Sie Informacyjna Europe Direct

Sie Informacyjna Europe Direct

Sie Informacyjna Europe Direct, zarzdzana przez Komisj Europejsk, rozpocza swoj dziaalno w 2005 roku.

W jej skad wchodz Punkty Informacji Europejskiej Europe Direct oraz Centra Dokumentacji Europejskiej.

Dodatkowo, dzwonic pod numer: 00800 6 7 8 9 10 11, dostpny bez opat z kadego kraju czonkowskiego, mona si poczy ze specjaln infolini, ktrej pracownicy odpowiadaj na pytania dotyczce UE

Nowa edycja Punktw Informacji Europejskiej Europe Direct zostaa wyoniona 1 stycznia 2013 roku, bdzie ona funkcjonowa przez 5 lat.

W ramach otwartego konkursu, przeprowadzonego we wszystkich krajach czonkowskich Unii Europejskiej, Komisja Europejska wybraa 500 podmiotw, ktre prowadzc Punkty stanowi pierwsz lini kontaktu z Uni Europejsk.

W Polsce funkcjonuje 31 Punktw Informacji Europejskiej Europe Direct.Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct - KatowiceNa lsku o Unii Europejskiej

Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct Katowice prowadzony jest przez Fundacj na Rzecz Wspierania Edukacji i Rozwoju Samorzdnoci wrd Modziey Viribus Unitis.

Wszystkie usugi wiadczone przez ED Katowice s nieodpatnie.

Gwnym celem dziaania Punktu Informacji Europejskiej Europe Direct Katowice jest przyblianie mieszkacom regionu tematyki unijnej.

Cel ten realizowany jest poprzez szereg dziaa, wrd ktrych naley wskaza na:

Prowadzenie otwartego Punktu Informacji Europejskiej

Komunikacja ze spoecznoci lokaln za porednictwem strony internetowej

www.europedirect-katowice.pl

oraz profilu na portalu spoecznociowym Facebook

www.facebook.com/EuropeDirectKatowice

Przygotowywanie publikacji wasnych:

Scenariusze lekcji europejskich dla szk podstawowych oraz scenariusze lekcji europejskich dla szk gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

Publikacja naukowa Tematy Europejskie. Szkice o Unii Europejskiej.

Kalendarz cienny na rok 2014 Obywatele Unii Europejskiej.

Obecno w mediach lokalnych:

Udzia w audycjach radiowych w Radiu Katowice

Publikacja artykuw na portalach naszemiasto.pl oraz mmsilesia.pl

Organizacja stoisk informacyjnopromocyjnych podczas wydarze w pomieszczeniach np.: Targw Pracy, konferencji, szkole.

Organizacja stoisk informacyjno-promocyjnych podczas imprez plenerowych np.: Dni Organizacji Pozarzdowych, festynw.

Prowadzenie lekcji europejskich we wszystkich typach szk

Prowadzenie letnich warsztatw pt. Podre do Europie

Prowadzenie wykadw dla rnych grup odbiorcw np.: na Uniwersytetach Trzeciego Wieku, podczas konferencji, w domach kultury i bibliotekach

Organizacja Dni Kariery Europejskiej na wyszych uczelniach oraz szkole z wypeniania dokumentacji Europass dla modziey i studentw

Organizacja gry miejskiej Zap Fundusze poprzedzonej cyklem warsztatw

Organizacja konferencji dla uczniw poczonej z konkursem negocjacyjnym

Organizacja lskiego Dnia Europy

Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct Katowice chtnie, w miar posiadanych si i rodkw , angauje si we wszystkie przedsiwzicia o charakterze europejskim w regionie.

Nasi przedstawiciele mog poprowadzi wykad, szkolenie lub warsztaty. Zorganizowa stoisko informacyjne i zabra gos podczas konferencji.

Serdecznie zapraszamy do wsppracy i korzystania z naszych usug.Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct - Katowiceul. Kociuszki 640-049 Katowicetel. 32 733 09 19fax. 32 209 17 01europedirect-katowice@europedirect-katowice.plwww.europedirect-katowice.plwww.facebook.com/EuropeDirectKatowice

Jawohl!Ja, natrlich

Sprichst du deutsch?Ja, sehr gut Wir auchUND DU?

D

A

C

H

L

EUTSCHLANDUSTRIAONFOEDERATIOELVETICAICHTENSTEINNiemiecki jest pierwszy jzykiem ok. 90-95 milionw ludzi w Europie (co stanowi 13,3% wszystkich Europejczykw).Kraje niemieckojzyczne to: Niemcy (95%, 78,3 mln), Austria (89%, 7,4 mln), Szwajcaria (64%, 4,6 mln) i Liechtenstein (0,03 mln).

Za pastwo niemieckojzyczne uwaa si pastwo, w ktrym niemiecki jest nie tylko jzykiem urzdowym (Amtssprache), ale take narodowym (Nationalsprache) oraz dla wikszoci rdzennych mieszkacw ojczystym (Muttersprache).

Tu te mwi si po niemiecku

Atomium w BelgiiPustynia w Namibii

Tyrol Poudniowy- WochyJzyk niemiecki jest uywany niemal na caym wiecie

Hochdeutsch i inne dialekty

Marcin LuterBiblia w jzyku niemieckimStandardowy jzyk niemiecki (Standard Hochdeutsch) oparty jest na Biblii Marcina Lutra, ktra z kolei opiera sie na jzyku mwionym w Grnej Saksonii i Turyngii. Ludzie z wyszym wyksztaceniem mwi zwykle Hochdeutsch. W mniejszych wioskach, gdzie kontakt z reszt kraju jest ograniczony, mog wystpowa z tym problemy.Dialekty jzyka niemieckiego, bardzo czsto w kontakcie z innymi jzykami, odegray kluczow rol w ksztatowaniu si kilku innych jzykw. Przykadem jest tu wyksztacony w redniowieczu jzyk jidysz oraz jzyk luksemburski. W XIX wieku natomiast z kilku dialektw niemieckich rozwin si w USA jzyk pensylwaski.

Das Alphabet i wymowa

amace jzykoweFischers Fritze fischte frische Fische, frische Fische fischte Fischers FritzeEsel essen Nesseln nicht. Nesseln essen Esel nicht! Russische Russen rutschen russische Rutschen russisch runterBundesrepublik Deutschland

Dlaczego Niemcy?Polska nazwa pastwa Niemcy wywodzi si od okrele: niemy, niemowa.

Dla mieszkacw dawnych ziem polskich, posugujcych si jzykiem sowiaskim, jzyk ssiadw, wywodzcy si z grupy jzykw germaskich by niezrozumiay. Sowianie nie rozumieli co mwi do nich germascy ssiedzi. Z tego powodu dawni mieszkacy naszego kraju nazwali swoich ssiadw niemymi, czyli Niemcami.Kto to jest?

Joseph Ratzinger dzi papie Benedykt XVI

Joachim Gauck- prezydent Niemiec

Ludwig van Beethoven- kompozytor i pianista, urodzony w Bonn

Jan Gutenberg- wynalazca i twrca ruchomych czcionek

Lukas Podolski- niemiecki pikarz

Albert EinsteinLandyRepublika Federalna Niemiec skada si z 16 krajw zwizkowych (landw).

Landy posiadaj wasny wewntrzny rzd na czele ktrego stoi premier, pierwszy burmistrz lub rzdzcy burmistrz oraz parlament.

Wadze krajw posiadaj szerokie uprawnienia wewntrzne z zakresu prawa i ordynacji podatkowej, wyczno w zakresie polityki edukacyjnej a take spraw wewntrznych (policja, gospodarka przestrzenna, obywatelstwo). Ich ustrj jest regulowany poprzez osobne konstytucje krajw zwizkowych, a prawodawstwo poszczeglnych krajw rni si niekiedy znacznie od siebie.

Najciekawsze landySAKSONIA

Saksonia graniczy terytorialnie z naszym krajem. Do niedawna leaa w granicach NRD, jednak po zjednoczeniu Niemiec zainwestowano duo pienidzy w odnowienie zabytkowej infrastruktury landu. Dzi owocuje to tumami turystw, zainteresowanych piknem tamtejszej architektury.

Warto zobaczy barokowe Drezno- siedzib elektorw saskich i krlw Polski z racji trwajcej od 1697-1763 unii personalnej, ze synn na cay wiat galeri obrazw to rwnie miasto muzew znajduje si tu Muzeum Porcelany, Muzeum Higieny, Muzeum Komunikacji i inne. Z kolei miasto Lipsk spenia w Saksonii rol wybitnego centrum kulturalnego. Ju Goethe pisa w czasie swych studiw w Lipsku: Mein Leipzig ist ein klein Paris.

Bawaria

Biao-bkitne niebo i krystalicznie czyste jeziora. redniowieczne miasta i pulsujce metropolie. Bawarskie obyczaje i serdeczna gocinno. Mistyczne bory i pokryte niegiem szczyty. Aktywny styl ycia i odpoczynek. wiatowe dziedzictwo UNESCO i urozmaicona oferta kulturalna- tak wanie reklamuje si Bawaria.

Bawaria to raj dla szukajcych odpoczynku i amatorw sportu. Nie brakuje tu licznych i popularnych szlakw turystycznych, takich jak np. Szlak Romantyczny, Szlak Zamkw czy Niemiecki Szlak Alpejski- dziki ktrym mona odkrywa tutejsze urozmaicone krajobrazy.

Niezliczone malownicze wioski, miasta ze redniowiecznymi rezydencjami i oczywicie Monachium bawarska stolica i metropolia wiatowego formatu tworz Bawari.

Szlezwik - Holsztyn

Ci, ktrzy lubi pikne morskie pejzae, oraz s mionikami sportw wodnych, bez problemu odnajd si w Szlezwiku-Holsztynie. To najbardziej na pnoc wysunity z niemieckich landw. Cz jego ziem ley nad Morzem Pnocnym, a cz nad Batyckim. To niezwykle malowniczy region, zwaszcza w czci, ktra ley na Pwyspie Jutlandzkim. Zachodnia cz jest pikn rozleg nizin, idealn rwnie na dugie rowerowe wycieczki.Niemiecka kuchnia

Opowiada o niemieckiej kuchni wspominajc tylko synne piwo i nie mniej synne kiebaski, byoby niepoprawnym i niewybaczalnym uproszczeniem piknej niemieckiej tradycji jedzenia potraw.

Wrd wielu potraw, ktre na trwae weszy do wiatowego kanonu, a zostay wymylone w Niemczech wymieni mona misn rolad, przygotowane z rnymi zioami i przyprawami, hot-dogi, parwki, smaon kiebas, hamburgery, strudel jabkowy, sznycle, zup lub saatk kartoflan i wiele innych.

Kuchnia niemiecka jest bardzo zrnicowana i w zasadzie kady Land kulinarnie moe nas zaskoczy.

Oktoberfest

Oktoberfest odbywa si corocznie od 1810 roku na przeomie wrzenia i padziernika i jest jednym z najwikszych na wiecie festynw ludowych. W ostatnich latach przecitna liczba odwiedzajcych wynosia sze milionw.

W trakcie trwania festynu spoywane jest okoo piciu milionw litrw piwa, sprzedawanego tradycyjnie w litrowych kuflach tzw. Mass.

Wedle przepisw Oktoberfestu swoje piwo serwowa mog jedynie tradycyjne monachijskie browary, ktre warz zgodnie z Bawarskim Prawem Czystoci z 1487 roku i podobn norm niemieck z 1906 roku.

Pocztkowo tereny, na ktrych odbywa si festyn, pooone byy poza murami miasta i w dniu rozpoczcia gospodarze i wystawcy udawali si w uroczystym pochodzie na tereny Oktoberfestu. W dniu dzisiejszym pochd ten prowadzi Mnchner Kindl (herbowa figura Monachium w postaci dziewczyny w czarnym habicie franciszkaskim z kuflem w doni) wraz z burmistrzem Monachium. W pochodzie nadal uczestnicz gospodarze, a wraz z nimi uroczycie przystrojone wozy browarw i kapele muzyczne, ktre maj gra w halach i namiotach piwnych.

Po wjedzie pochodu, o godzinie 12:00, w hali Schottenhamel, burmistrz Monachium odszpuntowuje pierwsz beczk. Co roku oczekiwane jest z napiciem, ile uderze bdzie potrzebnych zanim popynie piwo. Christianowi Ude, ktry jest burmistrzem od 1993 roku, udao si to w latach 2005, 2008 i 2009 za dwoma uderzeniami. Jeden z jego poprzednikw potrzebowa w 1950 roku dziewitnastu uderze. Pierwszy kufel z piwem otrzymuje tradycyjnie premier Bawarii, wypowiadajc sowa: Ozapft is! (odszpuntowana!).

Niemieckie autostradyNiemieckie autostrady to sie prawie 13.000 km (w Polsce ok. 2 tys.) najnowoczeniejszych drg. Na bezpatnych autostradach do dyspozycji zmotoryzowanych przez 24 godziny na dob jest ponad 700 stacji benzynowych, miejsca parkingowe i hotele. W razie wypadku lub awarii w caych Niemczech pomaga Deutsche Automobilclub ADAC (Niemiecki Klub Motoryzacyjny ADAC). Czonkowie partnerskich klubw motoryzacyjnych za granic otrzymuj na terenie Niemiec bezpatn pomoc.

Republik sterreich

Pastwo na wschodziesterreich ze starowysokoniemieckiego starrhhi, znaczy "pastwo na wschodzie".

W IX wieku terytorium byo wschodni czci imperium Frankw, a take wschodnimi rubieami osadnictwa niemieckiego na terenach Sowian.

Za czasw Karola Wielkiego i w czasie wczesnego redniowiecza tereny te nazywano marchia orientalis (Marchia Wschodnia), co w lokalnym jzyku przyjto jako wanie starrhhi. To sowo po raz pierwszy pojawia si na dokumencie z 996 roku.

Nazwy Ostmark (Marchia Wschodnia) uyway hitlerowskie Niemcy po aneksji Austrii.Austria podobnie jak Niemcy skada si z krajw zwizkowych, rwnie okrelanych w konstytucji jako Lnder.

Najwysze, najdusze i najwikszeNajwyszy szczyt: Grossglockner

Najwyszy szczyt Austrii o wysokoci 3798 m n.p.m. Znajduje si w Centralnych Alpach Wschodnich, w Wysokich Taurach w grupie grskiej Glockner.

Na szczycie znajduje si krzy o masie 350 kg, zwany cesarskim (Kaiserkreuz). Ustawiony zosta w 25. rocznic lubu Franciszka Jzefa I z Elbiet Wittelsbach (popularna ksiniczka Sissi). Krzy wniesiony zosta na szczyt w czciach i tam zmontowany.

Groglockner naley do Korony Europy.Najdusza rzeka: Dunaj

Po Wodze druga co do dugoci rzeka w Europie. Dunaj przepywa przez 10 europejskich krajw w tym Niemcy i Austri.

Austria jest cile zwizana z Dunajem, choby przez walc Nad piknym modrym Dunajem, czy te potoczn nazw "Donaumonarchie" ("Monarchia Dunajska"), ktr okrelano dualistyczn monarchi Austro-Wgry. Przez ziemie mocarstwa w XIX wieku przepywao okoo 1300km Dunaju.

Dzisiejsza Austria z okoo 350 kilometrami udziau w biegu rzeki jest pod tym wzgldem zaledwie na szstym miejscu wrd dziesiciu pastw naddunajskich. Jednake do Dunaju spywa woda z prawie caego terytorium kraju.

To w Wiedniu ma siedzib Midzynarodowa Komisja ds. Ochrony Dunaju (IKSD).Najwiksze jezioro: Jezioro Bodeskie

Jezioro to ley u podna Alp, na pograniczu Niemiec, Austrii i Szwajcarii, trzecie pod wzgldem wielkoci w Europie rodkowej (po Balatonie na Wgrzech i Jeziorze Genewskim na granicy szwajcarsko-francuskiej).

Jezioro Bodeskie jest rezerwuarem wody pitnej dla ok. 4,5 mln ludzi (roczne wydobycie: ok. 180 mln m).

Powierzchnia: 538,5 km Dugo linii brzegowej: 273 kmGboko maksymalna: 254 m

Znani Austriacy

Arnold Schwarzenegger- kulturysta, aktor, polityk

Zygmunt Freund neurolog i psychiatra, twrca psychoanalizy

Wolfgang Amdeusz Mozart- kompozytor i wirtuoz gry na instrumentach klawiszowychNarty

Narciarstwo (i jego pochodne) to sport narodowy i w zwizku z tym infrastruktura jest perfekcyjnie przygotowana.

Do Tyrolu serca Alp zjedaj si mionicy biaego szalestwa z caej Europy, a nawet wiata. Najwikszym orodkiem narciarskim Austrii jest Innsbruck.

W niektrych jego okolicach biae szalestwo mona uprawia okrgy rok.

W caych Alpach trasy s niezwykle zrnicowane pod wzgldem trudnoci. Spotka mona zarwno profesjonalne trasy zjazdowe, na ktrych rozgrywa si midzynarodowe zawody, jak i trasy rodzinne czy ole czki. 5 powodw dla ktrych warto odwiedzi Austri

INNSBRUCKStolica Tyrolu, kraju turystyki i sportowych uciech. Nic wic dziwnego, e Innsbruck byo dwukrotnie, w 1964 i 1976 roku, organizatorem zimowych igrzysk olimpijskich W 1933 roku odbyy si w Innsbrucku Mistrzostwa wiata w Narciarstwie Klasycznym, a w 2008 roku by jednym z miast, w ktrym rozgrywano mecze Mistrzostw Europy w pice nonej.

Innsbruck ley na wysokoci 547 m n.p.m. w dolinie rzeki Inn, na stoku napywowym rzeki Sill, pord wznoszcych si 2000 m ponad miasto szczytw.

Do najwikszych, wspczesnych atrakcji Innsbrucku naley Alpenzoo, najwyej pooone zoo (727 m n.p.m.) w Europie. Jest to ogrd, w ktrym mieszkaj tylko zwierzta, zwizane z klimatem alpejskim.

Skocznia Bergisel w Innsbrucku

Symbolem miasta jest Goldenes Dachl tzw. Zoty dach. Usytuowany jest w przepiknej redniowiecznej czci Austrii na starwce Starym Miecie.

Jest on uwieczeniem lubu cesarza Maximiliana I i crki mediolaskiego ksicia Bianki Marii Sforzy. Dach ten zdobi 2738 zoconych lnicych miedzianym poyskiem gontw. Sugeruje dobrobyt panujcy w miecie oraz szczcie tutejszych mieszkacw.GRAZ

Graz to stolica Styrii, drugiego pod wzgldem wielkoci kraju zwizkowego Austrii. Nazywana jest Zielonymi Pucami, bo ponad dwie trzecie powierzchni zajmuj tam lasy. Smakosze nazwaliby j rwnie Krain Rozkoszy, gdy oferowane tam przysmaki, s pierwszej jakoci.

Niedaleko Grazu ley Bad Waltersdorf, miejscowo uzdrowiskowa, synca ze rde termalnych. Przygotowuj si w niej czsto sportowcy przed wanymi startami. Nasza reprezentacja w pice nonej przebywaa tam przed Mistrzostwami Europy w 2008 roku.

Uhrturm jest synnym zabytkiem austriackiego miasta Graz. Jest to wiea zegarowa znamienita dla goda miasta.

Jak wiele Uhrturm znaczy dla mieszkacw Grazu ukazuje fakt, i podczas najazdu Francuzw w 1809 roku mieszkacy miasta zapacili olbrzymi sum 2987 florenw i 11 groszy za rezygnacj ze zburzenia tego zabytku.`

Ratusz w GrazLinz

W 2009 roku na Europejsk Stolic Kultury wybrano stolic Grnej Austrii - Linz. Jeszcze w latach 80. liczce 190 tysicy mieszkacw Linz kojarzone byo przede wszystkim z przemysem. Jego industrialny charakter ze sporym zanieczyszczeniem rodowiska, nie przyciga turystw. Linz jednak zmieni si nie do poznania. Przeszed wielk metamorfoz i teraz zaprasza czystoci, dbaoci o ulice, parki, estetyk, rodowisko naturalne i o kultur.

Linz pooone jest nad Dunajem i nad rzek powstay dwa centra kulturalne Muzeum Sztuki Wspczesnej Lentos i sala koncertowo-kongresowa Brucknerhaus.

Wyjtkow atrakcj jest Ars Electronica Center, przebudowany za 30 milionw euro, mieszczce futurystyczne, interaktywne laboratorium, w ktrym zwiedzajcy sami mog przeprowadza eksperymenty. Rwnie od 2007 roku nad Linz jest tramwaj grski Pstlingergbahn, ktry przewozi turystw z centrum na gr Pstling, gdzie znajduj si zabytkowe winiarnie.

Lentos Muzeum Sztuki.

Ars Electronica Center Salzburg

Salzburg powsta w miejscu rzymskiej osady Iuvavum. Malownicze pooenie i bogactwo zabytkw sprawiaj, e wielu uwaa Salzburg za najpikniejsze miasto Austrii.

Jak na rodzinne miasto Mozarta przystao, kultur darzy si tu odpowiedni estym. Rocznie organizuje si ponad 4 tys. imprez kulturalnych, wikszo zwizana jest z muzyk: koncerty spektakle teatralne. W styczniu odbywa si Tydzie Mozartowski.

Salzburg jest droszy ni Wiede, by moe dlatego, e wypoczynek, sport i kultura wystpuj tu w bardzo skondensowanej formie.

Przez wiele wiekw historii peni rol wanego orodka handlowego i komunikacyjnego. W 1683, po odparciu armii tureckiej spod wiedeskich murw, w obozie Kary Mustafy znalezione zostaj zapasy kawy. W caej Austrii zaczynaj powstawa kawiarnie. Pierwsz tego typu kawiarni w Salzburgu zostaje istniejca do dzi Caf Tomaselli.

Festung Hohensalzburg dosownie Forteca Wysokiego Salzburga, to zamek w Salzburgu usytuowany na wzgrzu Festungsberg, nad miastem. Ma szeroko 250 m, dugo 150 m i jest jednym z najwikszych zamkw redniowiecznych w Europie.

Jeli kto jest amatorem kolorw, pikna i zapachu kwiatw nie moe przegapi ogrodu Mirabell, a take Paacu.Wiede

Stolica i najwiksze miasto Austrii. Pod koniec XVIII wieku tworzyli tu najsynniejsi kompozytorzy nie tylko tamtych czasw, czego dowodem jest okrelenie klasycy wiedescy, s tak wsplnie okrelani Jzef Haydn, Wolfgang Amadeusz Mozart i Ludwig van Beethoven

Najwaniejszym i najatrakcyjniejszym obiektem zabytkowym w Wiedniu jest Hofburg - dawna siedziba rodu Habsburgw, majca juz okoo 700 lat. Wiekszo pozostaych zabytkw mieci si na tradycyjnym Starym Miecie, ktre jest uznawane za najpikniejsze w Europie.

Nie mona wspomnie o Wiedniu nie wspominajc o wiedeskich paacach. Niezwykym urokiem cieszy sie kompleks Schnbrunn.

Charakterystyczny dodatek sw "po wiedesku" do nazwy potrawy nie jest rzadkoci. Z tego miasta wywodzi si wiele bardzo charakterystycznych da, ale szczeglne miejsce posiada Wiede w kategorii produktw sodkich. Do kawy wiedeskiej niezbdny jest czekoladowy tort sachera, ktrego receptura pozostaje niezmieniona od prawie 180 lat.

Paac Hofburg - budynek pochodzi z XIII wieku, od tego czasu a do 1918 roku rezydowali tam kolejni wadcy austriaccy.

Aktualnie w Paacu, w skrzydle Leopolda znajduje si rezydencja prezydenta Austrii.

Schnbrunn bya rezydencja letnia rodziny cesarskiej, jest jednym z najpikniejszych paacw barokowych w Europie.

Habsburgowie rezydowali w tym miejscu przez wiksz cz roku. W roku 1830 urodzi si tu cesarz Franciszek Jzef, ktry polubi czarujc Sisi.

Prater to jeden z najlepiej wyposaonych parkw rozrywki w Europie. Do jego najsynniejszych obiektw naley zbudowane w 1896 r. przez angielskiego inyniera Waltera Basseta, Wielkie Koo, Riesenrad, jeden z symboli miasta. Dzisiaj Prater to take ogromny teren rekreacyjny i park sportowy.Bale wiedeskieCo roku w Wiedniu odbywa si 300 balw, czyli jest ich nie duo mniej ni dni w roku. Roztaczona pozostaje nie tylko stolica Austrii. W tany rusza cay kraj od Burgerlandu na wschodzie po Vorarlberg na zachodzie. Powszechnie sdzi si, e karnawa w Wiedniu zaczyna si w sylwestra Balem cesarskim w Hofburgu. W lutym jest tak, jak za czasw cesarza Franciszka Jzefa: Wrd dwikw fanfar ukazuj si w rodkowej loy Opery, ozdobieni wszystkimi orderami, gowa pastwa i austriacki rzd. Dokadnie w tym miejscu, ktre niegdy byo zarezerwowane dla cesarza. 5.000 uczestnikw balu damy w sukniach wieczorowych, panowie wycznie we frakach, na stojco sucha austriackiego hymnu pastwowego i hymnu Europy.

Najwaniejszym ceremoniaem wszystkich tradycyjnych balw jest otwarcie przez komitet modych dam i kawalerw. Panny, ktre po raz pierwszy otwieraj bal, nazywa si debiutantkami. Debiutowanie to dawny, przejty z czasw monarchii, rytua wejcia w doroso: wprowadzenie do towarzystwa. W dugich biaych sukniach, obowizkowo z maymi koronami we wosach, w dugich biaych rkawiczkach oraz z bukiecikiem kwiatw w prawej rce, wkraczaj na parkiet u boku swoich przyodzianych we fraki kawalerw, przy dwikach poloneza Fcher-Polonaise, opus 52.

Confoederatio Helvetica

Ustrj politycznySzwajcaria jest federacj demokratyczn oraz parlamentarn, gdzie na szerok skal wykorzystywana jest instytucja referendum (demokracja bezporednia). W kadej niemal sprawie mona w Helwecji ogosi referendum i na przykad minister edukacji nie wprowadzi obowizku noszenia mundurkw w szkoach.

Szwajcaria skada si 26 kantonw, ktre posiadaj bardzo szerok autonomi. A do poowy XIX wieku kantony byy samodzielnymi mini-pastwami, ktre posiaday wasne armie, same strzegy granic i biy wasn monet. Przeksztacenie Szwajcarii z lunej federacji nieposiadajcej instytucji centralnych w pastwo federalne nastpio dopiero w 1848 roku.

Szwajcaria od kongresu wiedeskiego w 1815 roku jest pastwem neutralnym. Do Organizacji Narodw Zjednoczonych przystpia dopiero 10 wrzenia 2002 po przegosowaniu tej decyzji w referendum minimaln wikszoci 52% gosw.

Nie jest czci Unii Europejskiej, ani Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Posiada jednak specjalne dwustronne stosunki z UE, dziki czemu uczestniczy w wybranych inicjatywach (np. Ukad z Schengen) oraz dopaca do budetu unijnego. Szwajcaria formalnie nie ma stolicy, jej funkcj de facto peni jednak Berno, bdce siedzib rzdu.

Szwajcarski konserwatyzm podkrela fakt, e mimo tak solidnych demokratycznych tradycji kobiety uzyskay prawa wyborcze dopiero w lutym 1971 roku, a i to nie wszdzie. Najduej opiera si kanton Appenzell Innerrhoden, ktry ustpi przed wyrokiem sdu najwyszego w roku 1990.

JzykIstniej cztery jzyki urzdowe:niemiecki

Jzyk codzienny Szwajcarw w kantonach niemieckojzycznych to dialekt alemaski (Schwyzerdtsch) powanie rnicy si od podrcznikowej niemczyzny jeli mimo znajomoci niemieckiego nie rozumiemy naszego rozmwcy, to wyranie popromy, aby mwi w Hochdeutsch.francuski i woskiW Szwajcarii jzyki francuski i woski, mimo drobnych odmiennoci np. w niektrych liczebnikach oraz w wymowie, nie rni si od standardowego jzyka.romansz (retoromaski)Retoromanie - oglna nazwa mieszkacw obszaru Alp i ich podna na pograniczu Woch (gwnie region Friuli-Wenecja Julijska) i Szwajcarii (gwnie kanton Gryzonia), posugujcych si jzykami retoromaskimi. Ich liczba wynosi okoo 700 tys.

W 1938 jzyk retoromaski zosta oficjalnie uznany za jeden z jzykw pastwowych Szwajcarii. W 1982 profesor Heinrich Schmid z Zurychu czc elementy rnych dialektw opracowa zestandaryzowan wersj szwajcarskiego jzyka retoromaskiego, tzw. Rumantsch grischun, ktra w 1996 uzyskaa status jzyka urzdowego.Szwajcarskie naj

Murrenbachnajwyszy wodospad w Europie miecy 700m

Capanna Regina MargheritaNa szczycie Signalkuppe znajduje si najwyej pooone schronisko w Europie Capanna Regina Margherita. Mona w nim skorzysta nawet z bankomatu, ktry tym samym sta si najwyej pooonym bankomatem w Europie ( 4554 m).

Na poudnie od Lucerny wznosi si gra Pilatus (2120 m), na szczyt ktrej dosta si mona najbardziej strom kolejk zbat na wiecie 48 stopni nachylenia.Kolejka grskaBerno

Miasto ley nad rzek Aare dzielc je na dwie czci poczone mostami. Zaoy je w 1191 roku ksi Bertold V von Zhringen i wedug legendy, nazwa je Bern (niem. Br niedwied), gdy zabi tam niedwiedzia podczas polowania. Dzi niedwied znajduje si w miejskim herbie i jest maskotk miasta. Od XIX wieku na wybiegu nad rzek Aare (w formie fosy, std niem. Brengraben) trzymane s niedwiedzie.

Berno jest dzisiaj wanym wzem komunikacyjnym, stanowi siedzib centralnych wadz, zagranicznych przedsibiorstw oraz organizacji midzynarodowych. Mimo to miasto nie stracio nic ze swojego prowincjonalnego uroku. Na siedzib rzdu Szwajcarii zostao wybrane w 1848 roku.

Gwn atrakcj Berna jest redniowieczne stare miasto, wpisane na wiatow list dziedzictwa kultury UNESCO..

Niedwiedzie jamy (Brengraben) znajduj si nad brzegiem rzeki Aare i od ptora wieku przycigaj uwag turystw, zwaszcza tych najmodszych. W jamach bdcych sporej wielkoci okrgym wykopem trzymane s do tej pory ywe niedwiedzie brunatne. Zainteresowanie tym obiektem sprawio, e wadze Berna postanowiy rozszerzy tereny dla misiw i przeksztacaj miejsce w swoisty park dla niedwiedzi.

Wiea zegarowa (Zeitglockenturm) - ta synna szwajcarska wiea wznosi si przy ulicy Kramgrasse, pochodzi z 1530 roku. Z wygldu przypomina wie nieco wie z paryskiego Starego Rynku. Dawniej wiea bya czci nieistniejcej ju dzi bramy miejskiej.Genewa

W Genewie mieszcz si siedziby wielu organizacji midzynarodowych, takich jak Organizacja Narodw Zjednoczonych (siedziba europejska), wiatowa Organizacja Zdrowia, Midzynarodowa Organizacja Pracy, wiatowa Organizacja Handlu, Midzynarodowy Ruch Czerwonego Krzya i Czerwonego Pksiyca czy CERN. Odbywa si tu jedna z najwikszych i najwaniejszych wystaw motoryzacyjnych Salon International de l'Auto.

Jest to jedno z najbardziej kosmopolitycznych miast europejskich ponad poowa mieszkacw posiada zagraniczny paszport (wliczajc osoby z wicej ni jednym obywatelstwem).

Guillaume Farel zaszczepil tu idee reformacji. Wkrtce zastapil go Jan Kalwin, ktrego nauki odniosly tak wielki sukces, e Genewa zyskala miano protestanckiego Rzymu

CERN (Europejska Organizacja Bada Jdrowych) - laboratorium CERN zajmuje si fizyk czsteczkow. Organizacja powstaa w 1954 roku i aktualnie zrzesza 20 krajw.

Akcelerator CERN-u jest najwikszym tego typu urzdzeniem na wiecie: przyspiesza elektrony i pozytony na torze dugoci 27 km, a w wyniku zderzenia czsteczek powstaj nowe formy materii.

Paac Narodw (Palais des Nacios) - w budynku tym miecia si niegdy siedziba ligi Narodw. Dzi zajmuje go Organizacja Narodw Zjednoczonych, ktra zatrudnia w Genewie 3 tys. urzdnikw z rnych krajw.49Tradycje

Kadej wiosny, alpejscy pasterze wyprowadzaj bydo wysoko na hale i mieszkaj w letnich szaasach. Szwajcarzy kultywuj gr na tradycyjnym instrumencie pasterskim zwanym alphornem, charakterystycznym tylko dla tego regionu Europy. Uywany jest do dzi przez alpejskich pasterzy i suy do dawania sygnaw na due odlegoci.Za tradycj w Szwajcarii uzna mona produkcj sera i czekolady, zreszt produkcja serw jest narodowym przemysem tego kraju. Dwie najbardziej znane tradycyjne potrawy szwajcarskie z sera to raclette i fondue.

Lichtenstein

Ksistwo Lichtenstein to mae grskie pastwo w Europie Zachodniej, lece pomidzy Austri i Szwajcari. Gwn rzek jest Ren, a stolic Vaduz.

Liechtenstein jest krajem podwjnie rdldowym tzn. nie posiada dostpu do morza i graniczy wycznie z pastwami rdldowymi. Obecnie na wiecie oprcz Ksistwa Lichtenstein istnieje jeszcze jeden tego typu kraj- Uzbekistan.

Obecne tereny Liechtensteinu ju ponad 1500 lat temu zostay zasiedlone przez Alemanw i innych Germanw. Na przeomie XVII i XVIII wieku obydwa hrabstwa zostay zakupione przez rd Liechtensteinw.LichtensteinowieNazwisko rodu wywodzi si od zamku Liechtenstein pooonego w Dolnej Austrii. Protoplaci Liechtensteinw przybyli do Marchii Wschodniej prawdopodobnie w XI wieku z Bawarii i byli potomkami rodziny panw z Donauwrth.

Zamek LichtensteinObecn gow rodu Liechtensteinw jest ksi Jan Adam II, ktry w 2004 roku uczyni swoim koregentem (wspwadc) najstarszego syna, ksicia Alojzego III.

Jan Adam II Lichtenstein

Alojzy III LichtensteinLiechtensteinowie nale do najzamoniejszych rodzin Europy. Do suwerena Ksistwa Liechtenstein naley pokany majtek, ktrego najwaniejsz cz stanowi grupa kapitaowa Liechtenstein Global Trust zajmujca si przede wszystkim wiadczeniem usug bankowych klientom z caego wiata. Rd ksicy Liechtensteinw jest rwnie wacicielem wspaniaej kolekcji dzie sztuki, przechowywanej w muzeach w Vaduz i w Wiedniu oraz winnic, obszarw lenych i gospodarstw rolnych o cznej powierzchni kilkudziesiciu tysicy hektarw.

Zamek ksicy- siedziba LichtensteinwMonarchia konstytucyjnaKonstytucja z 1921 roku okrela pastwo jako monarchi konstytucyjn, w ktrej podmiotem wadzy s razem ksi i nard.

Tron dziedziczony jest wycznie w linii mskiej.

Wadza prawodawcza naley do ksicia i landtagu, liczcego 25 deputowanych i wybieranego co cztery lata w wyborach proporcjonalnych. Ksi ma prawo absolutnego veta w stosunku do ustaw uchwalanych przez parlament (landtag).

Uwaa si, e ksi Liechtensteinu posiada obecnie najszerszy zakres wadzy pastwowej pord koronowanych gw Europy (nie liczc Watykanu). Sytuacja taka ma miejsce odkd w 2003 roku na drodze referendum przyjto poprawki do konstytucji wzmacniajce pozycj ksicia w pastwie.

Wadza wykonawcza uzewntrznia si w osobie premiera i rzdu jako kolegium. Cay rzd skada si z 5 osb.Quiz wiedzy 1. Ktry z wymienionych muzykw by niesyszcy?

a) Johann Sebastian Bachb) Wolfgang Amadeusz Mozartc) Franz Joseph Haydnd) Ludwik van BethovenPrawidowa odp:dQuiz wiedzy 2. Jak nazywa si Midzynarodowy Festiwal Filmowy odbywajcy si w stolicy Niemiec poczony z rozdawaniem nagrd dla twrcw filmowych?

a) International Film Festivalb) Oskaryc) Berlinaled) BAFTAPrawidowa odp:cQuiz wiedzy 3. Kiedy nastpio ponowne zjednoczenie Niemiec?

a) 20 sierpnia 1990b) 3 padziernika 1990c) 7 padziernika 1990d) 11 listopada 1990Prawidowa odp:bQuiz wiedzy 4. Samochody z Niemiec maj literowe oznakowanie

a) DEb) Dc) NId) GERPrawidowa odp:bQuiz wiedzy 5. Kto jest autorem utworu Cierpienia modego Wertera?

a) F. Kafkab) Gnter Grassc) H. Blld) J.W. GoethePrawidowa odp:dQuiz wiedzy 6. Najliczniejsz grup obcokrajowcw w Niemczech stanowi:

a) Polacyb) Turcyc) Wosid) AlgierczycyPrawidowa odp:bQuiz wiedzy 7. Jak nazywa si obecny prezydent Niemiec?

a) Christian Wulffb) Roman Herzogc) Joachim Gauckd) Angela MerkelPrawidowa odp:cQuiz wiedzy 8. Kim by Immanuel Kant?

a) Wiedeskim kompozytoremb) Niemieckim filozofemc) Szwajcarskim pisarzemd) Bawarskim ksiciemPrawidowa odp:bQuiz wiedzy 9. Brandenburger Tor to:

a) muzeum znajdujce si w Lichtensteinieb) brama z kwadryg w Berliniec) znana wiedeska wiea z XVII wd) nazwa starego miasta w BrniePrawidowa odp:bQuiz wiedzy 10. Dzieci, ktre id po raz pierwszy do szkoy w Niemczech otrzymuj w pierwszy dzie szkoy:

a) Schokotteb) Wunderttec) Schultted) SpielttePrawidowa odp:cQuiz wiedzy 11. Jakimi sowami zaczyna si oficjalny hymn Niemiec uywany od 1952 roku?

a) Einigkeit und Recht und Freiheit ... (Jedno i prawo i wolno)b) Deutschland, Deutschland ber alles ... (Niemcy, Niemcy ponad wszystko)c) Blhe, deutsches Vaterland! (Rozkwitaj, niemiecka Ojczyzno)d) Noch ist Polen nicht verloren ... (Jeszcze Polska nie zgina)Prawidowa odp:aQuiz wiedzy 12. Jak miaa naprawd na imi ksiniczka Sissi?

a) Zofiab) Elbietac) Helenad)MariaPrawidowa odp:bQuiz wiedzy 13. Gdzie nie zapacimy w euro?

a) w Niemczechb) w Austriic) w Szwajcariid) w LichtensteiniePrawidowa odp:c i dQuiz wiedzy 14. Liechtenstein liczy:

a) ponad p miliona mieszkacwb) tylu mieszkacw ilu Warszawac) mniej ni p miliona mieszkacwd) ok. 10 tysicy mieszkacwPrawidowa odp:cQuiz wiedzy 15. Legendarny szwajcarski bohater narodowy walczcy o wolno swojego kraju to:

a) Martin Lutherb) Wilhelm Tellc) Wallensteind) Karol WielkiPrawidowa odp:b