SEMINARIUM

„Wzrost komfortu życia społeczności lokalnych poprzez promowanie i stosowanie rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo przestrzeni publicznych”

 Infrastruktura techniczna a przepisy przeciwpożarowe.

Najistotniejsze uchybienia stwarzające zagrożenie pożarowe i związane z tym niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia oraz mienia obywateli.

Rzeszów, 31 stycznia 2008r.

 

Podstawowe przepisy przeciwpożarowe

 

ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (tj.: Dz. U. z 2002r. Nr 147 poz. 1229 z późn. zm.),

rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U., Nr 80 poz. 563)

rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 121 poz. 1139).

ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (tj.: Dz.U. z 2006r. Nr 156, poz.1118, z póź.zm.)

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).

Odpowiedzialność za ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem

 

ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (tj.: Dz. U. z 2002r. Nr 147 poz. 1229 z późn. zm.)

Art. 3. 1. 

Osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystające ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu są obowiązane zabezpieczyć je przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem.

Art. 4. 1.

Właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany:

przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,

wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,

zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,

zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,

zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,

ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Źródła zagrożeń pożarowych stwarzających niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia oraz mienia

Najczęstsze przyczyny pożarów 

nieostrożność osób dorosłych i dzieci przy posługiwaniu się ogniem otwartym, wypalaniu pozostałości roślinnych oraz przy prowadzeniu prac pożarowo–niebezpiecznych, podpalenia – ok. 65% ogółu pożarów

wady i nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych elektrycznych, gazowych oraz na paliwo stałe - ok. 5% ogółu pożarów

wady i nieprawidłowa eksploatacja urządzeń elektrycznych (oprócz grzewczych) - ok. 5% ogółu pożarów

Główne przyczyny pożarów

65%5%

5%

25%

nieostrożność osób,podpalenia

wady i nieprawidłowaeksploatacja urządzeńgrzewczych

wady i nieprawidłowaeksploatacja urządzeńelektrycznych

pozostałe

Źródła zagrożeń pożarowych stwarzających niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia oraz mienia

W zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów najwięcej nieprawidłowości dotyczy:

instalacji użytkowych - elektrycznych, gazowych, kominowych (brak okresowych przeglądów, niewłaściwy stan techniczny) – ok. 25% ogółu usterek

dróg ewakuacyjnych (brak oznakowania znakami bezpieczeństwa, składowanie materiałów palnych, brak drożności, stosowanie łatwo zapalnego wystroju) – ok. 20% ogółu usterek

urządzeń, instalacji przeciwpożarowych i gaśnic (brak wyposażenia w wymagane urządzenia i instalacje, brak okresowych przeglądów i konserwacji, użytkowanie urządzeń niesprawnych technicznie, brak lub zbyt mała ilość gaśnic) – ok. 20% ogółu usterek

instrukcji bezpieczeństwa pożarowego oraz instrukcji postępowania na wypadek pożaru (brak instrukcji, niewystarczające lub nieaktualne dane) – ok. 15% ogółu usterek

zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru (brak zaopatrzenia, niska wydajność i ciśnienie sieci wodociągowej, brak lub mała ilość hydrantów, brak okresowych przeglądów i konserwacji) – ok. 5% ogółu usterek

dróg pożarowych (brak dojazdów pożarowych, brak drożności, brak placów manewrowych, występowanie drzew pomiędzy drogą pożarową a budynkiem) – ok. 5% ogółu usterek

Najczęstsze usterki

25%

20%

20%

15%

5%

5%

10%

niewłaściwy stan instalacji użytkowych

niewłaściwy stan dróg ewakuacyjnych

niewłaściwy stan urządzeń, instalacjiprzeciwpożarowych i gaśnic

brak instrukcji bezpieczeństwa pożarowego

braki w zaopatrzeniu wodnym

niewłaściwy stan dróg pożarowych

pozostałe

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Drogi ewakuacyjne

Podstawowe zasady bezpiecznej ewakuacji:Z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także być zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego polegające na:zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych;zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych;zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeńzabezpieczeniu przed zadymieniemzapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzizapewnieniu możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany

Ponadto zabronione jest: składowanie materiałów palnych na drogach ewakuacyjnych lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie stosowanie krat w drzwiach, na klatkach schodowych i przejściach między nimi oraz w wyjściach na dach stosowanie na drogach ewakuacyjnych łatwo zapalnych materiałów i wyrobów budowlanych

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Bezpieczne drogi ewakuacyjne

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Drogi ewakuacyjne - niezbędne informacje do ewakuacji – znaki ewakuacyjne

Wyjście ewakuacyjne

Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej

Kierunek drogi ewakuacyjnej

Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej

schodami w dół lub w górę

Drzwi ewakuacyjne

Ciągnąć aby otworzyć

Pchać aby otworzyć

Stłuc aby uzyskać dostęp

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Drogi ewakuacyjne – przykład oznakowania

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Drogi pożarowe

Najważniejszym jest:

zapewnienie drogi pożarowej o utwardzonej nawierzchni, umożliwiającej dojazd o każdej porze roku pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej do obiektu budowlanego

zapewnienie przebiegu drogi pożarowej wzdłuż dłuższego boku budynku oraz jej zakończenie placem manewrowym lub inne umożliwienie dojazdu do obiektu i powrotu pojazdu bez cofania

zapewnienie wolnej przestrzeni pomiędzy drogą pożarową a ścianą budynku, bez drzew i innych stałych elementów zagospodarowania terenu utrudniających dostęp do budynku

oznakowanie przebiegu drogi pożarowej

przestrzeganie zakazów parkowania samochodów na drogach i placach manewrowych

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Drogi pożarowe- oznakowanie, zakazy parkowania

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Drogi pożarowe- utrudnienia

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru

Koniecznym jest: zapewnić źródła wody do celów przeciwpożarowych- hydranty, przeciwpożarowe zbiorniki wodne, punkt

czerpania wody przy naturalnym lub sztucznym zbiorniku wodnym zapewnić dostęp do źródła wody prowadzić okresowe przeglądy i konserwacje hydrantów oznakować znakami bezpieczeństwa źródła wody do celów przeciwpożarowych

Oznakowanie źródeł wody

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Urządzenia, instalacje przeciwpożarowe i gaśnice

Podstawowe zasady bezpieczeństwa dotyczą: wyposażania obiektów w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice utrzymania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w stanie pełnej sprawności technicznej zapewnienia dostępu do gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych dokonywania przeglądów technicznych i czynności konserwacyjnych urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic,

w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku oznakowania znakami bezpieczeństwa miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic

Oznakowanie

gaśnica hydrant wewnętrzny gaśnica z hydrantem inne urządzenie ppoż.

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Instalacje użytkowe - elektryczne, gazowe, kominowe

Podstawowe zasady bezpieczeństwa dotyczą: dokonywania przez osoby uprawnione okresowych kontroli, co najmniej raz w roku instalacji gazowych oraz

przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) dokonywania przez osoby uprawnione okresowych kontroli, co najmniej raz na 5 lat, instalacji elektrycznej i

piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów

usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych w zakładach zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych - co najmniej raz w miesiącu, w innych obiektach opalanych paliwem stałym co najmniej cztery razy w roku a opalanych paliwem płynnym i gazowym co najmniej dwa razy w roku

zapewnienia dostępu do wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz kurków głównych instalacji gazowej

oznakowania znakami bezpieczeństwa miejsc usytuowania przeciwpożarowych wyłączników prądu oraz kurków głównych instalacji gazowej

Oznakowanie

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Posługiwanie się ogniem otwartym, wypalanie pozostałości roślinnych oraz prowadzenie prac pożarowo–niebezpiecznych

W obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie czynności, które mogą spowodować pożar lub jego rozprzestrzenianie się, w tym używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować zapłon występujących materiałów, w tym:

palenie ognisk w miejscu umożliwiającym zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów oraz w mniejszej odległości od tych obiektów niż 10 m

palenie i porzucanie nie wygaszonych papierosów i zapałek w otoczeniu materiałów palnych i wybuchowych, palenie śmieci w śmietnikach,pozostawianie bez nadzoru potraw gotowanych na kuchenkach gazowych lub elektrycznychużytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo

warunkami określonymi przez producenta użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem

urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, jak wyłączniki, przełączniki, gniazda

wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materiałów palnych

w odległości mniejszej niż 0,5 m od urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 100 °C

stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych wypalanie słomy i pozostałości roślinnych na polach w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań, lasów, zboża na

pniu i miejsc ustawienia stert lub stogów bądź w sposób powodujący zakłócenia w ruchu drogowym, a także bez zapewnienia stałego nadzoru miejsca wypalania

używanie ognia otwartego, urządzeń elektrycznych lub materiałów pirotechnicznych przez dzieci używanie wyrobów pirotechnicznych w pomieszczeniach zamkniętych lub na otwartym terenie bez zachowania

minimalnej odległości stanowisk odpalania materiałów od budynków i miejsc dla publiczności prowadzenie prac remontowo - budowlanych z użyciem ognia bez zabezpieczenia przed zapaleniem znajdujących się w

pobliżu materiałów palnych i elementów konstrukcji budynku oraz bez właściwego nadzoru.

Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego

Instrukcje bezpieczeństwa pożarowego oraz instrukcje postępowania na wypadek pożaru

Obiekty powinny posiadać:

Instrukcję (sposoby) postępowania na wypadek pożaru wraz wykazem telefonów alarmowych

Instrukcję bezpieczeństwa pożarowego zawierającą: warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią przedmiotowej instrukcji oraz z przepisami przeciwpożarowymi

Sposoby postępowania w przypadku powstania pożaru

Gdy powstanie pożar należy: niezwłocznie zaalarmować osoby przebywające w strefie zagrożenia oraz wezwać straż pożarną podając: swoje

imię i nazwisko, numer telefonu, z którego nadawana jest informacja o zdarzeniu, adres i nazwę obiektu, co się pali, na którym piętrze, czy jest zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego

po podaniu informacji nie odkładać słuchawki do chwili potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia zakręcić gaz, wyłączyć prąd, zamknąć okna i drzwi aby ograniczyć dopływ tlenu, a tym samym możliwość

rozprzestrzeniania się pożaru nie otwierać drzwi, przez które wydobywa się dym jeżeli nie można opuścić pomieszczenia, nie otwierać drzwi prowadzących na korytarz i wzywać krzykiem

pomocy jeżeli jest taka możliwość przystąpić przy użyciu dostępnych środków gaśniczych do gaszenia pożaru gdy nie ma możliwości ugaszenia ognia należy jak najszybciej opuść zagrożone miejsce przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych poruszać się w pozycji pochylonej, starać się trzymać głowę jak

najniżej ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych przy silnym zadymieniu usta i nos w miarę możliwości zasłaniać chustką zmoczoną w wodzie w celu ułatwienia

oddychania przy mocno zadymionych drogach ewakuacyjnych poruszać się wzdłuż ścian aby nie stracić orientacji co do

kierunku ruchu zejść na piętro poniżej palącego się mieszkania lub wyjść na zewnątrz budynku kierować się do najbliższego wyjścia, zgodnie z oznakowaniem w czasie prowadzenia ewakuacji zapobiegać panice, nie przechodzić w kierunku przeciwnym do kierunku

ewakuacji oraz nie zatrzymywać się lub w inny sposób nie tamować ruchu w czasie ewakuacji nie korzystać z wind pomagać w ewakuacji ludzi i mienia po przybyciu jednostek straży pożarnej, złożyć dowódcy tych jednostek informację o sytuacji na miejscu

zdarzenia oraz podjętych działaniach podporządkować się poleceniom ratowników po zakończeniu ewakuacji sprawdzić, czy wszystkich ewakuowano, w razie podejrzenia, że ktoś pozostał w

zagrożonej strefie natychmiast zgłosić ten fakt kierującemu akcją