SiećSiećwspółpracy i samokształceniawspółpracy i samokształcenia

Nowa forma doskonalenia nauczycieliNowa forma doskonalenia nauczycieli

dr Danuta Elsner

Cele:Cele:

• Kierunki zmian w systemie doskonalenia nauczycieli

• Charakterystyka pojęcia sieć:- jako nowego typu organizacji- jako uczącej się społeczności zawodowej

• Formy i metody zespołowego uczenia się w sieci

• Analiza SWOT sieci

• Rola dyrektora w procesie zmiany

• Dlaczego sieci?

• I co dalej?

Kierunki zmian w systemie Kierunki zmian w systemie doskonalenia nauczycielidoskonalenia nauczycieli

• Od jednorazowych szkoleń adresowanych do pojedynczych nauczycieli do wspomagania szkoły jako całości

• Od możliwości placówki doskonalenia nauczycieli do zdiagnozowanych potrzeb szkoły

• Od wyboru szkolenia z oferty do przygotowania planu wspomagania konkretnej szkoły

• Od krótkich kursów do długofalowego wspomagania „szytego na miarę” oraz wzbogaconego o uczestnictwo nauczycieli/szkoły w sieci współpracy i samokształcenia

• Od nauczania do uczenia się

• Od biernych uczestników szkoleń do uczenia się samoregulowanego

• Od efektów indywidualnych do efektów organizacyjnych

D

A B

C

Powstanie sieciPowstanie sieci

Sieć

Charakterystyka sieci Charakterystyka sieci jako nowego typu organizacjijako nowego typu organizacji

• Grupa osób lub instytucji

• Powstaje z potrzeb

• Nie wymaga żadnych czynności prawnych

• Działa poza kontrolą władz

• Działa na zasadach samoregulacji i samoorganizacji

• Działa w oparciu o aktywność członków

• Członków łączą więzi współpracy

• Nie ma trwale wyodrębnionego członku kierowniczego

• Niski stopień sformalizowania działań

• Jest bardziej procesem niż efektem

Inicjacja Przygotowanie Realizacja PRODUKT Ewaluacja

Sformułowanie problemu

Rozwiązanie problemu

Projekt

Sieć

P.Leenheer (2012)

Projekt i sieć - różniceProjekt i sieć - różnice

Ucząca się społeczność Ucząca się społeczność zawodowazawodowa

Nie ma uniwersalnej definicji uczącej się społeczności zawodowej, ale panuje zgoda co do tego, że wiesz, iż taka istnieje, jeśli zobaczysz grupę nauczycieli dzielących się wiedzą i krytycznie kwestionujących swoją praktykę w sposób ciągły, refleksyjny, zespołowy, włączający, ukierunkowany na uczenie się i promowanie rozwoju.

C. Mitchell i L. Sackney (2000)

Sieć jako ucząca się Sieć jako ucząca się społeczność zawodowaspołeczność zawodowa

• Wszyscy są zaangażowani w proces uczenia się

• Uczą się zespołowo – z innymi i od innych

• Uczą się działając i działają ucząc się

• Podstawą uczenia się są problemy wynikające z praktyki

• Uczenie się jest ukierunkowane na postępy uczniów

• Korzystają z różnorodnych form i metod zespołowego uczenia się

Formy i metody Formy i metody zespołowego uczenia sięzespołowego uczenia się

Dyskusja/dialog Metoda. zdarzeń krytycznych

Opieka nad stażem

Prezentacja innowacji Szkolenia połączonych RP

Rotacyjne czytanie literatury

Giełda rozwiązań Wymiana doświadczeń

Przeszukiwanie Internetu

Sesja plakatowa Wspólna EW Uczenie się przez porównanie

Lekcja pokazowa Wspólne opracowanie materiałów

Krytyczny przyjaciel

Wizyta w szkole Gromadzenie informacji pedagog.

Peer mentoring

Benchmarking Bank pytań Peer review

Projekt Action Learning Open space

Sieć - SWOTSieć - SWOT

Mocne stronyMocne strony

- Dobrowolność

- Innowacje oddolne

- Wykorzystanie potencjału każdego członka

- Możliwość konfrontacji poglądów i stanowisk

- Chroni przed błędami

- Pozwala gromadzić dorobek

Słabe stronySłabe strony

- Brak zaświadczeń

- Czasochłonność

- Potrzeba zmiany mentalnej

- Brak zaufania

- Brak doświadczenia

- Trudności z przełamywaniem relacji hierarchicznych

Sieć - SWOTSieć - SWOT

SzanseSzanse

- Wsparcie zmiany przepisami prawa

- Władze rozumieją i wspierają zmianę

- Bezpłatne szkolenia w ramach projektu „System doskonalenia nauczycieli …

- Coraz więcej literatury

- Coraz więcej przykładów dobrej praktyki

ZagrożeniaZagrożenia

- Niski potencjał społeczny

- Konkurencja między szkołami

- Brak liderów zmiany

- Niski poziom czytelnictwa literatury fachowej

- Niski poziom wykorzystania zasobów Internetu

- Niewielkie doświadczenie w uczeniu się w europejskiej przestrzeni edukacyjnej

Rola dyrektora w procesie zmianyRola dyrektora w procesie zmiany

• Bycie przodującym uczniem

• Promowanie uczenia się w szkole i środowisku lokalnym

• Tworzenie bezpiecznego środowiska uczenia się

• Motywowanie do zmian

• Wspieranie wdrażających zmiany

• Dostrzeganie, nagradzanie, świętowanie sukcesów

ETAPY DOSKONA-LENIA

Od słabego do przeciętnego

Od przeciętnego do dobrego

Od dobrego do bardzo dobrego

Od bardzo dobrego do wspaniałe-go

1. 2. 3. 4. 5.

Motyw przewodni

Osiągniecie podstawowej umiejętności czytania i pisania

Stworzenie solidnych fundamentów

Formowanie profesjonalistów

Poprawa poprzez współpracę koleżeńską i innowacje

Mourshed M., Chijioke Ch. Barber M. Jak najlepiej doskonalonesystemy szkolne na świecie stają się jeszcze lepsze. Wyd. Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2012.

Dlaczego sieci?Dlaczego sieci?

I co dalej?I co dalej?

• Jakie kryteria powinno spełniać doskonalenie nauczycieli/wspomaganie szkół za 3 lat?

• Które z naszych działań już spełniają te kryteria? Jak to wykorzystać/upowszechnić?

• Które z naszych działań nie spełniają tych kryteriów? Jak je zmodyfikować? Z czego zrezygnować?

• W jaki sposób wprowadzić zmianę?