsłonić 19 września 1965 roku.

46. Sosab po godzinach pisze książkę “Droga wiodła ugorem”. Niedługo przed swoją śmiercią Sosabowski skończył pisać książkę “Droga wiodła ugorem”. Opisał w niej nie tylko historię Brygady, ale także swoją żołnierską służbę od czasów I wojny światowej.

47. Sosab umiera 25 września 1967, jego prochy zostają pochowane z honorami w Polsce. Sosabowski zmarł 25 września 1967, w 1969 roku pochowano go uroczyście na Powązkach w rodzinnym grobie.

48. Sosab odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W roku 1988 Sosabowski został pośmiertnie uhonorowany tym wysokim odznaczeniem przez Prezydenta RP na uchodźstwie Kazimierza Sabbata.

49. Uhonorowanie Sosaba przez rząd holenderski Orderem Brązowego Lwa. W roku 2006 Sosabowski został pośmiertnie uhonorowany przez rząd holenderski wysokim odznaczeniem wojskowym. Tym samym Holandia ofi cjalnie uznała zasługi gen. Sosabowskiego w wyzwalaniu państwa holenderskiego.

50. Działania holenderskiej fundacji "Driel-Polen”. W holenderskim Driel wciąż żywa jest pamięć o Sosabowskim i polskich spadochroni-arzach. Jest to zasługą fundacji założonej przez Corę Baltussen. Fundacja upamiętnia Brygadę takimi działaniami, jak wystawy, spotkania czy prowadzenie strony inter-netowej.

51. Powstaje film "Honor Generała”. W 2008 roku w telewizji Polonia miał premierę fi lm „Honor Generała” w reżyserii Joan-ny Pieciukiewicz. Film stał się ważnym elementem pielęgnowania pamięci i przywracania honoru gen. Sosabowskiemu.

52. Powstaje 6 Brygada Powietrzno-Desantowa im. Gen. Stanisława F. Sosabowskiego. Wojsko Polskie pielęgnuje tradycje Brygady Spadochronowej i gen. Sosabowskiego. W roku 2009 6 Brygada Desantowo-Szturmowa WP otrzymała nazwę: „6 Brygada Powietrzno-Desantowa im. Gen. Stanisława F. Sosabowskiego”.

Opracowanie: Karol Madaj na podstawie:Stanisław Sosabowski, Najkrótszą drogą, Łomianki 2011Stanisław Sosabowski, Droga wiodła ugorem, Kraków 2014Piotr Witkowski, Spadochroniarze Sosabowskiego. Dzieje polskich jednostek powietrznodesan-

towych 1939–1945, Warszawa 2012

18

38. 8 czerwca 1946 – londyńska Parada Zwycięstwa bez Polskich

Sił Zbrojnych.

Polacy, stanowiący wśród aliantów czwartą siłę pod względem liczby zaangażowanych żołnierzy, na wyraźne żądanie Stalina, nie zostali przez rząd brytyjski zaproszeni do wzięcia udziału w defi ladzie.

39. Sosab nie wraca do komunistycznej Polski i zostaje w Anglii. Sosabowski, podobnie jak wielu żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, zdecydował się nie wracać do kraju rządzonego przez władze komunistyczne. Ci, którzy wrócili, często byli represjonowani.

40. Sosab sprowadza do Anglii ociemniałego w Powstaniu Warszawskim syna.

Sosabowski dowiedział się, że jego syn Stanisław „Stasinek”, ciężko ranny w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego, potrzebuje pilnie operacji, gdyż grozi mu całkowita utrata wzroku. Generał zrobił wszystko, co w jego mocy, by sprowadzić syna. Jego wz-roku nie udało się jednak uratować. Pozostał w Anglii pod opieką ojca.

41. Sosab przez 17 lat pracuje w fabryce jako magazynier. Sosabowski nie otrzymał generalskiej emerytury i, by utrzymać rodzinę, musiał ciężko pracować fi zycznie. Sosabowski pracował także po przekroczeniu wieku emerytalnego. W roku 1966, mając prawie 75 lat, został zwolniony z pracy.

42. Sosab po godzinach pisze książkę “Najkrótszą drogą”.

W roku 1955 na prośbę kolegów spadochroniarzy Sosabowski zaczął pisać swoją pierwszą książkę o historii Brygady. Pisanie wymagało od Sosabowskiego dużego wysiłku ze względu na pracę w fabryce oraz obowiązki społeczne i rodzinne.

43. W Driel powstaje Plac Sosabowskiego, tablica pamiątkowa i pomnik. Holendrzy pamiętali o Sosabowskim i żołnierzach Brygady. W Driel ze składek miejs-cowej ludności powstał pomnik Brygady Spadochronowej, a w 1963 roku władze miasta nazwały jeden z placów imieniem Sosabowskiego.

44. W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie powstaje stoisko spadochronowe. W roku 1961 Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego w Londynie przekazał część swoich eksponatów warszawskiemu Muzeum Wojska Polskiego. Depozyty złożone przez Sosabowskiego znalazły się w muzeum, w którym otwarto specjalną część ekspo-zycji poświęconą polskim spadochroniarzom.

3

44

W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie powstaje stoisko spadochro-nowe.

oztropnos,c,

z amien, na 50

Działania holenderskiej fundacji "Driel-Polen”

PRZYGOTOWANIE DO GRY 1. Planszę rozłóż na środku stołu, tak by wszyscy gracze mieli do niej łatwy dostęp.2. Na środku planszy połóż spadochron w taki sposób, by postać skoczka leżała na

dowolnym polu.3. Karty wydarzeń, ułożone w kolejności od 1 do 52, w oznaczonym miejscu w dol-

nym lewym rogu planszy (jeżeli wolisz, by karty były ułożone losowo, czyli bez zgodności z chronologią wydarzeń, patrz „Wariant ahistoryczny”).

4. Następnie bierz karty z wierzchu stosu i układaj je na planszy zgodnie z ruchem wskazówek zegara, począwszy od pola na lewo od skoczka. Postępuj tak, dopóki nie wypełnisz wszystkich pól na planszy (a–f).

5. Każdy z graczy dostaje jedną książeczkę wojskową i pięć znaczników. Książeczkę wojskową kładzie przed sobą, a znaczniki umieszcza na zaznaczonych polach ksią-żeczki. Jesteście gotowi do gry.

SzkocjaSzkocjaSzkocjakocj (1940–1944)(1940–1(1940–1944)(1940–1944940–1

1

Sosab na statku "Abderpool” z 3200 polskimi żołnierzami przypływa do Plymouth.

oztropnos,c,

Szkocja

Szkocja

Szkocja

kkocjaj(1940–1944)

(1940–1944)

(1940–1944)

(1940–1944)

940–19

2

Sosab deklaruje

odpowiedzialność za

wszystkich polskich

żołnierzy w Glasgow.

miarkowan ie

Szkocja

Szkocj

Szkocja

kocj

kocj

(1940–1944)(1940–1944)(1940–1944)(1940–1944(1940–1944

3

Sosab na własną rękę

postanawia zorganizować

Brygadę Strzelców.

estwo

Szkocja

Szkocja

Szkocjakocjcj

(1940–1944)

(1940–1944)

(1940–1944)

(1940–1944)4

4Sosab zajmuje zamek

w Elliock i organizuje

brygadę.

prawiedliwos,c, Szkocj

a

Szkocj

a

Szkocj

akoc

j(19

40–194

4)

(1940–

1944)

(1940–

1944)

(1940–

1944)

5

Sosab

mianowany

dowódcą

4 Kadrow

ej

Brygady

Strzel

ców.

prawiedliw

os,c,

Szkocja

Szkocja

Szkocja

kocjcj

(1940–1944)

(1940–1944)

(1940–1944)

940–1944

940–1944

4

6

Sosab wybiera ze swoich

ludzi żołnierzy do

Cichociemnych.

estwo

21

Odłożenie operacji "Market--Garden” pod wpływem krytycznej opinii Sosaba.

najsl a b szy w pkt »

oztropnos,c,

22

17 września 1944 - dzień "D” - rozpoczęcie operacji "Market-Garden”.

prawied l iwos,c,

Spad aja wszystk ie k a rty "Szkocja"

20

Brygada Spadochronowa włączona do 1. Brytyjskiej Dywizji Powietrznej.

oztropnos,c,

+19

Brytyjczycy nie zgadzają się na skok w Warszawie. Strajk głodowy Brygady.

prawied l iwos,c,

2222222

SzkocjaSzkocjakocjkocjSzkocjaj (1940–1944)(1940–1944(1940–1944)(1940–1944)19441

7

Sosab wysyła żołnierzy na szkolenia komandosów do Inverlochy Castle.

oztropnos,c,

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

2

5

8

11

14

1

4

7

10

13

0

3

6

9

12

SERVICE NUMBER

SOLDIER’S SERVICE AND PAY BOOK

FAMILY NAME

GIVEN NAMES

BIRTH DATE AND PLACE

UNIT

111

77777777

1010

0000

333

6666

99

99 10101100101101010001 11111111111

9999999 1010101010110100010

22222222222 3333333333

9999 10101010010100100100 1111111

1285-454-696

29-11-1917, Lwów

1-sza Samodz. Brygada Spadochronowa

Feliks

Stefaniak

wydad rzenia /ia rapraportrty p

cc,,Ro

ztrRo

ztrR

tropn

osop

nppp, c,

UmimiUmUU

Mest

Mestw

owoe

SESESSSSSESS11111

SSSS 5

3

1

2

SosabSosab naSosab na sS b na sttz 3200 polz 3200 pollss

2222222

a żołnierzy na zy na naanakomandosów do ooCastle.

3a żo

11 555 666622222222222 3333333333 4444444

1212 131339999 10110010100010 111111

1212 1313

5 66

11111111111

4444444

0 11111

7777 88888 121212 1313

00 11

77

22222

555

PLAAPLALACECECECCE

11111111111

44444444444

999 1010010 1111111111

222222222

dochrdochrochrchdochrochrh onowaonowonowaowaa

Sprawraw

Spraw

iedli

edli

iedlw

oswosos

p,,,

iarirkow

aneeieieii

S ilSilaa

5555 6662 333333333 4444444

1222 13101100000101110 11111111

3 5 63 4 5 644444

4a

4b

4c

4d 4e

4f

4

CEL GRY Celem gry jest kształtowanie charakteru naszego spadochroniarza. Gracze wybiera-ją udział w takich wydarzeniach, które pozwolą im równomiernie rozwijać się w cno-tach roztropności, sprawiedliwości, umiarkowania i męstwa (R, S, U, M). Gracze zbiera-ją odpowiednie zestawy wydarzeń i punktują za nie, przesuwając znaczniki na torach cnót (R, S, U, M). Istotne jest, by żaden ze znaczników nie pozostał w tyle. Na koniec gry znacznik znajdujący się na najniższym polu toru cnót (najsłabiej rozwinięta cecha charakteru) stanowi wynik gracza. Gracz z najlepszym wynikiem wygrywa (patrz „Ko-niec gry”).

PRZEBIEG GRY Rozpoczyna gracz, który ostatnio widział żołnierza. Następnie gra toczy się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Ruch gracza składa się z następujących czynności:

1. Skok i udział w wydarzeniu a) Gracz bierze jedną z kart wydarzeń z planszy i b) przesuwa spadochroniarza na pu-ste miejsce po wybranej karcie. c) W zależności od kosztu wybranej karty, zmienia po-łożenie znacznika na swoim torze siły (patrz „Koszt wzięcia karty z planszy”).

2. Wpis do książeczki wojskowej Zabraną kartę umieszcza w swojej książeczce wojskowej (patrz „Ułożenie kart w ksią-żeczce wojskowej”).

3. Uzupełnienie Uzupełnia kartami puste pola na planszy, zaczynając od pola ze spadochroniarzem zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

4. Rozpatrzenie efektów natychmiastowych Uwzględnia działanie efektów natychmiastowych zapisane u dołu karty, o ile takie wy-stępują (patrz „Efekty natychmiastowe”).

5. Raport Jeżeli wzięta karta wypełniła trzecie miejsce w książeczce wojskowej, gracz rozlicza otrzymane punkty na torach cnót a następnie przekazuje swoje karty graczowi po pra-wej i staje do raportu (patrz „Punktowanie” i „Raport”).

17

31. Sosab na rowerze prowadzi brytyjskie wozy pancerne na pozycje. Do Brygady dołączyły trzy samochody pancerne z 2 Pułku Kawalerii Przybocznej (2nd Household Cavalry Regiment), uzbrojone w działa 40 mm. Była to jedyna broń przeciw-pancerna, jaką dysponował Sosabowski. Prowadząc Brytyjczyków na pozycje, pożyczył stojący w pobliżu damski rower.

32. Przeprawa przez Ren pod ostrzałem Niemców. Brygada traci ludzi i pontony. W nocy z 22 na 23 września Sosabowski próbował przeprawić się przez Ren do walczących po północnej stronie oddziałów brytyjskich. Ogień nieprzyjaciela był tak gwałtowny, że Brygada musiała się wycofać.

33. Kolejna przeprawa w ogniu nieprzyjaciela. Wycofanie do Driel. W nocy z 23 na 24 września brygada po raz kolejny została odparta podczas przeprawy. Zawinili Brytyjczycy, którzy dostarczyli łodzie z opóźnieniem, a ich liczba i typ nie zgadzały się z ustaleniami. Tej nocy udało się przeprawić jedynie 153 żołnierzy.

34. 90% zarzutu zaopatrzenia spada na pozycje Niemców. Amerykańskie samoloty z zaopatrzeniem w żywność i amunicję dla Brygady napotkały silny ogień nieprzyjaciela i poniosły duże straty. W efekcie nieskutecznie zrzuciły za-opatrzenie, które dostało się w ręce nieprzyjaciela.

35. Brygada ratuje resztki 1 Dywizji Powietrznej, ubezpieczając jej przeprawę przez Ren. W nocy z 25 na 26 września resztki brytyjskiej 1 Dywizji Powietrznej dostały rozkaz wycofania się na południowy brzeg Renu. Brygada Spadochronowa ubezpieczała bry-tyjskich kolegów, ratując życie wielu z nich. Ogółem ewakuowano 2163 żołnierzy, w tym 160 Polaków. Straty aliantów w zabitych, zaginionych, rannych i wziętych do niewoli wynosiły 8077 osób.

36. Gen. Browning próbuje przejąć Brygadę, Sosab odmawia. Po wycofaniu się nad rzekę Mozę gen. Browning próbował podporządkować Sos-abowskiego niższemu rangą dowódcy, gen. bryg. Russelowi. Sosabowski pisemnie sprzeciwił się rozkazowi.

III. Honor (1944-...)

37. Na żądanie gen. Browninga Sosabowi zostaje odebrane

dowództwo Brygady.

Gen. Sosabowski został niesłusznie obarczony winą za niepowodzenie operacji Market-Garden. Bez należytego zbadania przyczyn pozbawiono go dowództwa nad Brygadą Spadochronową i mianowano inspektorem Jednostek Etapowych i Wartowniczych. 27 grudnia 1944 pożegnał się ofi cjalnie ze swoimi żołnierzami.

16

22. 17 września 1944 – dzień "D” – rozpoczęcie operacji Market Garden. Operacja Market Garden zakładała, że wojska spadochronowe zajmą holenderskie Arn-hem, co umożliwi przeprawę przez Ren siłom lądowym. Polska Brygada Spadochronowa miała zostać zrzucona w trzecim rzucie 19 września. Sosabowski zwrócił uwagę, że skacząc trzeciego dnia operacji, Brygada Spadochronowa straci swój najważniejszy atut: zaskoczenie. Jego uwagi zostały zignorowane przez gen. Browninga.

23. 19 września – zrzut Brygady odwołany z powodu złej pogody. 19 września 1944 niebo było pochmurne. Brygada czekała przy samolotach gotowa do startu. Wylot przesunięto na 20 września na godzinę 10:00 rano.

24. 20 września kolejny zrzut Brygady odwołany z powodu złej pogody. Wylot 20 września również został odwołany. Stan ciągłej gotowości do startu wyczerpywał siły psychiczne żołnierzy.

25. Ostatnia Msza św. Brygady przed startem. Sosabowski oraz żołnierze Brygady uczestniczyli we Mszy Świętej. Dla wielu z nich była to ostatnia w życiu możliwość skorzystania z sakramentów. Żołnierze Brygady otrzymali zbiorowe odpuszczenie grzechów.

26. 21 września, 14:00 – wylot Brygady. Brygada wyleciała pięć dni po rozpoczęciu walk o Arnhem, gdy – liczniejsze niż prze-widywali Brytyjczycy – wojska niemieckie zdążyły już przygotować opór.

27. Samoloty pod ostrzałem baterii niemieckich przeciwlotniczych. Ze 114 samolotów cel osiągnęło 72, przewożąc 957 spadochroniarzy. Jeden z samo-lotów został nad Belgią uszkodzony i tam zrzucił spadochroniarzy. Pozostałe 41 samo-lotów zawróciło do baz w Wielkiej Brytanii.

28. Zielone światło – "Go!”. Sosab skacze razem z Brygadą. Sosabowski, mimo że był generałem oraz mężczyzną już po pięćdziesiątce, skoczył ra-zem ze swoimi żołnierzami. Brytyjscy generałowie wybierali zawsze drogę lądową.

29. Lądowanie w ogniu nieprzyjaciela w okolicy Driel w Holandii. Brygada skoczyła mimo obstrzału jednostek niemieckich. Pierwsze walki, pierwsi zabici i ranni. Brygada została zrzucona nie w okolicach przeprawy, którą miała zdobyć, lecz kilka kilometrów dalej.

30. Cora Baltussen informuje Sosaba o obecności Niemców w terenie. Sosabowski spotkał Holenderkę Corę Baltussen, która poinformowała go, że w Driel nie stacjonują Niemcy, są za to umocnieni w Elden. Pani Baltussen została przyjacielem Brygady i założycielką fundacji Driel-Polen.

5

44

W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie powstaje stoisko spadochro-nowe.

oztropnos,c,

z amien, na 50

Działania holenderskiej fundacji "Driel-Polen”

1

Sosab na statku "Abderpool” z 3200 polskimi żołnierzami przypływa do Plymouth.

oztropnos,c,

2

Sosab deklaruje

odpowiedzialność za

wszystkich polskich

żołnierzy w Glasgow.

miarkowan ie

3

Sosab na własną rękę

postanawia zorganizować

Brygadę Strzelców.

estwo

40–1 0–1 40–1

40–1–1944) 944)

944 944)

94

5

Sosab

mianowany

dowódcą

4 Kadrow

ej

Brygady

Strzel

ców.

prawiedliw

os,c,

6

Sosab wybiera ze swoich

ludzi żołnierzy do

Cichociemnych.

estwo

21

Odłożenie operacji "Market--Garden” pod wpływem krytycznej opinii Sosaba.

najsl a b szy w pkt »

oztropnos,c,

22

17 września 1944 - dzień "D” - rozpoczęcie operacji "Market-Garden”.

prawied l iwos,c,

Spad aja wszystk ie k a rty "Szkocja"

20

Brygada Spadochronowa włączona do 1. Brytyjskiej Dywizji Powietrznej.

oztropnos,c,

+19

Brytyjczycy nie zgadzają się na skok w Warszawie. Strajk głodowy Brygady.

prawied l iwos,c,

7

Sosab wysyła żołnierzy na szkolenia komandosów do Inverlochy Castle.

oztropnos,c,

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

2

5

8

11

14

4

7

10

13

3

6

9

12

SERVICE NUMBER

SOLDIER’S SERVICE AND PAY BOOK

FAMILY NAME

GIVEN NAMES

BIRTH DATE AND PLACE

UNIT

1111

22222222222222 333333333 444444444444

999 101010110101011000010101 11111111111111

222222222222 333333333333 444444444

999 1011010101100011001 111111111111111

3333333333 444444

9999999 1010101010110100010100 11111111111111

22222222222 44444

999 10101010101000010101001 111111111111

1285-454-696

29-11-1917, Lwów

1-sza Samodz. Brygada Spadochronowa

Feliks

Stefaniak

niia /a / raraporporttp Spra

Spraw

iedwieded

liwo

liwo

liwosss

p,,, ccc,,

Rozt

Rt

Roztr

opn

ropros,,

mia

Umia

UmUUkwrko

wanie

Mes

Mestw

otw

oee

SESESSSESSESSS111111

SSSSS

3333333333333333333333333333333333333333

2222222222222222222222222222222222222222222222222

11111111111111111111111111111111111

opnn

opno

sosossppp

ccc 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

ppp

2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222224

Sosab zajmuje zamek w Elliock i organizuje brygadę.

prawied l iwos,c,

SzkocjaSzkocjakocjzkocjakocjkocj (1940–194(1940–19440–1941940–194–1944)44)4)4

4

Sosab zajmuje zamek w Elliock i organizuje brygadę.

prawied l iwos,c,

Sosab de

SSosab d

Sosab de

Sosab de

Sosab de

Sosab de

Sosab de

Sosab deklaklakklklklkklkl

odpowied

odpowied

odpowied

odpowied

dpowezzzz

wszystki

wszystki

wszystk

wszystki

szyszżołnier

żołnier

żołni

3333333333333333

Sosab na

Sosab

Sosab na

b nawłasną

własnąrękę

rękę

postan

postanaw

ostanaw

anawia zorga

iia zorga

anizować

nizowaćać

Brygadę

Brygadę

Brygadę

gadę Strz

Strzelcó

Strzelcó

trzelcó

rzelców.w.w.

222222222221911191999191911119111991911

BBBBBBBnnnnnnnssssssww w ww wwSSSSSSggggBBBBB

SzkocjakocjSzkocjaSzkocjakocjj (1940–1(1940–11940–140–140–11944)944)9444

777777777

Sosab wyos syła żołszkolenia komanInverlochy Castl

ozozozozozozozoozozozozoooozozozozozozzoozozzzoo trtrtrtrtrtrttrtrrtrtrtrrrtrtrrtrrtrtrrtrtrtrtttttrrrrrrrtrtrtt opopopopopopopopopopopoppopopopopopopopopoopopopoppppopopopopopppopoppooppopopoppppppnononnonononoonnononoononnonononnooooooonononononononooonoonosssssssssssssssssssssssssssssssssooooooooooo sssssssccccccccccccccccccccccc,,,,,,,cccccccc

SzkocjaSzkocjaSzkocjakocjjj (1940–194(194(1940–194(1940–194(1940–1944)44)4)

prapraprapraprapraprapraapraaaprprpraprapraaprapraapraap apraprrprppppp wiewiewiewiewwiewiwiewwiewiewiewiewiewiewiewwww ewiewiwiewiewiewwieieewww ed l id l id l idd l id l id l id l id l id l id l id l idd ll id ldd l id l iddd lddd ld l iid l iddd woswoswoswoswoswowoswowoswosowoswowwwwwwwwwwwwowowoooswoswoooowwoowowooppppppppppppp ccccccccc,,,,,

1a

Szkocja

Szkocja

zkocja

kocjj

kocj

(1940–1

(1940–1

(1940–1

(1940–1

(194

944)

944)

944) 4444

twtwtwwwtwwwwwttwwtwwwwwwwwtwwwtwwwttooooooooooo

kocjakocjakocjakocjjcjajajj (19(19(19(194(194(1940(19401940–(1940–(1940–140–1(1940–1(1940–1440–1194940–140–19419401940–11940–140–14 99944)944)944)

ttttttttttt ,,,,, ,,,,,,,nn in in innnn inn in in in in inn iii

SSSzkSzSzkSzS

mimimimimimimimimimimmimmimmimimmimimiimimmimimmimmmimimimmiiiiiimiiiii a raa ra ra ra ra raa ra raa raa raa ra ra raaaa ra raa rrrra rra rra ra ra ra ra ra rrkokokokokokokokokokkkokokkkokkkkokkkokkkkokkmmmmmmmmmmmmm

Szkocja

Szkocja

Szkocja

kocj

kocj

kocj

(1940–1

(1940–1

(1940–1

(1940–1

(1940–11944)944)944)44

es es es ees eeeees ees es eeees estttttttttttttttttttt eeeeeee

Szkocj

a

Szkocj

a

Szkocj

akoc

jkoc

jkoc

j(19

40(19

40(19

40(19

40(19

4 pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pppr pr pr pr pr pr pr ppppr pppr ppr ppppr pr pr pppr prrr ppawawawawawawwawawawawawawawwwawaawwawaawwawawaaiiiiiiiiiiiiiippppppppppppppppppppp

44)44)44

es es ees es ees ess eees es eeeeees essssssstwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwwtwtwttwtttttttwtwtwtwtwwwwwwwwwwwwwwwwooooooooooooooooooeeeeeeeeeeeeeee

Szkocja

Szkocja

Szkocja

zkocj

zkocjacjrrrrrrrrrrrkokkokokkokokokokokokokokokokokkokkkkkkokokokokkokkokkkokoooowawawawawwawawwawawawawwwawwwwwawawawawwwawawawawwawwwaawannnnnnnn

kkkk

1b

1c

prprprprprprrpppprppprpppppppppppppppppppppppppppppp

UNIT

1 sszaz SaS

wydw arzeny

4444444

e e 2

b zajajb mujemuje liockiocklioc i orgi orgadę.adę.adę.dę.

SosSosSosSz 3z 3z 3z 3przprzprzzpp

EEEEE NUMBERNUNUNUMBNUMB

NAMENANAMENA

NNNAMESAMAMAMES

DDDDATE ANDATE ANATEAATE ANDNE ANDANDDE AND PLACEACEPLACACELACLAACEPL

5-4-4-4-4455555 54-54-54-54-454-69696969

----11-11-11-11-1 1911 7,7,7,,,7

dadaaa SpSpSpSpadoodooodooccccccc

lllliksiksiksiks

fanfanfanfanf iakakiakakia

in iin iiin iin in iiiiiiii eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee 4)44)4)44)44)4)))))iiiiiijajjaa

(1940–1

(1940–1

(1940–1

(1940–1

(1940–1940–1944

94494494444nnnnnnnnnnnnnn

1c

11313

33333

6666

99

122

44444444444

777777777

1010

6666

99

3333

444444444444

zamezamek zujezuje

zamezam kkganiganizz 4

ozozoozoozozoooozoo trtrtrtrtrtrrtrrrrrrrrtropopopoopopopopopopoppopooppppppppppppppnononnnononononononoononoonooooooosssssssssoooo ccccccccc

2222222222arularuje

laruje

laruje

aruje

laruje

larujeuj

zialność

zialność

zialność

zialność

iialnoćzaza zazaz

kikikich polsk

ch polsk

cch polsk

h polkkichichich ich ichicichh

erzerzy w Glas

y w Glas

yw Glas

wGlasGasgow.gow.gow.gowow.gowow.

łnierzy nzy nnna a a a ndosów do ole. 3

66 1

Sosab na statku "Abderpool” z 3200 polskimi żołnierzami przypływa do Plymouth.

oztropnos,c,

2

Sosab deklaruje

odpowiedzialność za

wszystkich polskich

żołnierzy w Glasgow.

miarkowan ie

Sosab na własną rękę

postanawia zorganizować

Brygadę Strzelców.

estwo

4Sosab zajmuje zamek

w Elliock i organizuje

brygadę.

prawiedliwos,c,

5

Sosab

mianowany

dowódcą

4 Kadrow

ej

Brygady

Strzel

ców.

prawiedliw

os,c,

estwo

2

1

3

54

6

ppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppprrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrraaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaawwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwiiiiiippppppppppppppppp

wwwwwwwwwwwwwwwwwwwooooooooooooooooooooosssssssssssssssssssscccccccccccccc wwwwww4 wwwwwwwwwwwwwwiiiii

klarklarklarklarklarklarklarklarklarkk

ujeujeujeujeujeujeujeujee

alalalalalalnośćnośćnośćnośćnośćnośćnośćć

za zaza zazazaa

lsklsklsklskskkich

ichichichichichichicicicsssssgogogogogogogo

2

3

eeeeeeeeeeeeeeeeeeeessssssssssssssssttttttttttttttttttttttttwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww

eeeeeeewwwwwww

eeeeeeeeeeeeeesssssssssssttttttttttttttttwwwwwwwwwwwwww

eeeeeewwwww

tttttttttttttttwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwoooooooooooooooooooo(19(19(19(19(19(19940

–140–1

40–1

40–1

40–1

40–1

40–11111111111944944)944)944)94944)944)944)944)944944)944)94944)944)944)944)944)44444444444444

tttttt

SSSSSzSzSSzkSzkSzk

1111111944) 944)

944) 44)44444 wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwiiiiiiiwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwoooooooooooooooooooooooooooooooo,,,,,,,,

kokokokkocja

cja

ccja

cjjjj

tttttttttttt

zzzkzkozkokzkokkkzkokkkkcjcjcjj

5 wwwwwwwwwwiiiiiiiiiiiiwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww

((((

SzkoSzkoSzkozkozkozkozkozkokkzkozkzkkkkkkokkkk cja

cjacjacjcjcjcjcjacjacjajajajjjjjjaaaaaaaaa

(((((((((((((((

Szko

Szko

Szko

Szkkkkk

c

eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeessssssssssssssssssssttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww

eeeeeeeeeeeeeeeeeSzk

oSzk

o zko Szkoko Szko

Szkoo

Szko

Szko

Szko

Szkokk Szkokk Szkokk Szk Szko zkk SzSzkokkkkk Szkkkja cjaa cjjcja cjcja cjajcjcjja cjcjjjcjcjjcjcjjjcjjjjcjjj

pppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppprrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrraaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaawwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

ppppppppppppppppppppppppppppppppppppp

999999999(199999999

(19

(1940–1

40–1

40–1

40–1

40–1

40–1

400–1

40–1

40–1

40–1

40–1

40–1

40–1

40–

40–

40–1

401

40–1

40–1

40–11

40–1101

40–1

40–11

40–11

40–1

401

40040–00000444444444

)44)

44)

944)

944) 44)

944)

944)

944)

944)

944) 44)

44)

944)

944)

944)4))

944)

9444

944

9444444444444444

944

40–140–140–140–1 0–1 00140–11111111–140–1–11944)

944)944)944)944)944)944)944)944)944)944)944 944 944)4)944)944) 44) 4444)44444) 444444944444444) 444444

0–1 0–1 0–1–111 0–1 0–1 0–1 0–111 0–1 0–1111 0000000999999

Szko

Szko

Szko

Szko

Szko

Szko

zko

zko

zkkkkkokkkoocja

cja

cja

cjcjcjcjcjcja

cjajjjjjjj

kokokoka cja cja cja cjcjjcja(1((((((1(((19 (19 (19 (((((((9 (1994440404044 aaaaaaaaaaaaaaaa(19 ((1(19 ((1(1(1(((((((99999919999 (19 (1991999 (19 (199 (19 (199191(19 (19999 (19 (19 (1

40404044040404440040040444404040444400444444 wwwwwwiiiiiiiiiiiiiiiiie

6

oooccc

(19

(19

(1jjj wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww

)))))eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeessssssssssssssssssssssssssssssttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttt eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee

aaaaaaaaaaaawwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiieeeeeeeeedddddddllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooosssssssssssss

mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwooooooooooooooooooooooooooo

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiieeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddllllllllllllllllllllllllllllllllllllll4 wwwwwwwiiiiiiiiiiiiiiiiiiieeeeeeeeeeeeeeeeedddddlllllllllliiiiiiiiiiiwwwwwwwwwwwwwww iiiiiieeeeeeeeeedddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddllllllllllllllllll

mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkmmmmmmmmmmmmmmmmmm

lllllllllllllllwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwoooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooosssssssssssssssssssssssssssssssscccccccccccccccccc,,,,,,,,,,,,,lllllll wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwoooooooooooooooooooooooooooooossssssssssssscc

pppppppppppppppppppppoooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooozzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzttttttttttttttttttttttttttttttttttt pppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppoooooooooooooooo tttttttttttttttttttttttrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrroooooooooooooooooooopppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnoooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooosssssssssssssssssssssccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccccSSSSSSS jajajajjjjzkozkozkokkkkokokokkkkokokk ccc aaa (19(19(191 40–140–140–140–140–140–140–1944)944)944)444

(19(1(1(19(19(19(19(19(19(19(((19(19((19(((19((19(19(1(19(1919((1191994040404444440444444

tttttttttttttttttttttttttttttttttttt ppppppppppppppppppppp

iiiiiiiiiiiiiii eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeiiiiiiiiiiiiiiiiii eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee

ttttttttttttttttttrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr ppppppppppppppppppp ,,,,,,,,, ,,,,,,,,,,,,,,

11111111111111949999944)944)994944)999444)44)44)44

99999999940–40–140–140–140–140–1404

140–140–1440–1140–40–1440–140–140–140–140–140–100–10–1–1–1–1–11–1111111111999999

rrrrrrrrrrrkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooowwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaannnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee

Koszt wzięcia karty z planszy Koszt wzięcia karty z planszy zmienia się w zależności od odległości, jaką bę-dzie musiał pokonać do niej spadochroniarz. Wzięcie pierwszej karty nie wy-maga skoku, więc gracz zyskuje jeden punkt na torze siły. Mały skok do drugiej karty nie powoduje zmian. Wzięcie trzeciej karty wiąże się z wysiłkiem i kosz-tuje jeden punkt siły, czwarta karta kosztuje dwa punkty siły, piąta trzy, a skok do szóstej karty zużywa aż cztery punkty siły, które odejmujemy z toru. „Koszt” skoku od „+1” do „–4” podany jest na krawędzi czaszy spadochronu obok karty. Jeżeli graczowi brakuje siły do wykonania planowanego skoku (jego siła spadła-by poniżej zera), musi wybrać inną, „tańszą” kartę.

15

14. Prezydent RP wręcza Brygadzie sztandar z walczącej Warszawy. Sztandar został wykonany w okupowanej Warszawie przez Marię Kann i Zofi ę Kossak. Poświęcony w tajemnicy 3 listopada 1942 czekał w ukryciu do kwietnia 1944 roku, kiedy został przetransportowany mostem powietrznym do Londynu. Sztan-dar był sygnałem, że Warszawa potrzebuje Brygady Spadochronowej.

16. Sosab walczy z gen. Montgomerym o czas na przygotowanie Brygady do boju. Generał Montgomery, dowodzący frontem zachodnim, wysoko cenił polskich spado-chroniarzy i chciał ich użyć jak najszybciej do walki w okupowanej Europie. Sosabowski bardzo stanowczo się sprzeciwiał. Starał się o czas na konieczne szkolenia, by podczas walki straty Brygady były jak najmniejsze.

17. Sosab przeprowadza ostateczne szkolenia bojowe w Stamford. Brygada uzyskała wywalczony przez Sosabowskiego czas na przygotowanie do boju. Miała być gotowa do skoku 1 sierpnia 1944 roku. Szkolenia bojowe przeprowadzono w Stamford w środkowej Anglii, w rejonie, gdzie rozlokowana była 1 Brytyjska Dywizja Powietrzna.

18. Dowódca Armii Krajowej wzywa Brygadę na pomoc Powstaniu Warszawskiemu. 25 lipca 1944 roku dowódca Armii Krajowej zawiadomił o zbliżającym się Powstaniu Warszawskim i prosi o zrzut Brygady w Warszawie, który – jak zapewnia – „będzie miał olbrzymie znaczenie polityczne i taktyczne”.

19. Brytyjczycy nie zgadzają się na skok w Warszawie. Strajk głodowy Brygady. Sosabowski na wieść o powstaniu zarządził pogotowie bojowe dla części Brygady. Brytyjczycy chcieli użyć Brygadę w operacji Market-Garden i nie zgodzili się na skok do Polski. Zrozpaczeni żołnierze odmówili jedzenia. Sosabowski opanował strajk i nie wyciągnął konsekwencji dyscyplinarnych, co – przy jego znanej surowości wobec podwładnych – było czymś niezwykłym.

20. Brygada Spadochronowa włączona do 1 Brytyjskiej Dywizji Powietrznej. 10 sierpnia 1944 Brygada została podporządkowana Brytyjczykom i włączona do 1 Brytyjskiej Dywizji Powietrznej gen. Urquharta.

II. "Market-Garden” (1944)

21. Odłożenie operacji "Market Garden” pod wpływem krytycznej opinii Sosaba. W rozmowie z gen. Browningiem Sosabowski stwierdził, że siły 1. Brytyjskiej Dywizji Powietrznej są za małe do zdobycia Arnhem i okalających je wzgórz i że plan operacji nie bierze pod uwagę siły wojsk niemieckich w tym rejonie. 10 września operacja Market Garden została odłożona.

14

7. Sosab wysyła żołnierzy na szkolenia komandosów w Inverlochy Castle. Na zamku mieścił się brytyjski Ośrodek Wyszkolenia Dywersyjnego. Żołnierze byli tam szkoleni między innymi ze stosowania materiałów wybuchowych i zakładania pułapek.

8. Sosab pożycza sprzęt od Norwegów i organizuje obozy narciarskie.By podnieść kondycję fi zyczną żołnierzy, Sosabowski postanowił zorganizować w sz-kockich górach obozy narciarskie. Potrzebny sprzęt narciarski dostarczyli mu żołnierze z Norwegii, z którymi zaprzyjaźnił się jeszcze stacjonując w Elliock.

9. Sosab wysyła żołnierzy na szkolenia spadochronowe w Ringway. Sosabowski skorzystał z propozycji wysyłania swoich ludzi na szkolenie spadochronowe w bazie RAF w Ringway koło Manchesteru. Jego żołnierze wracali po kilku tygodniach z nowymi bojowymi umiejętnościami.

10. Sosab postanawia utworzyć Brygadę Spadochronową. Sosabowski podjął trudną decyzję o przekształceniu swojej jednostki w Brygadę Spadochronową z przeznaczeniem do skoku w okupowanej Polsce. Na zawołanie Brygady wybrał hasło „Najkrótszą drogą”. Na początku 1941 roku ani Wielka Brytania, ani USA nie posiadały tego rodzaju jednostek.

11. Sosab buduje Małpi Gaj – spadochronowy ośrodek szkoleniowy według własnego pomysłu. By podnieść sprawność żołnierzy wysyłanych do Ringway, Sosabowski postanowił stworzyć ośrodek wstępnego szkolenia spadochronowego. Ośrodek powstał w parku i budynku „Largo House”, a wszystkie urządzenia potrzebne do treningów, włącznie z innowacyjną wieżą spadochronową, wykonano samodzielnie.

12. Naczelny Wódz RP 23 września 1941 tworzy 1 Brygadę Spadochronową. Naczelny Wódz, gen. Sikorski, był bardzo zadowolony ze stanu przeszkolenia żołnierzy Sosabowskiego i zgodził się, by utworzyć z nich pierwszą w historii Polski jednostkę spadochronową. Zaakceptował też przeznaczenie Brygady do walki w Polsce.

13. Sosab leci do USA i poznaje sekrety amerykańskich spadochroniarzy. Podczas wizyty w USA w styczniu 1944 roku Sosabowski miał okazję oglądać wielkie manewry całej dywizji w Południowej Karolinie, zapoznał się ze ściśle tajnym planami amerykańskich wojskowych oraz z możliwościami samolotów transportowych C-47 Dakota, które, jak wierzył Sosabowski, mogły przewieźć Brygadę do Polski.

15. Sosab mianowany generałem. W uznaniu zasług Naczelny Wódz 15 czerwca 1944 mianował Sosabowskiego generałem. Zaszczyt tego awansu spływał na całą Brygadę. Żołnierze wzruszyli Sosab-owskiego, ofi arowując mu samodzielnie zrobione wężyki generalskie.

7

6

Sosab wybiera ze swoich

ludzi żołnierzy do

Cichociemnych.

Ułożenie kart w książeczce wojskowej Karty wydarzeń umieszcza się się w książeczce wojskowej w taki sposób, by kolejne karty przykrywały zdjęcie na poprzedniej karcie. Przykrytych kart nie można odsłaniać w celu sprawdzenia opisów, a więc wydarzenie na karcie trzeba przeczytać i zapamię-tać, zanim położymy następną kartę. To ćwiczenie pamięci jest niezbędne, jeżeli chce-my poprawnie zdać raport (patrz „Raport i punktowanie”).

Punktowanie Jeżeli karta wzięta z planszy wypełniła trzecie miejsce w książeczce wojskowej gracza, otrzymuje on punkty cnót za zebrane karty. Jeżeli wszystkie trzy karty rozwijają taką samą cnotę, otrzymuje sześć punktów na torze danej cechy. Przy układzie: dwie karty w jednej cnocie plus karta z inną cnotą, otrzymuje trzy punkty na torze pierwszej cechy plus jeden punkt na torze drugiej cechy. Jeżeli każda z trzech kart reprezentuje inną cno-tę, gracz dostaje po jednym punkcie w każdej z cnót. Sposób punktowania ukazują także ikony w książeczce wojskowej.

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

222222222222222 333333333333 4444444444444

9999 1010101010100010000101011 11111111111111111Roz

RRoztr

otrotpn

ons

ppp, c,0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 139999 10101010100100101001001100 11111111111111111Roz

RRoztr

otrotrpn

onns

ppp, c,

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

333333333333 444444444

99999 10111101010101010000000 11111111111111111

Spr

Spraw

iaw

iaw

iedl

edl

edl

eiw

oiw

oosssp

,,, cc,,,

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

33333333333 444444444

9999 1011010101001010100010 111111111111111

Spr

Spraw

iaw

iaw

iedl

edl

edl

eiw

oiw

oosssp

,,, cc,,,

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

444444

99999999 1010101010010101010010111 1111111111111miUmi

UmUUUarkark

owani

enie

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

222222222222

9999 101010010010101000 111111111111111MeMeststw

owoe

SzkocjSzkocjkocjSzkocjkocjkocjaaa (1940(1940(1940(194(194 –1944)1944–1944)–1944)19444

6

Sosab wybiera ze swoich ludzi żołnierzy do Cichociemnych.

estwoSzkocjkocjSzkocjkocjSzkocjkocjaaa (1940(1940(1940444 –1944)–1944)–194411944

1

Sosab na statku "Abderpool” z 3200 polskimi żołnierzami przypływa do Plymouth.

oztropnos,c,SzkocjSzkocjkocjSzkocjkocjkocjjaaa (1940(1940(194044 –1944)–1944)–1944)194419441944

1

Sosab na statku "Abderpool” z 3200 polskimi żołnierzami przypływa do Plymouth.

oztropnos,c,SzkocjSzkocjkocjSzkocjjjaaa (1940(1940(19404444 –1944)–1944)–1944)19441944

3

Sosab na własną rękę postanawia zorganizować Brygadę Strzelców.

estwoSzkocjSzkocjSzkocjzkocjkocjjaaa (194(1940(1940(1940(19444 –1944)1944–1944)–1944)194411

11

Sosab bu-duje Małpi Gaj – spa-dochronowy ośrodek szkolenio-wy według własnego pomysłu.

oztropnos,c,SzkocjSzkocjkocjSzkocjkocjkocjjaaa (1940(1940(1940444 –1944)1944–1944)–1944)1944

7

Sosab wysyła żołnierzy na szkolenia komandosów do Inverlochy Castle.

oztropnos,c,SzkocjSzkocjkSzkocjkocjkocjaaa (1940(19404(1940440–1944)–1944)–1944)194419444

4

Sosab zajmuje zamek w Elliock i organizuje brygadę.

prawied l iwos,c,

SzkocjSzkocjzkocjSzkocjkocjkocjaaa (194(194(1940(1940(194044 –1944)1944–1944)–1944194411

4

Sosab zajmuje zamek w Elliock i organizuje brygadę.

prawied l iwos,c,

SzkocjSzkocjSzkocjkocjjkocjjaaa (194(1940(19404(1940(1944 –1944)1944–1944)–1944)19444

2

Sosab deklaruje odpowiedzialność za wszystkich polskich żołnierzy w Glasgow.

miarkowan ie

6 punktów

3 punkty + 1 punkt

3 x 1 punkt

00 111 5552222222222222 333333333333 44444444444 6666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666 5333333333333 44444444 66666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666

11111 2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222

00 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

11111 222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222

2222222222 33333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333

8

11

Sosab bu-duje Małpi Gaj – spa-dochronowy ośrodek szkolenio-wy według własnego pomysłu.

oztropnos,c,

9494944)444)44

6

Sosab wybiera ze swoich ludzi żołnierzy do Cichociemnych.

estwo

Raport Po rozliczeniu zdobytych punktów gracz przekazuje swoje karty graczowi po swojej prawej stronie i staje do raportu. W ramach raportu opowiada swoimi słowami wyda-rzenia opisane na kartach. Poprawność zapamiętanych wydarzeń sprawdza gracz trzy-mający karty.

11111119919119111

SzkocSzkocSzkockSzkkkk jajjajajjj (194(194(194(194440–1940–19410–194–11 4)44)4)4

1

Sosab na statku "Abderpool” z 3200 polskimi żołnierzami przypływa do Plymouth.

oztropnos,c,„Sosab i ponad 3000 żołnierzy przypływa na statku „Abderpool” do Wielkiej Brytanii”,

„Sosab wstępuje do Cichociemnych”

Dobrze!

Źle!

Dobrze!„Sosab buduje ośrodek szkoleniowy własnego pomysłu, czyli Małpi Gaj”.

2

5

1

4

0

3

1111111111111100000

SSiilll aa

33333333333 4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444

Jeżeli gracz zapamiętał tylko jedno wydarzenie lub nie zapamiętał żadnego, nie otrzymuje premii za raport.

gracz trzymający kartygracz stający do raportu

Jeżeli gracz zapamiętał dwa wydarzenia otrzymuje jeden punkt siły.

Jeżeli graczowi udało się zapamiętać trzy wydarzenia, otrzy-muje jeden punkt dowolnej cnoty.

13

I. Szkocja (1940-1944)

1. Sosab na statku "Abderpool” z 3200 polskimi żołnierzami przypływa do Plymouth. Czerwiec 1940 roku. Francja poddawała się niemieckim najeźdźcom. Z rozkazu Naczel-nego Wodza polscy żołnierze mieli ewakuować się do Wielkiej Brytanii. Żołnierzy 4 Dy-wizji Strzelców przewożono statkiem do transportu węgla, warunki były ciężkie, a statek narażony na atak niemieckich bombowców.

2. Sosab deklaruje odpowiedzialność za wszystkich polskich żołnierzy w Glasgow. Po przybyciu do Szkocji Sosabowski walczył o utrzymanie dyscypliny, by polscy żołnierze nie rozeszli się po mieście zapraszani na whisky przez gościnnych Szkotów. Mimo niezadowolenia niektórych, wprowadził surową dyscyplinę i zakomunikował dowódcy dystryktu, że bierze odpowiedzialność za wszystkich polskich żołnierzy pod warunkiem, że w sprawach polskich Brytyjczycy będą się kontaktować tylko z nim.

3. Sosab na własną rękę postanawia zorganizować Brygadę Strzelców.Warunki w obozie dla polskich żołnierzy były trudne. Brak zajęcia i deszcz demoralizowały żołnierzy. Brakowało kontaktu z polskim dowództwem. By podnieść morale żołnierzy, Sosabowski zdecydował się zorganizować 2 Brygadę Strzelców.

4. Sosab zajmuje zamek w Elliock i organizuje brygadę.Sosabowski otrzymał rozkaz rozwiązania 2 Brygady Strzelców oraz oddania większości ludzi i sprzętu 1 Brygadzie. Powierzono mu natomiast organizację od zera kadry Kanady-jskiej Brygady Strzelców (stany osobowe zamierzano uzupełniać wśród polskiej emigracji w Kanadzie, stąd nazwa brygady). Brytyjczycy przeznaczyli dla Sosabowskiego i jego ludzi niezamieszkały zamek w Elliock w hrabstwie Dumries.

5. Sosab mianowany dowódcą 4 Kadrowej Brygady Strzelców.Ostatecznie rekrutację żołnierzy w Kanadzie powierzono komuś innemu. Brygada została przemianowana na 4 Kadrową Brygadę Strzelców. Jej dowódcą początkowo mianowano gen. Zająca, ale po interwencji Sosabowskiego zatwierdzono jego samego na to stanowisko.

6. Sosab wybiera ze swoich ludzi żołnierzy do Cichociemnych. Szef sztabu Naczelnego Wodza poprosił Sosabowskiego o możliwość wyboru z Brygady żołnierzy, którzy jako spadochroniarze zostaną zrzuceni do okupowanej Polski. Sosab-owski zgodził się pod warunkiem, że sam będzie wybierał odpowiednich ludzi. Ogółem ponad 150 żołnierzy z Brygady zostało Cichociemnymi.

WYDARZENIA NA KARTACH

12

WARIANT DWUOSOBOWY Żeby zachować odpowiednią dynamikę rozgrywki, w wariancie dwuosobowym zalecamy wprowadzenie następującej reguły:Podczas ruchu, po przesunięciu spadochroniarza, odrzuca się z planszy jed-ną dodatkową kartę. Jeżeli gracz ruszył spadochroniarza o jedno pole, odrzu-ca następną w kolejności kartę. Jeżeli skoczył o dwa pola, może wybrać jedną z dwóch kolejnych kart. Jeżeli wykonał skok o trzy pola (1), może odrzucić jed-ną z trzech kolejnych kart (2–4) i tak dalej.

1

Sosab na statku "Abderpool” z 3200 polskimi żołnierzami przypływa do Plymouth.

oztropnos,c,

2

Sosab deklaruje

odpowiedzialność za

wszystkich polskich

żołnierzy w Glasgow.

miarkowan ie

SS

3

Sosab na własną rękę

postanawia zorganizować

Brygadę Strzelców.

estwo

Szkocj

Szkocj kocj

kocj

Szkocj kocjaaa

(1940

(1940

(1940

(1940 94 (194–19

44)–19

44)–19

44) 1944)

–1944) 44

5

Sosab

mianowany

dowódcą

4 Kadrow

ej

Brygady

Strzel

ców.

prawiedliw

os,c,6

Sosab wybiera ze swoich

ludzi żołnierzy do

Cichociemnych.

estwo

Szkocja

Szkocja

Szkocjazkocjkocjkocjj

(1940–(1940–(1940(1940–(19494

1191911

4Sosab zajmuje zamek

w Elliock i organizuje

brygadę.

prawiedliwos,c,

Szkocj

Szkocj

Szkocjj

kocj

kocj

kocjjaaa(1940

(1940

(1940

(194

(194

(194

–1944)

–1944)

–1944)

–1944

–1944

–1944

twtwtwwtwwtwwwwwttwwwwwwwwtwwwttooooooo

0–0–0––1944)1944)1944)1944)194411

SzkocjSzkocjSzkocjSzkocjSzkocjSzkSzkocSzkocSzkocjSzkocjkSzkocjSzkocjSzkocjSzkocjSzko jkocjkocjkSzkkocjjjjjaaaaaaaaa (1((19(194(194(1940(1940(1940(1940(1940(1940((19(1940(1940(1944(1940(1940(194(194099419404(1944 11–1944)–1944)–1944)19441944

ttttttttt ,,,,,, ,,,,,,,,

44)44)44)44)44)44)

mimimimimimimimimimimimimmimmimimmimimmimmimimmimimmmmimimimmimimmimimimmiiiiiiiimiimiiiimimimi ara ra ra ra ra raa ra ra ra ra ra ra ra ra ra raaa ra raa ra ra raa raa ra ra ra ra rrrrra ra raa rrra rrrrrkokokokkkokkokokokokokkokokkkokokokokkokkokokkokkkokokokkkkkokokookokaaaaan in in in iin in in in in in in in in in in iin iin in in in in in in in in in iin iinn in iin in in iin in in in ieeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee

mmmmmmmmmmmmmmmmmmSzkocj

Szkocj

Szkocj

kocj

kocj

kocjaaa(1940(1940(194(194(194(1940

–1944)–1944)–1944)–19441944

twwtwtwtwtwwtwtwwwtwtwtwtwtwtwtwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwoooooooooooooooooooooo

Szkocj

Szkocj

Szkocj

zkocj

zkocjkocjjaaa

(1940(1940(1940(1940(1940(1944

–1944–1944–1944–19441–19–1944

kokokokokokokokokokokokkkkkokokokokokokkkkkkkokkokkokkkokkkkokkokokoowawawawawawawwwwawawawawwawawwawwawawawawawwawwawwwwwwwwawwwawwawawwawwwawawawaawawawawawawawawwawannnnnnnnnnnnnnnnnnnn

kkkkockocjjkocjk jkkkoc a (

Uwaga: w tym wariancie karta nr 52 nie może być odrzucona i zostaje na planszy, dopóki ktoś jej nie podniesie.

2

1

4

3

9

Karta 35 podczas punktowania jest warta dwa symbole dowol-nie wybranej cnoty np. 2xU.

Karty 41, 43, 48 i 49 podczas punktowania są warte dwa sym-bole podanej cnoty.

Honor Honor Honoro (1944-(1944-(1944-4 ...)...))

43

W Driel powstaje Plac Sosa-bowskiego, tablica pamiątkowa i pomnik.

prawied l iwos,c,ppppppppppppp

Honor Honor Honoo (1944-(1944-944-4 ...)...)...)

43

W Driel powstaje Plac Sosa-bowskiego, tablica pamiątkowa i pomnik.

prawied l iwos,c,pppppppppppppp

W rzadkim wypadku punktowania więcej niż trzech symboli przypisanych do tej samej cnoty gracz traktuje do-datkowe symbole jako osobne zesta-wy. Za pierwsze trzy symbole, otrzy-muje sześć punktów a za pozostałe tyle, ile wynika z zasad punktacji.

WWWWWWWWWWWpppppppPPPPPPPbbbbbbbbbtttttttppppppppiiiiiiiiii

WWW W WW W WWWWWWWWpopopopopopoopppoopopoppPlPlPlPlPlPllPPlPlbobobobobobobobobobbobbbobobotablitablitablitablitabliabliablitablitablitabliilitabliil ca ca caca caacacaccca pamiąpamiąpamiąpamiąpamiąpamiąmiąiąpamiąąpamiąpamiąpamiąąpamiąpamiąąpapapamppapamiąa iąątkowatkowatkowattkowatkowatkowtkowatkotkowaatkowatkowatkowaatkowaaaatkowwaaa i pomi pomi pomi pomi pomi pomi pomi pommpomi pomi pomi pom pomi pomi pompomp nik.nik.nik.nik.nik.nik.iknik.iknikniknikk.nik.nnik

HHonor Honor HonorHonoHHHonor HonorHHHH n )))......))). )))((194(194(194(19444-44-44-4444 ....

42

Sosab po godzinach pisze książkę "Najkrótszą drogą”.

DrDDDDrDrDrDrDrrririiiiiiDrDrDrrDriiiiDrrrrrriiriiiiiirrrDrririDriiiiiirrrriiiiiDrDriiiiDDDrrDriiiDDDriiiiDDDririiiiDDDDDDD iiiD iiiiDD iieleleeelelelellllllelelllllleelllllelelllllelellleeeeeellelllleleleleeelelllleeeeeelllleeeeellllleeeellllellelllleleelllllll owstowstowstowstowstwswwswswswswsswswssttowstttttttowstwswswsswstttttwswswswwswssssttttowwwssowsttowstowstwsssttwswsowsstttwwsstttowstowsssowwowstowsw tttttttstttto ajajaajaajajajajjajajeee ajje aajajajajajajajeajejejeaaajjjjajajejeeeaaaajajajajjajejeajeeeeaaajajjajeeaajjjeeajjjeeea ea eajejjjjlac laclac lac aacacacac acacacacac acaclaclac aacacacaclaclacllaacaaacacc aacccccaacac acccclaccaccaacaaccaacacccccaaaccaaccc Sosa-SosSosaSosSSSSSSosSoSosSosoSosSossSosSossa-sa-a-a-sa-a-SosSosSoSSSosSosSosSosSosa-a-saa-SosSSossSosSossaa-asa-sa-SSosa-SosossosSosaaa-a-aa-sa-Soooossa-a-a-Sosssaa--osssa-a-a-SSSosSooosssaa---SSoSoossaSS ssaSSSosssSosowsowsowskowwswswskwskwskwskskwskskskskkkkskkkkkowswskwskskwskskskskkkwskkkkowowwwwwskwskwsksksskkkkkkowsooooowwwwwwwsksskkkkskwww kkkskkowskowowskwskwwsskkkwskssskkkkkssskksskkkksssssksksskskkkksskkkkkkiiiiiiegoiegoegiegiegoiegoiegiegogogoiegoiegoiego,,iiiiii gegegoiegogogogogoiego,iego,o,,iiiiiieegegegiegegoiegegggiegogoegoieiiieieeeeeegegooieiiieiieeeieggoooiiiegoego,eeeeggiegoiegoiegoo,ieiiego,eiegoiego,iie ooieiiiegoiie o,iiiiieeegggiegiegieeggieg ,,ggg abliablibliabliabliblililiiblibli aaaaaaaaaaa

prawied l iwos,c,

z amien, na

W W W WW WWWW W popopoopopopopoPlPlPlPlPlPlPllboboboboboboootatatataaaatapapapapapapapapapapapi i i i i i i

DDDDDDDDDDDDDDDDwwwwwwwwwwwwwwaaaaaaaaaaaaaaaaaawskwswskwskwskwswskwskwwww ego,ego,ego,ego,g ,ego,egoegoegoego,ggg

abliabliabliablillabliabliabliiabliblbbliablib caca ca ca caaca ca aacaccacaccaaamiąamiąamiąamiąmiąamiąmiąmiąm ąammiąamiąmmiąmiąamiąmiąiiiąiam tkowatkowatkowatkowatkowakowatkowatkowatkowatkowkowkoktko atkowatkowatkowatkowotkowatkotkowakowakkkokoo aktko a pompompompompompompompompomompopomppompo nik.niknik.nik.nik.nik.nik.nikniknikkniknik.ikn .pompopompompomomompompp mooooopoppppp nnnnik.nik.nik.ik.nnnn .kkkk

HonorHonorHonoonorHonornorHonorHonorHonHonoHoHonor ))).........-----......(1944(1944(11944(11(1194(1(1(1(

42

Sosab po godzinach pisze książkę "Najkrótszą drogą”.

333333333

DrrDrDrDrrriiiiiirirDririiiirDriiiiiriiiiiriirriiiiriiiriiiiiieeeeeeeelllllllleeeeelllllllleeeeellllllll eeellllllllleellelllllleellllllll lllll eeelllllleeelleelll eeeellllleeell wswstwststststststststtststwststwstsststststwstststststsstsststssststtwsstsstwssststsststssssttststtttssttajajeajeajeajejejejje je eeeajeaje ajajajejjejjejeeajejjeje eje aajejjejejeeje aajjjejejee ajjeaajeaajeea eeajea eaa eeaccacacccccacacccac cccccccccccaccccccc cc c SSSosa-Sosa-SoSSosaS saososaosasaososaosassaososaosaSosa--Sosa-Sosa-Sosa-SSSoSosa-SoSSS sososaosaosaosaSosa-Sosa-Sosa-SosaSSSSSSososasaossa-SSoSS saSosa-sassaaaSosa-Sosa-Sosa-a-SosaSSSSSSoo aaosa-Sosa-SoSosa-SSSSooo aosaaaaa-Sosa-SSoSosa-oooo aasaaaaaa-Sosa-Sosa-SSosa-oooooosasaaaSosa-SSSoooooo aaaaSosaoooossaaSSooosssaaaaaSSooo aaaaoooooowskwskwskwskskwskskkskssskswwskwskwskskiegoiiiiiegoi gii gegoii gogoiegogiego,iego,iego,iiii gii ggegoogoi giego,iego,iiiegegoiego,gggggggoiegoiiiegoeeggego,gggooooiego,iego,i goggoooiego,iegego,egoegggo

prawied l iwos,c,

z amien, na

4222222222222

gpisze

4444444444

piszepiszepiszepiszepiszepiszepiszpiszepiszepipiszepiszeppiszei ei

tttttttttttszttsztsztsztszsztszząąąąąąąąą ąąą ąą ą ą ą ą ąąąą ąą

444344434333333344343443333434434343333443443333343444433433334443343334444334443333444334443

z amimim enenenenennn,,,,,,,,

oror ororonoonoonoooooHHHHHH (1944-(1944-(1944-944-44-4-44-44-444-4-4-4-4-4444---44444--44 ...)...)...)......

47

Sosab umiera 25 września 1967, jego prochy zostają pochowane z honorami w Polsce.

z amien, na 44

książksiążksiąksiążksiążksiążssksiążsiąiiiiąksiąąążiążiiksiisisiąsiąiąąąążąążążżksiążssssiiiiiąąksiążksiąksiąksiążksiąksiąksiąążżżkkssssssiisisisiiąąąksiążążążąążżżżżżkkksiąksiążksiąksiążsssisiąąąąąążżżżżżkksiążksiążsiąsssssiąąsiąąążąąążksiążżżżżżksiążkksiąsss ąąąążżżżżksssisssisiąąąąążżżżżkk ąąąąąąą kękękękęęęękękękęęęęęękęękkkkkkęę"Najk"Najk"Najk"Najk"Najk"Najk"N j"Najk"NajkN jkNNNNNNaNajajajjjjNajkjkkkk"Najkk"Najkk"Najk""Najk"NajkNajkNNNNNNNNajajjNajNajjk"NajkkNajk"Najk"NajkNNNNajNaNajkjajjkk"Najkkk"Najk""NNNNNNaNaNaNaajNajjNajNajjkkkkkkk"NajkNN"NajkNNajkaNaaNajNajjjjjNajkj"Najk"NajkNajkNajkNaNNNNajNaNajNajNajajjajNajkkkNNajkNNajajajajNajjkkkNajkNajkN jjkkNajkNaN kkkN kkkkNajNaajkkaajjkjkjjjkkjjj rrrórrrrróróóóótóóórrrrrórótótóttrrrrrrrrrrrrrrrótrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrórróódrogąddrogądrogądrogąrrogrogrogrogrogogogogrogrogdrogądrogąądrogądrogąąddrogąrogądrogrogorogrogdrogądrorogrogrroggąądrogąddrogrogroroogggąądrogąrrogooggogogąądrogąrogogogoggdrogąrooogoggądrogądrogooggogąd oooogąd ogogądrogogoggdrogąąąddd o ąąąogąogągąąąggąąągg ””.”.”””””.””.”””””.”..””.”.”””.”””.........prawied l iwos,c,

nnnnnn

44444444nnananananananananaannanannanaan aan ananaan aaan aan

"Najkrórótstsszszzząąąąąą

44444433333333444433333444443333344444433333344433344443344433333344333444443333

"Marke"MarkeMa t-Gardt-Garden”en”e(17-27(17-2717-27(17-27.IX.19.IX.19.IX.1944)44)

35

Brygada ratuje resztki 1 Dywizji Powietrznej, ubezpieczając jej przeprawę przez Ren.

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

2222222222222 333333333333333 4444

999999 1011110101010101010100100

SpSprararw

iwiwiededede

lililwowoosss

p,,, cc,,,,

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

22222222222222 3333333333333 444

9999 101111010101101010010100

SpSprararaw

iwiwiededede

lililwowoosss

p,,, cc,,,

1111111111111111111111111111111111 333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333

444444444444

11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

55555 6666

121212

4444444444

111111111111111111 111111111131111131311111313111111111111311111111131111133113111111313131111131131113113131111113111111111111111113

(6+1=7). (6+3=9).

Uwaga: Punkty cnoty nigdy nie mogą spaść poniżej zera lub wzrosnąć powyżej 13. Punkty przekraczające skalę przepadają.

10

KONIEC GRY Gra kończy się, gdy któryś z graczy weźmie z toru kartę nr 52 („Powstaje 6 Brygada Powietrzno-Desantowa im. Gen. Stanisława F. Sosabowskiego.”). Jeżeli to była jego trzecia karta, gracz składa normalnie raport. Pozostali gracze otrzymują tylko punkty za zebrane karty zgodnie z tabelą punktowania.

Efekty natychmiastowe Niektóre karty, oprócz opisanego na nich wydarzenia, zawierają także efekty natych-miastowe, które należy wprowadzić do gry. Ogólne działanie efektów natychmiasto-wych wyjaśniono poniżej:

Symbol Działanie

Dostajesz jeden punkt siły.

Tracisz jeden punkt siły.

Uwaga: W wyniku działania kart odejmu-jących siłę, nie może ona spaść poniżej zera.

Tracisz dwa punk-ty siły.

Wykonaj dodatkowy ruch, biorąc jeszcze jedną kartę z planszy.

najsl a b szy w » BAGracz mający najmniej punktów w war-tości A (sile/cnocie) dostaje/traci jeden punkt w wartości B (sile/cnocie).

z amien, na BA

Odejmij sobie punkt wartości A (siły/cnoty) i dodaj punkt wartości B (cnoty). Jeśli wieńce cnót są puste, oznaczają do-wolną cnotę. Nie możesz dodać i odjąć tej samej cnoty.

Spad aja wszystk ie k a rty "(...)"

Odłóż z planszy na stos kart zużytych wszystkie karty z podanego okresu. Pu-ste miejsca uzupełnij zgodnie z regułami.

11

Teresa wygrywa z 7 punktami. Franciszek zajmuje drugie miejsce z 6 punktami. Hiero-nim również ma 6 punktów, ale w punktach roztropności (R7) przegrywa z punktami męstwa Franciszka (M8).

2

5

8

11

14

1

4

7

10

13

0

3

6

9

12

SERVICE NUMBER

FAMILY NAME

GIVEN NAMES

BIRTH DATE AND PLACE

UNIT

1285-454-696

29-11-1917, Lwów

1-sza Samodz. Brygada Spadochronowa

Feliks

Stefaniak

SSSESSESSESESS1111

SSSSS

1-sza SaSa Samodzzdod BrBry adday aa a SpSSS adocdocoochronhhhhhrononnowaowaaawa

0 1 4 5 6

7 8 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

SOLDIER’S SERVICE AND PAY BOOK

4444444444

11111111111

2222222222 33333333333 444444

1011110101010101001 1111111111111111

2222222222222 333333333333 4444444

999999 101010101000101100100 1111111111111

33333333333322222222222 4444444

9999 10101010101100101010 11111111111

Spra

Spraw

iedwied

wied

liwo

liwo

liwosss

p,,, cc,,

Rozt

Rt

Roztr

opn

ropn

ros

ppp, c,

mia

Umia

UmUUUkwrko

wanie

Mes

Mestw

otw

oe

2

5

8

11

14

1

4

7

10

13

0

3

6

9

12

SERVICE NUMBER

FAMILY NAME

GIVEN NAMES

BIRTH DATE AND PLACE

UNIT

1596-147-438

9-2-1909, Stanisl-awów

1-sza Samodz. Brygada Spadochronowa

Franciszek

EljaszukESSSSSEESESSESESSSSSEE

1111

EEEE

1-sz-sza SaSS modzmodzz BrBrBrygadygaddygaa a SpSa SS adocococdocochronhhronhhronh onnowaowwaaaa

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

SOLDIER’S SERVICE AND PAY BOOK

222222222222 333333333 444444444444

9999 101010101001010010110101 1111111111

22222222222 333333333 44444444

999 101101011010001010 1111111111111

2222222222222 33333333333 4444444

999999 10101100101101010001 111111111111

22222222222 333333333333 4444444444

9999 1010101001100101000 111111111

Sprara

Spraw

iedwiedieded

liwo

liwo

liwosss

p,,, ccc,,

Rt

Rt

Rop

nos, c,

mia

Umia

UmUUUkwrko

wanieie

Mes

Mestw

otw

oee

2

5

8

11

14

1

4

7

10

13

0

3

6

9

12

SERVICE NUMBER

FAMILY NAME

GIVEN NAMES

BIRTH DATE AND PLACE

UNIT

9426-184-940

12-10-1923, Kisielin

1-sza Samodz. Brygada Spadochronowa

Stanisl-aw

MarciszewskiSESESSSESESESSESSSESSEE

9999

MMMMMM

888888888888888888888888888888888888888888888

6666666666666666666666666666666666666666

13131131113131313131113331333113131313131333113313133111333133111333131333313313111333333333333

999999999999999999999999999999999999999

121111222212212212121112121212121221121221212211122122112222212222122

111111111010101001001000010000011000100011001010000100001000000000000 ztRo

ztRo

ztRo

ztztRo

ztztzozrop

nrop

nroprppp

7777777777777777777777777777777777777777

ppp

66666666666666666666666666666666666666666666

1-szszs a Saa Samodzodzdz. BrBr. Brygadygaaady a Sp Sa S adocdocococdochronhrononnnhrhrh owaowwawawawaowa

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

0 1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

SOLDIER’S SERVICE AND PAY BOOK

2222222222222 333333333 4444444444444

9999 1010100101010101010101010 11111111111

2222222222222 333333333 444444444

999 101100101101000 1111111111111111

22222222222222 333333333333 4444444

999999 101010100101101001 1111111111111

2222222222222 3333333333 44444444

9999 10101010010100110001 111111111

raSp

raSp

rawiedwied

wiede

liwo

liwo

liwo

lsss

p,,, cc,,

Rozt

Rozt

Rtro

pnropn

ros

ppp, c,

UUrko

wanieai

eMe

sMe

stwo

two

ee

8888888888888888888888888888888888

888888888888888888888888888888888888888888888

mia

mia

mia

miaiamia

miaia

UmUmimiUmi

UmUmUmUUUUUUUUUrko

wrkrr

7777777777777777777777777777777777777777777777

aami

aUm

iaiimmmmmmmUUUUkrkrr

8888888888888888888888888888888888888888

Franciszek: R10 S9 U6 M8

Hieronim: R7 S6 U12 M13

Teresa: R8 S8 U7 M8

Punktacja Nadchodzi czas oceny zrównoważonego rozwoju charakteru żołnierzy. Gracze spraw-dzają, w jakiej cnocie mają najmniej punktów. To będzie ich wynik końcowy. Gracz ma-jący najwyższy wynik wygrywa grę. W przypadku remisu, porównuje się wynik w dru-giej cnocie od końca i tak dalej. Poziom siły nie ma znaczenia dla końcowej punktacji.

WARIANT AHISTORYCZNY W tym wariancie wydarzenia pojawiają się w losowej kolejności. Przed rozgrywką odłóż na bok kartę nr 52, a pozostałe karty podziel na trzy stosy: „Szkocja (1940–1944)”, „Market-Garden (1944)” i „Honor (1944–...)”. Karty z różnych okresów możesz łatwo odróżnić po zadruku papieru. Przetasuj każdy ze stosów oddzielnie i na środ-ku planszy połóż najpierw kartę 52, potem stos „Honor”, następnie „Market-Garden” i na końcu „Szkocja”. W tym wariancie może się zdarzyć, że karty 22 i 37 nie wywoła-ją żadnego efektu.