Typy pustyń:

1. Kamienista (wsch. Tien-Szan)

2. Żwirowa (Mongolska)

3. Piaszczysta (pn. Sahara)

4. Pylasta (Szatt al- Dżarid)

Pustynia – teren o znacznej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej wskutek małej

ilości opadów i przynajmniej okresowo wysokich temperatur powietrza, co sprawia, że

parowanie przewyższa ilość opadów. Na gorących pustyniach ekstremalne temperatury

sięgają do 50 °C , nocą zaś dochodzą do 0 °C, charakterystyczne są dla nich też znaczne

amplitudy dobowe temperatury, stały deficyt wilgotności oraz silne nasłonecznienie.

(1)

(2)

(3)

(4)

Pustynie leżą w strefie klimatu zwrotnikowego. Klimat na nich jest

gorący i suchy, najczęściej latem. Nie dociera do nich wilgotne

powietrze, opady występują bardzo rzadko, ponadto wieją wiatry

przenoszące piasek. Występują bardzo duże wahania temperatury.

Niebo najczęściej jest bez chmur, jest tam bardzo niewielka szata

roślinna.

STYCZEŃ LIPIEC

STYCZEŃ LIPIEC

Gleby:

- Szaroziemy ( Szaroziemy występują głównie w Azji, Afryce i Ameryce

Północnej. Gleby szare w dużej mierze związane są z klimatem. Często w

miejscach, w których jest nieco więcej wilgoci, przechodzą w gleby

szarobrązowe i brązowe)

- Inicjalne (Gleby inicjalne powstają głównie w górach, największy zwarty

obszar gleb inicjalnych występuje na Saharze. Do typowych przykładów

gleb inicjalnych należą m.in: Litosole

- Obszary bez glebowe

szaroziemy inicjalne

Niekorzystne dla roślin warunki klimatyczne powodują, że szata

roślinna jest bardzo skąpa. Liczba gatunków zwierząt pustynnych jest

niewielka, co jest rezultatem trudnych warunków życia i niewielkiej

liczby nisz ekologicznych.

Rodzaje roślin:

- Efemeryczne (efemerydy i efemeroidy)

- Suchorośla (kserofity),

- Rośliny gruboszowate (sukulenty)

- Słonorośla (halofity).

Zagęszczenie roślin na pustyniach jest zawsze niewielkie, a

poszczególne osobniki są zwykle rozmieszczone bardzo

równomierne, jest to rezultat hamowania wzrostu innych roślin

przez wydzielanie do gleby substancji toksycznych. Jest to typowy

przejaw osłabiania konkurencji, w tym wypadku o wodę. Rośliny

pustynne znane są też z różnorodnych sposobów obrony przed

roślinożercami; jest to bardzo istotne w środowisku, w którym

wobec niedostatku wody i niskiej produkcji, bardzo trudno jest

uzupełniać straty tkanek, powstałe na skutek spasania. Najbardziej

rzuca się w oczy morfologiczna przebudowa liści w skutecznie

chroniące roślinę kolce i ciernie. Bardzo rozpowszechnione, ale

stosunkowo słabo jeszcze poznane są sposoby obrony chemicznej,

które polegają na odkładaniu w komórkach i tkankach substancji

toksycznych dla zwierząt

Efemeryczne Suchorośle

Rośliny gruboszowate Słonorośla

Roślina pustynna występująca na kamienistych równinach

północnej Namibii i południowej Angoli, wzdłuż wybrzeża Oceanu

Atlantyckiego (pustynia Namib, Kaokoland).

Kwiaty męskie i żeńskie występują na osobnych roślinach. Skupione są w

kwiatostany wyrastające w pachwinach liści. Męskie kwiaty wytwarzają

czerwony pyłek, który zostaje przenoszony jest do kwiatów żeńskich

przez pluskwiaki, prawdopodobnie także przez wiatr. Owady wabione są do

kwiatów męskich za pomocą słodkiego nektaru wydzielanego w miejscu, gdzie

w kwiatach żeńskich znajduje się zalążek. Nektar wypływa przez tarczowato

rozszerzone ujście odpowiednika kanalika mikropylarnego w kwiatach żeńskich.

Wokół tego tworu znajduje się 6 trzoneczków zakończonych mikrosynangiami

powstającymi w wyniku zrastania się 3 mikrosporangiów wytwarzających pyłek.

Poszczególne kwiaty męskie, zebrane w szyszkowaty kwiatostan, u nasady

otoczone są przez 4 łuski. Kwiaty żeńskie skupione są w kwiatostanach

podobnych do męskich. Powstają jednak w kącie pojedynczej, dużej łuski i

składają się z jednego zalążka, osłonki tworzącego długą rurkę mikropylarną

oraz otaczającej taki kwiat okrywy.

KWIATY MĘSKIE KWIATY ŻEŃSKIE

-jaszczurki

-owady

-pająki

-skorpiony

-nietoperze

-węże np. żmija piaszczysta

-myszoskoczki

-pustynne lisy

-wielbłądy

Liczba gatunków zwierząt pustynnych jest niewielka,

co jest rezultatem trudnych warunków życia i

niewielkiej liczby nisz ekologicznych. Czynniki

ograniczające to z jednej strony warunki klimatyczne

(brak wody, niska wilgotność powietrza, silne

nasłonecznienie, bardzo wysoka temperatura i jej

duże wahania), skąpa szata roślinna (mała ilość

pokarmu i kryjówek). W wypadku całkowitego braku

roślinności, nie występują też zwierzęta.

Przykłady:

skorpion

żmija piaskowa

nietoperz wielbłąd