Skąpiec - Molier

8/13/2019 Skąpiec - Molier

http://slidepdf.com/reader/full/skapiec-molier 1/75

my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

Molière

SKĄPIEC

OSOBYHARPAGON ojciec Kleanta i Elizy, zalotnik Marianny

KLEANT syn Harpagona, zalotnik MariannyELIZA córka Harpagona

WALERY syn Anzelma, zalotnik ElizyMARIANNA córka Anzelma

ANZELM ojciec Walerego i MariannyFROZYNA pośredniczka

SIMON faktor JAKUBkuc arz i !o"nica HarpagonaSTRZAŁKA s#u$%cy Kleanta

PANI CLAU E gospodyni Harpagona! ZIEBEŁKO s#u$%cy Harpagona

SZCZYGIEŁEK s#u$%cy HarpagonaKOMISARZ POLICJI i jegoPISARZ

Rzecz dzieje się w Paryżu, w domu Harpagona

AKT PIERWSZY

SCENA I

WALERY, ELIZA

WALERY&ó$ to, nado'na Elizo, zapad#aś, !idz( ! smutek po c !ili serdecznego zapa#u, który spra!i#, i$tak !spania#omyślnie odda#aś mi !iar( i s#o!o) Wzdyc asz, gdy ja jestem tak pe#en radości*+o!iedz, mia#a$'yś $a#o!a , $eś mnie uczyni#a szcz(śli!ym) & cia#a'yś cofn% zadatek uczu , doktórego mi#oś moja zdo#a#a ci( nak#oni )

ELIZA -ie, Walery, nie $a#uj( niczego. /'yt s#odka jakaś !#adza nie!oli mnie ku to'ie0 nie mam na!etsi#y pragn% , a'y si( to nie 'y#o sta#o. Ale je$eli mam 'y szczer%, przysz#oś nape#nia mnieniepokojem0 !ielce si( o'a!iam, $e mi#oś zapro!adzi#a mnie dalej, ni$'y si( godzi#o.

WALERY1 czemu$ t!oje ust(pst!o nape#nia ci( o'a!%) &zegó$ si( l(kasz)

ELIZAAc ) nie jednej, ale stu rzeczy2 pory!czości ojca, !ymó!ek rodziny, s%du ś!iata0 ale nade

!szystko, Walery, odmiany t!ego serca i tego okrutnego zo'oj(tnienia, jakim !y, m($czy"ni,odp#acacie najcz(ściej z'yt tkli!e do!ody nie!innego uczucia. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona 6

http://my-ebook.pl/

http://my-ebook.pl/



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

WALERYAc , nie czy7 mi tej krzy!dy i nie s%d" !edle innyc . +os%dzaj mnie o !szystko raczej, Elizo, ni$o to, 'ym móg# uc y'i temu, com ci po!inien. -az'yt ci( koc am, a mi#oś moja tr!a '(dzie dogro'u.

ELIZAAc , Walery, ka$dy !szak mó!i to samo* W s#o!ac !szyscy m($czy"ni podo'ni s% do sie'ie0czyny dopiero ods#aniaj% ró$nice.

WALERY5koro !i(c czyny jedynie daj% pozna , czym ! istocie jesteśmy, zaczekaj przynajmniej, a$ '(dzieszmog#a !edle nic os%dzi me serce, i nie o'arczaj mnie z'rodniami czerpanymi ! przed!czesnyc podejrzeniac . -ie ra7 mnie, '#agam, tak dotkli!ym ciosem i zosta! mi czas, a'ym tysi%cznymido!odami móg# ci do!ieś sta#ości myc p#omieni.

ELIZAAc , jak$e #at!o jest nas przekona , gdy kogoś koc amy* 8c tak, Walery* i ja mniemam, $e sercet!oje niezdolne 'y#o'y mnie za!ieś . Wierz(, $e koc asz pra!dzi!ie i $e mi '(dziesz !ierny0 niec c( !%tpi o tym i dr$( ju$ jedynie przed pot(pieniem ś!iata.

WALERYAle sk%d tak czarne przypuszczenia)

ELIZA -ie l(ka#a'ym si( niczego, gdy'y ka$dy patrzy# na ci( moimi oczyma2 ! oso'ie t!ej znajduj(dostateczne uspra!iedli!ienie !szystkiego, com uczyni#a. Moje serce na s!oj% o'ron( mo$e si(

po!o#a na !szystkie t!oje przymioty, poparte jeszcze d#ugiem !dzi(czności, który nie'o kaza#omi !zgl(dem cie'ie zaci%gn% . &o c !ila staje mi przed oczyma straszli!e nie'ezpiecze7st!o,które po raz pier!szy z'li$y#o nas do sie'ie0 szlac etna od!aga, z jak% nie !a a#eś si( nara$a$ycia, a'y mnie !ydrze !ściek#ości !z'urzonyc fal0 pe#na tkli!ości opieka, jak% mnie otoczy#eś!ydo'y!szy z !ody, oraz te !ytr!a#e ś!iadect!a $arli!ej mi#ości, której ani czas, ani przeszkodynie zdo#a#y odstr(czy . Wi(cej jeszcze* !szak$e ta mi#oś ka$e ci zapomnie o domu, zatrzymujeci( ! tym mieście, zmusza ci(, a'yś ze !zgl(du na mnie trzyma# ! ukryciu stan i naz!isko, a!reszcie sk#ania do tego, i$ a'y mnie !idy!a przyj%#eś o'o!i%zki domo!nika mego ojca.Wszystko to nie mog#o mnie nie przy!i%za do cie'ie i !ystarcza najzupe#niej ! moic oczac ,a'y !yt#umaczy krok, na który si( zgodzi#am0 nie !ystarczy mo$e jednak, a'y go unie!inni !oczac ludzi. Ac , !cale nie jestem pe!na, czy ś!iat zec ce zrozumie moje uczucia*

WALERY/e !szystkiego, coś tu na m% korzyś !ymieni#a, jedynie mej mi#ości pragn%#'ym przypisa jak%śzas#ug(0 co zaś do skrupu#ó!, to sam ojciec stara si( a$ nadto, a'y post(pek t!ój uczynizrozumia#ym dla ś!iata. 9en 'ezmiar sk%pst!a i suro!oś , z jak% o'c odzi si( z dzie mi, zdolne s%uspra!iedli!i najśmielsz% decyzj(. +rze'acz mi, urocza Elizo, $e si( !yra$am ! ten sposó'0!iesz !szak$e, $e trudno 'y 'y#o z#agodzi s%d ! tej mierze. 5koro jednak, jak si( spodzie!am,uda mi si( odszuka rodzicó!, z #at!ości% przyjdzie nam ic u'#aga . 8czekuj% z ca#ymupragnieniem !iadomości i sam gotó! jestem uda si( po nie, jeśli rzecz '(dzie si( prze!leka .

ELIZAAc , Walery, nie ruszaj si( st%d, '#agam2 staraj si( tylko zjedna przyc ylnoś ojca.

WALERY ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona :



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ Widzisz sama, jak usilnie pracuj( nad tym i ile trze'a 'y#o zr(czności, a'y dosta si( do jego domu0 jak si( maskuj( nieustannie, 'yle mu si( przypodo'a , i jak% rol( odgry!am tutaj, jedynie dlakupienia so'ie jego $yczli!ości. &zyni( ! niej zreszt% zadzi!iaj%ce post(py. +rzekony!am si(, $ea'y pozyska so'ie ludzi, nie ma lepszej drogi, ni$ stroi si( !e !#asne ic sk#onności, przejmo!asi( ic mniemaniami, patrze z zac !ytem na !ady i przyklaski!a !szystkim uczynkom. -ie mao'a!y, a'y mo$na 'y#o przesadzi ! tej komedii, c o 'y si( j% gra#o ! sposó' naj!idoczniejszy naś!iecie. ;dy c odzi o poc le'st!o, najm(drsi ludzie posiadaj% istne skar'y nai!ności0 nie ma nictak 'ezczelnego ani niedorzecznego, czego 'y nie po#kn(li, skoro si( nale$ycie rzecz zapra!i poc !a#ami. 5zczeroś sz!ankuje cokol!iek przy takim zatrudnieniu, ale có$, kiedy si( potrze'ujekogoś, trze'a si( do7 nagi% * 5koro jest to jedyny sposó' zdo'ycia ufności, !ina nie le$y po stronie poc le'có!, lecz tyc , którzy domagaj% si( poc le'st!a.

ELIZAAle czemu nie pró'ujesz ró!nie$ zjedna so'ie poparcia mego 'rata, na !ypadek, gdy'y s#u$%cej przysz#a oc ota zdradzi tajemnic()

WALERY -ie mo$na za'iega na raz o jedno i drugie0 c araktery ojca i syna s% tak sprzeczne, $e trudno 'ysi( utrzyma ! pod!ójnej roli. Ale ty ze s!ej strony staraj si( !p#yn% na 'rata i skorzystaj z przyja"ni, jak% ma do cie'ie, a'y go nastroi przyc ylnie. 1dzie !#aśnie. 8dc odz(. +omó! z nim iods#o7 mu tyle, ile uznasz za stoso!ne.

ELIZA -ie !iem, czy potrafi( si( zdo'y na to !yznanie.

SCENA II

LEA!", ELIZAKLEANT<ardzo rad jestem, $e ci( sam% zastaj(, siostro0 pragn%#em pomó!i z to'% i z!ierzy si( z pe!nego sekretu.

ELIZA/ mi#% c (ci%, 'racie. &ó$ masz mi do po!iedzenia)

KLEANTWiele rzeczy, moja siostro0 i to ! jednym s#o!ie. Koc am.

ELIZAKoc asz)

KLEANT9ak, koc am. Ale nim po!iem cośkol!iek dalej, !iem, $e zale$ny jestem od ojca i $e po!innośsyna czyni mnie pod!#adnym jego !oli0 $e nie godzi si( przyjmo!a zo'o!i%za7 'ez zez!oleniatyc , którym za!dzi(czamy $ycie0 $e nie'o uczyni#o ic panami uczu i $e !olno namrozporz%dza so'% jedynie za ic !skazó!k%0 $e nie ulegaj%c !p#y!om szalonej nami(tności,mog% mie s%d o !iele zdro!szy i lepiej !idzie , co jest dla nas odpo!iednie0 $e raczej trze'a polega na 'ystrości ic rozs%dku ni$ na zaślepieniu $%dzy0 i $e m#odzie7cze pory!y pro!adz%najcz(ściej ku nie'ezpiecznym przepaściom. Mó!i( to !szystko, siostro, a'yś ty nie potrze'o!a#aso'ie zada!a tego trudu2 mi#oś moja 'o!iem nie c ce o niczym s#ysze i prosz( ci(, 'yśoszcz(dzi#a so'ie !szelkic pers!azyj. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona =



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

ELIZA&zy ju$ z!i%za#eś si(, 'racie, !o'ec tej, któr% tak koc asz)

KLEANT -ie0 ale jestem na to zupe#nie przygoto!any i '#agam raz jeszcze, nie staraj si( mnie od!odzi .ELIZA&zy$ jestem, 'racie, tak ograniczon%)

KLEANT -ie, siostro, ale ty nie koc asz0 nie znasz s#odkiej pot(gi, z jak% tkli!e uczucie o!#ada sercem2dlatego l(kam si( t!ego rozs%dku.

ELIZAAc , 'racie, nie mó!my o moim rozs%dku2 nie ma cz#o!ieka, którego 'y on nie zdradzi#

przynajmniej raz ! $yciu. ;dy'ym ci ot!orzy#a serce, mo$e okaza#a'ym si( ! t!oic oczac jeszcze mniej rozs%dna od cie'ie.

KLEANT8c , da#'y <óg, a'y t!oje serce, podo'nie jak moje...

ELIZA8mó!my$ najpier! t!oj% spra!(2 po!iedz mi, kto jest ta, która pokoc a#eś)

KLEANTM#oda oso'a, która od nieda!na mieszka ! tej dzielnicy. /da si(, nie'o samo st!orzy#o j% po to,

a'y natc n(#a mi#ości% ka$dego, kto si( do niej z'li$y. -a ś!iecie nie mo$e istnie nic po!a'niejszego0 !yznaj(, i$ straci#em zmys#y od pier!szej c !ili, kiedy j% ujrza#em. -azy!a si(Marianna0 mieszka z poczci!% matk%, która pra!ie ci%gle jest c ora i do której przy!i%zana jest !sposó' !prost nie!iarygodny. +iel(gnuje j%, tuli i pociesza z czu#ości%, która 'y ci( !zruszy#a dog#('i. Wszystko, co czyni, tc nie jakimś nie!ymo!nym !dzi(kiem0 ! ka$dym post(pku mieszcz%si( tysi%ce po!a'ó!, s#odycz pe#na uroku, poci%gaj%ca do'ro , uczci!oś 'ez zmazy... ac siostro,c cia#'ym, a'yś j% mog#a pozna .

ELIZA+ozna#am j% ju$ niemal, 'racie, z tego, co mó!isz0 a'ym zaś czu#a dla niej sympati(, !ystarcza mi,$e ty j% koc asz.

KLEANT>omyśli#em si(, c o nic mi o tym nie mó!i#y, $e nie s% ! z'yt ś!ietnyc stosunkac i $e mimoskromnego try'u zaled!ie mog% nastarczy potrze'om. &zy ty pojmujesz, siostro, co to zaszcz(ście móc si( przyczyni do popra!ienia losu oso'y, któr% si( koc a) /r(cznie udzielanieznacznej pomocy skromnym potrze'om zacnej rodziny* /rozum tedy, jak 'olesnym jest uczucie,$e !skutek sk%pst!a ojca niepodo'ie7st!em jest dla mnie koszto!a tej s#odyczy i z#o$yukoc anej ! ca#ej pe#ni ś!iadect!o mej mi#ości.

ELIZA8c , doskonale odczu!am, jak to musi 'y przykro.

KLEANTAc , siostro, 'ardziej ni$ so'ie mo$na !yo'razi . <o po!iedz, czy mo$e 'y coś 'ardziej ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona ?



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ nieludzkiego ni$ te dro'iazgo!e 'raki, które cierpimy ! tym domu i ta straszna suro!oś , ! jakiej j(czymy 'ez przer!y) 1 na có$ si( nam przyda, $e '(dziemy mieli maj%tek, skoro posi%dziemy go!ó!czas, gdy min% najpi(kniejsze lata* 9o$ dziś, a'y si( utrzyma , musz( !r(cz zad#u$a si( na!szystkie strony0 jestem, jak i ty zreszt%, znie!olony ucieka si( do #aski kupcó!, a'y po prostuu'ra si( przyz!oicie. 5#o!em, c cia#em z to'% mó!i , a'yś mi pomog#a !y'ada ojca, jak si(zapatruje na moje uczucie0 gdy'ym napotka# przeszkody, goto!y jestem !raz z ukoc an% szukaszcz(ścia gdzie indziej... -a !szystkie strony staram si( ! tym celu ze'ra potrze'n% sum(. @eśli ty,siostro, znajdujesz si( ! podo'nym po#o$eniu i jeśli ojciec '(dzie si( sprzeci!ia# naszym pragnieniom, opuścimy go o'oje i !yz!olimy si( z przemocy, ! jakiej nieznośne sk%pst!o !i(zinas od tak da!na.

ELIZA9o pra!da, z ka$dym dniem daje on nam !i(cej po!odó! do op#aki!ania przed!czesnej śmiercimatki...

KLEANT

5#ysz( jego g#os0 oddal( si( nieco dla doko7czenia z!ierze7, nast(pnie zaś po#%czymy si#y, a'y prze!alczy ojco!sk% tyrani(.

SCENA III

HARPA#$!, %"RZA& A

HARPAGON+recz mi st%d zaraz, ! tej c !ili, 'ez t#umacze7* >alej, za'iera mi si( z domu, ty arcy ultaju, tyurodzony !isielcze*

STRZAŁKAna s'ronie -ie !idzia#em ! $yciu takiej z#ej 'estii jak ten przekl(ty starzec* >opra!dy, myśl( czasem, $e onma dia'la ! so'ie.

HARPAGONMruczysz jeszcze)

STRZAŁKA/a co mnie pan !ygania)

HARPAGON<(dziesz si( pyta#, za co, o'!iesiu jeden) mykaj czym pr(dzej, 'o ci( u'ij( na miejscu*

STRZAŁKA&ó$ ja zro'i#em)

HARPAGON9o zro'i#eś, $e c c(, a'yś si( !ynosi#.

STRZAŁKAMój pan, a syn pa7ski, kaza# mi tu czeka .

HARPAGON9o id", czekaj na ulicy, a nie stercz mi ! domu jak szyld!ac na !arcie, a'y podpatry!a , co si( ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona B



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ dzieje, i ci%gn% ze !szystkiego korzyści. -ie c c( mie 'ez ustanku pod nosem szpiega, zdrajcy,którego przekl(te oczy śledz% !ci%$, co ro'i(, po$eraj% !szystko, co posiadam, i myszkuj% na !szestrony, czy'y si( nie uda#o czegoś z#aso!a .

STRZAŁKA@ak$e pan c cesz, u dia'#a, a'y panu mo$na 'y#o coś z#aso!a ) @akim cudem tego dokaza , skoro!szystko zamykasz pod kluczem i stoisz na stra$y !e dnie jak i ! nocy)

HARPAGON<(d( zamyka#, co mi si( podo'a, i sta# na stra$y, ile tylko zec c(. +atrzcie mi !ści'skic , którzyczu!aj% nad ka$dym moim krokiem* po cic(u na s'ronie>r$( ca#y, czy on nie domyśla si( czegoś o moic pieni%dzac . g)o*no9y mo$e 'y#'yś zdolny rozsie!a plotki, $e ja mam sc o!ane pieni%dze)

STRZAŁKA+an ma sc o!ane pieni%dze)

HARPAGON -ie, #otrze, nie mó!i( tego !cale. po cic(u9o mo$na oszale * g)o*no+ytam, ot tak, czy nie puszczasz takic 'ajeczek, a'y mi na z#oś zro'i )

STRZAŁKA

Ec , có$ komu na tym zale$y, czy pan masz, czy nie masz) >la nas to !yc odzi na jedno i to samo.HARPAGON zamierzaj+c się, a y mu da- po.icze/ <(dziesz m(drko!a#) @a ci to m(drko!anie pr(dko !y'ij( z g#o!y* /a'ieraj si(0 ostatni raz po!iadam.

STRZAŁKA>o'rze !i(c2 za'ieram si(.

HARPAGON&zekaj2 nie !ynosisz czego z domu)

STRZAŁKAEt* có$ 'ym móg# st%d !ynieś )

HARPAGON& od", c od" tutaj, niec zo'acz(. +oka$ r(ce.

STRZAŁKA8to.

HARPAGON>rugie.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona C



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ STRZAŁKA>rugie)

HARPAGON9ak.

STRZAŁKA8to.

HARPAGONws/azuj+c na spodnie %'rza)/i9e szerokie %jda!ary, to jak'y st!orzone na magazyny z#odziejskie. <ardzo 'ym rad, a'y kogozapro!adzi#y na szu'ienic(.

STRZAŁKAna s'ronie

Ac , jak$e taki cz#o!iek !art 'y#'y s!ego losu i z jak%$ radości% okrad#'ym go napra!d(*HARPAGONH()

STRZAŁKA&o)

HARPAGON&o ty mó!isz o okradzeniu)

STRZAŁKAMó!i(, $e mo$e pan !szystko przetrz%sn% , a'y si( przekona , czy go nie okrad#em.

HARPAGONW#aśnie, !#aśnie. Harpagon prze'rz+sa /ieszenie %'rza)/i

STRZAŁKAna s'ronie -iec zaraza !ygniecie sk%pst!o i dusigroszó!.

HARPAGONH() &ó$ po!iadasz)

STRZAŁKA&o po!iadam)

HARPAGON9ak0 co tam mruczysz o sk%pst!ie i dusigroszac )

STRZAŁKAMó!i(, $e'y zaraza !ygniot#a sk%pst!o i dusigroszó!.

HARPAGON8 kim$e to c cesz mó!i ) ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona D



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

STRZAŁKA8 dusigroszac .

HARPAGONKtó$ to ci dusigrosze)STRZAŁKA8'rzydli!cy i 'rudasy.

HARPAGONAle kogo przez to rozumiesz)

STRZAŁKA&ó$ si( pan o to tak troszczy)

HARPAGON<o mi si( podo'a.

STRZAŁKAMyśli pan, $e c cia#em mó!i o panu)

HARPAGONMyśl(, co myśl(0 ale c c(, a'yś po!iedzia#, do kogoś to mó!i#.

STRZAŁKAMó!i#em... mó!i#em do mojej czapki.

HARPAGONEj$e, 'o ja przemó!i( do t!ojego grz'ietu.

STRZAŁKA/a'roni mi pan !ymyśla na sk%pcó!)

HARPAGON -ie0 ale za'roni( odpo!iada i 'y zuc !a#ym. Milcze *

STRZAŁKA -ie !ymieni#em nikogo.

HARPAGON+iśnij jeszcze, a kości ci po#ami(.

STRZAŁKAderz ! stó#...

HARPAGON -ie zmilczysz)

STRZAŁKA -iec strac(.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ HARPAGONEj* ej*

STRZAŁKA po/azuj+c Harpagonowi jeszcze jedn+ /iesze08, jeszcze jedna2 czyś pan zado!olony)HARPAGON>alej, oddaj 'ez o'szuki!ania.

STRZAŁKA&o)

HARPAGON9o, co !zi%#eś.

STRZAŁKA -ic nie !zi%#em.

HARPAGON/ pe!ności%)

STRZAŁKA/ pe!ności%.

HARPAGON -o to z +anem <ogiem. Fuszaj do !szystkic dia'#ó!.

STRZAŁKAna s'ronieGadna odpra!a, daj( s#o!o*

HARPAGON8dpo!iesz za to przed s!oim sumieniem.

SCENA IV

HARPAGON sam8to mi ka!a# o'!iesia* !ygl%da mocno podejrzanie0 !ola#'ym, a'y ten pies kula!y raz znikn%# mi ju$ z oczu. Ac , có$ to za straszny k#opot mie ! domu tak znaczn% sum(0 szcz(śli!y, kto ma ca#ymaj%tek ! 'ezpiecznej lokacie, a zac o!a tylko to, co potrze'ne na codzienne !ydatki* 9o niema#arzecz znale" ! domu do'r% kryjó!k(0 co do mnie, !szystkie zamkni(cia i skrzynie u!a$am zamocno niepe!ne i nierad na nic polegam. 9o istna przyn(ta dla z#odziei2 ka$dy przede !szystkimtam si( do'iera.

SCENA V

HARPA#$!1 ELIZA I LEA!" rozmawiaj+ ze so + w g)ę i

HARPAGON ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ $e to ja mam dziesi( tysi(cy talaró!.

KLEANT -ie mieszamy si( do t!oic spra!, ojcze.

HARPAGON>a#'y <óg, a'ym je mia#, o!e dziesi( tysi(cy...

KLEANT -ie przypuszczam...

HARPAGON9o 'y#'y dla mnie interes nie lada.

ELIZA9o s% rzeczy...

HARPAGON+rzyda#y'y mi si( 'ardzo.

KLEANT5%dz(, $e...

HARPAGONWiedzia#'ym, co z nimi zro'i .

ELIZA

@esteś, ojcze...HARPAGON -ie narzeka#'ym !ó!czas na ci($kie czasy.

KLEANTMój <o$e, !szak$e ty, ojcze, nie masz c y'a przyczyn do narzekania2 !szystkim !iadomo, i$ posiadasz #adny maj%tek.

HARPAGON@a, #adny maj%tek* &i, co tak mó!i%, #$% 'ezczelnie. -ic fa#szy!szego pod s#o7cem0 to tylko ultarozpuszczaj% umyślnie takie pog#oski.

ELIZA -ie unoś si(, ojcze.

HARPAGON9o nie do !iary, $e !#asne dzieci zdradzaj% mnie i staj% ! rz(dzie moic nieprzyjació#*

KLEANT&zy to znaczy 'y t!oim nieprzyjacielem, mó!i , $e posiadasz maj%tek)

HARPAGON9ak. +odo'ne gadania a tak$e t!oje szalone !ydatki stan% si( przyczyn%, $e któregoś dnia przyjdziemi tu ktoś gard#o poder$n% ! mniemaniu, $e ja po prostu sypiam na z#ocie. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona 66



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

KLEANT@akie$ ja ro'i( nadz!yczajne !ydatki)

HARPAGON@akie) &zy mo$e 'y coś 'ardziej o'urzaj%cego ni$ te !spania#e stroje, ! któryc so'ie paradujesz po mieście) Wczoraj musia#em !y#aja Eliz(, ale ty jesteś jeszcze gorszy. 9o !o#a o pomst( donie'a. Jci%gn%!szy z cie'ie to, co masz na grz'iecie, mo$na 'y uzyska !cale #adny kapitalik.Mó!i#em ci ma#o d!adzieścia razy, mój synu, $e ca#y t!ój try' $ycia 'ardzo mi si( nie podo'a0dia'elnie mi coś 'a!isz si( ! markiza0 a'y stroi si( ! ten sposó', musisz mnie c y'a podsku'y!a .

KLEANTEj, 'ardzom cieka!, jak'y to mo$na ojca podsku'y!a .

HARPAGON

&ó$ ja mog( !iedzie ) 5k%d$e zatem 'ierzesz na to, a'y si( utrzyma na takiej stopie)KLEANT@a, ojcze) ;ram po prostu0 ponie!a$ zaś gram 'ardzo szcz(śli!ie, o'racam ca#% !ygran% na s!oje potrze'y.

HARPAGON9o 'ardzo "le ro'isz. @e$eli masz szcz(ście ! kartac , po!inieneś z tego korzysta i sk#ada!ygran% na uczci!y procent, a'y si( czegoś dociu#a . & cia#'ym 'ardzo !iedzie , nie mó!i%c ju$nic o reszcie, do czego s#u$% te !st%$ki, którymi jesteś upierzony od stóp do g#o!y) &zy kilkasprz%czek nie !ystarczy#o'y tak samo do przymoco!ania spodni) <ardzo te$ potrze'ne !yrzuci

pieni%dze na peruczki, kiedy mo$na nosi !#osy s!ojego c o!u nie !ydaj%c ani szel%ga*/a#o$y#'ym si(, $e ! tyc !st%$kac i perukac uton(#o co najmniej d!adzieścia pistoli0d!adzieścia zaś pistoli przynosi rocznie osiemnaście funtó!, sześ susó! i osiem denaró!,c ocia$'y si( tylko jeden procent po'iera#o od d!unastu.

KLEANTMasz s#usznoś , ojcze.

HARPAGON>ajmy temu pokój i mó!my o czym innym.widz+c, ze E.iza i .ean' daj+ so ie zna/iHej* po cic(u na s'ronie/daje mi si(, $e si( porozumie!aj%, a'y mi z!(dzi sakie!k(* g)o*no&o znacz% te miny)

ELIZA>ro$ym si( z 'ratem, kto '(dzie mó!i# pier!szy0 o'oje mamy ci, ojcze, coś do po!iedzenia.

HARPAGON1 ja !am tak$e.

KLEANT9o, co ci mamy do po!iedzenia, ojcze, dotyczy ma#$e7st!a. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona 6:



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

HARPAGON1 ja ró!nie$ o ma#$e7st!ie c cia#'ym z !ami pogada .

ELIZAAc , ojcze*HARPAGON+o có$ te krzyki) &zy s#o!o, czy rzecz sama tak ci( przera$a, moja córko)

KLEANT<ior%c ma#$e7st!o tak, jak tyje pojmujesz, ojcze, mo$e ono s#usznie przera$a nas o'oje. (kamysi(, $e nasze uczucia znajd% si( ! niezgodzie z t!oim !y'orem.

HARPAGON& !il( cierpli!ości0 nie macie si( o co tr!o$y . Wiem, czego !am trze'a0 ani jedno, ani drugie nie

'(dzie si( mia#o po!odu uskar$a na moje zamiary. A'y !i(c przyst%pi do rzeczy.do .ean'a+o!iedz mi, czy zau!a$y#eś m#od% oso'( imieniem Marianna, mieszkaj%c% niedaleko od nas)

KLEANT8!szem, ojcze.

HARPAGONA ty)

ELIZA

5#ysza#am tylko o niej.HARPAGON1 jak ci si( !ydaje, ta panienka)

KLEANT8so'% !prost urocz%.

HARPAGON@ej !ejrzenie)

KLEANT+e#ne nie!inności i po!a'u.

HARPAGONk#ad i o'ejście)

KLEANT&zaruj%ce po prostu.

HARPAGON -ie u!a$asz, $e taka dzie!czyna zas#uguje ! zupe#ności, a'y o niej pomyśle )

KLEANT8!szem, ojcze. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona 6=



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

HARPAGONLe mog#a'y 'y dla ka$dego po$%dan% parti%)

KLEANT<ardzo po$%dan%.HARPAGONLe !ygl%da na oso'(, która potrafi 'y do'r% gospodyni%)

KLEANT -ie!%tpli!ie.

HARPAGON1 $e m%$ móg#'y z ni% 'y szcz(śli!y)

KLEANT/ pe!ności%.

HARPAGON@est tylko ma#a trudnoś 2 o'a!iam si(, $e nie posiada takiego posagu, do jakiego 'y si( mia#o pra!o.

KLEANTAc , ojcze, có$ znaczy maj%tek, gdy c odzi o ma#$e7st!o z istot% godn% u!iel'ienia*

HARPAGON

/a poz!oleniem, za poz!oleniem. Mo$na 'y rzec jedynie, $e je$eli nie !e"mie si( za ni% tyle, ile 'y si( pragn(#o, mo$na si( stara od'i to na innyc rzeczac .

KLEANT8czy!iście*

HARPAGON5#o!em, 'ardzo si( ciesz(, $e si( zgadzamy ! zapatry!aniac 2 #agodne 'o!iem !ejrzenie istatecznoś panienki uj(#y mnie za serce i, 'yle mia#a 'odaj jaki posa$ek, gotó! jestem j% zaślu'i .

KLEANT&o) @ak)

HARPAGONH()

KLEANT@esteś gotó!, ojcze, po!iadasz...

HARPAGON/aślu'i Mariann(.

KLEANTKto) 9y, ojcze) 9y)

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona 6?



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ HARPAGON9ak, ja, ja, ja. &ó$ to ma znaczy )

KLEANT5#a'o mi si( jakoś zro'i#o. +oz!ól mi odejś , ojcze.

HARPAGON9o minie. 1d" pr(dko do kuc ni i !ypij du$% szklank( czystej !ody.

SCENA VI

HARPA#$!, ELIZA

HARPAGON8to !ymuskani panicze0 tyle ! nic si#y, co ! kurcz(ciu. 9o zatem, moja córko, postano!i#em dlasie'ie. &o do Kleanta, przeznaczam dla7 pe!n% !do!(, o której mi !#aśnie mó!iono dziś rano0

cie'ie !ydam za pana Anzelma.ELIZA/a pana Anzelma)

HARPAGON9ak0 jest to cz#o!iek dojrza#y, rozs%dny i doś!iadczony0 nie ma !i(cej nad pi( dziesi%t lat i s#ynieze s!oic dostatkó!.

ELIZA/)aniaj+c się

@a nie pragn( !yjś za m%$, mój ojcze, je$eli poz!olisz.HARPAGON przedrze3niaj+c E.izęA ja, moja córeczko, moja duszyczko, pragn(, a'yś !ysz#a za m%$, je$eli poz!olisz.

ELIZA/)aniaj+c się pow'4rnieWy'acz mi, ojcze.

HARPAGON przedrze3niaj+c E.izęWy'acz mi, córko.

ELIZA@estem najuni$e7sz% s#ug% pana Anzelma, ale z przeproszeniem ojca/)aniaj+c się znowu$on% jego nie zostan(.

HARPAGON@estem t!oim najni$szym podnó$kiem, ale przedrze3niaj+c E.izęz przeproszeniem panny, $on% jego zostaniesz jeszcze dziś !ieczór.

ELIZA ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona 6B



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ >ziś !ieczór)

HARPAGON>ziś !ieczór.

ELIZA/)aniaj+csi( zno!u9o 'y nie mo$e, ojcze.

HARPAGON przedrze3niaj+c E.izę<(dzie, moja córko.

ELIZA -ie.

HARPAGON9ak.

ELIZA -ie, po!iadam.

HARPAGON9ak, po!iadam.

ELIZA -ie zmusisz mnie do tego, ojcze.

HARPAGON/musz(, moja córko.

ELIZAFaczej si( za'ij(, ni$ przyjm( takiego m($a.

HARPAGON -ie za'ijesz si( i przyjmiesz. Widzia# kto takie zuc !alst!o) 5#ysza# kto, a'y córka ! ten sposó' przema!ia#a do ojca)

ELIZAA s#ysza# kto, a'y ojciec ! ten sposó' c cia# !yda!a córk( za m%$)

HARPAGON9o partia 'ez zarzutu2 za#o$( si(, $e ka$dy mo$e tylko poc !ali mój !y'ór.

ELIZAA ja za#o$( si(, $e nikt rozs%dny nie mo$e go poc !ali .

HARPAGON spos'rzegaj+c z da.e/a Wa.erego8to Walery. & cesz, a'yśmy go o'rali za s(dziego ! tej spra!ie)

ELIZA ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona 6C



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ WALERYWszystko pra!da. Ale córka mog#a'y znó! odpo!iedzie , ze pan traktujesz spra!( z'yt nagle0 $etrze'a 'y przynajmniej troc ( czasu, a'y si( przekona , czy jej serce...

HARPAGON -ie0 tak% sposo'noś trze'a ! lot c !yta po prostu. 5pra!a ta przedsta!ia dla mnie korzyś ,której ! innyc !arunkac nie móg#'ym si( spodzie!a 2 godzi si( j% !zi% 'ez posagu.

WALERY<ez posagu)

HARPAGON9ak.

WALERYHa* na to ju$ nic nie mog( odpo!iedzie . <agatela* to ! istocie decyduj%cy argument0 musz(

uc yli czo#a.HARPAGON+e!no, $e to stano!i dla mnie oszcz(dnoś !cale poka"n%.

WALERY8czy!iście0 nie mo$na zaprzeczy . +ra!da, i$ córka mog#a'y nadmieni , $e ma#$e7st!o jestspra!% !a$niejsz%, ni$'y si( zda!a#o0 $e c odzi tu o szcz(ście lu' niedol( ca#ego $ycia0 $ezo'o!i%zanie, które ma tr!a a$ do zgonu, nale$y zaci%gn% z naj!i(ksz% ostro$ności%...

HARPAGON

<ez posagu*WALERYMa pan s#usznoś 0 to rozstrzyga o !szystkim, rozumie si(. 5% ludzie, którzy 'y mogli s%dzi , $e ! podo'nej spra!ie nale$a#o'y si( liczy i ze sk#onności% córki0 $e tak znaczna nieró!noś !ieku,c (ci usposo'ie7 narazi mo$e na dotkli!e nie'ezpiecze7st!a...

HARPAGON<ez posagu*

WALERY9ak, na to nie ma odpo!iedzi0 !iadomo* Któ$, u diaska, móg#'y si( sprzeci!ia * 1stniej%!pra!dzie ojco!ie, którzy 'y !oleli raczej liczy si( z c (ciami córki, ni$ z takim !ydatkiem0którzy 'y nie c cieli poś!i(ci jej szcz(ścia dla s!ojej korzyści i którzy ponad !szystko innesta!iaj% ! ma#$e7st!ie s#odk% !zajemn% sympati(, o!% r(kojmi( czci, spokoju i szcz(ścia0s#o!em...

HARPAGON<ez posagu*

WALERY9o pra!da0 to zamyka usta. <ez posagu* @ak si( tu oprze takiemu argumento!i)

HARPAGONna s'ronie, spog.+daj+c w s'ronę ogrodu ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona 6



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ 8 o* zdaje mi si(, $e to pies szczeka. &zy tam komu nie przysz#a c (tka do'iera si( do moic pieni(dzy.do Wa.erego -ie rusz si(0 !racam za c !il(.

SCENA VIII

ELIZA, WALERY

ELIZA&zy ty $arty stroisz, Walery, a'y mó!i ! ten sposó')

WALERY9o, a'y go nie rozdra$ni i #at!iej da so'ie z nim rady. 5przeci!i si( !prost, to pe!ny sposó',a'y !szystko popsu 0 s% ludzie, któryc mo$na opano!a jedynie pozorn% ust(pli!ości%0usposo'ienia nie znosz%ce opozycji. 9akie natury 'untuj% si( przeci! ka$dej pra!dzie, 'roni% si(,

ile ! ic mocy, przed drog% rozs%dku i jedynie kr(tymi ście$kami mo$na je dopro!adzi tam, gdziesi( zmierza. daj, $e si( zgadzasz na !szystko, a #at!iej zdo#asz...

ELIZAAle to ma#$e7st!o, Walery*

WALERY+oszukamy sposo'ó!, a'y je udaremni .

ELIZAAle jakic , skoro jeszcze dziś !ieczór ma 'y za!arte)

WALERY9rze'a !yprosi z!#ok(2 najlepiej uda c oro'(.

ELIZAWez!% lekarzy i podst(p si( !ykryje.

WALERYLartujesz) &zy$ oni maj% o tym jakie poj(cie) 9ylko śmia#o, mo$esz so'ie !y'ra c oro'(, jaka cisi( $y!nie spodo'a0 znajd% z pe!ności% uczone argumenty, a'y !yt#umaczy , sk%d si( !zi(#a.

SCENA IX

HARPA#$!, ELIZA, WALERY

HARPAGONna s'ronie, w g)ę i sceny/da!a#o mi si( tylko. <ogu dzi(ki.

WALERYwidz+c HarpagonaA !reszcie, jako ostatni sposó' zostaje nam ucieczka0 i jeśli mi#oś t!oja, pi(kna Elizo, potrafi si(zdo'y ... spos'rzegaj+c Harpagona9ak, córka po!inna 'y pos#uszna ojcu. -ie trze'a z!a$a , czy si( m%$ podo'a, czy nie0 'ez ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona 6



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ posagu* to !ielkie s#o!o2 gdy taki argument !c odzi ! gr(, o'o!i%zkiem jest zamkn% oczy na!szystko.

HARPAGON>o'rze, to si( nazy!a mó!i * 8*

WALERY+rzepraszam pana 'ardzo, jeśli si( cokol!iek unios#em i ośmieli#em si( mó!i do córki ! tensposó'.

HARPAGON@ak to* Ale$ prześlicznie mó!isz* & cia#'ym, a'yś zyska# na ni% !p#y! nieograniczony.do E.izy9ak, mo$esz si( 'oczy , ile ci si( podo'a2 przele!am na niego ca#% !#adz( od nie'a mi dan% i $ycz(so'ie, a'yś !e !szystkim 'y#a mu pos#uszn%.

WALERYdo E.izy&zy !o'ec tego zec ce pani opiera si( jeszcze...

SCENA X

HARPA#$!, WALERY

WALERY+anie, pójd( jej jeszcze roztrz%sa sumienie.

HARPAGON8!szem0 'ardzo ci '(d( !dzi(czny. / pe!ności%...

WALERY/dro!o '(dzie, jeśli si( jej troc ( cugli przykróci.

HARPAGON9o pra!da. -ale$y...

WALERY -iec si( pan nie o'a!ia. Mniemam, i$ dam so'ie rady.

HARPAGON5taraj si(, staraj. Musz( teraz !yjś do miasta0 !róc( za ma#% c !ilk(.

WALERYid+c w s'ronę, /'4r+ wysz)a E.iza i zwracaj+c się ja/ gdy y do niej9ak, pieni%dz jest darem najcenniejszym ! ś!iecie0 po!innaś pani dzi(ko!a nie'iosom, i$ da#y pani tak dzielnego i zacnego ojca. 5koro ktoś gotó! jest !zi% pann( 'ez posagu, nie ma si( cod#u$ej zastana!ia . Wszystko mieści si( ! tym s#o!ie2 ' e z p o s a g u0 ono po!inno starczy zam#odoś , pi(knoś , urodzenie, onor, rozum i uczci!oś .

HARPAGON>zielny c #opak* 9o si( nazy!a mó!i jak !yrocznia. 5zcz(śli!y, kto ma przy 'oku takiegocz#o!ieka. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona :I



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

AKT RUGI

SCENA I

LEA!", %"RZA& A

KLEANTA niegodzi!cze* gdzie$eś ty si( !a#(sa#) &zy nie kaza#em...

STRZAŁKA9ak, panie0 mia#em zamiar oczeki!a pana nie!zruszenie0 ale ojciec pa7ski, jak !iadomo,cz#o!iek nie odznaczaj%cy si( z'ytni% uprzejmości%, przemoc% !ygna# mnie z domu. >o'rze, $emkijó! przy tym nie o'er!a#.

KLEANT@ak stoj% spra!y) Fzecz nagli 'ardziej ni$ kiedy0 od czasu, jakeśmy si( rozstali, odkry#em, i$!#asny ojciec jest mym !spó#za!odnikiem.

STRZAŁKA8jciec zakoc any)

KLEANT9ak0 i led!ie uda#o mi si( ukry pomieszanie, o jakie przypra!i#a mnie ta !iadomoś .

STRZAŁKA@emu !pad#o do g#o!y si( zakoc a * &zy dia'e# go op(ta#) &zy on so'ie $arty stroi) Al'o$ mi#ośdla takic , jak on)

KLEANT9rze'a$ 'y#o, za moje grzec y, a'y go na!iedzi#a i ta nami(tnoś *

STRZAŁKAAle po có$ ! takim razie kryje si( pan przed nim ze s!% mi#ości%)

KLEANTA'y nie 'udzi podejrze7 i ! danym razie #at!iej przeszkodzi temu ma#$e7st!u. @ak%$ odpo!ied" przynosisz)STRZAŁKAMój <o$e, panie, po$yczy , to !ielka 'ieda. >zi!ne rzeczy musi przejś , kto, jak pan, znie!olony jest odda si( ! #apy lic !iarzy.

KLEANT/atem nic z interesu)

STRZAŁKA/a poz!oleniem. 1m 5imon, faktor, którego nam polecono, cz#o!iek ruc li!y i 'ardzo oddany

mó!i, $e na g#o!ie 'y stan%# dla pana, i zape!nia, $e sama fizjonomia pa7ska usposa'ia go jaknaj$yczli!iej. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona :6



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ KLEANT&ó$ si( tu zastana!ia ) 9rze'a mi pieni(dzy i musz( zgodzi si( na !szystko.

STRZAŁKA9ak% te$ da#em odpo!ied".

KLEANT&zy jeszcze co !i(cej)

STRZAŁKA@u$ tylko jeden punkcik. / $%danyc pi(tnastu tysi(cy frankó! po$yczaj%cy dostarczy !goto!i"nie jedynie d!anaście, ! miejsce zaś pozosta#ej k!oty oso'a zaci%gaj%ca po$yczk( przyjmie sprz(ty, u'rania i koszto!ności, któryc spis si( do#%cza, a które !ierzyciel o'liczy# !edlenajlepszej !iary, po mo$li!ie najni$szej cenieN.

KLEANT

&ó$ to ma znaczy )STRZAŁKA -iec pan pos#uc a spisu. +o pier!sze, #ó$ko z 'ardzo koszto!nie afto!anymi zas#onami zsukna oli!ko!ego koloru0 do tego sześ takic $e krzese# i kapa na #ó$ko0 !szystko ! 'ardzodo'rym stanie, pod'ite jed!a'n% czer!ono4nie'iesk% taft%. -adto 'aldac im, nad #ó$ko ró$o!y0 zczystej !e#ny, z jed!a'nymi fr(dzlamiO.

KLEANT&ó$ ja mam pocz% z tym !szystkim)

STRZAŁKA -iec pan czeka. -adto dy!an ścienny, przedsta!iaj%cy umizgi @o!isza. -adto stó# orzec o!y, od!unastu kr(conyc nogac , rozci%gany, !raz z odpo!iedni% ilości% krzese#O.

KLEANTA có$ mnie, u dia'#a...

STRZAŁKA -iec $e pan '(dzie cierpli!y. -adto trzy muszkiety, !yk#adane per#o!% macic%, !raz z podpórkami* -adto piec ceglany z d!oma alem'ikami i trzema z'iornikami, 'ardzo u$yteczny dlaamatoró! destylacjiO.

KLEANT>ia'li mnie 'ior%*

STRZAŁKA+o!oli. -adto lutnia 'olo7ska, posiadaj%ca !szystkie lu' pra!ie !szystkie struny. -adto!arca'nica z figurami oraz gra ! g%sk(, za'a!y stano!i%ce 'ardzo mi#e zaj(cie ! c !ilac!y!czasu. -adto skóra jaszczurcza, pó#cz!artej stopy d#uga, !ypc ana sianem0 oso'li!oś 'ardzozdo'i%ca pokój, gdy siej% za!iesi u po!a#y. Wszystkie !ymienione przedmioty, #%cznie !artemi(dzy 'ra mi !i(cej ni$ cztery tysi%ce pi( set frankó!, oddaje si( przez szczególn% !zgl(dnośza sum( tysi%ca talaró!O.

KLEANT -iec $e go zaraza zdusi razem z jego !zgl(dności%, tego #otra, opra!c(* 5#ysza# kto kiedy o tak ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona :=



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ 'ezczelnej lic !ie) -ie doś mu straszli!ego procentu, jaki ze mnie !yciska, ale c ce mi jeszcze!musza za trzy tysi%ce frankó! stare rupiecie, ze'rane dia'e# !ie sk%d) Ani d!ustu talaró! za tonie dostan(, a jednak trze'a mi si( zgodzi na !szystko, co zec ce. W moim po#o$eniu do!szystkiego mo$e mnie przymusi 2 !ie do'rze ten #otr, $e mam nó$ na gardle*

STRZAŁKA/ przeproszeniem pa7skim, !idz(, $e pan !c odzi na ten sam gościniec, po którym im +anurgkroczy# do ruiny, !y'ieraj%c pieni%dze z góry, kupuj%c drogo, sprzedaj%c tanio i przejadaj%c z'o$ena pniu.

KLEANT1 có$ mam ro'i ) 8to, dok%d pro!adzi m#odyc przekl(te sk%pst!o ic ojcó!2 niec $e si( potemktoś dzi!i, $e im $ycz% najryc lejszej śmierci*

STRZAŁKA9rze'a przyzna , $e ojciec potrafi#'y s!oim o ydnym sk%pst!em o'urzy najspokojniejszego

cz#eka. -ikt mi, <ogu dzi(ki, nie mo$e zarzuci , a'ym sympatyzo!a# z szu'ienic%0 pośród moickolegó!, którzy nie 'ardzo prze'ieraj% ! rzemios#ac , za!sze umiem si( przyz!oicie !y!in% zka$dej sztuczki, pac n%cej c o troc ( stryczkiem0 ale musz( przyzna , $e ten stary post(po!aniems!oim 'udzi !e mnie szalon% pokus(, a'y go okraś 0 mniemam, i$ taka kradzie$ 'y#a'y napra!d(c !ale'nym uczynkiem.

KLEANT>aj no mi t( notatk(0 przejrz( jeszcze.

SCENA II

HARPA#$!, %I5$!1 LEA!" I %"RZA& Aw g)ę i sceny

SIMON9ak, panie0 to m#ody cz#o!iek, któremu g!a#tem potrze'a pieni(dzy, znajduje si( ! tego rodzaju po#o$eniu, $e zgodzi si( na !szystkie !arunki.

HARPAGONAle czy myślisz, 5imonie, $e nie ma $adnego ryzyka) /nasz jego naz!isko, stosunki, rodzin()

SIMON -ie. >ok#adnyc !iadomości nie móg#'ym udzieli 0 !szed#em z nim ! stycznoś jedynie przypadkiem0 ale on sam dostarczy panu !yjaśnie7. 5#u$%cy upe!ni# mnie, $e pan '(dziezado!olony. Wszystko, co móg#'ym po!iedzie , to i$ poc odzi z rodziny 'ardzo 'ogatej, matka ju$ nie $yje, gotó! zaś jest zo'o!i%za si(, je$eli pan zec ce, i$ ojciec umrze przed up#y!emośmiu miesi(cy.

HARPAGONHm, to 'y ju$ coś 'y#o. Mi#oś c rześcija7ska, 5imonie, nakazuje !ygodzi 'li"nim, skoro to !naszej mocy.

SIMONFozumie si(.

STRZAŁKA ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona :?



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ po cic(u do .ean'a, po/azuj+c %imona&o to mo$e znaczy , przecie$ to nasz 5imon rozma!ia z pa7skim ojcem)

KLEANT po cic(u do %'rza)/iMo$e mu ktoś po!iedzia#, kto jestem) &zy$'yś ty mnie zdradzi#)SIMONdo .ean'a i %'rza)/i8 o* tak !am 'y#o pilno* Któ$ panom po!iedzia#, $e to tutaj)do Harpagona -iec mi pan !ierzy, to nie ja !yja!i#em im pa7skie naz!isko i mieszkanie0 ale s%dz(, nie sta#o si($adne nieszcz(ście0 ci pano!ie s% dyskretni, mo$ecie si( !i(c porozumie i tutaj.

HARPAGON@ak to)

SIMONws/azuj+c .ean'a8to !#aśnie oso'a, która pragnie u pana po$yczy o!e pi(tnaście tysi(cy.

HARPAGON@ak to, o'!iesiu* to ty puszczasz si( na takie niecne sposo'y)

KLEANT@ak to, ojcze* to ty si( pluga!isz tak anie'nym rzemios#em)%imon ucie/a, %'rza)/a c(owa się

SCENA III

HARPA#$!, LEA!"

HARPAGONWi(c to ty c cesz si( zrujno!a takimi niegodzi!ymi po$yczkami)

KLEANTWi(c to ty starasz si( !z'ogaci tak z'rodnicz% lic !%)

HARPAGON9y śmiesz jeszcze po tym sta!a tu przede mn%)

KLEANTA ty, ojcze, śmiesz jeszcze pokaza si( oczom ludzkim)

HARPAGON -ie !stydzisz si(, po!iedz, grz(zn% ! takic #ajdact!ac , 'rn% ! straszli!% rozrzutnoś itr!oni anie'nie maj%tek, z trudem uz'ierany przez rodzicó!)

KLEANT&zy ojciec si( nie rumieni poni$a s!% godnoś tego rodzaju rzemios#em) +oś!i(ca onor i do'reimi( nienasyconej $%dzy z'ijania talaró!) /dzierst!em s!oim prze!y$sza niegodzi!e sztuczki,!ymyślone kiedykol!iek przez najs#ynniejszyc lic !iarzy) ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona :B



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

HARPAGON+recz z moic oczu, #otrze* +recz z moic oczu*

KLEANTKto jest !i(kszym z'rodniarzem !ed#ug cie'ie, ojcze2 czy ten, kto drogo na'y!a pieni%dze,któryc potrze'uje, czy ten, kto kradnie pieni%dze, nie maj%c ic na co u$y )

HARPAGONFuszaj st%d, mó!i(, nie dopro!adzaj mnie do ostateczności. sam5!oj% drog%, rad jestem z tego spotkania0 to dla mnie przestroga, a'ym 'ardziej ni$ kiedy mia# okona jego czynności.

SCENA IV

6R$ZY!A, HARPA#$! FROZYNA+anie...

HARPAGON/aczekaj tu c !il(0 mam z to'% do pomó!ienia.na s'ronieMusz( troszeczk( zajrze do moic pieni(dzy.

SCENA V

6R$ZY!A, %"RZA& A

STRZAŁKAnie widz+c 6rozyny/darzenie dopra!dy paradne* Musi mie stary !idocznie gdzieś jakiś du$y sk#ad rupieci, zdomo!yc rzeczy 'o!iem nic nie zau!a$y#em ! tym spisie.

FROZYNAEj$e* to ty, poczci!y 5trza#ko) 5k%d$e ci( tu spotykam)

STRZAŁKAH(, (*, to ty* Prozyno) &ó$ ty tu pora'iasz)

FROZYNA9o samo, co !sz(dzie0 pośrednicz( ! interesac , oddaj( ludziom przys#ugi i korzystam, jak mog(,ze s!oic talencikó!. Wiesz do'rze, $e na ś!iecie trze'a umie so'ie radzi 0 takim, jak ja, nie'oda#o ! posagu jedynie o'rotnoś i g#o!( na karku.

STRZAŁKAMasz tu jakie konszac ty z pryncypa#em)

FROZYNA9ak. /a#at!iam pe!n% dro'nostk( i spodzie!am si( niez#ej nagrody.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona :C



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ STRZAŁKA8d niego) Ho, o, musia#a'yś !sta 'ardzo rano, a'y coś !ydo'y 0 ostrzegam, $e pieni%dze ! tymdomu s% 'ardzo koszto!ne.

FROZYNA5% us#ugi, za które p#aci si( so!icie.STRZAŁKA

padam do nóg* Widz(, $e nie znasz jeszcze im Harpagona. +an Harpagon jest ze !szystkicludzkic istot najmniej ludzk% pod s#o7cem0 najt!ardszym i naj'ardziej nieu$ytym ze śmiertelnyc . -ie ma us#ugi, któr% 'y dopro!adzi#a jego !dzi(cznoś do roz!i%zania sakie!ki. +odzi(ko!a7, poc !a#, $yczli!yc s#ó!ek, przyja"ni, ile pragniesz0 ale pieni(dzy Q o o* -ic suc szego i 'ardziej ja#o!ego ni$ jego czu#ości0 do s#o!a zaś da!a O ma taki !rodzony !str(t, $e nie dzi!i#'ym si(,gdy'y zamiast2 daj( s#o!oO, mó!i#2 po$yczam s#o!oO.

FROZYNA

Mój <o$e* ju$ ja !iem, jak si( doi ludzi0 znam sekret zjedny!ania so'ie !zgl(dó!, g#askania posercu i trafiania ! tkli!% strun(.

STRZAŁKAPraszki. /a#o$( si(, $e gdy c odzi o pieni%dze, nic tutaj nie !skórasz. 9o istny kamie7, granit0gdy'y cz#o!iek kona# ! jego oczac , nie drgn%#'y na!et. 5#o!em, pieni%dze koc a !i(cej ni$

onor, cześ i cnot(. L%da od niego pieni(dzy, znaczy przypra!i go o kon!ulsje0 ugodzi !śmiertelne miejsce, przeszy mu serce, !ydziera !n(trzności. Ale ju$ !raca, umykam.

SCENA VI

HARPA#$!, 6R$ZY!AHARPAGON po cic(uWszystko ! porz%dku. g)o*no1 có$, Prozyno)

FROZYNAAc , <o$e, dopra!dy, jak pan doskonale !ygl%da* 9o si( nazy!a zdro!ie*

HARPAGONKto) @a)

FROZYNA -igdym pana nie !idzia#a tak ś!ie$ym i dziarskim.

HARPAGON>opra!dy)

FROZYNA@ak$e* ! $yciu pan c y'a nie !ygl%da# tak m#odo0 znam ludzi, którzy ! d!udziestym pi%tym rokustarsi s% od pana.

HARPAGON ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona :D



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ @ednak$e, Prozyno, mam ju$ pe#n% sześ dziesi%tk(.

FROZYNA -o i có$ to jest sześ dziesi%t lat) Wielkie rzeczy* 9eraz dopiero zaczyna si( dla pana najpi(kniejszy!iek m($czyzny.

HARPAGON9o pra!da0 jednak$e jakieś d!adzieścia latek mniej nic 'y nie zaszkodzi#o, jak s%dz(.

FROZYNALartuje pan) &o panu po tym, kiedy pan i tak do$yje co najmniej setnego roku.

HARPAGONMyślisz)

FROZYNA

/ pe!ności%. 9o !ida na oko. -iec pan przystanie na c !il(. 8, nie mó!i#am* Mi(dzy oczami jaki !spania#y znak d#ugiego $ycia.

HARPAGON/nasz si( na tym)

FROZYNA@ak$e'y* -iec pan poka$e r(k(. Mój <o$e, co za linia $ycia*

HARPAGON@ak to)

FROZYNA -ie !idzia# pan, o tutaj, tej linii)

HARPAGON -o i có$ to ma znaczy )

FROZYNA>aj( s#o!o, mó!i#am sto lat, ale pan doci%gnie do stu d!udziestu.

HARPAGON&zy podo'na)

FROZYNA<(d% musieli pana do'ija , mó!i( panu0 poc o!asz pan dzieci, !nuki i pra!nuki.

HARPAGON& !a#a <ogu* @ak$e nasza spra!a)

FROZYNA&zy mo$na pyta ) Widzia# kto, a'y mi si( nie uda#o dopro!adzi do ko7ca rzeczy, do której si(za'ior() /!#aszcza co do ma#$e7st!a, talenty mam niepospolite. -ie ma na ś!iecie pary, której 'ym raz d!a nie umia#a skojarzy 2 ot, gdy'ym si( upar#a, o$eni#a'ym samego su#tana tureckiego zFzeczpospolit% Weneck%. 9utaj nie mia#am a$ takic trudności. +onie!a$ jestem z tymiko'ieci(tami ! stosunkac , rozgada#am si(, jak nale$y, o panu i z!ierzy#am matce zamiary, jakie ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona :



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ /a poz!oleniem. &zy to nie jest rzecz 'ardzo realna, jeśli ktoś panu !nosi jako posag!strzemi("li!oś , jako sukcesj( prostot( ! u'iorze i jako kapita# !str(t do gier azardo!yc )

HARPAGON& y'a kpisz, Prozyno2 !ma!ia mi jako posag !szystkie !ydatki, któryc nie '(dzie ro'i#a* -ie '(d( przecie$ k!ito!a# z tego, czego nie dostan( do r(ki0 'odaj coś musz( zo'aczy ! goto!i"nie*FROZYNAMój <o$e, dostaniesz pan, dostaniesz0 mó!i#y mi, $e gdzieś ś!iatami maj% jakiś maj%teczek, który panu tym samym przypadnie.

HARPAGON9rze'a to spra!dzi . Ale, Prozyno, jeszcze jedna rzecz mnie niepokoi. >zie!czyna jest jak ci!iadomo, m#oda, a m#ode zaz!yczaj ci%gn% do m#odyc . (kam si(, $e cz#o!iek ! moim !iekumo$e jej nie przypaś do smaku i $e to goto!e sta si( przyczyn% pe!nyc !y'ryczkó!, które 'ymi !cale nie 'y#y na r(k(.

FROZYNAAc , jak$e pan jej nie zna* 9o jeszcze jedna !#aści!oś , któr% mia#am panu oznajmi 2 manieprzez!yci($ony !str(t do m#odyc i ceni jedynie starcó!.

HARPAGON>opra!dy*

FROZYNApe!niam pana. ;dy'yś pan s#ysza#, jak ona si( !yra$a ! tym przedmiocie* -ie mo$e po prostu

znosi !idoku m#odego cz#o!ieka0 nic zaś jej !i(cej nie zac !yca, po!iada, ni$ pi(kny starzec z

du$% majestatyczn% 'rod%. 1m który starszy, tym po!a'niejszy ! jej oczac 0 tote$ ostrzegam pana,a'yś si( nie stara# dla niej odm#adza . Wymaga co najmniej sko7czonyc lat sześ dziesi(ciu2 niedalej jak przed czterema miesi%cami, ju$ ! przededniu ma#$e7st!a, zer!a#a !szystkie uk#ady, ponie!a$ !iel'iciel przyzna# si(, $e ma dopiero pi( dziesi%t sześ lat, i ponie!a$, maj%c podpisakontrakt, nie przy!dzia# okularó!.

HARPAGON@edynie dlatego)

FROZYNA9ak. Mó!i, $e pi( dziesi%t sześ lat, to jej nie !ystarczy0 a z!#aszcza nie cierpi nosó! 'ezokularó!.

HARPAGON>opra!dy, ty mi szczególne rzeczy po!iadasz.

FROZYNA9o dalej si(ga, ni$'y so'ie mo$na 'y#o !yo'razi . W pokoiku jej na przyk#ad !isi kilka o'razkó!,sztyc ó!0 jak pan myśli, kogo przedsta!iaj%) Adonisó!, &efaló!, +arysó! i Apollinó!) -ie2 to portrety 5aturna, +riama, starego -estora i poczci!ego Anc izesa na 'arkac syna.

HARPAGON -adz!yczajne* 9ego dopra!dy nigdy 'ym nie pomyśla#0 'ardzom rad, $e ona ma takieusposo'ienie* @a tak$e, gdy'ym 'y# ko'iet%, nie przepada#'ym !cale za m#odymi.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona =I



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ FROZYNAMyśl( so'ie. Gadny mi specja#, dopra!dy, te go#o!%se smarkacze* @est te$ na co lecie na takic$ó#todzio'ó!* +ali si( do tyc papinkó!* >u$o si( smaku ko'ieta ! tym doszuka*

HARPAGON&o do mnie, nie umiem tego poj% . -ie !iem, jakim cudem znajduj% si( ko'iety, które tak przepadaj% za tym to!arem.

FROZYNA9rze'a mie "le ! g#o!ie. &zy mo$na, maj%c klepki ! porz%dku, dopatrze si( czego przyjemnego! tyc m#okosac ) &zy to m($czy"ni te !ymuskane lale0 czy ! tym jest co do koc ania)

HARPAGON9o$ samo co dzie7 po!tarzam2 !ygl%da to jak zmok#e kurcz(, trzy !#oski pod nosem, jak !%sy ukota, klaki z !#osia na g#o!ie, portki jak 'anie i p(pek pra!ie na !ierzc u*

FROZYNAA jak to z'udo!ane* jak to !ygl%da przy takim cz#o!ieku jak pan* 9o mi m($czyzna dopiero, jestna co patrze 0 to mi strój i figura, zdolne za!róci ! g#o!ie ko'iecie*

HARPAGONWydaj( ci si( nie"le)

FROZYNA@ak$e* !prost ś!ietnie, do odmalo!ania. -iec si( pan troc ( o'róci, jeśli #aska. Kapitalnie* -iecsi( pan przejdzie troc (. 9o mi posta!a kszta#tna, s!o'odna i pe#na si#y0 nie zna !r(cznajmniejszej dolegli!ości.

HARPAGON9ak !ielkic te$ znó! nie mam, <ogu dzi(ki. Astma jedynie trapi mnie czasami.

FROZYNA9o nic* <ardzo panu do t!arzy z t% astm%0 kaszle pan z !ielkim !dzi(kiem.

HARPAGON+o!iedz mi, Prozyno, czy Marianna nie zna mnie z !idzenia) -ie zau!a$y#a mnie kiedy, tak, przec odz%c)

FROZYNA -ie0 ale !iele mó!i#yśmy o panu. -akreśli#am jej pa7ski portret0 nie omieszka#am !ys#a!i przedni% pa7skic zalet oraz korzyści posiadania takiego m($a.

HARPAGON>o'rze, 'ardzo ci dzi(kuj(.

FROZYNAAc , pra!da, przy sposo'ności mia#a'ym ma#% proś'(. Mam proces, który grozi przegraniem dla 'raku troc ( pieni(dzy. Harpagon ro i minę poważn+Móg#'y pan ! najprostszy sposó' zape!ni mi !ygran%, gdy'y pan zec cia# !spomóc mnietroc (. -ie u!ierzy#'y pan, jak ona si( ucieszy z pa7skiego poznania. Harpagon przy iera na powr4' minę weso)+ ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona =6



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

AKT TRZECI

SCENA I

HARPA#$!, LEA!", ELIZA, WALERY, PA!I 9LA:2E z mio')+ w ręce, ;A :<,%Z9ZY#IE&E , =2ZIE<E& $

HARPAGON>alej, c od"cie tu !szyscy0 dam !am rozkazy na dzisiaj i !yznacz( ka$demu jego zaj(cie. & od"no tu, pani &laude, zacznijmy od pani. Pani 9.aude z .iża się z mio')+>o'rze, ju$ pod 'roni%. 9o'ie !i(c po!ierzam o'o!i%zek posprz%tania ! ca#ym mieszkaniu0 prosz( tylko nie ściera mocno2 to 'ardzo niszczy. +rócz tego oddaj( pani podczas !ieczerzynadzór nad 'utelkami0 jeśli si( któraś gdzieś za!ieruszy al'o te$ jeśli si( coś st#ucze, pani '(dzie zato odpo!iada 0 !ytr%ci si( z zas#ug.

JAKUBna s'ronieFoztropny !ymiar kary.

HARPAGONdo pani 9.aude -o, ruszaj pani.

SCENA II

HARPA#$!, LEA!", ELIZA, WALERY, ;A :<, %Z9ZY#IE&E , =2ZIE<E& $

HARPAGON&ie'ie, Rdzie'e#ko, i cie'ie, 5zczygie#ek, przeznaczam do p#ukania szklanek i nale!ania !ina, aletylko !ó!czas, gdy ktoś '(dzie mia# pragnienie, a nie !zorem tyc '#aznó! lokai, co tonaprzykrzaj% si( ludziom i nama!iaj% do picia, kiedy si( nikomu o tym nie śni#o* &zekajcie, a$ ktoś poprosi, i to niejeden raz, a pami(tajcie przy tym nie $a#o!a !ody.

JAKUBna s'ronie9ak. &zyste !ino uderza do g#o!y.

SZCZYGIEŁEK &zy mamy zdj% p#ótnianki)

HARPAGON9ak, kiedy ujrzycie, $e goście si( ju$ sc odz%, a pami(tajcie nie zniszczy li'erii.

! ZIEBEŁKOAle kiedy, prosz( pana, mój kaftan po jednej strome strasznie poplamiony olejem...

SZCZYGIEŁEK A zno!u moje szara!ary ca#kiem podarte z tylu, tak, $e uczci!szy uszy, !ida mi...

HARPAGON ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona ==



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ do %zczygie)/a5za* 9rzymaj si( zr(cznie ko#o ściany i o'racaj si( za!sze frontem.do =dzie e)/a, po/azuj+c mu, w ja/i spos4 ma 'rzyma- /ape.usz przed so +, a y zas)oni- p.amę zo.ejuA ty, kiedy '(dziesz us#ugi!a#, trzymaj za!sze kapelusz ! ten sposó'.

SCENA III

HARPA#$!, LEA!", ELIZA, WALERY, ;A :<

HARPAGON9y, moja córko, '(dziesz mia#a oko, gdy przyjdzie sprz%ta ze sto#u, i '(dziesz u!a$a#a, a'y nic nie przepad#o. 9o zaj(cie dla m#odej panienki. A pami(taj te$ przyj% jak nale$y moj% narzeczon%, którci( c ce od!iedzi 2 za'ierzesz j% ze so'% na jarmark. Fozumiesz)

ELIZA

9ak, ojcze.HARPAGON przedrze3niaj+c9ak, niu7ko.

SCENA IV

HARPA#$!, LEA!", WALERY, ;A :<

HARPAGON

A ty, paniczu, któremu #aska!ie prze'aczy#em ostatnie !y'ryki, prosz(, a'y ci ró!nie$ nie !pad#odo g#o!y !ykrzy!ia si( na ni%.

KLEANT@a, ojcze) Wykrzy!ia si( na ni%) z jakiej przyczyny)

HARPAGONMój <o$e* ju$ my !iemy, co so'ie myśl% dzieci, kiedy ojciec $eni si( po!tórnie, i jakim okiem patrz% zaz!yczaj na tak z!an% macoc (. Ale je$eli pragniesz, a'ym zupe#nie !ymaza# z pami(ciostatni% spra!k(, zalecam ci, 'yś t( oso'( przyj%# jak najuprzejmiej i 'y# dla niej tak grzecznym, jak tylko zdo#asz.

KLEANT@e$eli mam pra!d( !yzna , ojcze, nie mog( po!iedzie , a'ym 'y# 'ardzo rad, i$ ta oso'a zostaniemoj% macoc %2 sk#ama#'ym, gdy'ym to utrzymy!a#0 ale co si( tyczy grzecznego przyj(cia, r(cz(ci, ojcze, i$ pod tym !zgl(dem spotkasz si( z najściślejszym pos#usze7st!em.

HARPAGON -o, pami(taj*

KLEANT/o'aczysz, ojcze, nie '(dziesz mia# po!odu si( uskar$a .

HARPAGON<ardzo ci si( to c !ali. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona =?



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

SCENA V

HARPA#$!, WALERY, ;A :<

HARPAGONWalery, pomó$ mi ! tej spra!ie. & od" tu, im @aku'ie, z'li$ si(, zac o!a#em ci( na ostatek.

JAKUB&zy do stangreta zamierza pan mó!i , czy do kuc arza) <o jestem jednym i drugim.

HARPAGON>o o'yd!óc .

JAKUBAle do którego najpier!.

HARPAGON>o kuc arza.

JAKUB -iec pan zaczeka, jeśli laska. Zdejmuje .i erię s'angre'a i u/azuje się u rany za /uc(arza

HARPAGON&ó$ to, u diaska, za jakieś komedie)

JAKUB@estem na us#ugi.

HARPAGON+rzyrzek#em !yda dziś kolacj(, @aku'ie.

JAKUBna s'ronie&uda si( dziej%*

HARPAGON+o!iedz no mi2 potrafisz zgoto!a , jak si( nale$y)

JAKUB8!szem, je$eli pan da dosy pieni(dzy.

HARPAGON&ó$ u dia'#a, ci%gle pieni(dzy* /da!a#o'y si(, $e oni nie umiej% nic innego, jak tylko2 pieni(dzy, pieni(dzy, pieni(dzy. Wci%$ jedno s#o!o ! g('ie2 pieni(dzy* &i%gle s#ysz( tylko2 pieni(dzy* 8toic ulu'iony konik2 pieni%dze*

WALERY5#ysza# kto kiedy 'ezczelniejsz% odpo!ied"* Wielka sztuka ugoto!a do'r% kolacj( za drogie pieni%dze* to naj#at!iejsza rzecz pod s#o7cem0 nie ma tak miernej mózgo!nicy, która 'y si( nie!ysili#a na to. Kto c ce okaza , $e jest zdatnym cz#o!iekiem, po!inien umie da do'rze jeś za ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona =B



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ tanie pieni%dze.

JAKUB>o'rze jeś za tanie pieni%dze*

WALERYFozumie si(.

JAKUBdo Wa.erego>ali'óg, panie rz%dco, 'ardzo 'y#'ym !dzi(czny, gdy'yś mnie pan nauczy# tego sekretu i o'j%#urz%d kuc arza, 'o, jak !idz(, ! tym domu do !szystkiego c cesz nos !ściu'ia .

HARPAGON&ic o mi* &zegó$ !i(c trze'a)

JAKUB8to jest tu pan rz%dca, który ugotuje panu do'rze jeś za tanie pieni%dze.

HARPAGONHej tam* masz mi odpo!iada na pytanie.

JAKUB1le$ osó')

HARPAGON8śm do dziesi(ciu0 ale trze'a liczy tylko na ośm. ;dzie jest dla ośmiu, znajdzie si( i dla

dziesi(ciu.WALERYFozumie si(.

JAKUBAno, to trze'a '(dzie cztery !ielkie dania i pi( przysta!ek. /upa... +ier!sze danie...

HARPAGON&ó$ u dia'#a, to 'y starczy#o dla ca#ego miasta*

JAKUB+ieczyste...

HARPAGON zas)aniaj+c mu us'a rę/+A, #otrze, po$re c cesz mnie ca#ego*

JAKUBegumina...

HARPAGON zas)aniaj+c mu znowu us'a@eszcze*

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona =C



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ HARPAGONA teraz, @aku'ie, trze'a !yc (do$y karoc(.

JAKUB -iec pan czeka2 to do stangreta.w/)ada p)aszcz+o!iada pan...

HARPAGONLe trze'a !yc (do$y karoc( i mie konie ! pogoto!iu. /a!ieziesz na jarmark...

JAKUB+a7skie konie) Ale$, dali'óg, one po prostu z nóg lec%* -ie po!iem panu, $e le$% na podśció#ce2 'iedne z!ierz(ta nie !iedz%, co to podśció#ka, nie ma co o tym gada * Ale trzyma je pan na takścis#ym poście, $e to ju$ led!ie cienie, !idma, szkielety, a nie konie.

HARPAGONWielka krzy!da* &a#y dzie7 nic nie ro'i%.

JAKUB+an myśli, $e kto nic nie ro'i, to ju$ jeś nie potrze'uje) epiej 'y !ysz#o na zdro!ie 'iednym 'ydl%tkom praco!a porz%dnie, ale za to najeś si( do syta. 5erce si( kraje patrze na t( mizeri(*<o, koniec ko7có!, cz#o!iek ma serce dla s!oic koni2 zdaje mu si(, $e sam cierpi, kiedy patrzy naic niedol(. 8d ust so'ie codziennie odejmuj(, a'y je po$y!i 0 to, prosz( pana, trze'a 'y zkamienia, a'y tak nie mie litości nad 'li"nim.

HARPAGON

-ie!ielka praca od!ie" panienki na jarmark.JAKUB -ie, panie, nie mia#'ym od!agi ic zaprz%c sumienie 'y mnie gryz#o, gdy'ym uderzy# 'atem tec udzi(ta. @ak$e pan c cesz, a'y one za!lok#y karoc(, skoro same led!ie si( !lok%*

WALERYprosz( s%siada, a'y zast%pi# @aku'a na ko"le0 !szak$e i tak '(dzie tu potrze'ny.

JAKUB -iec '(dzie. Wol( ju$, niec zgin% z innej r(ki, nie z mojej.

WALERY+an @aku' coś du$o rezonuje.

JAKUB+an rz%dca coś !e !szystko nos !ściu'ia.

HARPAGON&ic o tam*

JAKUB@a, 'o prosz( pana, znieś nie mog( lizusó! i do'rze !idz(, do czego zmierza. 9o jego !iecznetrz(sienie si( nad c le'em, !inem, nad drze!em, sol% i ś!iecami, to tylko po to, a'y panu 'ak(ś!ieci i uj% pana za serce. Wściek#oś mnie ju$ 'ierze0 przykro mi, dopra!dy codziennie s#ysze , ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona =



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ co ludzie gadaj% o panu. -iec co c ce '(dzie, ja i dla pana, mimo !szystko, mam serce2 po moickoniac pan jest cz#o!iekiem, którego koc am naj!i(cej na ś!iecie.

HARPAGONMóg#'yś mi po!iedzie , mości @aku'ie, co o mnie gadaj%)

JAKUB8!szem, gdy'ym 'y# pe!ny, $e pan si( nie pognie!a.

HARPAGON -ie, ani troc (.

JAKUBA a* pe!ien jestem, $e pan 'y si( rozz#ości#.

HARPAGON

Ani mi si( śni. 8!szem, przyjemnoś mi zro'isz2 rad '(d( us#ysze , co ludzie o mnie mó!i%.JAKUB5koro !i(c pan ka$e, po!iem ot!arcie, $e dr!i% !sz(dzie z pana. /e !szystkic stron przycinki za pana musimy znosi , ś!iat nie ma !i(kszej uciec y ni$ d!oro!a so'ie z pana i o'nosi coraz tono!e po!iastki o pa7skim sknerst!ie. @eden mó!i, $e pan ka$e druko!a oso'ne kalendarze z pod!ójn% licz'% dni krzy$o!yc i !igilii, a'y domo!nikom na#o$y du'elto!% licz'( postó!0drugi, $e pan za!sze si( umie pognie!a o coś na s#u$'( z okazji -o!ego Foku lu' odpra!y, a'ymóc nic nie da . 9en po!iada, $e pe!nego razu poz!a#eś pan kota z s%siedniego domu za to, $e panu zjad# resztk( potra!ki 'araniej0 ó!, $e sc !ytano pana ! nocy, jak pan sam podkrada# o!ieskoniom, i $e !#asny stangret, ten, co tu 'y# przede mn%, !rzepi# panu po ciemku porcyjk( 'atogó!,

do któryc si( pan nikomu nie przyzna#. 5#o!em, mam rzec pra!d() Fuszy si( nie mo$na, a'y si(nie s#ysza#o, jak pana o'ra'iaj% na !szystkie strony. @esteś pan pośmie!iskiem ca#ego ś!iata0 nikt o panu inaczej nie mó!i, tylko jak o sk%pcu, dusigroszu, 'rudasie i lic !iarzu.

HARPAGONij+c ;a/u a

@esteś g#upiec, 'a#!an, ultaj i 'ezczelnik.

JAKUBA co, nie zgad#em) -ie c cia# pan !ierzy . Mó!i#em, $e si( pan pognie!a, jak po!iem pra!d(.

HARPAGON -aucz( ci( takic gada7*

SCENA VI

WALERY, ;A :<

WALERY *miej+c sięWidz(, mości @aku'ie, $e ci "le p#ac% za t!% szczeroś .

JAKUB>o lic a, mości przy'#(do, który c cesz tutaj gra !a$n% figur(, to nie t!oja spra!a. Jmiej si( zkijó!, które sam dostaniesz, nie z moic .

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona =



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ JAKUB -iec pan daruje.

WALERYWy#oisz mi skór(, po!iadasz)

JAKUB9ak so'ie $arto!a#em.

WALERYA mnie t!oje $arty !cale nie smakuj%.o/)adaj+c /ijem ;a/u a -iec ci( to na drugi raz oduczy g#upic $artó!.

JAKUB sam

-iec dia'li !ezm% szczeroś * 9o lic e rzemios#o2 !yrzekam si( go0 odt%d nie ! g#o!ie mi mó!i pra!d(. Mniejsza zreszt% o mego pana0 on ma przynajmniej jakieś pra!o mnie grzmoci 0 ale co z panem rz%dc%, jeszcze si( porac ujemy.

SCENA VII

5ARIA!!A, 6R$ZY!A, ;A :<

FROZYNA -ie !iesz, @aku'ie, czy pan ! domu)

JAKUB8, ! domu, ! domu, !iem a$ nadto do'rze.

FROZYNA+o!iedz mu, prosz(, $e czekamy.

JAKUB8 o, jakiś nie'rzydki 'uziaczek.

SCENA VIII

5ARIA!!A, 6R$ZY!A

MARIANNAAc , Prozyno, tak mi dzi!nie jakoś0 jeśli mam pra!d( po!iedzie , strasznie 'oj( si( tegospotkania.

FROZYNAAle dlaczego) 5k%d ten niepokój)

MARIANNAAc , ty si( pytasz) &zy nie mo$esz so'ie !yo'razi uczu oso'y, która za c !il( ma zo'aczynarz(dzia tortur, na jakie jest skazana)

FROZYNA ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona ?6



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ Wierz( 'ardzo, $e gdy'y c odzi#o o przyjemny rodzaj śmierci, !ola#a'yś do tego inne narz(dzie,ni$ pana Harpagona. +oznaj( z t!ojej minki, i$ m#ody elegancik, o którym mi mó!i#aś, zaprószy#ci nieco g#o!(.

MARIANNA9ak, Prozyno, nie myśl( przeczy 2 !yznaj(, i$ kilkakrotne jego od!iedziny i o'ejście, tak pe#negrzeczności i szacunku, zosta!i#y mi nader mi#e !spomnienie.

FROZYNAAle czy do!iedzia#aś si( 'odaj, kto to taki)

MARIANNA -ie, nie !iem0 ale to !iem, $e jest cz#o!iekiem, którego mo$na pokoc a . 9o pe!na, gdy'y rzeczyzale$a#y od mego !y'oru, !ola#a'ym raczej jego ni$ innego, i !spomnienie to niema#% odgry!arol( !e !str(cie do narzuconego mi ma#$e7st!a.

FROZYNAMój <o$e* takie gagatki s% 'ardzo przyjemne i umiej% si( przypodo'a 0 ale có$, z!ykle s% goli jakś!i(ci tureccy. epszy zapra!d( los czeka ci( z m($em starym, ale 'ogatym. +rzyznaj(, $e z!i%zektaki nie !ró$y z'yt !ielkic rozkoszy i $e trze'a '(dzie prze!alczy troc ( !str(tu0 ale to przecie$nie na !iecznoś . Jmier jego, !ierzaj, poz!oli ci znale" kogoś milszego, kto zatrze to przykre!spomnienie.

MARIANNAMój <o$e, Prozyno, to straszna rzecz, i$ a'y móc 'y szcz(śli!%, trze'a $yczy lu' oczeki!adopiero czyjegoś zgonu* Jmier nie za!sze jest tak uprzejma dla naszyc zamiaró!.

FROZYNA&zy panna $artuje) Wyc odzisz za7 tylko z tym !arunkiem, $e zostaniesz pr(dko !do!%0 to jedenz punktó! ślu'nego kontraktu* 9o 'y#a'y 'ezczelnoś , gdy'y mia# nie umrze do k!arta#u* Aleotó$ i on !e !#asnej oso'ie.

MARIANNAAc , Prozyno, có$ za posta *

SCENA IX

HARPA#$!, 6R$ZY!A, 5ARIA!!A

HARPAGONdo 5arianny -ie gnie!aj si(, pi(kna panienko, $e ci si( ośmielam przedsta!i ! okularac . Wiem, $e t!oje!dzi(ki dostatecznie jaśniej% oczom, doś s% !idoczne same przez si( i nie potrze'a szkie#, a'y si(ic dopatrze 0 ale !szak i na g!iazdy ludzie patrz% przez szk#a, ja zaś t!ierdz( i ur(czam, $e pani jesteś g!iazd% i jak% g!iazd%* -ajpi(kniejsz% g!iazd%, jaka istnia#a kiedy ! krainie g!iazd.Prozyno, ale$ ona nic nie odpo!iada) nie okazuje $adnej radości z mego !idoku)

FROZYNA@eszcze nie mo$e oc #on% 0 przy tym dzie!cz(ta za!sze si( !stydz% pokaza tak od razu, co dziejesi( ! serduszku.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona ?:



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ Ac , Prozyno, có$ za zdarzenie* 9o !#aśnie ten, o którym ci mó!i#am.

FROZYNAdo 5arianny1stotnie, nadz!yczajny z'ieg okoliczności*

HARPAGON!a$am, i$ pani si( dzi!i, !idz%c mnie ojcem tak doros#yc dzieci0 ale !krótce z'(d( si( o'ojga.

KLEANTdo 5arianny@eśli mam pani pra!d( !yzna , nie spodzie!a#em si( nigdy takiego spotkania. /dzi!i#em si(niema#o, kiedy dziś rano ojciec o'!ieści# s!ój zamiar.

MARIANNA9o$ samo mog#a'ym po!iedzie o so'ie. 9o spotkanie zaskoczy#o mnie nie mniej od pana0 nie

'y#am przygoto!ana na takie zdarzenie.KLEANT9o pe!na, pani, i$ ojciec nie móg# uczyni lepszego !y'oru i $e zaszczyt ogl%dania pani jest dlamnie niema#ym szcz(ściem0 jednak$e, mimo !szystko, nie '(d( pani upe!nia#, i$ z radości% po!itam ! to'ie moj% macoc (. >!orne oracje z'yt trudne mi s% ! tyc !arunkac 0niepodo'ie7st!em mi jest !inszo!a pani jej tytu#u. 9e s#o!a mog#y'y si( !yda nie dośuprzejme0 ale pe!ien jestem, $e ty, pani, zrozumiesz je tak jak nale$y i pojmiesz, i$ ten z!i%zekmusi !e mnie 'udzi naturaln% odraz(. Wiedz%c, kim jestem, nie mo$esz si( domyśla , do jakiegostopnia staje on na drodze mym pragnieniom0 je$eli mam pra!d( !yzna , po!iem z przeproszeniem mego ojca, $e gdy'y rzeczy zale$a#y ode mnie, ma#$e7st!o to nie przysz#o'y do

skutku.HARPAGONA to dopra!dy 'ez!stydnik* Gadna oracja po!italna*

MARIANNA@a zaś ! odpo!iedzi !yznam, $e moje uczucia ! tym !zgl(dzie s% zupe#nie podo'ne. @e$eli panu 'y#o'y przykro !idzie !e mnie macoc (, i mnie ró!nie$ 'y#o'y 'ardzo niemi#o ujrze ! nim pasier'a. -ie myśl, prosz(, $e to z mej !oli grozi panu to nie'ezpiecze7st!o. /a nic nie c cia#a'ym panu zro'i przykrości0 i o ile przemoc nie zmusi mnie do tego, daj( panu s#o!o, $e nie przystan(nigdy na ma#$e7st!o, które pana tak mart!i.

HARPAGONMa s#usznoś . -a takie g#upie odez!anie trze'a odpo!iedzie z tego samego tonu. +rzepraszam ci( 'ardzo, ślicznotko, za zuc !alst!o syna0 g#uptas nie pojmuje jeszcze znaczenia tego, co mó!i.

MARIANNApe!niam, $e si( nie czuj( 'ynajmniej o'ra$on%0 przeci!nie, spra!i# mi przyjemnoś , !yra$aj%c

ot!arcie s!e pra!dzi!e uczucia. +odo'a mi si( to !yznanie0 gdy'y przemó!i# inaczej,zmniejszy#o'y to mój szacunek do niego.

HARPAGON/'yt do'ra jesteś, $e tak t#umaczysz jego g#upst!a. / czasem zreszt% na'ierze rozs%dku0 zo'aczysz,$e zmieni zapatry!ania.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona ??



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ WALERY po cic(u do Harpagona/!ario!a#)

KLEANT!a$asz, ojcze, $e to nie dosy ) Mam nadziej(, $e pani zec ce daro!a ...

MARIANNAAle$ i to 'y#o zupe#nie z'yteczne.

KLEANT&zy zdarzy#o si( pani !idzie kiedy pi(kniejszy diament ni$ ten, który ojciec ma na palcu)

MARIANNAW istocie, '#yszczy !spaniale.

KLEANT zdejmuj+c ojcu diamen' i wręczaj+c 5ariannieMusi pani z 'liska zo'aczy .

MARIANNA<ardzo pi(kny, rzeczy!iście, ogie7 ma niezró!nany.

KLEANT zagradzaj+c drogę 5ariannie, /'4ra c(ce odda- diamen' -ie, pani, ! z'yt pi(knyc znajduje si( r%czkac . & ciej pani przyj% ten ma#y upominek, jakisk#ada ci ojciec.

HARPAGON@a)

KLEANT -iepra!da$, ojcze, pragn%#'yś, a'y pani przyj(#a ten pierście7 dla t!ojej mi#ości)

HARPAGON po cic(u do syna@ak to)

KLEANTdo 5ariannyAle$ tak* ojciec daje mi znaki, a'ym pani% nak#oni# do przyj(cia.

MARIANNA -ie c cia#a'ym...

KLEANTdo 5ariannyLartuje pani) /a nic ! ś!iecie nie !zi%#'y go z po!rotem.

HARPAGONna s'ronie8szalej(. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona ?C



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

MARIANNA9o 'y#o'y...

KLEANTci+g.e nie pozwa.aj+c 5ariannie odda- pier*cion/aAle$ nie, pani, to 'y#a'y o'raza.

MARIANNAAle$ prosz(...

KLEANTAni mo!y.

HARPAGONna s'ronie

-iec !szyscy czarci...KLEANT8, jaki !z'urzony odmo!%.

HARPAGON po cic(u do synaA, zdrajco*

KLEANTdo 5arianny

Widzi pani, jest ! rozpaczy.HARPAGONcic(o do syna, groż+c muKacie* 8pryszku*

KLEANT9o nie moja !ina, ojcze. Fo'i(, co mog(, a'y pani% nak#oni 0 có$ kiedy si( upiera.

HARPAGON ja/ wyżejWisielcze*

KLEANT@esteś pani przyczyn%, i$ ojciec pognie!a# si( na mnie.

HARPAGON ja/ wyżejGotrze*

KLEANTdo 5arianny+rzypra!isz go o c oro'(. +rzez litoś , pani nie opieraj si( d#u$ej.

FROZYNA ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona ?D



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ do 5ariannyMój <o$e* &ó$ za ceremonie. We"$e pierścionek, skoro pan c ce koniecznie.

MARIANNAdo HarpagonaA'y !i(c pana nie gnie!a , zatrzymuj( go na razie, lecz nie omieszkam z!róci przy sposo'ności.

SCENA XIII

HARPA#$!, 5ARIA!!A, ELIZA, LEA!", WALERY, 6R$ZY!A, =2ZIE<E& $

! ZIEBEŁKO+anie, cz#o!iek jakiś c ce mó!i z panem.

HARPAGON+o!iedz, $e jestem zaj(ty, niec przyjdzie innym razem.

! ZIEBEŁKOMó!i, $e przyniós# pieni%dze dla pana.

HARPAGONdo 5ariannyWy'acz mi, pani0 !racam natyc miast

SCENA XIV

HARPA#$!, 5ARIA!!A, ELIZA, LEA!", WALERY, 6R$ZY!A, %Z9ZY#IE&E

SZCZYGIEŁEK wpadaj+c i przewracaj+c Harpagona+anie...

HARPAGON8c , za'i# mnie...

KLEANT&o si( sta#o, ojcze, czy zro'i#eś so'ie co z#ego)

HARPAGON/drajca* musieli go przekupi moi d#u$nicy, a'y mi kark skr(ci#*

WALERYdo HarpagonaAle$ nie, nic panu nie '(dzie.

SZCZYGIEŁEK do Harpagona+rzepraszam 'ardzo, myśla#em, $e trze'a si( śpieszy .

HARPAGON&zego c cesz, ga#ganie)

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona ?



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ SZCZYGIEŁEK & cia#em po!iedzie , $e konie nie podkute.

HARPAGON -iec $e je pr(dko za!iod% do ko!ala.

KLEANT/anim !i(c je okuj%, poz!olisz, ojcze, $e '(d( za cie'ie ro'i# onory domu i zapro!adz( pani% doogrodu, gdzie kaza#em poda pod!ieczorek.

SCENA XV

HARPA#$!, WALERY

HARPAGONWalery, miej$e przynajmniej oko na !szystko i staraj si( urato!a , ile '(dzie mo$na, a'y odes#a z

po!rotem do sklepu.WALERY -iec pan '(dzie spokojny.

HARPAGON sam8, synu !yrodny* c cesz !i(c mej ruiny)

AKT CZWARTY SCENA I

LEA!", 5ARIA!!A, ELIZA, 6R$ZY!A

KLEANT/osta7my tutaj, '(dzie nam o !iele lepiej. -ikt nie pods#uc uje, mo$emy mó!i spokojnie.

ELIZA9ak, pani0 'rat z!ierzy# mi si( z mi#ości s!ej do cie'ie. /nam do'rze przykrości i niedole takiego po#o$enia0 niec mi pani !ierzy, z ca#ego serca 'ior( udzia# ! !aszej spra!ie.

MARIANNA@ak%$ mi#% pociec % jest posiada $yczli!oś oso'y takiej jak pani* <#agam, a'yś na za!szezec cia#a mi zac o!a t( szlac etn% przyja"7, pod!ójnie cenn% ! moic smutnyc losac .

FROZYNA>aj( s#o!o, kapitalne g#upst!o strzeliliście o'oje, $eście mi si( za!czasu nie z!ierzyli z ca#%

istori%. 8szcz(dzi#a'ym !am z pe!ności% niejednego k#opotu i nie 'yli'yśmy za'rn(li tak daleko.

KLEANT&ó$ ro'i ) Widocznie mój z#y los tak pokiero!a# spra!%. Ale, pi(kna Marianno, po!iedz, jakie ty

masz plany)

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona ?



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ MARIANNAMój <o$e, czy$ ! mojej jest mocy czyni jakieś postano!ienia) /ale$noś , ! jakiej $yj(, czyli$ misi( nie ka$e ograniczy jeno do $ycze7)

KLEANTWi(c $adnego oparcia nie ma dla mnie ! t!ym sercu, jak tylko same $yczenia) Ladnego!spó#czucia) sympatii) Ani śladu przy!i%zania, zdolnego do czynu)

MARIANNA&ó$ mam po!iedzie , Kleancie) +osta! si( na moim miejscu* Fad", rozkazuj sam0 zdaj( si(zupe#nie na cie'ie0 z'yt jestem pe!na t!ego c arakteru, a'y przypuszcza , i$ móg#'yś $%daczegoś sprzecznego z onorem i przystojności%.

KLEANTAc , i có$ za los 'y ograniczonym do tego, na co poz!alaj% ciasne uczucia suro!ego onoru ima#odusznej przystojności*

MARIANNA&ó$ c cesz) ;dy'ym na!et c cia#a pomin% !zgl(dy, po!inne mej p#ci, nie mog( zapomnie omatce. -ie potrafi#a'ym przemóc na so'ie, a'y nie!dzi(czności% odp#aci do'ro i serdecznoś , jakic za!sze dozna!a#am. @% staraj si( przekona 0 u$yj !szystkic dróg, a'y j% zjedna . Mo$eszczyni i mó!i , co ci si( podo'a, daj( ci zupe#n% s!o'od(2 gdy'y c odzi#o tylko o to, 'ymoś!iadczy#a si( na t!oj% korzyś , c (tnie jestem goto!a !yzna !szystko, co czuj(.

KLEANTProzyno, poczci!a Prozyno, a ty, czy zec cesz dopomóc)

FROZYNA&zy$ trze'a na!et pyta ) & cia#a'ym z ca#ego serca. Wiecie do'rze, $e ja mam doś so'ie ludzk%natur(. -ie'o nie da#o mi serca z kamienia0 a$ nadto lu'i( !yś!iadcza ludziom przys#ugi, a có$dopiero, gdy !idz( m#odyc , koc aj%cyc si( tak poczci!ie i szczerze. @ak$e tedy !zi% si( dorzeczy)

KLEANT+omyśl troc (, prosz( ci( o to.

MARIANNA+orad" co.

ELIZA/najd" sposó' odro'ienia tego, coś zdzia#a#a.

FROZYNA9o nie tak #at!o.do 5arianny&o si( tyczy matki, to ma ona na tyle rozs%dku, a'y j% mo$na 'y#o przejedna i nak#oni 0zgodzi si( mo$e przela na syna to, co przeznaczy#a dla ojca.do .ean'aAle naj!i(ksza 'ieda to, $e pa7ski ojciec jest pa7skim ojcem.

KLEANT9o oczy!iste. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona BI



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

FROZYNAMyśl( ni'y, $e zac o!a ci($k% uraz(, jeśli dostanie odkosza, i !cale go to nie usposo'i $yczli!iedla pa7skiego ma#$e7st!a. 9rze'a 'y tedy, a'y zer!anie !ysz#o od niego samego i a'y ! jakiśsposó' móg# zrazi si( do Marianny.

KLEANTMasz s#usznoś .

FROZYNAWiem, $e mam s#usznoś 0 ale to jeszcze ma#o. 9o 'y zatem 'y#a droga2 ale lic o !ie, jak znale" potemu środki. &zekajcie2 gdy'y si( postara o jak%ś ko'iet(, nie nadto m#od%, sprytn% Q ni'y coś !moim rodzaju Q która 'y, prze'rana napr(dce, pod jakimś dzi!acznym naz!iskiem markizy lu'!ice ra'iny umia#a odegra rol( znakomitej damy, gdzieś z <retanii, czy sk%din%d. +odejmuj( si(!mó!i ! ojca, $e to jest oso'a, która prócz nieruc omości posiada sto tysi(cy talaró! !goto!i"nie0 $e zakoc a#a si( ! nim śmiertelnie i pragnie koniecznie zosta jego $on%, tak i$ goto!a

jest intercyz% przekaza mu ca#y maj%tek. Ani !%tpi(, $e da si( z#apa . <o, ostatecznie, on koc a pann( 'ardzo, !iem, ale cośkol!iek 'ardziej jeszcze koc a z#otko0 i skoro omamiony jego 'laskiem, zgodzi si( ust%pi cie'ie, mniejsza, $e pó"niej czeka go ci($kie rozczaro!anie co do o!ejmarkizy.

KLEANT<ardzo do'ry pomys#.

FROZYNA+oz!ólcie mi tylko dzia#a . +rzypominam so'ie jedn% z przyjació#ek, która si( nada tutajdoskonale.

KLEANT<%d" przekonana, Prozyno o mojej !dzi(czności. W ka$dym razie, urocza Marianno, poz!ól,a'yśmy zacz(li spra!( od zjednania matki0 to ju$ 'y#'y du$y krok naprzód. czy7, '#agam ze s!ejstrony, co '(dzie ! t!ej mocy. $yj !p#y!u, jaki ci daje jej przy!i%zanie do cie'ie. Foz!i7 si#(t!ej !ymo!y, !szystkie pot($ne czary, jakie nie'o !#o$y#o ! t!e oczy i usta, i nie poniec aj tycczu#yc s#ó!ek, nieśmia#yc próś' i przymilnyc pieszczot, którym, to pe!na, nikt si( oprze nie potrafi.

MARIANNAczyni(, co ! mej mocy, nie zanied'am niczego.

SCENA II

HARPA#$!, LEA!", 5A!A!!A, ELIZA, 6R$ZY!A

HARPAGONna s'ronie, nie pos'rze.ony przez 'am'yc(Ho o* syn ca#uje ! r(k( przysz#% macoc (, a pani macoc a coś si( nie 'ardzo opiera*&zy$'y si( ! tym kry#a jakaś tajemnica)

ELIZA8jciec idzie.

HARPAGONKaroca goto!a2 mo$ecie jec a , c o 'y zaraz. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona B6



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

KLEANT5koro nie jedziesz, ojcze, mo$e ja paniom '(d( to!arzyszy#.

HARPAGON -ie2 zosta7. Mog% pojec a i same0 '(dziesz mi potrze'ny.

SCENA III

HARPA#$!, LEA!"

HARPAGON1 có$, Kleancie, pomijaj%c k!esti( macoc y, jak ci si( !ydaje ta m#oda oso'a)

KLEANT@ak mi si( !ydaje)

HARPAGON9ak, co s%dzisz o jej !zi(ciu, urodzie, !ykszta#ceniu)

KLEANT+ i*

HARPAGON&ó$ zatem)

KLEANT

@eśli mam mó!i szczerze, musz( przyzna , $em si( rozczaro!a#. Fo'i !ra$enie sko7czonejkokietki, figura doś niezr(czna, uroda średnia, a rozumek nader pospolity. -ie myśl, ojcze, $emó!i( to, a'y ci( zniec (ci . 5koro ma 'y macoc a, ta czy inna, to ju$ !szystko jedno.

HARPAGONMó!i#eś jednak przed c !il%...

KLEANT+o!iedzia#em jej par( grzeczności ! t!oim imieniu, ojcze, a'y ci zro'i przyjemnoś .

HARPAGON/atem nie masz do niej $adnej sympatii)

KLEANT@a) ani troc (.

HARPAGON<ardzo tedy $a#uj(0 to ni!eczy pe!ien projekt, który urodzi# mi si( ! g#o!ie. +atrz%c na ni%zacz%#em si( zastana!ia nad s!oim !iekiem0 pomyśla#em, $e ś!iat mia#'y pra!o g#o!% kr(ci , i$ 'ior( za $on( tak m#od% oso'(. 9en !zgl%d spra!i#, i$ postano!i#em odst%pi od zamiaru0 $e zaś ju$ prosi#em o jej r(k( i jestem poniek%d z!i%zany, 'y#'ym j% odda# to'ie, gdy'y nie t!oja !yra"naniec ( .

KLEANTMnie) ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona B:



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

HARPAGON9o'ie.

KLEANT/a $on()HARPAGON/a $on(.

KLEANT+os#uc aj ojcze. 9o pra!da, nie jestem z'yt zac !ycony t% panienk%, ale a'y ci zro'i przyjemnoś , gotó! jestem zaślu'i j%, jeśli ka$esz.

HARPAGON -ie, synu, jestem rozs%dniejszy, ni$ myślisz. -ie c c( ci( zmusza !'re! sk#onności.

KLEANT+oz!ól, ojcze2 zadam so'ie ten przymus dla cie'ie.

HARPAGON -ie, nie. Ma#$e7st!o nie mo$e 'y szcz(śli!e 'ez pra!dzi!ego przy!i%zania.

KLEANT9o mo$e znale" si( z czasem, ojcze* Wszak mó!i%, $e mi#oś jest cz(sto o!ocem ma#$e7st!a.

HARPAGON

-ie0 m($czyzna nie po!inien puszcza si( na takie pró'y0 potem s% z tego przykre skutki, za którenie c c( odpo!iada . ;dy'yś czu# jak%ś sympati( dla niej, a, !ó!czas to co innego0 o$eni#'ym ci(! moje miejsce0 ale gdy tego nie ma, pójd( za pier!otnym zamiarem i j% poślu'i(.

KLEANTA !i(c, ojcze, skoro tak, trze'a, a'ym ci ods#oni# serce i !yja!i# nasz% tajemnic(. Wiedz, i$ pokoc a#em Mariann( od pier!szego dnia, ! którym ujrza#em j% na przec adzce0 zamiarem moim 'y#o prosi ci( o poz!olenie zaślu'ienia jej i !strzymy!a#a mnie jedynie ś!iadomoś t!oiczamiaró! i o'a!a t!ego g!a#tu.

HARPAGON&zyś j% od!iedza# ! domu)

KLEANT9ak, ojcze.

HARPAGON&z(sto)

KLEANT>oś cz(sto, jak na czas tak krótki.

HARPAGON>o'rze ci( przyjmo!ano)

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona B=



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ KLEANT<ardzo do'rze, lecz nie !iedz%c, kim jestem0 to !#aśnie przyczyna zdzi!ienia Marianny.

HARPAGON&zy !yja!i#eś jej s!oje uczucia i zamiary)

KLEANT8!szem0 mó!i#em na!et z matk%.

HARPAGON@ak$e przyj(#a oś!iadczyny)

KLEANT<ardzo $yczli!ie.

HARPAGON

A córka, czy od!zajemni#a t!oje uczucie)KLEANT@eśli mam !ierzy temu, co mi okazuje, s%dz( ojcze, $e ma dla mnie niejak% przyc ylnoś .

HARPAGON po cic(u na s'ronie<ardzom rad, $e !iem, czego si( trzyma 2 o to mi !#aśnie c odzi#o. g)o*no8tó$ synu, czy !iesz, co ci po!iem) Le musisz z #aski s!ojej !y'i so'ie t( mi#ostk( z g#o!y,zaniec a !szelkic krokó! !zgl(dem oso'y, któr% ja dla sie'ie !y'ra#em, oraz jak najryc lej

zaślu'i t(, któr% ci przeznaczam.KLEANTWi(c tak, ojcze* ! ten sposó' igrasz ze mn%) >o'rze zatem, skoro rzeczy zasz#y tak daleko,oś!iadczam ci, ojcze, $e nie poniec am Marianny0 $e nie ma ostateczności, do której 'ym si( nie posun%#, a'y ci !ydrze zdo'ycz0 i $e je$eli ty masz zgod( matki, ja mo$e znajd( inne drogi.

HARPAGON@ak to, o'!iesiu* 9y 'yś śmia# ojcu sta!a na drodze*

KLEANT9o ojciec mnie staje ! drodze2 ja mam pra!o pier!sze7st!a.

HARPAGON&zy nie jestem t!oim rodzicem) &zyś mi nie jest !inien uszano!ania)

KLEANT9o nie s% rzeczy, ! któryc 'y dzieci !inny ust(po!a rodzicom2 mi#oś nie zna takic !zgl(dó!.

HARPAGON9y mnie poznasz, jak ci( porz%dnie kijem !ygrzmoc(.

KLEANTWszystkie gro"'y nie zdadz% si( na nic.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona B?



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ HARPAGONWyrzekniesz si( Marianny)

KLEANT -igdy.

HARPAGONKija* da!ajcie pr(dko kija*

SCENA IV

HARPA#$!, LEA!", ;A :<

JAKUB+ano!ie, co to) pano!ie* co si( dzieje)

KLEANT>r!i( so'ie z tego*

JAKUBdo .ean'a+aniczu, po!oli, po!oli.

HARPAGONA to 'ezczelnik*

JAKUB

+anie, panie, przez litoś *KLEANT -ie ust%pi( ani kroku.

JAKUBdo .ean'a+aniczu* !#asnemu ojcu)

HARPAGON+uś mnie, ja go naucz(.

JAKUBdo Harpagona+anie* !#asnego syna) Mnie, jak mnie, ale syna...

HARPAGON -iec !i(c @aku' rozs%dzi i po!ie, czy mam s#usznoś .

JAKUBWi(c do'rze.do .ean'a -iec si( pan troc ( oddali.

HARPAGON ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona BB



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ Koc am pe!n% oso'( i pragn( j% ró!nie$ zaślu'i 0 a ten 'ezczelny o'!ieś durzy si( ! niej ró!nie$i c ce si( o ni% stara !'re! mej !oli.

JAKUBA, "le ro'i.

HARPAGON&zy$ to nie jest pot!orne, a'y syn sta!a# ! drodze ojcu) &zy$ proste uszano!anie nie po!inno gotrzyma z dala od oso'y, któr% j% !y'ra#em)

JAKUBMa pan s#usznoś . -iec mi pan poz!oli z nim pomó!i 0 niec pan tu zostanie.

KLEANTdo ;a/u a, /'4ry podc(odzi /u niemuWi(c do'rze, skoro ojciec uczyni# ci( s!ym s(dzi%, i ja si( nie !zdragam0 ró!nie$ pragn(, @aku'ie,

odda spra!( pod t!oj% ocen(.JAKUB&zyni mi pan !ielki zaszczyt.

KLEANT+okoc a#em m#od% panienk(, która patrzy na uczucie i przyjmuje z tkli!ości% me !yznania0tymczasem ojcu zac cie!a si( sta!a ! poprzek naszej mi#ości s!ymi pretensjami*

JAKUBRle ro'i, to pe!na.

KLEANT&zy$ nie !styd ! jego !ieku myśle jeszcze o ma#$e7st!ie) &zy jemu przysz#o odgry!a czu#egokoc anka) &zy$ nie po!inien zosta!i m#odszym tej roli)

JAKUBMa pan s#usznoś . 9o s% kpiny* +oz!ól pan, 'ym mu rzek# d!a s#o!a.do Harpagona -o có$, syn nie jest taki pomylony, jak pan t!ierdzi, mó!i !cale roztropnie. +o!iada, $e ś!iadom jest szacunku, jaki panu jest !inien0 uniós# si( jedynie ! pier!szym zap(dzie, ale o'ecnie gotó! jest podda si( pa7skim rozkazom, 'yle'y pan zec cia# si( z nim lepiej o'c odzi i da mu za $on(oso'( !edle jego gustu.

HARPAGONAc , jeśli o to c odzi, po!iedz mu, @aku'ie, $e ! ten sposó' mo$e !szystko uzyska i $e !yj%!szyMarianny zosta!iam mu zupe#n% s!o'od( !y'oru.

JAKUB -iec mi pan poz!oli z nim pogada .do .ean'aWidzi panicz, ojciec nie taki uparty, jak pan so'ie !yo'ra$a0 po!iedzia#, $e tylko zuc !alst!o pa7skie dopro!adzi#o go do !ściek#ości, tylko sposó' post(po!ania panicza mu si( nie podo'a0 alegotó! jest zez!oli na to, czego pan pragnie, 'yle'yś pan !szed# na drog( zgody i okaza# ca#% po!olnoś , uszano!anie i pokor(, jakie syn !inien jest ojcu.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona BC



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ KLEANTAc , @aku'ie, mo$esz go zape!ni , $e 'yle mi odda# Mariann(, znajdzie !e mnie za!szenajuleglejszego syna i $e nigdy nic nie uczyni( przeci!ko jego !oli.

JAKUBdo HarpagonaFzecz za#at!iona, zgadza si(.

HARPAGON>oskonale*

JAKUBdo .ean'aWszystko u#o$one0 przyjmuje o'ietnic(.

KLEANT

<ogu dzi(ki*JAKUB9eraz mog% pano!ie spokojnie pomó!i z so'%0 nie ma ju$ $adnego po!odu do niezgody2sprzeczaliście si(, 'o jeden nie móg# drugiego zrozumie .

KLEANTMój poczci!y @aku'ie, !dzi(czny ci '(d( cale $ycie.

JAKUBEt, nie ma za co, paniczu.

HARPAGON/o'o!i%za#eś mnie, @aku'ie, zas#u$y#eś so'ie nagrod(. Harpagon sięga do /ieszeni? ;a/u wyci+ga rę/ę, a.e Harpagon wydo ywa 'y./o c(us'/ędo nosa, m4wi+c@ -o, no, '(d( o tym pami(ta#, '%d" spokojny.

JAKUB&a#uj( r%czki.

SCENA V

HARPA#$!, LEA!"

KLEANT& ciej mi prze'aczy , ojcze, c !il( uniesienia.

HARPAGON>ro'nostka*

KLEANTpe!niam, $e szczerz( $a#uj( mego post(pku.

HARPAGONA ja serdecznie si( ciesz(, $e !reszcie przyszed#eś do rozs%dku. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona BD



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

KLEANT@akiś ty do'ry, ojcze, $e raczysz tak ryc #o zapomnie moic '#(dó!.

HARPAGONGat!o przyc odzi rodzicom zapomnie '#(dó! dzieci, skoro !róc% na drog( o'o!i%zku.KLEANT@ak to* $adnej urazy nie c o!asz za me szale7st!a)

HARPAGON+rzejedna#eś mnie zupe#nie po!olności% i pos#usze7st!em.

KLEANT+rzyrzekam ci, ojcze, $e a$ do gro'o!ej deski zac o!am ! sercu pami( t!ej do'roci.

HARPAGONA ja przyrzekam ci, $e nie ma rzeczy, której 'yś nie uzyska# ode mnie.

KLEANTAc , ojcze, nic !i(cej nie $%dam2 dosy da#eś, daj%c mi Mariann(.

HARPAGON&o)

KLEANT+o!iadam ci, ojcze, $e z'yt !iele ci ju$ za!dzi(czam i $e !szystko si( dla mnie mieści ! t!ej

do'roci, która mi raczy odda Mariann( za $on(.HARPAGONA któ$ ci po!iedzia#, $e ja c c( odda Mariann()

KLEANT9y, ojcze.

HARPAGON@a)

KLEANT8czy!iście.

HARPAGON@ak to* to tyś o'ieca#, $e si( jej !yrzekasz.

KLEANT@a, !yrzec si()

HARPAGON -o, tak.

KLEANTAni myśl(. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona B



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

HARPAGON -ie odst%pi#eś od zamiaru u'iegania si( o ni%)

KLEANT+rzeci!nie, tr!am przy nim 'ardziej ni$ kiedy.HARPAGON&o, ty o'!iesiu, zno!u zaczynasz)

KLEANT -ic mnie nie zdo#a odmieni .

HARPAGON/o'aczysz, niegodzi!cze, jak ja si( !ezm( do cie'ie*

KLEANTWe" si(, ojcze, jak ci si( podo'a.

HARPAGON/a'raniam pokazy!a mi si( na oczy*

KLEANT<ardzo mi przyjemnie.

HARPAGONWyrzekam si( cie'ie*

KLEANT1 o!szem.

HARPAGONWydziedziczam ci(*

KLEANT@ak si( ojcu podo'a.

HARPAGON1 darz( ci( moim przekle7st!em*

KLEANT5c o!aj, ojciec, dla sie'ie s!oje dary. Harpagon idzie do ogrodu?

SCENA "I LEA!", %"RZA& A

STRZAŁKAwyc(odz+c z ogrodu ze sz/a'u)/+Ac , ! por( pana zastaj(* +r(dko prosz( za mn%*

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona B



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ KLEANT&o si( sta#o)

STRZAŁKA -iec pan idzie za mn%, po!iadam2 do'ra nasza.

KLEANT@ak to)

STRZAŁKAMamy, czego nam trze'a.

KLEANT&o)

STRZAŁKA

&a#y dzie7 na to czato!a#em.KLEANT&o to takiego)

STRZAŁKA5kar' ojca2 uda#o mi si( przyc !yci .

KLEANT@ak$eś tego dokona#)

STRZAŁKAWszystko opo!iem. mykajmy2 s#ysz( jego kroki.

SCENA VII

HARPAGON sam, /rzycz+c jeszcze w ogrodzie, wpada ez /ape.usza/#odziej* z#odziej* roz'ójnik* morderca* Fatunku* Kto ! <oga !ierzy* @estem zgu'iony,zamordo!any* ;ard#o mi poder$n(li2 !ykradli mi pieni%dze* Kto to 'y mo$e) &o si( z nim sta#o);dzie uciek#) ;dzie si( ukry!a) @ak go znale" ) ;dzie p(dzi ) ;dzie go szuka ) Mo$e tu2 Mo$etam) Kto to taki) 9rzymaj*c(wy'aj+c sie ie za ramię8ddaj pieni%dze, #otrze*... Ha, to ja sam* /mys#y trac(, nie !iem, gdzie jestem, kto jestem, co ro'i(.8c , moje koc ane z#oto* moje 'iedne z#oto* mój drogi przyjacielu* Wydarto mi cie'ie0 odk%d micie'ie !ydarto, straci#em m% podpor(, pociec (, radoś 2 !szystko sko7czone dla mnie, nie mam coro'i na ś!iecie. <ez cie'ie $y mi nie podo'na. 5ta#o si(0 ju$ nie mog(0 umieram0 ju$ umar#em0 pogrze'ano mnie* &zy$ nikt si( nie znajdzie, kto 'y mnie !skrzesi# oddaj%c mi moje drogie pieni%dze lu' !skazuj%c, kto je ukrad#) &o) &o mó!isz) -ie, nie ma nikogo) Ha* ten, co pope#ni#t( z'rodni(, od da!na musia# mnie śledzi 2 !y'ra# c !il(, gdy rozma!ia#em z !yrodnym synem.5pieszmy +ójd( spro!adzi s%d, ca#y dom ka$( !zi% na tortury2 s#ugi, s#u$%ce, syna, córk(, sie'iesamego* &o tu ludzi naoko#o* -a kogo spojrz(, ju$ go podejrze!am2 ! ka$dym domyślam si(,!idz( z#odzieja. Hej, tam* o kim tam mó!i%) 8 tym, co mnie ogra'i#) &o to za a#as na górze) &zyto z#odziej) +rzez litoś , jeśli ktoś zna jakiś ślad, '#agam, niec aj mi !ska$e. &zy si( nie ukry# tam,mi(dzy !ami) +atrz% na mnie !szyscy i śmiej% si(* +rzysi%g#'ym, $e oni !szyscy pomagali mu ! ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona CI



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ kradzie$y* >alej, pr(dko, komisarzy, policji, stra$e, s(dzió!, kleszczy, szu'ienice, kató!*Wszystkic ka$( po!y!iesza 0 a jeśli nie odnajd( mego skar'u, sam si( potem po!iesz(...

AKT PIĄTY

SCENA I

HARPA#$!, $5I%ARZ

KOMISARZ -iec si( pan na mnie spuści0 znam s!oje rzemios#o, <ogu dzi(ki. -ie pier!szyzna mi #apaz#odziei2 c cia#'ym mie tyle razy po tysi%c frankó!, ilu ludzi pos#a#em na szu'ienic(.

HARPAGONWszystkie !#adze poruszy#em, a'y zaj(#y si( t% spra!%. @eśli mi nie odnajd% pieni(dzy, s%dy przeds%d za!ez!(.

KOMISARZ -ale$y dope#ni !szelkic formalności. 1le pan po!iada, $e 'y#o ! szkatu#ce)

HARPAGON8kr%g#e dziesi( tysi(cy talaró!.

KOMISARZ>ziesi( tysi(cy talaró!.

HARPAGON p)acz+c>ziesi( tysi(cy talaró!*

KOMISARZWcale po!a$na kradzie$*

HARPAGON -ie ma doś straszli!ej kary za tak pot!orn% z'rodni(0 gdy'y to mia#o ujś 'ezkarnie, $adnaś!i(toś nie 'y#a'y 'ezpieczna.

KOMISARZW jakiej !alucie 'y#a ta suma)

HARPAGONW no!iutkic luidorac i pistolac pe#nej !agi.

KOMISARZKogo pan podejrze!asz)

HARPAGONWszystkic 2 $%dam, 'yś pan areszto!a# ca#e miasto i przedmieścia. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona C6



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

KOMISARZ -ajlepiej '(dzie, niec aj mi pan !ierzy, nie p#oszy nikogo i stara si( ostro$nie !y#apa jakieś poszlaki, a potem dopiero z ca#% suro!ości% przyst%pi do !ydo'ycia skradzionyc pieni(dzy.

SCENA II

HARPA#$!, $5I%ARZ, ;A :<

JAKUBw g)ę i sceny, odwracaj+c się w s'ronę, z /'4rej przyszed) /araz !róc(. 9ymczasem niec aj go zar$n%, przypiek% mu nogi, niec aj go !pakuj% do !rz%cej!ody i po!iesz% u po!a#y.

HARPAGONdo ;a/u a

Kogo) /#odzieja)JAKUBMó!i( o prosiaku, którego rz%dca mi przys#a#, a którego c c( na dziś przypra!i !edle mego przepisu.

HARPAGON -ie o to teraz c odzi0 jest tu !#aśnie pan, z którym trze'a pomó!i o innyc rzeczac .

KOMISARZdo ;a/u a

+rosz( si( nie przestrasza . @estem cz#o!iek 'ardzo !yrozumia#y2 !szystko pójdzie jak po maśle.JAKUB+an tak$e proszony na kolacj()

KOMISARZ/atem, mój przyjacielu, nie trze'a nic zataja .

JAKUB>aj( s#o!o, !yst%pi(, jak zdo#am najlepiej, i ugoszcz( !as, jak nale$y.

HARPAGON -ie o to c odzi.

JAKUB@e$eli pa7st!a nie uracz( tak, jak'ym pragn%#, to !ina rz%dcy, który podcina mi skrzyd#a no$ycamioszcz(dności.

HARPAGONGajdaku* o co innego idzie, nie o kolacj(0 gadaj natyc miast, co !iesz o pieni%dzac , które miskradziono)

JAKUB5kradziono panu)

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona C:



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ HARPAGON9ak, #otrze, i ka$( ci( natyc miast po!iesi , je$eli nie oddasz*

KOMISARZdo HarpagonaMój <o$e* niec $e mu pan nie !ymyśla. Widz( z t!arzy, $e to uczci!y cz#o!iek i $e czekaj%c, a$go !pakuj% do !i(zienia, opo!ie do'ro!olnie !szystko. 9ak, mój przyjacielu, jeśli !yznasz ca#% pra!d(, nie stanie ci si( nic z#ego i otrzymasz od pana so!it% nagrod(. 8kradziono go dzisiaj2 nie podo'na, 'yś nie !iedzia# czegoś.

JAKUB po cic(u na s'ronieWy'orna sposo'noś , a'y si( zemści na rz%dcy... 8dk%d !kr(ci# si( do domu, !szystko ta7cuje, jak on zagra, nikt ju$ ani pisn% nie mo$e. A i kije dzisiejsze tak$e do'rze pami(tam.

HARPAGON

&ó$ ty mamrotasz)KOMISARZdo Harpagona -iec mu pan da pokój. /'iera !idocznie myśli, a'y uczyni zadoś pa7skim c (ciom2 mó!i#em panu, $e to porz%dny cz#o!iek.

JAKUB+anie, jeśli mam po!iedzie ca#% pra!d(, myśl(, $e to rz%dca !yplata# t( sztuk(.

HARPAGON

Walery)JAKUB9ak.

HARPAGON8n* który zda!a# si( tak !ierny)

JAKUBW#aśnie. @estem przekonany, $e to on ści%gn%#.

HARPAGON/ czegó$ tak myślisz)

JAKUB/ czego)

HARPAGON9ak.

JAKUBMyśl(... z tego, co myśl(.

KOMISARZ9rze'a !skaza !yra"nie, na czym to opierasz. ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona C=



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________

HARPAGONWidzia#eś go mo$e, jak kr%$y# ko#o miejsca, gdzie 'y#y ukryte pieni%dze)

JAKUB8czy!iście. ;dzie$ 'y#y)HARPAGONW ogrodzie.

JAKUBW#aśnie !idzia#em, jak kr%$y# po ogrodzie. A ! czym 'y#y sc o!ane)

HARPAGONW szkatu#ce.

JAKUB9o, to, to. Widzia#em u niego szkatu#k(.

HARPAGON@ak$e !ygl%da#a ta szkatu#ka) +rzekonamy si( zaraz, czy to ta sama.

JAKUB@ak !ygl%da#a)

HARPAGON9ak.

JAKUBWygl%da#a... -o... jak szkatu#ka.

KOMISARZ9o si( rozumie. Ale opisz j% nieco dok#adniej.

JAKUB -o, taka du$a szkatu#ka.

HARPAGON9a, któr% skradziono, 'y#a ma#a.

JAKUB -o tak, ni'y ma#a, jeśli 'ra rzecz z tej strony, ale mó!i(, $e du$a przez !zgl%d na za!artoś .

KOMISARZ@akiego koloru)

JAKUBKoloru)

JAKUBKoloru... ni'y koloru... mo$e mi pan podda !yra$enie.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona C?



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ si( sta#o, zaklinam, 'yś si( nie unosi# i raczy# !ys#uc a mego uspra!iedli!ienia.

HARPAGON1 có$ za uspra!iedli!ienie mo$esz przytoczy , z#odzieju nikczemny)

WALERY8c , panie, nie zas#u$y#em na takie naz!isko. 9o pra!da, za!ini#em ci($ko !zgl(dem pana, alez!a$y!szy !szystko, '#%d mój jest do prze'aczenia.

HARPAGON@ak to) do prze'aczenia* 9aka zasadzka* taki 'ezczelny zamac *

WALERY+rzez litoś , nie unoś si( pan takim gnie!em. 5koro mnie !ys#uc asz, przekonasz si(, $e z#o nie jest tak !ielkie, jak si( !ydaje.

HARPAGON -ie tak !ielkie, jak si( !ydaje* @ak to* 9o moja kre!, moje !n(trzności, ty !isielcze*

WALERYKre! pa7ska nie dosta#a si( ! niegodne r(ce. 8so'a moja i poc odzenie nie przynosz% jej 'ynajmniej !stydu0 nie sta#o si( zgo#a nic, czego 'ym nie móg# napra!i .

HARPAGON9ego te$ $%dam, a'yś odda# to, coś zra'o!a#.

WALERY

Honor pa7ski otrzyma pe#ne zadoś uczynienie.HARPAGON9u nie c odzi o $aden onor. Ale po!iedz, co ci( popc n(#o do takiego czynu)

WALERY8c * i pan pyta)

HARPAGON8czy!iście, $e pytam*

WALERY<óst!o nios%ce z so'% unie!innienie '#(dó!, do któryc przy!odzi2 mi#oś .

HARPAGONMi#oś )

WALERY9ak.

HARPAGONGadna mi#oś , s#o!o daj(2 mi#oś do moic dukató!*

WALERY -ie, panie, nie 'ogact!a mnie skusi#y0 nie to mnie !cale nie olśni#o. +rzysi(gam zrzec si( ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona CC



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ Myśl( so'ie* >opra!dy, to 'y#o'y doś szczególne, gdy'y córka mia#a macza palce ! takim#ajdact!ie. Ale przede !szystkim c c( ode'ra m% !#asnoś 0 zaraz mi tu śpie!aj, gdzie j% ukry#eś.

WALERY@a) @est jeszcze tu, u pana.

HARPAGONna s'ronie8, moja droga szkatu#ka* g)o*noMó!isz, $e nie opuści#a domu)

WALERY -ie, panie.

HARPAGON

-o, a po!iedz teraz, nie naruszy#eś jej)WALERY@% naruszy * Ac , krzy!d( pan jej ro'isz, tak samo jak i mnie0 pa#a#em do niej jedynie uczuciemnie!innym i pe#nym szacunku.

HARPAGONna s'ronie+a#a# do mojej szkatu#ki*

WALERY

Wola#'ym raczej umrze , ni$ o'razi j% 'y myśl% najl$ejsz%2 z'yt jest na to czysta i uczci!a.HARPAGONna s'ronieMoja szkatu#ka z'yt uczci!a*

WALERY@edynym mym pragnieniem 'y#o posiada szcz(ście jej !idoku0 $adna z'rodnicza myśl nie skala#auczucia, jakim natc n(#y mnie jej cudne oczy.

HARPAGONna s'ronie&udne oczy mej szkatu#ki* Mó!i jak koc anek o koc ance.

WALERY+ani &laude !ie !szystko i mo$e zaś!iadczy , jak si( rzeczy mia#y.

HARPAGON&o* ona jest !spólniczk% tej spra!ki)

WALERY9ak, panie0 'y#a ś!iadkiem naszyc !zajemnyc zo'o!i%za7 i dopiero upe!ni!szy si( ouczci!ości myc zamiaró! pomaga#a mi nak#oni pa7sk% córk(, a'y przyj(#a me s#o!o i da#a mis!oje.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona C



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ HARPAGONna s'ronieA to co zno!u) &zy$'y o'a!a przed s%dem pomiesza#a mu zmys#y)do Wa.erego&ó$ ty 'redzisz o jakiejś córce)

WALERYMó!i(, panie, $e led!ie z naj!i(kszym trudem zdo#a#em nak#oni jej skromnoś do pragnie7 mejmi#ości.

HARPAGON&zyj% znó! skromnoś )

WALERY&órki pa7skiej0 zaled!ie !czoraj da#a si( namó!i do podpisania !zajemnyc przyrzecze7ma#$e7st!a.

HARPAGON&órka podpisa#a przyrzeczenie ma#$e7st!a)

WALERY9ak, panie, i ja ró!nie$.

HARPAGON8, nie'a* -o!e nieszcz(ście*

JAKUB

do /omisarza+isz pan, panie komisarzu.

HARPAGON8, có$ za z'ieg niedoli* &ó$ za na!a# rozpaczy*do /omisarza>alej, pe#7 pan o'o!i%zki s!ego urz(du2 opisz go ! protokole jako opryszka i u!odziciela.

JAKUB@ak opryszka i u!odziciela.

WALERY -ie zas#u$y#em na te imiona0 i gdy si( !ykryje, kim jestem...

% CENA IV

HARPA#$!, ELIZA, 5ARIA!!A, WALERY, 6R$ZY!A, ;A :<, $5I%ARZ

HARPAGONHa, córko !yrodna* córko niegodna takiego ojca* 9ak !ype#niasz nauki, jakic ci nie szcz(dzi#em)Jmiesz !da!a si( ! mi#ostki z tym tu nikczemnym z#odziejem, zar(czasz si( poza mymi plecami, 'ez mego poz!olenia* Ale za!iedliście si( o'oje.do E.izy>rz!i i t(ga k#ódka '(d% najlepsz% g!arancj% t!ego pos#usze7st!a.do Wa.erego ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona C



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ a dla cie'ie, 'ezczelny o'!iesiu, szu'ienica '(dzie jedyn% odpo!iedzi%*

WALERY -ie pa7skie uniesienie '(dzie s(dzi% ! tej spra!ie. Mam nadziej(, $e '(d( !ys#uc any przynajmniej, zanim us#ysz( !yrok.

HARPAGON8myli#em si(0 nie, nie szu'ienica0 ko#em #ama ci( '(d( $y!cem*

ELIZA/.ę/aj+c przed HarpagonemAc , ojcze, c ciej okaza 'ardziej ludzkie uczucia0 nie poz!ól rodzicielskiej !#adzy posun% si( doostatnic granic suro!ości. -ie unoś si( !y'uc em gnie!u0 racz da na c !il( przyst(pspokojniejszej roz!adze. /adaj so'ie trud poznania 'li$ej oso'y, której !y'ór tyle ci( o'urza. 8n jest zgo#a inny, ni$ so'ie !yo'ra$asz0 mniej dzi!nym 'yś znajdo!a#, $e odda#am mu serce, gdy'yś!iedzia#, $e 'ez jego poś!i(cenia utraci#'yś mnie, ojcze, na za!sze. 9ak, ojcze, to on !y'a!i#

mnie ze strasznego nie'ezpiecze7st!a, które jak !iesz, prze'y#am nieda!no0 jemu to !inien jesteś$ycie córki, któr%...

HARPAGON9o !szystko 'anialuki0 !ola#'ym, 'y ci si( poz!oli# utopi , ni$ $e'y uczyni# to, co uczyni#.

ELIZA8jcze, zaklinam ci( przez mi#oś ojco!sk%, a'yś...

HARPAGON -ie, nie, nie c c( s#ysze 0 spra!iedli!oś niec aj ro'i s!oje.

JAKUBna s'ronie/ap#acisz za moje plecy.

FROZYNAna s'ronieA to szczególna a!antura*

SCENA V

A!ZEL5, HA<PA#$!, ELIZA, 5ARIA!!A, 6R$ZY!A, WALERY, $5I%ARZ, ;A :<

ANZELM&ó$ to, panie Harpagonie) Widz( ci( !ielce !z'urzonym.

HARPAGON8c , panie Anzelmie, jestem najnieszcz(śli!szym z ludzi* &ó$ za za!ik#ania i k#opoty, !#aśnie !c !ili naszego kontraktu* Kradn% mi onor, mienie0 morduj% mnie, za'ijaj%* 8to #otr, zdrajca, który pog!a#ci# najś!i(tsze pra!a0 !ślizn%# si( ! dom pod mask% mego s#ugi, a'y mnie okraś i u!ieśmi córk(.

WALERY&o to za kradzie$, o której pan ci%gle 'redzisz)

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona DI



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ HARPAGON9ak, !ymienili z so'% przyrzeczenie ma#$e7st!a. 9a znie!aga przede !szystkim cie'ie dotyczy, panie Anzelmie0 tyś po!inien !ytoczy skarg( i przepro!adzi na s!ój koszt !szelkie kroki pra!ne, a'y si( pomści za jego zuc !alst!o.

ANZELM -ie jest moim zamiarem zaślu'ia kogokol!iek przemoc% ani za'iega o serce, które nie jest!olne, ale co do pa7skiej spra!y, gotó! jestem j% popiera jak !#asn%.

HARPAGON8to pan komisarz, 'ardzo dzielny cz#o!iek, przyrzek# mi !ype#ni s!oje zadanie z ca#%sumienności%.do /omisarza, ws/azuj+c na Wa.erego8pisz go pan, opisz jak nale$y i przedsta! z'rodni( ! najjaskra!szym ś!ietle.

WALERY

-ie pojmuj(, jakiej z'rodni mo$e si( ktoś dopatrze ! mi#ości, któr% $y!i( do pa7skiej córki.5koro si( oka$e, kim jestem, kara, która !edle pa7skiego mniemania czeka na mnie za te tajemnezar(czyny..

HARPAGON>r!i( so'ie z !aszyc 'aśni0 roi si( dziś na ś!iecie od tyc do'rze urodzonyc opryszkó!,szal'ierzy, ci%gn%cyc korzyś z tego, $e ic nikt nie zna, i u'iegaj%cyc si( 'ezczelnie o 'yleznakomite naz!isko.

WALERYWiedz pan, $e naz'yt dumny jestem, a'y si( stroi ! coś, do czego 'ym nie mia# pra!a. &a#y

-eapol mo$e zaś!iadczy o mym urodzeniu.ANZELMHo, o* u!a$aj tylko, co mó!isz. Fyzykujesz !i(cej, ni$ myślisz0 mó!isz !o'ec cz#o!ieka, któryca#y -eapol zna na !ylot i który z #at!ości% mo$e si( pozna na t!oic po!iastkac .

WALERYw/)adaj+c z dum+ /ape.usz -ie jestem cz#o!iekiem, który 'y móg# czegoś si( o'a!ia 0 a jeśli -eapol jest panu tak znanym,!iesz pe!no, kto to 'y# don 9omasz dSAl'urci.

ANZELM+e!nie, $e !iem0 ma#o kto zna# go tak jak ja.

HARPAGON>on 9omasz czy don Marcin, nic mnie nie o'c odzi. spos'rzegaj+c, że dwie *wiece się pa.+, gasi jedn+

ANZELM/a poz!oleniem, daj mu pan mó!i 0 zo'aczymy, co c ce po!iedzie ...

WALERY& c( po!iedzie , $e jemu to !#aśnie za!dzi(czam ś!iat#o dzienne.

ANZELM ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona D6



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ tak szcz(śli!%, tysi%c razy po!tarza mi o niedolac rodziny. 1 nam nie'o nie da#o zgin% !op#akanym roz'iciu0 jednak ocalaj%c nam $ycie uczyni#o to kosztem !olności2 nas 'o!iem matk( imnie, sc !ytali korsarze, gdyśmy si( rato!a#y na szcz%tkac okr(tu. +o dziesi(ciu latac nie!oliszcz(śli!y przypadek !róci# nam s!o'od(0 pospieszy#yśmy do -eapolu, gdzie do!iedzia#yśmysi(, i$ ca#e nasze mienie sprzedano, lecz nie mog#yśmy uzyska $adnej !iadomości o ojcu.

da#yśmy si( do ;enui, gdzie matk( czeka#y resztki spadku rozszarpanego ! czas naszejnieo'ecności0 stamt%d zaś, uc odz%c przed 'ar'arzy7sk% srogości% kre!nyc , przy'y#a !raz zemn% tutaj, a'y p(dzi $ycie pe#ne $a#ości i niedostatku.

ANZELM8 nie'a, niez'adane !yroki !asze* @aki$ to do!ód, $e ! !aszym r(ku spoczy!a za!sze mocczynienia cudó!* ściskajcie mnie dzieci0 c od"cie zjednoczy !asze uniesienia ze #zami radościszcz(śli!ego ojca*

WALERY9y, ojcem naszym)

MARIANNA&ie'ie$ to matka op#aki!a#a tak d#ugo)

ANZELM9ak, córko0 tak, synu0 jam jest don 9omasz dSAl'urci, którego nie'o ocali#o z odm(tó! !raz zca#ym mieniem, jakie !ióz# ze so'%, i który przez lat przesz#o szesnaście, ut!ierdzi!szy si( ! przekonaniu o !aszej śmierci, po d#ugic !(dró!kac pragn%# zazna ! z!i%zkac z do'r% i zacn%istot% pociec y przy no!ym ognisku rodzinnym. -ie'ezpiecze7st!o, jakim mi zagra$a# po!rót do -eapolu, kaza#o mi si( !yrzec na za!sze zamiaru ogl%dania ojczyzny0 znalaz#szy tedy sposó'sprzedania tego, com posiad#, osiad#em ! tym mieście, gdzie pod mianem Anzelma pragn%#em

ukry pami( naz!iska, które mnie przypra!i#o o tyle udr(cze7.HARPAGONdo Anze.maWi(c to syn pa7ski)

ANZELM9ak.

HARPAGON -a panu zatem '(d( poszuki!a# skradzionyc dziesi(ciu tysi(cy talaró!.

ANZELM8n mia#'y ukraś )

HARPAGON9ak jest.

WALERYKtó$ to po!iedzia#)

HARPAGON@aku'.

WALERY ___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona D=



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ do ;a/u a9y to mó!isz)

JAKUB+rzecie pan !idzi, $e nic nie mó!i(.

HARPAGON8!szem. 8to !#aśnie komisarz przyj%# jego zeznania.

WALERY+an mog#eś s%dzi , i$ ja 'y#'ym zdolny do tak anie'nego czynu)

HARPAGON/dolny, niezdolny, c c( !idzie s!oje pieni%dze.

SCENA VI HARPA#$!, A!ZEL5, ELIZA, 5ARIA!!A, LEA!", WALERY, 6R$ZY!A, $5I%ARZ, ;A :<, %"RZA& A

KLEANT -ie dr(cz si(, ojcze, i nie oskar$aj nikogo. Mam pe!ne poszlaki ! t!ojej spra!ie2 przyc odz( ci po!iedzie , $e je$eli si( zgodzisz, a'ym zaślu'i# Mariann(, otrzymasz pieni%dze z po!rotem.

HARPAGON;dzie$ s%)

KLEANT -ie miej o to najmniejszej o'a!y0 s% ! 'ezpiecznym miejscu0 !szystko zale$y ode mnie. +ozostajeojcu zdecydo!a si(, co !y'ierasz2 odda mi Mariann(, czy straci szkatu#k()

HARPAGON -ic nie ruszono)

KLEANTAni szel%ga. & ciej po!iedzie , czy jest t!oim zamiarem przysta na to ma#$e7st!o i do#%czyt!oje zez!olenie do zgody matki zosta!iaj%cej córce s!o'od( !y'oru)

MARIANNAdo .ean'aAle panu jeszcze nie !iadomo, $e to poz!olenie dzisiaj nie !ystarcza, i $e nie'ows/azuj+c Wa.erego!raz z 'ratem mym, który tu stoi przed to'%, odda#o mi ojca,ws/azuj+c Anze.maod którego zale$y dziś moja r(ka.

ANZELM -ie'o, moje dzieci, nie !raca mnie !am po to, a'ym si( mia# sprzeci!ia !aszym pragnieniom+anie Harpagonie, domyślasz si( zape!ne, $e !y'ór m#odej oso'y skieruje si( raczej na syna ni$do ojca. Et, nie ka$ so'ie t#umaczy tego, co nie jest z'yt przyjemne s#ysze , i zgód" si(, jak ja si(godz(, na te o'a ma#$e7st!a.

___________________________________________________________________________ +o'rano z ttp233my4e'ook.pl 5trona D?



my- e Book _________________________________________________________________________________________________________________ HARPAGONA'ym móg# ze'ra myśli, trze'a 'y mi ujrze !przód moj% szkatu#k(.

KLEANTjrzysz j%, ojcze, zdro!% i nietkni(t%.

HARPAGON -ie mam pieni(dzy na !yposa$enie dzieci.

ANZELM>o'rze !i(c0 znajd( je za pana0 niec ci( o to g#o!a nie 'oli.

HARPAGON/o'o!i%zujesz si( ponieś !szystkie koszta)

ANZELM

Ale$ do'rze, o!szem. -o, czyś zado!olony)HARPAGON>o'rze, ale pod !arunkiem, $e na !esele spra!isz mi no!e u'ranie.

ANZELM/goda. & od"my$ tedy cieszy si( radości%, któr% nam ten szcz(sny dzie7 przynosi.

KOMISARZHola, pano!ie, ola* /a poz!oleniem, jeśli #aska. Któ$ mi zap#aci za protokó#)

HARPAGON -ic ju$ po protokole.

KOMISARZ>o'rze, ale ja nie mam !cale oc oty praco!a za darmo.

HARPAGON@ako zap#at( masz pan tu, ot, tego2 mo$esz go po!iesi .

JAKUB<o$e mi#osierny* @ak$e !i(c trze'a czyni ) /a pra!d( 'ij% kijem, za k#amst!o c c% !iesza *

ANZELMMości Harpagonie, c ciej mu prze'aczy to oszczerst!o.

HARPAGON

Skąpiec - Molier

Documents

Transcript of Skąpiec - Molier