Soczewki Progresywne - Essilor Academy...3ª generacja: technologia „multi-design” str.27 4ª...

ZE

SZ

YT

YO

PT

YK

IO

KU

LA

RO

WE

JS

OC

ZEW

KIP

RO

GR

ESYW

NE

ZESZYTY OPTYKI OKULAROWEJ

www.varilux-university.org

©C

op

yrig

htE

ssilo

rIn

tern

atio

nal-

All

righ

tsre

serv

ed-

Vari

lux®

isa

trad

emar

ko

fE

ssilo

rin

tern

atio

nal-

Pro

duc

edb

yVa

rilu

x®U

nive

rsit

y-

Polis

h-

10

/07

SoczewkiProgresywne

40P-POLONAIS.qxd:40P-ESSILOR 21/10/08 11:30 Page 40

Copyright © 2006 ESSILOR ACADEMY EUROPE, 13 rue Moreau, 75012 Paris, France - All rights reserved – Do not copy or distribute.

ISBN 979-10-90678-09-5

AuthorDominique Meslin

Essilor Academy Europe

GENERAL CONDITIONS OF USEof the

Essilor Academy Europe Publications ESSILOR ACADEMY EUROPE ACADEMY EUROPE has developed a Publication called

“Progressive Lenses”

Copyright © 2006 ESSILOR ACADEMY EUROPE, 13 rue Moreau, 75012 Paris, France All rights reserved – Do not copy or distribute

(hereinafter the “Publication”)

1. The Publication and all its content is the property of ESSILOR ACADEMY EUROPE, its affiliates, or other third parties holding the relevant right (“Licensors”) and is protected by copyright, trademark and other intellectual property laws. No right or licence can be granted for any of the aforementioned elements without the written agreement of ESSILOR ACADEMY EUROPE, its affiliates or Licensors. Although ESSILOR ACADEMY EUROPE makes the Publication information freely accessible, ESSILOR ACADEMY EUROPE does not intend to give up its rights, or anyone else’s rights, to the Publication and any materials appearing therein.

2. ESSILOR ACADEMY EUROPE accepts to grant a non exclusive, non transferable license to use the Publication upon the General Conditions set forth hereinafter to the Licensee, provided that such Licensee has :

a. recorded its name, e-mail address and other personal details and b. has hereby expressly accepted the present General Conditions of Use, as a condition precedent to downloading the Publication on ESSILOR ACADEMY EUROPE web site.

3. The Licensee acknowledges that ownership of and title in and all intellectual property rights in the Publication are and shall remain in ESSILOR ACADEMY EUROPE its affiliates or Licensors. The Licensee acquires only the right to use the Publication and does not acquire any ownership rights or title in or to the Publication and any materials appearing therein.

4. The reproduction or downloading of the Publication is authorised solely for informational purpose in the context of personal and private use; any reproduction and use of copies made for any other purpose is expressly prohibited.

5. The Licensee may not reproduce the Publication or any part thereof without ESSILOR ACADEMY EUROPE’s consent. The Licensee

may not use any trademark, service mark or other intellectual property appearing in the Publication, or frame or incorporate into another document or other medium any of the content of the Publication, without the prior written consent of ESSILOR ACADEMY EUROPE.

6. The Licensee is not authorised to modify the Publication without ESSILOR ACADEMY EUROPE’s prior written approval.

7. The Licensee shall not copy nor translate in whole or in part the content of the Publication without the express written consent of ESSILOR ACADEMY EUROPE.

8. The Licensee shall not remove any proprietary, copyright or trademark legend from the Publication.

9. As a condition for the use of the Publication, the Licensee war-rants to ESSILOR ACADEMY EUROPE that he/she will not use the Publication for any purpose that is unlawful or prohibited by these terms, conditions and notices.

10. The Publication is provided on an “As Is basis”: a. The Licensee acknowledges that no representation or warranty, express or implied, is made by ESSILOR ACADEMY EUROPE with respect to the truth, accuracy, sufficiency, absence of defect or infringement of third parties rights, completeness or reasonable-ness of the Information displayed in the Publicationb. If the Licensee is dissatisfied with any of the contents of the Publication, or any of these terms of use, the Licensee’s sole and exclusive remedy is to discontinue using the Publication.

11. APPLICABLE LAWTHESE GENERAL CONDITIONS OF USE ARE GOVERNED BY, INTERPRETED AND CONSTRUED IN ACCORDANCE WITH THE LAWS OF FRANCE, BY THE FRENCH COURTS ATTACHED TO THE PARIS COURT OF APPEAL.

IF YOU WISH TO ORDER A PRINTED VERSION OF THIS FILE

www.essiloracademy.eu

C l i c k H e r e


Wprowadzenie str. 5

Idea soczewek progresywnychPodstawowe konstrukcje soczewek progresywnych str.6

Zalety soczewek progresywnych str.8

Widzenie centralne str.9

Widzenie peryferyjne str.10

Widzenie obuoczne str.11

Projektowanie soczewek progresywnychGłówne założenia str.12

Konstrukcja soczewek progresywnych str.14

Opis i pomiary konstrukcji soczewek progresywnychGraficzne odwzorowanie soczewek progresywnych str.17

Pomiar i kontrola powierzchni progresji str.19

Produkcja soczewek progresywnychProces produkcji str.22

Poprawa właściwości gotowych soczewek str.23

Ewolucja soczewek progresywnych1ª generacja: pierwsze soczewki progresywne str.25

2ª generacja: soczewki progresywne z „modulacją optyczną” str.26

3ª generacja: technologia „multi-design” str.27

4ª generacja: naturalne widzenie w soczewce progresywnej str.28

5ª generacja: soczewki progresywne z poszerzonym polem widzenia str.31

6ª generacja: soczewki progresywne „wysokiej rozdzielczości” str.34

Nowy wymiar: osobiste soczewki progresywne str.37

Podsumowanie str.39

6

2

1A

B

A

B

C

A

B

3

4A

B

5A

B

Spis treści

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

3

Sp

istr

eści

Spis treści str. 3

Uwarunkowania fizjologiczne w konstrukcji socze-wek progresywnych



40P-INT QUADRI COMMUN Anglais:40P-ESSILOR 3/10/08 10:20


Soc

zew

kiP

rogr

esyw

neW

pro

wad

zeni

e

Wprowadzenie

5

Soczewki progresywne, wprowadzone przez Essilor w1959 r., dowiodły na przestrzeni lat, że są najbardziejskutecznym środkiem korekcji prezbiopii. Dzięki ich zdol-ności do zapewnienia wyraźnego i komfortowego widze-nia na wszystkie odległości, stopniowo zastąpiły i wyeli-minowały soczewki dwuogniskowe, coraz częściej też zas-tępują soczewki jednoogniskowe do bliży.

Obecnie, jedna osoba na cztery w świecie jest prezbio-pem, czyli ponad 1,5 miliarda osób. Mniej niż połowajest skorygowana. Pośród nich, nieco ponad 25 % nosisoczewki progresywne, mniej niż 25 % soczewki dwuo-gniskowe i blisko 50% soczewki jednoogniskowe.Obserwuje się wielkie zróżnicowanie w zależności odkraju, jednak wszędzie użycie soczewek progresywnychwykazuje tendencję wzrostową.

Wraz z oczekiwanym wzrostem populacji i jej starzeniemsię, prezbiopi stanowić będą w przyszłości coraz większągrupę ludzi. Rynek soczewek dla prezbiopów będziepowiększał się, a zastępowanie soczewek jedno i dwuo-gniskowych przez soczewki progresywne będzie corazczęstsze. Przed soczewkami progresywnymi rysuje sięwięc świetlana przyszłość.

Niniejsze wydanie Zeszytów Optyki Okularowej Essilorprzedstawia szczegółowo techniczne i fizjologiczne ideeskładające się na koncepcję soczewek progresywnych.Prezentuje również ich ewolucje, od czasu pierwszej rea-lizacji do najnowszych innowacji.

Rys. 1: Prezbiopi: wzrastająca populacja.



76

1.Idea

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

neId

ea

Soczewka progresywna jest soczewką, której moc wzras-ta w sposób ciągły między górną i dolną jej częścią,między strefą górną przeznaczoną do widzenia dali i stre-fą dolną do widzenia bliży. Progresja ta jest możliwa dzię-ki ciągłej zmianie krzywizny soczewki. Porównajmy zasa-dę koncepcji soczewek progresywnych z koncepcją soc-zewek jedno i dwuogniskowych.

Powierzchnia soczewki jednoogniskowej do bliży stanowipewną sferę o odpowiednim promieniu powodującąkorekcję wyłącznie do bliży (rysunek 2a). Ponieważ soc-zewka akomoduje do bliży, ostrość widzenia zmniejszasię kiedy pacjent podnosi wzrok, aby spojrzeć w dal.Ponadto, soczewka jednoogniskowa nie pozwala nakorekcję specyficzną dla widzenia pośredniego, z którejpacjent będzie mógł korzystać tylko tak długo, jak długojego amplituda akomodacji będzie wystarczająca (rysu-nek 3a).

W soczewce dwuogniskowej, sfera widzenia dali o dużympromieniu i sfera widzenia bliży o mniejszym promieniusą zestawione razem i połączone poprzez prosty stopień,który tworzy widoczną linię podziału (rysunek 2b).Rysunek 3b przedstawia pacjenta, którego amplitudaakomodacji wynosi 1.50 D i nosi soczewkę dwuognisko-wą o addycji 2.00 D: można zauważyć brak pola widze-nia na odległościach pośrednich między 50 cm i 67 cm.

W soczewce progresywnej, krzywizna wzrasta w sposóbciągły między strefą widzenia dali i bliży, co pozwalawyraźnie widzieć na wszystkich odległościach pośred-nich. Jest to możliwe dzięki następowaniu po sobie krzy-wych poziomych, które ułożone są jedna po drugiej, bezwidocznego podziału między trzema kolejnymi strefamiwidzenia (rysunek 2c). Pacjent korzysta w ten sposób zciągłego widzenia od dali do bliży (rysunek 3c).

A Podstawowe konstrukcje soczewek progresywnych

Rys. 2a: Soczewka jednoogniskowa.

Rys. 2b: Soczewka dwuogniskowa.

Rys. 2c: Soczewka progresywna.

Rys. 3a: Soczewka jednoogniskowa o mocy + 2.00.

Rys. 3b: Soczewka dwuogniskowa o addycji 2.00D.

Rys. 3c: Soczewka progresywna o addycji 2.00D.

Soczewek progresywnych

1

Idea

1

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji

O D L E G Ł O Ś Ć P O Ś R E D N I A



DA L

DA L

DA L

B L I Ż

B L I Ż

B L I Ż


Rys. 3: Soczewka jednoogniskowa o mocy + 2.00.

40P-POLONAIS.qxd:40P-ESSILOR 21/10/08 11:30


76

1.Idea

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

neId

ea

Soczewka progresywna jest soczewką, której moc wzras-ta w sposób ciągły między górną i dolną jej częścią,między strefą górną przeznaczoną do widzenia dali i stre-fą dolną do widzenia bliży. Progresja ta jest możliwa dzię-ki ciągłej zmianie krzywizny soczewki. Porównajmy zasa-dę koncepcji soczewek progresywnych z koncepcją soc-zewek jedno i dwuogniskowych.

Powierzchnia soczewki jednoogniskowej do bliży stanowipewną sferę o odpowiednim promieniu powodującąkorekcję wyłącznie do bliży (rysunek 2a). Ponieważ soc-zewka akomoduje do bliży, ostrość widzenia zmniejszasię kiedy pacjent podnosi wzrok, aby spojrzeć w dal.Ponadto, soczewka jednoogniskowa nie pozwala nakorekcję specyficzną dla widzenia pośredniego, z którejpacjent będzie mógł korzystać tylko tak długo, jak długojego amplituda akomodacji będzie wystarczająca (rysu-nek 3a).

W soczewce dwuogniskowej, sfera widzenia dali o dużympromieniu i sfera widzenia bliży o mniejszym promieniusą zestawione razem i połączone poprzez prosty stopień,który tworzy widoczną linię podziału (rysunek 2b).Rysunek 3b przedstawia pacjenta, którego amplitudaakomodacji wynosi 1.50 D i nosi soczewkę dwuognisko-wą o addycji 2.00 D: można zauważyć brak pola widze-nia na odległościach pośrednich między 50 cm i 67 cm.

W soczewce progresywnej, krzywizna wzrasta w sposóbciągły między strefą widzenia dali i bliży, co pozwalawyraźnie widzieć na wszystkich odległościach pośred-nich. Jest to możliwe dzięki następowaniu po sobie krzy-wych poziomych, które ułożone są jedna po drugiej, bezwidocznego podziału między trzema kolejnymi strefamiwidzenia (rysunek 2c). Pacjent korzysta w ten sposób zciągłego widzenia od dali do bliży (rysunek 3c).

A Podstawowe konstrukcje soczewek progresywnych


Rys. 2b: Soczewka dwuogniskowa.

Rys. 2c: Soczewka progresywna.

Rys. 3a: Soczewka jednoogniskowa o mocy + 2.00.

Rys. 3b: Soczewka dwuogniskowa o addycji 2.00D.

Rys. 3c: Soczewka progresywna o addycji 2.00D.


1

Idea

1

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji

Zakres akomodacji




DA L

DA L

DA L

B L I Ż

B L I Ż

B L I Ż


Rys. 3: Soczewka jednoogniskowa o mocy + 2.00.



W porównaniu z soczewkami jedno i dwuogniskowymi, soc-zewki progresywne oferują prezbiopom następujące korzyści:

Ciągłość ostrości pola widzenia od dali do bliży: soczew-ka jednoogniskowa ogranicza pole ostrości widzeniawyłącznie do strefy widzenia bliży, a dwuogniskowa tworzydwa oddzielne pola widzenia, jedno do dali, drugie do bliży.

Komfortowe widzenie na odległościach pośrednich(50 cm – 1.50 m) ponieważ soczewka progresywna jakojedyna posiada strefę o mocy specjalnie dostosowanejdo widzenia pośredniego. W pierwszych stadiach prez-biopii, przy addycjach poniżej 1.50 D, pacjenci noszącysoczewki jedno i dwuogniskowe korzystają jeszcze zostrości widzenia na odległościach pośrednich: ich ampli-tuda akomodacji jest jeszcze wystarczająca, aby widziećostro bez korekcji lub poprzez ich korekcję dali, a ichaddycja jest jeszcze wystarczająco słaba, żeby nie zakłó-cać widzenia na tych odległościach. Natomiast, kiedyprezbiopia zwiększa się – przy addycjach powyżej 2.00D – nie jest już możliwe wyraźne widzenie na dystansachpośrednich: amplituda akomodacji jest za mała, aby wid-zieć ostro bez korekcji bliży, a addycja za duża, aby poz-wolić na ostre widzenie odległości pośrednich. Wyłączniesoczewka progresywna umożliwia jeszcze komfortowewidzenie na dystansach pośrednich.

Stałe i dostosowane do odległości widzenia wspo-maganie akomodacji : w soczewce progresywnej okoodnajduje, wzdłuż progresji, moc doskonale przystoso-waną do odległości, na którą patrzy. W soczewce jed-noogniskowej, akomodacja jest wspomagana tylko przywidzeniu bliży. W soczewce dwuogniskowej, oko zmuszo-ne jest do gwałtownych zmian amplitudy akomodacjiprzechodząc dwa razy od stanu spoczynku do amplitudymaksymalnej między widzeniem dali i widzeniem bliży.

Ciągłość postrzegania przestrzeni zapewnioną przezstopniowe zmiany mocy we wszystkich kierunkach: soc-zewka jednoogniskowa nie umożliwia rzeczywistegopostrzegania przestrzeni, ponieważ ogranicza widzeniedo najbliższego otoczenia; soczewka dwuogniskowa dzie-li przestrzeń na dwie części i pogarsza jej postrzeganie:linie poziome i pionowe wydają się złamane oraz wystę-puje pewne przesunięcie obrazu w górę, do granicy dzie-lącej dwie strefy widzenia.

Ograniczenia soczewek progresywnych:

O ile soczewki progresywne posiadają liczne zalety, mają teżswoje ograniczenia. W rzeczywistości, prawa fizyki sprawiają, żekażda zmiana krzywizny powierzchni ciągłej powoduje aberracje.Dlatego też wszystkie soczewki progresywne posiadają niepożą-dane wariacje sfery i cylindra w ich częściach bocznych. Sztukąprojektowania soczewek jest jak najlepsze zarządzanie i kontrolaaberracji w zależności od znajomości fizjologii widzenia i sposo-bów konceptualizacji i kalkulacji powierzchni.

Za widzenie centralne odpowiadają te częściom soczew-ki, które są omiatane spojrzeniem przy wszelkich pra-cach wymagających precyzyjnego rozróżniania.Używane wówczas strefy soczewki muszą dostarczaćobrazy doskonałej jakości.

Akomodacja, postawa i ruchy oczu:Naturalne pozycje głowy i ciała pacjenta determinująpionowe ruchy oczu między widzeniem dali i bliży, a wkonsekwencji, optymalną długość progresji mocy.Ponadto, koordynacja ruchów ciała, głowy i oczu, wrelacji z odległością widzenia definiuje moc konieczną wkażdym punkcie progresji, a więc profil progresji mocysoczewki.

Koordynacja ruchów oczu i głowy:W ten sam sposób, naturalna koordynacja ruchów oczu igłowy w kierunku poziomym determinuje strefę soczew-ki omiataną spojrzeniem. Pozwala na zdefiniowanie sze-rokości strefy soczewki normalnie używanej przy widze-niu centralnym (zazwyczaj poniżej 15).

Ostrość widzenia:W celu uwzględnienia ostrości widzenia pacjenta w częś-ci centralnej soczewki, aberracje muszą zawierać się wswoich minimalnych wartościach i być zepchnięte w per-yferyjne części soczewki.

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

2.Uwarunkowania fizjologicznew konstrukcji

98

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

B Zalety soczewek progresywnych

Rys. 4: Widzenie na dystansach pośrednich.

a) Poprzez strefęwidzenia dali wsoczewce dwuo-gniskowej.

b) Poprzez strefęwidzenia bliży wsoczewce dwuo-gniskowej.

c) Poprzez strefę widze-nia pośredniegow soczewceprogresywnej.

Soczewka progresywna ma za zadanie nie tylko przywrócić prezbiopom zdolność wyraźnego widzenia na wszystkich odle-głościach, ale musi również uwzględniać zespół fizjologicznych funkcji widzenia przy widzeniu centralnym, peryferyjnymi obuocznym.

A Widzenie centralne

Rys. 5: Progresja mocy w zależności od odległości wid-zenia, pozycji głowy i oczu.

Rys. 6: Koordynacja oko-głowa i szerokość polawidzenia.


Uw

arun

kow

ania

fizjo

logi

czne

wko

nstr

ukcj

i2

Idea

1



10

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

11

Widzenie peryferyjne odpowiada postrzeganiu wzroko-wemu zapewnionemu przez obszar pozaplamkowy siat-kówki. Przy widzeniu peryferyjnym, pacjent nie widziwyraźnie przedmiotów, ale sytuuje je w przestrzeni,postrzega ich kształty i ruch. Widzenie peryferyjne moż-liwe jest dzięki bocznym obszarom soczewki.

Postrzeganie przestrzeni i kształtów:Postrzeganie to możliwe jest poprzez obszar pozaplam-kowy siatkówki i podlega bezpośredniemu wpływowi roz-kładu efektów pryzmatycznych na powierzchni soczewkiprogresywnej. W zależności od kierunku i wielkości efek-tów pryzmatycznych, pacjent może postrzegać defor-macje linii poziomych i pionowych oraz mieć wyraźniegorszy komfort widzenia.

Postrzeganie ruchu:Ruch jest postrzegany przez całą siatkówkę w sposóbprawie jednakowy. Tutaj również zmiana efektów pryz-matycznych musi być łagodna i regularna na całejpowierzchni soczewki w celu zapewnienia pacjentowikomfortowego widzenia dynamicznego.

B Widzenie peryferyjne

Rys. 7: Postrzeganie kształtu i ruchu poprzez soczewkę progresywną.

Widzenie obuoczne wymaga percepcji sensorycznej, fuzjiobrazów i zmysłu stereoskopowego. O jakości widzeniaobuocznego poprzez soczewkę progresywną decydujeto, czy umożliwia ona naturalną fuzję i stereopsję.

Fuzja motoryczna:Oczy zbiegają się w sposób naturalny podczas obniżaniasię wzroku pacjenta. Progresja mocy musi być rozłożonana soczewce w taki sposób, aby śledzić drogę konwer-gencji linii wzroku ku podstawie nosa. W celu optymali-zacji fuzji motorycznej obrazów, efekty pryzmatycznepionowe muszą być jednakowe dla wszystkich par punk-tów korespondujących soczewek lewych i prawych.

Fuzja sensoryczna:Aby fuzja była optymalna, obrazy na siatkówce utworzo-ne przez dwoje oczu muszą przedstawiać podobne cechywe wszystkich kierunkach patrzenia. W tym celu moc iastygmatyzm występujące w punktach korespondują-cych soczewek lewej i prawej muszą posiadać jednakowewartości. Koncepcja asymetryczna powierzchni progre-sywnych – to znaczy posiadających symetrię z jednej idrugiej strony kierunku skośnego konwergencji - pozwa-la na zachowanie identyczności postrzegania wzrokowe-go podczas ruchów bocznych oczu.

C Widzenie obuoczne

Rys. 8: Widzenie obuoczne i soczewki progresywne.

Fizjologiczne kryteria definiowania soczewek progresywnych mogą być stosowane według dwóch metod:

- albo rozważając średnie wartości potrzeb widzenia lub zachowań na dużej liczbie populacji prezbiopów w celu stwor-

zenia soczewek progresywnych „uniwersalnych”

- albo starając się podkreślić zróżnicowanie potrzeb lub indywidualnych zachowań prezbiopów w celu stworzenia „oso-

bistych” soczewek progresywnych.

Uw

arun

kow

ania

fizjo

logi

czne

wko

nstr

ukcj

i2

Uw

arun

kow

ania

fizjo

logi

czne

wko

nstr

ukcj

i2



1) Soczewka okularowa jako układ optycznySoczewka okularowa jest układem optycznym stworzo-nym w celu formowania obrazów położonych na sferzepunktu dalekiego. Ta abstrakcyjna sfera to zbiór wszyst-kich punktów przestrzeni przedmiotowej, które są zobra-zowane na korespondujących miejscach siatkówek, gdyoko nie akomoduje. Obraz punktu utworzony na tej sfer-ze jest generalnie niewyraźną plamą, a nie wyraźnympunktem, z powodu występowania aberracji.

Aby zmierzyć jakość obrazu jakiegokolwiek punktuprzestrzeni przedmiotowej, projektant soczewki „wysyła”zespół promieni świetlnych, pochodzących z przedmiotu,załamujących się na soczewce i oblicza punkty ichkrzyżowania się ze sferą punktu dalekiego. Jakość obra-zu jest zdeterminowana przez średnicę plamki rozmyciautworzonej na sferze. Projektanci soczewek starają siępolepszyć jakość obrazu panując najlepiej jak tylkomożna nad aberracjami optycznymi soczewki.

Następnie projektanci zajmują się jakością obrazu utwor-zonego na siatkówce.W tym celu, należy określić układ optyczny, jaki tworząsoczewka i oko. O ile parametry soczewki są doskonaleznane, o tyle parametry oka są trudniejsze do określenia.Niezbędna jest znajomość mocy optycznej rogówki i soc-zewki ocznej, ich wzajemnego położenia (głębokościkomór, długości oka) oraz współczynników załamaniaświatła kolejnych ośrodków przejrzystych oka ludzkiego.Używa się w tym celu modeli oka przeciętnego człowie-ka. Ustawienie soczewki okularowej przed okiem równieżjest konieczne do obliczeń: odległość rogówkowa, kątpantoskopowy, kontur oprawy. W ten sposób stworzonyukład optyczny soczewka-oko może zostać poddany ana-lizie, a zespół danych obliczony.

3.Projektowanie

A Główne założenia

Rys. 9: Tworzenie obrazu na sferze punktu dalekiego.

Rys. 11: Model oko-soczewka.

12

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

13

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

2) Technologia frontu falowegoTechnologia ta analizuje front fali świetlnej przechodzącejprzez soczewkę. Celem jest osiągnięcie, dla każdego kie-runku spojrzenia, jak najmniej zniekształconej fali zanimdotrze ona do oka poprzez źrenicę. W praktyce, front falo-wy jest rozkładany na sumę fal elementarnych: pierwszeodpowiadają refrakcji pacjenta, a następne aberracjomoptycznym (patrz rysunek 12). Powierzchnie soczewki sąskalkulowane tak, aby zminimalizować i kontrolować aber-racje w zależności od potrzeb fizjologicznych pacjentów.Technologia frontu falowego została zastosowana po razpierwszy w soczewkach korekcyjnych Varilux Physio (patrzdalej).

3) Program „optymalizacji” i „funkcja Merite’a”Stworzenie zoptymalizowanego układu optycznego niejest procesem jednoetapowym. Generalnie stosuje sięprocedury iteracyjne w oprogramowaniu optymalizacyj-nym. Najpierw zdefiniowane zostają: początkowy układoptyczny oraz „funkcja Merite’a” przeznaczone do ocenyogólnych możliwości układu optycznego. Po oszacowaniupoczątkowego układu optycznego, program optymalizacjioblicza nowe parametry układu udoskonalonego. Procesten jest powtarzany, aż do momentu otrzymania układuoptycznego o optymalnych cechach.Funkcja Merite’a jest liczbą, w pewnym sensie oceną, jakąprzypisuje się soczewce, aby zmierzyć jej efektywność.Uwzględnia dużą liczbę punktów na soczewce. W każdymz tych punktów, wartość docelowa, skorygowana do jegowagi, jest przyznana każdej z cech optycznych: mocy,astygmatyzmowi, efektom pryzmatycznym oraz ich gra-dientom. Wartość funkcji Merite’a jest obliczona w każ-dym punkcie soczewki przez sumę ważoną odchyleń kwa-dratowych między pożądanymi cechami optycznymi Tj, abieżącymi cechami optycznymi Aj systemu. Ogólna efek-tywność soczewki jest następnie oszacowana przez sumęważoną wartości funkcji Merite’a obliczoną we wszystkichpunktach soczewki, według następującego wzoru:

gdzie:Pi jest wagą punktu iWj jest wagą parametru optycznego jTj jest wartością docelową parametru optycznego jAj jest wartością bieżącą parametru optycznego j

Funkcja Merite’a jest metodą szacunkową używaną zwy-kle do definiowania układu o różnorodnych i po częściwzajemnie wykluczających się zmiennych. Zastosowana wobliczaniu soczewek korekcyjnych, pozwala na połączeniewymagań fizjologicznych z obliczeniami soczewek..

a) Front fali

b) Rozkład frontu falowego

Rys. 12: Technologia frontów falowych


oPi.owj.(Tj_ Aj)2

i=m

i=1

j=n

j=1

Rys. 10: Obliczanie obrazu.

Q'

4

2

0

-2

-4

-3

30

3

0

0 4-4

Wiązka padających promieni

Punkt przedmiotowej przestrzeni

Obraz punktu

Refrakcja wiązki światła poprzez pojedynczą powierzchnię(Prawo Snellena - Descartes)

Profil frontu falowego,który tworzy obraz

Diagram punktów obrazu

Pryzmat Pryzmat

Astygmatyzm Astygmatyzm

Astygmatyzmwtórny

Astygmatyzmwtórny

Aberracjasferyczna

Błąd mocy

Trefoil Trefoil

Krzywiznapola

Krzywiznapola

Koma pionowa Koma pozioma

FunkcjaMerita =

Pro

jekt

owan

ie3

Pro

jekt

owan

ie3



1) Specyficzne wymagania optyczne soczewek pro-gresywnychParametry optyczne soczewki progresywnej są określoneprzez doświadczenia kliniczne, mające na celu stworzeniesoczewki uwzględniającej fizjologię oka i fizjologię widze-nia. Cechy te są podzielone na dwie kategorie:- parametry, które muszą posiadać dokładnie określonewartości lub spełniać obowiązkowe wymogi.- parametry, których wartości nie mogą przekraczaćzałożonych progów.

a) Wymagania progresji mocyGłównym zadaniem soczewki progresywnej jest przywró-cenie pacjentowi dobrej skuteczności widzenia z bliska ina dystansach pośrednich, zachowując przy tym dosko-nałe widzenie dali.Skuteczność ta polega na obowiązkowym uwzględnieniumocy do dali i bliży. Definiowanie progresji mocy jestnatomiast bardziej dowolne.A dokładniej:- Pozycjonowanie na wysokości strefy widzenia bliży:czynniki fizjologiczne takie jak napięcie mięśni gałki ocz-nej czy ograniczona strefa fuzji dwuocznej ku dołowiprzemawiają za wysoką pozycją widzenia bliży w soczew-ce. Powoduje to konieczność wyboru względnie krótkiejprogresji, pociągającej za sobą szybszą zmianę aberracjiperyferyjnych. Dobry kompromis polega na zlokalizowa-niu strefy widzenia bliży w przypadku obniżenia spojrze-nia o kąt rzędu 25 º.- Profil progresji mocy: progresja mocy wzdłuż południkasoczewki, musi umożliwiać pacjentowi widzenie przed-miotowej przestrzeni bez wymuszania męczących ruchówpionowych głowy. Otrzymanie takiego rezultatu jest moż-liwe poprzez zdefiniowanie profilu progresji tak, aby uwz-

ględniał on naturalną koordynację ruchów pionowychoczu i głowy jak również kierunek horoptera pionowego– miejsca punktów przestrzeni widzianych obuoczniejako pojedyncze – z czym związane jest naturalne pochy-lanie dokumentów w trakcie czytania.- Pozycjonowanie poziome strefy widzenia bliży: musibyć dostosowane do naturalnej konwergencji oczu, dowartości addycji i do korekcji widzenia dali.Naturalna konwergencja linii spojrzenia podczas obniża-nia wzroku oraz przeciętna odległość tekstu czytanegodefiniują konieczną do przeprowadzenia decentracjęstrefy widzenia bliży. Ponadto, jako że ostrość widzeniamaleje z wiekiem, zaawansowani prezbiopi czytają zbliższej odległości, niż prezbiopi początkujący, w celuuzyskania efektu powiększenia. Strefa widzenia bliżymusi być bardziej decentralizowana wraz ze wzrostemaddycji. Wreszcie, efekty pryzmatyczne korekcji widzeniadali przesuwają znacznie punkt bliży na soczewce: strefawidzenia bliży musi być bardziej zdecentrowana w przy-padku nadwzroczności, niż w przypadku krótkowzrocz-ności.

B Konstrukcja soczewek progresywnych

b) Warunki prawidłowego postrzeganiaDla optymalnego widzenia centralnego, aberracje obra-zu muszą być zminimalizowane na całej powierzchni soc-zewki progresywnej, a szczególnie wzdłuż południka pro-gresji.W strefie centralnej soczewki, ważne jest zrównoważeniemocy, astygmatyzmu i pryzmatu pionowego międzyokiem prawym i lewym w celu zapewnienia prawidłowejfuzji motorycznej i sensorycznej obrazów przy widzeniuobuocznym. Jest to możliwe dzięki asymetrycznej kons-trukcji powierzchni soczewki progresywnej w połączeniuz właściwym pozycjonowaniem południka soczewki.W strefach peryferyjnych soczewki, używanych przy wid-zeniu pozaplamkowym, aberracje nie mogą zostać całko-wicie wyeliminowane. W tych obszarach wymogi jakościobrazu są mniejsze, ale konieczność opanowania efektówpryzmatycznych jest bardzo ważna. Postrzeganie ruchujest kluczową funkcją peryferyjnego obszaru soczewki,gdzie gradient wariancji resztkowych aberracji jest waż-niejszy niż wartość absolutna. W celu modelowania efek-tów pryzmatycznych soczewek korekcyjnych w widzeniuperyferyjnym używa się innego modelu oka niż w przy-padku widzenia centralnego. Bada się oko w pozycjistałej. Z każdego punktu przestrzeni widzenia prowadzo-ny jest promień światła przechodzący przez obiepowierzchnie soczewki progresywnej, biegnący dokład-nie przez środek źrenicy i padający na siatkówkę.Badana jest pozycja obrazu tworzonego na siatkówceprzez tak biegnące promienie. Ma to duże znaczenia dlaskuteczności soczewki przy widzeniu dynamicznym,kiedy pacjent porusza głową lub przemieszcza się.

Wszystkie wymagania optyczne opisane powyżej sąwprowadzone do funkcji Merite’a, a następnie doprogramu optymalizacji soczewki.

a) Model używany przy widzeniu centralnym: promieniesą emitowane ze stałego punktu i ogniskują na siatkówce.

b) Model używany przy widzeniu peryferyjnym: promie-nie są emitowane z każdego punktu danej przestrzeni.Bada się pozycję ich obrazu na siatkówce, bardziej niż ichjakość.

c) Kombinacja 2 modeli widzenia centralnego i peryfe-ryjnego: projektant musi poradzić sobie z 2 efektami jed-nocześnie.

15

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

14

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Rys. 14: Progresja mocy.

Rys. 13: Program optymalizacji.

Rys. 15: Modelowanie systemu soczewka - oko.

Mapa izometrycznapoczątkowej soczewki do opty-

malizacji

Mapa izometrycznazoptymalizowanejsoczewki

Program

Funkcja Merite’a

Pro

jekt

owan

ie3

Pro

jekt

owan

ie3



Projektanci soczewek używają różnych metod odwzoro-wania graficznego parametrów optycznych soczewekprogresywnych. Najczęściej dotyczą one cech „optycz-nych” soczewek, to znaczy odnoszących się do układusoczewka-oko, które należy odróżnić od cech odnoszą-cych się do powierzchni, które opisują geometrię samychpowierzchni progresywnych.

Najczęściej opisywanymi cechami są:

1) Profil mocy

Krzywa przedstawia progresję mocy soczewki wzdłuż jejpołudnika, od widzenia dali do widzenia bliży. Ta pro-gresja mocy wynika z ciągłych zmian krzywizny soczewkimiędzy górą i dołem. Profil mocy opisuje pierwszą funkc-ję soczewki i pozwala na oszacowanie długości progresji.

2) Krzywe izometryczne

Chodzi o dwuwymiarową mapę soczewki przedstawiają-cą rozłożenie mocy, lub astygmatyzmu. Mapa pokazujelinie stałej wartości mocy optycznej (izo-sfery lub izo-astygmatyzmu). Między dwiema kolejnymi liniami, sferalub astygmatyzm zmienia się o stałą wartość. O 0,50 Dw konkretnych przykładach poniżej. Należy podkreślić,że nie powinno się przedstawiać tych dwóch typów odw-zorowań oddzielnie, ponieważ są współzależne.

4.Opis i pomiary konstrukcji

A Graficzne odwzorowanie soczewek progresywnych

Rys. 18: Krzywe izometryczne cech soczewki pro-gresywnej.

a) Moc sferyczna.

b) Astygmatyzm.

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

17

2) Badania kliniczne i „pętla dioptryjna”

Przy końcu procesu optymalizacji i obliczeń soczewki,różne projekty powierzchni soczewek każdego typu sąprodukowane i testowane podczas prób klinicznych,przeprowadzanych w sposób bardzo rygorystycznymetodą „podwójnie ślepą” (ani pacjent, ani prowadzącyeksperyment nie znają dokładnie testowanej soczewki).

Szczegółowy protokół badań ma na celu niedopuszcze-nie do jakichkolwiek odchyleń w trakcie oceny projektówpodczas doświadczeń klinicznych. W taki sposób badasię reprezentatywność badanej grupy pacjentów, rodzajokularów noszonych uprzednio, porządek przebiegu doś-wiadczeń, czas noszenia okularów, rodzaj oprawy, mate-riały, leczenie oraz precyzję centrowania soczewek.Oceny porównawcze soczewek są wykonywane na drod-ze szczegółowej analizy notatek, ocen i uwag przekaza-nych przez samych pacjentów. Analizuje się ich znaczenieze statystycznego punktu widzenia. Badania te ostatecz-nie prowadzą do wyboru najlepszej powierzchni progre-sywnej.

Należy podkreślić, że rzeczą bardzo trudną, wręcz nie-możliwą, jest ustalenie formalnej relacji między oblicze-niami parametrów soczewek, a zadowoleniem pacjentów.Z tego też powodu, wszelka innowacja jest systematycz-nie potwierdzana metodą „pętli dioptryjnej”(rysunek 16).Polega ona na przekładaniu wszelkiej nowej idei fizjolo-gicznej na obliczenie projektu powierzchni, stworzeniuserii soczewek prototypowych, zmierzeniu tych soczewekw celu weryfikacji zgodności oraz poddaniu ich bada-niom klinicznym. Jeżeli jakaś innowacja jest potwierdzo-na przez lepszą skuteczność widzenia i zadowolenie pac-jentów, można przystąpić do tworzenia nowej soczewki.W przeciwnym razie, zdobyte nowe informacje wzboga-cają wiedzę ekipy konstrukcyjnej; i powtórny proces pętlidioptryjnej odbywa się na podstawie nowej bazy danych.

16

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne


Rys. 16: „Pętla dioptryjna”: „Prawdziwą innowacją jest ta, która jest zauważona przezpacjentów”.

Personalizacja soczewek progresywnych:

Najnowsze technologie produkcji soczewek progresyw-nych polegające na bezpośredniej obróbce powierzchnipozwalają na obliczenie i wykonanie soczewek progre-sywnych indywidualnych dla każdego pacjenta. Soczewkiindywidualne uwzględniają cechy właściwe zachowaniomposzczególnych osób. Na przykład, specyficzną koordy-nację ruchów oczu i głowy, co wpływa na szerokość obs-

zaru centralnego oraz peryferyjnego soczewki w zależ-ności od zachowań pacjenta (patrz dalej szczegółowyopis soczewek Varilux Ipseo). Ponadto, możliwe jest rów-nież uwzględnienie w obliczeniach soczewki progresyw-nej dodatkowych parametrów wynikających z refrakcji,centrowania i montażu soczewki w oprawie.

Rys. 17: Profil mocy soczewki progresywnej.

0

10

-1 1 2 3 4

20

30

40

-40

-30

-20

-10

wysokość

moc

Alfa

wst

op

niac

h

Beta w stopniach

Alfa

wst

op

niac

h

Beta w stopniach

moc

astygmatyzm

informacjazwrotna

badania kliniczne

pomiary soczewekprototypowych

produkcja soczewek proto-typowych

wiedza o układzie wzrokowym

obliczanie powierzchninowej soczewki

Opi

sip

omia

ryko

nstr

ukcj

i4

Pro

jekt

owan

ie3



18

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

3) Wykres siatkowy:

Ten typ wykresu pozwala na przedstawienie rozkładuefektów pryzmatycznych soczewki pokazując, w jaki spo-sób wpływają one na formę prostokątnej siatki widzianejpoprzez soczewkę.

4) Wykresy trójwymiarowe:Trójwymiarowe odwzorowania pokazują rzut pionowywartości danej cechy optycznej w każdym punkcie soc-zewki w stosunku do płaszczyzny odniesienia. Metoda tamoże zostać użyta w celu pokazania rozkładu mocy,astygmatyzmu, efektów pryzmatycznych lub gradientówtych cech. Wykresy trójwymiarowe są łatwiejsze w inter-pretacji od krzywych izometrycznych.

Choć bardzo przydatne w procesie projektowania socze-wek, wszystkie te wykresy są tylko prostym przedstawia-niem cech charakterystycznych soczewek progresyw-nych i nie korelują bezpośrednio z zadowoleniem pacjen-tów. Dlatego nie mogą być używane do przewidywaniakomfortu pacjentów lub porównywania jakości soczewekprogresywnych.

Wyłącznie badania kliniczne, prowadzone w warunkach kon-trolowanych i uwzględniające reprezentatywną grupę pacjen-tów prezbiopów, mogą dostarczyć wiarygodnych informacjido oceny i porównania soczewek progresywnych.

Rys. 19: Wykres siatkowy soczewki progresywnej.

-70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 10

10-1

0-2

0-3

0-4

0-5

0-6

02

03

04

05

06

070

80

90

20 30 40 50 60 70

Rys. 20: Wykresy trójwymiarowe parametrów soczewki progresywnej.

a) Moc sferyczna. b) Astygmatyzm. c) Gradienty średniej mocy.

Kontrola zgodności powierzchni progresywnych z mode-lem teoretycznym jest niezwykle ważna dla projektantówi producentów soczewek progresywnych.

Może dokonywać się za pomocą trójwymiarowych metodpomiarowych, analizujących topografię powierzchni,bądź też metod deflektometrycznych, analizującychodchylenie promieni świetlnych dokonujące się napowierzchni soczewki. Uzyskane dane pomiarowe mogąbyć bezpośrednio porównane z modelem teoretycznympowierzchni w celu zweryfikowania ich zgodności. Mogąrównież zostać wykorzystane mniej bezpośrednie sposo-

by kontroli jakości, w których właściwości optyczne soc-zewki są symulowane w warunkach użytkowania, gdy okoznajduje się za soczewką progresywną.

W trakcie kolejnych etapów produkcji masowej socze-wek, mogą zostać wykorzystane tradycyjne dioptromier-ze, aby zmierzyć moc, astygmatyzm i pryzmat w wybra-nych punktach soczewki.

B Pomiar i kontrola powierzchni progresji

Rys. 21: Kontrola powierzchni progresywnej.

19

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Alfa w stopniachBeta w stopniach

gra

die

nty

wdio

ptr

iach

/10

mm


ast

ygm

aty

zmw

dio

ptr

iach

Beta w stopniachBeta w stopniach

moc

wdio

ptr

iach

Opi

sip

omia

ryko

nstr

ukcj

i4

Opi

sip

omia

ryko

nstr

ukcj

i4



18

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

3) Wykres siatkowy:

Ten typ wykresu pozwala na przedstawienie rozkładuefektów pryzmatycznych soczewki pokazując, w jaki spo-sób wpływają one na formę prostokątnej siatki widzianejpoprzez soczewkę.

4) Wykresy trójwymiarowe:Trójwymiarowe odwzorowania pokazują rzut pionowywartości danej cechy optycznej w każdym punkcie soc-zewki w stosunku do płaszczyzny odniesienia. Metoda tamoże zostać użyta w celu pokazania rozkładu mocy,astygmatyzmu, efektów pryzmatycznych lub gradientówtych cech. Wykresy trójwymiarowe są łatwiejsze w inter-pretacji od krzywych izometrycznych.

Choć bardzo przydatne w procesie projektowania socze-wek, wszystkie te wykresy są tylko prostym przedstawia-niem cech charakterystycznych soczewek progresyw-nych i nie korelują bezpośrednio z zadowoleniem pacjen-tów. Dlatego nie mogą być używane do przewidywaniakomfortu pacjentów lub porównywania jakości soczewekprogresywnych.

Wyłącznie badania kliniczne, prowadzone w warunkach kon-trolowanych i uwzględniające reprezentatywną grupę pacjen-tów prezbiopów, mogą dostarczyć wiarygodnych informacjido oceny i porównania soczewek progresywnych.

Rys. 19: Wykres siatkowy soczewki progresywnej.

-70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 10

10-1

0-2

0-3

0-4

0-5

0-6

02

03

04

05

06

070

80

90

20 30 40 50 60 70

Rys. 20: Wykresy trójwymiarowe parametrów soczewki progresywnej.

a) Moc sferyczna. b) Astygmatyzm. c) Gradienty średniej mocy.

Kontrola zgodności powierzchni progresywnych z mode-lem teoretycznym jest niezwykle ważna dla projektantówi producentów soczewek progresywnych.

Może dokonywać się za pomocą trójwymiarowych metodpomiarowych, analizujących topografię powierzchni,bądź też metod deflektometrycznych, analizującychodchylenie promieni świetlnych dokonujące się napowierzchni soczewki. Uzyskane dane pomiarowe mogąbyć bezpośrednio porównane z modelem teoretycznympowierzchni w celu zweryfikowania ich zgodności. Mogąrównież zostać wykorzystane mniej bezpośrednie sposo-

by kontroli jakości, w których właściwości optyczne soc-zewki są symulowane w warunkach użytkowania, gdy okoznajduje się za soczewką progresywną.

W trakcie kolejnych etapów produkcji masowej socze-wek, mogą zostać wykorzystane tradycyjne dioptromier-ze, aby zmierzyć moc, astygmatyzm i pryzmat w wybra-nych punktach soczewki.

B Pomiar i kontrola powierzchni progresji

Rys. 21: Kontrola powierzchni progresywnej.

19

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne


gra

die

nty

wdio

ptr

iach

/10

mm


ast

ygm

aty

zmw

dio

ptr

iach

Beta w stopniachBeta w stopniach

moc

wdio

ptr

iach

Opi

sip

omia

ryko

nstr

ukcj

i4

Opi

sip

omia

ryko

nstr

ukcj

i4



P

C

C

Ox

y

z

2

1

20

Y X

Z

XiYj

ai,jZ

6

4

2

2

-2

-4

-6

-40 -30 -20 -100

10 20 30 40

3040

1020

0

-30 -20 -10

-40

21

Każda powierzchnia zdefiniowana przez równanie z = f(x,y) może zostać wyrażona matematycznie w trójwymia-rowym układzie współrzędnych Oxyz, gdzie xOy jestpłaszczyzną styczną do powierzchni w punkcie O, przezrównanie drugiego rzędu, plus człony wyższego rzędu.Powierzchnia drugiego rzędu jest styczna do powierzch-ni w punkcie O (to znaczy, że krzywizny są identyczne jakte na rzeczywistej powierzchni) i zdefiniowana przez rów-nanie:

z = rx² + 2 sxy + ty²

gdzie r, s, t są lokalnymi pochodnymi powierzchni:

r = d²z/dx², s = d²z/dxdy, t = d²z/dy²

Powierzchnia drugiego rzędu definiuje lokalną oś i głów-ne krzywizny powierzchni w punkcie O. Ponadto, każdapowierzchnia może być lokalnie uproszczona dopowierzchni toroidalnej, określonej przez dwie prostopa-dłe krzywizny główne C1 i C2 oraz przez ich oś wyprowad-

zone z następujących równań:

C1.C2 = (krzywizna całkowita)

C1 +C2 t.(1+p2)+r.(1+q2) – 2.p.q.s

2 2.(1+ p2+q2)2/3

gdzie p = dx/dz i q = dz/Dy

Oś = Arctg (m) gdzie m jest wynikiem równania kwadra-

towego:

[t.p.q – s(1+q2)].m2+[t.(1+p2) – r.(1+q2)].m

+s.(1+p2) – r.p.q = 0

SUPLEMENT

Rys. A: Opis lokalny powierzchni.

Matematyczny opis powierzchniprogresywnych

A Lokalny matematyczny opis powierzchni

B Matematyczny opis powierzchni w walcowymukładzie współrzędnych:

r.t – s2

(1+ p2+q2)2

(krzywizna

średnia)=

Każda część powierzchni całkowitej może zostać zdefinio-wana przy użyciu układu odniesienia nazywanego wielo-mianem Zernike’a. System ten używany jest w celuwyrażenia powierzchni w formie matematycznej poprzezsumę serii wielomianów. Dziesięć pierwszych wielomia-nów Zernike’a umożliwia wielorakie zastosowania mate-matyczne i fizyczne: piąty wielomian umożliwia obliczenieśredniej krzywizny powierzchni, czwarty i szósty cylindrai jego osi, a siódmy i dziesiąty na obliczenie tangensakąta nachylenia wariacji krzywizny. Powierzchnia soczew-ki jest wyrażona w formie matematycznej przez następu-jący wzór:

f (y, z) = Zi . Pi Pi : wielomian Zernike’a

gdzie: Zi : współczynniki

y,z : zredukowane zmienne

�i=9

i=0

Podstawa 1 Z0

Odchylenie w osi y y Z1

Odchylenie w osi z z Z2

Astygmatyzm w osiach45° i 135° 2y.z Z3

Rozogniskowanie -1+2y2+2.z2 Z4

Astygmatyzm w osiach0° i 90° z2 – y2 Z5

Koma trefoil y 3y.z2 – y3 Z6

Koma y -2y+3y.z2+3y3 Z7

Koma z -2z+3z.y2+3.z3 Z8

Koma trefoil z z3 – 3zy2 Z9

Rozwinięcie powierzchni w pierwszych dziesięciu wielomia-

nach Zernike’a.

20

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

C Modelowanie matematyczne powierzchni przypomocy wielomianów B-sklejanych

Rys. C: Modelowanie powierzchni

funkcją B-sklejaną.

Rys. B: Przedstawienie graficzne ósmego wielo-mianu Zernike’a.

Każda powierzchnia podwójnie regularna może zostaćprzedstawiona przez zespół odciętych i rzędnychrozłożonych jednolicie na powierzchni według regularnejsiatki odniesienia. Lokalne parametry powierzchni z = f(x,y), p, q, r, s, t w punkcie współrzędnych x,y są odjęteod wartości rzędnych dyskretnych w sąsiedztwie tegopunktu przez ich kombinację na kwadratowej matrycy.Parametry te są obliczane według następujących wzo-rów:

21

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

wektor normalny

płaszczyzna stycznaw punkcie O

Główne obszary z krzywiznamigłównymi C1 i C2

Alfaw

stopnia

ch

Mo

cw

dio

ptr

iach

X w mm/10

Węzeł

Gdzie:

są współczynnikami stabularyzowanymi..

Sup

lem

ent

Sup

lem

ent



5.Produkcja

A Proces produkcji soczewek progresywnych.

Rys. 22: Zasada obróbki powierzch-ni progresywnej.

2) Obróbka powierzchni progresywnej:

Zasada obróbki na generatorze CNC jest następująca:soczewka, solidnie umocowana w metalowym uchwycie,jest umieszczona w generatorze w uchwycie obracają-cym się wokół osi oz. Ściernica diamentowa, obracającasię wokół osi oy, przemieszcza się w trzech wymiarach wgpoleceń komputera. W trakcie obróbki, wchodzi w kon-takt z powierzchnią soczewki i obrabia każdy punkt nażądanej wysokości kreśląc na soczewce drogę w formiespirali.

3) Polerowanie powierzchni progresywnej:

Stan otrzymanej powierzchni pod koniec obróbki jestnajczęściej wystarczająco przygotowany, aby możliwebyło bezpośrednie polerowanie bez etapu pośredniego– szlifowania. Polerowanie wykonuje się bądź przy uży-ciu giętkiego docisku, bądź bezpośrednio przy użyciugeneratora CNC.

4) Grawerowanie laserowe powierzchni progresywnej:

W celu umożliwienia centrowania i identyfikacji,powierzchnia progresywna jest grawerowana bezpośred-nio po etapie polerowania. Grawerowanie wykonuje sięza pomocą lasera i poprzez formy odpowiadające oznac-zeniom, które mają zostać zapisane: 2 małe kręgi w odle-głości 34 mm jeden od drugiego, umieszczone na osipoziomej soczewki w celu umożliwienia centrowania,addycja wygrawerowana pod kręgiem skroniowym orazlogo precyzujące projekt powierzchni i materiał dla ułat-wienia identyfikacji soczewki. Grawerunki są wykonywa-ne bądź bezpośrednio na soczewce, bądź na formiesłużącej do produkcji soczewki; w tym ostatnim przy-padku, występują w formie wypukłej na soczewce.

5) Kontrola powierzchni progresywnej

Aby upewnić się, że wykonana powierzchnia progresyw-na odpowiada doskonale projektowi, wykonuje się sys-tematyczną kontrolę w trakcie procesu produkcji popr-zez pomiar powierzchni przy pomocy technik opisanychpowyżej.

Cała trudność w procesie produkcji soczewek progre-sywnych polega na tym, że istnieje ryzyko generowania ireprodukowania z dużą precyzją powierzchni, którejkrzywizna zmienia się i nie posiada symetrii rotacji.Pierwsze powierzchnie progresywne były wykonywaneprzez reprodukcję powierzchni modelowej, po czym nas-tępowało delikatne polerowanie, które nie deformowałopowierzchni. W dzisiejszych czasach, powierzchnie temogą być wytwarzane i polerowane bezpośrednio zapomocą maszyn sterowanych cyfrowo (generatorówCNC – Computer Numerically Controlled) w celu wyko-nania bądź samej powierzchni progresywnej, bądźpowierzchni formy, w której soczewka zostanie wyprodu-kowana.

Proces produkcji powierzchni progresywnej przechodzinastępujące główne etapy:

1) Projekt powierzchni i modelowanie cyfroweMatematyczny model topografii powierzchni progresyw-nej jest przełożony na dane cyfrowe w formie współrzęd-nych euklidesowych (x,y,z) i przekazany do generatoraCNC. Do opisania powierzchni progresywnej koniecz-nych może być kilka tysięcy punktów. A ta informacjaróżni się w przypadku każdej z podstawowych kombi-nacji krzywych bazowych , addycji, prawej albo lewejsoczewki. Powierzchnia bazowa, z której produkuje sięsoczewkę progresywną, to zwykle powierzchnia sferycz-na, której krzywizna jest zbliżona do ostatecznej krzywejbazowej.

22

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

B Poprawa właściwości gotowych soczewekprogresywnych.

Rys. 24: Wstępne decentrowanie soczewekprogresywnych gotowych.

1) Pryzmat redukujący grubość soczewekprogresywnychZ powodu wzrostu krzywizny powierzchni progresywnejw strefie widzenia bliży, soczewka progresywna jest natu-ralnie bardziej cienka w części dolnej, niż w części górnej(patrz rysunek 23). W celu otrzymania soczewek cieńs-zych, producenci używają zazwyczaj techniki pryzmaturedukującego grubość, która polega na takim ustawieniuobu powierzchni, aby zrównać grubość brzegową górneji dolnej części soczewki. Metoda ta wprowadza pryzmatw osi 270°; jego wartość, wyrażona w dioptriach pryz-matycznych jest równa 2/3 addycji i może być zmierzo-na w punkcie kontrolnym pryzmatu. Na przykład, w soc-zewce progresywnej o addycji 3.00 D, jest wprowadzonypryzmat 2 ∆ baza 270º; przy braku zaleceń dotyczącychpryzmatu, wartość ta może być bezpośrednio odczytanaw punkcie kontrolnym. Pryzmaty redukujące grubość nasoczewkach prawej i lewej muszą być zawsze identycznewartości, co zapobiegnie wprowadzeniu nierównegoodchylenia pryzmatycznego w pionie.Pryzmat redukujący grubość odczuwany jest przez pac-jenta jako nieznaczne przesunięcie w górę całości polawidzenia. Udowodniono klinicznie, że pryzmat nie mawiększego znaczenia dla komfortu widzenia. Ponieważtechnika ta pozwala na otrzymywanie soczewek zdecy-dowanie cieńszych, lżejszych i wygodniejszych, znajdujew dzisiejszych czasach zastosowanie w produkcji wszyst-kich soczewek progresywnych, niezależnie od mocy iaddycji.

2) Wstępne decentrowanie i wstępne skrawaniesoczewek progresywnychW celu uzyskania cieńszych soczewek dodatnich produ-cenci stosują wstępne decentrowanie oraz wstępnązmianę kształtu soczewek progresywnych. Zabieg takiwykonywany jest w przypadku rynków, na których dys-trybuuje się soczewki okrągłe bądź eliptyczne (jak wEuropie). Soczewka progresywna z natury jest bardziejwypukła wzdłuż linii pionowej niż poziomej. Redukcjawymiaru pionowego bez zmiany wymiaru poziomegopozwala na znaczną redukcję grubości soczewki.Ponieważ soczewka jest prawie zawsze decentrowana postronie nosowej oprawy, można, poprzez wstępnedecentrowanie powierzchni progresywnej po stronienosowej, zredukować średnicę soczewki. Na przykładsoczewka wyprodukowana ze wstępnym decentrowa-niem powierzchni progresywnej o 2.5 mm, posiada śred-nicę 65/70 mm, to znaczy średnicę geometryczną 65mm (i grubość jej odpowiadającą) ale średnicę rzeczy-wistą 70 mm. W ten sam sposób, wstępne skrawaniesoczewki do kształtu eliptycznego pozwala na redukcjęjej wymiaru pionowego bez modyfikacji jej wymiarupoziomego, a więc na jeszcze większą redukcję jej gru-bości.

Wstępne decentrowanie jest również stosowane w przy-padku półproduktów soczewek, w celu zwiększenia ichrzeczywistej średnicy.

23

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne


Rys. 23: Pryzmat redukujący grubość soczewkiprogresywnej.

OyOz

Pro

duk

cja

5

Pro

duk

cja

5



Rys. 25: Zasada wstępnego kalibrowania.

24

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

6.Ewolucja

Po wielu bezowocnych próbach przeprowadzonych odpoczątku XX-tego wieku, pierwsze soczewki progresywnepowstały we Francji w 1959 r. Bernard Maitenaz, powielu latach osobistych poszukiwań, skonkretyzował ichkoncepcję i doprowadził do wykonania pierwszych takichsoczewek w ramach Towarzystwa Optycznego (Sociétédes Lunetiers, które później przyjęło nazwę Essel, a w1973 r. połączyło się ze spółką Silor, co dało początekfirmie Essilor).Soczewki progresywne mają moc, która zmienia sięwzdłuż jednej charakterystycznej linii, zwanej południ-kiem progresji, której każdy z punktów ma tę właściwość,że promienie krzywizny obydwu powierzchni soczewkileżą na tej samej prostej. W pierwszych projektowanychsoczewkach progresywnych linia progresji przebiegałapionowo, to znaczy, że moc zmieniała się w sposób stałyod góry do dołu soczewki. Profil zmiany mocy został nas-tępnie zmodyfikowany tak, aby wprowadzić pewną sta-bilizację mocy w strefach górnej i dolnej, tak, aby pos-zerzyć pole widzenia dali oraz bliży i umożliwić pomiarmocy soczewki przy pomocy dioptromierza.W pierwszych soczewkach progresywnych, sprzedawa-nych w 1959 r. pod nazwą Varilux, strefa widzenia dalibyła całkowicie sferyczna, a strefa widzenia bliży dośćszeroko stabilizowana, tak, aby zbliżyć się do strukturysoczewek dwuogniskowych, które miały zostać zastąpio-ne przez soczewki progresywne (rysunek 26). Dolne stre-fy boczne, choć kontrolowane, posiadały z tego powoduznaczne aberracje boczne, przez co wymagały dużegowysiłku akomodacyjnego ze strony użytkowników.

Jeżeli chodzi o widzenie obuoczne, to w 1964 r. wpro-wadzone zostały pierwsze soczewki progresywne asyme-tryczne (soczewka prawa różna od lewej), pozwalające nalepszą jakość widzenia bocznego, dzięki strefom homolo-gicznym, obliczonym w tym celu. Przed rokiem 1964,soczewki progresywne były projektowane i produkowanesymetrycznie w stosunku do ich południka progresji iobrócone o około 10º w jednym kierunku w przypadkuprodukcji soczewek prawych i o 10 º w kierunku odwrot-nym w przypadku soczewek lewych.Choć głównym celem były zagadnienia optyczne, wyzwa-niem epoki była również mechanika: chodziło o stworze-nie maszyn produkujących nowe powierzchnie optyczne.Soczewki były wykonywane w tym czasie ze szkła mine-ralnego, trudnego do formowania i polerowania. Dopieroprzyjąwszy zasadę obliczeń i produkcji powierzchni krokpo kroku oraz odwołując się do technik reprodukcjipowierzchni modelowej i łagodnego polerowania, soc-zewki Varilux mogły być produkowane przemysłowo.Proponować soczewkę progresywną, która posiadałanieuniknione aberracje boczne było w tamtych czasachprawdziwym wyzwaniem, ponadto należało się zmierzyćze sceptycyzmem profesjonalistów. Przekonanie i upórwynalazców pozwoliły jednak dowieść, że wykonanietakich soczewek progresywnych było możliwe oraz wska-zały drogę poprawy jakości: lepszego zrozumienia widze-nia peryferyjnego poprzez soczewkę okularową i uwz-ględnienia tego w tworzeniu powierzchni progresywnych.Choć już pierwsze wykonanie soczewek progresywnychzawierało w sobie wszystkie podstawowe zasady, to jed-nak dopiero soczewki Varilux 1 stały się zdecydowanymprekursorem wielkiej rewolucji, jaką miał przeżyć światoptyczny.

1. generacja: pierwsze soczewki progresywne

Rys. 26: Soczewka progresywna 1-szej generacji (Varilux® 1)

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

25

3) Wstępne kalibrowanieSposobem najbardziej skutecznym na zredukowaniegrubości soczewek wypukłych jest produkcja w formiewstępnie kalibrowanej. Technika ta polega na obrobie-niu powierzchni soczewki najcieniej jak to tylko możliwe,w zależności od wybranej oprawy, centrowania socze-wek oraz recepty pacjenta. Rozstaw źrenic pacjenta,wysokości montażu, dokładna lub zbliżona forma opra-wy oraz jej wymiary są przekazane do obrabiarki (rysu-nek 25). Komputer z kolei oblicza minimalną grubość wcentrum możliwą do wykonania, w zależności od gru-

bości pożądanej w najcieńszym punkcie brzegu soczew-ki. Grubość ta jest funkcją typu montażu do wykonania.Metoda ta jest stosowana nie tylko w przypadku socze-wek progresywnych, a rezultaty jej zastosowania sąbardziej spektakularne niż nadanie soczewce kształtueliptycznego. Technika ta jest systematycznie stosowa-na przez laboratoria recepturowe, które wykonują jed-nocześnie obróbkę powierzchni i montaż soczewek.

a) Koncepcja powierzchni Varilux® 1. b) Bernard Maitenaz: wynalazca soczewek pro-gresywnych.


okręgi

progresja

okręgi

B

A D

HD HG

PD PG

Ew

oluc

ja6

Pro

duk

cja

5



Po tym, jak nowa koncepcja powierzchni progresywnejzostała przyjęta przez środowisko zawodowe, BernardMaitenaz i jego współpracownicy mogli odejść od struk-tury „sferycznej” Varilux 1 i stworzyć powierzchnię pro-gresywną o udoskonalonych strefach peryferyjnych. W1972 r. udało się im wylansować soczewki progresywnedrugiej generacji, pod nazwą Varilux 2.Głównym celem było nie tylko zredukowanie poziomuaberracji bocznych, ale również kontrola efektów defor-macji, które te ostatnie powodowały:

- Redukcja aberracji została osiągnięta poprzez wpro-wadzenie „modulacji optycznej” poziomej, która polegana lekkim zwiększaniu mocy w górnych strefach bocz-nych oraz lekkim zmniejszaniu mocy w dolnych strefachbocznych. Redukcja różnicy promienia krzywizny istnie-jąca w ten sposób między bocznymi strefami górną idolną pozwoliła na znaczne zmniejszenie wielkości aber-racji. Otrzymana powierzchnia progresywna może byćmodelowana poprzez następowanie po sobie linii stoż-kowych tak jak to pokazuje rysunek 27.

- Ponadto, w celu znacznego zredukowania efektu pły-wania, zarzucanych soczewkom Varilux 1, została wpro-wadzona idea „ortoskopii” : chodziło o upewnienie się, żepostrzeganie linii prawych obserwowanej przestrzeni, a wszczególności pionowych i poziomych, było zachowanepoprzez obszary peryferyjne soczewki. Aby spełnić tewarunki, należało skalkulować taką powierzchnię progre-sywną, której właściwością było to, że, z jednej strony,posiadała efekt pryzmatyczny poziomy zmieniający sięnieznacznie wzdłuż dwóch linii pionowych (jednej noso-wej, drugiej skroniowej), a z drugiej strony, efekt pryz-matyczny pionowy, zmieniający się nieznacznie wzdłużdwóch linii poziomych (jednej górnej, drugiej dolnej).Patenty Varilux 2, które chroniły soczewki przez wiele lat,zawierały tę klauzulę.Choć w zmienionej formie, zasada ortoskopii zostałazachowana w kolejnych generacjach soczewek progre-sywnych Varilux.

- Jeżeli chodzi o widzenie obuoczne, Varilux 2 były wyko-nywane od początku w wersji asymetrycznej, to znaczybyły pomyślane i wyprodukowane uwzględniając specy-ficzne potrzeby oka prawego i lewego, przy czym, zgod-ność stref używanych symultanicznie przez oboje oczu,była szczególnie dopracowana.Po wprowadzeniu drugiej generacji soczewek progresyw-nych, nastąpił realny postęp. Soczewki progresywne zos-

tały rzeczywiście uznane i zaakceptowane jako standar-dowy środek korekcji prezbiopii. W dziesięcioleciu, którenastąpiło po wprowadzeniu Varilux 2, wiele wariantówpochodnych tej soczewki było proponowanych przezinnych producentów. Niektóre koncepcje skupiały się naszerokości stref widzenia bliży i dali, koncentrując aber-racje na peryferiach soczewki: (Ultravue firmy AmericanOptical, Progressiv R firmy Rodenstock, Visa firmyBBGR, VIP/Graduate firmy Sola). Inne z kolei przyjęłyopcję przeciwną, starając się zredukować wielkość aber-racji bocznych peryferyjnych, rozkładając je szerzej nasoczewce (Omni firmy American Optical). Wreszcie,jeszcze inne skoncentrowały się na symetrii optycznejsoczewki i komforcie widzenia obuocznego (Gradal HSfirmy Zeiss).Tym sposobem, dzięki sprzężonej pracy profesjonalistów,którzy zaakceptowali nowy środek korekcji oraz produ-centów, którzy ostatecznie zainteresowali się tą koncepc-ją, soczewki progresywne mogły odnieść prawdziwy suk-ces wśród prezbiopów.

2. generacja: soczewki progresywne z„modulacją optyczną”

Rys. 27: Soczewka progresywna drugiej generacji: koncepcja powierzchni Varilux 2.

26

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Nowy etap udoskonalania soczewek progresywnych zos-tał przekroczony na krótko przed rokiem 1990 wraz zwprowadzeniem idei „multi-design”. Używanie tej samejpowierzchni progresywnej i stosowanie jej do wszystkichaddycji nie pozwalało na stworzenie powierzchni progre-sywnej optymalnej dla każdego poziomu zaawansowaniaprezbiopii. Uwalniając się od tego przymusu, można byłozaoferować początkującym jak i zaawansowanym prez-biopom powierzchnie progresywne lepiej spełniające ichindywidualne potrzeby. Stwierdzono, że początkującyprezbiop poszukuje powierzchni bardziej „miękkiej” ułat-wiającej mu pierwszą adaptację soczewek progresyw-nych, zaawansowany prezbiop woli natomiast powierzch-nię bardziej „twardą”, pozwalającą mu na dużą szerokośćpola widzenia.W efekcie, w przypadku soczewek „mono-design”, pro-jektanci musieli dokonywać następującego wyboru:- bądź używać powierzchni progresywnej długiej i ocechach optycznych rozciągniętych na powierzchni soc-zewki, co okazywało się bardzo wygodne dla młodychprezbiopów, ale zaawansowanym prezbiopom oferowałotylko jedno ograniczone pole widzenia,- bądź używać powierzchni progresywnej typu „twarda” –to znaczy o krótkiej progresji i gwałtownie rosnącymiaberracjami bocznymi, co bardziej zadawalało starszychprezbiopów, ale w przypadku młodych powodowało zbytdużo deformacji w trakcie adaptacji.Rozwiązaniem, które wówczas się pojawiło, a które zbie-gło się z poprawą sposobów obliczeń, była selekcja naj-lepszej powierzchni „miękkiej” i „twardej” oraz dokonaniewyboru powierzchni bardziej miękkiej dla małych addyc-ji i bardziej twardej dla wyższych addycji. Korzyścią tegorozwiązania była możliwość zachowania pola widzeniabliży o stałej szerokości wraz ze wzrostem addycji (patrzrysunek 28).W ten sposób, w roku 1988, została wprowadzona soc-zewka Varilux Multi-Design wyprodukowana przezEssilor, której każda z 12 powierzchni (addycje od 0.75do 3.50 D co 0.25 D) ewoluowała zgodnie z addycją. Poniej wprowadzone zostały inne soczewki o podobnej kon-

cepcji i zbliżonym wykonaniu przez takich producentówjak: American Optical (soczewka Omni Pro), BBGR (soc-zewka Selective) czy Hoya (soczewka Hoyalux). Choć soc-zewka Varilux Multi-Design cieszyła się popularnościązaledwie kilka lat i zniknęła na korzyść następnej gene-racji, była prekursorem koncepcji multi-design, którąnadal stosuje się w produkcji większości soczewek pro-gresywnych sprzedawanych na rynku.

3. generacja: technologia „multi-design”

Rys. 28: Zasada soczewki progresywnej „multi-design” wporównaniu z soczewką „mono-design”.

27

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

ELIPSY

OKRĘGI

PARABOLE

HIPERBOLE

Addycja1.00

Addycja2.00

Addycja3.00

SOCZEWKATWARDA

MONO-DESIGN

SOCZEWKAMIĘKKA

MONO-DESIGN

MULTI-DESIGN

Soczewka twarda Soczewka miękka Soczewka bardziejmiękka

Soczewka twarda Soczewka miękka Soczewka średnia

Soczewka twarda Soczewka miękka Soczewka bardziejtwarda

Ew

oluc

ja6

Ew

oluc

ja6



Po tym, jak nowa koncepcja powierzchni progresywnejzostała przyjęta przez środowisko zawodowe, BernardMaitenaz i jego współpracownicy mogli odejść od struk-tury „sferycznej” Varilux 1 i stworzyć powierzchnię pro-gresywną o udoskonalonych strefach peryferyjnych. W1972 r. udało się im wylansować soczewki progresywnedrugiej generacji, pod nazwą Varilux 2.Głównym celem było nie tylko zredukowanie poziomuaberracji bocznych, ale również kontrola efektów defor-macji, które te ostatnie powodowały:

- Redukcja aberracji została osiągnięta poprzez wpro-wadzenie „modulacji optycznej” poziomej, która polegana lekkim zwiększaniu mocy w górnych strefach bocz-nych oraz lekkim zmniejszaniu mocy w dolnych strefachbocznych. Redukcja różnicy promienia krzywizny istnie-jąca w ten sposób między bocznymi strefami górną idolną pozwoliła na znaczne zmniejszenie wielkości aber-racji. Otrzymana powierzchnia progresywna może byćmodelowana poprzez następowanie po sobie linii stoż-kowych tak jak to pokazuje rysunek 27.

- Ponadto, w celu znacznego zredukowania efektu pły-wania, zarzucanych soczewkom Varilux 1, została wpro-wadzona idea „ortoskopii” : chodziło o upewnienie się, żepostrzeganie linii prawych obserwowanej przestrzeni, a wszczególności pionowych i poziomych, było zachowanepoprzez obszary peryferyjne soczewki. Aby spełnić tewarunki, należało skalkulować taką powierzchnię progre-sywną, której właściwością było to, że, z jednej strony,posiadała efekt pryzmatyczny poziomy zmieniający sięnieznacznie wzdłuż dwóch linii pionowych (jednej noso-wej, drugiej skroniowej), a z drugiej strony, efekt pryz-matyczny pionowy, zmieniający się nieznacznie wzdłużdwóch linii poziomych (jednej górnej, drugiej dolnej).Patenty Varilux 2, które chroniły soczewki przez wiele lat,zawierały tę klauzulę.Choć w zmienionej formie, zasada ortoskopii zostałazachowana w kolejnych generacjach soczewek progre-sywnych Varilux.

- Jeżeli chodzi o widzenie obuoczne, Varilux 2 były wyko-nywane od początku w wersji asymetrycznej, to znaczybyły pomyślane i wyprodukowane uwzględniając specy-ficzne potrzeby oka prawego i lewego, przy czym, zgod-ność stref używanych symultanicznie przez oboje oczu,była szczególnie dopracowana.Po wprowadzeniu drugiej generacji soczewek progresyw-nych, nastąpił realny postęp. Soczewki progresywne zos-

tały rzeczywiście uznane i zaakceptowane jako standar-dowy środek korekcji prezbiopii. W dziesięcioleciu, którenastąpiło po wprowadzeniu Varilux 2, wiele wariantówpochodnych tej soczewki było proponowanych przezinnych producentów. Niektóre koncepcje skupiały się naszerokości stref widzenia bliży i dali, koncentrując aber-racje na peryferiach soczewki: (Ultravue firmy AmericanOptical, Progressiv R firmy Rodenstock, Visa firmyBBGR, VIP/Graduate firmy Sola). Inne z kolei przyjęłyopcję przeciwną, starając się zredukować wielkość aber-racji bocznych peryferyjnych, rozkładając je szerzej nasoczewce (Omni firmy American Optical). Wreszcie,jeszcze inne skoncentrowały się na symetrii optycznejsoczewki i komforcie widzenia obuocznego (Gradal HSfirmy Zeiss).Tym sposobem, dzięki sprzężonej pracy profesjonalistów,którzy zaakceptowali nowy środek korekcji oraz produ-centów, którzy ostatecznie zainteresowali się tą koncepc-ją, soczewki progresywne mogły odnieść prawdziwy suk-ces wśród prezbiopów.

2. generacja: soczewki progresywne z„modulacją optyczną”

Rys. 27: Soczewka progresywna drugiej generacji: koncepcja powierzchni Varilux 2.

26

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Nowy etap udoskonalania soczewek progresywnych zos-tał przekroczony na krótko przed rokiem 1990 wraz zwprowadzeniem idei „multi-design”. Używanie tej samejpowierzchni progresywnej i stosowanie jej do wszystkichaddycji nie pozwalało na stworzenie powierzchni progre-sywnej optymalnej dla każdego poziomu zaawansowaniaprezbiopii. Uwalniając się od tego przymusu, można byłozaoferować początkującym jak i zaawansowanym prez-biopom powierzchnie progresywne lepiej spełniające ichindywidualne potrzeby. Stwierdzono, że początkującyprezbiop poszukuje powierzchni bardziej „miękkiej” ułat-wiającej mu pierwszą adaptację soczewek progresyw-nych, zaawansowany prezbiop woli natomiast powierzch-nię bardziej „twardą”, pozwalającą mu na dużą szerokośćpola widzenia.W efekcie, w przypadku soczewek „mono-design”, pro-jektanci musieli dokonywać następującego wyboru:- bądź używać powierzchni progresywnej długiej i ocechach optycznych rozciągniętych na powierzchni soc-zewki, co okazywało się bardzo wygodne dla młodychprezbiopów, ale zaawansowanym prezbiopom oferowałotylko jedno ograniczone pole widzenia,- bądź używać powierzchni progresywnej typu „twarda” –to znaczy o krótkiej progresji i gwałtownie rosnącymiaberracjami bocznymi, co bardziej zadawalało starszychprezbiopów, ale w przypadku młodych powodowało zbytdużo deformacji w trakcie adaptacji.Rozwiązaniem, które wówczas się pojawiło, a które zbie-gło się z poprawą sposobów obliczeń, była selekcja naj-lepszej powierzchni „miękkiej” i „twardej” oraz dokonaniewyboru powierzchni bardziej miękkiej dla małych addyc-ji i bardziej twardej dla wyższych addycji. Korzyścią tegorozwiązania była możliwość zachowania pola widzeniabliży o stałej szerokości wraz ze wzrostem addycji (patrzrysunek 28).W ten sposób, w roku 1988, została wprowadzona soc-zewka Varilux Multi-Design wyprodukowana przezEssilor, której każda z 12 powierzchni (addycje od 0.75do 3.50 D co 0.25 D) ewoluowała zgodnie z addycją. Poniej wprowadzone zostały inne soczewki o podobnej kon-

cepcji i zbliżonym wykonaniu przez takich producentówjak: American Optical (soczewka Omni Pro), BBGR (soc-zewka Selective) czy Hoya (soczewka Hoyalux). Choć soc-zewka Varilux Multi-Design cieszyła się popularnościązaledwie kilka lat i zniknęła na korzyść następnej gene-racji, była prekursorem koncepcji multi-design, którąnadal stosuje się w produkcji większości soczewek pro-gresywnych sprzedawanych na rynku.

3. generacja: technologia „multi-design”

Rys. 28: Zasada soczewki progresywnej „multi-design” wporównaniu z soczewką „mono-design”.

27

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

neELIPSY

OKRĘGI

PARABOLE

HIPERBOLE

Addycja1.00

Addycja2.00

Addycja3.00

SOCZEWKATWARDA

MONO-DESIGN

SOCZEWKAMIĘKKA

MONO-DESIGN

MULTI-DESIGN

Soczewka twarda Soczewka miękka Soczewka bardziejmiękka

Soczewka twarda Soczewka miękka Soczewka średnia

Soczewka twarda Soczewka miękka Soczewka bardziejtwarda

Ew

oluc

ja6

Ew

oluc

ja6



Czwarta generacja soczewek progresywnych zostaławprowadzona w 1993 r. pod nazwą Varilux Comfort. Jejkoncepcja wynikała z obserwacji zachowań pacjentównoszących soczewki progresywne, a jej wykonanie stałosię możliwe dzięki ewolucji technologii produkcji orazkontroli powierzchni progresywnych. Zasadniczą ideąbyło skrócenie długości progresji soczewki, tak, aby zao-ferować pacjentom wygodniejszą postawę przy widzeniubliży. Jednocześnie udało się wyeliminować niewygodnedeformacje w strefie peryferyjnej soczewki.Schematycznie można powiedzieć, że przed nadejściemczwartej generacji, projektanci soczewek progresywnychstawali przed wyborem: albo stworzyć soczewkę o „krót-kiej” progresji, ale „twardej” strefie peryferyjnej, albostworzyć soczewkę o „miękkiej” strefie peryferyjnej, ale o„długiej” progresji. Pierwsze rozwiązanie oferowało pac-jentom wygodniejszą postawę przy lekturze, ale mniejszykomfort widzenia peryferyjnego. Drugie rozwiązanie zkolei przynosiło realny komfort przy widzeniu dynamicz-nym, ale mniej wygodną postawę przy lekturze. Pomysłpolegał na próbie połączenia na soczewce dwóch cech”krótkiej progresji” i „miękkiej strefy peryferyjnej”, tak,aby zaoferować pacjentom dwie korzyści: wygodnej pos-tawy przy widzeniu bliży oraz prawdziwego komfortuprzy widzeniu peryferyjnym i dynamicznym (rysunek29). Udało się to osiągnąć w soczewce Varilux Comfort.

Wymieńmy główne cechy tej soczewki:W celu zapewnienia wygodniejszej postawy przy widze-niu bliży, strefa widzenia bliży została usytuowana dość

wysoko w soczewce, tak, aby pacjent mógł swobodnie jąosiągnąć poprzez obniżenie spojrzenia rzędu 25º, zre-dukowane o 5º w stosunku do poprzednich generacjisoczewek progresywnych. W konsekwencji, pacjent możezachować głowę pochyloną o kąt około 35º (zamiast30º), pozycję bardziej zbliżoną do naturalnej, jaką znałzanim został prezbiopem (rysunek 30). Ponadto, możeswobodniej eksplorować pole widzenia bliży, ponieważkonieczne ruchy głowy i oczu są mniejsze (rysunek 31).

4. generacja: naturalne widzenie wsoczewce progresywnej

Rys. 29: Podstawowa zasada koncepcji VariluxComfort®.

Rys. 30: Ustawienie głowy i oczu przy soczewkachVarilux Comfort® w porównaniu z klasycznymi soczew-kami progresywnymi.

28

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Rys. 33: Ruchy głowy przy soczewkach Varilux Comfortw porównaniu z klasyczną soczewką progresyw-ną.Rys. 31: Ruchy głowy przy soczewkach Varilux

Comfort® w porównaniu z klasycznymisoczewkami progresywnymi.

Korzyści te wynikają z profilu progresji specyficznej dlaVarilux Komfort. Dla addycji 2.00 D, 85% addycji –uważanej jako początek strefy widzenia bliży – są osią-gnięte na 12 mm pod krzyżem montażu. Przypomnijmy,że w soczewkach progresywnych poprzedniej generacjiminimum to wynosiło 14 – 15 mm (rysunek 32).

W celu zapewnienia wygodnego widzenia peryferyjnego idynamicznego, powierzchnia progresywna została zła-godzona poprzez ścisłą kontrolę zmian peryferyjnychparametrów optycznych. Zauważono, że przy widzeniuperyferyjnym, pacjenci byli bardziej wrażliwi na szybkośćzmiany mocy i astygmatyzmu powierzchni progresywnej-w rzeczywistości na wariacje efektów pryzmatycznych,które są im nieodłączne – niż na wartości absolutne. Wten sposób na powierzchni progresywnej VariluxComfort, moc zmienia się szybko wyłącznie w miejscu,gdzie jest to konieczne, to znaczy w centrum soczewki,wzdłuż południka progresji, aby progresja była krótka,wszędzie indziej natomiast moc na powierzchni soczewkizmienia się wolniej. Cecha ta składa się na jeden z paten-tów Varilux Comfort. Łagodzenie peryferyjne powierzch-ni pozwala na zaoferowanie pacjentom szerszych pólwidzenia, a w konsekwencji, znaczną redukcję ich pozio-mych ruchów głowy (rysunek 33).

6° 19°

29

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

35°

15°

5°

5°

30°10°

10° 10°

0 85% 100%

+4

- 8

- 14

- 20

Rys. 32: Profil mocy Varilux Comfort® (addycja 2.00).

35°

25°

30°

30°

Standardowa soczewka pro-gresywna.

Varilux Comfort®.

Standardowa soczewkaprogresywna.

Varilux Comfort®.

12° 13°


Varilux Comfort®.

WIDZENIE DALI

WIDZENIE POŚREDNIE

WIDZENIE BLIŻY

Krótka i twarda Długa i miękka

Krótka i miękka

Addycja

(Addycja 2.00 )

Ew

oluc

ja6

Ew

oluc

ja6



Czwarta generacja soczewek progresywnych zostaławprowadzona w 1993 r. pod nazwą Varilux Comfort. Jejkoncepcja wynikała z obserwacji zachowań pacjentównoszących soczewki progresywne, a jej wykonanie stałosię możliwe dzięki ewolucji technologii produkcji orazkontroli powierzchni progresywnych. Zasadniczą ideąbyło skrócenie długości progresji soczewki, tak, aby zao-ferować pacjentom wygodniejszą postawę przy widzeniubliży. Jednocześnie udało się wyeliminować niewygodnedeformacje w strefie peryferyjnej soczewki.Schematycznie można powiedzieć, że przed nadejściemczwartej generacji, projektanci soczewek progresywnychstawali przed wyborem: albo stworzyć soczewkę o „krót-kiej” progresji, ale „twardej” strefie peryferyjnej, albostworzyć soczewkę o „miękkiej” strefie peryferyjnej, ale o„długiej” progresji. Pierwsze rozwiązanie oferowało pac-jentom wygodniejszą postawę przy lekturze, ale mniejszykomfort widzenia peryferyjnego. Drugie rozwiązanie zkolei przynosiło realny komfort przy widzeniu dynamicz-nym, ale mniej wygodną postawę przy lekturze. Pomysłpolegał na próbie połączenia na soczewce dwóch cech”krótkiej progresji” i „miękkiej strefy peryferyjnej”, tak,aby zaoferować pacjentom dwie korzyści: wygodnej pos-tawy przy widzeniu bliży oraz prawdziwego komfortuprzy widzeniu peryferyjnym i dynamicznym (rysunek29). Udało się to osiągnąć w soczewce Varilux Comfort.

Wymieńmy główne cechy tej soczewki:W celu zapewnienia wygodniejszej postawy przy widze-niu bliży, strefa widzenia bliży została usytuowana dość

wysoko w soczewce, tak, aby pacjent mógł swobodnie jąosiągnąć poprzez obniżenie spojrzenia rzędu 25º, zre-dukowane o 5º w stosunku do poprzednich generacjisoczewek progresywnych. W konsekwencji, pacjent możezachować głowę pochyloną o kąt około 35º (zamiast30º), pozycję bardziej zbliżoną do naturalnej, jaką znałzanim został prezbiopem (rysunek 30). Ponadto, możeswobodniej eksplorować pole widzenia bliży, ponieważkonieczne ruchy głowy i oczu są mniejsze (rysunek 31).

4. generacja: naturalne widzenie wsoczewce progresywnej

Rys. 29: Podstawowa zasada koncepcji VariluxComfort®.

Rys. 30: Ustawienie głowy i oczu przy soczewkachVarilux Comfort® w porównaniu z klasycznymi soczew-kami progresywnymi.

28

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Rys. 33: Ruchy głowy przy soczewkach Varilux Comfortw porównaniu z klasyczną soczewką progresyw-ną.Rys. 31: Ruchy głowy przy soczewkach Varilux

Comfort® w porównaniu z klasycznymisoczewkami progresywnymi.

Korzyści te wynikają z profilu progresji specyficznej dlaVarilux Komfort. Dla addycji 2.00 D, 85% addycji –uważanej jako początek strefy widzenia bliży – są osią-gnięte na 12 mm pod krzyżem montażu. Przypomnijmy,że w soczewkach progresywnych poprzedniej generacjiminimum to wynosiło 14 – 15 mm (rysunek 32).

W celu zapewnienia wygodnego widzenia peryferyjnego idynamicznego, powierzchnia progresywna została zła-godzona poprzez ścisłą kontrolę zmian peryferyjnychparametrów optycznych. Zauważono, że przy widzeniuperyferyjnym, pacjenci byli bardziej wrażliwi na szybkośćzmiany mocy i astygmatyzmu powierzchni progresywnej-w rzeczywistości na wariacje efektów pryzmatycznych,które są im nieodłączne – niż na wartości absolutne. Wten sposób na powierzchni progresywnej VariluxComfort, moc zmienia się szybko wyłącznie w miejscu,gdzie jest to konieczne, to znaczy w centrum soczewki,wzdłuż południka progresji, aby progresja była krótka,wszędzie indziej natomiast moc na powierzchni soczewkizmienia się wolniej. Cecha ta składa się na jeden z paten-tów Varilux Comfort. Łagodzenie peryferyjne powierzch-ni pozwala na zaoferowanie pacjentom szerszych pólwidzenia, a w konsekwencji, znaczną redukcję ich pozio-mych ruchów głowy (rysunek 33).

6° 19°

29

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

35°

15°

5°

5°

30°10°

10° 10°

0 85% 100%

+4

- 8

- 14

- 20

Rys. 32: Profil mocy Varilux Comfort® (addycja 2.00).

35°

25°

30°

30°

Standardowa soczewka pro-gresywna.

Varilux Comfort®.


Varilux Comfort®.

12° 13°


Varilux Comfort®.

WIDZENIE DALI

WIDZENIE POŚREDNIE

WIDZENIE BLIŻY

Krótka i twarda Długa i miękka

Krótka i miękka

Addycja

(Addycja 2.00 )

Ew

oluc

ja6

Ew

oluc

ja6



By uzyskać możliwość komfortowego widzenia peryferyj-nego powierzchnia progresji została udoskonalona przezścisłą kontrolę parametrów optycznych w częściachbocznych soczewki. Profil mocy soczewki Varilux Comfortzostał dokładnie zbadany, aby lepiej odpowiadał zacho-waniu pacjenta: progresja mocy nie przebiega już wzdłużlinii prostej na soczewce, ale wzdłuż linii łamanej, dokład-nie wzdłuż linii wzroku podczas obniżania spojrzenia.Dokonuje się to w koordynacji z ruchami pionowymigłowy, najczęściej na dwa sposoby: przejście od widzeniadali do widzenia na dystansach pośrednich oraz widzeniebliży w pierwszym etapie i dłuższa eksploracja strefy wid-zenia bliży w drugim. Te dwa sposoby powodują różnekonwergencje dla oczu i wymuszają kształt profilu pro-gresji w dwóch częściach tak jak pokazuje to rysunek 34.Ponadto, w soczewkach Varilux Comfort idea multi-design przez addycję znalazła nowe zastosowanie. Polegaono na zmiennym decentrowaniu strefy widzenia bliży zaddycją, która uwzględnia fakt, iż prezbiopi czytają bliżejw miarę jak ich addycja wzrasta. W efekcie, przez to przy-bliżanie, tworzą sztuczne powiększenie, które ma zre-kompensować spadek ich ostrości widzenia spowodowa-ny przez stopniową utratę wraz z wiekiem przejrzystościośrodków optycznych wewnątrz oka. Zakres zmiandecentrowania strefy widzenia bliży wynosi około 1.6mm na soczewkę między addycją najsłabszą i najsilniejs-zą (od 2.2 do 3.8 mm). Towarzyszy jej pewne skróceniedługości progresji wraz ze wzrostem addycji, a dokładniejz ponownym wzrostem punktu początkowego strefy wid-zenia bliży, gdzie 85 % addycji jest osiągnięte (rysunek34).Soczewki Varilux Comfort odniosły ogromny sukces iprzyczyniły się do definitywnego uznania soczewek pro-gresywnych jako środka korekcji prezbiopii. Po nichwprowadzono bardzo wiele różnych innych soczewekprogresywnych; w całym świecie doliczono się bliskopięćdziesięciu różnych typów. Rys. 34: Decentrowanie zmienne strefy widzenia bliży z

addycją (Varilux Comfort®).

COMFORT

XX

30

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Aby jeszcze bardziej udoskonalić skuteczność soczewekprogresywnych, projektanci zainteresowali się życzenia-mi wyrażonymi przez prezbiopów noszących soczewkiprogresywne. Można je podzielić na dwie kategorie:młodzi prezbiopi poszukują przede wszystkim „łatwej iszybkiej adaptacji” do pierwszych soczewek progresyw-nych, zaawansowani prezbiopi natomiast potrzebują „większego pola widzenia”. Soczewka Varilux Panamic,wyprodukowana przez Essilor w 2000 r., należąca dopiątej generacji soczewek progresywnych, została stwor-zona, aby odpowiedzieć na te podwójne oczekiwania. Wtym celu, naniesiono poprawki w każdym z obszarówwidzenia peryferyjnego, obuocznego i centralnego.Suma tych wszystkich zabiegów przyniosła pożądanekorzyści.

Aby zaoferować młodym prezbiopom „łatwą i szybkąadaptację”, wprowadzono następujące udoskonalenia(rysunek 35):- w widzeniu peryferyjnym, redukcję deformacji poprzezkontrolę rozłożenia efektów pryzmatycznych napowierzchni soczewki.- w widzeniu obuocznym, redukcję efektu pływania popr-zez minimalizację różnicy postrzegania szybkości prze-mieszczania się przedmiotów postrzeganą przez okoprawe i oko lewe. Odkryto przy tej okazji, że wrażeniapływania, czasami odczuwane przez pacjentów, mająswoje źródło zasadniczo w widzeniu obuocznym.- w widzeniu centralnym, uwzględnienie naturalnejpozycji głowy i oczu poprzez zachowanie profilu progres-ji Varilux Komfort.

5. generacja: soczewki progresywne zposzerzonym polem widzenia

31

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Rys. 35: Udoskonalenia wprowadzone w soczewceVarilux Panamic® dla młodych prezbiopów.

a) Widzenie peryferyjne

b) Widzenie obuoczne.

Varilux Panamic®.

Standardowa soczewka progresywna.

Varilux Panamic®. Standardowa soczewkaprogresywna.

Varilux Panamic®.

Varilux Comfort®.

Addycja 1.00

Addycja 2.00

Addycja 3.00


c) Widzenie centralne.

Ew

oluc

ja6

Ew

oluc

ja6



By uzyskać możliwość komfortowego widzenia peryferyj-nego powierzchnia progresji została udoskonalona przezścisłą kontrolę parametrów optycznych w częściachbocznych soczewki. Profil mocy soczewki Varilux Comfortzostał dokładnie zbadany, aby lepiej odpowiadał zacho-waniu pacjenta: progresja mocy nie przebiega już wzdłużlinii prostej na soczewce, ale wzdłuż linii łamanej, dokład-nie wzdłuż linii wzroku podczas obniżania spojrzenia.Dokonuje się to w koordynacji z ruchami pionowymigłowy, najczęściej na dwa sposoby: przejście od widzeniadali do widzenia na dystansach pośrednich oraz widzeniebliży w pierwszym etapie i dłuższa eksploracja strefy wid-zenia bliży w drugim. Te dwa sposoby powodują różnekonwergencje dla oczu i wymuszają kształt profilu pro-gresji w dwóch częściach tak jak pokazuje to rysunek 34.Ponadto, w soczewkach Varilux Comfort idea multi-design przez addycję znalazła nowe zastosowanie. Polegaono na zmiennym decentrowaniu strefy widzenia bliży zaddycją, która uwzględnia fakt, iż prezbiopi czytają bliżejw miarę jak ich addycja wzrasta. W efekcie, przez to przy-bliżanie, tworzą sztuczne powiększenie, które ma zre-kompensować spadek ich ostrości widzenia spowodowa-ny przez stopniową utratę wraz z wiekiem przejrzystościośrodków optycznych wewnątrz oka. Zakres zmiandecentrowania strefy widzenia bliży wynosi około 1.6mm na soczewkę między addycją najsłabszą i najsilniejs-zą (od 2.2 do 3.8 mm). Towarzyszy jej pewne skróceniedługości progresji wraz ze wzrostem addycji, a dokładniejz ponownym wzrostem punktu początkowego strefy wid-zenia bliży, gdzie 85 % addycji jest osiągnięte (rysunek34).Soczewki Varilux Comfort odniosły ogromny sukces iprzyczyniły się do definitywnego uznania soczewek pro-gresywnych jako środka korekcji prezbiopii. Po nichwprowadzono bardzo wiele różnych innych soczewekprogresywnych; w całym świecie doliczono się bliskopięćdziesięciu różnych typów. Rys. 34: Decentrowanie zmienne strefy widzenia bliży z

addycją (Varilux Comfort®).

COMFORT

XX

30

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Aby jeszcze bardziej udoskonalić skuteczność soczewekprogresywnych, projektanci zainteresowali się życzenia-mi wyrażonymi przez prezbiopów noszących soczewkiprogresywne. Można je podzielić na dwie kategorie:młodzi prezbiopi poszukują przede wszystkim „łatwej iszybkiej adaptacji” do pierwszych soczewek progresyw-nych, zaawansowani prezbiopi natomiast potrzebują „większego pola widzenia”. Soczewka Varilux Panamic,wyprodukowana przez Essilor w 2000 r., należąca dopiątej generacji soczewek progresywnych, została stwor-zona, aby odpowiedzieć na te podwójne oczekiwania. Wtym celu, naniesiono poprawki w każdym z obszarówwidzenia peryferyjnego, obuocznego i centralnego.Suma tych wszystkich zabiegów przyniosła pożądanekorzyści.

Aby zaoferować młodym prezbiopom „łatwą i szybkąadaptację”, wprowadzono następujące udoskonalenia(rysunek 35):- w widzeniu peryferyjnym, redukcję deformacji poprzezkontrolę rozłożenia efektów pryzmatycznych napowierzchni soczewki.- w widzeniu obuocznym, redukcję efektu pływania popr-zez minimalizację różnicy postrzegania szybkości prze-mieszczania się przedmiotów postrzeganą przez okoprawe i oko lewe. Odkryto przy tej okazji, że wrażeniapływania, czasami odczuwane przez pacjentów, mająswoje źródło zasadniczo w widzeniu obuocznym.- w widzeniu centralnym, uwzględnienie naturalnejpozycji głowy i oczu poprzez zachowanie profilu progres-ji Varilux Komfort.

5. generacja: soczewki progresywne zposzerzonym polem widzenia

31

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Rys. 35: Udoskonalenia wprowadzone w soczewceVarilux Panamic® dla młodych prezbiopów.

a) Widzenie peryferyjne


Varilux Panamic®.

Standardowa soczewka progresywna.


Varilux Panamic®.

Varilux Comfort®.

Addycja 1.00

Addycja 2.00

Addycja 3.00



Ew

oluc

ja6

Ew

oluc

ja6



32

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

33

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Aby zapewnić zaawansowanym prezbiopom „poszerzonepole widzenia”, wprowadzono następujące poprawki(rysunek 36):- w widzen iu peryfery jnym, redukc ję czasukoniecznego do identyfikacji jakiegoś celu na peryferiipoprzez złagodzenie powierzchni,- w widzeniu obuocznym, poszerzenie horopterów –mie j sca punktów widz ianych obuoczn ie jakopojedyncze – dla wszystkich pozycji oczu, otrzymane dzię-ki łagodnej wariacji efektów pryzmatycznych soczewki,- w widzeniu centralnym, znaczne poszerzenie stref peł-nej ostrości soczewki w widzeniu na dystansach pośred-nich i widzeniu bliży.

Ogólnie, Varilux Panamic jest soczewką progresywnąbardziej miękką, niż soczewki poprzednich generacji.Spełnia też w większym stopniu oczekiwania prezbiopówco do stabilności parametrów optycznych.

Ponadto, idea multi-design nabrała wraz z VariluxPanamic nowego wymiaru. Możliwa stała się zmianadecentrowania widzenia bliży w zależności od korekcjiwidzenia dali, a nie jak to było uprzednio, wyłącznie wzależności od addycji. W rzeczywistości, każda znacznakorekcja dali powoduje obecność efektów pryzmatycz-nych w strefie widzenia bliży, co znacznie przesuwapozycję oka w soczewce. W ten sposób, decentrowaniestrefy widzenia bliży musi być mniejsze u krótkowidza,niż u dalekowidza. Powoduje to konieczność wykonaniana soczewce insetu zmiennego w zależności od addycji imocy. Zakres jego zmian jest rzędu 3.2 mm na soczewkęmiedzy silnym krótkowidzem o słabej addycji i silnymdalekowidzem o silnej addycji (od 2.0 do 5.2 mm).Zauważmy, że to w niczym nie zmienia sposobu centro-wania soczewki, ponieważ korekcja widzenia dali i odle-głość czytania pacjenta nie są uwzględnione podczas pomia-ru jednoocznego rozstawu źrenic do dali (rysunek 37).

Po wprowadzeniu Varilux Panamic, inni producenci rów-nież stworzyli soczewki progresywne takie jak na przy-kład: Evolis firmy BBGR, Grand Genius firmy Seiko zpowierzchnią progresywną na tylnej powierzchni soczew-ki, Definity firmy Johnson and Johnson oraz Hoyalux IDfirmy Hoya, które dzielą powierzchnię progresywną napowierzchnię przednią i tylną soczewki. Jakie by nie byłykoncepcje i sposoby ich wykonania, wszystkie te nowesoczewki progresywne mają jedną wspólną cechę zVarilux Panamic: dążenie do zmiękczania powierzchniprogresywnych w celu lepszego komfortu widzenia prez-biopów.

PANAMIC

XX

Rys. 37: Decentrowanie widzenia bliży (inset) w soczew-ce Varilux Panamic® z addycją i ametropią.

Wraz z rozwojem mody, wybór osób noszących okularypada często na oprawy małych rozmiarów, co stanowiszczególny problem w przypadku soczewek progresyw-nych. W rzeczywistości, aby zapewnić wygodne widzenie,konieczna jest możliwość dysponowania wystarczającąwysokością w celu umieszczenia progresji soczewki woprawie i zaoferowania stref widzenia dali i bliży wygod-nych w użyciu. Ponadto, osoba nosząca małą oprawę maspecyficzny sposób patrzenia: ma tendencję do większe-go pochylania głowy i mniejszego obniżania spojrzenia,niż osoba nosząca klasyczną oprawę. Aby to zrekompen-sować, używa maksymalnie szerokości swojego pola wid-zenia. Dlatego też, uważa się, że osoba nosząca małąoprawę obniża swój wzrok przeciętne poniżej 20º przywidzeniu bliży w porównaniu z obniżeniem powyżej 25ºprzy klasycznej oprawie (patrz rysunek 38). Eksploatujeteż szerzej swoje poziome pole widzenia dali. W tymprzypadku, konieczne jest stworzenie soczewki progresyw-nej o krótkiej progresji i poszerzonej strefie widzenia dali.

Te warunki spełnia soczewka Varilux Ellipse wyproduko-wana przez Essilor, która posiada bardzo krótką progres-ję, tak, że początek strefy widzenia bliży – punkt, gdzie85 % addycji jest osiągnięte – znajduje się na 9,5 mmod krzyża centracji ( w porównaniu z 12 mm w przypad-ku innych soczewek Varilux), co wymaga obniżenia wzro-ku zaledwie o 18º przy widzeniu bliży. Pozwala na wyso-kości montażu do 14 mm.Soczewka ta oferuje też kąt otwarcia strefy widzenia daliokoło 140º, większy o przynajmniej 20º od kąta otwar-cia klasycznej soczewki progresywnej.

Zauważmy, że w celu zapewnienia wygodnego widzeniadali, konieczne jest dysponowanie minimum 10 mm –miedzy krzyżem centracji i górnym brzegiem oprawy – iostatecznie, całkowitą wysokością oprawy 24 mm.Zrozumiałe jest, że podane wartości są minimalne.

Soczewki progresywne do małych opraw

140°

b) Poszerzone widzenie dali.

Rys. 36: Poprawki wprowadzone w soczewce VariluxPanamic® dla zaawansowanych prezbiopów.

a) Progresja krótka.

Rys. 38: Zasada koncepcji soczewki progresywnej domałej oprawy (Varilux®Ellipse).a) Widzenie peryferyjne.





Varilux Panamic®.

Varilux Comfort®.

Pole widzenia bliży Pole widzeniapośredniego

krótkowidz

emetrop

dalekowidz

Ew

oluc

ja6

Ew

oluc

ja6



6. generacja: soczewki progresywne„wysokiej rozdzielczości”

34

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

35

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

W celu osiągnięcia jeszcze lepszej jakości, szósta gene-racja soczewek progresywnych stara się zmaksymalizo-wać skuteczność widzenia pacjentów. Do tej pory, w kon-cepcji soczewek progresywnych, nie brano pod uwagęwszystkich promieni świetlnych, które docierają do okapo przejściu przez soczewkę. Wraz z nową generacją, pro-jektanci zainteresowali się właściwościami całej wiązkiświatła przechodzącego przez źrenicę oka. Celem jestzoptymalizowanie jakości widzenia dla każdego kierunkuspojrzenia przez panowanie nad właściwościami wiązkiświatła padającej na siatkówkę.

Varilux Physio, wprowadzona przez Essilor w 2006 r., jestpierwszą soczewką progresywną stworzoną na tej zasad-zie. A dokładniej, aby:- zmaksymalizować ostrość widzenia dali przez korekcjękomy,- zoptymalizować funkcjonowanie akomodacji w widzeniuna dystansach pośrednich, ułatwiając ostre widzenie liniipoziomych,- zwiększyć możliwą amplitudę ruchu oczu w widzeniubliży przez powiększenie pola ostrości do bliży.

Optymalizacja stała się możliwa dzięki użyciu nowej tech-niki obliczeń bazującej na panowaniu nad frontami falo-wymi.

1) Maksymalizacja ostrości w widzeniu dali:

Niezależnie od korekcji, układ soczewka-oko jest obarc-zony aberracjami optycznymi. Poza aberracjami klasycz-nymi – wskutek braku mocy i astygmatyzmu wiązekukośnych – koma , spośród aberracji wyższego rzędu,jest tą, która jest najbardziej obecna w soczewkach pro-gresywnych i wpływa najbardziej na ostrość widzenia iwrażliwość na kontrasty. Spowodowana jest zmianamimocy soczewki wewnątrz rzutu źrenicy oka na soczewcei wpływa na jakość widzenia pacjenta, w szczególności wstrefie widzenia dali, gdzie źrenica jest większa.Dzięki technice modelowania frontów falowych, komamoże być zmierzona i doskonale kontrolowana w szero-kim obszarze wokół centrum widzenia dali. W soczew-kach Varilux Physio postrzegane aberracje są znaczniezredukowane w porównaniu ze standardowymi soczew-kami progresywnymi. Dla pacjenta przejawia się to obra-zem o lepszej precyzji, a więc lepszej ostrości widzenia ilepszym kontraście.

2) Optymalizacja funkcjonowania akomodacji w wid-zeniu na dystansach pośrednich:

W obecności niepożądanego astygmatyzmu, oko starasię minimalizować jego skutki i poszukuje optymalnejostrości w kierunkach poziomych. Tak jest w przypadkusoczewki progresywnej, gdzie utrzymują się w sposóbnieunikniony resztkowe cylindry powierzchni, szczegól-nie w strefie widzenia na dystansach pośrednich z jedneji drugiej strony południka progresji. Stąd najwygodniejs-zym dla oka astygmatyzmem bocznym jest taki, któregododatnia oś jest pionowa.Nową zasadą wprowadzoną wraz z Varilux Physio jestpoziome ukierunkowanie najsilniejszej ogniskowej tak,aby zminimalizować konieczny wysiłek akomodacyjny.Technika modelowania frontów falowych pozwala na pan-owanie nad astygmatyzmem, występującym w całej źre-nicy, na minimalizowanie jego wartości oraz ukierunko-wanie jego osi. Dla pacjenta, ostrość widzenia osiąganajest w sposób bardziej naturalny i pola ostrości widzeniana dystansach pośrednich są postrzegane jako poszerzo-ne o ponad 30 % w stosunku do klasycznych soczewekprogresywnych.

3) Zwiększenie amplitudy ruchu oczu w widzeniubliży:

W widzeniu bliży, oczy eksplorują naturalnie pole w kie-runku pionowym. W soczewce progresywnej, możliwaamplituda ruchu oczu jest zdefiniowana przez wielkośćstrefy soczewki, gdzie moc widzenia bliży jest ustabilizo-wana. Jeżeli strefa ta jest ograniczona, wymaga to odpacjenta częstych pionowych ruchów głowy, którym nie-jednokrotnie towarzyszą niezbędne zmiany pozycji.W koncepcji Varilux Physio, strefa ustabilizowanej mocyzostała wydłużona. Pacjent korzysta z większego piono-wego pola wyraźnego widzenia a co za tym idzie, z leps-zego respektowania jego naturalnej postawy.

Rys. 39: Kontrola komy w widzeniu dali (Varilux Physio®).

Rys. 40: Kontrola osi cylindrów resztkowych w widzeniu na dystansach pośrednich (Varilux Physio®).

Rys. 41: Powiększenie strefy ustabilizowanej w widzeniu bliży (Varilux Physio®).

Ew

oluc

ja6

Ew

oluc

ja6



Wraz z ewolucją technologii, tak obliczeń jak i produkcji,stało się możliwe wykonanie unikalnej pojedynczejpowierzchni progresywnych i projektowanie soczewek„na miarę” dla każdego pacjenta. Otwiera się więc nowaera „osobistych soczewek progresywnych”, odpowiadają-cych indywidualnym potrzebom pacjentów.

Pierwsza próba indywidualizacji soczewek progresyw-nych została dokonana przez Rodenstock wraz z soczew-ką Impression ILT (Individual Lens Technology) oraz przezZeiss z soczewką Individual według kryteriów związanychz zapisaną korekcją i centrowaniem soczewki. Soczewkite są obliczane na bazie recepty, ale również danych cen-trowania: jednoocznego rozstawu źrenic, odległościrogówkowej, kata pantoskopowego oraz kąta wygięciaoprawy. Podstawową ideą jest przywrócenie każdemuprezbiopowi tego samego widzenia, jakie posiada prez-biop emmetrop o tej samej addycji.

Podobna próba została przeprowadzona przez Essilor zsoczewką Varilux Ipseo. Polega na zaproponowaniu soc-zewki zaprojektowanej i wyprodukowanej w zależnościod zachowań wzrokowych pacjenta. Głównym kryteriumindywidualizacji soczewki jest koordynacja ruchów oczu igłowy, to znaczy naturalna skłonność pacjenta do częsts-zego poruszania oczami lub głową w celu eksploracji polawidzenia. Można wyróżnić dwa różne zachowania:- pacjentów, którzy mają raczej tendencję do obracaniaoczu, nie ruszając głową, (ang. „eye movers”).- pacjentów, którzy mają raczej tendencję do obracaniagłową, nie poruszając prawie oczami, (ang. „headmovers”).Te strategie widzenia, nabyte w dzieciństwie, są cechamiwłaściwymi każdemu człowiekowi. Są bardzo stałe i pow-tarzalne oraz niezależne od ametropii, poziomu zaawan-sowania prezbiopii czy wieku. Wszystkie typy zachowańwystępują i rozkładają się w sposób ciągły od najwięks-zego „eye mover”, nie poruszającego prawie wcale głowądo największego „head mover”, który prawie w ogóle nieporusza oczami. W dziedzinie projektowania soczewekprogresywnych, zachowania te są bardzo istotne, ponie-waż definiują sposób, w który oko eksploruje soczewkę iktórych części soczewki używa.W szczególności:- „eye mover” używa swej soczewki w sposób raczej sta-tyczny: zasadnicze ruchy wykonywane są przez oczy,widzenie jest raczej centralne, osoba taka jest bardziejwrażliwa na wyrazistość obrazu, dlatego należy uprzywi-lejować na soczewce szerokość pola ostrości.- „head mover” natomiast, używa swej soczewki w spo-sób raczej dynamiczny: głowa wykonuje zasadniczą częśćruchu, widzenie jest raczej peryferyjne, osoba taka jestbardziej wrażliwa na efekty pływania, dlatego należy upr-zywilejować na soczewce strefy peryferyjne.

Na tej podstawie, w zależności od zachowań pacjenta,można obliczyć powierzchnię progresywną dla niegowłaściwą, która zapewni mu najlepszy komfort widzenia.

W praktyce, konieczne jest zmierzenie zachowańgłowa/oko każdego pacjenta. Urządzenie noszące nazwęangielską „Vision Print System” zostało stworzone właś-nie do tego celu (rysunek 42). Osoba siedząca przedurządzeniem nosi parę okularów wyposażonych w czujnikpozwalający zmierzyć ruchy głowy. Zadaniem badanejosoby jest wodzić wzrokiem za diodami LED, które zapa-lają się w sposób przypadkowy na ramionach urządze-nia, w polu widzenia o rozpiętości 40º w prawą i lewąstronę, i powrócić spojrzeniem do diody centralnej pokażdym spojrzeniu w bok. Pomiar dokonywany jest okołodwadzieścia razy w odległości 40 cm. Uzyskuje się dzię-ki temu badaniu dwie informacje:- współczynnik głowa/oko, liczba między 0 i 1, który dajeproporcję ruchów głowy badanej osoby. Jeżeli współc-zynnik wynosi poniżej 0.5 osoba uznana zostanie za „eyemover”, jeżeli współczynnik wynosi między 0.5 i 1, osobabadana jest „head mover”.- współczynnik stabilności, który jest odchyleniem stan-dardowym uzyskanych wyników pomiarów.

36

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

37

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Nowy wymiar: osobiste soczewkiprogresywne.

Modelowanie Frontu Falowego™:Wszystkie soczewki progresywne, z racji swoich zmianmocy, deformują wiązki światła, a więc fronty fali świetl-nych, które przez nie przechodzą. Powoduje to aberracje,które pogarszają ostrość widzenia pacjenta. Aby otrzymaćobraz siatkówkowy o wysokiej rozdzielczości, koniecznajest, dla każdego kierunku spojrzenia, możliwość analizo-wania całej wiązki świetlnej, która przechodzi przez soc-zewkę i przenika do oka oraz zredukowanie do minimumdeformacji frontu falowego wchodzącego do źrenicy.Modelować taką wiązkę można dzięki klasycznym meto-dom obliczania, które badają pojedynczy promień światłąprzechodzący przez środek źrenicy. Tylko technika mode-lowania frontu falowego pozwala na optymalizację jakościwiązki w całości. Polega ona na wykonaniu obliczeń dane-go obszaru powierzchni, co pozwala na otrzymanie frontufalowego wychodzącego z soczewki, który byłby najbard-ziej regularny i sferyczny jak to tylko możliwe.Po raz pierwszy użyto tej techniki obliczeń powierzchniprogresywnych w soczewce Varilux Pysio.

Synchronizacja punkt po punkcie™:Projekt powierzchni progresywnej wynika z komplekso-wych obliczeń uwzględniających wszystkie funkcje optycz-ne zdeterminowane przez technikę opanowania frontufalowego w każdym punkcie soczewki i dla wszystkich kie-runków spojrzenia. Ten kompleksowy projekt optycznyzawiera bardzo precyzyjne obliczenia powierzchni tyl-nej/wklęsłej soczewki dopasowując się do powierzchniprzedniej/wypukłej progresywnej w każdym kierunkuspojrzenia. Program komputerowy wykonuje synchroni-zację punkt po punkcie obu powierzchni soczewki orazoblicza powierzchnię wewnętrzną w taki sposób by uzys-kać pożądany efekt optyczny. Technologia bezpośrednie-go obrabiania powierzchni punkt po punkcie, nazywana„Cyfrową Obróbką Powierzchni Essilor” pozwala na wypro-dukowanie skomplikowanej powierzchni wewnętrznej.Innowacja polega na tym, że soczewka jest optymalizowa-na dla każdej korekcji. Przy użyciu klasycznych metodoptymalizowana jest tylko moc optyczna każdej bazy.Aktualnie cyfrowa obróbka powierzchni umożliwia pro-dukcję punkt po punkcie powierzchni wewnętrznej pozwa-lając na otrzymanie bardzo dokładnej pożądanej funkcjioptycznej, a więc na doskonałą optymalizację soczewki,niezależnie od przepisanej korekcji.

Rys. A: Technologia Modelowania frontu Falowego™. Rys. B: Cyfrowa obróbka powierzchni Essilor™.

Rys. 42: Vision Print System ™.

Rozwój soczewek Varilux Physio stał się możliwy dzięki dwóm innowacjom technologicznym: obliczaniu za pomocą„Modelowania Frontu Falowego” oraz zabiegu „Synchronizacja punkt po punkcie”. Kompozycja tych dwóch innowacji stano-wi „Technologię Twin Rx”.

Ew

oluc

ja6

Ew

oluc

ja6



Te dwie informacje służą następnie do obliczeniapowierzchni progresywnej według dwóch następującychdanych:- współczynnik głowa/oko, który określa strefę soczewki,używaną do maksymalnej ostrości i wskazuje, jakiego roz-kładu mocy należy dokonać w koncepcji soczewki międzystrefą widzenia centralnego i strefą widzenia peryferyjnego:strefa centralna ostrości zostanie poszerzona w przypadku„eye mover”, natomiast w przypadku „head mover” zosta-nie zmiękczona strefa peryferyjna.- współczynnik stabilności, który mierzy powtarzalnośćzachowań głowa/oko i wskazuje, w jaki sposób kształtowaćsię powinna granica między strefą widzenia centralnego istrefą widzenia peryferyjnego: granica ta będzie bardziejwyraźna, im zachowanie będzie bardziej powtarzalne orazbardziej miękka im zachowanie będzie mniej stabilne.

W ten sposób, oprócz zwykłych informacji zawartych wrecepcie, dodaje się nowy element, który precyzuje dyna-mikę używania soczewek i pozwala na indywidualizacjępowierzchni progresywnych w zależności od zachowań pac-jenta. Soczewka zaprojektowana na miarę oferuje pacjen-towi lepszą skuteczność widzenia. Ponadto, soczewka takawykorzystuje też wszystkie najnowsze technologie: różnedługości progresji, Modelowanie Frontu Falowego™ Twin RXTechnology™ itd. …

Kryterium koordynacji głowa/oko, wykorzystane w pro-dukcji soczewek Varilux Ipseo, jest pierwszym kryteriumpersonalizacji soczewek. Po nim pojawią się następne.Jesteśmy aktualnie na początku ery osobistych soczewekprogresywnych.

Rys. 43: Zasada personalizacji Varilux® Ipseo™.

38

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Podsumowanie

39

Od momentu pojawienia się soczewek progresywnychminęło już blisko pięćdziesiąt lat. Technologia ich projek-towania i produkcji ulegała nieustannej ewolucji: odpowierzchni progresywnych wykonywanych na początkuw sposób prawie rzemieślniczy, aż po dzisiejsze najnows-ze technologie bezpośredniego obrabiania za pomocąmaszyn sterowanych cyfrowo. Dokonano znacznych pos-tępów.

W tym samym czasie, komfort widzenia prezbiopów zos-tał bardzo wyraźnie poprawiony. O ile na początku, soc-zewki progresywne wymagały sporego wysiłku adapta-cyjnego za strony pacjentów, przy najnowszychpowierzchniach progresywnych, adaptacja dokonuje sięprawie natychmiastowo.

W dzisiejszych czasach, skuteczności soczewek progre-sywnych i ich przewagi nad soczewkami dwu- i jednoo-gniskowymi nie trzeba już dowodzić. Ich rozwój nadalbędzie postępował i przyspieszał. Ponad pięćset milio-nów prezbiopów skorzystało już z komfortu soczewekprogresywnych, liczba miliarda użytkowników zostanieznacznie przekroczona w najbliższym dziesięcioleciu.

Światowa przygoda korekcji prezbiopii przez soczewkiprogresywne będzie miała swój ciąg dalszy. Prezbiopi,coraz liczniejsi, zaakceptują soczewki progresywne by„widzieć lepiej”, aby „lepiej żyć”.

„Head mover” „Eye mover”

Pods

umow

anie

Ew

oluc

ja6



Te dwie informacje służą następnie do obliczeniapowierzchni progresywnej według dwóch następującychdanych:- współczynnik głowa/oko, który określa strefę soczewki,używaną do maksymalnej ostrości i wskazuje, jakiego roz-kładu mocy należy dokonać w koncepcji soczewki międzystrefą widzenia centralnego i strefą widzenia peryferyjnego:strefa centralna ostrości zostanie poszerzona w przypadku„eye mover”, natomiast w przypadku „head mover” zosta-nie zmiękczona strefa peryferyjna.- współczynnik stabilności, który mierzy powtarzalnośćzachowań głowa/oko i wskazuje, w jaki sposób kształtowaćsię powinna granica między strefą widzenia centralnego istrefą widzenia peryferyjnego: granica ta będzie bardziejwyraźna, im zachowanie będzie bardziej powtarzalne orazbardziej miękka im zachowanie będzie mniej stabilne.

W ten sposób, oprócz zwykłych informacji zawartych wrecepcie, dodaje się nowy element, który precyzuje dyna-mikę używania soczewek i pozwala na indywidualizacjępowierzchni progresywnych w zależności od zachowań pac-jenta. Soczewka zaprojektowana na miarę oferuje pacjen-towi lepszą skuteczność widzenia. Ponadto, soczewka takawykorzystuje też wszystkie najnowsze technologie: różnedługości progresji, Modelowanie Frontu Falowego™ Twin RXTechnology™ itd. …

Kryterium koordynacji głowa/oko, wykorzystane w pro-dukcji soczewek Varilux Ipseo, jest pierwszym kryteriumpersonalizacji soczewek. Po nim pojawią się następne.Jesteśmy aktualnie na początku ery osobistych soczewekprogresywnych.

Rys. 43: Zasada personalizacji Varilux® Ipseo™.

38

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Soc

zew

kiP

rogr

esyw

ne

Podsumowanie

39

Od momentu pojawienia się soczewek progresywnychminęło już blisko pięćdziesiąt lat. Technologia ich projek-towania i produkcji ulegała nieustannej ewolucji: odpowierzchni progresywnych wykonywanych na początkuw sposób prawie rzemieślniczy, aż po dzisiejsze najnows-ze technologie bezpośredniego obrabiania za pomocąmaszyn sterowanych cyfrowo. Dokonano znacznych pos-tępów.

W tym samym czasie, komfort widzenia prezbiopów zos-tał bardzo wyraźnie poprawiony. O ile na początku, soc-zewki progresywne wymagały sporego wysiłku adapta-cyjnego za strony pacjentów, przy najnowszychpowierzchniach progresywnych, adaptacja dokonuje sięprawie natychmiastowo.

W dzisiejszych czasach, skuteczności soczewek progre-sywnych i ich przewagi nad soczewkami dwu- i jednoo-gniskowymi nie trzeba już dowodzić. Ich rozwój nadalbędzie postępował i przyspieszał. Ponad pięćset milio-nów prezbiopów skorzystało już z komfortu soczewekprogresywnych, liczba miliarda użytkowników zostanieznacznie przekroczona w najbliższym dziesięcioleciu.

Światowa przygoda korekcji prezbiopii przez soczewkiprogresywne będzie miała swój ciąg dalszy. Prezbiopi,coraz liczniejsi, zaakceptują soczewki progresywne by„widzieć lepiej”, aby „lepiej żyć”.

„Head mover” „Eye mover”

Pods

umow

anie

Ew

oluc

ja6


AuthorDominique MeslinEssilor Academy Europe


www.essiloracademy.eu

Cop

yrig

ht ©

20

06

ESS

ILO

R A

CAD

EMY

EUR

OP

E, 1

3 r

ue M

orea

u, 7

501

2 P

aris

, Fra

nce

- All

righ

ts r

eser

ved

– D

o no

t co

py o

r di

stri

bute

- Po

lish

- 07

/14

Soczewki Progresywne - Essilor Academy...3ª generacja: technologia „multi-design” str.27 4ª...

Documents

Transcript of Soczewki Progresywne - Essilor Academy...3ª generacja: technologia „multi-design” str.27 4ª...